REEL DÖVİZ KURU VE ÇIKTI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ ( )

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "REEL DÖVİZ KURU VE ÇIKTI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (1990-2006)"

Transkript

1 REEL DÖVİZ KURU VE ÇIKTI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ ( ) Ahme AY * Şerife ŞAYLAN ** İsmail KOÇAK *** Öze Bu çalışma, reel döviz kuru ile çıkı düzeyi arasındaki nedensellik ilişkisini ve bu ilişkinin yönünü zaman serisi analiz yönemleriyle incelemeyi amaçlamakadır. Bu ilişkinin araşırılmasında Türkiye ekonomisinin 1990Q1-2006Q3 dönemine ai reel GSYİH ve reel efekif döviz kuru değişkenlerine ai veriler kullanılmışır. Lieraürde yer alan ilgili çalışmalara benzer biçimde, çıkı düzeyini emsilen reel GSYİH değerlerinden ve döviz kurunu emsil emek için de reel efekif döviz kuru değerlerinden faydalanılmışır. Yapılan ampirik çalışmanın neicesinde ise Türkiye ekonomisinde reel döviz kurunun çıkı üzerinde poziif ekiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmışır. Anahar Kelimeler: Reel döviz kuru, Çıkı düzeyi, Nedensellik, Koenegrasyon, Türkiye. Absrac The purpose of his paper is o aemp o invesigae causaliy relaionship and direcion beween real exchange rae and oupu by using ime series analysis. Daa on real GDP and real effecive exchange rae for 1990.Q Q3 are used o esimae associaion in Turkey. As in earlier sudies, we used real GDP and real real effecive exchange rae quarerly daa insead of oupu and real exchange rae. Based on he resul of causaliy analysis, we conclude real exchange rae has posiive effec on oupu in Turkey. Key Words: Real Exchange Rae, Oupu, Causaliy, Coenagraion * ** Yrd. Doç. Dr. Selçuk Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi. Arş Gör. Selçuk Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi *** Dr. Araş. Gör. İnönü Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi

2 362 Ahme AY Şerife ŞAYLAN İsmail KOÇAK 1. Giriş Uluslararası kuruluşlar arafından önerilen isikrar programlarının ilk uygulama alanını oluşuran devalüasyonlar, reel döviz kurunda değişiklik yaraarak pek çok makro ekonomik göserge üzerinde önemli ekilere yol açar. Geleneksel görüşe Marshall-Lerner şarı geçerli olduğu sürece Keynesyen yaklaşımda ise oplam alebin çıkı hacmini belirlediği varsayımından harekele reel döviz kurunda değişiklik yaraan devalüasyonların çıkı üzerinde poziif ekiye sahip olduğu kabulü geçerlidir (Domaç, 1997: 145). Geleneksel yaklaşımlara göre, döviz kurunda meydana gelen bir değişim, ülke parasının nisbi değerini değişirerek, yuriçi ve yurdışı mallara yapılan harcamanın yapısında değişiklik yaraacakır. Ulusal paranın değer kaybemesiyle birlike yabancı malların göreli olarak daha pahalı hale gelmesi ükeicilerin ihal mallara olan aleplerini azalıp, yuriçinde üreimi gerçekleşirilen mallara yönelik aleplerini arırırken, göreceli olarak daha da ucuzlayan ihraç mallarına olan alep aracakır. Sonuça yabancılar harcamalarını kendi mallarından daha ucuz olan ihal mallara kaydıracaklardır. Böylece, ihala azalırken ihraca aracak ve cari işlemler dengesinde iyileşme gözlenecek ve üm bu gelişmeler ise ekonomi üzerinde genişleici ekiler yaraacakır (Krugman, Obsfeld, 2000: ). Geleneksel görüşe zı olarak devalüasyonların daralıcı olabileceği yani reel döviz kurundaki değişmenin çıkı üzerinde negaif ekiye sahip olabileceği de lieraürde yoğun biçimde arışılmakadır. Bu konuda yapılan çalışmalara göre reel döviz kurundaki azalış reel çıkıda azalışa yol açabilecekir. Nominal devalüasyonlar öncelikle negaif reel balans ekisi yaraarak yüksek fiya düzeyi nedeniyle oplam alebi ve çıkı düzeyini baskı alında uacakır (Edwards, 1986: 501). Devalüasyonlar genellikle icarei yapılan malların üreimini arırıcı sonuçlara yol açığı için dış icare kesimine yönelik mal alebini arırır ve bu alanda üreim hacmi genişler. Dış icaree konu olmayan malların üreimi ise bu durumdan olumsuz olarak ekilenir(seyidoğlu, 1996: ). Faka icarei yapılan malların üreiminde sağlanan arış, icaree konu olmayan malların üreiminde meydana gelen düşüş nedeniyle am olarak büyümeye eki emeyebilir. Özellikle uzun dönemde döviz kurunun fiyalara yansıması kolay olacağı için nominal döviz kurunda meydana gelen değer kaybı fiyaları aynı oranda yükseleceği için reel döviz kurunun değişmemesi devalüasyonun yaraacağı poziif ekilerin sınırlı kalmasına yol açacakır. Bu duru-

3 SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araşırmalar Dergisi 363 mun sonucu olarak da çıkı hacmi üzerinde olumsuz ekiler meydana gelebilecekir (Lizondo, Moniel, 1988: 41). Döviz kurlarının fiyalara geçiş ekisi iki zaman dilimi içerisinde değerlendirilmekedir. Birinci zaman diliminde kısa vadeli geçiş ekisi, ükeici fiyalarının ihal fiyalarında oluşan değişmeye sonradan uyarlanması olarak anımlanırken; ikinci geçiş ekisi, döviz kurlarında değişimin ihal fiyaları üzerinde oluşurduğu sürekli ya da geçici olabilen ani değişimlerden sonra ükeici fiyalarında oraya çıkan oplam eki olarak anımlanan uzun vadeli geçiş ekisidir. Tükeici fiyalarının yeni kur dengesine ayarlanması için belirli bir zamana ihiyaç vardır. Bu nedenle uzun vadeli geçiş ekisini anımlamak ve ekilerini açıklamak için kısa vadeli geçiş ekisinin nedenlerinin ve sonuçlarının belirlenmesi gerekli olmakadır (Ara, 2003: 69). Sabi kur rejiminde ulusal paranın değerinin yabancı paralar karşısında resmi bir işlemle düşürülmesine devalüasyon denmekedir. Devalüasyon yabancıların devalüe edilen para için daha az ödeme yapmaları ya da devalüasyon yapan ülkede yerleşik kişilerin yabancı paralar için daha çok ödeme yapmaları anlamına gelmekedir (Dornbusch, Fischer, 1998: 155). Devalüasyonun çıkı üzerinde bir eki yaramaması durumu uzun dönemde bir kez yapılan devalüasyonlar için geçerli olmakadır. Devalüasyonun nominal döviz kurunu reel döviz kurunun denge değerinin alında umak amacıyla sürekli olarak ekrarlanması ekonomide iki önemli ekiyi oraya çıkarmakadır. Bu ekilerden ilki sürekli ekrarlanan devalüasyonlar icarei yapılan malların üreimini arırarak bu sekörlerde yapılan yaırım hacminin genişlemesine yol açar. İkinci eki ise uzun dönemde denge değerinin alında uulan reel döviz kurunun enflasyonis bir durum oraya çıkarmasıdır (Çaık, 2006: 7). Döviz kurundaki değişim ve ekonomik faaliyeler arasında ekileşimin eş zamanlı olamaması nedeniyle, döviz kuru değer kaybemeye başladığında ekonomik karar birimlerinde bu durumun sonraki dönemde de devam edeceğine dair bir bekleni oluşursa cari dönemdeki ihala hacmi genişleyebilir. İhala-ihraca arasındaki fark ihala lehine genişleyeceği için ülkenin dış icare dengesinde bozulma görülür. Ayrıca ulusal paranın değer kazanmasıyla üreiciler yurdışı alebi karşılamak yerine yuriçi piyasaya yönelerek, fiya arışıyla karlarını arırma yolunu seçebilirler. Faka bu durumda da ihraca hacmi aynı düzeyde kalır. Yerli paranın değer kazanıp kurun aşırı değer kaybeiği durumda, eğer ihal girdi bağımlılığı çok yüksek değilse

4 364 Ahme AY Şerife ŞAYLAN İsmail KOÇAK ihracaçıların aran maliyeleri sağlanan fiya avanajının gerisinde kalacağı için rekabe gücünü gelişirici eki yaraabilmekedir (Kadıoğlu vd., 2001: 12-13). Ayrıca arz açısından değerlendirildiğinde, ihal girdilerinin üreimde yol açığı maliyelerini azalmak amacıyla TL nin aşırı değerli uulması gerekmekedir. Aşırı değerli TL ihracaı olumsuz yönde ekilediği için gerçekçi kur poliikası ihraca arışı için zorunlu olmanın yanında, üreim maliyelerini arırarak ihracaa rekabe gücünün azalmasına da neden olmakadır (Akan, 2006: 85). Enflasyonis eğilimlerin olduğu bir ekonomide döviz kuru arışı, enflasyonun ulusal malların uluslar arası rekabe gücünü azalıcı ekisini önlemek üzere piyasa arafından gelişirilen oomaik bir düzenleme mekanizmasıdır. Faka kur arışı ihal malların fiyalarını arırarak yeniden enflasyona yol açarak enflasyon ile döviz kuru arasında bir sarmal yaramakadır. Bu sorunu çözümüne yönelik bazı az gelişmiş ve gelişen ülkelerde dolarizasyona yönelim olmuşur (Demir, Barışık, 2005: 6-7). Türkiye ekonomisinin 1980 yılından iibaren geçirmiş olduğu yapısal değişim harekelerinde öncelikli olarak 1984 yılından iibaren hem dış icare hem de sermaye harekelerinin serbesleşmesine gidilmişir (Önder vd., 1993: 189). Döviz kurunun liberalizasyonu, cari işlemlerin konveribl olması ve yerleşiklerin ulusal bankalarda döviz bulundurma ve işlemlerde bu dövizin kullanımına izin verildiği 1984 yılında amamlanmış olmasına rağmen iç ve dış finansal işlemler üzerindeki kısılamaların amamen kaldırılması liberalizasyonda dönüm nokası olan 1989 yılına ekabül emekedir (Akyüz, Boraav, 2002: 1-39) li yıllardan 2000 lerin başına dek yaşanan krizler liberalizasyon poliikalarının kurumsal ve yapısal yeersizlikler nedeniyle isenilen sonuçları oraya koyamadığını ve ekonomik kırılganlığın halan ciddi boyularda olduğunu gözler önüne sermişir. Bu süreçe yaşanan ekonomik krizlerden sonra Türk Lirası nın devalüe edilmesi sonucunda dış icare bilançosunda iyileşme ve çıkı düzeyinde azalmalar gözlenmişir (Ardıç, 2006: 2). Türkiye ekonomisinde reel döviz kuru ve çıkı hacmi arasındaki ekileşimi inceleyen çalışmalarda, ekileşimin yönü hakkında am bir fikir birliğine ulaşılabilmiş değildir. Bu çalışmada, reel döviz kuru ile çıkı arasındaki ilişki aylık veriler kullanılarak 1990:1-2006:3 dönemi için zaman serisi analiz yönemleriyle araşırılmaya çalışılmışır. Çalışmada, giriş bölümünün ardından yapılan eorik çalışmalar ve lieraür aramasına değinilmiş ve daha

5 SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araşırmalar Dergisi 365 sonra kullanılan ekonomerik yönem ve veri sei anımlanmışır. Son olarak da analiz sonuçları ve sonuç bölümüne yer verilmişir. 3. Teorik Çalışmalar ve Lieraür Taraması Krugman ve Taylor (1978), Bulgarisan, Çek Cumhuriyei, Polonya ve Slovenya da yapılan devalüasyonların çıkı üzerinde ekisini araşırdıkları çalışmalarında en azından kısa dönemde devalüasyonların isenmeyen sonuçlar doğuracağı, gelirin yeniden dağıımını sağlayarak çıkı üzerinde azalıcı eki yaraacağı sonucuna ulaşmışlardır. Edwards (1986), dönemine ilişkin 12 gelişmeke olan ülkenin yıllık daalarını kullanarak yapmış olduğu reel çıkı arışı ve reel döviz kuru gelişmelerini incelendiği çalışmasında kısa dönemde reel döviz kurundaki değişmenin çıkı üzerinde negaif ekiye sahip olduğu sonucuna ulaşmışır. Uzun dönemde ise bu iki değişken arasındaki ekileşim ise nördür. Domaç ve Shabsighn (1999), incelemiş oldukları Mısır, Jordan ve Tunus ülke örneklerine göre reel döviz kurunda meydana gelen değişmelerin ihraca fiyalarını arırması sonucu bozulan dış dengenin ülkenin döviz rezervlerini azalacağını, devalüasyona sebep olarak yuriçi fiyaları ve üreimi olumsuz ekileyeceğini ve ayrıca uluslararası icare hadlerinde bozulmanın ekisiyle yanlış kaynak dağılımı sonucu yaırımda ve yerli üreimde kayıplar yaşanacağını öne sürmüşür. Kamin ve Rogers (2000), Meksika ekonomisine ai verileri kullanarak yapıkları VAR analizinde, eorik kabulün aksine devamlı yapılan devalüasyonların yüksek oranlı enflasyona ve ekonomik faaliye hacminde daralmaya yol açacağı sonucuna ulaşmışlardır. Mills ve Penecos (2001); reel döviz kurundaki değişmenin reel çıkı üzerindeki ekisini kısa ve uzun dönemli olarak Çek Cumhuriyei, Macarisan, Polonya ve Slovakya ekonomilerine ai dönemine ai verileri Mone Carlo simülasyon ekniğini kullanarak yapmış oldukları çalışmada, uzun dönemde, reel döviz kurundaki değişmenin çıkı üzerindeki ekisi Çek Cumhuriyei ve Macarisan da nör ve Polonya da poziif, Slovakya da ise negaif ekiye sahipir şeklindeki sonuca varmışlardır. Michell ve Penecos (2001), 4 gelişmeke olan Bulgarisan, Polonya, Çek Cumhuriyei ve Slovenya ekonomilerine ai verilerle panel daa çalışmasını kullanarak reel döviz kuru değer kaybı ile reel çıkı arasında negaif bir ilişki olduğu sonucuna ulaşmışlardır.

6 366 Ahme AY Şerife ŞAYLAN İsmail KOÇAK Akram, Eirheim ve Sarno (2005) Norveç ekonomisinin dönemine ai yaklaşık iki asırlık verilerini kullanarak reel döviz kuru, reel para dengesi ve çıkı arasındaki ilişkiyi açıklamaya yönelik yapmış oldukları ampirik çalışmada reel döviz kurunda yapılan büyük mikardaki değişimin çıkı üzerinde önemli; yapılan küçük bir değişimin ise çıkı üzerinde önemsiz bir eki yaraığı sonucuna ulaşmışlardır. Papazoglou (2005), Merkez ve Doğu Avrupa ülkelerini emel aldığı çalışmasında, reel döviz kurundaki değerlenmenin çıkı üzerindeki negaif ekisinin uzun dönemde gerçekleşeceği sonucuna ulaşmışır. Yamak ve Korkmaz (2005), Türkiye ekonomisinde dönemini kapsayan veri sei ile modern zaman serisi ekniklerini kullanarak reel döviz kuru ve icare dengesi arasındaki ilişkiyi araşırdıkları çalışmada, değişkenler arasında uzun dönemde bir ilişkinin olmadığı, kısa dönemde ise ilişkinin emel olarak sermaye malları icarei arafından belirlendiği sonucuna ulaşmışlardır. Çaık (2006) ın, reel döviz kurundaki değişmenin büyüme üzerindeki daralıcı ekisini Türkiye ekonomisi için geçerli olup olmadığını araşırdığı çalışmasında, Türkiye de reel döviz kurunun sürekli denge değerinin alında uulmasının uzun dönemde çıkı üzerinde daralıcı eki yaraığı sonucuna ulaşmışır. Ayrıca, reel döviz kuruna yapılan poziif şokun büyüme üzerindeki daralıcı ekisinin, dolaylı olarak reel değer kaybının ne ihracaı arırmadığı sonucuna ulaşmışır. Yani reel değer kaybı bir yandan yuriçinde üreilen malların fiyaının düşmesi sonucu ihracaı eşvik ederken, diğer yandan da ihal edilen girdilerin fiyalarının yükselmesi sonucu ihraca yapmanın maliyeini arırmakadır. Ardıç (2006), Türkiye ekonomisinde reel döviz kuru, çıkı düzeyi ve kriz ilişkisini araşırdığı çalışmasında daralıcı devalüasyon fikrini deseklemekedir. Yani geleneksel görüşün ersine Türkiye ekonomisinde reel devalüasyonlar, çıkı hacminde daralmaya yol açmaka, reel döviz kurunun devalüe edilmesiyle ihraca poansiyelini arırmaya yönelik bir poliikanın ekin olmayacağı sonucuna ulaşmışır. 4. Ekonomerik Model ve Veri Sei Bu çalışmada kullanılan 1990Q1-2006Q3 dönemlerine ai reel efekif döviz kuru ve reel GSYİH ya ai üçer aylık veriler Türkiye Cumhuriyei Merkez Bankası veri abanından sağlanmışır. Analizin başlangıç yılı olarak

7 SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araşırmalar Dergisi yılının seçilmesinin nedeni, Türkiye ekonomisinde finansal libaralizasyon harekelerine 1989 yılında başlanmış olunmasından dolayı ekonomi üzerine ekilerinin 1990 yılından sonra oraya çıkacağı düşüncesinden kaynaklanmakadır. Cari fiyalarla elde edilen GSYİH verileri, Merkez Bankasından ulaşılan fiya endeksi değerlerine bölünerek reel GSYİH değerleri hesaplanmışır. Ayrıca çalışmada kullanılmak üzere reel GSYİH ve reel efekif döviz kuruna ai değerlerin doğal logarimaları alınmışır. Analizde kullanılan reel efekif döviz kuruna ai değerler, mevsimselliken arındırılmış olduğu için, reel GSYİH serisi mevsimselliken arındırıldıkan sonra modelde kullanılmış ve oluşurulan yeni seri değerleri (sa) uzanısı ile çalışmaya dahil edilmişir. Lrgsyihsay ve lredky değişkenleri zaman serisi özellikleri incelenecek olan reel GSYİH ve reel efekif döviz kurunun doğal logarimalarının alındığı serileri emsil emekedir ve bu açıklama Tablo 1 de verilmekedir. Tablo 1: Verilerin Tanımlaması Değişkenler Lrgsyihsa Lredk Mevsimselliken arındırılmış ve doğal logariması alınmış reel GSYİH Doğal logariması alınmış reel efekif döviz kuru Uygulamalı ekonomerik çalışmalarda yaygın olarak kullanılan En Küçük Kareler Yönemi gibi geleneksel ahmin yönemleri değişkenlerin kovaryansının ve oralamasının sabi ve zamandan bağımsız olduğunu varsaymakadır. Faka birim kök eslerinin çok sayıda değişkene uygulanması bu varsayımın her zaman geçerli olmadığını oraya koymuşur. Oralaması ve varyansı zaman içinde değişen değişkenler durağan olmayan yani birim kök içeren değişkenler olarak adlandırılmakadır. Birim kök içeren değişkelerin de EKK yönemi ahmin edilmesi, güvenilir olmayan sonuçlara yol açacakır. Durağan olmayan değişkenlerin ahmin edilmesini Granger ve Newbold (1974) sahe regresyon(spirious regression) olarak ifade emekedirler (Kular, 2005: ). Ekonomerik modellerde değişkenler arasında anlamlı ilişkilerin elde edilebilmesi için analizde kullanılan serilerin durağan olması gerekmekedir. Serilerin durağan olup olmadıklarının araşırılmasında Dickey ve Fuller

8 368 Ahme AY Şerife ŞAYLAN İsmail KOÇAK (1979) arafından gelişirilen Genişleilmiş Dickey Fuller (ADF) esi kullanılır (Enders, Granger, 1998: ). Bir zaman serisinin oralaması ile varyansı zaman içinde değişmiyor ve iki dönem arasındaki orak varyans, orak varyansın hesaplandığı döneme değil de sadece iki dönem arasındaki uzaklığa bağlı ise ele alınan serinin durağan olduğu söylenebilir(gujarai, 2001: 713). Bir zaman serisinin durağanlık esi Dickey-Fuller arafından gelişirilen üç model kalıbına göre uygulanır: Δy k = α y + β Δy + ε 1 1 i i (1) i= 1 Δy 1 k = α 0 + α1y + β Δy + ε (2) i= 1 i i Δy = α 0 + α1y + α 2rend + β Δy + ε (3) 1 k i= 1 Burada gecikme sayısı k, haa erimin beyaz gürülü (emiz-dizi, whie noise) olması için modele eklenmesi gereken bağımlı değişkenin gecikmeli değerlerinin sayısıdır. Dolayısıyla uygun gecikme sayısı (k) için 2 ε ~ IID (0, ) olacakır. σ ε Herhangi iki değişken arasındaki nedensellik ilişkinin ve ilişkinin yönünün es edilmesinde farklı birçok es mevcuur. Ampirik çalışmalarda Granger nedensellik esi, uygulamada sağladığı kolaylık nedeniyle en çok ercih edilen yönem olmakadır. Engle ve Granger, değişkenler arasında bir uzun dönemli ilişki (koenegrasyon) olması halinde kısa dönemde değişkenler arasındaki dengesizlikleri gideren bir haa düzelme mekanizmasının olduğunu söylemekedirler. Ancak değişkenler arasında bir uzun dönemli ilişki yoksa bile her bir değişkenin farkları alınarak (çoğu zaman ekonomik zaman serilerinin birinci farklı almak durağanlığın sağlanması için yeerli olmakadır) kısa dönemli nedensellik ilişkisi araşırılabilir. Fonksiyonda yer alan Δ paramerelerin farkının alınarak durağan hale geirildiğini ifade emekedir (Grene, 2002: ). Engle-Granger (1987) yılında yapıkları çalışmaya göre modelde yer alan serilerin aynı dereceden durağan olmaları sonucunda bu değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin olup olmadığı belirlemek için iki değişkene ai model en Küçük Kareler Yönemiyle ahmin edilmesi ve modele i i

9 SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araşırmalar Dergisi 369 ilişkin haa erimleri bulunması gereklidir. Eğer haa erimleri durağan ise bu değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişki vardır yorumu yapılır. Engle- Granger yöneminin bundan sonraki aşamasında ise haa düzelme modeli (ECM) belirlenmekedir. Bu modelde serilerin farkıyla birlike önceki aşamada elde edilen haa eriminin gecikmeli değeri de modele dahil edilir ve aşağıdaki haa düzelme mekanizması ilişkisi ahmin edilir. Bu fonksiyonel ilişki değişkenler arasında var olan uzun dönem dengesine ulaşılabilmesi için kısa dönemde nasıl hareke edildiğini göserir. Haa düzelme mekanizmasında haa eriminin gecikmesinin kasayısı negaif ve isaisiksel olarak anlamlı olduğunda haa düzelme mekanizması çalışıyor anlamına gelmekedir. ΔY = α + βδx + γu -1 + ε (4) VAR modelinin uygulanmasında değişkenler arasında bağımlı veya bağımsız değişken seçimi gibi bir ön koşul yokur. VAR modelinde üm değişkenler birlike ele alınır. Ayrıca VAR modeli seçilen değişkenlerin aynı dereceden durağan olmadığı modellerde de kullanılabilmekedir(gujarai, 2003: 839). VAR modelinde modele kaılan üm değişkenlerin kendi ve diğer değişkenlerin gecikmeli değerleri üzerine kurulmuş olan basi ve çok boyulu bir zaman serisi modelidir. Durağan X ve Y gibi iki değişken içeren basi bir VAR modeli şu şekilde ifade edilmekedir. Denklemde yer alan a 10 sabi erim, a ijk, i. denklemdeki j. değişkenin k gecikmesine ai paramere, u i haa erimi ve p gecikme sayısıdır. VAR modeli gecikme sayısı p dikkae alınarak p inci dereceden VAR modeli olarak adlandırılır ve VAR (p) olarak göserilir. Modelde değişkenler arasında içsel-dışsal ayrımı yapılmaksızın üm değişkenler içsel olarak kabul edilir (Tarı, 2005: ). p p Y = a10 + a11 iy i + a12i X i + u1 i= 1 i= 1 (5) p p X = a20 + a21 iy i + a22i X i + u2 i= 1 i= 1 (6) 5. Analiz Sonuçları 1990Q1-2006Q3 dönemine ai reel GSYİH ve reel efekif döviz kuruna ai verilerin doğal logarimaları alındıkan sonra ve bu değişkenlerin mevsimselliken arındırıldıkan sonraki verilerine ai grafikler aşağıdaki abloda

10 370 Ahme AY Şerife ŞAYLAN İsmail KOÇAK yer almakadır. Reel efekif döviz kuruna ai grafik incelendiğinde ekonomik krizin yaşandığı 1994 ve 2001 yıllarında büyük bir değişim vardır. ayrıca grafike dikka çeken diğer bir gelişme de dalgalı döviz kuru sisemi uygulamasına geçilen 2001 Şuba krizinde gerçekleşmişir. 5.2 L REDK 5.2 LREDKSA L RG SYI H LRGSYIHSA Lieraürde bir çok birim kök esi olmasına rağmen en çok kabul görmüş birim kök esi Augmened Dickey-Fuller (ADF) birim kök esidir(sevükekin, Nargeleçekenler, 2005: 304). Aşağıdaki abloda reel GSYİH ve reel efekif döviz kuruna ai verilerin durağanlık analizleri verilmekedir. Kriik değerler McKinnon değerlerine dayanmakadır. Tablo 2: ADF Tes Sonuçları Değişkenler Kasayının değeri Gecikme Sayısı Kriik değer (%5) Sonuç lredk Durağan değil lrgsyihsa Durağan değil Her iki seri için ayin edilen model kesmesiz ve rendsiz modeldir.

11 SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araşırmalar Dergisi 371 Sabi içeren modelde durağan olmayan reel GSYİH serisinin birinci derecede farkı alınarak yeniden ADF esi uygulanmışır. Elde edilen sonuç ablosu aşağıda yer almakadır. Tablo 3: ADF Tes Sonuçları (birinci farklar alınmış) Değişkenler Kasayının değeri Gecikme sayısı Kriik değer (%5) Sonuç Lredk -7,92 0-1,94 Durağan lrgsyihsa ,94 Durağan Değişkenlere uygulanan es sonuçlarına göre değişkenlerin aynı derecede durağan olduğu, reel efekif döviz kurunun ve mevsimselliken arındırılmış reel GSYİH serilerinin her ikisinin de birinci seviyede durağan olduğu sonucuna ulaşılmışır. Yani reel GSYİH ve reel efekif döviz kuru serileri I (1) dir. Değişkenlerin zaman serisi incelenmesi aşamasında sıradaki adım bu değişkenler arasında uzun dönemde ilişki olup olmadığının incelenmesidir. Bu çalışmada değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkinin belirlenmesinde Johansen Eşbüünleşme esi uygulanmışır. Bu esin uygulanmasında uzun dönemli bir ilişkinin olup olmadığını belirlemek için maximum eigen değer ve iz isaisikleri kullanılmışır. Johansen eşbüünleşme esiyle değişkenler arasındaki uzun dönem ilişkinin belirlenmesinde kurulan VAR daki gecikme sayısı önemlidir. Gecikme sayısı belirlenmesinde ise; LR (Likelihood Raio), FPE (Final Predicion error), AIC (Akaike Informaion Crieria) ve HQ (Hannan Quinn) krierlerinden yararlanılmışır. Eşbüünleşme es sonuçları Tablo 4 e verilmişir. Buna göre LR, FPE, AIC ve HQ krierlerine göre 2 gecikme önerilmişir. Buradan harekele elde edilen sonuç şu şekildedir. Tablo 4: Eşbüünleşme Tes Sonuçları Değişkenler lrgsyihsa ve lredk Gecikme sayısı Eşbüünleşme esleri (Koenegrasyon) Max. Kriik değer (%5) Trace Kriik değer (%5) Sonuçlar 2 10,11 11,44 13,84 12,53 Eşbüünleşik

12 372 Ahme AY Şerife ŞAYLAN İsmail KOÇAK Eşbüünleşme es sonuçları yukarıdaki abloda verilmişir. Maximum özdeğer isaisiğine göre reel GSYİH ile reel efekif döviz kuru arasında uzun dönemli bir ilişki mevcuur. Ancak race(iz) esi anlamlı bulunamamışır. Maximum özdeğer isaisiği reel GSYİH ile reel efekif döviz kuru arasında uzun dönemli bir ilişki olduğunu göserdiğinden, reel efekif döviz kuru ve reel GSYİH değişkenlerinin (lrgsyihsa ve lredksa) eşbüünleşik olduğu kararına varılabilir. Bu uzun dönemli ilişki normalleşirilmiş eşbüünleşirici vekör ahminleri yardımıyla daha kolay yorumlanabilir. lrgsyihsa = *lredksa Sandar haa ( ) Kısaca uzun dönemde reel efekif döviz kuru, reel GSYİH değişkenini poziif yönde ekilemekedir. Haa erimlerinin gecikmeli değerleri modele kaılmasıyla haa düzelme modeli aşağıdaki şekilde elde edilmişir. Δ lrgsyihsa= *δ lrgsyihsa(-1) *δ lredksa(-1)) *u -1 Sandar haa ( ) ( ) ( ) Haa eriminin işareinin negaif ve isaisiksel olarak anlamlı olması sonucu haa düzleme mekanizmasının çalışığı görülmekedir. Son aşama olarak reel efekif döviz kuru ve reel GSYİH değişkenleri arasındaki Granger nedenselliğin yönünü belirlemek için es uygulanmışır. Çalışmada kullanılan zaman serileri arasında incelenecek Granger nedensellik esi vekör haa düzelme modeli (VECM) emelli olacakır. Tablo 5, Johansen süreci çerçevesinde zayıf ekzojenliği es emek için bir serbeslik dereceli ki-kare sonuçlarını gösermekedir: Tablo 5: Granger Nedensellik Sonuçları: VECM Yaklaşımı Bağımlı Değişkenler Açıklayıcı Değişkenler Δ lrgsyihsa Δ lredksa U -1 Δ lrgsyihsa - 4,7945 b 3,1958 c Δ lredksa b a 0.01 düzeyinde anlamlıdır, b 0.05 düzeyinde anlamlıdır, c 0.10 düzeyinde anlamlıdır. Granger nedensellik esi sonucu reel efekif döviz kuru çıkı üzerinde değişime neden olmakadır. Yani ablo sonuçlarına göre reel GSYİH nın

13 SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araşırmalar Dergisi 373 bağımsız değişken kabul edilmesi mümkündür. Buna göre reel efekif döviz kuru reel GSYİH yı ekileyen bir değişkendir. 6. Sonuç Bu çalışmada reel döviz kuru ile reel çıkı arasında eorik olarak var olan nedensellik ilişkisinin varlığı ve bu ilişkinin yönü Türkiye ekonomisi örneğinde dönemine ai üçer aylık veriler yardımıyla incelenmeye çalışılmışır. Analiz sonuçları geleneksel görüşe paralel olarak döviz kurunda meydana gelen değişmenin reel GSYİH yani çıkı üzerinde poziif ekiye sahip olduğuna işare emekedir. Diğer bir ifadeyle son dönemde Türkiye ekonomisini emel alındığı pek çok çalışmanın ulaşığı sonuçlardan farklı olarak reel döviz kurundaki değişme, çıkı üzerinde olumlu ekiye sahipir. Yani devalüasyon gibi reel döviz kurunda değişiklik yaraan poliika uygulamaları çıkı üzerinde genişleici eki yaramakadır. Kısaca daralıcı devalüasyon ezi Türkiye ekonomisi örneğinde bu bağlamda doğrulanmamakadır. Kaynakça Akyüz, Yılmaz, Korku Boraav (2002), The Making of The Turkish Financial Crises, ss:1-39. Çevrimiçi Adres: hp:// Yazilar_Uye/ Akyuz Boraav2002.doc ( ) Akan, H. Okan (2006), Dünya Ekonomisindeki Gelişmeler ve Türk Dış Ticarei, Uluslararası Ekonomi ve Dış Ticare Poliikaları, 1(1), ss: Ara, Kürşa (2003), Türkiye de Opimum Döviz Kuru Rejimi Seçimi ve Döviz Kurlarından Fiyalara Geçiş Ekisinin İncelenmesi, TCMB Uzmanlık Yeerlilik Tezi, Ankara. Ardıç, Oya Pınar (2006), Oupu, he Real Exchange Rae and he Crises in Turkey, MEEA Online Journal, Topics in Middle Easern and Norh African Economies, Volume: 8, Boson. Erişim Adresi: MEEA2006.pdf ( ) Çaık, A.Nazif (2006), Daralıcı Devalüasyon Hipoezi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama, Ege Üniversiesi Working Paper No: 06/09. Demir, Osman, Salih Barışık (2005), Türkiye de Finansal İsikrarı Tehdi Eden Sorunlar ve Çözüm Arayışı, İkisa, İşleme ve Finans Dergisi, Yıl: 20, ss:3-16. Domaç, İlker (1997), Are Devaluaion Conracionary? Evidence from Turkey, Journal of Economic Developmen, 22(2), ss: Domaç, İlker, Ghiah Shabsigh (1999), Real Exchange Rae Behavior and Economic Growh: Evidence from Egyp, Jordan, Morocco, and Tunisia, IMF Working Paper, Working Paper No: 99/40.

14 374 Ahme AY Şerife ŞAYLAN İsmail KOÇAK Dornbusch, Rudiger, Sanley Fischer(1998), Makroekonomi, McGrawHill-Akademi Yayınları, İsanbul. Edwards, Sebasian (1986), Are Devaluaions Conracionary, Review of Economics and Saisics, 68(3), ss: Enders, Walers, Clive Granger (1998), Uni Roo Tes and Asymeric Adjusmen wih an Example Using he Term Srucure of Ineres Raes, Journal of Business and Economic Saisics, 16(3), ss: Grene, William H. (2002), Economeric Analysis, Prenice Hall, Fifh Ediion, Newyork. Gujarai, Damodar (2001), Temel Ekonomeri, Çeviren: Ümi Şenesen, Gülay Günlük Şenesen, Lieraür Yayıncılık, İsanbul. Halpern, Laszlo, Charles Wyplosz (1997), Equilibrium Exchange Raes in Transiion Economies, IMF Saff Paper, No: 44, ss: Kadıoğlu, Ferya, Zelal Koan, Gülbin Şahinbeyoğlu (2001), Kura Dayalı İsikrar Programı Uygulaması ve Ödemeler Dengesi Gelişmeleri: Türkiye 2000, TCMB Araşırma Genel Müdürlüğü, Ankara. Kamin, Seve B., John H. Rogers (2000), Oupu and he Real Exchange Rae in Developing Counries: An Aplicaion in Mexico, Journal of Developmen Economics, Vol: 61, ss: Krugman, Paul, Lance Taylor (1978), The Conracionary Effecs of Devaluaion, Journal of Inernaional Economics, 8(3), ss: Krugman, Paul R., Maurice Obsfeld (2000), Inernaional Economics Theory and Policy, Addison-Wesley Publishing Company, Fifh Ediion. Kular, Aziz (2005), Uygulamalı Ekonomeri, Nobel Yayın Dağıım, 2. Baskı, Ankara. Lizondo, J. Saul, Peer J. Moniel (1988), Conracionary Devaluaion in Developing Counries: An Analyical Overview, IMF Working Paper WP/88/51. Mills, Terence C., Eric Penecos (2001), The Real Exchange Rae and he Oupu Response in Four EU Accession Counries, Emerging Markes Review, No: 2, ss: Papazoglou, Chrisos (2005), Real Exchange Rae Dynamics and Oupu Conracion Under Transiion, Bank of Grecee, Working Paper No: 29. Seyidoğlu, Halil (1996), Uluslararası İkisa, Teori, Poliika ve Uygulama, Güzem Yayınları No: 11, İsanbul. Önder, İzzein vd. (1993), Türkiye de Kamu Maliyesi, Finansal Yapı ve Poliikalar, Türkiye Araşırmaları 2, Tarih Vakfı Yur Yayınları, İsanbul. Sevükekin, Musafa, Mehme Nargeleçekenler (2005), Zaman Serileri Analizi, Nobel Yayın Dağıım, Ankara. Terence C. Mills, Eric Penecos (2003); Is There a Relaionship Beween Real Exchange Rae Movemens and he Oupu Cycle, Elsevier Economic Modelling 20, ss: Yamak, Rahmi, Abdurrahman Korkmaz (2005), Reel Döviz Kuru ve Dış Ticare Dengesi İlişkisi, Ekonomeri ve İsaisik Dergisi, Sayı: 2, ss:

White ın Heteroskedisite Tutarlı Kovaryans Matrisi Tahmini Yoluyla Heteroskedasite Altında Model Tahmini

White ın Heteroskedisite Tutarlı Kovaryans Matrisi Tahmini Yoluyla Heteroskedasite Altında Model Tahmini Ekonomeri ve İsaisik Sayı:4 006-1-8 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ Whie ın Heeroskedisie Tuarlı Kovaryans Marisi Tahmini Yoluyla Heeroskedasie Alında Model Tahmini

Detaylı

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım

Detaylı

HAYALi ihracatln BOYUTLARI

HAYALi ihracatln BOYUTLARI HAYALi ihracatln BOYUTLARI 103 Müslüme Bal U lkelerin ekonomi politikaları ile dış politikaları,. son yıllarda birbirinden ayrılmaz bir bütün haline gelmiştir. Tüm dünya ülkelerinin ekonomi politikalarında

Detaylı

Döviz Kuru Belirsizliğinin İhracata Etkisi: Türkiye İçin Bir Uygulama

Döviz Kuru Belirsizliğinin İhracata Etkisi: Türkiye İçin Bir Uygulama YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2009 Cil:16 Sayı:2 Celal Bayar Üniversiesi İ.İ.B.F. MANİSA Döviz Kuru Belirsizliğinin İhracaa Ekisi: Türkiye İçin Bir Uygulama Prof. Dr. Recep TARI Kocaeli Üniversiesi, İ.İ.B.F.,

Detaylı

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına

Detaylı

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım Fonu

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EKONOMETRİ ANA BİLİM DALI TÜRKİYE NİN İTHALAT FONKSİYONUNUN EKONOMETRİK TAHMİNİ

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EKONOMETRİ ANA BİLİM DALI TÜRKİYE NİN İTHALAT FONKSİYONUNUN EKONOMETRİK TAHMİNİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EKONOMETRİ ANA BİLİM DALI TÜRKİYE NİN İTHALAT FONKSİYONUNUN EKONOMETRİK TAHMİNİ Fama İdil KOÇAK YÜKSEK LİSANS TEZİ ADANA-2011 TÜRKİYE

Detaylı

Araştırma Notu 15/177

Araştırma Notu 15/177 Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon

Detaylı

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU İKİNCİ 3 AYLIK RAPOR

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU İKİNCİ 3 AYLIK RAPOR ANKARA EMEKLİLİK A.Ş DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU İKİNCİ 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Dengeli Emeklilik Yatırım Fonu nun 01.04.2004-30.06.2004 dönemine ilişkin gelişmelerin, Fon Kurulu

Detaylı

DÖVİZ KURU OYNAKLIĞININ İHRACATA ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (1995 2008)

DÖVİZ KURU OYNAKLIĞININ İHRACATA ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (1995 2008) Gazi Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi 10 / 2 (2008). 25-45 DÖVİZ KURU OYNAKLIĞININ İHRACATA ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (1995 2008) Nezir KÖSE Ahme AY Nurgün TOPALLI Öz: Bu çalışmada reel

Detaylı

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU 2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU I- 2008 Mali Yılı Bütçe Sonuçları: Mali Disiplin Sağlandı mı? Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan 2008 mali yılı geçici bütçe uygulama sonuçlarına

Detaylı

Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man

Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man 214 EK M-ARALIK DÖNEM BANKA KRED LER E M ANKET Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man nin 214 y dördüncü çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 9 Ocak 215

Detaylı

01/01/2009 30/09/2009 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş

01/01/2009 30/09/2009 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş 01/01/2009 30/09/2009 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVİZ) EMEKLİLİK YATIRIM FONU 9 AYLIK RAPORU BU RAPOR EMEKLİLİK YATIRIM FONLARININ KAMUYU AYDINLATMA

Detaylı

1. YAPISAL KIRILMA TESTLERİ

1. YAPISAL KIRILMA TESTLERİ 1. YAPISAL KIRILMA TESTLERİ Yapısal kırılmanın araştırılması için CUSUM, CUSUMSquare ve CHOW testleri bize gerekli bilgileri sağlayabilmektedir. 1.1. CUSUM Testi (Cumulative Sum of the recursive residuals

Detaylı

AVİVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR (AVD)

AVİVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR (AVD) AVİVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR (AVD) Bu rapor AvivaSA Emeklilik ve Hayat A.Ş. Dengeli Emeklilik Yatırım Fonu nun 01.01.2011-31.12.2011 dönemine ilişkin gelişmelerin,

Detaylı

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI DÖVİZ CİNSİNDEN YATIRIM ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI DÖVİZ CİNSİNDEN YATIRIM ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI DÖVİZ CİNSİNDEN YATIRIM ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Oyak Emeklilik A.Ş. Gelir Amaçlı Döviz Cinsinden Yatırım Araçları Emeklilik Yatırım Fonu

Detaylı

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012. Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012. Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012 Hazırlayanlar Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi Laura D. Tyson, Kaliforniya Berkeley Üniversitesi Saadia Zahidi, Dünya Ekonomik Forumu Raporun

Detaylı

IKTI 102 24 Şubat, 2011 Gazi Üniversitesi-İktisat Bölümü DERS NOTU 01 MAKROEKONOMİYE GİRİŞ NOMİNAL VE REEL ÇIKTI İSTİHDAM VE İŞSİZLİK

IKTI 102 24 Şubat, 2011 Gazi Üniversitesi-İktisat Bölümü DERS NOTU 01 MAKROEKONOMİYE GİRİŞ NOMİNAL VE REEL ÇIKTI İSTİHDAM VE İŞSİZLİK DERS NOTU 01 MAKROEKONOMİYE GİRİŞ NOMİNAL VE REEL ÇIKTI İSTİHDAM VE İŞSİZLİK Bugünki dersin içeriği: I. MAKROEKONOMİK ANALİZE GENEL BİR BAKIŞ... 1 1. GİRİŞ... 1 2. MAKROEKONOMİNİN KÖKLERİ... 2 3. MAKROEKONOMİNİN

Detaylı

Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan: 30.11.2015

Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan: 30.11.2015 Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan: 30.11.2015 BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİĞİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE (2015/50) Bu Genelge, 25.05.2015

Detaylı

DENEY Kum Kalıba Döküm ve Besleyici Hesabı 4 Doç.Dr. Ahmet ÖZEL, Yrd.Doç.Dr. Mustafa AKÇİL, Yrd.Doç.Dr. Serdar ASLAN DENEYE HESAP MAKİNASI İLE GELİNİZ

DENEY Kum Kalıba Döküm ve Besleyici Hesabı 4 Doç.Dr. Ahmet ÖZEL, Yrd.Doç.Dr. Mustafa AKÇİL, Yrd.Doç.Dr. Serdar ASLAN DENEYE HESAP MAKİNASI İLE GELİNİZ DENEY NO Kum Kalıba Döküm ve Besleyici Hesabı 4 Doç.Dr. Ahme ÖZEL, Yrd.Doç.Dr. Musafa AKÇİL, Yrd.Doç.Dr. Serdar ASLAN DENEYE HESAP MAKİNASI İLE GELİNİZ Deney aşamaları Tahmini süre (dak) 1) Ön bilgi kısa

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR (2006/ 2.Çeyrek)

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR (2006/ 2.Çeyrek) OYAK EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR (2006/ 2.Çeyrek) Bu rapor Oyak Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu nun 01.04.2006 30.06.2006

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 23 Mayıs 2016, Sayı: 21. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 23 Mayıs 2016, Sayı: 21. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 21 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül 1 DenizBank

Detaylı

Enflasyon ve Nominal Faiz Oranı İlişkisi: Türkiye Örneği (2004-2013)

Enflasyon ve Nominal Faiz Oranı İlişkisi: Türkiye Örneği (2004-2013) YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2015 Cil:22 Sayı:2 Celal Bayar Üniversiesi İ.İ.B.F. MANİSA Enflasyon ve Nominal Faiz Oranı İlişkisi: Türkiye Örneği (2004-2013) Musa ATGÜR * N. Oğuzhan ALTAY ** ÖZ Bu çalışmada,

Detaylı

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası 2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde

Detaylı

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85 EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85 i Bu sayıda; 2013 Cari Açık Verileri; 2013 Aralık Sanayi Üretimi; 2014 Ocak İşsizlik Ödemesi; S&P Görünüm Değişikliği kararı değerlendirilmiştir.

Detaylı

BBH - Groupama Emeklilik Gruplara Yönelik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu

BBH - Groupama Emeklilik Gruplara Yönelik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu BBH - Groupama Emeklilik Gruplara Yönelik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu BIST-100, Haziran da %11,28 lik düşerek 76.295 den kapandı. Aynı dönemde Bankacılık endeksi %15,41, Sanayi endeksi

Detaylı

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR Bu rapor ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş Gelir Amaçlı Esnek Emeklilik Yatırım Fonu nun 31.12.2004-31.12.2005 dönemine ilişkin

Detaylı

SİRKÜLER. 1.5-Adi ortaklığın malları, ortaklığın iştirak halinde mülkiyet konusu varlıklarıdır.

SİRKÜLER. 1.5-Adi ortaklığın malları, ortaklığın iştirak halinde mülkiyet konusu varlıklarıdır. SAYI: 2013/03 KONU: ADİ ORTAKLIK, İŞ ORTAKLIĞI, KONSORSİYUM ANKARA,01.02.2013 SİRKÜLER Gelişen ve büyüyen ekonomilerde şirketler arasındaki ilişkiler de çok boyutlu hale gelmektedir. Bir işin yapılması

Detaylı

tepav Nisan2013 N201319 POLİTİKANOTU Türkiye için Finansal Baskı Endeksi Oluşturulması 1 Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı

tepav Nisan2013 N201319 POLİTİKANOTU Türkiye için Finansal Baskı Endeksi Oluşturulması 1 Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı POLİTİKANOTU Nisan2013 N201319 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Dr. Harun Öztürkler, Öğretim Üyesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dr. Türkmen Göksel,

Detaylı

VAKIF MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. (ESKİ UNVANI İLE VAKIF B TİPİ MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. )

VAKIF MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. (ESKİ UNVANI İLE VAKIF B TİPİ MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. ) (ESKİ UNVANI İLE VAKIF B TİPİ MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. ) 1 OCAK - 31 ARALIK 2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU VE YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN

Detaylı

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ KORELASON VE REGRESON ANALİZİ rd. Doç. Dr. S. Kenan KÖSE İki ya da daha çok değişken arasında ilişki olup olmadığını, ilişki varsa yönünü ve gücünü inceleyen korelasyon analizi ile değişkenlerden birisi

Detaylı

Ticaret Unvanı: YAYLA ENERJİ ÜRETİM TURİZM VE İNŞAAT TİCARET A.Ş. Merkez Adresi : Turan Güneş Bulvarı İlkbahar Mah.606.Sok. No : 12 Çankaya / ANKARA

Ticaret Unvanı: YAYLA ENERJİ ÜRETİM TURİZM VE İNŞAAT TİCARET A.Ş. Merkez Adresi : Turan Güneş Bulvarı İlkbahar Mah.606.Sok. No : 12 Çankaya / ANKARA YAYLA ENERJİ ÜRETİM TURİZM VE İNŞAAT TİCARETANONİM ŞİRKETİ 01.01.2015 31.12.2015 DÖNEMİ YILLIK FALİYET RAPORU 1- GENEL BİLGİLER Raporun Ait Olduğu Dönem: 01.01.2015 31.12.2015 Ticaret Unvanı: YAYLA ENERJİ

Detaylı

İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KONUT FİYAT ENDEKSİ Ocak 2016 İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ REEL SEKTÖR VERİLERİ MÜDÜRLÜĞÜ 28 Mart 2016 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Türkiye konut piyasasındaki fiyat değişimlerini takip etmek amacıyla,

Detaylı

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A. TANITICI BİLGİLER CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU PORTFÖYE BAKIŞ Halka Arz Tarihi : 02/05/2013 YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER 31/12/2015

Detaylı

Türkiye de Dış Ticaret ve Dış Ticaret Finansmanı: İhracattaki Düşüşte Finansman Sıkıntısı Ne Kadar Etkili?

Türkiye de Dış Ticaret ve Dış Ticaret Finansmanı: İhracattaki Düşüşte Finansman Sıkıntısı Ne Kadar Etkili? Türkiye de Dış Ticaret ve Dış Ticaret Finansmanı: İhracattaki Düşüşte Finansman Sıkıntısı Ne Kadar Etkili? Sarp Kalkan Ekonomi Politikaları Analisti Hasan Çağlayan Dündar Araştırmacı Ayşegül Dinççağ Araştırmacı

Detaylı

RASYONEL BEKLENTLER DOAL ORAN HPOTEZ Türkiye çin Zaman Serisi Bulguları 1950-1995 1

RASYONEL BEKLENTLER DOAL ORAN HPOTEZ Türkiye çin Zaman Serisi Bulguları 1950-1995 1 RASYONEL BEKLENTLER DOAL ORAN HPOTEZ Türkiye çin Zaman Serisi Bulguları 950-995 Rahmi YAMAK * Yakup KÜÇÜKKALE ** ÖZET Bu çalımada, Rasyonel Bekleniler Doal Oran Hipoezinin, Çıkı (ya da isizliin) alep (ya

Detaylı

TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARINDA MERKEZİ KARŞI TARAF UYGULAMASI 13 MAYIS 2013 İSTANBUL DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ

TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARINDA MERKEZİ KARŞI TARAF UYGULAMASI 13 MAYIS 2013 İSTANBUL DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARINDA MERKEZİ KARŞI TARAF UYGULAMASI 13 MAYIS 2013 İSTANBUL DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Sayın BDDK Başkanım, İktisadi Araştırmalar Vakfı, Borsamız

Detaylı

TEBLİĞ Dış Ticaret Müsteşarlığından: İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (2008/34)

TEBLİĞ Dış Ticaret Müsteşarlığından: İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (2008/34) 18 Aralık 2008 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 27084 TEBLİĞ Dış Ticaret Müsteşarlığından: İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (2008/34) BİRİNCİ KISIM Genel Bilgi ve İşlemler Soruşturma MADDE

Detaylı

Banka Kredileri E ilim Anketi nin 2015 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 10 Nisan 2015 tarihinde yay mland.

Banka Kredileri E ilim Anketi nin 2015 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 10 Nisan 2015 tarihinde yay mland. 21 OCAK-MART DÖNEM BANKA KRED LER E M ANKET Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man nin 21 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 1 Nisan 21 tarihinde

Detaylı

ING Portföy Yönetimi Anonim Şirketi. 1 Ocak- 30 Eylül 2009 ara hesap dönemine ait özet finansal tablolar

ING Portföy Yönetimi Anonim Şirketi. 1 Ocak- 30 Eylül 2009 ara hesap dönemine ait özet finansal tablolar ING Portföy Yönetimi Anonim Şirketi 1 Ocak- 2009 ara hesap dönemine ait özet finansal tablolar İçindekiler Sayfa Özet bilanço 1 Özet kapsamlı gelir tablosu 2 Özkaynak değişim tablosu 3 Nakit akım tablosu

Detaylı

TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE GELECEĞİ

TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE GELECEĞİ TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE GELECEĞİ BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU YENİ MEVDUAT SİGORTA SİSTEMİ ÖNERİSİ BANKA BİRLEŞME VE DEVİRLERİ Dr. Mehmet GÜNAL Ankara, Haziran 2001 ÖNSÖZ Türkiye

Detaylı

Altın Piyasası Haftalık Temel ve Teknik Görünüm (2-6 Mart 2015)

Altın Piyasası Haftalık Temel ve Teknik Görünüm (2-6 Mart 2015) 2 Mart 2015 Altın Piyasası Haftalık Temel ve Teknik Görünüm (2-6 Mart 2015) Hafta başında Yunanistan meselesinde çözüme yaklaşıldığı yönünde haberlerin ardından altın fiyatlarında aşağı yönlü baskı hakim

Detaylı

Akaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması

Akaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması 23 Aralık 2008 Akaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması Son günlerde akaryakıt fiyatları ile ilgili olarak kamuoyunda bir bilgi kirliliği gözlemlenmekte olup, bu durum Sektörü ve Şirketimizi itham altında

Detaylı

HİZMET ALIMI İHALELERİNDE İŞ DENEYİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR 1. GİRİŞ

HİZMET ALIMI İHALELERİNDE İŞ DENEYİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR 1. GİRİŞ Murat ARAPGİRLİ HİZMET ALIMI İHALELERİNDE İŞ DENEYİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR 1. GİRİŞ İhale konusu işin kaliteli bir şekilde ve zamanında yapılabilmesi için işi yapacak kişinin mesleki ve teknik olarak

Detaylı

Tel: +90 212 315 3000 Fax: +90 212 234 1067 ey.com Ticaret Sicil No : 479919 Mersis No: 0-6010-2772-0400010

Tel: +90 212 315 3000 Fax: +90 212 234 1067 ey.com Ticaret Sicil No : 479919 Mersis No: 0-6010-2772-0400010 Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş. Eski Büyükdere Cad. Orjin Maslak No:27 Maslak, Sarıyer 34398 İstanbul - Turkey Tel: +90 212 315 3000 Fax: +90 212 234 1067 ey.com Ticaret Sicil No : 479919 Mersis No:

Detaylı

KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA İSTİHDAM EDİLEN İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATLARININ

KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA İSTİHDAM EDİLEN İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATLARININ 8 Şubat 2015 PAZAR Resmî Gazete Sayı : 29261 YÖNETMELİK Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA BİRİNCİ

Detaylı

1 OCAK - 31 ARALIK 2015 HESAP DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU (Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) cinsinden ifade edilmiştir.

1 OCAK - 31 ARALIK 2015 HESAP DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU (Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) cinsinden ifade edilmiştir. A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER Halka arz tarihi: 16 Temmuz 2014 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle Fonun Yatırım Amacı Portföy Yöneticileri Fon Toplam Değeri Portföyünde

Detaylı

Emtia Fiyat Hareketlerine Politika Tepkileri Konferansı. Panel Konuşması

Emtia Fiyat Hareketlerine Politika Tepkileri Konferansı. Panel Konuşması Emtia Fiyat Hareketlerine Politika Tepkileri Konferansı Panel Konuşması Erdem BAŞÇI 7 Nisan 2012, İstanbul Değerli Konuklar, Dünya ekonomisinin son on yılda sergilediği gelişmeler emtia fiyatları üzerinde

Detaylı

Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri

Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, InroducoryEconomericsA Modern Approach, 2nd. ed., 2002, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 Attila Hancıoğlu ve İlknur Yüksel Alyanak Sağlık programlarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve ileriye yönelik politikaların belirlenmesi açısından neonatal, post-neonatal

Detaylı

TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ

TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cil 3, Sayı 6, 2007, ss. 8 88. TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ Arş.Gör. Erman ERBAYKAL Balıkesir Üniversiesi

Detaylı

BURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol

BURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol BURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol 1. Giriş Bu yazıda, Bursa daki (ciro açısından) en büyük 250 firmanın finansal profilini ortaya koymak amacındayız.

Detaylı

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Çökelme sertleştirmesi işleminin, malzemenin mekanik özellikleri (sertlik, mukavemet vb) üzerindeki etkisinin incelenmesi ve çökelme sertleşmesinin

Detaylı

Öncelikle basın toplantımıza hoş geldiniz diyor, sizleri sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum.

Öncelikle basın toplantımıza hoş geldiniz diyor, sizleri sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum. Gümrük Ve Ticaret Bakanı Sn. Nurettin CANİKLİ nin Kredi Kefalet Kooperatifleri Ortaklarının Borçlarının Yapılandırılması Basın Toplantısı 24 Eylül 2014 Saat:11.00 - ANKARA Kredi Kefalet Kooperatiflerinin

Detaylı

Nakit Sermaye Artırımı Uygulaması (Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1) nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:9))

Nakit Sermaye Artırımı Uygulaması (Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1) nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:9)) Sirküler 2016 / 019 Referansımız: 0259 / 2016/ YMM/ EK Telefon: +90 (212) 29157 10 Fax: +90 (212) 24146 04 E-Mail: info@kutlanpartners.com İstanbul, 08.03.2016 Nakit Sermaye Artırımı Uygulaması (Kurumlar

Detaylı

31.12.2011-31.03.2012 tarihleri arasında fon getirisi -%1,41 olarak gerçekleşirken, yönetici benchmarkının getirisi -%0,60 olarak gerçekleşmiştir.

31.12.2011-31.03.2012 tarihleri arasında fon getirisi -%1,41 olarak gerçekleşirken, yönetici benchmarkının getirisi -%0,60 olarak gerçekleşmiştir. GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU DIŞ BORÇLANMA ARAÇLARI (EUROBOND) EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2012 YILI 3 AYLIK FAALİYET RAPORU 1.- Ekonominin Genel durumu Dünya ekonomisi genel olarak 2011

Detaylı

BBH - Groupama Emeklilik Gruplara Yönelik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu

BBH - Groupama Emeklilik Gruplara Yönelik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu BBH - Groupama Emeklilik Gruplara Yönelik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu BIST 100 endeksi, Nisan ayı içerisinde %0,2 lik artış göstererek 86.046 seviyesinden kapandı. Aynı dönem içerisinde

Detaylı

Özelge: 4632 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesi kapsamında vakıf/sandıklardan bireysel emeklilik sistemine yapılan aktarımlarda vergilendirme hk.

Özelge: 4632 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesi kapsamında vakıf/sandıklardan bireysel emeklilik sistemine yapılan aktarımlarda vergilendirme hk. Özelge: 4632 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesi kapsamında vakıf/sandıklardan bireysel emeklilik sistemine yapılan aktarımlarda vergilendirme hk. Sayı: 64597866-120[94-2014]-131 Tarih: 28/08/2014 T.C. GELİR

Detaylı

ATAÇ Bilgilendirme Politikası

ATAÇ Bilgilendirme Politikası ATAÇ Bilgilendirme Politikası Amaç Bilgilendirme politikasının temel amacı, grubun genel stratejileri çerçevesinde, ATAÇ İnş. ve San. A.Ş. nin, hak ve yararlarını da gözeterek, ticari sır niteliğindeki

Detaylı

KAMU İHALE KURULU KARARI. Toplantıya Katılan Üye Sayısı : 7 : Elektrik ihtiyacının temini.

KAMU İHALE KURULU KARARI. Toplantıya Katılan Üye Sayısı : 7 : Elektrik ihtiyacının temini. Toplantı No : 2011/047 Gündem No : 2 Toplantıya Katılan Üye Sayısı : 7 Gündem Konusu : Elektrik ihtiyacının temini. Elektrik piyasası ve ilgili mevzuatındaki değişiklikler ve gelişmeler sonrasında, 4734

Detaylı

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ 12 NİSAN 2013-KKTC DR. VAHDETTIN ERTAŞ SERMAYE PIYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Sayın

Detaylı

2009 2010 Dönemi Piyasa Yapıcılığı Sözleşmesi

2009 2010 Dönemi Piyasa Yapıcılığı Sözleşmesi 2009 2010 Dönemi Piyasa Yapıcılığı Sözleşmesi Sözleşmenin tarafları Madde 1) İşbu Sözleşme, İsmet İnönü Bulvarı No:36, 06510 Emek / Ankara adresinde mukim Hazine Müsteşarlığı (bundan sonra kısaca Müsteşarlık

Detaylı

A N A L Z. Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2:

A N A L Z. Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2: A N A L Z Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2: Sektör Mücahit ÖZDEM R May s 2015 Giri Geçen haftaki çal mam zda son aç klanan reel ekonomiye ili kin göstergeleri incelemi tik. Bu hafta ülkemiz

Detaylı

SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL

SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL Sözlerime gayrimenkul ve finans sektörlerinin temsilcilerini bir araya

Detaylı

SİRKÜLER 2009 / 32. 1- İşsizlik Ödeneği Almakta Olan İşsizleri İşe Alan İşverenlere Yönelik Sigorta Primi Desteği

SİRKÜLER 2009 / 32. 1- İşsizlik Ödeneği Almakta Olan İşsizleri İşe Alan İşverenlere Yönelik Sigorta Primi Desteği KONU SİRKÜLER 2009 / 32 Sigorta Primi Desteklerine Yönelik Yeni Düzenlemeler (5921 Sayılı Kanun) Genel Olarak İşsizlikle mücadeleye yönelik bir yasal düzenleme olarak nitelendirilebilecek olan 5921 Sayılı

Detaylı

Özet Metin Ekonomik Büyümenin Anlaşılması: Makro Düzeyde, Sektör Düzeyinde ve Firma Düzeyinde Bir Bakış Açısı

Özet Metin Ekonomik Büyümenin Anlaşılması: Makro Düzeyde, Sektör Düzeyinde ve Firma Düzeyinde Bir Bakış Açısı Özet Metin Ekonomik Büyümenin Anlaşılması: Makro Düzeyde, Sektör Düzeyinde ve Firma Düzeyinde Bir Bakış Açısı Overview Understanding Economic Growth: A Macro-level, Industrylevel, and Firm-level Perspective

Detaylı

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Prof. Dr. Günay Özmen İTÜ İnşaat Fakültesi (Emekli), İstanbul gunayozmen@hotmail.com 1. Giriş Çağdaş deprem yönetmeliklerinde, en çok göz önüne

Detaylı

Para Arzı. Dr. Süleyman BOLAT

Para Arzı. Dr. Süleyman BOLAT Para Arzı 1 Para Arzı Bir ekonomide dolaşımda mevcut olan para miktarına para arzı (money supply) denir. Kağıt para sisteminin günümüzde tüm ülkelerde geçerli olan itibari para uygulamasında, paranın hangi

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi

Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi ÜN VERS TEYE G R SINAV S STEM NDEK SON DE KL E L K N Ö RENC LER N ALGILARI Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Emre HORASAN

Yrd. Doç. Dr. Emre HORASAN Yrd. Doç. Dr. Emre HORASAN Finansal Sistem; fonun arz ve talebini dengeleyen ve fonları zaman, miktar, vade ve kişiler bazında kullanılabilir hale getiren bir sistemdir. Finansal Sistemin görevleri: Malların,

Detaylı

Brexit ten Kim Korkar?

Brexit ten Kim Korkar? EDAM Türkiye ve Avrupa Birliği Bilgi Notu Brexit ten Kim Korkar? Haziran 2016 Sinan Ülgen EDAM Başkanı 2 23 Haziranda İngiliz halkı, İngiltere nin AB de kalıp kalmayacağına dair bir halkoyuna katılacak.

Detaylı

YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ

YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ Savaş AYBERK, Bilge ALYÜZ*, Şenay ÇETİN Kocaeli Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Kocaeli *İletişim kurulacak yazar bilge.alyuz@kou.edu.tr, Tel: 262

Detaylı

UNIVERZITET U TRAVNIKU PRAVNI FAKULTET SOSYAL HUKUK SOSYAL GÜVENLİK T-152/14 MURAT VELİ ÇAKIR

UNIVERZITET U TRAVNIKU PRAVNI FAKULTET SOSYAL HUKUK SOSYAL GÜVENLİK T-152/14 MURAT VELİ ÇAKIR UNIVERZITET U TRAVNIKU PRAVNI FAKULTET SOSYAL HUKUK SOSYAL GÜVENLİK T-152/14 MURAT VELİ ÇAKIR Sosyal Güvenlik Nedir? Sosyal güvenlik, bireylerin ve ailelerin ekonomik ve sosyal risklerle karşılaşmaları

Detaylı

FİBA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU NA AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU. Fonun Yatırım Amacı

FİBA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU NA AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU. Fonun Yatırım Amacı FİBA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU NA AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER Halka arz tarihi: 19 Aralık 2013 30 Haziran

Detaylı

ALARKO GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. 1 Ocak 2009 31 Mart 2009 Ara Dönem Faaliyet Raporu 1 A- RAPORUN DÖNEMİ Faaliyet Raporumuz 01.01.2009 31.03.2009 dönemini kapsamaktadır. B- YÖNETİM VE DENETİM KURULLARI

Detaylı

ELEKTRİK PİYASALARI 2015 YILI VERİLERİ PİYASA OPERASYONLARI DİREKTÖRLÜĞÜ

ELEKTRİK PİYASALARI 2015 YILI VERİLERİ PİYASA OPERASYONLARI DİREKTÖRLÜĞÜ ELEKTRİK PİYASALARI 2015 YILI VERİLERİ PİYASA OPERASYONLARI DİREKTÖRLÜĞÜ 1 GENEL MÜDÜR SUNUŞU; Gündelik hayatın vazgeçilmez unsuru haline gelen enerji, bireylerin yaşamında ve ülkelerin sosyo-ekonomik

Detaylı

DEVLET YARDIMI İLE TEŞVİK VE DESTEKLERDEN YARARLANAN İŞVERENLER, SGK YA BORCU OLSA DAHİ YARARLANMAYA DEVAM EDEBİLECEKLER

DEVLET YARDIMI İLE TEŞVİK VE DESTEKLERDEN YARARLANAN İŞVERENLER, SGK YA BORCU OLSA DAHİ YARARLANMAYA DEVAM EDEBİLECEKLER DEVLET YARDIMI İLE TEŞVİK VE DESTEKLERDEN YARARLANAN İŞVERENLER, SGK YA BORCU OLSA DAHİ YARARLANMAYA DEVAM EDEBİLECEKLER Naci ŞAHİN * 1-GİRİŞ İşverenler, Devlet yardımı ile teşvik ve destekten SGK ya borcu

Detaylı

BASIN DUYURUSU 2001 YILI PARA VE KUR POLİTİKASI

BASIN DUYURUSU 2001 YILI PARA VE KUR POLİTİKASI Sayı: 42 BASIN DUYURUSU 2001 YILI PARA VE KUR POLİTİKASI Gazi Erçel Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 22 Aralık 2000 Ankara 2001 yılında uygulanacak para ve kur politikasının çerçevesi, uygulama prensipleri

Detaylı

TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU KANALI: 2002-2008 DÖNEMİ 1 EXCHANGE RATE CHANNEL IN TURKEY: 2002-2008 PERIOD

TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU KANALI: 2002-2008 DÖNEMİ 1 EXCHANGE RATE CHANNEL IN TURKEY: 2002-2008 PERIOD Uluslararası Yöneim İkisa ve İşleme Dergisi, Cil 9, Sayı 18, 2013 In. Journal of Managemen Economics and Business, Vol. 9, No. 18, 2013 TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU KANALI: 2002-2008 DÖNEMİ 1 Yrd. Doç. Dr. Özer

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Mart 2015 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2015 ŞUBAT İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME İlk İki Ayda 2,7 Milyar Dolarlık

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 16 Mart 2015, Sayı: 11. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 16 Mart 2015, Sayı: 11. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 11 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Çağlar Kuzlukluoğlu 1 DenizBank Ekonomi

Detaylı

1- Ekonominin Genel durumu

1- Ekonominin Genel durumu GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2015 YILI FAALİYET RAPORU 1- Ekonominin Genel durumu 2015 yılı yurtiçinde genel seçimler ve Merkez Bankası faiz tartışmaları,

Detaylı

JET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI

JET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI makale JET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI Bekir NARĐN *, Yalçın A. GÖĞÜŞ ** * Y.Müh., TÜBĐTAK-SAGE ** Prof. Dr., Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Havacılık ve Uzay Mühendisliği

Detaylı

08.11.2014-10:30 Adı-Soyadı:... No:... NOT:...

08.11.2014-10:30 Adı-Soyadı:... No:... NOT:... OREN435 TESİS PLNLM 014-015 GÜZ YRIYILI RSINVI CEVP NHTRI 1 08.11.014-10:30 dı-soyadı:... No:... NOT:... Sorular eşit puanlıdır. Yardımcı bellek kullanılabilir. Süre 70 fakikadır. 1. Endüstriyel üretim

Detaylı

1980-2013 Dönemi Türkiye Ekonomisinde Enflasyon ve Faiz Oranı Arasındaki İlişki

1980-2013 Dönemi Türkiye Ekonomisinde Enflasyon ve Faiz Oranı Arasındaki İlişki Yönetim Bilimleri Dergisi / Journal of Administrative Sciences Cilt / Volume: 14, Sayı / N: 27, ss. / pp.: 473-490, 2016 1980-2013 Dönemi Türkiye Ekonomisinde Enflasyon ve Faiz Oranı Arasındaki İlişki

Detaylı

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını

Detaylı

Groupama Emeklilik Fonları

Groupama Emeklilik Fonları Groupama Emeklilik Fonları BKB - Groupama Emeklilik Gruplara Yönelik Gelir Amaçlı Kamu Dış Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım Fonu Aralık ayında global piyasalara, Amerika da Mali uçurum tartışmaları

Detaylı

2) Global piyasada Alman otomobillerine olan talep artarsa, di er bütün faktörler sabit tutuldu unda euro dolara kar.

2) Global piyasada Alman otomobillerine olan talep artarsa, di er bütün faktörler sabit tutuldu unda euro dolara kar. EKON 436 2. Vize A Ad-Soyad renci No 1) Akbank' n u anki toplam mevduat n 100 milyar TL, toplam rezervinin 30 milyar TL ve toplam kredilerinin 70 milyar TL oldu unu kabul edelim. Zorunlu kar k oran ise

Detaylı

Akreditasyon Çal malar nda Temel Problemler ve Organizasyonel Bazda Çözüm Önerileri

Akreditasyon Çal malar nda Temel Problemler ve Organizasyonel Bazda Çözüm Önerileri Akreditasyon Çal malar nda Temel Problemler ve Organizasyonel Bazda Çözüm Önerileri Prof.Dr. Cevat NAL Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarl k Fakültesi Dekan Y.Doç.Dr. Esra YEL Fakülte Akreditasyon Koordinatörü

Detaylı

1- Ekonominin Genel durumu

1- Ekonominin Genel durumu GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2014 YILI 12 AYLIK FAALİYET RAPORU 1- Ekonominin Genel durumu 2014 yılı TCMB nin Ocak ayında faizleri belirgin şekilde arttırmasıyla

Detaylı

Ekonomik Rapor 2011 2. ULUSLARARASI MAL PİYASALARI 67. genel kurul Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr

Ekonomik Rapor 2011 2. ULUSLARARASI MAL PİYASALARI 67. genel kurul Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr Ekonomik Rapor 2011 2. ULUSLARARASI MAL PİYASALARI 67. genel kurul 49 50 2. ULUSLARARASI MAL PİYASALARI 2008 yılında ABD de ipotekli konut kredisi piyasasında ortaya çıkan ve hızla tüm dünya ekonomilerinde

Detaylı

DÖVZ KURU BELRSZLNN HRACATA ETKS: TÜRKYE ÖRNE

DÖVZ KURU BELRSZLNN HRACATA ETKS: TÜRKYE ÖRNE Dou Üniversiesi Dergisi, 5 () 004, 83-95 DÖVZ KURU BELRSZLNN HRACATA ETKS: TÜRKYE ÖRNE THE IMPACT OF EXCHANGE RATE UNCERTAINTY ON EXPORTS: THE CASE OF TURKEY Cem SAATCOLU sanbul Üniversiesi, kisa Fakülesi

Detaylı

Mart. Detaylı Enstrüman Analizi USD/TRY

Mart. Detaylı Enstrüman Analizi USD/TRY 10 Mart Detaylı Enstrüman Analizi USD/TRY USD/TRY de düşüş devam eder mi? Küresel piyasalarda artan risk iştahı ile gelişen ülke para birimleri Şubat ayından bu yana ABD doları karşısında güçlü bir seyir

Detaylı

TOBB ETÜ LİSANSÜSTÜ BURSLU ÖĞRENCİ YÖNERGESİ* (*)13.04.2011 Tarih ve S-2011-10 sayılı Senato oturumunun 4 nolu Kararı ile Kabul edilmiştir.

TOBB ETÜ LİSANSÜSTÜ BURSLU ÖĞRENCİ YÖNERGESİ* (*)13.04.2011 Tarih ve S-2011-10 sayılı Senato oturumunun 4 nolu Kararı ile Kabul edilmiştir. TOBB ETÜ LİSANSÜSTÜ BURSLU ÖĞRENCİ YÖNERGESİ* (*)13.04.2011 Tarih ve S-2011-10 sayılı Senato oturumunun 4 nolu Kararı ile Kabul edilmiştir. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak Amaç MADDE 1 - (1) Bu yönergenin

Detaylı

İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET. Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2

İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET. Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2 İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET DOI= 10.17556/jef.54455 Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2 Genişletilmiş Özet Giriş Son yıllarda

Detaylı

SERMAYE ġġrketlerġnde KAR DAĞITIMI VE ÖNEMĠ

SERMAYE ġġrketlerġnde KAR DAĞITIMI VE ÖNEMĠ SERMAYE ġġrketlerġnde KAR DAĞITIMI VE ÖNEMĠ Belirli amaçları gerçekleştirmek üzere gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan ve belirlenen hedefe ulaşmak için, ortak ya da yöneticilerin dikkat ve özen

Detaylı

Ekonomik Gündem Piyasalar haftanın ilk işlem gününe hafta sonu İngiltere de yayımlanan Brexit anketi ile birlikte oldukça hareketli başladı. Yayımlanan ankette Birlik içerisinde kalmak isteyenlerin sayısı

Detaylı

VAKIF PORTFÖY İLKADIM DEĞİŞKEN ÖZEL FON (Eski Adıyla Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. B Tipi Değişken İlkadım Özel Fonu )

VAKIF PORTFÖY İLKADIM DEĞİŞKEN ÖZEL FON (Eski Adıyla Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. B Tipi Değişken İlkadım Özel Fonu ) (Eski Adıyla Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. B Tipi Değişken İlkadım Özel Fonu ) VE YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN RAPOR A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ Halka arz

Detaylı

6663 SAYILI KANUNLA SOSYAL GÜVENLİK YASALARINDA YAPILAN DÜZELMELER. Değerli Meslek Mesubumuz, 10.02.2015

6663 SAYILI KANUNLA SOSYAL GÜVENLİK YASALARINDA YAPILAN DÜZELMELER. Değerli Meslek Mesubumuz, 10.02.2015 6663 SAYILI KANUNLA SOSYAL GÜVENLİK YASALARINDA YAPILAN DÜZELMELER Değerli Meslek Mesubumuz, 10.02.2015 6663 sayılı Kanun ile; emekli olduktan sonra Bağ-Kur kapsamında çalışmaya devam eden esnafın emekli

Detaylı