Mevlânâ Celâleddin Rûmî nin Eserleri Üzerine Yapılan İngilizce Çalışmalar

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Mevlânâ Celâleddin Rûmî nin Eserleri Üzerine Yapılan İngilizce Çalışmalar"

Transkript

1 Mevlânâ Celâleddin Rûmî nin Eserleri Üzerine Yapılan İngilizce Çalışmalar Sâfi ARPAGUŞ Dr. M. Ü. İlahiyat Fakültesi Giriş Özet [Sâfi Arpaguş, Mevlânâ Celâleddin Rûmî nin Eserleri Üzerine Yapılan İngilizce Çalışmalar, Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, Ankara 2005, Y. 6, S. 14, ss ] Bu çalışmada Mevlânâ nın eserleri ve fikirleri ile Batı dünyasına etkilerinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Özellikle İngilizce deki çalışmalara ve İngilizce konuşulan dünyaya olan etkileri ele alınacaktır. Mevlânâ nın eserlerinin tercüme, edisyon ve uyarlama olarak hangi çalışmalara kaynaklık ettiğine, akademik olarak ne tür çalışmalara konu edildiğine bakılacak, bu çalışmalar genel hatlarıyla tanıtılmaya çalışılacaktır. Çalışma sahanın araştırmacılarına ve bu konuda yapılacak ayrıntılı çalışmalara rehberlik edecek bibliyografik bir giriş niteliğinde değerlendirilmelidir. Anahtar Kelimeler:Celâleddin Rûmî, Mevlânâ, Mesnevî, Batı da Mevlânâ, İngilizce de Mevlânâ nın Eserleri, İngilizce de Mevlânâ Çalışmaları, İngilizce de Mevlânâ Tercüme, Edisyon ve Uyarlamaları, Batı da Rûmî Fenomeni. Mevlânâ Celaleddin Rûmî, XIII. yüzyılda yaşamış bir mutasavvıftır. İlim ve tefekkür dünyasına getirdiği kendine has yorum ve anlayış gerek zamanına ve gerekse asırlar sonrasına etki etmiştir. Şiir, mûsikî ve semâ gibi unsurları kullanarak geniş kitlelere ulaşmış, böylelikle İslâm kültür ve düşünce hayatına yeni boyutlar katmıştır. Bu nedenle yaşadığı asırdan bugüne evrensel bir şöhret bulmuştur. Eserleri birçok dile çevrilmiş, hatta eserleri üzerine en fazla çalışma yapılmış şark müelliflerden biri olmuştur. Bugün onun Doğu dünyasındaki tanınmışlığı, fikir ve eserlerinin yaygınlığı yanı sıra, özellikle Avrupa, Amerika ve dünyanın daha bir çok yerinde eserlerinin okunduğu veya akademik çalışmalara konu edildiği de tespit edilmektedir. Bu çalışmada Mevlânâ nın eserleri ve fikirleri ile Batı dünyasına etkilerinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Özellikle İngilizce deki çalışmalara ve İngilizce konuşulan coğrafyaya olan etkileri, bu etkileşimin boyut ve keyfiyetinin sınırları ele alınacaktır. XIII. yüzyılda Doğu da ve özellikle de İslam dünyasında yaşamış bir mutasavvıfın bu bağlamda Batı da, inanç, kültür ve coğrafya olarak kendi dünyasının dışında farklı bir ortamda ve geniş bir zaman diliminde ne gibi tesirlerinin olduğu incelenecektir. Mevlânâ nın, eserlerinden mülhem hangi çalışmalara zemin oluşturduğu ve düşüncesini anlamaya ve kavramaya yönelik ne tür çalışmalara konu edildiğine bakılacaktır. Temelde araştırılan sahanın akademik ve popüler çalışmalar olmak üzere iki ana boyutu göz önünde bulundurularak, her iki kategori de ortaya konulmuş, başlıca

2 776 tasavvuf kaynaklara ulaşılmış ve değerlendirmeler bu elde edilen verilere dayandırılmıştır. Yine bir başka ifâde şekli ile bu tasnifi edisyon kritik çalışmaları, tercümeler, derlemeler ve uyarlamalar olarak da yapmak mümkündür. Başlangıçta konuyu İngiltere ile sınırlamak arzusunda olmamıza rağmen daha sonra çalışmanın tabii seyri araştırmanın İngilizce deki çalışmalar boyutuna taşınmıştır. Ancak bunu da mevzuyu sınırlamak maksadıyla Mevlânâ nın eserleri üzerine yapılan çalışmalar alt başlığı ile kısıtlama gereği duyduk. Ancak bu noktada da Mevlânâ düşüncesini ortaya koymak maksadı ile yapılmış olan diğer ilmi ve akademik çalışmalarda bulunan kısmi tercümeler ve nakillerle karşılaştık ve bunlara da dikkat çekmek ve kısa da olsa bilgi vermek ihtiyacı hissettik. Belirtilen yönleri ile bu eserler de kısmî olarak gözden geçirilmiştir. Bu eserlerin genel değerlendirilmesi yapılmış, tafsilatlı olarak incelenmesi başka bir çalışmaya bırakılmıştır. Yine bir başka çalışmaya bırakmak lüzumu hissedilen bir diğer kategori de bu hususta kaleme alınmış makalelerdir. Zaten genellikle daha spesifik konuların ele alındığı ve ayrı bir çerçevede değerlendirilmesi gereken makale türü çalışmalara ileride müstakil çalışmalarda değinilmesinin uygun olduğu kanatindeyiz. Bütün bu açıklamalardan sonra çalışmanın temel hedefini Mevlânâ nın eserlerinin İngilizce ye aktarımının boyut ve mahiyetini ortaya koymak şeklinde özetlemek mümkündür. Ancak burada uygulamayla ilgili olarak şunları da belirtmek gerekmektedir: Mevlânâ nın eserlerine âit çalışmalar ele alınırken yapılan çalışmanın temel nüshalara ve aslına uygunluğu araştırılmış, tam veya kısmi bir çalışma olup olmadığına bakılmış, derleme veya uyarlama olması dikkate alınmış, derleme ve uyarlamaların da İngilizce deki hangi temel çalışmalara dayandığı göz önünde bulundurulmuştur. Bundan başka müelliflerin konu ile ilgilerinin arka planı hakkında ulaşılabilen malumatı aktarmak da hedeflenen husular arasında yer almıştır. Böylece akademik, mistik veya tamamen spiritual gayelerden hangi insiyak ile yapıldığı yönünde elde edilen bilgiler ışığında Batı da Mevlânâ ilgisinin boyut ve sınırlarının nerelere kadar ulaştığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Şimdi bu amaçla Batı da Mevlânâ çalışmalarının kısaca tarihçesi üzerinde durarak konunun temelleri ve başlangıç noktası bulmaya çalışalım. Batı da Mevlânâ Çalışmalarının Kısa Tarihçesi Batı da Mevlânâ çalışmalarının başlangıcının Fransız Barthelemy d Herbelot nun Bibliotheque Orientale 1 adlı yaklaşık 8600 maddeden oluşan ansiklopedisindeki Mevlevî maddesi ile olduğu kabul edilmektedir. d Herbelot nun burada Mevlânâ yı bir madde başlığı olarak ele almadığı, ancak ney, mûsikî ve sema ile meşgul olan Mevlevîlerin Mesnevî adında bir kitap okudukları bilgisini verdiği, eserin müellifini de Cemâleddin el-belhî olarak yazdığı, Mesnevî şerhlerinden bahsedilirken de İsmâil Ankaravî nin şerhinden bahsedildiği 2 ifâde edilmektedir. İlk olması açısından değinmek ihtiyacı duyduğumuz bu çalışma Fransızca olması sebebiyle çalışmanın sınırları dışında kalmaktadır. Yine Batı da özellikle Helmut Ritter ( ) örneğinde olduğu üzere diğer Avrupa dillerinde de Mevlânâ nın hayatı, düşüncesi ve eserlerini konu edinen İngilizce deki bu çalışmalarla eş zamanlı tetkikler vardır. Ancak bu makâle sınırlarını aşan bu hususları müstakil başka bir çalışmaya havâle etmek zarûreti vardır. Bu noktada tekrar İngiltere ve İngilizce ye dönelim. İngiltere de 1632 de Cambridge Üniversitesi nde Arapça kürsüsü kurulmuş, hemen arkasından 1636 da aynı kürsü Oxford da kurulmuştur. Başlangıçta Arapça ve İbranice etrafında şekillenen bu kürsülerde bu dönemlerde görevde bulunan kimselerin Farsça 1 Barthelemy d Herbelot, Bibliotheque Orientale, Paris: Compaigne des Librairies, Franklin D. Lewis, Rûmî, Past and Present, East and West: The Life, Teachings and Poetry of Jalâl al-din Rûmî, Oneworld Publications, England 2000, s. 528.

3 sâfi arpaguş / mevlânâ celaleddin rûmî nin eserleri üzerine 777 açısından yetersiz olduğu görülmektedir. Fakat bu eksiklik Sir William Jones un Hind- Avrupa dillerine olan ilgisi ve 1770 lerdeki Farsça tercümeleri sayesinde tüm Avrupa da Farsça şiirin güzelliğine hayranlık uyandırmıştır. Jones un bu alandaki geçmişi hakkındaki bilgilere gelince, başta Calcutta da görevli olarak bulunduğu zaman oldukça fazla Arapça ve Farsça eser okuma fırsatı bularak Farsça sını geliştirdiği bilinmektedir. Kendisinin not defterinde okuduğu eserlerin bir listesinin olduğu ve Mesnevî nin burada sekizinci sırada bulunduğu da bir detay olarak bilinmektedir. Jones arkadaşı Johnson dan okumak için istediği Mesnevî nüshasının kenarına bu eser hakkında şu ifâdeleri not etmiştir: Mesnevî gibi oldukça sıradışı bir kitap belki de bir insan tarafından yazılmış olamaz. O güzellikleri ve kusurlarıyla, göze batan, insana kaba gelen müstehcenlikleriyle ve saf ahlaki konularıyla şiirin süzülmüş zarafeti ve çocuksu saflığıyla, nüktedanlık ve letâfetiyle muhteşemdir. Sersemletici şakalarla karışık, kurulmuş bütün dinlerle alaycı, dindarlığı yüceltici bir tarz ile, el değmemiş güzel bir ülkeye, etrafa hayvanların kokularıyla karışık canlı, güzel çiçeklerin serpiştirildiği, harika bir iklime benzemektedir. Ben Shakespeare veya Chaucer dışında Mevlânâ ile mukâyese edilebilecek herhangi bir yazar tanımıyorum. 3 Celaleddin Rûmî tarafından yazılan Mesnevî adlı manzum eser, din, tarih, ahlâk, siyâset gibi bazı konular üzerinde durmaktadır. Bu şiir Farslar üzerinde büyük bir hayranlık uyandırmakta ve gerçekten de bu beğeni ve hayranlığı hak etmektedir. 4 Jones, Farsça daki En Değerli Eserler Kataloğu nda daha 1800 lü yılların başında biri bir şahsa özel, diğeri Oxford kütüphanesinde olmak üzere Avrupa da en az iki Mesnevî nüshasının varlığından bahsetmektedir. 5 Bununla birlikte, 1771 de Jones un yazmış olduğu Grammar of the Persian Language adlı eser de İngiltere deki dil öğrencileri için baş eser olmuştur. Edward FitzGerald ( ) Jones un bu eserinde şiirsel bir letafet ve son derece güzel örnekler bulduğunu ve bu yüzden bu esere bir tür aşkla bağlandığını ifâde eder. Bunun sebebi de Mevlânâ nın Mesnevî sinden yapılan nakiller ve bu nakledilen şiirlerin etkileyici güzelliğidir. XIX. yüzyılın ortalarından itibaren Farsça talebeleri tarafından Hafız ın (v.792/1390) Divan ı ve Sa di nin (v.691/1292) Gülistan ı ile beraber yavaş yavaş Mevlânâ nın Mesnevî sinin de okunmaya başladığı gözükmektedir. Edward Byles Cowell ( ) Edward FitzGerald in de daha önce kendisinden dil konusunda yardım aldığı Hint ordusunda binbaşı olan W. B. Hocley den Farsça öğrendiği bilinmektedir. Cowell daha sonra Cambridge de Sankristçe Profesörü olacak, burada talebelerine imtihanlarda Mesnevî den parçalar verecektir. Bu talebelerinden Edward Henry Palmer in ( ) dil konusunda deha kabul edilir-1867 de imtihan için Song of the Reed and Other Pieces 6 başlığı altında bir not hazırladığı bilinmektedir. Hindistan ve Doğu sömürgelerindeki bir çok İngiliz askerinin Farsça çalışmalar ve tercümeler yapmış olduğu görülmektedir. Özellikle Hindistan da İngiliz ordusu elemanlarına Farsça eğitim verildiği bilinmektedir. Bunlar içerisinde oldukça kabiliyetli ve çalışmalarıyla bu alandaki daha sonraki çalışmalara zemin oluşturmuş önemli kimseler çıkmıştır. Bunlardan albay Wilberforce Clark, binbaşı J. Stephenson, Dame Gertrude Bell, Edward Granville Browne (v.1926), Fars edebiyatıyla ilgilenen meşhur ilim adamlarındandır. Aynı zamanda Browne 1884 yazındaki Cambridge Üniversitesi şeref payesi kadrosuna hazırlık için Mevlânâ nın Mesnevî sini ve Hafız Divanı nı çalıştığı bilinmektedir. Yine Cowell ın da daha sonra Reynold Alleyne Nicholson (v.1945) Browne 3 The Letters of Sir William Jones (ed. Garland Cannon), Oxford: Clarendon 1970, s. 672, The Works of Sir William Jones, London 1807, V, Lewis, a.g.e., s Edward Henry Palmer, Song of the Reed and Other Pieces, London: Trubner 1877.

4 778 tasavvuf için de kaynak teşkil edebilecek en az iki yazma Dîvân-ı Kebîr nüshasını elde etmiş olduğu bilinmektedir. 7 Browne, dört ciltlik büyük eseri A Literary History of Persia 8 (1902, 1906, 1920, 1924) da önemli miktarda şiir ve nesir incelemiştir. Eser bugün dahi İngilizce deki en muteber Fars kültür ve medeniyet tarihi çalışması olarak kabul görmektedir. Browne Mevlânâ için, Şüphesiz İran ın çıkardığı en üstün sufi şâirdir. Mesnevî si de bütün zamanların en iyi şiiri olmayı hak etmektedir 9 demektedir. Browne Mesnevî nin birinci cildinin önsözü ile, Yahudi vezir hikâyesini de 10 tercüme etmiştir. Kendisinden sonra Nicholson ve Bediuzzaman Firuzanfer (v.1970) gibi bu sahanın önde gelen simalarına önemli katkısı olmuştur. Nitekim Nicholson ondan ilham aldığını eserinin önsözüne ilâve ettiği bir ek not ile 11 açıkça dile getirmektedir. Nicholson ( ) birçok İngiliz müsteşrikin aksine akademik bir aileden gelen, seyahati pek fazla sevmediğinden hayatında Arapça ve Farsça dillerinin konuşulduğu coğrafyada hiç bulunmadığı halde yapmış olduğu çalışmalar da günümüzde hala aşılmamış oldukça farklı bir kişiliktir de Hint dilleri şeref kürsüsünden sonra Cambridge Üniversitesi Trinity College de Farsça öğretim üyesi olmuştur. Bu göreve 1902 den Browne ın 1926 da vefat etmesine kadar devam etmiş olan Nicholson bu tarihten itibaren 1933 yılına kadar Browne un yerine Oxford Üniversitesi nde Sir Thomas Adams kürsüsünde profesör olarak vazife yapmıştır ta gözlerinden rahatsızlanan ve görme zafiyeti yaşamaya başlayan Nicholson ın Chester da vefat ettiği 27 Ağustos 1945 tarihine kadar Kuzey Galler de dinlenmeye çekildiği ve münzevi bir hayat yaşadığı ifâde edilmektedir. Vefatından bir yıl kadar önce İran ve Fars kültürüne katkılarından dolayı Tahran Üniversitesi tarafından fahri doktora payesi ile ödüllendirilen Nicholson ın vefatı İran da da büyük bir üzüntü ile karşılanmış, hatta bu dönemde İran ın en büyük Mevlânâ uzmanı kabul edilen Firuzanfer in bu üzüntüyü dile getiren bir de ağıt yazdığı 12 nakledilmektedir yılları arasında dört büyük tasavvuf klasiğini, Ferideddin Attar (v.1220) ın Tezkiretü l-evliya sını (I-II, 1905, 1907), Hucviri nin (v.1072) Keşfü l-mahcub unu (1911), İbn Arabi nin (v.1240) Tercümanü l-eşvak ını (1911) ve Serrac ın (v.988) el-lüma (1914) adlı eserini tercüme edip yayına hazırlayan Nicholson, biraz da Browne dan etkilenerek onun A Literary History of Persia adlı eserinin bir noktada Araplar için olanı diyebileceğimiz A Literary History of Arabs adlı çalışmasını kaleme almıştır. Yine The Mystics of Islam (1914), Studies in Islamic Poetry (1921) ve The Idea of Personality in Sufism (1923) isimli eserleri de tasavvufun önemli konularını ele alan eserler olarak karşımıza çıkmaktadır. Nicholson daha otuzunda iken büyük aşkı diyebileceğimiz Mevlânâ nın şiirlerinden ilk edisyonu olan Selected Poems from the Divan-ı Shams-i Tabriz 13 adlı eseri yayınlar. Bu çalışma aynı zamanda onun asistanlık tezidir te ise Centenary Suplement to the Journal of Royal Asiatic Society de yayınlanan makalesi 14 ile Mevlânâ nın Fihi Ma Fih inin Batı da ilk defa 7 Lewis, a.g.e., s Browne, Edward Granville, A Literary History of Persia, Cambridge: Cambridge University Press, 1902, 1906, 1920, Browne, a.g.e., II, Browne, a.g.e., II, ; a.mlf., a Parallel to The Story in The Mathnawi of Jalalu d-din Rûmî, of the Jewish King who Persecuted by the Christians, İslamica, London , II, Reynold. Alleyne Nicholson, The Mathnawi of Jalaluddin Rûmî, London , I, Giriş, XVII-XVIII. 12 Arthur John Arberry, Oriental Essayys, Portrâits of Seven Scholars, London: George Allen & Unwin, 1960; Ricmond, Surrey: Curzon Pres 1997, s Nicholson, Selected Poems from the Divan-ı Shams-i Tabriz, Cambridge: Cambridge University Press Nicholson, The Table talk of Jalalu ddin Rûmî, Centenary Supplament to the Journal of the Royal Asiatic Society, 1924.

5 sâfi arpaguş / mevlânâ celaleddin rûmî nin eserleri üzerine 779 gündeme gelmesi yine Nicholson sayesindedir. Bütün bu çalışmaları bir yana Nicholson un bizce tasavvuf kültürüne yapmış olduğu en büyük katkı hiç şüphesiz Mesnevî ye yaptığı tercüme, şerh ve edisyon kritik olarak ortaya koyduğu şaheser çalışmasıdır. Mesnevî beyitlerine yapmış olduğu numaralandırma bugün dahi tüm dünyaca kullanılan ve kabul gören bir sistemdir. Bu noktada zaman olarak Nicholson dan önce veya sonra Mesnevî çalışmalarında bulunan daha sonra çalışmaları hakkında detaylı malumat vereceğimiz önemli isimleri ve bu konudaki eserlerini zikretmek gerekirse hemen akla gelebilecek şu isimler üzerinde durmamız mümkün olacaktır. James W. Redhouse ve The Mesnevî of Mevlânâ Jelalu'd-din Muhammed er Rûmî 15 adlı eseri, E. H. Whinfield in 1898 de Mesnevî nin altı cildinden seçme olarak toplam kadar beyitten oluşturduğu Masnavi-i Ma naví: the Spiritual Couplets of Maulana Jalalud-dín Muhammad-iRûmî 16 künyeli çalışması, C. E. Wilson un 1910 da Mesnevî nin ikinci cildine âit The Masnavî 17 adlı bir tercüme ve bir de şerh olmak üzere iki ciltlik çalışması, Hindistanlı bir ilim adamı ve araştırmacı olan M. G. Gupta nın Maulana Rûmî's Masnawi 18 adlı eseri burada zikredilebilecek başlıca eserlerdir. Yine aynı zamanda hocası olan ve onun vefatından sonra Cambridge Üniversitesi ndeki kürsüsünü devraldığı Nicholson ın geleneğini devam ettiren Arthur John Arberry nin Nicholson tercümesini esas alarak Mesnevî nin birçok hikâyesini Tales from the Masnavi ve More Tales from the Masnavi 19 isimleriyle iki cilt halinde tercüme etmiştir. Bütün bu adı geçen yazarlar ve eserleri bu tarihi sürecin bize göre önemli köşe taşlarıdır. Aslında burada Mevlânâ nın Mesnevî si ve diğer eserleri üzerine yapılan önemli miktarda eserden söz etmek mümkündür. Ancak bu çalışmalar hakkında detaylı bilgiyi çalışmamızın ilerleyen bölümlerinde ayrıntılı olarak değinileceğinden burada zikretmeyi gerekli görmemekteyiz. Bütün bu malumattan sonra maalesef şunu hemen ifâde edelim ki başlangışta daha çok oryantalist bir yaklaşımla, akademik olarak ele alınan ve gündeme gelen bu eserlerdeki ciddiyet, ilmi kifâyet ve aslına uygunluk daha sonraları özellikle son elli yılda bu düzende devam edememiştir. İleride de değinileceği üzere bunun tarihi ve kültürel açıdan oturduğu zemindeki değişiklikten kaynaklanmış olması kuvvetle muhtemeldir. Özellikle sâdeleştirme ve uyarlamalardaki keyfîlik ve aslına sadâkat noktasındaki rahatlık sonraki dönem çalışmalarına daha dikkatle yaklaşmayı zarûrî kılmaktadır. Şimdi Mevlânâ nın eserleri üzerine yapılmış bu çok çeşitli ve oldukça geniş bir yelpazede değerlendirilmesi mümkün olan çalışmalara detaylı olarak kendi kategorileri ve başlıkları altında değinelim. A) MESNEVÎ-İ MÂ NEVÎ Mesnevî Mevlânâ nın hayatının son yıllarında meydana getirdiği manzum eseridir. O nun Mesnevî ye yaşlarında yaklaşık 1258 ile 1261 yıllarında başladığı bilinmektedir. 20 Yine O nun Mesnevî beyitlerini yazmaya hayatının sonuna kadar devam ettiği ifâde edilmektedir ki, hatta Mesnevî nin son hikâyesinin tamamlanmadığı yolundaki düşünceler de buradan kaynaklanmaktadır. Mesnevî sufi hikâyelerinin bir hülasası, ahlaki 15 James William Redhouse, The Mesnevî of Mevlânâ Jelalud'd-din Muhammed er Rûmî, London Edward Henry Whinfield, Masnaví-i Ma`naví: The Spiritual Couplets of Mauláná Jalálud-dín Muhammad-i Rúmí, London 1887; Aynı eser The Teachings of Rûmî, Octagon Press, London, 1994 künyesi ile tekrar basılmıştır. Bu çalışmayı Mevlânâ ile ilgili uluslar arası iletişim ağında, elektronik ortamda bazı sitelerde pdf formatında bulunabilmek de mümkündür. 17 Charles Edward Wilson, The Masnavî, London M. G. Gupta, Maulana Rûmî's Masnawi, Agra, India Arberry, Tales from the Masnavi. Surrey, Curzon Press Ltd. 1961; a mlf, More Tales from the Masnavi, Surrey, Curzon Press Ltd Bediuzzaman Firuzanfer, Mevlânâ Celaleddin, İstanbul 1990, s, 147; Lewis, a.g.e., s. 304.

6 780 tasavvuf öğütler manzumesi ve tasavvufi öğretilerden ibarettir. Orada Kur an ın yüksek hakikatlerine ve derin mevzularına tam manasıyla nüfuz edilmektedir. Mevlânâ da zaten kendisi Mesnevî nin önsözünde bu durumu, Bu kitap dinin asıllarının, asıllarının, asıllarıdır ve Kur an ın yüksek hakikatlerinin açıklayıcısıdır 21 demektedir. Tam adı, Mesnevî-i Mânevî dir ki anlamı, derin mânevî manaların kafiyeli beyitler halinde terennümü şeklinde îzah edilmektedir. Mesnevî adı Arapça ikili demektir. Çünki beyitin ikinci mısra ı birincisi ile kafiye oluşturmaktadır ve bu türün hususi bir ölçüsü ve vezni 22 bulunmaktadır. Mesnevî altı cilde ayrılmıştır ve Mevlânâ her bir cilde ayrı bir önsöz yazmıştır. En eski yazma nüshası, istinsah tarihi Mevlânâ nın vefatından beş sene sonraya senesinin Aralık ayına- tekâbül eden Konya nüshasıdır. Bu yazma nüshanın T.C. Kültür Bakanlığı 23 ve İranlı araştırmacı Tevfik Sübhani tarafından yapılmış iki ayrı tıpkı basımı 24 söz konusudur. Mesnevî nin tüm beyitleriyle Mevlânâ ya âidiyeti, aslına uygun olarak günümüze kadar gelip gelmediği tartışmalı bir konudur. Güvenilir kabul edilen Konya nüshası ve Nicholson nüshası ile diğer bazı apokrif nüshalar arasında farklar olduğu da bir gerçektir. Mevlânâ nın yaşadığı asırdan günümüze kadar asırlar boyunca Mesnevî nin bu apokrif nüshalarına bazı ilâvelerin yapılmış olması kaçınılmazdır. Özellikle Pakistan, Hindistan ve İran da bulunan, yazma veya matbû bazı Mesnevî nüshalarında Mesnevî ye iki binin üzerinde beyit ilâve edilmiş olduğu ifâde edilmektedir. 25 Öyle ki bu beyitlerden birçoğu, büyük şöhret bulmuş olmasına rağmen Mevlânâ ya âit değildir. Bize göre bunun iki nedeni olabilir. Birincisi Mevlânâ ve Mesnevî nin şöhretinden istifâde etmek amacıyla düşünce ve şiirlerinin daha büyük kitlelere ulaşmasını ve daha uzun ömürlü olmasını düşünen kimse ve gurupların bilinçli ilâveleridir. İkincisi ise, mürid ve muhiplerin görüp duydukları hemen her güzel beyti ona mal etmeleridir. Bu gibi hususların özellikle yukarıda belirtilen ülkelerde olması da oralarda konuşulan dille, Mesnevî nin yazım dili arasındaki doğrudan ilişki ile ifâde edilebilir. Aynı şekilde Türkler ve Anadolu da böyle bir şeyin ortam bulamaması da dil konusu ile ilgili olabileceği gibi, Mevlânâ nın vefatından (v.1273) hemen sonra 1278 tarihinde meydana getirilen ve en sağlam nüshalardan kabul edilen Konya Nüshası nın ve özellikle bu coğrafyada en yaygın şerh olan Ankaravî şerhinin böyle bir hususun zemin bulmasına engel olmasıdır. Mesnevî hakkında bu kısa genel bilgilerden sonra şimdi İngilizce de Mesnevî üzerine yapılan, ilmi akademik ve popüler tüm çalışmaların ayrı ayrı değerlendirilmesine geçebiliriz. I) MESNEVÎ TERCÜME ve ŞERHLERİ Batı da özellikle XIX. asrın sonlarından itibaren Mesnevî nin tercümelerine rastlanmaktadır. Bu bölümde İngilizce ye yapılmış olan bu eserlerin birbirine zemin hazırlaması ve sonraki çalışmalara ışık tutması gibi nedenlerden dolayı kronolojik sırayla incelenmesinin uygun olacağı düşünülmektedir. Bundan başka eserlerin şekil ve muhteva olarak mahiyeti üzerinde durulacaktır. Yine kendisinden önce hangi eserlerden etkilendiği ve sonraki çalışmalara ne tür etkileri olduğu, dil özellikleri, alanındaki akademik, ilmi ve popüler çalışmalar içindeki konumu ve ne gibi tesirleri olduğu konularına cevaplar aramaya çalışılacaktır. 21 Mesnevî I, Önsöz 22 Failatün-Failatün-Failün 23 Mevlânâ Celaleddin Rûmî, Mesnevî, T.C. Kültür Bakanlığı, Ankara Bu nüshanın beyit sayısı; I. cild: 4019; II. cild: 3721; III.cild: 4811; IV. cild: 3855; V. cild: 4240; VI. cild: 4929 olmak üzere toplam; tir. Nicholson nüshasına göre Mesnevî nin beyit adedi de ciltlere göre şu şekilde dağılmaktadır: I. cild: 4003; II. cild: 3810; III.cild: 4810; IV. cild: 3855; V. cild: 4238; VI. cild: 4916 olmak üzere toplam; dir. 25 Lewis, a.g.e., s. 306.

7 sâfi arpaguş / mevlânâ celaleddin rûmî nin eserleri üzerine 781 a) Sir James William Redhouse' un Tercümesi: James W. Redhouse un The Mesnevî of Mevlânâ Jelalud-din Muhammed er Rûmî 26 isimli çalışması, akademik çevrelerce pek başarılı bir deneme olarak görülmemektedir. Mesnevî nin birinci cildine âit bu şiirsel tercüme kendisinden oldukça sonra yapılan Nicholson çalışmasıyla karşılaştırıldığında birçok yanlışları da bünyesinde barındırmaktadır. Ancak eserin Mesnevî ile ilgili ilk çalışma olması ve şiire karşı bir ilgi meydana getirmesi açısından önemi bulunmaktadır. Eserin önsözünde Mevlânâ hakkında daha çok Eflâkî nin Menakıbü l Arifin isimli eserine bağlı kalınarak verilmiş oldukça detaylı bibliyografik bilgiler bulunmaktadır. Yine bu bilgilerin kaynağı olarak Menakıbü l Arifin hakkında kısa da olsa eserin yazım tarihi, aşamaları ve muhtevası gibi konularla ilgili bilgiler verilmektedir. 27 b) Edward Henry Whinfield'in Tercümesi: Whinfield 1898 de Mesnevî nin altı cildinden seçme olarak toplam beyit civarında bir yekünü Masnavi-i Ma naví: The Spiritual Couplets of Maulana Jalalud-dín Muhammad-i Rûmî 28 adı ile tercüme etmiştir. Eserin girişinde yazar beş başlık altında yapmış olduğu çalışmanın husûsiyetleri ve konumu hakkında genel bilgiler vermiştir. İlk başlıkta Mevlânâ nın Mesnevî nin birinci cildine yazmış olduğu önsöz özetlenmiş, sufism adındaki ikinci başlıkta ise tasavvufun İslam tarihindeki yeri ve önemi hakkında genel bir değerlendirme yapılmıştır. Üçüncü başlıkta Mesnevî nin özellikleri ve muhtevası hakkında genel bilgiler verilmiştir. Dördüncü başlıkta Mevlânâ nın hayatı kısaca özetlenmiş ve son kısımda da yapılan tercüme hakkında bilgilendirmelerde bulunularak giriş bölümü sona erdirilmiştir. 29 Nicholson bu çalışmayı şu şekilde değerlendirmektedir: Bütün Mesnevî talebelerinin Mesnevî nin konularını ilk analiz eden olması ve eserin altı cildinden yapmış olduğu seçmeleri nesir halinde tercüme ederek konuların yüksek kalitesini ortaya çıkarması sebebiyle Whinfield e minnet borcu vardır. 30 Yine Nicholson Whinfield in Doğu mistisizmi hakkında burada vermiş olduğu bilgilerin daha önce (1880) Şebüsterî nin (v.1320) Gülşen-i Râz 31 adlı eserine yapmış olduğu tercümesinde de bulunmakta olduğuna işâret etmektedir. Nicholson yalnızca Farsça nın dil olarak mütercimleri yanıltması bakımından zorluklarına Mesnevî deki, O zevk sonunda da önünde olduğu gibi kolaylıkla kazanılmaz. Nihâyette adı güç olur, güçleşmiş bir hal alır 32 beyitleri ile işâret etmektedir 33 c) Charles Edward Wilson'un Tercüme ve Şerhi: Wilson 1910 da Mesnevî nin ikinci cildine âit çalışmasını, bir tercüme ve bir de şerh olmak üzere The Masnavî 34 adı altında iki ciltlik bir çalışma olarak ortaya koymuştur. Wilson çalısmasının husûsiyetlerini ifâde ederken şu hususlara dikkat çekmektedir: Farsça muğlak şiirlerin Avrupalılar için anlaşılır bir hale getirilmesinin yegâne yolu, bolca açıklama notlar eşliğinde sade ve tam bir nesir olarak verilmesi ile mümkün olabilir. 26 Redhouse, The Mesnevî of Mevlânâ Jelalud'd-din Muhammed er Rûmî, London Redhouse, a.g.e., Önsöz, s, 7-15; ayrıca bkz. Franklin Lewis, a.g.e., s Whinfield, Masnavi-i Ma navi: The Spiritual Couplets of Maulana Jalalud-din Muhammad-i Rûmî, London 1887; Aynı eser, The Teachings of Rûmî, Octagon Press, London 1994 künyesi ile tekrar basılmıştır. 29 Whinfield, a.g.e., s. XIII-XLII. 30 Nicholson, The Mathnawi of Jalaluddin Rûmî, London , I, Giriş, XIV-XV. 31 Whinfield in Şebusteri nin Gülşeni Raz ına yapmış olduğu İngilizce tercüme hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Lewis, a.g.e., s Mesnevî I, Nicholson, a.g.e., I,Giriş, XV. 34 Wilson, The Masnavi, I-II, London 1910.

8 782 tasavvuf Bence işin aslı şu ki, gerçekte Farsçadan yapılan tercümeler, çok az ilgi çekmektedir. Çünkü bu tercümeler eksik ve kusurlu olmaktadır. Bu nedenle ben bu çalışmayı yapabildiğim oranda en iyi şekilde Farsça, Türkçe, Urduca ve Arapça şerhlerin de yardımıyla aklî ilimlerle az da olsa alakalı olan herkes için anlaşılır olmasına çalıştım. 35 Aslında Wilson un bütün bu diller ve şerhlere göre, daha çok Ankaravî Şerhi ni dikkate almış olduğu görülmektedir. Çalışma Mesnevî nin ikinci cildine âit bütün konuların; âyetler, hadisler ve diğer manzum ifâdelerin tercümesini ve aynı zamanda kaynaklarını içermektedir. O nun şerhinde kendisinden sonra yapılmış olan Nicholson şerhiyle bir takım benzerlikler olmasına rağmen iki çalışma arasında bazı sistematik farklılıklar da vardır. Wilson Kur an âyetleri ve hadislerin tam tercümelerini verirken, Nicholson Wilson a nazaran bunu daha az yapmıştır. Ama ikisinin de ortak özellikleri çalışmalarında İsmail Ankaravî şerhine oldukça sık mürâcaat etmiş olmalarıdır. Bu anlamda her ikisini mukâyese açısından Nicholson un Wilson ın tercümesi ile kendi çalışmasını mukâyese ettiği şu ifâdelerine bakmak yeterlidir: Çalışmamın ikinci cildiyle Wilson ın çalısmasını mukâyese ettiğimde her iki çalışma arasında metod ve netîce itibâriyle benzerlikler buldum. Çoğu zaman kelimesi kelimesine benzerlik ve uyum olduğunu, bazı farklılıkların olduğu yerlerde de bunun bir düzeltme ve yanlış görmeden daha ziyâde tartışma maksadıyla ortaya çıktığını müşâhede ettim. 36 Wilson ın bu çalışmadaki başarısı ve yaklaşımı tarih olarak daha sonra olması dolayısıyla Whinfield e göre daha gelişmiştir. Çalışma anlam ve tercüme olarak daha doğru ve dil olarak daha az eski İngilizce ye (Victorian Sound) sahiptir. Kısacası dili daha yeni ve anlaşılırdır. Yine kendisinden yirmi yıl kadar sonra olmasına rağmen Nicholson un çalışmasına olan yakınlığı ve mükemmel şerh ve îzahları ile de dikkati çekmektedir. Bu da - yukarıda da ifâde edildiği üzere- Ankaravî ye yapılmış olan mürâcaatların bir neticesidir. d) Reynold Alleyne Nicholson'un Metin, Tercüme ve Şerhi: Nicholson Mesnevî nin Batı da tam olarak tercüme metin ve şerhini ortaya koyan ve bu başarılı çalışması neticesinde tüm dünyada büyük saygı ve itibar gören bir araştırmacıdır. Nicholson The Mathnawî of Jalâlu'ddín Rûmî 37 adlı bu çalışması sekiz yılda tamamlanmış ve üç cilt halinde basılmıştır. Mesnevî nin birinci ve ikinci ciltleri 1926, üçüncü ve dördüncü ciltleri 1930 ve beşinci ve altıncı ciltleri de 1934 yılında tamamlanmıştır. Nicholson Mesnevî nin Farsça metnine tekâbül eden bu üç ciltlik tercümesine ilâve olarak 1937 ve 1940 yıllarında iki ciltlik Mesnevî Şerhi ni ve yine üç cilt olarak yapmış olduğu tercümenin orijinal Farsça metinlerini edisyon-kritik olarak hazırlamıştır. Mesnevî beyitlerinin sistematik olarak numarandırılması husûsunda da bugün dahî tüm dünyaca en mûteber iki kaynaktan biri sayılan bu çalışmasını tamamlayarak ilim dünyasının istifâdesine sunmuştur. Nicholson yıllarına tekâbül eden bu çalışmanın üçüncü cildinin beytine kadar Mesnevî nin yukarıda bahsi geçen Konya nüshasından istifâde etme imkanı bulamamıştır. Bu noktadan sonra çalışması Konya yazma nüshası ile de uyum göstermektedir. 38 Bununla birlikte ilk iki cild ve üçüncü cildin hemen hemen yarısı diyebileceğimiz kısmı sonradan bazı tashihler yapılmış olmasına rağmen yine de elde olmayan bazı nedenlerden dolayı Konya nüshasına daha az uyum göstermektedir Wilson, a.g.e., I, Mütercimin Önsözü, VIII. 36 Nicholson, a.g.e., I, Giriş, XV. 37 Nicholson, The Mathnawi of Jalaluddin Rûmî: Edited from the Oldest Manuscripts Available: With Critical Notes, Translation, and Commentary, London Lewis, a.g.e., s Nicholson, The Mathnawi of Jalalu ddin Rûmî, Tercüme II Giriş; Ayrıca Gölpınarlı bu hususta Mesnevî nin Konya nüshasından yapılan tıpkı basımındaki önsözünde aynı bilgiyi vermektedir. Nicholson ın Mesnevî metninin basımında ve tercümesinde önce bir başka nüshayı ittihaz etmişken sonradan H. Ritter in uyarmasıyla bu asli

9 sâfi arpaguş / mevlânâ celaleddin rûmî nin eserleri üzerine 783 Nicholson un çalışması için söylenilen hususların başında da dil özellikleri gelmektedir. Eserin eski (Victorian Sound) ve yeni İngilizce nin her ikisine âit husûsiyetlere de sahip olduğu görülmektedir. Bundan ötürü onun çalışması bir çok açıdan Mesnevî çalışmaları arasında bir dönüm noktası olma niteliğine sahiptir. Nicholson için zikredilen bir başka husus da beyitlere parantez kullanarak açıklama ve îzahlar getirmesidir. 40 Nicholson için Mesnevî, Mevlânâ nın dehasının göstergesi olarak onun şiirsel dehasının zirvesi kabul edilen Dîvân-ı Kebîr den kesinlikle daha etkilidir. Onun gazelleri şiirin ilham aldığı görüş ve cezbenin ulaşılabilecek en yükseğine ulaşır ki bütün bunlar onu tek başına tasavvufi düşüncenin meydan okunamaz seçkini yapmaktadır. Fakat gazeller için sıradan tecrübelerden uzak, yalın bir yokluğa açılan hayali bir dünyanın içine dalmaktır denilebilir. Oysa Mesnevî, bol miktarda hayatın içinden, hayata anlam veren problemler ve bunlara sebep olan tutum ve davranışlara âit bir muhteva içermektedir 41 e) M. G. Gupta'nın Tercümesi: Gupta Hindistanlı bir ilim adamı ve araştırmacıdır. Mesnevî nin tamamını Maulana Rûmî's Masnawi 42 künyesi ile İngilizce ye tercüme etmiştir. Ancak Gupta nın çalışması Nicholson un çevirisi gibi düzenli bir tercüme değildir. Her beytin îzahını parantez içinde kısa yorum ve açıklamalar takip etmiştir. Ancak bu yorum ve şerhlerin bazen Hint Vedalarından mistik yorumlar olduğu gözlemlenmektedir. Gupta nın çalışmasında göze çarpan bir diğer husus da Mesnevî nin ilk dönem yazmalarını dikkate almış olan Nicholson un çalışmasını görmekle birlikte bu ve benzeri çalışmaları pek fazla göz önüne almamış gibi görünmesidir. Nitekim onun çalışmasında Mevlânâ ya âit olmayan binlerce apokrif beyit kullandığı da tespit edilmektedir. Mesela, Mesnevî nin Konya yazmasının 43 birinci cildin beyit sayısı iken Nicholson nüshasında aynı cildin beyit sayısı tür. Fakat Gupta nın tercümesinde bu cilde âit beyit sayısı tür. Bu da yukarıdaki Hint ve iran nüshaları hakkındaki genel düşüncemizi haklı çıkarmaktadır. II) MESNEVÎ DEN SEÇME ÇALIŞMALARI Birçok İngiliz bilim adamı tarafından Farsça dan İngilizce ye yaygın bir şekilde Mesnevî den Seçmeler denilebilecek çalışmalar yapılmıştır. Ancak bu çalışmaların dili, günümüz İngilizcesi ve Amerikan İngilizcesi dikkate alındığında genellikle eski kalmaktadır. Bu nedenle aşağıda da inceleneceği üzere bu çalışmalar daha çok kendilerinden sonra gelen uyarlamalara fikir ve temel olarak kaynaklık etmişlerdir. Hatta bu dillerinin eskiliği konusu bizce uyarlamalara kapı açılmasının ve popüler arayışların başlıca sebebidir. a) Arthur John Arberry'nin Çalışmaları: nüshayı ele almış ve öbür nüshadan basılan birinci cildin baş tarafını da bu nüshaya göre, farkları belirterek düzelttiği, fakat yine de bazı beyitlerin altlarına, kenarlarına, bilhassa surhla (kırmızı renkle) yazılan düzeltmelerin fotoğraflarda çıkmadığından çalışmada hala bir takım eksiklerin olduğu ifâde etmektedir. bk. Abdülbaki Gölpınarlı, Mesnevî Mesnevî, XIV, T.C. Kültür Bakanlığı, Ankara O çalışmasına gösterilen saygı ve güvenden duyduğu memnuniyeti şöyle dile getirmektedir: Mevcut tercüme de beyitlerin numaralanma ve okunma usulünün edisyon-kritik çalışmamızın ölçü alınarak yapılması temelde Farsça talebelerine yardım amacıyla idi. Bu yüzden, yapabildiğim oranda tam, doğru ve aslına sadık olarak yapmaya çalıştım. Fakat bu parantez içindeki açıklamalar, söylendiği gibi kastedilen mananın dışında bir anlam vermeye ve mana yüklemeye kalkışmak demek değildir. Bu tercüme edilen kelimenin tam olarak anlamını, onların mecazi ve mistik manalarını da dikkate alarak ortaya koymaktır. Nicholson, a.g.e.,i, s, XV. 41 Arberry, Oriental Essays, s Gupta, Maulana Rûmî's Masnawi, Agra, India Mesnevî, T.C. Kültür Bakanlığı, Ankara 1993.

10 784 tasavvuf Arberry, vefatından sonra Cambridge Üniversitesindeki kürsüsünü devraldığı hocası Nicholson ın geleneğini devam ettirmiş, onun tercümesini esas alarak Mesnevî nin birçok hikâyesini iki cilt halinde Tales from the Masnavi ve More Tales from the Masnavi 44 isimlerinde yeniden tercüme etmiştir. Bu çalışmalara dikkatle bakıldığı zaman Arberry nin Mesnevî hikâyelerini Mevlânâ nın metodundan kaynaklanan ve hikâyelere yapmış olduğu girizgâh denilebilecek unsurları ayıklamış olmasıdır. Zaman zaman bir başka hikâye ile iç içe geçiş ve yorumlarla Mesnevî de olduğu şekliyle araya giren unsurları da ayıklayarak kolay takip edilebilir bir hale getirmiştir. Malum olduğu üzere Mevlânâ nın amacı bir hikâyeyi tam olarak bir bütünlük içinde anlatmaktan ziyade her ne şekilde olursa olsun muhatabına birşeyler verebilmek, bir şeyler öğretebilmek arzusudur. Çalışma, Nicholson tercümesinden alınmış bir çok kelime ve ibarelerle doğru ve hatasız bir tercüme olma özelliğini taşımaktadır. Ancak Nicholson tercümesinin Arberry nin çalışmasından oldukça önce olması sebebiyle Arberry nin çalışmasında da zaman zaman bu etkileşimin tezahürleri görülmekte, bazı ifâdelerin dil husûsiyetleri bakımından biraz eski kaldığı dikkatlerden kaçmamaktadır. b) Erkan Türkmen'in Çalışmaları: Mesnevî çalışmalarına yapılan önemli bir katkı da Erkan Türkmen in Mevlânâ nın hayatı ve eserlerini de içeren The Essence of Rûmî's Masnevi 45 isimli çalışmasıdır. Çalışma, bir çok yeni bilgiler ve ayrı ayrı tanıtım bölümleri içermektedir. On üç bölümden meydana gelen eserin ilk üç bölümde Mevlânâ, dönemi, eserleri, çevresi ve yaşadığı döneme âit bilgiler verilmektedir. Daha sonraki bölümlerde ise, Mesnevî nin ilk onsekiz beyti, ham insanın konumu ve husûsiyetleri, gafletten kurtuluş, arzu, istek ve şehvetler, bunlardan kurtuluş yolları, ruhun terakki ve yücelişi, aşk, sadakat ve teslimiyet, hayret, şaşkınlık ve mürşide olan ihtiyaç, bütün mahlukatın Allah ın gözetimi ve tasarrufu altında olması ve vahdet konuları ele alınmaktadır: Eser Mesnevî nin Farsça asıl metninden pasajlar içermekte, bu pasajları da İngilizce iki kısa paragraf takip etmektedir. Birinci paragraf, ele alınan beyitlerin tam bir tercümesi değil fakat kısmen tercüme kısmen de îzah olarak ortaya çıkmaktadır. Seçilen bölüme âit ikinci paragrafta ise, daha çok o bölümle ilgili, Türkçe, Osmanlıca, Farsça, Urduca ve İngilizce şerhlerden alınan yorum ve açıklamalara yer verilmektedir. Eserin 1997 de yeni ekleme ve düzeltmelerle Konya da yapılmış olan 256 sayfa hacimli ikinci bir baskısı daha yapılmıştır. Son baskısı ise 2003 yılında T.C. Kültür Bakanlığı tarafından yapılmıştır. c) Annemarie Schimmel'in Çalışmaları: Schimmel Mevlânâ nın şiirde kullanmış olduğu metafor ve imajların örnekleri ile dolu beyitlerini içeren The Triumphal Sun: A Study of the Works of Jalâloddin Rûmî 46 adlı önemli bir eserin yazarıdır. Eserde Mesnevî den ve Mevlânâ nın diğer eserlerinden alınmış pek çok kısa pasajlar ve hatta bazen tek satırlık şiir alıntıları vardır. Bu şiirler ise Mevlânâ nın tabiat, günlük hayat, felsefe, din ve tasavvufi görüşlerini ortaya koymaktadır. Eser e girişten sonra birinci bölümde dönemin tarihi arka planı, bazı bibliyografik notlar ve şiir geleneği üzerine detaylı bilgiler sunulmaktadır. İkinci bölümde ise, Mevlânâ nın eserlerinde kullandığı tasvirler ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde ise Mevlânâ nın teolojik fikirleri ve eserlerinde bu hususların incelenme keyfiyet ve yoğunluğu örneklerle kapsamlı olarak incelenmektedir. Son bölüm olan dördüncü bölümde ise, 44 Arberry, Tales from the Masnavi. Surrey, Curzon Press Ltd. 1961; a mlf, More Tales from the Masnavi, Surrey, Curzon Press Ltd Erkan Türkmen, The Essence of Rûmî's Masnevi: Including His Life and Works, Konya 1992; 1997; Annemarie Schimmel, The Triumphal Sun: A Study of the Works of Jalâloddin Rûmî, London 1978.

11 sâfi arpaguş / mevlânâ celaleddin rûmî nin eserleri üzerine 785 Mevlânâ nın Doğu ve Batı daki etkileri irdelenmeye çalışılmakta, yazarın bu hususta Doğu ve Batı da önemli gördüğü bazı çalışmalara dikkat çektiği görülmektedir. Schimmel in Mesnevî beyitlerini oldukça yoğun kullandığı ikinci eseri ise I Am Wind You Are Fire 47 adlı eseridir yılında Türkçe ye de tercüme edilen eserde Schimmel in Mevlânâ nın kısa bir biyografisini verdikten sonra, şiiri, Tanrı ve alem hakkındaki fikirleri, insanın mahiyeti, evrimi ve mânevî yücelişi, ibadet ve dua gibi ritüeller ve Mevlânâ nın bu konulara yaklaşımı, aşkın gücü, mûsikî ve sema gibi hususlara değindiği görülmektedir. Schimmel in daha birçok eserinde Mesnevî den farklı boyutlarda nakiller bulunmaktadır. Ancak daha çok makale ve konferans tebliği formatında hazırlanmış bu çalışmaları burada eserler bölümünde zikretme lüzumu hissetmiyoruz. Mesela, As Through a Veil : Mystical Poetry of Islam 48 ders veya konferans notlarının derlenmesi diyebileceğimiz türde bir çalışmadır. Eserin bir bölümü tamamen Mevlânâ nın şiiri ile alâkalıdır. Ancak bu bölümün The Triumphal Sun adlı eserin bir özeti sayılabilecek muhtevâda olması nedeniyle tekrara düşmemek için detaylı olarak zikretmek gereği duymadık. d) William Chittick'in Çalışmaları: Chittick Mevlânâ nın öğretilerini, konularına göre tasnif ettiği The Sufi Path of Love: The Spiritual Teachings of Rûmî 49 isimli çalışması ile Mesnevî çalışmalarına önemli bir katkıda bulunmuştur. Bu kitap Mevlânâ nın Mesnevî sinden alıntıların yanısıra Dîvân-ı Kebîr, Fihi Ma Fih, Mecalis-i Seb a ve Mektuplar gibi eserlerinden pasajlar da içermektedir. Chittick, eserdeki nakilleriyle Mevlânâ nın şiirlerinin geniş bir çevrede kullanılır yapmıştır. Bu çalışma Mevlânâ irfanını anlamada önemli katkıları olmuş bir eser olarak kabul görmektedir. 50 Chittick in gerek bu eseri ve gerekse daha önce kaleme aldığı The Sufi Doctrine of Rûmî: An Introduction da 51 ortaya çıkan dikkate değer bir husus Chittick in iyi bir İbn Arabi uzmanı olması hususunun bu eserlerdeki anlayış ve sistematiğe oldukça tesir ettiğidir. Bizim kültürümüzdeki bir çok şerhin de Mevlânâ yı İbn Arabî anlayışı ile şerh ettiği düşünülecek olursa eserlerin başarılı olmasında yadırganacak bir durum olmasa gerektir. Yayın tarihi olarak daha önce olan giriş mahiyetindeki ikinci eserde Chittick genel olarak temel bilgiler vermekte, ilk eserde ise burada kısaca değindiği konularla ilgili daha fazla îzahlar ve Mevlânâ nın tüm eserlerinden yapmış olduğu alıntıları kendi çevirileri olarak okuyucusunun istifâdesine sunmaktadır. e) Diğer Çalışmalar: (Fransızca dan İngilizce ye Yapılmış Tercümeler) Mesnevî nin aslından, Farsça dan Fransızca ya Eva de Vitray-Meyerovitch tarafından yapılmış olan ve muhteva olarak Mesnevî den seçilmiş pasajları içeren Rûmî et le Soufisme 52 adlı çalışma, iki ayrı mütercim tarafından Fransızca dan İngilizce ye tercüme olarak hazırlamış oldukları iki ayrı esere temel teşkil etmiştir. Tercümeler Farsça aslı ve Nicholson çalışması ile karşılaştırılacak olursa oldukça güvenilir ve doğru tercümeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu iki çalışmadan birincisi, Simone Fattal tarafından yapılan çalışmadır. 53 Diğer yazar ise, Muriel Maufroy dir ki, kitabının önsözünde Eva de Vitray- Meyerovitch in eserinden pasajlar aldığını ifâde etmektedir. Maufroy, yine aynı yerde 47 Annemarie Schimmel, I Am Wind, You Are Fire: the Life and Work of Rûmî, Boston, Mass.: Shambhala Publications 1992; a mlf, Ben Rüzgarım Sen Ateş, trc: Senail Özkan, Ötüken yay. İstanbul Schimmel, As Through a Veil : Mystical Poetry of Islam, New York : Columbia University William C. Chittick, The Sufi Path of Love: The Spiritual Teaching of Rûmî, Albany, NY SUNY Press Lewis, a.g.e., s Chittick, The Sufi Doctrine of Rûmî: An Introduction, Tehran, Iran: Aryamehr University Eva de Vitray-Meyerovitch, Rûmî et le Soufisme, Paris: du Seuil Simone Fattal, Rûmî and Sufism, Sausalito, CA: Post Apollo 1987.

12 786 tasavvuf Mevlevî tarîkatının ileri gelenleri ile yakın ilişkileri olduğunu not etmektedir. Mevlânâ nın Rubâîlerini içeren bu esere 54 günümüz postnişînlerinden Maufroy un ifâdesiyle- Sertarik Hâfız Hüseyin Top tarafından bir önsözün yazılmış olması da bu yakın irtibâtı doğrular mahiyettedir. III) POPÜLER MESNEVÎ UYARLAMALARI Uyarlamalar, tercümelerden farklı çalışmalardır ve uyarlama yapan kimselerin bu tür bir çalışma yapmak için uyarlamalarını yaptıkları eserlerin orijinal dillerini bilmeleri gerekmez. Mesela Mevlânâ nın eserlerinden uyarlama yapan birçok Batılı uyarlamacı Farsça bilmezler ve bunun sonucu Farsça metinlerden uyarlama yapmazlar. Fakat yapmış oldukları bu uyarlamalar, başkalarınca yapılmış tercümelere dayanmaktadır. Genellikle, uyarlama eserler hazırlayanlar şiire eğilimli ve samîmi insanlar olarak, dili eski, akademik, kuru ve yavan denilebilecek tercümeler yerine daha güncel ve daha etkileyici bir dille yazılmış daha çok istifâde edebilecekleri bir metne sahip olmak ve mânevî bir haz almak isteyen insanlardır. Fakat maalesef bu tür eserlerin mahiyetini ayrıntılı olarak bilmeyen muhatapları zaman zaman bu kimselerin yapmış oldukları uyarlama türü eserlere tercüme eserler olarak bakmak ve kabul etmek eğilimindedirler. Bu anlayış çoğu zaman okuyucuları da, eleştirmenleri de yanlış yönlendirebilmektedir ki bu durumda çoğu zaman okuyucu da eleştirmen de eldeki malzemenin hakikiliği ve aslına uygunluğu hususunda kararsız kalmakta, şüpheye düşmektedir. Fakat ne yazık ki bu tür uyarlama sahipleri şiirsel ilham kaynaklarının orijinal dilini bilmedikleri için genellikle manaya yaklaşacak iken beklentilerinin aksine çoğu zaman bu ifâdelere hakiki manalarından ve eserlerin ruhundan oldukça uzak manalar verebilmektedirler. 55 Ancak bununla beraber, Mevlânâ nın mânevî nüfûzu bu popüler uyarlamalar aracılığı ile -bütün hata ve yanlış anlamlandırmalara rağmen- oldukça başarılı bir şekilde yaygınlaşmaktadır. Bu durum bir çok kimseyi olduğu gibi bizleri de hayrete düşüren oldukça sıra dışı bir durumdur. Bu sayede Mevlânâ günümüzde özellikle Amerika da en popüler şâirlerden birisi olma özelliğini kazanmıştır. Yine eserleri de bütün Avrupa ve Amerika da alanında en çok satan eserler kategorisinde ilk sıralarda yer almaktadır. Bu tür çalışmalar denince hemen akla gelen birkaç kişi Coleman Barks, Andrew Harwey ve Helminskilerdir. Coleman Barks, Kabir Helminski ve eşi Camille aşağıda ayrıntılarıyla ele alınacak Mesnevî den kısa seçmeler şeklinde tamamen uyarlama eserler hazırlamışlardır. Bu çalışmalar temelde Nicholson tercümesine dayanmaktadır. Bu müelliflerden Barks diğerlerine nazaran daha yaratıcıdır denilebilir ancak Helminskiler in Mevlânâ nın Nicholson un İngilizce metninde nakledilen öğretilerine daha sadık kaldıkları görülmektedir. Diğer popüler yazarlar ise Mesnevî den ve daha çok olarak da Mevlânâ nın gazel ve Rubâîlerinden alıntılarla yapılan uyarlamalar meydana getirmişlerdir. I. Coleman Barks'ın Çalışmaları: Arkadaşı Robert Bly tarafından cesaretlendirilen Coleman Barks son derece popüler olan Mevlânâ dan uyarlama çalışmalarına 1981 de başlamıştır. O tamamen Mesnevî den hikâyeler ve alıntı pasajlarla meydana getirdiği ve tamamıyla Nicholson un Farsça dan yapmış olduğu çeviriye dayanan Delicious Laughter; Feeling the Shoulder of the Lion; One-Handed Basket Weaving; Open Secret: Versions of Rûmî; We Are Three; This Longing 56 isimli eserlerini yayınlamıştır. 54 Muriel Maufroy, Breathing Truth - Quotations from Jalaluddin Rûmî, London Lewis, a.g.e., s Coleman Barks, Delicious Laughter, Athens, Ga.: Maypop, 1990; Feeling the Shoulder of the Lion, Pyney, Vt.: Threshold Books, 1991; One-Handed basket Weawing, Athens, Ga.: Maypop, 1991; Open Secret: Versions of Rûmî,

13 sâfi arpaguş / mevlânâ celaleddin rûmî nin eserleri üzerine 787 Barks ın uyarlamaları içinde en çok satan derlemesi olan The Essential Rûmî, Mesnevî den yapılan seçmelerle oluşmuş ve onun daha önceki çalışmalarından uyarlanmış bir eserdir. Barks ın son çalısması olan The Soul of Rûmî, temelde Mesnevî den alıntılardam meydana gelmektedir. Yine bu eserde Barks ın bu alıntı pasajlar hakkında kendi anlayış ve düşünceleri de vardır. Eser Mesnevî nin IV. cildinden seçilmiş uzun bir bölümle sona ermektedir. Burada da Nicholson ve Gupta nın çalışmalarının temel alındığı görülmektedir. Daha eserin başında çalışma bizzat Barks ın kendisi tarafından yapılmış bir uyarlama olarak nitelendirmekte ve eserin tamamının başkalarınca Farsça dan İngilizce ye yapılmış tercümelerden yapılan alıntılardan meydana getirildiği kabul edilmektedir. 57 Barks ın Farsçadan yapılmış tercümelere dayanan bu uyarlamaları İran lı göçmen bir linguistik profesörü olan John Moyne ile olan ilişkisinin de bir neticesidir. Bununla birlikte Barks The Essential Rûmî ile şöhreti yakaladıktan sonra kitabının kapağına ve eserin başlangıcına kendi adını mütercim olarak yazmakta bir beis görmeyecektir. Fakat eğer dikkatlice bakılacak olursa, genellikle onun da belirttiği üzere tashih işi onun güvendiği özel mütercimlerce yapılmaktadır. Bu durum eserin kapağında tercümeler Coleman Barks ve John Moyne tarafından yapılmıştır şeklinde iken, eserin başlangıç sayfasında daha fazla bilgi bulmaktayız: Tercümeler Coleman Barks, John Moyne, A. J. Arberry ve R. A. Nicholson tarafından yapılmıştır. Barks kitabın sonuna eklediği bir notta da son derece aslına sadık olarak ele alınan bu metinler NewYork Şehir Üniversitesi Linguistics Bölümü emekli başkanı John Moyne tarafından yapılmış ve basılmamış tercümelerden ve Cambridge Üniversitesi nin meşhur İslamistleri, A. J. Arberry ve R. A. Nicholson ın tercümelerinden faydalanarak yaptığım şiir çalışmalarıdır 58 demektedir. Barks ın Mevlânâdan yapmış olduğu bu avâmî okumalar kendisinin de ifâde ettiği üzere başkalarının tercümelerine dayanmaktadır. Bununla birlikte o yine de Mevlânâ nın eserlerinin dünya çapında üst düzey kabul gören bir mütercimi gibi bu faaliyetlerine devam etmektedir. 59 Barks ın yaptığı ve burada zikredilmesi gereken bir diğer iş de bu çalışmaların sesli yayın olarak da sunulmasıdır. Hand of Poetry, I want Burning, Like This, Open Secret, Poems of Rûmî, Rûmî: Poet of Divine Ecstasy, Rûmî: Voice of Longing gibi çalışmalar bu kategoride sesli olarak da okuyucuya materyal sunulan çalışmalardır. 60 Barks bütün bu eserlere çeşitli çarpıtmalar, eksiklikler, uydurmalar ve bu uyarlamalara kendi fikirlerini sokmasına rağmen günümüzde Mevlânâ nın şiirinin popülerliğinde önde gelen isimlerdendir. Ve bu durum, üzerinden yediyüz yıl geçmesine rağmen Mevlânâ nın eserlerine ve düşüncelerine karşı büyük bir ilgi, istek, arzu, şevk, heves, tutku ve sevgi uyandırmış, enteresan ve son derece şaşırtıcı bir başarıdır. Ayrıca Barks, sufizmden etkilenmiş ve tasavvuf büyükleri ile irtibat içinde olagelmiş 61 ve bize göre bu elde ettiği kişisel itibar ve gizemle açık bir şekilde uyarlamalarına mânevî bir hava ve güç de kazandırmıştır. II. Kabir-Camille Helminski'lerin Çalışmaları: Kabir Helminski Nicholson ın Mesnevî tercümesinin akademik ve dili eski olmasından dolayı Mesnevî yi Amerikalılar için cazibesini kaybettirdiğini düşünerek bu boşluğu Brattleboro, VT: Threshold Books 1984; We Are Three, Athens, Ga.: Maypops, 1987; This Longing, Putney, Vt.: Threshold Books, 1988; The Essential Rûmî, San Francisco: Harper, 1995; The Soul of Rûmî Barks- Robert Bly, Night & Sleep, Yellow Moon Press Cambridge, Barks, The Essential Rûmî, s, Bkz, Barks, The Illuminated Rûmî, 1997; Eserin dış kapağındaki bilgilere bakılacak olursa Barks ın zaman zaman bu tür vasıfları kendisine izafe etmekten kaçınmadığı da görülmektedir. 60 Bk., Lewis, a.g.e., s Barks, sufizmden etkilenmiş ve 1986 yılında Philadelphia Pennsylvania da vefat eden Bawa Muhyiddin gibi mistik şahsiyetlerle irtibat içinde olagelmiştir.

14 788 tasavvuf doldurmak maksadıyla eşi Camille ile birlikte iki derleme eser yayınlattı. 62 Rûmî: Daylight Mesnevî nin I. ve II. ciltlerinden seçme alıntılardan oluşmaktadır. Jewels of Remembrance ise Mesnevî nin III. ve IV. ciltlerinden alıntılardan oluşmaktadır. Bu eserlerden bazı kısımlar daha önceki çalışmalarda bulunmayan bazı ilâvelerle The Rûmî Collection adlı çalışmada olduğu üzere başka formatlarla tekrar basılmıştır. Helminskiler bu alanda Mesnevî den pasajlar alarak uyarlama yapanlar içerisinde en güvenilir olarak kabul görmektedirler. Kabir Helminski ve eşinin, Mevlânâ nın öğretilerini ve silsilesini muhafaza ederek yayılmasını sağlayan, Mevlevî tasavvuf geleneğine göre uygun bir şekilde çalışmalar da bulunan kimseler olarak tanındığını görmekteyiz. Helminski ler Mevlânâ nın anlayışına uygun, güvenilir, temiz ve okunabilir bir Amerikan İngilizcesi ile tercümeler meydana getirmişlerdir. Bu konudaki diğer çalışmaların aksine Helminskiler kendi fikirlerini ve anlayışlarını meydana getirdikleri bu eserlere ya da Mevlânâ nın İslami terminolojisi ve kaynaklarına herhangi bir ilâve yaparak saptırmamışlardır. Onlar sadece Nicholson tercümelerini esas alarak yapmış oldukları bu çalışmaları ile Mevlânâ nın eser ve fikirlerinin halk nezdinde cazip bir hal almasında büyük bir hizmet ifa etmişlerdir. Umulur ki netice itibariyle bu çalışmalar sayesinde bir çok insanın Mesnevî hazineleri ile tanışması ve ondan istifâdesi neticesi hasıl olacaktır. Fakat Helminskiler de kendilerinin bu uyarlama eserleri Farsça asıllarından yeniden tercüme ettiklerini ifâde etmekteler, 63 R. A. Nicholson tarafından meydana getirilen ve kendisinden sonra birçok çalışmaya temel oluşturmuş olan Mesnevî nin altı cildine yapmış olduğu kapsamlı esere müteşekkiriz 64 tarzında kapalı bir üslupla Nicholson ın eserine olan bağımlılıkları hakkında çok az malumat vermektedirler. Yine bu durumu başka bir eserde de, Farsça çalışmış olmamıza rağmen eserlerimiz muhteva olarak bir dereceye kadar Nicholson ın Mesnevî çalışmasına dayanmakta ve yirmi yılı aşkın bir süredir bizzat Mevlevî sufi geleneğine göre yapmış olduğumuz nazari ve pratik çalışmalarca desteklenmektedir 65 şeklinde ifâde etmektedirler. Bununla birlikte, basitçe bir karşılaştırma yapılarak dikkatlice bakıldığında görülecektir ki, Helminskilerin uyarlama çalışmaları ile Nicholson a âit metinler arasındaki ilişkinin aslında basit bir muhteva benzerliğinden daha çok, Nicholson tercümelerine yapılmış güncel, komple bir yeniden İngilizce yazım olduğu görülecektir. Kabir Helminski nin Mesnevî kaynaklı diyebileceğimiz Türkçe ye de Bilen Kalp 66 adıyla tercüme edilmiş bir diğer eserleri olan Knowing Heart isimli eser de burada zikredilmesi gereken önemli bir eserdir. Eser ciddi oranda Mesnevî metin ve yorumları içeren kıymetli bir eser hüviyetindedir. III. Andrew Harvey'in Çalışmaları: Harwey Mevlânâ nın eserlerinin popülarize olması ve sevdirilmesi hususunda Mevlânâ sevgisine vurgu yapan uyarlamalar yapmış ve bunu abartmaktan da kaçınmamıştır. Bu abartılar ise daha çok ilahi aşkın mahiyeti ile beşeri aşk ve şehevi arzularla, mutasavvıfların aşk şarabı ve mânevî sarhoşluk gibi hususları algılaması hususundaki görüşlerinin çoğu zaman popülarize edilmesi ve tamamen pozitivist bir algılama olarak ortaya konulması gibi hususlarda ortaya çıkmaktadır. Buna Nicholson ın tercümelerinde parantezlerle îzah 62 Kabir Edmund Helminski-Camille Helminski, Rûmî-Daylight: A Daybook of Spiritual Guidance, Putney, Vt.: Threshold Books, 1990; The Rûmî Collection, Brattleboro, VT: Threshold Kabir-Camille Helminski, Rûmî, Daylight: A Daybook of Spiritual Guidance,Threshold Books, 1994; Günlük vird olarak hazırlanmış olan bu eser Mesnevî den alınan 365 pasajı içermektedir. Yılın her gününe ayrı bir pasaj düşmektedir ki bu da eserin maksadına uygun düşmektedir. Jewels of Remembrance: A Daybook of Spiritual Guidance, Threshold Books 1996; Bu eserde de yine yukardaki şekilde Rûmî irfanından 365 pasaj alınmıştır. 64 Camille-Kabir Helminski, Rûmî: Daylight, s Camille-Kabir Helminski, Jewels of Remembrance, XXII. 66 Kabir Helminski, Bilen Kalp, Ruhsal Dönüşümün Sufi Yolu, trc: Refik Algan, Dharma, İstanbul 2001.

15 sâfi arpaguş / mevlânâ celaleddin rûmî nin eserleri üzerine 789 etmeye çalıştığı hususlarda Harwey in daha rahat davranması ve bu îzahlara ihtiyaç hissetmemesi şeklinde de görmek mümkündür. Harwey in eserlerinden birisi, Mevlânâ nın şiirlerinden yapmış olduğu Love's Glory:Re- Creations of Rûmî 67 isimli uyarlamadır. Harwey in bu çalışması, Mesnevî den alınan mısralarla yapılmış bir uyarlamadır. Fakat bu durum kendisi de bu konuda bir bilgi vermediği için dikkatlerden kaçmaktadır. Ancak çalışmanın genel olarak Mevlânâ nın Eva de Vitray Meyerovitch tarafından yapılmış Fransızca tercümelerden iktibas olduğu kendi kendini ele vermektedir. Harwey, The Way of Passion: A Celebration of Rûmî 68 adlı eserinden sonra Love s Fire, 69 Speaking Flame 70 Light Upon Light: İnspirations from Rûmî 71 adlı eserleri de Mevlânâ nın şiirlerinden yapılmış alıntılarla oluşturmuştur. IV. Arthur Scholey'in Çalısmaları: Scholey bir İngiliz hikâyecidir. Başlangıçta Sadi den yapmış olduğu çevirilerden bir eser meydana getirmiş ve yaptığı işin adına yeniden anlatım demiştir. O Mevlânâ nın hikâyeciliği ile ilgilenmiş ve Mesnevî hikâyeleri üzerinde de durmuştur. Scholey in Mevlânâ dan kısa hikâyeler alarak meydana getirdiği eseri ise, Mesnevî den seçilmiş elliyedi hikâyeden müteşekkil The Paragon Parrot And Other Inspirational Tales of Wisdom: tales from Rûmî retold by Arthur Scholey 72 künyeli çalışmadır. Scholey in bu eseri adını da Mesnevî de anlatılan papağan ile tacir hikâyesinden 73 mülhemdir. Başta bu papağan hikâyesi olmak üzere, alıntı ve özetleme olarak sunulan bu kısa hikâyelerin de dayanağı hemen hemen bu tür tüm çalışmalarda görüldüğü üzere Nicholson tercümesinden alıntı veya uyarlamadır. Bu anlamda Scholey diğer bu tür uyarlama yapanların en dürüst davrananı desek yeridir. Çünkü O nun hiç değilse mütercimlik iddiası yoktur. Sadece hikâyelerin güncel bir dil ile yeniden anlatıldığını ifâde etmektedir. Ancak o da genellikle Nicholson ın eserine mürâcaat ettiği halde, bu duruma işâret noktasında biraz ihmalkardır denilebilir. Fakat Scholey in Sağır ın Hasta Ziyareti 74 hikâyesinde olduğu üzere hikâyelerde zaman zaman Mesnevî de geçtiği şeklin dışına çıkmakta olduğu da görülmektedir. Scholey in bu hikâye üzerinde yaptığı tasarruflara dikkat edilirse onun hikâye nin İngiliz okuyucu tarafından daha anlaşılır olması için her türlü yorum ve ilâveleri yapmakta tereddütü olmadığı görülecektir. Buna Scholey hikâyeden istenilen maksadın hasıl olabilmesi için yapılması gerekenler hususunda kendisini alabildiğince özgür hissetmektedir demek de pekala mümkündür. B) FÎHİ MÂ FÎH İçinde içindekiler vardır veya onun içindeki içindedir manalarına gelen Fîhi Mâ Fîh, Mevlânâ nın çeşitli meclislerdeki sohbetlerinin oğlu Sultan Veled veya müridleri tarafından yazılması ve daha sonra bu notların bir araya getirilmesi ile meydana gelmiş olan eserinin adıdır. vefatından sonra olduğu ifâde edilmektedir. Mevlânâ nın vaazlarından elde edilen bir diğer eseri olan Mecalis-i Seb a da olduğu üzere, elde edilen malzemenin bir 67 Andrew Harvey, Love's Glory:Re-Creations of Rûmî, Berkeley, Calif.: North Atlantic Books Harwey, The Way of Passion: A Celebration of Rûmî, Berkeley. Calif.: Frog, Ltd., Harwey, Love s Fire, Ithaca, N.Y.; Meeramma Harwey, Speaking Flame, Ithaca, N.Y.; Meeramma Harwey, Light Upon Light: İnspirations from Rûmî, Berkeley, Calif.: North Atlantic Books Arthur Scholey, The Paragon Parrot And Other Inspirational Tales of Wisdom, London Watkins Publishing Mesnevî, I/ Mesnevî, I/1360.

16 790 tasavvuf araya getirilmesi zaman ve şekil itibariyle Mevlânâ nın vefatı sonrasıdır. Eser, Mevlânâ nın yetmiş bir sohbet veya dersinden meydana gelmektedir. 75 Günümüzde Farsça edisyon kritiklerin bilinen en yaygın ve güvenilir olanı Bediuzzamân Firûzânfer in 1951 tarihli edisyonudur. Cafer Müderris Sadîqî tarafından Maqâlât-i Mawlânâ, Fîhi Mâ Fîh künyesi ile yapılmış olan, 1994 tarihli edisyon da kabul gören, güvenilir olarak gösterilen bir diğer çalışmadır. Eserin Farsça da bunlardan başka daha pekçok nüshasına ulaşmak da mümkündür. Fîhi Mâ Fîh in Batı ile ilk tanışması Nicholson ın Journal of the Royal Asiatic Society de yayınlanan The Table talk of Jalalu ddin Rûmî 76 adlı makalesiyle olmuştur. Daha sonra İngilizce deki tam Fîhi Mâ Fîh tercümesi olan A. J. Arberry nin çalışması da Nicholson ın işâret ve tavsiyesi üzerine yapılmış bir çalışmadır Arthur John Arberry, Discourses of Rûmî. Arberry Fîhi Mâ Fîh i tam olarak İngilizce ye Discourses of Rûmî, künyesi ile çeviren mütercimdir. Tercüme ilk defa 1961 de basılmıştır. 78 Bu çalışma asıl itibariyle 1952 de basılan Bediuzzaman Firuzanfer edisyon-kritiğine dayanmaktadır. Arberry nin tercümesi aslına son derece sadık kalınarak yapılmış son derece güvenilir bir çalışma hüviyetindedir. İlmi çevrelerde de Mevlânâ nın Fîhi Mâ Fîh i üzerine yapılmış tercümelerden hemen ilk akla gelen çalışmadır. Fakat günümüz okuyucusu için dili biraz fazla akademik bulunmaktadır. Kolay okunur bir eser olmasa da bu çalışmasının kendi amacına hizmet etmesi ve Rûmî nin şiiri üzerinde oluşan ilgiye cevap vermesi bakımından önemli bir çalışma olduğunu ifâde eden Arberry, haklı olarak eserin muhtevasına atfen Fihi Ma Fih in Mevlânâ nın şiirini anlamada bir giriş ve başlangıç eseri olduğunu söylemenin pek kolay olmayacağını dile getirmektedir Wheeler Thackston, Signs Of The Unseen. Fîhi Mâ Fîh üzerine İngilizce de yapılan ikinci bir çalışma ise daha yeni yapılmış olan Wheeler Thackston tarafından 1994 yılında basılan Signs of the Unseen isimli çalışmadır. 80 Bu çalışmanın da temel olarak dayandığı asıl nüsha da yine B. Firuzanfer e âit çalışmadır. Thackston ın tercümesi daha kolay okunabilen ve bazen anlam olarak daha doğru ifâdeleri yakalayabilmektedir. Ancak aynı zamanda çoğu yerde de daha yüzeysel ve üstünkörü ele alınmış, baştan sona aceleyle yapılmış veya aceleye getirilmiş bir çalışma intibaı vermekten kendisini kurtaramamaktadır. Bazen yukarıda zikredilen bu iki çalışma arasında (Arberry ile Thackston tercümeleri) Firuzanfer asıl nüshası yerine başka bir nüshaya bakmaktan kaynaklandığı düşünülen farklılıklar görülebilmektedir. 3. William Chittick, The Sufi Path Of Love: The Spiritual Teachings Of Rûmî. Fîhi Mâ Fîh hakkında İngilizce de rastladığımız bir başka çalışma da William Chittick in The Sufi Path of Love: The Spiritual Teachings of Rûmî adlı eserdir. 81 Chittick in bu eserinde Fîhi Mâ Fîh ten yüzden fazla kısa pasaj alarak tercüme etmiş olduğu görülmektedir. 75 Lewis, a.g.e., s Nicholson, The Table Talk of Jalalu ddin Rûmî, Centenary Supplament to the Journal of the Royal Asiatic Society, Lewis, a.g.e., s Arberry, Discourses of Rûmî, London: J. Murray Arberry, a.g.e., Önsöz, IX. 80 Wheeler Thackston, Signs Of The Unseen, Putney, VT: Threshold Books Chittick, The Sufi Path Of Love: The Spiritual Teachings Of Rûmî,s. 379

17 sâfi arpaguş / mevlânâ celaleddin rûmî nin eserleri üzerine 791 Eserde Fîhi Mâ Fîh ten oldukça fazla iktibas olması dolayısıyla burada tekrar zikretmek ihtiyacı duyduk. Chittick çalışmasında Fîhi Mâ Fîh ten yapmış olduğu alıntıların istifâde ettiği Farsça metin ve Arberry tercümesinde geçmiş olduğu pasajları da vererek, okuyucuya kendi tercümesi ile Farsça asıl ve Arberry tercümesi arasında bir mukâyese imkanı da sunmaktadır. C) MECÂLİS-İ SEB A Mecalis-i Seb a Mevlânâ nın yedi vaazından oluşan eseridir. Mevlânâ eserdeki şekli ile vaazlarına Arapça dualarla başlamaktadır. Arkasından Farsça bir münacat gelmektedir. Mevlânâ Senai ve Attar gibi ilk dönem sufilerinden ve bazen de kendi şiirlerinden beyitler de söylemektedir. Yine zaman zaman da bilinen Mesnevî hikâyelerinden kısa hikâyelere yer vermektedir. 82 Eserin Farsçadaki en makbul nüshası, İranlı araştırmacı Tevfik Sübhani ye âit 1986 tarihli çalışmadır. Bu çalışma da temelde 1352 istinsah tarihine sahip Konya yazmasına dayanmaktadır. Mecalis-i Seb a nın tam bir İngilizce tercümesi henüz yapılmış değildir. Sadece bir vaaz (VI. Meclis) Franklin D. Lewis tarafından tercüme edilmiş ve bu tercümeye son dönemde Mevlânâ üzerine yapılmış mühim eserlerden biri olan eserinde 83 yer vermiştir. Yine William Chittick de bir yerde kısa pasajlardan oluşan uzunca bir paragraf halinde sunduğu bir seçme yapmış, ve yine birebir almış olduğu yarımşar sayfalık üç uzun seçmeyi de tercüme ederek 84 dört adet nakli eserine almıştır. Chittick Mecalis-i Seb a daki vaazların sadece sufilere değil umumi halka verilmiş vaazlar olduğunu belirtmekte, Mevlânâ nın kendi şiirlerini esere almaması ve eserdeki konuların muhtevasına bakarak ve B. Firuzanfer in fikirlerine dayanarak onun yirmili yaşlarının başlarında genç bir medreseli iken verilmiş vaazlar olabileceği kanaatini belirtmektedir. 85 Chittick in eserinde geçen alıntıları bilinen yedi vaazdan hangilerinden yaptığı ifâde edilmemektedir. Ancak araştırıldığında bu alıntıların tamamının yedinci meclisten alınmış pasajlar olduğu anlaşılmaktadır. D) MEKTUPLAR Mevlânâ nın hayatında önemli bir yer alan mektupları daha sonra toplanarak bir eser haline getirilmiştir. Yüzelli kadar mektuptan meydana gelmektedir. Mevlânâ nın kendilerine bakmakla ve rehberlik etmekle yükümlü olduğu aile üyeleri ve müridlerine yazmış olduğu mektuplardır. Yine bazı mektupları da dönemin siyasi ve idari ileri gelenlerine, vezir, vali ve sultanlara yazmış olduğu görülmektedir.86 Eserin akademik çevrelerde en çok kabul gören temel nüshası, 1352 istinsah tarihli Konya yazma nüshası esas alınarak İranlı akademisyen Tevfik Sübhani tarafından yapılmış olan çalışmadır. Mektupların da tam bir İngilizce tercümesi henüz yapılmış değildir. William Chittick genellikle bir ya da iki paragraf uzunluğunda oniki kısa alıntı yapmış ve bunları tercüme 82 Lewis, a.g.e., s Lewis, a.g.e., s Chittick, a.g.e., s. 380; Yaptığımız inceleme neticesinde buradaki tüm nakillerin Mecalis-i Seb a nın yedinci meclisinden alıntı olduğu ortaya çıkmaktadır. Birinci nakil, (s ) Mecalis-i Seb a nın yedinci meclisinden yapılmış bir kısa nakildir. Bk., Mecalis-i Seb a, trc: A. Gölpınarlı, s Diğer uzun nakiller ise, s deki alıntı yine yedinci meclisteki daha önceki kısa alıntının daha geniş bir perspektifle ele alınmış halidir. Bk., Gölpınarlı, a.g.e., Chittick in uncu sayfalardaki üçüncü nakli ise, yine yedinci meclisten Hz. Peygamber in ümmi oluşunu ele alan pasajlardır. Bk., Gölpınarlı, a.g.e., 99. Chittick in son nakli olan sayfalardaki nakli de yine yedinci meclisten alınmıştır. Bk., Gölpınarlı, a.g.e., Chittick, a.g.e., s Lewis, a.g.e., s

18 792 tasavvuf etmiştir. 87 Yine bir-iki sayfa uzunluğunda iki tane de uzun alıntı yapmış olduğu görülmektedir. 88 Mektuplardan oluşan İngilizce uyarlamalar da yapılmıştır. John Moyne nin Coleman Barks ile yapmış olduğu onyedi mektuptan oluşan tercüme uyarlamadır. 89 Bu çalışmada bazen Barks ın tesiri ile gerçeğine uygun ve metne sadık olmayan bazı kelime, ifâde ve ibarelerin görmek mümkündür. Moyne nin bu eseri dikkatsizce yapılmış ve yanlışları bünyesinde barındıran bir çalışma olarak kabul edilmektedir. William Chittick in mükemmel ve sürükleyici American İngilizcesi ile yapılmış tercümesiyle mukâyese edilecek olursa Moyne nin çalışmasının akademik bakış açısı ile ciddi bir çalışma olmadığı görülecektir. E) RUBÂÎLER Rubâîler, dört mısralı ve birinci, ikinci ve dördüncü mısraları kafiyeli nazım şekline verilen addır. Genellikle üçüncü mısralar bu kafiye nin dışındadır. Rubâîye, dü beyt ve terâne de denilmektedir. Dört mısralı kafiyeli Rubâîler de vardır ki, bunlara da murassa Rubâî denilmektedir. Mevlânâ nın Rubâîlerinin bir çoğu da bu tür Rubâîlerdendir. Mevlânâ nın Dîvân-ı Kebîr adlı eserinde ikibin kadar Rubâî bulunmaktadır. Arberry bu Rubâîlerin bin altıyüz kadarının Mevlânâ ya âit olduğunu ifâde etmektedir. 90 Rubâîler Dîvân-ı Kebîr deki tüm şiirler içinde % 4-5 oranında bir yekün oluşturmaktadır. Rubâîler in Farsça edisyon-kritikleri yapılmıştır. Bunlardan en eskisi 1894 tarihli 1642 Rubâîden oluşan ve İstanbulda basılan eserdir. Veled Çelebi tarafından bastırılmıştır. Bir diğer edisyon da 1941 tarihli ve 1994 Rubâî yi içermekte olan ve Isfahan da basılan apokrif nüshadır. Ancak ilmi çevrelerde en muteber Rubâîler temel nüshası bu konudaki ilmi kariyeri herkesçe teslim edilen Bediuzzaman Firuzanfer e âittir. Bu çalışma 1963 yılında Dîvân-ı Kebîr in sekizinci kitabı olarak basılmıştır ve 1983 Rubâîden oluşmaktadır. Firuzanfer bu çalışmasını İstanbul Süleymaniye kütüphanesinde bulunan 2693 no lu ve istinsah tarihi Mevlânâ nın vefatından hemen çeyrek asır sonrasına kadar (istinsah tarihi olarak yaklaşık 1300 ler verilmektedir.) uzanan nüsha ile, 1870 Rubâîden oluşan Londra daki Chester Beatty yazma nüshasından faydalanmıştır. 91 İlk dönem yazma nüshalarına dayanan Firuzanfer nüshasının da kendince zayıf yönlerinin bulunduğu, burada bulunan bazı Rubâîlerin Mevlânâ dan önceki dönemlerde yaşamış olan şâirlere âit olduğu görülmektedir. Son dönem araştırmacıları Firuzanfer nüshasında Mevlânâ ya âit olmayan ve daha önceki dönem şâirlerine âit yetmiş kadar Rubâî tesbit etmişlerdir. Rubâîler in İngilizce tercümelerine gelince ilk olarak Rubâîler 1949 yılında Arberry tarafından yapılmıştır. 92 Bu tercüme 359 Rubâîden oluşmaktadır. Arberry nin çalışmasına 1941 tarihli apokrif Isfahan nüshasını esas aldığı görülmektedir. Arberry nin tercümesindeki kırk civarındaki Rubâînin de Firuzanfer nüshasında mevcut olmadığı görülmektedir. Schimmel The Triumphal Sun adlı eserinde ele aldığı konular içerisinde Firuzanfer nüshasına dayanan bazı Rubâîleri tercüme etmiştir. Bir başka Rubâî mütercimi de William Chittick tir. Chittick de yine Firuzanfer nüshasına dayanan yedi Rubâîyi 87 Chittick, a.g.e., s. 380; Tevfik Sübhani numaralandırması esas alarak yapılan numaralandırmaya göre: Mektup, 1, 2, 8, 19, 21, 48, 60, 69, 97, Chittick, a.g.e., s. 77, Mektup, 39; s , mektup, 49-50; Tevfik Sübhani numaralandırması esas alarak yapılan numaralandırmaya göre. 89 Barks-Moyne, This Longing: Versions of Rûmî, Tevfik Sübhani numaralandırması esas alarak yapılan numaralandırmaya göre:24, 56, 69, 64, , 49, 83, 85, 100, 118, 81, 82, 20, 69, 70, 19) 90 Arberry, Rûmî: Poet and Mystic, Giriş, s Dîvân-ı Kebîr yazma nüshaları için bkz; Lewis, a.g.e., s Arberry, The Rubâîyat of Jalal al-din Rûmî, (Translations from the Divan-i Shams-i Tabriz-i) London: E. Walker 1949.

19 sâfi arpaguş / mevlânâ celaleddin rûmî nin eserleri üzerine 793 tercüme etmiştir. Reza Saberi de 120 kadar Rubâîyi Farsça ve İngilizce olarak yapmış olduğu antoloji tarzı eserinde tercüme etmiş, ancak bu çalışmasında Firuzanfer nüshasını esas aldığını söylese de bazı Rubâîler (kırk kadar) Firuzanfer e âit asıl nüshada bulunmamaktadır. 93 Bu çalışmanın kaynağının da 1941 tarihli apokrif Isfahan nüshası olma ihtimali oldukça yüksektir. Franklin Lewis de sekiz adet Rubâîyi tercüme etmiştir. Bu Rubâîlerin de bazıları Rıza Saberi nin çalışmasında olduğu üzere Firuzanfer nüshasını esas aldığını söylese de iki Rubâînin Firuzanfer e âit asıl nüshada bulunmadığı tesbit edilmiştir. 94 Yine bu Rubâîlere de apokrif Isfahan nüshası kaynaklık etmiş olabilir. Mevlânâ nın diğer eserlerinde olduğu gibi Rubâîler inden yapılmış tercümeler de mevcuttur. Shahram Shiva, Mevlânâ nın Rubâîlerinden 252 tanesini İngilizce ye tercüme etmiştir. 95 Bu çalışmada Shahram Shiva, her Rubâînin Farsça yazılışını ve hemen arkasından da daha şiirsel bir hale getirilmiş İngilizce tercümesini vermektedir. Fakat ne yazık ki, Shiva nın klasik ortaçağ Farsçası ve İslam tasavvuf terminolojisine tam vakıf olamaması bazı hatalı tercüme ve sunuşları da beraberinde getirmektedir. Ancak bu çalışmada da Firuzanfer nüshasının esas alındığı söylense de eserde geçmekte olan sekiz Rubâî Firuzanfer e âit asıl nüshada bulunmamaktadır. Mustafa Vezirî de Rubâîlerden 28 adedini tercüme etmiştir fakat bu çalışma da kaliteli ve başarılı bir çalışma değildir. Eserin hemen hemen üçte biri Firuzanfer e âit asıl nüshada bulunmamaktadır. 96 Nevit Oğuz Ergin de ebat olarak küçük fakat titiz, başarılı ve güzel bir çalışma ile 128 Rubâîyi içeren bir tercüme eser ortaya koymuştur. 97 Eser Gölpınarlı nın Türkçe tercümesinden İngilizce ye çevirilmiştir. Günümüzde Batı dünyasında Rubâîler den yapılan popüler uyarlamalar da oldukça yaygındır. Uyarlamanın tercümeden farkı her iki eserin yazarlarından kaynaklanmaktadır. Mütercimin dil bilmesi, ve eserini bir dilden diğer bir dile tercüme etmiş olması yanında, uyarlamacı ise kendi yorumlarını da katarak kendisinden önce yapılmış olan tercümeleri kullanarak bir eser meydana getirmektedir. Başta Colemen Barks ın uyarlamaları olmak üzere bu uyarlamaların bazıları o kadar popüler ve yaygın bir hale gelmektedir ki bazen ezberlendikleri bile söylenmektedir. Fakat oldukça enteresan olan husus bu uyarlamaların özellikle Amerika da Mevlânâ nın en çok tanınan ve okunan sufi şâir olmasında katkısı oldukça fazladır. Hemen hemen Mevlânâ nın Rubâîlerinden yapılmış olan tercüme ve uyarlamalar genellikle yukarıda da sık sık dikkat çektiğimiz apokrif Isfahan nüshasına dayanmaktadır. Çoğu zaman Firuzanfer nüshası ile karıştırılan ve bazen de Firuzanfer nüshası olarak isimlendirilen bu eserde Mevlânâ dan önceki dönemlere âit şâir ve sufilere âit Mevlânâ nın Rubâîlerinden olmayan ve eski yazmalarda da çoğu bulunmayan Rubâîler mevcuttur. Fakat bu eser Firuzanfer e âit olmayan bir nüshadır. Bu eser ile Firuzanfer e âit olan hakiki nüsha arasında farklar mevcuttur. Popüler versiyonların ulaştığı büyük bir kitle mevcuttur ki, bu insanlar akademik tercümelere karşı çok az ilgi duymaktadırlar. Bu sebeble bu uyarlamalar çoğu zaman yanlışlar, çarpıtma ve saptırmalarla doldurulmaktadır. Bu çok büyük mana ve engin tasavvufi hakikatlerle dolu Rubâîler bu nedenlerle çoğu zaman taşıdıkları gerçek dini ve 93 Reza Saberi, A Thousand Years of Persian Rubâîyat Dikkatle incelediğimiz bu çalışmanın akademik olmaktan uzak, sadece derleme bir eser olduğu gözlemlenmiştir. Zaten buradaki ifâdelerimiz dışında herhangi bir bibliyografik bilgiyi de eserde bulamadık. 94 Lewis, a.g.e., s Shahram Shiva, Rending the Veil: Literal and Poetic Translations of Rûmî, Prescott, Ariz.: Hohn Press, Mustafa Veziri, Beyond Sufism and Sainthood, Insbrook, Austria Nevit Oğuz Ergin, Crazy as We Are: Selected Rubâîs from Divan-i Kebir, Prescott, Ariz.: Hohn Press, 1992.

20 794 tasavvuf tasavvufi muhtevalarından saptırılmakta, hakiki manalarının yerini müphem, muallak manalar almaktadır. Popüler Rubâîler uyarlamalarından başlıcaları Colemam Barks, Andrew Harwey, Jonathan Star, Muriel Maufroy, Deepak Chopra, Azima Melita Kolin, Refik Abdullah ve Kabir-Camille Helminski çifti tarafından yapılmış uyarlamalardır. Barks ın çalışması, Arberry, John Moyne ve Nevit Oğuz Ergin tarafından yapılmış olan akademik Rubâî tercümelerine dayanmaktadır. Andrew Harvey in ise kaynaklarını belirtmemesine rağmen genellikle Eva de Vitray-Meyerovitch in yapmış olduğu Fransızca tercümeleri kullandığı görülmektedir. Jonathan Star Shahram Shiva nın tercümesini, Muriel Maufroy yine Harwey gibi Eva de Vitray-Meyerovitch in yapmış olduğu Fransızca tercümeleri, Deepak Chopra, Fereydoun Kia nın tercümesini, Azima Melita Kolin, Maryam Mafi nin tercümesini, Refik Abdullah da bilinmeyen bir akademik tercümeyi esas almışlardır. Kabir ve Camille Helminski çifti ise Lida Saedian adında bir mütercimin akademik bir çalışmasını esas almışlardır. F) DÎVÂN-I KEBÎR YA DA MEVLÂNÂ NIN GAZELLERİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR: Dilimizde daha çok Dîvân-ı Kebîr adıyla mârûf olan Külliyât-ı Dîvân-ı Şems-i Tebrîzî veya Dîvân-ı Şemsü l-hakâyık Mevlânâ nın kasîde, gazel, rubâî ve diğer şiirlerini içine almaktadır. Mevlânâ nın Dîvân-ı Kebîr de büyük bir yekün tutan şiirleri gazelleridir. Mevlânâ nın gazel yazmaya başlaması Şems-i Tebrîzî ile buluşmasından hemen sonraya tekâbül etmektedir. Bu buluşma esnasında Mevlânâ nın otuz yedi, Şems-i Tebrîzî nin de altmış yaşlarında olduğu ifâde edilmektedir. O Şems in özellikle yıllarındaki son kayboluşundan sonra vecd içinde gazeller söylemeye devam etti. Bu durum hemen hemen ellili yaşlarının ortalarına tekâbül eden yıllarına kadar, daha doğrusu Mesnevî nin yazılmasına başladığı tarihlere kadar devam etti. Bundan sonra da gazeller söyleyip yazdığı söylense de ilk dönemdeki yoğunlukta olmadığı bilinmektedir. Gerçi Mesnevî de de birçok pasajlarda o vecd halini bulmak mümkündür ancak, gazel ve kasideler Mevlânâ nın büyük bir vecd içinde söylemiş olduğu şiirler olarak bilinmektedir. Mevlânâ nın gazellerinin yazıldığı dil olan Farsça daki başlıca nüshalarına gelince daha çok Dîvân-ı Kebîr adıyla bilinen bu çalışmalarda da Mevlânâ çalışmaları ile bilinen İranlı akademisyen Bediuzzaman Firuzanfer başta gelmektedir. Firuzanfer in edisyon-kritiği tüm dünyada akademik çevrelerde en muteber çalışma olarak kabul ve haklı bir saygı görmektedir. Yedi cilt halinde hazırlanan bu eserin basım tarihi yılları arasına tekâbül eden on yıllık bir periyottur. Mevlânâ tarafından yazılmış gazel ve kasidelerin sayısı Firuzanfer nüshasındaki gazellerin sayısı olan 3229 sayısından biraz daha az olması gerekir. Çünkü, Firuzanfer ilk dönem yazmalarında bulunan tüm gazel ve kasideleri herhangi bir elemeden geçirmeksizin eserine almıştır ki daha sonra bunlardan bazılarının Mevlânâ dan önceki dönemlere ve başka sufi şâirlere âit olduğu anlaşılmıştır. Bugün dahi akademik çevrelerce iyi bir inceleme ve eleme yapılması yönünde fikirler mevcuttur. Dîvân-ı Kebîr in Amir Kebir yayınevi tarafından hazırlanmış yaygın bir ticari baskısı vardır. Firuzanfer edisyonuna dayalı bir çalışma olduğu iddiası gerçeği yansıtmayan 1957 tarihli bu edisyon 1962 de genişletilmiş, bugüne kadar da birçok baskıları yapılmış bir çalışmadır. 98 Fakat bu çalışmanın Firuzanfer edisyonuna dayanma iddiası gerçek olamaz, çünkü Firuzanfer bu güvenilir çalışmasını tarihleri arasında tamamlamıştır. Eserler arasındaki numaralama ve gazel sayıları ile ilgili uyuşmazlıklar da bu iki çalışma 98 Kulliyât-i Dîvân-i Shamsî Tabrîzî, Amîr Kabîr, 1957.

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ

ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ ESKİ TÜRK EDEBİYATI TARİHİ- 14.YÜZYIL TEMSİLCİLERİ a. 14.Yüzyıl Orta Asya Sahası Türk Edebiyatı ( Harezm Sahası ve Kıpçak Sahası ) b. 14.Yüzyılda Doğu Türkçesi ile Yazılmış Yazarı Bilinmeyen Eserler c.

Detaylı

İSLAM KURUMLARI VE MEDENİYETİ

İSLAM KURUMLARI VE MEDENİYETİ DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. İSLAM KURUMLARI VE MEDENİYETİ KISA ÖZET

Detaylı

Revak Kitabevi, 2015 Tüm hakları Revak Kitabevi ne aittir. Sertifika No: 23108. Revak Kitabevi: 30 Bektaşîlik Serisi: 4. Fakrnâme Vîrânî Abdal

Revak Kitabevi, 2015 Tüm hakları Revak Kitabevi ne aittir. Sertifika No: 23108. Revak Kitabevi: 30 Bektaşîlik Serisi: 4. Fakrnâme Vîrânî Abdal Revak Kitabevi, 2015 Tüm hakları Revak Kitabevi ne aittir. Sertifika No: 23108 Revak Kitabevi: 30 Bektaşîlik Serisi: 4 Fakrnâme Vîrânî Abdal Yayına Hazırlayan Fatih Usluer ISBN: 978-605-64527-9-6 1. Baskı:

Detaylı

10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI 1 EDEBİYAT TARİHİ / TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERE AYRILMASINDAKİ ÖLÇÜTLER 1.Edebiyat tarihinin uygarlık tarihi içindeki yerini.edebiyat tarihinin

Detaylı

GAZİ ÜNİVERSİTESİ ÇORUM İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ

GAZİ ÜNİVERSİTESİ ÇORUM İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ GAZİ ÜNİVERSİTESİ ÇORUM İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ ISSN 1303-7757 2003/1 Yıl: 2, Cilt: II, Sayı: 3 GAZI UNIVERSITY THE JOURNAL OF CORUM FACULTY OF THEOLOGY ISSN 1303-7757 2003/1 Year: 2, Vol.:II, Issue:

Detaylı

Tarihin Gölgesinde Me ahir-i Meçhûleden Birkaç Zât Türk Kültürü Dergisi, .A.,

Tarihin Gölgesinde Me ahir-i Meçhûleden Birkaç Zât Türk Kültürü Dergisi, .A., Ali Emirî, Yemen Hatırâtı, Çev: Yusuf Turan Günaydın, Hece Yayınları, Ankara 2007, 119 S. Yemen Memories, Trans: Yusuf Turan Gunaydin, Hece Puslishing, Ankara 2007, 119 P. Yahya YEŞĐLYURT Ali Emirî Efendi

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI A PROGRAM ADI : ARAP DİLİ VE EDEBİYATI I. SINIF / I.YARIYIL ANADAL EĞİTİM PROGRAMI ZORUNLU DERSLERİ DERS KODU Dersin ön koşulu var mı? İntibak Dersi mi? 1 2 YDI101 YDA101 YDF101 ATA101 Temel Yabancı Dil

Detaylı

HZ. PEYGAMBER DÖNEMİNDE SAĞLIK HİZMETLERİNDE KADINLARIN YERİ Levent Öztürk, Ayışığı Kitapları, İstanbul 2001, 246 s. Fatmatüz Zehra KAMACI

HZ. PEYGAMBER DÖNEMİNDE SAĞLIK HİZMETLERİNDE KADINLARIN YERİ Levent Öztürk, Ayışığı Kitapları, İstanbul 2001, 246 s. Fatmatüz Zehra KAMACI sakarya üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi 9 / 2004 s. 219-223 kitap tanıtımı HZ. PEYGAMBER DÖNEMİNDE SAĞLIK HİZMETLERİNDE KADINLARIN YERİ Levent Öztürk, Ayışığı Kitapları, İstanbul 2001, 246 s. Fatmatüz

Detaylı

Güneşle Aydınlananlar Uluslararası Şems i Tebrizi Sempozyumu Programı. 10 Aralık P E R Ş E M B E İstanbul a gelişler

Güneşle Aydınlananlar Uluslararası Şems i Tebrizi Sempozyumu Programı. 10 Aralık P E R Ş E M B E İstanbul a gelişler Güneşle Aydınlananlar Uluslararası Şems i Tebrizi Sempozyumu Programı 10 Aralık P E R Ş E M B E İstanbul a gelişler 11 Aralık C U M A İ S T A N B U L A ç ı l ı ş A ç ı l ı ş T ö r e n I 14:00 18:00 Yer:

Detaylı

JORGE LUIS BORGES PIERRE MENARD A GÖRE DON QUIXOTE & HOMER İN BAZI UYARLAMALARI. Hazırlayan: Rabia ARIKAN

JORGE LUIS BORGES PIERRE MENARD A GÖRE DON QUIXOTE & HOMER İN BAZI UYARLAMALARI. Hazırlayan: Rabia ARIKAN JORGE LUIS BORGES PIERRE MENARD A GÖRE DON QUIXOTE & HOMER İN BAZI UYARLAMALARI Hazırlayan: Rabia ARIKAN JORGE LUIS BORGES (1899-1986) ARJANTİNLİ ŞAİR, DENEME VE KISA ÖYKÜ YAZARIDIR. 20. YÜZYILIN EN ETKİLİ

Detaylı

BÖLÜM 1 Nitel Araştırmayı Anlamak Nitel Bir Araştırmacı Gibi Düşünmek Nicel Araştırmaya Dayalı Nitel Bir Araştırma Yürütme...

BÖLÜM 1 Nitel Araştırmayı Anlamak Nitel Bir Araştırmacı Gibi Düşünmek Nicel Araştırmaya Dayalı Nitel Bir Araştırma Yürütme... İÇİNDEKİLER Ön söz... xiii Amaç... xiii Okuyucu Kitle... xiv Kitabı Tanıyalım... xiv Yazım Özellikleri... xv Teşekkür... xvi İnternet Kaynakları... xvi Çevirenin Sunuşu... xvii Yazar Hakkında... xix Çeviren

Detaylı

Terör Olayları ve Enerji Zinciri : İstatistiksel bir İnceleme

Terör Olayları ve Enerji Zinciri : İstatistiksel bir İnceleme Terör Olayları ve Enerji Zinciri : İstatistiksel bir İnceleme Giriş Dünyadaki terör olaylarının ne kadarının enerji kaynaklarına yönelik olduğu veya bu olayların temelinde kaynak kontrol etme kaygılarının

Detaylı

Birinci Seviye Alt başlık (14 pt., koyu, ilk harfler büyük, ayrı bir satırda ortada)

Birinci Seviye Alt başlık (14 pt., koyu, ilk harfler büyük, ayrı bir satırda ortada) BİLDİRİ YAZIM KURALLARI Kongreye sunulmak üzere bildiri teslim etmek için aşağıdaki kurallara uyulmalıdır. Yazarlar tüm bildirileri Internet aracılığıyla ve CD ile kongre sekreteryasına göndermelidir.

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : İSLAM FELSEFE TARİHİ I Ders No : 0070040158 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili

Detaylı

DOKTORA TEZ ÖNERİSİ HAZIRLAMA KILAVUZU

DOKTORA TEZ ÖNERİSİ HAZIRLAMA KILAVUZU EGE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI DOKTORA TEZ ÖNERİSİ HAZIRLAMA KILAVUZU İktisat Bölümü A. GENEL BİLGİLER İktisat bölümünde doktora yapan her öğrenci yeterlilik aşamasını

Detaylı

O, hiçbir sözü kendi arzularına göre söylememektedir. Aksine onun bütün dedikleri Allah ın vahyine dayanmaktadır.

O, hiçbir sözü kendi arzularına göre söylememektedir. Aksine onun bütün dedikleri Allah ın vahyine dayanmaktadır. İslam çok yüce bir dindir. Onun yüceliği ve büyüklüğü Kur an-ı Kerim in tam ve mükemmel talimatları ile Hazret-i Resûlüllah (S.A.V.) in bu talimatları kendi yaşamında bizzat uygulamasından kaynaklanmaktadır.

Detaylı

VEFEYÂT. Doç. Dr. Musa Süreyya Şahin

VEFEYÂT. Doç. Dr. Musa Süreyya Şahin İslâm Araştırmaları Dergisi, Sayı 22, 2009, 155-181 VEFEYÂT Doç. Dr. Musa Süreyya Şahin Doç. Dr. M. Süreyya Şahin i 24 Ocak 2008 tarihinde Hakk ın rahmetine tevdi ile ebedî yolculuğuna uğurladık. Akademik

Detaylı

ARZU ATİK, Yard. Doç. Dr.

ARZU ATİK, Yard. Doç. Dr. ARZU ATİK, Yard. Doç. Dr. arzuuatik@gmail.com EĞİTİM Doktora 2003-2009: Marmara Üniversitesi, Eski Türk Edebiyatı Anabilim Dalı, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Tez konusu:

Detaylı

Hacı Bayram-ı Velî nin Torunlarından Şair Ahmed Nuri Baba Divanı ndan Örnekler, Ankara Şehrengizi ve Ser-Güzeşt i

Hacı Bayram-ı Velî nin Torunlarından Şair Ahmed Nuri Baba Divanı ndan Örnekler, Ankara Şehrengizi ve Ser-Güzeşt i Hacı Bayram-ı Velî nin Torunlarından Şair Ahmed Nuri Baba Divanı ndan Örnekler, Ankara Şehrengizi ve Ser-Güzeşt i Yazar Mustafa Erdoğan ISBN: 978-605-9247-81-8 1. Baskı Kasım, 2017 / Ankara 100 Adet Yayınları

Detaylı

HAKKARİ ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ İLAHİYAT LİSANS MÜFREDAT PROGRAMI

HAKKARİ ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ İLAHİYAT LİSANS MÜFREDAT PROGRAMI HAKKARİ ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ İLAHİYAT LİSANS MÜFREDAT PROGRAMI 1. SINIF 1. YARIYIL İLH101 KURAN OKUMA VE TECVİD I 4 0 4 4 İLH103 ARAP DİLİ VE BELAGATI I 4 0 4 4 İLH105 AKAİD ESASLARI 2 0 2 2

Detaylı

2. Yıl / III. Dönem (Second Year Third Semester)

2. Yıl / III. Dönem (Second Year Third Semester) 1. Yıl / I. Dönem (First Year First Semester) TDE101 Osmanlı Türkçesi I (Ottoman Turkish I) 4 1 7 Tr AZ TDE103 Türkiye Türkçesi I: Ses Bilgisi (Turkish Language: Phonology) 3 0 5 Tr AZ TDE157 Türk Edebiyatı:

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS MESLEKİ İNGİLİZCE II İLH 418 8 2+0 2 3

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS MESLEKİ İNGİLİZCE II İLH 418 8 2+0 2 3 DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS MESLEKİ İNGİLİZCE II İLH 418 8 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Seçmeli Dersin

Detaylı

İSMAİL DURMUŞ PROFESÖR

İSMAİL DURMUŞ PROFESÖR İSMAİL DURMUŞ PROFESÖR ÖZGEÇMİŞ YÜKSEKÖĞRETİM KURULU 26.05.2014 Adres : İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi İcadiye-Bağlarbaşı Caddesi, No: 40 34662 Üsküdar/İstanbul Telefon E-posta : : 2164740860-1226 Doğum

Detaylı

TEZ TANITIMI VE DEĞERLENDİRME

TEZ TANITIMI VE DEĞERLENDİRME TEZ TANITIMI VE DEĞERLENDİRME Dr. Muammer BAYRAKTUTAR Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmeni Sabri KIZILKAYA, İsnad ve Metin Çözümlemeleri Bağlamında Geleneksel ve Yeni Yaklaşımlar, Yayınlanmamış Doktora

Detaylı

GELENEKTEN SAPMALARIN KİTABI: OSMANLININ GÖRSEL ŞİİRLERİ

GELENEKTEN SAPMALARIN KİTABI: OSMANLININ GÖRSEL ŞİİRLERİ GELENEKTEN SAPMALARIN KİTABI: OSMANLININ GÖRSEL ŞİİRLERİ Ahmet AKDAĞ 1. Dr. Özer ŞENÖDEYİCİ : Şenödeyici, 1981 yılında Kocaeli de doğdu. İlk ve ortaöğrenimi bu şehirde tamamladıktan sonra 1999 yılında

Detaylı

Ýslâm Ahlak Teorileri (Ethical Theories in Islam)

Ýslâm Ahlak Teorileri (Ethical Theories in Islam) ve referanslar ve elbette tarihsel ve entelektüel ardalan ileri derecede önemlidir. Çünkü genelde Batýlý kavramlar, kendilerinde ne olduklarý na bakýlmaksýzýn (aslýnda akademik ve entelektüel bir soruþturmanýn

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS FIKIH I İLH

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS FIKIH I İLH DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS FIKIH I İLH 307 5 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS TÜRK DİLİ I TRD103 1 2+0 2 2 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

Dünya Tarihi I (IR101) Ders Detayları

Dünya Tarihi I (IR101) Ders Detayları Dünya Tarihi I (IR101) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Dünya Tarihi I IR101 Güz 3 0 0 3 7,5 Ön Koşul Ders(ler)i Yok Dersin Dili Dersin Türü

Detaylı

Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak

Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Hanlığı ve Kazakistan konulu bu toplantıda Kısaca Kazak

Detaylı

Farklı Kütüphane Türlerine Yönelik Pazarlama Stratejileri

Farklı Kütüphane Türlerine Yönelik Pazarlama Stratejileri Farklı Kütüphane Türlerine Yönelik Pazarlama Stratejileri Kütüphaneler kullanıcılarının gereksinimlerini anlamak ve bu gereksinimleri karşılamada etkin bir rol üstlenebilmek amacıyla pazarlama stratejilerinden

Detaylı

OSMANLICA öğrenmek isteyenlere kaynaklar

OSMANLICA öğrenmek isteyenlere kaynaklar OSMANLICA öğrenmek isteyenlere kaynaklar Eda Yeşilpınar Hemen her bölümün kuşkusuz zorlayıcı bir dersi vardır. Öğrencilerin genellikle bu derse karşı tepkileri olumlu olmaz. Bu olumsuz tepkilerin nedeni;

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 KISALTMALAR GİRİŞ İran ve Türk Edebiyatlarında Husrev ü Şirin Hikâyesi BİRİNCİ BÖLÜM Âzerî nin Biyografisi...

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 KISALTMALAR GİRİŞ İran ve Türk Edebiyatlarında Husrev ü Şirin Hikâyesi BİRİNCİ BÖLÜM Âzerî nin Biyografisi... İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 KISALTMALAR...11 GİRİŞ İran ve Türk Edebiyatlarında Husrev ü Şirin Hikâyesi...13 BİRİNCİ BÖLÜM Âzerî nin Biyografisi...27 5 İKİNCİ BÖLÜM Husrev ü Şirin Mesnevisinin İncelenmesi...57

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : YABANCI DİL II (İNGİLİZCE) Ders No : 0070160047 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 2 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim

Detaylı

e-imza Prof. Dr. Şükrü ŞENTÜRK Rektör a. Rektör Yardımcısı

e-imza Prof. Dr. Şükrü ŞENTÜRK Rektör a. Rektör Yardımcısı Evrak Ana. Üni. Tarih Evrak ve Sayısı: Tarih 14/06/2016-E.5655 ve Sayısı: 15/06/2016-E.37386 T. C. DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı *BD8107914312* Sayı :76144028-821.99-

Detaylı

Yaş Doğrulama Metotları

Yaş Doğrulama Metotları Yaş Doğrulama Metotları Yrd. Doç. Dr. Aysun GÜMÜŞ Ondokuzmayıs Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Samsun Birçok kemikleşmiş yapı günlük ve yıllık periyodik birikimler oluşturmak suretiyle

Detaylı

BEP Plan Hazırla T.C Ceyhan Kaymakamlığı ALTI OCAK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ Müdürlüğü Edebiyat Dersi Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı

BEP Plan Hazırla T.C Ceyhan Kaymakamlığı ALTI OCAK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ Müdürlüğü Edebiyat Dersi Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı BEP Plan Hazırla T.C Ceyhan Kaymakamlığı ALTI OCAK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ Müdürlüğü Edebiyat Dersi Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı Öğrenci : MEHMET ERKAN Eğitsel Performans Olay Çevresinde Oluşan

Detaylı

HALKBİLİMİNE GİRİŞ I DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1

HALKBİLİMİNE GİRİŞ I DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1 HALKBİLİMİNE GİRİŞ I DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1 KONULAR Avrupa da Folklor sözcüğünün kullanımı ile ilgili çalışmalar Folklorun ilk derneği Folklorun tanımı DR. SÜHEYLA SARITAŞ 2 AVRUPA DA FOLKLOR SÖZCÜĞÜNÜN

Detaylı

tarih ve 06 sayılı Akademik Kurul tutanağının I nolu ekidir. İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TEZ YAZIM KILAVUZU

tarih ve 06 sayılı Akademik Kurul tutanağının I nolu ekidir. İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TEZ YAZIM KILAVUZU İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TEZ YAZIM KILAVUZU İSTANBUL 2017 1 GİRİŞ İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ne teslim edilecek Yüksek Lisans ve Doktora tezleri

Detaylı

ARAPÇA YAZMA ESERLERİN DİZGİSİNDE TAKİP EDİLECEK YAZIM KURALLARI

ARAPÇA YAZMA ESERLERİN DİZGİSİNDE TAKİP EDİLECEK YAZIM KURALLARI ARAPÇA YAZMA ESERLERİN DİZGİSİNDE TAKİP EDİLECEK YAZIM KURALLARI 1. Âyetlerin yazımında Resm-i Osmânî esas alınacaktır. Diğer metinlerde ise güncel Arapça imlâ kurallarına riâyet edilecek, ancak özel imlâsını

Detaylı

ŞATRANC-I UREFA (Arifler Satrancı) Satranç Hindistan da yaklaşık 1500 yıl önce bulunmuş klasik bir strateji oyunudur. Satranç Sanskritçe de

ŞATRANC-I UREFA (Arifler Satrancı) Satranç Hindistan da yaklaşık 1500 yıl önce bulunmuş klasik bir strateji oyunudur. Satranç Sanskritçe de ŞATRANC-I UREFA (Arifler Satrancı) Satranç Hindistan da yaklaşık 1500 yıl önce bulunmuş klasik bir strateji oyunudur. Satranç Sanskritçe de Çaturanga, dört çatu yol ranga anlamlarına gelir. Şatranc-ı Urefa,

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : TÜRK DİLİ I Ders No : 00700400 : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 2 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim Tipi Ön Koşul

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DİNLER TARİHİ I İLH Yüz Yüze / Zorunlu / Seçmeli

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DİNLER TARİHİ I İLH Yüz Yüze / Zorunlu / Seçmeli DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DİNLER TARİHİ I İLH 313 5 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu / Seçmeli

Detaylı

Ders seçimi; öğrencilerin ilgi, yetenek ve yaşamdan beklentilerinin değerlendirilmesini gerektiren zor bir süreçtir.

Ders seçimi; öğrencilerin ilgi, yetenek ve yaşamdan beklentilerinin değerlendirilmesini gerektiren zor bir süreçtir. Değerli Anne ve Babalar, Anne-baba olarak ders seçimi aşamasında etkimiz ne kadar olmalı?, Çocuğumun ilgi ve yeteneklerini nasıl belirlerim?, Çocuğuma uygun meslek grupları nelerdir?, ve Ders seçimi sürecinde

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS SİYER II İLH 114 2 2+0 2 2 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

KÂĞIDA İŞLENEN UYGARLIK- Kâğıdın Tarihi ve İslam Dünyasına Etkisi, Jonathan M. Bloom (trc. Zülal Kılıç), Kitap Yayınevi, İstanbul 2003, 336 s.

KÂĞIDA İŞLENEN UYGARLIK- Kâğıdın Tarihi ve İslam Dünyasına Etkisi, Jonathan M. Bloom (trc. Zülal Kılıç), Kitap Yayınevi, İstanbul 2003, 336 s. sakarya üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi 11 / 2005, s. 251-255 kitap tanıtımı KÂĞIDA İŞLENEN UYGARLIK- Kâğıdın Tarihi ve İslam Dünyasına Etkisi, Jonathan M. Bloom (trc. Zülal Kılıç), Kitap Yayınevi,

Detaylı

MehMet Kaan Çalen, 07.04.1981 tarihinde Edirne nin Keşan ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Keşan da tamamladı. 2004 yılında Trakya

MehMet Kaan Çalen, 07.04.1981 tarihinde Edirne nin Keşan ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Keşan da tamamladı. 2004 yılında Trakya ÖTÜKEN MehMet Kaan Çalen, 07.04.1981 tarihinde Edirne nin Keşan ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Keşan da tamamladı. 2004 yılında Trakya Üniversitesi, Tarih Bölümü nden mezun oldu. 2008 yılında

Detaylı

MAKALE YAZIM KURALLARI

MAKALE YAZIM KURALLARI YAYIN KURALLARI Dergimizde, özgün araştırma ve inceleme makalesi, derleme, çeviri, arşiv belgeleri, nekroloji, kitap eleştirisi ve tanıtımı, sempozyum vb. haberleri yayınlanır. Yazıların başka bir yerde,

Detaylı

Dil Araştırmaları Sayı:... 6 Bahar 2010, 246-250 ss.

Dil Araştırmaları Sayı:... 6 Bahar 2010, 246-250 ss. Dil Araştırmaları Sayı:... 6 Bahar 2010, 246-250 ss. Redhouse, James W., (Hazırlayanlar: Prof. Dr. Recep Toparlı, Uzm. Betül Eyövge Yılmaz, Uzm. Yaşar Yılmaz) Müntahabât-ı Lügât-ı Osmâniye, Ankara, Türk

Detaylı

2.SINIF (2013 Müfredatlar) 3. YARIYIL 4. YARIYIL

2.SINIF (2013 Müfredatlar) 3. YARIYIL 4. YARIYIL ERCİYES ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ 2014-2015 Eğitim Öğretim Yılı 1.ve 2.Öğretim (2010 ve Sonrası) Eğitim Planları HAZIRLIK SINIFI (YILLIK) KODU DERSİN ADI T U Kredi AKTS İLH001 ARAPÇA 26 0 26 26 Konu

Detaylı

KİTABİYAT. Mevlānā Celāleddin-i Rumî, Mesnevî 1-2/3-4/5-6, Nazmen Tercüme: Ahmet Metin Şahin, Kaynak Yayınları, İstanbul 2006.

KİTABİYAT. Mevlānā Celāleddin-i Rumî, Mesnevî 1-2/3-4/5-6, Nazmen Tercüme: Ahmet Metin Şahin, Kaynak Yayınları, İstanbul 2006. KİTABİYAT Mevlānā Celāleddin-i Rumî, Mesnevî 1-2/3-4/5-6, Nazmen Tercüme: Ahmet Metin Şahin, Kaynak Yayınları, İstanbul 2006. Yayınlanalı yedi yıl olmuş. İlk yayınlandığını bir gazetede mütercim ile yapılmış

Detaylı

Bir gün insan virgülü kaybetti. O zaman zor cümlelerden korkar oldu ve basit ifadeler kullanmaya başladı. Cümleleri basitleşince düşünceleri de basitleşti. Bir başka gün ise ünlem işaretini kaybetti. Alçak

Detaylı

SORU : CEVAP: SORU: CEVAP:

SORU : CEVAP: SORU: CEVAP: SORU : Yediemin deposu açmak için karar aldım. Lakin bu işin içinde olan birilerinden bu hususta fikir almak isterim. Bana bu konuda vereceğiniz değerli bilgiler için şimdiden teşekkür ederim. Öncelikle

Detaylı

ÖZ GEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: Oğuzhan KARABURGU 2. Doğum Tarihi: 1975 3. Unvanı: Yrd.Doç.Dr. 4. Öğrenim Durumu:

ÖZ GEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: Oğuzhan KARABURGU 2. Doğum Tarihi: 1975 3. Unvanı: Yrd.Doç.Dr. 4. Öğrenim Durumu: ÖZ GEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Oğuzhan KARABURGU 2. Doğum Tarihi: 1975 3. Unvanı: Yrd.Doç.Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Türk Dili ve Edebiyatı Erciyes Üniversitesi 1998 Y. Lisans Yeni

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS KURÂN A ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR ILH333 5 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Seçmeli

Detaylı

İçindekiler. Giriş Konu ve Kaynaklar 13 I. Konu 15 II. Kaynaklar 19

İçindekiler. Giriş Konu ve Kaynaklar 13 I. Konu 15 II. Kaynaklar 19 Önsöz Kur an tefsirleri üzerine yapılan araştırmalar bir hayli zenginleşmesine karşın, yüzlerce örneğiyle sekiz-dokuz asırlık bir gelenek olan tefsir hâşiyeciliği, çok az incelenmiştir. Tefsir hâşiye literatürü;

Detaylı

MAKALE YAZIM KURALLARI

MAKALE YAZIM KURALLARI YAYIN KURALLARI Dergimizde, özgün araştırma ve inceleme makalesi, derleme makalesi, çeviri, arşiv belgeleri, kitap eleştirisi ve tanıtımı, ölüm ve sempozyum vb. haberleri yayınlanır. Yazıların başka bir

Detaylı

MÂTÜRÎDÎ KELÂMINDA TEVİL

MÂTÜRÎDÎ KELÂMINDA TEVİL Önsöz Klasik ilimler geleneğimizin temel problemlerinden birine işaret eden tevil kavramını en geniş anlamıyla inanan insanın, kendisine hitap eden vahyin sesine kulak vermesi ve kendi idraki ile ilâhî

Detaylı

Seyahat Edebiyatı (ELIT 314) Ders Detayları

Seyahat Edebiyatı (ELIT 314) Ders Detayları Seyahat Edebiyatı (ELIT 314) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Seyahat Edebiyatı ELIT 314 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Yok Dersin

Detaylı

ALDERSON, J. Charles Assessing Reading Cambridge University Press, Cambridge 2000, XV+398 s. ISBN: 0521599997 $31.00

ALDERSON, J. Charles Assessing Reading Cambridge University Press, Cambridge 2000, XV+398 s. ISBN: 0521599997 $31.00 ALDERSON, J. Charles Assessing Reading Cambridge University Press, Cambridge 2000, XV+398 s. ISBN: 0521599997 $31.00 Salim RAZI 1 Nalan RAZI 2 Okumayı Değerlendirme (Assesing Reading), J.Charles Alderson

Detaylı

Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı. Yayın Kataloğu

Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı. Yayın Kataloğu Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayın Kataloğu 2013 2 TAHRÎRU USÛLİ L-HENDESE VE L-HİSÂB EUKLEIDES İN ELEMANLAR KİTABININ TAHRİRİ Nasîruddin Tûsî (ö. 1274) Meşhur Matematikçi Eukleides in (m.ö.

Detaylı

FAKÜLTEMİZ. Fakültemizin vizyonu ise uluslararası

FAKÜLTEMİZ. Fakültemizin vizyonu ise uluslararası brosur_tr.indd 1 20.02.2016 10:07:58 FAKÜLTEMİZ Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 3 Temmuz 1992 tarihinde kurulmuş olup 1993-1994 eğitim-öğretim yılında faaliyete başlamıştır. Fakültemizin misyonu

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS TÜRK DİLİ II TRD103 2 2+0 2 2 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

GELİN MESLEK SEÇELİM Güven Derman > guvenderman@gmail.com

GELİN MESLEK SEÇELİM Güven Derman > guvenderman@gmail.com İlim, ilim bilmektir, İlim kendin bilmektir. Sen kendini bilmezsin, Ya nice okumaktır. Yunus Emre GELİN MESLEK SEÇELİM Güven Derman > guvenderman@gmail.com Giriş Kendini bilmek, her devir ve her kültürde

Detaylı

ARAP DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI 2015-2016 EĞİTİM ÖĞRETİM ÖĞRETİM YILI GÜZ PROGRAMI

ARAP DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI 2015-2016 EĞİTİM ÖĞRETİM ÖĞRETİM YILI GÜZ PROGRAMI 1. SINIF/ 1. YARIYIL YDI101 YDA101 Temel Yabancı Dil (İngilizce) ( Basic Foreign Language (English) ) Temel Yabancı Dil (Almanca) ( Basic Foreign Language (German) ) 4 0 4 4 1 1 YDF101 Temel Yabancı Dil

Detaylı

TDE 101 Türkiye Türkçesi I Turkey Turkish I TDE 102 Türkiye Türkçesi II Turkey Turkish II

TDE 101 Türkiye Türkçesi I Turkey Turkish I TDE 102 Türkiye Türkçesi II Turkey Turkish II 01.Yarıyıl Dersleri 02.Yarıyıl Dersleri Ders Adı İngilizce Ders Adı TE PR KR AKTS Ders Adı İngilizce Ders Adı TE PR KR AKTS TDE 101 Türkiye Türkçesi I Turkey Turkish I 3 0 3 5 TDE 102 Türkiye Türkçesi

Detaylı

ŞANLIURFA İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ YAYINLARI. Konusu: Urfa Üzerine Yazılmış Şiir Seçkisi

ŞANLIURFA İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ YAYINLARI. Konusu: Urfa Üzerine Yazılmış Şiir Seçkisi ŞANLIURFA İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ YAYINLARI ŞEHİR TANITIM YAYINLARI 1 Yayın Adı: Şiir Şehir Urfa Konusu: Urfa Üzerine Yazılmış Şiir Seçkisi Hazırlayan: Mehmet KURTOĞLU Sayfa Sayısı: 160 Toplam Baskı

Detaylı

Dünya Tarihi I (IR101) Ders Detayları

Dünya Tarihi I (IR101) Ders Detayları Dünya Tarihi I (IR101) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Dünya Tarihi I IR101 Güz 3 0 0 3 7,5 Ön Koşul Ders(ler)i Yok Dersin Dili Dersin Türü

Detaylı

Ebû Dâvûd un Sünen i (Kaynakları ve Tasnif Metodu) Mehmet Dinçoğlu

Ebû Dâvûd un Sünen i (Kaynakları ve Tasnif Metodu) Mehmet Dinçoğlu Ebû Dâvûd un Sünen i (Kaynakları ve Tasnif Metodu) Mehmet Dinçoğlu Cilt/Volume: II Sayı/Number: 1 Yıl/Year 2016 Meridyen Derneği hadisvesiyer.info Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları 2012, 472 sayfa.

Detaylı

HALKBİLİMİNE GİRİŞ I DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1

HALKBİLİMİNE GİRİŞ I DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1 HALKBİLİMİNE GİRİŞ I DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1 Erken Dönem Halkbilimi Kuram ve Yöntemleri DR. SÜHEYLA SARITAŞ 2 KONULAR Mitolojik Teori Mitlerin Meteorolojik Gelişimi Teorisi Güneş Mitolojist Okul ve Güneş

Detaylı

11.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

11.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI YENİLEŞME DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI TANZİMAT DÖNEMİ EDEBİYATININ OLUŞUMU KAZANIMLAR.Osmanlı Devleti ni güçlü kılan sosyal, siyasi düzenin bozulma nedenlerini.batı düşüncesine,

Detaylı

Prof. Dr. Ahmet ÖGKE

Prof. Dr. Ahmet ÖGKE Öğrenim Durumu LİSANS Üniversite : Selçuk Üniversitesi Akademik Birim : İlahiyat Fakültesi İl : Konya Mezuniyet Yılı : 99 YÜKSEK LİSANS DOKTORA Prof. Dr. Ahmet ÖGKE Anabilim Dalı : Tasavvuf Doğum Yeri

Detaylı

GÜNLÜK (GÜNCE) www.dosyabak.com

GÜNLÜK (GÜNCE) www.dosyabak.com GÜNLÜK (GÜNCE) 1 GÜNLÜK Öğretmeye bağlı, gerçekçi anlatım türlerinden biri olan günlükler, bir kişinin önemli ve kayda değer bulduğu olayları, gözlem, izlenim duygu düşünce ve hayallerini günü gününe tarih

Detaylı

SANAL EĞİTİM BİLİMLERİ KÜTÜPHANESİ

SANAL EĞİTİM BİLİMLERİ KÜTÜPHANESİ IX.ULUSAL EĞİTİM BİLİMLERİ KONGRESİ Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi 27-30 Eylül 2000 ERZURUM SANAL EĞİTİM BİLİMLERİ KÜTÜPHANESİ Prof.Dr. Mustafa ERGÜN Konunun önemi Araştırmalarda

Detaylı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı III. ÜNİTE TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI VE İLK TÜRK DEVLETLERİ ( BAŞLANGIÇTAN X. YÜZYILA KADAR ) A- TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI I-Türk Adının Anlamı

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ Eğitim Öğretim Yılı 1.ve 2.Öğretim (2010 ve Sonrası) Eğitim Planları HAZIRLIK SINIFI (YILLIK)

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ Eğitim Öğretim Yılı 1.ve 2.Öğretim (2010 ve Sonrası) Eğitim Planları HAZIRLIK SINIFI (YILLIK) ERCİYES ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ 01-014 Eğitim Öğretim Yılı 1.ve.Öğretim (010 ve Sonrası) Eğitim Planları HAZIRLIK SINIFI (YILLIK) KODU DERSİN ADI İLH001 ARAPÇA 0 Konu Başlıkları (Yıllık) T Sözlü

Detaylı

DİLBİLİM NEDİR? Dav d CRYSTAL. Çeviren: Ahmet BENZER

DİLBİLİM NEDİR? Dav d CRYSTAL. Çeviren: Ahmet BENZER DİLBİLİM NEDİR? Dav d CRYSTAL Çeviren: Ahmet BENZER David Crystal Çeviren: Ahmet Benzer Dilbilim Nedir? ISBN 978-605-318-485-0 DOI 10.14527/9786053184850 Kitabın orijinal adı: What is Linguistics? Baskı

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS KURAN IKUMA VE TECVİD II İLH

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS KURAN IKUMA VE TECVİD II İLH DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS KURAN IKUMA VE TECVİD II İLH 102 2 4+0 4 5 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu

Detaylı

Aynı kökün "kesmek", "kısaltmak" anlamı da vardır.

Aynı kökün kesmek, kısaltmak anlamı da vardır. Kıssa, bir haberi nakletme, bir olayı anlatma hikâye etmek. Bu Arapça'da kassa kelimesiyle ifade edilir. Anlatılan hikâye ve olaya da "kıssa" denilir. Buhâri, bab başlıklarında "kıssa"yı "olay" anlamında

Detaylı

İslâmî Türk Edebiyatı Sempozyumu

İslâmî Türk Edebiyatı Sempozyumu İslâmî Türk Edebiyatı Sempozyumu Arap ve Türk Edebiyatında Dinî Edebiyatın Müşterekleri Prof. Dr. Mehmet Akkuş 1 Hiç şüphe yok ki İslâm, Türk milletinin hayatında büyük ve köklü değişiklikler meydana getirmiştir.

Detaylı

Yaz l Bas n n Gelece i

Yaz l Bas n n Gelece i Emre Aköz Yeni Okur-Yazarlar ve Gazetelerin Geleceği ABD li serbest gazeteci Christopher Allbritton õn yaşadõklarõ bize yazõlõ medyanõn (ki bu tabirle esas olarak gazeteleri kastediyorum) geleceği hakkõnda

Detaylı

HALİDE EDİB ADIVAR VURUN KAHPEYE ROMAN

HALİDE EDİB ADIVAR VURUN KAHPEYE ROMAN HALİDE EDİB ADIVAR VURUN KAHPEYE ROMAN 2 Halide Edib Adıvar ın Can Yayınları ndaki diğer kitapları: Sinekli Bakkal, 2007 Ateşten Gömlek, 2007 Handan, 2007 Mor Salkımlı Ev, 2007 Türk ün Ateşle İmtihanı,

Detaylı

TED KAYSERİ KOLEJİ İNGİLİZCE ÖĞRETMENLERİMİZ KONFERANSI'NA KATILDILAR

TED KAYSERİ KOLEJİ İNGİLİZCE ÖĞRETMENLERİMİZ KONFERANSI'NA KATILDILAR TED KAYSERİ KOLEJİ İNGİLİZCE ÖĞRETMENLERİMİZ 3. ELT KONFERANSI'NA KATILDILAR 9 Nisan 2016 tarihinde ODTÜ Koleji tarafından düzenlenen Equipping the Next Generation konulu 3. ELT Konferansı na okulumuz

Detaylı

Sosyal Bilimlerde Dünya`nın En İyi Üniversiteleri. Harvard Oxford Yale

Sosyal Bilimlerde Dünya`nın En İyi Üniversiteleri. Harvard Oxford Yale Sosyal Bilimlerde Dünya`nın En İyi Üniversiteleri Harvard Oxford Yale 3 ÖZEL KOLEKSİYONLAR Harvard & Yale Üniversitelerinin Hukuk Koleksiyonları Oxford s Bodleian Library ve The British Library 18 yy Kitap

Detaylı

Eğitim Tarihi. Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi

Eğitim Tarihi. Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi Eğitim Tarihi Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi Türk ve Batı Eğitiminin Tarihi Temelleri a-antik Doğu Medeniyetlerinde Eğitim (Mısır, Çin, Hint) b-antik Batıda Eğitim (Yunan, Roma)

Detaylı

Divan Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları. HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. Divanı vardır.

Divan Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları. HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. Divanı vardır. Edebiyatı Sanatçıları Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. ı vardır. MEVLANA: XIII.yüzyılda yaşamıştır. Birkaç

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ PLANI

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ PLANI EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ PLANI Ay Hafta Ders Saati Konu Adı YENİLEŞME DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI Kazanımlar Osmanlı

Detaylı

1925, 1967 by The University of Chicago. All rights reserved. Licensed by The University of Chicago Press, Illinois, U.S.A.

1925, 1967 by The University of Chicago. All rights reserved. Licensed by The University of Chicago Press, Illinois, U.S.A. 1925, 1967 by The University of Chicago. All rights reserved. Licensed by The University of Chicago Press, Illinois, U.S.A. Heretik Yayınları: 22 Sosyoloji Dizisi: 6 ISBN: 978-605-84466-3-2 2015 Heretik

Detaylı

Hatıraların Masumiyeti Hatıraların Masumiyeti Hatıraların Masumiyeti

Hatıraların Masumiyeti Hatıraların Masumiyeti Hatıraların Masumiyeti SİNOPSİS Nobel Edebiyat Ödüllü yazar Orhan Pamuk, 2012 de İstanbul da, 2008 yılında yayınladığı Masumiyet Müzesi romanı ile aynı adı taşıyan bir müze açar. Müzenin içindeki eşyalar, romana konu olan ve

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ÇOCUK EĞİTİMİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ÇOCUK EĞİTİMİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ÇOCUK EĞİTİMİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ cocukuniversitesi.istanbul.edu.tr Prof. Dr. Mahmut AK İstanbul Üniversitesi Rektörü İstanbul Üniversitesi Çocuk Üniversitesi bütün

Detaylı

Sn. M. Cüneyd DÜZYOL, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Açılış Konuşması, 13 Mayıs 2015

Sn. M. Cüneyd DÜZYOL, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Açılış Konuşması, 13 Mayıs 2015 Sayın YÖK Başkanı, Üniversitelerimizin Saygıdeğer Rektörleri, Kıymetli Bürokratlar ve Değerli Konuklar, Kalkınma Araştırmaları Merkezi tarafından hazırlanan Yükseköğretimin Uluslararasılaşması Çerçevesinde

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS GÜNÜMÜZ MÜSLÜMAN TOPLUMLAR İLH 340 6 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Seçmeli

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : TÜRK KÜLTÜRÜNDE HADİS (SEÇMELİ) Ders No : 0070040192 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 2 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim

Detaylı

bitirdi yılında Yüksek Lisansını bitirdi. Bir ara ihtisas için yurtdışında bulundu. 1990

bitirdi yılında Yüksek Lisansını bitirdi. Bir ara ihtisas için yurtdışında bulundu. 1990 Ethem CEBECİOĞLU 1951 Yılında Ankara da doğdu. 1981 de Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesini bitirdi. 1983 yılında Yüksek Lisansını bitirdi. Bir ara ihtisas için yurtdışında bulundu. 1990 yılında Hacı

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR 1. Edebiyat tarihinin incelediği konuları açıklar. 2. Edebî eserlerin yazıldığı dönemi temsil eden belge olma niteliğini sorgular 3. Uygarlık tarihiyle edebiyat

Detaylı

Dersin Optik Kodu. Ders Dur. (Z/S) Kredi AKTS. Ulus. Kredi. Dersin Optik Kodu. Kredi AKTS. Ulus. Kredi. Ders Dur. (Z/S) Dersin Adı

Dersin Optik Kodu. Ders Dur. (Z/S) Kredi AKTS. Ulus. Kredi. Dersin Optik Kodu. Kredi AKTS. Ulus. Kredi. Ders Dur. (Z/S) Dersin Adı AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DEKANLIĞI 2017-2018 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DERSLER KATALOĞU ZORUNLU ARAPÇA HAZIRLIK SINIFI HAZIRLIK SINIFI 1. YARIYIL HAZIRLIK SINIFI 2. YARIYIL Ders Adı

Detaylı

22. Baskı İçin... TEŞEKKÜR ve BİRKAÇ SÖZ

22. Baskı İçin... TEŞEKKÜR ve BİRKAÇ SÖZ 22. Baskı İçin... TEŞEKKÜR ve BİRKAÇ SÖZ Eğitimde Rehberlik Hizmetleri kitabına gösterilen ilgi, akademik yaşamımda bana psikolojik doyumların en büyüğünü yaşattı. 2000 yılının Eylül ayında umut ve heyecanla

Detaylı

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 12. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 12. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI 1 2 EDEBİ BİLGİLER (ŞİİR BİLGİSİ) 1. İncelediği şiirden hareketle metnin oluşmasına imkân sağlayan zihniyeti 2. Şiirin yapısını çözümler. 3. Şiirin

Detaylı

idealonline Elektronik veri tabanı tanıtımı www.idealonline.com.tr

idealonline Elektronik veri tabanı tanıtımı www.idealonline.com.tr idealonline Elektronik veri tabanı tanıtımı www.idealonline.com.tr İdealonline Sosyal bilimler ve fen bilimleri alanlarında Türkçe dergilerden ve kitaplardan oluşan elektronik veritabanı platformu İdealonline

Detaylı

Türkiye de üniversiteye giremeyen öğrenciler Fas ta üç dil öğreniyor

Türkiye de üniversiteye giremeyen öğrenciler Fas ta üç dil öğreniyor Türkiye de üniversiteye giremeyen öğrenciler Fas ta üç dil öğreniyor Türkiye deki üniversite imkanlarının zorluğu ve kontenjan sıkıntısı öğrencileri değişik arayışlara itiyor. Her yıl 50 binin üzerinde

Detaylı