OYUKLU YÜZEYLERİN ÜÇ VE BEŞ EKSEN FREZELENMESİNDE FREZELEME PARAMETRELERİNİN YÜZEY KALİTESİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "OYUKLU YÜZEYLERİN ÜÇ VE BEŞ EKSEN FREZELENMESİNDE FREZELEME PARAMETRELERİNİN YÜZEY KALİTESİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ"

Transkript

1 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS 09), Mayıs 2009, Karabük, Türkiye OYUKLU YÜZEYLERİN ÜÇ VE BEŞ EKSEN FREZELENMESİNDE FREZELEME PARAMETRELERİNİN YÜZEY KALİTESİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ AN INVESTIGATION OF EFFECT OF MACHINING PARAMETERS TO WORKPIECE SURFACE ROUGHNESS IN THREE AND FIVE AXIS MILLING OF SCULPTURED SURFACES Mesut AFŞEÖREN a, *, Ali ÜNÜVAR b ve Ali Serhat ERSOYOĞLU b a, * Anka Kalıp ve Üretim San. A.Ş., Konya, Türkiye, E-posta: afmesut@yahoo.com b Selçuk Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü E-posta: aunuvar@selcuk.edu.tr, aersoy@selcuk.edu.tr Özet Otomotiv ve havacılık sektöründe gelişmeler yeni teknolojik değişiklikleri de beraberinde getirdi. Bilgisayar destekli tasarım ortamında karmaşık geometrilere sahip ürünler modellenmeye başlandı. Çok karmaşık geometriler, özellikle dövme, sıvama ve döküm kalıplarında da yeni işleme tekniklerinin ortaya çıkmasına neden oldu. Bu 5 eksenli işleme teknolojisi açısından önemli bir gelişme olmuştur. Bu çalışma en uygun sonucu verecek şekilde optimum işleme koşullarını ve teknolojisini içermektedir. Bu çalışmada işlenen yüzeylerin pürüzlülüğü işleme değişkenlerine, işleme stratejilerine ve kullanılan kesici takımın geometrisine bağlı olarak incelenmiştir. Deneylerde AISI 1040 malzemeden iş parçaları ve kesici takım olarak düz ve küresel takımlar kullanılmıştır. Eğimli ve düz yüzeylerden oluşan bir model oluşturulup bu model üzerinde işleme teknikleri ve stratejileri uygulanmıştır. Deneysel sıralama ve deney sonuçlarının yorumlanması Minitab 14.1 programı ile yapılmıştır. Her işleme neticesi iş parçasına ait yüzey pürüzlülük değerleri ölçülüp kaydedilmiştir. Takım aşınması yüzey pürüzlülüğüne negatif yönde tesir ettiği için belli bir takım aşınma değerinden sonra, (burada Vb=0,1 mm alınmıştır.) takımlar değiştirilip yenisi kullanılarak takım aşınmasının yüzey pürüzlülüğü üzerindeki etkisi azaltılmıştır. Deneysel plana göre değişik kesme parametrelerinin etkisinde yüzey pürüzlülüğüne ait matematiksel modeller kurulmuş ve analitik ve grafikler kullanılarak karşılaştırmalara yapılmıştır. Düz ve eğimli yüzeylerde beş eksen işleme, eğimli yüzeylerde küresel takımla işleme, düz yüzeylerde düz takımla işleme yüzey kalitesi açısından uygun sonuçlar vermiştir. Düz yüzeylerde üç eksen işleme durumunda düz takımla frezeleme, küresel takımla frezelemeye nazaran yüzey kalitesi açısından en uygun sonucu vermektedir. Anahtar Kelimeler: Yüzey pürüzlülüğü, Takım aşınması, İşleme parametreleri, Kesici takım, CAD, Döküm kalıpları, Dövme kalıpları, Sıvama kalıpları, 5 eksen işleme Abstract The development of the aeronautic and automobile industries brought new technological challenges, related to the growing complexity of the products and the new geometries modeled in CAD systems. These more complex geometries impose new challenging manufacturing situations for the milling of moulds, stamping tools and forging dies. This is an important reason for the development of new milling technology, namely five axis milling. The study of this new milling technique is very important in order to identify in what conditions each one of these techniques can give result. In this paper, the roughness (Ra) of the machining surface is related to the machining parameters, machining strategies and cutting tool geometries. AISI 1040, flat end mill and sphere end mill were used in experiments. Machining strategies were applied to forming of inclination and horizontal surfaces which were modeled in CAD systems. Experimental design and analyzing of verification were done in Minitab 14.1 software. After machining, surface roughness of parts were measured and registered. Tool wear effect on surface roughness was decreased changing cutting tool after when tool wear reached Vb=0,1 mm. So, related to measuring values, mathematical models were formed. Keywords: Surface roughness, Tool wear, Operating parameters, cutting tool, CAD, Moulds, Forging dies, Stamping dies. 1. Giriş Frezeleme, birçok uygulamalar için yaygın olarak kullanılan önemli talaş kaldırma işlemidir. Talaş kaldırmada asıl amaç; en düşük maliyetle en yüksek üretim miktarını maksimum takım ömrü ile elde etmektir. Bunu yaparken yüzey kalitesini muhafaza etmek için talaş kaldırmaya etki eden kesme şartlarının, takım aşınması ve yüzey pürüzlülüğü üzerindeki etkilerini analiz etmek gerekir. Optimum kesme şartlarının seçimi ekonomik fayda sağlamada önemli bir faktördür. İşleme problemlerinde optimizasyon analizinin esas gayesi optimum kesme parametrelerini seçmektir. Sonuçta seçilen parametre kombinezonu, en düşük maliyet, en yüksek üretim miktarı veya kar için optimum olacaktır. Talaş kaldırmada ortak problemler ince kesitli parçaların işlenmesi, kesici IATS 09, Karabük Üniversitesi, Karabük, Türkiye

2 takımların rijit olmayışı ve bağlama olarak sıralanabilir. Bu problemlerin aşılması kabul edilebilir işleme şartları gerektirir. Ancak bu işleme şartları da aşırı kesme kuvvetlerine ve artan yüzey hatalarına yol açabilir. Bu durumda, üretim miktarında azalmaya sebep olsa da, daha konservatif işleme şartları gerekir. Kesme kuvvetleri, talaş kaldırma parametrelerinden doğrudan etkilenen en önemli çıkış değişkenlerinden biridir. Kesme kuvvetleri üzerinde etkili olan bu değişkenler; ilerleme hızı, talaş derinliği (radyal ve aksiyal) kesme hızı, takım ve talaş geometrisi, iş malzemesi, takımtezgah çiftinin dinamik karakteristikleri, bağlama sistemi, takım kesme yüzeylerindeki aşınmanın gelişimi, sıcaklık ve titreşim gibi faktörlerdir. Takıma etki eden kesme kuvvetleri takım durumu hakkında önemli bilgi kaynağıdır. Bu bilgi işlenebilirliği, takım kırılmasını, takım aşınmasını, tırlamayı ve yüzey tamlığını anlamada kullanılabilir. Deforme edilmemiş talaş kalınlığı ve iş mili dönüşü ile her an değişen kesme hızı doğrultusu yüzünden frezeleme işlemi geometrik olarak karmaşıktır. Bu karmaşıklık sebebiyle kesme kuvvetleri kararlı durumda dahi birçok parametre tarafından etkilenir. Böylece zamanla kesme kuvvetlerinin özel bir karakteristiğe sahiptir. Yapılan çalışmalar kesme kuvvetleri takım aşınmasındaki değişimlere duyarlı olduğunu göstermiştir. Takım aşınması ise yüzey kalitesi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Takım aşınmasının tayininde yaygın olarak serbest yüzey aşınması (Vb), yüzey kalitesinin tayininde ise yüzey pürüzlülüğü (Ra) referans alınmaktadır. Bu sebeple takım aşınmasının yüzey pürüzlülüğü üzerindeki etkisi belirlenen Vb değerinden sonra takımlar değiştirilerek giderilmeye çalışılır. Otomotiv ve havacılık sektöründe gelişmeler yeni teknolojik değişiklikleri de beraberinde getirmiştir. Bilgisayar destekli tasarım ortamında karmaşık geometrilere sahip ürünler modellenmeye başlanmış ve bu çok karmaşık geometriler özellikle dövme, sıvama ve döküm kalıplarında da yeni işleme tekniklerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu karmaşık şekle sahip kalıpların işleme sonrası yüzey pürüzlülüğü daha sonra yapılacak olan parlatma işlemine doğrudan etkisinden dolayı büyük önem taşımaktadır. Karmaşık şekilli parçalarda nasıl bir işleme metodunun izleneceği, işleme parametrelerinin nasıl seçileceği, hangi takımların istenilen en iyi yüzey kalitesini sağlayacağının bilinmesi gerekir. Bu çalışma, karmaşık geometriye sahip parçalarda işleme tekniği ve metodunu esas almıştır. Formlu ve düz yüzeylerde, düz ve küresel takımla üç ve beş eksen frezeleme işleminin yüzey kalitesine etkisi incelenmiştir. Düz ve küresel takımın, üç ve beş eksen frezelemenin aynı yüzey üzerindeki birbirine göre farkları ortaya konulmuştur. 2. Literatür Araştırması Al-Ahmari A.M.A. (2007) yaptığı çalışmasında tornalama operasyonunda sert malzemelerin işlenebilirliğini araştırmış. Takım ömrüne, kesme kuvvetlerine ve yüzey pürüzlülüğüne ait matematiksel modeller oluşturmuş. İşleme değişkenleri olarak kesme hızı, ilerleme, talaş derinliği ve takım uç radyüsünü almış. Deneysel çalışmasında iki önemli tekniği kullanmış. İlki cevap yüzey metodu, diğeri ise yapay sinir ağlarıdır. Baptista R. ve Simoes J.F. Antune (2000) çalışmalarında işleme parametrelerinin yüzey pürüzlülüğüne olan etkisini incelemişler. Deneylerinde kullanmak üzere alüminyum malzeme kullanmışlar. Yüzey pürüzlülüğünü incelemek üzere oluşturdukları geometrik model eğimli yüzeylerden, iç bükey yüzeylerden, dış bükey yüzeylerden ve düz yüzeylerden oluşmakta. İşleme parametresi olarak yanal talaş genişliğini, ilerlemeyi ve ilerleme doğrultusunu seçmişler. Düz ve küresel olmak üzere iki farklı takım kullanmışlar. İlerleme doğrultusunu 0º, 45º ve 90º olmak üzere üç farklı şekilde seçmişler. Oluşturdukları bu değişkenler ile üç ve beş eksen frezeleme yapıp yüzey pürüzlülüklerini ve işleme zamanını ölçmüşler. Sonuç olarak referans kabul ettikleri 1µm yüzey pürüzlülüğüne göre işleme zamanını minimum yapacak şekilde optimizasyon çalışması yapmışlar ve buna ait matematiksel modeller kurmuşlar. İlerleme doğrultusuna, ilerlemeye, yanal talaş genişliğine, üç ve beş eksen frezelemeye göre yüzey pürüzlülüğünün nasıl değiştiğini yorumlamışlar. Korkut I., Dönertaş M.A. (2007) yaptıkları çalışmada alın frezelemede ilerleme ve kesme hızının, kesme kuvvetine ve yüzey pürüzlülüğüne etkisini araştırmışlar. Kesme kuvvetine ait üç farklı model geliştirmişler. AISI 1020 ve AISI 1040 olmak üzere iki farklı deney malzemesi kullanmışlar. Talaş derinliğini sabit tutarak beş farklı kesme hızında ve üç farklı ilerleme hızında X, Y ve Z yönündeki kesme kuvvetlerini ve işlenen yüzeye ait yüzey pürüzlülük değerlerini ölçmüşler. Lacalle L.N.Lopez de, Lamikiz A., Munoa J., Sanchez J.A. (2005), yaptıkları çalışmada iş parçalarının son şekil kalitesini arttırmak için küresel parlatma prosesi uygulanmıştır. Plastik enjeksiyon kalıpları ve markalama kalıpları için istenilen yüzey için bu çalışmayla küresel takımla elde edilen yüzeye nazaran daha iyi bir yüzey kalitesi elde edilir. Küresel parlatma işlemi aynı işleme merkezlerinde tıpkı frezeleme yapar gibi rahatlıkla kullanılabilir. Böylelikle teminat süresi ve üretim maliyetlerinde önemli derecede düşüş görülür. Bütün parlatma işlemleri ve ana parametreleri göz önünde bulundurulmalıdır, ve bunların finiş işlemine etkisi düşünülmelidir. Soğuk işleme ve prosesin yüzey pürüzlülüğünden dolayı iş parçası yüzey bütünlüğünün sağlanması gerekir. Örnek olarak elde edilen maksimum ve ortalama yüzey pürüzlülüğüne göre farklı malzemeler, endüstriyel uygulamalar söylenebilir. Parlatma boyunca küçük radyal derinlikle beraber önceki küresel finiş operasyonundaki geniş radyal kesme derinliğinin uygulanmasıyla kabul edilebilir pürüzlülük değerinin üretilebilmesi ana tartışma konusudur. Maksimum lineer ilerlemeyle parlatma işleminin uygulanmasıyla üretim zamanlarındaki tasarruf çok yüksektir. Lamikiz A., Lacalle L.N.Lopez de, Sanchez J.A., Salgado M.A. (2004) oyuklu yüzeylerde kesme kuvvetlerinin matematiksel modellenmesi üzerinde çalışmalar yapmışlar. Deneylerinde 8 mm çapında TiAlN kaplamalı küresel takım kullanmışlar. Al alüminyum alaşımı ve 52 HRC sertlikte AISI H13 sıcak iş takım çeliğini kullanmışlar. Deneylerini 15º, 30º ve 45º olmak üzere üç farklı eğimli yüzey üzerinde gerçekleştirmişler. İşleme parametresi olarak farklı talaş derinliği, farklı ilerleme ve farklı ilerleme doğrultuları kullanmışlar. Sonuç olarak bu

3 oluşturulan değerlere karşılık kesme kuvvetlerini ölçmüşler. Dr. Mahapatra S.S., Patnaik Amar ve Patnaik Prabina Ku. (2006) yaptıkları çalışmada tornalama operasyonunda kesme parametrelerinin optimizasyonunu ve parametrik analizini Taguchi metodu kullanarak araştırmışlar. İşleme değişkenleri olarak kesme hızını, ilerlemeyi ve talaş derinliğini kulanmışlar. Toplam yirmiyedi adet deney neticesinde işlenen yüzeylere ait yüzey pürüzlülük değerleri ölçülerek yüzey pürüzlülüğüne ve takım ömrüne ait matematiksel modeller oluşturmuşlar. Marshall ve Griffiths (1995) yaptıkları çalışmada freze tezgahları için yeni bir takım yolu oluşturma algoritması geliştirmişler. Naserian R.Salami, Sadeghi M.H., Haghighat H. (2007) çalışmalarında oyuklu yüzeylerin küresel takımla üç eksen frezelenmesinde meydana gelen kesme kuvvetlerini incelemişler. Deneylerden önce kesme kuvvetlerine ait matematiksel modeller oluşturmuşlar daha sonra yaptıkları deneyler ile oluşturdukları matematiksel modelin uygunluğunu incelemişler. Deneylerinde deney malzemesi olarak CK 45 çeliği ve 16 mm çapında tek ağızlı küresel takım kullanmışlar. Özçelik Babür ve Bayramoğlu Mahmut (2006) yaptıkları çalışmada, yüksek hızlı alın frezelemede yüzey pürüzlülüğüne ait istatistiksel model kurmuşlar. Deneysel çalışmalarında soğutucu akışkan kullanmışlar. İş mili devri, talaş derinliği, ilerleme ve yanal talaş derinliğini işleme değişkenleri olarak almışlar. İşlenen yüzeydeki işleme yönüne dik doğrultularda yüzey pürüzlülük ölçümleri alarak yüzey pürüzlülüğüne ait matematiksel model kurmuşlar. İki farklı model elde etmişler. İlk modelde takım ucu aşınması dikkate alınmamış, ikinci modelde ise takım ucu aşınması modele dahil edilmiş. Bunun sonucunda ikinci model en iyi sonucu vermiş. Sharman Adrian, Dewes Richard C., Aspinwall David K. (2001) çalışmalarında 43 HRC sertliğe sahip Inconel 718 çeliğinin işlenebilirliğini araştırmışlar. Deneysel çalışmalarında 90 ve 150 m/dk olmak üzere iki farklı kesme hızı, 45º ve 60º olmak üzere iki farklı, model yüzey açısı, TiAlN ve CrN olmak üzere iki farklı kesici takım malzemesine ait kaplama türü seçmişler. Deneylerinde 8 mm çapında küresel takım kullanmışlar. Talaş derinliğini, yanal talaş genişliğini ve ilerlemeyi sabit tutmuşlar. Takım ömrü olarak takım aşınma üst değeri Vb=0,3 mm i almışlar. Sonuç olarak kaplama tabakasının, kesme hızının, iş parçası yüzey eğim açısının takım ömrüne olan etkisini incelemişler. Urbanski J.P., Koshy P., Dewes R.C., Aspinwall D.K. (2000) yaptıkları çalışmada farklı kalitelerde takma uçlu kesici takımların takım aşınmasını, işlenen yüzey pürüzlülüğünü ve kesme kuvvetlerini incelemişler. Üç farklı kalitede kesici takım malzemesi kullanmışlar. Ayrıca takma uçlu kesici takımlarla karbür takımlarında kendi aralarında karşılaştırmasını yapmışlar. Takma uçlu takımlarda, TiN kaplamalı, TiAlN kaplamalı ve kaplamasız olmak üzere üç farklı kaplama türü kullanmışlar. Karbür takımda ise kaplama türü olarak TiAlN kullanmışlar. Deney malzemesi olarak endüstride yaygın olarak kullanılan AISI H13 sıcak iş takım çeliğini kullanmışlar. Takım ucu aşınması Vb = 0,3 mm e ulaştığı anda bu takım yeni bir takım ile değiştirilmiş ve bu değer takım ömrü için bir kısıt olmuş. Sonuç olarak farklı kaplama tabasına sahip takma uçlu ve karbür takımların takım ömrüne, iş parçası yüzey pürüzlülüğüne ve kesme kuvvetlerine olan etkisini incelemişler. Zhang Julie Z., Chen Joseph C., Kirby E.Daniel (2007) yaptıkları çalışmada alın frezelemede Taguchi metodu kullanarak yüzey pürüzlülüğüne ait optimizasyon çalışması yapmışlar. İşleme değişkeni olarak iş mili devrini, ilerlemeyi ve talaş derinliğini almışlar. Takım aşınmasını ve ortam sıcaklığını dış etken olarak değerlendirmişler. Toplam otuz altı adet deney yapmışlar ve bu deneyler sonucunda işlenen yüzeylere ait yüzey pürüzlülük değerlerini ölçmüşler. Sonuç olarak işleme değişkenlerinin yüzey pürüzlülüğü üzerine olan etkisini incelemişler. 3. Deneysel Çalışma 3.1. Deney Teçhizatları ve Donanımları Deneylerde AISI 1040 malzeme kullanılmıştır. Aşağıdaki verilen tablolarda bu malzemeye ait kimyasal ve mekanik özellikler verilmiştir. Tablo Tablo AISI 1040 çeliğin kimyasal bileşenleri AISI 1040 çeliğin mekanik özellikleri Deney parçaları Hermle C30U beş eksen dik işleme merkezinde işlenmiştir. Tablo 3.3 de tezgaha ait genel özellikler verilmiştir. Tablo Hermle C30U beş eksen işleme merkezi genel özellikler X Y Z A C 650 mm Çekme Gerilimi (MPa) C Si Mn P S 0,39 0,24 0,71 0,02 0, mm Akma Gerilimi (MPa) 500 mm Yoğunl uk (kg/m³) º 360º Uzama (%) So (İşmili devri) rpm Sertlik (Hb) Fo (Hızlı hareket) 45 m/dk Formlu yüzeyler Think Design programı ile modellenmiş olup Hypermill V 9.7 programı ile cam çıktıları alınmıştır. Hypermill de kullanılan işleme teknikleri ise 3D Profile Finishing ve 5X Top Milling dir. Kesici takım malzemesi olarak Seco nun takımları tercih edilmiş olup üç tip kesici uç tercih edilmiştir. XOMX09308 TR-MO8 F40 M kodlu kesici uçlar parçaların kaba boşaltması için kullanılmıştır. R M03 F17M kesici uç küresel takımla üç ve beş eksen frezeleme operasyonu için kullanılmıştır. XOMX060208R-M05-F40M

4 kodlu kesici uç ise düz takımla üç ve beş eksen frezeleme operasyonu için kullanılmıştır. Deneylerde değişken olarak kesme hızı, ilerleme, talaş derinliği, talaş genişliği ve ilerleme doğrultusu seçilmiştir. Düz takımla üç eksen frezelemede, küresel takımla üç eksen frezelemede, Düz takımla beş eksen frezelemede ve küresel takımla beş eksen frezelemede bu değerler kullanılmıştır. Deneylerin tasarlanması ve yorumlanması için bir istatistik yazılım paketi olan Minitab 14.1 kullanılmıştır. Gerçekleştirilen bu deneyde cevap-yüzey metoduna ait bir deneysel yaklaşım uygulanmıştır. Dört gruptan, her grupta otuz üç adet olmak üzere toplam yüz otuz iki adet deney yapılmıştır. Tasarlanan model eğimli yüzeylerden, düz yüzeylerden, iç bükey yüzeylerden ve dış bükey yüzeylerden oluşmaktadır. Aşağıdaki şekilde tasarlanan parçanın resmi görülmektedir. Şekil 3.1 İşlenmek üzere tasarlanan formlu yüzeylerden oluşan model Deneylerde kullanılan değişkenlere X1, X2 gibi semboller verilmiştir. Bu sembollerin açıklamaları aşağıda verilmiştir. Y1 Y2 Y3 Y4 Y5 Y6 Y7 Y8 Y9 Y10 Y11 Y12 Tablo Yapılan frezeleme işlemi ve ölçülen yüzey pürüzlülük çıktıları Düz takımla 3 eksen zıt yönlü frezelemede ki Ra (µm) Düz takımla 3 eksen düz yüzey frezelemede ki Ra (µm) Düz takımla 3 eksen eş yönlü frezelemede ki Ra (µm) Düz takımla 5 eksen zıt yönlü frezelemede ki Ra (µm) Düz takımla 5 eksen düz yüzey frezelemede ki Ra (µm) Düz takımla 5 eksen eş yönlü frezelemede ki Ra (µm) Küresel takımla 3 eksen zıt yönlü frezelemede ki Ra (µm) Küresel takımla 3 eksen düz yüzey frezelemede ki Ra (µm) Küresel takımla 3 eksen eş yönlü frezelemede ki Ra (µm) Küresel takımla 5 eksen zıt yönlü frezelemede ki Ra (µm) Küresel takımla 5 eksen düz yüzey frezelemedeki Ra (µm) Küresel takımla 5 eksen eş yönlü frezelemede ki Ra (µm) Tablo Frezeleme değişkenleri X1 Kesme Hızı (m/dk) X12 X1*X2 (İç etki) X2 İlerleme Hızı (mm/diş) X13 X1*X3 (İç etki) X3 Talaş Derinliği (mm) X14 X1*X4 (İç etki) X4 Talaş Genişliği (mm) X15 X1*X5(İç etki) X5 İlerleme Doğrultusu (Derece) X16 X2*X3 (İç etki) X6 İşleme Zamanı (dakika) X17 X2*X4 (İç etki) X7 X1² (Kuadratik etki) X18 X2*X5 (İç etki) X8 X2² (Kuadratik etki) X19 X3*X4 (İç etki) X9 X3² (Kuadratik etki) X20 X3*X5 (İç etki) X10 X4² (Kuadratik etki) X21 X4*X5 (İç etki) X11 X5² (Kuadratik etki) Tablo de değişkenlerin ve bunlar deney içerisinde sıralamalarını göstermektedir. Kesme hızı m/dk arası, ilerleme 0,09-0,13 mm/diş arası, talaş derinliği 0,1-0,5 mm arası, talaş genişliği 0,1-0,5 mm arası ve ilerleme doğrultusu 0-90 derece arası olmak üzere beş farklı değer seçilmiştir. Deneysel işlemler düz takımla üç eksen işleme, küresel takımla üç eksen işleme, düz takımla beş eksen işleme ve küresel takımla beş eksen işleme olmak üzere dört gruba ayrılmıştır. Tablo deki deneysel değerler her grup için tekrarlanmıştır. Tablo den de görüleceği gibi her grupta otuz üç adet deney vardır. Bu çalışmada gerçekleştirilen toplam deney sayısı yüz otuz ki adettir. Deney malzemesi 50x50x100 mm ebatlarında AISI 1040 çeliktir. Malzemeler finiş işleminden önce kaba ve ara kaba olmak üzere iki aşamadan geçirilmiştir. Ara kaba işlemine 1 mm paso kalacak şekilde malzemeler kaba boşaltma işlemine tabi tutulmuş, daha sonra 0,5 mm finiş pasosu kalacak şekilde ara kaba işlemine tabi tutulmuştur. Ara kaba işlemi atıldıktan sonra malzemeler Tablo de belirtilen deney sırasına göre işlenmiş ve işleme sonrası yüzeylere ait pürüzlülük ve işleme zamanı değerleri kaydedilmiştir. İşleme zamanı değerleri Tablo de belirtilen tezgahın kendi kaydettiği işleme zamanı değerleri alınmıştır.

5 Tablo Deney tasarımı Deney Adedi X1 X2 X3 X4 X5 X1 X2 X3 X4 X ,09 0,3 0, ,11 0,3 0, ,11 0,3 0, ,11 0,3 0, ,11 0,3 0, ,13 0,3 0, ,11 0,1 0, ,11 0,5 0, ,11 0,3 0, ,11 0,3 0, ,11 0,3 0, ,1 0,2 0,2 67, ,11 0,3 0, ,1 0,4 0,4 67, ,12 0,4 0,2 22, ,1 0,4 0,4 22, ,11 0,3 0, ,12 0,4 0,2 67, ,11 0,3 0, ,12 0,2 0,4 67, ,12 0,2 0,4 22, ,12 0,2 0,2 67, ,12 0,4 0,4 22, ,11 0,3 0, ,11 0,3 0, ,12 0,4 0,4 67, ,1 0,2 0,2 22, ,1 0,4 0,2 22, ,1 0,4 0,2 67, ,1 0,2 0,4 67, ,12 0,2 0,2 22, ,1 0,2 0,4 22, ,11 0,3 0,3 45 Yüzey pürüzlülük ölçümleri Mitutoyo Surftest Sj 301 model numaralı yüzey pürüzlülüğü ölçme cihazında gerçekleştirilmiştir. Ölçümler işleme doğrultusuna dik yönde yapılmıştır.yüzey üzerinden 3 farklı yerden ölçüm alınmış, yüksek değerler çıkarılarak diğer iki değerin ortalamaları kaydedilmiştir. 3.2 Deney Sonuçları Tablo Ölçüm sonuçları Sıra Y1 X6 Y2 X6 Y3 X6 Y4 X6 1 2,4 3,70 2,6 3,21 3,1 1,5 2,8 0,9 2 5,9 4,44 2,7 2,42 4,7 1,1 3,7 0,7 3 3,2 4,19 2,9 1,63 3,4 0,8 2,9 0,5 4 2,7 3,34 2,6 2,49 1,6 1,2 1,8 0,7 5 2,5 3,74 3 2,40 3,1 1,1 2,5 0,9 6 2,6 3,89 2,9 2,34 2,6 1,1 2,7 0, ,97 2,2 2,69 2,6 1,3 2,7 0,9 8 3,3 3,58 3,2 2,69 3,1 1, ,5 3,80 2,9 2,69 2,9 1,3 2, ,2 3,50 2,6 8,08 2,9 3,8 2,7 2,6 11 3,1 4,09 2,7 3,12 3 1,5 3, ,5 4,35 2,5 4,57 3,5 2,1 3,2 1,4 13 2,5 4,07 2,7 2,73 3 1,3 2,6 0,9 14 4,3 4,54 2,9 2,31 3,9 1,1 3,7 0,7 15 2,4 3,34 3 2,10 2,2 1 2,1 1,3 16 2,4 3,21 3,1 2,07 2,5 1 2,5 0,7 17 2,5 4,09 2,8 2,73 2,8 1,3 2,7 0,9 18 3,5 4,44 3,1 3,93 3,4 1,8 3,2 1,3 19 2,9 4,09 2,9 2,70 2,8 1,3 2, ,94 2,8 1,97 3,5 0,9 3,2 0,7 21 2,5 3,52 2,6 1,78 2,4 0,8 2 0,7 22 2,2 4,13 2,8 3,44 3,5 1,6 2,7 1,2 23 2,9 3,99 3,1 2, ,5 0,6 24 2,9 3,68 2,9 2,73 2,8 1,3 2,7 0,9 25 2,5 4,09 2,9 2,73 2,8 1,3 2,7 0,9 26 4,1 4,09 3,4 1,72 3,9 0,8 3 0,6 27 2,3 3,32 2,5 4,12 2,3 1,9 2 1,4 28 2,1 3,40 2,9 4,73 2,3 2,2 2,5 1,5 29 3,2 3,99 3 4,02 3,9 1,9 3 1,3 30 3,5 4,46 2,5 2, ,7 31 2,2 3,91 2,3 4,03 2 1,9 2,4 1, ,76 2,5 2,38 2,3 1,1 2,7 0,7 33 2,7 3,66 2,9 2,73 2,8 1,3 2,7 0,9 Sıra Y5 X6 Y6 X6 Y7 X6 Y8 X6 1 1,9 2 2,5 0,9 2,3 0,6 3,1 1,4 2 2,3 1,5 3,4 0,7 3,1 0,5 3, ,1 1,1 2,5 0,5 3,1 0,3 3,8 0,7 4 1,7 1,5 1,4 0,7 1,8 0,5 2, ,9 2 2,1 0,9 2,7 0,1 3,1 0, ,9 2,5 0,9 3 0,1 3,1 0, ,7 0,9 2,8 0,1 3,3 0,2 8 1,8 2,1 2,3 1 2,5 0,2 3,3 0,4 9 1,9 2,1 2,5 1 2,7 0,1 3,3 0,3 10 1,8 5,6 2,3 2,6 2,2 0,4 2,7 0,9 11 2,1 2,2 2,9 1 2,7 0,5 3, ,2 3 3,1 1,4 2,5 0,5 3 1,1 Sıra Y5 X6 Y6 X6 Y7 X6 Y8 X6 13 2,1 2 2,3 0,9 2,7 0,3 3,2 0,6 14 2,3 1,5 3,1 0,7 3 0,3 3,5 0,6 15 1,7 2,7 1,7 1,3 2,2 0,4 2,6 0,9 16 1,6 1,5 1,9 0,7 2,3 0,2 3,2 0,5 17 2,1 2 2,3 0,9 2,7 0,3 3,2 0,6

6 18 2,3 2,7 2,8 1,3 2,7 0,5 2,9 1,1 19 2,1 2,1 2,3 1 2,4 0,3 3,3 0,6 20 2,5 1,4 3,1 0,7 3,2 0,2 3,4 0,5 21 1,8 1,4 2,1 0,7 2,5 0,2 3,1 0,4 22 2,1 2,5 2,6 1,2 2,8 0,4 2,8 0, ,3 2,1 0,6 2,4 0,2 3,3 0,5 24 1,9 2 2,3 0,9 2,4 0,3 3,3 0,6 25 2,1 2 2,3 0,9 2,5 0,3 3,3 0,6 26 2,1 1,3 2,8 0,6 3 0,2 3,6 0,5 27 1,7 2,9 1,6 1,4 1,8 0,4 2,7 0,8 28 1,7 3,2 1,8 1,5 1,8 0,5 2, ,8 2,4 1,3 2,4 0,5 3,1 1,1 30 2,3 1,4 2,8 0,7 2,9 0,2 3,6 0, ,9 2,2 1,4 2,1 0,4 2,8 0,8 32 1,9 1,6 2,4 0,7 2,4 0,2 3,4 0,4 33 1,9 2 2,3 0,9 2,6 0,3 3,4 0,6 lineer regresyon 1. model olarak isimlendirilmiş, iç etkileri de içine alan lineer regresyon 1. model + iç etkiler olarak isimlendirilmiş ve son olarak kuadratik regresyon 2. model olarak isimlendirilmiştir. Regresyon analizleri ile ilgili denklemler bu çalışmada verilmemiştir. 4. İşleme Değişkeni Yüzey Pürüzlülüğü Grafikleri Aşağıdaki şekillerde işleme değişkenlerine ve stratejilerine göre yüzey pürüzlülüğündeki değişimler grafiksel olarak gösterilmiştir. Sıra Y9 X6 Y10 X6 Y11 X6 Y12 X6 1 2,6 0,6 2 0,7 2,1 1,5 2,1 0,7 2 2,7 0,5 2,3 0, ,5 0,5 3 2,9 0,3 2,3 0,4 2,3 0,9 2,4 0,4 4 2,4 0,5 1,7 0,8 2 1,7 1,7 0,8 5 2,6 0,1 1,9 0,6 2 1,3 2,4 0,6 6 2,9 0,1 2 0,6 1,9 1,3 2,3 0,6 7 2,8 0,1 1,9 0,6 1,9 1,3 2,3 0,6 8 2,8 0,2 2,2 0,8 2,2 1,6 2,3 0,8 9 2,8 0,1 2,1 0,7 2 1,4 2,3 0,7 10 2,5 0,4 1,9 1,9 1,7 4 2,2 1,9 11 2,9 0,5 2,1 0,8 1,9 1,6 2,3 0,8 12 2,5 0,5 1,9 1 1,8 2,1 2, ,8 0,3 2,1 0,7 2 1,6 2,3 0,7 14 2,8 0,3 2,4 0,5 2,2 1,1 2,5 0,5 15 2,5 0,4 1,9 1,3 2 2,8 2,1 1,3 16 2,5 0,2 2,1 0,5 2,3 1,1 2,1 0,5 17 2,8 0,3 1,9 0,6 2 1,3 2,3 0,6 18 2,7 0,5 2 0,9 1,9 1,8 2,2 0,9 19 2,8 0,3 2,1 0,6 2 1,3 2,3 0,6 20 2,9 0,2 2,2 0,5 2,2 1 2,3 0,5 21 2,6 0,2 1,8 0,5 2,1 1 1,9 0,5 22 2,6 0,4 1,9 0,8 1,9 1,7 2,2 0,8 23 2,8 0,2 1,9 0,7 2,3 1,4 1,9 0,7 24 2,8 0,3 2 0,6 2,1 1,3 2,3 0,6 25 2,8 0,3 2,1 0,7 2,1 1,5 2,3 0,7 26 2,8 0,2 2,4 0,4 2,3 0,9 2,4 0,4 27 2,2 0,4 1,6 1,1 2 2,3 2,1 1,1 28 2,3 0,5 1,7 1,3 2 2,8 2,1 1,3 29 2,4 0,5 2,1 1 2,1 2,1 2, ,6 0,2 2,4 0,5 2,3 1 2,4 0,5 31 2,5 0,4 1,6 0,9 1, ,9 32 2,6 0,2 1,9 0,5 2, ,5 33 2,8 0,3 2,1 0,6 2,1 1,3 2,3 0,6 Şekil 4.1 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen zıt yönlü frezelemede kesme hızına göre yüzey pürüzlülüğünün Şekil 4.2 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen zıt yönlü frezelemede ilerlemeye göre yüzey pürüzlülüğünün Tablo de yüzey pürüzlülüğü ve işleme zamanı ölçümleri gösterilmiştir. Bu taboda işlenen değerler Minitab 14.1 istatiksel yazılım programı ile analiz edilmiştir. Deneysel çalışmada iki model kurulmuştur. Bunlar işleme zamanını içine almayan A modeli ve işleme zamanını içine alan B modeli. A modeli ve B modeli içinde ayrı ayrı regresyon analizleri yapılmıştır. Regresyon denklemlerinde

7 Şekil 4.3 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen zıt yönlü frezelemede talaş derinliğine göre yüzey pürüzlülüğünün Şekil 4.6 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen düz yüzey frezelemede kesme hızına göre yüzey Şekil 4.4 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen zıt yönlü frezelemede talaş genişliğine göre yüzey pürüzlülüğünün Şekil 4.7 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen düz yüzey frezelemede ilerlemeye göre yüzey pürüzlülüğünün Şekil 4.5 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen zıt yönlü frezelemede ilerleme doğrultusuna göre yüzey Şekil 4.8 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen düz yüzey frezelemede talaş derinliğine göre yüzey

8 Şekil 4.9 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen düz yüzey frezelemede talaş genişliğine göre yüzey Şekil 4.12 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen eş yönlü frezelemede ilerlemeye göre yüzey pürüzlülüğünün Şekil 4.10 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen düz yüzey frezelemede ilerleme doğrultusuna göre yüzey Şekil 4.13 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen eş yönlü frezelemede talaş derinliğine göre yüzey Şekil 4.11 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen eş yönlü frezelemede kesme hızına göre yüzey Şekil 4.14 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen eş yönlü frezelemede talaş genişliğine göre yüzey

9 Şekil 4.15 Düz ve küresel takımla, üç ve beş eksen eş yönlü frezelemede ilerleme doğrultusuna göre yüzey Şekil 4.18 Küresel takımla, eş ve zıt yönlü beş eksen frezelemede, talaş derinliğine göre yüzey pürüzlülüğünün Şekil 4.16 Küresel takımla, eş ve zıt yönlü beş eksen frezelemede, kesme hızına göre yüzey pürüzlülüğünün Şekil 4.19 Küresel takımla, eş ve zıt yönlü beş eksen frezelemede, talaş genişliğine göre yüzey pürüzlülüğünün Şekil 4.17 Küresel takımla, eş ve zıt yönlü beş eksen frezelemede, ilerleme hızına göre yüzey pürüzlülüğünün Şekil 4.20 Küresel takımla, eş ve zıt yönlü beş eksen frezelemede, ilerleme doğrultusuna göre yüzey

10 Şekil 4.21 Eğimli yüzeylerin düz ve küresel takımla üç eksen frezelenmesinde kesme hızına göre yüzey Şekil 4.24 Eğimli yüzeylerin düz ve küresel takımla üç eksen frezelenmesinde talaş genişliğine göre yüzey Şekil 4.25 Eğimli yüzeylerin düz ve küresel takımla üç eksen frezelenmesinde ilerleme doğrultusuna göre yüzey Şekil 4.22 Eğimli yüzeylerin düz ve küresel takımla üç eksen frezelenmesinde ilerleme hızına göre yüzey Şekil 4.23 Eğimli yüzeylerin düz ve küresel takımla üç eksen frezelenmesinde talaş derinliğine göre yüzey 5. Tartışma ve Sonuç Eğimli yüzeylerin düz ve küresel takımlarla, üç ve beş eksen zıt yönlü frezelenmesinde işleme parametrelerine göre yüzey pürüzlülüklerini gösteren Şekil 5.1, 5.2, 5.3, 5.4 ve 5.5 da ki grafikler incelenecek olursa; Kesme hızı - yüzey pürüzlülüğü grafiğinde; düz takımla üç ve beş eksen işlemede kesme hızı arttıkça yüzey pürüzlülüğü düşmüştür. Küresel takımla üç ve beş eksen işlemede kesme hızının yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisi görülmemiştir. İlerleme hızı - yüzey pürüzlülüğü grafiğinde; düz ve küresel takımla üç eksen işlemede ilerleme hızı arttıkça yüzey pürüzlülüğü artmıştır. Düz takımla beş eksen işlemede ilerleme hızı arttıkça yüzey pürüzlülüğü düşmüştür. Küresel takımla beş eksen işlemede ilerleme hızının yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisi görülmemiştir. Talaş derinliği - yüzey pürüzlülüğü grafiğinde; düz takımla üç ve beş eksen işlemede, küresel takımla beş eksen işlemede talaş derinliği arttıkça yüzey pürüzlülüğü artmıştır. Küresel takımla üç eksen

11 işlemede ise talaş derinliği arttıkça yüzey pürüzlülüğü düşmüştür. Talaş genişliği - yüzey pürüzlülüğü grafiğinde; düz ve küresel takımlarla üç ve beş eksen işlemede talaş genişliği arttıkça yüzey pürüzlülüğü artmıştır. İlerleme doğrultusu - yüzey pürüzlülüğü grafiğinde; düz ve küresel takımlarla üç ve beş eksen işlemede ilerleme doğrultusu arttıkça yüzey pürüzlülüğü artmıştır. Grafikten artışın en fazla olduğu işlemenin düz takımla üç eksen işleme olduğu görülmektedir. Eğimli yüzeylerin zıt yönlü frezelenmesinde bu beş adet grafik toplu olarak değerlendirildiğinde, yüzey pürüzlülüğü açısından en uygun sonucu küresel takımla beş eksen işleme vermekte ve bunu sırası ile küresel takımla üç eksen işleme, düz takımla beş eksen işleme ve son olarak düz takımla üç eksen işleme takip etmektedir. Düz yüzeylerin düz ve küresel takımlarla, üç ve beş eksen frezelenmesinde işleme parametrelerine göre yüzey pürüzlülüklerini gösteren şekil 5.6, 5.7, 5.8, 5.9 ve 5.10 da ki grafikler incelenecek olursa; Kesme hızı - yüzey pürüzlülüğü grafiğinde; küresel takımla üç eksen işlemede ve düz takımla beş eksen işlemede kesme hızı arttıkça yüzey pürüzlülüğü düşmüştür. Grafikten, küresel takımla üç eksen işlemede, kesme hızının yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisinin çok az olduğu görülmektedir. İlerleme hızı - yüzey pürüzlülüğü grafiğinde; küresel takımla üç ve beş eksen işlemede ilerleme hızı arttıkça yüzey pürüzlülüğü düşmüştür. Düz takımla üç ve beş eksen işlemede ilerleme hızı arttıkça yüzey pürüzlülüğü artmıştır. Düz takımla üç eksen işlemede ilerleme hızına karşılık yüzey pürüzlülüğündeki artışın çok fazla olduğu grafikten görülmektedir. Talaş derinliği - yüzey pürüzlülüğü grafiğinde; düz takımla üç eksen işlemede ve küresel takımla beş eksen işlemede talaş derinliği arttıkça yüzey pürüzlülüğü artmıştır. Düz takımla beş eksen işlemede talaş derinliği arttıkça yüzey pürüzlülüğü düşmüştür. Küresel takımla üç eksen işlemede talaş derinliğinin yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisi görülmemiştir. Düz takımla üç eksen işlemede talaş derinliğine karşılık yüzey pürüzlülüğündeki artışın çok fazla olduğu grafikten görülmektedir. Talaş genişliği - yüzey pürüzlülüğü grafiğinde; düz ve küresel takımlarla üç ve beş eksen işlemede talaş genişliği arttıkça yüzey pürüzlülüğü artmıştır. Küresel takımla üç eksen işlemede, talaş genişliğine karşılık yüzey pürüzlülüğündeki artışın çok fazla olduğu grafikten görülmektedir. İlerleme doğrultusu - yüzey pürüzlülüğü grafiğinde; düz takımla üç ve beş eksen işlemede, küresel takımla üç eksen işlemede ilerleme doğrultusu arttıkça yüzey pürüzlülüğü artmıştır. Küresel takımla beş eksen işlemede ilerleme doğrultusunun yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisi çok azdır. Grafikten düz takımla beş eksen işlemede ve küresel takımla üç eksen işleme ilerleme doğrultusunun yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisinin fazla olduğu görülmektedir. Düz yüzeylerin frezelenmesinde bu beş adet grafik toplu olarak değerlendirildiğinde, yüzey pürüzlülüğü açısından en uygun sonucu düz takımla beş eksen işleme vermekte ve bunu sırası ile küresel takımla beş eksen işleme, düz takımla üç eksen işleme ve son olarak küresel takımla üç eksen işleme takip etmektedir. Eğimli yüzeylerin, düz ve küresel takımlarla üç ve beş eksen eş yönlü frezelenmesinde işleme parametrelerine göre yüzey pürüzlülüklerini gösteren şekil 5.11, 5.12, 5.13, 5.14 ve 5.15 da ki grafikler incelenecek olursa; Kesme hızı yüzey pürüzlülüğü grafiğinde, düz takımla üç eksen işlemede ve küresel takımla beş eksen işlemede kesme hızı artarken yüzey pürüzlülüğü artmıştır. Küresel takımla beş eksen işlemede kesme hızının yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisinin çok az olduğu grafikten görülmektedir. Düz takımla beş eksen ve küresel takımla üç eksen işlemede kesme hızı artarken yüzey pürüzlülüğü düşmüştür. Düz takımla beş eksen işlemede, kesme hızının yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisinin çok fazla olduğu grafikten görülmektedir. İlerleme hızı yüzey pürüzlülüğü grafiğinde, düz takımla üç eksen işlemede ilerleme hızı artarken yüzey pürüzlülüğü düşmüştür. Küresel takımla üç eksen işlemede ilerleme hızı artarken yüzey pürüzlülüğü artmıştır. Düz ve küresel takımla beş eksen işlemede ilerleme hızının yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisi görülmemiştir. Düz takımla üç eksen işlemede ilerleme hızının yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisinin fazla olduğu grafikten görülmektedir. Talaş derinliği yüzey pürüzlülüğü grafiğinde, düz takımla üç eksen işlemede talaş derinliği arttıkça yüzey pürüzlülüğü artmıştır. Düz takımla beş eksen işlemede talaş derinliği arttıkça yüzey pürüzlülüğü düşmüştür. Küresel takımla üç ve beş eksen işlemede talaş derinliğinin yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisi görülmemiştir. Düz takımla beş eksen işlemede talaş derinliğinin yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisinin fazla olduğu grafikten görülmektedir. Talaş genişliği yüzey pürüzlülüğü grafiğinde, düz takımla üç ve beş eksen işlemede, küresel takımla üç eksen işlemede talaş genişliği arttıkça yüzey pürüzlülüğü artmıştır. Küresel takımla beş eksen işlemede talaş genişliğinin yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisi görülmemiştir. İlerleme doğrultusu yüzey pürüzlülüğü grafiğinde, düz ve küresel takımlarla üç ve beş eksen işlemede ilerleme doğrultusu artarken yüzey pürüzlülüğü artmıştır. Düz takımla üç ve beş eksen işlemede ilerleme doğrultusunun yüzey pürüzlülüğü üzerine etkisinin çok fazla olduğu görülmektedir. Küresel takımla üç eksen işlemede ilerleme doğrultusu artarken yüzey pürüzlülüğündeki artış çok az olmaktadır. Eğimli yüzeylerin eş yönlü frezelenmesinde bu beş adet grafik toplu olarak değerlendirildiğinde, yüzey pürüzlülüğü açısından en uygun sonucu küresel takımla beş eksen işleme vermekte ve bunu sırası ile düz takımla beş eksen işleme, küresel takımla üç eksen işleme ve son olarak düz takımla üç eksen işleme takip etmektedir. Eğimli ve düz yüzeylerden oluşan modelde, eğimli yüzeylerin zıt yönlü frezelenmesinde küresel takımla beş eksen işleme, eğimli yüzeylerin eş yönlü frezelenmesinde

12 küresel takımla beş eksen işleme, düz yüzeylerin frezelenmesinde düz takımla beş eksen işleme yüzey pürüzlülüğü açısından en uygun sonucu vermiştir. Eğimli yüzeylerin frezelenmesinde iki işleme stratejisi öne çıkmaktadır. Bunlar eş yönlü ve zıt yönlü frezelemedir. Eğimli yüzeyler eş yönlü ve zıt yönlü frezelenebildiğine göre bu iki işleme stratejisinden hangisinin yüzey pürüzlülüğü açısından en uygun sonucu vereceğinin belirlenmesi gerekir. Bunun için küresel takımla, eş yönlü ve zıt yönlü beş eksen işleme, işleme parametreleri açısından şekil 5.16, 5.17, 5.18, 5.19, 5.20 deki grafiklerde değerlendirilmiştir. Bu grafikler toplu olarak değerlendirildiğinde eğimli yüzeylerin frezelenmesinde küresel takımla beş eksen zıt yönlü işleme yüzey pürüzlülüğü açısından en uygun sonucu vermiştir. Düz yüzeylerde ve eğimli yüzeylerde beş eksen işleme, eğimli yüzeylerde küresel takımla işleme, düz yüzeylerde düz takımla işleme yüzey kalitesi açısından uygun sonuçlar vermiştir. Beş eksen işleme yüzey kalitesi açısından uygun sonuçlar vermesine rağmen, işleme maliyeti, üç eksen işlemeye göre fazladır. Düz yüzeylerde üç eksen işleme durumunda düz takımla frezeleme, küresel takımla frezelemeye nazaran yüzey kalitesi açısından en uygun sonucu vermektedir. Eğimli yüzeylerde ise, düz ve küresel takımlarla, eş yönlü ve zıt yönlü üç eksen frezelenmesi işleme parametreleri açısından şekil 5.22, 5.23, 5.24, 5.25 ve 5.26 daki grafiklerde değerlendirilmiştir. Conference On Global Manufacturing And Innovation July 27-29, 200 [9] Marshall, S., Griffiths, J.G., 1995 A New Cutter Path Topology For Milling Machines, Computer Aided Design, 26(3), [10] Naserian R.Salami, Sadeghi M.H., Haghighat H., Static Rigid Force Model For 3 Axis Ball End Milling Of Sculptured Surfaces, International Journal of Machine Tools and Manufacture 47(2007) [11] Özçelik Babür, Bayramoğlu Mahmut, The Statistical Modeling Of Surface Roughness İn High-Speed Flat End Milling, International Journal of Machine Tools and Manufacture 46(2006) [12] Sculptured Surface Machining, 1998, Kluwer Academic Publishers [13] Seco Cut, 2007, Frezeleme Kataloğu [14] Sharman Adrian, Dewes Richard C., Aspinwall David K., Tool Life When High Speed Ball Nose End Milling İnconel 718, Journal of Materials Processing Technology 118 (2001) [15] Urbanski J.P., Koshy P., Dewes R.C., Aspinwall D.K., High Speed Machining of Moulds and Dies For Net Shape Manufacturing, Materials and Design 21 (2000) [16] Zhang Julie Z., Chen Joseph C., Kirby E. Daniel Surface Roughness Optimization İn An End-Milling Operation Using The Taguchi Design Method, Journal of Materials Processing Technology 184(2007) Bu grafiklerden eğimli yüzeylerin üç eksen frezelenmesinde küresel takımla zıt yönlü frezeleme yüzey kalitesi açısından en uygun sonucu vermiştir. Kaynaklar [1] Al-Ahmari A.M.A., Predictive Machinability Models For A Selected Hard Material İn Turning Operations, Journal of Materials Processing Technology 190(2007) [2] Baptista R. ve Simoes J.F. Antune, Three And Five Axes Milling Of Sculptured Surfaces, Journal Of Materials Technology 103 (2000) [3] Choi, B.K., 1998, Sculptured Surface Machining, Kluwer Academic Publishers. [4] DeGarmo, E.P., 1998, Materials and Processing In Manufacturing, Macmillan Pub.Co., New York. [5] Korkut I., Dönertaş M.A. The İnfluence Of Feed Rate And Cutting Speed On The Cutting Forces, Surface Roughness And Tool-Chip Contact Length During Face Milling, Materials and Design 28 (2007) [6] Lacalle L.N.Lopez de, Lamikiz A., Munoa J., Sanchez J.A., Quality Improvement Of Ball-End Milled Sculptured Surfaces By Ball Burnishing, International Journal of Machine Tools and Manufacture 45 (2005) [7] Lamikiz A., Lacalle L.N.Lopez de, Sanchez J.A., Salgado M.A., Cutting Force Estimation In Sculptured Surface Milling, International Journal of Machine Tools and Manufacture 44 (2004) [8] Mahapatra Dr. S.S., Patnaik Amar ve Patnaik Prabina Ku. Parametric Analysis And Optimization Of Cutting Parameters For Turning Operations Based On Taguchi Method, Proceedings Of The International

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Çökelme sertleştirmesi işleminin, malzemenin mekanik özellikleri (sertlik, mukavemet vb) üzerindeki etkisinin incelenmesi ve çökelme sertleşmesinin

Detaylı

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına

Detaylı

DİK KESME İŞLEMİNDE TAKIM TALAŞ ARA YÜZEYİ SICAKLIĞININ SONLU ELEMALAR YÖNTEMİYLE MODELLENMESİ

DİK KESME İŞLEMİNDE TAKIM TALAŞ ARA YÜZEYİ SICAKLIĞININ SONLU ELEMALAR YÖNTEMİYLE MODELLENMESİ 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu [IATS 09], 13-15 Mayıs 2009, Karabük, Türkiye DİK KESME İŞLEMİNDE TAKIM TALAŞ ARA YÜZEYİ SICAKLIĞININ SONLU ELEMALAR YÖNTEMİYLE MODELLENMESİ FINITE ELEMENT

Detaylı

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Prof. Dr. Günay Özmen İTÜ İnşaat Fakültesi (Emekli), İstanbul gunayozmen@hotmail.com 1. Giriş Çağdaş deprem yönetmeliklerinde, en çok göz önüne

Detaylı

AISI 304 ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİĞİN KURU TORNALANABİLMESİNE KESME PARAMETRELERİNİN ETKİSİ

AISI 304 ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİĞİN KURU TORNALANABİLMESİNE KESME PARAMETRELERİNİN ETKİSİ 2. Ulusal Tasarım İmalat ve Analiz Kongresi 11-12 Kasım 2010- Balıkesir AISI 304 ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİĞİN KURU TORNALANABİLMESİNE KESME PARAMETRELERİNİN ETKİSİ Mehmet AYDIN*, Mehmet UÇAR**, Abdulkadir

Detaylı

BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ

BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ tasarım BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ Nihat GEMALMAYAN Y. Doç. Dr., Gazi Üniversitesi, Makina Mühendisliği Bölümü Hüseyin ĐNCEÇAM Gazi Üniversitesi,

Detaylı

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım

Detaylı

BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis*

BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis* BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis* Mustafa Özgür KESKİN Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Ahmet M. KILIÇ Maden Mühendisliği Anabilim Dalı

Detaylı

TURBOCHARGER REZONATÖRÜ TASARIMINDA SES İLETİM KAYBININ NÜMERİK VE DENEYSEL İNCELENMESİ

TURBOCHARGER REZONATÖRÜ TASARIMINDA SES İLETİM KAYBININ NÜMERİK VE DENEYSEL İNCELENMESİ 7. OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ KONGRESİ, 26 27 MAYIS BURSA TURBOCHARGER REZONATÖRÜ TASARIMINDA SES İLETİM KAYBININ NÜMERİK VE DENEYSEL İNCELENMESİ Özgür Palaz, Eksen Mühendislik opalaz@ex-en.com.tr Burak Erdal,

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,

Detaylı

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER Şekil-1: BREADBOARD Yukarıda, deneylerde kullandığımız breadboard un şekli görünmektedir. Bu board üzerinde harflerle isimlendirilen satırlar ve numaralarla

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ Deneyde dolu alan tarama dönüşümünün nasıl yapıldığı anlatılacaktır. Dolu alan tarama

Detaylı

Karbür Matkaplar. Delme. WTX- UNI / VA Yüksek performanslı karbür matkap- Ürün çeşitindeki artış. Diş

Karbür Matkaplar. Delme. WTX- UNI / VA Yüksek performanslı karbür matkap- Ürün çeşitindeki artış. Diş Delme Karbür Matkaplar Sayfa WTX- / Yüksek performanslı karbür matkap- Ürün çeşitindeki artış Paslanmaz çelik 7-14 + 18-25 7-14 + 18-25 Diş Ovalama kılavuzları için optimum delik çapları. 3xD ve 5xD boylarda,

Detaylı

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI PVD Kaplama Kaplama yöntemleri kaplama malzemesinin bulunduğu fiziksel durum göz önüne alındığında; katı halden yapılan kaplamalar, çözeltiden yapılan kaplamalar, sıvı ya

Detaylı

St 37 ÇELİĞİNİN SÜRTÜNMELİ DELİNMESİNDE OPTİMUM DÖNME HIZI VE İLERLEME ORANININ ARAŞTIRILMASI ÖZET ABSTRACT

St 37 ÇELİĞİNİN SÜRTÜNMELİ DELİNMESİNDE OPTİMUM DÖNME HIZI VE İLERLEME ORANININ ARAŞTIRILMASI ÖZET ABSTRACT St 37 ÇELİĞİNİN SÜRTÜNMELİ DELİNMESİNDE OPTİMUM DÖNME HIZI VE İLERLEME ORANININ ARAŞTIRILMASI Cebeli ÖZEK 1, Zülküf DEMİR 2 1 cozek@firat.edu.tr Fırat Üniversitesi, 23190 Elazığ 2 zulkuff75@gmail.com Fırat

Detaylı

KİTAP İNCELEMESİ. Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri. Tamer KUTLUCA 1. Editörler. Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice AKKOÇ

KİTAP İNCELEMESİ. Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri. Tamer KUTLUCA 1. Editörler. Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice AKKOÇ Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2012) 287-291 287 KİTAP İNCELEMESİ Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri Editörler Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice

Detaylı

Taş, Yaman ve Kayran. Altan KAYRAN. akayran@metu.edu.tr ÖZET

Taş, Yaman ve Kayran. Altan KAYRAN. akayran@metu.edu.tr ÖZET HAVA TAŞITLARINA UYGULANAN GÜÇLENDİRİLMİŞ, SİLİNDİRİK BİR DIŞ DEPONUN YAPISAL ANALİZİ Caner TAŞ ASELSAN, MST Mekanik Tasarım Müdürlüğü, Macunköy 06370, ANKARA, tas@aselsan.com.tr Yavuz YAMAN Orta Doğu

Detaylı

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4 (2016) 574-580 Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi Araştırma Makalesi Bulanık Mantık İle Akıllı Fırının Modellenmesi Ebru GÜNDOĞDU a,*, Köksal

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu

En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu Bu kılavuz, GBT En İyi Uygulamaları ve Kullanım Kılavuzu na bir tamamlayıcı kılavuz oluşturmak için tasarlanmıştır. Green Break Patlamasız Güvenlik Güç Kartuşlarının

Detaylı

TÜBİTAK 2209 - ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ YURT İÇİ / YURT DIŞI ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI ILIK SAC ŞEKİLLENDİRME PROSESİ İÇİN

TÜBİTAK 2209 - ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ YURT İÇİ / YURT DIŞI ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI ILIK SAC ŞEKİLLENDİRME PROSESİ İÇİN TÜBİTAK 2209 - ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ YURT İÇİ / YURT DIŞI ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI ILIK SAC ŞEKİLLENDİRME PROSESİ İÇİN KALIP TASARIMI VE İMALATI Proje Yürütücüsü: -------------------- MART

Detaylı

AISI 304 ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN TİTANYUM KARBÜR KAPLAMALI KESİCİ TAKIM İLE TORNALAMA İŞLEMİNDE KESME KUVVETLERİNİN İNCELENMESİ

AISI 304 ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN TİTANYUM KARBÜR KAPLAMALI KESİCİ TAKIM İLE TORNALAMA İŞLEMİNDE KESME KUVVETLERİNİN İNCELENMESİ PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K B İ L İ MLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 2007 : 13 : 2 : 135-144

Detaylı

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU 2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU I- 2008 Mali Yılı Bütçe Sonuçları: Mali Disiplin Sağlandı mı? Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan 2008 mali yılı geçici bütçe uygulama sonuçlarına

Detaylı

TEKNİK RESİM. Ders Notları: Mehmet Çevik Dokuz Eylül Üniversitesi. Görünüşler - 1

TEKNİK RESİM. Ders Notları: Mehmet Çevik Dokuz Eylül Üniversitesi. Görünüşler - 1 TEKNİK RESİM 2010 Ders Notları: Mehmet Çevik Dokuz Eylül Üniversitesi 2/25 Görünüşler Birinci İzdüşüm Metodu Üçüncüİzdüşüm Metodu İzdüşüm Sembolü Görünüşlerin Çizilmesi Görünüş Çıkarma Kuralları Tek Görünüşle

Detaylı

SEYAHAT PERFORMANSI MENZİL

SEYAHAT PERFORMANSI MENZİL SEYAHAT PERFORMANSI MENZİL Uçakların ne kadar paralı yükü, hangi mesafeye taşıyabildikleri ve bu esnada ne kadar yakıt harcadıkları en önemli performans göstergelerinden biridir. Bir uçağın kalkış noktasından,

Detaylı

Döküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN

Döküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Döküm, sıvı haldeki akıcı olan malzemelerin, üretilmek istenen parçanın biçiminde bir boşluğa sahip olan kalıplara dökülerek katılaştırıldığı bir üretim yöntemidir.

Detaylı

Mak-204. Üretim Yöntemleri II. Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme

Mak-204. Üretim Yöntemleri II. Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme Mak-204 Üretim Yöntemleri II Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. Bölümü Üretim Yöntemleri 1

Detaylı

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4 (2016) 634-639 Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi Araştırma Makalesi Fotovoltaik Paneller İçin Güneş Takip Edebilen Basit Ve Ekonomik Bir Sistem

Detaylı

İÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7

İÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7 İÇİNDEKİLER 1 Projenin Amacı... 1 2 Giriş... 1 3 Yöntem... 1 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6 5 Kaynakça... 7 FARKLI ORTAMLARDA HANGİ RENK IŞIĞIN DAHA FAZLA SOĞURULDUĞUNUN ARAŞTIRILMASI Projenin Amacı : Atmosfer

Detaylı

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4 (2016) 704-710 Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi Araştırma Makalesi AA 2024 Levhanın Artışlı Şekillendirilebilirliğinin Üç Boyutlu Lazer Tarama

Detaylı

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını

Detaylı

Ağaç işleme makinaları. Quality Guide. Takımın değeri

Ağaç işleme makinaları. Quality Guide. Takımın değeri Ağaç işleme makinaları Quality Guide Takımın değeri 2 QuALiTy GuiDe Takımın değeri Kullanılan takım ve aletlerin birbirine çok benzediği günler artık geride kalmıştır. Günümüzde farklı uygulamalar için

Detaylı

Kılavuz Çekmek. Üretim Yöntemleri 15

Kılavuz Çekmek. Üretim Yöntemleri 15 Kılavuz Çekmek Kılavuz çekme işlemlerinde kullanılan takımlar genellikle Yüksek Hız Çeliklerinden (HSS) yapılırlar. Bununla birlikte son zamanlarda kaplamalı(tin) kılavuz takımları da üretilmeye başlanmıştır.

Detaylı

ARAŞTIRMA RAPORU. Rapor No: 2012.03.08.XX.XX.XX. : Prof. Dr. Rıza Gürbüz Tel: 0.312.210 59 33 e-posta: gurbuz@metu.edu.tr

ARAŞTIRMA RAPORU. Rapor No: 2012.03.08.XX.XX.XX. : Prof. Dr. Rıza Gürbüz Tel: 0.312.210 59 33 e-posta: gurbuz@metu.edu.tr ARAŞTIRMA RAPORU (Kod No: 2012.03.08.XX.XX.XX) Raporu İsteyen : Raporu Hazırlayanlar: Prof. Dr. Bilgehan Ögel Tel: 0.312.210 41 24 e-posta: bogel@metu.edu.tr : Prof. Dr. Rıza Gürbüz Tel: 0.312.210 59 33

Detaylı

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012. Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012. Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012 Hazırlayanlar Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi Laura D. Tyson, Kaliforniya Berkeley Üniversitesi Saadia Zahidi, Dünya Ekonomik Forumu Raporun

Detaylı

BÖLÜM 7 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI - 1

BÖLÜM 7 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI - 1 1 BÖLÜM 7 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI - 1 Belli bir özelliğe yönelik yapılandırılmış gözlemlerle elde edilen ölçme sonuçları üzerinde bir çok istatistiksel işlem yapılabilmektedir. Bu işlemlerin bir kısmı

Detaylı

Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler,

Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler, Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler, Bu araştırmada Fen Bilgisi sorularını anlama düzeyinizi belirlemek amaçlanmıştır. Bunun için hazırlanmış bu testte SBS de sorulmuş bazı sorular

Detaylı

YIĞMA TİPİ YAPILARIN DEPREM ETKİSİ ALTINDA ALETSEL VERİ ve HESAPLAMALARA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

YIĞMA TİPİ YAPILARIN DEPREM ETKİSİ ALTINDA ALETSEL VERİ ve HESAPLAMALARA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ YIĞMA TİPİ YAPILARIN DEPREM ETKİSİ ALTINDA ALETSEL VERİ ve HESAPLAMALARA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ S.S. Yücel 1, M. Bikçe 2, M.C. Geneş 3, Ş. Bankir 4 1 Y.L. Öğrencisi, İnşaat Müh. Fakültesi, İskenderun Teknik

Detaylı

Karıştırcılar ve Tikinerler

Karıştırcılar ve Tikinerler Karıştırcılar ve Tikinerler Giriş Begg Cousland ve Jiangsu New Hongda Group 2002 yılından beri beraber çalışmaktadır. Bu zamandan beri Begg Cousland mist gidericileri Jiangsu New Hongda tarafından Çin

Detaylı

YERİNDE BALANS ALMA İŞLEMİ: EKONOMİK ve TEKNİK YÖNDEN BİR İNCELEME. Dr. İbrahim H. Çağlayan VibraTek Ltd Şti

YERİNDE BALANS ALMA İŞLEMİ: EKONOMİK ve TEKNİK YÖNDEN BİR İNCELEME. Dr. İbrahim H. Çağlayan VibraTek Ltd Şti Bakım Mühendisliğinde En Son Teknolojiler : İşin Uzmanından! VibraTek 02/2016 Teknik Bülten 6 1.0 Giriş YERİNDE BALANS ALMA İŞLEMİ: EKONOMİK ve TEKNİK YÖNDEN BİR İNCELEME Dr. İbrahim H. Çağlayan Uyarıcı

Detaylı

HAYALi ihracatln BOYUTLARI

HAYALi ihracatln BOYUTLARI HAYALi ihracatln BOYUTLARI 103 Müslüme Bal U lkelerin ekonomi politikaları ile dış politikaları,. son yıllarda birbirinden ayrılmaz bir bütün haline gelmiştir. Tüm dünya ülkelerinin ekonomi politikalarında

Detaylı

İMALATA GİRİŞ VE GENEL BAKIŞ

İMALATA GİRİŞ VE GENEL BAKIŞ İMALATA GİRİŞ VE GENEL BAKIŞ 1. İmalat Nedir? 2. İmalatta Malzemeler 3. İmal Usulleri 4. Üretim Sistemleri 5. Ders Notlarının Yapısı İmalat Teknolojik Açıdan Önemlidir Teknoloji Topluma ve üyelerine ihtiyaç

Detaylı

GAZİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİGİ BÖLÜMÜ KM 482 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI III. DENEY 1b.

GAZİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİGİ BÖLÜMÜ KM 482 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI III. DENEY 1b. GAZİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİGİ BÖLÜMÜ KM 482 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI III DENEY 1b. SICAKLIK KONTROLÜ Denevin Amacı Kontrol teorisini sıcaklık kontrol sistemine

Detaylı

TÜBİTAK BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ

TÜBİTAK BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ TÜBİTAK BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ ( FEN ve TEKNOLOJİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ ve MATEMATİK ) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI YİBO 5 ( Çalıştay 2011 ) TÜSSİDE / GEBZE 30 Ocak 06 Şubat 2011 GRUP BEN

Detaylı

YÜKSEK HIZLI TALAŞLI İŞLEMEDE YÜZEY KALİTESİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ

YÜKSEK HIZLI TALAŞLI İŞLEMEDE YÜZEY KALİTESİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ YÜKSEK HIZLI TALAŞLI İŞLEMEDE YÜZEY KALİTESİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ 1 Mustafa Hamamcı, 2* Eyüp Sabri Topal 1 Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü, Kayseri, mhamamci@erciyes.edu.tr

Detaylı

BİLGİSAYAR DESTEKLİ BİR DİL PROGRAMI -Türkçe Konuşma - Tanıma Sistemi-

BİLGİSAYAR DESTEKLİ BİR DİL PROGRAMI -Türkçe Konuşma - Tanıma Sistemi- BİLGİSAYAR DESTEKLİ BİR DİL PROGRAMI -Türkçe Konuşma - Tanıma Sistemi- Prof. Dr. Fatih KİRİŞÇİOĞLU Bilgisayarlı Dil Uzmanı Erkan KARABACAK Proje Sorumlusu Çetin ÇETİNTÜRK Tanımlar : Konuşma Tanıma : Dil

Detaylı

MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-10 TAM REKABET PİYASASI

MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-10 TAM REKABET PİYASASI MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-10 TAM REKABET PİYASASI 1. Firma karını maksimize eden üretim düzeyini seçmiştir. Bu üretim düzeyinde ürünün fiyatı 20YTL ve ortalama toplam maliyet 25YTL dir. Firma: A)

Detaylı

Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu

Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu Bu bölümde; Fizik ve Fizi in Yöntemleri, Fiziksel Nicelikler, Standartlar ve Birimler, Uluslararas Birim Sistemi (SI), Uzunluk, Kütle ve

Detaylı

Sinterleme. İstenilen mikroyapı özelliklerine sahip ürün eldesi için yaş ürünler fırında bir ısıl işleme tabi tutulurlar bu prosese sinterleme denir.

Sinterleme. İstenilen mikroyapı özelliklerine sahip ürün eldesi için yaş ürünler fırında bir ısıl işleme tabi tutulurlar bu prosese sinterleme denir. Sinterleme? İstenilen mikroyapı özelliklerine sahip ürün eldesi için yaş ürünler fırında bir ısıl işleme tabi tutulurlar bu prosese sinterleme denir. Sinterleme Mikroyapı Gelişimi Özellikler! Sinterlemenin

Detaylı

EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ 1. Ders- Eğitimin Temel Kavramları. Yrd. Doç. Dr. Melike YİĞİT KOYUNKAYA

EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ 1. Ders- Eğitimin Temel Kavramları. Yrd. Doç. Dr. Melike YİĞİT KOYUNKAYA EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ 1. Ders- Eğitimin Temel Kavramları Yrd. Doç. Dr. Melike YİĞİT KOYUNKAYA Dersin Amacı Bu dersin amacı, öğrencilerin; Öğretmenlik mesleği ile tanışmalarını, Öğretmenliğin özellikleri

Detaylı

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım Fonu

Detaylı

Dr. Erdener ILDIZ Yönetim Kurulu Başkanı ILDIZ DONATIM SAN. ve TİC. A.Ş.

Dr. Erdener ILDIZ Yönetim Kurulu Başkanı ILDIZ DONATIM SAN. ve TİC. A.Ş. UÇAK SIĞINAKLARININ DIŞ KABUĞUNU EPDM SU YALITICISI İLE KAPLARKEN KABUK ÜZERİNDE MEYDANA GELEN RÜZGAR YÜKLERİVE BU YÜKLERE KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLERİN İNCELENMESİ Dr. Erdener ILDIZ Yönetim Kurulu

Detaylı

1.3. NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ... 2 1.1. GİRİŞ... 2 1.2. NİTEL ARAŞTIRMALARDA GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK SORUNLARI... 2

1.3. NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ... 2 1.1. GİRİŞ... 2 1.2. NİTEL ARAŞTIRMALARDA GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK SORUNLARI... 2 İÇİNDEKİLER 1. NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ... 2 1.1. GİRİŞ... 2 1.2. NİTEL ARAŞTIRMALARDA GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK SORUNLARI... 2 1.3. NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ... 2 1.3.1. ÖRNEK OLAY (DURUM ÇALIŞMASI) YÖNTEMİ...

Detaylı

MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU

MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU Erdinç S AYIN 1968 yılında Đstanbul'da doğdu. 1989 yılında Đstanbul Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği

Detaylı

STYROPOR ĐÇEREN ÇĐMENTO VE ALÇI BAĞLAYICILI MALZEMELERĐN ISIL VE MEKANĐK ÖZELLĐKLERĐ*

STYROPOR ĐÇEREN ÇĐMENTO VE ALÇI BAĞLAYICILI MALZEMELERĐN ISIL VE MEKANĐK ÖZELLĐKLERĐ* STYROPOR ĐÇEREN ÇĐMENTO VE ALÇI BAĞLAYICILI MALZEMELERĐN ISIL VE MEKANĐK ÖZELLĐKLERĐ* Yaşar BĐÇER1 - M.Şükrü YILDIRIM - Cengiz YILDIZ Fırat Üniversitesi ÖZET Son yıllarda gerek enerji talebi ve maliyetleri,

Detaylı

ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 447 ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Hüseyin ÇAYCI Özlem YILMAZ ÖZET Yasal metroloji kapsamında bulunan ölçü aletlerinin, metrolojik ölçümleri dikkate alınmadan

Detaylı

PLAZMA NİTRÜRLEMENİN SERT METAL PLAKETLERDE SÜRTÜNME KATSAYISINA ETKİSİ

PLAZMA NİTRÜRLEMENİN SERT METAL PLAKETLERDE SÜRTÜNME KATSAYISINA ETKİSİ HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ DERGİSİ OCAK 2004 CİLT 1 SAYI 3 (29-38) PLAZMA NİTRÜRLEMENİN SERT METAL PLAKETLERDE SÜRTÜNME KATSAYISINA ETKİSİ Ufuk ÖZDEMİR Hava Harp Okulu Dekanlığı, Yeşilyurt-İstanbul

Detaylı

BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI

BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI 1 BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI Ölçme sonuçları üzerinde yani amaçlanan özelliğe yönelik gözlemlerden elde edilen veriler üzerinde yapılacak istatistiksel işlemler genel

Detaylı

PROJE ADI DOĞAL ÇEVRECĠ SEBZE-MEYVE KURUTMA SĠSTEMĠ. PROJE EKĠBĠ Süleyman SÖNMEZ Ercan AKÇAY Serkan DOĞAN. PROJE DANIġMANLARI

PROJE ADI DOĞAL ÇEVRECĠ SEBZE-MEYVE KURUTMA SĠSTEMĠ. PROJE EKĠBĠ Süleyman SÖNMEZ Ercan AKÇAY Serkan DOĞAN. PROJE DANIġMANLARI TÜBĠTAK-BĠDEB LĠSE ÖĞRETMENLERĠ (FĠZĠK, KĠMYA, BĠYOLOJĠ VE MATEMATĠK) PROJE DANIġMANLIĞI EĞĠTĠMĠ ÇALIġTAYLARI LĠSE-1 (ÇALIġTAY 2011) FĠZĠK GRUP SES-2011 PROJE ADI DOĞAL ÇEVRECĠ SEBZE-MEYVE KURUTMA SĠSTEMĠ

Detaylı

Banka Kredileri E ilim Anketi nin 2015 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 10 Nisan 2015 tarihinde yay mland.

Banka Kredileri E ilim Anketi nin 2015 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 10 Nisan 2015 tarihinde yay mland. 21 OCAK-MART DÖNEM BANKA KRED LER E M ANKET Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man nin 21 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 1 Nisan 21 tarihinde

Detaylı

KONUTTA YENİ FİKİRLER

KONUTTA YENİ FİKİRLER KONUTTA YENİ FİKİRLER İSTANBUL TUZLA DA KONUT YERLEŞİMİ TASARIMI ULUSAL ÖĞRENCİ MİMARİ FİKİR PROJESİ YARIŞMASI JÜRİ DEĞERLENDİRME TUTANAĞI KONUTTA YENİ FİKİRLER: EMİNEVİM İstanbul, Tuzla da Konut Yerleşimi

Detaylı

St37 Çelik Levhanın Türbinli Kumlama Tezgâhında Kumlanması Esnasında İşleme Parametrelerinin Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisinin Deneysel Olarak İncelenmesi

St37 Çelik Levhanın Türbinli Kumlama Tezgâhında Kumlanması Esnasında İşleme Parametrelerinin Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisinin Deneysel Olarak İncelenmesi Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi / Karaelmas Science and Engineering Journal 4 (1), 58-62, 2014 Karaelmas Science and Engineering Journal Journal home page: http://fbd.beun.edu.tr Araştırma Makalesi

Detaylı

Taşıyıcı Sistem Elemanları

Taşıyıcı Sistem Elemanları BETONARME BİNALARDA OLUŞAN YAPI HASAR BİÇİMLERİ Bu çalışmanın amacı betonarme binaların taşıyıcı sistemlerinde meydana gelen hasarlar ve bu hasarların nedenleri tanıtılacaktır. Yapılarda hasarın belirtisi

Detaylı

Tekrar ve Düzeltmenin Erişiye Etkisi Fusun G. Alacapınar

Tekrar ve Düzeltmenin Erişiye Etkisi Fusun G. Alacapınar Journal of Language and Linguistic Studies Vol.2, No.2, October 2006 Tekrar ve Düzeltmenin Erişiye Etkisi Fusun G. Alacapınar Öz Problem durumu:tekrar, düzeltme ile başarı ve erişi arasında anlamlı bir

Detaylı

Alasim Elementlerinin Celigin Yapisina Etkisi

Alasim Elementlerinin Celigin Yapisina Etkisi Alasim Elementlerinin Celigin Yapisina Etkisi Karbonlu çeliklerden normal olarak sağlanamayan kendine has özellikleri sağlayabilmek amacıyla, bir veya birden fazla alaşım elementi ilave etmek suretiyle

Detaylı

Technological Applied Sciences Status : Original Study ISSN: 1308 7223 (NWSATAS) Received: October 2015 ID: 2016.11.1.2A0092 Accepted: January 2016

Technological Applied Sciences Status : Original Study ISSN: 1308 7223 (NWSATAS) Received: October 2015 ID: 2016.11.1.2A0092 Accepted: January 2016 Technological Applied Sciences Status : Original Study ISSN: 1308 7223 (NWSATAS) Received: October 2015 ID: 2016.11.1.2A0092 Accepted: January 2016 Oktay Adıyaman Fırat University, adiyamanoktay@gmail.com,

Detaylı

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Genel Başkanı olarak şahsım ve kuruluşum adına hepinizi saygılarımla selamlıyorum.

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Genel Başkanı olarak şahsım ve kuruluşum adına hepinizi saygılarımla selamlıyorum. Sayın Başkanlar, Sayın KĐK üyeleri, Sayın Katılımcılar, Sayın Basın Mensupları, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Genel Başkanı olarak şahsım ve kuruluşum adına hepinizi saygılarımla selamlıyorum.

Detaylı

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ i AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ TRAKTÖR AKS MİLİNİN YORULMA ANALİZİ MUSTAFA PERÇİN 120712010 YALÇIN DEMİRER 120712021 DANIŞMAN PROF. DR. SÜLEYMAN TAŞGETİREN Afyon

Detaylı

Araştırma Notu 15/177

Araştırma Notu 15/177 Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon

Detaylı

İnşaat Firmalarının Maliyet ve Süre Belirleme Yöntemleri Üzerine Bir Alan Çalışması

İnşaat Firmalarının Maliyet ve Süre Belirleme Yöntemleri Üzerine Bir Alan Çalışması İnşaat Firmalarının Maliyet ve Süre Belirleme Yöntemleri Üzerine Bir Alan Çalışması Latif Onur Uğur Süslü Sokak No: 4/2 Mebusevleri, Beşevler, 06580 Ankara E-Posta: latifugur@mynet.com, onurugurtr@yahoo.com

Detaylı

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1. BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1. BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ DENEY SORUMLUSU Arş.Gör. Şaban ULUS Haziran 2012 KAYSERİ

Detaylı

2015 Ekim ENFLASYON RAKAMLARI 3 Kasım 2015

2015 Ekim ENFLASYON RAKAMLARI 3 Kasım 2015 2015 Ekim ENFLASYON RAKAMLARI 3 Kasım 2015 2015 Ekim Ayı Tüketici Fiyat Endeksi ne (TÜFE) ilişkin veriler İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Kasım 2015 tarihinde yayımlandı. TÜİK tarafından aylık yayımlanan

Detaylı

KOMPOZİT ÜRÜN ÜRETİM ELEMANI (SMC BMC SICAK KALIPLAMA) (SEVİYE-3)

KOMPOZİT ÜRÜN ÜRETİM ELEMANI (SMC BMC SICAK KALIPLAMA) (SEVİYE-3) KOMPOZİT ÜRÜN ÜRETİM ELEMANI (SMC BMC SICAK KALIPLAMA) (SEVİYE-3) 1 2 KOMPOZİT ÜRÜN ÜRETİM ELEMANI (SMC BMC SICAK KALIPLAMA) (SEVİYE-3) ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME MODÜLLERİ VE İÇERİKLERİ 3 4 ÖĞRENME MODÜLÜ

Detaylı

BETONARME BĠR OKULUN DEPREM GÜÇLENDĠRMESĠNĠN STA4-CAD PROGRAMI ĠLE ARAġTIRILMASI: ISPARTA-SELAHATTĠN SEÇKĠN ĠLKÖĞRETĠM OKULU ÖRNEĞĠ

BETONARME BĠR OKULUN DEPREM GÜÇLENDĠRMESĠNĠN STA4-CAD PROGRAMI ĠLE ARAġTIRILMASI: ISPARTA-SELAHATTĠN SEÇKĠN ĠLKÖĞRETĠM OKULU ÖRNEĞĠ MYO-ÖS 2010- Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu 21-22 EKİM 2010-DÜZCE BETONARME BĠR OKULUN DEPREM GÜÇLENDĠRMESĠNĠN STA4-CAD PROGRAMI ĠLE ARAġTIRILMASI: ISPARTA-SELAHATTĠN SEÇKĠN ĠLKÖĞRETĠM

Detaylı

DÜNYA KROM VE FERROKROM PİYASALARINDAKİ GELİŞMELER

DÜNYA KROM VE FERROKROM PİYASALARINDAKİ GELİŞMELER DÜNYA KROM VE FERROKROM PİYASALARINDAKİ GELİŞMELER Dünyada üretilen krom cevherinin % 90 ının metalurji sanayinde ferrokrom üretiminde, üretilen ferrokromun da yaklaşık % 90 ının paslanmaz çelik sektöründe

Detaylı

YAPAY ZEKA. 2.1. Problem Çözme ve Karar Verme. 3.2. Problem Çözme Süreci

YAPAY ZEKA. 2.1. Problem Çözme ve Karar Verme. 3.2. Problem Çözme Süreci YAPAY ZEKA 3. Problem Çözümleme Durum Uzayı Arama Yöntemleri Kör Arama Yöntemi Bulgusal (Sezgisel) Arama Yöntemi Oyun (Rakip) Arama Yöntemi 2.1. Problem Çözme ve Karar Verme Problem çözme çoğunlukla düşünen

Detaylı

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 Attila Hancıoğlu ve İlknur Yüksel Alyanak Sağlık programlarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve ileriye yönelik politikaların belirlenmesi açısından neonatal, post-neonatal

Detaylı

Yakıt Özelliklerinin Doğrulanması. Teknik Rapor. No.: 942/7193278-00

Yakıt Özelliklerinin Doğrulanması. Teknik Rapor. No.: 942/7193278-00 Müşteri : Kozyatağı Mahallesi Sarı Kanarya Sok. No: 14 K2 Plaza Kat: 11 Kadıköy 34742 İstanbul Türkiye Konu : Seçilen Yakıt Özelliklerin Belirlenmesi için Dizel Yakıtlara İlişkin Testlerin, Doğrulanması

Detaylı

Analiz aşaması sıralayıcı olurusa proje yapımında daha kolay ilerlemek mümkün olacaktır.

Analiz aşaması sıralayıcı olurusa proje yapımında daha kolay ilerlemek mümkün olacaktır. Analiz Raporu Kısa Özet Her geçen gün eczanecilik sektörü kendi içerisinde daha da yarışır hale geliyor. Teknolojinin getirdiği kolaylık ile eczane otomasyonu artık elinizin altında. Çoğu eczacılar hastalarına

Detaylı

FREZELEMEDE KESİCİ TAKIM ÇAPI, AĞIZ SAYISI VE TALAŞ AÇISININ YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE KESİCİ TAKIM SEHİMLERİNE ETKİLERİ ÖZET ABSTRACT

FREZELEMEDE KESİCİ TAKIM ÇAPI, AĞIZ SAYISI VE TALAŞ AÇISININ YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE KESİCİ TAKIM SEHİMLERİNE ETKİLERİ ÖZET ABSTRACT FREZELEMEDE KESİCİ TAKIM ÇAPI, AĞIZ SAYISI VE TALAŞ AÇISININ YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE KESİCİ TAKIM SEHİMLERİNE ETKİLERİ Barkın BAKIR 1, Mustafa KURT 2, Gültekin BASMACI 3, Oğuz GİRİT 4 1 barkinbakir@marmara.edu.tr

Detaylı

İsmail Sarıtaş Accepted: January 2011. Süleyman Yaldız Series : 1A

İsmail Sarıtaş Accepted: January 2011. Süleyman Yaldız Series : 1A ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2011, Volume: 6, Number: 1, Article Number: 1A0136 Şakir Taşdemir ENGINEERING SCIENCES Süleyman Neşeli Received: October 2010 İsmail Sarıtaş Accepted:

Detaylı

SİLİNDİRİK TORNALAMA SIRASINDA MEYDANA GELEN ÇAP HATALARININ DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI

SİLİNDİRİK TORNALAMA SIRASINDA MEYDANA GELEN ÇAP HATALARININ DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. J. Fac. Eng. Arch. Gazi Univ. Cilt 5, No, 57-65, 1 Vol 5, No, 57-65, 1 SİLİNDİRİK TORNALAMA SIRASINDA MEYDANA GELEN ÇAP HATALARININ DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI Abdurrahman

Detaylı

OKUL BAZLI BÜTÇELEME KILAVUZU

OKUL BAZLI BÜTÇELEME KILAVUZU Üst Politika Belgelerinde Okul Bazlı Bütçe: Amaç: OKUL BAZLI BÜTÇELEME KILAVUZU 1. Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) 154- Okul idarelerinin bütçeleme süreçlerinde yetki ve sorumlulukları artırılacaktır.

Detaylı

FOTOĞRAFÇILIK HAKKINDA KISA NOTLAR

FOTOĞRAFÇILIK HAKKINDA KISA NOTLAR FOTOĞRAFÇILIK HAKKINDA KISA NOTLAR Fotoğraf çekimi esnasında farklı üç temel faktör fotoğrafın oluşumunu sağlar. Bunlar ISO ( ASA- DIN ) / DİYAFRAM -ENSTANTANE ( Shutter Obtüratör Perde ) olarak adlandırılır.

Detaylı

JET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI

JET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI makale JET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI Bekir NARĐN *, Yalçın A. GÖĞÜŞ ** * Y.Müh., TÜBĐTAK-SAGE ** Prof. Dr., Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Havacılık ve Uzay Mühendisliği

Detaylı

ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİNDE KAPASİTE ARTIRIMI VE LİSANS TADİLİ

ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİNDE KAPASİTE ARTIRIMI VE LİSANS TADİLİ Hukuk ve Danışmanlık ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİNDE KAPASİTE ARTIRIMI VE LİSANS TADİLİ Türkiye de serbest piyasa ekonomisine geçişle birlikte rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösteren,

Detaylı

3B CNC Torna Simülasyon Yazılımları için Poligon Tabanlı Nesne Modelleme. Object Modeling Based Polygon For 3D CNC Lathe Simulation Softwares

3B CNC Torna Simülasyon Yazılımları için Poligon Tabanlı Nesne Modelleme. Object Modeling Based Polygon For 3D CNC Lathe Simulation Softwares Politeknik Dergisi, 2016; 19 (2) : 155-161 Journal of Polytechnic, 2016; 19 (2) : 155-161 3B CNC Torna Simülasyon Yazılımları için Poligon Tabanlı Nesne Modelleme Harun GÖKÇE TÜBİTAK SAGE Savunma Sanayii

Detaylı

AISI 303 OSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN İŞLENMESİNDE KESME HIZI VE İLERLEMENİN TALAŞ BİÇİMİNE ETKİSİ

AISI 303 OSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN İŞLENMESİNDE KESME HIZI VE İLERLEMENİN TALAŞ BİÇİMİNE ETKİSİ 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS 09), 13-15 Mayıs 2009, Karabük, Türkiye AISI 303 OSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN İŞLENMESİNDE KESME HIZI VE İLERLEMENİN TALAŞ BİÇİMİNE ETKİSİ THE EFFECT

Detaylı

Daha fazla seçenek için daha iyi motorlar

Daha fazla seçenek için daha iyi motorlar Daha fazla seçenek için daha iyi motorlar Kollmorgen, Universal Robots'un daha hafif ve daha güçlü olmasını sağlıyor Altı eksenli robotlar; örneğin, işleme ve üretim tesislerinde kullanılmaktadır. Bu robotlar,

Detaylı

Metal Kesme Teorisi (MFGE 541) Ders Detayları

Metal Kesme Teorisi (MFGE 541) Ders Detayları Metal Kesme Teorisi (MFGE 541) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Metal Kesme Teorisi MFGE 541 Her İkisi 2 2 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin

Detaylı

Araştırma Notu 11/113

Araştırma Notu 11/113 Araştırma Notu 11/113 29 Nisan 2011 MİLLETVEKİLİ DAĞILIM SENARYOLARI VE YENİ ANAYASA Seyfettin Gürsel 1 Yönetici Özeti 12 Haziran milletvekili seçimlerinden çıkacak yeni TBMM nin bileşimi sadece iktidarı

Detaylı

GÜMRÜK ETKİNLİKLERİ BİLGİ ŞÖLENİ

GÜMRÜK ETKİNLİKLERİ BİLGİ ŞÖLENİ GÜMRÜK ETKİNLİKLERİ BİLGİ ŞÖLENİ HABER BÜLTENİ 09-10 Aralık 2014 tarihlerinde Akören Ali Rıza Ercan Meslek Yüksekokulu tarafından organize edilen Gümrük Etkinlikleri Bilgi Şöleni tamamlanmıştır. Panellerden

Detaylı

YILDIZ JOURNAL OF ART AND DESIGN Volume: 2, Issue: 1, 2015, pp 19-25

YILDIZ JOURNAL OF ART AND DESIGN Volume: 2, Issue: 1, 2015, pp 19-25 ALÜMİNA - SİLİS MİKTAR VE ORANININ SIR ÖZELLİKLERİNE ETKİLERİ THE EFFECTS OF ALUMINA-SILICA AMOUNTS AND RATIO OF ON THE GLAZE PROPERTIES Öz Ensar TAÇYILDIZ* *Anadolu Üniversitesi Porsuk Meslek Yüksekokulu,

Detaylı

Tel Erozyon Yönteminde İşlem Parametrelerinin Malzemenin Mikroyapı ve Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisi

Tel Erozyon Yönteminde İşlem Parametrelerinin Malzemenin Mikroyapı ve Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisi F. Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16(2), 281-290, 2004 Özet Tel Erozyon Yönteminde İşlem Parametrelerinin Malzemenin Mikroyapı ve Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisi Ulaş ÇAYDAŞ ve Ahmet HASÇALIK Fırat

Detaylı

BBH - Groupama Emeklilik Gruplara Yönelik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu

BBH - Groupama Emeklilik Gruplara Yönelik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu BBH - Groupama Emeklilik Gruplara Yönelik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu BIST-100, Haziran da %11,28 lik düşerek 76.295 den kapandı. Aynı dönemde Bankacılık endeksi %15,41, Sanayi endeksi

Detaylı

PROJE. Proje faaliyetlerinin teknik olarak uygulanması, Sanayi Genel Müdürlüğü Sanayi Politikaları Daire Başkanlığınca yürütülmüştür.

PROJE. Proje faaliyetlerinin teknik olarak uygulanması, Sanayi Genel Müdürlüğü Sanayi Politikaları Daire Başkanlığınca yürütülmüştür. PROJE Avrupa Birliği IPA 1. Bileşeni kapsamında T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı nın Sanayi Stratejisine İlişkin İdari Kapasitesinin Güçlendirme Projesi (IPA Component I, TR 2009/0320.01) 22 Ocak

Detaylı

Ara Dönem Faaliyet Raporu MART 2014

Ara Dönem Faaliyet Raporu MART 2014 MART 2014 Raporun Ait Olduğu Dönem : 01.01.2014 31.03.2014 Bankanın Ticaret Ünvanı : TAIB YatırımBank A.Ş. Genel Müdürlük Adresi : Yüzbaşı Kaya Aldoğan Sokak Aksoy İş Merkezi No. 7 Kat 3 Zincirlikuyu,

Detaylı

ALPHA ALTIN RAPORU ÖZET 26 Ocak 2016

ALPHA ALTIN RAPORU ÖZET 26 Ocak 2016 ALPHA ALTIN RAPORU ÖZET 26 Ocak 2016 19 Ocak 2016 tarihli Alpha Altın raporumuzda paylaştığımız görüşümüz; Kısa dönemde 144 günlük ortalama $1110.82 trend değişimi için referans takip seviyesi olabilir.

Detaylı

fırça, rulo, cırcır vasıtasıyla elyafa yedirilir. Maliyeti en düşük

fırça, rulo, cırcır vasıtasıyla elyafa yedirilir. Maliyeti en düşük Bu yazımızda daha önce sözünü ettiğimiz kompozit materyallerin uygulamasına değineceğiz. Laminasyon denilen işlem, elyaf ve reçinenin bir araya getirilerek kompozit materyale dönüşmesine verilen isimdir.

Detaylı

Basit Kafes Sistemler

Basit Kafes Sistemler YAPISAL ANALİZ 1 Basit Kafes Sistemler Kafes sistemler uç noktalarından birleştirilmiş narin elemanlardan oluşan yapılardır. Bu narin elemanlar, yapısal sistemlerde sıklıkla kullanılan ahşap gergi elemanları

Detaylı