Mimarlık Bölümlerinin Tercihlerinin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi.

Transkript

1 Mimarlık Bölümlerinin Tercihlerinin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. Demet IRKLI ERYILDIZ T.C. Maltepe Üniversitesi, Mimarlık Bölümü 1983 yılından başlayarak Türkiye ve KKTC de Devlet ve Vakıf Üniversitelerinde tam ve yarı zamanlı olarak çalışmaktayım. Ayrıca Ulusal, Uluslararası eğitimle ilgili pek çok komisyon ve kurullarda yer aldım. Mimarlar Odası nın konuyla ilgili komisyonlarında da görev yaptım. Lefke Avrupa Üniversitesindeki bölüm başkanlığım sırasında da aktif olarak mimarlık eğitiminin karar sürecinde yer aldım. Bugünkü konuşmamda da, öğretim yılında Mimarlık Bölümlerinin tercih edilmesine yönelik bir inceleme ve değerlendirme çalışması sunacağım. Çalışma amacı ve Yöntem Mimarlık bölümlerinin önerisi ve YÖK ün belirlemesi sonucunda saptanan kontenjanlar için bütüncül bir çalışma yapılması (MOBBİG, Mimarlar Odası, YÖK, MİAK vb kurumlar işbirliğiyle) konusunun tartışılması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada ÖSYS En Küçük ve En Büyük Puanlar TABLO4 kullanılarak analizler yapılmıştır. ÖSYS kılavuzunda 44 Üniversitenin, 75 programında toplam 3016, Mimarlık kontenjanı yer almıştır. Bu kontenjanın dağılımı aşağıda ki Tabloda ve şemada özetlendiği şekliyle 4 katagoriye ayrılabilir: Kontenjan Üniversite Program Devlet Vakıf KKTC(514)+Yurtdışı(85) TOPLAM KKTC, 514, 17% Yurtdışı, 85, 3% Devlet, 1462, 48% Devlet Vakıf KKTC Yurtdışı Vakıf, 955, 32%

2 Kontenjan dağılımında büyük pay % 48, devlet üniversitelerine aittir. Bunu % 32 lik oranla Türkiye vakıf üniversiteleri izlemektedir ÖSYS En Küçük ve En Büyük Puanlar TABLO 4 den alınarak hazırlanan aşağıdaki tablo incelenerek çeşitli okumalar yapılabilir.

3 Statü Üniversite Adı Fakülte Adı Bölüm Adı Puan Kontenjan Yerleşen Genel Genel Okul Okul Türü Kontenjan Kontenjan Birincisi Birincisi En En Küçük En Büyük Küçük En Büyük Puanı Puanı Puanı Puanı 1 Devlet ABANT İZZET BAYSAL ÜNİV. (BOLU) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Devlet ANADOLU ÜNİV. (ESKİ EHİR) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Yurtdışı AZERBAYCAN MİMARLIK VE İN AAT ÜN Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Yurtdışı AZERBAYCAN MİMARLIK VE İN AAT ÜN Mimarlık Fak. Mimarlık (Burslu) SAY Vakıf BAHÇE EHİR ÜNİV. (İSTANBUL) Mimarlık ve Tasarım Fak. Mimarlık SAY Vakıf BAHÇE EHİR ÜNİV. (İSTANBUL) Mimarlık ve Tasarım Fak. Mimarlık (%50 Burslu) SAY Vakıf BAHÇE EHİR ÜNİV. (İSTANBUL) Mimarlık ve Tasarım Fak. Mimarlık (Burslu) SAY Devlet BALIKESİR ÜNİV. Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Vakıf BEYKENT ÜNİV. (İSTANBUL) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Vakıf BEYKENT ÜNİV. (İSTANBUL) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık (%50 Burslu) SAY Vakıf BEYKENT ÜNİV. (İSTANBUL) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık (Burslu) SAY Devlet BOZOK ÜNİV. (YOZGAT) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Devlet ÇUKUROVA ÜNİV. (ADANA) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Devlet DİCLE ÜNİV. (DİYARBAKIR) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY KKTC DOĞU AKDENİZ ÜNİV. (KKTC GAZİMAĞ Mimarlık Fak. Mimarlık SAY KKTC DOĞU AKDENİZ ÜNİV. (KKTC GAZİMAĞ Mimarlık Fak. Mimarlık (Burslu) SAY Vakıf DOĞU ÜNİV. (İSTANBUL) Sanat ve Tasarım Fak. Mimarlık SAY Vakıf DOĞU ÜNİV. (İSTANBUL) Sanat ve Tasarım Fak. Mimarlık (%50 Burslu) SAY Vakıf DOĞU ÜNİV. (İSTANBUL) Sanat ve Tasarım Fak. Mimarlık (Burslu) SAY Devlet DOKUZ EYLÜL ÜNİV. (İZMİR) Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Devlet ERCİYES ÜNİV. (KAYSERİ) Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Devlet ESKİ EHİR OSMANGAZİ ÜNİV. Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Devlet GAZİ ÜNİV. (ANKARA) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY GEBZE YÜKSEK TEKNOLOJİ 24 Devlet ENSTİTÜSÜ Mimarlık Fak. Mimarlık SAY KKTC GİRNE AMERİKAN ÜNİV. (KKTC GİRNE) Mimarlık, Tasarım ve Güzel Sana Mimarlık SAY KKTC GİRNE AMERİKAN ÜNİV. (KKTC GİRNE) Mimarlık, Tasarım ve Güzel Sana Mimarlık (%50 Burslu) SAY

4 27 Vakıf HALİÇ ÜNİV. (İSTANBUL) Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Vakıf HALİÇ ÜNİV. (İSTANBUL) Mimarlık Fak. Mimarlık (Burslu) SAY Vakıf İSTANBUL AREL ÜNİV. Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Vakıf İSTANBUL AREL ÜNİV. Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık (%25 Burslu) SAY Vakıf İSTANBUL AREL ÜNİV. Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık (Burslu) SAY Vakıf İSTANBUL AYDIN ÜNİV. Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Vakıf İSTANBUL AYDIN ÜNİV. Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık (%50 Burslu) SAY Vakıf İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİV. Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Vakıf İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİV. Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık (%50 Burslu) SAY Vakıf İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİV. Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık (%75 Burslu) SAY Vakıf İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİV. Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık (Burslu) SAY Devlet İSTANBUL TEKNİK ÜNİV. Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Vakıf İZMİR EKONOMİ ÜNİV. Güzel Sanatlar ve Tasarım Fak. Mimarlık SAY Vakıf İZMİR EKONOMİ ÜNİV. Güzel Sanatlar ve Tasarım Fak. Mimarlık (Burslu) SAY Devlet İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ Mimarlık Fak. Mimarlık (İngilizce) SAY Devlet KARABÜK ÜNİV. Safranbolu Fethi Toker Güzel San Mimarlık SAY Devlet KARADENİZ TEKNİK ÜNİV. (TRABZON) Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Devlet KOCAELİ ÜNİV. Mimarlık ve Tasarım Fak. Mimarlık SAY KKTC LEFKE AVRUPA ÜNİV. (KKTC LEFKE) Mimarlık ve Mühendislik Fak. Mimarlık SAY KKTC LEFKE AVRUPA ÜNİV. (KKTC LEFKE) Mimarlık ve Mühendislik Fak. Mimarlık (Burslu) SAY Vakıf MALTEPE ÜNİV. (İSTANBUL) Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Vakıf MALTEPE ÜNİV. (İSTANBUL) Mimarlık Fak. Mimarlık (%50 Burslu) SAY Vakıf MALTEPE ÜNİV. (İSTANBUL) Mimarlık Fak. Mimarlık (Burslu) SAY Vakıf MALTEPE ÜNİV. (İSTANBUL) Mimarlık Fak. Mimarlık (Üstün Başarı Burslu) SAY Devlet MARDİN ARTUKLU ÜNİV. Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Devlet MERSİN ÜNİV. Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Devlet MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR ÜNİV Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Vakıf OKAN ÜNİV. (İSTANBUL) Mühendislik Mimarlık Fak. Sayısal Programlar SAY Vakıf OKAN ÜNİV. (İSTANBUL) Mühendislik Mimarlık Fak. Sayısal Programlar (%50 Burslu) SAY Vakıf OKAN ÜNİV. (İSTANBUL) Mühendislik Mimarlık Fak. Sayısal Programlar (Burslu) SAY Devlet ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİV. (ANKARA) Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Devlet SELÇUK ÜNİV. (KONYA) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY

5 59 Devlet SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİV. (ISPARTA) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Devlet TRAKYA ÜNİV. (EDİRNE) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Devlet ULUDAĞ ÜNİV. (BURSA) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY KKTC ULUSLARARASI KIBRIS ÜNİV. (KKTC LEF Güzel Sanatlar Fak. Mimarlık SAY KKTC ULUSLARARASI KIBRIS ÜNİV. (KKTC LEF Güzel Sanatlar Fak. Mimarlık (%50 Burslu) SAY SAMühendislik ve Doğa Bilimleri 64 Yurtdışı ULUSLARARASI SARAYBOSNA ÜNİV. Fa Mimarlık SAY Yurtdışı ULUSLARARASI SARAYBOSNA ÜNİV. SAMühendislik ve Doğa Bilimleri Fa Mimarlık (%25 Teşvik Bursu) SAY Yurtdışı ULUSLARARASI SARAYBOSNA ÜNİV. SAMühendislik ve Doğa Bilimleri Fa Mimarlık (%50 Başarı Bursu) SAY KKTC YAKIN DOĞU ÜNİV. (KKTC LEFKO A) Mimarlık Fak. Mimarlık SAY KKTC YAKIN DOĞU ÜNİV. (KKTC LEFKO A) Mimarlık Fak. Mimarlık (Burslu) SAY Vakıf YA AR ÜNİV. (İZMİR) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Vakıf YA AR ÜNİV. (İZMİR) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık (%50 Burslu) SAY Vakıf YA AR ÜNİV. (İZMİR) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık (Burslu) SAY Vakıf YEDİTEPE ÜNİV. (İSTANBUL) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık SAY Vakıf YEDİTEPE ÜNİV. (İSTANBUL) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık (Başarı Burslu) SAY Vakıf YEDİTEPE ÜNİV. (İSTANBUL) Mühendislik Mimarlık Fak. Mimarlık (Destek Burslu) SAY Devlet YILDIZ TEKNİK ÜNİV. (İSTANBUL) Mimarlık Fak. Mimarlık SAY

6 Bu yılki kılavuz 127 sayfa, bu kılavuzda yer alan Üniversitelerin bütün Mimarlık Okulları nı tarayarak tablolaştırdım. Bu çalışmanın Veritabanı Komisyonumuzca da kullanılabileceğini düşünüyorum. Mimarlık programlarında; 3 ana kategori var: Devlet (25), Vakıf (12 - İstanbul 10, İzmir 2-), Yurtdışı* (7): Toplam 44 *(KKTC - 5, Azerbaycan - 1, Bosna Hersek - Saraybosna - 1) Son iki yılda çok sayıda yeni üniversite - bölüm açıldığı izlenmektedir. Bunun tercihlere etkisi nasıl olmuştur? Mimarlık bölümlerinin kontenjanları her yıl dolmaktaydı. Bu yıl bazı vakıf ve özel Üniversitelerde boş kontenjanlar kaldığı görülmüştür. Nedenleri nelerdir? Öğrenci (kontenjan) sayısı nedir? Giren-boş kalan kontenjan - öğrenci sayısı nedir? (vb. niceliksel veriler) Mimarlık bölümleri için planlama ve strateji belirlemede verilerin kullanılması En yüksek puana göre sıralamaya baktığımızda İstanbul Teknik Üniversitesi ve ODTÜ üst sırada yer alıyor (367 puan), onları yaklaşık 20 puanlık bir dilim farkı ile yine bir grup devlet üniversitesi izliyor. Tabii Bölümlerin kontenjan sayıları da önemli 21 öğrenci alan da var, 144 öğrenci alan da. O yüzden, taban puanlarda dikkate alınmalı. Bazı Vakıf Üniversitelerinin burslu öğrencilerinin de bu ilk iki üniversiteyi yakından izlediği gözlemleniyor. Bunların arasında İzmir Ekonomi ve Bahçeşehir Üniversiteleri sayılabilir. İzmir Ekonomi Üniversitesi, vakıf üniversiteleri içinde en yüksek puan olan 347 yle öğrenci alırken, 248 en düşük puanla öğrenci alan vakıf üniversitesi mimarlık programı da bulunuyor. Aradaki 100 puanlık bu çok büyük farkın daha üniversiteye başlarkenki öğrenci seviyesinin farkı açısından değerlendirilmesi gereken bir etmen olduğu anlaşılıyor. Yine kategori ayırmaksızın bakıldığında en yüksek puan 367 (Devlet Üniversiteleri) ile en düşük puan 210 (KKTC Üniversitesi) arasındaki 157 puanlık fark çarpıcıdır. Yine KKTC deki Üniversitelerde, örneğin 80 kontenjanının 15 ini doldurmuş olan bu üniversitede 15. olan öğrencinin puanı 217 ise, geri kalan kontenjan boşluğu daha da düşük puanlı öğrencilerle doldurulabilmektedir. Ankara, İstanbul, İzmir Üniversitelerinin daha çok tercih edilmesi gerçeğinin yanı sıra bu yıl ki tercihlerde Erciyes Üniversitesinin sekizinci sıraya gelmesi ve Süleyman Demirel üniversitesinin de yine iyi bir yer tutması dikkat çekiyor. Burada, sıralamayı üst puandan okumanın rolünün yanı sıra bu Üniversitelerin bölgelerinde kaliteli eğitim veren kurumlar olarak kabul gördükleri de anlaşılabilir. Tabloda en düşük ve en yüksek puan sütunlarında sayı olmayan programlar kontenjanını dolduramayanlar. Bu durum bu yıl özellikle Kuzey Kıbrıs ve yurtdışı Üniversitelerinde izleniyor. Burada yabancı dil de eğitimin de tercih üzerinde rol oynadığını görüyoruz. Yine bu Üniversitelere baktığımızda, kontenjan sayılarının da çok yüksek olduğunu görüyorsunuz. Bu noktada düşünülmesi gereken bir çelişki var. Tabii Kontenjanlarda ki boşluklar daha sonra tekrar ilan edilen ek kontenjanlarla doldurulabilir ya da dolu gibi görünen kontenjanların da tamamı için kayıt yaptırılmayabilir.

7 Bu çalışmayı yaparken amacım bazı üniversiteleri yüceltmek ya da azımsamak değil, durum saptaması yaparak mimarlık mesleği için gereken sayısal öngörüler için planlama yapmaya araç oluşturmak. Bu tür analizler çoğaltılabilir. Tablodan çeşitli okumalar yapılarak kontenjan saptanması yapılabilir. Bu analizlerden örnekler seçerek konuyu tartışmaya açmak istedim. Özet olarak gözlemlerimi şöyle sıralayabilirim; Devlet Üniversitelerinde kontenjanlar doluyor Vakıf (Türkiye) Üniversitelerinde kontenjanlar doluyor (OKAN Üniversitesinde farklı bir yaklaşım izleniyor) KKTC + Yurtdışı burslu çğrenci kontenjanları doluyor En yüksek - En düşük puanlara göre Üniversiteler arasındaki tercih için tablo kullanılarak değerlendirmeler yapılabiliyor Tercihte Üniversitenin bulunduğu yerin de (kent ya da semt) önemli olduğu izleniyor Sonuç olarak: Mimarlık Bölümlerinin kontenjanları ne kadardır ve neye göre saptanmaktadır? Bölümlerde boş kalan kontenjan ne kadardır? sorularının sayısal değerleri 2009 yılı örneğinde sunulmaya çalışılmıştır. Üniversitelerin bireysel değerlendirmeleri ve YÖK ün tespit ettiği kontenjanları dolduracak öğrenci niteliğinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Bugün sunduğum tabloda yer almayan kuruluşunu tamamlamış ancak henüz öğrenci almayan mimarlık bölümleri de var. Yeni açılan devlet ve vakıf üniversiteleri de var. Bu artış nereye kadar hangi ölçütlerle sürecek? YÖK ün yanı sıra Mimarlar Odası ve MİAK benzeri diğer mesleki kuruluşların yapacağı bütüncül çalışmalarla, ülkenin hangi alanlarda ve niteliklerde mimara ihtiyacı olduğu belirlenerek kontenjan saptamaları yapılabilir. Teşekkür ederim.