Cep Yardımcısı SABISTON CERRAHİ DERS KİTABI

Transkript

1

2 Cep Yardımcısı SABISTON CERRAHİ DERS KİTABI

3

4 Cep Yardımcısı Sabıston Cerrahi Ders Kitabı 17. BASKI Courtney M. Townsend, jr., m.d. Professor and John Woods Harris Distinguished Chairman Department of Surgery, The University of Texas Medical Branch Galveston, Texas R. Daniel Beauchamp, m.d. J. C. Foshee Distinguished Professor of Surgery Chairman, Section of Surgical Sciences Vanderbilt University School of Medicine; Surgeon-in-Chief Vanderbilt University Hospital Nashville, Tennesee B. Mark Evers, m. d. Professor and Robertson-Poth Distinguished Chair in General Surgery Department of Surgery The University of Texas Medical Branch Galveston, Texas Kenneth L. Mattox, m. d. Professor and Vice Chairman Department of Surgery, Baylor College of Medicine Chief of Staff and Chief of Surgery Ben Taub General Hospital, Houston, Texas ÇEVİRİ EDİTÖRLERİ Prof. Dr. Zafer Malazgİrt Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/Samsun Doç. Dr. Koray Topgül Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/Samsun NOBEL TIP KİTABEVLERİ

5 2013 NOBEL TIP KİTABEVLERİ CEP YARDIMCISI SABISTON CERRAHİ DERS KİTABI, 17. BASKI Çeviri Editörleri: Prof. Dr. Zafer Malazgirt - Doç. Dr. Koray Topgül ISBN: POCKET COMPANION TO SABISTON TEXTBOOK OF SURGERY, SEVENTEENTH EDITION Courtney M. Townsend, jr., M.D. - R. Daniel Beauchamp, M.D. B. Mark Evers, M.D. - Kenneth L. Mattox, M.D. ISBN: X Elsevier Inc. Bu kitabın Türkçeye çeviri hakkı Elsevier Inc. tarafından Nobel Tıp Kitabevleri Ltd.Şti ne verilmiştir ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri yasası gereği herhangi bir bölümü, resmi veya yazısı, yazarların ve yayınlayıcısının yazılı izni alınmadan tekrarlanamaz, basılamaz, kopyası çıkarılamaz, fotokopisi alınamaz veya kopya anlamı taşıyabilecek hiçbir işlem yapılamaz. Düzenleme: Kapak: Baskı /Cilt: Nobel Tıp Kitabevleri - Can Gelgeç Can Gelgeç Nobel Matbaacılık, Hadımköy - İSTANBUL NOBEL TIP KİTABEVLERİ LTD. ŞTİ. ÇAPA Millet Cad. No:111 Çapa-İstanbul Tel: (0212) Fax: (0212) CERRAHPAŞA Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Karşısı Park içi Cerrahpaşa-İstanbul Tel: (0212) KADIKÖY Rıhtım Cad. Derya İş Merkezi No: 7 Kadıköy-İstanbul Tel: (0216) ANKARA Sağlık Sokak No:17/C Çankaya (Sıhhiye) Tel: (0312) ANTALYA Meltem Mahallesi Dumlupınar Bulvarı Başkent Sit. B Blok. No: 4 Meltem-Antalya Tel: (0242) BURSA Uludağ Üniversitesi Görükle Kampüsü Kampüs AVM No: 7 Nilüfer-Bursa Tel: (0224) ELAZIĞ Yahya Kemal Cad. Üniversite Mah. No: 36/B Tel: (0424) SAMSUN Ulugazi Mah. 19 Mayıs Bulvarı 16/6 Tel: (0362)

6 v Önsöz Cep Yardımcısı, Sabiston Cerrahi Ders Kitabı: Modern Cerrahi Uygulamanın Biyolojik Esasları adlı eserin 17. baskısında yer alan konuların özet bilgilerini içeren bir başvuru kaynağıdır. Önlük cebinde taşınabilecek bu kitap, tıp öğrencilerinin ve intörnlerin ihtiyaç duydukları tıp bilgilerine hemen ulaşmalarını sağlayacaktır. Bu kitap; 17. Baskının içeriğinden bir özet kaynak olarak derlenmiştir. Cep Yardımcısı, adı geçen ders kitabının yerine geçecek bir eser değildir. Okuyucu, öğrenmek istediği konuyla ilgili daha geniş bilgiye ulaşmak üzere esas referans kitaba yönelmelidir. Courtney M. Townsend, Jr., M.D. v

7

8 vii Çeviri Editörleri Önsözü Hekimlerin, intörn ve tıp öğrencilerinin bir bilgiye acil ihtiyaç duydukları anlar vardır. Bir vizit veya toplantı öncesinde ya da bir konuda fikir bildirmek üzere iken acil ihtiyaç duyulan bir bilgiye ulaşmak her zaman çok kolay olmayabilir. Günlük yaşamımızda bir ders kitabını her zaman yanımızda taşımak mümkün olmadığı gibi, o kitaptaki bir konuyu çok kısa sürede gözden geçirmek ve kavramak çok da pratik olmayabilir. Elinizde bulunan Cep Yardımcısı böyle bir amaca yönelik olarak hazırlanmış bir acil başvuru kaynağıdır. Bu nedenle de cep yardımcısı adını almıştır. Sabiston Cerrahi Ders Kitabı nın 17. Baskısındaki bilgilerin bir özeti olarak hazırlanmış olan bu eser, güvenilir ve modern tıp bilgileri ile uyumlu bir yapıya sahiptir. Bu eserin her bir konusu, o konuda uzmanlığı bulunan hekimler tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Çeviri Editörlüğümüz de, okuyucunun hızla okuması ve konuyu hemen kavramasına imkan sağlayacak kısa ve kesin ifadeli metinler oluşmasına özen göstermiştir. Bu özet kaynağın; hekimlerin ve öğrencilerin çanta ve ceplerinde kullanıma hazır bir yardımcı olarak yer alması ve acil bilgi başvurularını karşılaması dileklerimizle. Prof. Dr. Zafer Malazgirt Doç. Dr. Koray Topgül vii

9

10 İçindekiler 1 Cerrahide Etik 1 2 Molekül ve Hücre Biyolojisi 3 3 İltihabi Cevabın Medyatörü Olarak Sitokinlerin Rolü 13 4 Şok, Elektrolit ve Sıvı Dengesi 25 5 Cerrahide Hematolojik Prensipler 61 6 Cerrahi Hastalarda Metabolizma 75 7 Yara İyileşmesi 97 8 Cerrahi Sonuçların Kritik Değerlendirilmesi Preoperatif ve Operatif Cerrahinin İlkeleri Cerrahlar için Ultrasonografi Kullanımı Cerrahi Enfeksiyonlar ve Antibiyotik Seçimi İmmünsupresyonlu Hastada Cerrahi Sorunlar Cerrahi Komplikasyonlar Yaşlılarda Cerrahi Morbid Obezite Anesteziyolojinin Prens ipleri, Ağrı Yönetimi ve Bilinçli Sedasyon Minimal İnvaziv Cerrahi Cerrahide Yeni Teknolojiler: Bilişim, Elektronik Bilimi, Robot Teknolojisi Akut Travma Yönetimi Kas İskelet Sistemi Yaralanmalarının Acil Bakımı Yanıklar Isırıklar ve Böcek sokmaları Cerrahi Yoğun Bakım Yaygın Olmayan Sivil Felaketlerde Cerrahın Rolü Transplantasyon, İmmunoloji ve İmmunsupresyon Karın içi Organların Transplantasyonu Tümör Biyolojisi ve Tümör Belirteçleri Melanoma ve Deri Maligniteleri Yumuşak Doku Sarkomları ve Kemik Tümörleri Baş ve Boyun Meme Hastalıkları Meme Rekonstrüksiyonu Tiroid Paratiroid Bezi Endokrin Pankreas Pitüiter ve Adrenal Bez Multiple Endokrin Neoplazi Sendromları Özofagus 517 ix

11 x İçİndekİler 39 Hiatus Fıtığı ve Gastroözofageal Reflü Hastalığı Karın Duvarı, Umblikus, Periton, Mezenter, Omentum ve Retroperiton Fıtıklar Akut Karın Akut Gastrointestinal Kanama Mide İnce Bağırsak Apendiks Kolon ve Rektum Anüs Karaciğer Sirozun Cerrahi Komplikasyonları ve Portal Hipertansiyon Safra Yolları Ekzokrin Pankreas Dalak Göğüs Duvarı ve Plevra Mediyasten Akciğer (Pulmoner Emboli ve Torasik Outlet Sendromunu Kapsayan) Konjenital Kalp Hastalıkları Koroner Arter Hastalıklarının Cerrahi Tedavisi Edinsel Kalp Hastalıkları: Kapak Hastalıkları Torasik Damarsal Yapılar (Torasik Aortanın Önemi) Endovasküler Cerrahi Serebrovasküler Hastalık Anevrizmal Damar Hastalıkları Periferik Tıkayıcı Arter Hastalığı Vasküler Travma Venöz Hastalık Lenfatikler Damaryolları ve Portlar Çocuk Cerrahisi Nöroşirürji Plastik Cerrahi El Cerrahisi Jinekolojik Cerrahi Gebe Hastada Cerrahi Ürolojik Cerrahi 1111 İndeks 1129

12 Çevirenler 1. Prof. Dr. Zafer MALAZGİRT 2. Prof. Dr. Dr. Sevilhan ARTAN Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Falültesi Tıbbi Genetik AD/ Eskişehir 3. Prof. Dr. Hülya SUNGURTEKİN Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Denizli Prof. Dr. Uğur SUNGURTEKİN Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD/ Denizli 4. Prof. Dr. Cafer POLAT Dr. Hamza ÇINAR 5. Prof. Dr. Rasim GENÇOSMANOĞLU Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İstanbul 6. Prof. Dr. Mehmet OĞUZ Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Ankara 7. Doç. Dr. Ediz ALTINLI Haydarpaşa Numune Hastanesi 2. Genel Cerrahi Kliniği/ İstanbul 8. Prof. Dr. Erdoğan SÖZÜER Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Kayseri 9. Dr. Nihan Turhan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakült esi Genel Cerrahi AD/ Ankara Prof. Dr. Bülent TIRNAKSIZ Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Ankara 10. Dr. Nihan Turhan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Ankara Prof. Dr. Bülent TIRNAKSIZ Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Ankara 11. Doç. Dr. Halil Kaya YORGANCI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Ankara 12. Doç. Dr. Atıl ÇAKMAK Op. Dr. Cihangir AKYOL Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ 13. Prof. Dr. Emin ERSOY Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Ankara Op. Dr. Kürşat DİKMEN S.B. Birecik Devlet Hastanesi Genel Cerrahi AD/ Şanlıurfa 14. Doç. Dr. Koray TOPGÜL Yard. Doç. Dr. S. Savaş YÜRÜKER 15. Doç. Dr. Yunus YAVUZ İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İstanbul xi

13 xii Çevirenler 16. Doç. Dr. Ebru KELSAKA Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD/ Samsun 17. Prof. Dr. Metin ERTEM İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İstanbul Dr. Emel ÖZVERİ Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü/ İstanbul 18. Yard. Doç. Dr. S. Savaş YÜRÜKER Doç. Dr. Koray TOPGÜL 19. Dr. Kurtuluş AÇIKSARI Okmeydanı EAH, Acil Tıp Kliniği, İstanbul Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU Şişli Florence Nightingale Hastanesi, İstanbul 20. Prof. Dr. Yılmaz TOMAK Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD/ Samsun 21. Yard. Doç. Dr. Ahmet BAL Bozok Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Yozgat 22. Doç. Dr. Ahmet BAYDIN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD/ Samsun 23. Doç. Dr. Fatma ÜLGER Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD/Samsun 24. Dr. Kurtuluş AÇIKSARI Okmeydanı EAH, Acil Tıp Kliniği, İstanbul Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU Şişli Florence Nightingale Hastanesi, İstanbul 25. Prof. Dr. Alihan GÜRKAN Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İstanbul 26. Prof. Dr. Alihan GÜRKAN Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İstanbul Prof. Dr. Cüneyt KAYAALP İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Malatya 27. Doç. Dr. Güzin GÖNÜLLÜ DEMİRAĞ Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı/ Samsun 28. Doç. Dr. Uğur BERBEROĞLU Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2.Cerrahi Kliniği/ Ankara Doç. Dr. Kaptan GÜLBEN Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2.Cerrahi Kliniği/ Ankara 29. Prof. Dr. Mahmut BAŞOĞLU Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fak ültesi Genel Cerrahi AD/Samsun Prof. Dr. Nevzat DABAK Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD/ Samsun 30. Yrd. Doç. Dr. Şenol POLAT Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları AD/İstanbul Prof. Dr. Cüneyd ÜNERİ Acıbadem Sağlık Grubu Kozyatağı Acıbadem Hastanesi/ İstanbul

14 Çevirenler xiii 31. Doç. Dr. Bekir KURU 32. Pof. Dr. Osman Ata UYSAL VKV Amerikan Hastanesi Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Bölümü/ İstanbul 33. Prof.Dr.Nusret KORUN Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Bursa 34. Prof. Dr. Zafer MALAZGİRT Op. Dr. Serap Melek DOĞAN S.B. Malatya Devlet Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü/ Malatya 35. Yard. Doç. Dr. İlhan KARABIÇAK Doç. Dr. Koray TOPGÜL 36. Prof. Dr. Zafer MALAZGİRT Doç. Dr. Tarık Zafer NURSAL Özel BSK Metropark Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü/ Adana 37. Yrd. Doç. Dr. Aykut SOYDER Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Aydın Prof. Dr. Serdar ÖZBAŞ Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Aydın 38. Prof. Dr. Sinan ERSİN Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İzmir Op. Dr. Özgür FIRAT Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İzmir Op. Dr. Can KARACA Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İzmir 39. Prof. Dr. Zafer MALAZGİRT Prof. Dr. Sinan ERSİN Ege Üniv ersitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İzmir 40. Prof. Dr. Tahsin ÇOLAK Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi A.D/ Mersin Yrd. Doç.Dr. Ahmet DAĞ Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi A.D/ Mersin 41. Doç. Dr. Koray TOPGÜL 42. Prof. Dr. Mahmut BAŞOĞLU 43. Dr. Enver KUNDUZ İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İstanbul Prof. Dr. Oktar ASOĞLU İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İstanbul 44. Prof. Dr. M. Emin YILDIRIM Bozok Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Yozgat 45. Prof. Dr. Melih PAKSOY İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İstanbul Op. Dr. Ümit SEKMEN Acıbadem Fulya Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü/İstanbul

15 xiv Çevirenler 46. Doç. Dr. Koray TOPGÜL 47. Prof. Dr. Cem TERZİ Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İzmir Dr. Çiğdem ARSLAN Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İzmir 48. Prof. Dr. Zafer MALAZGİRT Dr. Hamza ÇINAR 49. Doç. Dr. Koray TOPGÜL Yard. Doç. Dr. İlhan KARABIÇAK 50. Prof. Dr. Kaan KARAYALÇIN Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD / Ankara 51. Prof. Dr. Osman ABBASOĞLU Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Ankara 52. Doç. Dr. Koray TOPGÜL Op. Dr. Alper UĞUZ Van Erciş Devlet Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü/ Van 53. Doç. Dr. Umut BARBAROS İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ İstanbul Op. Dr. Orçun Oral ŞENTÜRK İstanbul Medilife Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü/ İstanbul 54. Prof. Dr. Ahmet BAŞOĞLU Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD/ Samsun Yard. Doç. Ayşen TASLAK Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD/ Samsun 55. Prof. Dr. Ahmet BAŞOĞLU Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD/ Samsun Yard. Doç. Ayşen TASLAK Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi AD/ Samsun 56. Doç. D r. Oğuz UZUN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD/ Samsun Prof.Dr.Atıf AKÇEVİN VKV Amerikan Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü/ İstanbul Yard.Doç. Dr.Tijen ALKA N BOZKAYA İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi AD/ İstanbul 61. Prof. Dr. Erdal ANADOL Op. Dr. Cumhur ÖZCAN Gaziantep Özel Tam-Med Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği/ Gaziantep 62. Prof. Dr. Erdal ANADOL Op. Dr. Cihangir AKYOL Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/Ankara 63. Prof. Dr. Erdal ANADOL

16 Çevirenler xv Op. Dr. A. Fırat KOCAAY 64. Prof. Dr. Erdal ANADOL Op. Dr. Cihangir AKYOL Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/Ankara 65. Prof. Dr. Erdal ANADOL Op. Dr. Volkan GENÇ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı 66. Prof. Dr. Erdal ANADOL Op. Dr. Cumhur ÖZCAN Gaziantep Özel Tam-Med Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği/ Gaziantep 67. Prof. Dr. Erdal ANADOL Op. Dr. Cihangir AKYOL Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/Ankara 68. Prof. Dr. Zafer MALAZGİRT Yard. Doç. Dr. Ahmet BAL Bozok Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD/ Yozgat 69. Yard. Doç. Ünal BIÇAKÇI Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi AD/ Samsun 70. Doç. Dr. Adnan DAĞÇINAR Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD/ Samsun 71. Doç. Dr. Lütfi EROĞLU Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi AD/ Samsun 72. Yard. Doç. Dr. M. Sinan ENGİN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi AD/ Samsun 73. Doç Dr. Miğraci TOSUN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD/ Samsun Yard. Doç. Dr. Handan ÇELİK Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD/ Samsun 74. Doç. Dr. Koray TOPGÜL 75. Yard. Doç. Dr. Yakup BOSTANCI Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD/Samsun Prof. Dr. Şaban SARIKAYA Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD/Samsun

17