Kullan c Odakl Olarak Kurulan Büyük Kütüphane de Staj

Transkript

1 Türk Kütüphanecili i 25, 1 (2011), Kullan c Odakl Olarak Kurulan Büyük Kütüphane de Staj Internship at the User-Oriented Grand Library Merve Çetinkaya * ve B. Ya mur Kur un ** Öz Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Co rafya Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü ö rencilerinin Kuzey K br s Türk Cumhuriyeti ndeki Yak n Do u Üniversitesi Büyük Kütüphanesinde yapt klar staj izlenimleri payla lmaktad r. Anahtar Sözcükler: staj; Büyük Kütüphane; Yak n Do u Üniversitesi; Kuzey K br s Türk Cumhuriyeti Abstract Students from the Department of Information and Records Management, Faculty of Humanities, Ankara University share their impressions of the internship experience they gained at the Grand Library of Near East University in Turkish Republic of Northern Cyprus. Keywords: internship; Grand Library; Near East University; Turkish Republic of Northern Cyprus Zorunlu olan üniversite kütüphanesi staj m z nerede yapaca m za karar vermeden önce y l içinde ara t rma yapt k. Hollanda, Yunanistan ve Kuzey K br s Türk Cumhuriyeti ndeki (KKTC) baz üniversitelerle yaz t ktan sonra KKTC Yak n Do u Üniversitesi Büyük Kütüphane de staj m z yapmaya karar verdik. Karar vermemizde Büyük Kütüphane nin Orta Do u nun en iyi kütüphaneleri aras nda yer almas n n büyük etkisi oldu. Staj m z süresince nerede konaklayaca m z, kütüphanenin hangi bölümlerinde neler yapaca m z ve ne gibi imkanlardan yararlanaca m z konusunda kütüphanenin dari ler Koordinatörü Güldem Çivi yle yaz t ktan sonra Nisan ay nda kabul ald k. * Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Co rafya Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü 3. S n f Ö rencisi. e-posta: cetinkayamervee@hotmail.com ** Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Co rafya Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü 3. S n f Ö rencisi. e-posta: yagmurkursun@gmail.com

2 Kullan c Odakl Olarak Kurulan Büyük Kütüphane de Staj Internship at the User-Oriented Grand Library A ustos günü KKTC ye indi imizde üniversitenin servisi bizi kar lad ve kalaca m z yere götürdü. Ertesi gün staj m z n ilk günüydü. Saat da kütüphaneye gittik. Güldem Çivi, bize kütüphaneyi gezdirdikten ve kütüphanenin genel i leyi i hakk nda bilgi verdikten sonra, bizi kütüphane çal anlar yla tan t rd. (Foto raf 1): Yak n Do u Üniversitesi Büyük Kütüphane Binas (Foto raf 2): Kütüphanede Salonlar ve Kafeteryan n Bulundu u Bölüm Kütüphane 2005 y l nda hizmete girmi olup, 4 blok ve 3 kattan olu maktad r (Foto raf 1). Bina, kütüphane binas olarak tasarland için kullan c lar n her türlü ihtiyac na cevap verebilecek düzeydedir. Ayr ca binalarda, kafeterya ve çe itli kapasitelere sahip 4 tane seminer salonu, amfi, tiyatro ve di er gösteriler için uygun salonlar bulunmaktad r (Foto raf 2). Ayr ca engelliler için asansör, özel rampalar ve tuvalet bulunmaktad r. Kütüphanede 1000 ki inin rahatça yararlanabilece i okuma salonlar, 12 adet bireysel ve grup çal ma odas, 17 adet görsel-i itsel izleme kabini kullan c lar n hizmetine sunulmu tur. Büyük Kütüphane; kaynak say s ve çe itlili i, kullan c türü ve say s, sundu u hizmet türü ve binas yla K br s Adas n n en büyük ve en modern elektronik kütüphanesidir. Kütüphanede Türkçe, ngilizce ve di er dillerde tüm konu alanlar n kapsayan ciltten fazla kitap, abone olunan 300 adet güncel dergi, 6000 adet DVD ve 3000 adet CD ile görme engelli kullan c lar için 50 kitap bulunmaktad r (Foto raf 3).

3 158 Okuyucu Mektuplar / Reader Letters Merve Çetinkaya ve B. Ya mur Kur un (Foto raf 3): Kütüphaneden Bir Görünü (Foto raf 4) : Okuyucular Ara t rma Yaparken Kütüphane materyalleri Anglo Amerikan Kataloglama Kurallar 2 ye (Anglo American Cataloging Rules) göre kataloglanmaktad r. Kütüphane koleksiyonu Kongre Kütüphanesi (LC/ Library Congress) s n flama sistemine göre raflara yerle tirilmi tir ve kütüphanede aç k raf sistemi uygulanmaktad r. Çevrimiçi katalogta birçok eri im ucunun yard m yla kütüphane materyalleri taranabilmektedir. Çevrimiçi olarak tüm kütüphane kullan c lar bu imkanlardan yararlanabilmektedir. Bizce kütüphanenin sundu u en önemli hizmetlerden biri de; sadece ö retim üyesi, ö renci, personel ve di er üniversite mensuplar na de il; üye olundu u takdirde yurtiçi ve yurtd ndaki tüm kullan c lara aç k olmas d r (Resim 4). Kullan c lar kütüphaneye gitmeden wap ve sms servisleriyle materyal tarayabilmekte; reserve edebilmekte, ödünç alma sürelerini uzatabilmektedir. Bu hizmet, kütüphaneci aç s ndan hem zaman ve emek kayb n önlemekte hem de i gücünü azaltmaktad r. Kullan c lar, Reserve Bölümü nde reserve yapt rarak grup ve bireysel çal ma odalar ndan yararlanabilmektedir. Kullan c lar Telif Hakk Yasas na ba l kalmak suretiyle, ödünç verme masas nda yer alan görevlilere ba vurarak 7.5 TL- kar l nda 100 sayfa kapasiteli fotokopi kart alabilirler ve bu kartla kendileri fotokopi çekebilmektedir. Staj m z n ilk haftas nda; kütüphane hakk nda bilgi edindikten sonra, LC ye göre s n fland r lm olan kütüphane materyallerinin kendi aralar nda raflarda nas l bir düzen içinde oldu unu ö rendik. Kütüphanede yar zamanl (part-time) ö renciler taraf ndan düzenli olarak yap lan raf okuma i lemine, staj m z boyunca vaktimiz oldu unda biz devam ettik. Kütüphanede process i lemlerinin yap ld bölümde, sat n al nan ve ba yoluyla elde edilen süreli yay nlar ve kitaplar n process i lemlerini tamamlad k. Process i lemleri s ras nda güvenlik eridi, barkod, barkodu korumak için bantlama ve

4 Kullan c Odakl Olarak Kurulan Büyük Kütüphane de Staj Internship at the User-Oriented Grand Library 159 mühürleme i lemlerini yaparak kataloglanmaya haz r hale getirdik. Kütüphanede kullan lan aç k kaynak kodlu otomasyon sistemi olan Koha hakk nda bilgi edindik. Kendi alan m zla ilgili edindi imiz bu bilgilerin yan s ra, KKTC nin yerel gazeteleri ve Türkiye gazetelerinde kütüphane ve üniversite hakk nda gazete küpürleri tarayarak, ilgili olanlar ay rd k. kinci hafta; Reserve Bölümü ndeydik. Dan ma kaynaklar, tezler ve ders kitab niteli i ta yan kitaplar n birer kopyalar n n bulundu u bu bölümde, istendi i takdirde belirli bir süre için, kaynaklar o bölümden ç karmama art yla kullan c lar n kaynaklardan yararlanmas na olanak sa lan yor ve ihtiyaç duyuldu unda fotokopi çektirme imkan veriliyor. Grup ve bireysel çal ma odalar da kullan c lara bu bölüm taraf ndan veriliyor. Ayr ca tezler di er bilgi kaynaklar ndan farkl olarak, kataloglama bölümünde de il; bu bölümde kataloglan yor. Bölümde çal an personeller raflar n düzeninden de sorumlu tutuluyor. Kütüphanenin 24 saat aç k oldu u zamanlarda Reserve Bölümü, hizmet veren bölümler aras nda yer al yor. Reserve Bölümü nden sonra, process i lemlerini yapt m z kaynaklar n kataloglanmas için bu kaynaklar Kataloglama Bölümü ne götürdük. Kataloglamadan sorumlu personel, kataloglama i lemi s ras nda nelere dikkat edece imizi göstermek amac yla, bize uygulamal olarak bilgi verdiler. Böylece di er otomasyon sistemleriyle aralar ndaki fark daha net bir biçimde görebildik. Yapt m z uygulamalarla bilgilerimizi peki tirdik. Kütüphanede yer alan American Corner ad n ta yan, Amerikan ö rencilerin yararlanabilmesi için bilgisayarlar n, DVD ve televizyon ile çe itli kitaplar n bulundu u odan n her y l rutin olarak yap lan sözle me yenileme toplant s nda, Amerikan Temsilcili i nden gelen yetkililer ve Kütüphane Müdürü Tümer Garip le birlikte biz de bulunduk. Kataloglama Bölümü nden sonra üçüncü hafta, görsel-i itsel materyallerin bulundu u Otomasyon Bölümü ne gittik (Foto raf 5). Burada orijinalinden kopyalanm olarak bulunan DVD ve VCD ler, özel olarak haz rlanm çekmecelerde yer numaras na göre s n fland r larak saklan yor. Herhangi bir sorunla kar la lmas halinde bu materyallerin ikinci bir kopyalar bulunduruluyor. Bu bölümdeki materyaller d ar ya ödünç verilmiyor. Yararlanmak isteyenler, bölümde yer alan kabinlerde DVD ve/ veya VCD leri kullanabiliyorlar. Ayr ca bölümde çal anlar, en çok tercih edilen ilk

5 160 Okuyucu Mektuplar / Reader Letters Merve Çetinkaya ve B. Ya mur Kur un 10 ve en son gelen DVD/ VCD lerin bir listesini olu turarak kullan c lara güncel duyuru hizmeti sunuyorlar. (Foto raf 5): Otomasyon Bölümü (Foto raf 6) : Seminer Salonlar n n Bulundu u Kat Süreli yay nlarda bulunan bir k s m derginin process i lemlerini yapt ktan sonra, Kataloglama Koordinatörü Emre Karahasan la birlikte de erlendirme yap p, bunlar n bir bölümünü sistemden dü erek depoya gitmesi, bir bölümünü de ciltlenmesi için ay rd k. Daha önce belirlemi oldu umuz kütüphane haberlerinin yer ald gazete küpürlerinin fotokopisini çektikten sonra, gazete isimlerine göre ar ivledik. Staj m z n kalan süresinde, kütüphanenin Ödünç Verme Bölümü nde yer ald k. Kütüphanenin ödünç verme kurallar hakk nda bilgi ald ktan sonra, sistemde ödünç verme i lemlerinin ne ekilde gerçekle tirilece ini ö rendik. Staj m z boyunca kütüphaneye geri dönen kaynaklar raflardaki yerlerine yerle tirdik. Ayr ca, bu 3 hafta içinde sabahlar üniversitenin hastanesine giderek, yatan hastalara kütüphanenin sundu u bir hizmet olan DVD, yerel gazete ve kitap hizmeti sunduk. Kendi çabam zla elde etti imiz üniversite staj m z boyunca sunulan imkanlar yeterliydi; bir üniversite kütüphanesinin derme, bina, personel ve hizmet aç s ndan nas l olmas gerekti i konusunda bilgi sahibi olduk(resim 6). Ö renim hayat m z boyunca gördü ümüz teorik bilgileri, bu staj m z sayesinde uygulamaya geçirmeyi ö rendik. Mesleki aç dan da, mezun oldu umuzda çal ma olana bulaca m z üniversite kütüphanesinin ortam, i leyi i, olanaklar, vb. hakk nda bilgi edindik. Ayr ca 3. ve 4. s n ftaki derslerimizde staj n olumlu geri bildirimini alaca m z kanaatindeyiz. Staj m z boyunca ö rendiklerimizin ard ndan vurgulamak istedi imiz di er noktalar ise unlard r:

6 Kullan c Odakl Olarak Kurulan Büyük Kütüphane de Staj Internship at the User-Oriented Grand Library 161 Günümüzde art k i letme haline gelen kütüphanelerde, istendi i takdirde elde olan kaynaklar n planl ve verimli bir ekilde kullan lmas n n mümkün oldu unu gördük. Buna ba l olarak da, bir kullan c n n kütüphaneden bekledi i tüm hizmetlere olanak sa layarak, minimum düzeyde emek, enerji ve insan gücü harcay p; maksimum düzeyde verim sa laman n ba ar labilece i sonucuna vard k. Ayr ca kullan c odakl olarak olu turulan bir kütüphanenin; ister üniversite, ister halk, ister Milli Kütüphane olsun; halka aç lan bir kap olaca n ilerdeki kariyer hayat m zda unutmayaca m z bir unsur olarak tecrübelerimize ekledik. Son olarak; bize her zaman yol gösteren ve yapt m z her i te bizi te vik edip yan m zda bulunan Ankara Üniveristesi Hukuk Fakültesi Müdürü Fuat Türker'e, staj m z boyunca bizden deste ini esirgemeyen, hayat m z boyunca mesleki olsun veya olmas n her konuda dan abilece imiz Büyük Kütüphane Müdürü Tümer Garip e, Kataloglama Koordinatörü Emre Karahasan a, Kütüphane Müdürü Asistan Yeliz K z ltoprak De irmenci ye, dari ler Koordinatörü Güldem Çivi ye ve Halkla li kiler Bölümü nden Vijdan Alt parmak a sonsuz te ekkür ederiz.