LPG TÜPLERİNİN MUAYENE, DENEY, BAKIM VE TAMİRİ YETERLİLİK BELGESİ VERİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: SGM-2011/3)

Transkript

1 Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: LPG TÜPLERİNİN MUAYENE, DENEY, BAKIM VE TAMİRİ YETERLİLİK BELGESİ VERİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: SGM-2011/3) Amaç MADDE 1 (1) Bu Tebliğ in amacı, TS 55 Tüpler - Sıvılaştırılmış Petrol Gazları İçin, EN 1442 LPG Ekipmanları ve Aksesuarları-LPG İçin Taşınabilir, Tekrar Doldurulabilir, Kaynaklı Çelik Silindirler - Tasarım ve Kurulumu ve TS 55 EN 1442-Tüpler-Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) İçin-Taşınabilir-Tekrar Doldurulabilir Çelikten, Kaynaklı-Tasarım ve İmalat standartlarına göre imal edilmiş sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) tüplerinin kullanım sırasındaki muayene, deney, bakım, tamiri ve denetlemesi ile ilgili usul ve esaslarını belirlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Tebliğ, TS 5306-Kullanımdaki LPG Tüplerinin Muayene, Deney, Bakım ve Tamiri standardının uygulanmasını ve LPG tüpü muayenesi, tamiri ve bakımı lisansı sahiplerinin standartlara ve teknik düzenlemelere uygun tüpleri muayene, tamir ve bakım faaliyetlerini kapsar. (2) Bu Tebliğ, ilgili standardına göre üretilen kullanımdaki LPG tüplerinin muayene, deney, bakım ve tamirini yapacak işletmelere Yeterlilik Belgesi verilmesi, vize edilmesi ve Bakanlığımızca bu kuruluşların denetlenmesi işlemlerini kapsar. Dayanak MADDE 3 (1) Bu Tebliğ; a) (Değişik:RG-26/12/ ) 3/6/2011 tarihli ve 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendine, b) 10/6/1930 tarihli ve 1705 sayılı Ticarette Tağşişin Men'i ve İhracatın Murakabesi ve Korunması Hakkında Kanun un 1 inci, 2 nci ve 6 ncı maddelerine, c) 18/11/1960 tarihli ve 132 sayılı Türk Standartları Enstitüsü Kuruluş Kanun unun 2 nci maddesine, ç) 2/3/2005 tarihli ve 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun un 3 üncü maddesine, d) (Değişik:RG-26/12/ ) 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 76 ncı maddesine, e) 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunun 5 inci, 11 inci ve 12 nci maddelerine, f) 16/9/2005 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Lisans Yönetmeliğine, dayanılarak hazırlanmıştır. Uygulama MADDE 4 (1) Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) tüplerinin kullanım sırasındaki muayene, deney, bakım ve tamirine ilişkin işlemleri, Türk Standartları Enstitüsü tarafından hazırlanan ve Bakanlığımız tarafından mecburi uygulamaya konulan TS Kullanımdaki LPG Tüplerinin Muayene, Deney, Bakım ve Tamiri standardına göre yapılır. Müracaat için gerekli belgeler MADDE 5 (Değişik:RG-26/12/ ) (1) Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) Tüplerinin Muayene, Deney, Bakım ve Tamiri için Yeterlilik Belgesi alacak işletmeler, Bakanlık tarafından elektronik başvuru sistemi kuruluncaya kadar bir dilekçe

2 ekinde aşağıdaki bilgi ve belgeleri içeren dosya ile birlikte faaliyet gösterdikleri ilin il müdürlüklerine müracaat eder. Ancak Bakanlık tarafından gerekli alt yapının tamamlanması ile birlikte yeterlilik belgesi başvuruları elektronik ortamda yapılır ve süreç bu şekilde devam ettirilir. Elektronik başvuruya ilişkin usul ve esaslar Bakanlığın resmî internet sitesinde ilan edildikten sonra başvurular sadece elektronik ortamda yapılır. a) Firmanın adı, adresi, telefon ve faks numarası, çalışan personelin sayısı ve niteliği, işyeri kapalı ve açık alanı. b) Sanayi sicil veya ticaret sicil belgesi. c) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından alınan işletme belgesi. ç) Periyodik muayeneden başarılı şekilde geçen tüplerin ilgili standarda uygun işaretlenmesinde kullanılacak sembolün yeterli büyüklükteki A4 kağıdında şematik gösterimi. Dolum tesislerinde muayene, deney, tamir - bakım işlemleri için gerekli ekipmanlar MADDE 6 (1) LPG Tüplerinin Muayene, Deney, Bakım ve Tamiri Yeterlilik Belgesi almak isteyen işletmeler aşağıdaki ekipmanları bulundurmalıdır. a) İlgili standarda uygun test basıncı sağlayacak kapasitede pompalı, %1 doğrulukta ve gerekli kalibrasyona sahip çift manomatreli - elektrik motorlu gerekli emniyet tedbirleri alınmış, akışkan sıvı bağlantıları yapılmış hidrostatik basınç test ünitesi, b) Valf sıkma tezgahı, kalibreli torkmetre, test tarihi ve firma amblemi numaratörü, 2,5A lik lamba ve kütlesi 1 kg olan ağaç tokmak, c) Derinlik kumpası (0,01 m hassasiyette), ç) Kalibre edilmiş terazi (tüp ağırlığının % 1 i hassasiyette). Tamir işletmelerinde tamir işlemleri için gerekli ekipmanlar MADDE 7 (1) LPG Tüplerinin Muayene, Deney, Bakım ve Tamiri Yeterlilik Belgesi almak isteyen işletmeler tamir işlemi yapıyor veya yapacaksa Tebliğ in 6 ncı maddesinde geçen ekipmanlara ilave olarak aşağıdaki ekipmanları da tesisinde bulunduracaklardır. a) Oksijen kaynak takımı, b) Gaz altı kaynak makinesi, c) Şasi ve kaynak aparatı, ç) Boya kabini, d) Fosfatlama veya çinko alüminyum kaplama ünitesi, e) Metal kaplama tabancası, f) Gerilim giderme fırını (kalibre edilmiş sıcaklık göstergesi) (tarih, saat ve sıcaklık değerleri kayıt altına alınmalı), g) Kumlama ile temizleme makinesi, ğ) Ultrasonik kalınlık ölçme cihazı, h) Kullanım dışı bırakılan ve/veya bırakılacak tüpün ilgili standarda göre imha edildiğini veya imha edileceğini gösteren belgenin bulunması ve kayıt altında tutulması. İnceleme, belgelendirme ve vize işlemleri MADDE 8 (1) LPG Tüplerinin Muayene, Deney, Bakım ve Tamiri Yeterlilik Belgesi almak isteyen işletmeler, bu Tebliğ in 5 inci maddesinde yer alan bilgi ve belgeleri içeren dilekçe ekinde bir dosya ile bulundukları ilin (Değişik ibare:rg-26/12/ )bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğüne başvurur. İl Müdürlüğü tarafından ön incelemeye müteakip işletmenin faaliyet alanına göre bu Tebliğ in 6 ncı ve/veya 7 nci maddelerinde yer alan ekipmanların, bulunup bulunmadığı yerinde inceleme yapılarak tespit edilir. Bahse konu ekipmanların varlığı ve işlerliğinin İl Müdürlüğü personeli

3 tarafından tespiti yapıldıktan sonra LPG Tüplerinin Muayene, Deney, Bakım ve Tamiri için Yeterlilik Belgesi düzenlenir veya vize edilir. (2) Bu Tebliğ in 5 inci maddesindeki belgeler ile 6 ncı ve 7 nci maddelerindeki ekipmanların kontrolünde eksiklik tespit edilmesi durumunda müracaat sahibine belge verilmez. (3) Yeterlilik Belgesinin Tebliğ in hangi maddesi kapsamında verildiği düzenlenen Belgenin yapılan hizmetler bölümünde yazılır. (4) Belge tarihini takip eden iki yıl içerisinde kurum veya kuruluşların vize yaptırmaları gereklidir. (5) LPG Tüplerinin Muayene, Deney, Bakım ve Tamiri Yeterlilik Belgesi sahibi işletmelerin faaliyet yerlerinde meydana gelecek adres değişikliği, dolum bakım ve tamir istasyonu sayısında ve belge kapsamında değişikliklerin olması durumunda konu, ilgili (Değişik ibare:rg-26/12/ ) Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü ne bildirilir ve İl Müdürlüğü tarafından gerekli inceleme ve değerlendirme yapılır. Yeterlilik Belgesi nde gerekli tadiller yapılmadan iş yerinde faaliyete devam edilmez. Diğer hükümler MADDE 9 (1) Bu Tebliğde yer alan standartların tadil edilmesi veya değiştirilmesi durumunda, bu standartlar yerine geçen standartlar dikkate alınır. GEÇİCİ MADDE 1 (1) (Değişik ibare:rg-26/12/ ) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 23/12/2000 tarihli ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Dağıtım Şirketleri ile Yetkili Bayilerin ve Tüketicilerin Uymaları Gereken Usul ve Esaslara İlişkin Tebliğ (TRKGM-2000/5)" kapsamında (Değişik ibare:rg-26/12/ )bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri tarafından daha önce verilen "LPG Tüplerinin Muayene, Deney ve Bakımı Yeterlilik Belgeleri" vize bitim tarihine kadar geçerlidir. (2) Daha önce verilen ve geçerliliği devam etmekte olan "LPG Tüplerinin Muayene, Deney ve Bakımı Yeterlilik Belgesine" sahip olan tesisler için yeniden başvuru dosyası hazırlanmadan vize bitim tarihinde gerekli kontroller yapılarak yeni belge düzenlenir veya vize yapılır. (3) TRKGM /5 sayılı Tebliğin iptalinden sonra vizeleri biten ancak ''Hizmet Yeterlilik Belgesi'' kapsamında yapılan fiili testler bu Tebliğ yürürlüğe girinceye kadar geçerli olacaktır. Yürürlük MADDE 10 (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 11 (1) Bu Tebliğ hükümlerini (Değişik ibare:rg-26/12/ ) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür.

4 KULLANIMDAKİ LPG TÜPLERİNİN MUAYENE, DENEY, BAKIM VE TAMİRİ 0 - KONU, TARİF, KAPSAM KONU Bu Standard TS 55 1) 'e göre imal edilmiş sıvılaştırılmış petrol sazı (LPG) tüplerinin kullanım sırasındaki muayene, deney, bakım ve tamiri ile denetleme esaslarına dairdir TARİFLER Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) Sıvılaştırılmış petrol gazları, petrolün damıtılması ve parçalanması sırasında elde edilen ve sonradan basınç altında sıvılaştırılan, başlıca propan, bütan ve izomerleri gibi hidrokarbonlar veya bunların karışımı bir gazdır (TS 2178) Tüp (Çelik, Dikişli) Tüp, (çelik, dikişli) sıvılaştırılmış petrol gazının basınç altında doldurulmasına, taşınmasına ve tüketimi sırasında depo olarak kullanılmasına yarayan, gövdesi iki veya üç parça çelik saçın birbirine kaynak edilmesi ile oluşturulan silindir biçimli bir kaptır Tüp Tabanı Tüp tabanı, üç parçalı tüplerde, tüpün dip kısmını, iki parçalı tüplerde ise, tüpün alt yarısını oluşturan bombeli çelik parçadır Tüp Ayağı Tüp ayağı, tüpün tabanına kaynak edilerek, zemin üzerinde tüpün dik durmasını sağlayan ve tabanını sürtme ve çarpmalara karşı koruyan çelik parçadır Tüp Yakası Tüp yakası, tüpün gaz valfini korumak ve tanıtıcı bilgiler taşımak üzere tüpün tepesine kaynak edilen çelik parçadır Tüp Mufu Tüp mufu, tüpün tepesindeki deliğine geçirilerek, kaynakla tespit edilen ve gaz valfının vidalanmasına yarayan çelik parçadır Tüp Tutamağı Tüp tutamağı, tüpün taşınmasına ve yakaların bir tarafının kaynak edilmesine yarayan bir elemandır Tüp Et Kalınlığı Tüp et kalınlığı, tüpün gövdesindeki malzemenin et kalınlığı olup, tüplerin anma hacimlerine göre TS 55'te belirtilmiştir (Birimi mm'dir) Tüp Anma Hacmi Tüp anma hacmi, oda sıcaklığında (20 ± 2 C) tüpü dolduran su miktarı olup, TS 55'de belirtilmiştir (Birimi litredir.) Deney Basıncı Deney basıncı, tüplerin hidrostatik basınç deneyinde uygulanan basınçtır (Birim kpa'dır) Genel Korozyon Genel korozyon, tüp cidarında yüzeyin tamamına yakın çok geniş bir bölgede kimyasal reaksiyon sonucu malzeme kalkması olayıdır. 1) Bu standard metninde atıf yapılan Türk standardlarının numaraları metnin sonunda verilmiştir. 1

5 Alan Korozyonu Alan korozyonu, tüp cidarında bir bölge içinde kimyevi reaksiyon sonucu malzeme kalkması olayıdır Nokta Korozyonu Nokta korozyonu, tüp cidarında kimyevi reaksiyon sonucu 10 mm çaptan geniş bir alana yayılmayan, daire biçimli malzeme kaybı olayıdır Şişkin Tüp Şişkin tüp, şişkin olduğu gözle tespit edilebilecek kadar hacmi artmış tüptür Ezik Ezik, tüp yüzeyinden malzeme kaldırmayan çöküntüdür Kesik Kesik, tüp yüzeyinden çöküntüye sebep olmadan malzeme kalkması halidir Kesikli Ezik Kesikli ezik, tüp yüzeyinde çöküntüyle birlikte malzeme kalkması halidir Çatlak çatlak, tüp yüzeyinde meydana gelen yarıktır Yapraklanma (Laminasyon) Yapraklanma, tüp saçının yüzeyinden saç malzemenin tabakalar halinde kalkması veya saçın bünyesindeki katmer dolayısıyla tüp saçının yüzeyinde kabarıklık meydana gelmesi halidir. NOT - Yapraklanma bir çatlak veya şiş halinde de ortaya çıkabilir Metal İlavesi Metal ilavesi, tüp yüzeyinde normal kaynak dikişi bulunan yerler haricindeki her türlü kaynak ve benzeri usullerle yapılan metal dolgusudur. NOT - Tüp yüzeyinin korunması maksadıyla yapılan alüminyum, çinko gibi metalik koruyucu kaplamalar hariçtir Yangın Hasarı Yangın hasarı, tüp üzerindeki boyanın yanması, kavrulması, metalin yanması ve metalik valf parçalarının erimesi şeklinde sonuçlarla ortaya çıkan tüpün aşırı ısıya maruz kalması halidir Muf Çökmesi Muf çökmesi, mufun içeri göçerek tüp tavanında deformasyona sebep olması halidir Tüp Ayak veya Yakası Bağlantı Yeri Çökmesi Tüp ayak veya yakası bağlantı yeri çökmesi, tüp ayak veya yakasının tüp gövdesine kaynak edildiği yerde tüp gövdesinin içeri göçmesi halidir İşaretleme Hatası işaretleme hatası, TS 55'e göre tüp üzerinde bulunması gereken işaretlerin eksik veya hatalı olması halidir Tüp Darası Tüp darası, TS 552 te belirtildiği şekilde tüp üzerinde yazılı olan, tüpün valfiyle birlikte ağırlığıdır (Birimi kg'dır) Tüp Valfi Tüp valfi, TS 1862'ye uygun olarak sıvılaştırılmış petrol gazları (LPG) tüplerine vidalanarak takılan ve gazın tüpe doldurulmasını veya tüpten alınmasını sağlayan elemandır. Valf, akışın durdurulmasını ve sızdırmazlığı temin eder. 2

6 0.3 - KAPSAM Bu standard, sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) tüplerinin, kullanım sırasındaki muayene, deney, bakım ve tamirini kapsar. 1 - SINIFLANDIRMA VE ARIZALAR SINIFLANDIRMA Sınıflar Sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) tüpleri anma hacimleri, her tüpün imal tarihinde yürürlükte olan TS 55 standardına göre sınıflandırılır Tipler Sıvılaştırılmış petrol gazı tüpleri gövdelerinin parça sayısına göre: - İki parçalı tüpler, - Uç parçalı tüpler, olmak üzere iki tipe ayrılmıştır (TS 55) ARIZALAR Korozyon Genel Korozyon Madde 2.3.1'e göre yapılan ölçüm sonucunda bulunan tüp darasının tüp üzerinde yazılı bulunan daradan farkı, anma hacmi 4,95 lt.'den küçük olan tüplerde (4,95 lt. dahil) - % 8 1), anma hacmi 4,95 lt.'den büyük olan tüplerde - % 5 değerlerini aşıyorsa veya tüp et kalınlığı TS 55'de belirtilen en düşük et kalınlığının % 20'den fazlasını kaybetmişse tüp hurdaya ayrılır Alan Korozyonu Madde 2.3.2'ye göre yapılan ölçümlerde tüp et kalınlığı TS 55'te belirtilen en düşük et kalınlığının % 20'den fazlasını kaybetmişse tüp hurdaya ayrılır Nokta Korozyonu Madde 2.3.3'e göre yapılan ölçümlerde çapı 10 mm'ye kadar olan nokta korozyonlarında tüp et kalınlığı TS 55'te belirtilen en düşük et kalınlığının % 25'dan fazlasını kaybetmişse tüp hurdaya ayrılır Şişkinlik Madde 'ye göre yapılan muayene sonucunda şişkin olduğu tespit edilen tüpler hurdaya ayrılır Eziklik Tüp, Madde 2.3.4'e göre yapılan ölçümler yönünden değerlendirilir. Müsaade edilebilir en büyük ezik derinliğinin ezik ortalama çapına oranı 1/3 değerini aşan ölçüde eziği bulunan tüpler kullanımdan çıkartılır ve tamir edilmeden kullanılmasına izin verilmez. Ancak TS 55'te belirtilen ve anma hacmi 4,95 lt olan tüplerde bu oran denetçinin kanaatine göre daha büyük alınabilir Kesik Madde 2.3.5'e göre yapılan ölçümler sonucunda kesik boyu tüp çapının % 20'sinden uzunsa ve derinliği TS 55'te belirtilen tüp et kalınlığının % 5'ini geçiyorsa tüp hurdaya ayrılır Kesikli Ezik Madde 2.3.4'e göre yapılan ezik ölçümleri Madde 1.2.3'e göre, Madde 2.3.5'e göre yapılan kesik ölçümleri Madde 1.2.4'e göre değerlendirilir. NOT - 1 TS 55 Nisan 1984 Madde 3.'deki tüp dara değerlerini tespit şekli değiştirildiği takdirde (% - 5 olur). 3

7 Çatlak Madde 'ye göre yapılan gözle muayene sonucunda tüp gövdesinde veya mufunda çatlak ihtiva edentüpler hurdaya ayrılır Yapraklanma (Laminasyon) Madde 'ye göre yapılan gözle muayene sonucunda tüp gövdesinde yapraklanma ihtiva eden tüpler hurdaya ayrılır Metal İlavesi Madde 'ye göre yapılan gözle muayene sonucunda tüp gövdesinde normal kaynak dikişi bulunan yerler haricinde metal ilavesi görülen tüpler hurdaya ayrılır Yangın Hasarı Madde 'ye göre yapılan gözle muayene sonucunda yangın hasarı tespit edilen tüpler Çizelge - 1'e göre değerlendirilir. ÇİZELGE - 1 Yangın Hasarları Hasar Sekli Boyanın Yanması Tüp gövde biçiminin bozulması Valf in metal parçalarının erimesi Sonuç Tüp, Madde 'ya göre denenir ve sonucun Madde 'e uygun olup olmadığına bakılır. Tüp hurdaya ayrılır. Tüp hurdaya ayrılır Muf Çökmesi Madde 'ye göre yapılan gözle muayene sonucunda muf çökmesi tespit edilen tüpler hurdaya ayrılır Tüp Ayak veya Yakası Bağlantı Yeri Çökmesi Madde 'ye göre yapılan gözle muayene sonucunda tüp ayak veya yakası bağlantı yeri çökmesi tespit edilen tüpler hurdaya ayrılır İşaretleme Hatası Madde 'ye göre yapılan gözle muayene sonucunda işaretleme hatası tespit edilen tüpler hataları düzeltilerek veya eksikleri tamamlanarak tekrar kullanılabilir. Ancak üzerinde TS 55 işareti, tüpü yapan fabrikanın markası veya kısa işareti, tüp sahibi dağıtıcı firmanın markası ve tüpün imal tarihi olmayan tüpler ve işaretlemenin yazılı olduğu tüp yakası veya ayağı kaybolmuş tüpler hiçbir şekilde tekrar kullanılamaz ve hurdaya ayrılır. TS 55'in mecburi olarak yürürlüğe konulduğu tarihten önce yurtdışından ithal edilmiş ve ithal edildikleri ülke Standardlarına uygunluğu belirlenmiş tüplerde TS 55 işareti aranmaz Hidrostatik Deney Madde 2.3.6'ya göre yapılan hidrostatik deney sırasında tüpte sızdırma veya terleme olmamalıdır. Tüp ayağı veya tüp yakasının tüp gövdesine kaynak edildiği yerler haricindeki normal kaynak dikişleri üzerinde sızdırma veya terleme görülmesi halinde tüp Madde 2.4'e göre tamir edilebilir. Ancak sızdırma veya terleme tüp ayağı ve tüp yakasının tüp gövdesine kaynak edildiği noktalarda veya diğer normal kaynak dikişleri dışındaysa tüp tamir edilemez ve hurdaya ayrılır Tüp Valfi Madde ve 2.3'e göre muayeneden geçirilen tüplerin valfleri TS 1862 Madde 'e göre kurutmasız sızdırmazlık deneyinden ve TS 1862 Madde.1'e göre gözle muayeneden geçirilir ve bağlantı dişlerinde sıyırma, ezik, çatlak v.s. olduğu takdirde valf hurdaya ayrılır Tüp Ayağı ve Yakası Madde 'ye göre gözle muayeneden geçirilen tüplerde, tüp ayağı ve yakasının tüp taban veya tavanına kaynak edildiği noktalarda kopma veya tüp ayağı ve yakasında eziklikler ve yamukluklar 4

8 tespit edilirse, bu kusurlar Madde 2.4'e göre tamir edilmelidir. Bu şekildeki tüpler tamir edilmeden kullanılamaz Hurda Tüplerin imhası Hurdaya ayrılan tüpler, uygun kapasiteli pres ile tekrar tamir edilip kullanılamayacak şekilde ezilerek imha edilir. Bu imha işlemi bir zabıtla tespit edilir ARIZA, MUAYENE VE DENEYLER Bu standardda söz konusu edilen arızaların, muayene ve deney madde numaraları Çizelge - 2'de verilmiştir. ÇİZELGE - 2 ARIZA MUAYENE VE DENEYLERİN MADDE NUMARALARI Sıra No. Arıza Madde No. Muayene ve Deney No ve , (TS 1862) 2 - KULLANIMDAKİ LPG TÜPLERİNİN KONTROL SÜRELERİ,MUAYENE, DENEY, BAKIM VE TAMİRLERİ PERİYODİK KONTROL SÜRELERİ Sıvılaştırılmış petrol gazı tüplerinin tamamı imalat veya son periyodik muayene tarihinden itibaren her 10 yılda bir periyodik olarak Madde ve 2.3'e göre muayeneye tabi tutulmak üzere TS 1449'da belirtilen kurallar çerçevesinde tüp sahibi dağıtım şirketleri tarafından ayrılıp, Madde 2.3'de belirtilen esaslar dahilinde hazırlanır ve Madde 4.1'de belirtilen kuruluşlara gönderilir. - GÖZLE MUAYENE Sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) tüpleri kullanım sırasında gözle muayeneden geçirilerek Madde 1., 1.2.6, 1.2.7, 1.2.8, 1.2.9, , , , ve 'de belirtilen arızalar yönünden değerlendirilir. Tüp valfleri TS 1862 Madde.1'e göre gözle muayeneden geçirilerek değerlendirilir DENEYLER Muayene edilecek tüpler, tüp sahibi dağıtım şirketleri tarafından Madde 5'deki takvime uygun olarak bu şirketlere ait dolum tesislerinde ayrılıp tasnif edilmeli ve tüpün valfi sökülerek içi yıkanmalıdır. Korozyona uğradığı belirlenen tüplerin dış yüzeyindeki kir, yağ, çamur ve korozyon ürünleri gibi tabakalar tamamen temizlenmelidir. 5

9 Genel Korozyon Ölçümü üzerinde genel korozyon gözlenen tüplerde, tüp yaklaşık ağırlığının en az % 1 'i hassasiyetinde bir terazi ile tartılır ve bu ağırlığa tüp valfinin ağırlığı ilave edilerek bulunan değer yönünden ve genel korozyonun nüfuziyetinin en fazla olduğu noktalardan en az 0,01 mm'lik hassasiyete haiz bir kalınlık ölçme cihazıyla tahribatsız ölçüm yapılarak bulunan et kalınlığı yönünden Madde 'e uygun olup olmadığına bakılır Alan Korozyon Ölçümü Tüp gövdesinde alan korozyonunun nüfuziyetinin en fazla olduğu alanlarda en az 0,01 mm 'lik hassasiyete haiz bir kalınlık ölçme cihazıyla tahribatsız olarak ölçüm yapılır ve sonucun Madde 'ye uygun olup olmadığına bakılır Nokta Korozyonu ölçümü Tüp gövdesinde nokta korozyonu olan noktalarda derinlik kumpası, mikrometre ve benzeri en az 0,01 mm hassasiyete haiz bir aletle tahribatsız olarak ölçüm yapılır ve sonucun Madde 'e uygun olup olmadığına bakılır Ezik ölçülerinin Belirlenmesi Tüp gövdesinde en büyük ezik derinliği (ezik ortalama çapı değerine sahip eziğin derinliği), en büyük ve en küçük çapı ölçülür. Aşağıdaki eşitliğe göre yapılacak hesaplama sonucunda tüp Madde 1.2.3'e göre değerlendirilir. EzikDerinliğğ EzikOrtalamaÇapı = 1 EnBüyükÇap( mm) + EnKüçükÇap( mm) 2xDerinlik( mm) Kesik Boyu ve Derinliği ölçümü Tüp gövdesindeki kesiklerin uzunluğu ve derinliği en az 0,01 mm hassasiyete haiz ölçü aletleri kullanılarak ölçülür ve sonucun Madde 1.2.4'e uygun olup olmadığına bakılır Hidrostatik Deney Bu deney anma hacmi 4,95 lt.'den küçük olan tüplere (4,95 lt dahil) 2452 kpa (25 kgf/cm 2 ), Bu deney anma hacmi 4,95 lt.'den büyük olan tüplere 3433 kpa (35 kgf/cm 2 ), basınçlarda 30 saniye süreyle su uygulanarak yapılır ve sonucun Madde 'e uygun olup olmadığına bakılır TAMİR Kaynak dikişi üzerinde tamirat yapılacak tüplerde tamir kaynağının boyu veya münferit tamir kaynaklarının boylarının toplamı 2,5 cm'yi aşıyorsa tüp aşağıdaki işlemlerden geçirilmelidir. a) Tüp TS 55 Madde 1..2 ye göre ısı işlemine tabi tutulur. b) Tüp Madde 2.3.6'ya göre hidrostatik deneye tabi tutulur ve sonuçları Madde 'e göre değerlendirilir. c) Tüp TS 55, Madde 1..3'e göre korozyona karşı korunur. NOT - Tamir kaynağının boyu veya münferit tamir kaynaklarının boylarının toplamı 2,5 cm'den kısa ise, bu durumda yukarıdakilerden sadece (b) maddesi uygulanır Tüp ayak ve yakalarındaki eziklikler ve yamukluklar, tüp taban ve tavan yüzeylerinde deformasyona yol açmayacak bir yöntemle düzeltilmelidir. Tüp ayak ve yakalarında tüp taban ve tavan yüzeyleriyle teması olmayan kaynak dikişlerinin tamiri sonrasında tüplere Madde 2.4.l'de belirtilen işlemlerin uygulanmasına gerek yoktur. 6

10 2.5 - MUAYENE VE TAMÎR RAPORLARI Muayene Raporu Muayene raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır. - Muayenenin ve deneyin yapıldığı yerin, muayene ve deneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin ad ve soyadları, - Muayene ve deney tarihi, - Tüpü yapan firmanın adı, - Tüpün yapım seri numarası, yapılış tarihi (ay ve yıl olarak), - Tüp sahibi veya dağıtıcı firmanın markası, - Tüp anma hacmi (it), - Son periyodik kontrol tarihi, - Muayene ve deneyde uygulanan standardların numarası, - Uygulanan deneylerle sonuçlarının ayrı ayrı gösterilmesi, - Muayene ve deney sonuçlarını değiştirebilecek etkenlerin sakıncalarını gidermek üzere alınan tedbirler, - Uygulanan muayene ve deney metotlarında belirtilmeyen veya zorunlu görülmeyen fakat muayene ve deneyde yer almış olan işlemler, - Deney uygulanan tüplere özgü olup, yukarıdaki maddelerde açıklananların dışında kalan bilgiler, - Standarda uygun olup olmadığı (Uygun, tamir, red gibi) - Rapor tarih ve numarası, Tamir Raporu Tamir raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır. - Tamirin yapıldığı yerin, tamiri yapan ve/veya raporu imzalayan, yetkililerin adı ve soyadı görev ve meslekleri, - Tamir tarihi, - Tüpü yapan firmanın adı, - Tüpün yapım seri numarası, yapılış tarihi (ay ve yıl olarak), - Tüp sahibi veya dağıtıcı firmanın markası, - Tüpün anma hacmi (it), - Tüpe yapılan tamir işlemlerinin dökümü, - Rapor tarih ve numarası, 3 - PİYASAYA ARZ TÜPLERİN TEKRAR KULLANIMA HAZIRLANMASI Muayene ve deneylerden geçtikten sonra kullanıma uygunluğu belirlenmiş tüplere Madde 'e göre değerlendirilmiş veya TS 1862'ye uygun olarak imal edilmiş yeni tüp valfleri, üretici firmanın belirttiği momentle sıkılarak tüp kullanıma hazır hale getirilir İŞARETLEME yıllık periyodik muayeneden geçen tüplerin yakalarına TS 55'e uygun olarak muayeneyi yapan kuruluşun işareti ve periyodik muayene tarihinin yıl olarak son 2 rakamı basılır ( - 87 gibi) Tamiri yapılan tüpün yakasında uygun bir yere tamiri yapan kuruluşun işareti ve tamir tarihinin yıl olarak son 2 rakamı basılır. 4 - ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER Tüplerin 10 yıllık periyodik muayeneleri Türk Standardları Enstitüsü veya T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca yapılır Tüplerin tamiri TSE imalat yeterlik belgesine sahip ve marka sözleşmesi bulunan tüp imalatçısı şirketler ile ısıl işlem hidrostatik test işlemi, kumlama işlemi ile temizleme işlemi, fosfatlama veya 7

11 çinko-alüminyum kaplama işlemi, boyama işlemi ve vana sıkma işlemi gibi ana işlemlerin TS 55'de belirtilen nitelikte yapılabildiği TSE tarafından belgelendirilen kuruluşlarda yapılır Dağıtım şirketlerine ait dolum tesislerinde sadece tüp sahibi dağıtım şirketinin veya T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın yazılı müsaadesine istinaden dolum anlaşması bulunan dağıtım şirketinin kendi markasını veya kısa adını taşıyan TS 55 standardına uygun tüplere LPG dolumu yapılabileceğinden; tüp sahibi dağıtım şirketinin sözleşmeli bayileri tarafından dağıtım şirketine ait dolum tesisine getirilen tüplerden tamir, bakım ve muayeneye ihtiyaç gösterenleri ayrılır ve Madde 4.1 ve/veya 4.2'de belirtilen kuruluşlara gönderilir Periyodik muayeneden veya tamirden geçmiş tüplerin denetlenmesi işlemi T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan ve bu Bakanlığa bağlı Bölge Müdürlüğü elemanları başkanlığındaki komisyonlarca yapılır. 5 - GEÇİCİ HÜKÜMLER Bu standardın 1988 yılından itibaren yürürlüğe gireceği varsayımıyla halen kullanımdaki tüplerin periyodik kontrolü aşağıdaki takvime uygun olarak yapılacaktır yılında 1972 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1968 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri 1975 ve öncesi imalatı Sanayi Tüpleri 1990 yılında 1974 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1971 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri 1979 ve öncesi imalatı Sanayi Tüpleri 1991 yılında 1976 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1974 ve öncesi imalatı Ev Tüpler 1992 yılında 1978 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1977 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri 1993 yılında 1980 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1980 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri 1994 yılında 1983 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1983 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri ATIF YAPILAN TÜRK STANDARDLARI TS 55 TS 1449 TS 1862 TS

12 TADİL FİŞİ TS 5306/Kasım 1987 "KULLANIMDAKİ LPG TÜPLERİNİN MUAYENE, DENEY, BAKIM VE TAMİRİ" Standardı Teknik Kurulumuzun 13 Nisan 1990 Tarihli Toplantısında Aşağıdaki Şekilde Tadil Edilmiştir. ESKİ METİN PERİYODİK KONTROL SÜRELERİ Sıvılaştırılmış petrol gazı tüplerinin tamamı imalat veya son periyodik muayene tarihinden itibaren her 10 yılda bir periyodik olarak Madde ve 2.3.'e göre muayeneye tabi tutulmak üzere TS 1449'da belirtilen kurallar çerçevesinde, tüp sahibi dağıtım şirketleri tarafından ayrılıp, Madde 2/3'de belirtilen esaslar dahilinde hazırlanır ve Madde 4.1'de belirtilen kuruluşlara gönderilir. YENİ METİN PERİYODİK KONTROL SÜRELERİ Sıvılaştırılmış petrol gazı tüplerinin tamamı imalat veya son periyodik muayene tarihinden itibaren her 10 yılda bir periyodik kontrolleri yapılır. Kaza geçiren, ve tamir gören tüpler, periyodik muayene süresini beklemeden yeniden muayene, veya denemeye tabi tutulur ve raporu düzenlenir. Periyodik kontroller Madde ve. 2.3'e göre muayeneye tabi tutulmak üzere TS 1449'da belirtilen kurallar çerçevesinde tüp sahibi dağıtım şirketleri tarafından ayrılıp, Madde 2.3'de belirtilen esaslar dahilinde hazırlanır ve ilgili Bakanlığın tebliğlerine göre işlem yapılır. ESKİ METİN DENEYLER Muayene edilecek tüpler, tüp sahibi dağıtım şirketleri tarafından Madde -5'deki takvime uygun olarak bu şirketlere ait dolum tesislerinde ayrılıp tasnif edilmeli ve tüpün valfi sökülerek içi yıkanmalıdır. Korozyona uğradığı belirlenen tüplerin dış yüzeyindeki kir, yağ, çamur ve korozyon ürünleri gibi tabakalar tamamen temizlenmelidir. YENİ METİN DENEYLER Muayene edilecek tüpler, tüp sahibi dağıtım şirketleri tarafından Madde 4'deki takvime uygun olarak bu şirketlere ait dolum tesislerinde ayrılıp tasnif edilmeli ve tüpün valfi sökülerek içi yıkanmalıdır. Korozyona uğradığı belirlenen tüplerin dış yüzeyindeki kir, yağ, çamur ve korozyon ürünleri gibi tabakalar tamamen temizlenmelidir. ESKİ METİN MUAYENE VE TAMÎR RAPORLARI Muayene Raporu Muayene raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır. - Muayenenin ve deneyin yapıldığı yerin, muayene ve deneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin ad ve soyadları, - Muayene ve deney tarihi, - Tüpü yapan firmanın adı, - Tüpün yapım seri numarası, yapılış tarihi (ay ve yıl olarak), - Tüp sahibi veya dağıtıcı firmanın markası, - Tüp anma hacmi (it), - Son periyodik kontrol tarihi, - Muayene ve deneyde uygulanan standardların numarası, - Uygulanan deneylerle, sonuçlarının ayrı ayrı gösterilmesi, - Muayene ve deney sonuçlarını değiştirebilecek etkenlerin sakıncalarını gidermek üzere alınan tedbirler, 9

13 - Uygulanan muayene ve deney metotlarında belirtilmeyen veya zorunlu görülmeyen fakat muayene ve deneyde yer almış olan işlemler, - Deney uygulanan tüplere özgü olup, yukarıdaki maddelerde açıklananların dışında kalan bilgiler, - Standarda uygun olup olmadığı (Uygun, tamir, ret gibi) - Rapor tarih ve numarası, YENİ METİN MUAYENE VE TAMÎR RAPORLARI Muayene Raporu Muayene raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır. - Muayenenin ve deneyin yapıldığı yerin, muayene ve deneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin ad ve soyadları, - Muayene ve deney tarihi, - Tüpü yapan firmanın adı, - Tüpün yapım seri numarası, yapılış tarihi (ay ve yıl olarak), - Tüp sahibi veya dağıtıcı firmanın markası, - Tüp anma hacmi (it), - Son periyodik kontrol tarihi, - Muayene ve deneyde uygulanan standardların numarası, - Uygulanan deneylerle sonuçlarının ayrı ayrı gösterilmesi, - Muayene ve deney sonuçlarını değiştirebilecek etkenlerin sakıncalarını gidermek üzere alınan tedbirler, - Uygulanan muayene ve deney metotlarında belirtilmeyen veya zorunlu görülmeyen fakat muayene ve deneyde yer almış olan işlemler, - Deney uygulanan tüplere özgü olup, yukarıdaki maddelerde açıklananların dışında kalan bilgiler, - Standarda uygun olup olmadığı (Uygun, tamir, ret gibi) - Rapor tarih ve numarası, - Muayeneyi gerektiren hasarın yeri ve tarifi ESKİ METİN yıllık periyodik muayeneden geçen tüplerin yakalarına TS 55 e uygun olarak muayeneyi yapan kuruluşun işareti ve periyodik muayene tarihinin yıl olarak son 2 rakamı basılır (..89 gibi). YENİ METİN yıllık periyodik muayeneden geçen tüplerin yakalarına TS 55'e uygun olarak muayeneyi yapan kuruluşun işareti ve periyodik muayene tarihinin yıl olarak son 2 rakamı basılır ( 92 gibi). ESKİ METİN 4 - ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER 4.1- Tüplerin 10 yıllık periyodik muayeneleri Türk Standardları Enstitüsü veya T.C.Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca yapılır Tüplerin tamiri TSE imalat yeterlik belgesine sahip ve marka sözleşmesi bulunan tüp imalatçısı şirketler ile ısıl işlem hidrostatik test işlemi, kumlama işlemi ile temizleme işlemi, fosfatlama veya çinko-alüminyum kaplama işlemi, boyama işlemi ve vana sıkma işlemi gibi ana işlemlerin TS 55'de belirtilen nitelikte yapılabildiği TSE tarafından belgelendirilen kuruluşlarda yapılır Dağılım şirketlerine ait dolum tesislerinde sadece, tüp sahibi dağıtım şirketinin veya T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın yazılı müsaadesine istinaden dolum anlaşması bulunan dağıtım şirketinin kendi markasını veya kısa adını taşıyan TS 55 standardına uygun tüplere LPG dolumu yapılabileceğinden; tüp sahibi dağıtım şirketinin sözleşmeli bayileri tarafından dağıtım şirketine ait dolum tesisine getirilen tüplerden tamir, bakım ve muayeneye ihtiyaç gösterenleri ayrılır ve Madde 4.1 ve/veya 4.2"de belirtilen kuruluşlara gönderirler. 10

14 4.4 - Periyodik muayeneden veya tamirden geçmiş tüplerin denetlenmesi işlemi T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan ve bu Bakanlığa bağlı Bölge Müdürlüğü elemanları başkanlığındaki komisyonlarca yapılır. YENİ METİN 4 - ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER Tamamı kaldırılmıştır. ESKİ METİN 5 - GEÇİCİ HÜKÜMLER Bu standardın 1988 yılından itibaren yürürlüğe gireceği varsayımıyla halen kullanımdaki tüplerin periyodik kontrollü aşağıdaki takvime uygun olarak yapılacaktır yılında 1972 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1968 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri 1975 ve öncesi imalatı Sanayi Tüpleri 1990 yılında 1974 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1971 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri 1979 ve öncesi imalatı Sanayi Tüpleri 1991 yılında 1976 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1974 ve öncesi imalatı Ev Tüpler 1992 yılında 1978 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1977 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri 1993 yılında 1980 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1980 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri 1994 yılında 1983 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1983 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri YENİ METİN A - GEÇİCİ HÜKÜMLER 1992 yılında 1975 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1971 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri 1978 ve öncesi imalatı Sanayi Tüpleri 1993 yılında 1977 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1974 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri 1982 ve öncesi imalatı Sanayi Tüpleri 1994 yılında 1979 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1977 ve öncesi imalatı Ev Tüpler 1995 yılında 1981 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1980 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri 1996 yılında 1983 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1983 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri 1997 yılında 1986 ve öncesi imalatı Kamp Tüpleri 1986 ve öncesi imalatı Ev Tüpleri 11

15 ESKİ METİN ATIF YAPILAN TÜRK STANDARDTLARI TS 55 TS 1449 TS 1862 TS 2178 YENİ METİN ATIF YAPILAN TÜRK STANDARDLARI TS 55 TS 1449 TS 1862 TS