BDE için 3 yılda 1 milyar dolar

Transkript

1 Milli Eğitim Bakanlığı, yazılımcılarla toplandı BDE için 3 yılda 1 milyar dolar Milli Eğitim Bakanlığı Ankara'da yazılım firmalarıyla biraraya geldi. Müsteşar Bener Çordan başkanlığında yapılan toplantıda Milli Eğitim Bakanlığı Bilgisayar Destekli Eğitim için ayrılan bütçeyi, hedeflerini ve neler yapacaklarını açıkladı. #15 Eylül 1998 tarihinde öğrencilerin önüne çalışan bilgisayarlar koyamazsak Türkiye'de başka gelişmelere fırsat doğar" diyen Müsteşar Çordan, BT sektörüne şu mesajları verdi: 9 Bilgisayar destekli eğitim ve bilgisayar kullanımı için öğretim yılı da dahil olmak üzere 3 yıl için ayrılan bütçe 1 milyar 100 bin dolar. 1 milyar dolan Türk BT sektörünün gelişmesine harcanacak. Yazılımlar Türk yazılımevlerinden satın alınacak. Bu görüş bakanlığın resmi görüşü haline getirilecek. % Yazılım konusunda TÜBİTAK'ın teknik desteğinin sağlanması planlanıyor yılında öncelikle yabancı dil ardından da ana derslerin Türkçe yazılımları alınacak yılına kadar tüm ders yazılımları tamamlanmış olacak. Alımlar yeni bir düzenlemeyle gerçekleşecek. İlk yıl en az 2 bin 500 üe 3 bin okulda BDE başlıyor. İkinci ve üçüncü yılda 40 bin okulda en az 25 derste BDE veya bilgisayar kullanma eğitimi gerçekleşmiş olacak. (Sayfa 16) Modem iletişiminin yeni standardı: 56 Kbps BT ürünlerinde gümrük vergisi kalkıyor (Sayfa 5) TÜBİTAK ve Yazılım Destek A.Ş.'den Milli Eğitim Bakanlığına danışmanlık teklifi TÜBİTAK ve Yazılım Destek A.Ş., Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülen bilgisayar destekli eğitim projesi çerçevesinde bakanlığa danışmanlık yapmak istiyor. Bakanlığa yapılan danışmanlık önerisi yazılım alımlarında şartname hazırlanması, ihale edilmesi, ihalenin değerlendirilmesi, projelerin kabulü ve bunların kalite denetiminin yapılmasını içeriyor. Şirket yetkililerinin önemle üzerinde durduktan bir nokta da şirketin yazdım geliştirmeyeceği, yazılım geliştirmek için eleman istihdam etmeyeceği yönünde. (Sayfa 12) ULAKBİM resmen hizmete girdi TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Cahit Arf Bilgi Merkezi'nin açılışı Başbakan Mesut Yılmaz'ın katıldığı bir törenle yapıldı. (Sayfa 4) EVRENSEL AKIN EVREN Kaplan yılı Sevgili Yazı İşleri Müdürüm, "münderacatın çokluğundan ötürü" benim San Fransisko yazımı makaslamasaydı, biraz tarih, biraz coğrafyayla karışık bir batı sahili esintisi duyacaktınız. El Nino o sahilleri vurup geçti ama yine de güneş, bereketli topraklarının üzerinde parıldıyor. (Devamı 2. sayfada) ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Örgütü)'nun düzenlediği bir toplantıda modem üreticileri, rekabet halindeki 56 Kbps'lik modem teknolojileri üzerindeki savaşlarını sona erdirdiklerini ilan etti. ITU üyeleri de 56 Kbps ile iletişim kurmalarını sağlayacak olan başlangıç aşamasındaki bu standardı kabul etti. Bu sayıda... (Sayfa 26) Silicon Graphics ve Baan işbirliklerini tanıttı (Sayfa 3) MERNİS'in veri tabanı ihalesi sonuçlandı (Sayfa 4) Ali Talip Özdemir: BT'yi milletvekillerine anlatmak gerekir (Sayfa 8) Vestel PC pazarının yüzde 10'una göz dikti (Arka sayfa)

2 2 haber Şubat Sayı: 155 EVRENSEL Baştarafı 1. sayfada Kentteki Çin toplumu büyük şenlik ve gösterilerle kaplan yılının başlangıcını kutladı. Yıllara bir hayvan adı koymak eski bir Çin geleneği. Yıllar adlandırıldıkları hayvanın birtakım özellikleri ile anılacaksa kaplan yılı atlamalar, sıçramalarla harekete dönüşen güç, gemlenemeyen bir öfke ve güçlü pençeleri çağrıştırıyor. Dinamizme evet ama, kişisel olarak pençelerle aramda demir bir kafesin varlığını yeğlerim. Kaplan yılı, Amerikan toplumunun içinde bulunduğu koşullara uyan bir yıl olacağa benziyor. İşsizliğin düşük, dış ödemeler dengesinin artı, şirket karlarının umut verici olduğu, devlet bütçesinin fazla verdiği olağanüstü bir dönemi yaşayan ülke, bir kaplanın dinamizmine sahip. Amerika Birleşik Devletleri, dünya çapında güç oyununu oynamaya yüz yıl önce başlamıştı. İspanyol - Amerikan Savaşı, Küba'nın ve Filipinler'in Amerika tarafından ele geçirilmesi, İspanyolların karada ve denizde yenilgisi ile sonuçlanmıştı. O günden beri Amerikan donanması dünya denizlerinde. Müttefik üsleri, uydu ağı ve kıtalararası füze sistemlerinin, indirilmeye hazır deniz piyadelerinin bütünleşik yapısı, küresel bir gambot politikasının maddi temellerini oluşturuyor. Kaplanın pençelerinden korkmayan ve kağıttan kaplan olduğunu savunanlar da yok değil. Ekonomik gelişme BT endüstrisini de olumlu etkiliyor. Amerikan BT endüstrisinin 1998'de yüzde ondan fazla bir büyüme ile 750 milyar doların üstünde bir ciro sağlaması bekleniyor. Toplam büyümenin yüzde olduğu bir ülkede BT'nin büyüme hızı etkileyici. Bu hız ve erişilen büyüklükler BT endüstrisini ekonominin motorlarından birisi yapıyor. BT'nin yapısındaki hızlı değişiklik de dikkate değer. BT hizmetlerinin 1997'de 201 milyar dolardan yine yüzde onluk bir artışla 220 milyar dolara erişmesi bekleniyor. BT gelirlerinin üçte birini gelecek üç yıl içinde hep BT hizmetleri sağlayacağa benziyor. Bilgi teknolojisi hizmet kuruluşları diğer şirketler için teknoloji tasarlıyorlar veya teknolojiyi yönetiyorlar. Teknolojinin hızlı değişimi, BT çalışanlarının zor bulunur oluşu, yaklaşan 2000 yılı ile ilgili yapılması zorunlu değişiklikler birçok şirketi BT hizmetlerini dışarıdan satın almaya zorluyor. Bu gelişmelerin rüzgarlarını biz ülkemizde ne kadar ve nasıl duyacağız? Bu da başka bir yazının konusu. Sakin ve verimli bir hafta dilerim. SAP Türkiye Ernst&Young'la da anlaştı SAP Türkiye ve Ernst&Young Türkiye, SAP R/3 İş Ortaklığı Programı kapsamında Destek Merkezi anlaşması imzaladı. Bu iş ortaklığı çerçevesinde Ernst&Young, SAP uygulamalarının şirketlerde hayata geçirilmesinde sistem danışmanlığı hizmetlerini sunacak. Kısa bir süre önce Siemens Business Services ve Siemens Nixdorf ile Destek Merkezi anlaşması yapan SAP'ın Türkiye'de aralarmda Arthur Andersen, Coopers& Lybrand, EBİ, HP, IBM, I-Bimsa, KoçSistem, Price Waterhouse, Ernst&Young'ın yer aldığı 11 Destek Merkezi bulunuyor. İşbirliğinin duyurulması amacıyla 11 Şubat 1998 tarihinde İstanbul Ceylan Otel'de bir toplantı düzenlendi. Toplantıda konuşan Ernst&Young Türkiye Yönetim Ortağı Alp Bayülken, 136 ülkede 72 bin personel ve 10 bin 600 danışmanla hizmet veren Ernst&Young'ın dünya çapmdaki danışmanlık gelirlerinin yüzde 20'sinin SAP projelerinden oluştuğunu söyledi. Ernst&Young'ın Türkiye'de 150 personel ile 200 şirkete hizmet verdiğini vurgulayan Bayülken, 6 BT şirketi ile birlikte destek hizmederi sunduklarını belirtti. SAP Türkiye Genel Müdürü Behçet Yanmaz ise, 1998 yılında geçtiğimiz yıla oranla yüzde 60'lık bir büyüme hedeflediklerini bildirerek SAP'ın 98 hedeflerinin arasında sektörel uzmanlaşma, iş ortaklarına daha kapsamlı destek verme, KOBİ'lere odaklanma gibi stratejilerin bulunduğunu söyledi. İnsan Kaynaklan Yönetimi konusunda da faaliyetler yürütmeye başladıklarım vurgulayan Yanmaz, bu konuda çalıştıklan ilk müşterinin ise Migros olduğunu bildirdi. SAP Türkiye, sektörel uzmanlaşma konusunda ise özellikle tekstil Karma iş ortaklarına Kanada fırsatı Karma ve Quantum, tüm Avrupa'daki Karma iş ortaklarını kapsayan bir kampanya başlattı. En çok Quantum satan iş ortağını ödüllendirmeyi amaçlayan kampanya sonucunda, Avnıpa bölgesinden 45 şirket Haziran ayında Kanada'da British Colombia'da bir hafta tatil yapacak. "Karma Quantum Bigfoot Macera Seyahati" adıyla düzenlenen kampanya kapsamında, 9 Şubat-30 Nisan tarihleri arasında Quantum ürünleri ve Bigfoot için ayrı kotalar belirlenmiş. Her ürün için de ayrı puanlar koyularak, iş ortaklanndan en çok puan toplayan 45 şirketin belirlenmesi amaçlanıyor. Karma yetkilileri, "Bu tarihler arasında Karma'dan satın alınan her sabitdisk ve Bigfoot sabit disk sürücü, şirketlere belli puanlar kazandıracak. Ne kadar çok Bigfoot alınırsa 45 şirketten biri olma şansı o kadar artar" diyorlar. Karma Donanım hem kampanyayı duyurmak hem de 1997 yılını değerlendirerek yeni ürünlerini tanıtmak amacıyla bir basın toplantısı düzenledi. 11 Şubat 1998 tarihinde İstanbul Hyatt Regency Otel'de gerçekleştirilen toplantıda, 1997 yılında en çok Quantum satan iş ortaklarım da ödüllendirdi. Karma'dan ödül alan şirkeder şöyle: Arena, Data Teknik, Estron, Ornas ve Penta. Karma ayrıca bu 5 şirketten 3'ünü çeşitli yerlerdeki hafta sonu tatilleriyle de ödüllendirdi. Karma'nın sabit disk satışlan konusunda bilgi veren Karma Donanım Ürün Yöneticisi Taner i Çınar, 1997 yılında 230 bin civannda sabit disk sattıklarını, bu yıl ise 300 bin adet satış hedeflediklerini söyledi. En fazla ciroyu Quantum satışlarından oluşturduklarını vurgulayan Çınar, önümüzdeki aylarda 40MB/sec'lik veri transfer hızını sağlayan yeni sabit disk arabirim standardı Ultra SCSI'yı (LVD) Türkiye pazarına sunacaklarını da bildirdi. Karma'nın yeni standartta pazara sunacağı ilk ürün Quantum Viking II olacak. Önümüzdeki Mart ayında Türkiye pazarına sunulacağı belirtilen Quantum Viking II, 512 KB önbelleğe sahip ve dakikada 7 bin 200 devir yapabiliyor. sektörüne odaklanmayı hedefliyor. Öte yandan Uzel Holding de SAP R/3 uygulama danışmanlığı konusunda Coopers&Lybrand Türkiye ile çalışmaya başladı. Uzel Holding'de SAP R/3 ERP paketinin muhasebe, finans, üretim, lojistik ve insan kaynaklan modülleri holding bünyesine uyarlanıyor. Digital ve Logosoft'tan işbirliği Digital ve Logosoft işbirliği toplantısı Ankara'da yapıldı. Digital Alpha Server başlangıç seviyesi sunucular, StorageWorks saklama birimleri ve AltaVista ürünlerinin dağıtımını yapan Logosoft, bayi kanalında yaptığı çalışmalanna Ankara bölgesi için düzenlediği tanıtım ve eğitim toplantısıyla devam etti. Ağırlıklı olarak iş ortaklarının katıldığı toplantıda Digital organizasyonunu tamamlayan Logosoft'un Satış Müdürü Gamze Aydın Çelenk bayii kanalına verecekleri desteğin artık daha güçlü olduğunu söyledi. Toplantıda ayrıca ürün tanıtımı da yapıldı. Bu arada Logosoft, Alpha Server 1200'ler üzerindeki NT ve UNIX Clustering sunu merkezini 15 Şubat'dan sonra hazır olarak kanallarının hizmetine sunacak.

3 16-22 Şubat Sayı: 155 haber 3 BT ürünlerinde gümrük vergisi kalkıyor Türkiye, bilgi teknolojisi ürünlerinin ticaretinde 1 Ocak 2000de gümrük vergisini kaldırmayı öngören uluslararası anlaşmaya Bakanlar Kurulu'nun, bilgi teknolojisi ürünlerinin üretim ve ticaretinin genişletilerek azami serbestliğe ulaşması amacıyla 13 Aralık 1996'da Singapur'da imzalanan uluslararası anlaşmayı onayladığına ilişkin kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. Anlaşma, bilişim teknolojisi ürünlerinin ticaretinde 1 Temmuz 1997'den başlamak üzere onay verdi. gümrük oranlarım aşamalı olarak indirmeyi ve 1 Ocak 2000 tarihinde sıfırlamayı öngörüyor. Buna göre, Dünya Ticaret Örgütü'ne üye ülkelerle örgüte katılma sürecindeki ülkeler, ilki 1 Temmuz 1997'de olmak üzere bilgi teknolojisi ürünleri ticaretinde gümrük vergisi oranlarım eşit dilimler halinde indirecek. Gümrük vergilerinde ikinci indirim 1 Ocak 1998, üçüncü indirim 1 Ocak 1999'dan geç olmayacak biçimde uygulamaya konulacak ve vergi 1 Ocak 2000'den itibaren yürürlüğe girmek üzere kaldırılacak. Katılımcı ülkelerin bilgi teknolojisi üıünlerinin sınıflandırılmasında kendi aralarında ortaya çıkan herhangi bir farklılığı gözden geçirmek üzere toplantılarım sürdürecekleri bildiriliyor. Söz konusu anlaşmaya Türkiye'nin yam sıra AB ülkeleri, Avustralya, Kanada, Hong Kong, İzlanda, Endonezya, Japonya, Kore, Norveç, Tayvan, Singapur, İsviçre ve ABD taraf bulunuyor. Silicon Graphics ve Baan, işbirliklerini tanıttı S- ilicon Graphics ve Baan, işbirliklerinin tanıtımı için Avrupa çapında seminerler dizisi düzenliyor. İlki Londra'da gerçekleştirilen seminerlerden ikincisi 11 Şubat 1998'de İstanbul Çırağan Sarayı'nda yapıldı. Yeni işbirlikleriyle kurumsal pazarda ilerlemeyi hedeflediklerini söyleyen SGI Türkiye İş Geliştirme Müdürü Serdar Özçelik'in açılış konuşmasının ardından, SGI Türkiye Müdürü Taner Kılınç söz aldı. Kılınç, bu işbirliğindeki amaçlanm, müşterilerin stratejik bilgi teknolojisi yatınmlannı gerçekleştirmek olarak açıkladı. Iş ortaklarından Baan Türkiye Genel Müdürü Ayla Türkmen ise ERP (Kurumsal Kaynak Planlama) yazılımlarının şirketlerin büyümelerinden etkilenen ve büyümelerini yönlendiren bir yapida olması gerekliliğine dikkati çekti. SGI'in belirli sektörlerde, sınırlı sayıda iş ortaklanyla çalıştığına değinen SGI Avrupa Operasyonundan Sorumlu Vic Sanches, ERP alanında tek iş ortaklarının Baan olduğunu vurguladı. Daha sonra SGI Avrupa İş Geliştirme Müdürü Yan De Pontbriand ve Boğaziçi Yazılım Genel Müdürü Özgür Şenel'in söz aldığı toplantı, SGI platformunda Baan yazılımlarının, ölçeklenebilirlik, performans, Web ortamıyla bütünleşme, "Data Mining" araçlanyla büyük veritabanı ve veriambarlanndan stratejik bilgiye erişim gibi özelliklerinin aktarılmasıyla sürdü. Toplantıda aynca proje uygulamalarım ele alan bir vaka çalışmasının yam sıra Baan IV ve MineSet üzerine görsel bir sunuş yapıldı. Ürün sektörüne yönelik bu ortaklık bilindiği gibi Baan'ın, Baan IV ürün ailesini Temmuz 97'de Silicon Graphics IRLX işletim sistemine taşımasıyla başlamıştı. Bu konuda, Baan IV B ve Baan rv C yazılımlannın Silicon Graphics ortamına taşınmasına ilişkin çalışmaların sürdüğü bildiriliyor. Baan V'in ise, 1998 yılı içinde ÇOR BA uyumlu olarak piyasaya sürüleceği ve SGI platformu tarafından destekleneceği bildiriliyor. Silicon Graphics yetkilileri, Baan'la yapılan bu işbirliğinin, özellikle yoğun veri analizi yapan üst düzey yöneticilere çözümler ürettiğini belirtiyorlar. SGI'nın "Mineset" yazılımıyla, Baan sisteminde üretilen büyük veri setlerinin üç boyutlu grafiklere dönüştürülerek görsel hale getirilmesi sağlanıyor. Bu şekilde de veri yorumlamada ve karar vermede kolaylık ve yüksek doğruluk oram elde etmenin mümkün olduğu vurgulanıyor. TİTİZCE M. TINAZ TİTİZ Bir "bardak" ne işlere yarar? Normal olarak çoğu kimse "birşey içmeye yarar" biçiminde cevap verir bu soruya. Bebeklik çağlarından itibaren kişilere, herşeyin neye yaradığı "öğretilir" ve o öğretilenin dışında bir yolla kullanmaya kalktığında garipsenir. Gerçekte ise "herşey bir çok şeye yarar!" Örneğin bir "bardak": - Her türlü sıvıyı: içmeye, bir miktarını saklamaya, - Her türlü sıvı ya da katının: üzerine ölçü işaretleri yapılırsa hacim hatta ağırlık ölçmeye, üzerine çizgi yapılmadan dolusunun hacmini/ ağırlığını ölçmeye, - Küçük bir saksı olarak kullanmaya, - İçine değişik miktarlarda sıvı konulmuş yanyana bardaklar müzik aleti olarak kullanılabilir, - Kırılmak suretiyle elde edilen camlarla tahta yüzeyleri düzeltilebilir (sistre) - Raptiyelerin ele batma tehlikesi olmadan batırılmasına, - Küçük çivilerin pek sert olmayan cisimlere çakılmasına, - Sesi çıkmayan bir kişinin, bardağı bir yere vurarak çağırma sesi çıkarmasına, - Çocuklara boyama yaptırılmasına, - Çok ince parçalanması gereken tabletleri parçalamaya, - Derişik asit ve baz gibi hemen her malzemeyi bozan maddeleri koymaya, - Ağzı ıslatılarak ses çıkarır. Fizik derslerinde rezonans kutusu olarak örnek verilebilir. - İçine küçük yanan pamuklar atılır ve sırt ağrısını tedavide kocakarı yöntemi olarak kullanılır, - Çevresi kalemle çember olarak çizilebilir, - Yatık olarak konulup kalem dayanarak cetvel gibi kullanılabilir, - Yangın alarm düğmesinin camını kırabilir, - Kalıp olarak kullanılabilir, - Mükemmel bir yalıtkandır. Çıplak elle dokunulmak istenmeyen teller ellenirken kullanılabilir. - Uçması istenmeyen kağıt vs. üzerine konulabilir. - Fizik laboratuvarlarında çeşitli deneylerde kullanılabilir. - Mikro-dalga fırınında su ısıtabilir. - Yuvarlak şekilli yufka veya hamur kesilebilir. - Çevresi belliyse, üzerine sarılacak ip veya telin uzunluğunu ölçmede kullanılabilir. - Birbirinin içine girebilen iki tanesi kullanılarak termos yapılabilir, - Çift çeperli yapılıp arasına bir sıvı konulur ve boşken deep-freez'de soğutularak içine konulan sıvıyı uzun süre soğuk tutması sağlanır (Bende böyle bir tane var) - Meclis kürsüsünden başkana su atmaya yarar. - Nihayet parçalarıyla bilek keserek intihar etmeye yarar. Bunlar bir bardağın ne işlere yarayabileceğinin ancak küçük bir bölümüdür. Çevresine, herşeyin nelere yarayabileceğini soran gözlerle bakmayı öğrenmiş bir çocuğun nasıl üretken birisi olacağı kolayca tahmin edilebilir. Çocuk ve gençlerimize, çevrelerine böyle bakmalarını öğretmenin maliyeti sıfırdır. Bunu akıl etmek yeterlidir. Çünkü tüm canlılar (yalnız insanlar değil) doğuştan yaratıcıdırlar. Peki şimdi bir soru: Bu yaratıcılık nasıl öldürülür ve bardağın, ancak tek işe yarayacağı nasıl öğretilebilir? Cevap: Bunu yapabilmek zordur. Çok para harcamak ve "ezber" denilen kuşkusuzluğu bir ulusal özellik haline getirmek gerekir. Tabiki bu da kolay değildir ve üniversite, politika, sanayi ve aydınların işbirliğini gerektirir. Not: Bu yazı bir panelde konuşma, yeni kitabıma makale, BT/haber'e haftalık yazı, Ezbersiz Eğitim Seminerleri için örnek ve "EE nasıl yapılır?" sorusuna yanıt olarak hazırlanmıştır. İletişim e-posta:titiz adresi: turk.net

4 4 haber Şubat Sayı: 155 HARMAN UlAKBİM resmi olarak M. SİNAN OYMACI Trio Çözüm Evi Yönetici Ortağı Bu hafta, hiç yorum eklemeden, dört haber aktarmak istiyorum. - Devlet Bakanı Işın Çelebi Bili Gates'le görüşmek için, Şubat ayında Amerika'ya gidiyor. Her eve bir bilgisayar projesinden sonra gündeme gelen ve Gates'in daveti üzerine ABD'ye gidecek olan Bakan Çelebi, "Bili Gates'le yeni teknolojik gelişmeler ve bilimsel yaklaşımları konuşmak üzere bir davet aldım. Şubat ayı içinde biraraya geleceğiz" dedi. Kaynak: BT/haber Sayı 153 Tarih:26 Ocak- 8 Şubat Hükümette ve Eğitimde 2000'li Yıllarda Bilgi Teknolojisi konulu toplantıya katılmak için dün ABD'ye giden Ulaştırma Bakanı Necdet Menzir, bilgisayar dünyasının önde gelen isimlerinden Microsoft firmasının patronu Bill Gates ile de görüşeceğini söyledi. Kaynak: Hürriyet Gazetesi Tarih: 8 Şubat Bill Gates ve İngiltere Başbakanı Tony Blair, İngiltere'de bilgi teknolojisi alanında neler yapılabileceğini konuşmak üzere, İngiltere Cambridge'de biraraya geldiler. Bu toplantıda, Bill Gates, Microsoft'un İngiltere'de "Teacher Resource Centre" yapılması için çalışacağını belirtti. Kaynak: Ziff Davis Net UK Tarih:7 Ekim Dünyadaki liderlerin büyük çoğunluğunun biraraya gelerek görüş alışverişinde bulunduğu, her sene yapılan görüşmelere katılmak üzere, İsviçre'nin kayak merkezi Davos'a giden Bill Gates, dönüşte Belçika'ya uğradı. Kaynak: Ziff Davis Net Tarih: 4 Şubat 1998 ***** Araya tatil girince, aynı yazı içerisinde üç film birden inceleyeceğiz. Bu üç filmin de ortak bir özelliği var. Pek çok ülkede, 18 yaşından küçüklerin izlemesinin sakıncalı görüldüğü bu filmler, ülkemizde her yaş kesiminden izleyiciye ulaşıyor. Bence de belli bir yaş grubunun altının izlemesi sakıncalı. Yine yaptılar. Alkışladılar. "Devil's Advocate- Şeytanın Avukatı" filminin sonunda, salondaki izleyicilerin reaksiyonu buydu. Bazı filmlerde karşılaştığım bu olayın nedenini henüz anlayabilmiş değilim. Yönetmen, Taylor Hackford'un yönettiği filmin başrollerinde, Al Pacino ve Keanu Reeves yer alıyor. Reeves'i, "Dracula ve "Johny Mnemonic" filmlerinden anımsayacaksınız. Film, Andrew Neiderman'ın romanından beyaz perdeye uyarlanmış. Dava kaybetmeyen genç bir avukatın, New York'a giderek büyük bir avukatlık firmasında çalışmaya başlamasının ardından, kime Yorumsuz hizmet ettiğini anlaması, içindeki şeytanı keşfetmesi üzerine kurulmuş. Filmden bir alıntı; "Kibir. Benim en sevdiğim günahtır". Hukuk, adalet, şeytan, felsefe konularına çok güzel yaklaşan, sezonun güzel filmlerinden, bunu kaçırmayın. /y The Game-Oyun". Yönetmen, David Fincher. Başrollerde, Michael Douglas, Sean Penn yer alıyor. Yönetmen Fincher'i, "Seven-Yedi" filminden anımsayacaksınız. Yaşamında yalnız kalan banker Van Orton, yaşgününde, kardeşinden, "Consumer Recreation Services"ten bir hediye alır. Kendisinin dışında geliştirilerek, içine dahil edileceği bir oyunun parçası olacaktır. Bir süre sonra neyin gerçek neyin oyun olduğunu anlayamayacak duruma gelip, paranoyak bir durum sergilemeye başlar. Gerçekle hayalin arasındaki çizginin ne kadar ince olduğunu gösteren bir psikolojik, gerilim filmi. İlk yarıdaki temponun düşüklüğüne aldanıp, ikinci yarıyı seyretmemezlik etmeyin. İzleyin. "Starship Troopers-Yıldız Gemisi Askerleri" Yönetmen, Paul Verhoeven. Başrollerde, Casper Van Dien, Dina Meyer ve Denişe Richards. Yönetmen Verhoeven'i "Showgirls", "Basic Instinct" ve "Robocop"tan anımsayabilirsiniz. Casper Van Dien, bilgisayar oyunlarına meraklıların anımsayacağı; 'Wing Commander IV" oyununda, konfederasyonun 3. pilotu olarak yer almıştı. Film, Rober A. Heinlein'in romanından beyaz perdeye uyarlanmış. Bir bilim kurgu filmi. Dünyayı tehdit eden tehlike, bu defa akıllı bir böceğin yönettiği milyonlarca savaşçı böcektir. Askerlerin görevi, dünyayı bu tehlikeden kurtarmaktır. Bu yolda çeşitli güçlüklerle karşılaşırlar. Kanımca, filmde bazı mantık hataları mevcut. Örneğin, uzaya bu kadar büyük gemileri göndererek, ışık hızında seyahat yapabilecek seviyeye ulaşmış bir medeniyetin, niçin gemileri güç kalkanı taşımıyor ya da böcekleri temizlemek için ellerinde makineli tüfek olan piyadeleri gönderiyorlar da, böcek gezegenlerini lazer silahı olan gemilerle imha etmiyorlar, anlamak çok olası değil. İzlenmese de olabilecek bir film. ***** söz: "Ben, bilmediğimi bildiğim için, diğer insanlardan Yunanlı filozof Socrates'ten (İ.Ö ) bir farklıyım." Siz, neleri bilmediğinizin farkında mısınız? Yoksa, diğer insanlardan farklı olmadığınızı mı düşünüyorsunuz? İletişim adresi: e-posta:sinanoym@triosh.com hizmete girdi GÜNEŞ KAZDAĞLI 1996 yılında çalışmaları başlayan TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Cahit Arf Bilgi Merkezi'nin açılışı Başbakan Mesut Yılmaz tarafından Ankara'da yapıldı. Cahit Arf Bilgi Merkezi'nin açılışım yapan Başbakan Yılmaz günümüzde artık sermayeden çok bilginin önemli olduğunu belirterek güç kavramının da silahla değil bilgiyle biriikte anıldığım söyledi. Yılmaz; "Dünya üzerinde kurulacak yeni düzende sadece bilgiyi üretenler bilgiye hakim olanlar söz sahibi olacaktır. Diğer grupta ise bir benzetmeyle bilgi sömürgeleri haline gelmeye aday ülkeler olacaktır" dedi. Törenin açılış konuşmasını yapan Başbakan Yılmaz, hükümet olarak bu çağın dinamiğinin veri olduğunu kabul edip buna göre hareket etmeye mecbur olduklarına inandıklannı belirterek eğitim konusuna da değindi. Yılmaz bu konuyla ilgili olarak şunlan söyledi: "Biz eğitimi en güncel konu haline getirdik. Bilgi otoyolu altyapısını gençlere sunamazsak hepimizin vebal altında kalacağım düşünüyorum. Tüm üniversitelerimizin birbirine ve Internet ağma bağlayan ULAKNET ve yeni adıyla Cahit Arf Bilgi Merkezi Ulusal İnavasyon sistemimizin bilgi ihtiyacım ve bu yolla ekonomik katma değer oluşturulmasına imkan sağlayacaktır. Bugün Türkiye'nin geleceğin dünyasında bilgi sömürgeleri arasında olmayacağına dair önemli işareüer görmüş olmanın kıvancım yaşıyorum." Törende TÜBİTAK'tan sorumlu Devlet Bakam Rüştü TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Cahit Ar f Bilgi Merkezinin açılışı Başbakan Mesut Yılımız ın katıldığı bir törenle yapıldı. Kazım Yücelen, TÜBİTAK Başkam Prof.Dr. Dinçer Ülkü, TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof.Dr. Ahmet Üçer ve ULAKBİM Başkanı Doç.Dr. Yaşar Tonta da birer konuşma yaptılar. Konuşmalardan sonra Başbakan Mesut Yılmaz ilk hamleyle büyük satranç ustası Evgenli Vasiukuv'un da katılımıyla ulusal akademik ağ üzerinde oynanan bir simültane satranç karşılaşmasını da başlattı. Gantek'in sponsorluğunda Türkiye Zeka Vakfı ve Türkiye Satranç Federasyonu tarafından düzenlenen karşılaşmaya yurtiçi ve yurtdışından toplam 11 oyuncu katıldı. Aynca Türkiye Zeka Vakfı ve Türkiye Satranç Federasyonu Başkam Emrehan Halıa Başbakan Yılmaz'a bir satranç takımı da armağan etti. Bilindiği gibi ULAKBİM, Haziran 1996'da Türkiye çapında tüm eğitim ve araştırma kuruluşlarım birbirine bağlayacak hızlı bir Ulusal Akademik Ağ kurmak ve bütün üniversitelerimizi yüksek hızlarla bu ağa bağlamak üzere çalışmalara başladı. Aralık 96'da tüm üniversitelerin ULAKNET bağlanü donanımlarının satın alınması için ihaleye çıkıldı ve ULAKNET omurgası 29 Nisan 1997'den itibaren çalışmaya başladı. Türkiye'nin en büyük Internet ağı olan ULAKBİM'in altyapı çalışmalan için ise TÜ BİTAK 1 milyon dolar, Türk Telekom da 1 trilyon lira tutarında yatırım yaptı yılında çalışmalan başlayan ULAKBİM'den 64 üniversitenin 94 birimi yararlanıyor. ULAKNET omurga yapısının 9 ilde 19 gelişmiş ATM santraliyle ve birbirierine 34 Mbps ile bağlanan Ankara-İstanbul- İzmir üçgeninden oluştuğunu belirten yetkililer uç bağlantı sayısının da 100 üzerinde olduğunu kaydettiler. Omurganın yurtdışı bağlantı kapasitesi ise 3 Mbps. ULAKBİM'de ağ aracılığıyla elektronik bilgi ve belge hizmetleri sağlama yönünde de çalışmalar yürütülüyor. Bir İsrail şirketi olan InterBit'in eğitim ve danışmanlık desteğiyle Java programlama dili ve ağ bilgi işlem teknolojisinin kullanılacağı "Java Geliştirme Merkezi" oluşturulmasının kararlaştırıldığı da öğrenildi. MERNİS'in veritabanı ihalesi sonuçlandı MERNİS için açılan altyapı ihalesinin yanı sıra aynı tarihlerde veritabanı ihalesi de yapıldı. Ocak ayının son haftası açılan ihaleye 5 şirket çağnldı ve bu şirkederin hepsi de teklif verdi. Informix, IBM, Microsoft, Oracle ve Sybase yazılımlarının yarıştığı ihalede Oracle'ın, Türkiye'nin en büyük bilgi sistem projesi olan MERNİS'te kullanılması için anlaşmaya varıldı. Ana şirketlerin teklif vermesinin istendiği ihale, 6 Ocak'ta sonuçlandı. Ancak gazetemiz yayma hazırlandığı sırada henüz sözleşme taraflar arasında imzalanmamıştı. Oracle yetkilileri, MERNİS gibi büyük bir kullanıcının veri sistemleri için Oracle'ı tercih etmesinin oldukça önemli olduğuna değinerek bu kurumla çalışmaktan gurur duyduklarını açıkladılar. Kuruluş işlemlerinin hemen başlatılacağı MERNİS'te Oracle veritabanı, 921 ilçe ve merkez teşkilatını kapsıyor. Bu anlamıyla da proje, Türkiye'nin en büyük veritabanı projesi olma özelliğini taşıyor. Oracle yetkilileri, kuruluşla birlikte eğitimlere de başlanacağını bildiriyor.

5

6 6 haber Şubat Sayı: 155 AYRINTI Akşam haberlerini izlemek üzere koltuğuma gömülüp ayaklarımı pufa uzatmıştım ki, salonun duvarlarında kırmızı bir nokta, hedef tararcasına dolaşmaya başladı. Bir an için korkmadım desem yalan olur. Bir yandan neler olup bittiğini kavramak için beynim patlarcasına çalışırken, aynı anda üzerime doğru çevrilmiş dürbünlü bir tüfeğin hayali gözlerimin önünde canlanıverdi. Ev halkı paniklemesin diye sessizliğimi koruyarak usulca balkon kapısından dışarıya süzüldüm. Askerlikten kalma alçak sürünme talimi 20 yıl sonra işe yaradı. Başkentin pırıltılı ışıkları karanlığı noktalama işaretleri gibi delerken, kırmızı noktanın esrarını çözecek bir ipucu yakalayamadım. Aynı gece kırmızı ışık bir kaç kez daha penceremden süzülerek 12. kattaki dairemi ziyaret etti. Esrarengiz ışığa ilişkin pek çok teori üretmeme rağmen tam bir açıklama bulmakta zorlandım. Evdekilerden gizlemeye çalıştığım telaşımı fark eden oğluma sonunda durumu anlatmak zorunda kaldım. Ben korkacağını sanıp psikolojik önlemler geliştirmeye hazırlanırken, oğlum gayet sakin bir sesle "lazer pointer" dedi. Telaşa gerek yoktu. Son günlerin moda oyuncağının bu geceki masum hedefiydik. Işığın kaynağını arama çabalarımız da boşunaydı. Çünkü oyuncak küçüktü ama menzili bir kilometreye kadar ulaşabiliyordu. Ertesi gün merak edip soruşturdum. Konferanslarda ve saydam gösterilerinde kullanılan işaretleyicinin bir benzeriydi söz konusu oyuncak. Hemen her oyuncakçıda 30 dolar civarında bir bedelle satılıyordu. Aslında çocukların son derece sakıncalı sonuçlar doğurabilen bu oyuncağın işportada bile satılıyor olması düşündürücüydü. Doğrudan göze tutulması durumunda retina tabakasını zedeleyen ve körlüklere kadar varan hasarlara yol açan lazer ışığı sokakta satılıyor, çoğu ana baba bilmeden, eğlence olsun diye, bazen de "çocukerkil ailelerde" mecburen bu KEMAL BALCI Gazeteci-Yazar Kırmızı nokta oyuncak satın alınıyor. Teknolojinin sokağa ve çocukların eline bilinçsizce düşürülmesinin acı sonuçlarıyla çok yakında pek çok ana baba elbette tanışacaktır. Kâr uğruna çocukların kör edilmesine sessiz kalan yöneticiler sorumluluklarını ancak kendi çocukları hedef olunca mı hatırlayacaklar? Oyuncaktan habersiz olan başkalarının başlarına, daha komik durumlar da gelmiş. Bir basın kuruluşunun gece sorumlusu haber merkezinde dolaşan lazer ışığından paniğe kapılıp, emniyet güçlerini geceyarısı alarma geçirmiş. Polisin ilk inceleme sonrası rahat ve alaycı tavrından, benzeri pek çok olayın son günlerde sıkça yaşandığı anlaşılmış. Başkentte kalın perde satışlarının son günlerde arttığını söyleyenler bile var. Gerçi bazıları perde satışlarındaki ani tırmanışın eski "karartma günleri"nden kalma bir alışkanlık olduğunu belirterek Körfez'deki savaş tehlikesi ile ilişki de kurmuyor değil. Basit bir oyuncağın yarattığı tedirginliği bu günlerde Bağdat halkı sürekli hissediyor. Çok daha uzaklardan yöneltilen lazer ışıkları Bağdat üzerinde kırmızı bir nokta halinde hedef belirliyor. Bundan 7 yıl önce de böyle olmuştu. Biz yine rahat koltuklarımıza gömülüp ayaklarımızı pufa uzatarak Peter Arnet'in bir otel odasının balkonuna yerleştirdiği çanak anteninden yansıyan rengarenk ışıkları izlemiştik. Ne olmuşsa, nasıl olmuşsa, kırmızı lazer ışınları bizim gözlerimizi de kör etmiş, o rengarenk ışık demetlerinin altında binlerce Bağdatlının yaşama veda ettiğini görememiştik. Sadece biz mi? Bütün Dünya... Bütün Dünya... Dünya... Dün... İletişim e-posta: adresi: kbalci@tr-net.net.tr

7

8 8 haber Şubat Sayı: 155 NESNELERİN DİLİ Farkında mısınız son zamanlarda uluslararası sektörde oldukça sıcak gelişmeler var. Aslında sıcak demişken Hotmail ile ilgili bazı gözlemlerimi aktarmak isterim ama, Digital'ın kendi yöneticilerinin bile ağzını açık bırakan satış veya devirden söz etmek daha doğru olacaktır. Digital, tarihinin önemli bir kararını verip, bunu uluslararası basın ve sektöre anlatmak için toplanmışken, birden bir haber dalgası etrafı sardı. Compaq, Digital'] satın almıştı. Ne kadar ve ne şekilde olduğunun pek de önemi yok. Önemli olan yılların DEC'ini bir PC şirketinin satın almış olmasıydı. Compaq'm sunucu pazarına da girip nedense pek beğenmedikleri "PC şirketi" görünümünü atmak istedikleri pek çoğumuz tarafından bilinen bir gerçekti. Ancak sunucu pazarına giriş için de Digital'ı satın almak bu konuda ne kadar ciddi olduklarının önemli bir gösterisidir. Bu konuma gelen Digital son zamanlarda yılların UNIX deneyimini bir kenara atıp ve Alpha teknolojisini ikinci plana alıp, NT ve Microsoft ile işbirliğini stratejik olarak belirledi Hatta alanında liderlerden biri olan haberleşme ve paylaşma yazılımını, bırakın geliştirmeyi, kendi içlerinde bile Exchange client ve Server kullanmaya başladılar Son zamanlardaki görüşüm "Digital = Microsoft NT donanım üreticisi" eksenine yerleşmişti 64 bit teknoloji lideri DEC'in kökleri sadece 80'lere dayanan Compaq tarafından satın alınabilmesine ben kendi adıma çok şaşırdım. Muhtemelen Microsoft buna çok sevinmiştir. Nedeni ise zor değil. IBM'den sonra dünyanın ikinci büyük şirket konumuna yerleşen Compaq, zaten Microsoft ile olabilecek en iyi şekilde geçiniyordu. Şimdi, hem sunucu, hem de PC pazarında yazılım üretmeyen bir dev, Microsoft'un müşterisi. Bu satın alma veya birleşme, ne Compaq ne de Digital'a, Microsoft'a yarayacağı kadar yaramayacak. Hep birlikte bekleyip görelim. Mic rosoft'un son zamanlardaki önemli bir atağı da Hotmail. Hot Mail, web üzerinden ücretsiz e-posta sağlayan bir kuruluş. Ancak sürpriz bir şekilde Microsoft bu kuruluşu satın alıyor Kısa zamanda Hotmail for ActiveX'i bekliyoruz. Zaten Microsoft böylesi bir sinyali Exchange 5.5 ile birlikte gelen web tabanlı Outlook ile veriyor. Aslında Exchange Server 5 5 Microsoft'un bu isim altında çıkardığı en iyi ürün. Hatta bence bunun adı "Çalışan Exchange Server 1.0" olmalı. Digital'a da haksızlık etmemek gerek. ÇES 1.0 gerçekten de NT üzerinde çalışabilecek en iyi groupware yazılımı Notes'un NT üzerindeki sürümünü kullanmaktansa, kendi içerisinde büyük tutarlılığı olan Exchange 5.5 kullanmak çok daha doğru bir seçim olacaktır. Exchange 5.5 ile gelen bir başka özellik de kutunun içerisinden Visual Interdev CD'sinin çıkması. Ben bunu Microsoft'un çok büyük bir pazarlama başarısı olarak ÖYKÜ GENÇAY Nereye koşuyoruz? nitelendirilmesi gerektiğini düşünüyorum Eğer bir groupware yazılımına ihtiyaç duyuyorsanız, aldığınız yazılımda size eksik gelecek ya da geliştirilmesi gereken özellikler bulunacaktır. Web tabanlı uygulama geliştirme konusunda duyacağınız bu ihtiyaç için ekstra yazılım, platform belirleme test etme gibi uğraşıların içine gireceksiniz. Ancak bu arayışa girmemeniz için önünüzde çok güzel bir neden duruyor. Microsoft size, elinizin, avucunuzun içine ASP ve frontpage express ve de bir proje yönetim ortamı olarak düşünebileceğiniz Visual Interdev CD'sini getiriyor. Visual Interdev CD'sinin, Exchange Server müşterisinin elinde bulunması, bu kişi veya kurumun Microsoft ve NT platformuna doğru yapacağı yolculuk için önemli bir kilometre taşı. Java'dan söz etmeden nereye koştuğumuz sorusunu cevaplandırmak oldukça güç. Son zamanlarda Sun yeni JDK'nın sürümü ile uğraşıyor Betaları oldukça ümit veren JDK ile gelen özellikler hayli dikkat çekici. Teknik detaya girmeden altını çizmek istediğim önemli bir nokta, sadece JDK dizinine yeni sürümü kopyalayarak, derleyicinizin veya geliştirme ortamınızın, yeni özelliklerden yararlanması mümkün. Bu başarı mimarinin altında yatıyor. Ayrıca bu başarı, Sun'un 'Java bir dil değil platformdur' savını destekler yönde, Oracle gibi veritabanı konusunda dünya devlerinden biri neredeyse SQL'i bile ikinci plana atabilecek bir radikallikle sarılıyor lava'ya. Özellikle de sunucu tarafında Java kullanımına büyük destek veren kuruluşlardan biri olan Oracle'ın attığı adımları takip etmekte büyük yarar var. Oysa aynı Oracle, bir yanda Microsoft'a savaş açarken, bir yandan da büyük bir heyecanla, "Oracle on NT" kampanyasını yürütüyor. Netscape'in son zamanlarda yaptıkları da hayli dikkat çekici! Netscape, Communicator'ın kaynak kodunu yayınlamayı planladığını duyurdu Bu son derece ilginç gelişme, son yıllardaki eğilimin de bir yansıması. Artık kaliteli kod üretmekten çok, dağıtık ve bileşen tabanlı tasarım kavramlarının önem kazandığı yazılım dünyasında bir kaynak koda sahip olmanın getireceği avantajlar sonsuz gibi görünebilir. Ancak deneyimli bir yazılımcının bile uzun zamanını alacak olan algılama ve yorumlama evresi, kaynak kodun geliştirilip, "güvenilir" ve kaliteli bir şekilde kullanılacağı anlamına gelmez. Eğer öyle olsaydı, şu anda herkes kendi Linux'unu yazıyor olurdu Oyun, çok dinamik ve hızlı bir şekilde değişiyor Tempoyu düşürmeden takip etmeyi ihmal etmemeliyiz. Her ne kadar yazılım üretmek konusunda bir iddiamız bundan sonra olmayacak olsa da, gelişmeleri takip etmeli ve planlarımızı daha kısa vadelerde yapmalıyız. Esenlikler dilerim İletişim adresi: e-posta: oykug@performans.net.tr ANAP İstanbul Milletvekili Ali Talip Özdemir: BT'yi milletvekillerine GÜNEŞ KAZDAĞLI anlatmak gerekir Bilgi teknolojisi olanaklarından yararlanan ve iyi bir Internet kullanıcısı olan eski Çevre Bakanı Ali Talip Özdemir, BT'den nasıl yararlanılacağı konusunu milletvekillerine anlatmak gerektiğini söyledi. TBMM'de her milletvekiline bir bilgisayar verilip Internets bağlantının çok faydalı olacağını da kaydeden Özdemir ancak her milletvekiline de bu imkandan nasıl faydalanacağını ve neler yapabileceğini anlatmak gerektiğini belirtti. Ali Talip Özdemir, "Ayrıca bu milletin vekiline doğrudan ulaşabilmesi için büyük imkan. Dünyadaki gelişmeleri takip için bulunmaz fırsat. Tabii sayın vekillerimizi de bu derece araştırmacı yapmak gerekir. Ama öncelikle milletvekilini iş takibinden kurtarmak, asıl işi olan yasama faaliyetine tam iştirakini sağlamak gerekir " dedi. ANAP İstanbul Milletvekili Özdemir'le TBMM'nin BT altyapısı, milletvekillerinin konuya yaklaşımları ve Meclis'e yapılan son yatırımlar ve bu yatırımlar içerisinde kendi önceliklerinin neler olabileceği konularında görüştük. Özdemir, "TBMM'yi BT altyapısı anlamında değerlendirir misiniz?, Bu altyapı yeterli mi?" sorumuzu özetle şöyle yanıtladı: "Teknolojideki baş döndürücü ilerlemeler karşısında TBMM'nin altyapısını yeterli saymak doğru değildir. 3-5 yıl öncesine kadar TBMM'de bilişim teknolojisi anlamında bir altyapıdan söz etmek mümkün değildi. Bireysel ilgi ve merak ile bilgisayar teknolojisi kullananların sayısı bir elin parmakları kadardı. Bugün meclis tutanaklarına Internet yoluyla ulaşmak mümkün. Ama bir şifre ile TBMM modeline ulaşmak da mümkün olabilmeli. Ayrıca meclis bilgi dokümantasyon ve gazete arşivine de en geniş şekilde modemle ulaşabilmeli. Ben bu merkeze başvurarak sınırlı şekilde dokümanlan alıyorum, tutanaklan da Internet yoluyla inceleme imkanı buluyorum." Uygar toplumların gelişmeye ve yeniliğe açık, teknolojiyi yakından takip eden ve benimseyen bir yapıya sahip olduğunu da belirten Özdemir, bu yapının bilgiye aç, üretmeye açık olan Türk toplumunun özünde var olduğunu söyledi. "Burada yapılacak olan şey teknolojiyi hizmete sunmaktır. Çünkü sahip olduğunuz bilgiyi sunamadıktan, kullanır hale getiremedikten soma sizin bilginiz bir işe yaramaz. Bilişim teknolojisini tesis ederek, hem bilgi sunmak hem de bilgiye ulaşmak konusunda hizmeti sağlayarak, toplumun seviyesini yükseltmek gerekmektedir" diyen Özdemir, tüm ülkeyi bir sinir sistemi gibi saracak olan bilgisayar ağının bir çok konuda devletin yeniden yapılanmasını sağlayacağını belirtti. Yasama faaliyetlerine tam katılım için BT Öte yandan Özdemir, BT alanındaki gelişmeleri mümkün olduğunca yakın takip ettiğini, kendi Web sayfasında zaman zaman anketler yaptığını ve farklı görüşleri değerlendirme fırsatı bulduğunu da kaydediyor. Meclise yapılan ve çeşitli yönleriyle kamuoyuna da yansıyan yatırımlarla ilgili olarak ise Özdemir'in görüşleri şöyle: "TBMM'ye yapılan yatırım, belki yoklama, oylama gibi şekli işlemlere hız kazandıracak. Ancak önceliğin üyelerin yasama faaliyetlerine tam katılabilmesini sağlamak olmalıdır. Şimdi biz biraz önce büyük projelerden ve gelişmişlikten, hızdan, bilgiye ulaşmaktan ve bilgiyi paylaşmaktan söz ettik. Tabii ki yasama organı olan, bu derece önemli görevleri bulunan ve teknolojiye en çok gereksinim duyan bir kurum olan TBMM'nin bilişim teknolojilerine bir an önce kavuşması ve uygulaması gerektiğine inanıyorum. Bu da Ankara'nın yükünün hafifletilmesi, yerinden yönetim, yerinde karar mekanizmasının ve yerelleşmenin sağlanmasıyla mümkün olacaktır. ANAP istanbul Milletvekili ve eski Çevre Bakanı Ali Talip Özdemir, her milletvekiline bir bilgisayar verilip Internet'e bağlanmasının çok yararlı olacağını söyledi Özdemir, "Ancak her milletvekiline de bu imkandan nasd faydalanması gerektiğini, neler yapabileceğini anlatmak gerekir. Milletin vekiline doğrudan ulaşabilmesi ve dünyadaki gelişmeleri takip etmek için bulunmaz fırsat Ama öncelikle milleh ekilini iş takibinden kurtarmak, asıl işi olan yaşama faaliyetine tam katılımını sağlamak gerekir" dedi

9 16-22 Şubat Sayı: 155 haber 9 GÜLSEREN KOÇBEY Albert Özkohen, Türkiye'de 1995 yılından bu güne kadar bilgisayar destekli eğitim için yapılan çoğu ihaleyi, temsilcisi olduğu Edunetics ürünleri ile kazanan, dolayısıyla Türkiye'de BDE'ye bulaşmış hemen her okul ile teması olan biri yılında Dünya Bankası desteğiyle MEB'nin bilgisayar destekli okul ihalesini kazanan Elit Yazılım oluyor ve şirketin Genel Müdürü Albert Özkohen, 53 okula kurulan bilgisayarların, yazılımların kullanımına tanık oluyor. O dönemin 53 okulunu bizzat dolaşan, destek veren Özkohen'in tecrübesi burada bitmiyor. Daha sonra o yıllarda edinilen tecrübenin de desteğiyle, 34 eğitim fakültesi için YÖK'ün açtığı ihalenin eğitim yazılımı tarafmı da yine Elit kazanıyor. Bilindiği gibi Elit, son olarak geçtiğimiz haftalarda sonuçlanan 184 okulu kapsayan BDE ihalesini de kazandı. Gerek ihaleler yoluyla devlet okullan ile gerekse özel okullar ile uzun yıllardır temas halinde olan Özkohen, biriken deneyimi ile BDE'nin etkinleşmesinde bugüne kadar hiç ele alınmayan bir unsura dikkati çekiyor; yani velilere. Özellikle İstanbul'da bulunan özel okullara yönelik bir değerlendirme yapan Özkohen, "Ziyaret ettiğimiz pek çok okulda gördüğümüz manzara şu oldu: Hepsi okuluna 80 dolayında bilgisayar kurmuş. Ancak bu bilgisayarlan incelediğiniz zaman görüyorsunuz ki, ağ kurulamayan, sabit diski olmayan 1990 yılma ait bilgisayarlar. Okul müdürlerine bu makineleri atmadan güncelleyip, eğitim yazılımı yükleydim teklifini götürdüğümüzde aldığımız cevap, Elit Yazılım Genel Müdürü Albert Özkohen: BDE'nin etkinleşmesi için önce veliler "Yazılım önemli değil. Veli okula girdiğinde sadece bilgisayarlan görüyor ve etkileniyor. Bu bilgisayarlar ile ne yapıldığım, içinde ne olduğunu bilmiyor ve sormuyor da" oluyor. Bu nedenle öncelikle velileri bilinçlendirmeliyiz" diyor. Çalışmayan bilgisayarların kurulu olarak durduğuna da tanık olduğunu belirten Özkohen, "Donanımın muüaka son teknoloji olması da gerekmiyor. Sonuçta okullann bütçesi kısıtlı oluyor. Ancak minimum donanımı eğitim yazılından ile zenginleştirmek, bunlan öğrencilerin kullanımına sunmak mümkün. Bu aşamada görev, okul müdürlerine ya da patronlarına değil, velilere düşüyor. Çünkü, okul yöneticileri veliyi etkilemek durumunda ve maalesef veli bugün sadece bilgisayar görüntüsü ile etkileniyor." "BDE son teknoloji demek değil" Devlet okullarının yam sıra pek çok özel okulun eğitim amaçlı bilgisayar altyapısını inceleyen Özkohen, Özel Tarhan Lisesi'nde yaşadığı bir deneyimi aktarıyor: "Kolejde 1991 yılında alınmış 286 işlemcili bilgisayarlar vardı. Ancak makinelerin üzerinde çalışan eğitim yazılımlan yoktu. Sistemlerini etkinleştirmek isteyen okul yöneticileri bir karar aşamasındaydi; ya eski donanımlarım atıp yeni donanım alacaklardı ya da yazılım alacaklardı. Sonuçta bütçeleri sadece birine yeterliydi. Okul yöneticisi yurtdışındaki okul örneklerini görmüş bir yetkilinin etkisiyle tercihini yazılımlardan yana kullanmak niyetinde. Ancak, kimi öğretmenler bu duruma karşı çıkıyor. Bunun üzerine okul Türkiye'de bilgisayar destekli eğitimin etkin olabilmesi İçin öncelikle velilerin bilinçlendirilmesi gerektiğine İnanan Albert özkohen, bu düşüncesiyle bugüne kadar BDE kapsamında hiç ele alııı> mayan bir konuya parmak basıyor. müdürü, taraftar olmayan öğretmenleri hem eğitim hem de örnekleri görmeleri amacıyla İsviçre'ye gönderiyor. Oradaki uygulamalan gören öğretmenler yazılımın önemini kavrayarak dönüyor Türkiye'ye. Bu noktadan sonra eski bilgisayarlara gerekli olan bellek gibi parçalan ekleyerek bütçelerini yazılıma yatınyorlar." Özkohen, şu anda okulda halen 286 işlemcili makinelerin yer aldığım, ancak ağ bağlantısı ve gerekli yazılımlar ile donatılan sistemin son derece etkin olarak kullanıldığım belirtiyor. ODTÜ Teknoparktaki son gelişmeler Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nin yerleşke alam içinde kurulacak olan Teknopark'ta yer almak isteyen iki büyük yazılımeviyle görüşmelerin son aşamaya geldiği öğrenildi. Bilindiği gibi daha önce Halıcı Bilgi İşlem ve Halıcı Yazılım, Teknopark'ta yer almak için ODTÜ ile sözleşme imzalamış ve yaklaşık 5 bin metrekarelik alam kapsayacak olan yazdımevi inşaatına başlamıştı. ODTÜ Rektör Damşmam olan ve Teknopark çalışmalarım yürüten Prof.Dr. Nevzat Özgüven altyapı için 15 milyon dolarlık finansman temin ettiklerini ve önümüzdeki birkaç ay içinde uluslararası ihaleye çıkacaklarını belirtti. Özgüven, teknoparkla ilgili son gelişmeler hakkında şunlan söyledi: "Şu anda Halıcı Yazılım ve Halıcı Bilgi İşlem'in inşaaüan sürüyor. Aynca teknopark içinde yer almak isteyen 2 büyük yazılım şirketiyle aşağı yukan anlaşmalan tamamlamak üzereyiz. Bunlar daha çok askeri yazılım geliştiren büyük şirkeüerimiz, söz konusu olan yazılım şirkederi büyük alanlar isteyen şirkeüer. Bu şirkeüerin yanında metrekarelik yer isteyen yazılım şirketleri de var. Bunların kendi binalarım yapmalan, yap-işletdevret modeline göre teknoparkta yer alması mümkün değil. Onun için kendi binalarımızı yapmamız gerekiyor, bu binaların yapılmasını bekleyen firma var ve bunların yansı yazılım şirketi. Altyapı çalışmalan için 15 milyon dolarlık finansman temin ettik, bununla ilgili uluslararası ihaleye önümüzdeki birkaç ay içinde çıkacağız. " G E L E C E Ğ İ B U G Ü N D E N Y A Ş A M A K Prof.Dr. OĞUZ MANAS Manas Ltd. Şti. Genel Müdürü Kurumsal iletişim ve mesajlaşma (Corporate Communication and Messaging ) -5 Kurumsal adres tabloları eğilimleri Dikkatli okurlarımın kolayca farkına varabilecekleri gibi Microsoft ile Netscape arasındaki Internet Altyapısı İçin Savaş başlığı altında adres tabloları ile ilgili mücadeleyi anlatırken bu iki kurumun bu konudaki stratejilerini açıklamıştım. Bu nedenle bu bölümde daha önce Internet köşemde firma bazında yaptığım açıklamaları tekrarlamayacak ve kurumsal iletişim ve mesajlaşmayı tamamlayacağım. Kurumsal adres tablolalarının tipik özelliklerini şöylece sıralayabiliriz: 1- Şirkette çalışan tüm elemanların kurumsal bazda iletişim yapmalarını ve arzu ettikleri her noktaya bağlanmalarını olanaklı kılmaktadır. 2- Elemanların, şirketin her noktası hakkında bilgi edinmelerini olanaklı kılmaktadır. 3- Tümleşmeyi sağlayarak çeşitli uygulamaları olanaklı kılmaktadır. Niçin kurumsal bazda bir adres tablosuna gereksinim vardır? Diğer yazı dizimde de değindiğim gibi, teknolojide büyük gelişmeler sonucu çoklu adres tabloları artık çok kullanışlı olmamaktadır. Buna karşılık kurumsal adres tabloları kullanıcı disklerinde bulunan çok farklı bilgi kaynaklarının kullanımını olanaklı kılmaktadır. Unutmamak gerekir ki, sadece kurum içi kullanıcılar değil ilişkide bulunan, başka bir deyimle birlikte çalışılan, kurumlar da kurumumuzla bağlantı kurmayı arzulamaktadır. Bu isteklerin hacmi giderek, üssel olarak artmaktadır. Bu karmaşık ortam için kullanıcılar iki türlü altyapıya gereksinim duyarlar: 1. Bilgi alışverişi için fiziksel bir bilgisayar ağı, 2. Kurumdaki tüm gerekli personelin adreslerini ve iletişim profillerini dağıtabilen adres tablosu altyapısı. Hemen belirtelim ki, mevcut LAN altyapısındaki kullanıcılar LAN alanlarında adres tablosunda kayıtlıdır. Ancak LAN'larda kullanıcılar kurum bazında bazı bilgilere ulaşmakta bile büyük güçlüklerle karşılaşmaktadırlar. Buna karşılık kurumsal adres tabloları, kişilerin gerekli bilgilere ulaşabilmelerinde tek bir kez mouse tıklatmalarıyla olanaklı kılınmaktadır. Sonuç Şirketlerin etkin ve yararlı bir şekilde iletişim kurabilmeleri için, bilginin işlenmesi ile ilgili çeşitli metodların tümleştirilmesi yoluyla iş yaşamımızdaki uygulamalara yaklaşımda, önemli bazı değişikliklerin yapılması kaçınılmazdır. İşte bu nedenle EDI, Mesajlaşma ve Kurumsal Bazda Adres Tabloları ve diğerleri gibi bilgi alışverişinde çok etken olan bu yeni uygulamaların kurumsal bazda yaygınlaştırılması gerekmektedir. Unutmamak gerekir ki bu uygulamalar coğrafya ve iş sınırlarını tümüyle ortadan kaldırmaktadır. İletişim adresi: e-posta: oguzmanas@superonline. com

10 10 haber Şubat Sayı: 155 HEDEF Prof.Dr. ASAF VAROL Fırat Üniversitesi Teknik Eğitim Fak. Elektronik-Bilgisayar Eğitimi Böl. Bşk. YÖK Milli Eğitim Geliştirme Projesi üzerine bir yorum YÖK/Dünya Bankası Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi Projesi kapsamında bir "Eğitim Fakülteleri - Uygulama Okulu İşbirliği Programı" hazırlanmış ve bu konuda Türkiye'de Eğitim Fakültesi bulunan Üniversitelerimize Ocak ayında yazılar gönderildi. Söz konusu bu yazıda "Eğitim Fakültelerinden uygulama okullarına giden öğretmen adaylarının yetiştirilmesi, denetlenmesi ve değerlendirilmesi konularında Eğitim Fakültesi öğretim elemanlarını ve Eğitim Fakültesi ile işbirliği yapacak olan okullardaki uygulama öğretmenlerini yetiştirmek ve bu çerçevede Eğitim Fakülteleri ile uygulama okulları arasındaki işbirliğini güçlendirmek" bu programın temel amacını oluşturduğu belirtilmektedir. Gene aynı yazıda amaçlar bölümünde aşağıdaki ifadeler yer almaktadır: 1. Öğretmen eğitimine yönelik fakülteokul işbirliğinin çerçevesini çizmek, bu işbirliğine temel teşkil edecek ilkeleri, gerek fakülteye gerekse okula düşen görev ve sorumlulukları saptamak, öğretmen adaylarının yetiştirilmesi, denetlenmesi ve değerlendirilmesinde kullanılacak çizelge, form ve diğer ilgili materyalleri hazırlamak, 2. Uygulama okullarında Eğitim Fakültelerinden gelen öğretmen adaylarına rehberlik edecek uygulama öğretmeninin yetiştirilmesine yönelik yönergeyi ve materyalleri hazırlamak, yılının Şubat ve Haziran aylarında aralıklarla yapılacak seminerler yoluyla Eğitim Fakülteleri öğretim elemanlarını ve uygulama okullarından seçilecek uygulama öğretmenlerini okullarda uygulama ve fakülte-okul işbirliği konularında eğitmek. Yüksek Öğretim Kurulu Milli Eğitim Geliştirme Projesi çerçevesinde bu tür faaliyetlerin arzu edilen kapsamda sürdürülmesi halinde, elbette eğitimimize katkılar sağlanacaktır. Ancak, ülkemizde anlaşılmayan bir uygulama yıllardır süregelmektedir. Eğitimde yapılması düşünülen yenilikler, her nedense birbirinden kopuk veya bağımsız sürdürülmektedir. Eğitim Fakültelerinin amaçlarının başında, orta öğretim kurumlarına öğretmen yetiştirmek gelmektedir. Peki diğer Eğitim Fakültelerinin görevleri nedir? Yani Mesleki ve Teknik Eğitim Fakültelerinin amaçları çok mu farklıdır ki, Eğitim Fakülteleri için yapılan bir proje kapsamına Mesleki veya Teknik Eğitim Fakülteleri dahil edilmiyor! Yetkililerin bu soruya verecekleri cevabı tahmin edebiliyorum. YÖK/Dünya Bankası I. ve II. Endüstriyel Eğitim Projelerinin yakın geçmişte yapıldığını hatırlatacaklardır. Bu ayrı ayrı projeler arasında arakesitlerin veya müşterek çalışmaların olduğunu sanmıyorum. Kanımca hedef orta öğretim kurumlarımızdaki eğitim kalitesinin yükseltilmesi olduğuna göre, bu tür projeler hazırlanırken aynı kitleye hizmet veren fakülteler arasında koordinasyon sağlanmalı, müşterek projeler yapılmalıdır. Normal lise öğrencisine daha kaliteli eğitim verme planlanırken, Teknik, Endüstri Meslek Lisesi veya Ticaret liseleri de aynı pota içerisinde birlikte düşünülmelidir. İletişim adresi: e-posta:asafvarol@avc. net. tr 7-22 Şubat 1998 tarihleri arasında Japonya'nın Nagano kentinde 18. Kış Olimpiyattan yapılıyor. Olimpiyaüan bu denli görkemli ve büyük yapan en önemli unsurlardan biri de bilgi ve iletişim teknolojisinin en son yeniliklerinin sonuna kadar kullanılması. IBM adı I960 yılından bu yana olimpiyat etkinlikleriyle birlikte anılıyor. Son olarak Atlanta olimpiyadannda, bilgilerin anında gerekli noktalara ulaştırılmasında yaşanan sorunlar, birdenbire gözleri teknolojik altyapıya çevirdi. Şimdi Nagano, IBM için çok büyük bir sınav yeri. IBM için I960 yılından bu yana olimpiyadann teknoloji sponsoru olmak son derece stratejik bir durum. IBM için olimpiyaüar oldukça karmaşık bir yapı arzediyor. 4 yılda tüm unsurlanyla ayağa kaldırılacak, olimpiyaüa ilgili 60 binden fazla çalışanın otomasyonunun sağlandığı bir yapı. Kısacası olimpiyatlar IBM için çok büyük; teknolojisini, yeteneklerini, stratejilerini ve olanaklarını gösterebileceği canlı bir gösteri alam. IBM Türk İletişim Uzmanı Gül Deriş Bayram, IBM'in bu gerçeğin farkında olarak Nagano'ya çok iyi hazırlandığım ve herşeyin tek tek test edildiğini açıkladı. Atlanta'daki karşılaşmalarda gönüllülerin veri girişinde hatalar olduğu ve ajanslara bilgi geçişinde sorunlar yaşandığım ancak burada tüm önlemlerin alındığına dikkat çekerek belli başlı 3 uygulama alanından söz etti. Nagano'da teknolojik uygulamalar; sonuç sistemi, Internet/intranet uygulamalan (Info'98), oyunların yönetimi olarak ele alınmış. Nagano olimpiyatlannm en önemli özelliklerinden biri de IBM'in ilk kez ağ bilgiişlem uygulamalarım sergilemesi. Daha önceki teknoloji sponsorluklarında IBM, merkezi bir yapıda hizmet verirken bu yıl ilk kez ağ bilgiişlemi içeriyor. Sonuç sistemi, olimpiyatlarda alınan derecelerin arım IBM, Kış Olimpiyat Oyunları'nda Derleyen: AMİL KUNT 7Şub3t'ta Nagano'da başlayan bu yüzyılın en son Kış Olimpiyat Oyunlan da 1996 Atlanta Olimpiyat Oyunlarında olduğu gibi IBM bilgi ağlan ile donanmış durumda. I960 Squaw Valley kış olimpiyaüanndan beri hem yaz, hem de kış olimpiyaüanmn bilgi ağlarını kuran IBM, Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) ile uzun vadeli bir anlaşma yapmış olup, kendi donanım hizmetleri ile Olimpiyat Oyunlannın en büyük sponsorlarından biri. Ancak Atianta'daki yaz oyunlarının ilk günlerinde sistemin istenilen şekilde çalışamaması nedeniyle haber ajanslarına gereken haber akışı yeterince sağlanamadı. Bu sorunun başlıca nedenlerinden birinin basın ajanslarının düşük hızdaki modemlerinden kaynaklandığım ileri süren IBM bu kez bu ajanslarla işbirliği yaparak yenilediği sistemlerini 14 ay süreyle denedikten sonra Nagano'da kurdu. Uzun vadeli sponsorluk anlaşmaları loc'ye olimpiyat o- yunlan için geliştirilen özel yazılımlan daimi olarak kullanma lisansım verirken, IBM de bu yazılımlara sahip olma hakkım koruyor. Olimpiyadann resmi dilleri olan İngilizce ve Fransızca'nın yam sıra ev sahibi ülkenin dili ile geliştirilen bu yazılımlara bu kez her harfin normal harflerin iki kat büyüklüğünde olduğu Japon "kangi" alfabesi eklenmiş bulunuyor. Nagano için yapılan en büyük değişiklik, oyunların bilgi sistemi Info 98'in intranet uygulamalan için yeniden yapılandırılması oldu. Bu sistemde IBM'in satın aldığı ancak Atlanta'da kullanımı için çok geç kalan Lotus'un Notes ve Domino ürünleri kullanılıyor. Intemet'te spor sayfalarının kullanımı yılda yedi kat büyüyor. Atlanta'da IBM sistemi günde 17 milyona ulaşım rekor düzeyde kullanımı karşıladı. Nagano'da ise bu sistem 100 milyonu karşılayacak şekilde tasarlandı. Aynca, Adanta'da olduğu gibi IBM'in özel web sayfalan ile olimpiyat köyündeki sporculara ziyaretçiler elektronik posta ile mesaj gönderebilecekler. Nagano'daki IBM sistemi iki adet S/390 ana sistem sunuculan, 85 RS/6000, 5 AS/400'ten başka 4 bin adet masaüstü ve notebook PC'leri kapsıyor. Tüm olimpiyat sistemlerindeki ortak bir sorun da bu sistemlerin yaklaşık 36 bin gönüllü ve 31 bin görevli, teknik direktör, idareci, sporcu ve medya üyeleri çok az eğitim görmüş kişiler tarafından kullanılabilecek kolaylıkta olmasını sürekli sağlamak. IBM açık havada yapılan yarışmalarda Nagano'nun soğuk, rutubetli ve rüzgarlı ortamından donanımlann etkilenmemesi için her türlü önlemi almasına karşın dağ başlarındaki sistemlerin karşılaşacağı beklenmeyen sorunlar için yedek sistemlerini hazır tutuyor. rbm'in IOC ile yaptığı uzun vadeli sponsorluk anlaşması 2000 yıkıdaki Sydney Yaz Olimpiyat Oyunlan'nın sonunda bitiyor. Her iki kuruluşta bundan sonraki Salt Lake Cit/de ve Atina'daki sırasıyla ilgili görüşmeler Nagano oyunlarından hemen sonra başlayacak. IBM sistemlerinin 22 Şubat'ta sona erecek Kış Olimpiyatlan'nda 16 gün süresince başarılı bir performans gösterme olasılığı çok büyük. Ancak öngörülmeyen ciddi teknik sorunların çıkması halinde, beklemede olan ve 1998 Dünya Kupası sponsorluğunu üstlenen bilgi teknolojisi hizmetleri şirketi EDS, gelecek olimpiyatların sponsorluğunu alma olasılığım görüşmeye istekli olduğunu telirtmiş bulunuyor. da tüm bilgi kaynaklarına iletimini sağlıyor. Bayram, Atlanta'da sonuç bügüerinin World News Press Agency (WNPA)'den diğer ajanslara aktarılmasında yaşanan sorunların yaşanmaması için bu kez tüm ajansların modemlerinin test edilerek anında bağlantı sağlandığım söyledi. Aynca bu uygulamada stadlardaki spikerlerin önünde notebook bulunuyor. Karşılaşmayı anlatan spiker, o anda kendisine gerekli tüm karşılaşma ve yarışmacı bilgilerine erişip yorum yapabiliyor. Aynca bu yıl spikerlerin notebooklarında ve sonuç panolarında resmi olmayan sonuçların da yayınlanması, olimpiyat komitesi tarafından kabul edilmiş. Bu sistemde öğrenme süreci 15 saniyede gerçekleştirilerek neredeyse anlık duruma getirilmiş. Internet/intranet uygulamalarında da önemli gelişmeler kaydedilmiş. Hazırlanan Web sitesinde tüm karşılaşmaların sonuçlarına anında erişmek mümkün. Sitenin açıldığı ilk günlerde 23 milyon dolayında hit alan sitede aynca bilet satışı yapılıyor. FunMail oluşturularak kişilerin sporculara moral ve sevgi mesajı göndermeleri de sağlanmış. Sporcular, olimpiyat alanındaki kiosk ve PC'lerden bu mesajlan okuyabiliyor. Intranet üzerinde de Info'98 oluşturularak olimpiyat köyündeki 60 bin kişinin haberleşmesi ve aralarındaki koordinasyonun sağlanması gerçekleştiriliyor. Aynca sporcuların tüm kayıtlan da bu intranette tutuluyor. Oyunların yönetimi, işin en stratejik kısmı. Olimpiyat oyunlannın lojistik altyapısını oluşturan bu yapıda tıp hizmetlerinden gıda dağıtımına, ulaşımdan geliş gidişlere, otel rezervasyonuna kadar tüm otomasyon sağlanıyor. IBM 2000 yılma kadar olimpiyadann teknoloji sponsoru. Ancak 2000'den sonra da B3M -her ne kadar oldukça karmaşık bir yapı ise de- olimpiyaüan desteklemek amacında.

11

12 12 haber Şubat Sayı: 155 SOKAK ÇOCUĞU M. SİYAMİ KAHYAOĞLU Linux International Yönetim Kurulu Üyesi Mahşerin dört atlısı: SNA, Frame Relay, X.25, IP Dört ana ağ yapı kategorisi bulunmaktadır: SNA, Frame Relay, İP veya X yıllık tecrübeye sahip IBM müşterileri, SNA ortamlarından o kadar mutludurlar ki değiştirmeyi düşünmezler ve değiştirmemeleri gerekir. Ancak yanlış olan SNA ve TCP/IP entegrasyonunun yapılamayacağının zannedilmesidir. SNA yapısına sahip olanlar için geçerli olan sebepler uluslararası X.25 kullananlar için de geçerlidir. Frame Relay kullanıcıları yüksek hat kapasitesi, düşük maliyetli haberleşmeden vazgeçemezler. İP kullanıcıları ise hızla büyüyen ağ yapılar ve Internet sebebi ile çok hızlı çoğalmaktadır. SNA, IP, Frame Relay ve X.25 değişik kültür, tarih ve hikayelere sahiptir. Yakın gelecekte bu yapılardan hangisinin yok olacağı veya gerçek kazanan olacağı gözükmemektedir. Bir yapıdan diğer yapıya geçiş biraz zor gözükmektedir. Ama alternatif yol, tüm tarafların aynı dili konuşması çok daha kolay gözükmektedir. Burada söz edeceğim çözümde ne yönlendiriciden ne firmalara özel SNA sunucu çözümlerinden (!) ne de bilinen kağıt üzerinde çalışan, pratikte çalışmayan konulardan bahsedeceğim, gerçek bir çözümden söz edeceğim. Bu çözümün desteklediği protokoller şunlar; i. Frame Relay ii. X.25 Mi. SNA LUO, LU2, LU6.2, SDLC veya QLLC/X.25 üzerinde iv. SDtC/HDLC v. LAPB vi. LAPD vii. LLC viii. Bisync ix. X.3, X.28, X.29, PAD protokolleri. Donanım konfigürasyonu: i. K5 CPU 100 MHz ii. 32MB bellek iii. 1GB disk sürücü iv. Ethernet adaptörü (10 BT) v. 2 standard COM seri port vi. Asynch modem (dahili)(remote diagnostics için) vii. Senkron adaptör 1 adet V.35 port 1 adet 56 KDDS CSU veya T1 viii. Parallel port (ZIP sürücü bağlantısı için) Yazılım konfigürasyonu: i. Linux veya daha sonrası ii. Linux LiS STREAMS (SVR4 uyumlu) iii. GNU geliştirme ortamı iv. Uzaktan kernel hata giderme yazılımı v. Protokol stackleri - Frame Relay -X.25 - SNA, LUO, LU2, LU6.2, (SDLC veya QLLC/X.25 üzerinde) - SDLC/HDLC - LAPB - LAPD - LLC vi. API'ler - CDI (Communication Device Interface) birinci katman için (raw data interface) - DLPI (Data Link Provider Interface) ikinci katman (LAPB, LAPD, LLC, SDLC, HDLC, Frame Relay) - NPI (Network Provider Interface) üçüncü katman (X.25 paket seviyesi, SNA oturumları) - SNA, LU oturumlarını kullanmak için SNA-API - Uzaktaki ethernet bağlantılı PC'Iere ulaşmak için Remote API - Uzaktaki Linux, SCO, WindowsNT ve Windows 95'lere ulaşmak için Remote API - Uzak veya yakın sistemlerde (ethernet bağlantılı) diagnostik özelliği için API Uygulamalar: - X.25 veri toplama - SNA, SDLC, Frame Relay köprü (FRAD) - Geçiş sunucuları Örnek Uygulama: Bir 390 veya AS/400 mimarisinde elinizdeki PC'Ierle SDLC veya Frame Relay veya QLLC/X.25 ile ulaşmak istiyorsanız o zaman bu PC'Ierinizi yukarıda anılan yapı ile 3270 veya 5250 terminali haline de getirebilirsiniz. Buradaki yapı size 3274/3174 (5294) kontrol birimi gibi davranır. Ancak isterseniz ayrılmış sayısal devreden SDLC link veya LLC kullanarak Frame Relay üzerinden veya QLLC kullanarak X.25'ten de PC'Ierinizi aynı şekilde bağlayabilirsiniz. Ve dikkat ediniz, TCP/IP'nizi veya herhangi bir protokolünüzü ve uygulamanızı hiç değiştirmediniz, araya değişik yapılar, protokol çeviriciler koymadınız ve bu bir tek yapı 254 oturumu destekleyebilir. SORULAR 1- Bu yapının fiyatı? Yönlendiriciden de SNA sunucu taşıyan işistasyonlarından da ucuz. 2- Desteği? Aylık 40 dolar - yeni uyarlamalar dahil - telefon, fax, e-posta desteği dahil - uygulama geliştirmelerde API danışmanlığı dahil - problem giderme dahil 3- Kısıtlama var mı? Yok. Çokluortam PU, LU desteği, SVR3, SVR4, QNX, Linux desteği QLLC seçeneği, PU2, PU2.1 LUO, LU2, LU6.2 desteği dahil 4- Hangi terminal emülasyonları? model 2, 5251 model 11 -termcap/terminfo kullanımı açık -Her bir kurulumda 254'e kadar oturum sayısı -LAN, WAN veya asenkron bağlantı ile kullanma imkanı -Shell'den unix kullanımı -TN3270 istemci/sunucu -TN5250 istemci/sunucu 5- İşletimi kolaylaştırıcı araçlar var mı? Evet. -Hat analizleri,istatistikleri -PU analizleri, istatistikleri -LU analizleri, istatistikleri -Problem giderme -Konfigürasyon araçları Sonuç Çok değil 7-8 yıl önce bu tür bilgileri sürekli müşterilerine seminerlerle, eğitimlerle veren donanım firmaları artık bunun yerine rekabet altında sadece donanım satışı ile ilgilenebiliyorlar ve yukarıdaki bilgilere haiz elemanlarına artık yatırım yapmıyorlar ve bunun sonucunda bilgisizlikten dolayı bir çok şey çözümsüz gösteriliyor. Artık Türkiye'de de Amerika ve Avrupa'da olduğu gibi bütün bilgilerin, uygulamaların, danışmanlıkların bedelinin olduğu kullanıcı tarafından kabul edilmeli, edilmeli ki kısır satıştan teknolojik gelişmeye doğru bir açılım olsun ve donanım firmaları para kazanılacağını görerek bu tür elemanlara yatırım yapsınlar. Yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi donanım satıcıları ve işletim sistemi satıcılarının düşüncelerinin aksine SNA, Frame Relay, X.25, İP dört kuvvetli dosttur ve hepsi birarada rahatlıkla kullanılabilir. İletişim adresi: e-posta:siyami@sbt.com.tr TÜBİTAK ve Yazıhm Destek AŞ. 'den Milli Eğitim Bakanlığına danışmanlık teklifi TÜBİTAK ve Yazıhm Destek A.Ş., Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yröütülen bilgisayar destekli eğitim projesi çerçevesinde bakanlığa danışmanlık yapmak istiyor. Bakanlığa yapılan danışmanlık önerisi yazılım alımlarında şartname hazırlanması, ihale edilmesi, ihalenin değerlendirilmesi, projelerin kabulü ve bunların kalite denetiminin yapılmasını içeriyor. GÜNEŞ KAZDAĞLI Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı ile birlikte ODTÜ, İTÜ, 9 Eylül Üniversitesi vakıflan ile İzmir Teknopark Ticaret A.Ş. ve İzmir Yüksek Teknoloji Vakfının ortak olduğu Yazılım Destek A.Ş., TÜBİ TAK'la birlikte Milli Eğitim Bakanlığı'na danışmanlık teklifinde bulundu. Bakanlık tarafından yürütülen ve 3 yılda tamamlanması hedeflenen bilgisayar destekli eğitim çerçevesinde yapılan danışmanlık teklifiyle ilgili olarak şirket yetkilileriyle görüştük. Söz konusu çalışmada Proje Yöneticiliği yapan Prof.Dr. Nevzat Özgüven TÜBİTAK'la birlikte bakanlığa yapılan danışmanlık teklifi hakkında şunlan söyledi: "Yazılım Destek A.Ş., TTGV'nin ve üç büyük üniversite vakfının oluşturduğu kâr amacı gütmeyen ve yazılım geliştirmeye talip olmayan bir şirket. Bizim TÜ BİTAK'la birlikte Milli Eğitim Bakanlığı'na danışmanlık anlamında bir önerimiz oldu. Önerimiz bakanlıkla belli yazılımlann geliştirilmesi için anlaşma yapılması ve şartname hazırlanması, ihale edilmesi, ihalelerin değerlendirilmesi, projelerin kabulü ve bunlann kalitesinin denetimini kapsıyordu. Burada altını çizmek istediğim bir konu, bu şirket yazılım geliştirmeyecek ve yazılım geliştirmek için eleman isühdam etmeyecek. TÜBİTAK'la üniversiteler bu işin düzgün yapılmasını sağlayacaklar. Biz de özel sektör olmadan bu işin olmayacağını biliyoruz. Projenin önemli bir boyum da eğitim. Yazılım şirketi yazılımı geliştirir, örneğin fizik dersini nasıl yaparsam öğrenci öğrenir onu yazılımcı bilmez, bunu eğitimciler bilir. O zaman bunun normunu eğitimcilerin hazırlaması gerekir ama bunun da bir bütün içinde yaptırılması lazım. Biz ona talibiz." TTGV Başkanı Prof.Dr. Akın Çakmakçı da Ar-Ge konusunda Dış Ticaret Müsteşarlığı ile birlikte yürüttükleri çalışmayı örnek göstererek Milli Eğitim Bakanlığıyla da yazılım konusunda benzer işbirliğine gidilebileceğini söyledi. Çakmakçı TÜBİTAK'la birlikte bu konuda kalite ve standartlar sistemini kurmayı hedeflediklerini söyledi. Yazılım Destek A.Ş. kuruluş çalışmalarını 2 ay önce tamamladı. Bilindiği gibi şirket Ankara, İstanbul ve İzmir'de Yazılım Geliştirme Merkezleri oluşturmayı hedefliyor. Ağırlıklı olarak küçük yazılımevlerinin yer alacağı bu merkezlerde geliştirilecek olan yazılımlara şirket 10 bin dolarla 50 bin dolar arasında destek de sağlayacak. Aynca TÜBİ TAK MAM ve BİLTEN'de Yazılım Kalite Merkezleri oluşturulacak. Yazılım Destek A.Ş. Genel Müdürü Güner Orman, destek sağlanacak olan projelerin başvurularının nasıl yapılacağı ve değerlendirme aşamalan ile ilgili çalışmaların devam ettiğini belirtti. Orman Milli Eğitim Bakanlığıyla bir işbirliğine gidildiği takdirde şirketin maddi anlamda biraz daha güçleneceğini ve desteklenecek yazılım projelerinin sayısının artacağını da kaydetti. Öte yandan Akın Çakmakçı ve Nevzat Özgüven "Proje çerçevesinde 3 şehirde oluşturulacak olan Yazılım Geliştirme Merkezlerinde eğitim yazılımı üretilecek mi?" sorumuzu ise şöyle yanıdadılar: "Bu merkezlerin esas sahibi üniversite vakıflan. Orada yazılım geliştirenler yazılım geliştirme merkezinin elemanı olmayacak, oraya kabul edilmiş bizim müşteri şirket dediğimiz kişiler olacak. İşi 2 ayn şekilde düşünmek lazım; Milli Eğitim Bakanlığı'nın yazılımlan için, o zaman bizim şirketten 10 bin-50 bin dolar arasında bir destek almayacak. Biz bakanlığın adına ihaleye çıkacağız ve değeri neyse o olacak. Onun ötesinde merkezlerin amacı, büyük şirketlerden çok -onlar yararlanamaz anlamında değil- 3 kişi bir şirket kurmuş, ayakta durmakta zorlanıyor, ofis ve teçhizat yatırımlan yapamayanlara bu olanağı sağlamak. Bu ikisi birbirinden farklı şeyler." Bu arada eğitim konusunda da TÜBİTAK bünyesinde oluşturulan BİTAV'm da yine Bilgisayar Destekli Eğitim projesi çerçevesinde öğretmen eğitimi konusunda Milli Eğitim Bakanlığıyla bir işbirliğine gidebileceği öğrenildi.

13 16-22 Şubat Sayı: 155 haber 13 OT/VT ürünleri, toptancı kanalı ve mağazalarda C itoh barkod yazıcılarının Türkiye dağıtımını yapan Duba Elektronik, bu ürünlerin toptancı kanalı ve mağaza, hipermarket gibi yerlerde satışı için çalışmalara başladı. Toptancı kanalındaki ilk çalışmasını Arena ile birlikte yapan şirket, Citoh barkod etiket makinelerinde bir kampanya düzenliyor. Barkod okuyucu ve barkod etiket makinelerinin birlikte sunulduğu kampanyada Duba Elektronik de ücretsiz danışmanlık, eğitim ve servisi sağlıyor. Bunun yanı sıra bu ürünler mağaza raflarında da yazıcıların yanında yerini almaya başladı. Duba Elektronik, Citoh barkod etiket makinelerinin Tom&K mağazasmda sergilenmesini sağlıyor. Bu ürünlerin diğer mağaza ve land'lerde sergilenmesi hedefliyor. Arena ise OT/VT ürünlerine daha fazla ağırlık vermeyi planlıyor. Yetkililer, katma değerli, sektörde yeni olan, kullanışlı, fonksiyonel ürünlerin satışını yapmak istedikleri için de OT/VT ürünlerine yöneldiklerini açıklıyor. Duba Elektronik yöneticileri Uzi Duenyas ve Atıf Ulcay, amaçlarının OT/VT ürünlerini kolay satılabilir ve kolay bulunabilir, kullanılabilir olduklarını göstermek olduğunu söylüyor. 'Bugüne kadar barkod okuyucu ya da yazıcılar, barkod etiket makineleri PC, yazıcı gibi ürünlerle aynı yerde satılmıyordu. Aynca kullanıcılar bu tür ürünleri nereden alacaklannı bilmiyorlar. OT/VT ürünlerinin yaygın bir kitleye ulaşması açısından mağaza ve toptancı kanalı çok etkin bir rol üsdeniyor.' Duba yetkilileri aynca bu uygulamalarda kullanıcılann bilinçlenmesini de amaçlıyor. Barkod etiket makinelerinin üzerindeki etiket yazılımı, ürünlerin kolay kullanımını da sağlıyor. monte ediliyor. Bir etiket tipi bastırarak bilgi çeşitliliği makine üzerinde veriliyor. Bu uygulamada etiket ve baskı maliyetleri de oldukça düşüyor. Daha önce cihazlar paketleme makineleri üzerine monte edilemiyordu. Ulcay, 'Eskiden sıcak folyo baskı denilen 'hot foil printing' teknolojisinde bilgi çeşitliliği yoktu. Klişe yöntemiyle son kullanma tarihi, parti no, lot no gibi kısıdı bilgiler basılabiliyordu. Ancak termal transfer teknolojisi ile bilgisayarda tasarlanan bilgiler, grafik bilgileri barkod etiket üzerine basılabilir hale geldi.' açıklamasını yaparak yeni baskı teknolojisini tarif ediyor. Barkod etiketlemede yeni bir yaklaşım Duba Elektronik, dünyada henüz yeni üretilen bir barkod etiketleme teknolojisini de pazara sundu. Bu teknolojide barkod, kağıt bir etiket üzerine değil de doğrudan ambalajın üzerine basılıyor. Atıf Ulcay, eskiden üreticilerin her bir ürün çeşidi için baskılı pakeüer yapması gerekirken yeni teknoloji ile baskının doğrudan rulolara yapıldığını söylüyor. Yeni ürünlerin daha çok çerez, kuruyemiş, baharat sektöründeki paketieme işlemleri için ideal olduğunu belirtiyor. Yeni teknolojinin etiket pazarını çok fazla etkilemeyeceğini savunan Ulcay, özellikle taze gıdada kağıda basılan etiketin geçerli olacağını ifade ediyor ve 'pakedeme şekillerine göre etiket devam edecek' diyor. Yeni teknolojide cihaz, dolum pakedeme makinelerinin üzerine de

14 14 haber Şubat Sayı: 155 SORUBAKIS MUAMMER GEYLAN Bilgisayarla çeviri üzerine (III) Doğal dili çözümleme Dilde kullandığımız simgeler, kullanım yerlerine göre türlü anlamlara gelirler. Örneğin, "A" salt harf olarak bakılınca anlamdan sıyrılmış bir sestir. Bu harfe anlam yüklemek için bir sözcük içinde ya da anlam verecek bir başka biçim içeriğine yerleştirmek gerekir. Değişik kümelerde "A" sesinin kazandığı anlamlara bir bakalım: A, B, C, D,... Abece sayımı A- Giriş Bölümleme A A A Kağıt oyununda birli Kan grubu Bir (İngilizce) A! Ünlem (Şaşkınlık/sevinç/hayıflanma) Verilen örneklerde "A" çeşitli kavramlarla ilintilenip değişik kümelerde başka öğelerle birlikte yer alıyor. "A"ya anlam kazandıran küme üyeliğidir. Duruma göre ses, küme adı ya da nesne adı anlamları yükleniyor. Harfler, dili (sesi) yazıya aktarmak için kullandığımız simgelerdir. Onları, konuşurken çıkardığımız sesleri görsel dile (yazı diline) çevirmede kullanırız. Olay sadece bir ses çevrimi değildir. Anlamı tam verebilmek için "noktalama işaretlerine" de gereksinim duyuyoruz. Tüm çabamıza rağmen yazı konuşma seslerini eksik yansıtır. Öte yandan, yazının gücü sesi de aşar çünkü yazı aslında sesi değil düşünceyi taşımak, belirlemek kalıcılaştırmak için bulunmuştur. Yazı dilinin temel amacı budur. Düşünce sessizdir. Yazı da sessizdir. Yazı düşünceyi kağıda döker, ses duygu taşır, yazı duyguyu "anlatmaya çalışır". Duyguyu yazıdan ancak yazılanı yaşamış biri bulup çıkarabilir. Sözcükler genellikle kavramları, nesneleri, durumları, nitelikleri, nicelikleri tanımlar. Dil değişkendir. Kavramlar değişkendir. Bir dilin belirli bir anda kullandığı kavramlar, dilin o andaki kültür boyutluluğunun göstergesidir. Kavramlar dilden bağımsızdır. Dil, insanların ayrımına varabilecekleri kavramların tümüne sahip değildir. Eğer herşeyin anlatılabileceği bir dil olsaydı, insanlar bilinebilecek herşeyi biliyor ve söylenebilecek herşeyi söylemiş olurlardı. Bugünün bilim dalları, insan bilgisindeki gelişmeleri yansıtan özel dillerin oluştuğu ortamlardır. Bilimlerde yeni tanımlarla yeni kavramlar üretilmekte, daha önce bilinmeyen durumlar ortaya çıkarılıp yazılı bilgi yığınına eklenmektedir. İnsan bunu gerçekleştirirken, yeni anlatım biçimleri de keşfedip, dilin yetkinliğini artırmaktadır. Yeni tanımlar, iğreti benimsenmiş kavramları da yeniden tanımlayıp, daha etkin bir işlevsellik kazandırmaktadır. Dillerin örtüşmesi Dilin yapısını incelemekten söz ettiğimizde daima ele alınan dilin yapısını, oluşmunu, işleyişini incelemeyi kastederiz. Bu araştırmada evrensel olana dikkat etmek gibi bir kaygı yoktur. Sadece eldeki sözcük, deyim, deyiş ve kurallar kümesinde yer alan tüm öğelerin belirlenen sınırlar içinde bir dökümünü saptamakla yetinilir. Bu yapılırken, araştırmacının dili farklı ise iki dildeki sözcükler ve daha sınırlı ölçüde, deyimler eşleştirilir. İki ayrı dilin karşılaştırılmasında ortaya çıkan kavramsal örtüşmenin, dilleri kullanan toplumların sosyal ve ekonomik yaşam düzeyleri ve biçimleri arasındaki örtüşmeye koşutluk göstermesi beklenir çünkü kavramları ortaya çıkaran insanı durum ve ayrımsamalardır. Dilin yaşamla örtüşmesi İnsanlar dili genellikle tüketici yaklaşımıyla kullanırlar. Günlük yaşamda dili yeniden üreten kişiler azdır. Daha çok gözlenen yaklaşım, öğrenilen sözcük ve deyimleri öğrenildikleri kalıplarla dile getirilmesidir. Kişilerin kullandıkları sözcük ve deyimler çoğu zaman akıllarında geçirdiklerinin kabul edilebilir bir yaklaşığıdır. Genellikle, insanların düşünceleri öğrenilmiş değerlerden (başka bir deyişle, ortak kültür ve günün benimsenmiş söylem dağarcığından) çağrışımlarla doğduğu, günlük yaşama ilişkin çözümler, öğrenilmiş düşünce ve davranış zincirlerinden üretildiği için, bu yaklaşık saptamalar ile gerçek duygu ve düşünceler arasındaki sapmalar genellikle bastırılır. Hatta, bazı durumlarda gerçekle açık çelişkiler bile görmezden gelinebilir çünkü kişi o an gerçeği dile getirmek değil, düşünmek (bir anlamda kabul etmek) istemiyor olabilir. Anlam örtüşmesi Dillerin karşılaştırmalı incelenmesi çeviri gerektiği zaman özel önem kazanıyor. Bir dilden başkasına aktarma durumunda, bir dilde söylenen bir tümcenin (tüm öğeleriyle) diğer bir dilde nasıl söyleneceği araştırılır. Çeviride esas kaynak dildeki söylenişin anlam değişikliğine uğramadan hedef dile aktarılmasıdır. Düzyazıda bu iş oldukça yüksek bir örtüşme düzeyi tutturularak başarılabilir. İş şiir çevirisine gelince, durum çok değişir çünkü şiirde ses değerleri de, söyleyiş biçimleri de önem kazanır. Topluma özgü kültürel birikimin imgeleri ve uzak çağrışımları da işin içine girer. Böyle olunca, evrensel örtüşme alanı dışında çabuk ve kolay çıkılabildiği için başarı çok zorlaşır çünkü şiirde imge ve çağrışımın önemi ve sesle bağlantısı çok daha karmaşıktır. Şiir, düzyazıyla verilemeyen, kavramsallaştırıiması zor ya da olanaksız, mantığa vurulamayan arakesitler ve boyutlarda dolaşır. Şiirin doğası açıklık değil, yoruma açık, ele avuca sığmaz bir gizemliliktir. Bundan sonraki bölümde çeviri sorunları, ve çözümleme süreci üzerinde duracağım. Sybase'in datamart silahı Adaptive IQ Server Veriamban pazarına farklı bir yaklaşım biçimiyle giren Sybase, Türkiyedeki temsilcisi Info ile birlikte Türkiye pazarına oldukça olumlu bakıyor. Avrupa ve Ortadoğu Satış Direktörü Benoit Feracci ve veriambarlan konusunda teknik danışman Herve Thierry ile yaptığımız görüşme dünya ve Türkiye veriamban pazannı ve ihtiyaçlarım değerlendirme fırsatı bulduk. Feracci, Sybase'in veriambarı motoru olan Sybase IQ moturunun diğer ürünler arasında çok ayrı bir yeri olduğunu belirtiyor. Pazardaki diğer üreticiler NCR ve Oracle'ın çözümlerinin teknolojilerinin ve yaklaşım biçimlerini benimsemediklerinin altım çizen Feracci, IQ ürününü başka bir platformda değerlendiriyor. Böylelikle IQ'nun Teradata veya Oracle OLAP ürünlerine rakip olmaktan çok "akılcı alternatif 1 olduğunun altını çiziyor. IQ tabanlı bir veriamban uygulamasının, departmanlarda bulunan datamartlann birbirlerine bağlanmasıyla oluşturulması gerektiğini anlatan yetkililer, bu modelin, bütünleşik veriamban yazılımlarından daha iyi sonuç verdiği görüşündeler. Bu modelde yaratılmış veriambarlarının başarısında sadece datamart amacıyla geliştirilmiş IQ motoruna bağlayan Sybase yetkilileri, dünyada kurulu başarılı örneklerle savlarını destekliyorlar. Sybase yetkilileri, American Airlines kuruluşunun, mevcut veriamban ile gerçekleştiremediği bazı çalışmaları, departmanlar bazında oluşturduğu datamartlar ile sağladığını ifade ettiler. Ancak bu projenin ilgi çekici yönü, sonuç rapor ve erişim tarasımlarının teknik kadro tarafından değil, teknik olmayan yöneticiler tarafından uygulanıp gerçekleştirilmiş olması. Veri saklama kapasitesi konusunda IQ motorunun sağladığı büyük bir avantaj da teknolojisinin farklılığından dolayı ortaya çıkan sıkıştırma özelliği. Sybase'in patendi teknolojisi ile 10 ila 100 kat oranında verilerin sıkıştırılarak saklandığını anlatan Thierry, bu özelliğin sadece IQ'da bulunduğunu iddia ediyor. Dünyada 6 ay içerisinde 500'ü aşkın satış gerçekleştiğini kaydeden yetkililer Türkiye pazarından da önemli beklentileri olduğunu ifade ettiler. Info/Sybase Genel Müdürü Levent Şensezgin, Türkiye datamart pazarının rekabetin olduğu sektörlerde yoğunlaşacağı görüşünü taşıdıklannı ifade etti. Böylelikle öncelikli hedef pazar olarak finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerini seçtiklerini belirtti. IBM, sunucu ailesini zenginleştiriyor IBM, küçük, orta ve büyük ölçekli şirketlerin departmanlarında kullanılmak üzere geliştirdiği AS/400, RS/6000 ve yüksek performanslı PC sunucu ailesi Netinfinity'nin yeni modellerini pazara sunmaya başlıyor. Her üç ürün grubuna yönelik yapılan yeni ürün duyurulanyla IBM, küçük şirkederin de gereksinimleriyle doğru orantılı olarak hızla büyüme olanağına kavuşacaklarını söylüyor. Küçük işletmelerin de, veritabanı, iletişim ve Web sunucularının her an kesintisiz çalışır ve ölçeklenebilir olmasma ihtiyaç duyduğunu belirten IBM yetkilileri, yeni duyurulan sunucu sistemlerinin tipik iş operasyonlarım sağlamanın yanı sıra elektronik ticaret uygulamalarını da desteklediği, Lotus Domino ve Web Server elektronik iş uygulamalan için kullanıma hazır olduğu belirtiliyor. Yeni duyurulan üç yeni üründen biri olan, Intel tabanlı sunucu Netinfınity 3500, 3 kişiden başlayarak 200'ü aşkın Lotus Domino kullanıcısını destekleyebiliyor. Beüek kapasitesi 32 ila 512 MB arasında değişebiliyor. Disk kapasitesi ise 22.7 GB'a kadar çıkabiliyor. İki Pentium II işlemci ile kumlusu, düzenlenmesi ve genişlemesi kolay bir sistem olarak tanımlanan Netfinity 3500, Lotus Domino Intranet Starter Pack yüklü olarak 2 bin 500 dolar fiyada ay sonundan itibaren kullanıcılara sunuluyor. 50'den başlayarak yüzlerce Lotus Domino kullanıcısını destekleyebilecek şekilde ölçeklenebilen IBM AS/400e Server 170 ise, hem istemci/sunucu hem de etkileşimli uygulamalarda yüksek performans sağlıyor. Ürünün aynı anda Lotus Domino Server, e-ticaret, dosya/yazıcı, veritabanı ve iletişim sunucusu olmak üzere beş ayn sunucunun performansım üzerinde taşıdığı iddia ediliyor. Ürünün başlangıç fiyatı 13 bin 900 dolar. Bu arada Lotus da, AS/400 üzerinde çalışacak yeni Domino Server'ın duyurusunu yaptı. Böylece daha önce AS/400'lere bütünleşik Windows NT üzerinde çalıştırılan Domino Server, doğrudan AS/400 üzerinde çalışabilecek. RS/6000 serisinde ise Model F50 gücünü iki katına çıkaran 332 MHz PowerPC işlemci ile performans artırılırken, yine aynı işlemciyle yeni bir sunucu sistem, RS/6000 Model H50 duyuruluyor.

15 16-22 Şubat Sayı: 155 haber 15 AKBİYAD hem tüketiciyi hem satıcıyı bilinçlendirecek ŞEBNEM NURAYDIN Dernek kuran Anadolulu bilgisayarcılara her geçen gün bir yenisi ekleniyor. İzmir ve Bursa'nın ardından Antalyalı bilgisayarcılar da örgütleniyor. AKBİ YAD (Akdeniz Bilgisayarcılar ve Yazılımcılar Demeği) adıyla kurulacak olan demek, hem kullanıcının hem de satıcının bilinçlenmesini amaçlıyor. Antalya'daki Tüketiciyi Koruma Demeği ile ortak hareket eden AKBİYAD, tüketicinin haklarını gözetirken aynı zamanda bilgisayar satıcılarını da tüketiciye karşı korumayı amaçlıyor. Satıcıların tüketiciye karşı korunması belki de alışılmadık ve garip bir kavram, ancak AKBİYAD Başkanı Ali Vardarlı bu korumanın gerekliliğini şöyle açıklıyor: "Kullanıcı genellikle bilgisayarın nasıl kullanıldığını bilmiyor. Bilgisayarcı da, bir servis hizmetinin sınırının nereye kadar çizilmesi gerektiğini bilmiyor. Örneğin, teknik servis elemanları bir müşteride 2 gün sabahlıyor gerektiğinde. Ve hiç bir ek ücret istemeden geri geliyor zavallılar! Nasıl bir taksi şoförünün ikinci bir gece tarifesi varsa, teknik servisin de farklı bir tarifesi olması gerektiğini düşünüyoruz." Dernek bu doğrultuda, tüm bilgisayar satıcılarının görünür bir yere asması için garanti kapsamları, çalışma koşullan, mesai saatleri gibi maddelerden oluşan bir belge hazırlıyor. Ayrıca teknik servis standartlarının ne olması gerektiği konusunda da bir çalışma yürütülüyor. Merdivenaltıyla da mücadele ediliyor Tüketicinin haklarından yola çıkan demek, bu arada usulsüz hareket eden, faturasız ve toplama bilgisayar satan şirketlerle de mücadele etmeyi hedefliyor ve gerek tüketiciyi gerekse satıcıyı bilinçlendirerek, bu tür şirkeüerin yaşamalannı engellemeyi amaçlıyor. Antalya'da bulunan bilgisayar şirketi sayışırım resmi rakamlarla 70 olarak göründüğünü belirten Vardarlı, ancak bu sayının 200 civarında olabileceğini söylüyor. Demek bu şirketlerle şu yöntemlerle mücadele etmeyi planlıyor: Bir teknisyeni, bir sekreteri, bir bürosu olmayan satıcılar üye olarak kabul edilmeyecek. Üyeler konusunda birkaç bankadan referans alınacak. Bir dağıtıcı şirket, Antalya'daki bir bayi ile anlaşma yaptığı takdirde bu referanslar ve araştırmalar doğrultusunda dağıtıcı şirkete onay verilecek Bir müşteri, herhangi bir şirketten teklif aldığında derneğe başvurarak bu şirketin güvenilir olup olmadığını öğrenebilecek. Müşteriye, gerekli olan konfigürasyonlar konusunda danışmanlık verilerek önerilen konfigürasyonun kendisine uygun olup olmadığı konusunda bilgi verilecek. Antalyalı bilgisayarcılar tarafından kurulma çalışmaları başlatılan Akdeniz Bilgisayarcılar ve Yazılımcılar Derneği (AKBİYAD), tüketici haklarından yola çıkarak hem tüketiciyi hem de satıcıyı bilinçlendirmeyi ve korumayı amaçlıyor.

16 16 haber Şubat Sayı: 155 Milli Eğitim Bakanlığı yazılımcılarla toplandı BDE için 3 yılda 1 milyar dolar GÜNEŞ KAZDAĞLI Milli Eğitim Bakanlığı 8 yıllık eğitimin gündeme gelmesiyle başlayan ve bu eğitimin altyapısını oluşturacak olan BT politikasıyla ilgili önemli açıklamalar yaptı. Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşan Bener Çordan başkanlığında Ankara'da düzenlenen toplantıda yazılımevi şirketleriyle Bakanlık yetkilileri biraraya geldi. Müsteşar genel anlamda bilgisayar destekli eğitimde 3 yıl içinde neler yapacaklarını, hedeflerini açıkladı ve BT sektörüne önemli mesajlar verdi. Türkiye Bilişim Derneği ve Uzaktan Eğitim Vakfı'nın destekleriyle Bilgisayar Eğitimi ve Hizmetleri Genel Müdürlüğü organizasyonunda gerçekleşen toplantıda 12 yıllık geçmişiyle BDE ile ilgili yapılan çalışmalar da yanlışlarıyla birlikte ele alındı. 9 Şubat 1998 tarihinde gerçekleşen toplantı Müsteşar Bener Cordan'ın açış konuşmasıyla başladı. Çordan son 4 yıl 4 ana noktada yeniden yapılanmanın gündeme geldiğini ve bu yeniden yapılanmada eğitimde ve yönetimde bilgi teknolojilerine ihtiyaçları olduğunu belirtti ve, "Eğitimde bir, BDE olarak ihtiyacımız var; iki, öğretmenin eğitiminde ihtiyacımız var. Öğretmen eğitimi konusunda YÖK'le birlikte yürüttüğümüz bir çalışma var" dedi. Bener Çordan toplantıda Bakanlık olarak BDE çalışmalanna 1984 yılında başladıklarını ve yapılanları özeleştiri yaparak anlattı. Çordan şunlan söyledi: "Bakanlık 1987 yılında BDE konferansı düzenledi. Konferanstan sonra pilot projeler başlattı, yerli ve yabancı şirkedere pilot uygulamalar verildi. Bunlardan 11'i yabancı, 17'si yerli şirketti. 58 okulda pilot çalışma yapıldı yılında doğru bir şey yapıldı ve donanım ile yazılım ayrılarak ihaleye çıkıldı, 12 yazılım, 5 donanım firması ihaleyi kazandı ve 1200'den fazla okulda bilgisayar laboratuvarı kurulmuş oldu. Kendi özeleştirimizi yapacak olursak bu süreçteki yanlışlanmız; pilot uygulamayı devam ettiremedik, yaptıklanmız sistemin yeteri kadar ihtiyacını gideremedi. Daha sonra yazılım ve donanım ihalesine birlikte çıktık. Yazılım yerine, kitabın aynısının geçirildiği yazılımlar alınmış ve bu yazılımları da sistem kabul etmedi. Kısaca 1993 yılından bu yana yazılım konusunda çok iyi şeyler yapamadık. Bunun nedenlerini çok iyi tartışmak lazım. Yarışma açtık, bir sonuç elde edemedik. Geçen yıl daha önceki yıllarda açılan yazılım ihalesine kimse katılmadı. Bu nedenle yaklaşık milyar liralık bütçe kullanılamadı." BDE yazılımları Türk yazüımevlerinden alınacak Müsteşar Çordan bilgisayar destekli eğitim çerçevesinde yaptığı bu saptamalardan sonra başta toplantıya katılan yazılımcılar olmak üzere BT sektörüne özetle şu mesajları verdi: 3 yıl önce Türkiye'de yazılım sektörü nasıl daha iyi desteklenir ve Türkiye için yeni sonuçlar çıkarabiliriz konusu gündeme gelmişti. O zaman TÜBİTAK, üniversiteler ve şirketlerin yer aldığı 3 ayak düşünülmüştü. TÜBİTAK kalite kontrol yapacaktı, üniversiteler teknopark ve Ar-Ge desteği verecekti, genç insanların da kurduğu şirketlerle bu teknoparkta çalışıp üretim yapacaklardı. Dünya Bankası, BDE'de öncelikli unsurlar YAZILIM Öncelikle seçilecek ana derslerin -Türkçe, Matematik, Fen Bilgisi, Yabancı Dil, Sosyal Bilgiler ve diğer dersler- Türkçe yazılımları 1998 yılında TÜBİTAK'ın desteği alınarak hazırlanmaya başlanılacak. Tamamlanan yazılımlar bilgisayarı olan okullarda kullanıma sunulacak yılı sonuna kadar da tüm ders yazılımları tamamlanmış ve tüm ilköğretim okullarına dağılmış olacak. BİLGİSAYAR LABORATUVARLARI 1998 yılı Haziran ayı sonuna kadar her ilden ve ilçeden en az 2'şer ilköğretim okuluna öğrenci sayısı 1000'e kadar olanlara 1 bilgisayar laboratuvarı (15+1), öğrenci sayısı 1000'den fazla olanlara 2 bilgisayar laboratuvarı kurulmuş olacak. Ayrıca eğitim teknolojisinin sürekli ve yoğun olarak kullanılması, yararlanılması için yukarıda açıklanan büyüklüklere uygun olarak okullara sunu cihazı ve perde alınmış olacak. AĞ SİSTEMİ 1999 yılı sonuna kadar ağ sistemleriyle ilgili bütün altyapı telefon hatları gibi çalışmalar Türk Telekom tarafından tamamlanmış olacak yılı sonunda da tüm ilköğretim okulları ağ ile birbirlerine ve Internet ile de dış dünyaya bağlanmış olacak. ÖĞRETMEN EĞİTİMİ Öğretmen eğitiminde 12 yıllık deneyimden yararlanılarak tüm illerde mevcut bilgisayar laboratuvarları ve formatör öğretmenler kanalıyla ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenler başta olmak üzere ülke genelindeki tüm öğretmenlerin 2000 yılına kadar bilgisayar okur-yazarlığı hizmetiçi eğitim programlarına alınmaları planlanıyor. Planlanan çalışma doğrultusunda 1998 yılı sonuna kadar öncelikle her ilde ve ilçede 2 ilköğretim okulunda görev yapmakta olan yönetici, öğretmenler bilgisayar okur yazarı yapılacak. TTGV ve üniversite vakıflannın kurduğu bir şirket de destekleyecekti. Bu hayata geçti. Biz de 4'üncü ayak olarak 3 yıl önce biz çok iyi müşteriyiz diye bir mektup verdik. Şu anda da müşteriliğimizi devam ettiriyoruz. 9 Dünya bankası ile birlikte yürüttüğümüz çalışmalar olumlu sonuçlar vermeye başladı. Belki bu bilgisayar projesinin tamamı da dünya bankası projesi haline getirilebilinir. 9 Bu yıl da dahil olmak üzere BDE ve bilgisayar kullanımı için ayrılan para 1 milyar 100 milyon dolar. Bu para şu amaçlar için kullanılacak; bilgisayar okur yazarı öğrenciler yetiştirmek, bilgisayar destekli eğitim, çevreye açık bilgisayar ortamları, gelişmiş bilgisayar teknolojisi, yabancı dil ve diğer derslerin yazılımları. 9 1 milyar doları Türk bilgisayar sanayinin teknolojisinin yükselmesine harcayacağız. Gerekli olan yazılımları Türk yazılımevlerinden almasını istiyoruz. Bu görüşü bakanlığın resmi görüşü haline getireceğiz. Yani bu atılımı bizim sanayicimizle, bizim insanlanmızla birlikte sizlerle yapmak istiyoruz. Özellikle de yazılımda TÜBİTAK da kalite kontrolünü yapacak. TÜBİTAK ve Yazılım Destek A.Ş'nin projedeki rolünü ve neye talip olduğu konusunu sayfa 12'deki "Yazılım Destek A.Ş.'den MEB'e danışmanlık teklifi" başlıklı haberde bulabilirsiniz. 9 Yazılım konusunda TÜBİTAK'ın teknik desteğinin sağlanması planlanıyor yılında öncelikle yabancı dil, ardından da ana derslerin Türkçe yazılımları almacak yılına kadar tüm ders yazılımları tamamlanmış olacak. 9 Bakanlık olarak öğrencinin önüne 15 Eylül'de sadece bilgisayar değil onun içindeki yazılımı da koymak istiyoruz; hem de o çocuğa uygun yazılımı geliştirerek. Bu yıl 2 bin 500 ile 3 bin okulda bu iş başlıyor, ikinci ve üçüncü yılda 40 bin okulda yani öğretim yılı başlarken 40 bin okulda en az 25 derste başlamış olacak. Satın almalar tamamen yepyeni bir sistemle gerçekleşecek. Biz standardına bakacağız, bizim standardımıza uygunsa alacağız. 15 Eylül'de öğrencinin önüne bir şey koymazsak; cihazları koyarız ama bu cihazlar çalışmazsa, çalışır da öğrencinin ilgisini çekmezse bir daha Türkiye'de kimse eğitimde bilgisayarın kullanılmasından söz edemez. Çok açık söylüyorum 15 Eylül'de bunu gerçekleştiremezsek Türkiye'de başka gelişmelere fırsat doğar. Biz önümüze 4 basamak koyduk. Önce öğretmenlerin eğitimi sonra yazılımların sağlanması, araçların alımı ve bu araçların bakım onarımı. Son basamak da bu sistemin bilgisayar ağlarına, Internet'e bağlanması." Yukarıda yer alan mesajlardan sonra toplantıya katılan çeşitli yazılım şirketi temsilcileri de kendi görüşlerini dile getirdiler. Geçmişteki hatalardan da söz eden yetkililer Talim Terbiye Kurulu'nun yeniden düzenlenmesi, Bakanlığın alımlarında rekabeti sağlaması, yaratıcılığı desteklemesi ve esnek davranması gerektiğini dile getirdiler. Geçmişteki hatalardan da söz eden yetkililer Talim Terbiye Kurulu'nun yeniden düzenlenmesi, Bakanlığın alımlarda rekabeti sağlaması, yaratıcılığı desteklemesi ve esnek davranması gerektiğini dile getirdiler. Ayrıca 15 Eylül 1998 tarihine kadar yazılım geliştirmenin mümkün olmayacağını da belirten yazılımcılar Bakanlığın var olan ürünler arasında bir seçim yapabileceğini kaydettiler.

17

18 18 haber Şubat Sayı: 155 TBD yöneticileri Barolar Birliği'nde Sivil toplum kuruluşlarının bilişim toplumuna geçişte büyük görevler yükleneceğine inanan Türkiye Bilişim Derneği (TBD) yöneticileri, bu amaçla son olarak Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Prof.Dr. Eralp Özgen'i ziyaret etti. TBD Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Aktepe, Genel Yazman Hülya Küçükaras ve TBD Bilişim Hukuku Çalışma Grubu Başkanı Necdet Kesmez in yer aldığı ziyaret sırasında, Türkiye'nin artık sanayi toplumunun yasalan ile yönetilmemesi gereği dile getirildi. TBB Başkanı Prof.Dr. Özgen, TBD'nin ziyaretini çok önemli bulduğunu belirterek, Türkiye'deki hukukçuların bilişim toplumunun gerektirdiği hukuksal düzenlemeler konusunda bilgilendirilmesinin zorunlu olduğunu dile getirdi. Özellikle Hukuk Fakültelerinin gerek hukuksal gelişmeler gerekse meslekte kullanım açısından bilişim eğitimine önem vermesinin kaçınılmaz olduğunu söyleyen TBB Başkam, TBD'nin "hukukçular için hizmetiçi eğitim" önerisini bir an önce gerçekleştirmek için işbirliği yapmaya hazır olduklarını belirtti. Ziyaret sırasında, TBD ile TBB'nin hukukçulara yönelik olarak "Bilişim Toplumunda Hukuk" başlığı ile ortak bir panel düzenlemesi kararlaştırıldı. Panel, Mart 1998'de Ankara'da gerçekleştirilecek Hi-Tech Fuarı kapsamında yapdacak TBD panellerinden biri olacak. Bilişim Mesleği Ahlak İlkeleri hayata geçirilmeyi bekliyor Son halini alan ve TBV Yönetim Kurulu'na sunulan Bilişim Mesleği Ahlak İlkeleri Metni, kamuoyuna sunulmayı bekliyor. Bilişim'97'de bir çalışma grubu oluşturulup tartışmaya açılan metin, Aralık ayı ortasında son halini almıştı. Çalışma Grubu'nun, Yönetim Kurulu'na bu metinle birlikte metnin hayata geçirilmesiyle ilgili öneriler de sunduğu bildiriliyor. TBV Yönetim Kumlu üyesi Selahattin Kuru'dan aldığımız bilgilere göre henüz bu öneriler doğrultusunda başlatılmış bir çalışma bulunmuyor. Bu öneriler ışığında, TBV Yürütme Kumlu'nun üç ana konuyu ele alması bekleniyor. Bunlardan Dİrincisi, metnin kamuoyuna bir basın toplantısıyla duyurulması. Selahattin Kuru, TBV tarafından düzenlenecek bu toplantıda sektörün TBD veya Tübisad gibi başka temsilcilerinin de metni desteklediklerini beyan etmelerine imkan tanınması gerektiğine dikkati çekiyor. İkinci olarak öneriler, ilkelerin bilişim dünyasmda her noktaya ulaşmasına odaklanıyor. Metnin üniversitelere, şirketiere, üyelerine iletilmek üzere demeklere, basın organlarına ve kamu kuruluşlarına ulaştınlması ve mümkün olduğu kadar fazla insanın eline geçmesi planlanıyor. Üçüncü olarak ise vakıf altında ya da sektörden başka temsilcilerin de katılımıyla, bilişim ahlak ilkeleri kurulu oluşturulması öneriliyor. Bu kuruldan metnin gelişmesi, güncellenmesi, metni açan başka metinler üretilmesinin bekleneceği ifade ediliyor. Ayrıca kumlun bir sorun karşısmda danışılacak bir birim olmasının da amaçlanacağı belirtiliyor. Bu üç ana konuda odaklanan önerilerin gerçekleşmesinden sonra, sıra metnin benimsenmesi için çeşidi mekanizmaların kararlaştırılmasına ve işleme konmasına geliyor. Henüz tartışma sürecindeki bu mekanizmaların, ahlak ilkelerinin benimsenmesini ve desteklenmesini sağlaması hedefleniyor. Özür BT/haber'in 154. sayısında, Digital Türkiye'de Alpha Ürün Sorumlusu olan Sefa Özdil'in resmi yerine Murat Kansu'nun resmi yayımlanmıştır. Özür dileriz.

19

20

21 16-22 Şubat Sayı: 155 Intel, son kuşak yonga mimarisinin ayrıntılarını açıkladı Intel, San Fransisko'da düzenlenen Uluslararası Yaniletken Devre Konferası'nda bir sonraki kuşak Pentium II işlemcilerinde kullanacağı soket mimarisi Slot- 2'nin ayrıntılannı açıkladı. Yeni çıkacak Pentium II işlemcilerini barındırmak için kullanılacak Slot-2 işlemci paketinin, daha önce ilk kez Pentium II işlemcilerde kullanılan Slot-1'in yaklaşık iki katı büyüklüğünde olacağı bekleniyor. Slot-2 tasarımı üst uç sunucu bilgisayar sistemleriyle işistasyonlarını hedefliyor. Büyük bir sokete sahip olacak yeni Pentium Il'lerin fiyatının da yüksek olacağı bekleniyor. 400 ve 450 MHz hıza sahip kod ismi Deushutes olan Pentium II sistemlerinin fiyatının 2 bin dolar ile 3 bin dolar arasında değişeceği söyleniyor. Masaüstü sistemlerde kullanılacak Pentium Il'ler ise 268 ile 722 dolar arasında satılacak. Slot-1 pazara sunulduğunda 5.5x2.5 inç boyutiarındaydı, Slot-2'nin ise bunun iki katı büyüklükte olacağı tahmin ediliyor. Bu boyut farkının sonradan eklenen yüksek hızlı ön bellek yongalarından kaynaklandığı açıklanıyor. Bu işlemcilerin 512 KB ile 2 MB arasında ön belleğe sahip olacağı söyleniyor. Bu kadar yoğunluktaki belleği üzerinde tutabilmek için Slot-2 paketi işlemcinin yanı sıra 4 adet 512 KB'lik önbelleği de üzerinde taşımak zorunda. Bu yongalan kullanan işlemciler ve işistasyonlan daha büyük olan bu yongaları ve ısı dağıtıcılan da üzerindebanndırmak zorunda kalacak. Mevcut Slot-1 mimarisine sahip Pentium II işlemciler iki işlemciye kadar ölçeklenebilirken, Slot 2 mimarili Pentium II işlemcili sistemlerin tek seferde sekiz adede kadar genişleyebileceği söyleniyor. Bellek fiyatlarında düşüş bu yıl da devam edecek Ocak 1998'de yapılan bir yatırımcı konferansında 16 MB'lik bellek fiyadarının 3.80 dolara çıktığı duyulunca, ortalığı büyük bir coşku kaplamıştı. Fakat görünen, bu coşkunun pek fazla uzun sürmeyeceği. Asya para birimlerindeki devalüasyon ve ihtiyaç fazlası üretim 16 ve 64 megabitlik bellek fiyadarının neredeyse üretim maliyeüerinin altma düşmesine neden oldu. IBM ve Johnson Wax işbirliği Hizmet sağlayıcı kurum olan IBM Global Services ile kişisel bakım ürünleri ve temizlik malzemesi üreticisi SC Johnson Wax, 13 Ocak 1998 tarihinde geniş kapsamlı bir küresel bilgi teknolojisi ortaklığına imza attı. Bu anlaşma yapılacak bölgesel BT hizmetleri sözleşmeleri ile desteklenecek. Sözleşme uyarınca IBM, SC Johnson Wax'in Avrupa'daki veri merkezi operasyonlarını yönetmenin yanı sıra, İngiltere ve Hollanda'daki üretim sitelerine de destek verecek. Uygulama geliştirme bakımı, büyük şirket ve ağ sunucuları ile masaüstü sistemleri yönetimini kapsayacak ve bir yardım hattını da içerecek. Belli başlı bellek üreticileri bellek üretiminde kısıntıya gittiklerini açıklamalarına rağmen, endüstri analistierine göre 1998 yılı ortasına kadar denge sağlanması olanak dışı gibi görünüyor. Dataquest, bu yıl bellek pazannın ciro olarak yüzde 7 oranında büyüyeceğini açıklayarak daha önceki yüzde 17 olarak açıkladığı tahmini aşağı çekmiş oldu. Buna neden olarak Kore'deki ekonomik krizin neden olduğu düşük üretim maliyederi ve azalan talep gösterildi. Fiyadardaki bu düşüş üreticiler için olumsuz iken, PC satıcıları ve tüketiciler için olumlu. Çünkü her zamankinden düşük fiyata yonga sahibi olabiliyorlar. Şu an, bellek canavan bilgisayarları doyurmak için en uygun zaman. Compaq dördüncü çeyrek sonuçları açıklandı Compaq'in dünya geneli satışlarının 31 Aralık 1997'de sona eren dördüncü çeyrekte geçen yılın son çeyreğiyle kıyaslandığında yüzde 23 civarında artarak 7.3 milyar dolara ulaştığı ve alanında rekor kırdığı açıklandı. 20 Ocak 1998'den önceki net gelir ise yüzde 37 artışla 667 milyon dolara ulaştı. Şirketin dünya çapındaki satışları 1996'da 20 milyar dolarken, 1997'de 24.6 milyar dolara yükseldi. Ar-Ge çalışmaları için yapılan ve vergiden düşürülmeyen harcamalar ile şirket birleşmelerinden doğan maliyetler dahil edilmediğinde 1997 net gelirinin yüzde 60 arttığı ve 2.1 milyar dolar olarak gerçekleştiği bildirildi. Compaq Başkam Pfeiffer, şirketin 1998'i güçlü bir yıl olarak geçireceğini tahmin ettiğini açıklarken, Compaq'in pazar hisselerinin kazançlarım hızlandırmada ve kârlılığı artırmada avantajlı olacağını, müşterilerin uygun maliyeüi ve esnek ürünlerle ihtiyaçlanm karşılayacaklarına dair inançlannın artacağını belirtti. Ayrıca Tandem birleşmesinin başansının diğer iş ortaklarım da peşinden sürükleyebileceğini ve Compaq'in kurumsal müşterilere yönelik çalışmalarını hızlandıracağım vurguladı.

22 22 perspektif Şubat Sayı: 155 Haarlayan: MERT BÖRÜ Yazılım sektörümüzdeki "isimli" ve Hepimiz sektörün içindeyiz. Olması ve olmaması gerekenleri çok iyi biliyoruz. Her gün dirsek dirseğe çalışıyor, rekabet denen o tadı güdünün eşliğinde pazar payının dilimlerinden kemirmek için ter döküyoruz. Duvara asılı diplomalarımıza bakıp gurur duyuyor, daha iyisini üretmek için çabalıyoruz. Ve sürüp giden hayat akışından ardımızda bir iz bırakmaya çalışıyoruz. Elimizden geldiğince tabii... Içimizdekiler Yazılımcılar da sektörümüzün ter dökenlerindendir. Hatta yazılımcı olmamın verdiği sübjektif bakış açısıyla, "isimsiz" kahramanlar cıların kaderi genellikle aynı lüks otellerde verilen eğitim seminerlerine zorunlu katılımlarının sağlanması düzeneğindedir. Ve ne ilginçtir ki, üretim söz konusu olduğunda "yazılım geliştirme bir ekip işidir" denir, alkış ve ödül toplamaya gelince birden bire "eeee adam başarılı yönetici tabii, eline tahta kukla Pinokyo'yu verseniz Bolşoy'a balerin yapar" türünde nihai yaklaşımlar sergilenir. Dışımızdakiler Kişisel görüşüme göre; "tam anlamıyla palavra". Tek kelimesine bile inanmıyorum. Hatta "yazılım sektörümüz ne çektiyse bu yönetim letim sistemini yazabilecek nitelikte koyu ve zeki bir yazılımcıdır. İşin temelini bilmektedir. Dolayısı ile başarıya giden yolda atılacak adımlara ve yazılımcılarını yönlendirecek yönetim tekniklerine sahiptir. Gates'in başarısı, yazılımcı zekasını yönetim ilmi ile birleştirmesindedir. Bir başka örnek; tabii ki Steve Jobs. Macintosh'u tasarladıktan meşhur garajdaki maceralarını hepimiz biliyoruz. Önce üretmiş, ardından da ürettirmiştir. Şirketinin boyu kendisini aştığında da geri çekilmesini bilmiştir. Demek ki gerçek yönetici, gerektiğinde çekilmesini de bilebilmektedir. Her ne kadar bugünlerde hiç niyetim yok, çünkü yöneticilik vasıflarına ve eğitimine sahip değilim. İşini iyi yapmaya çalışan, yazılım yönetimini bilen ve üretim tutkunu bir yazılımcıyım. İleriye taşımam gereken bir de şirketim var, o kadar. Zaten o kadarla da sınırlı olmalı. Ne de olsa haddimi bilmeliyim. Ya da birisi bu adamı susturmalı... Sözüm, gözünü çok (ama çok) yükseklere diken ve üniversiteden mezun olur olmaz sömürülmeye hazır beyinlerin simsarlığını yapanlaradır. İşi değil, "tutkusu" yönetim olanlaradır. Emeğe değil, "yaptırıma" saygı duyanlaradır. Çevremde olup bitenlerden rahatsız oluyorum. Duyarsız kalamıyorum. Sektöre CADI KAZANI MERT BÖRÜ Sybaris/Albedo Ltd. "Muppet Amca"ya selam... Mısırlıoğlu'nu Rıhtım Caddesine bağlayan Reşit Efendi Sokak sakinleri, Kadıköy'ün en sevimli yaşlısı ile birlikte yaşama şansına sahiptir. Birçok kişi onu "Selama Amca" olarak tanır. İleri derece astım rahatsızlığı nedeniyle 35 yıldır evinin penceresinden gelip geçene selam eden, sokağa çıkamayan, Reşit Efendi Sokağını jet hızıyla geçen bıçkın minibüs şoförlerinden selam alan ve gerek sokağın gerekse de mahallenin en sevilen dedesi olan 77 yaşındaki Mustafa Demirel, tek göz odasının penceresinden yalnızlığı selamlamaktadır aslında. Doğma büyüme Kadıköylüdür. Bir zamanlar ciğerlerini rahatsız etmeyen memleket havası, artık onun eşiğe adım atmasını etkileyecek ve mahallesini pencere ardından izlettirecek kadar yalnızlığa itmiştir onu. Her ne kadar gelen geçen ona selam etse, o da onların hatırını sorsa da, yine de yalnızlık sayılır onunkisi. Kalabalığın içerisinde farklı olmanın verdiği yalnızlık... Eşini yıllar önce kaybetmiş bir asker emeklisi. Ağzı da pek bozuk hani. Mahallenin tüm güzel kızlarını tanır. Kızlar da onu tanır. Hatta bir keresinde "Bırak o zirzop herifi kızım. Haytanın teki o. Sen daha iyilerine layıksın" türünde bir tavsiyesine bile rastlamıştım gelinlik çağdaki bir genç hanıma. Sadece hanımlar mı? Delikanlılar da ondan tavsiye alır, elini öperler. Hatta, bizleri sadece dış görünüşümüz ve uzun saçlarımız nedeniyle eleştiren minibüs şoförleri bile insafa gelmiş, Selamcı Amca'yla konuştuğumuzu görünce "Vay, delikanlı çocuklarmış meğer" sonucuna varmışlardı! Rakısını ihmal etmez, eksiği gediği olunca mahalleli yardım eder Selamcı Amca'ya. Kimisi birkaç kilo domates verir, kimisi biber. Rakısı da mahallenin babalarından. Evin rızkını selam edenlerle paylaşmasını da bilir Selamcı Amca. "Komşuda pişer, bize de düşer"in anlamını unutmayanlardan, daha doğrusu geçim derdini bahane etmeyenlerdendir. Her ne kadar mahalleli onu Selamcı Amca olarak tamsa da, Sybaris ekibi olarak ona farklı bir isim taktık: "Muppet Amca". Nedeni basit, Muppet Show'u seyredenler hatırlarlar, olur olmaz herşeye burnunu sokan ve yorum yapan iki sevimli ihtiyar vardı. Hani hep balkonda otururlardı. İşte, Mustafa Amca onların en yaşlısına benzer. Onun balkonu, penceresidir. Hiç kımıldamaz oradan. Arada sırada öğle uykusuna dalar, biz de kapanan perdesini görür "hah, muppet amca uyuyor" deriz. Her gördüklerinde korna çalan minibüs şoförleri bile perdenin kapalı olduğunu görünce sessiz sedasız geçerler penceresinin önünden. Geçen gün haber aldık. Susmuş kornalar. El sallamaz olmuş Muppet Amca. 77 yıllık yorgun gözlerini kapayıp gitmiş buralardan. Cenazesini esnaf kaldırmış, ardında iz bırakmaksızın. Hayırlı akrabaları da gelmiştir muhakkak. Malum, 35 yıldır geleni gideni yoktu. Artık olur... "belki de en çok alkışı onlar hak ediyor" diyebilirim. Ancak nedendir bilinmez, sektörümüzdeki en büyük alkışı ve tabir yerindeyse "aslan payını", onlan yönlendiren yöneticileri alır. Ve ilginçtir, bu yöneticilerin önemli bir yüzdesi, derleyiciyi yorumlayıcıdan ayıramayacak kadar yazılım geliştirme sanatından bi-haberdir. O zaman karşımıza şöyle bir tablo çıkmaktadır; "basan yöneticilerindir". Sanırım sizin de dikkatinizi çekmiştir, gerek medyatik basm duyurularında gerekse de lüks otellerin toplantı salonlarında yapılan "pek mühim" toplantılarda hep yöneticiler ön plandadır. Yazılım sevdasmdan çekmiştir" diyebilirim. Sakın yönetme sanatım küçümsediğimi sanmayın. Zira eleştirdiğim konu yönetim sanatı değil, yönetme "tutkusudur". Dünyanın hiçbir yerinde eli derleyiciye değmemiş bir vatandaşı yazılım sektöründe yönetici koltuğuna oturtmazlar. İsterse dünyanın en iyi yöneticisi olsun. Alt kademede yapılan işten anlamayan ve "5 mühendis tuttum, yazıyor çocuklar" diyen kaç yazılım yöneticisi vardır Silikon Vadisinde? Yere göğe sığdırılamayan ve yönetim sanatının ilahı olarak nitelenen, Amerika'da da son 10 yılın en gözde yöneticisi olan Bill Gates bile DOS iş yeniden ona gereksinim duyulsa da... Senin neyine? Evet, haklısınız. Bütün bu tantana benim neyime? Yöneticim beni çok sıkıştırdı da onun için mi bu yazıyı yazdım, yoksa birilerine garezim mi var? Hiçbiri değil. Öncelikle bu yazımı okuyup (muhtemelen beni yanlış anlayacak) sinirlenecek ve "Sen kimsin kardeşim?" diyecek yöneticilerimiz için belirteyim; her ne kadar kartvizitimde şirketimin genel müdürü olduğum yazsa da, asla yönetici değilim. Zira bu vasıf, kartvizitte yer alması ile edinilecek bir meziyet değil. Ve yönetici olmaya da katkı, pazar payını büyütme ve birtakım pazarlama taktikleri uğruna bir piyon gibi kullanılan yazılımcı dostlarımın emeklerinin hasır altı edilmesi ve başarı maskeleri altında sadece kişisel hırs ve kazanç temini için yatınm+yönetim yapılması beni düşündürüyor. Emeğe saygısı olanları da düşündürmeli. Bu bir başkaldırı yazısı ya da yazılımcılan isyana teşvik makalesi değildir. Sadece "Sezar'ın hakkı Sezar'a" görüşü ışığında, emeğin olduğu kadar, ödüllendirmenin de adil paylaşımı adına kaleme alınmış bir duyarlılık yansımasıdır. Duyarlılığımın sektörümüz genelinde paylaşılması dileğiyle... Dürüsttü. Az ile yetinirdi. Domatesini peynirini alır sofrasına, rakısını da parlattı mı selam ederdi minibüs şoförlerine. Onlar da gaza gelir inadına yavaşlarlardı onun önünde. Merak ederlerdi, ne yer ne içer diye. Boğazındaki lokmayı saymak için değil, bir eksiği gediği var mı diye. Sakın "Böyle insanlar kaldı mı?" demeyim. Hep oldu, bundan sonra da olacak. Her ne kadar televizyonda boy gösteremeseler, fiyakalı toplantılara katılamasalar da, onlar bulundukları mekanın büyükleridir. Sözleri dinlenir, elleri öpülür. Muppet Amca'yı çok severdik. O da bizi severdi. Herşeyimize karışırdı o penceresinden. "Atkını tak, üşürsün" türünde ebeveyn uyarılarından tutun da, "Park etme arabanı o mendebur karının otoparkına. Zengin ettiniz karıyı. Gel benim pencerenin önüne park et" türünde taraflı söylevlere kadar. Ertesi gün de "Neden arabanı buraya park ediyorsun? Otoparkta yer yok mu?" esprisini patlatırdı, hiçbir şey olmamışçasına. Bazı insanlar ardında bıraktıkları eserler nedeniyle unutulmazlar. Her ne kadar Muppet Amca bir besteci, yazar ya da şair olamadıysa da, ardında mahalleli tarafından paylaşılan bir sevgi yumağı bıraktı. Bu da onun başyapıtı olsa gerek. Yitik değerlerin anısına... Umarım artık yalnız değilsindir Muppet Amca. İletişim adresi: e-posta: mboru@comnet.com.tr web sitesi:

23

24 24 internet Şubat Sayı: 155 Hazırlayanı AHMET TOKUZ List2000'de akılcı adımlar Yönetim değişikliği nedeniyle uzun bir süre belirsiz bir dönem geçiren List 2000 Türkiye, yaptığı yanlışların farkına vararak ciddi bir yapılanma içine girdi. Üresin kardeşlerin yönetimden çekilip ABD'ye dönmesinin ardından bir bocalama dönemi geçiren şirketi büyük ortak konumundaki Orhan Aslıtürk, Strateji/Mori'ye devretme kararı almıştı. Ancak devir işlemleri tamamlanmadan Orhan Aslıtürk List2000'i tekrar geri aldı. Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Aslıtürk olurken Genel Müdürlüğe, daha önce şirketin finans müdürlüğünü yürüten Sibel Çölkesen, Genel Müdür Yardımcılığına da Rıza Saraçlı geldi. List2000, eski deneyimlerinden ders almış, yeni kadrosu ve yeni anlayışıyla planlı ve programlı bir şekilde pazarda yer almaya çalışan bir şirket görünümünde. INTERNET, INTRANET, EKSTRAN ET Orhan Aslıtürk, List2000 için pek çok şey yazılıp çizildiğini belirterek eskiye bir sünger çektiklerini söyledi, bu arada yönetim değişikliğinde yaşanan süreci şöyle anlattı: "Üresin kardeşlerin biri Türkiye, biri de ABD ofisinin başındaydı. Nairn Üresin, ABD kültürü ile yetişmiş biri olduğu için Türkiye'nin kendine özgü şartlarına pek uyum sağlayamadı. 150 kişilik, çok büyük bir kadro oluşturuldu. Bizim işimiz için gereğinden fazla bir istihdam söz konusu. Uresin'lerin yönetimi hoşumuza gitmeyince onların ayrılması gündeme geldi. Ancak elimizdeki bu kadroyu da kaybetmek istemiyorduk. Öte yandan bu işe 6 milyon dolar civarında masraf ettik, kardo küçültme planlarını yaparken Strateji/Mori'nin sahibi Selim Oktar, List2000'e talip olduğunu açıkladı, O anda uygun bir teklifti. Ben List2000'in ayaklarının üstünde duracağına Prof.Dr. OĞUZ MANAS Manas Ltd. Şti. Genel Müdürü Internet altyapısı için savaş-9 (Microsoft'a karşı Netscape) Uygulama geliştirme ortamı - 1 Mevcut durum İş yapısı giderek değişiyor, şirketler daha az merkezi ve daha çok iletişime dayalı bir konuma dönüşüyorlar. Artık iş ortamı yalnızca kendi kurumlarını destekleyen yeni üretilen uygulamalara gereksinim duymamaktadır. Bir başka deyişle kurumlar yalnız kendileri için değil ve fakat aynı zamanda birlikte çalıştıkları kurumlar ve müşterileri için de kullanıma sokulabilen uygulamalar istemektedirler. Uygulama ve Geliştirme (UG) klasik ve yekpare sistem geliştirmeden, ağ merkezli uygulamaların yeni türlerine dönüşmektedir. Değişme istemci/sunucu teknolojinin uygulaması ile başladı, Internet'in doğuşu ile artan bir yükseliş çizdi. Açık sistemler ve platform bağımsızlık, çok hızlı UG ve basit devamlılık (maintenance) sağlaması nedeniyle iş hayatına çok çekici bir görüntü kazandırdı. Başlangıçta, ağ işlem (networking ) ve bilgiişlem (computing) altyapısı basit ortaklaşa bilgi paylaşımı için kullanıldı. Ancak endüstrinin ilk UG platformuna kurumsal Internet'in girişi ile çok büyük bir gelişme gösterdi. Yeni oluşu nedeniyle intranet halen pek güçlü olmayan araçlarla desteklenmektedir. Ancak iş hayatı yeni ve çok güçlü programlama modelleri beklemektedir. Object Oriented (Nesne yönelimli) teknoloji yeni istekler için oldukça uygun görülmektedir. Bu programlama yaklaşımı UG'nin kısaltılması yanında farklı program modüllerinin tümleştirilmesinde de kullanılabilmektedir. İşte Netscape ve Microsoft henüz başlangıç aşamasında olan Internet'te UG platformunda liderliği ellerine geçirme savaşını bu nedenle vermektedir. Bu iki şirket özellikle kurumsal geliştiriciler ve ISV (Independent Software Vendors) kendi yanlarına çekmek için büyük bir çaba harcamaktadır. Bu nedenle bu iki kuruluş yukarıda belirttiğimiz gruplara yeni uygulamalarını desteklenmek üzere farklı ve cazip modeller sunmaktadır. Microsoft'un yaklaşımı PC'Ier üzerindedir ve Visual Basic gibi daha önce kullandığı araçlar ile kolaylıkla tümleşmeyi hedef almaktadır. Netscape ve Microsoft çalışmalarını OOP (Object Oriented Programming) üzerine kurmaktadır. Ancak farklı OOP lisanları ve uygulama geliştirme yapılarını kullanmaktadırlar. Netscape'in Open Network Environment (ONE) AG ortamı geniş olarak SUN'ın Java Programlama diline ve ÇORBA ya dayandırılırken, Microsoft şirketi anahtar OOP dili olan ActiveX'i geliştirmiş bulunmaktadır. İletişim adresi: e-posta: oguzmanas@superonline. com inanıyordum. Ancak Oktar, işlerinin yoğunluğu nedeniyle fazla ilgilenemedi. Zaten hisse devri de olmamıştı. Biz de yaptığımız yatırıma paralel olarak işimizi devam ettirmek istedik. Şirketin bilançolarında zarar gösteriyor. Ama biz şirketin düzlüğe çıkacağına inanıyoruz." Aslıtürk, zamanının büyük bir bölümünü List2000'e ayıracak. ABD operasyonunun Türkiye'deki List2000'den bağımsız olduğunu belirten Aslıtürk, aralarında organik bir bağ olmadığını, sadece bilgi alışverişi olduğunu açıklayarak "Onların başarılı olmalarını bekliyoruz. Ondan sonra iki şirket, karşılıklı alışverişe geçeceğiz" dedi. List2000'de yeni bir personel anlayışına gidilmiş. Orhan Aslıtürk'ün tabiriyle, 150 kişilik kadrosuyla neredeyse bir KİT haline gelen List2000'in bugünkü çalışan kadrosu 60'a inmiş. Şu ana kadar 300 tane Web sitesi hazırladıklarını söyleyen Aslıtürk, bu sitelerin hemen hepsinin ücretsiz yapıldığını açıkladı. List2000 için Orhan Aslıtürk'ün planları ilk günden bu yana hiç değişmemiş. Aslıtürk, "Ben List2000'in çok geniş bir rehber olmasını düşünüyordum. Internet ile ilgili her unsuru pazarlamak; örneğin çevermeli erişim vermek, bunun arkasında bilgisayarları temin etmek, web sitelerini hazırlamak ve internette içerik sağlamak amacındaydım. Ancak ilk yönetimdeki tanıtımda daha çok List2000'in bir web sayfası hazırlayan ve arama motoru kuruluşu imajını işlediğini gördüm. Üresin ile anlaşamamamızın en büyük nedeni budur. Şimdi imaj değişikliğine gittik. Çevremizden aldığımız tepkiler oldukça olumlu" şeklinde görüşlerini belirtti. Şirketin aynı zamanda teknik yönetimini de üstlenmiş olan Rıza Saraçlı da asıl işlerine yarayan, çalışan kadroyu ellerinde tutarak yeni projelere ağırlık verdiklerini söyledi. Rehber çalışması üzerinde durduklarını söyleyen Saraçlı, bunun yanı sıra elektronik ticaret konusunda da ana hatlar üzerinde çalıştıklarını belirtti. Elektronik alışverişte SET protokolü dışında bir çözüme gideceklerini açıklayan Saraçlı, burada tekstil, oyuncak gibi dayanıklı tüketim malları sınıfına giren ürünleri sergilemenin daha akıllıca olduğunu da ifade etti. Orhan Aslıtürk, bilgisayar destekli eğitim projesinin Internet'in yaygınlaşması için çok önemli bir unsur olduğuna değinerek, "biz Internet bağlantısını maliyetine hatta, bazı okullara ücretsiz sağlayabileceğimizi devletin ve hükümetin çeşitli kademelerine ilettik. Ancak bir sonuç çıkmadı. Aslında bu işe ticari yaklaşılmamak. Tüm kuruluşlar gönüllü ve maliyetine bu işe soyunmalı. Onun da ötesinde Internet'in gelişimi bir devlet politikası şeklinde ele alınmalı" açıklamasını yaptı. Sanal dünyaya yeni bir şirket: BTKom Internet yazılımı ve web tasarımı alanında faaliyet göstermek üzere yeni bir şirket kuruldu. Bilgi Teknolojileri Komünikasyon'un (BTKom) kurucuları arasında Murat Günsay, Ali Osman Dilipak ve Erhan Eroğlu yer alıyor. Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı olan Günsay, 1998 yılı içinde yurtiçi ve yurtdışındaki bilgisayar şirketleri ile temsilcilik ve çözüm ortaklığı ve işbirliği protokolleri imzalayacaklarını belirtiyor. Web tasarımına odaklanacak olan şirket, bilgisayar kullanımı ve Internet konusunda eğitimi de hedefliyor. BTKom'un adres ve telefonu şöyle: Faikbey Mescidi Sk. No: 43/1 Acıbadem, Üsküdar/ İstanbul Tel (0216) XML standardı geliyor World Wide Web standartları Konsorsiyumu (W3C), önümüzdeki hafta içerisinde Web tabanlı içerik konusunda büyük bir sıçrama gerçekleştireceği beklenen XML dilinin Netscape satılıyor mu? ABD'de yayınlanan The Wall Street Journal'da yayınlanan bir makale, Microsoft'un agresif rekabeti, Netscape'i satın alınmaya doğru götürdüğünü söylüyor. Gazetede yer alan habere göre Netscape içerisinde açıklanmasını istemeyen kaynak, şirketin America Online, Sun Microsystems, Oracle ve IBM ile stratejik yatırımlar ve tümüyle satın alınma konusunda görüşmelerini sürdürüyor. Makalede, çok yakın zaman içerisinde bir anlaşmanın beklenmediği yazılıyor. standardını açıklayacağını duyurdu. W3C direktörü Tim Berners-Lee'nin önümüzdeki hafta içerisinde XML (extensible Markup Language) standardı konusundaki fikrini açıklaması bekleniyor. HTML diline bağlı olan XML, nesne ve verileri tanımlarken daha fazla esneklik sağlıyor. Şu ana kadar standart olmaksızın kullanılan XML'in standart olmasıyla bilgilere daha kolay erişebileceği belirtiliyor. Örneğin XML dili, Internet üzerinde ticaret yapmak isteyen bir kitapçıya, fiyat, sayfa sayısı ya da yazar ismi gibi değişik etiketler kullanmasına izin verecek. Bu siteden alışveriş yapmak isteyen Web kullanıcısı XML dilinin avantajlarından yararlanarak, bu etiketlere göre sıralama ya da arama yapabilecek. Dynamic HTML ve Java ile birlikte XML'in Web tarayıcılarına daha fazla esneklik kazandıracağı iddia ediliyor.

25 16-22 Şubat Sayı: 155 internet 25 Kamu-Net ve ulusal kimlik numarası MUSTAFA AKGÜL Kamu.Net'98, Şubat 1998 tarihleri arasında yapıhyor. Mustafa Akgitt, etkinlikte tartışılması amacıyla somut bir önerisini dile getirdiği yazısını BT/baber için kaleme aldı. İ nternet ve onun temsil ettiği bilgi teknolojileri günlük yaşamımızı her boyutta etkilemekte ve değiştirmektedir. Bu etkilenme yavaş da olsa kamu yönetimi, kamunun vatandaş hizmetlerini de kapsamaktadır. Eskiden anabilgisayarlarda merkezi olarak yapılan ve veri transferi "magnetik ortamda" yapıldığı işlemler, boyut ve hacim değiştirmiş; dağıtık hesaplama ilkeleri, istemci/sunucu yapısı ve ağ mimarisine taşınmış; model ve felsefesi değişmiştir. Bunun sonucunda tüm dünyada Kamu Bilgisayar Ağları hayata geçmektedir. Bilgisayar Ağları kollan tüm dünyaya yayılan bir örgütün hızlı ve etkin çalışması için olmazsa olmaz koşulların başında gelmektedir. Büyük örgütlerin ve tüm kamunun hızlı, koordineli ve etkin çalışabilmesi ancak ağ ortamında olmaktadır. Örneğin emniyet, vergi adalet sisteminin bir bütün olarak çalışabilmesi için iyi tasarlanmış, düzgün çalışan bir ağ ortamında olması gerekir. na rağmen, Nüfus ve vatandaşlık İdaresi (NVI) bu veritabanını tutmakta ısrarlı gözüküyor. id'nin hayata geçmesi NVI'nin tahminine göre 99 sonlarına doğru olacak. NVI, ii) ile i)in yürürlüğe gireceğini ilan ediyor. Ulusal Kimlik Numarası projesi çok hızlı bir şekilde hayata geçirebiliriz. DİE'nin 30 Kasım nüfûs tespitinde topladığı veriler, her vatandaşa bir kimlik numarası vermeye yeterlidir. Bu şekilde oluşacak veri tabanım ağ üzerinden, birkaç merkezde hizmete sunabiliriz. Kimlik numarasının nasıl oluşturulması meselesine, hızlı ve katılımcı bir şekilde karar vermeliyiz, Konu uzmanlan ve ilgili birimler biraraya gelerek, gelişen teknolojileri gözönüne alarak karar vermeliler. Artık kimlik numarasının kaç harf/sayı olması konusunda eski kısıtlar ortadan kalkmıştır, Yeni doğan kişilere ait kayıtlar zamanla güncellenebilir. Kişinin nüfus kayıtlarında oluşacak değişiklikler, nüfus veritabanında tutulmalıdır. Kimlik veri tabanı, nüfus, adres, vergi gibi veritabanlan için bir indeks gibi düşünülmelidir, Tek kimlik numarasının potansiyel mahzurlarından da bahsetmekte yarar var, Tüm veri tabanlanna kimlik numarası ile erişebilmek, kişiye özgün tüm bilgilerin kolayca erişilebilir olması, kişilik haklan açısından sakıncalı olabilir, Bu bilgilerin, amaç dışı ve yetkisiz kişilerce erişimini engelleyecek tedbirlerin alınması gerekir, Kamu Bilgisayar Ağlan, devletin etkin çalışması ve yeniden yapılanması için hayati önemdedir. Ulusal Kimlik Numarasının hızlı bir şekilde hayata geçirilmesi, kamu bilişim sektörüne önemli bir ivme kazandıracaktır. Vatandaşlara yönelik pek çok hizmette "Vatandaş Kimlik Numarası" önemli bir görev üstlenmektedir. Farklı birimlerin tuttuğu verilerde kimlik saptaması, ve karşılıklı denetim (cross check) için elzem olmaktadır. Vergi denetiminde, gene her vatandaşın/şirketin, yani mükellefin, tek bir vergi numarası kullanması kabul görmüş uluslararası bir normdur. Türkiye, her vergi mükellefine tek bir vergi numarası verme konusunda uluslararası bir taahhüde girmiştir. Ülkemizde Ulusal Kimlik Numarası ise Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'ne bırakılmıştır. 1970'lerde, daha Internet saha testleri aşamasında iken, merkezi bir model etrafında tasarlanan Merkezi Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Sistemi - MERNİS, Türkiye kamu yönetimi ve bilişim sektörünün kanayan yarasıdır. 20 yıllık bir sürede çeşidi nedenlerle hayata geçemeyen bu projenin, gelişen teknolojilerin ışığında, yeniden projelendirilmemiş oluşu ilginçtir. MERNİS projesinin, Internet teknolojilerinin ışığında, katılımcı mekanizmalarla, yeniden projelendirilip hızla hayata geçirilmesi gerekir. MERNİS projesini şu kavramsal parçalara ayırmak gerekir: i) Ulusal Kimlik Numarası, ii) Nüfus İdaresi, iii) Adres Veritabanı. Her vatandaşın güncel adresini tutmak, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nün görev alam dışında olduğu, bunun emniyet ve jandarmanın sorumluluğunda olması

26 26 iletişim Şubat Sayı: 155 Hazırlayan: ŞEBNEM NURAYDIN Modemde yeni standart: 56 Kbps Yıllardır diplomatik görüşmelere ev sahipliği yapan Cenevre, bu kez de ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği) üyelerini misafir etti. Düzenlenen toplantı sırasında modem üreticileri rekabet halindeki 56 Kbps'lik modem teknolojileri üzerindeki savaşlarını sona erdirdiklerini ilan etti. ITU üyeleri de 56 Kbps ile iletişim kurmalarım sağlayacak olan başlangıç aşamasındaki bu standardı kabul etti. V.90 olarak adlandırılan bu standart, satıcıların Mart ayından itibaren birbiriyle uyumlu modemleri satmalarını sağlayacak. Bu zamana kadar satılan 56 Kbps'lik modemlerin de Şubat ayı içerisinde yazılım güncellemeleriyle standart hale getirilebileceği belirtiliyor. Kabul edilen standart, 56 Kbps modem teknolojisinin geleceği konusunda çok büyük bir adım olmasına rağmen Hayes, Cisco Sytems ve Ascend Communications'dan yapılan ortak açıklamaya göre, V.pcm gelecekte yeni 56K modem standardı olacak, fakat önceden yapılan testler şunu gösteriyor ki, V.pcm'lerinin farklı uyarlamaları arasında uyumluluk otomatik olarak sağlanamıyor. V.90 adıyla kabul edilen 56 Kbps standardı daha önceleri V.pcm olarak dile getiriliyordu. Bu üç şirket, ana modem ve ISS'ler arasında uyum özelliği sağlanınca yeni V.90 satışlanna başlayacaklarını açıkladı. Birçok ana modem yonga üreticisi gibi, US Robotics de standardı destekleyenler arasında. US Robotics Ocak ayında Lucent Technologies ve diğer modem satıcılarıyla uyumluluk testi yaptıklarını duyurdu. Şirket yetkilileri, ayrıca dünya çapında V.90 ürünleri ile saha testleri yürüttüklerini de belimi. Bütün bu hikayenin kaynağı aslında tüketicilerin karşılaştıkları temel bir sorundan çıkıyor: Ana 56 Kbps modem üreticilerinin ürünlerinin arasındaki uyumsuzluk. Bugün 56 Kbps'lik modemlerle herhangi bir ISS'ye bağlanmak isteyen kullanıcılar bu isteklerini gerçekleştirebilmek için iki ana modem teknolojisinden birini seçmek zorunda kalıyor. Resmi standart devreye girdikten sonra -ki bu büyük olasılıkla Eylül 1998'de gerçekleşecek- bu tarihten önce satılan ürünler son çıkan standarda uyabilmek için bazı değişikliklere uğrayacak. Standarda destek veren şirketlerden biri olan Ascend'in Access Ürünleri Grubu Müdürü Kurt Bauer, V.pcm standardının onaylanmasıyla birlikte pazarın ilerleyeceğini ve bunun satıcılar ve en önemlisi son kullanıcılar için önem taşıdığını ifade ediyor. Bauer, Ascend'in mümkün olan en kısa zamanda ürünlerin kalıcılığına zarar vermeden V.90 standardını MAX ürün ailesine yerleştirmeyi amaçladığını da sözlerine ekliyor. Biltur İletişim ve Bilgisayar A.Ş. Genel Müdürü Turgut Kulaç da, US Robotics modemlerinin flaş bellekli tiplerinin 10 gün içinde V.90 standardına yükseltileceğini, diğer yonga değişikliği gerektiren modemlerde ise bu işlemin Mart 1998 sonunda gerçekleşebileceğini açıkladı. Telsiz iletişiminde Motorola-Setkom işbirliği Motorola'nın telsiz ürünleri Türkiye distribütörlerinden Setkom ve Motorola Inc. işbirliğinde telsiz iletişim sağlayıcısı olarak faaliyet göstermek üzere yeni bir şirket kuruldu. Hisselerinin yüzde 49ünun Motorola'ya, yüzde 51'inin Setkom'a ait olduğu şirketin adı "Setkomnet" olarak Internet ortamı ve dış kaynaktan yararlanma-1 Prof.Dr. OĞUZ MANAS Giriş Biçok yeni iş alanının Internet ailesi ile birleşmesi sonucu Bilgisayar Güvenliği çok daha büyük bir önem kazanmış bulunmaktadır. Amerika'da GAO (The Government Accounting Office) 1996 yılı içinde yaptığı bir araştırmaya göre; Birleşik Devletler askeri bilgisayarlarına yaklaşık 250 bin saldın yapıldığı bildirilmektedir Gerçi birçok işyerinde bu derece yüksek bir saldın söz konusu değildir, ancak onlara yapılan ve başarıya ulaşan bir saldın bile çok büyük önem kazanmaktadır. Zira kurumsal bilgisayar sistemleri, bu tarz ve başanya ulaşmış saldırıya uğrayan kuruluşlar, piyasada büyük itibar yitirmektedir. Özellikle parasal servis sağlayan kurumlarda bu durum çok daha büyük zararlara neden olmaktadır. Güvenlik seviyesi Birçok kuruluş, kurumu için Uygun Bir Güvenlik oluşturulmasını istemektedir. Ancak uygun bir güvenlik deyimi ile ne anlatılmak istendiği firmadan firmaya çok değişmektedir. Bir çok şirket gerek parasal gerekse.teknik personel yönünden yeterli güce sahip olduklarından kolaylıkla güvenli bir Internet ortamı yaratırken, küçük şirketler bunu kolaylıkla sağlayamazlar. Büyük şirketlerin Internet bağlantılarından çok çeşitli yönden yararlanmalan olanaklı iken, küçük şirketler için durum hiç de parlak değildir. Doğal olarak, Intemet'ten çok çeşitli düzeyde yararlanmak farklı düzeyde güvenliği gerektirir ve bu da güvenlik giderlerinin artmasına neden olur. Tablo-1 ve 2, şirketlerin genel olarak isteyecekleri Internet servislerini göstermektedir. Bu servislerden hangilerinin isteneceğine karar verildiğinde güvenlik düzeyi de kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Hemen belirtelim ki bu tablolar İnternet servislerinin tümünü içermemektedir. Ancak şirketler için Internet'in uygun bir şekilde kullanılması için yeterli bir grubu oluş- turmaktadır. Bu servisler dikkate alındığında Internet bağlantısı ve güvenliği konusunda dört genel seçim (option) geliştirilebilmektedir. Kurum İçi Ortamı, Internet Servis Sağlayıcılan, Uygulamalar İçin Dış Kaynaklardan Yararlanma, Güvenlik Duvan İçin Dış Kaynaktan Yararlanma, konularını gelecek sayıda ele alacağız. duyuruldu. Başlangıçta İstanbul, Bursa ve Ankara'da hizmet verecek olan Setkomnet'in, yakın zamanda diğer şehirlerde de faaliyete geçeceği bildiriliyor. Şu an 4 bin aboneye hizmet veren Setkom, işbirliği sonucu oluşturulan yeni şirket ile ilk aşamada 10 bin aboneye ulaşmayı hedefliyor. Setkomnet'in çalışma gruplarındaki kullanıcılar için, daha önce Setkom tarafından temin edilen paylaşımlı 2 yönlü analog telsiz servisi aracılığı ile hızlı iletişim olanağı sağlanacağı belirtiliyor. Setkom ile Motorola Worldwide Network Services Divisions'ın (WWNSD) Aralık 1997 tarihinde imzaladığı anlaşma, 11 Şubat 1998 tarihinde Swiss Otel'de düzenlenen bir toplantı ile duyuruldu. Toplantıda konuşan Setkomnet Yönetim Kurulu Başkanı Şerif Egeli ile Motorola WWNSD-LMPS Genel Müdürü James Osborn Setkomnet ile ilgili bilgi verdi. Türkiye'de telsiz iletişimi pazarının gittikçe büyüyen bir alan olduğunu belirten Osborne, bu pazarda Setkom ile birlikte bir yatırım yapmaktan son derece memnun olduklarını söyledi. Motorola'nın ilk kez bir Türk şirketine sermaye yatınım yoluyla katılmasını memnuniyeüe karşıladıklarını ifade eden Egeli ise, Setkom'un uzmanlığı ve insan kaynakları ile Motorola ürünlerinin geniş yelpazesinin kullanıcılar açısından çok karlı bir çözüm oluşturduğunu belirtti. Setkom, 1992 yılından bu yana Motorola'nın Kara Mobil Ürünleri Sektörü Türkiye distribütörlüğünü yürütüyor. Motorola'nın en önemli donanım faaliyetieri arasında hücresel telefon, iki yönlü telsiz, çağn sistemleri ve veri iletişimi bulunuyor. A M E R İ K A ' D A N H A B E R L E R ETHEM REFII KOK Comnet'98 etkinlikleri, konferans ve sergileri ile yirminci yıldönümünü Washington şehrinde kutladı. Şu anda skandallar ile çalkalanan Washington şehrine binlerce kişi 440 firmanın sergilediği ürünleri görmek, bilgi almak ve çeşitli seminerlere katılmak için gelmiş bulunuyor. İstatistiklere göre sergiyi; yüzde 35 ağ yönetim tekniği, yüzde 29 yerel ağ ve internetwork ürünleri, yüzde 27 altyapı (infrastructure) ürünleri (Fiber, UPS gibi) ve yüzde 12 de uzaktan iletişim veya telsiz (wireless) ürünleri kapsıyor. Bu 440 firmanın içinde Türkiye'de pazarlama yapan Nortel ve Alcatel firmaları da geniş bir alanda kendi ürünlerini sergilediler. Etkinliğin önemli konuşmalarından birini 3COM şirketinin başkanı (CEO) Eric Benhamou yaptı. Mr. Benhamau'ya göre 2000 yılına kadar ses (voice), görüntü (video) ağları geleneksel veri ağları ile birleşecek. Bu birleşme gelişen teknoloji ve ekonomik nedenlerin sonucu olarak görülüyor. Yine Benhamau'ya göre; çok yakın bir gelecekte el bilgisayarları ile telefon ve görüntü birleşimi sağlanacak. UPS ise bu girişime önderlik yapıyor. Comnet'98' in gözde seminer konusu ATM (Ansynchronous Transfer Mode) ve Gigabit Ethernet savaşı idi. Yakın bir geçmişte ATM, yetkililerce yirminci yüzyılın iletişim çözümü olarak gösteriliyordu. Bugün ise ATM'in modasının geçtiğini ve yerini SONET (Synchronous Optical Network) Gigabit Ethernet'in aldığı iddia ediliyor. Gigabit Ethernet, LAN anahtarlama savaşını kazanacağı ve ATM'in daha çok WAN (Wide Area Network) uygulamalarında kullanılacağı görüşü hakim. Bu tezi destekleyen firmalar yeni anahtarlama çözümlerini sergilediler ve ayrıntılı açıklamalar yaparak ürünlerini pazarladılar. Bu şirketlerin başında 3COM ve XYLAN geliyor. Üniversitede ATM LAN ve LANE uyguladığımız için Gigabit Ethernet ile ilgilenip adı geçen firmaların teknik elemanlarından yararlı bilgiler aldık. Sonuçta XLAN anahtarlama ürünlerini satın alıp ATM LAN in yanında çalıştırmaya karar verdik. Bu uygulamaların sonuçlarını gelecek haftalarda sizlere aktarmaya çalışacağım. Dikkati çeken diğer bir konu ADSL (Asymetric Digital Subscriber Line) modemlerindeki gelişmedir. ADSL modemleri sayesinde kullanıcı, aynı zamanda hem telefon konuşmasını hem de İnternete bağlı kalmayı tek bir telefon hattını kullanarak yapabiliyor. Bu modem sayesinde sürekli İnternete bağlılık sağlanıyor ve analog modemlerdeki gibi telefon tuşlamasına (dial) gerek kalmıyor. Önemli olan bir nokta da bu modemleri kullanıcının teknik bilgiye gereksinmesi olmadan kurup kullanabilmesidir. ADSL gelişimi sayesinde bugünkü analog modem ile İnternete giriş sıkıntısının giderileceği ümit ediliyor.

27

28 28 iletişim Şubat Sayı: 155 BAS'98'e bildiri göndermek için son tarih: 25 Mart Bilgisayar Ağları Sempozyumu BAS'98'e bildiri göndermek için son tarih, 15 Mart 1998 olarak bildirildi. Gönderilecek olan bildirilerin (Türkçe ya da İngilizce) hakemler tarafından değerlendirileceği ve kabul edilenlerin bir kitap halinde derleneceği helirtiliyor. Bildirilerin on sayfayı geçmemesi ve basıma hazır son.şeklinde hazırlanması da verilen bilgiler arasında, Bu yıl üçüncüsü düzenlenen BAS'98 Dokuz Eylül Üniversitesi (DEU) Bilgisayar Mühendisliği tarafından Haziran 1998 tarihinde DEU Sabancı Kültür Merkezi'nde düzenlenecek. Türkiye'de bilgisayar ağlan ile ilgili konularda çalışan araştırmacıların biraraya gelmesi ve yaptıkları bilimsel veya uygulamalı çalışmalar hakkında bilgi alış verişinde bulunmasını sağlamak amacı ile 3 yıldan bu yana yapılan sempozyumun ilki 1996'cia Boğaziçi Üniversitesi, ikincisi ise geçtiğimiz yıl Orta Doğu Teknik Üniversitesi tarafından düzenlenmişti. Sempozyuma USA Berkeley Üniversitesi'nden Profesör Dominico Ferrari ile USA Lousiana Üniversitesi'nden Profesör Kia Makki davetli konuşmacı olarak katılacak. Ayrıca sempozyumda "Intranet Planning and Security" konulu bir eğitim semineri de düzenlenecek. Sempozyumla ve bildiriler ile ilgili ayrıntılı bilgi şu adres ve telefonlardan edinilebilir: Tel , İnternet adresi: e-posta. Bas98 cs.deu.edu.tr Artık cep telefonları da görüntülü Kanada kökenli AVtel şirketi "Multiphone" adında görüntülü cep telefonu geliştirdi. Prototip olarak geliştirilen ürünün ilk duyurusu Şubat 1998 tarihleri arasında gerçekleştirilen Mobile&PDA Expo'98 fuarı sırasında yapılıyor yılı içinde ABD ve Kanada'da satışa sunulması planlanan Multiphone'un 1000 dolar civarında bir fiyatla pazara sunulacağı belirtiliyor. GSM ağları üzerinden video aktarımına izin veren Multiphone, AVtel tarafından geliştirilen ve düşük bant genişliklerinde video aktarımına izin veren MPEG-4/H.263+ "Video Crunch" teknolojisini kullanıyor. ITU-T (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği- Telefon) tarafından standart olarak kabul edilen bu teknoloji ile 7.2 Kbps bant genişliğine sahip kablolar üzerinden video konferans yapmak mümkün. Test sonuçları yeni standardın daha önceki teknolojilere göre yüzde daha iyi sonuç verdiğini gösteriyor. Kullanıcılar, Multiphone'un üzerinde bulunan küçük bir sayısal kamera sayesinde birbirlerini kristal bir ekranda ve renkli olarak görebiliyor. Video konferans olanağı da tanıyan cep telefonunun üzerinde bulunan küçük bir dokunmatik ekrana özel bir kalemle yazı yazılarak faks da çekilebiliyor. "Signature" adı verilen bu özel ekran elyazılarını tanıyarak karakterlere çevirebiliyor. Bilgisayar ile de haberleşebilen telefonun bir diğer özelliği de renkli ekranın televizyon olarak da kullanılabilmesi. Televizyon yayınlarını alabilen bir "tuner" kullanan Multiphone ile NTSC, PAL ve SECAM formatındaki tüm televizyon yayınları izlenebiliyor.

29

30 30 teknoloji Şubat Sayı: 155 Bilgi teknolojilerinin işlerin yeniden tasarımlanmasında kullanılması-3 TURKER CAMBAZOGLU Empa A.Ş. Gn. Md. Yrd. (Teknik) com.tr/ Son kaldığımız noktada "...BT' nin kendisinin mentalitesini değiştirmesi gerekir. Bu nedenle, hızla değişen teknolojileri izleyip özümsemek yetmemekte, aynı zamanda iş süreçlerine de bulaşmak gerekli olmaktadır" demiştik. Tabii siz de arkasından, "Daha biz, değişen teknolojileri izlemekte zorlanıyoruz, sen bir de, şirketin diğer kısımlarındaki iş süreçlerini anlamaya çalışın, diyorsun." şeklinde serzenişte bulunmuşsunuzdur. Her ne kadar asıl sorun "zamansızlık" gibi gözükse de, gene bu noktada da teknoloji imdadımıza yetişiyor. Ben derhal aklıma gelen bir iki noktayı belirterek, sizlere zaman yaratma konusunda belki yardımcı olabilirim: İşyerinde gerekli gereksiz ayaküstü laklaklarından kaçının (bunların tadına da doyum olmaz ya), gerekli gereksiz toplantılara girmekten vazgeçin (Prof. Kitredge ne güzel de söylemiş "Toplantı, tek başına bir şey yapamayan insanların biraraya gelip birşey yapılamayacağına beraberce karar vermesidir), zaman zaman evinizden çalışarak (teleiş, mobil çalışma) trafikten ve yorgunluk nedeniyle kaybedeceğiniz zamandan en az 2-3 saat tasarruf edin. Zaten bu işin kolay olduğunu da kimse söylemedi. BT'nin yeniden tasarımlama yapabileceği alanlar Bir kurumda BT bölümlerinin odaklaşması gereken öyle alanlar vardır ki, bu alanların mercek altına yatırılması, hem BT'nin kendisinin hem de kurumun bir bütün olarak, yeniden tasarımlama çabalarında yardımcı olacaktır. Aşağıda, bu alanlara değinilecektir: 1. Veriye erişebilirlik: BT bölümleri için en temel değişimlerden biridir. Bu, geçmişte çalışanlardan saklanmış olan verilerin, onların çalışmalarında kolayca erişip kullanabilecekleri hale getirilmesini kapsar. Bu değişimin, bir çok kuruluş için hem dramatik bir kültürel değişimi ifade etmesi, hem de büyük kurumsal ("legacy") veritabanlannın özgün donanım, işletim sistemleri ve veritabanı yönetim sistemleri (DBMS) üzerinde çalışması nedeniyle zorluk yaratacağı talimin edilebilir. 2. Veri iletişimi' Bilgisayarın rolünün veri işleme/hesaplamadan iletişime doğru kayması sonucunda, veri iletişimi, BT'nin önündeki en kritik yeniden tasarımlanması gereken alanlardan biri haline gelmiştir. Bu alan, ağları, telekomünikasyonu, Elektronik Veri Alışverişini (EDI) ve benzeri geleneksel iletişim teknolojilerini kapsar. Geçmişten farklı olarak artık, sanal ofis, evden çalışma, dünya çapında iletişim, uzaktan çalışma, videokonferans ve elektronik doküman paylaşımı (whiteboarding) gibi yeni teknoloji ve kavramların da desteklenmesi gerekmektedir.. 3- Yazıhm geliştirme: BT bölümleri için en can sıkıcı işlerin başında, kuruma özgü ısmarlama uygulama programlarının yazımı gelmiştir. Geçmişte bu tür isteklerin yapılmasından, yazılım çözümünün ortaya çıkışına kadar yıllar geçtiği bilinmektedir. Tahammül sınırlarım zorlayan bu gecikmelerin nedenleri, yazılım geliştirme araçlarının zayıflığı ve BT yöneticilerinin kibirli davranış biçimleri olmuştur. Artık günümüzde, bu tür gecikmeler kabul edilemez. Yararlı olabilmeleri için, işlere yönelik çözümlerin çok daha kısa sürelerde gerçeklenmesi gerekir. 4. Kullanıcı desteği: Kullanıcıların birçoğu BT bölümlerince kendilerine sağlanan desteği, zamansız, yardımcı olmaya yönelik olmayan ve

31 16-22 Şubat Sayı: 155 teknoloji karşılaştıkları asıl sorunlar gibi can sıkıcı diye tanımladıklanna, eminim şahit olmuşsunuzdur. Benzer şekilde BT bölümleri de, kullanıcı destek işlevini zaman alıcı ve sonunda teşekkürü olmayan bir iş olarak nitelendirmektedir. Zorluğun bir kısmım, standartlaştınlmış donanım ve yazılım üzerinde bile görülebilen yüzlerce hatta binlerce öngörülemeyen sorunlar, oluşturur. Zorluğun diğer bir parçası ise, kullanıcı ve BT personelinin ender bir şekilde aym dili konuşmasından ileri gelir. Bu arada bazı BT bölümleri, sağladıktan kullanıcı desteği mükemmele yakın olduğu takdirde, kullanıcılardan ya olanaksız istekler gelmeye başladığını, ya da gelen isteklerin başka şekillerde kolayca yanıtlanabildiğim belirtmektedir. Netice olarak, son kullanıcı desteği hiç bir zaman tam olarak yerine getirilemeyen, ne vereni ne de alam tam olarak memnun eden yüksek öncelikli işlerden biridir. Ismarlama uygulama yazılımı yazdırma Dediğimiz gibi, eskiden bir kuruluş ısmarlama uygulama yazılımı yazdırma siparişi verdikten sonra, 2-3 yıl çözümün ortaya çıkmasını bekliyordu. Günümüz normlarında kabul edilemeyecek bir şey. Müşterinin bu kadar uzun beklemek yerine, standart bir paket yazılım seçip, bunun üzerinde bazı değişikliklere gitmesi daha mantıklı gözüküyor. Aksi halde, iş dünyasında fırsadar kısa sürelerde kaçırılacaktır. Ismarlama uygulama programı yazmada, gözler yazılım araçlan yaratan üreticilere çevriliyor. Bu üreticilerin geçen yıllan boşa geçirmediklerini, ortaya çıkan nesne tabanlı programlama (OOP) dilleri, uygulama prototip oluşturucular, kullanıcı arayüz oluşturucular, makro diller, "middleware" ve tümleşik geliştirme ortamlan gibi çeşitli çözümlerden anlayabiliyoruz. Tüm bu sayılan araçlar ve diğerleri, son kullanıcıya istediği ısmarlama uygulama yazılımlarım hızla sağlamaya yardımcı olmaktadır. Tüm bu araçlara karşın, hala bir şey eksik gibi gözükmektedir. Bu araçların topyekun bir uygulama geliştirme ve sağlama çözümünün bir parçası olabilmesi için, bunların nasıl kullanılacağına dair bir "yöntem" eksikliği sezinlenmektedir. Genellikle yazılım araçlan, kişisel tercih ve tecrübelere göre seçilmektedir. Halbuki, bir iş uygulamasının en etkin ve kısa yoldan yazılabilmesi için hangi yazılım araçlarının seçilmesi gerektiğine dair yol gösteren, bir ön değerlendirme tekniği olsa, hiç fena olmayacak. O kadar farklı çeşitte araç mevcuttur ki, bir BT bölümünden tüm bunlan bilmesi ve bünyesinde bulundurması beklenmemelidir. Bunun yerine BT bölümünün, kendi ihtiyaçlarına uyan sınırlı sayıda geliştirme araçlan ve uygulamalar üzerinde odaklaşarak, standartlaşmaya gitmesi daha olurludur. İşlerin yeniden tasarımlanması (BPR) konusunda bir otorite olan Steven A. Stanton'a göre, yeniden tasarımlama projelerinin başarısız kalmasındaki başlıca neden, kurumların sipariş ettikleri uygulama yazılımlarının zamanında bitirilememesidir. O'na göre yapılması gereken şey, kummlarda sistem geliştirme süreçlerinin kısaltılmasına yardımcı olacak şekilde, yeniden yapılanma veya yeniden tasanmlamadır. Stanton, sistem geliştirme süresi için (yani isteğin alınmasından, işlevsel bir sistemin ortaya çıkarılmasına kadar geçen sürenin) 60 günlük hedefin makul olacağım iddia etmektedir.bu hedef oldukça iddialı, fakat bu hedefin, yazılım uzmanı olan James Martin'in RAD (Rapid Application Development) yaklaşımında ortaya attığı günlük hedeflerle uyum içinde olması bir tesadüf müdür? İstemci/sunucu mimarisinin yeniden tasarımlamaya etkisi Bir gerçeği saptamakta yarar var: BT'nin yeniden tasanmlanmasında gidişat, "istemci/sunucu (C/S) bilgiişlem" olarak adlandırılan, tek bir donanım ve uygulama mimarisine doğrudur. Genel olarak, C/S terimi sadece uygulamayla ilintilidir. Fakat, terimin aym zamanda, C/S uygulamalarım destekleyen tüm donanım ve yazılım mimarisini belirtmek için de kullanıldığına tanık oluyoruz. Bir C/S uygulaması, iki farklı sistem üzerinde iki ayn bileşen şeklinde çalışmak üzere geliştirilmiş bir uygulamadır. Tipik olarak istemci, yerel masaüstü sistemini, sunucu ise, uzaktaki daha güçlü bir bilgisayan temsil eder. C/S uygulaması hem istemci hem de sunucu bilgisayar sistemlerinde koşan bileşenlere sahiptir. İstemci kısmı genellikle, uygulamanın "grafik kullanıcı arayüzü (GUI)" olurken, sunucu bileşen uygulamanın hesaplama yapan parçası olmaktadır. Uygulamanın her iki bileşeni, bir ağ üzerinden birbiriyle iletişim kurar. Ağ üzerindeki bant genişliği, grafikleri iletmek açısından çoğunlukla yetersiz kaldığından, grafiklerin hesaplanması ve gösterimi genelde yerel sistem üzerine sınırlanmıştır. Buna karşılık hesaplama, göreceli olarak daha az bir ağ bandgenişliği gerektirtirmekte ve problemlerin hazır hale getirilmesi ve hesaplama neticeleri ağ üzerinden kolayca iletilebilmektedir. C/S uygulama modelinde kullanıcı, doğrudan doğruya uygulamanın yerel bileşeni üzerinde çalışır ve zamanının büyük bölümünü bir problemi çözmek üzere hazır hale getirmek için veya veri/veritabanı sorgulamalan girmek için harcar. Problem hazırlandıktan sonra, veri ağ üzerinden uzaktaki bir yerde bulunan uygulama sunucusuna gönderilir. Sunucu gerekli hesaplamalan yapar ve neticeleri geriye yerel kullanıcı arayüzüne gönderir. C/S modelinin arkasında yatan püf noktası, bilgisayarın, zamanının büyük bölümünü (hesaplamaya harcanan süreyle karşılaştırıldığında) kullanıcının ona bir şey yapmasını söylemesini beklemekle geçirmesidir. Bu bekleme süresinin, daha ucuz yerel sistem üzerine aktarılması daha mantıklı olacaktır. Buna karşılık sunucu, bu bekleme süresi boyunca bir çok kullanıcıya ilişkin hesaplamaları yapabilecektir. Sunucu, hem gerektirdiği hesaplama gücü nedeniyle, hem de ağ bant genişliği yoğun grafik bilgisinin iletilmesini olanaksız kılacak kadar dar olduğundan, aym anda bir çok kullanıcıya grafik bilgisini sağlayamayacaktır. C/S uygulamasının sağlayacağı avantaj yukandaki açıklamalardan yavaş yavaş ortaya çıkmaktadır. İş yükünün iki farklı bilgisayara bölüştürülmesinde (C/S'deki gibi) olduğu gibi, işin yapılmasında çok sayıda işlemci kullanılması halinde hesaplamaya yönelik verim sağlanacağı anlaşılmaktadır. C/S ınimarisinin BT bölümlerinin iş yapma biçimleri üzerine dramatik değişiklikler getireceği, umuyorum fark ediliyordur. Bu mimaride, son kullanıcılarla daha yakın bir ilişki, daha gelişmiş bir uygulama geliştirme süreci, daha dakik fakat daha az emek-yoğun kullanıcı desteği, daha dayanıklı ve daha güvenilir bir veri iletişim altyapısı gerekecektir. "Business Reengineering with Information Technology" kitabının yazan John J. Donovan'a göre, BT yeniden tasanmlama projesinin hedefi "3 katmamı (3-tiered) bir C/S mimarisi" olmalıdır. Bu yapıda en üst katman, masaüstündeki kullanıcı arayüzünü oluşturur. Donovan bu seviyeyi, "Sunum (Presentation) Katmam" olarak adlandırmaktadır. İşlevsellik Katmanı olarak adlandınlan sonraki seviye, işletim sistemi (OS) ve Sunum Katmanına veriyi taşımak için gerekli ilintili taşıma mekanizmalarım içerir. Veri Katmam olan alt seviye ise, veriamban ve ilgili verileri içerir.

32

33 16-22 Şubat Sayı: 155 SGkfÖr Br/haber 33 Arena başarılı satıcılarını ödüllendirdi IBM ürünlerinin satışında, 1 Fkim- 15 Ocak tarihlerini kapsayan elememde basarı gösteren Arena IBM Yetkili Satıcıları Paris seyahatiyle ödüllendirildiler. Arena yetkilileri, ödül olarak çeşitli seyahatler organize etmelerinin, dostluk ve işbirliğini artırdığını bildiriyor. Ödül kazanan ve Şeker Bayramında Paris'te beş gün geçiren Arena IBM Yetkili Satıcıları şunlar: Erenet, Logic, Tepum, Enter; Yönsıs, Eşkonı, BSD, Deka. Bordata, Netservis, Gentek, Probil, Evac ve Spectrum. Xerox Document Center, cirosunu katlıyor The Document Company The Document Company devam etmeyi hedeflediklerini Xerox'un masaüstü yayıncılık Xerox yetkililerinin yaptığı bildiriyor. faaliyetleri geliştirmek üzere açıklamaya göre. 190S yılında Türk iş dünyasına kaliteyi açtığı Document Centre Esentepe küçük kapasiteli kopyalama cazip fiyatlarla sunmayı amaç merkezinin geçtiğimiz üç makineleri ile faaliyetlerine ladıklarını bildiren Document sene zarfında cirosunu ayda 9 başlavan Document Centre. Cemre yetkilileri, 1905 yılında bin dolardan 160 bin dolara çıkarttığı bildiriliyor. Şu anda yılı sonu itibariyle dakikada 135 savla kopyalama yapabilen ayda 150 bin adet siyah-beyaz kopyalama yaparken Vı The Document Company Xerox'un DocuTech 135 ve dalında bu sayıyı 1.3 milyon İstanbul Esentepe ve kikada renkli 40 sayfa çeken adet kopvaya çıkardıklarını Maslak'ta kendi işlettiği iki DocuColor 40 sayısal makineleri bildiriyor. Aynı şekilde, renkli ofisi ve Ankara'da franchising sistemi ile işletilen bir merkezi bulunuyor. ile daha da kapsamlı hiz met vermeye başladığını ve bu hizmetlere 1998 vılında da kopyalama sayısındaki artışın ise ayda 8 bin adetten SS bin adede yükseldiği belirtiliyor. Linkten, öğrenim kurumlarına fırsat Link, üniversiteler ve yüksek okulların ilgili bölümleri ile ticaret liseleri ve yetkili eğitini merkezlerine (özel dersanelere), bütünleşik yazılını paketi sunuyor. Muhasebe, stok, cari. fatura, senet, çek. irsaliye, entegrasyon ve mali tablolardan oluşan bu paket yazılıma karşılık olarak Link, bir ücret değil, uygulamalı muhasebe derslerinde Link Ticari Paket Programı ile ders verilmesini istiyor. Ayrıca şirket, bu dersleri verecek olan öğretmenlere de ücretsiz olarak eğitim verileceğini bildiriyor. Bu yazılımdan faydalanmak isteyen eğitim kurumlan (0 212) telefondan bilgi alabilirler. Spectrumdan hızlı sipariş hizmeti: SpectmmDİrect Office superstore zinciri Spectrum, hızlı sipariş kanalı "SpectrumDirect" ile alışverişte zaman kaybını sıfıra indirmeyi hedefliyor. Telefon veya faksla ulaşılan ücretsiz hatlardan siparişi verilen ürünler, SpectrumDirect kanalıyla müşteriye hır gün sonra teslim ediliyor. SpectrumDirect, Spectrum'un "franchising 11 sistemi altında faaliyet gösteren mağazalarının bulunduğu şehirler dışında tüm Türkiye'ye satış yapıyor. Bu şehirlerde ise "franchise" mağazaların müşteriyle gerekli temasa geçmesi sağlanıyor. Ìstanbul içi satışlarda, telefon veya faksla sipariş verildiğinde, önce Dudullu Dağıtım Merkezinde istenen ürünler varsa, müşteriye bir teklif iletiliyor. Teklif onaylandığı takdirde ertesi gün ürünler dağıtım merkezinden doğruca müşteriye yönlendiriliyor. İstanbul dışı satışlarda ise, aynı işlemleri takiben dağıtım merkezine verilen bir talimatla, ürünler Spectrum'un anlaşmalı olduğu kargo şirketi taralından müşteriye iletiliyor. SpectrumDirect Grup Yöneticisi Cenap Fişek, cağımızın insanının yoğun uğraşları içinde alışverişe zaman ayırmak istemediğini, ürünü katalogdan seçerek adresinde teslim alabilme olanağının tüketicinin ilgisini çektiğini belirtiyor. Kataloglardaki tüm ürünlerin stoklarda bulunmasına ve müşteriye en kısa zamanda ulaşmasına önem verdiklerini belirten Fişek, SpectrumDirect'in yakın bir zamanda sanal mağazası ile de hizmet vereceğini bildirdi. Bu hizmete no'lu telefon veya no'lu faks aracılığıyla ulaşılıyor. Ömür ^"Garantili bellek arttı rimi! Dünyanın en büyük PC üreticilerine Memory üreten, dünyanın en büyük memory üreticilerinden CENTURY dünyanın bir numaralı tercihi. CENTURY memory modülleri Orijinaline uyumluluğu onaylanmış Ömür Boyu Garantili ve çok hesaplı. IBM, Hewlett-Packard, Compaq, ALR, Apple, AST, AT&T & NCR, Canon, Data General, Dell, Digital DEC, EPSON, Everex, Fujitsu, GateWay, Hitachi, Intel, Magnavox, Maxtech, Micron, Next, NEC, Olivetti, Power Computing, Radius, Silicon- Graphics, Sony, Sun, Tektronix, Texas Instruments, Zenith gibi... dünyanın önde gelen markaları için tam uyumlu kaliteli ve ekonomik CENTURY bellekler UFOTEK güvencesi ile. Uparade 30-pin SIMM 72-pin SIMM 72-pin SOSIMM 144-pin SODIMIV 168-pin DIMM Size non-parity in FPM parity in FPM non-parrty in FPM, EDO parity in FPM in 3.3 veya 5Volt in FPM, EDO in 3.3 veya 5Volt in EDO in 3.3 veya 5Volt in FPM. EDO, SDRAM 1MB 1x8 1x9 4MB 4x8 4x9 1x32 1x36 1x32 =~ -= == 8MB s= 2x32 2x36 2x32 1x64 1x64 1x72 ECC II II I = = == = 16MB 16x9 46x9 4x32 4x36 4x32 2x64 2x64 2x72 ECC 32MB == == 8x32 8x36 = 4x64 4x64 4x72 ECC 64MB = B S 16x32 16x36 == = 8x64 8x72 ECC 128MB as = 16x64 16x72 ECC [CENTURY 7 ) " H e p A k l ı m d a " İstanbul: Şehit Ahmet Sokak 4/17 Mecidiyeköy Tel:(0-21 2) Fax:(0-2 I 2) Ankara:Tunus Cad_54/4 Kavaklıdere Tel:(0-3 I 2) Fax:(0-3 12) Ömürboyu Garanti.

34 34 ürün Şubat Sayı: 155 Tulip'te yeni SMaRT modeller Tulip Computers International, Tulip Vision Line masaüstü modellerine son olarak Intel'in 333 MHz Pentium II işlemci SMaRT modellerini eklediğini açıklıyor. Bu sistemle birlikte miş yönetim servisleri ile merkezi kontrol olasılığı sağladığı bildiriliyor. Uzak erişimli kontrol sistemleri ise, bakım maliyetini düşürüyor. Tulip Vision Line masaüstü modelleri şirketin Tulip'in güvenirlik, yönetilebilirlik ve üç yıllık garanti kapsamında yer alıyor ve ISO servis verilebilirlik teknolojilerine sahip NLX tabanlı masaüstü ürün yelpazesini de genişlettiği bildiriliyor. Yetkililer, şirketin NLX endüstri standart uyuntuyla en yüksek performansı ve en son teknolojiyi sunabildiklerini iddia ediyor. 12 santimetrelik bir yüksekliğe sahip ürünün uzak erişimli konfigürasyon, uzak erisimli 9001 sertifikasına sahip. Şirket ayrıca siparişe göre üretim politikasını benimsemiş durumda. Ürünün 10/100 Mbps Ethernet kartı bulunuyor. Tulip Vision Line masaüstü modelinde yer alan Pentium II işlemci modellerin fiyatları 2 bin 500 dolardan başlıyor. yazılım yüklemesi, genişleme, iş saatle SMaRT masaüstü bilgisayarlar rinde bakım, problem çözünürlüğü gibi geliş Bilgi için: Tulip, Dell'den 300 MHz'lik Pentium H İlk 300 MHz Intel Pentium II işlemci sistemini Türk pazarına sunduğunu açıklayan Dell, 333 MHz Intel Pentium II işlemcili Optiplex Gxa 333ü de yakında pazara süreceğini duyurdu. 333 MHz'lik Optiplex Gxa'nin diğer Dell ürünleri gibi tüm bileşenlerinde son teknolojiyi kullandığı belirtiliyor. Yetkililer, bu ürünün zamana duyarlı iş ortamlarının en güvenilir ağ bilgisayarı olmaya şimdiden aday olduğunu ifade ediyor ve çoklu uygulamaların gerektirdiği tüm özelliklerin standart olarak mevcut olduğunu sözlerine ekliyor. Dell ürünleri Türkiye dağıtıcısı olan Sentim, Şubat 1998'den itibaren Optiplex Gxa'yi pazara sunuyor. Optiplex Gxa Bilgi için: Sentini, HP JetDirect 300X zamandan tasarruf sağlıyor Hewlett-Packard, K)/100Base-TX iletişim ağı ortamlarına yönelik HP JetDirect 300X yazıcı sunucularının tanıtımını yaptı. JetDirect 300X yazıcı sunucusu ve HP Web JetAdmin 3.0 çevre donanımı yönetim yazılımı yüklenerek ağ yazıcıları için harcanan zamanda büyük tasarruf sağlandığı ifade ediliyor. Yetkililer, bu yazıcı ile yazıcı sunucularının, ağ yöneticilerinin tüm renkli ve siyah-beyaz yazıcılarını iletişim ağına bağlamalarına olanak verdiğini açıklıyor. Toplam sahip olma maliyetini büyük oranda azaltan ürünün yüksek fiyat/performans oranına sahip olduğu iddia ediliyor. LAN yöneticilerinin HP Web JetAdmin 3-0*ı kullanarak farklı platformlardaki ağ yazıcılarını uzaktan kurabildikleri, konfigüre edebildikleri ve yönetebildikleri açıklanıyor. HP JetDirect 300X Bilgi için: HP, Progress/ C20 Progress'in Progress/400 Native 4GL derleyicisi ve Progress/400 DataServer içeren 8.0C20 uyarlaması çıktı, Bu ürünün CICS için OS/400 V3R1/V3R2 ve RISC için OS/400 V3R6/V3R7'yi desteklediği belirtiliyor. CICS ürünü 1/4 inçlik kartuş ve 8 milimetrelik teyplerle, RISC ürünü ise sadece CD-ROM üzerinden geliyor. 8.OC20 uyarlamasının Progress/400 ve OS/400 arasında büyük bir entegrasyon oluşturmak için bir sonraki adım niteliği taşıdığı belirtiliyor. Yetkililer, Progress/400 DataServer'ın çift byte dil desteğine izin verdiğini açıklıyor. Progress 400/8.0C20 Bilgi için: Progress Software,

35

36 36 insan kaynakları Şubat Sayı: 155 Paranın niteliği Iş görüşmesinin aşamaları Gelirleri hakedin. 1. GÖRÜŞME ZAMANI Görüşme süresinin ne kadar olacağı firma ve pozisyonun türüne göre değişiklik gösterecektir. Genellikle 30 dakikadan 1 saate kadar sürebilir. 2. AŞAMALAR A. Başlangıç Genelde görüşmeci sizi, sorularına geçmeden önce rahatlatmaya çalışacaktır. Çoğunlukla sizinle firmayı rahat bulup bulmadığınızı, hava durumu, Görüşmeci sorularını Daha sonra neler olabileceğini trafik konusunda konuşacaktır. bitirdikten sonra size, sormak sorunuz. "O mu sizi arayacak ya Bazen de hemen görüşmeye geçeceklerdir. Buna hazırlıklı olun B. Süreç En önemli aşama. Sizi tanımaya istediğiniz herhangi bir sorunuz var mı diye sorduğunda buna hazırlıklı olun. da siz mi onu arayacaksınız" karar ne zaman verilecek? ve işi yapıp yapamayacağınıza C. Kapanış 3. GÖRÜŞME SONRASI yönelik sorular olacaktır. Görüşmenin en önemli A Görüşmeden sonra kendinizi İyi bir aday olduğunuzu onlara deneyiminiz, eğitiminiz ve becerilerinizle göstermeye çalışın. Bunun için iletişim yeteneğinizi geliştirin. bölümlerinden bir tanesi. Baktınız ki görüşmeci tam olarak karar veremedi sizin hakkınızda, net değil ise, Güçlü olduğunuz yanlarınızı özetleyiniz. 9 Net bir şekilde işle ilgilendiğinizi açıklayınız. Hazırladığınız sorularınızı sorunuz Güçlü yanlarınızı belinmeye fırsat bulamadıysanız bunları işle değerlendiriniz Yeteneklerinizi nasıl belirttiniz Görüşmedeki zayıf ve güçlü yanlarınız nelerdi % Size sorulan sorulan daha iyi nasıl cevaplandırabilirdiniz B Görüşmeden sonra sizi görüşmeye aldıkları için teşekkür mektubu gönderiniz. Derleyen: bağlantı kurarak belirtiniz. Kürşat İlkay Yılmaz Data Expert Danışmanlık Merkezi'nin katkıları ile hazırlanmıştır Rakamlar yalan söylemez. Sayılar gerçektir. Hesaplar gözle takip edilemeyenin kayıtlara geçirilmiş halidir. Ama yine de bizi yanıltabilir. Nitelik bambaşka bir şey... Altının ayarı düşükse değeri düşer; işe aldığınız eleman enerjisinin ancak yarısını işe vakfederse işveren zarardadır; minicik bir parça pırlanta taş ile paket paket dünya kadar alışveriş yapabilirsiniz. O ufacık pırlanta, yaptığınız o dünya kadar alışverişte aldıklarınızın adeta konsantresidir. Ufacıktır ama hepsini satın alır. Elinize aldığımız para denen kağıt parçası ile bir sonraki kez alabildiğiniz malzeme, bir önceki kez aldığınızdan düşük ise paranızın MELTEM YAMAN değerinin düştüğünü anlarsınız. Sayı aynı sayıdır ama değer farklı. Sağdaki sıfırlarda fark yoktur ama satın alma gücü azalmıştır. Gerçek gibi görünen para aslında sanaldır. Basit bir kağıt parçası olup, üzerine yüklenen itibar (kredibilite) oranında anlamlıdır. Tıpkı insanlar gibi... Bazı insanların sözüne inanılır, bazılarınınkine itibar edilmez. Oysa teknik olarak hepsi ikişer kolu ikişer bacağı olan insanlardır. Bazen de para boldur. Saçıp savuracağınız ya da istifleyeceğiniz kadar çok. Bazı sektörlerde insanların ne yapacaklarını şaşıracakları kadar paraları olur. Kumarhane ve genelev işletmeciliği ile uyuşturucu ve silah satışı böyledir. Tuhaf gelebilir ancak bunlarda sektör hatta tarihin en çok kurumlaşmış sektörleridir. Dünyadaki olgun insanların olgunlaşmamışlara oranını düşünürsek bu konularda ne kadar büyük bir pazarın, sürekli bir satışın ve inanılmaz bir nakit akışının söz konusu olduğunu kolaylıkla görürüz. Bol paranın böylesini boşverin. Siz paranızı temiz işlerden kazanın ve temiz yerlere, hesabınızı bilerek harcayın. Cimrilik etmeyin, saçıp savurmayın da... Öncelikle gelir düzeyinizi muhafaza etmeyi, sonra aşağısına inmemeyi ve onu tertemizce hakederek yükseltmeyi hedefleyin ve içtenlikle isteyin. Nitelikli ve bol gelirleriniz olsun. Çalıştığınız şirketten memnun musunuz? Derleyen: AMİL KUNT Fortune dergisinin rastgele seçtiği 238 şirkette çalışan 20 binden fazla kişi arasında yaptığı anket ve araştırma sonucu çalışanlannı en çok memnun eden 100 şirket belli oldu. Artık şirketler personelini işlerine bağlamak, onları kaybetmemek için yukanda belirtilen şekilde türlü yollara başvuruyorlar. Fortune araştırmasında şirket yönetimlerinin öncelik verdiği işlerin başında personelini çalıştığı şirketten memnun olmasını sağlamak olduğu görüldü. İşverenlerin bu şekilde davranmalarının başlıca nedenlerinden biri de Amerika'da işsizlik oranının son 25 yılda en düşük düzeyde olması. Her ne kadar IBM, Kodak ve Philips Morris gibi büyük kuruluşların personel sayısını indirmeleri sürüyorsa da pek çok Amerikan şirketinde son yıllarda uygulanan küçülme süreci sona ermiş durumda. Amerikan Yönetim Derneği'nin büyük şirkeüeri kapsayan bir araştırmasında bu şirketlerin yansından fazlasının küçülme süreci içinde önemli sayıda yetenekli personelini kaybettiği, bu yüzden rekabet güçlerinde büyük azalma olduğu görülüyor. Araştırmadaki somlar dizisine verilen yamdarla belirlenen 100 şirketin çalışanlarının şirkeüerinden memnun olmalarının gerekçeleri arasında sadece şirketlerin sağladıklan kolaylıklar değil aynı derecede yeni teknoloji, hareketii iş ortamı, yükselme fırsadan, deniz aşırı görev olanaklan, esnek iş saaderi yer alıyor. Öte yandan ücrederin gerekçe olarak gösterilmemesi de araştırmada ortaya çıkan ilginç bir nokta. Yetenekli personel çalıştırma konusunda en büyük rekabet maliyeti çok yüksek olan personel giriş ve çıkış oranının yılda yüzde 30'a ulaştığı yüksek teknoloji şirketlerinde yaşanıyor. Şirketlere yönetici ve eleman bulan profesyonel insan kaynakları kuruluşlarının peşinde olduğu yetenekli ve deneyimli personelin başka şirketlere gitmemesi için yüksek teknoloji şirketleri bu gibi kişilerin işlerinden zevk almaları için mümkün olan her şeyi deniyorlar. Bu konuda bir hayli başarılı olan Sun Microsystem de yukanda belirtilen oran yüzde 11.6'ya düşmüş bulunuyor. Teknoloji şirketlerindeki personel rekabeti En az 500 kişi çalıştıran ve 10 yıllık bir geçmişi olan 238 şirket arasında yapılan bu araştırma sonucu Southwest Airlines 1. sırayı alırken, bu şirketi fabrikasının arkasında çalışanlar için bir golf sahası bulunan ve yıl sonu ikramiyesi çalışan kişi basma ortalama 75 bin dolar olan bilgisayar bellek üreticisi Kingston Technology adlı bir kuruluş izliyor. 3. sırada ise halka açılmamış bir bilgisayar yazılım şirketi olan SAS Institute bulunuyor. İşyerinde bir sağlık kliniği ile çocuk yuvası bulunan bu şirketi ödül kazanmış örnek kafeteryasında yemek sırasında çalışanlara bir piyanist müziği ile eşlik ediyor. İş ortamı son derece samimi olan 8. sıradaki Microsoft'ta hemen herkes şirketin hisse senedi opsiyonunu kullanıyor. Hiç bir zaman ismi Mr. Gates olarak geçmeyen "Bili" çalışanların yolladıkları elektronik postalarını kendi yanıtlıyor. 10. Sıradaki Hewlett Packard'da çalışanların eşlerinin, anne ve babalarının bile sağlık sigortaları şirket tarafından yapılıyor. PC yonga üretiminin lideri 32. sıradaki Intel'de fikir üretenlere çok büyük değer veriliyor. Herkesin eşit ortam ve koşullarda çalıştığı bu kuruluşta 1000'den fazla personel hisse opsiyonu ile milyoner oldular. Merkezi Houston dışındaki bir çam ormanı içinde bulunan Compaq Computer listenin 55. Sırasında. Son iki yılda personel sayısını yüzde 50 büyüten bu kuruluşta her üç ayda bir şirket karından pay dağıtılıyor. 69- sıradaki Sun Microsystems'in bir amatör hokey oyuncusu olan başkanı Scott Mc Nealy'nin yarattığı yüksek moral ile şirkeüerine bağlanan personel işlerini tam bir ekip ruhu içinde yürütüyorlar. Kravatsız, ceketsiz, rahat giysilerle çalışan personelin fikirlerini, eleştirilerini her zaman ortaya koyduğu 77. sıradaki Texas Instruments'da şirkete yeni bir eleman önerip, bu elemanın işinde başanlı olması halinde, öneriyi yapana 1500 dolar tutarında bir ödül veriliyor. Listede yer alan BT şirkeüerinden Motorola ise 88. sırada olup 100 bini aşan çalışanı için Amerika'da en fazla çocuk yuvası (9 adet) açan ve personelini işten çıkarmayan bir şirket olarak tanınıyor. Başkanından temizlikçisine kadar her çalışan yılda en az 40 saat eğitim görüyor, Netaş'ta Sait Gözüm dönemi Netaş'tan ayrılan Tanju Argunün yerine M. Salt Gözüm atandı. Boğaziçi Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünden yüksek lisans derecesi ile mezun olan Gözüm, 1977 yılında Netaş'a katıldı. Netaş'ta ilk olarak Ar-Ge tasanm mühendisi olarak çalışmaya başlayan Gözüm, burada sırasıyla Tasarım Mühendisliği Departman Müdürü, Ürün İdaresi ve Proje Müdürü, Müşteri Hizmeüeri Direktörü ve Mühendislik, İş Geliştirme, Pazarlama ve Satış bölümlerinde genel müdür yardımcılığı görevlerini üstlendi. Gözüm son olarak işletmeler ve finans bölümlerinden sorumlu genel müdür yardımcılığı görevini yürütüyordu. Microsoft'ta uluslararası görev alan bir Türk daha: Haluk Maga Microsoft Türkiye, dünyaya yönetici ihraç etmeye devam ediyor. Microsoft Türkiye Pazarlama Müdürü Haluk Maga, Microsoft'un Suudi Arabistan Genel Müdürü olarak atandı. Şirketin Riyad'daki merkezinde çalışacak olan Maga yeni görevine, 7 Şubat 1998 tarihinde başladı. Bilindiği gibi kısa süre önce Microsoft eski Genel Müdürü Emre Berkin de şirketin Ortadoğu Bölgesi Müdürü olarak atanmıştı. Bu anlamda Haluk Maga, Microsoft Türkiye'den uluslararası göreve getirilen ikinci yönetici oldu. Halit Oğrartüzün, ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği bölümünde Orta Doğu Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcılığı görevine, Y.Doç.Dr. Halit Oğuztüzün atandı.

37 16-22 Şubat Sayı: 155 insan kaynakları 37

38 38 mesai sonrası Şubat Sayı: 155

39

40 Vestel, PC pazarının yüzde 10'una göz dikti ŞEBNEM NURAYDIN 1996 yılı sonuna kadar daha çok OEM ağırlıklı bir yapı sergileyen Vestel Bilişim, geçtiğimiz yıldan itibaren pazarlama stratejisini marka odaklı olarak değiştirdi. Vestel isminin bilişim dünyasında sağlam bir yer edinmesi için stratejiler geliştiren şirket bu doğrultuda ürün yelpazesini genişletmek, dağıtım kanalım yenilemek, mağazalaşma yöntemine gitmek gibi yeni uygulamalarım 1998 başından itibaren başlattı. Vestel markası geçtiğimiz yıl PC ve ekran başta olmak üzere hemen tüm ürünlerde yürütülen yoğun kampanyalar sonucunda son kullanıcıya yakın bir isim haline gelmeye başladı. Bu yıl ise bu yakınlığın daha da artırılması en büyük hedeflerden biri olarak çıkıyor karşımıza. Diğer büyük bir hedef ise şirketin 1998 yılı satış rakamlan olarak dikkat çekiyor. Vestel Bilişim bu yıl satış hedeflerinde oldukça agresif bir tutum sergiliyor. Şirket, 1998 yılında 50 bin adet PC satarak Türk PC pazarından yaklaşık yüzde 10 pay almayı hedefliyor. Vestel Bilişim Genel Müdürü Mehmet Horsanalı, 1998 yılında ortalama 450 bin adet PC satılacağını tahmin ediyor ve bu durumda Vestel'in satışlannın PC pazarının yüzde 10'unu o- luşturacağını belirtiyor. Ekran satış hedefi ise 225 bin olarak belirtiliyor yılında toplam 280 bin ekran satılacağım tahmin eden Horsanalı, ekran pazarında geçtiğimiz yıl yüzde 551erde olan paylannın yüzde 80'e çıkmış olacağım belirtiyor. Geçtiğimiz yıl 11 bin 300 adet PC, 83 bin adet ise ekran sattıklarım bildiren Horsanalı, gerek PC gerekse ekran hedeflerinde çok agresif görünseler de bu hedefleri rahatça tutturacaklan inancında. Yaygın ve çeşitli dağıtım kanalı Hemen tüm ürünler için oldukça geniş bir dağıtım kanalı oluşturduklarını vurgulayan Horsanalı, "Ana bayiler, mağazalar, corner'lar ve satış noktaları gibi var olan hemen tüm kanallardan dağıtım ve satış yapıyoruz. Eğer bildiğiniz başka kanallar varsa söyleyin" diyor. Bilindiği gibi Vestel Bilişim kısa bir süre önce dağıtım kanalını yenilemiş ve dağıtıcılann yerine ana bayiler atamıştı. Bu yıl içinde 40 adet olması hedeflenen ana bayilerin yanı sıra CompuShop olarak adlandırılan mağazaların da açılması planlanıyor. İlk aşamada 50 adet civarında açılacak olan CompuShop'lardan önümüzdeki yıllarda her ilde en az bir adet bulunacağı belirtiliyor. Mağazalarda Internet TV, PC, notebook, ekran, yazıcı ve faks gibi tüm Vestel bilişim ürünleri satılacak. Ana bayiler ve CompuShop'lar ürünlerini Vestel Bilişim'den alırken, oluşturulması planlanan 150 CompuComer ile 40 satış noktası ise satacakları ürünleri ana bayilerden temin edecek ve bu bayilere bağlı olarak çalışacak. Vestel Bilişim, ekran kanalında da benzer bir yapı uyguluyor. Horsanalı, yine ana bayilerden oluşan ekran kanalında Türk ekran pazarım yönlendirebilecek büyüklükte bayilerle çalışüklannı söylüyor. Vestel'in ağırlık verdiği bir başka kanal ise kurumsal ve ihale satışlarının yapıldığı toplu satış kanalı. Özellikle ihalelere büyük önem veren Vestel, ihale satışlarım merkezden yürütüyor. Şirket, kurumsal satışlarda ise özellikle önümüzdeki dönem geliştireceği yem projelerle birlikte finans sektörüne odaklanacak gibi görünüyor. Vestelkom GSM'e yatırım yapacak Zoriu Grubu, iletişim tarafındaki faaliyederini ise Vestelkom adlı şirketi ile yürütüyor. Bugüne kadar daha ç o k yüksek frekans tekno- 1 o j i s i alanında uydu alıcılan ve TV tünerleri önümüzdeki dönem bu ürünlere yenilerini katmayı planlıyor. Özellikle GSM konusuna oldukça sıcak bakan Vestelkom, henüz bu konuda izleyeceği stratejiyi belirlememiş durumda. GSM konusunda faaliyet göstermeye kararlı olduklarım vurgulayan Horsanalı, "GSM'i kendi içimizde üretmek ya da ithal etmek konusunda henüz karar vermiş değiliz" diyor. Horsanalı, GSM ile ilk aşamada büyük bir pazar payı hedeflemediklerini ancak önümüzdeki yıllarda pazarda iyi bir konuma gelmeyi amaçladıklarım söylüyor. Şirket önümüzdeki günlerde DECT telefon ürünlerini de pazara sunmaya hazırlanıyor. Bu yıl, Vestelkom veri iletişimi alanında ethernet, hub ve anahtarlayıcı ürünleri üretmeyi planlarken VestelNet tarafında da bir santral yapımına başlandı. "VestelNet'i hayata geçirebilmek için kendi santralimizi kendimiz yapıyoruz ve TT'ye bağışlıyoruz" diyen Horsanalı, kendi şirkederi, bayileri ve servisleri başta olmak üzere yaklaşık 7 bin abonelerinin olduğunu belirtiyor. VestelNet ilk olarak kendi bünyesindeki bu 7 bin aboneye hizmet verecek ve ardından da grup dışına ürün ve hizmet vermeye başlayacak.