KADASTRO KONGRESİ 2006

Transkript

1 TMMOB KADASTRO KONGRESİ 2006 MTA KONFERANS SALONU 1

2 İletişim Bilgileri Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Sümer 1 Sokak No : 12/ Kızılay / ANKARA Tel : (PBX) Faks : e-posta : hkmo@hkmo.org.tr web : Teknik Hazırlık & Baskı Hermes Tanıtım Ofset Ltd. Şti. K. Karabekir Cad. 39/16 İskitler / ANKARA Tel: hermes@hermesofset.com.tr 2

3 3

4 TMMOB Kongre Başkanı : Prof. Hüseyin ERKAN Kongre Sekreteri : Levent ÖZMÜŞ Yürütme Kurulu Levent ÖZMÜŞ Hüseyin ÜLKÜ Dr.Orhan ERCAN Asiye Ülkü KUTLU Fermani KAYA Gülden GÜROL Danışma Kurulu(*) Yrd. Doç. Dr. Ali ERDİ A.Fahri ÖZTEN Arslan ABANOZ Asiye Ülkü KUTLU Atila KARAÇELEBİ Ayşegül ORUÇKAPTAN Baki Remzi SUİÇMEZ Prof.Dr.Birgül Ayman GÜLER Bülent ERCAN Cengiz DAĞDELEN Elçin ŞİMŞEK ÖNCÜ Erhan BALCI Feridun DUYGULUER Fermani KAYA F.Yaşar ÇETİNTAŞ Hakan GÜNGÖR Prof.Dr.Hayrettin GÜRBÜZ Doç.Dr.Hüya DEMİR Prof.Dr.Hüseyin ERKAN Hüseyin KAVLAK Hüseyin ÜLKÜ Hüseyin KOÇAK Yrd.Doç.Dr.İlhami BAYRAMİN İlyas OSMANAĞAOĞLU Levent ÖZMÜŞ Mehmet DOĞAN Mesut ÖZMEN Murat NURLU Mustafa ERDOĞAN Mustafa KARATAŞ Mustafa Nazım ERMAN Yrd.Doç.Dr.M.Ayşe BOZTOSUN Nihat ŞAHİN Dr.Orhan ERCAN Recep VADİ Prof.Dr.Ruşen KELEŞ Salih TURAN Sebahat YILDIZ GEÇİLMEZ Süleyman BEKİROĞLU Yrd.Doç.Dr.Şaban İNAM Prof.Dr.Tahsin YOMRALIOĞLU Yunus AKAY Yavuz SONCUL (*)Sıralama alfabetik (isim) sırasına göre yapılmıştır. 4

5 PROGRAM KADASTRO KONGRESİ 2006 M.T.A. Enstitüsü Konferans Salonu- ANKARA 22 MAYIS PAZARTESİ 09: Kayıt 09:30-10:30 TKGM KURULUŞUNUN 159. YILI /ANITKABİR ZİYARETİ 11:00-12:30 AÇILIŞ OTURUMU / Açılış Konuşmaları Levent ÖZMÜŞ / Kongre Sekreteri Prof. Hüseyin ERKAN / Kongre Başkanı Ali Fahri ÖZTEN / HKMO Genel Başkanı Mehmet SOĞANCI / TMMOB Başkanı İlyas ARLI / Milli Emlak Genel Müd. Prof. Dr. Veysel EROĞLU / DSİ Genel Müd. Dr. Necdet POYRAZ / Tapu Kadastro Genel Müd. Doç. Dr. Doğan CANSIZLAR / SPK Başkanı Faruk Nafız ÖZAK / Bayındırlık ve İskan Bakanı 12:30-13:00 AÇILIŞ BİLDİRİSİ Dünyada ve Avrupa Birliğinde Kadastro Mr. András Osskó / FIG 7. Komisyon Başkan Yrd. 13:00-14:00 YEMEK ARASI 14:00-16:00 BİRİNCİ OTURUM TAPU KADASTRONUN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI Oturum Başkanı : Prof. Dr. Erdal KOÇAK / HKMO 14:00-14:15 Kadastro Çalışmaları Nihat ŞAHİN / TKGM Gen. Müd. Yrd. 14:15-14:30 Mevzuat Çalışmaları Celal KAŞAK / TKGM Gen. Müd. Yrd. 14:30-14:45 Teknik Mevzuat Hüseyin KAVLAK / TKGM Teftiş Kurulu Bşk. 14:45-15:00 Teknik Yönetmelik, MERLİS, TAKBİS Yusuf MEŞHUR / TKGM Fen Dairesi Bşk. 15:00-15:15 CORS TR, HBB (Harita Bilgi Bankası) Sedat BAKICI / TKGM Fot. ve Geo. Dairesi Bşk. 15:15-15:30 EYLEM 36, ARIP, TARBİS Dr. Orhan ERCAN / TKGM 15:30-16:00 Tartışma 16:00-16:20 ARA 5

6 16:20-18:00 İKİNCİ OTURUM TAŞINMAZ DEĞERLEME / TAPU KADASTRO İLİŞKİLERİ Oturum Başkanı : Şinasi BAYRAKTAR / Tapu ve Kadastro Genel Müd. Yrd. 16:20-16:40 Türk Medeni Hukuku Açısından Mortgage ve Kadastroya Düşecek Görevler Prof. Dr. Etem Saba ÖZMEN / Kocaeli Üni. 16:40-17:00 Gayrimenkul Piyasası, Mortgage ve Tapu Kadastroya Düşen Görevler İbrahim DÖNMEZ / SPK Başkan Yardımcısı 17:00-17:20 Taşınmaz Değerleme ve Kadastrodan Beklenenler Güniz ÇELEN / Değerleme Uzmanları Derneği 17:20-17:40 Kadastronun Mali Boyutu Doç. Dr. Hülya DEMİR / YTÜ 17:40-18:00 Tartışma 19:00-21:00 KOKTEYL 23 MAYIS SALI 09:00-11:00 ÜÇÜNCÜ OTURUM KENT ve BÖLGE PLANLAMA, KENTSEL DÖNÜŞÜM - KADASTRO İLİŞKİLERİ Oturum Başkanı : Dr. Hami YILDIRIM / Teknik Araştırma ve Uygulama Gen. Müd. 09:00-09:20 Planlama Kademeleri ve Verilerin Toplanmasında Kadastrodan Beklentiler Doç. Dr. Betül ŞENGEZER, Yrd. Doç. Dr. Ali KILIÇ / YTÜ 09:20-09:40 Kentsel Dönüşüm Alanlarında Bilgi Toplama, Değerleme, Uygulama Teknikleri ve Kadastral Bilgi Akışı Yrd. Doç. Dr. Ercan KOÇ, Yrd. Doç. Dr. Nilgün ERKAN, Yrd. Doç. Dr. Oya AKIN / YTÜ 09:40-10:00 Koruma Amaçlı İmar Planlarında Tapu ve Kadastrodan Beklentiler Prof. Dr. Hülya KOÇ, Arş. Gör. Muhammed AYDOĞAN, Yrd. Doç. Dr. Sibel ECEMİŞ KILIÇ / Dokuz Eylül Üni. 10:00-10:30 AB de Taşınmaz Değerlemesi Richard GROVER / Oxford Brookes Üni. Dek. Yrd. 10:30-11:00 Tartışma 11:00-11:20 ARA 11:20-13:20 DÖRDÜNCÜ OTURUM FİZİKİ ve KENTSEL PLANLAMA TAPU KADASTRO İLİŞKİLERİ Oturum Başkanı : Doç. Dr. Hülya DEMİR / YTÜ 11:20-11:40 Arazi Kullanımı Planlamasında Temel Veriler Olarak Kadastro Prof. Dr. Daniel STEUDLER / İsviçre Kadastro Federal Yönetimi 11:40-12:00 Türkiye de Fiziki Planlama Kadastrodan Beklenenler M. Feridun DUYGULUER / Bayındırlık İskan Bak YFK Üyesi 6

7 12:00-12:20 Kentsel Toprak Mülkiyeti Planlama ve Kadastro İlişkileri Doç. Dr. Baykan GÜNAY / ODTÜ 12:20-12:40 Kültür ve Tabiat Varlıkları Kadastronun Gösterimi, Tescili ve Planlama Sorunları Cemil CANDAŞ / HKMO 12:40-13:00 Afet Kadastrosu ve Afet Bilgi Sisteminin Kadastrodan Beklentileri Dr. Murat NURLU / Afet İşleri Gen. Müd. 13:00-13:20 Tartışma 13:20-14:00 YEMEK ARASI 14:00-16:20 BEŞİNCİ OTURUM ARAZİ YÖNETİMİ TAPU KADASTRO İLİŞKİLERİ Oturum Başkanı : Prof. Dr. Cevat GERAY / Ankara Üni. 14:00-14:30 Etkili ve Sürdürülebilir Arazi Yönetimi - Kadastro İlişkileri Prof. Dr. Joachim THOMAS / Bochum Üni. 14:30-14:50 Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Yasası ile Çölleşmeyle Mücadele Ulusal Eylem Programı Doğrultusunda, Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi Politikalarındaki Hedefler Prof. Dr. Cemil CANGIR / Trakya Üni., Yrd. Doç. Dr. Erhan AKÇA / Çukurova Üni., Yrd. Doç. Dr. Duygu BOYRAZ / Trakya Üni., Prof. Dr. Selim KAPUR / Çukurova Üni. 14:50-15:10 Kırsal Mekan Düzenleme (Arazi Toplulaştırma)- Kadastro İlişkileri Yrd. Doç. Dr. Ali ERDİ, Prof. Hüseyin ERKAN / HKMO 15:10-15:30 Tarımsal Desteklemede Doğrudan Gelir Desteği ve Kadastrodan Beklentiler Dr. Orhan ERCAN - Nihat ŞAHİN / TKGM 15:30-16:00 Tartışma 16:00-16:20 ARA 16:20-18:00 ALTINCI OTURUM TAPU KADASTRO İMAR UYGULAMALARI Oturum Başkanı : Ferruh ATBAŞOĞLU / Yargıtay 20. Daire Onursal Başkanı 16:20-16:40 Kadastro Çalışmalarında Stratejik Planlama Gerekli ve Olanaklı mı? Doç. Dr. Yücel ÇAĞLAR / Milli Prodüktivite Merkezi 16:40-17:00 Çağdaş Gelişmeler Doğrultusunda İkinci Kadastro Gereksinimi Prof. Dr. Cemal BIYIK / KTÜ 17:00-17:20 İmar Planı Uygulamalarında Kadastral Problemler Prof. Dr. Ferruh YILDIZ, Yrd. Doç. Dr. M. Çağlar MEŞHUR / Selçuk Üni., Müh. Mehmet GÜRLER 17:20-17: /18 Uygulamaları İdari Yargı ve Kadastro İlişkileri Cemal İŞLEYİCİ, Namık GAZİOĞLU / HKMO 17:40-18:00 Tartışma 7

8 24 MAYIS ÇARŞAMBA 09:00-10:20 YEDİNCİ OTURUM TAPU KADASTRO VE TEKNOLOJİK GELİŞME ÖRNEKLERİ Oturum Başkanı : Levent ÖZMÜŞ / HKMO 09:00-09:20 Azerbeycan da Kadastro Uygulamaları, Sorunları Amin İSMAYİLOV / Azerbeycan Devlet Toprak ve Xeriteçekme Komitesi Elm-i Monitoring Merkezi Direktörü 09:20-09:40 Kent Bilgi Sistemi ve Kadastrodan Beklentiler Yrd. Doç. Dr. Savaş DURDURAN, Yrd. Doç. Dr. Ali ERDİ / Selçuk Üni., Abdullah AKBAŞ / Alanya Belediyesi 09:40-10:00 Almanya Kadastro Bilgi Sistemi : ALKIS Arş. Gör. Mehmet ÇETE, Prof. Dr. Tahsin YOMRALIOĞLU / KTÜ 10:00-10:20 Tartışma 10:20-10:40 ARA 10:40-12:50 SEKİZİNCİ OTURUM TAPU KADASTROYA YARGI YAKLAŞIMI Oturum Başkanı : Celal KAŞAK / Tapu ve Kadastro Genel Müd. Yrd. 10:40-11:00 Anayasa Hukukunda Kadastro Ferruh ATBAŞOĞLU / Yargıtay 20. Daire Onursal Başkanı 11:00-11:20 Devletin Anayasamızda Saptanan Görevleri Açısından Kadastrodan Beklenenler Arş. Gör. Gündüz Alp ASLAN, Yrd. Doç. Dr. Ayşe BOZTOSUN / Erciyes Üni. 11:20-11:40 Türkiye Kadastrosunda Hukuk Açısından İkinci Kadastro Hüseyin SEYREK / Yargıtay 16. Hukuk Dairesi Başkanı 11:40-12:00 Türkiye Kadastrosunda Yenileme Gereksinimi ve Yargıtayın Yaklaşımı Ahmet ALYAZ / Yargıtay 7. Hukuk Dairesi Başkanı 12:00-12:20 Türkiye de Yabancılara Toprak Satışı, Sorunlar ve Kadastroya Düşen Görevler Araş. Gör. Hüseyin Akif KARACA, Yrd. Doç. Dr. Ayşe BOZTOSUN / Erciyes Üni. 12:20-12:50 Tartışma 12:50-13:30 YEMEK ARASI 13:30-15:20 DOKUZUNCU OTURUM DÜNYADA VE TÜRKİYE DE TAPU KADASTRODA AÇILIMLAR Oturum Başkanı : Hüseyin ÜLKÜ / HKMO 13:30-13:50 Türkiye Kadastrosunun Dünyadaki Konumu Prof. Dr. Tahsin YOMRALIOĞLU / KTÜ 13:50-14:20 Hollanda Kadastrosunda Yeniden Yapılanma Hendrik Westerbeek / Hollanda Kadastro ve AB Uzmanı 8

9 14:20-14:50 Tapu ve Kadastro Hizmetleri: İşlev ve Yapı Prof. Dr. Birgül A. GÜLER, Arş. Gör. Mustafa ALTINOK, Arş. Gör. Tekin AVANER, Arş. Gör. Aytül G. DEMİRCİ, Arş. Gör. Nuray E. KESKİN, Arş. Gör. Menaf TURAN / Ankara Üni. 14:50-15:20 Tartışma 15:20-15:30 ARA 15:30-16:00 ONUNCU OTURUM ANILARDA TKGM Oturum Başkanı : Prof. Hüseyin ERKAN Tapu ve Kadastro Eski Genel Müdürleri Halim ÇORBALI Yüksel AKIN Talat ERDOĞAN M. Zeki ADLI 15:30-17:30 PANEL TÜRKİYE KADASTROSU Oturum Başkanı : Ali Fahri ÖZTEN / HKMO Genel Başkanı Panelistler Nihat ŞAHİN / TKGM Gen. Müd. Yrd. Hüseyin ÜLKÜ / HKMO Atilla AYDIN / Özel Sektör Mustafa ILICALI / AKP Temsilcisi Orhan SÜR / CHP Temsilcisi 18:00-18:30 ONBİRİNCİ OTURUM KAPANIŞ OTURUMU Oturum Başkanı : Prof. Hüseyin ERKAN / Kongre Başkanı 18:00-18:30 KONGRE SONUÇ BİLDİRGESİ 9

10 SUNUŞ Odamız demokratik bir meslek kuruluşu olarak kuruluş yılı olan 1954 ten bu yana dünyayı, ülkeyi, yaşamı tanıyan, algılayan, sorgulayan, bilimin ışığında ve aklın yol göstericiliğinde oluşturduğu politikaları yaşama geçiren bir anlayış içerisindedir. Bilim ve teknolojik gelişmeler ve meslek alanımıza yansımaları, bilgi ve iletişim teknolojileri alanında yaşanan baş döndürücü gelişmeler, bilgi ya da verinin etkin biçimde kullanılması, geliştirilmesi, yönetilmesi ve insanlık hizmetine sunulması gündemin önemli konuları arasında yer almaktadır. Günümüzde kadastro, toprak insan ilişkilerini modelleyen bir bilgi sistemi olarak tanımlanmaktadır. Bütün toplumlar için, ekonominin iç dinamiği ve yaşamın temel dayanağı topraktır. Yeri bir başka biçimde doldurulamayacak bu çok değerli varlığın, gelecek kuşakların yaşamlarını tehlikeye düşürmeyecek biçimde kullanılması ve korunması bütün insanlığın temel görevidir. Mülkiyet haklarının anayasal güvenceye kavuşmasında, arsa ve arazi üzerindeki tüm bilgilerin tutulmasında, toplumsal, kültürel ve ekonomik gelişmelerin yerine getirilmesinde, kent/coğrafi bilgi sistemlerinin kurulması ve işletilmesinde tapu ve kadastronun temel işlevi olduğu tartışılmazdır. Ancak ifade edilen gelişmelerin hayata geçirilebilmesi ve başarı sağlanabilmesi için bugüne dek yapılan çalışmaların ve üretilen ürün ve hizmetlerin değerlendirilmesi gerekmektedir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün dünü ve bugünü, taşınmaz değerleme ve tapu kadastro ilişkisi, arazi ve arsa yönetimi, kent ve bölge planlaması, imar uygulamaları ve mülkiyet, arazi bilgi sistemleri, kamu kurum ve kuruluşları ve TKGM ile ilişkiler, eğitim sürecinde kadastro, gelişmiş ülkelerdeki kadastro çalışmaları vb. konuların ele alınarak irdelenmesi, değerlendirmelerinin yapılması, geleceğe yönelik bilimsel adımların nasıl, ne zaman ve hangi çerçevede atılması gerektiği konusunda görüş ve önerilerin oluşturulması gerekliliği değişik platformlarda gündeme getirilmekteydi. Odamız, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün desteği, kamu kurum ve kuruluşlarının katılımıyla, tarihlerinde Kadastro Kongresini gerçekleştirmiştir. Odamızın bu etkinliğinin önemi ve gerekliliği Kongre sürecinde bir kez daha ortaya çıkmıştır. Kongre programına bakıldığında, sunulan bildiriler, panel ve tartışmalar Kongrenin önemini vurgulamaktadır. Odamız ilk kez düzenlenen bu Kadastro Kongresi nin süreli bir etkinlik haline dönüştürülerek, iki yılda bir yapılmasının gerekliliğine inanmaktadır. Kadastro Kongresinin süreli bir etkinlik haline dönüştürülmesinde TKGM nin her türlü destek ve katkıyı bugün olduğu gibi yarın da vereceğine inancımız tamdır. Kongre Sonuç Bildirgesinde yer alan tespit, görüş ve önerilerin Odamızın çalışma programlarını yönlendireceğini ifade etmeliyiz. Diğer taraftan Kongre Sonuç Bildirgesinin, Türkiye deki tapu ve kadastro çalışmalarının ve üretilen ürünlerin bugünü ve geleceği konusunda istenilen düzeyde amaca hizmet edebilmesi için mevzuat değişiklikleri dahil her türlü girişimin yapılması hususlarında başvuru kaynaklarından birisi olacağı gözden kaçmamalıdır. Saygılarımızla. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 40. Dönem Yönetim Kurulu 10

11 İÇİNDEKİLER AÇILIŞ OTURUMU / Açılış Konuşmaları Levent ÖZMÜŞ Prof. Hüseyin ERKAN Ali Fahri ÖZTEN Mehmet SOĞANCI İlyas ARLI Prof. Dr. Veysel EROĞLU Dr. Necdet POYRAZ Doç. Dr. Doğan CANSIZLAR Faruk Nafız ÖZAK AÇILIŞ BİLDİRİSİ Dünyada ve Avrupa Birliğinde Kadastro Mr. András Osskó BİRİNCİ OTURUM TAPU KADASTRONUN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI Oturum Başkanı : Prof. Dr. Erdal KOÇAK Kadastro Çalışmaları Nihat ŞAHİN Mevzuat Çalışmaları Celal KAŞAK Teknik Mevzuat Hüseyin KAVLAK Teknik Yönetmelik, MERLİS, TAKBİS Yusuf MEŞHUR CORS TR, HBB (Harita Bilgi Bankası) Sedat BAKICI EYLEM 36, ARIP, TARBİS Dr. Orhan ERCAN İKİNCİ OTURUM TAŞINMAZ DEĞERLEME / TAPU KADASTRO İLİŞKİLERİ Oturum Başkanı : Şinasi BAYRAKTAR Türk Medeni Hukuku Açısından Mortgage ve Kadastroya Düşecek Görevler Prof. Dr. Etem Saba ÖZMEN Gayrimenkul Piyasası, Mortgage ve Tapu Kadastroya Düşen Görevler İbrahim DÖNMEZ Taşınmaz Değerleme ve Kadastrodan Beklenenler Güniz ÇELEN Kadastronun Mali Boyutu Doç. Dr. Hülya DEMİR ÜÇÜNCÜ OTURUM KENT ve BÖLGE PLANLAMA, KENTSEL DÖNÜŞÜM - KADASTRO İLİŞKİLERİ Oturum Başkanı : Dr. Hami YILDIRIM 11

12 Planlama Kademeleri ve Verilerin Toplanmasında Kadastrodan Beklentiler Doç. Dr. Betül ŞENGEZER, Yrd. Doç. Dr. Ali KILIÇ Kentsel Dönüşüm Alanlarında Bilgi Toplama, Değerleme, Uygulama Teknikleri ve Kadastral Bilgi Akışı Yrd. Doç. Dr. Ercan KOÇ, Yrd. Doç. Dr. Nilgün ERKAN, Yrd. Doç. Dr. Oya AKIN Koruma Amaçlı İmar Planlarında Tapu ve Kadastrodan Beklentiler Prof. Dr. Hülya KOÇ, Arş. Gör. Muhammed AYDOĞAN, Yrd. Doç. Dr. Sibel ECEMİŞ KILIÇ AB de Taşınmaz Değerlemesi Richard GROVER DÖRDÜNCÜ OTURUM FİZİKİ ve KENTSEL PLANLAMA TAPU KADASTRO İLİŞKİLERİ Oturum Başkanı : Doç. Dr. Hülya DEMİR Arazi Kullanımı Planlamasında Temel Veriler Olarak Kadastro Prof. Dr. Daniel STEUDLER Türkiye de Fiziki Planlama Kadastrodan Beklenenler M. Feridun DUYGULUER Kentsel Toprak Mülkiyeti Planlama ve Kadastro İlişkileri Doç. Dr. Baykan GÜNAY Kültür ve Tabiat Varlıkları Kadastronun Gösterimi, Tescili ve Planlama Sorunları Cemil CANDAŞ Afet Kadastrosu ve Afet Bilgi Sisteminin Kadastrodan Beklentileri Dr. Murat NURLU BEŞİNCİ OTURUM ARAZİ YÖNETİMİ TAPU KADASTRO İLİŞKİLERİ Oturum Başkanı : Prof. Dr. Cevat GERAY Etkili ve Sürdürülebilir Arazi Yönetimi - Kadastro İlişkileri Prof. Dr. Joachim THOMAS Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Yasası ile Çölleşmeyle Mücadele Ulusal Eylem Programı Doğrultusunda, Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi Politikalarındaki Hedefler Prof. Dr. Cemil CANGIR, Yrd. Doç. Dr. Erhan AKÇA, Yrd. Doç. Dr. Duygu BOYRAZ, Prof. Dr. Selim KAPUR Kırsal Mekan Düzenleme (Arazi Toplulaştırma)- Kadastro İlişkileri Yrd. Doç. Dr. Ali ERDİ, Prof. Hüseyin ERKAN Tarımsal Desteklemede Doğrudan Gelir Desteği ve Kadastrodan Beklentiler Dr. Orhan ERCAN - Nihat ŞAHİN ALTINCI OTURUM TAPU KADASTRO İMAR UYGULAMALARI Oturum Başkanı : Ferruh ATBAŞOĞLU Kadastro Çalışmalarında Stratejik Planlama Gerekli ve Olanaklı mı? Doç. Dr. Yücel ÇAĞLAR Çağdaş Gelişmeler Doğrultusunda İkinci Kadastro Gereksinimi Prof. Dr. Cemal BIYIK İmar Planı Uygulamalarında Kadastral Problemler Prof. Dr. Ferruh YILDIZ, Yrd. Doç. Dr. M. Çağlar MEŞHUR, Müh. Mehmet GÜRLER 3194 /18 Uygulamaları İdari Yargı ve Kadastro İlişkileri Cemal İŞLEYİCİ, Namık GAZİOĞLU 12

13 YEDİNCİ OTURUM TAPU KADASTRO VE TEKNOLOJİK GELİŞME ÖRNEKLERİ Oturum Başkanı : Levent ÖZMÜŞ Azerbeycan da Kadastro Uygulamaları, Sorunları Amin İSMAYİLOV Kent Bilgi Sistemi ve Kadastrodan Beklentiler Yrd. Doç. Dr. Savaş DURDURAN, Yrd. Doç. Dr. Ali ERDİ, Abdullah AKBAŞ Almanya Kadastro Bilgi Sistemi : ALKIS Arş. Gör. Mehmet ÇETE, Prof. Dr. Tahsin YOMRALIOĞLU SEKİZİNCİ OTURUM TAPU KADASTROYA YARGI YAKLAŞIMI Oturum Başkanı : Celal KAŞAK Anayasa Hukukunda Kadastro Ferruh ATBAŞOĞLU Devletin Anayasamızda Saptanan Görevleri Açısından Kadastrodan Beklenenler Arş. Gör. Gündüz Alp ASLAN, Yrd. Doç. Dr. Ayşe BOZTOSUN Türkiye Kadastrosunda Hukuk Açısından İkinci Kadastro Hüseyin SEYREK Türkiye Kadastrosunda Yenileme Gereksinimi ve Yargıtayın Yaklaşımı Ahmet ALYAZ Türkiye de Yabancılara Toprak Satışı, Sorunlar ve Kadastroya Düşen Görevler Araş. Gör. Hüseyin Akif KARACA, Yrd. Doç. Dr. Ayşe BOZTOSUN DOKUZUNCU OTURUM DÜNYADA VE TÜRKİYE DE TAPU KADASTRODA AÇILIMLAR Oturum Başkanı : Hüseyin ÜLKÜ Türkiye Kadastrosunun Dünyadaki Konumu Prof. Dr. Tahsin YOMRALIOĞLU Hollanda Kadastrosunda Yeniden Yapılanma Hendrik Westerbeek Tapu ve Kadastro Hizmetleri: İşlev ve Yapı Prof. Dr. Birgül A. GÜLER, Arş. Gör. Mustafa ALTINOK, Arş. Gör. Tekin AVANER, Arş. Gör. Aytül G. DEMİRCİ, Arş. Gör. Nuray E. KESKİN, Arş. Gör. Menaf TURAN ONUNCU OTURUM ANILARDA TKGM Oturum Başkanı : Prof. Hüseyin ERKAN Tapu ve Kadastro Eski Genel Müdürleri Halim ÇORBALI Yüksel AKIN Talat ERDOĞAN M. Zeki ADLI 13

14 PANEL TÜRKİYE KADASTROSU Oturum Başkanı : Ali Fahri ÖZTEN Panelistler Nihat ŞAHİN Hüseyin ÜLKÜ Atilla AYDIN Orhan SÜR ONBİRİNCİ OTURUM KAPANIŞ OTURUMU Oturum Başkanı : Prof. Hüseyin ERKAN KONGRE SONUÇ BİLDİRGESİ

15 AÇILIŞ KONUŞMALARI Levent ÖZMÜŞ Kongre Sekreteri Açılış konuşmalarından önce, kongre sekreteri olarak ile ilgili kısa bilgiler aktarmak istiyorum. Kadastro kongresinin düzenlenmesine, sürekli bilimsel teknik komisyonlarımızdan 7 nolu kadastro komisyonumuzun önerisi üzerine 39. Dönem yönetim kurulunun tarih ve 78/952 sayılı kararı ile onay verilmiştir. Daha sonra yönetim kurulu tarafından kongre başkanı, kongre sekreteri ve kongre yürütme kurulu belirlenerek, kongre hazırlıkları için görevlendirilmiştir. 39. Dönem yönetim kurulu bu kararından sonra tapu ve kadastro genel müdürlüğü ile görüşmüş ve destekleri alınarak, Kadastro Kongresi Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü nün 159. Yılı kutlamaları ile birleştirilmiştir. Kongre hazırlıkları kapsamında danışma ve yürütme kurulu toplantıları yapılmış, danışma kurulu toplantılarına farklı meslek disiplinleri de davet edilerek, geniş kapsamlı bir program oluşturulmaya çalışılarak, kongre programında yurtiçinden ve yurtdışından konularında uzman kişilere de yer verilmiştir. Kongremizin düzenlenmesinde emeği geçen ve destek veren tüm kişi ve kuruluşlara teşekkür eder, hepinizi saygıyla selamlarım. 15

16 Prof. Hüseyin ERKAN Kongre Başkanı Sayın konuklar, değerli katılımcılar, değerli meslektaşlarım; TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odamızın düzenlemiş olduğu Kadastro Kongresi 2006 ya hoş geldiniz. Oluşturulan bilgi ve belgelerin, taşınmazların mülkiyet hakları ve sınır güvenliğini sağlamada yararlı olacağı tespit edilmiş ve daha sonra bu özelliğinden yararlanılmıştır, halen de bu anlamda çok yararlanılıyor. Uluslararası Kadastrocular Birliği FIG, günümüzde kadastroyu aşağıdaki gibi tanımlamaktadır: Toplumsal, kültürel ve ekonomik gelişmede temel işlevi olan arazi ve emlak mülkiyet haklarının anayasal güvencesini sağlayan, toprak ve yapıların değerlerini ve diğer çeşitli bilgileri içeren, arazi kullanım planlama çalışmaları için gereken bilgileri mekân boyutunda sunan, parsel tabanlı güncel arazi bilgi sistemidir. Türkiye de, Cumhuriyetin kuruluşunun hemen arkasından, 1925 yılında 658 sayılı Kadastro Kanunu çıkarılmış ve çalışmalara başlanmıştır. Bu Kanunun 1. Maddesi, Taşınmazlara ait hukuki işlemlerin yapılması ve belgelenmesi, taşınmazların geometrik durumlarını göstermeye, taşınmaz vergilerinin belirlenmesine yarayacak sicil ve belgelerin düzenlenmesi ve korunması amacıyla kadastro yapılacaktır demektedir. Bu Kanunun gerekçesi, öngörülen kadastronun amaç ve ödevlerine açıklık getirecek niteliktedir. Taşınmazların sınırlarının belirlenmesi, üzerindeki hak ve yükümlülüklerle her bir taşınmazın konumuna ve ekonomik durumuna göre sınıfının tespiti ve yazımı işlemi, devletle halk arasında karşılıklı hak ve ödevlerin yerine getirilmesi bakımından büyük önem ve gereklilik kazanmıştır yılında çıkarılan Kanunun gerekçesinde, Kadastro, yerleşme alanlarında ve kırsal alanlarda, yol, demiryolu, su kanalı, sanayi bölgelerinde ve belediye hizmetlerinde altlık olarak kullanılır. Devretme, ayırma, birleştirme, rehin verme, miras yoluyla bırakma, teminat, haciz ve benzeri yollarla taşınmazlar üzerinde oluşan değişiklik ve olayları izlemeyi amaç edinir, her tür taşınmazın değerini belirlemeye altlık olur. Toplumsal ve ekonomik her tür sorun ve yatırımlara altlık olan ve bu amaçla gereken bilgileri mekânla ilgili biçimde verebilen bir kamu hizmetidir denilmektedir. Bu Yasanın 10 yıllık uygulanması sırasında karşılaşılan hukuki ve teknik sorunlara uygun çözümler getirmek ve 1926 yılında uygulamaya konulan Türk Medeni Kanununun öngördüğü tapu sicil sistemine uygun düşecek bir Kadastro Yasasının düzenlenmesi düşünülmüş ve 1934 yılında 2613 sayılı Kadastro ve Tapu Tahriri Kanunu çıkarılmıştır. Ancak, bu Kanunun özellikle 1. Maddesinde kadastronun görevi yeniden tanımlanmaktadır; Kadastro, taşınmazların hukuki ve geometrik durumlarını tespit eder ve gösterir. 16

17 Böylece, Türkiye kadastrosu, taşınmaz değerleme ve vergilemeye ilişkin görevleri bırakmış, sadece taşınmazların hukuki ve geometrik durumlarını belirlemek ve göstermek göreviyle görevli kılınmıştır sayılı Kanundan sonra getirilen yasalarda da kadastroya, taşınmazların hukuki ve geometrik durumlarını tespit etmek ve göstermek görevi verilmiştir yılında yürürlüğe konulan 5304 sayılı Kanun, kadastroya, mekânsal bilgi sisteminin altyapısını oluşturma görevi vermiştir. Kalkınma, arazi mülkiyeti, kadastro ilişkileri: İktisatçı Hernando Desoto diyor ki, Ekonomik kalkınma sürecinin bir boyutu, topraktaki özel mülkiyet hakkına bağlıdır. Mülkiyet hakkının güvencesi ise, tapu ve kadastro hizmetleridir. Piyasa ekonomilerinde olduğu gibi, Türkiye de de toprakta mülkiyet hakkının devlet adına tespiti ve güvenceye bağlanması, tapu ve kadastro hizmetleriyle mümkün olmaktadır. Wallas da, Arazi piyasaları için temel, taşınmaz mülkiyet hakkı güvencesidir. Arazi piyasaları da ekonomik kalkınmanın temelidir diyor. Dünya Bankası uzmanlarından Klaust Daininger, Arazilerdeki mülkiyet haklarının güvence altına alınması halinde, araziyi ekip biçenlerin daha fazla yatırım yapma olasılığı vardır. Uygun kurumsal düzenlemelerin araziye daha çok yatırıma, ekonomik büyümeye ve refaha yol açabileceği konusunda pek çok kanıt vardır diyor. Dünyada gelişen kadastro içeriği: Uluslararası Kadastrocular Birliği FIG in 2003 yılında Marekeş te yaptığı toplantıda aşağıdaki tespitler yapılmıştır. Dünyadaki kadastral sistemler, yapılan işlemleri ve oyuncuları açısından farklılık göstermekte olmalarına karşın, sistemlerin birleşik küresel bir model olan çok amaçlı kadastro oluşturmak üzere hızla birleştikleri açıkça gözlenmektedir. Kadastronun üç sütunundan söz edilmektedir. Zamanımızda, bazı bilim adamları, bilim insanları bunu dörde de çıkarmaktadırlar; Taşınmazların mülkiyet durumunun tespiti, tescili ve taşınmaz hukuki işlemlerini güven içinde yürütmek Taşınmazların değerleme işlemlerini kadastroda üstlenmek ve yürütmek Arazi kullanım planlaması, şehir ve kırsal kesim yerleşim planlarına altlık olmak Plan ve projelerin araziye aktarılması çalışmalarında görev sahibidir Mortgage sistemi, Türkiye nin gündeminde bulunan ve halkın büyük ilgisini çeken ipotekli kredi sistemi mortgage, doğru ve güncel tapu kadastro bilgilerine dayanmak zorundadır. Pek çok gelişmiş ülkede mortgage sertifikaları kadastro genel müdürlükleri tarafından verilmektedir. Belçika dan bir örnek görüyorsunuz. En altta, bu belgenin Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından verildiği görülüyor. 17

18 Kadastro sürekli bir hizmettir. Türkiye de kadastro hizmeti şimdiye kadar tapu sicil sistemini kurmak göreviyle tamamlanacak bir hizmet olarak algılanmıştır. Oysa, bütün dünyada gözlendiği gibi, tapu ve kadastro hizmetleri sürekli ve gelişen temel bilgi teknolojilerinin desteğinde, içeriği sürekli zenginleşen, yeni görevler yüklenen bir kamu hizmetidir. Osmanlı İmparatorluğundan günümüze, Türkiye de taşınmazların tespitine ve kayıtlarının tutulmasına ilişkin görevler devlet tarafından yürütülmüştür. Günümüzde de Türk Medeni Kanunu, taşınmaz üzerindeki hakların ve sınır güvenliğinin devlet tarafından korunmasını öngörmüştür. Türkiye de devlet, tapuya tescilli taşınmazlarda, kusuru olmaksızın zarara uğrayan hak sahibinin zararını tazmin etmekle yükümlüdür. Bu olgular, toplumda huzur ve güvenin kurulabilmesi ve sürdürülebilmesi için, tapu ve kadastro hizmetlerinin devlet güvencesine bağlandığını açıkça göstermektedir. Türkiye kadastro uygulamalarını, dünyadaki gelişmeleri ve Avrupa Birliği öngörülerini irdeleyerek, gelecekteki Türkiye kadastrosunun üstlenmesi gereken ödevleri, içermesi gereken bilgileri ve dolayısıyla bir arazi bilgi sistemi olarak yeni misyonunu belirleyebilmek amacıyla Kadastro Kongresi 2006 düzenlenmiştir. Kongremize, Macaristan dan, Almanya dan, İngiltere den, Hollanda dan ve Azerbeycan dan uzmanlar katılmaktadır. Bu uzmanlar dünya çapında tanıdığımız uzman kişiler. Türkiye den de, konularının uzmanı olan kişilere ulaşılmaya ve katkıları sağlanmaya çalışılmıştır. Tüm katılımcılara, katkıları için, Odamız adına teşekkürlerimi sunuyorum. Kadastro Kongresinin, Türkiye miz, harita kadastro sektörü ve meslektaşlarımız için başarılı geçmesini diliyor, katılımcılara ve katkıda bulunanlara saygılarımı sunuyorum. Teşekkür ederim. 18

19 Ali Fahri ÖZTEN HKMO Genel Başkanı Sayın genel müdürlerim, sevgili Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği Başkanım ve oda temsilcisi arkadaşlarım, değerli delegeler, sevgili meslektaşlarım, basının değerli temsilcileri; Kadastro Kongremize hoş geldiniz. Sizleri, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu adına saygı ve sevgi ile selamlamak istiyorum. Tapu ve Kadastro Teşkilatının kuruluşunun 159. yılını kutluyor, ülkemiz adına başarılı çalışmaların devamını diliyorum. Kongremizin kutlama etkinlikleri çerçevesinde yapılmasında özverili katkı ve desteklerinden dolayı, başta Sayın Bakanımız Faruk Nafız Özak olmak üzere, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü yetkililerine teşekkür ediyorum. Ülkemizde Harita ve Kadastro Mühendisliği eğitimi 1949 yılında, bugünkü ismiyle Yıldız Teknik Üniversitesinde, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün girişimleriyle başlamıştır. Bugün, Tapu Ve Kadastro Genel Müdürlüğünde 1000 in üzerinde harita ve kadastro mühendisi görev yapmaktadır. Bölümümüzün açılmasında önemli katkıları olan dönemin Tapu ve Kadastro Genel Müdürü Sayın Mümtaz Tarhan la, yine bölümümüzün kurucu öğretim üyeleri, hocalarımız Prof. Dr. Ekrem Ulusoy, Prof. Dr. Macit Erbudak ve Prof. Dr. Burhanettin Tansuğ u saygıyla anıyoruz. Değerli konuklar; mülkiyet kavramı, tarihte insanlığın üretime geçtiği andan itibaren gündeme gelen, gündemde kalan bir konu olmuştur. Ülkemizde mülkiyetin temel yasal dayanağı, Anayasamızın 35. Maddesinde yar alan Herkes mülkiyet ve miras haklarına sahiptir hükmüdür. Bu hak, modern toplumların anayasalarında, onları köle toplumlardan farklı kılan en önemli bir bağımsızlık hakkıdır. Dünyada son yüzyıllarda toprağa ve kadastroya bakışın önemli ölçüde değiştiğini görmekteyiz. Önce zenginlik aracı olarak görülen toprak, ardından ticari bir mal ve daha sonra ise çoğalmayan kıt bir toplumsal kaynak olarak karşımıza çıkmaktadır. Kadastro, basit mülkiyet kayıtlarından mali araçlara dönüşmüş, taşınmaz piyasaları ile planlamanın temel unsuru haline gelmiştir. Günümüzde ise kadastro, dünya ülkelerince yeniden tasarlanmaktadır. Kadastro, arazi ve arsalara ilişkin bilgileri, hukukun, kamu yönetiminin, toplumsal, kültürel, genel ekonominin ve bilimsel araştırmaların gereksinim duyduğu ölçüde tespit eden ve gösteren bir kamu hizmeti olarak tanımlanmaktadır. Ülkemizde 1912 yılından itibaren kadastro çalışmaları yapılagelmektedir. Türk Medeni Kanunun hükümlerine uygun olarak taşınmaz malların mülkiyet hakları tesis edilmekte ve kadastral haritaları yapılmaktadır, devletin sorumluluğu altında olan modern tapu sicili oluşturulmaktadır. Tüm bu işlemlerin başından sonuna kadar geçen süreçlerdeki en hassas sorumluluk, hiç şüphesiz ki harita ve kadastro mühendislerine aittir. Bu sorumluluk 19

20 bilinciyle, gerek kamuda ve gerekse özel sektörde meslek çalışanlarımız olağanüstü bir gayretle ülkemiz kadastrosunu tamamlama uğraşındadırlar. Unutmayalım ki, harita ve kadastro mühendisleri sadece ölçüm işlerinden sorumlu bir teknik eleman değil; aynı zamanda vatandaşın devlete ve devletin vatandaşa olan karşılıklı güveni tesis eden yazılı belgenin, yani tapunun da teminatçısıdır. Dolayısıyla, mesleğimiz bu alanla da sosyal bir mühendislik olarak nitelendirilmelidir. Odamızın kuruluş tarihi olan 1954 yılından itibaren çalışmaları arasındaki en önemli konuların başında tapu ve kadastro gelmektedir yılarından günümüze, bu konuda, gerek bakanlık düzeyinde ve gerekse kendi kurumsal yapısı içerinde bir çok çalışma yapılarak üretilen projelere katkı verilmiştir yılında Odamızca gerçekleştirilen Mesleki sorunlar ve geleceği yönelik politikaların belirlenmesine ilişkin Kurultayın çözüm ve eylem planında, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması, Kadastro Kanunuyla ilgili birincil ve ikincil mevzuatta yapılacak değişikliklerin gündeme alınması vurgulanmıştır. Bu çerçevede, Uluslararası Haritacılar Birliğinin Kadastro Komisyonunca hazırlanan Kadastro 2014; Gelecekte Kadastral Sistem İçin Bir Vizyon raporunun basımı yapılarak, ilgili kurum ve kuruluşlara dağıtımı yapılmıştır. Dünya ülkelerindeki gelişmeler, bilgi teknolojisindeki hızlı ilerleyiş, mülkiyet dokusu ve bilgi sistemindeki kadastronun yeri ve diğer gelişmeler dikkate alınarak 2003 yılında Odamızca, Kadastro 2023; Geleceğin Kadastrosu raporu hazırlanmıştır. Raporumuz, başta Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü olmak üzere TMMOB ve oda bileşenleriyle üniversiteler ve kamu kurum ve kuruluşlarına iletilmiştir. Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığı bünyesinde oluşturulan çalışma gurubuna Odamız katılmış ve Tapu ve Kadastro Teşkilatının yeniden yapılandırılması konusunda, Odamız raporlarına dayalı olarak, kurumun yeni yüzyılda bilişim teknolojisindeki yeri ve konumu, teşkilat yapısı, çalışanların yetki ve sorumlulukları ve benzeri konularda görüş ve önerilerini sunmuştur yılında, 3402 Kadastro Kanununda değişiklik yapılmasıyla, özellikle mekansal bilgi sisteminin alt yapısının oluşturulması, orman kadastrosuna ilişkin sorunların çözümü ve yenileme çalışmalarının gündeme gelmesi hususlarında Odamızca bu çalışmalara da katkı ve destek verilmiştir. Yine Temmuz 2005 tarihinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüyle ortak bir çalışma ile çıkartılan Lisanslı Harita Kadastro Mühendisleri ve Büroları Kanunu, yeni dönem çalışmalarda sektörümüzde yeni açılımlar sağlayacağı açıktır. e-dönüşüm Türkiye Projesi, Eylem Planı 47 ve Eylem Planı 36 kapsamında, Türkiye ulusal coğrafi bilgi sistemi oluşturmaya yönelik altyapı hazırlık çalışmalarına etkin katılım sağlanmıştır. Bugün, kentlerimizin sağlıklı bir şekilde planlanabilmesi, çevrenin yaşanılabilir halde düzenlenmesi, doğal kaynakların yönetimi, ekonomik anlamda vergi kayıplarının önlenmesi, tarım politikalarının geliştirilmesi; orman, mera, kıyı ve benzeri alanların etkin 20

21 kullanımı; her türlü kamulaştırma ve altyapı hizmetlerinin sağlanması, topraklarımızın verimli kullanılması, ulusal güvenlik açısından yabancıların toprak edinimlerinin gerçekçi bir şekilde izlenmesi, kent ve coğrafi bilgi sistemlerinin kurulması ve yaşatılması için ve e- Devlet Projesinin hayata geçirilmesi dahil, tüm bu işlevlerin gerçekleşmesinde öncelikle kadastroya gereksinim olduğu tartışmasızdır. Bununla birlikte, 2005 yılında, Tapu Kanununda 5444 sayılı Yasayla yapılan değişikliklerle idarelerimize ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne büyük görev ve sorumluluk verilmiştir. Yasada, Yabancı uyruklu gerçek kişilerle yabancı ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan tüzelkişiliğe sahip ticaret şirketlerinin, sulama, enerji, tarım, maden, sit, inanç ve kültürel özellikleri nedeniyle korunması gereken alanlar, özel koruma alanlarıyla flora ve fauna özelliği nedeniyle korunması gereken hassas alanlarda ve stratejik yerlerde kamu yararı ve ülke güvenliği bakımından taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinemeyecekleri alanları, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının tescile esas koordinatlı harita ve planlarla teklifi vermek üzere Bakanlar Kurulu yetkili kılınmıştır. Burada ifade edilen satışı yapılamayacak alanlar için, ilgili kurumların Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ve Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği çerçevesinde ulusal ve uluslararası standartlara uygun verileri sunması zorunluluk olup, bu işleyişin gerçekleşmesi halinde, Yasada belirtilen kısıtlamayla ilgili koşulların yerine getirilmesi olanaklı olacaktır. Aksi halde Yasada belirtilen koşullara aykırı işlem yapılması gündeme gelebilecektir. Tapu ve Kadastro nun yeniden yapılandırılması çalışmasının, başlangıçta uygulamanın temel içeriği olarak yerel ve merkezi idareyle birlikte tüm kurumlar arasında görüş birlikteliğinin yaratılması, daha sonra bu modelin ulusal düzeyde oluşturulması ve bunun uluslararası standartlar temelinde gerçekleştirilen modelleme çalışmalarıyla yürütülmesi gerekmektedir. Modelde, kadastronun sonsuzluğu, bitmeyeceği, çok amaçlı ve yaşayan bir kadastronun yaratılması kaçınılmazdır. Daha kurumsallaşmış ve araştıran, geliştiren ve uygulayan, daha çağdaş normlarda, modern donanımlı, bilgi çağına yaraşır, siyaseten bağımsız ve asırlık tecrübesini diğer ülkelerle paylaşan, dünya ülkeleriyle daha çok iletişim içerinde olan bir kurumsal yeniden yapılanmaya gereksinim vardır. Tapu ve Kadastro nun hizmet satın almasında, yapılan çalışmalarla mülkiyetin kurulması, korunması, değişikliklerin izlenmesi ve denetlenmesi konularında ihale süreçlerinin birlikte değerlendirilmesi gerekliliği açıktır. Sağlıklı ve nitelikli bir sonucun alınabilmesi için, belirli bir hızın üzerine çıkılmaması önem taşımaktadır. Bununla birlikte, üretilen hizmetin tapu ve kadastro özelliği ve inceliği, çalışma koşulları ve nitelikli eleman özelliği dikkate alındığında, ihaleye esas yaklaşık maliyetlerin gerçeği yansıtacak şekilde belirlenmesi ciddi bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapılan ihalelerde ise yaklaşık maliyetlerin düşük olduğu tartışılmakta ve sektörümüzde sıkıntıların yaşandığı görülmektedir. Bugüne değin üretilen tapu ve kadastro bilgi ve belgelerinin bilgi sistemlerine altlık oluşturabilmesi için 2/3 sinin yenilenmesi gerekmektedir. Kadastronun önündeki bu hizmet, hem idare açısından hem de sektörümüz açısından değerlendirildiğinde, merkezi idare ve yerel yönetimlerin gereksinimleri de göz önünde tutularak programlanmalıdır. 21

22 Bütün bu tespitler, gelişmeler ve gereksinimler çerçevesinde bu Kongrenin yapılması zorunluluğu ortaya çıkmış olup, Kurultay programının oluşturulmasında da bu yapı esas alınmıştır. Sunulacak bildiriler, tartışmalarda öne çıkacak görüş ve öneriler değerlendirerek, Tapu ve Kadastro nun yeniden yapılanması modeline ilişkin Odamız görüşü ve raporu daha geniş bir bakış açısı ile oluşturulacaktır. Kadastro Kongremizin yapılmasında, emeği geçen, destekleyen ve katkı veren tüm kişi, kurum ve kuruluşlara, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası adına teşekkürü borç biliyoruz. Kongremizin başarılı geçmesini dilerken; ülkemize, mesleğimize ve diğer meslek disiplinlerine yararlı olacağına inancımız tamdır. Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası olarak, geçen hafta Danıştay a yapılan saldırıyı, demokrasiye, barışa, özgürlüğe yapılmış bir saldırı olarak görüyor şiddetle kınadığımızı ifade etmek istiyorum. Tüm bu görüşlerimizle, Kongremizin başarılı geçmesini diler, hepinize saygılar sunarım. Teşekkür ediyorum. 22

23 Mehmet SOĞANCI TMMOB Başkanı Sermaye Piyasası Kurulunun çok değerli Başkanı, çok değerli genel müdürlerim, TMMOB ye bağlı odaların değerli yöneticileri, çok değerli bürokrat arkadaşlarım, tapu ve kadastro alanında mesleklerini yapan çok değerli meslektaşlarım, sevgili arkadaşlarım, sevgili basın mensupları; hepinizi, Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği Yönetim Kurulu adına sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Burada, Odamızın bu etkinliğinde sizlerle birlikte olmaktan çok büyük bir onur duyduğumuzu öncelikle ifade ediyorum. Genel Müdürlüğümüzün şahsında da, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün 159. kuruluş yıldönümünü Birlik adına da kutladığımızı da burada ifade etmek isterim. Bugün bu etkinliğin yapılış nedenlerini, biçimini ve etkinlik kapsamıyla ilgili gerekli açıklamaları, Kongre Sekreterimiz, Kongre Başkanımız ve Oda Başkanımız detaylandırdılar. Bu etkinlik boyunca da konuyla ilgili uzmanlar, bilim insanları, oda temsilcileri ve Genel Müdürlük bürokratları kadastro konusunu her yönüyle konuşacaklar, tartışacaklar, sonuçlarını Odamız kamuoyuna ulaştıracak. Öncelikle, burada hepimizin buluşmasını sağlayan arkadaşlarıma, Yürütme Kurulumuza, Düzenleme Kurulumuza, Harita ve kadastro Mühendisleri Odamıza Yönetim Kurulumuz adına teşekkür ediyorum. Sevgili arkadaşlar; kadastro ve mesleğimizin sorunlarına yönelik olarak TMMOB görüşlerini sizlerle paylaşmadan önce, izninizle, az önce Oda Başkanımın da değindiği, ülkemizin bugünün de yaşanan en önemli olayı birkaç sözle burada sizlerle paylaşmak isterim. Danıştaya yapılan saldırıdan söz ediyorum. Saldırının yapıldığı gün, TMMOB Yönetim Kurulu adına kamuoyu ile görüşlerimizi bir basın açıklamasıyla paylaşmıştık. Danıştaya yapılan saldırıyı lanetliyoruz başlığıyla yaptığımız açıklamada şunları da söylemiştik: Danıştay 2. Dairesi üyelerine yapılan saldırı, sıradan ve adli bir olay değildir; toplumu korkutmayı, yıldırmayı ve demokrasiden uzaklaştırmayı amaçlayan, demokratik kurumların hedef alındığını gösteren bir saldırıdır. Ülkemizin refaha ve demokrasiye ihtiyacı vardır. Üniversitelerde öğrencilere yapılan saldırılar, bir gazeteye atılan bombalar, linç girişimleri ve Danıştaya yapılan saldırının yaşamı kaosa sürükleme amacı taşıdığı açıktır. Saldırıların aydınlatılması, toplum için hayati önem arz etmektedir. Siyasal iktidarlar bu saldırıyı aydınlatmadığı durumda, başta kendileri olmak üzere, tüm toplum ağır bedel ödeyecektir. Türkiye nin tarihinde bunun bolca örnekleri vardır. Sevgili arkadaşlar; bu açıklamayı böylesi bir Kongrede sizlerle paylaşmak durumundaydım. Altını çizerek söylemem gerekiyor: Tüm etkinliklerimiz gibi, bu etkinlik sonucunda da TMMOB nin ve Odamızın 50 yıllık birikiminin bilim insanlarının görüşleriyle 23

24 harmanlanıp geliştirilecek, bilimin ve tekniğin ışığında hazırlanacak Sonuç Bildirimizin akılcı önermeler halinde uygulanabilir olması, Susurluk gibi, Şemdinli gibi, Danıştaya saldırı gibi karanlık ilişkilerin yaşandığı ülkemizde çok mümkün değildir. Sırf bu nedenden dolayı bile TMMOB, ülkemizin demokratikleştirilmesi mücadelesi içerisinde aktif olarak yer almaktadır. Bunları öncelikle sizlerle paylaşmak istedim. Yoksa, bunlar, bu karanlık iş ve ilişkiler açıklığa kavuşturulamazsa, burada yapılan bu etkinliğin de bir anlamı kalmayacaktır. Değerli arkadaşlar; bu etkinliğe döndüğümüzde, az önce arkadaşlarımın söylediklerini de şöylece özetlemek mümkün: Harita, yeryüzünün ve onun yakın çevresinin belirli özelliklerini; kadastro ise, toprak-insan ilişkilerini modellendiren bilgi sistemi. Bu nedenle, bu mesleği gerçekleştirenler birçok meslek disiplini insanıyla işbirliği ve eş güdüm içerisinde ürettiği hizmetlerle toplumsal yaşam açısından önemli bir sorumluluk yüklenirler. Bu mesleği yürütenler, ürettiği ürün nedeniyle, ormancılık, madencilik, şehir planlaması, inşaat, kırsal ve kentsel alan düzenlemesi ve benzeri faaliyetlerde, araziyle ilgili çok sayıda mühendislik disiplini ile birlikte araziye ait gereksinim duyulan verileri sağlayarak, gerek disiplinlerarası, gerekse de ilgili kurum, kuruluş ve kişilere karar ve destek sunar. Türkiye de topraklarımızın, yeraltı ve yerüstü kaynaklarımızın, kültür ve doğal varlıklarımızın planlı bir biçimde toplum yararına korunması ve kullanılabilmesi için, TMMOB ye bağlı odalarımızın farklı meslek disiplinlerinin üretim süreçlerine katılması ve birlikte üretme ilkemizin yaşama geçmesi; mühendislik, mimarlık ve şehir plancılığı alanında üretilen mekânsal ve coğrafi veri ve bilgilerin kadastral parselle ilişkilendirilmesi, ulusal ve uluslar arası standartlarla üretilmesini zorunlu kılmaktadır. Bu zorunluluk yeni gereksinimleri ve çok amaçlı kadastroyu gündeme getirmektedir. Mekânsal coğrafi bilgi sisteminin altlığını oluşturacak çok amaçlı kadastronun yapısına uygun, bu bilgileri farklı idarelerle anında paylaşabilecek bir Tapu Kadastro İdaresi yapılandırılmasına gereksinim vardır. Bu yapılandırmada, devletin sorumluluğu altında olan tapu ve kadastro sicil ve belgelerinin kamuyla birlikte üretilmesi göz önünde bulundurulmalı, artan gereksinimlere karşılık verecek bir idari model oluşturulmalıdır. Kongre düzenleme gerekçelerinde belirtilen sorunlarla birlikte, ülkenin ve harita sektörünün yaşadığı sorunların gerçekliklerini, temel saptamalarını, bilimsel ve teknik yaklaşımlarını tüm ayrıntılarıyla sıralamak, çözüm önerilerini açıklayıcı biçimde sunmak mümkündür. Çünkü bu konular Birliğimiz ve bağlı odaları tarafından bilinmekte, tespit edilmekte, görüş ve öneriler her kesimle açıkça ve şeffaf olarak paylaşılmaktadır. Yabancılara mülk satışı, 2B sorunu, Kıyı Kanunu, mortgage ve benzeri konularda olduğu gibi, kadastro konusunda da tespit ve değerlendirmeler Birliğimizce ortaya konulmuştur. Odamızın hazırlayıp ilgili kuruluşlarla ve kamuoyuyla da paylaştığı Kadastro 2023; Geleceğin Kadastrosu Türkiye kadastrosuna ilişkin çerçeve rapor, genel doğruları ortaya koyan önemli bir rapordur. Her kesim, bu raporu ve içindekileri önemsemek ve algılamak durumundadır. 24

25 Değerli arkadaşlar; ülkemizde harita sektörünün yeniden yapılanması ne kadar zorunlu ise, yönetim mekanizmalarının değişimi de o kadar zorunludur. Bu çerçevede, kamu kurumlarının harita özel sektörünü yönlendirme ve iş sürekliliğini sağlama misyonunu yerine getirmeleri de önemlidir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün, yeni yüzyılın gelişmelerine ve beklentilerine uygun, çağdaş, çok amaçlı kadastroyu gerçekleştirebilecek mevzuata ve örgüt yapısına kavuşturulması, çağdaş mekânsal bilgi sistemlerinin oluşturulmasında, güncel tutulmasında, yaşatılmasında ve hizmete sunulmasında belirleyici konuma getirilmesi zorunluluktur. TMMOB ve Odamız, ülke ve toplum içerisindeki konumu ve misyonu gereği, sektörün tüm birimleri, uzmanları, birikimleri arasında eşgüdüm kurarak, ülkemizin çok amaçlı çağdaş bir kadastroya kavuşmasına, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün 21. yüzyılın çağdaş ve kendisini dönüştürmüş bir kurum olması yolundaki çalışmalarına katkı vermektedir, katkı vermeye hazırdır. Az önce sevgili Başkanımın söylediği gibi, bu Kongremiz de bir anlamda böyle değerlendirilmelidir. Öte yandan, söylemeden geçemem: Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünde, nitelikli meslektaşlarımızın gerekli sayıya ulaştırılması bir zorunluluktur. Bu, devletin küçültülmesi sözünün arkasına sığınarak geçiştirilebilecek bir olgu da değildir. Genel Müdürlüğümüz ve Bakanlığımız durumun farkındadır. Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği de bu konunun altını çizmektedir. Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde çalışan meslektaşlarımızın ücret sorunları da ne yazık ki siyasal iktidar tarafından aşılamamaktadır. Kamu çalışanı üyelerimizle birlikte Meclise yürüyerek verdiğimiz dosyanın takipçisi olduğumuzu burada bir kez daha ifade ediyorum. Açıkça da söylemek gerekirse, kamuda mühendisleri gözden çıkaran bir anlayış, ülkenin geleceğini de gözden çıkarıyor anlamına gelir. Bu Kongremizin, kamuda çalışan üyelerimizin de sorunlarının dillendirileceği bir araç olmasını dilerim. Sevgili arkadaşlar; diliyorum, bu etkinlikte söylenecekler aydınlık bir Türkiye için ilgili kesimlerce dikkate alınır. Odamızın çabasına destek veren tüm bilim insanlarına, kamunun çok değerli bürokratlarına ve görüşlerini bizlerle paylaşacak tüm katılımcılara, hepinize teşekkür ediyor, Birliğim adına saygılar sunuyorum. Sağ olun. 25

26 İlyas ARLI Milli Emlak Genel Müdürü Sermaye Piyasası Kurulunun değerli Başkanı, değerli Devlet Su İşleri Genel Müdürü, değerli Tapu Kadastro Genel Müdürü ve değerli misafirler; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Bilindiği üzere, kadastro, taşınmaz malların geometrik ve hukuki durumlarının belli edilmesi olarak tanımlanmaktadır. Medeni Kanunun en büyük amaçlarından bir tanesi de, hiç kuşkusuz, sağlıklı bir tapu sicil sisteminin oluşturulmasıdır. Bu Kongrenin, bu tanıma ve Medeni Kanunun getirdiği bu amaca uygun olarak katkıda bulunacağını düşünüyorum. Milli Emlak Genel Müdürlüğü, hiç kuşkusuz, Türkiye de en fazla mülk sahibi olan bir kuruluştur. Devlet adına, bu taşınmaz malların yönetimi, elden çıkarılması ve her türlü idari ve hukuki tasarrufuyla görevli bir kuruluş olarak işlemlerimizi sürdürmekteyiz. Hiç kuşkusuz, bizim çalışmalarımız sırasında da kadastronun ne kadar önemli olduğu, her dosyamızda, her işlemimizde aşağı yukarı önümüze gelmektedir. Diğer bir olay da, Türkiye de devlet-vatandaş kaynaşmasının yine en büyük etkenlerinden bir tanesi kadastro işlemleridir. Çünkü şu anda devletle vatandaş arasında devam eden yaklaşık 800 binden fazla davanın büyük çoğunluğunun kadastro davaları olduğu ortadadır. Ayrıca, bu davaların süreci de çok uzun zaman almaktadır. Türkiye de halen bizim kendi işlemlerimiz açısından da 50 yıldan fazla süren kadastro davaları, orman davaları bulunmaktadır. Bir an önce yargı sürecinin hızlanması, yapılan kadastro işlemlerinin sağlıklı şekilde sonuçlanması, bu davaların sona ermesine bağlıdır. O yüzden, mülkiyet problemlerinin de bir an önce çözümlenebilmesi için, bu dava süreçlerini hızlandıracak, kısa zamanda sonuçlandıracak yargı reformunun da gündeme alınması hiç kuşkusuz gereklidir. Diğer taraftan, yine bizim Türkiye kadastrosunun bir an önce kalıcı bir tapu sicil oluşturulabilmesi amacıyla yapılacak işlemler konusunda şu hususlara da dikkat edilmesi gerektiğini düşünüyoruz: Ülke genelinde yapılan kadastro çalışmalarında tescil dışı bırakılan; ancak, tescili normal şartlarda mümkün olan alanların mutlak suretle tescillerinin sağlanması ve o alanla ilgili ortaya çıkabilecek teknik ve hukuksal sorunların en başından önüne geçilmesi Amacın tapu sicilini kurmak olduğu düşünüldüğünde, kadastro çalışmalarında hak sahipliğinin ve zilliyetliğin kesin belgelere dayandırılarak, hak dağıtımında standart sağlanması Kadastro görmüş yerlerde yapılan ve daha çok memleket koordinat sistemi kullanılmadan oluşturulan grafik nitelikli kadastral paftaların bir an önce uygun projeksiyon sistemiyle memleket pafta bölümlenmesine uygun bir şekilde dönüştürülmesi 26

27 Sağlıklı bir memleket kadastrosunun etkin bir biçimde ve kısa zamanda gerçekleştirilebilmesi için, alternatif finansman yöntemlerinin mutlaka ortaya konulması Hazineye ait taşınmazlarla devletin hüküm ve tasarrufu altında bırakılan taşınmazların imar planları yoluyla yağma ve haksız edinimlerinin önlenebilmesi için, teknik kontroller sırasında kadastro müdürlüklerinin yapılacak yasal düzenlemelerle yetkili ve sorumlu olmalarının sağlanması Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünün, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının mümkün olan taleplerinin değerlendirilmesi işinin yasal düzenlemelerde daha etkin hale getirilmesi Kadastro ve tapulama faaliyetlerine daha büyük bir ivmeyle devam edilmesi Veri paylaşımı ve veride standardın sağlanabilmesi için, e-devlet aracının daha öncelikli hedefler arasına alınması ve böylelikle kamu kurum ve kuruluşlarıyla özel sektör arasında eşgüdüm sağlanması Birinci ve ikinci derece arkeolojik ve doğal sit alanlarının o bölgenin kadastral paftasına mutlaka işlenmesi Kadastral paftalardan amaca uygun başka haritalar elde edilebilmek için, coğrafi bilgi sistemi ve buna benzer diğer isimlerle anılan araçlardan mutlak suretle faydalanılması Kentsel bölgelerde 1/5000 lik ve 1/1000 ölçekli kadastral haritaların öncelikli olarak üretilmesi Bu haritalar üzerinde gerekli planlamaların ve arsa vergi kaçağının önlenerek, güvenilir, sağlıklı arsa piyasasının yaratılması amacıyla planlanan bölgedeki taşınmazların değerlerinin objektif yöntemlerle kestirilmesi ve bir anlamda bölgeye özgü taşınmaz değer haritalarının oluşturulması, kısa vadede hayata geçirilebilecek durumda olan ve sorunların çözümüne yönelik bazı tespitlerimizdir. Ayrıca, uzun vadede, Avrupa Birliğine giriş sürecindeki ülkemiz kadastro ve tapu sicile ilişkin mevzuatın gelişmiş ülkelerdeki yasal ve teknik prosedürlere uyum sağlamak suretiyle uygun hale getirilmesi sonucunda daha bilimsel ve çağdaş bir anlayışın yerleştirilmesiyle ortaya çıkacak yapı, bugün karşılaşılan sorunların bütünüyle ortadan kalkmasını sağlayacaktır. Değerli arkadaşlar; diğer bir husus da, özellikle kadastro sırasında, Kadastro Kanununda yapılan son değişiklikle, orman kadastrosuyla arazi kadastrosunun birlikte yapılması sağlandı. Bu, geçmişten bu zamana kadar devam eden bazı problemlerin bundan sonra ortadan kalkmasını sağlayacak bir gelişme olarak kabul edilebilir. Birkaç tane örnek vermek istiyorum. Antalya nın bir ilçesinde, vatandaşın kendi tapulu mülkünden imar planı geçmiş, inşaat ruhsatı almış, 10 katlı apartman yapmış ve bütün apartman dairelerini kat mülkiyetine geçirtmiş, büyük çoğunluğunu da satmış. Daha sonra buradan bir orman kadastrosu geçiyor. Apartmanın oturduğu alanın yarısı 2B, yarısı vatandaşın özel mülkü. Daha sonra da bütün tapuları iptal ediliyor. Buna benzer birçok sorun var. O yüzden, bu 2B olayının, özellikle belediye sınırları ve mücavir alan içerisinde mutlaka çözümlenmesi gerekmektedir. 27

28 Diğer bir olay da, kıyılarla ilgili olarak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinden davalar yağmur gibi yağmaya başladı. Vatandaş, Yunanistan dan mübadeleyle gelmiş, devlet toprak dağıtmış, ev yapmış, daha sonra kıyı kararı geçmiş, kıyı tanımı içerisinde kalmış. Şu anda vatandaşların tapuları iptal ediliyor. Bu yüzden, kadastro yapılırken, kadastro çalışma alanında mutlaka kıyı-kenar çizgisinin belirlenmesi lazım. Ayrıca, kültür ve tabiat varlıklarından, müzelerden kim katılacaksa, mutlaka bir üyenin bulunması lazım. Çünkü 10 yıl, 20 yıl sonra, vatandaşın kadastro suretiyle oluşan tapularına dava açılmak zorunda kalınıyor. Bunlar daha sonra da devletle vatandaş arasındaki çatışmaya yol açıyor. Bunların önlenebilmesi için, bu meselelere kadastro sırasında çözüm bulunabilirse, hem yargının yükü azalacak, hem vatandaşla devlet barışık bir halde yaşayacak. O yüzden, bu Kongrede de bu hususlar dile getirilirse, katkıda bulunabileceğimizi düşünüyorum. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünün 159. yılını kutluyorum. Bu Kongrenin de hayırlı olmasını diliyorum. Saygılar sunarım. 28