Ulusal Akademik Ar Ge Destekleri

Transkript

1 Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) Ulusal Akademik Ar Ge Destekleri Fatih Sinan ESEN TÜBİTAK Araştırma Destek Programları Başkanlığı Eğitim, Tanıtım ve Program Değerlendirme Müdürlüğü Gazi Üniversitesi, 14 Mayıs 2013 Sunum Planı Genel Tanıtım Akademik Destek Programları ARDEB ve Üniversiteniz Proje Başvurusunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 1

2 2012 Yılında Ayak Basmadık İl Bırakmadık yılında ilde, üniversitede, yaklaşık araştırmacıya / akademisyene TÜBİTAK desteklerini anlattık. Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) Çevre, Atmosfer, Yer ve Deniz Bilimleri (ÇAYDAG) Elektrik, Elektronik, Enformatik (EEEAG) Mühendislik (MAG) ARDEB Başkanı ARDEB Başkan Yrd. Sağlık Bilimleri (SBAG) Sosyal ve Beşeri Bilimler (SOBAG) Tarım, Ormancılık ve Veterinerlik (TOVAG) Kimya ve Biyoloji (KBAG) Matematik ve Fizik (MFAG) Kamu (KAMAG) Savunma ve Güvenlik Teknolojileri (SAVTAG) Eğitim, Tanıtım ve Program Değerlendirme Müdürlüğü (ETAP) Destek Programları Müdürlüğü (DPM) Mali Denetleme ve Sözleşmeler Müdürlüğü (MADES) 2

3 Ar Ge Harcamaları Oranı 23. BTYK Kararı: 2011/101 Ulusal Yenilik Sistemi Yılı Hedefleri 2023 yılında: Ar Ge harcaması / GSYİH: % 3 Özel sektör Ar Ge harcaması / GSYİH: % 2 Araştırmacı sayısı: 300 bin 1 Özel sektör araştırmacı sayısı: 180 bin 1 1 Tam Zaman Eşdeğer olarak 3

4 TÜBİTAK ARDEB Destek Bütçesi yılları arasında destek miktarı arttı. TÜBİTAK ARDEB Proje Dağılımı ve karşılaştırıldığında; önerilen proje sayısı 3,5 kat, desteklenen proje sayısı 2,5 kat arttı yılında yürürlükte olan 843 proje varken, bu sayı 2012 de oldu. 4

5 2003: İllere Göre Projelerin Bütçe Dağılımı 2012: İllere Göre Projelerin Bütçe Dağılımı 5

6 2012 de En Çok Proje Önerisi Sunan/Destek Alan Öneri Bazında İlk 10: Destek Bazında İlk 10: Sunum Planı Genel Tanıtım Akademik Destek Programları ARDEB ve Üniversiteniz Proje Başvurusunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 6

7 1001 Araştırma Projelerini Destekleme Programı Üniversite Özel/Kamu Kuruluşları Destek Süresi 36 aya kadar Doktora Derecesi Lisans Eğitimi Destek Miktarı TL ye kadar 1500 TL/ay Başvuru Dönemleri Mart Eylül Proje Teşvik İkramiyesi 4 ay Değerlendirme Süresi Dönem Son Tarihi 6Eylül 2013 Online başvuru: Ulusal Kariyer Genç Araştırmacı Programı Üniversite Doktora Derecesi 5 yıl Farklı Üniversite Destek Süresi Destek Miktarı 36 aya kadar TL ye kadar 1500 TL/ay Başvuru Dönemleri Mart Eylül Proje Teşvik İkramiyesi 4 ay Değerlendirme Süresi Dönem Son Tarihi 6Eylül 2013 Online başvuru: 7

8 1002 Hızlı Destek Programı Üniversite Doktora Derecesi Doktora Öğrencisi (Ar. Gör.) Özel/Kamu Kuruluşları Lisans Eğitimi Destek Süresi Destek Miktarı 12 aya kadar TL ye kadar 2 3 ay Başvuru Dönemleri Zaman kısıtlaması yoktur. Değerlendirme Süresi Online başvuru: Öncelikli Alanlar Destek Programı Üniversite Özel/Kamu Kuruluşları Destek Süresi aya kadar Doktora Derecesi Lisans Eğitimi Destek Miktarı 2.5 milyon TL ye kadar 2500 TL ye kadar Proje Teşvik İkramiyesi Başvuru Dönemleri Çağrılı Online başvuru: Üniversite Sanayi İşbirliği 8

9 1003 Öncelikli Alanlar Destek Programı Daha Yüksek Bütçe 2.5 milyon TL üst limit Daha fazla Proje Teşvik İkramiyesi Proje yürütücüsü: TL/ay Proje yöneticisi: TL/ay Araştırmacı: TL/ay Danışman: TL/yıl Daha fazla seyahat bütçesi 1001 programının 3 katı seyahat bütçesi Daha fazla işbirliği Orta ve büyük ölçekli projelere özel sektörün katılımı teşvik edilmektedir. Yurtdışından araştırmacı davet edilebilmektedir Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Programı Amaç: Kamu kurumlarının Ar-Ge ile giderilebilecek ihtiyaçlarının karşılanması ya da sorunlarının çözüme kavuşturulması amacıyla başlatılmıştır. Program Revizyonu: Çağrılı sisteme geçildi. 3 farklı nitelikte proje yaklaşımı (Prototip/Sistem/Pilot Tesis Projesi, Model/Yöntem/Süreç Projesi, Teknoloji Birikim Projesi) benimsendi. İki aşamalı proje başvurusu sistemine geçildi. İhtiyaçların ve yapılabilirliğinin doğru tespiti için fizibilite, kavram ispatı, alan araştırması ve analiz çalışmalarına başlandı. İhtiyaç başlıkları için Odak Grup çalışmalarına başlandı. Proje sonuçlarının sürekliliğinin sağlanması için yeni bir yaklaşım, Yaygın katılımı teşvik amacıyla özel sektörü katılım koşullarında iyileştirmeler yapıldı. İlgili Gruplar: KAMAG -Kamu Araştırmaları Destek Grubu SAVTAG -Savunma ve Güvenlik Teknolojileri Araştırma Destek Grubu 9

10 1007 de Yapılan Temel Değişiklikler Nelerdir? TEMEL DEĞİŞİKLİKLER Odak Grup Çağrılı Sistem Başvuru Özel Sektör Proje Türleri MK ihtiyaçları Odak Grup ça son haline getirilir. Projeler için çağrıya çıkılmakta Başvurular iki Aşamalı oldu Özel Sektör katılımı kolaylaştı Niteliklerine göre 3 ayrı tür proje desteklenmekte 1505 Üniversite Sanayi İşbirliği Destek Programı Amacı Üniversite/kamu araştırma enstitülerindeki bilgi birikiminin, KOBİ ve büyük her ölçekteki kuruluş tarafından ürüne/sürece dönüştürülerek ticarileştirilmesini sağlamak. Destek Miktarı Proje bütçe üst sınırı TL*, %75 i TÜBİTAK, %25 i KOBİ, %60 ı TÜBİTAK, % 40 ı Büyük, Proje Bütçesine ek olarak; Proje Teşvik İkramiyesi TL* Proje Kurum Hissesi TL TÜBİTAK tarafından karşılanacak* 3 ay süreli TÜBİTAK tarafından karşılanacak TL lik fizibilite desteği Destek Süresi Proje bazında en çok 24 ay TÜBİTAK Kimler Başvurabilir? Proje sonuçlarını Türkiye de uygulamayı taahhüt eden KOBİ ler ve büyük ölçekli firmalar ile üniversite ya da kamu araştırma kurumları (yürütücü kuruluş) ortak olarak başvurabilmektedir. * Üst sınırlardır. 10

11 1512 Girişimcilik Aşamalı Destek Programı TÜBİTAK Bireysel girişimcilerin teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini firma kurarak yenilikçi ürünlere dönüştürebilmeleri için iş fikrinden pazara kadar olan faaliyetlerinin desteklenmesi amaçlanmıştır Programına Kimler Başvurabilir? TÜBİTAK 1512 Programına üniversitelerin, Örgün öğrenim veren herhangi bir lisans programından mezun olanlar, Herhangi bir yüksek lisans veya doktora programına kayıtlı öğrenciler, Herhangi bir yüksek lisans veya doktora programından mezun kişiler başvurabilir. 11

12 1512 Programında 4 Aşamalı Destek TÜBİTAK Aşama 1 İş fikrinden projeye Aşama 2 Şirketleşme, teknolojik doğrulama Aşama 3 İleri Ar Ge proje desteği Aşama 4 Ticarileştirme Başvuru sahibi Destek süresi Girişimci Girişimci Sermaye şirketi Sermaye şirketi En fazla 12 ay En fazla 18 ay En fazla 12 ay Destek türü/oranı Bütçe (TL) Çıktı Girişimcilik eğitimi ve rehber desteği %100 hibe ve rehber desteği %75 hibe Proje pazarı, girişim sermayesi erişimi İş Planı En fazla TL En fazla TL + %10 Ön prototip, demo vb. Ticari prototip Ticarileşmiş ürün 2012 de; 745 İş fikri başvurusunun 451 i Başarılı 360 İş planı başvurusunun 125 i Başarılı 2013 de; Çağrı 2 Mayıs ta açılacaktır. Dijital İçerikli Açık Ders Kaynaklarını Destekleme Programı TÜBİTAK 24. BTYK Toplantısı Kararı [2012/103] Lisans Düzeyinde Dijital Ders İçeriklerinin Geliştirilmesinin Teşvik Edilmesi ve Erişime Sunulması Modern Araçlarla Zenginleştirilmiş (video, animasyon, simülasyon, sunum slaytları vb.) kaynak ders materyali Çevrimiçi Olarak Tüm Öğrencilerin Erişimine Açık 5001 Akademik e Kitap 5002 Akademik e Ders İlk çağrı Mart 2013 İlk çağrı Mayıs/Haziran

13 Dijital İçerikli Açık Ders Kaynaklarını Destekleme Programı TÜBİTAK Kimler Başvurabilir T.C. vatandaşı olmak Doktora derecesi Dersin ilgili olduğu alanda eğitim almış veya ders vermiş olmak 5001 Akademik e Kitap Destek TL ye kadar Telif TL ye kadar 5002 Akademik e Ders Destek TL ye kadar Telif TL ye kadar Detaylı bilgi için: & Proje Değerlendirme Süreci Nasıl İşliyor? Online Başvuru Biçimsel Eksiklik (imza, belge vs.) ARDEB Ön İnceleme (Biçimsel) Etik/Yasal izin Yetersiz içerik vs. Araştırma Grubu İnceleme (Biçimsel+Bilimsel) Panel Süreci Kabul 13

14 Panel Sürecinde Değerlendirme Kriterleri ARDEB Grup Yürütme Komitesi ve Danışma Kurulu Üyeleri GYK/DK Üyelerinin Üniversite Farklılık Dağılımı yılında GYK Üyeleri, Türkiye nin farklı üniversitesinden seçilirken, yılında GYK / DK Üyeleri farklı üniversiteye kadar yükselmiştir. 14

15 Panel Panelist Sayıları ( ) Toplam Panel Sayısı Panelist Sayısı Panellerde Değerlendirilen Proje Sayısı Panel Başına Ortalama Proje Sayısı ,8 11,8 7,0 6,0 4,7 5,0 4,9 4,6 4,5 5,1 54 Farklı Üniversite 423 Panelist 147 Farklı Üniversite 3580 Panelist Gözlemci Panelist Uygulaması 2012 yılından itibaren başlatılan uygulamayla bugüne kadar panelist olarak görev almamış araştırmacılarımız, talep etmeleri durumunda, uzmanlık alanlarıyla doğrudan ilgili olmayan panellere gözlemci olarak katılabileceklerdir. Bu uygulamayla Gözlemci Panelistlerimizin, panel sistemi ve işleyişi hakkında gözlem yoluyla ön bilgi ve deneyim edinmelerini sağlamak amaçlanmaktadır. 15

16 ARDEB Destek Oranları ARDEB den 30 Bin TL den 2,5 Milyon TL ye kadar destek almak mümkün. Destek Oranları 1001 % % % %46 Sunum Planı Genel Tanıtım Akademik Destek Programları ARDEB ve Üniversiteniz Proje Başvurusunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 16

17 İç Anadolu Bölgesi nde En Fazla Destek Alan İlk 20 Üniversite Gazi Üniversitesi, 2012 yılında Türkiye genelinde destek alan 116 üniversite içinden 20. dir. İç Anadolu Bölgesi genelinde 7. dir. (destek alan 30 üniversite içinden) Gazi Üniversitesi Proje Dağılımı 17

18 Proje Destek Oranları Karşılaştırması* * Desteklenen Proje Sayısının Önerilen Proje Sayısına Oranını ifade eder Gazi Üniversitesi Projelerinin Dağılımı 18

19 Gazi Üniversitesi Projelerinin Karşılaştırması Gazi Üniversitesi nin yıllarında 1,7 Milyon TL olan Toplam Destek Bütçesi, yıllarında 18 kat artarak 30,9 Milyon TL ye ulaşmıştır. Gazi Üniversitesi Projelerinin Gruplara Göre Dağılımı ( ) 19

20 Gazi Üniversitesi Panelist Sayısı * Panelist Sayısı Üniversite Sayısı Sunum Planı Genel Tanıtım Akademik Destek Programları ARDEB ve Üniversiteniz Proje Başvurusunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 20

21 Proje Hazırlarken Dikkat Edilecek Noktalar Şans ancak hazırlanmış fikirlere güler. Louis Pasteur Neden Proje Desteğine Başvurmalıyım? Çünkü proje desteği, sağlar. Bilime, toplumsal refaha ve ekonomiye katkıyı, Bilimsel çalışmalarımızın belirli bir düzen içerisinde, sorumlulukların tanımlandığı bir ekip ile yürütülebilmesini ve çok ortakla çalışabilmeyi, Bilimsel heyecanın sürekliliği ve bilimsel çalışmalarımız için gerekli maddi fonu, Yapılacak bilimsel değerlendirme (panel) sonucu, çalışmalarda meydana gelebilecek olası hata ve eksikliklerin önceden ortaya çıkarılmasını, Bilimsel ve teknolojik (makale, ürün, patent) çıktıların oluşmasını, Ar Ge personeli yetiştirilmesine gerekli katkıyı 21

22 Proje Performans Ödülü (PPÖ) Uygulaması Amaç: Desteklenen projelerin çıktı, sonuç ve etkilerini nicelik ve nitelik olarak artırmak Miktar: TL ye kadar Kriterler: Makale, Bildiri, Kitap, Ödül, Patent, Ürün, Model, Şirket, Yayılım, Araştırmacı Yetiştirme, Yeni Proje Başvuru: Proje yürütücüsü başvurur. Sonuçlanmadan itibaren 3 yıl içinde başvurulur. ARDEB PTS üzerinden başvurular alınır. Başvuru Aşamaları 1. Online Başvuru Sisteminden başvuru yapılması 2. Basılı gönderilmesi gereken evrakların gönderilmesi 22

23 İmzalar Orijinal Olmalı ve İstenilen Yere Atılmalı Hak Sahipliği Beyan Formu Proje önerisini hazırlayan ve sunan kişilerin proje önerisi üzerindeki payları belirlenebiliyor mu? Temel Seçenekler: Paylı Ortak 23

24 Proje Değişiklik Bildirim Formu Panel tarafından önerilen değişikliklerin neler olduğunun belirtilmesi ve gerçekleştirilen değişikliklerin formda sayfa ve satır belirtilerek yazılması beklenmektedir Talep edilen değişiklikler yapılmıştır ifadesi yanlıştır. Etik Kurul ve Yasal İzin Belgesi Etik Kurul / Yasal İzin / Özel İzin Belgesinin Önemi: Gerekli Olduğu Beyan Edildiği Halde Başvuruya Eklenmemiş Olması. Gerekli Olduğunun İlgili Grup Tarafından Tespit Edilmesi / İstenilen Kriterlere Uygun Olmaması. 24

25 Proje Başlığı ve Özet Bölümü Başlıkprojeyi yansıtmalı, anlaşılır ve kısa olmalıdır. Özet konunun önemi, özgün değeri ve amacı yansıtmalıdır. Araştırma/deney düzeni, metodoloji, beklenen sonuç ve etkileri en fazla 1 sayfa hedefiyle yazılmalıdır. İngilizce Özet; Türkçe özetin birebir karşılığı olmalı ve İngilizce dil kurallarına uygun yazılmalıdır. Amaç Bölümü Projenin amacı/amaçları ve erişilmek istenen sonuçlar net olarak belirtilmelidir. Proje konusunun önemi vurgulanıp amaç proje çıktıları ilişkilendirilmelidir. Çok uzun veya çok kısa olmamalıdır. 25

26 Konu/Kapsam Bölümü Proje konusunun mevcut bilim ve teknolojideki yeri açıkça ortaya konulmalıdır. Gerekli literatür taramasıyla desteklenerek net olarak anlatılmalıdır. Amaç ile ilişkisi açıklanmalıdır. Konuyla ilgili görsel materyallerden faydalanılmalıdır. Gereksiz kitabi bilgi verilmemelidir. Literatür Özeti Bölümü Konu hakkında literatür özetlenmeli ve yapılacak çalışmanın literatüre ne katacağı son bölümde açıklanmalıdır. Güncel literatüre yer verilmeli, etki faktörü yüksek dergilerden, önemli kitaplardan, varsa meta analizlerden faydalanılmalıdır. Literatür özeti ham liste biçiminde olmamalıdır. Kaynaklarla metin ilişkilendirilmeli ve kaynak listesi metnin sonuna eklenmelidir. 26

27 Özgün Değer Bölümü Projenin özgünlüğünü oluşturan hususlar net açıklanmalıdır. Hipotezler araştırma konusunu incelemek için çok iyi düşünülmüş ve alternatifler göz önüne alınmış olmalıdır. Projenin bilimsel ve teknolojik liyakati çok iyi vurgulanmalıdır. Yenilikçi bir öneri, ama bunu uygulayamayacağız. Çünkü böyle bir şeyi daha önce hiç denemedik. Yöntem Bölümü Amaç ve proje kapsamına uygun yöntemler seçilmelidir. Araştırmanın tasarımı/yaklaşımları ile uyumlu olarak incelenmek üzere seçilen parametreler, uygulanacak yöntem ile kullanılacak materyaller, yapılacak ölçümler (ya da derlenecek veriler) ve kurulacak ilişkiler, ayrıntılı biçimde anlatılmalıdır. Disiplinler arası çalışmalarda iş paketleri uygun bir düzende sıralanmalı ve ilişkilendirilmelidir. Yapılacak istatistiksel çalışmalar (ön analizler ve belirlenen yöntemler) mutlaka anlatılmalıdır. Varsa ilgili görseller ile zenginleştirilmelidir. 27

28 Yapılabilirlik Bölümü (Ekip/Ekipman Yönünden) Öneren kuruluşta var olup da projede kullanılacak olan altyapı/ekipman olanakları belirtilmelidir. Araştırma grubunun altyapısı, bilgi birikimi ve önerilen proje süresini aşabilecek ifade, vaat ve iş paketlerinden kaçınılmalıdır. Yaygın Etki / Katma Değer Bölümü Projenin gerçekleştirilmesi sonucunda, Ulusal ekonomiye ve bilimsel birikime katkısı, Toplumun sorunlarına çözüm üretme potansiyeli, Sonuçlarından kimlerin ne şekilde yararlanabileceği, Evrensel veya yerel düzeyde olma özelliği, Uluslararası alanda Türkiye nin öncü konuma gelmesine katkısı, Ülkenin bilimsel ve teknolojik araştırma gücüne, bilim insanı yetiştirilmesi ve yeni projeler üretme potansiyeli yeterince açıklanmalıdır. 28

29 Çalışma Takvimi Projede yer alacak başlıca iş paketleri ve bunlar için önerilen zamanlama, İş Zaman Çizelgesi halinde verilmelidir. Projenin belli başlı aşamaları ve bunlardan her birinin ne zaman gerçekleşeceği, bu aşamalarda görev alacak proje personeli ve iş tanımları ek sayfa kullanılarak ayrıntılı olarak yazılmalıdır. Örnek bir Çalışma Takvimi Başarı Ölçütleri ve B Planı Hangi işlemlerin, ne ölçüde gerçekleştirilmesi durumunda projenin tam anlamıyla başarıya ulaşmış sayılabileceği ölçütlerle belirtilmelidir. Bu ölçütler açık olarak sıralanmalıdır. Ölçütlerden her birinin önem derecesi açıklanmalıdır. Ölçütlerin tümünün gerçekleştirilememesi durumunda, başarı oranı belirlenmesine yardımcı olabilecek ipuçları verilmelidir. Projenin önerildiği şekilde yürütülmesini önemli ölçüde aksatan öngörülmemiş gelişmelerle karşılaşılması durumunda başvurulacak "B Planı" mutlaka ana hatlarıyla açıklanmalıdır. 29

30 Bütçe ve Gerekçesi Bütçe gerekçenizi oluştururken proje faaliyetleriyle ilişkisi gösterilmelidir. Bütçenizin gerekçesi iyi açıklanmalı ve belgelendirilmelidir. (proforma fatura, teknik şartname,vb) TÜBİTAK tan Talep Edilen Bütçe Tablosunda mal ve hizmetlerin bedelleri KDV dahil olarak yazılmalı Yurtdışı alımlar için temin edilecek proforma faturalar FOB (Free On Board) olarak fiyat alınmalıdır. Eğer varsa, öneren ve destekleyen diğer kuruluş katkıları anlatılmalı; ayrıca, kuruluş yetkililerinin destek sözü veren mektupları eklenmelidir. Bütçe ve Gerekçesi Açıkça Belirtilmelidir Bütçe tabloları (Genel Bütçe tablosu ve TÜBİTAK tan Talep Edilen Bütçe Tablosu) birbirleriyle uyumlu olmalıdır. 30

31 Bütçe Tutarlı Olmalıdır Bütçe tabloları (Genel Bütçe tablosu ve TÜBİTAK tan Talep Edilen Bütçe Tablosu) birbirleriyle uyumlu olmalıdır. Faydalı Bilgiler İdeal Proje hazırlama süreci ortalama 3 6 ay olmalıdır. Proje metninin hazırlanması ve nihai hale getirilmesi için yaklaşık 6 haftalık bir süreye ihtiyaç vardır. Projenin yazımı başvurudan mümkünse en az 1 ay önce bitirilmeli, proje ekibi ve varsa aynı konuda çalışan ekipler proje önerisini başvuru öncesi birkaç defa okumalıdır. 31

32 ARBİS, TARABİS, PYS, ARDEB PTS ve Projeler Veritabanı TÜBİTAK Ulusal Araştırma Altyapısı Bilgi Sistemi (TARABİS) TÜBİTAK Araştırmacı Bilgi Sistemi (ARBİS) TÜBİTAK Panel Yönetim Sistemi (PYS) pts.tubitak.gov.tr TÜBİTAK ARDEB Proje Takip Sistemi (ARDEB PTS) TÜBİTAK Destekli Projeler Veritabanı Unutmayın.. Hakemler, kendilerine ne sunduysanız onu değerlendireceklerdir. 32

33 Başvuru ve evrak teslim tarihlerini son güne bırakmayın Dönem (online) başvurularında; Son gün (8 Mart) başvuruların %60 ı alınmıştır. Son hafta için bu oran %92 dir. Bitirirken.. Proje sunmak ve yürütmek bir eğitim ve tecrübe gerektirmektedir, önce küçük bütçeli ve kısa süreli projelerle başlanabilir. Reddedilen projelerinizi ortak hakem raporu doğrultusunda revize edip tekrar gönderin ve asla duygusal davranmayın. Proje sahibi olmak için artık vakit kaybetmeyin 33

34 TEŞEKKÜR EDERİM Fatih Sinan ESEN TÜBİTAK Araştırma Destek Programları Başkanlığı Eğitim, Tanıtım ve Program Değerlendirme Müdürlüğü 34