Kendi kendini temizleyen boyalardan,
|
|
- Ahmet Cumali
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 12 Yrd. Doç. Dr. Mehmet BAYINDIR K a p a k Bilkent Üniversitesi Fizik Bölümü Ulusal Nanoteknoloji Araflt rma Merkezi Nanoteknoloji hayat m zda Kendi kendini temizleyen boyalardan, kirlenmeyen kumafllara; kanserli hücrelerin vücuda zarar vermeden öldürülmesinden, günlerce etkisini kaybetmeyen kremlere; tek flarbon mikrobunu bile alg layabilen sensörlerden, bakterileri öldürdü ünden dolay kokmayan çoraplara ve mikrop bar nd rmayan buzdolaplar na kadar hayat m za girmeye bafllayan nanoteknoloji yeni bir teknoloji devrimi olarak alg lan yor. Önümüzdeki y llarda nanoteknolojinin birçok alan için ne kadar vazgeçilmez oldu u daha iyi anlafl lmaya bafllanacakt r. Özellikle sa l k, savunma, tekstil, enerji, elektronik ve fotonik gibi alanlarda elde edilecek katma de eri yüksek ürünler insano lunun hayat n kolaylaflt racakt r. Kendi kendini temizleyen boyalardan, kirlenmeyen kumafllara; esnek ama daha dayan kl betondan, elmas kadar sert kaplamalara; kanserli hücrelerin vücuda zarar vermeden öldürülmesinden, günlerce etkisini kaybetmeyen kremlere; tek flarbon mikrobunu bile alg layabilen sensörlerden, bakterileri öldürdü ünden dolay kokmayan çoraplara, ve mikrop bar nd rmayan buzdolaplar na kadar hayat m za girmeye bafllayan nanoteknoloji yeni bir teknoloji devrimi olarak alg lanmaktad r. Sonuçlar itibariyle global ekonomiyi etkileme potansiyeline sahip nanoteknoloji henüz geliflme evresindedir. Beklentiler nanoteknolojinin önümüzdeki y l içerisinde geliflmesini tamamlay p insano lunun hayat na mucizevi olas l klarla birlikte girmesidir. Nanoteknoloji bir yandan eski teknolojilere yeni bak fl aç lar getirirken di er yandan da, daha önemli ve kritik olan, önceleri olanaks z gibi gözüken yeni teknolojilere ve uygulamalara kap aralam flt r. Örnek olarak, malzemelerin özellikleri, nanoteknoloji sayesinde daha iyi anlafl lm fl, dolay s yla bu malzemelerin kullan ld uygulamalarda belirgin iyilefltirmeler gözlenmifltir. Öte yandan, nano düzeyde ifllevsellefltirilmifl nano parçac klarla kanserli dokular n yok edilmesi nanoteknolojiyle olanakl hale gelmifltir. Nanoteknolojinin disiplinleraras bir bilim dal olmas ; farkl alanlara hakimiyeti, farkl disiplinlerdeki bilim adamlar - n n ortaklafla çal flmalar n beraberinde getirdi i gibi, sonuçlar itibariyle birçok alan temelden etkileme potansiyeli var-
2 13 d r. Di er yandan, nanoteknoloji araflt rmalar n n pahal olmas ulusal merkezlerin ve enstitülerin kurulmas n zorunlu k lm flt r. Geliflmifl birçok ülkede bu ulusal nanoteknoloji mükemmeliyet merkezleri, nanoteknoloji araflt rmalar n ülke sath na yayarak h zl bir geliflme göstermesine önderlik etmifllerdir. Araflt rma merkezleri ve enstitüler çevresinde kurulan nanoteknoloji flirketleri, akademik camiayla olan yak n etkileflmeleri nedeniyle k sa süre içerisinde birçok nanoteknoloji ürününü piyasaya sürmüfllerdir. Yandaki grafikten de görüldü ü gibi, nanoteknoloji araflt rmalar iki konuda, malzeme ve t p, h zl bir geliflme göstermifltir. K sa vadede, insanl n hizmetine sunulacak ürünlerin bu alanlarda olmas beklenmektedir. Nano-sa l k Son y llar n en önemli t bbi problemlerinden birisi de vücuttaki kanserli hücrelerin, sa l kl dokulara zarar vermeden, yok edilmesinin sa lanmas d r. Ayr ca anti tümör terapiler için ba fl kl k sisteminin harekete geçirilip kanserli hücreleri yok etmesini sa lamak da çok önemlidir. Kemoterapi, kanserli hücreleri yok ederken ayn zamanda sa l kl dokulara da zarar vermektedir. Bundan dolay birçok hastan n tedavi boyunca uygulanan yöntemlerin yan etkilerinden dolay rahats zl klar büyük bir sorun oluflturmaktad r. Ulusal Nanoteknoloji Araflt rma Merkezi (UNAM) nanobiyoteknoloji grubundan Yrd. Doç. Dr. hsan Gürsel ve meslektafllar taraf ndan gelifltirilen yeni bir yöntem, hem kanserli dokular n tamamen öldürülmesine hem de ba fl kl k sisteminin uzun süre alarmda kalmas na olanak sa lam flt r. Nanometre boyutlar ndaki kesecikler içerisine yerlefltirilen baz nükleik asitler, ba fl kl k sistemini alarma geçirip kanserli dokular ortadan kald rabilmektedir. Kanserli farelerde yap lan deneylerde, bu lipozamal nanokeseciklerin etkisiyle yüzde 91 oran nda tümörden yoksun fareler elde edilmifltir. Bu sonuçlar, kanser afl s yapma yolunda çok önemli bir dönüm noktas olarak bilim literatürüne girmifltir. Nano-savunma Nanoteknolojinin k sa vadede en önemli askeri uygulamalardan birisi asker kay plar n n azalt lmas için ak ll üniformalar n tasarlan p üretilmesidir. Günümüzde, bir askerin, ihtiyac olacak bü- Önümüzdeki y llarda nanoteknolojinin birçok alan için ne kadar vazgeçilmez oldu u daha iyi anlafl lmaya bafllanacakt r. Özellikle sa l k, savunma, tekstil, enerji, elektronik ve fotonik gibi alanlarda elde edilecek katma de eri yüksek ürünler insano lunun hayat n kolaylaflt racakt r. Yaz m z n geri kalan k sm nda, yukar da sözü edilen alanlardaki seçilmifl baz önemli geliflmelerden bahsedilecektir. UNAM nanobiyoteknoloji grubu üyesi Yrd. Doç. Dr. hsan Gürsel ve meslektafllar n n kansere karfl afl gelifltirme çal flmalar ndan bir örnek.
3 14 olmufl ve savafl meydanlar nda askerin hayat n kolaylaflt rmaya bafllam flt r. Baflka önemli bir konu nanoteknoloji tabanl sensörlerdir. Bir flarbon mikrobu askerin vücuduna girdi inde k sa süre içerisinde tedavi edilmezse ölüme neden olabilir. Fakat ortamda çok az say - da bulunan flarbon mikrobunun tespit edilmesi son derece zordur. flte bu aflamada nanosensörler devreye girmekte, di er sensörlere göre sahip oldu u ultra duyarl l k sayesinde tek molekülü bile alg layabilmektedir. Nano-enerji Ak ll askeri üniforma. Her türlü tehlikeyi önceden hisseden ve askeri yönlendiren üniformalar, hem rahatl klar hem de fonksiyonlar yla tam bir teknoloji harikas d r. tün donan m yan na almas durumda yükü 50 kilograma yaklaflmaktad r. Bu yük askerin hareket kabiliyetini ciddi bir flekilde azaltmaktad r. Son zamanlarda yap lan çal flmalarla ak ll elbise üretilmesinde ümit verici sonuçlar elde edilmifltir. Amerika Birleflik Devletleri nin Boston flehrinde 2000 y l nda hayata geçirilen MIT Askeri Nanoteknoloji Enstitüsü, 15 y l içerisinde askeri üniformalar nanoteknoloji sayesinde ak ll hale getirmeyi planlamaktad r. Esnek ve y kanabilen nanosensörlerin ve ayg tlar n kumafl içerisine entegre edilmesiyle, üniformalar yeni boyutlar kazanacakt r; üniforma art k görecek, duyacak, hissedecek, komut verecek, ve enerji üretecek hale gelecektir. Burada vurgulanmas gereken önemli bir nokta fludur ki; nanoayg tlar n boyutlar o kadar küçük olacak ki, elbiseyi giyene herhangi bir zorluk getirmeyecektir. Kimyasal ve biyolojik ajanlar tespit edebilecek bu ak ll üniforma, ayn zamanda kalbi duran askere kalp masaj yaparak onu hayata geri döndürebilecektir. Savafl meydan nda yaralanan askere ait bütün bilgileri kablosuz hatla merkeze bildirebilecek, gerekti inde k - sa süre içerisinde gerekli müdahalenin yap lmas na olanak sa layacakt r. Üniforma gerekti inde çok sert bir z rha dönüflebilece i gibi, askerin ihtiyac olacak enerjiyi güneflten sa layacakt r. Baz lar n hayal bile edemedi imiz bu araflt rmalar nanoteknoloji sayesinde gerçek Suyu sevmeyen (iten) kumafllardan üretilmifl tekstil ürünlerinde kirlenme engellenmifl, dolay s yla y kama ve tekrar ütüleme ihtiyac en aza indirilmifl olacakt r. Böylece su sarfiyat azalacak, hatta belirli bir süre sonra çamafl r makinelerine bile gereksinim kalmayacakt r. Günümüzün en önemli küresel sorunlar ndan birisi hiç kuflkusuz h zla artan enerji-yak t tüketimidir. K sa sürede çözüm bulunamazsa, 50 y l içerisinde yeryüzündeki do al kaynaklar n tükenmesi beklenmektedir. Ayr ca bu yak tlar n çevreye verdi i zarar baz bölgelerde ciddi sorunlar oluflturmaya bafllam flt r. G8 ülkeleri baflkanlar toplant s nda hidrojen enerjisi hep gündem maddesi olmufltur. Bu nedenle geliflmifl ülkelerde yeni enerji kaynaklar üzerine yap lan araflt rmalara ciddi destekler verilmektedir. Bu çal flmalar içerisinde en önemlisi hidrojen enerjisidir; hidrojenin yüksek yo unlukta ve güvenli bir flekilde depolanmas d r. ABD Enerji Bakanl depolama oran n n yüzde 6 y geçmesi durumunda hidrojen enerjisi ile çal flan otomobillerin kullan lmas n n verimli olaca- n belirtmifltir. Fakat, hidrojenin yüksek yo unlukta depolanabilmesi birçok aç - dan zordur. UNAM direktörü Prof. Dr. Salim Ç rac ve araflt rma grubunun ABD'de Dr. Taner Y ld r m (NIST) ile birlikte yapt klar çal flmalarda geçifl elementleri (Pt, Pd, Ti, V,...) ile ifllevlefltirilen nanotüpler ve moleküllere çok yüksek kapasitede hidrojen depolanabilece ini göstermeleri gelece in yeni enerji kaynaklar ve katalizörleri için büyük ümit vermifltir. Yüksek performansl bilgisayarlar kullan larak modellenen bu yeni hidrojen depolama yönteminde, titanyum atomlar karbon nanotübün yüzeyine ba lanabilmektedir.
4 15 Ç rac ve meslektafllar n n geçen y l yapt klar bir çal flmayla rekor say lan yüzde 8 depolama oran na ulafl lm flt r. Hidrojenin karbon nanoyap lara atomik ba larla ba lanarak depolanmas üzerine kurulu bu yeni yöntem geçen y l çok ilgi çekmifl, dünya genelinde haber konusu olmufltur. Dünyaca ünlü bir fizik dergisinin 1 Aral k 2006 say s nda ç kan makalelerinde, Ç rac ve ekibi kendilerine ait olan hidrojen depolama rekorunu yüzde 14 e ç karmay baflard klar n anlatm fllard r. Bu buluflun, gelece in otomobillerinde kullan lacak verimli yak t hücreleri ve katalizörlerinin tasar m nda kullan lmas düflünülmektedir. Nano-tekstil 19. yüzy l bafllar nda geliflmeye bafllayan tekstil endüstrisi nanoteknoloji sayesinde yeni bir döneme girmeye haz rlanmaktad r. Tekstilde kullan lan malzemelere nanometre boyutlar nda farkl özellikler kazand r lmas çok önemli geliflmelere yol açacakt r. Örnek olarak, çorap ipli inin gümüfl nanoparçac klar ile katk land r lmas, çorap içerisinde bakteri ve mikrop bar nmas n engelleyece inden koku oluflumunu önlemifl UNAM direktörü Prof. Dr. Salim Ç rac ve meslektafllar yapt klar çal flmalarla rekor seviyede hidrojen depolama kapasitesi elde etmifllerdir. Araflt rma sonuçlar dünyaca ünlü fizik dergisine kapak olmufltur. olacakt r. Suyu sevmeyen (iten) kumafllardan üretilmifl tekstil ürünlerinde kirlenme engellenmifl, dolay s yla y kama ve tekrar ütüleme ihtiyac en aza indirilmifl olacakt r. Böylece su sarfiyat azalacak, hatta belirli bir süre sonra çamafl r makinelerine bile gereksinim kalmayacakt r. Gelece in ak ll giysileri birçok fonksiyonu üzerlerinde tafl yacaklar. Nanomalzemeler kullan larak daha önce hayal bile edemedi imiz çok çeflitli fonksiyonlara sahip kumafllar elde edilmektedir. Üzerine bir bardak meyve suyu dökülen pantolonumuzun sahip oldu u suyu itme özelli i kirlenmesine mani olmaktad r. Yak n bir gelecekte, giydi imiz tiflört, üzerindeki nanosensörler sayesinde kalp at fllar m z, vücut s m z ve kan flekerimizi düzenli kontrol ederek, istenmeyen bir durum oldu unda bizleri veya kablosuz bir hatla doktorumuzu haberdar edebilecektir. MP3 çalar m z, elbisemizin güneflten elde etti i enerji ile çal flsa veya cep telefonlar m z elbisemiz flarj etseydi ne güzel olurdu de il mi? Son y llarda her alan etkilemeye bafllayan nanoteknolojiden tekstil endüstrisi de nasibini alacakt r. Katma-de eri yüksek nanoteknoloji tabanl ak ll tekstil ürünleri, en önemli ihracat kayna m z olan tekstil endüstrisine soluk ald rabilir.
5 16 Fotonik kristaller, dielektrik veya metalik malzemelerin, bir-, iki-, veya üç-boyutta periyodik olarak düzenlenmesiyle elde edilir. çerisinde farkl dalga boylar - n bar nd ran bir fl k demeti, fotonik kristaller üzerine düflürüldü ünde, belirli dalga boyu aral ndaki fl k, kristal içerisine girememekte ve fotonik kristal yüzeyinden tamamen geri yans maktad r. Ayr ca, k z l-ötesi fl n fotonik kristal fiberler içerisinde hapsedilerek ilerlemesinin sa lanmas yla, kanserli dokular n vücut içerisinde lazerle yak larak yok edilmesinden, fiber tabanl lazerlere kadar birçok yeni uygulama sahalar aç lm flt r. Nanofotonik yap larda fl n hareketinin kontrol edilebilmesi ve fl n özelliklerinin de ifltirilebilmesi bilimsel ve teknolojik birçok uygulaman n önünü açm flt r. Nano-elektronik nsan beyninin, birbirleriyle etkileflimli milyarlarca nöron bar nd rd düflünülürse ne kadar karmafl k ve muazzam bir yap ya sahip oldu u anlafl l r. Beynin fonksiyonunun anlafl labilmesi için nanometre boyutlar nda nöronlardaki fiziksel etkileflmeleri araflt rmam z gerekmektedir. Öncelikle mekanizmay anlayabilmek için, nöron boyutlar nda ayg tlara gereksinimimiz oldu u aç kt r. Tek bir flarbon mikrobu, k sa süre içerisinde tespit edilip etkisiz hale getirilmezse insan öldürebilir; ama nanometre boyutlar ndaki mikrop nas l alg lanacak? Beyinde körlü e neden olan hasarl bölgenin tespit edilip tamir edilmesi devrimsel bir geliflme olacakt r, ama o kadar küçük nöronu nas l tamir edersiniz veya onun yerine insan yap m bir ayg t yerlefltirirsiniz? Son y llarda geliflmekte Hepsi-optik devreler gelece in iletiflim hatlar nda çok önemli bir rol alacaklard r. Tavus kuflu bütün çekicili ini tüylerindeki nanofotonik kristallere borçlu. Nano-fotonik Elektronlar n hareketinin yar iletken kristallerde kontrol edilmesi, yeni bir teknoloji devrimine yol açm flt r; ve bu teknoloji sayesinde insano lunun yaflam inan lmaz ölçüde kolaylaflm fl; bilgisayar, CD çalar gibi bir çok elektronik alet hayat m za girmifltir. Fakat elektronlar aras ndaki etkileflmeler ve elektronlar n düflük h zlara sahip olmalar, bilim adamlar n yeni aray fllara itmifltir y l nda periyodik fotonik yap larda fl n yasak banda sahip oldu unun gösterilmesi, fl n hareketinin kontrol edilmesinde bir ç r açm flt r. Fotonlar ( fl k kuantalar ) hem birbirleriyle etkileflmemekte hem de elektronlara göre binlerce kat daha yüksek h zlara sahip olmaktad rlar. Dolay s yla, hepsi-optik devrelerin, elektronik devrelere göre çok daha h zl çal flaca ndan, yak n bir gelecekte elektronik ça n n yerini fotonik ça a b - rakmas beklenmektedir. Sürtünme, afl nma ve korozyonun neden oldu u toplam ekonomik kay plar, ülkelerin y ll k gayrisafi milli has lat n n yüzde 4 üne denk gelmektedir. Bu nedenle birçok ülke sürtünme ve afl nman n neden oldu u kay plar n azalt lmas na yard mc olacak yeni nanomalzemelerin araflt r lmas na kaynak aktarmaktad r.
6 17 olan nanoteknoloji-biyoloji beraberli i insano lunun birçok çözülmez gibi görünen problemlerini çözmeye bafllam flt r. Canl memeli nöronlar n n aksonlar ve dentritleri boyunca iletilen sinir sinyallerini saptamak, güçlendirmek veya zay flatmak (yani beyin faaliyetlerinin elektro fizyolojik ölçümünü sa lamak) için gelifltirilen incecik silisyum nanoteller, nanoteknoloji ve nörobilim aras nda yepyeni bir etkileflim alan oluflturacak. nsan beyni flafl rt c boyutta genifl ve karmafl k bir flebeke. Her biri di er nöronlarla neredeyse 10 bin ba lant s olan yaklafl k 100 milyar nörondan oluflan muazzam bir a. Bir nöronlar a kendisi ile ayn büyüklü e sahip elektronik bir a dan daha üstün ifller yapabilir. Hatta biyolojik beyin halihaz rda görkemli ifllevler icra ediyor. Bir tek flarbon mikrobunu bile hissedebilecek nanoayg tlar. Beyin faaliyetlerinin elektro fizyolojik ölçümü, bir tek nöronda ve nöron a lar nda sinyal iletiminin anlafl lmas nda oldukça önemlidir. Yukar da da belirtildi i üzere biyolojik beynin muazzam bir a olmas, elektronik olarak taklit edilmesi durumunda oldukça ifllevsel sistemlerin gelifltirilmesine olanak tan maktad r. Nano-malzemeler Yak n bir gelecekte ak ll yüzeyler hemen her yerde karfl m za ç kacak. Suyu itti inden dolay silecekleri gerektirmeyen otomobil camlar, bu ulanmayan banyo aynalar ve araç iç camlar, kendi kendini temizleyen bina d fl cepheleri, t - kanmayan stent çeperleri, yosun ve deniz hayvanlar n n yap flamad gemi d fl yüzey boyalar, ve sürtünmesiz yüzeyler akl m za ilk gelen ak ll yüzeylerin uygulamalar ndan baz lar. Bu uygulamalar n ekonomiye katk s milyarlarca dolar dolay nda olacakt r. Ak ll nanoyap lar ve nanomalzemeler canl lar n hayat n kolaylaflt rd gibi insano lunun da hayat n kolaylaflt rmaktad r. Suyu seven (süperhidrofilik) ve suyu iten (süperhidrofobik) yüzeyler bir çok kritik uygulamada kullan lmaktad r. Yer kürenin dörtte üçünün suyla kapl olmas n n yan s ra suyun insanlar için hayati bir önemi olmas da onu hayat m z n her safhas na sokuyor. leride giysiler, camlar, betonlar, boyalar, elektronik aletler, iç ve d fl cephe kaplamalar, d fl etkenlere maruz kalacak ve temiz kalmas n istedi imiz herfley süperhidrofobik ve süperhidrofilik parçac klar içerecek ya da tamamen bunlarla kaplanm fl olacakt r. Reaksiyonlar bu yüzeylerde gerçeklefltirilerek daha yüksek verim sa lanabilir. Sürtünmeden dolay kaybolan
7 18 enerji minimuma indirilebilir ve böylelikle yak ttan da tasarruf sa lanabilir. Sürtünme, afl nma ve korozyonun neden oldu u toplam ekonomik kay plar, ülkelerin y ll k gayrisafi milli has lat n n yüzde 4 üne denk gelmektedir. Bu nedenle birçok ülke sürtünme ve afl nman n neden oldu u kay plar n azalt lmas - na yard mc olacak yeni nano-malzemelerin araflt r lmas na kaynak aktarmaktad r. ABD Enerji Bakanl, bu alanda yap lan Ar-Ge faaliyetlerine y ll k 100 milyon dolar n üzerinde yat r m yapmaktad r. En düflük sürtünme katsay s na sahip maddelerden birisi de bor nitrürdür. Ülkemizin bor madenleri aç s ndan zengin olmas ndan dolay, bor tabanl malzemelerin araflt r lmas stratejik bir önemdedir. Nano-ekonomi Geliflmifl ülkelerde ekonomi, genel itibariyle üniversiteler ve araflt rma merkezlerindeki bilimsel çal flmalardan beslenmektedir. Dolay s yla ABD de yüksek teknoloji flirketleri üniversiteler etraf nda kümelenmekte ve bu flirketler dünya ekonomisine yön vermektedirler. Son y llarda kritik say labilecek ürünlerle nanoteknoloji ön plana ç kmaya bafllam flt r. Örnek olarak, kalp damarlar n n iç çeperine kan n yap fl p katman oluflturamad, dolay s yla t kanmayan stentler bütün dünyaya sat lmaktad r. Boston ve çevresinin en büyük gelir kayna olan bu ürünün sahip oldu u katma de er dolay s yla ekonomiye katk s ders kitaplar na konu olmufltur. 15 y l içerisinde nanoteknoloji tabanl ürünlerin piyasa de erinin 3 trilyon dolar olmas beklenmektedir. Nanoteknolojiyi kritik alan olarak görüp bugün yat r m yapan ülkeler, k sa süre içerisinde meyvelerini toplamaya Üretim maliyeti 10 YTL yi geçmeyen kalp damarlar na tak lan bir stent için YTL ödeyen bir çiftçimiz, 7 ton kiraz ihraç ederek bu paray denklefltirebilir. Ülkemizin ba ms zl, ekonomik kalk nm fll m z ve gelecek nesillerin refah, nanobilim ve nanoteknolojide gelece imiz seviye ile do rudan orant l d r. bafllayacakt r. Bu ülkelerden biri olan srail, bu teknolojinin önemini y llar öncesinden kavram fl gerekli altyap lar n ve insan gücünü haz rlam flt r. Bu yat r mlar neticesinde 45 nanoteknoloji flirketi kurulmufl ve katma de eri yüksek ürünlerle nanoteknoloji pazar nda yerlerini alm fllard r. Ülkemizde, y ll k ortalama 3.5 milyar ABD dolar n bulan kaçak akaryak t sorununu çözmek için aç lan ihaleyi srail li bir firma kazand. Çok ucuza üretilebilen moleküler akaryak t marker dan flirketin y ll k kazanc 25 milyon YTL yi bulacak. Art k bilim ve teknoloji politikam zda bir paradigma de iflikli ine gitme zaman gelmifltir. Teknoloji transferinden vazgeçip, ihtiyac m z olan teknolojiyi ortaya ç karacak bilimi kendimiz, ülkemizde üretmek zorunday z. Bafl döndürücü bir h zla ortaya ç kan ve geliflen yeni teknolojilere yapt m z araflt rmalarla katk sa lamal y z. Yak n, orta ve uzun vadede sonuçlar alabilece imiz kritik alanlar belirlenmeli (bu alanlar n bafl nda nanoteknoloji gelmektedir), kaynaklar n ayr lmas nda bu alanlara öncelik verilerek, gereksinimimiz olan beyin gücü ve altyap haz rlanmal d r. Aksi takdirde, yüksek teknolojiye ödedi imiz miktar gittikçe artacak, ülkemizin kaynaklar yetersiz hale gelerek gün geçtikçe daha fakir bir ülke haline gelece iz. Üretim maliyeti 10 YTL yi geçmeyen kalp damarlar na tak - lan bir stent için YTL ödeyen bir çiftçimiz, 7 ton kiraz ihraç ederek bu paray denklefltirebilecektir. Devaml kullanmak zorunda oldu umuz bir kutu kanser ilac n almak için her seferinde 5 buzdolab satmak zorunda kalaca z. Ülkemizin ba ms zl, ekonomik kalk nm fll m z ve gelecek nesillerin refah, nanobilim ve nanoteknolojide gelece imiz seviye ile do rudan orant l olacakt r. sabetli ve kararl bir bilim politikas, altyap n n tamamlanmas ve insan gücünün yetifltirilmesi, k s tl olan kaynaklar n iyi de erlendirilmesi, müflterek çal flmalar n teflvik edilmesi, spin-off yöntemiyle kurulan yeni flirketlerin ekonomiye katk sa lamas, bu zorlu yolda baflar m z n temel itici güçleri olacakt r.
NANO MALZEMELER NANOTEKNOLOJİ NEDİR?
NANO MALZEMELER NANOTEKNOLOJİ NEDİR? Midget-çok küçük anlamına gelen Yunanca bir kelimeden türeyen nano bir ölçü birimi ön ekidir ve milyarıncı parçayı gösterir. Ancak genel olarak söylenecek olursa, nanoteknoloji
DetaylıNANOTEKNOLOJİ DEVRİMİ GELİYOR. Doç. Dr. Mehmet Bayındır
NANOTEKNOLOJİ DEVRİMİ GELİYOR Doç. Dr. Mehmet Bayındır Belki farkındasınız, son yıllarda nano bir çok alanda hayatımıza girmeye başladı. Önüne veya sonuna geldiği kelimeye ilgi çekici bir mana kazandırıyor.
Detaylı2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL
2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU
DetaylıUygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler
Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba
Detaylıwww.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar
www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz
DetaylıAnimasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi
Otomasyon Sistemleri E itiminde Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Murat Ayaz Kocaeli Üniversitesi Teknik E itim Fakültesi, Elektrik E itimi Koray Erhan Kocaeli Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,
DetaylıMehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü
Nükleer Santrallerde Enerji Üretimi ve Personel E itimi Mehmet TOMBAKO LU* Girifl Sürdürülebilir kalk nman n temel bileflenlerinden en önemlisinin enerji oldu unu söylemek abart l olmaz kan s nday m. Küreselleflen
DetaylıMALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z
MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z Nisan 2010 ISBN 978-9944-60-631-8 1. Bask, 1000 Adet Nisan 2010 stanbul stanbul Sanayi Odas Yay nlar No: 2010/5 Araflt rma fiubesi Meflrutiyet
DetaylıÜN TE V SOSYAL TUR ZM
ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S
DetaylıMerkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar
Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H
Detaylıstanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye
215 ROMANYA LE BULGAR STAN IN AB YE EKONOM K ENTEGRASYONU Yrd. Doç. Dr. Mesut EREN stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 1. Girifl Avrupa Birli i nin 5. ve son genifllemesi 2004 y l nda 10 Orta ve Do u
DetaylıMeriç Uluşahin Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili. Beşinci İzmir İktisat Kongresi
Meriç Uluşahin Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili Beşinci İzmir İktisat Kongresi Finansal Sektörün Sürdürülebilir Büyümedeki Rolü ve Türkiye nin Bölgesel Merkez Olma Potansiyeli 1 Kasım
DetaylıNTERNET ÇA I D NAM KLER
Mustafa Emre C VELEK NTERNET ÇA I D NAM KLER www.internetdinamikleri.com STANBUL-2009 Yay n No : 2148 letiflim Dizisi : 55 1. Bas m - stanbul - Haziran 2009 ISBN 978-605 - 377-066 - 4 Copyright Bu kitab
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ
DetaylıMilli Gelir Büyümesinin Perde Arkası
2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde
DetaylıDünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz
Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz Rakamlarla Sektörümüz: 3 kıtadan 77 ülkeye doğrudan hizmet götüren, Toplam Yatırımı 5 Milyar Doları aşan, Yan sektörleri ile birlikte yaklaşık
Detaylıönce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir
önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir 2002 May s ay nda yap lan Birleflmifl Milletler Çocuk Özel Oturumu öncesinde tüm dünyada gerçeklefltirilen Çocuklar çin Evet Deyin kampanyas na Türkiye
DetaylıBaşbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü 07.03.2012 06:18
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/03/201203... 1 of 5 6 Mart 2012 SALI Resmî Gazete Sayı : 28225 Atatürk Üniversitesinden: YÖNETMELİK ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ ASTROFİZİK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
DetaylıKÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ
KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ 12 NİSAN 2013-KKTC DR. VAHDETTIN ERTAŞ SERMAYE PIYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Sayın
DetaylıÖncelikle basın toplantımıza hoş geldiniz diyor, sizleri sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum.
Gümrük Ve Ticaret Bakanı Sn. Nurettin CANİKLİ nin Kredi Kefalet Kooperatifleri Ortaklarının Borçlarının Yapılandırılması Basın Toplantısı 24 Eylül 2014 Saat:11.00 - ANKARA Kredi Kefalet Kooperatiflerinin
Detaylı.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina
.. 95 Türkiye ile Kazakistan: Karfl l kl Kazan mlara Dayal Bir flbirli i Bektas Mukhamejanov * Çeviren: Dr. Almagül sina Kazakistan ba ms zl n kazand ndan itibaren, d fl politika stratejisinde çok yönlü
DetaylıTürkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1
Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık
DetaylıTürkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi
Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i 3. Ödemeler Dengesi 2003 y l nda 8.037 milyon dolar olan cari ifllemler aç, 2004 y l nda % 91,7 artarak 15.410 milyon dolara yükselmifltir. Cari ifllemler aç ndaki bu
DetaylıGÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman
GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar
DetaylıT.C. BİLECİK İL GENEL MECLİSİ Araştırma ve Geliştirme Komisyonu
Rapor No:01 Rapor Tarihi: 10.03.2011 muz İl Genel Meclisimizin 01.03.2011 tarih ve 2011/33 sayılı kararı doğrultusunda 08-09-10 Mart 2011 tarihlerinde toplanmıştır. İdaremiz araç parkında bulunan makine
DetaylıGürcan Banger Enerji Forumu 10 Mart 2007
Enerji ve Kalkınma Gürcan Banger Enerji Forumu 10 Mart 2007 Kırılma Noktası Dünyanın gerçeklerini kırılma noktalarında daha iyi kavrıyoruz. Peşpeşe gelen, birbirine benzer damlaların bir tanesi bardağın
DetaylıDEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog
DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,
DetaylıBYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha
Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi Baflkent Üniversitesi T p Fakültesi Adana Eriflkin Kemik li i Nakil ve Hücresel Tedavi Merkezi, Türkiye
DetaylıMOTORLU TAfiIT SÜRÜCÜLER KURSLARINDA KATMA DE ER VERG S N DO URAN OLAY
MOTORLU TAfiIT SÜRÜCÜLER KURSLARINDA KATMA DE ER VERG S N DO URAN OLAY brahim ERCAN * 1- GENEL B LG : Motorlu tafl t sürücüleri kurslar, 5580 say l Özel Ö retim Kurumlar Kanunu kapsam nda motorlu tafl
DetaylıYÖKAKADEMİK (Yükseköğretim Akademik Arama Sistemi)
YÖKAKADEMİK (Yükseköğretim Akademik Arama Sistemi) YÖKAKADEMİK (Yükseköğretim Akademik Arama), Türk yükseköğretiminde görev yapan akademisyenlere ait kişisel akademik bilgilerin ve bilimsel / akademik
DetaylıY eni 5520 say l Kurumlar Vergisi Kanunumuz ile yeni bir kavram Kontrol
mali ÇÖZÜM 115 5520 SAYILI YEN KURUMLAR VERG S KANUNU LE GET R LEN KONTROL ED LEN YABANCI KURUM KAZANCI NE DEMEKT R? Mesut KOYUNCU Maliye Bakanl Eski Hesap Uzman A-Genel Bilgi: Y eni 5520 say l Kurumlar
DetaylıSERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL
SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL Sözlerime gayrimenkul ve finans sektörlerinin temsilcilerini bir araya
Detaylıdan flman teslim ald evraklar inceledikten sonra nsan Kaynaklar Müdürlü ü/birimine gönderir.
TÜB TAK BAfiKANLIK, MERKEZ VE ENST TÜLERDE ÇALIfiIRKEN YÜKSEK L SANS VE DOKTORA Ö REN M YAPANLARA UYGULANACAK ESASLAR (*) Amaç ve Kapsam Madde 1- Bu Esaslar n amac ; Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt
DetaylıAR& GE BÜLTEN. Enflasyonla Mücadelede En Zorlu Süreç Başlıyor
Enflasyonla Mücadelede En Zorlu Süreç Başlıyor Ahmet KARAYİĞİT Makroekonomik göstergeler açısından başarılı bir yılı geride bıraktık. Büyüme, ihracat, faizler, kurlar, faiz dışı fazla gibi pek çok ekonomik
DetaylıEVOK Güvenlik in hedefi daima bu kalite ve standartlarda hizmet sunmakt r. Hasan ERDEM R. Mustafa AL KOÇ. Yönetim Kurulu Baflkan.
EVOK Güvenlik, ülkemizde büyük ihtiyaç duyulan güvenlik hizmetlerine kalite getirmek amac yla Mustafa Alikoç yönetiminde profesyonel bir ekip taraf ndan kurulmufltur. Güvenlik sektöründeki 10 y ll k bilgi,
DetaylıUluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme
Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme 1.0. Girifl 1.1. Bu K lavuz Notunun amac ; Uluslararas De erleme Standartlar Komitesine (UDSK) üye tüm ülkelerde,
Detaylıkonacak bir veya daha fazla tek hat sayfas üzerinden sistemin daha kolay ve anlafl l r olarak izlenmesi
kwh ve/veya kvar) 2- Enerji kalitesi / devaml l izleme ve kontrol otomasyonu a. Enerji izleme ve kontrol b. Kontrol Otomasyonu / yük atma otomasyonu Not: Tüm bunlar n yan nda, makine otomasyonu, proses
DetaylıEkonomi Alan ndaki Uygulamalar ve Geliflmeler 2
Atütürk ün Dünyas Cengiz Önal Ekonomik kalk nma, Türkiye'nin özgür, ba ms z ve daima daha kuvvetli olmas n n ve müreffeh bir Türkiye idealinin bel kemi idir. Tam ba ms zl k ancak ekonomik ba ms zl kla
DetaylıTOFAfi 2007 FAAL YET RAPORU. Otomobil Sektörü ve Tofafl n Sektör çindeki Yeri
14 Sektörü ve Tofafl n Sektör çindeki Yeri 15 pazar payımız bir önceki yılın pazar payı olan %9 a göre önemli ölçüde artarak %1,4 olarak gerçekleşmiştir. Bu artış sonucu, pazardaki düşüşe rağmen otomobil
Detaylı... ANADOLU L SES E T M YILI I. DÖNEM 10. SINIF K MYA DERS 1. YAZILI SINAVI SINIFI: Ö RENC NO: Ö RENC N N ADI VE SOYADI:
2009-2010 E T M YILI I. DÖNEM 10. SINIF K MYA DERS 1. YAZILI SINAVI A 1. Plastik bir tarak saça sürtüldü ünde tara n elektrikle yüklü hale gelmesinin 3 sonucunu yaz n z. 2. Katot fl nlar nedir? Katot fl
DetaylıA N A L Z. Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2:
A N A L Z Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2: Sektör Mücahit ÖZDEM R May s 2015 Giri Geçen haftaki çal mam zda son aç klanan reel ekonomiye ili kin göstergeleri incelemi tik. Bu hafta ülkemiz
DetaylıKÜÇÜK TEKNOLOJİNİN BÜYÜK VAATLERİ
KÜÇÜK TEKNOLOJİNİN BÜYÜK VAATLERİ KÜÇÜK DÜŞÜNMEK: NANO TEKNOLOJİ Yıllar boyunca mühendislerin nesnelere ortak bir bakışı vardı : Büyük düşün! Böylece daha büyük otomobiller, daha büyük yapılar, daha büyük
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİDE EĞİTİM
YENİLENEBİLİR ENERJİDE EĞİTİM Enerjinin Önemi Enerji, Dünyamızın en önemli ihtiyaçlarından biridir. Türkiye nin son otuz yılda enerji talebi yıllık ortalama %8 artış göstermiştir.ülkemiz elektrik enerjisinin
DetaylıSeramik nedir? alfabesi 6
Seramik in alfabesi 6 Seramik nedir? Seramik, en basit tarifiyle, çok yüksek s cakl kta piflirilmifl toprak demektir. Serami in tarihi, uygarl k tarihi kadar eskidir. lk serami in Milattan Önce 6000 y
DetaylıKAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI
KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI PVD Kaplama Kaplama yöntemleri kaplama malzemesinin bulunduğu fiziksel durum göz önüne alındığında; katı halden yapılan kaplamalar, çözeltiden yapılan kaplamalar, sıvı ya
Detaylıfiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)
over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda
Detaylı1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ
1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına
DetaylıEK 2 ORTA DOĞU TEKNĐK ÜNĐVERSĐTESĐ SENATOSU 2011 YILI ÖSYS KONTENJANLARI DEĞERLENDĐRME RAPORU
EK 2 ORTA DOĞU TEKNĐK ÜNĐVERSĐTESĐ SENATOSU 2011 YILI ÖSYS KONTENJANLARI DEĞERLENDĐRME RAPORU Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 1995 yılından bu yana, hazırladığı ve titizlikle uygulamaya çalıştığı Stratejik
DetaylıYÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ
YÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ Hazırlayan: Doç.Dr. Hakan Güler Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Karlsruhe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Almanya
DetaylıSTRATEJ K V ZYON BELGES
STRATEJ K V ZYON BELGES BEYAZ K TAP S UNUfi Sivil toplum; demokrasi, insan haklar ve hukuk devleti kavramlar n n yerleflmesiyle ilgili taleplerden ekonomiyle ilgili endiflelere kadar sosyal yaflama dair
DetaylıDr. Osman DEM RC * *Özellefltirme daresi Baflkan Yard mc s
Elektrik Da t m Sektörü Özellefltirmesi 125 Elektrik Da t m Sektörü Özellefltirmesi Dr. Osman DEM RC * 03.03.2001 tarihinde yay mlanan 4628 say l Elektrik Piyasas Kanunu ile elektri in yeterli, kaliteli,
Detaylı3. SALON PARALEL OTURUM XII SORULAR VE CEVAPLAR
3. SALON PARALEL OTURUM XII SORULAR VE CEVAPLAR 423 424 3. Salon Paralel Oturum XII - Sorular ve Cevaplar OTURUM BAfiKANI (Ali Metin POLAT) OTURUM BAfiKANI - Gördü ünüz gibi son derece demokratik bir yönetim
DetaylıGALATA YATIRIM A.Ş. Halka Arz Fiyat Tespit Raporu DEĞERLENDİRME RAPORU SAN-EL MÜHENDİSLİK ELEKTRİK TAAHHÜT SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
22-11-2013 Fiyat Tespit Raporu DEĞERLENDİRME RAPORU İş bu rapor, Galata Yatırım A.Ş. tarafından, Sermaye Piyasası Kurulu nun 12/02/2013 tarihli ve 5/145 sayılı kararında yer alan; payları ilk kez halka
DetaylıOYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir.
OYUNCA IN ADI Akl nda Tut YAfi GRUBU 4-6 yafl OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir. GENEL KURALLAR Çocuklar n görsel belle inin
DetaylıYAMAÇ 5,20 MW Hidroelektrik Santrali
YAMAÇ 5,20 MW Hidroelektrik Santrali Bu doküman, Yamaç Hidroelektrik Santralinin Gold Standard prosedürlerine uygun şekilde sertifikalandırılması sürecinin bir parçası olarak hazırlanmıştır ve projeye
DetaylıÖNSÖZ. Sevgili MMKD üyeleri,
İçindekiler ÖNSÖZ... 2 GİRİŞ... 3 Genel Kurul Toplantısı... 3 Yönetim Kurulu nda Üye ve Görev Değişiklikleri... 3 MMKD Stratejik Plan Çalışması... 3 PROJELER... 4 Kapılar Müzecilere Açık Projesi... 4 Derneklere
DetaylıBalans Vanalar Termostatik Radyatör Vanalar. www.gedikdokum.com
www.gedikdokum.com Balans Vanalar Termostatik Radyatör Vanalar Is tma sistemlerinin balanslanmas sayesinde tüm sisteme do ru zamanda, gerekli miktarda debi ve dolay s yla gereken s her koflulda sa lanabilir.
DetaylıÖZEL BÖLÜM I KOJENERASYON. TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri ST ELEKTRİK-ENERJİ I NİSAN 2016
TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri 102 Hibrit Sistemlerle En Yüksek Verimlilik Hedefleniyor Derya Sakallıoğlu Yenilenebilir enerji kaynakları ile birlikte kullanılan kojenerasyon sistemleri, hibrit kojenerasyon
Detaylı2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016
2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016 Ocak 2016 Tüketici Fiyat Endeksi ne(tüfe) ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Şubat 2016 tarihinde yayımlandı. TÜİK tarafından aylık
Detaylı6. Tabloya bakt m za canl lardan K s 1 CEVAP B. 7. Titreflim hareketi yapan herfley bir ses kayna d r ve. II. ve III. yarg lar do rudur.
SES DALGALARI 1. Kesik koni biçiminde k vr lm fl bir mukavvan n dar k sm kula a tutuldu unda sesin daha iyi duyulmas sesin mukavvan n yüzeyinde çarp p yans mas n n bir sonucudur. Di erleri sesin iletimi
DetaylıİKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ
İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ 120 kinci Bölüm - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi 1. ARAfiTIRMANIN AMACI ve YÖNTEM Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi, tüketici enflasyonu, iflsizlik
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KONU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ
11. SINIF KNU ANLATIMLI 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KNU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ 2 2. Ünite 4. Konu 3. A rl k Merkezi - Kütle Merkezi A nn Çözümleri su 1. BM fiekil I fiekil
DetaylıARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.
ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARISTO 88 ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE 1. KONU 213 say l Vergi Usul Kanunu nun (VUK) 142, 143,
DetaylıÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM
ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM D YABETLE YAfiAMAK Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Diyabet,
DetaylıK atma de er vergisi, harcamalar üzerinden al nan vergilerin en geliflmifl ve
ÖZEL MATRAH fiekl NE TAB ALKOLLÜ ÇK SATIfiLARINDA SON DURUM H.Hakan KIVANÇ Serbest Muhasebeci Mali Müflavir I. G R fi K atma de er vergisi, harcamalar üzerinden al nan vergilerin en geliflmifl ve modern
DetaylıDoç. Dr. Cemal Niyazi SÖKMEN*
Yeni Nükleer Reaktörler: Tasar m Kriterleri Doç. Dr. Cemal Niyazi SÖKMEN* Girifl: Nükleer reaktörler halen dünyadaki elektrik üretiminin %16-17 sini sa lamaktad rlar. 50 y l aflk n bir geçmifle sahip nükleer
DetaylıİZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM
İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel Esaslar Amaç Madde 1- (1)Bu
DetaylıGYODER SEKTÖR BULUŞMASI 28 MAYIS 2013 İSTANBUL DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ
GYODER SEKTÖR BULUŞMASI 28 MAYIS 2013 İSTANBUL DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Gayrimenkul yatırım ortaklıklarının değerli yöneticileri, Sermaye piyasalarımızın ve basınımızın
DetaylıTÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*)
TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*) Amaç ve Kapsam Madde 1- Bu Yönetmelik, Türkiye Bilimsel
DetaylıVERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM
VERG NCELEMELER NDE YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi Son y llarda ekonomide meydana gelen olumlu geliflmelerle gayrimenkul piyasas
DetaylıMAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının
MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının bağlantıları kontrol edilir. Güz ve Bahar dönemindeki
DetaylıENFLASYON ORANLARI 03.07.2014
ENFLASYON ORANLARI 03.07.2014 TÜFE Mayıs ayında aylık %0,31 yükselişle ile ortalama piyasa beklentisinin (-%0,10) bir miktar üzerinde geldi. Yıllık olarak ise 12 aylık TÜFE %9,16 olarak gerçekleşti (Beklenti:
DetaylıHASAR TÜRLER NE GÖRE BAfiVURU ADETLER OCAK-ARALIK 2009/2010
2010 Y l nda Güvence Hesab na Yap lan lar Rekor Düzeyde Artt A. Kadir KÜÇÜK Güvence Hesab Müdürü üvence Hesab nda 2010 y l nda yap - G lan baflvurularda yüzde 111 gibi rekor bir art fl yaflan rken, toplam
DetaylıCO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?
CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.
Detaylı15-797989.qxp 10/17/08 1:19 PM Page U1. IQ8Quad. Her ortam için do ru dedektör. IQ8Quad alg lama prensipleri. Yang n alg lama teknolojisi
15-797989.qxp 10/17/08 1:19 PM Page U1 IQ8Quad Her ortam için do ru dedektör IQ8Quad alg lama prensipleri Yang n alg lama teknolojisi 15-797989.qxp 10/17/08 1:19 PM Page 2 02 03 Do ru seçim Hiçbir yang
DetaylıHÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU HUKUKİ MÜZAKERE TOPLANTILARI PROJE FİŞİ
HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU HUKUKİ MÜZAKERE TOPLANTILARI PROJE FİŞİ GİRİŞ Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) yeni yapısıyla göreve başladığı günden bugüne yargının daha etkin ve verimli bir
DetaylıDÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012. Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi
DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012 Hazırlayanlar Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi Laura D. Tyson, Kaliforniya Berkeley Üniversitesi Saadia Zahidi, Dünya Ekonomik Forumu Raporun
DetaylıProje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1
Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 18 Aral k 1979 da Birle mi Milletler Genel cinsiyet ayr mc l n yasaklayan ve kad n haklar n güvence alt na alan
DetaylıF inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme
S GORTA KOM SYON G DER BELGES mali ÇÖZÜM 171 Memifl KÜRK* I-G R fi: F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme göstermifltir. Geliflmifl ekonomilerde lokomotif rol üstlenen
DetaylıS STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER
S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER Erol LENGERL / Akis Ba ms z Denetim ve SMMM A.fi. 473 474 2. Salon - Paralel Oturum VIII - Sistem ve Süreç Denetiminde Karfl lafl lan
DetaylıBölüm 8 Tedarik Fonksiyonu
Bölüm 8 Tedarik Fonksiyonu TEDARİK FONKSİYONUNUN KAPSAMI VE İŞLETME AÇISINDAN ÖNEMİ Geniş anlamda tedarik fonksiyonu, işletmenin üretimde bulunabilmesi için ihtiyaç duyduğu üretim faktörlerinin temin edilip
DetaylıIs Büzüflmeli Ürünler 3
Is Büzüflmeli Ürünler 3 3.1 CTW-602 2:1 Is ile Daralan Makaron...20 3.2 HSR 2:1 Renkli Is ile Daralan Makaron...21 3.3 MDT-A Is ile Daralan Yap flkanl Hortum...22 3.4 HDT-A Is le Daralan Yap flkanl Hortum...23
DetaylıTasarım ve Planlama Eğitimi Neden Diğer Bilim Alanlarındaki Eğitime Benzemiyor?
Tasarım ve Planlama Eğitimi Neden Diğer Bilim Alanlarındaki Eğitime Benzemiyor? Doç.Dr. Nilgün GÖRER TAMER (Şehir Plancısı) Her fakülte içerdiği bölümlerin bilim alanına bağlı olarak farklılaşan öznel
DetaylıBURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol
BURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol 1. Giriş Bu yazıda, Bursa daki (ciro açısından) en büyük 250 firmanın finansal profilini ortaya koymak amacındayız.
DetaylıBÖLÜM 7 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI - 1
1 BÖLÜM 7 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI - 1 Belli bir özelliğe yönelik yapılandırılmış gözlemlerle elde edilen ölçme sonuçları üzerinde bir çok istatistiksel işlem yapılabilmektedir. Bu işlemlerin bir kısmı
DetaylıT ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de
KURUMLARDAN ELDE ED LEN KAR PAYLARININ VERG LEND R LMES VE BEYANI Necati PERÇ N Gelirler Baflkontrolörü I.- G R fi T ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de flirketlerce
DetaylıSİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç
SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Siirt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama
DetaylıEKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85
EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85 i Bu sayıda; 2013 Cari Açık Verileri; 2013 Aralık Sanayi Üretimi; 2014 Ocak İşsizlik Ödemesi; S&P Görünüm Değişikliği kararı değerlendirilmiştir.
DetaylıSÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com
SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını
DetaylıEmtia Fiyat Hareketlerine Politika Tepkileri Konferansı. Panel Konuşması
Emtia Fiyat Hareketlerine Politika Tepkileri Konferansı Panel Konuşması Erdem BAŞÇI 7 Nisan 2012, İstanbul Değerli Konuklar, Dünya ekonomisinin son on yılda sergilediği gelişmeler emtia fiyatları üzerinde
DetaylıD KEY T P S GORTALI YÜK AYIRICILAR
Dikey Sigortal Yük Ay r c lar Üç Faz Ayr Ayr Aç labilen FVS160 NH00 / 160A Üç Faz Birlikte Aç labilen Ç NDEK LER Özellikler Teknik Tablo Teknik Resimler 1 2 FVS2 NH1 / 2A FVS400 NH2 / 400A FVS60 NH / 60A
DetaylıPROMOSYON VE EfiANT YON ÜRÜNLER N GEL R VE KURUMLAR VERG S LE KATMA DE ER VERG S KANUNLARI KARfiISINDAK DURUMU
PROMOSYON VE EfiANT YON ÜRÜNLER N GEL R VE KURUMLAR VERG S LE KATMA DE ER VERG S KANUNLARI KARfiISINDAK DURUMU Aytaç ACARDA * I G R fi flletmeler belli dönemlerde sat fllar n artt rmak ve iflletmelerini
DetaylıTemiz Enerji Kaynaklar Uygulamalar. Pamukkale Üniversitesi Temiz Enerji Evi Örne i
Temiz Enerji Kaynaklar Uygulamalar Ege Bölgesi Enerji Forumu Pamukkale Üniversitesi Temiz Enerji Evi Örne i Eylem YILMAZ ULU, Harun Kemal Öztürk, Ahmet Y lanc, Engin Çetin, Mahmut Hekim, Görkem anl, Sinan
DetaylıTürkiye İlaç Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı Toplantısı
Türkiye İlaç Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı Toplantısı SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKAN YARDIMCISI YADİGAR GÖKALP İLHAN: -GELİŞMEKTE OLAN SAĞLIK SEKTÖRÜ VE SAĞLIĞA ERİŞİMDEKİ ARTIŞ, KAMU HARCAMALARINI
DetaylıDers 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac
Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun
DetaylıG ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl
220 ÇEfi TL ADLARLA ÖDENEN C RO PR MLER N N VERG SEL BOYUTLARI Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl Primi,Has lat Primi, Y l Sonu skontosu)
DetaylıISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler
ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler Metin TUNÇ Seçici Olun ISI' n editoryal çal flanlar her y l yaklafl k olarak 2,000 dergiyi de erlendirmeye tabi tutmaktad r. Fakat de erlendirilen
DetaylıC: Kaydırma ruleti D: Pil yuvası E: Aç/Kapa anahtarı F: Bağlantı düğmesi G: Optik hareket algılayıcısı
Ürün bilgileri Alıcı Fare Miniklavye A: Gösterge B: Bağlantı düğmesi Kurulum C: Kaydırma ruleti D: Pil yuvası E: Aç/Kapa anahtarı F: Bağlantı düğmesi G: Optik hareket algılayıcısı H: Pil yuvası I: Bağlantı
Detaylı4691 SAYILI TEKNOLOJ GEL fit RME KANUNU 4691 SAYILI KANUN
4691 SAYILI TEKNOLOJ GEL fit RME KANUNU 4691 SAYILI KANUN 253 4691 SAYILI TEKNOLOJ GEL fit RME KANUNU 5035 SAYILI KANUNDAK MADDES KANUN MADDES N N ESK fiekl KANUN MADDES N N YEN fiekl 49/7 Destek ve muafiyetler
DetaylıANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER
ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER Şekil-1: BREADBOARD Yukarıda, deneylerde kullandığımız breadboard un şekli görünmektedir. Bu board üzerinde harflerle isimlendirilen satırlar ve numaralarla
Detaylı