I. Performans kriterleri Üst sınır / Alt sınır Üst sınır / Alt sınır Üst sınır / Alt sınır Üst sınır / Alt sınır

Transkript

1 21 Nisan 2003 Ekonomik Yorum Niyet Mektubu IMF İcra Direktörleri Kurulu Türkiye nin dördüncü gözden geçirmesini Cuma günü tamamladı ve Türkiye ye verilecek 701 milyon dolarlık (510.6 milyon SDR) kredi dilimini onayladı. IMF İcra Direktörleri Kurulu nun kararının ardından yeni Niyet Mektubu yayımlandı. Mektubun ana hatlarını aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz; Makroekonomik hedefler: 2002 yılının beklenenden de iyi sonuçlanan gerçekleşmeleri, 2003 yılına ilişkin %5 lik büyüme ve %20 lik TÜFE enflasyon hedefinin ekonomik programın sıkı bir şekilde uygulanması şartıyla uygun ve erişilebilir olduğuna işaret ediyor yılındaki büyümenin ana kaynağı stoklardaki artış olmuştu. Ancak 2003 yılındaki büyümenin daha çok özel sabit sermaye yatırımları ve özel tüketim kaynaklı olması bekleniyor. Özel tüketimdeki düşük baz ve istikrarlı şekilde artan özel sektör kapasite kullanım oranları bu beklentileri destekliyor. Ancak nihai iç talebin artmasında programın sıkı uygulanması yoluyla tüketici ve yatırımcı güveninin tekrar kazanılması en önemli faktör olacak gibi gözüküyor. Maliye politikası: Hükümet sıkı maliye politikalarının korunması konusundaki kararlılığını sürdürüyor. Bu kararlılık, kamu sektörü ücret ve istihdam politikalarına da yansıyacak ve tüm ilave harcama programları, kamu sektörü faiz dışı fazlası hedefi olarak 2003 yılı ve sonrası için belirlenmiş bulunan GSMH nın %6.5 i oranındaki faiz dışı fazla hedefi kapsamında değerlendirilecek. Hükümet tüm yıl için belirlenen hedefi gerçekleştirebilmek için GSMH nin %4.9 una denk gelen ilave bazı tedbirler belirlemiş olarak karşımıza çıkıyor. Bu kapsamda yer alan önemli bazı tedbirler şöyle: Tütün ve alkollü içeceklerden alınan maktu vergilerde artış yapılması, motorlu taşıtlar ve emlak vergilerinde artış yapılması, kamu yatırım programının rasyonelleştirilmesi, sıkı ücret politikası ve harcama artış hızını sağlık ve sosyal güvenlikteki verimlilik artışları vasıtasıyla sınırlandırmaya yönelik adımların atılması. Ekonomik Yorum İç talep seviyesi ve özel sektör sabit sermaye yatırım eğilimi bu yıl büyüme üzerinde belirleyici olacak Hükümetin kamu maliyesindeki kararlı tutumunun yılın geri kalanında sürmesi bekleniyor Tablo 1: Kantitatif performans kriterleri ve gösterge niteliğindeki hedefler I. Performans kriterleri Üst sınır / Alt sınır Üst sınır / Alt sınır Üst sınır / Alt sınır Üst sınır / Alt sınır 30 Nisan Haziran Eylül Aralık Konsolide Kamu Sektörü Kümülatif Faiz Dışı Dengesine İlişkin Alt Sınır (trilyon TL) 6,600 11,000 20,080 22, Sözleşme veya Garanti Verme Bazında Kamu Yeni Dış Borçlanmasına İlişkin üst sınır (orijinal vadesi bir yıldan daha uzun) (milyon USD) 6,200 8,500 12,000 15, Orjinal Vadesi 1 Yıl ya da Daha Kısa Olan Kamu Dış Borç Stoğuna İlişkin Üst Sınır (milyon USD) 1,000 1,000 1,000 1, Net Uluslararası Rezervlerin Seviyesine İlişkin Alt Sınır (TCMB+Hazine) (milyon USD) -6,500-7,000-6,000-6, Para Tabanına İlişkin Üst Sınır (trilyon TL) 12,800 13,200 14,100 14,300 II. Endikatif hedefler 31 Mayıs Ağustos Kasım Konsolide Kamu Sektörü Kümülatif Faiz Dışı Dengesine İlişkin Alt Sınır (trilyon TL) 9,500 17,630 23, Nisan Haziran Eylül Aralık Konsolide Kamu Sektörü Bütçe Dengesine İlişkin Alt Sınır (trilyon TL) -13,840-22,300-25,280-36, Net İç Varlıklar Stoğuna İlişkin Üst Sınır (TCMB+Hazine) (trilyon TL) 32,800 34,100 33,800 34, Mart Haziran Eylül Aralık Kümülatif Özelleştirme Gelirleri (milyon USD) ,100 Kaynak: TCMB

2 Borç yönetimi: Risklerin azaltılması ve 2003 yılı finansman durumunun iyileştirilmesi amacıyla piyasa koşulları elverdiği müddetçe itfa miktarlarının üzerinde borçlanılarak TCMB nezdindeki Hazine mevduatının yüksek tutulması politikasına devam edilmesi planlanıyor. Ayrıca, yeni Borç Yönetimi Kanunu nun müsaade ettiği üzere kısa vadeli borçlanma ve ödünç vermeye yönelik bir nakit yönetim mekanizmasının geliştirilmesi yönünde çaba sarf ediliyor. Sosyal Politikalar: Hükümet enflasyonla mücadele ve ekonomik istikrar sağlanması politikalarına bağlı kalmakla beraber reformların başarı ile devam ettirilebilmesi için toplumun en çok mağdur olabilecek kesimlerinin sosyal korunmaya alınmasını amaçlıyor. Bu bağlamda bütçe ile sınırları çizilen kamu maliyesi çerçevesine sıkı sıkıya bağlı kalınarak, sosyal destek programlarının daha iyi hedeflenmesi ve var olan kaynakların daha fazla bir bölümünün toplumun en ihtiyaç duyan kesimlerine aktarılması yoluyla sosyal harcamaların etkisinin artması bekleniyor. Amerikan mali yardımı: ABD nin önerdiği hibe değeri 1 milyar dolar olan ve 8.5 milyar dolara ulaşabilecek bir kredi imkanına çevrilebilecek ekonomik desteğin öncelikli olarak vadelerin uzatılması veya faizlerin düşürülmesi suretiyle borcun azaltılması stratejisinin güçlendirilmesi amacıyla kullanılması düşünülüyor. Hükümet, Irak savaşından kaynaklanan ilave harcamaları hibeler veya bunları telafi edecek tedbirler alınması suretiyle finanse ederek, faiz dışı fazla hedefinin korunmasını sağlamayı düşünüyor. Para ve döviz kuru politikaları: Resmi enflasyon hedeflemesi rejimine, 2002 yılı sonunda geçilmesi planlanmış olmasına rağmen, söz konusu rejimin hayata geçirilmesine ilişkin kesin tarih, iç ve dış piyasalardaki beklentiler göz önünde bulundurularak önümüzdeki dönemde belirlenecek. Dalgalı döviz kuru rejimi uygulamasına devam edilecek ancak TCMB, daha önceden de olduğu gibi, büyük miktarlı oynaklığı gidermek amacıyla ve kesinlikle sınırlı bir biçimde döviz piyasasına müdahale edebilecek. Bağımsız denetim kuruluşları: Hükümet bağımsız denetim kurulların ilgili kuruluş yasaları ile sağlanan mali ve operasyonel bağımsızlıklarının ve belirli düzenleyici yetkilerinin korunmasında kararlı gözüküyor. Aynı zamanda, hükümet düzenleyici kurulların tam anlamıyla hesap verilebilirliğinin sağlanması konusunda da kararlı duruyor. Özelleştirme: Özelleştirme 2003 yılında hükümet programının en önemli maddelerinden birini oluşturacak. Hükümet 2003 yılının genelinde 4 milyar dolarlık bir özelleştirme geliri elde etmeyi amaçlıyor. TEKEL ve TÜPRAŞ ın özeleştirme stratejileri hazırlanmış olup Türk Telekom un özelleştirme planının 2003 yılı Nisan sonunda kadar Bakanlar Kurulu nda onaylanması hedefleniyor. Hazine yeni Borç Yönetimi Kanunu nun müsaade ettiği üzere kısa vadeli borçlanma ve ödünç vermeye yönelik bir nakit yönetim mekanizmasının geliştirilmesi yönünde çaba sarf ediyor Sosyal destek programları ekonomik programın başarısı açısından son derece önemli gözüküyor Amerikan mali yardımı borç dinamiklerinin rahat şekilde sürdürülmesi için kullanılacak TCMB dalgalı döviz kuru politikası uygulamaya devam edecek Hükümet düzenleyici kurulların tam anlamıyla hesap verilebilirliğinin sağlanması konusunda da kararlı duruyor Ekonomik programın çekirdeğinde özelleştirme yer alıyor Bankacılık reformu: İcra ve İflas Kanunu: İcra ve İflas Kanunu na ilişkin kapsamlı bir reform paketinin 2003 yılı Mayıs ayı sonuna kadar Meclis ten geçirilerek yapısal kriterin gecikmeyle yerine getirilmesi bekleniyor. Bu reformun amacı iyi niyetle oluşturulacak gönüllü çözüm planları için uygun teşvikleri sağlayacak etkin bir iflas sistemi oluşturmak ve bu yolla da borçların yeniden yapılandırılması sürecinin etkinliğinin ve hızının artırılması amaçlanıyor. Bankaların tahsili gecikmiş alacaklarının çözüme kavuşturulması: Donuklaşmış kredilerin hızla çözüme kavuşturulması ve özel varlık yönetim şirketlerinin kurulmasını kolaylaştırmak amacıyla, Haziran 2003 sonuna kadar yapılacak bir değişiklikle, bankalar, banka dışı finansal kuruluşlar ve varlık yönetim şirketlerince yapılacak olan ikinci-el kredi ve ipotek satışlarına KDV istisnası getirilecek. İcra ve İflas Kanunu na ilişkin reform paketinin Mayıs 2003 sonuna kadar Meclis ten geçirilerek yapısal kriterin gecikmeyle yerine getirilmesi bekleniyor Haziran 2003 sonuna kadar yapılacak değişiklikle, bankalar, banka dışı finansal kuruluşlar ikinci-el kredi ve ipotek satışlarına KDV istisnası getirilecek

3 Bankaların karlılıklarının artırılması: Bankaların karlılıklarının ve sermaye yeterlilik oranlarının sürdürülmesi amacıyla, Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı, TCMB, DPT ve BDDK yetkililerinden oluşan bir kuruluşlar arası çalışma komitesi oluşturulacak. Söz konusu Komite, 2003 Mayıs ayı sonuna kadar bankacılık sektörünün vergilendirme, zorunlu karşılıklar ve çeşitli kuruluşlar tarafından yüklenen diğer vergilerden kaynaklanan maliyetler de dahil olmak üzere aracılık maliyetlerini düşürmeye yönelik bir hareket planı oluşturacak (yeni bir yapısal kriter). Pamukbank & Yapı Kredi Bankası: BDDK herhangi bir teklif alınmaması nedeniyle Pamukbank ın satış sürecinde teklif verme süresini 13 Haziran 2003 e kadar uzattı. TMSF bir yandan Pamukbank ın devralınması aşamasında edinilen hisseler yoluyla Yapı Kredi Bankası (YKB) üzerinde mülkiyet haklarını kullanacakken diğer taraftan da YKB nin hisselerinin çoğunluğunu elinde bulunduran (banka sahibi olma kriterlerini haiz olmayan) büyük ortağa ait temettü hariç ortaklık haklarını da kullanmaya devam edecek. YKB yönetimi, TMSF nin nihai onayı alınmak şartıyla, uluslararası itibara sahip bir danışmanlık firması tarafından atanacak. Hisselerin çoğunluğunu elinde bulunduran büyük ortak YKB deki hisselerini iki yıl içerisinde satamazsa, söz konusu hisseler üçüncü yılda uluslararası itibara sahip bir yatırım bankası tarafından satılacak. TMSF Tahsilat Birimi tarafından tutulan varlıkların satışı: Nominal değeri en az 250 milyon ABD doları tutarındaki kredi portföylerinin satış sürecini hızlandırmak amacıyla TMSF tüm teknik hazırlıkları tamamlayacak ve satış, kapsamlı İcra İflas Kanunu nun Meclis ten geçirilmiş olacağı 2003 yılı Haziran ayı sonuna kadar ilan edilecek (yeni bir yapısal kriter). Kamu bankaları: Kamu bankaları tarafından sağlanacak yeni krediler kredi değerliliği ve geçerli faiz oranları gibi ticari kriterler doğrultusunda açılmaya devam edecek. Kanunlarında da belirtildiği üzere kamu bankaları bütçeye ödenek konmaksızın ve kendilerine önceden ödeme yapılmaksızın herhangi bir sübvansiyonlu kredi uygulamasına gitmeyecek. Hükümet Halk Bankası nın özelleştirmesini 2004 yılında, Ziraat Bankası nı ise onun hemen ardından gerçekleştirmeyi planlıyor. Diğer taraftan, hükümet Vakıfbank ın satışını 2003 yılı Ekim ayı sonuna dek bitirmeyi hedefliyor. BDDK nın bağımsızlığı: Hükümet bankacılık sistemini güçlendirme temel görevinin ışığı altında BDDK nın finansal ve operasyonel bağımsızlığını güçlendirmeye devam edeceğini taahhüt ediyor. Öte yandan BDDK nın faaliyetlerine ilişkin şeffaflığı ve hesap verilebilirliği artırması yönünde adımlar atması telkin edilecek. Özel bir komite bankacılık sektöründeki aracılık maliyetlerini düşürecek bir eylem planı üzerinde çalışacak Yapı Kredi Bankası nın ortaklık sorunuyla ilgili getirilen son çözüm IMF yi tam anlamıyla tatmin etmiş gözükmüyor TMSF sahip olduğu kredi portföyünü satmayı planlıyor Kamu bankalarının özelleştirilmesi için yapılan hazırlıkların hızlanması gerekiyor Niyet Mektubu BDDK nın önemini bir kez daha vurguluyor Tablo 2: Performans kriterleri ve kredi kullanımları için revize edilmiş program, Performans Kriterleri 1/ Borç, NUR, Para Tabanı ve Faiz Dışı Fazlası Kredi Kullanımı (milyon SDR) Kredi Kullanım Takvimi 2/ Revize edilmiş Orijinal Stand-By Revize edilmiş takvim Orijinal Stand-By Gerçekleşmiş kredi kullanımı 3/ 9,929.2 Kredi Kullanım Takvimi 2, , Gözden Geçirme 31 Aralık , Nisan Ekim Gözden Geçirme 30 Nisan Haziran Ocak Gözden Geçirme 30 Haziran Ağustos Nisan Gözden Geçirme 30 Eylül Kasım Temmuz Gözden Geçirme 31 Aralık Şubat Ekim Gözden Geçirme 31 Mart Mayıs Ocak Gözden Geçirme 30 Haziran Ağustos Nisan Gözden Geçirme 30 Eylül Kasım Temmuz Gözden Geçirme Ekim 2004 Toplam Kredi Kullanım 12, , / Performance kriterleri 4-8 gözden geçirmelere ilişkindir. 2/ Kredi kullanımının yapılabileceği en erken tarih. 3/ 31Mart 2003 itibariyle.

4 Tablo 3: Yapısal politikalar Yapısal Politikalar, Maliye Politikası 1- GSMH nin %6.5 u oranında faiz dışı fazlasına ulaşmak amacıyla ilave tedbirlerin alınması yılı Şubat ayı başında Akaryakıt Tüketim Vergisi reel olarak % 1 artırılacak Yapılmadı 3- Mart sonuna kadar, Maliye Bakanlığı, bölge müdürlüklerinin kapatılmasıyla sağlanacak tasarrufları belirleyecek Tam olarak gerçekleştirilemedi 4- SSK'da yapılması planlanan yatırım harcamaları, 2002 Yatırım Programı nda ilk olarak belirlenen seviyede tutulacak Tam olarak uygulanamadı 5- Vergi reform planı kapsamında yer alanların dışında yeni vergi istisna veya teşvikleri öngörülmeyecektir Tam olarak uygulanamadı 6- KİT yönetimlerince KİT ler için yeni bedelsiz veya tarife altı fiyat uygulamalarından kaçınılacak Yapıldı. Ancak kısmen geri çevrildi 7- Kamu sektörü faiz dışı fazla hedefi ile uyumlu bir bütçe Meclis ten geçirilecek Yapıldı Kamu Borç Yönetimi 8- Hazine nin bono ihraçlarında ve halka arzlarında, talep elverdiğince vadenin uzatılması Çalışmalar devam ediyor yılının Ocak ayında Değişken Faizli Kağıt ihraçları programı tekrar uygulamaya konulacak Yapıldı 10- Piyasa yapıcılığı programı2002 yılı Eylül sonuna kadar yeniden başlatılacak Yapıldı 11- Eurobond ihraçlarına ve iç piyasaya döviz cinsi veya dövize endeksli tahvil ihraç edilmesine devam edilecek 12- Hazine operasyonel mekanizmaları, prosedürleri ve yapısına ilişkin bir çalışmayı 2002 Haziran sonuna kadar tamamlayacak Yapıldı 13- Hazine, TCMB ile koordinasyon içinde hareket ederek nakit yönetim işlemlerini geliştirecek 14- Hazine, kurumsal yatırımcılar ve aracılarla ikili irtibatlar kuracak 15- Borç yönetimi işlemlerinin şeffaflığının artırılmasına yönelik üçer aylık Borç Yönetimi Raporları, Meclis e sunulacak Para ve Gelirler Politikaları 16- Hiçbir yeni kanun veya düzenlemenin TCMB Kanunu yla temin edilmiş olan Merkez Bankası bağımsızlığına gölge düşürmesine izin verilmeyecek Yapıldı 17- TCMB enflasyon hedeflemesine geçilmesine yönelik teknik hazırlıklarına devam edecek 18- Enflasyon hedeflemesine geçilecek 19- Mevcut maaş sözleşmelerinde bulunan geçmiş enflasyona yönelik endeksleme unsurunun önemli ölçüde azaltılmasına çalışılacak 20- TCMB bankalararası işlemlerdeki tarafsız aracılık rolünü 2002 yılı boyunca aşamalı olarak sona erdirecek Yapıldı 21- Mali piyasaların gelişmesini desteklemek amacıyla oluşturulan çalışma grubu 2002 yılı Ocak ayı sonuna kadar faaliyete geçecek Yapıldı 22- Özelleştirme İdaresi, portföyündeki kuruluşlara döviz işlemlerini piyasa döviz kuru üzerinden gerçekleştirme yetkisi verecek Yapıldı 23- Vadeli sözleşmelerden alınan damga vergisi ve bankalararası döviz işlemlerinden alınan vergi 2002 yılı Mayıs ayı sonuna kadar kaldırılacak Yapıldı 24- Mayıs sonu itibariyle, Takasbank aracılığıyla gerçekleştirilen işlemlerden elde edilen faiz gelirleri stopaj vergisine tabi tutulacak Yapıldı 25- TCMB tarafından gözetilen Mevduat Munzam Karşılığı uygulaması daha rasyonel hale getirilecek Yapıldı 26- Döviz işlemleri üzerinden alınan verginin kaldırılmasına ilişkin kararname yayımlanacak Yapıldı 27- Para ve döviz kuru piyasalarındaki verimliliği artırmak amacıyla yapılan çalışmalar sürdürülecek Çalışmalar devam ediyor Finansal Sektör Reformu 28- Kamu bankalarında çalışan sayısının azaltılmasına yönelik gerekli yasal değişiklikler yapılacak ve bir Bakanlar Kurulu Kararnamesi yayımlanacak Yapıldı yılı Haziran ayı sonuna kadar, kamu bankalarının 800 şubesi kapatılacak. Çalışanların sayısı da bu doğrultuda azaltılacak Küçük bir farkla kaçırıldı 30- Hükümet kamu bankalarının ticari kararlarına müdahale etmekten kaçınmaya devam edecek Devam ediyor 31- Ziraat Bankası nda özelleştirme öncesinde uygun şirket yapısı tanımlama süreci sürecek Devam ediyor 32- Ziraat Bankası geçmiş yıllarda birikmiş olan tarımsal kredi stoğu problemlerini çözüme kavuşturma süreci içerisinde olacak Devam ediyor 33- Halk Bankası nın özelleştirilmesine ilişkin olarak Nisan ayı sonuna kadar başlayacak çalışma 2003 yılı Eylül ayı sonuna kadar tamamlanacak Devam ediyor 34- Halk Bankası nın özelleştirilmesi 2004 yılında, Ziraat Bankası nın özelleştirilmesinin ardından gerçekleştirilecek 35- Vakıflar Bankası nın satışının 2003 yılı Ekim ayı sonuna kadar tamamlanması amacıyla banka tarafından bir satış stratejisi geliştirilecek 36- BDDK kamu desteği programının hazırlıkları için, özel bankaların hedefe yönelik olarak değerlendirmelerine esas olacak ilkeleri yayımlayacak Yapıldı 37- Bankaların dış denetçileri tarafından kredi portföylerinin ve teminatların değerlendirilmeye tabi tutulması Mart 2002 sonuna kadar tamamlanacak Yapıldı 38- Üçüncü taraf denetim firmaları BDDK tarafından 2002 yılı Mart ayı sonuna kadar atanacak Yapıldı 39- BDDK denetleme sonuçlarının nihai değerlendirmelerini 2002 yılı Nisan ayı sonuna kadar tamamlayacak Yapıldı 40- Bu değerlendirme sonuçlarının ışığında bankalara yapılması gereken işlemleri 15 Mayıs 2002 tarihine kadar yazılı olarak bildirecek Yapıldı 41- Denetleme sonuçları bankaların 2002 Haziran sonu bilançolarına bütünüyle yansıtılacak Yapıldı 42- Bankalar programa dahil olma başvurularını 2002 yılı Mayıs ayı sonuna kadar yapacak Yapıldı 43- Yeniden sermayelendirme programı 2002 yılı Haziran ayı sonuna kadar tamamlanacak Yapıldı 44- BDDK, hisselerin rehin edilmesine ilişkin TMSF ve bankaların çoğunluk hisselerine sahip ortaklar arasında imzalanacak örnek kontratlar hazırlayacak Yapıldı 45- Özel bankalar için kamu destek programının yasal çerçevesi ve ilgili düzenlemeler Ocak 2002 de yürürlüğe girecek Yapıldı 46- BDDK, kamu sermaye desteği planının tasarlandığı doğrultuda uygulanmasını teminen hukuki danışmanlık hizmetlerine başvuracak Yapıldı yılı Kasım ayında devralınan Toprakbank'ın, nihai olarak çözüme kavuşturulmasına ilişkin yöntem 2002 Şubat ayına kadar belirlenecek Yapıldı 48- TMSF, 16 Eylül 2002 tarihine kadar satılamaması durumunda Toprakbank'ın lisansını 2002 yılı Eylül ayı sonuna kadar iptal edecek Yapıldı 49- TMSF, 2002 Mart ayı sonundan başlamak üzere aylık bilanço hazırlayacak ve yıllık periyodlarla dış denetime tabi olacak Yapıldı 50- Kredi sınıflandırılmasına ilişkin yasalar ve düzenlemeler, 2002 yılı Haziran ayı sonuna kadar gerektiği şekilde değiştirilecek Yapıldı 51- Tahsil edilemeyen kredi karşılıklarına ilişkin yürürlükteki dört yıllık geçiş süresini ortadan kaldıracak değişiklik Ocak 2002 de Meclis ten geçirilecek Yapıldı 52- UMS ile uyumlu, yeni bir muhasebe sisteminin (bankalar için) deneme mahiyetinde uygulanmasına 2002 yılı Ocak ayında başlanacak Yapıldı 53- BDDK, bankaların 2002 sonu bilançolarını UMS ile uyumlu olması amacıyla Haziran 2002 sonuna kadar yeni bir düzenleme yayımlayacak Yapıldı 54- Raporlama yükümlülükleri, bağımsız değerlendirmelerin bulguları doğrultusunda geliştirilecek Çalışmalar devam ediyor 55- Bilanço-dışı repo işlemleri 1 Şubat 2002 tarihi itibariyle bankaların bilançolarına dahil edilecek Yapıldı 56- Piyasa risklerine ilişkin sermaye ihtiyaçları, Ocak 2002 itibariyle banka bazında ve Temmuz 2002 tarihi itibariyle konsolide bazda hesaplanacak Yapıldı 57- İç kontrol ve risk yönetimi sistemlerinin izlenmesine ilişkin düzenleme 1 Ocak 2002 tarihi itibariyle yürürlüğe girecek Yapıldı 58- BDDK ve TMSF, Pamukbank ı ile Yapı Kredi Bankası nın mülkiyetini çözüme kavuşturmak için 16 Eylül 2002 tarihine kadar bir strateji oluşturacak Yapılmadı 59- Yapı Kredi Bankası nın devamlılığı güvence altına alınacak ve TMSF mülkiyet haklarını kullanacak 60- İleriye yönelik olarak, Yapı Kredi Bankası nın sermaye yeterlilik oranının %10 un üzerinde tutulması zorunlu kılınacak 61- Hisselerin çoğunluğunu elinde bulunduran büyük ortak Yapı Kredi Bankası ndaki hisselerini iki yıl içerisinde satamazsa, hisseler üçüncü yılda uluslararası itibara sahip bir yatırım bankası tarafından satılacak. 62- Yapı Kredi Bankası ndaki süreci takip etmek amacıyla özel bir komite oluşturulacak Yapıldı 63- Yapı Kredi Bankası nın ortak sorununun çözüm sürecinde bağımsız denetçiler tüm tarafların anlaşmayı uygulamasını izlemekle yükümlü olacak Çalışmalar devam ediyor 64- Pamukbank satışa sunuldu ve tekliflerin 13 Haziran 2003 tarihine kadar alınması bekleniyor 65- Haziran 2003 sonuna kadar BDDK nın etkinliğini güçlendirecek yasal düzenlemeler hazırlanacak 66- BDDK nın hesap verebilirliği ve şeffaflığı, yeni Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu kapsamında daha da geliştirilecek 67- Ağustos 2002 sonuna kadar Tarişbank ı almak isteyen yatırımcıların yeterli bulunmaması halinde bankanın bankacılık lisansı iptal edilecek Yapıldı 68- TMSF, Eylül 2002 sonuna kadar Tahsilat Birimi nin elinde bulunan varlıkların elden çıkartılmasına ilişkin ayrıntılı bir satış stratejisi oluşturacak Yapıldı 69- Hükümet, BDDK nın bağımsızlığını korumak için her türlü çabayı gösterecek Devam ediyor 70- TMSF tüm teknik hazırlıkları tamamlayacak ve kredi portföyünün satış ilanını 2003 yılı Haziran ayı sonuna kadar ilan edecek Çalışmalar devam ediyor 71- Bankaların karlılıklarının ve sermaye yeterlilik oranlarının sürdürülmesi amacıyla, bir kuruluşlararası çalışma komitesi oluşturulacak Çalışmalar devam ediyor 72- Komite, Mayıs 2003 sonuna kadar bankacılık sektöründe aracılık maliyetlerini düşürmeye yönelik bir hareket planı oluşturacak 73- BDDK, denetim kapasitesini güçlendirmek amacıyla bir yeniden örgütlenme çalışmasını Aralık 2002 sonuna kadar tamamlayacak Gecikmeyle yerine getirildi 74-1 Temmuz 2003'den geçerli olmak üzere bankacılık dışı mali kurumların (sigortacılık şirketleri hariç) denetimi Çalışmalar devam ediyor Hazine bünyesinden BDDK'ya devreden bir kanun taslağı Mart 2003 sonuna kadar Meclis'e sevk edilecek 75- Banka dışı kredi kuruluşlarının düzenleme ve denetim sorumluluğu, 1 Eylül 2003 tarihinden itibaren Hazine den BDDK ya devredilecek 76- Söz konusu kuruluşların düzenleme ve denetiminin Hazine den BDDK ya devrine hazırlık amacıyla, Mart 2003 sonuna kadar çalışma yapılacak Yapıldı 77- Hazine sigortacılık sektörünün yürürlükteki AB Sigortacılık Direktifleri ile uyumlu bir biçimde düzenlenmesi Çalışmalar devam ediyor amacıyla, Nisan 2003 sonuna kadar Bakanlar Kurulu'na yeni bir kanun taslağı sunacak Durum

5 Tablo 4: Yapısal politikalar (devam) Yapısal Politikalar, Şirket Borçlarının Yeniden Yapılandırılması 78- Şirketlerin birden çok kreditöre olan yükümlülükleri için Ocak 2002 de piyasa temelli gönüllü bir yaklaşım ( İstanbul Yaklaşımı ) uygulanmaya başlanacak Yapıldı yılı başında, Hazine çatısı altında bir Koordinasyon Komitesi oluşturulacak. Bu Komite, şirket borçlarının Yapılmadı yeniden yapılandırılması sürecini kolaylaştırmak ve takip etmek için teklifler getirecek 80- Üretim ve Finans Komitesi 2002 Haziran ayına kadar şirket borçlarının izlenmesine yönelik bir veri tabanı oluşturulması için çalışacak Yapılmadı 81- TMSF nin, azınlık hissesine sahip olacağı özel bir varlık yönetim şirketi 2002 Ağustos sonuna kadar kurulacak Gerçekleşmesi beklenmiyor 82- Donuklaşmış kredilerin hızla çözüme kavuşturulması için, Haziran 2003 sonuna kadar, bankalar, banka dışı finansal kuruluşlar ve varlık Çalışmalar devam ediyor yönetim şirketlerince yapılacak olan ikinci-el kredi ve ipotek satışlarına KDV istisnası getirilecek 83- Adalet Bakanlığı Dünya Bankası nca hazırlanmakta olan Standart ve Kuralların Karşılanması Raporu na dayanarak bir hareket planı Yapıldı hazırlayacak olup, İcra ve İflas Kanunu nda yapılması gerekecek değişiklikleri belirlemek üzere bir Komisyon oluşturacak 84- Adalet Bakanlığı, 31 Eylül 2002 tarihine kadar İcra ve İflas Kanunu na ilişkin kapsamlı bir reform paketi hazırlayacak Yapıldı 85- İcra ve İflas Kanunu na ilişkin 2003 yılı Ocak ayı sonuna kadar yürürlüğe konulacak Çalışmalar devam ediyor 86- Mahkemelerin kapasitelerinin artırılması için yargı sistemine ilişkin idari prosedürlerin iyileştirilmesi hususunda gereken destek sağlanacak Çalışmalar devam ediyor 87- SPK enflasyon muhasebesine ilişkin hükümler de dahil olmak üzere UMS yi 1 Ocak 2003 tarihine kadar uygulamaya koyacak Çalışmalar devam ediyor Kamu Sektörü Reformu 88- Birleşmiş Milletler standartları (UNCITRAL) ile uyumlu Kamu İhale Kanunu 2002 Ocak ayında Meclis tarafından kabul edilecek Yapıldı yılı Mart sonuna kadar bağımsız bir ihale kurumu oluşturulacak Yapıldı 90- İlgili kanun ve düzenlemelerin yeni kamu tedarik çerçevesiyle uyumlu hale getirilmesi amacıyla gerekli değişiklikler yapılacak Yapıldı 91- Meclis tarafından Kamu İhale Kanunu nunda 2002 yılı Mayıs ayı sonuna kadar gerekli değişiklikler yapılacak Yapıldı 92-1 Ocak 2003 tarihinde, yürürlüğe giren yeni Kamu İhale Kanunu sıkı bir şekilde uygulanacak Çalışmalar devam ediyor 93- Aşamalı olarak kaldırılacak kamu yatırım projelerinin kapsamlı bir listesi, 2003 bütçesindeki gerekli kararlar için gereken sürede hazırlanacak Yapıldı 94- Vergi sistemini reforma tabi tutmak amacıyla hazırlanan plan Bakanlar Kurulu nca 2002 yılı Ocak ayında onaylanacak Yapıldı 95- Vergi reform planının ilk aşaması 2002 Nisan ayı sonuna kadar yasalaşacak Yapıldı Ağustos sonuna kadar, ÖTV Gelirleri tahsisini, 2003 Yılı Bütçesi yle başlamak üzere, sıfıra indirecek bir kararname yayımlanacak Yapıldı 97- Vergi reform planının ikinci aşamasına ilişkin yasal düzenleme, 2002 Ekim ayı sonuna kadar Meclis e sunulacak Çalışmalar devam ediyor 98- Doğrudan vergi reformu yasası yakın bir zamanda Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu nda onaylanacak Yapıldı yılı bütçesiyle uygulamaya girecek vergi istisnaları ve teşviklere ilişkin (bunların tahmini maliyetlerini de kapsayan) detaylar açıklanacak Çalışmalar devam ediyor yılı Haziran ayı sonuna kadar stopaj aşamasında finansal gelirlerin vergilendirilmelerinin uyumlu hale Çalışmalar devam ediyor getirilmesine ilişkin teklifler geliştirilecek ve hükümet kararnameleri vasıtasıyla hayata geçirilecek 101- (Serbest Bölgeler dahil olmak üzere) coğrafi, sektörel ve diğer yatırım teşviklerini en aza indirerek doğrudan Çalışmalar devam ediyor vergilendirmeyi daha da rasyonel hale getirecek olan yasa tasarısı Mayıs ayı sonuna kadar Meclis e sunulacak 102- Söz konusu yasa 2003 yılı Haziran ayı sonuna kadar Meclis tarafından onaylanacak 103- Gelecekte vergi affı veya yeniden yapılandırması, yapılmasını önlemeye yönelik gerekli temel vergi idaresi reformları hayata geçirilecek 104- Vergi idaresi Dünya Bankası ile ortak yürütülen çalışma doğrultusunda yeniden organize edilecek Çalışmalar devam ediyor 105- Temmuz sonuna kadar, Maliye Bakanlığı bünyesinde bir denetim koordinasyon birimi oluşturulacak ve bu Gecikildi birimin her yılın Kasım ayı sonuna kadar, bir sonraki yıl için koordineli bir denetim planı hazırlaması sağlanacak Eylül 2002 ye kadar, Maliye Bakanı kamu sektörünün ödenmemiş vergi borç tahsilatını güçlendirmek için bir strateji kabul edecek Çalışmalar devam ediyor 107- Vergi denetmenlerin sayısının, 400 kadar (17 Ekim için) artırılmasını teminen 2003 yılı bütçesinde gerekli kaynak sağlanacak Çalışmalar devam ediyor 108- Gelirler Genel Müdürlüğü nün fonksiyonel olarak yeniden örgütlendirilmesi 2003 yılı Haziran ayı sonuna kadar tamamlanacak Çalışmalar devam ediyor 109- Gelirler Genel Müdürlüğü nün Maliye Bakanı na karşı hesap verilebilirliği devam ettirilmek üzere operasyonel etkinliği yıl sonuna kadar artırılacak Çalışmalar devam ediyor sonuna kadar Bakanlar Kurulu bir kamu hizmetleri reform stratejisini kabul edecek Gecikildi 111- Kamu hizmetleri reform stratejisinin hazırlık çalışması olarak, 2002 yılı Mart ayı sonuna kadar bir Bakanlar Kısmen yapıldı komitesi oluşturulacak olup, söz konusu gözden geçirme 2002 yılı Eylül ayı sonuna kadar tamamlanacak 112- Eylül 2002 sonuna kadar, genel kamu sektörü ve KİT istihdam düzeyini üçer aylık bazda izleyecek bir entegre sistem hayata geçirilecek Kısmen yapıldı 113- Toplam kamu sektörü istihdamının üçer aylık periyodlarla izlenmesi sistemi 2003 yılı Mayıs ayı ortasına kadar tam olarak uygulanacak Çalışmalar devam ediyor ,000 çalışan (kamu işçileri) 2002 Ocak ayı ortasına kadar emekli edilmiş ya da emekli edilecekleri tebliğ edilmiş olacak Yapıldı 115- Gönüllü emeklilik teklifleri ve sadece gerekli görüldüğü takdirde işten çıkarmalar vasıtasıyla, Haziran sonuna kadar fazla işçi sayısı Yapılmadı üçte bir oranında ve 2002 Ekim sonuna kadar kümülatif olarak üçte iki oranında azaltılacak 116- Haziran ayı sonuna kadar 9,900, (b) Eylül ayı sonuna kadar 19,400, ve (c) Aralık ayı sonuna kadar ise 25,074 atıl kadro iptal edilecek Çalışmalar devam ediyor 117- Kamu sektörü işçilerinin emekli edilmesine ilişkin halihazırda varolan düzenlemenin kabul edilmesi Yapıldı 118- Düzenlemelerdeki değişiklik ve atıl kadroların 2003 yılı sonuna kadar ortadan kaldırılmasının tamamlanmasına ilişkin niyet kamuya açıklanacak Kısa sürede yapılması bekleniyor 119- Tüm açık atıl kadrolar tamamen iptal edilecek Çalışmalar devam ediyor Haziran sonuna kadar, kalan fazla istihdam aşamalı olarak azaltılacak 121- Maliye Bakanlığı ve Hazine 2002 Eylül sonuna kadar ihtiyaç fazlası kadroların çözüme kavuşturulması için bir hareket planı oluşturacak Çalışmalar devam ediyor 122- KİT lerin söz konusu programa bağlı kalmalarını sağlamak amacıyla KİT ler üçer aylık periyodlar halinde denetime tabi olacak Çalışmalar devam ediyor 123- Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu nun Meclis e sevkedilmesi Yapıldı 124- Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu nun 2004 bütçe sürecine yetişecek şekilde yürürlüğe girmesi için 2003 Çalışmalar devam ediyor yılı Haziran ayı sonuna kadar yasalaşması sağlanacak yılı Mart ayı sonuna kadar 548 döner sermaye daha kapatılacak Yapıldı Temmuz ayı itibariyle, kalan bütçe dışı fonların bütçelerinin Meclis tarafından onaylanmasına olanak verecek şekilde değiştirilecek Çalışmalar devam ediyor 127- Kalan tek bütçe fonu (DFİF) üç yıl içerisinde Dünya Bankası nın Tarım Reformu Uygulama Projesi sonuçlandığı zaman kapatılacak yılı Mart ayı sonuna kadar 2001 yılı sonu itibariyle ödeneklerin üstündeki taahhütlere ilişkin bir anket tamamlanacak Yapıldı 129- Yılda iki defa (Haziran sonu ve Aralık sonu itibariyle) ödeneklerin üstündeki harcama taahhütlerine ilişkin anketler, Çalışmalar devam ediyor her dönemin bitiminden sonar sonuçların 6 hafta içinde alınabilmesini sağlayacak şekilde yapılacak 130- Kamu sektöründeki istihdam azaltılmasının etkisi ve iş gücünün istihdam alanlarının daha verimli olacak Yapıldı biçimde değiştirilmesinin etkileri işsizlik sigortasıyla giderilmeye çalışılacak 131- Üç sosyal güvenlik kuruluşunun tek bir çatı altında toplanması amacıyla hazırlanacak yeni çerçeve kanun 2003 sonuna kadar yürürlüğe alınacak Çalışmalar devam ediyor 132- Yap-İşlet-Devret, Yap-İşlet ve İşletme Hakkı Devri sözleşmeleri ile mobil santrallere ilişkin sözleşmelerden kaynaklanan koşullu Çalışmalar devam ediyor yükümlülüklerin ne seviyede olduğuna ilişkin kapsamlı bir çalışma 2003 yılı Nisan ayı sonuna kadar hazırlanacak 133- KİT lerin yönetişim yapısını kuvvetlendirmeye yardımcı olacak yasal değişiklikler 2003 yılında yürürlüğe girecek Yapılmadı 134- Meclis'te KİT'lerle ilgili yasal değişiklikler Haziran 2003'e kadar ele alınacak Çalışmalar devam ediyor Durum

6 Tablo 5: Yapısal politikalar Yapısal Politikalar, Özel Sektörün Rolünün Artırılması 135- ÖİB TÜPRAŞ ın özelleştirme hazırlıklarını 2003 yılının ikinci çeyreğinde stratejik bir yatırımcıya blok satış yapılmasına imkan verecek şekilde sürdürecek Çalışmalar devam ediyor 136- Tütün Kanunu nun Meclis tarafından kabul edilmesi Yapıldı 137- Türkiye Şeker Fabrikaları nın özelleştirilme çalışmaları, ilk adım olarak 2002 Mayıs ayına kadar bir özelleştirme planının kabulü suretiyle sürdürülecek Gecikti 138- Doğal gaz dağıtım şirketlerinin, Özelleştirme İdaresi ne devri 2002 yılı Mart ayına kadar tamamlanacak Yapıldı 139- Özelleştirme İdaresi, portföyünde bulunan ETİ Krom AŞ, ETİ Elektrometalurji AŞ, ETİ Gümüs AŞ. nin satış çalışmalarını başlatacak Çalışmalar devam ediyor yılı Ekim ayına kadar PETKİM de en az % 51 oranında hissenin blok satışı ilan edilecek Çalışmalar devam ediyor 141- Özelleştirme İdaresi, portföyündeki ERDEMİR ile turizm ve gübre üretim varlıklarının satış çalışmalarına devam edecek Çalışmalar devam ediyor 142- FIAS raporunda belirlenen adımların takibi kapsamında yapılacakların listesi Bakanlar Kurulu tarafından 2002 Ocak ayında kabul edilecek Yapıldı 143- FIAS raporunda belirlenen adımlar için gerekli yasa tasarısı 2002 yılı Mayıs ayı sonuna kadar Meclis e sunulacak Yapıldı 144- Doğrudan yabancı yatırımlara ilişkin yasa tasarısı 2003 yılı Nisan ayı sonuna kadar yasalaşacak 145- Yatırım teşviki almak için gerekli belgelerin sayısının azaltılmasına ilişkin mevzuat 2002 yılı Şubat ayı sonuna kadar tamamlanacak Yapıldı 146- Gümrüklerdeki işlemlerde, çalışanların ahlaki görev ve uygulama esasları Şubat 2002 sonuna kadar oluşturulacak ve uygulamaya konulacak Çalışmalar devam ediyor 147- Türk Patent Enstitüsü nü güçlendirecek yasal değişiklikler 2002 yılı Ocak ayı sonuna kadar Bakanlar Kurulu na sunulacak Yapıldı 148- Bakanlar Kurulu, Ocak 2002 sonuna kadar şeffaflığı artıracak ve haksız kazançla mücadele edilmesini sağlayacak bir strateji kabul edecek Yapıldı 149- Kamu personel sistemi, memurların ve kamu idarecilerinin görevlerini ifa ederken uyacakları etik görev ve Gecikti uygulama esaslarına ilişkin kanunun 2002 yılı sonuna kadar çıkarılmasını içerecek bir şekilde iyileştirilecek 150- Şubat ayına kadar bir Yatırımcı İlişkileri Ofisi kurulacak Yapıldı 151- Kaçakçılığın Önlenmesi ve Kaçakçıların Kovuşturulması na ilişkin yeni bir kanun taslağı çıkarılacak Çalışmalar devam ediyor 152- Hazine nin, TCMB nin ve BDDK nın kendi alanlarında politikaları anlatmak amacıyla gösterdiği yoğun çabalar, Hazine tarafından düzenli Çalışmalar devam ediyor olarak (iki ayda bir) basın toplantıları düzenlenmesi yolu da dahil olmak üzere, daha da güçlendirilecek 153- Bakanlar Kurulu'nun Türk Telekom'un özelleştirme planını 2003 yılı Nisan ayı sonuna kadar onaylaması bekleniyor Çalışmalar devam ediyor 154- TEKEL için bir özelleştirme planı hazırlanacak ve Eylül ayı sonuna kadar kabul edilecek Yapıldı IMF Kaynaklarının Yerinde Kullanılması 155- Merkez Bankası 2002 yılı mali raporlarından itibaren Fon'daki pozisyonu ve Hazine ile olan ilişkileri konularında açıklama yapacak, ve dağıtılacak Çalışmalar devam ediyor kar miktarını, gerçekleşmiş kardan gerçekleşmemiş zararın çıkarılmasıyla elde edilecek tutarla sınırlandıracak 156- TCMB 15 Mayıs 2002 ye kadar, bağımsız denetim firmasından parasal hedeflerle ilgili gelişimleri içeren bir rapor Yapıldı hazırlamasını isteyecek ve bu raporu 15 Temmuz 2002'ye kadar yayımlayacak 157- TCMB, 15 Mayıs 2002 ye kadar, TCMB/Hazine ile Fon arasındaki ilişkileri açıklığa kavuşturacak bir protokolü yayımlayacak Yapıldı 158- Merkez Bankası iç denetim fonksiyonunun yeniden yapılandırılmasını 2002 yılı sonuna kadar tamamlayacak Yapıldı 159- İç Denetim Birimi, 2002 yılı sonu itibariyle yabancı para yönetimi ve program verilerine ilişkin bir denetimi 15 Mayıs 2003'e kadar tamamlayacak Çalışmalar devam ediyor Durum

7 Bu rapor Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ( ) tarafından sadece Türkiye de yerleşik müşterilerini bilgilendirmek amacıyla düzenlenmiştir. Raporun ile ilişkili bir kuruluşun müşterisi tarafından alınması durumunda bilgilerin kullanılabilirliği, alan kişi ve bu kuruluş arasındaki akdi ilişkiye tabi olacaktır. Yatırım Menkul Değerler A.Ş. Büyükdere Cad. No:122 B Blok Kat: Esentepe İstanbul Telefon: Faks: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapordaki bilgiler nin güvenilirliğine inandığı sağlam kaynaklardan derlenmiştir, ancak bilgilerin doğruluğu bağımsız olarak teyit edilmemiş olup, bilgilerin doğruluğu ve bütünlüğü konusunda garanti vermemekte ve doğabilecek hatalarda sorumluluk üstlenmemektedir. Belirtilen görüşler Araştırma Bölümü ne ait olup, önceden belirtilmeden değişiklik yapma hakkı saklıdır. ve ilişkili kuruluşlar, ve/veya bu kuruluşlarda çalışan personel araştırma raporlarında sözü edilen (veya ilişkili) menkul kıymetlere yatırım yapabilir ve zaman içerisinde pozisyonlarını değiştirebilir. ve ilişkili kuruluşları, bu raporda sözü edilen (veya ilişkili) menkul kıymetleri satın alma taahhüdünde bulunmuş olabilir, bu menkul kıymetleri kayıtlı piyasalarda alıp satabilir ve sözü edilen şirketlere yatırım bankacılığı veya aracılık hizmetleri verebilir. Araştırma raporlarında yer alan bilgiler ve görüşler raporun hazırlandığı sırada geçerli olan vergi oranlarını temel almakla birlikte, bu oranlar zaman içinde değişkenlik gösterebilir. Geçmiş performans gelecekte sergilenecek performans hakkında belirleyici olmayabilir. Yatırımların veya getirilerin değeri artabileceği gibi azalabilir ve yatırılan ana paranın altına da düşebilir. Araştırma raporunda bahsi geçen yatırımlarda kullanılan para birimi ile raporun ulaştığı yerlerde kullanılan yerel para biriminin farklı olması durumunda, döviz kurlarındaki değişimler o yatırımın değer, fiyat ya da getirisinde olumsuz etkiler yaratabilir. Etkin bir piyasası bulunmayan yatırım araçları söz konusu olduğunda, yatırımların likidite edilmesi, değer tespiti ya da taşınan riskin boyutlarına ilişkin güvenilir bilgilere ulaşmak açısından zorluklar oluşabilir. Bu raporda yer alan bilgilerin bir kısmı ya da tamamının kopyası çıkarılamaz ya da dağıtılamaz. (Ekim 2001)