Dr. Seval Akgün*, Dr. Coþkun Bakar**, Dr. Altuð Kut***, Dr. Sibel Tulgar Kýnýk****

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Dr. Seval Akgün*, Dr. Coþkun Bakar**, Dr. Altuð Kut***, Dr. Sibel Tulgar Kýnýk****"

Transkript

1 Baþkent Üniversitesi Hastanesi Pediatri Polikliniklerine Baþvuran Beþ Yaþ Altý Çocuklarda Obezite Görülme Sýklýðý ve Etkileyen Faktörler Obesity Obesity Prevalence and the Factors Affecting Obesity Among Children Younger than Five Years of Age Admitted to the Pediatric Outpatient Clinics of Baþkent University Hospital Dr. Seval Akgün*, Dr. Coþkun Bakar**, Dr. Altuð Kut***, Dr. Sibel Tulgar Kýnýk**** Öz Amaç: Bu araþtýrmanýn amacý, Baþkent Üniversitesi Hastanesi Pediatri Poliklinikleri nde izlenen hastalarýn obezite açýsýndan deðerlendirilmesi ve obeziteye yol açan etmenlerin saptanmasýdýr. Gereç ve Yöntemler: Araþtýrmaya Baþkent Üniversitesi Hastanesi ve Baþkent Üniversitesi Zübeyde Haným Uygulama ve Araþtýrma Merkezi Pediatri Polikliniði ne 2001 yýlý Ekim-Kasým aylarýnda baþvuran 300 çocuk alýnmýþtýr. Çocuklarýn annelerine, obeziteye neden olan olasý etmenleri belirlemek amacýyla yüzyüze görüþmeyle bir soru kaðýdý uygulanmýþtýr. Yaþa göre aðýrlýk, yaþa göre boy ve boya göre aðýrlýk göstergeleri persentil ve Z- skoru yöntemiyle deðerlendirilmiþtir. Obeziteyi etkileyebilecek etmenler Ki-kare ve lojistik regresyon analizi ile incelenmiþtir. Bulgular: Yaþa göre aðýrlýðý +2 SD ve üzeri olan fazla tartýlýlar %8,3, boya göre aðýrlýðý +2 SD ve üzeri olan fazla tartýlýlar %31 olarak saptanmýþtýr. Z Skor deðerleri+2 SD ve üzeri olanlar, kýz çocuklarýnda, doðar doðmaz ek besin baþlanan çocuklarda, tam aþýlý olan çocuklarda, konjunktiva solukluðu olmayan çocuklarda, yaþý 35 ve üzerinde olan ve eðitimi lise ve üzerinde olan annelerin çocuklarýnda daha fazla saptanmýþtýr. Çoklu lojistik regresyon analizi ile yapýlan incelemede 35 yaþ ve üzeri annelerin çocuklarýnda 4,25 kat, kýz çocuklarýnda 2,02 kat daha fazla obezite saptanmýþtýr. Sonuç: Araþtýrma grubunda obezite sýklýðý malnutrisyon görülme durumuna göre daha yüksek bulunmuþtur. Bu sýklýðýn özellikle anne eðitimi lise ve üzeri grupta olan ve ek besine erken yaþta baþlanan çocuklarda daha yüksek olmasý, sosyoekonomik durumun yükselmesi ile annelerin çocuklarýný daha fazla ve saðlýksýz beslediklerinin bir göstergesi olabilir. Anahtar Sözcükler: Z-skoru, çocukluk obezitesi, antropometrik ölçüm. Giriþ ve Amaç Obezite vücutta aþýrý yað depolanmasý ile oluþan süregen metabolik bir hastalýktýr. Yarattýðý sonuçlar nedeniyle de ileri yaþlar için ciddi bir saðlýk sorunudur, ancak son yýllarda yapýlan çalýþmalar, bu sorunun eriþkinler kadar çocuklarý da tehdit ettiðini göstermektedir. Abstract Objective: The aim of this study was to investigate the children admitted to pediatric outpatient clinics at Baþkent University Hospital in terms of obesity and to identify risk factors affecting obesity. Material and Methods: The study population included 300 children admitted to the pediatric outpatient clinics at Baskent University Hospital during October-November A face-to-face questionnaire was applied to the mothers, consisting of questions related to the children's socio-demographic status and possible risk factors affecting obesity. Weight for age, height for age and weight for height were evaluated in relation to their percentiles and Z-scores. Factors that could affect obesity were analysed by Chi-square and logistic regression analyses. Results: The ratios of obese children who weighed +2 SD and above according to weight for age and weight for height were 8.3% and 31%, respectively. Z-score values exceeding +2 SD for both weight for age and weight for height were higher in girls and in children of mothers who had high school education and above. The results of the multiple regression analysis showed that the children of mothers aged 35 years and older had 4.25 times higher risk for obesity, while girls had 2.02 times higher risk than boys. Conclusion: In the study group, the prevalance of obesity was higher than that of malnutrition. The fact that this prevalance is especially higher in children whose mothers had high school education and above and in children who were given additional food supplements early, might be a sign that as the socioeconomic status improves, mothers feed their children with more food and in a more unhealthy way. Key Words: Z-score, childhood obesity, antropometric measurement. Özellikle geliþmiþ toplumlarda yapýlmýþ bazý çalýþmalarýn sonuçlarý, obezitenin çocuklar arasýnda da artan sýklýkta görüldüðü yönündedir (1-3). Diðer yandan, aþýrý kiloluluk, Dünya Saðlýk Örgütü (DSÖ) tarafýndan, artmakta olan küresel bir halk saðlýðý sorunu olarak tanýmlanmaktadýr. Amerika Birleþik Devletleri'nde çocuklarýn %30'undan fazlasý *Prof.; Baþkent Ü. Týp Fak. Halk Sað. AD, Ankara **Uzm.; Baþkent Ü. Týp Fak. Halk Sað. AD, Ankara ***Uzm.; Baþkent Ü. Týp Fak. Aile Hekimliði AD, Ankara ****Uzm.; Baþkent Ü. Týp Fak. Çocuk Saðlýðý ve Hast. AD, Ankara 2006 cilt 15 sayý 4 60

2 aþýrý kilolu ya da obezdir. Uluslararasý Obesity Task Force'un verileri ise tüm dünyada 22 milyon beþ yaþ altý çocuðun obez olarak yaþadýðý yönündedir (4,5). Geliþmekte olan ülkelerde fazla tartýnýn prevalansý %3,3 olarak belirtilirken, bazý ülkelerde bu prevalansýn %5'den daha fazla olduðu görülmektedir. Türkiye'de çalýþmalar daha çok yerel düzeydedir. Örneðin, Kocaeli'de yapýlan bir çalýþmada okul çaðý çocuklarýnda hafif obezite sýklýðý %9, obezite sýklýðý ise %4,1 olarak bulunmuþtur (6,7). Baþka çalýþmalarda ise obezite prevalansý %9,1 ve %12,8 olarak saptanmýþtýr (5). Fazla tartý ya da obezitenin ileri yaþlarda çok ciddi saðlýk sorunlarýna neden olduðu bilinmektedir, ancak bu sorun, çocukluk döneminde de birçok saðlýk sorununa yol açabilmektedir. Genu valgum, geni varum gibi ortopedik sorunlar, solunum yolu hastalýklarý, dislipidemi, hipertansiyon ya da insülin direnci bunlar arasýnda sayýlabilir. Diðer önemli bir sorun, fazla tartýlý çocuklarýn toplumsal dýþlanmaya maruz kalabilmesidir. Çocukluk döneminde fiziksel, ruhsal ve de toplumsal sorunlara yol açmasý nedeniyle fazla tartýlýlýk ya da obezite, saðlýk kurumlarý tarafýndan dikkatli izlenmelidir (1,7,8). Doðumdan baþlayarak saðlýk kuruluþlarýnda yapýlacak düzenli çocuk izlemleri fazla tartý ve obezite sorununun erken saptanmasýna ve dolayýsýyla tedavisine olanak saðlayabilmektedir. Bu araþtýrmada Baþkent Üniversitesi Hastaneleri nde pediatri polikliniklerine baþvuran hastalarýn büyümesinin deðerlendirilmesi ve obeziteye yönelik olasý risk etmenlerinin saptanmasý amaçlanmýþtýr. Gereç ve Yöntem Araþtýrma evreni: Bu araþtýrma kapsamýna Baþkent Üniversitesi Hastanesi ve Zübeyde Haným Uygulama ve Araþtýrma Merkezi Pediatri Polikliniði ne 2001 yýlý Ekim-Kasým aylarý arasýnda baþvuran beþ yaþ altýndaki 300 çocuk alýnmýþtýr. Soru Kaðýdý ve Uygulama Polikliniðe baþvuran çocuklarýn annelerine bir soru kaðýdý uygulanmýþtýr. Ankette çalýþma kapsamýna alýnan çocuklarýn özgeçmiþine ve anne ve babanýn demografik özelliklerine iliþkin sorular bulunmaktadýr. Bir sonraki aþamada, çocuklarýn fizik muayeneleri yapýlmýþ ve kaydedilmiþtir. Aðýrlýk ölçümünde iki yaþ altýndaki çocuklar için 25 kg'a kadar ölçebilen bebek terazisi, iki yaþtan sonra yer tartýsý kullanýlmýþtýr. Her ölçümden sonra tartýlarýn ayarlarý denetlenmiþtir. Boy ölçümü iki yaþýna kadar yatarak, iki yaþýndan sonra ise ayakta, çocuklarýn ayakkabýlarý çýkarýlarak yapýlmýþtýr. Aðýrlýk durumu ve boy uzunluðunun ölçümü, bu konuda eðitimli hemþireler yardýmýyla gerçekleþtirilmiþtir. Antropometrik Deðerlendirme: DSÖ tarafýndan beþ yaþ altý çocuklarýn beslenme durumlarýnýn saptanmasýnda kullanýlmasý önerilen göstergeler; yaþa göre aðýrlýk, boya göre aðýrlýk ve yaþa göre boy ölçümleridir (8-10). Yaþa Göre Aðýrlýk: Yaþa göre aðýrlýðý, referans grubun ortanca deðerinden eksi iki standart sapma (-2 SD) gösteren çocuklar düþük tartýlý olarak sýnýflandýrýlmaktadýr. Beslenme durumunun saptanmasýnda en az özgüldür, ancak, iki yaþ altý çocuklarda, aðýrlýk kaybý ve beslenme durumundaki deðiþmeyi en erken gösteren göstergelerdendir. Büyümenin sürekli deðerlendirilmesini yapmak için de yararlý bir ölçüttür (10). Yaþa Göre Boy Uzunluðu: Yaþa göre boy indeksi, linear büyüme geriliðini deðerlendirmek için uygun bir göstergedir. Boy, büyümede en yavaþ etkilenen deðiþkendir ve yaþa göre boyun deðerlendirilmesi, iskelet sisteminde kemik büyümesini gösteren en temel göstergedir. Buna göre, referans grubun ortanca deðerinden eksi iki standart sapma (-2 SD) gösteren çocuklar, yaþlarýna göre kýsa boylu (bodur-stunded) kabul edilmekte ve bu uzun süreli bir büyüme geriliðinin, kýsaca süregen beslenme sorununun göstergesi sayýlmaktadýr (9,10). Boya Göre Vücut Aðýrlýðý:Tek baþýna vücut aðýrlýðýnýn ölçülmesinden daha özgül bir ölçümdür. Vücut aðýrlýðýný uzunluða göre deðerlendirir ve düzenli büyüme izleminin yapýlamadýðý ya da kesin yaþýn bilinemediði durumlarda çocuðun büyümesine iliþkin fikir verebilir. Referans grubun ortanca deðerinden eksi iki standart sapma (-2 SD) gösteren çocuklar kavruk (wasted) kabul edilmektedir ve yakýn zamanlarda yetersiz beslenmiþ sayýlmaktadýr (9,10) cilt 15 sayý 4 61

3 Antropometrik göstergeler çocuklarýn büyüme durumlarýnýn deðerlendirilmesinde giriþimsel olmayan, yararlý, evrensel, hýzlý, ucuz yöntemlerdir (9,11,12). Dünyada, standardizasyonu saðlamak ve ülkeler arasý karþýlaþtýrmalarý yapabilmek için DSÖ tarafýndan önerilen ve referans geliþtirme ölçütlerine uygun olarak yapýlandýrýlmýþ, Amerika Birleþik Devletleri Saðlýk Ýstatistikleri Merkezi (NCHS) tarafýndan tanýmlanan ve Hastalýk Kontrol Merkezi (Center of Disease Control, CDC) ve DSÖ tarafýndan onaylanan referans deðerler kullanýlmaktadýr. Çocuklarýn büyüme durumunun deðerlendirilmesinde üç olasý istatistiksel durum söz konusudur. Bunlar; persentiller, median yüzdesi ve standart sapma skorudur (Z-skor). Z-skoru, karþýlaþtýrma yapýlan boy ve vücut aðýrlýk ölçüm deðerinin referans nüfusun ortanca deðerinden kaç standart sapma uzakta olduðunu gösterir. -3 SD ve altý aðýr malnütrisyon, -2 SD ve altý orta derecede malnütrisyon, +2 SD ve üzeri, normal üzeri olarak deðerlendirilir (13). Z-skoru hesaplanýrken aþaðýdaki formül kullanýlmýþtýr: X - X (ort) X : Ölçülen deðer, Z = X (ort) :Referans populasyondan elde edilen deðer, S S : Referans populasyonun standart sapmasý. Bu araþtýrmada + 2 SD ve üzeri olanlar fazla tartýlý ve obez olarak kabul edilmiþ ve birlikte analiz edilmiþtir. Ýstatistiksel Analiz: Veriler Epi-Info 5.0 istatistik programýnda bulunan "Measure" dosyasýna yüklenmiþtir. Bu program içinde bulunan "Epinut ANTHROPOMETRY" programý ile her çocuk için ayrý ayrý persentil, Z- skor deðerleri hesaplanmýþtýr. Yaþa göre aðýrlýk ve boya göre aðýrlýk Z- skor deðerleri ile çocuða (cinsiyet, hastalýk durumu, aþý durumu vb) ve anne babaya iliþkin özellikler arasýndaki iliþki Ki-kare analizi ile, obeziteyi etkileyebilecek etmenler ise logistik regresyon analizi ile incelenmiþ ve her bir etmenin tahmini rölatif riski (odds ratio- OR) hesaplanmýþtýr. Ýncelenen 300 hastanýn yüzde 51,3'ü (154) erkek, yüzde 48,7'si (146) kýzdýr. Çocuklarýn annelerinin yüzde 30,4'ü yüksekokul, yüzde 44,4'ü lise mezunudur. Okuryazar olmayan 1 anne (yüzde 0,3) bulunmaktadýr. Annelerin yüzde 37,2'si gelir getiren bir iþte çalýþmakta iken, yüzde 61,8'i ev hanýmýdýr. Üç anne de (yüzde 1) emeklidir. Ýncelenen çocuklarýn babalarýnýn yüzde 40,3'ü lise mezunu, yüzde 48,1'i ise yüksek okul mezunudur. Babalarýn tamamý gelir getiren bir iþte çalýþmaktadýr. Ýncelen çocuklarýn anne yaþ ortancasý 32,0 (22-54) olup; yüzde 35,4'ü 35 yaþ ve üzerinde, yüzde 65,6'sý yaþ arasýndadýr. Araþtýrma kapsamýndaki 5 yaþ altýndaki çocuklarýn yaþa göre aðýrlýk ve boya göre aðýrlýk Z-skor deðerleri Tablo 1'de görülmektedir. +2 SD ve üzeri olanlar (fazla tartý), yaþa göre aðýrlýk için yüzde 8,3, boya göre aðýrlýk için yüzde 31 olarak saptanmýþtýr. Kýz çocuklarýnda boya göre aðýrlýk açýsýndan +2 SD ve üzeri olanlar erkek çocuklarýna göre daha fazla gözlenmiþtir (p<0,05). Çocuklarýn son bir yýlda 4-5 den fazla Tablo 1. Ýncelenen Beþ Yaþ Altýndaki Çocuklarýn Cinsiyete Göre Z-Skor Deðerlerinin Daðýlýmý, Cinsiyet Kýz Erkek Toplam Yaþa Göre Aðýrlýk Sayý %* Sayý %* Sayý %* -2 SD ve Altý 6 3,9 3 2,1 9 3,0-2 SD - Median Arasý 47 30, , ,7 Median - +1 SD 54 35, , ,0 +1 SD - +2 SD 32 20, , ,0 +2 SD ve Üstü 15 9,7 10 6,8 25 8,3 Boya Göre Aðýrlýk -2 SD ve Altý 4 2,6 1 0,7 5 1,7-2 SD - Median Arasý 42 27, , ,0 Median - +1 SD 35 22, , ,0 +1 SD - +2 SD 16 10, , ,3 +2 SD ve Üstü 57 37, , ,0 %* kolon yüzdesi 2006 cilt 15 sayý 4 62

4 Tablo 2. Cinsiyet, hastalýk durumu, ek gýdaya baþlama durumu, aþýlama durumu ve konjunktiva solukluðuna göre beþ yaþ altýndaki çocuklarýn antropometrik ölçümlerinin daðýlýmý Z - Skor Yaþa göre aðýrlýk Boya göre aðýrlýk < -2 SD > + 2 SD < -2 SD >+2 SD Cinsiyet %* %** %* %** Kýz 3,9 9,7 2,6 37,0 Erkek 2,1 6,8 0,7 24,7 Son Bir Yýlda Hastalýk Geçirme Durumu Var 2,6 7,8 0 22,1 Yok 3,1 8,5 2,2 34,1 Son Ýki Haftada Hastalýk Geçirme Durumu Var 3,0 6,9 1,0 24,8 Yok 3,0 9,1 2,0 34,3 Ek Gýdaya Baþlama Zamaný Doðar Doðmaz 6,5 19,4 6,5 29,0 2-4 Aydan sonra 2,8 7,3 1,2 29,7 Aþýlama Durumu Tam Aþýlý 2,3 9,2 1,2 33,8 Eksik Aþýlý ya da aþýsýz 8,8 2,9 5,9 11,8 Konjunktiva Solukluðu Var 7,5 7,5 1,9 15,1 Yok 1,6 8,6 1,6 34,8 %* -2SD altýnda oanlarýn yüzdesi, P : Ki-Kare analizi, %** + 2SD üstünde olanlarýn yüzdesi Tablo 3. Anne ve babalarýnýn sosyodemografik özelliklerine göre 5 yaþ altýndaki çocuklarýn antropometrik ölçümlerinin daðýlýmý Z - Skor Yaþa göre aðýrlýk Boya göre aðýrlýk < -2 SD > + 2 SD < -2 SD > + 2 SD Annenin Yaþý %* %** %* %** ,6 8,9 1,6 19,8 35 ve Üzeri 1,0 7,6 1,9 51,4 Annenin Eðitimi Ýlköðretim ve Altý 6,8 5,4 2,3 33,3 Lise ve Üzeri 1,4 9,1 0 24,3 Babanýn Eðitimi Ýlköðretim ve Altý 2,7 9,2 1,9 30,7 Lise ve Üzeri 2,9 2,9 0 32,4 Annenin Mesleði Ev Hanýmý 3,3 7,1 1,6 26,2 Çalýþýyor 1,8 10,6 1,8 38,9 %* -2SD altýnda olanlarýn yüzdesi P : Ki-Kare analizi, %** + 2SD üstünde olanlarýn yüzdesi 2006 cilt 15 sayý 4 63

5 Tablo 4. Ýncelenen beþ yaþ altýndaki çocuklarýn obezite durumlarýný etkileyen etmenlerin logistik regresyon analizi ile incelenmesi Constant : Beta OR %95 CI P Annenin Yaþý / 35 ve Üzeri 1,447 4,250 2,4-7,4 < 0,05 Annenin Ýþi Çalýþýyor / Çalýþmýyor -0,385 0,68 0,4-1,2 >0,05 Annenin Eðitim Durumu En az Lise Mezunu / Ýlköðretim ve Altý -0,389 0,68 0,3-1,4 >0,05 Babanýn Eðitim Durumu En az Lise Mezunu / Ýlköðretim ve Altý 0,613 1,84 0,7-4,6 >0,05 Bebeðin Cinsiyeti Erkek / Kýz 0,708 2,02 1,2-3,5 <0,05 Son 1 Yýl Ýçinde Hastalýk Geçirme Durumu Yok / Var -0,936 0,39 0,16-0,93 <0,05 Son Ýki Hafta Ýçerisinde Hastalýk Geçirme Durumu Yok / Var 0,129 1,13 0,52-2,44 >0,05 %95 CI: Confidence Interval (güven aralýðý) hastalýk geçirme ve iki haftadan daha uzun süreli hastalýk geçirme durumlarý arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir fark saptanmamýþtýr (Tablo 2). Çocuklarýn ortalama anne sütü alma süreleri 4,13±2,45 ay olarak (minimum 0, maksimum 14 ay) belirlenmiþtir. Çocuklarýn yüzde 10,3'üne hemen, yüzde 47,4'üne doðduktan 2-4 ay sonra, yüzde 33,1'ine 4-6 ay sonra, yüzde 1,7'sine doðduktan 6 ay sonra ek besin baþlanmýþtýr. Ek besine baþlama ile yaþa göre aðýrlýk Z-skor deðeri arasýnda istatistiksel olarak anlamlý fark saptanmýþtýr (p<0,05). Doðar doðmaz ek besin baþlanan çocuklarda yaþa göre aðýrlýk deðeri +2 SD ve üzeri olanlar daha fazla saptanmýþtýr (Tablo 2). Tam aþýlý olan çocuklarda boya göre kilosu +2 SD ve üzeri olanlarýn daha fazla olduðu belirlenmiþtir (p<0,05) (Tablo 2). Fizik muayene bulgularý arasýnda yalnýzca konjunktiva solukluðu ile aðýrlýk arasýnda iliþki gözlenmiþ ve konjunktiva solukluðu olmayan çocuklarda boya göre aðýrlýk deðeri +2 SD ve üzeri olanlarýn oraný daha fazla saptanmýþtýr (p<0,05) (Tablo 2). Çocuklarýn anne ve babalarýnýn sosyodemografik özellikleri ile yaþa göre ve boya göre aðýrlýk deðerlerinin daðýlýmý Tablo 3'te görülmektedir. Yaþý 35 ve üzerinde olan ve eðitimi lise ve üzerinde olan annelerin çocuklarýnda yaþa göre aðýrlýk deðeri +2 SD ve üzeri olanlar daha fazla saptanmýþtýr(p<0,05) (Tablo 3). Obezite durumunu etkileyebilecek bazý etmenler logistik regresyon analizi ile incelendiðinde obezite görülme sýklýðý 35 yaþ ve üzeri annelerin çocuklarýnda 4,25 (%95 CI: ) kat, kýz çocuklarýnda 2,02 (%95 CI: 1,2-3,5) kat daha fazla bulunmuþtur. Ayrýca obezite için son bir yýl içinde hastalýk geçirme durumu, koruyucu faktör olarak saptanmýþtýr OR: 0,39 (%95 CI: 0,16-0,93) (Tablo 4). Tartýþma ve Sonuç DSÖ, çocukluk çaðý obezitesini malnütrisyonun diðer bir spektrumu ve giderek artan küresel bir halk saðlýðý sorunu olarak tanýmlamaktadýr. DSÖ tahminlerine göre, geliþmekte olan ülkelerde yaþayan 5 yaþ ve altý çocuklarýn yüzde 3,3'ünde (17,6 milyon çocuk) obezite sorunu bulunmaktadýr. Yine DSÖ'nün baþka bir tahminine göre, 21,5 milyon çocukta obesite bulunmaktadýr (6,7,14). Çalýþmamýzda pediatri polikliniðine baþvuran beþ yaþ altýndaki 300 çocuðun yaþa göre ve boya göre aðýrlýk durumlarý deðerlendirilmiþ ve obeziteye etkili olabilecek bazý etmenler analiz edilmiþtir. Çocuklar arasýnda hem yaþa göre aðýrlýkta, hem de boya göre aðýrlýkta +2 SD ve üzeri olanlar, -2 SD ve üzeri olanlara göre daha fazla saptanmýþtýr. Bu sonuç, Baþkent Üniversitesi Hastaneleri ne baþvuran ailelerin sosyoekonomik durumlarýnýn topluma göre daha iyi olmasý ile açýklanabilir. Türkiye Nüfus ve Saðlýk Araþtýrmasý 2003'te (TNSA-03) kadýnlarýn ancak yüzde 23,7'si, erkeklerin yüzde 37,2'si ortaokul ve üzeri eðitim düzeyine sahip iken, bu araþtýrmada annelerin yüzde 74,8'i, babalarýn yüzde 88,4'ü lise ve üzeri eðitim düzeyine sahiptir (15). Ayrýca annelerin yüzde 37,2'si, babalarýn tümü gelir 2006 cilt 15 sayý 4 64

6 getiren bir iþte çalýþmaktadýr. Elimizdeki veriler bize araþtýrma grubunun sosyoekonomik düzeyinin daha yüksek olduðunu düþündürmektedir. Ýncelenen kýz çocuklarýnda boya göre aðýrlýkta +2 SD ve üzeri olanlar (obezite) istatistiksel olarak anlamlý derecede daha fazla saptanmýþtýr (p<0,05). Ayrýca logistik regresyon analizinde obezite için kýz çocuk olmak 2,02 kat riskli olarak bulunmuþtur. Cinsiyet ile obezite durumu arasýnda, farklý yaþ gruplarýnda ve farklý bölgelerde yapýlmýþ olan çalýþmalarda deðiþik sonuçlar elde edilmiþtir. Örneðin; 2002 yýlýnda Kuveyt'te 5-13 yaþ grubunda obezite saptananlarýn yüzde 53,0'ü kýz, yüzde 47,0'si erkektir (16). Yine Kuveyt'te obezite erkek çocuklarda kýz çocuklarýndan anlamlý derecede yüksek saptanmýþtýr (17). Brezilya'da 11 yaþ ve altýndaki 496 çocuk arasýnda yapýlan çalýþmada yaþa göre aðýrlýkta ve boya göre aðýrlýkta kýz ve erkek çocuklarýnda +2 SD ve üzeri olanlarýn prevalansý arasýnda fark saptanmamýþtýr (12). Tuna ve arkadaþlarýnýn 2-16 yaþ grubunda obez olanlarla olmayanlarý karþýlaþtýrdýklarý çalýþmada ise, cinsiyet daðýlýmý benzer olarak saptanmýþtýr (18). Literatürde cinsiyetle obezite arasýnda farklý sonuçlar bulunmuþtur. Çalýþmamýzda kýzlarda obezite varlýðýnýn daha yüksek saptanmasýnýn nedenlerinin anlaþýlmasý amacýyla, cinsiyetle anne ve babaya ait demografik deðiþkenler arasýndaki iliþkilere bakýlmýþ, ancak bu durumu açýklayabilecek bir sonuca ulaþýlamamýþtýr. Araþtýrmamýzda, yaþa göre aðýrlýkta doðar doðmaz ek gýdaya baþlananlarda obezite daha fazla gözlenmiþtir. Yalnýzca anne sütü ile beslenen çocuklarda, ek besin ya da anne sütüyle birlikte besin ile beslenen çocuklara göre daha az obezite görülmesi beklenilen bir bulgudur. Birçok yayýnda anne sütünün obeziteden koruduðu bildirilmektedir (19-21). Genel saðlýk durumunu gösteren diðer etmenlerde (cilt solukluðu, angüler lezyon, deride kuruluk) fark saptanmamasý ise, patolojik lezyon olan çocuklarýn sayýsýnýn az olmasý ile yorumlanmýþtýr. Benzer biçimde, konjunktiva solukluðu olmayan çocuklar ile tam aþýlý çocuklarda daha fazla obezite durumu saptanmasýnýn, - 2 SD ve altýndaki çocuk sayýsýnýn az olmasý ile iliþkili olduðu, dolayýsýyla bu sonucun yorum yapma olanaðýný kýsýtladýðý düþünülmektedir. Anne ve babanýn sosyodemografik özelliklerinden boya göre aðýrlýk ile anne yaþý; yaþa göre aðýrlýk ile annenin eðitimi arasýnda istatistiksel açýdan anlamlý bir iliþki saptanmýþtýr. Otuzbeþ yaþ ve üzerinde olan annelerin çocuklarýnda boya göre aðýrlýk özelliklerine göre obezite daha fazla saptanmýþtýr. Bunun yanýnda logistik regresyon analizinde de 35 yaþ ve üzeri annelerin çocuklarýnda obezite 4,25 kat daha fazla saptanmýþtýr. Bu araþtýrmada annelerin yüzde 74,8'i lise ve üzeri eðitim düzeyine sahipken, yüzde 35,4'ü 35 yaþ ve üzerindedir. Bizim araþtýrmamýzda annelerin eðitim düzeyinin yüksek saptanmasý ve önemli bir bölümünün 35 yaþýnýn üzerinde olmasý, ayný zamanda bu annelerin çalýþtýklarýný da düþündürmektedir. Kadýnýn çalýþmasý ile hem sosyoekonomik durumun daha iyi olabilmesi, hem de çalýþma koþullarý nedeniyle, annelerin bebeklerine erken dönemde ek besine baþlama eðiliminde olabilecekleri düþünülmektedir. Zaten bizim araþtýrmamýzýn sonuçlarý da bu bulguyu desteklemektedir. Çalýþan annelerin %59'u, çalýþmayan annelerin %47'si 2-4 ay içerisinde ek besine baþlamaktadýr. Bilindiði gibi, bebeklere yaþamlarýnýn ilk 4-6 ayýnda anne sütü dýþýnda ek besin önerilmemektedir. Anne sütünün ileri yaþlarda obeziteden de koruduðu bildirilmektedir (19-21). Dolayýsýyla, eðitim düzeyi yüksek, ileri yaþlardaki annelerin, erken yaþlarda ek besine baþlamalarý nedeniyle çocuklarýnda obezite sorunu ile karþýlaþabilecekleri düþünülmektedir. Sonuç ve Öneriler Çalýþmamýzda Baþkent Üniversitesi Hastaneleri Pediatri Poliklinikleri'ne baþvuran beþ yaþ altýndaki çocuklarda fazla tartý ve obezite sýklýðý, düþük tartýlý ya da kavruk olma durumuna göre daha yüksek saptanmýþtýr. Bu durum polikliniklerimize baþvuran çocuklarýn ailelerinin sosyoekonomik durumunun yüksek olduðunu düþündürmektedir. Çünkü obezite özellikle geliþmekte olan toplumlarda yüksek sosyoekonomik düzeyde olan ailelerin çocuklarýnda görülmektedir (7). Diðer önemli bir bulgu da obezitenin erken ek besine baþlanan çocuklarda daha sýklýkla görülmüþ olmasýdýr. Bu nedenle, özellikle birinci basamak kurumlarda ve saðlam çocuk polikliniklerinde çocuklarýn saðlýklý beslenmesi 2006 cilt 15 sayý 4 65

7 ve anne sütünün önemi konusunda verilen mesajlarýn daha yoðun olmasý önerilmektedir. Teþekkür Çalýþma verilerinin istatistiksel açýdan deðerlendirilmesi ve istatistik metodolojisinin denetlenmesi konusunda göstermiþ olduðu katkýlarýndan dolayý Prof. Dr. Rengin Erdal a teþekkür ederiz. Ýletiþim: Dr. Seval Akgün E-posta: sevala@baskent-ank.edu.tr Kaynaklar 1- deonis M, Blossner M. Prevalence and trends of overweight among preschool children in developing countries. Am J Clin Nutr 2000; 72(4): Bundred P, Kitchiner D, Buchan I. Prevalence of overweight and obese children between 1989 and 1998: population based series of cross sectional studies. BMJ 2001; 322(7282): Kain J, Vio F, Albala C. Obesity trends and determinant factors in Latin America. Cad de Saude Publica, 2003; 19 (supp.1): Miller J, Rosenbloom A, Silverstein J, Childhood Obesity, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 2004, 89(9); Mýsýrlýoðlu ED, Evliyaoðlu O, Çocuklarda Obezite, Yeni Týp Dergisi, 2005, 22; Childhood nutrition and progress in implementing the international code of marketing of breastmilk substitutes. World Health Organization, EB109/11, 7- Babaoðlu K, Hatun Þ. Çocukluk Çaðýnda Obesite. STED 2002; 11(1): Dietz WH. Health consequences of obesity in youth: childhood predictors of adults disease. Pediatrics 1998; 101: WHO Working Group. Use and interpretation of anthropometric indicators of nutritional status. Bull World Health Organization 1986; 64(6): Akgün S, Pekcan G. Çocuklarda beslenme durumunun saptanmasýnda kullanýlan antropometrik yöntemler. Sendrom 1997; 9: Pala K, Aytekin N, Akýþ N, Aytekin H, Aksu H, Avcý K. Gemlik bölgesinde 6-12 yaþ çocuklarýn ortalama aðýrlýk ve ortalama boylarýnýn karþýlaþtýrýlmasý ( ). Uludað Üniversitesi Týp Fakültesi Dergisi 2002; 28(3): Motta ME, Silva GA. Obesity and malnutrition in children: profile of a low-income community. Pediatr (Rip J) 2001; 77(4): Akgün S. Sosyo-ekonomik yönden farklý ilkokul öðrencilerinin fizik büyüme durumlarý ve etkileyen bazý faktörlerin araþtýrýlmasý (bilim uzmanlýðý tezi). Ankara: TC Hacettepe Üniversitesi Saðlýk Bilimleri Enstitüsü; Infant and young child nutrition. World Health Organization. A53/ Koç Ý, Hancýoðlu A. Hane halklarýna ve cevaplayýcýlarýna iliþkin temel özellikler (Bölüm 2). Türkiye Nüfus ve Saðlýk Araþtýrmasý 2003, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü; 2004; Sorkhou I, Al-Qallaf K, Al-Shomali N, Hajia A, Al- Qallaf B. Childhood obesity in Kuwait-prevalence and trends. Fam Med 2003; 35(7): Al-Isa AN, Moussa MAA. Nutritional status of Kuwaiti elementary school children aged 6-10 years: comparison with the NCHS/CDC reference population. Int Food Sci Nutr 2000; 51(4): Tuna C, Þýklar Z, Ünsal R, Dallar Y, Obez Çocuklarda Risk Faktörlerinin Deðerlendirilmesi, Türkiye Klinikleri Pediatri, 2003,12: Armstrong J, Reilly JJ; Child Health Information Team. Breastfeeding and lowering the risk of childhood obesity. Lancet 2002; 359(9322): Campbell C. Childhood obesity, Breast feeding is important. BMJ 2000(7246); 320: vonKries R, Koletzko B, Sauerwald T, vonmutius E, Barnert D, Grunert V, vonvos H. Breast feeding and obesity: cross sectional study. BMJ 1999; 319(7203): STED Okuyucu Danýþma Kurulu nda Yer Almak Ýster misiniz? Lütfen bize Dergi ile ilgili deðerlendirmelerinizi yazýnýz. Bundan sonraki sayýlar sizin de katkýnýzla oluþsun. Sizden gelecek her türlü katký, öneri ve eleþtiri bizim için çok önemli... Ýletiþim kolaylýðý için açýk adresinizi, telefon numaralarýnýzý ve varsa elektronik posta adresinizi eklemeyi unutmayýnýz cilt 15 sayý 4 66

Isparta Ýl Merkezinde 0-5 Yaþ Grubu Çocuklarýn Beslenme ve Malnütrisyon Durumu

Isparta Ýl Merkezinde 0-5 Yaþ Grubu Çocuklarýn Beslenme ve Malnütrisyon Durumu ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Isparta Ýl Merkezinde 0-5 Yaþ Grubu Çocuklarýn Beslenme ve Malnütrisyon Durumu Malnutrition prevalence and nutritional status of children aged 0-5 in the province of Isparta*

Detaylı

BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİ NDE YAPTIRILAN DOĞUMLARIN İNCELENMESİ

BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİ NDE YAPTIRILAN DOĞUMLARIN İNCELENMESİ TAF Preventive Medicine Bulletin, 2006: 5 (6) ARAŞTIRMA RESEARCH ARTICLE BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİ NDE YAPTIRILAN DOĞUMLARIN İNCELENMESİ Atilla Senih MAYDA*, Türker ACEHAN**, Suat ALTIN**, Mehmet ARICAN**,

Detaylı

Aydýn Ýli 1 Nolu AÇSAP Merkezi Aile Planlamasý Hizmetlerinin Deðerlendirilmesi Evaluating The Family Planning Services: Child Health Center

Aydýn Ýli 1 Nolu AÇSAP Merkezi Aile Planlamasý Hizmetlerinin Deðerlendirilmesi Evaluating The Family Planning Services: Child Health Center Aydýn Ýli 1 Nolu AÇSAP Merkezi Aile Planlamasý Hizmetlerinin Deðerlendirilmesi Evaluating The Family Planning Services: Child Health Center Dr. Ayfer Fýrat Gemalmaz*, Dr. Pýnar Okyay**, Dr. Eyüp Doyuran***,

Detaylı

10 KLÝNÝK ÇALIÞMA Alt Sosyoekonomik Düzeyde Yer Alan Çocuklarda Aþýrý Kiloluðun ve Obezitenin Yaygýnlýðý The Prevalence of Obesity and Overweight among Children from Lower Socioeconomic Status Öðr. Gör.

Detaylı

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Özgün Araştırma / Original Investigation Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Effect of Body Mass Index on the Determination of Bone Mineral Density in Postmenopausal

Detaylı

OYUN ÇOCUKLUĞU DÖNEMİ OBEZ ÇOCUĞUN VE AİLELERİNİN BESLENME ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ *

OYUN ÇOCUKLUĞU DÖNEMİ OBEZ ÇOCUĞUN VE AİLELERİNİN BESLENME ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ * OYUN ÇOCUKLUĞU DÖNEMİ OBEZ ÇOCUĞUN VE AİLELERİNİN BESLENME ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ * Kabul Tarihi:05/07/2007 Ayşe PARLAK ** Şenay ÇETİNKAYA *** ÖZET Bu araştırma, oyun çocukluğu dönemi obez

Detaylı

Yozgat bölgesindeki çocuklarda boy kısalığı ve obezite ilişkisinin araştırılması

Yozgat bölgesindeki çocuklarda boy kısalığı ve obezite ilişkisinin araştırılması Araştırmalar / Researches Yozgat bölgesindeki çocuklarda boy kısalığı ve obezite ilişkisinin araştırılması Öznur Küçük 1, Suat Biçer 1, Meltem Uğraş 2 ÖZET: Yozgat bölgesindeki çocuklarda boy kısalığı

Detaylı

Diyarbakır ve Çevresi Okul Çocuklarında Boy Kısalığı, Düşük Ağırlık ve Obezite Sıklığı

Diyarbakır ve Çevresi Okul Çocuklarında Boy Kısalığı, Düşük Ağırlık ve Obezite Sıklığı Van Tıp Dergisi: 11 (4):128-136, 2004 Diyarbakır ve Çevresi Okul Çocuklarında Boy Kısalığı, Düşük Ağırlık ve Obezite Sıklığı Aydın Ece*, Ali Ceylan**, Fuat Gürkan*, Bünyamin Dikici*, Meki Bilici***, Mehmet

Detaylı

FETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ

FETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ FETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ Yrd.Doç.Dr. Gülten KOÇ Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Doğum-Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim

Detaylı

Muğla da Yaşayan 6-15 Yaş Okul Çocuklarında Kilo Fazlalığı ve Obezite Prevalansı

Muğla da Yaşayan 6-15 Yaş Okul Çocuklarında Kilo Fazlalığı ve Obezite Prevalansı Türk Biyokimya Dergisi [Turkish Journal of Biochemistry - Turk J Biochem] 2005; 30 (4); 290-295. Araştırma Makalesi [Research Article] Muğla da Yaşayan 6-15 Yaş Okul Çocuklarında Kilo Fazlalığı ve Obezite

Detaylı

Dr. Nilgün Çöl Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD. Sosyal Pediatri BD.

Dr. Nilgün Çöl Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD. Sosyal Pediatri BD. A N N E L E R İ N Ç A L I Ş M A D U R U M U N U N S Ü T Ç O C U K L U Ğ U D Ö N E M İ N D E B E S L E N M E M O D E L İ, H E M O G L O B İ N / H E M A T O K R İ T D E Ğ E R L E R İ V E V İ TA M İ N K U

Detaylı

Kayseri Ýlinde 30 ve Üzeri Yaþ Grubunda Hipertansiyon Prevalansý ve Etkileyen Faktörler

Kayseri Ýlinde 30 ve Üzeri Yaþ Grubunda Hipertansiyon Prevalansý ve Etkileyen Faktörler ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Ýlinde 30 ve Üzeri Yaþ Grubunda Hipertansiyon Prevalansý ve Etkileyen Faktörler Prevalence and Factors Affecting of Hypertension in Adults Aged 30 Years and Over

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

0-24 Aylık Çocuklarda Malnütrisyon Prevelansı ve Etkileyen Faktörler

0-24 Aylık Çocuklarda Malnütrisyon Prevelansı ve Etkileyen Faktörler ÇOCUK/SAGLIK 0-24 Aylık Çocuklarda Malnütrisyon Prevelansı ve Etkileyen Faktörler Dr.Handan ALP* Dr.Sevin ALTINKAYNAK* Dr.Muzaffer KÜRKÇÜOĞLU* ÖZET Bu araştırmada Erzurum (merkez), Aşkale, Pasinler ilçeleri

Detaylı

KDVWDQHGH SROLNOLQLN V QQHWoL g UHQFLQLQV QQHWLQLQ\DSÕOGÕ Õ\HU 6 QQHWLoLQúXDQ QHULOHQ\HU

KDVWDQHGH SROLNOLQLN V QQHWoL g UHQFLQLQV QQHWLQLQ\DSÕOGÕ Õ\HU 6 QQHWLoLQúXDQ QHULOHQ\HU Çocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý Dergisi 2003; 46: 114-118 Orijinal Makale Gaziantep bölgesindeki anne ve babalarýn sünnet ile ilgili bilgi, tutum ve davranýþlarý Ercan Sivaslý 1, Ali Ýhsan Bozkurt 2, Haluk

Detaylı

Oksoloji Çocukluk Çağında Vücut Ölçümleri. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

Oksoloji Çocukluk Çağında Vücut Ölçümleri. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Oksoloji Çocukluk Çağında Vücut Ölçümleri Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Büyüme sağlığın bir yansımasıdır. Growth is a mirror of health James M. Tanner

Detaylı

Farklı sosyoekonomik düzeye sahip iki ilköğretim okulunda öğrencilerin büyümelerinin değerlendirilmesi

Farklı sosyoekonomik düzeye sahip iki ilköğretim okulunda öğrencilerin büyümelerinin değerlendirilmesi DAHİLİ BİLİMLER / MEDICAL SCIENCES Araştırma Yazısı / Original Article Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2005; 58:23-29 Farklı sosyoekonomik düzeye sahip iki ilköğretim okulunda öğrencilerin büyümelerinin

Detaylı

AYDIN İLİNDEKİ OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA OBEZİTE VE AŞIRI KİLOLULUK PREVELANSI 1

AYDIN İLİNDEKİ OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA OBEZİTE VE AŞIRI KİLOLULUK PREVELANSI 1 Ocak-Şubat-Mart 2012 Sayısı Sayı: 2 / Cilt: 2 Shoo January- February- March 2012 Volume:02 Issue:02 Jel Kodu: JEL M AYDIN İLİNDEKİ OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA OBEZİTE VE AŞIRI KİLOLULUK PREVELANSI 1 Gonca KARAYAĞIZ

Detaylı

Mardin Ýlinde Elektif Cerrahi Öncesi Tetkik Edilen Çocuklarda HBV, HCV ve HIV Seroprevalansý

Mardin Ýlinde Elektif Cerrahi Öncesi Tetkik Edilen Çocuklarda HBV, HCV ve HIV Seroprevalansý ARAªTIRMA Alicem Tekin 1 Bahattin Aydoðdu 2 1 Mardin Kadýn Doðum ve Çocuk Hastalýklarý Hastanesi, Týbbi Mikrobiyoloji laboratuarý, Mardin 2 Mardin Kadýn Doðum ve Çocuk Hastalýklarý Hastanesi, Çocuk Cerrahi

Detaylı

Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması

Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması 20 24 Mayıs 2009 tarihleri arasında Antalya da düzenlenen 45. Ulusal Diyabet Kongresinde

Detaylı

Ýzmir de Saðlýk Çalýþanlarý Arasýnda Tüberküloz Hastalýðý Riski: Tüberküloz Meslek Hastalýðý Olarak Kabul Edilebilir mi?

Ýzmir de Saðlýk Çalýþanlarý Arasýnda Tüberküloz Hastalýðý Riski: Tüberküloz Meslek Hastalýðý Olarak Kabul Edilebilir mi? ARAÞTIRMALAR Ýzmir de Saðlýk Çalýþanlarý Arasýnda Tüberküloz Hastalýðý Riski: Tüberküloz Meslek Hastalýðý Olarak Kabul Edilebilir mi? Oðuz Kýlýnç 1, Eyüp Sabri Uçan 1, Aydan Çakan 2, Hülya Ellidokuz 3,

Detaylı

Bilindiği üzere beslenme; anne karnında başlayarak yaşamın sonlandığı ana kadar devam eden yaşamın vazgeçilmez bir ihtiyacıdır

Bilindiği üzere beslenme; anne karnında başlayarak yaşamın sonlandığı ana kadar devam eden yaşamın vazgeçilmez bir ihtiyacıdır OBEZİTE Obezite günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli sağlık sorunları arasında yer almaktadır. Obezite genel olarak bedenin yağ kütlesinin yağsız kütleye oranının aşırı artması sonucu

Detaylı

İstanbul da üç farklı sosyoekonomik grupta yer alan annelerin emzirme ve bebek beslenmesi konusundaki bilgi ve davranışları

İstanbul da üç farklı sosyoekonomik grupta yer alan annelerin emzirme ve bebek beslenmesi konusundaki bilgi ve davranışları Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2013; 56: 76-81 Orijinal Makale İstanbul da üç farklı sosyoekonomik grupta yer alan annelerin emzirme ve bebek beslenmesi konusundaki bilgi ve davranışları Kevser

Detaylı

Pýnar OKYAY, Reyhan UÇKU

Pýnar OKYAY, Reyhan UÇKU ADÜ Týp Fakültesi Dergisi 00; 3(3) :5- Klinik Araþtýrma ÝZMÝR'DE KENTSEL BÝR BÖLGEDEKÝ DOÐURGAN ÇAÐDAKÝ KADINLARDA ÞÝÞMANLIK PREVALANSI VE RÝSK FAKTÖRLERÝ Pýnar OKYAY, Reyhan UÇKU ÖZET Amaç: Osmangazi

Detaylı

Biyolojik, Sosyo-Demografik ve Nutrisyonel Faktörlerin Dismenore Prevalansýna Etkisi

Biyolojik, Sosyo-Demografik ve Nutrisyonel Faktörlerin Dismenore Prevalansýna Etkisi ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Biyolojik, Sosyo-Demografik ve Nutrisyonel Faktörlerin Dismenore Prevalansýna Etkisi The Impact of Some Biological, Socio-Demographic and Nutritional Factors on the Prevalence

Detaylı

Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134

Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134 Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134 www.insanbilimleri.com 22.09.2004 OBES TE KL N NE BA VURAN HASTALARIN OBES TE KONUSUNDAK B LG DÜZEYLER N N BEL RLENMES Uzm.Gülsen TÜRKCAN DÜZÖZ* tgulsen@mu.edu.tr

Detaylı

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004 1 15 (3J 125-136 TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN ış TATMiN SEViYELERi Ünal KARlı, Settar KOÇAK Ortadoğu Teknik

Detaylı

Tüberkülin Testi Sonuçlarýnýn Yorumlanmasý Ülkemiz Standartlarý ve Yeni Gereksinimler

Tüberkülin Testi Sonuçlarýnýn Yorumlanmasý Ülkemiz Standartlarý ve Yeni Gereksinimler ARAÞTIRMALAR Tüberkülin Testi Sonuçlarýnýn Yorumlanmasý Ülkemiz Standartlarý ve Yeni Gereksinimler E.S. Uçan 1, C. Sevinç 1, Ö. Abado lu 2, S. Arpaz 3, H. Ellidokuz 4 1 Dokuz Eylül Üniv. Týp Fak. Göðüs

Detaylı

Gebelikte Tetanoz Aþýlanma Durumu ve Etkileyen Etmenler Status of Tetanus Vaccination In Pregnancy and Influencing Factors

Gebelikte Tetanoz Aþýlanma Durumu ve Etkileyen Etmenler Status of Tetanus Vaccination In Pregnancy and Influencing Factors Gebelikte Tetanoz Aþýlanma Durumu ve Etkileyen Etmenler Status of Tetanus Vaccination In Pregnancy and Influencing Factors Dr. Yonca Sönmez*, Dr. Gazanfer Aksakoðlu** Öz Bu çalýþmanýn amacý, son bir yýl

Detaylı

Health District, Konya, Turkey. Özet. Abstract. Erciyes Tıp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 27 (2)64-69, 2005

Health District, Konya, Turkey. Özet. Abstract. Erciyes Tıp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 27 (2)64-69, 2005 Konya ili Hasanköy Sağlık Ocağı Bölgesinde İlköğretim Okulu 1. Sınıf öğrencilerinde ARAŞTIRMALAR kronik malnütrisyon (Research prevalansı Reports) KONYA İLİ HASANKÖY SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDE İLKÖĞRETİM

Detaylı

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI UZMANLIK

Detaylı

KAYSERİ İL MERKEZİ NDE 0 36 AYLIK ÇOCUKLARDA MALNÜTRİSYON DURUMU VE ETKİLEYEN BAZI FAKTÖRLER

KAYSERİ İL MERKEZİ NDE 0 36 AYLIK ÇOCUKLARDA MALNÜTRİSYON DURUMU VE ETKİLEYEN BAZI FAKTÖRLER ARAŞTIRMA Cilt 62, No 1,2,3 S : 41-48 Türk Hij Den Biyol Derg 2005 KAYSERİ İL MERKEZİ NDE 0 36 AYLIK ÇOCUKLARDA MALNÜTRİSYON DURUMU VE ETKİLEYEN BAZI FAKTÖRLER Neriman İNANÇ 1 Mualla AYKUT 2 Betül ÇİÇEK

Detaylı

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ * Abant Ýzzet Baysal Üniversitesi Eðitim Fakültesi Dergisi Cilt: 8, Sayý: 1, Yýl: 8, Haziran 2008 KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE

Detaylı

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT Muğla Üniversitesi SBE Dergisi Güz 2001 Sayı 5 ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET Erdoğan GAVCAR * Meltem ÜLKÜ

Detaylı

Bir Ýlköðretim Okulundaki Öðrencilerde Süt Tüketim Durumu Milk Consumption Status in the Students of a Primary School

Bir Ýlköðretim Okulundaki Öðrencilerde Süt Tüketim Durumu Milk Consumption Status in the Students of a Primary School Bir Ýlköðretim Okulundaki Öðrencilerde Süt Tüketim Durumu Milk Consumption Status in the Students of a Primary School Dr. Nursen Ö. Nahcivan* Öz Bu çalýþmanýn amacý, bir ilköðretim okulunda öðrenim gören

Detaylı

15 YAŞ ÜZERİ KADINLARDA ANKSİYETE SIKLIĞI VE GELİŞİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

15 YAŞ ÜZERİ KADINLARDA ANKSİYETE SIKLIĞI VE GELİŞİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER 2005; Cilt: 2 Sayı: 2 Sayfa: 92-97 15 YAŞ ÜZERİ KADINLARDA ANKSİYETE SIKLIĞI VE GELİŞİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER I.Irem BUDAKOGLU*, Işıl MARAL*, Behçet COŞAR**, Aydan BİRİ***, M.Ali BUMİN* * Gazi Universitesi,

Detaylı

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV ÖZET Amaç: Araştırma, Aile Planlaması (AP) polikliniğine başvuran kadınların AP ye ilişkin tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma

Detaylı

FARKLI LiGLERDE MÜCADELE EDEN PROFESYONEL FUTBOL TAKıMLARı SPORCULARININ SOMATOTip ÖZELLIKLERi ÜZERiNE BiR INCELEME

FARKLI LiGLERDE MÜCADELE EDEN PROFESYONEL FUTBOL TAKıMLARı SPORCULARININ SOMATOTip ÖZELLIKLERi ÜZERiNE BiR INCELEME Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofspor! Sciences 2002,13 (4), 32-40 FARKLI LiGLERDE MÜCADELE EDEN PROFESYONEL FUTBOL TAKıMLARı SPORCULARININ SOMATOTip ÖZELLIKLERi ÜZERiNE BiR INCELEME Ferda RAMANU,

Detaylı

Hastaların Hemşirelik Hizmetlerinden Memnuniyeti

Hastaların Hemşirelik Hizmetlerinden Memnuniyeti Kocatepe Tıp Dergisi Kocatepe Medical Journal 14: 69-75/Mayıs 2013 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / RESEARCH STUDY Hastaların Hemşirelik Hizmetlerinden Memnuniyeti Afyon Kocatepe Üniversitesi, Ahmet Necdet Sezer Araştırma

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 1. Ünal, H., Ortaokul Dönemindeki Kız Çocuklarda Antropometrik Ölçümlerin Farklılaşmasının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi. 1985.

ÖZGEÇMİŞ. 1. Ünal, H., Ortaokul Dönemindeki Kız Çocuklarda Antropometrik Ölçümlerin Farklılaşmasının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi. 1985. ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Nergiz Meltem Güven Email :nergismeltem@gmail.com 2. Doğum Tarihi : 11.03.1954 Tel : 0535 895 03 29 3. Ünvanı : Profesör 0312 441 39 11 Adres : Hilal Mah. Hollanda Cad. No:20 Daire

Detaylı

Teori (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) ÇOCUK HASTALIKLARINDA BES305 5.Güz 2 2 0 5

Teori (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) ÇOCUK HASTALIKLARINDA BES305 5.Güz 2 2 0 5 ÇOCUK HASTALIKLARINDA BESLENME Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori Laboratuar ÇOCUK HASTALIKLARINDA BES305 5.Güz 2 2 0 5 BESLENME Önkoşullar Yok Dersin dili Türkçe Dersin Türü Zorunlu Dersin öğrenme ve öğretme

Detaylı

MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065

MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT PROGRAMI (2014 2017) TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ

Detaylı

İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ

İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ Dr. Sema ÖZBAŞ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanı Sağlık Bakanlığı Teşkilat Şeması Türkiye Halk

Detaylı

Sağlık Alanında Mobil Uygulama Örneği: Çocuklardaki Gelişimin Büyüme Eğrilerine Göre Değerlendirilmesi

Sağlık Alanında Mobil Uygulama Örneği: Çocuklardaki Gelişimin Büyüme Eğrilerine Göre Değerlendirilmesi Sağlık Alanında Mobil Uygulama Örneği: Çocuklardaki Gelişimin Büyüme Eğrilerine Göre Değerlendirilmesi Zeynep Ünal 1 Doç.Dr. Özcan Asilkan 2 Öğr.Gör. Erokan Canbazoğlu 3 1 Akdeniz Ü., Tıp Fak, Biyoistatistik

Detaylı

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr

Detaylı

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir. ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler

Detaylı

Pratisyen Hekimlerin Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Konusunda Bilgi ve Tutumlarýnýn Deðerlendirilmesi

Pratisyen Hekimlerin Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Konusunda Bilgi ve Tutumlarýnýn Deðerlendirilmesi Pratisyen Hekimlerin Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Konusunda Bilgi ve Tutumlarýnýn Deðerlendirilmesi Dr. Ahmet Akýcý*, Dr. M. Ümit Uðurlu*, Dr. Narin Gönüllü*, Dr. Þule Oktay*, Sibel Kalaça** Akýlcý olmayan ilaç

Detaylı

HEDEF BELiRLENEN ENGELLi OLAN VE OLMAYAN ÖGRENCILERDE ANTRENMANIN PERFORMANS VE DUYGUSAL DURUMLAR ÜZERiNE ETKisi

HEDEF BELiRLENEN ENGELLi OLAN VE OLMAYAN ÖGRENCILERDE ANTRENMANIN PERFORMANS VE DUYGUSAL DURUMLAR ÜZERiNE ETKisi Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe f. ofsport Sciences 200{ 15 (3), 137-154 HEDEF BELiRLENEN ENGELLi OLAN VE OLMAYAN ÖGRENCILERDE ANTRENMANIN PERFORMANS VE DUYGUSAL DURUMLAR ÜZERiNE ETKisi Ferda GÜRSEL*,

Detaylı

Bilim Uzmanı İbrahim BARIN

Bilim Uzmanı İbrahim BARIN ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİNDE YATAN HASTALARIN HASTANE HİZMET KALİTESİNİ DEĞERLENDİRMELERİ Bilim Uzmanı İbrahim BARIN Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri AMAÇ Hasta memnuniyeti verilen

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Rabia SAĞLAM 2. Doğum Tarihi : 17. 10. 1984 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Atatürk Üniversitesi 2003-2007 Toplum

Detaylı

Gemlik Bölgesinde 6-12 Yaş Çocukların Ortalama Ağırlık ve Ortalama Boylarının Karşılaştırılması (1983-2001)

Gemlik Bölgesinde 6-12 Yaş Çocukların Ortalama Ağırlık ve Ortalama Boylarının Karşılaştırılması (1983-2001) Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 28 (3): 89-93, 2002 ORİJİNAL YAZI Gemlik Bölgesinde 6-12 Çocukların Ortalama Ağırlık ve Ortalama Boylarının Karşılaştırılması (-) Kayıhan PALA, Necla AYTEKİN,

Detaylı

Altı-Yirmi Dört Ay Arası Yaş Grubunda Beslenmeyle İlgili Anne ve Babaların Bilgi ve Deneyimlerinin Değerlendirilmesi

Altı-Yirmi Dört Ay Arası Yaş Grubunda Beslenmeyle İlgili Anne ve Babaların Bilgi ve Deneyimlerinin Değerlendirilmesi Özgün Araştırma / Original Article DOI: 10.4274/haseki.2756 Med Bull Haseki 2016;54:70-5 Altı-Yirmi Dört Ay Arası Yaş Grubunda Beslenmeyle İlgili Anne ve Babaların Bilgi ve Deneyimlerinin Değerlendirilmesi

Detaylı

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT The purpose of the study is to investigate the impact of autonomous learning on graduate students

Detaylı

KLİNİK ÇALIŞMA EGE PEDİATRİ BÜLTENİ 2006, 13 (3): 155-161

KLİNİK ÇALIŞMA EGE PEDİATRİ BÜLTENİ 2006, 13 (3): 155-161 KLİNİK ÇALIŞMA EGE PEDİATRİ BÜLTENİ 2006, 13 (3): 155-161 MANİSA BÖLGESİNDE EMZİRME UYGULAMALARI Breastfeeding Practice in Manisa Region Nermin TANSUĞ 1 Özge YILMAZ 2 Erhun KASIRGA 3 Hasan Tarkan İKİZOĞLU

Detaylı

20-23 Mayıs 2009 da 45. Ulusal Diyabet Kongresi nde Poster olarak sunuldu.

20-23 Mayıs 2009 da 45. Ulusal Diyabet Kongresi nde Poster olarak sunuldu. Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması 20-23 Mayıs 2009 da 45. Ulusal Diyabet Kongresi nde Poster olarak sunuldu. Özlem Serenli,

Detaylı

Obez Adölesanlarda Obezite Gelişimini Belirleyen Faktörlerin ve Metabolik Sendrom Varlığının Retrospektif Olarak Değerlendirilmesi

Obez Adölesanlarda Obezite Gelişimini Belirleyen Faktörlerin ve Metabolik Sendrom Varlığının Retrospektif Olarak Değerlendirilmesi Özgün Araştırma Original Article Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi Turkish Journal of Pediatric Disease Obez Adölesanlarda Obezite Gelişimini Belirleyen Faktörlerin ve Metabolik Sendrom Varlığının Retrospektif

Detaylı

Sivas İl Merkezinde Yaşlı Nüfusta Bazı Kronik Hastalıkların Prevalansı ve Risk Faktörleri

Sivas İl Merkezinde Yaşlı Nüfusta Bazı Kronik Hastalıkların Prevalansı ve Risk Faktörleri Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Sivas İl Merkezinde Yaşlı Nüfusta Bazı Kronik Hastalıkların Prevalansı ve Risk Faktörleri Frequency of Some Chronic Diseases and Risk Factors Among the Elderly People

Detaylı

ÇOCUKLARDA DİYALİZ. Prof. Dr. Mesiha Ekim. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı

ÇOCUKLARDA DİYALİZ. Prof. Dr. Mesiha Ekim. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı ÇOCUKLARDA DİYALİZ Prof. Dr. Mesiha Ekim Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi 19-23 Mayıs 2010 Antalya 2008 yılında ilk defa RRT

Detaylı

Gaziantep yöresinde 7-15 yaşındaki çocuklarda vücut kitle indeksi referans değerleri

Gaziantep yöresinde 7-15 yaşındaki çocuklarda vücut kitle indeksi referans değerleri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2006; 49: 30-35 Orijinal Makale Gaziantep yöresinde 7- yaşındaki çocuklarda vücut kitle indeksi referans değerleri Ercan Sivaslı 1, Ali İhsan Bozkurt 2, Birgül Özçırpıcı

Detaylı

ÇOCUKLARDA METABOLİK SENDROM VE DİĞER METABOLİK ÖZELLİKLER *

ÇOCUKLARDA METABOLİK SENDROM VE DİĞER METABOLİK ÖZELLİKLER * ÇOCUKLARDA METABOLİK SENDROM VE DİĞER METABOLİK ÖZELLİKLER * Nalan Hakime NOĞAY 1, Gülden KÖKSAL 2 ÖZET Metabolik sendromun komponentleri yetişkinlerin yanı sıra çocuklarda da mevcuttur. Çocuklarda insülin

Detaylı

Yatan Hasta Memnuniyeti. Patient Satisfaction in Clinic Deparments

Yatan Hasta Memnuniyeti. Patient Satisfaction in Clinic Deparments Gülşen AYTAR 1, Nuray YEŞİLDAL 2 1 A.İ.B.Ü. Düzce Tıp Fakültesi Sosyal Hizmet Uzmanı 2 A.İ.B.Ü. Düzce Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Düzce ÖZET Düzce Tıp Fakültesinde yatan 61 hastada memnuniyet

Detaylı

*'" Atatürk Ünİ\'ersitesi Hemşirelik Yüksekokulu. (Arş. Gör.) PREMATÜRE BEBEKLERDEKİ MORTALİTE YE MORBİDİTE İNSİDANS I VE ÖNDE GELEN ÖLÜM NEDENLERİ

*' Atatürk Ünİ\'ersitesi Hemşirelik Yüksekokulu. (Arş. Gör.) PREMATÜRE BEBEKLERDEKİ MORTALİTE YE MORBİDİTE İNSİDANS I VE ÖNDE GELEN ÖLÜM NEDENLERİ Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Ciltl, Sayı :2, 1998 PREMATÜRE BEBEKLERDEKİ MORTALİTE YE MORBİDİTE İNSİDANS I VE ÖNDE GELEN ÖLÜM NEDENLERİ Duygu ARIKAN* Fatma GÜDÜCÜ** ÖZET Atatürk

Detaylı

ANAOKULU ÇOCUKLARlNDA LOKOMOTOR. BECERiLERE ETKisi

ANAOKULU ÇOCUKLARlNDA LOKOMOTOR. BECERiLERE ETKisi Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofsport Sciences 2004, 15 (2), 76-90 GELişTiRiLMiş OYUN-EGZERSiZ PROGRAMıNıN ANAOKULU ÇOCUKLARlNDA LOKOMOTOR. BECERiLERE ETKisi Fabna KERKEZ ÖZET Bu çalışmanın amacı

Detaylı

BİR SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDE BEBEKLERİN UYKU POZİSYONLARI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER*

BİR SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDE BEBEKLERİN UYKU POZİSYONLARI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER* BİR SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDE BEBEKLERİN UYKU POZİSYONLARI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER* Emine BARAN 1, M. Esin OCAKTAN 2, Sabahattin KOCADAĞ 1, Ayşe YILDIZ 3, Recep AKDUR 4 1 Araş. Gör. Dr. Ankara Üniversitesi

Detaylı

Özel Bir Đlköğretim Okulu Öğrencilerinde Beslenme Alışkanlıklarının Ve Beden Kitle Đndekslerinin Değerlendirilmesi

Özel Bir Đlköğretim Okulu Öğrencilerinde Beslenme Alışkanlıklarının Ve Beden Kitle Đndekslerinin Değerlendirilmesi Klinik Araştırma www.firattipdergisi.com Özel Bir Đlköğretim Okulu Öğrencilerinde Beslenme Alışkanlıklarının Ve Beden Kitle Đndekslerinin Değerlendirilmesi Ruhuşen KUTLU a, Selma ÇĐVĐ Selçuk Üniversitesi

Detaylı

ANKARA ili YAŞ GRUBU

ANKARA ili YAŞ GRUBU Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofspor! Sciences 2005, 16 (1), 19-29 ANKARA ili 11-12 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARıN FiziKSEL AKTiviTE VE BAZI BESLENME ALıŞKANLıKLARı Dr. savaş KUDAŞ*, Dr. Bülent ÜLKAR**, Dr.Ali

Detaylı

HAK ARAMA SÜRECÝNDE YASAL UYGULAMALAR HAKKINDA TUTUMLARI ARAÞTIRMASI. Giriþ. Örneklem ve Yöntem

HAK ARAMA SÜRECÝNDE YASAL UYGULAMALAR HAKKINDA TUTUMLARI ARAÞTIRMASI. Giriþ. Örneklem ve Yöntem Giriþ Bu yazýda TODAÝE KYUP (Türkiye ve Ortadoðu Amme Ýdaresi Enstitüsü Kamu Yönetimi Lisans Üstü Uzmanlýk Programý) gereðince hazýrlanan Bireysel Ýþ Uyuþmazlýklarýnda Hak Arama baþlýklý tez de yer alan

Detaylı

Bir sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 0-2 yaş çocuklarda malnütrisyon sıklığı ve malnütrisyon saptanan çocukların annelerine verilen eğitimin etkisi

Bir sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 0-2 yaş çocuklarda malnütrisyon sıklığı ve malnütrisyon saptanan çocukların annelerine verilen eğitimin etkisi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2014; 57: 183-190 Orijinal Makale Bir sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 0-2 yaş çocuklarda malnütrisyon sıklığı ve malnütrisyon saptanan çocukların annelerine verilen

Detaylı

Diyarbakır ve Çevresi Okul Çocuklarında Boy Kısalığı, Düşük Ağırlık ve Obezite Sıklığı

Diyarbakır ve Çevresi Okul Çocuklarında Boy Kısalığı, Düşük Ağırlık ve Obezite Sıklığı Van Tıp Dergisi: 11 (4):128-136, 2004 Diyarbakır ve Çevresi Okul Çocuklarında Boy Kısalığı, Düşük Ağırlık ve Obezite Sıklığı Aydın Ece*, Ali Ceylan**, Fuat Gürkan*, Bünyamin Dikici*, Meki Bilici***, Mehmet

Detaylı

GEBELERİN BİTKİSEL ÜRÜN TÜKETİM VE SIKLIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ

GEBELERİN BİTKİSEL ÜRÜN TÜKETİM VE SIKLIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ GEBELERİN BİTKİSEL ÜRÜN TÜKETİM VE SIKLIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ Arş. Gör. Muteber Gizem KESER Sağlık Bilimleri Yüksekokulu Beslenme ve Diyetetik Bölümü Sunum Akışı TÜİK Doğum Verileri Çalışmanın Tanım

Detaylı

Zeynep Eras, Gözde Kanmaz, Banu Mutlu, Fuat Emre Canpolat, Evrim Durgut Şakrucu, Uğur Dilmen

Zeynep Eras, Gözde Kanmaz, Banu Mutlu, Fuat Emre Canpolat, Evrim Durgut Şakrucu, Uğur Dilmen Zeynep Eras, Gözde Kanmaz, Banu Mutlu, Fuat Emre Canpolat, Evrim Durgut Şakrucu, Uğur Dilmen ZTB Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gelişimsel Pediatri Ünitesi Obstetrik tahminlerdeki belirsizliklere

Detaylı

WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı

WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofspor! Sciences 2004, 15 (1), 25-38 üniversite ÖGRENCiLERiNiN WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı Ş. Nazan KOŞAR*, Ayşe KIN IŞLER** Hacettepe

Detaylı

Ertan Yesari HASTÜRK a Murat Uzel b

Ertan Yesari HASTÜRK a Murat Uzel b MBD 2016, 5 (1): 36 43 MAKALE HAKKINDA Geliş : OCAK 2016 Kabul: MART 2016 Türk Çocuklarında Seküler Değişim Secular Changes in Turkish Children Ertan Yesari HASTÜRK a Murat Uzel b ÖZ Seküler değişimle

Detaylı

Okul Öncesi (5-6 Yaş) Cimnastik Çalışmasının Esneklik, Denge Ve Koordinasyon Üzerine Etkisi

Okul Öncesi (5-6 Yaş) Cimnastik Çalışmasının Esneklik, Denge Ve Koordinasyon Üzerine Etkisi Okul Öncesi (5-6 Yaş) Cimnastik Çalışmasının Esneklik, Denge Ve Koordinasyon Üzerine Etkisi Kadir KOYUNCUOĞLU, Onsekiz Mart Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, Çanakkale, Türkiye. koyuncuoglu45@gmail.com

Detaylı

Annelerin bebek bakımı ve beslenmesi ile ilgili bilgi düzeyleri

Annelerin bebek bakımı ve beslenmesi ile ilgili bilgi düzeyleri Çocuk Sa lı ı ve Hastalıkları Dergisi 2012; 55: 77-81 Orijinal Makale Annelerin bebek bakımı ve beslenmesi ile ilgili bilgi düzeyleri Kezban Dik 1, Elif Koyuncuo lu 1, H. Tolga Çelik 2, Ay e Korkmaz 3

Detaylı

DÜNYA SAĞLIK ORGUTU BÜYÜME EĞRİLERİ VE NEYZİ BÜYÜME EĞRİLERİNİN BİR GRUP SAĞLIKLI TÜRK BEBEĞİNİN BÜYÜMELERİNDE KARŞILAŞTIRILMALARI

DÜNYA SAĞLIK ORGUTU BÜYÜME EĞRİLERİ VE NEYZİ BÜYÜME EĞRİLERİNİN BİR GRUP SAĞLIKLI TÜRK BEBEĞİNİN BÜYÜMELERİNDE KARŞILAŞTIRILMALARI ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MECMUASI Cilt 54. Savı 2. 2001 125-134 DÜNYA SAĞLIK ORGUTU BÜYÜME EĞRİLERİ VE NEYZİ BÜYÜME EĞRİLERİNİN BİR GRUP SAĞLIKLI TÜRK BEBEĞİNİN BÜYÜMELERİNDE KARŞILAŞTIRILMALARI

Detaylı

Sağlam Çocuk Polikliniği nden izlenen iki yaş üzerindeki çocuklarda anne sütü ile beslenmeye

Sağlam Çocuk Polikliniği nden izlenen iki yaş üzerindeki çocuklarda anne sütü ile beslenmeye Araştırmalar / Researches Sağlam Çocuk Polikliniği nden izlenen iki yaş üzerindeki çocuklarda anne sütü ile beslenmeye etki eden faktörler Lida Güneş Bülbül 1, Ayşe Gül Özcan 2, Sadık Sami Hatipoğlu 3

Detaylı

15 49 Yaş Grubu Kadınlarda Sağlığı Geliştirme Davranışları ve Etkileyen Faktörler

15 49 Yaş Grubu Kadınlarda Sağlığı Geliştirme Davranışları ve Etkileyen Faktörler Araştırma/Research Article TAF Prev Med Bull 2009; 8(5):421-426 15 49 Yaş Grubu Kadınlarda Sağlığı Geliştirme Davranışları ve Etkileyen Faktörler [The Healthy Lifestyle Behaviors of 15 49 Age Group Women

Detaylı

Çocuklarda beslenme durumunun değerlendirilmesi. Dr. Ceyda TUNA KIRSAÇLIOĞLU

Çocuklarda beslenme durumunun değerlendirilmesi. Dr. Ceyda TUNA KIRSAÇLIOĞLU Çocuklarda beslenme durumunun değerlendirilmesi Dr. Ceyda TUNA KIRSAÇLIOĞLU Beslenme durumunun değerlendirilmesi 1) Klinik değerlendirme Öykü Fizik inceleme Antropometrik ölçümler 2) Laboratuvar değerlendirme

Detaylı

2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması

2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 213 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 3. Bölge Toplantısı TNSA-213 Sonuçları Doç. Dr. Alanur Çavlin Dr. Tuğba Adalı 19 Şubat 215 Greenpark Otel, Diyarbakır Sunuş Planı Hanehalkı nüfusunun ve kadınların

Detaylı

0-2 Yaş Grubu Bebeklerin Anne Sütü ile Beslenme Durumları ve Etkileyen Faktörler

0-2 Yaş Grubu Bebeklerin Anne Sütü ile Beslenme Durumları ve Etkileyen Faktörler 15 ƘŰƬƑƊ Özgün Araştırma / Original Article 0-2 Yaş Grubu Bebeklerin Anne Sütü ile Beslenme Durumları ve Etkileyen Faktörler 0-2 Age Group Babies Breastfeeding Nutritional Status and Related Factors Selda

Detaylı

Anahtar kelimeler: Hemþire, kendi kendine meme muayenesi, saðlýk eðitimi. Summary Determination of the knowledge and

Anahtar kelimeler: Hemþire, kendi kendine meme muayenesi, saðlýk eðitimi. Summary Determination of the knowledge and Gülhane Týp Dergisi 2006; 48: 200-204 Gülhane Askeri Týp Akademisi 2006 ARAÞTIRMA Kendi kendine meme muayenesi bilgi ve uygulamasýnýn GATA Eðitim Hastanesinde görevli hemþire, hemþirelik öðrencileri ve

Detaylı

Diyarbakırda Erken Yaş Evlilikleri

Diyarbakırda Erken Yaş Evlilikleri Diyarbakırda Erken Yaş Evlilikleri Hamit ACEMOĞLU Ali CEYLAN Günay SAKA Melikşah ERTEM Özet Amaç: Erken yaş evlilikleri kadın ve çocuk sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi

Detaylı

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS VII. Uluslar ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS gursoymeric10@gmail.com, ramazankaratay@gmail.com ÖZET incelenmesidir. Çal demo Anahtar Kelimeler:

Detaylı

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Sağlık Akademisyenleri Dergisi 2014; 1(2):141-145 ISSN: 2148-7472 ARAŞTIRMA / RESEARCH ARTICLE Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Assessıng Nurses Level of Knowledge

Detaylı

0 24 Aylık Çocuğu Olan Annelerin Anne Sütü ve Emzirme İle İlgili Bilgi ve Uygulamaları

0 24 Aylık Çocuğu Olan Annelerin Anne Sütü ve Emzirme İle İlgili Bilgi ve Uygulamaları Araştırma/Research Article TAF Prev Med Bull 2009; 8(6):479-484 0 24 Aylık Çocuğu Olan Annelerin Anne Sütü ve Emzirme İle İlgili Bilgi ve Uygulamaları [Knowledge and Behaviors about Breast Milk and Breastfeeding

Detaylı

HATHA YOGANIN VE KALiSTENiK EGZERSiZLERiN STATiK DE GE ÜZERiNDEKi ETKiLERi

HATHA YOGANIN VE KALiSTENiK EGZERSiZLERiN STATiK DE GE ÜZERiNDEKi ETKiLERi Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofsport Sciences 2003,14 (2), 83-91 HATHA YOGANIN VE KALiSTENiK EGZERSiZLERiN STATiK DE GE ÜZERiNDEKi ETKiLERi Ummuhan BAŞ ASLAN, Ayşe L1VANELlOGLU Hacettepe Üniversitesi,

Detaylı

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. TÜRKİYE DE TÜBERKÜLOZUN DURUMU Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. DSÖ Küresel Tüberküloz Kontrolü 2010 Raporu Dünya için 3 büyük tehlikeden

Detaylı

Kastamonu İl Merkezinde 13 İlköğretim Okulunda 5-15 Yaş Grubu Öğrencilerde Fazla Kiloluluk ve Obezite Prevalansı

Kastamonu İl Merkezinde 13 İlköğretim Okulunda 5-15 Yaş Grubu Öğrencilerde Fazla Kiloluluk ve Obezite Prevalansı ARAŞTIRMA YAZISI / ORIGINAL ARTICLE Halk Sağlığı Hemşireliği / Public Health Nursing Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Cilt: 5 Sayı: 2 Nisan 2014 Kastamonu İl Merkezinde 13 İlköğretim Okulunda

Detaylı

Kırıkkale İl Merkezi İlköğretim ve Lise Öğrencilerinde Sigara ve Alkol Alışkanlıkları ve Etkileyen Faktörler

Kırıkkale İl Merkezi İlköğretim ve Lise Öğrencilerinde Sigara ve Alkol Alışkanlıkları ve Etkileyen Faktörler Özgün Araştırma Original Article Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi Turkish Journal of Pediatric Disease Kırıkkale İl Merkezi İlköğretim ve Lise Öğrencilerinde Sigara ve Alkol Alışkanlıkları ve Etkileyen

Detaylı

Ýsmet UYSAL Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, ÇANAKKALE,

Ýsmet UYSAL Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, ÇANAKKALE, ARAÞTIRMA MAKALESÝ Çanakkale'de 1991-21 Yýllarý Arasýnda Hava Kirliliði Sorunu Ýsmet UYSAL Çanakkale Onsekiz Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, ÇANAKKALE, Cilt:11 Sayý:45 (22), 18-23

Detaylı

Narlýdere Bölgesi Saðlýk Ocaklarýnda Verilen Ýþe Giriþ Raporlarý*

Narlýdere Bölgesi Saðlýk Ocaklarýnda Verilen Ýþe Giriþ Raporlarý* Narlýdere Bölgesi Saðlýk Ocaklarýnda Verilen Ýþe Giriþ Raporlarý* Dr. Bülent Kýlýç**, Dr. Serap K. Konakçý***, Dr. Pembe Keskinoðlu***, Dr. Alp Ergör**, Dr. Fatma Ö. Boya****, Dr. Gül Gürsoy****, Dr. Metin

Detaylı

Kocaeli İlinde Obezite ve Bir Tedavi Alternatifi Olan Obezite Cerrahisi Farkındalığının Değerlendirilmesi

Kocaeli İlinde Obezite ve Bir Tedavi Alternatifi Olan Obezite Cerrahisi Farkındalığının Değerlendirilmesi Kocaeli İlinde Obezite ve Bir Tedavi Alternatifi Olan Obezite Cerrahisi Farkındalığının Değerlendirilmesi Sertaç Ata Güler, Sertaç Kırnaz, Ezgi Uçar Taş, Oktay Yirmibeşoğlu, Tonguç Utku Yılmaz, Nihat Zafer

Detaylı

Anne Yaşı ve Gebelik Sayısının Bebeğin Doğum Ağırlığı ile İlişkisi

Anne Yaşı ve Gebelik Sayısının Bebeğin Doğum Ağırlığı ile İlişkisi Yıl: 11 Cilt: 5 Sayı: 19 Ekim-Kasım-Aralık 2009 Anne Yaşı Gebelik Sayısının Bebeğin Doğum Ağırlığı ile İlişkisi Yrd. Doç. Dr. Saadet YAZICI* Yrd. Doç. Dr. Gülümser DOLGUN* Öz Amaç: Çalışmanın amacı, anne

Detaylı

Temel Hemşirelik Uygulamalarına İlişkin Hizmet İçi Eğitimin Değerlendirilmesi

Temel Hemşirelik Uygulamalarına İlişkin Hizmet İçi Eğitimin Değerlendirilmesi Okmeydanı Tıp Dergisi 28(3):146-15, 12 doi:.5222/otd.12.146 Araştırma Temel Hemşirelik Uygulamalarına İlişkin Hizmet İçi Eğitimin Değerlendirilmesi Hacer Özkul Özel *, Demet Yurtsever **, Sevginaz Mutlu

Detaylı

İzmir İlinde 7-18 Yaş Arası Öğrencilerde Obezite ve Fazla Kilo Prevalansı. İzmir Ekonomi Üniversitesi, Ekonomi Bölümü, İzmir

İzmir İlinde 7-18 Yaş Arası Öğrencilerde Obezite ve Fazla Kilo Prevalansı. İzmir Ekonomi Üniversitesi, Ekonomi Bölümü, İzmir Araştırmalar / Researches DOI: 10.5350/BTDMJB201410402 İzmir İlinde 7-18 Yaş Arası Öğrencilerde Obezite ve Fazla Kilo Prevalansı İlker Daştan 1, Volkan Çetinkaya 2, Mehmet Erdem Delicen 3 1 İzmir Ekonomi

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm / Program Üniversite Yıl. Görev Ünvanı Görev Yeri Yıl. VKV Amerikan Hastanesi Eylül 1998 - Şubat, 2000

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm / Program Üniversite Yıl. Görev Ünvanı Görev Yeri Yıl. VKV Amerikan Hastanesi Eylül 1998 - Şubat, 2000 ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Ülkü ÖZDEMİR 2. Doğum Yeri ve Tarihi : Giresun 18.11.1976 3. Unvanı : Öğretim Görevlisi 4. Öğrenim Durumu : Derece Bölüm / Program Üniversite Yıl Y. Lisans Sağlık Bilimleri Enstitüsü,

Detaylı

Birinci Trimester Gebelerde Depresyon ve Anksiyete Bozukluðu

Birinci Trimester Gebelerde Depresyon ve Anksiyete Bozukluðu ARAÞTIRMA Birinci Trimester Gebelerde Depresyon ve Anksiyete Bozukluðu Depression and Anxiety Among First Trimester Pregnancies Pýnar Yücel 1, Yasemin Çayýr 2, Mehmet Yücel 3 1 Uz.Dr., Siyavuþpaþa Aile

Detaylı

Hastane çalışanlarında hasta bina sendromu ile iç ortam hava kalitesinin ilişkisi

Hastane çalışanlarında hasta bina sendromu ile iç ortam hava kalitesinin ilişkisi Hastane çalışanlarında hasta bina sendromu ile iç ortam hava kalitesinin ilişkisi İnci Arıkan 1, Ömer Faruk Tekin 1, Oğuzhan Erbaş 2 1 Dumlupınar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı 2 Dumlupınar Üniversitesi

Detaylı

PARK SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDE KAYITLI OLAN 15 YAŞ ÜSTÜ KİŞİLERİN SON BİR AYDA SAĞLIK SORUNU İLE KARŞILAŞMA VE SAĞLIK KURUMUNA BAŞVURMA DURUMLARI

PARK SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDE KAYITLI OLAN 15 YAŞ ÜSTÜ KİŞİLERİN SON BİR AYDA SAĞLIK SORUNU İLE KARŞILAŞMA VE SAĞLIK KURUMUNA BAŞVURMA DURUMLARI ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MECMUASI Cilt 56, Sayı 2, 2003 59-66 PARK SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDE KAYITLI OLAN 15 YAŞ ÜSTÜ KİŞİLERİN SON BİR AYDA SAĞLIK SORUNU İLE KARŞILAŞMA VE SAĞLIK KURUMUNA BAŞVURMA

Detaylı