Temel Bilgisayar Kõlavuzu

Transkript

1 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

2 Bu belgedeki bilgiler önceden bildirilmeksizin değiştirilebilir. Hewlett-Packard Şirketi, bu malzemeyle ilgili olarak, satõlabilirlik ve belli bir amaca uygunluk gibi zõmni garantiler de dahil ancak bunlarla sõnõrlõ olmamak üzere, hiçbir garanti vermez. HP burada yer alan hatalardan veya bu malzemenin kurulumu, performansõ veya kullanõmõ ile ilgili tesadüfi ya da dolaylõ zararlardan sorumlu tutulmayacaktõr. İŞBU BİLDİRİMDE YER ALAN GARANTİ KOŞULLARI, YASAL OLARAK İZİN VERİLEN KAPSAM DIŞINDA, BU ÜRÜNÜN VEYA HİZMETİN TARAFINIZA SATIŞINA UYGULANABİLECEK ZORUNLU YASAL HAKLARA EK OLARAK SUNULMUŞ OLUP, SÖZ KONUSU HAKLARI DIŞLAMAZ, KISITLAMAZ VEYA DEĞİŞTİRMEZ. HP, yazõlõmõnõn, HP tarafõndan sağlanmayan donatõlar üzerindeki kullanõmõ veya güvenilirliği için hiçbir sorumluluk kabul etmez. Bu belge telif hakkõ ile korunan mülkiyet bilgileri içermektedir. Tüm haklarõ saklõdõr. Bu belgenin hiçbir bölümü fotokopi çekilemez, yeniden üretilemez veya önceden HP'nin yazõlõ izni olmadan başka bir dile çevrilemez. Hewlett-Packard Company P.O. Box 4010 Cupertino, CA ABD 2000, 2003, 2004 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Tüm haklarõ saklõdõr. Hewlett-Packard, Hewlett-Packard Company nin Amerika Birleşik Devletleri ve diğer ülkelerdeki/bölgelerdeki tescilli ticari markasõdõr. Bu ürün, Macrovision Corporation ve diğer hak sahipleri tarafõndan sahip olunan belli ABD patentleri ve diğer fikir eserleri haklarõnõn yöntem talebiyle korunan telif hakkõ koruma teknolojisini içerir. Bu telif hakkõ koruma teknolojisinin kullanõmõ, Macrovision Corporation tarafõndan yetkilendirilmiş olmalõdõr ve Macrovision Corporation tarafõndan başka türlü yetkilendirilmedikçe, ev ve diğer sõnõrlõ görüntüleme kullanõmlarõna yöneliktir. Ters mühendislik ve kod çözme yasaklanmõştõr. Cihaz yalnõzca sõnõrlõ görüntüleme kullanõmõ için , , ve ABD Patent No lu yetki haklarõna sahiptir. Diğer marka veya ürün adlarõ, kendi sahiplerine ait ticari markalardõr. HP teknolojinin yasal kullanõmõnõ destekler ve ürünlerimizin telif hakkõ kanunu ile izin verilenlerin dõşõndaki amaçlar için kullanõmõnõ onaylamaz ve teşvik etmez.

3 İçindekiler Bilgisayarõ Tanõma...1 Bilgisayarõnõzõ Koruma...2 Elektrik Dalgalanmasõ Koruyucusunu Kullanma...2 Virüslerden Korunma Programlarõnõ Kullanma...3 Windows Update i Kullanma...3 Bilgisayarõ Kapatma...4 Bekleme Modu...4 Hazõrda Bekleme Modu...5 Otomatik Bekleme veya Hazõrda Bekleme...5 Bilgisayarõ Yeniden Başlatma...6 Fareyi Kullanma...6 Fare Düğmelerini Kullanma...7 Kaydõrma...7 Otomatik Kaydõrma...8 Serbest Kaydõrma...8 Fare Düğmelerinin İşlevleri Arasõnda Geçiş Yapma...8 Fare İşaretçisinin Hõzõnõ Değiştirme...8 Klavyeyi Kullanma...10 Klavye Kõsayollarõ...10 Standart Klavye Özellikleri...10 Monitörü Ayarlama...14 TV yi Monitör olarak Kullanma...14 İhtiyacõnõz Olabilecek Kablolar...14 Bilgisayar Görüntülerini TV Ekranõnda İzleme...14 Hoparlörleri Kullanma...15 Hoparlör Sesini Ayarlama...15 Mikrofon Kullanma...16 Mikrofon Sesini Ayarlama...17 Ortam Sürücülerini Kullanma...18 CD ve DVD Sürücülerini Kullanma...18 İçindekiler iii

4 CD ve DVD Kullanma CD ve DVD Takma/Çõkarma Disket (Floppy) Sürücüsünü Kullanma Yazõcõ Kullanma Yazõlõma Giriş Yazõlõm Hakkõnda Ayrõntõlõ Bilgi Edinme Masaüstünü Kullanma Masaüstü Simgelerini Kaldõrma Masaüstü Simgelerini Alma Başlat Menüsünün Kullanõlmasõ Tüm Programlar Menüsünün Kullanõlmasõ Tüm Programlar Listenizi Düzenleme Denetim Masasõnõ Kullanma Pencereleri Yeniden Boyutlandõrma Dijital Görüntülerle Çalõşma Dosyalarõ Yönetme Dosyalarõ Klasörler Halinde Düzenleme Klasör Oluşturma Dosyalarõ Taşõma Dosyalarõ Kopyalama Dosya Bulma Dosya Adõnõ Değiştirme Dosya Silme Dosyalarõ Geri Dönüşüm Kutusundan Alma Internet i Kullanma Internet e Bağlanma Modem Bağlama Ethernet Bağlantõsõnõ Kurma Internet Hakkõnda Tarayõcõyõ Kullanma Internet te Arama Yapma Internet İçeriğini Kõsõtlama E-posta Gönderme ve Alma Outlook Express i Kullanõyorsanõz ISS niz E-Posta Programõ Sağlõyorsa Bilgisayarõn Performansõnõ Artõrma Mevcut Sabit Disk Sürücüsü Alanõnõ Artõrma Geri Dönüşüm Kutusunu Boşaltma Programlarõ Kaldõrma Sabit Disk Sürücünüzü Temizleme iv Temel Bilgisayar Kõlavuzu

5 Dağõnõk Dosya ve Klasörleri Birleştirme...39 Sabit Disk Sürücüsü Hatalarõnõ Giderme...40 Dizin...41 İçindekiler v

6 vi Temel Bilgisayar Kõlavuzu

7 Bilgisayarõ Tanõma NOT: Bu kõlavuzda ayrõntõlarõ açõklanan bazõ seçenekler bilgisayarõnõzda bulunmayabilir. Bilgisayarõnõz, bu kõlavuzda bulunan resimlerden farklõ görünebilir. Monitör ve hoparlörler ayrõ olarak satõlõr. Hoparlörler monitörle birlikte gelebilir (yalnõzca belirli modellerde) Bu bölümde bilgisayarõn tanõtõlmasõ için dahili ve harici bileşenler listelenmiştir. Ayrõca, fare, klavye, monitör, hoparlör, mikrofon, ortam sürücüleri ve yazõcõ kullanõmõ hakkõnda yararlõ bilgilere yer verilmiştir. UYARI: Yükleme işleminden ve bilgisayarõnõzõ şebeke elektriğine bağlamadan önce kullanõcõ belgelerinizde yer alan güvenlik bilgilerini okuyun. Bilgisayarõn Temel Bileşenleri Bilgisayar, tower veya yatay olarak adlandõrõlan bir kasa ve bunun içindeki elektronik ve mekanik öğelerden oluşur. Bilgisayarõn içinde şu öğeler bulunur: Mikro işlemci birimi (MPU), bellek yuvalarõ ve eklenti kartlarõ ile kasa içindeki diğer öğelere ait konektörleri üzerinde bulunduran elektronik bir devre kartõ olan ana kart. Güç kaynağõ. İşletim sistemini, programlarõ ve dosyalarõ saklamak için kullanõlan sabit disk sürücüsü. Ana kart, temel birimler ve bilgisayarõn ön ve arkasõnda bulunan konektörler arasõndaki bağlantõlarõ sağlayan kablolar. Bilgisayarõ Çalõştõrma Kullanõcõ; metin ve komutlarõ klavye yardõmõyla girerek, öğeleri işaretlemek ve seçmek için fareyi ve ekran monitörünü kullanarak bilgisayarõ çalõştõrõr. Örneğin, Bilgisayar, Windows masaüstünü ekran üzerinde gösterir ve fareyi hareket ettirdiğinizde imlecin ekrandaki Windows masaüstünde hareket etmesini sağlar. Bilgisayarõnõzõ çalõştõrmak için gerekli olan temel öğeler; yatay kasa, klavye, fare ve monitördür. Bilgisayarõ Tanõma 1

8 Bilgisayarõn Diğer Temel Bileşenleri Bilgisayar yatay kasasõnda şu ek bileşenler de bulunabilir: Sürücü modeline bağlõ olarak CD veya DVD disklerini oynatan veya kaydeden (yakan) optik sürücüler. Dijital kameralar ve diğer aygõtlarda kullanõlan, bellek kartlarõnõ okuyan veya kaydeden bellek kartõ okuyucusu. Disket sürücüsü. Internet e telefon hattõ üzerinden, çevirmeli ağ bağlantõsõyla bağlanmak için bilgisayarõ telefon hattõna bağlayan bir modem. Bilgisayarõ yerel ağ (LAN) gibi bir ağa bağlayan ethernet konektörü. USB, FireWire (IEEE 1394), seri, paralel ve oyun çubuğu gibi diğer konektör ve bağlantõ noktalarõ. Ses kartlarõ, grafik kartlarõ, TV konektörleri ve radyo kartlarõ ile kablosuz LAN kartlarõ gibi ana kart veya ayrõ eklenti kartlarõ üzerinde bulunabilen belirli özellikler. Harici Bilgisayar Bileşenleri Yatay kasanõn önünde veya arkasõnda bulunan konektörler aracõlõğõyla bilgisayarõn yatay kasasõna bağlanan, ek harici bileşenleriniz olabilir. Bilgisayarõn önündeki konektörler genellikle hõzlõ ve geçici bağlantõlar için kullanõlõr. Bilgisayarõnõzdaki konektörlere bağlõ olarak, yaygõn yan aygõt bileşenleri şunlardõr: Yazõcõ (seri, paralel veya USB bağlantõ noktasõnõ kullanõr). Harici disk sürücü. Dijital kamera. VCR, video kamera, DVD oynatõcõsõ veya Web kamera gibi video aygõtlarõ. MP3 çalar. Kişisel ajanda. Bilgisayarõnõzõ Koruma Elektrik Dalgalanmasõ Koruyucusunu Kullanma Ani voltaj yükselmesi, elektrik kesilmesi veya düşük voltaj gibi elektrik dalgalanmalarõ yazõlõm ile ilgili sorunlarõn ortaya çõkmasõna neden olabilir. Ani voltaj yükselmesinin belirtileri arasõnda; titrek görüntü, bilgisayarõn beklenmedik şekilde başlatõlmasõ ve bilgisayarõn komutlarõnõzõ yerine getirmemesi bulunmaktadõr. Ani voltaj yükselmesi, zaman zaman dosyalarõn bozulmasõna veya zarar görmesine neden olabilir. Bu nedenle aşağõdaki önlemleri almanõz yararlõ olacaktõr: Veri dosyalarõnõzõ düzenli olarak yedekleyin. Ve Elektrik priziyle bilgisayarõn güç kablosu arasõna elektrik dalgalanmasõ koruyucusunu takarak, ani voltaj yükselmesinin neden olacağõ hasarlarõ önleyin. 2 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

9 Virüslerden Korunma Programlarõnõ Kullanma HP, bilgisayarõnõzõ korumanõza yardõmcõ olmak için bir virüs tarama programõ sağlamaktadõr (yalnõzca belirli modellerde). Bilgisayar virüsleri sabit disk sürücüsündeki bilgilere zarar verebilir. Aşağõdaki konumlarda bulunan virüslü dosyalarõ açtõğõnõzda bilgisayarõnõza virüs bulaştõrabilirsiniz: E-posta iletisi veya eki. Internet ten yüklenmiş bir dosya. Disket sürücüsü. CD veya DVD diski. Bazõ virüsler bilgisayarõnõzõ hemen etkilerken, diğerleri yalnõzca belirli dosyalarõ açtõğõnõzda etkin hale gelebilir veya bir dosyayõ belirli bir tarihten sonra siler. Sürekli olarak yeni virüs tipleri ortaya çõkmaktadõr. Bilgisayarõnõzdaki virüs tarama yazõlõm programõ, bilgisayarõnõzõ güvenli hale getiren önceden ayarlanmõş seçeneklere sahiptir. Virüs tarama programõnõ etkinleştirdikten sonra, program bilgisayarõnõzdaki dosyalarõ virüslere karşõ denetler. Virüs tarama programõ üreticileri, bilgisayarõnõzõ satõn aldõktan sonraki başlangõç döneminde Internet bağlantõsõ aracõlõğõyla ücretsiz virüs tanõmlama güncelleştirmesi hizmeti sunar. Ücretsiz başlangõç dönemi sona erdikten sonraki güncelleştirmeler için abonelik hizmeti satõn alabilirsiniz. Bilgisayarõnõzõ korumak için aşağõdaki önlemleri almalõsõnõz: Bilinmeyen kaynaklara ait istenmeyen e-postalarõ açmayõn. Yalnõzca güvenli olduğunu bildiğiniz kaynaklardan dosya yükleyin. Belgeleri açmadan önce daima virüs taramasõ yapõn. Virüs tarama yazõlõmõnõn son sürümüne sahip olduğunuzdan emin olun. Windows Update i Kullanma Microsoft Windows XP işletim sistemi, bilgisayarõnõzõ tarayan, gerekli güncelleştirmeleri tanõmlayan ve bu güncelleştirmeleri yüklemenize yardõmcõ olan bir Windows Update yazõlõm programõna sahiptir. Bilgisayarõnõzõ güvende ve çalõşõr durumda tutmak için önemli güncelleştirmeleri yükleyin. Windows Update programõnõ açmak için, görev çubuğunda Başlat, Yardõm ve Destek ve ardõndan Windows Update i tõklatõn. Windows Update giriş sayfasõnõn görüntülemesi için bilgisayarõnõz Internet e bağlõ olmalõdõr. Gerekli yazõlõm ve kontrolleri yüklemeniz isteniyorsa, Evet i tõklatõn. Geçerli Güncelleştirmeleri Tara yõ tõklatõn ve ekrandaki talimatlarõ izleyin. Bilgisayarõ Tanõma 3

10 Bilgisayarõ Kapatma NOT: Başlat düğmesiyle ilgili bilgiler için, 22. sayfadaki Başlat Menüsünün Kullanõlmasõ bölümüne bakõn. Windows kullanõlan bilgisayarlarõ kasa üzerindeki herhangi bir düğmeye basmadan kapatmak en doğru uygulama olacaktõr. 1 Açõk yazõlõm programlarõnõ kapatõn. Programlarõ kapatmak için, her program penceresinin sağ üst köşesinde bulunan X işaretini tõklatõn. 2 Görev çubuğunda Başlat düğmesini tõklatõn. 3 Menünün en altõndaki Bilgisayarõ Kapat düğmesini tõklatõn. 4 Kapat õ tõklatõn. 5 Monitörü kapatõn. Kapatmaya alternatif olarak, bilgisayarõ bekleme veya hazõrda bekleme moduna alabilirsiniz. Güçten tasarruf etmek için, güç yönetimi zamanlayõcõlarõnõ bilgisayarõ önce bekleme ardõndan hazõrda bekleme moduna alacak şekilde ayarlayabilirsiniz. Bilgisayarõnõzõ bekleme veya hazõrda bekleme moduna almayla ilgili ayrõntõlõ bilgi için, aşağõdaki bölümlere bakõn. Bekleme Modu Bilgisayar, bekleme moddayken, düşük güç durumuna geçer ve monitör kapatõlmõş gibi kararõr. Bekleme modunu kullanmanõn avantajlarõ şunlardõr: Bilgisayarõn, normal başlatma prosedürüne geçmesini beklemez ve böylelikle zamandan ve elektrikten tasarruf edersiniz. Bilgisayarõ bir dahaki kullanõşõnõzda, bekleme moduna almadan önce açõlan her türlü program, klasör veya belge kullanõlabilir durumda olur. Bilgisayarõnõzõ bekleme modundayken faks almaya ayarlarsanõz, fakslar alõnõr. Gerekli ayarlarõ yaptõysanõz, bilgisayarõnõz e-posta iletilerini almayõ ve Internet ten otomatik olarak bilgi yüklemeyi sürdürür. Bilgisayarõ bekleme moduna manuel olarak almak için: 1 Varsa, klavye üzerindeki Bekleme düğmesine basõn. Ekran kararõr ve bilgisayar bekleme moduna geçer. 2 Bilgisayarõ yeniden kullanmak istediğinizde, klavyedeki Esc tuşuna veya Bekleme düğmesine basõn. Ekran görüntüsü bõraktõğõnõz şekilde açõlõr. Bilgisayarõ bekleme moduna almanõn diğer yolu: 1 Görev çubuğunda Başlat düğmesini tõklatõn. 2 Bilgisayarõ Kapat õ tõklatõn. 3 Beklemede seçeneğini tõklatõn. 4 Bilgisayarõ bekleme modundan çõkarmak için, Bekleme düğmesine veya klavye üzerindeki Esc tuşuna basõn. Uyandõrmadan sonra bilgisayar düzgün şekilde çalõşmazsa, yeniden başlatõn: 4 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

11 1 Bilgisayar kapanõncaya kadar önündeki Açma/Kapatma düğmesini yaklaşõk 5 saniye boyunca basõlõ tutun. NOT: Bilgisayarõ yeniden başlatmak için Açma/Kapatma düğmesinin kullanõlmasõ önerilmemektedir ve bu düğme ancak son çözüm yolu olarak kullanõlmalõdõr. Bunun yerine, önce Bilgisayarõ Kapat õ, ardõndan Yeniden Başlat õ tõklatõn. 2 Bilgisayarõ yeniden açõn. Hazõrda Bekleme Modu Bilgisayar hazõrda bekleme modundayken, belleğinde bulunan her şeyi sabit disk sürücüsüne kaydeder, monitörü ile sabit disk sürücüsünü kapatõr ve ardõndan kendi kendine kapanõr. Bilgisayarõ yeniden açtõğõnõzda, programlarõnõz, klasör ve belgeleriniz ekrana geri yüklenir. Bilgisayarõ manuel olarak hazõrda bekleme moduna almak için: 1 Görev çubuğunda Başlat düğmesini tõklatõn. 2 Bilgisayarõ Kapat õ tõklatõn. 3 Klavyedeki Üst Karakter tuşunu basõlõ tutun ve Hazõrda beklet i tõklatõn. NOT: Hazõrda Beklet seçeneği yoksa, 5. sayfadaki Otomatik Bekleme veya Hazõrda Bekleme başlõğõ altõndaki 1 ile 6 arasõndaki adõmlara bakarak bilgisayarõnõzõ hazõrda bekleme moduna ayarlayabilirsiniz. 4 Hazõrda bekleme sonrasõnda bilgisayarõ yeniden kullanmak istiyorsanõz, bilgisayarõn önünde bulunan Açma/Kapatma düğmesine basõn. Bilgisayarõnõzõ hazõrda bekleme modundan uyandõrdõğõnõzda düzgün şekilde çalõşmõyorsa, yeniden başlatmak için aşağõdaki adõmlarõ izleyin: 1 Görev çubuğunda Başlat düğmesini tõklatõn. 2 Bilgisayarõ Kapat õ tõklatõn. 3 Yeniden Başlat õ tõklatõn. Otomatik Bekleme veya Hazõrda Bekleme Bilgisayarõnõz, birkaç dakikalõğõna boş olduğunda bekleme veya hazõrda bekletme moduna otomatik olarak geçecek şekilde ayarlayabilirsiniz. Bilgisayarõ bekleme veya hazõrda bekleme moduna otomatik olarak almak için, güç yönetim ayarlarõnõ değiştirin: 1 Görev çubuğunda Başlat düğmesini tõklatõn. 2 Denetim Masasõ nõ tõklatõn. 3 Varsa, Performans ve Bakõm õ, tõklatõn. 4 Güç Seçenekleri ni çift tõklatõn. 5 Hazõrda Beklet sekmesini tõklatõn ve hazõrda bekletme özelliğini işaretleyin. Gerekirse, bu özelliği etkinleştirmek için Hazõrda bekletmeyi etkinleştir kutusuna bir onay işareti yerleştirin. Bilgisayarõ Tanõma 5

12 6 Hazõrda bekletmeyi etkinleştir onay kutusunu değiştirdiğinizde, Uygula düğmesini tõklatõn. 7 Bekleme ve hazõrda bekleme için zamanlayõcõlarõ ayarlamak üzere Güç Düzenleri sekmesini tõklatõn. Güç Düzenleri kutusunda açõlõr listeden bir güç düzeni seçin. Ayarlarõ seçin. Bilgisayarda otomatik beklemeyi açmak için, beklemeden önceki süreyi ayarlamak amacõyla Sistem bekleme listesinde zamanõ tõklatõn (20 dak. sonra gibi). Otomatik hazõr bekleme zamanlayõcõsõnõ belirlemek için, hazõrda beklemeye geçilmeden önceki süreyi ayarlamak amacõyla Sistem hazõrda bekleme listesinde zamanõ tõklatõn (1 saat sonra gibi). NOT: Bekleme ve hazõrda bekleme zamanlayõcõlarõnõn her ikisi birden ayarlanmõşsa, sistem hazõrda bekleme zamanlayõcõsõnõn süresi sistem bekleme zamanlayõcõsõndan daha uzun tutulmalõdõr. 8 Tamam düğmesini tõklatõn. Bilgisayarõ Yeniden Başlatma Bilgisayarõ yeniden başlattõğõnõzda bilgisayar, işletim sistemini ve belleğindeki yazõlõmõ kullanarak baştan çalõşmaya başlar. Bu işlem, bilgisayarõnõzõ onarmanõn en basit yoludur; Başlat düğmesinden Bilgisayarõ Kapat õ seçip, ardõndan Yeniden Başlat õ tõklatmanõz yeterlidir. Bilgisayarõnõza yeni yazõlõm programlarõ veya donanõm aygõtlarõ yüklemek isteyebilirsiniz. Yüklemeden sonra bilgisayarõ yeniden başlatõn. Bilgisayar komutu yerine getirmezse, karşõlõk vermeyen programlarõ kapatmak veya bilgisayarõ yeniden başlatmak için, Windows Görev Yöneticisi ni kullanõn. 1 Klavyedeki Ctrl, Alt ve Delete tuşlarõna aynõ anda basõn. 2 Yanõt vermeyen programõ seçin ve Görevi Sonlandõr düğmesini tõklatõn. Veya Önce Bilgisayarõ Kapat õ, ardõndan da Yeniden Başlat õ tõklatõn. Bu işe yaramazsa, bilgisayarõ kapatmak için Açma/Kapatma düğmesine 5 saniye veya daha uzun bir süre basõn. Ardõndan, Açma/Kapatma düğmesine basõn. NOT: Bilgisayarõ yeniden başlatmak için Açma/Kapatma düğmesinin kullanõlmasõ önerilmemektedir ve bu düğme ancak son çözüm yolu olarak kullanõlmalõdõr. Bunun yerine, önce Bilgisayarõ Kapat õ, ardõndan Yeniden Başlat õ tõklatõn. Fareyi Kullanma Bilgisayarõnõzda imleci Windows masaüstünde yönlendirmek için bir fare bulunur. Fare, hareketleri algõlamak ve imlecin ekranda hareket etmesi için silindir bir toptan veya optik bileşenlerden (õşõk ve sensör) yararlanõr. Fareyi düz bir yüzeyde kullanõn. 6 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

13 NOT: Optik fare cam, yarõ şeffaf veya yansõtõcõ yüzeylerde çalõşmaz. Kablosuz fare (yalnõzca belirli modellerde) bilgisayarõnõzla iletişim kurmak için konektör kablosu yerine alõcõ/verici kullanan optik bir faredir. Alõcõ üzerindeki õşõk, alõcõ etkinliğini gösterir. NOT: Kablosuz fare, 20 dakika devre dõşõ kaldõktan sonra uyku veya askõya alma moduna geçer. Fareyi uyandõrmak için, üzerindeki bir düğmeyi tõklatõn. (Kablosuz farenin hareket ettirilmesi farenin uyanmasõnõ sağlamaz.) Fare Düğmelerini Kullanma Farenin üstünde iki veya üç düğme vardõr: A Sol düğme B Kaydõrma tekerleği düğmesi (yalnõzca kaydõrma tekerlekli fare modellerinde) C Sağ düğme İmleci konumlandõrmak veya bir öğeyi seçmek için farenin sol düğmesini tõklatõn. Tõklattõğõnõz öğeyle ilgili komut menüsünü görüntülemek için farenin sağ düğmesini tõklatõn. Belirli modellerde, dikey ve yatay kaydõrma için ortadaki kaydõrma tekerleği düğmesini kullanõn. Tõklatma, farenin sol tarafõnda bulunan düğmeye bir defa basmak anlamõna gelmektedir. Çift tõklatma,.farenin soldaki düğmesine iki defa basmak anlamõna gelmektedir. Çift tõklatmak için, düğmeyi tõklatõrsõnõz (düğmeye önce basõn, sonra bõrakõn) ve ardõndan hõzlõ biçimde bir defa daha tõklatõn. Sağ tõklatma, farenin üstünde, sağ tarafta bulunan düğmeye bir defa basmak anlamõna gelmektedir. Bir öğe seçmek için, öğeyi tõklatõn. Bir liste veya grup içinde arka arkaya gelen öğeleri seçmek için, listedeki ilk öğeyi tõklatõn ve sonuncu öğeyi seçene kadar klavyenin Üst Karakter tuşunu basõlõ tutun. Arka arkaya gelmeyen öğeleri seçmek için ise, ilk öğeyi tõklatõn ve ardõndan yeni öğeleri tõklatõrken klavyenin Ctrl tuşunu basõlõ tutun. A B C NOT: Fareniz burada gösterilenden farklõ olabilir. Sol el ile kullanõm için, sağ ve sol düğmelerin işlevlerini birbirleriyle değiştirebilirsiniz. 8. sayfadaki Fare Düğmelerinin İşlevleri Arasõnda Geçiş Yapma konusuna bakõn. Kaydõrma İmleci belgenin üstüne getirmek için farenin sol düğmesini tõklatõn ve ardõndan aşağõdakileri uygulayõn: Bilgisayarõ Tanõma 7

14 Belgenin başõna doğru ilerlemek için, kaydõrma tekerleği düğmesini yukarõ çevirin (kendinizden uzağa). Belgenin sonuna doğru ilerlemek için, kaydõrma tekerleği düğmesini aşağõya çevirin (kendinize doğru). Otomatik Kaydõrma 1 İmleci belge içinde herhangi bir yere getirin ve kaydõrma tekerleği düğmesine bir defa basõn. Otomatik kaydõrma simgesi görünür. 2 Fareyi, kaydõrmak istediğiniz yönde hareket ettirin. Fareyi başlangõç noktasõndan ne kadar uzağa taşõrsanõz, belgede o kadar hõzlõ ilerlersiniz. 3 Otomatik kaydõrmayõ durdurmak için, kaydõrma tekerleği düğmesine yeniden basõn. NOT: Bazõ yazõlõm programlarõnda otomatik kaydõrma çalõşmaz. Serbest Kaydõrma 1 Ortadaki kaydõrma tekerleği düğmesini basõlõ tutun. 2 Fareyi, kaydõrmak istediğiniz yönde hareket ettirin. İşaretçiyi başlangõç noktasõndan ne kadar uzağa taşõrsanõz, belgede o kadar hõzlõ ilerlersiniz. 3 Serbest kaydõrmayõ durdurmak için, kaydõrma tekerleği düğmesini bõrakõn. NOT: Serbest kaydõrma ancak Windows yatay kaydõrma çubuğu etkin olduğunda çalõşõr. Bazõ yazõlõm programlarõnda serbest kaydõrma çalõşmaz. Fare Düğmelerinin İşlevleri Arasõnda Geçiş Yapma Farenin sağ ve sol düğmelerinin işlevleri arasõnda geçiş yapmak için: 1 Başlat düğmesini tõklatõn. 2 Denetim Masasõ nõ tõklatõn. 3 Varsa, Yazõcõlar ve Diğer Donanõm õ tõklatõn. 4 Fare yi çift tõklatõn. 5 Düğmeler sekmesinde Birincil ve ikincil düğmeleri değiştir seçeneğini işaretleyin. 6 Uygula yõ tõklattõktan sonra (yeni birincil düğmeyi kullanarak) Tamam tuşunu tõklatõn. Fare İşaretçisinin Hõzõnõ Değiştirme Ekranda fare işaretçisinin hõzõnõ değiştirmek için: 1 Başlat düğmesini tõklatõn. 2 Denetim Masasõ nõ tõklatõn. 3 Varsa, Yazõcõlar ve Diğer Donanõm õ tõklatõn. 8 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

15 4 Fare yi çift tõklatõn. 5 İşaretçi Seçenekleri sekmesini tõklatõn. 6 Hareket alanõnda kaydõrõcõyõ kullanarak işaretçi hõzõnõ ayarlayõn. 7 Önce Uygula, ardõndan Tamam düğmesini tõklatõn. Bilgisayarõ Tanõma 9

16 Klavyeyi Kullanma Klavye, bilgisayarõnõza metin ve komut girmek için kullanõlan ana yöntemdir. Klavye bilgisayarõnõza doğrudan bağlanabilir veya kablosuz olabilir. Klavyeniz standart tuşlar, gösterge õşõklarõ ve özel düğmelerden (yalnõzca belirli modellerde) oluşan bir düzene sahiptir. Klavyeniz resimlerde gösterilenlerden farklõ olabilir. Bazõ klavyelerin üst tarafõnda burada da gösterildiği gibi Internet düğmeleri bulunmaz ve bazõlarõnda ise bu düğmeler sağ üst tarafta farklõ bir düzen içinde yer alõr. Klavye Kõsayollarõ Klavye kõsayollarõ belirli eylemleri gerçekleştirmek için eşzamanlõ olarak bastõğõnõz tuş birleşimleridir. Örneğin, bilgisayarla ilgili destek bilgilerini görüntülemek için (model numarasõ, seri numarasõ ve servis kodu gibi), Windows masaüstünden Alt (değiştir), Ctrl (kontrol) ve S tuşuna (s harfi) basõn. Bu tuş birleşiminin Alt+Ctrl+S ile temsil edildiğini göreceksiniz. Windows ta, vurguladõğõnõz veya seçtiğiniz bir öğeyi kopyalamak için Ctrl+C, kopyalanan bir öğeyi yapõştõrmak için Ctrl+V veya önceki işlemi geri almak için Ctrl+Z tuş birleşimlerini kullanõn. Söz konusu kõsayollar, menüler arasõnda gezinerek gerçekleştirdiğiniz işlemlerin aynõsõnõ yerine getirir, üstelik bu tuşlarõ kullanarak zaman kazanmõş ve fare tõklatmalarõnõ azaltmõş olursunuz. Standart Klavye Özellikleri Alfasayõsal Tuşlar Alfasayõsal tuşlar standart bir daktiloda bulunan temel tuşlardõr. 10 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

17 İşlev Tuşlarõ Ana tuşlarõn üstünde yer alan işlev tuşlarõ, F1 - F12 arasõnda numaralandõrõlmõş tuşlardõr. F1 e basõldõğõnda, kullanõlmakta olan yazõlõm programõyla ilgili Yardõm penceresi görüntülenir. F3 e basõldõğõnda bir arama penceresi görüntülenir. F1 ve F3 tuşlarõ her zaman kullanõlabilir durumdadõr. Diğer işlev tuşlarõnõn çalõşmasõ yazõlõm programõna bağlõdõr. Düzenleme Tuşlarõ Düzenleme tuşlarõ Insert, Home, Page Up, Delete, End ve Page Down dõr. Metin ekleyip, silmek ve imleci ekran üzerinde hõzlõ şekilde hareket ettirmek için bu tuşlarõ kullanõn. Bu tuşlar, bazõ yazõlõm programlarõnda farklõ şekilde çalõşõr. Bilgisayarõ Tanõma 11

18 Ok Tuşlarõ Ok tuşlarõ yukarõ, aşağõ, sağ ve sol denetim tuşlarõdõr. Bu tuşlarõ bir web sayfasõnda, belgede veya oyunda gezinmek amacõyla imleci hareket ettirmek için fare yerine kullanabilirsiniz. Sayõsal Tuşlar Sayõsal tuşlarõn işlevlerini kilitlemek veya kilidi kaldõrmak için, Num Lock tuşuna basõn. Klavyede Num Lock tuşu açõkken sayõsal tuşlar, temel bir hesap makinesinde bulunan sayõ tuşlarõ ve aritmetik işlevlere benzer şekilde çalõşõr. Klavyedeki Num Lock õşõğõ kapalõyken sayõsal tuşlar, imleci hareket ettirmek ve oyun oynamak için kullanõlan yön tuşlarõdõr. Klavye Göstergeleri Her klavye göstergesi üzerinde adõ veya simgesi bulunan bir õşõktõr: Simge Ad Açõklama Num Lock Sayõsal tuşlar, sayõ tuşlarõ ve aritmetik işlevler olarak kullanõlamayacak şekilde kilitlenir. Caps Lock Scroll Lock Alfasayõsal tuşlar büyük harfleri yazacak şekilde kilitlenir. Kaydõrma işlevi kilitlenir. 12 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

19 Özel Klavye Düğmeleri Klavyenin üst tarafõnda özel düğmeler(yalnõzca belirli modellerde) bulunmaktadõr. (Bazõ modellerde söz konusu özel düğmeler ana tuş takõmõnõn sol tarafõnda bulunmaktadõr.) Bu düğmeler; CD veya DVD oynatõcõsõnõ çalõştõrõr, hoparlörlerin sesini denetler, sizi Internet e bağlar veya belirli işlevlere hõzlõ erişim sağlar. Ses Denetimi Ses düğmesi saat yönünde çevrildiğinde hoparlörün sesini arttõrõrken, saat yönünün aksine çevrildiğinde sesi azaltõr. Bu düğme maksimum ses düzeyine erişilse bile sayõsõz kez çevrilebilir. Sesi Açma düğmesi sesi arttõrõr, Sesi Kõsma düğmesi ise azaltõr. Mute (Sessiz) düğmesi hoparlörün sesini açõp kapatõr. Ortam Denetim Tuşlarõ a Disk tepsisini aç ve kapat b Kaydet c Oynat veya duraklat d Durdur e Önceki parçaya atla f Sonraki parçaya atla a b c d a e f NOT: Düğmelerin sayõsõ, konumu ve etiketleri klavye modeline göre değişir. Bilgisayarõ Tanõma 13

20 Monitörü Ayarlama Ekran çözünürlüğünü değiştirmek için: 1 Masaüstünde boş bir alanõ sağ tõklatõn ve Özellikler i tõklatõn. 2 Ayarlar sekmesinde ekran çözünürlüğünü ayarlayõn. Kaydõrõcõyõ Az a doğru kaydõrdõğõnõzda, ekranõnõzdaki metnin boyutu artar. Kaydõrõcõyõ Çok a doğru kaydõrdõğõnõzda, metnin boyutu azalõr. 3 Uygula'yõ tõklatõn. 4 Varsa, Evet düğmesini tõklatõn. 5 Tamam düğmesini tõklatõn. NOT: Bilgisayara (yalnõzca belirli modellerde) birden fazla görüntü aygõtõ /CRT monitörü, panel monitör, TV, vb.) bağlayabilirsiniz. Alt+F5 tuşlarõna basarak hõzlõ bir şekilde bilgisayarõn masaüstünün görüneceği konumu değiştirebilirsiniz. Alt+F5 tuş birleşimine her basõşõnõzda, bilgisayarõn ekranõ bir sonraki aygõtta görünür. Alt+F5 tuş birleşimi çalõşmazsa, bilgisayarõ yeniden başlatõn ve işlemi tekrar deneyin. TV yi Monitör olarak Kullanma Bilgisayarõnõzda bir TV çõkõşõ bulunabilir, böylelikle bilgisayardaki görüntüleri TV ekranõnda görüntülemek için bilgisayarõ televizyona bağlayabilirsiniz. TV çõkõş özelliği sayesinde ihtiyacõnõz olan TV kablolarõnõ kullanarak, bilgisayardaki görüntüleri görüntüleyebilir, DVD de film izleyebilir (DVD oynatõcõsõna sahipseniz) veya oyun oynayabilirsiniz. İhtiyacõnõz Olabilecek Kablolar Bilgisayara TV bağlamak için bir görüntü ve bir de ses kablosuna gereksiniminiz olabilir(birlikte verilmez; ayrõ satõlõr). Gereksinim duyduğunuz görüntü kablosu tipi televizyonunuza göre değişir: Televizyonunuzda S-video jakõ varsa, sizin için bir S-video kablosu gereklidir. Televizyonunuz bileşik bir görüntü girişine sahipse, bileşik görüntü kablosunun yanõ sõra bilgisayarõnõzõn arkasõndaki girişlere bağlõ olarak bir S-video adaptör kablosuna da ihtiyaç duyabilirsiniz. Bilgisayar Görüntülerini TV Ekranõnda İzleme Bilgisayarõnõzdaki video kartõnõn tipi, bilgisayarõn TV çõkõş seçeneğini nasõl seçtiğini belirler. TV yi bilgisayarõnõzdan ayõrmak istediğinizde, bilgisayar ekranõnõ özgün çözünürlüğüne döndürmek için TV seçeneğini devre dõşõ bõrakmanõz gerekebilir. 14 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

21 Hoparlörleri Kullanma Hoparlörler monitöre dahildir (yalnõzca belirli modellerde) veya ayrõ olarak satõlõr. Stereo hoparlörleri bilgisayara bağlamayla ilgili ayrõntõlar için, hõzlõ kurulum posterine bakõn. NOT: Hoparlörler pasif (açma/kapatma düğmesi ve elektrik kablosu yoktur) veya aktif (açma/kapatma düğmesi veya elektrik kablosu vardõr) olabilir. Bilgisayarõnõz yalnõzca aktif (güçlü) hoparlör sistemlerini destekler, hoparlör sisteminin kendi elektrik kablosu olmalõdõr. Stereo hoparlör seti sağ ve sol olmak üzere, iki kanallõ bir hoparlör sistemidir. Çok kanallõ hoparlör sistemi ikiden fazla kanala sahip olup, bir alt bas hoparlörü de içerebilir. Örneğin, altõ hoparlör modu olarak gösterilen 5.1 kanal; iki ön hoparlör (sağ-sol), iki arka hoparlör (sağ-sol), bir orta hoparlör ve bir alt bas hoparlörü kullanõr. Bilgisayarõnõz çok kanallõ hoparlör kapasitesine sahipse (yalnõzca belirli modellerde), dört kanalõ dört hoparlör çõkõşõna veya altõ kanalõ 5.1 hoparlör çõkõşõna bağlayabilirsiniz. Hoparlör sisteminizi bilgisayara bağlayõn ve ardõndan ses çõkõşõ için ses yazõlõmõnõ yapõlandõrõn. Hoparlör Sesini Ayarlama Hoparlör sesini ayarlamak için, görev çubuğundaki Ses simgesini kullanõn. Böylece aşağõdaki öğeleri kullanarak sesi ayarlayabilirsiniz: Klavye üzerindeki Ses düğmeleri (yalnõzca belirli modellerde). Hoparlörler üzerindeki Ses düğmesi (yalnõzca belirli modellerde). NOT: Bu Ses simgesini görev çubuğunda göremiyorsanõz, Başlat düğmesinden Denetim Masasõ nõ seçip varsa Sesler, Konuşma ve Ses Aygõtlarõ nõ tõklatõn ve ardõndan Sesler ve Ses Aygõtlarõnõn Özellikleri penceresini açmak için Sesler ve Ses Aygõtlarõ nõ çift tõklatõn. Ses sekmesinde, Görev çubuğuna ses ayarõ simgesi yerleştir onay kutusunu işaretleyin. Önce Uygula düğmesini, ardõndan Tamam õ tõklatõn. Ses simgesi görev çubuğunda görünür Bilgisayarõ Tanõma 15

22 Ses simgesini kullanmanõn iki yolu vardõr: 1 Görev çubuğunda Ses simgesini tõklatõn. 2 Sesi ayarlayõn. 3 Ses istediğiniz düzeye geldiğinde, bu pencereyi kapatmak için Ses penceresinin dõşõnõ tõklatõn. Veya 1 Görev çubuğunda Ses simgesini çift tõklatõn. Ses Denetim ayarlarõ penceresi açõlõr. 2 Sesi ayarlayõn. 3 Ses istediğiniz düzeye geldiğinde, bu pencereyi kapatmak için Kapat kutusunu (sağ üst köşedeki X işareti) tõklatõn. Mikrofon Kullanma Bilgisayarõnõzõn arkasõnda bir mikrofon konektörü bulunmaktadõr. Bazõ modellerde bilgisayarõn ön tarafõnda ikinci bir mikrofon konektörü daha bulunur. Bir defada yalnõzca tek bir mikrofon konektörü çalõşõr ve arka konektör çok kanallõ hoparlör seçeneğini kullanmadõğõnõz sürece kullanõma hazõrdõr. Çok kanallõ hoparlör seçeneğine sahip bilgisayarlarda, bilgisayarõn ön tarafõndaki mikrofon konektörü kullanõma hazõrdõr (varsa). Bilgisayarõnõzõn ön tarafõna bağlõ bir mikrofonu kullanmak için (yalnõzca belirli modellerde), çalõşmakta olan mikrofonu seçin. NOT: Mikrofonunuzu bilgisayarõnõzõn arkasõna bağlarsanõz, bu yordamõ yerine getirmenize gerek kalmaz. 1 Görev çubuğunda Ses simgesini çift tõklatõn. Ses Denetimi ayarlar penceresi açõlõr. NOT: Bu Ses simgesini göremiyorsanõz, Başlat düğmesinden, Denetim Masasõ nõ seçip varsa Sesler, Konuşma ve Ses Aygõtlarõ nõ tõklatõn ve ardõndan Sesler ve Ses Aygõtlarõnõn Özellikleri penceresini açmak için Sesler ve Ses Aygõtlarõ nõ çift tõklatõn. Ses sekmesinde, Görev çubuğuna ses ayarõ simgesi yerleştir onay kutusunu işaretleyin. Önce Uygula düğmesini, ardõndan Tamam õ tõklatõn. Ses simgesi görev çubuğunda görünür 2 Seçenekler ve sonra Özellikler i tõklatõn. 3 Ses ayarõ içinde Kayõt õ tõklatõn. 4 Aşağõdaki ses denetimlerini göster içinde, Mikrofon onay kutusunu işaretleyin. 16 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

23 5 Tamam düğmesini tõklatõn. 6 Mikrofon sütununda Gelişmiş düğmesini tõklatõn. Gelişmiş düğmesini göremiyorsanõz, Kayõt Denetimi penceresinden Seçenekler i ve ardõndan Gelişmiş Denetim i tõklatõn. 7 Mikrofonu Değiştir onay kutusunu işaretleyin. (Bu kutu Mic2 Select veya 1 Mic Boost (1 Mikrofon Arttõrma) olarak adlandõrõlmõş olabilir.) 8 Kapat õ tõklatõn. 9 Kayõt Denetim penceresinin sağ üst köşesindeki X (Kapat) işaretini tõklatõn. Mikrofon Sesini Ayarlama Mikrofonun ses ayarõnõ yapmanõz gerekiyorsa aşağõdaki yordamõ uygulayõn: 1 Görev çubuğunda Ses simgesini çift tõklatõn. Ses Denetimi penceresi açõlõr. 2 Seçenekler i işaretleyin ve Özellikler i tõklatõn. 3 Ses ayarõ içinde Kayõt õ tõklatõn. 4 Aşağõdaki ses denetimlerini göster içinde, Mikrofon onay kutusunu işaretleyin. 5 Tamam düğmesini tõklatõn. 6 Mikrofonun sesini ayarlayõn. Ses ayarõ tamamlandõğõnda, doğrudan 10. adõma geçin. NOT: Gelişmiş düğmesini göremiyorsanõz, Kayõt Denetimi penceresinden Seçenekler i ve ardõndan Gelişmiş Denetim i tõklatõn. 7 Daha ince ses ayarõ yapmak için, Gelişmiş düğmesini tõklatõn ve ardõndan (Mikrofon) 1 Mikrofon Arttõrma onay kutusunu işaretleyin. 8 Kapat õ tõklatõn. 9 Gerekirse, 6. adõmõ tekrarlayõn. 10 Ses Denetimi penceresinin sağ üst köşesindeki X (Kapat) işaretini tõklatõn. Bilgisayarõ Tanõma 17

24 Ortam Sürücülerini Kullanma CD ve DVD Sürücülerini Kullanma Bilgisayarõnõzda, farklõ görevleri gerçekleştirmenize olanak tanõyan çeşitli tipteki CD veya DVD sürücüleri bulunmaktadõr. Bu sürücülerle yapabilecekleriniz, sahip olduğunuz sürücünün tipine bağlõdõr. Sağladõğõ olanaklar: CD-ROM CD-RW DVD-ROM DVD+RW/+R CD deki verileri okuma Müzik CD si çalma DVD okuma Verileri veya müzik diski kaydetme DVD filmlerini oynatma DVD filmleri kaydetme Birleşik sürücü yalnõzca belirli modellerde mevcuttur. Bu sürücü iki sürücüye ait işlevleri şu şekilde birleştirir: DVD+RW/+R sürücüsü (dvd yazõcõ) ile birlikte bir CD-RW sürücüsü (cd yazõcõ) veya bir DVD-ROM sürücüsü ile birlikte bir CD-RW sürücüsü. CD ve DVD Kullanma Diskin zarar görmesini önlemek için aşağõdaki yönergeleri izleyin: Kullandõktan sonra diski kutusuna koyun. Diski dõş kenarlarõndan veya yalnõzca ortadaki delikten tutun. Diskin yazõsõz olan tarafõna dokunmayõn veya yazõsõz olan tarafõ masanõzõn üstüne koymayõn. Bunu yaparsanõz disk yüzeyi çizilebilir. Diskleri oda sõcaklõğõnda muhafaza edin. CD ve DVD Takma/Çõkarma DİKKAT: Sürücülerinizde yalnõzca standart biçimli (daire şeklinde) diskler kullanõn. Kalp veya kartvizit biçimindeki diskler gibi standart dõşõ disklerin kullanõlmasõ sürücünüze zarar verebilir. CD veya DVD takmak için: 1 Bilgisayarõnõz açõldõğõnda, disk tepsisini açmak üzere sürücünün ön tarafõnda, yanda bulunan Çõkar düğmesine basõn. NOT: Bazõ bilgisayarlarda sürücü, bilgisayarõn önündeki bir kapağõn arkasõnda yer alõr. 2 CD veya DVD yi kutusundan yalnõzca kenarlarõndan veya ortadaki deliğinden tutarak çõkarõn. 18 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

25 3 Diski, yazõlõ tarafõ yukarõ gelecek şekilde tepsiye nazikçe yerleştirin. NOT: Çift taraflõ bir DVD de, hangi tarafõn (A-B veya Standart-Geniş ekran) oynatõlacağõnõ belirlemek için, diskin ortasõndaki deliğin çevresindeki metni okuyun. Diski, oynatmak istediğiniz tarafõn etiketi yukarõ gelecek şekilde tepsiye yerleştirin. 4 Disk tepsisini aşağõdaki gibi kapatõn: Tepsiyi bilgisayarõn içine doğru hafifçe itin. Veya Sürücüyü denetleyen programla ilgili olarak denetim masasõndaki aç/kapat düğmelerini tõklatõn. Veya Ortam denetleme açma/kapatma düğmelerine veya klavye üzerindeki Çõkar düğmesine (yalnõzca belirli modellerde) basõn. Veya Ulaşõlabiliyorsa, sürücü üzerindeki Çõkar düğmesine basõn. Bir CD veya DVD yi çõkarmak için: 1 Bilgisayar açõldõğõnda, Çõkar düğmesine basarak disk tepsisini açõn. 2 CD veya DVD yi kenarlarõndan veya yalnõzca ortasõndaki delikten tutarak tepsiden çõkarõn. 3 Diski, kutusuna yerleştirin. 4 Disk tepsisini bilgisayarõn içine hafifçe iterek kapatõn. Bilgisayarõ Tanõma 19

26 Disket (Floppy) Sürücüsünü Kullanma Disket (floppy) sürücüsü yalnõzca belirli bilgisayar modellerinde mevcuttur. Bilgisayarõnõzda bir disket sürücüsü yoksa, kasaya dahili sürücü olarak yeni bir sürücü ekleyemezsiniz. Bunun yerine, harici bir USB disket sürücüsü veya ihtiyaçlarõnõza cevap verecek başka bir harici saklama aygõtõ satõn alabilirsiniz. Bilgisayarõnõz bir disket sürücüsüne sahipse (yalnõzca belirli modellerde), dosyalarõ saklamak için 3.5 inçlik bir disket kullanabilirsiniz. 1 Disketi yuvarlak metal diski aşağõya ve üst tarafõndaki ok sürücüye doğru bakacak şekilde takõn. 2 Disketi yerine oturuncaya kadar sürücünün içine hafifçe itin. 3 Disketten dosya kopyalayabilir veya diskete dosya kopyalayabilirsiniz. DİKKAT: Sürücü diskete yazarken veya disketten okurken disketi çõkarmak, diskete veya içinde depolanan bilgilere zarar verebilir. 4 Disketi çõkarmaya hazõr olduğunuzda, sürücü üzerindeki õşõğõn yanmadõğõndan emin olun. Işõğõn yanmamasõ, bilgisayarõn diskette okuma veya yazma işlemi yapmadõğõnõ gösterir. 5 Disketi çõkarmak için, bilgisayarõn üstündeki Çõkar düğmesine basõn. Bilgisayarõ kapatmadan önce, sürücüden disketi çõkarõn. Yazõcõ Kullanma Yazõcõnõn bağlanmasõ ve kullanõlmasõyla ilgili talimatlar için, yazõcõnõzla birlikte verilen kullanõcõ el kitabõna bakõn. Yazõcõlar, yazõcõ sürücüleri olarak adlandõrõlan yazõlõm yoluyla bilgisayarõnõzdaki talimatlarõ alõr. Bilgisayarõnõz, birçok durumda birlikte çalõşacağõ ve yazõcõ için gerekli olan yazõcõ sürücüsünü otomatik olarak bulur. Yazõcõ otomatik olarak bulunamõyorsa, gerekli olan özel yazõcõ sürücüsünü yüklemek için yazõcõnõzla birlikte verilen talimatlarõ uygulayõn. Bilgisayarõnõza bağlõ bir yazõcõnõz varsa ve yazõcõyla ilgili gerekli yazõlõm yüklenmişse, çoğu yazõlõm programõnda ve Internet sitelerinde bulunan metin ve grafikleri yazdõrabilirsiniz. Yazdõrmak için: 1 Menü çubuğunda Dosya öğesini tõklatõn. 2 Yazdõr õ tõklatõn. 3 Gerekli yazdõrma seçeneklerini işaretleyin: Yazõcõyõ seçin. Sayfa aralõğõnõ seçin (örneğin, tümü, geçerli sayfa, sayfa aralõklarõ). Kopya sayõsõnõ belirleyin. Aralõk olarak tümü veya çift ya da tek sayfalarõ seçin. 4 Tamam düğmesini tõklatõn. 20 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

27 Yazõlõma Giriş Bilgisayarõnõzõn çalõşmasõ iki tip yazõlõm tarafõndan denetlenir: Masaüstünü monitörde görüntüleyen ve bilgisayarõnõzõn donanõm, yan aygõtlar ve yazõlõm uygulamalarõnõ denetleyen Microsoft Windows XP işletim sistemi Sözcük işleme programlarõ gibi belirli işlevleri yerine getiren yazõlõm programlarõ. Bilgisayarda bulunan yazõlõm programlarõ model ve ülke/bölgeye göre değişiklik gösterir. Yazõlõm Hakkõnda Ayrõntõlõ Bilgi Edinme Yazõlõm kullanõmõna ve Microsoft Windows XP işletim sistemine ilişkin bilgiler, basõlõ el kitaplarõnda ve ekran üzerindeki Yardõm öğelerinde bulunmaktadõr. Microsoft Windows XP kõlavuzu, bilgisayar belgeleriyle birlikte verilmektedir. Ayrõca, Microsoft Windows ta yerleşik Yardõm ve Destek Merkezi'ni açmak için üzerinde soru işareti simgesi olan Yardõm düğmesine (yalnõzca belirli modellerde) basabilir veya görev çubuğunda Başlat düğmesinden Yardõm ve Destek öğesini tõklatabilirsiniz. Belirli bir yazõlõmla ilgili yardõm için, program ekranõndaki Yardõm a bakõn. Masaüstünü Kullanma Masaüstü, görüntü monitöründe ortaya çõkan çalõşma alanõdõr. Masaüstü, ihtiyacõnõz olan öğeleri rahatça bulmanõzõ sağlayan bir görev çubuğu (bir kenar boyunca) ve kõsayol simgelerini içerir. Görev çubuğunda Başlat düğmesi, programlar arasõnda geçiş yapmanõzõ sağlayan, açõk pencerelere ait düğmeler ve içinde saatin bulunduğu bildirim alanõ bulunur. Bir kõsayol simgesi; klasör açmak veya program başlatmak için üzerini tõklattõğõnõz küçük resimdir. Masaüstündeki Geri Dönüşüm kutusu simgesi sildiğiniz dosyalarõ toplayarak önemli bir görevi yerine getirir. Geri Dönüşüm Kutusu nu boşaltõncaya kadar dosyalarõ geri alabilirsiniz. Geri Dönüşüm Kutusunu boşalttõğõnõzda dosyalar kalõcõ olarak silinir. Yazõlõma Giriş 21

28 Masaüstü Simgelerini Kaldõrma Masaüstündeki birçok simgeyi silerek veya kullanõlmayan simgeler klasörüne taşõyarak kaldõrabilirsiniz. DİKKAT: Bilmediğiniz masaüstü simgelerini silmeyin. Bunun yerine, bilinmeyen masaüstü simgelerini Kullanõlmayan Masaüstü Kõsayol dosyasõna taşõmayla ilgili adõmlarõ uygulayõn. Bir masaüstü simgesini sağ tõklatarak Sil i seçin ve silin. Masaüstü simgesini Kullanõlmayan Masaüstü Kõsayollarõ klasörüne taşõmak için: 1 Başlat düğmesini tõklatõn. 2 Denetim Masasõ nõ tõklatõn. 3 Varsa, Görünüm ve Temalar õ tõklatõn. 4 Görüntü yü çift tõklatõn. 5 Masaüstü sekmesinde, Masaüstünü Özelleştir'i tõklatõn. 6 Masaüstü temizlemesi altõndaki Masaüstünü Şimdi Temizle yi tõklatõn. 7 Ekrandaki talimatlarõ uygulayõn. 8 Masaüstü Öğeleri penceresini kapatmak için Tamam õ, Görüntü Özellikleri penceresini kapatmak için ise yine Tamam düğmesini tõklatõn. Masaüstü Simgelerini Alma Masaüstünüzdeki Kullanõlmayan Masaüstü Kõsayollarõ klasörünü açarak ve simgeyi masaüstüne sürükleyerek masaüstü simgesini alõn. 22 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

29 Başlat Menüsünün Kullanõlmasõ Başlat menüsünü açmak için Başlat düğmesini tõklatõn ve: Programlarõ veya belgeleri seçin. Yardõm ve Destek Merkezi ni açõn. Bir arama başlatõn. Bir program çalõştõrõn. Ayarlarõ görüntülemek veya değiştirmek için Denetim Masasõ nõ açõn. A Görev çubuğundaki Başlat düğmesi B Oturumu Kapat düğmesi C Bilgisayarõ Kapat düğmesi D Tüm Programlar A D B C Başlat menüsü Oturumu Kapat ve Bilgisayarõ Kapat düğmelerini de görüntüler. Geçerli bilgisayar oturumunuzu sonlandõrmak ve kullanõcõlarõ değiştirmek için Oturumu Kapat düğmesini tõklatõn. Bilgisayarõ kapatmak veya yeniden başlatmak için Bilgisayarõ Kapat düğmesini tõklatõn. Tüm Programlar Menüsünün Kullanõlmasõ Bilgisayarõnõzdaki yazõlõm programlarõnõ bulmak için 1 Başlat düğmesini tõklatõn. 2 Tüm Programlar õ tõklatõn. Tüm Programlar Listenizi Düzenleme Aşağõdaki işlemleri gerçekleştirdiğinizde klasörlerin görevlere göre düzenlendiğini (belirli modellerde) görürsünüz: 1 Başlat düğmesini tõklatõn. 2 Tüm Programlar õ tõklatõn. Klasörde bir öğe listesi bulunur. Aslõnda her öğe bir programa, belgeye veya başka bir klasöre yönelik bir kõsayol veya bağlantõdõr. Örneğin, Müzik klasörü müzik CD lerini çalmak için kullandõğõnõz programlara ait kõsayollarõ içerir. Yazõlõma Giriş 23

30 Bir öğenin adõnõ değiştirmek için: 1 Öğeyi sağ tõklatõn. 2 Ad Değiştir seçeneğini tõklatõn. 3 Öğenin yeni adõ yazõp, klavyede Enter tuşuna basõn. 4 İleti kutusunda Evet i tõklatõn. Bir öğeyi sürükle ve bõrak tekniğiyle taşõmak için: 1 Tüm Programlar veya bir klasör içinde öğeyi sol tõklatõn ve farenin düğmesini basõlõ tutun. 2 Fare imlecini öğeyi taşõmak istediğiniz yere doğru hareket ettirin ve farenin düğmesini bõrakõn. (Öğeyi bir klasörün içine bõrakma konusunda sorun yaşõyorsanõz, masaüstünüze sürükleyin ve ardõndan klasöre bõrakõn.) Bir öğeyi kopyalamak için: 1 Öğeyi sağ tõklatõn. 2 Kõsayol Oluştur u seçin. Öğenin bir kopyasõ (kõsayol) klasör içinde görünür. 3 Öğeyi veya kopyasõnõ Tüm Programlar listesine veya başka bir klasöre sürükleyin. Bir yazõlõm programõnõ silmek için Denetim Masasõ ndaki Program Ekle veya Kaldõr õ kullanõrsanõz, Tüm Programlar içindeki kõsayol kaldõrõlmayabilir. Bir kõsayolu kaldõrmak için: 1 Başlat düğmesini tõklatõn. 2 Tüm Programlar õ seçin. 3 Klasörü seçin. 4 Kõsayol üzerinde sağ tõkladõktan sonra Sil i seçin. Silmek istediğiniz kõsayolu onaylamak için Kõsayolu Sil düğmesini tõklatõn. Denetim Masasõnõ Kullanma Denetim masasõ; görüntü, klavye, fare, modem, ağ bağlantõsõ, bilgisayarõn diğer bileşenleri ve özellikleriyle ilgili ayarlarõ ve özellikleri değiştirebildiğiniz yerdir. Denetim masasõ ayrõca, sistem performansõnõ değiştirmek, donanõm eklemek, program eklemek veya kaldõrmak ve diğer görevleri yerine getirmek için çeşitli araçlar sunar. Denetim masasõnõ açmak için, görev çubuğunda Başlat düğmesinden Denetim Masasõ nõ tõklatõn. 24 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

31 Pencereleri Yeniden Boyutlandõrma Tüm pencerelerin sağ üst köşesinde birkaç düğme bulunur. Ortadaki düğme ya Ekranõ Kapla ya da Aşağõ Geri Getir düğmesidir. Özellik Ad Açõklama Simge Durumuna Küçült Ekranõ Kapla Pencereyi görev çubuğuna indirir (ancak pencereyi kapatmaz). Pencere hala erişilebilir durumdadõr. Pencereyi geri getirmek için, görev çubuğunda pencerenin adõnõ taşõyan düğmeyi tõklatõn. Pencereyi tam ekran boyutunda büyütür. Aşağõ Geri Getir Kapat Pencereyi tam ekran boyundan, ekranõn bir bölümünü kaplayacak şekilde küçültür. Pencereyi kapatõr ve program veya görevi durdurur. Yeniden boyutlandõr Kaydõrma çubuğu Pencereyi yeniden boyutlandõrõr (pencere ekranõ kaplõyorsa kullanõlamaz). Farenizin imleci çift başlõ ok olana kadar herhangi bir pencere kenarlõğõnõn üzerine taşõyõn. Farenin sol düğmesini tõklatõn ve basõlõ tutun. Pencerenin kenarlõğõnõ değiştirmek için, kenarlõğõ sağa veya sola sürükleyin. Yüksekliği değiştirmek için, kenarlõğõ yukarõ veya aşağõ sürükleyin. Belgedeki bilgiler tek bir ekrana sõğmadõğõnda, pencere üzerinde bir kaydõrma çubuğu görünür. Dikey kaydõrma çubuğu tõklatõlõp, sürüklendiğinde ekran yukarõya veya aşağõya doğru ilerler. Yatay kaydõrma çubuğu tõklatõlõp, sürüklendiğinde ekran sağa ve sola doğru ilerler. Yazõlõma Giriş 25

32 Dijital Görüntülerle Çalõşma Dijital kamera veya dijital video kamera gibi dijital bir görüntü kaynağõnõ doğrudan bilgisayara veya yerleştirme istasyonuna bağlayabilirsiniz. Aygõttan kopyaladõğõnõz veya yüklediğiniz dijital resim Resimlerim klasöründe görünür. Bellek kartõ okuyucusunu (yalnõzca belirli modellerde) kullanarak dijital kameralar veya diğer dijital görüntüleme aygõtlarõ tarafõndan kullanõlan bellek kartlarõndaki dijital resimleri kopyalayabilirsiniz. Dijital kameralar veya diğer dijital görüntüleme aygõtlarõ dijital resimleri saklamak için bellek kartlarõ veya ortam kullanõr. 26 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

33 Dosyalarõ Yönetme Dosya, bilgisayarõnõzõn sabit disk sürücüsünde veya CD, disket veya bir dijital kamera gibi diğer elektronik saklama birimlerinde depolanan, bir ad verilmiş her türlü bilgi parçasõdõr. Dosya bir uygulama programõ, resim, müzik, ses, belge veya veri olabilir. Bilgisayarõnõzda yaptõğõnõz hemen her şeyde dosyalar kullanõlõr. Bilgisayar, dosyalarõ disket, bellek kartõ, CD veya DVD gibi bileşen sürücüleri içindeki diğer saklama ortamlarõna veya yazõcõ gibi çõkõş aygõtlarõna kopyalayabilir. Dosyalarõ Klasörler Halinde Düzenleme Windows ta klasörler bilgisayarõnõzdaki dosyalarõ düzenleme olanağõ sunar. Dosya dolabõndaki karton klasörler gibi, bilgisayarõnõzdaki klasörler de ilgili dosyalarõ gruplandõrmanõn bir yoludur. Bir klasör her türlü dosyayõ içerebildiği gibi, içinde başka klasörleri de bulundurabilir. Klasörün içindeki her dosyanõn benzersiz bir adõ olmalõdõr, ancak iki farklõ klasörde aynõ adda dosyalar olabilir. Bilgisayarõnõzdaki dosya ve klasörle çalõşmak için iki yöntem vardõr. Bilgisayarõm, bilgisayarõnõzda belirli bir klasör içindeki dosya ve klasörlerin görüntülenmesini kolaylaştõrõr. Bu öğe, aynõ zamanda kopyalama, taşõma, silme ve ad değiştirme gibi dosyalarõnõzõ yönetmeyle ilgili ortak görevlere ilişkin bağlantõlara da sahiptir. Bilgisayarõm õ açmak için, önce Başlat düğmesini, ardõndan da Bilgisayarõm'õ tõklatõn. Windows Explorer bilgisayarõnõzda bulunan tüm dosya ve klasörleri hõzlõ bir biçimde görmenizi sağlar. Bir klasörde bulunan dosyalarõ Windows Explorer içindeki başka bir klasöre kolayca taşõyabilir veya kopyalayabilirsiniz. Windows Gezgini ni açmak için, Başlat düğmesini sağ tõklatõn ve Araştõr õ seçin. Bilgisayarõm ve Windows Gezgini ndeki görünümlerde gezinmek için, klasörleri çift tõklatarak açabilir ve içindeki görebilirsiniz. Açõlan klasörlerden oluşan yolun kaynağõna gitmek için Geri okunu kullanõn. Dosyalarõ Yönetme 27

34 Klasör Oluşturma Bilgisayarõm õ kullanarak: 1 Önce görev çubuğundaki Başlat düğmesini, ardõndan Bilgisayarõm õ tõklatõn. 2 Yeni klasörünüzün oluşturulmasõnõ istediğiniz konuma gidin. 3 Dosya ve Klasör Görevleri nin altõnda Yeni klasör oluştur u tõklatõn. 4 Klasörün adõnõ yazõn ve ardõndan Enter tuşuna basõn. Windows Gezgini ni kullanarak: 1 Görev çubuğundaki Başlat düğmesini sağ tõklattõktan sonra, Araştõr seçeneğini tõklatõn. 2 Yeni klasörü oluşturmak istediğiniz konuma gidin ve istediğiniz yeni klasörün yer alacağõ klasör veya aygõtõ seçin. Örneğin, Belgelerim içinde yeni bir klasör oluşturmak için, bu klasörü seçmeniz gerekir. 3 Dosya menüsünü tõklatõn, Yeni yi seçin ve ardõndan Klasör ü tõklatõn. 4 Klasörün adõnõ yazõn ve ardõndan klavyenizdeki Enter tuşuna basõn. Dosyalarõ Taşõma DİKKAT: Yüklenen programõn parçasõ olan herhangi bir dosyanõn taşõnmasõ, programõn kullanõlmaz hale gelmesine neden olabilir. Bilgisayarõm õ kullanarak: 1 Önce görev çubuğundaki Başlat düğmesini, ardõndan Bilgisayarõm õ tõklatõn. 2 Taşõmak istediğiniz dosyayõ bulun ve bu dosyayõ tõklatarak seçin. 3 Bu dosyayõ taşõ yõ tõklatõn. 4 Öğe Taşõ penceresinde, dosyayõ yerleştirmek istediğiniz klasörü tõklatõn. 5 Taşõ yõ tõklatõn. Windows Gezgini ni kullanarak: 1 Görev çubuğundaki Başlat düğmesini sağ tõklattõktan sonra, Araştõr seçeneğini tõklatõn. 2 Taşõmak istediğiniz dosyayõ bulun ve bu dosyayõ tõklatarak seçin. 3 Düzen menüsünü ve bu menüden Kes i tõklatõn. 4 Dosyayõ yerleştirmek istediğiniz klasörü bulun ve açõn. 5 Düzen menüsünden Yapõştõr õ tõklatõn. NOT: Dosyalarõ sürükleyip bõrakarak da yeni konumlarõna taşõyabilirsiniz. Bilgisayarõm veya Windows Gezgini içinden bir öğe seçin ve öğeyi başka bir klasöre taşõrken farenin düğmesini basõlõ tutun. Öğeyi yeni konumuna bõrakmak için farenin düğmesini bõrakõn. 28 Temel Bilgisayar Kõlavuzu

35 Dosyalarõ Kopyalama Bilgisayarõm õ kullanarak: 1 Önce görev çubuğundaki Başlat düğmesini, ardõndan Bilgisayarõm õ tõklatõn. 2 Kopyalamak istediğiniz dosyayõ bulun ve bu dosyayõ tõklayarak seçin. 3 Dosya ve Klasör Görevleri nin altõnda, Bu dosyayõ kopyala yõ tõklatõn. 4 Öğe Kopyala penceresinde, dosyayõ yerleştirmek istediğiniz klasörü tõklatõn. 5 Kopyala yõ tõklatõn. Windows Gezgini ni kullanarak: 1 Görev çubuğundaki Başlat düğmesini sağ tõklattõktan sonra, Araştõr seçeneğini tõklatõn. 2 Kopyalamak istediğiniz dosyayõ bulun ve bu dosyayõ tõklayarak seçin. 3 Düzen menüsünden Kopyala yõ tõklatõn. 4 Kopyalanan dosyayõ yerleştirmek istediğiniz klasörü bulun ve açõn. 5 Düzen menüsünden Yapõştõr õ tõklatõn. NOT: Dosyalarõ yeni konumlarõna sürükleyip bõrakarak da kopyalayabilirsiniz. Bilgisayarõm veya Windows Gezgini içinden bir öğe seçin ve öğeyi başka bir klasöre taşõrken farenin sağ düğmesini basõlõ tutun. Farenin düğmesini bõrakõn ve öğeyi yeni konumuna bõrakmak Buraya Kopyala yõ seçin. Dosya Bulma 1 Önce görev çubuğundaki Başlat düğmesini, ardõndan da Ara yõ tõklatõn. 2 Ne aramak istiyorsunuz? altõnda Tüm dosya ve klasörleri seçeneğini tõklatõn. 3 Aşağõdaki ölçütlerden biri ya da tümüyle arama yap'õn altõna bulmak istediğiniz dosya veya klasörün adõnõ yazõn. NOT: Belirli bir sözcük veya deyim içeren dosyalarõ da arayabilirsiniz. 4 Konum açõlõr menüsünü tõklatõn ve arama yapmak istediğiniz yeri seçin. NOT: Arama yapõlacak alanõ seçmezseniz, tüm sabit disk sürücüsünde arama yapõlõr. 5 Ara düğmesini tõklatõn. Aramanõzõn sonuçlarõ, Arama Sonuçlarõ penceresinde görünür. Dosyalarõ Yönetme 29

36 Dosya Adõnõ Değiştirme 1 Adõnõ değiştirmek istediğiniz dosyayõ bulun ve dosyayõ tõklatarak seçin. 2 Dosya menüsünden Ad Değiştir i tõklatõn. NOT: Dosya adõ uzantõsõnõ (dosya adõnda noktadan sonraki son üç karakter) değiştirmeyin. Uzantõnõn değiştirilmesi bilgisayarõn bu dosyayõ tanõyamamasõna neden olur. 3 Yeni dosya adõnõ yazõn ve Enter tuşuna basõn. NOT: Dosya adõnõ değiştirmenin diğer yolu ise, dosyayõ sağ tõklatõp ardõndan Ad Değiştir'i tõklamaktõr. Dosya Silme DİKKAT: Yüklenmiş bir programõn parçasõ olan bir dosyayõ silmeyin. Bu, programõn kullanõlamamasõna neden olabilir. 1 Silmek istediğiniz dosyayõ bulun ve dosyayõ tõklatarak seçin. 2 Dosya menüsünden Sil i tõklatõn. 3 Silme işlemini onaylamak için Evet i tõklatõn ve dosyayõ Çöp Kutusu na gönderin. Bir hata yaptõğõnõzda ve silinen dosyayõ geri almak istediğinizde, dosyalarõ geri dönüşüm kutusundan alma konusuna bakõn. NOT: Dosya silmenin diğer bir yolu ise, dosyayõ sağ tõklatõp ardõndan Sil i tõklatmaktõr. Dosyalarõ Geri Dönüşüm Kutusundan Alma Sildiğiniz bir dosyaya ihtiyacõnõz olduğunu anlarsanõz, normalde dosyayõ Geri Dönüşüm Kutusu ndan alabilirsiniz. Dosya silindiğinde Geri Dönüşüm Kutusu na gider ve Geri Dönüşüm Kutusu boşaltõlana kadar orada kalõr veya en son silinen dosyalar için alan oluşturmak için silinir. 1 Masaüstünüzdeki Geri Dönüşüm Kutusu simgesini çift tõklatõn. 2 Almak istediğiniz dosyayõ bulun ve bu dosyayõ tõklatõn. 3 Dosya menüsünden Geri Yükle yi tõklatõn. Dosya Geri Dönüşüm Kutusu ndan kaldõrõlõr ve önceki konumuna geri döner. 30 Temel Bilgisayar Kõlavuzu