Tanýtým - Deðerlendirme / Reviews

Transkript

1 Türk Kütüphaneciliði 21, 4 (2007), Tanýtým - Deðerlendirme / Reviews Ýstanbul Modern Sanat Müzesi Kütüphanesi Nur Ünal * Giriþ Ýstanbul Modern Sanat Müzesi, 11 Aralýk 2004 tarihinde Ýstanbul Boðazý kýyýsýnda yer alan dört numaralý antrepo binasýnda açýlmýþtýr. Modern sanatýn toplum içinde yaygýnlaþmasýný desteklemek amacýyla kurulmuþ olan Ýstanbul Modern, modern ve çaðdaþ sanat yapýtlarýnýn toplanmasý, korunmasý ve sergilenmesinin yaný sýra, çeþitli eðitim etkinlikleri kanalýyla bir sanat eðitim kurumu ve kültür merkezi niteliði de taþýmaktadýr. Bu baðlamda, toplumun her kesiminden gelen ziyaretçiler müzenin çeþitli bölümlerindeki programlarla sanata etkin bir biçimde katýlma þansýný buluyorlar. Sergiler, video ve yeni medya alanlarý, fotoðraf galerisi, sinema ve eðitim ve sosyal projeler bölümleri kapsamýndaki eðitim programlarý, rehberli turlar, seminerler, söyleþiler ile müze, çok dinamik bir yapýya sahip. Ýstanbul Modern Kütüphane de, etkileþimli ortamýnýn tam ortasýnda yer alarak, hem müze ziyaretçilerinin hem de dýþardan gelen araþtýrmacýlarýn uðrak noktasý olmaktadýr. Ýstanbul Modern'in açýlýþý ile birlikte hizmet vermeye baþlayan kütüphane, sanat alanýna odaklanmýþ halka açýk bir referans kütüphanesi olarak planlanmýþtýr. Bu özelliðiyle, Türkiye'deki müze kütüphaneleri arasýnda ilk örneklerden biridir. Müze çalýþanlarýnýn, müze ziyaretçilerinin ve araþtýrmacýlarýn sanat alanýndaki tüm sorularýný karþýlamayý hedefleyen Ýstanbul Modern Kütüphane, böylece, hem müze faaliyetlerini desteklemekte hem de sanat alanýndaki basýlý ve elektronik kaynaklarý toplumun her kesiminden gelen sanatseverlerle paylaþmaktadýr. * Kütüphane Müdürü. Ýstanbul Modern Sanat Müzesi. e-posta: nur.unal@istanbulmodern.org

2 507 Tanýtým - Deðerlendirme / Reviews Nur Ünal (Resim 1): Kütüphanenin galerilerden görünüþü Konum olarak müzenin alt katýnda yer alan kütüphane tamamen camdan oluþan dýþ cephesiyle dikkat çekmektedir. Þeffaf yapýsý, sergi galerileri ile bütünleþmekte ve sergilere baðlantýlý olarak oluþturduðu kitap teþhir alanlarý ziyaretçiler için gezilerini tamamlayýcý bir unsur olmaktadýr. Koleksiyon Satýn alma, baðýþ ve deðiþim ile saðlanan yayýnlarla, açýlýþýndan günümüze yaklaþýk 5000 kitaplýk bir koleksiyon oluþmuþtur. Ýstanbul Modern'in açýlýþý çok hýzlý bir süreçte gerçekleþtiði için ilk dönemlerde kitaplarla ilgili teknik iþlemler tam olarak tamamlanmýþ deðildi. Açýlýþ döneminde satýn alýnan ve baðýþ gelen materyallerin kataloglanmasý ve sýnýflandýrýlarak otomasyon sistemine giriþleri müzenin açýlmasýnýn ardýndan da devam etmiþtir. Þu anda, mevcut kitaplarýn tamamý sisteme girilmiþ olup koleksiyondaki yayýnlarýn künyelerine kütüphanede bulunan çevrimiçi kataloglardan eriþilebilir. Kütüphane kataloðuna, ayrýca, Ýstanbul Modern web sitesinden de eriþim vardýr. 1 1 Kütüphane kataloðuna sitesindeki "Kütüphane" bölümünden eriþilebilmektedir.

3 Ýstanbul Modern Sanat Müzesi Kütüphanesi 508 (Resim 2): Raflar ve çalýþma alanlarý Kitaplar, Dewey Onlu Sýnýflandýrma Sistemi ile sýnýflandýrýlmakta ve açýk raf düzeninde okurlara sunulmaktadýr. Ayrýca, sanatçý imzalý kataloglar, deðiþik formatlarda yayýnlanmýþ fotoðraf kataloglarý vb gibi özel yayýnlar, genel koleksiyondan ayrý bir mekânda "Özel Koleksiyon" adý altýnda tutulmaktadýr. Katalog giriþleri temel dili olarak Türkçe kullanýlmaktadýr. Library of Congress Konu Baþlýklarý Türkçe ve Ýngilizce olarak verilmektedir. Açýlýþ döneminde hazýrlanmýþ olan koleksiyon geliþtirme politikasý çerçevesinde, Türk sanat tarihi ve Türk sanatçýlarý; müze, galeri ve özel sanat koleksiyonlarý kataloglarý; sanatla ilgili kuramsal yayýnlar; sanat akýmlarý; fotoðraf sanatý ve fotoðraf sanatçýlarý ve müzecilik bilimi alanlarýnda uzmanlaþma hedeflenmektedir yýlý içinde, 18 yerli ve 13 yabancý olmak üzere toplam 31 dergi güncel olarak izlenmiþtir. Ayrýca, baðýþ olarak gelmiþ veya aboneliði durdurulmuþ 32 dergi de arþivlenmiþtir. Koleksiyonu oluþturan diðer materyaller arasýnda müzayede kataloglarý, CD'ler, CD-ROM'lar sayýlabilir. Ayrýca, "sanatçý dosyalarý arþivi" projesi üzerinde çalýþýlmaktadýr. Bu proje ile, derlenmiþ ancak sýnýflandýrýlmamýþ sergi ve sanatçýlara yönelik kitap dýþý belgelerin arþivlenmesi amaçlanmaktadýr. Türk sanatçýlara yönelik ve biyografik kaynak özelliði taþýyan her türlü belge, sergi davetiyeleri, broþürler, afiþler vb görsel malzemeler bu proje kapsamýnda arþivlenerek Türk sanat tarihi araþtýrmalarýna ýþýk tutacak kalýcý bir bellek oluþturulmasý hedeflenmektedir.

4 509 Tanýtým - Deðerlendirme / Reviews Nur Ünal Yayýn Saðlama (Resim 3): Dergi bölümü Kütüphane, satýn alma sürecinde, yayýn seçimiyle ilgili olarak müze küratörleriyle iþbirliði içinde çalýþmaktadýr. Temel koleksiyonun geliþtirilmesi yönündeki çalýþmalara ek olarak, müze sergilerine ve ilgili sanatçýlara yönelik yayýnlar da saðlanarak hem küratöryel ekibin araþtýrmalarýna destek olunmakta hem de oluþturulan yayýn listeleri çerçevesinde kütüphane içinde küçük çaplý kitap sergileri kurulmaktadýr. Dünyanýn önde gelen müze ve müze kütüphaneleri ile yayýn deðiþimi anlaþmasý yapýlmýþ olup bu müzelerin sergi kataloglarý, Ýstanbul Modern sergi kataloglarý ile deðiþim yoluyla saðlanmaktadýr. Bu iþbirliði, hem Türk sanatseverlerini dünyanýn çeþitli yerlerindeki sanat etkinlikleri ile tanýþtýrmakta hem de Türk sanatýnýn yurtdýþýndaki pek çok kütüphanede temsil edilmesini saðlamaktadýr. Ayrýca, yurtiçindeki sanat kurumlarý ve müzeler ile de yayýn deðiþimi yapýlmaktadýr. Ýstanbul Modern Kütüphane, kitap, dergi ve görsel-iþitsel malzeme baðýþlarý kabul etmektedir. Bu baðýþlar, belli ölçütler çerçevesinde deðerlendirilmektedir. Baðýþ yapmak isteyen kiþi ve kurumlara, "Baðýþ Yönetmeliði" verilerek bu ölçütler, kütüphanenin ilgilendiði konu alanlarý ve baðýþçý ile Ýstanbul Modern arasýndaki hak ve sorumluluklar hakkýnda bilgilendirilmektedirler.

5 Ýstanbul Modern Sanat Müzesi Kütüphanesi 510 Okuyucu Hizmetleri Resim 4): Kitap sergileri bölümünden bir görünüm Ýsteyen herkesin ücretsiz olarak yararlanabildiði Ýstanbul Modern Kütüphane'de, dýþarý kitap ödünç verilmediði için üyelik sistemi uygulanmamaktadýr. Müzeyi ziyaret etmeden sadece kütüphaneyi kullanmak isteyenler dýþ danýþma bankosundan "Kütüphane Ziyaretçi Kartý" alarak doðrudan kütüphaneye giriþ yapabilmektedir. Ýstanbul Modern'in açýk olduðu tüm saatlerde Kütüphane de hizmet vermektedir. Yayýnlar dýþarýya ödünç verilmemekle beraber, ücret karþýlýðý renkli ve siyah-beyaz fotokopi hizmeti sunulmaktadýr. Kütüphanenin okur kitlesini aðýrlýklý olarak üniversite ve yüksek lisans öðrencileri oluþturmaktadýr. Kütüphane ayrýca, araþtýrmacýlar, yurtiçi ve yurtdýþý eðitim kurumlarýnda tez çalýþmasý yapanlar, sanatçýlar, öðretmenler ya da sanatla hobi olarak ilgilenenler gibi çok farklý kesimlerden de yoðun ilgi görmektedir. Müzenin eðitim bölümünün çocuklara ve gençlere yönelik çalýþmalarý çerçevesinde ilk, orta ve lise seviyesindeki okullardan gelen öðrenci gruplarý rehberli müze gezilerinin sonunda kütüphaneyi de ziyaret etmektedirler. Hatta bazý okullardan kütüphane dersi bünyesinde özel olarak kütüphane turlarý yapýlmakta ve Ýstanbul Modern Kütüphane'de birkaç saat geçirerek katalog kullanma, araþtýrma yapma ve genel olarak kütüphane kullanýmý üzerine uygulama yapýlmaktadýr. Yabancý ziyaretçi sayýsý da oldukça yüksek olup, kütüphaneden özellikle Türk sanatý, Türk sanatçýlarý ve Ýstanbul'daki sanat etkinlikleri hakkýnda bilgi alýnmaktadýr.

6 511 Tanýtým - Deðerlendirme / Reviews Nur Ünal Tutulan istatistiklere göre, 2006 yýlý içinde kütüphaneyi toplam 8500 okur ziyaret etmiþ olup, ayný yýl, kütüphane içinde toplam 9000 kitap kullanýlmýþtýr. Kullanýlan kitaplarýn günlük olarak detaylý konusal istatistikleri tutulmakta ve bu yolla, kullaným istatistikleri, koleksiyon geliþtirme politikalarýný belirlemede ve uygulamada yönlendirici olmaktadýr. Kütüphanede, basýlý kaynaklardan baþka, bilgisayarlarda saðlanan linkler kanalýyla dünyadaki belli baþlý müze, galeri ve sanat kütüphaneleri ile sanatla ilgili kuruluþlarýn Ýnternet sitelerine ulaþýlabilir. Ýleriye dönük hedefler arasýnda öncelikli olarak elektronik kaynaklarýn artýrýlmasý bulunmaktadýr. (Resim 5): Bilgisayar alanýndan genel görünüm Ayrýca, müzede gerçekleþtirilen seminer, söyleþi ve konferanslarla ilgili kayýtlar CD ortamýnda kütüphanede tutulmakta ve isteyen ziyaretçiler bu CD'leri kütüphanedeki bilgisayarlarda izleyebilmektedir. Sonuç Açýlýþýndan bu yana geçen yaklaþýk üç yýlý, kütüphanenin kuruluþ yýllarý olarak deðerlendirmek mümkündür. Bu süreç içinde, giderek geliþen koleksiyon ve bilgiye rahat eriþim imkânlarý ile Ýstanbul Modern Kütüphane'ye ilgi de giderek artmýþtýr. Sanatla toplumu buluþturma hedefiyle yola çýkan Ýstanbul Modern, bu

7 Ýstanbul Modern Sanat Müzesi Kütüphanesi 512 hedefe ulaþmak amacýyla ziyaretçilerin sanatla etkileþim içinde olabilmelerini saðlayacak projeler ve eðitim programlarýna çok önem vermektedir. Bu eðitim anlayýþý çerçevesinde halka açýk kütüphane, bilgi hizmetinin etkinleþmesi açýsýndan önemli bir yer tutmaktadýr. Bu baðlamda, özellikle gençlerin kütüphane kullanma ve araþtýrarak çalýþma alýþkanlýðý kazanmalarý yönünde ilgi ve heves uyandýrýcý projeler yaratmak ve bu projeleri müzeyi ziyaret eden öðrenci gruplarý için gezilerinin bir parçasý haline getirmek kütüphanenin müze içindeki iþlevine deðer katacaktýr. Kütüphanenin bundan sonraki hedefleri arasýnda Türkiye'deki müze ve sanat kütüphaneleri içinde öncü bir kurum haline gelmek ve müzeler, galeriler ve diðer sanat ve eðitim kurumlarý ile yakýn iþbirliði kurarak sanatla ilgili toplu katalog ve arþiv çalýþmalarýna öncülük etmek yatmaktadýr.