Uluslararas anla+malar ile sava+ hali, skyönetim, olaanüstü hal ve doal afet durumlarnda uygulanacak hükümler sakldr.

Transkript

1 KARAYOLU TAIMA KANUNU Kanun Numaras 4925 Kabul Tarihi 10/07/2003 Yaymland R. Gazete Tarih: 19/07/2003 Say: Yaymland Düstur Tertip: Cilt: Sayfa: BRNC KISIM Ba+langç Hükümleri BRNC BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanmlar Amaç MADDE 1. - Bu Kanunun amac; karayolu ta+malarn ülke ekonomisinin gerektirdii +ekilde düzenlemek, ta+mada düzeni ve güvenlii salamak, ta+mac, acente ve ta+ma i+leri komisyoncular ile nakliyat ambar ve kargo i+letmecilii ve benzeri hizmetlerin +artlarn belirlemek, ta+ma i+lerinde istihdam edilenlerin niteliklerini, haklarn ve sorumluluklarn saptamak, karayolu ta+malarnn, dier ta+ma sistemleri ile birlikte ve birbirlerini tamamlayc olarak hizmet vermesini ve mevcut imkânlarn daha yararl bir +ekilde kullanlmasn salamaktr. Kapsam MADDE 2. - Bu Kanun kamuya açk karayolunda motorlu ta+tlarla yaplan yolcu ve e+ya ta+malarn, ta+maclar, ta+ma acentelerini, ta+ma i+leri komisyoncularn, nakliyat ambar ve kargo i+letmecilerini, ta+ma i+lerinde çal+anlar ile ta+malarda yararlanlan her türlü ta+t, araç, gereç, yaplar ve benzerlerini kapsar. Ancak, özel otomobillerle ve bunlarn römorklaryla yaplan ta+malar, genel ve katma bütçeli dairelerle, il özel idareleri, belediyeler, üniversiteler ve kamu iktisadî te+ebbüslerine ait otomobillerle yaplan ta+malar, Türk Silahl Kuvvetlerine ait motorlu ta+t ve bunlarn römorklar ile yaplan ta+malar, lastik tekerlekli traktörlerle çekilen römorklarla yaplan ta+malar bu Kanun hükümlerine tâbi deildir. <l snrlar içerisindeki ta+malar ile yüz kilometreye kadar olan +ehirleraras ta+malarn düzenlenmesi il ve ilçe trafik komisyonlar ile i+birlii yaplmak suretiyle ilgili valiliklere, belediye snrlar içerisindeki +ehir içi ta+malar belediyelere bu Kanuna göre düzenlenecek yönetmelik esaslar dahilinde braklabilir. Uluslararas anla+malar ile sava+ hali, skyönetim, olaanüstü hal ve doal afet durumlarnda uygulanacak hükümler sakldr. Tanmlar MADDE 3. - Bu Kanunda geçen; Bakanlk : Ula+trma Bakanln, Tama ileri : Ta+maclk, acentelik, ta+ma i+leri komisyonculuu, nakliyat ambar ve kargo i+letmeciliini, Tama ileri iletmecisi : Ta+ma i+lerinde faaliyette bulunacak ta+mac, acente, ta+ma i+leri komisyoncusu, nakliyat ambar ve kargo i+letmecisini, Sorumluluk sigortas : Bu Kanunun 18 inci maddesiyle ihdas edilen zorunlu karayolu ta+maclk malî sorumluluk sigortasn, Tama : Yolcunun ta+ta bindii veya e+yann ta+macya teslim edildii yerden var+ noktasna götürülmesini, Tamac : Ta+mac yetki belgesine sahip olan ve kendi nam ve hesabna ta+may bir ücret kar+l üstlenen gerçek veya tüzel ki+iyi, Eya (yük) : <nsandan ba+ka ta+nabilen canl veya cansz her türlü nesneyi, Kalk noktas : Yolcunun ta+ta bindii veya e+yann ta+macya teslim edildii yeri,

2 Var noktas : Yolcu bileti veya ta+ma senedinde gösterilen, yolcu veya e+yann götürülmek istendii yeri, Gönderen : E+yay ta+macya teslim eden, gönderileni belirleyen ve ta+ma senedini imzalayan ki+iyi, Gönderilen : Sevk irsaliyesi, ta+ma irsaliyesi ve ta+ma senedinde belirtilen e+yann teslim edilecei ki+iyi, Acente : Ticarî mümessil, ticarî vekil, sat+ memuru veya müstahdem gibi baml bir sfat olmakszn bir sözle+meye dayanarak belirli bir yer veya bölge içinde daimî surette bir veya birden fazla ta+macy ilgilendiren sözle+melerde araclk etmeyi ve onlar adna ta+ma sözle+mesi yapmay meslek edinen ki+iyi, Tama ileri komisyoncusu : Ücreti kar+lnda kendi namna ve bir müvekkil hesabna e+ya ta+tmay meslek edinmi+ ki+iyi, Nakliyat ambar : Bir veya birden fazla gönderenden toplu veya parça ba+ e+yann teslim alnarak i+letmecinin gözetimi ve denetimi altnda yükleme, bo+altma, depolama, istifleme, aktarma ve gönderilene teslim gibi hizmetlerin yapld yeri, Nakliyat ambar iletmecisi : Bamsz bir i+yerinin kullanma hakkna sahip olan ve e+yay teslim alarak kendi gözetim ve denetimi altnda; yükleme, bo+altma, depolama, istifleme, aktarma ve gönderilene teslim gibi hizmetleri yerine getiren, ta+may yapan veya yaptran ve bundan doacak sorumluluu üstlenen ki+iyi, Kargo : Tek parçada en fazla yüz kilogram geçmeyen genellikle ambalaj ve kap içerisinde olan küçük boyutlu koli, sandk, paket gibi parça e+yay, Kargo iletmecisi : Bamsz bir i+yerinin kullanma hakkna sahip olan ve kargoyu teslim alarak ksa sürede gönderilene ula+trmak amacyla kendi gözetimi ve denetimi altnda yükleme, bo+altma, depolama, istifleme, aktarma ve gönderilene teslim gibi hizmetleri yerine getiren, ta+may yapan veya yaptran ve bundan doacak sorumluluu üstlenen ki+iyi, Yolcu : Ta+t kullanan sürücü ile hizmetliler d+nda ta+tta bulunan ki+ileri, Tehlikeli yük : Bu Kanuna göre düzenlenecek yönetmelikte tehlikeli olarak kabul edilen yükü, Parça bana tama : Bir veya birden çok gönderenin ayn veya birbirinden ayr gönderilene ait e+yalarn ta+nmasn, Yolcu bileti : Yolcunun ta+nmas yükümlülüünü içeren, yönetmelikte öngörülen +ekil ve +artlar ihtiva eden ve yolcuya verilmesi zorunlu belgeyi, ehirleraras tama : Herhangi bir ilin herhangi bir noktasndan veya yerle+im biriminden ba+layp dier bir ilin herhangi bir noktasnda veya yerle+im biriminde biten ta+malar, Uluslararas tama : Türkiye'den veya Türkiye'ye karayoluyla; Türkiye üzerinden karayoluyla transit, Türkiye'ye denizyolu, demiryolu ve havayolu ile gelip karayolundan üçüncü ülkelere yaplan ta+malar, Düzenli sefer : Belirli bir zaman ve ücret tarifesine göre, tespit edilmi+ bir güzergâhta önceden açklanm+ yerle+me birimleri arasnda yaplan ta+malar, Arzî sefer : Ayn ta+tla bütün güzergâh boyunca ayn yolcu grubunun ta+nmas ve kalk+ noktasna geri getirilmesi +eklindeki kapal kap seferleri ile gidi+i dolu, dönü+ü bo+ veya gidi+i bo+, dönü+ü dolu seferleri, Mekik sefer : Birden fazla gidi+ ve dönü+ seferinde ayn kalk+ yerinden ayn var+ yerine önceden gruplandrlm+ yolcularn ta+nmasn, ifade eder. KNC BÖLÜM Ta+mada Genel Kurallar

3 Genel kural MADDE 4. - Ta+malar; ekonomik, seri, elveri+li, güvenli, çevreye kötü etkisi en az ve kamu yararn gözetecek tarzda serbest rekabet ortamnda gerçekle+tirilir. Yetki belgesi alma zorunluluu ve ta+ma hizmeti MADDE 5. - Ta+maclk, acentelik ve ta+ma i+leri komisyonculuu ile nakliyat ambar ve kargo i+letmecilii yaplabilmesi için Bakanlktan yetki belgesi alnmas zorunludur. Ta+maclk, acentelik ve ta+ma i+leri komisyonculuu ile nakliyat ambar ve kargo i+letmecilii yetki belgesi alnabilmesi için ta+ma i+leri i+letmecilerinin meslekî saygnlk, malî yeterlilik ve meslekî yeterlilie sahip olmas gerekmektedir. Bu maddeye ili+kin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir tarihli ve 6224 sayl Yabanc Sermayeyi Te+vik Kanunu hükümleri sakldr. Ta+maclara, yetki belgesinden ayr olarak ta+malarda kullanlacak ta+tlarn niteliini ve saysn gösteren ta+t belgesi ile ta+macnn ta+t belgesinde kaytl her ta+t için düzenlenen ve ta+tta bulunmas gereken ta+t kart verilir. Ta+ma i+leri i+letmecilerinin says, yolcu ve e+ya kapasitesi, ta+tlarn durumu, güvenlik veya benzeri nedenlerle Bakanlk, yetki belgelerinin verilmesinde snrlamalar ve yeni düzenlemeler getirebilir. Tehlikeli yük ta+yan ta+tlar ve bunlarn bal olduu ta+maclar, ta+yacaklar yüklerin özelliine uygun olduunu gösteren bilgi ve belgelere dayanarak birinci fkrada belirtilen yetki belgesinden ayr olarak ilgili mercilerden ayrca izin almakla yükümlüdürler. Ta+maclar, ta+ma hizmetlerini kabul edilebilir bir neden olmakszn veya zorunlu haller d+nda yapmaktan kaçnamazlar ve ta+ma hizmetinden herkesin her zaman yararlanmasn salamak zorundadrlar. Ta+malar, dier ta+maclar veya üçüncü +ahslar tarafndan engellenemez. Tamacnn sorumlulu7u MADDE 6. - Yolcu ve e+ya ta+malar, kanunlara ve ta+mac ile yolcu ve gönderen arasndaki sözle+melere uygun olarak yaplr. Yolcu ta+malar biletsiz veya ta+ma sözle+mesiz, e+ya ta+malar ta+ma senetsiz yaplamaz. Ta+mac, acentesinin acentelik sfatyla yapm+ olduu bu Kanun kapsamndaki faaliyet ve i+lemlerden müteselsilen sorumludur. Ta+mac, yolcu ve e+yann güvenlik içinde ta+nmasndan sorumludur. Yolcu ve gönderenler de ta+macnn güvenlik yönünden alm+ olduu tedbirlere uymak zorundadrlar. Ta+mac, çevre kirliliini önleme, çevre ve insan saln koruma amacyla yürürlüe konulan mevzuat hükümlerine uymak zorundadr. Tamacnn yükümlülü7ü MADDE 7. - Ta+mac, yolcularn salkl, rahat ve güvenli bir yolculuk yapmasn salayacak tedbirleri almak, yolcu ve e+yay taahhüt ettii yere kadar götürmekle yükümlüdür. <lgili mevzuat hükümlerine uygun bir ta+t, nitelikli +oför ve hizmetli personeli sefere göndermek, +oförlerin sürücü belgelerinin bulunup bulunmadn ara+trmak, teknik +artlara uymayan ta+tlarn trafie çkmasna engel olmak, güzergâh mesafesini dikkate alarak yeteri kadar +oför bulundurmak, ta+t kartlar olmayan ve bu Kanunda öngörülen sorumluluk sigortas bulunmayan ta+tlar trafie çkarmamak hususunda ta+mac gereken özeni ve duyarll göstermek zorundadr. Karayollar alt yaps, i+letilmesi, trafii, doal afetler, meteorolojik +artlar ile arza ve kaza hali dahil, beklenmeyen sebeplerle ilgili olarak ortaya çkan ve ta+mann devamna engel olan sebeplerin, belirsiz bir beklemeyi mecburî klmas veya var+ noktasna kadar gerekli zamann bir katndan daha fazla beklemeyi gerektirmesi halinde, imkân olduu takdirde ta+mac bir ba+ka güzergâh izleyerek ta+may tamamlamak, aksi halde yolcuyu güzergâh üzerinde yolcunun diledii bir yere kadar götürmek veya yolcu ve e+yay hareket noktasna geri getirmekle yükümlüdür. Bu gibi hallerde, yolcunun ve e+ya sahibinin bütün haklar sakl olup, ta+maclar herhangi bir ek ödeme veya benzeri talepte bulunamazlar.

4 E+ya için ta+ma senedindeki hükümler uygulanr. Ta+maclar alt+ar aylk süre ile ylda en az iki kez +oförlerinin ceza puan durumunu Emniyet Genel Müdürlüünden örenmek ve ceza puan yüksek olan +oförlerle ilgili, eitim ve iç denetim yönünden gerekli tedbirleri almak zorundadrlar. Gönderenin sorumlulu7u MADDE 8. - Gönderen, e+yann var+ noktas, cinsi, miktar ve nitelikleri ile dier önemli bilgileri tam ve doru olarak ta+macya bildirmek zorundadr. Yanl+ ve eksik bildirmelerden doacak her türlü sorumluluk gönderene aittir. Ta+mac, bir ihbar veya +üphe halinde yetkili ve görevlilerin huzurunda e+yay kontrol ettirebilir. Acente, ta+ma i+leri komisyonculuu, nakliyat ambar ve kargo i+letmecilii yapanlarn sorumluluu MADDE 9. - Acenteler ve ta+ma i+leri komisyoncular bu sfatla yapm+ olduklar faaliyet ve i+lemlerden ta+mac ile mü+tereken ve müteselsilen sorumludur. Nakliyat ambar ve kargo i+letmecilii yapanlar, e+yay teslim ald andan teslim edinceye kadar, e+yann tamam ve ksmen kaybndan ve vuku bulacak hasarndan, korunmas ve ta+nmasndan, güvenlii ve düzenliliini salamaktan, çevre kirliliini önleme ve insan saln koruma konusundaki kurallara uymaktan sorumludur. Tama yasa7 MADDE Acentelik ve ta+ma i+leri komisyonculuu yetki belgesine sahip olanlar ta+mac yetki belgesi almadan kendi nam ve hesaplarna ta+ma yapamaz ve yaptramazlar. Ta+ma i+leri komisyoncularnn, kendi namlarna e+ya ta+tabilmeleri için bu ta+malar bir müvekkil hesabna yapmalar zorunludur. Yolcu ta+maclnda komisyonculuk yaplamaz. Ücret ve zaman tarifeleri MADDE Düzenli yolcu ve e+ya ta+malar, nakliyat ambar ve kargo i+letmecilii ücret tarifeleri, yetki belgesi sahiplerince geçerlilik süresi de belirtilmek suretiyle hazrlanr ve Bakanla bildirilir. Ücret tarifelerine uyulmas ve bu tarifelerin görülebilecek +ekilde i+yeri, terminal ve bilet sat+ yerlerine aslmas ve ta+tlarda bulundurulmas zorunludur. Yolcu ve e+ya ta+ma, yükleme, bo+altma, depolama ve aktarma hizmetleri de dahil olmak üzere ücret tarifelerinin, ülke ekonomisi ve kamu yarar aleyhine sonuç vermesi ve a+r ücret uygulanmas veya rekabet ortamnn bozulmas halinde ve gerektiinde taban ve tavan ücretleri Bakanlkça tespit edilebilir. Ücret tarifeleri ba+langç ve biti+ noktalar arasnda gidi+ ve dönü+te ayn +ekilde düzenlenir. Dei+ik fiyat tarifesi uygulanamaz. Düzenli yolcu ve e+ya ta+malar zaman tarifesine tâbidir. Ta+maclar tarafndan geçerlilik süresi de belirtilmek suretiyle hazrlanan zaman tarifeleri, Bakanlkça onaylandktan sonra yürürlüe girer. Ta+maclar zaman tarifelerine uymak ve tarifelerini görülebilecek +ekilde i+yeri, terminal ve bilet sat+ yerlerinde bulundurmak zorundadrlar. Ücretsiz ve tarife alt uygulamalarna ili+kin esaslar yönetmelikte düzenlenir. KNC KISIM Uluslararas Ta+malar BRNC BÖLÜM Uluslararas Ta+malarn Kapsam ve Ta+ma Yetkisi Uluslararas tamalarn kapsam MADDE Uluslararas yolcu ve e+ya ta+malar; a) Türkiye'ye karayoluyla veya demiryoluyla herhangi bir hudut kapsndan giren veya Türkiye'nin herhangi bir limanna

5 denizyolu ile gelen karayolu ta+tlaryla yaplan transit ta+malar, b) Türkiye'ye demiryolu, denizyolu veya havayoluyla gelen ve var+ noktasndan karayolu ta+tlaryla üçüncü ülkelere yaplan ta+malar, c) Türkiye'den karayolu ta+tlar ile dier ülkelere yaplan ta+malar, d) Dier ülkelerden karayolu ta+tlar ile Türkiye'ye yaplan ta+malar, kapsar. Tama yetkisi MADDE nci maddenin (a) bendindeki ta+malar, uluslararas ikili ve çok tarafl karayolu ta+ma anla+malarna göre ta+ma yapmaya yetkili veya Bakanlkça izin verilmi+ yabanc plâkal ta+tlar ile uluslararas ta+malar için Bakanlktan yetki belgesi alm+ ta+maclara ait ta+tlarla yaplabilir. 12 nci maddenin (b) bendindeki ta+malar, Bakanlktan uluslararas ta+mac yetki belgesi alm+ ta+maclar tarafndan yaplr. Yabanc plâkal ta+tlara ise Bakanln teklifi üzerine Bakanlar Kurulu karar ile ta+ma yetkisi verilebilir. Yukardaki fkralarda ta+ma yetkisi verilen ta+tlarn, hangi ülkelere hangi kara hudut kaps, deniz liman, hava alan veya liman, demiryolu istasyonu veya garndan ta+ma yapaca Bakanlkça belirlenir. 12 nci maddenin (c) ve (d) bentlerindeki ta+malar uluslararas ta+mac yetki belgesine sahip ta+maclar ile ikili ve çok tarafl karayolu ta+ma anla+malarna göre izin verilmi+ veya Bakanlkça özel izin belgesi verilmi+ yabanc ta+maclara ait ta+tlarla yaplabilir. Yabanc plâkal ta+tlar, Türkiye snrlar dahilindeki iki nokta arasnda ta+ma yapamazlar. KNC BÖLÜM Yasak Haller, Ta+malarn Düzenlenmesi, Geçi+ Ücretleri Yasak haller MADDE Zorunlu hallerde snr mülkî idare amirince verilecek izin d+nda, ilgili kanunlara ve ta+mac ile yolcu ve gönderen arasndaki sözle+melere aykr olarak, yolcu ve e+ya snr kaplarna ta+namaz, buralarda aktarmalar yaplamaz, e+ya depolanamaz ve yolcular snr kapsndan yaya geçerek ba+ka bir ta+ta binemezler. Tamalarn düzenlenmesi MADDE Türkiye'ye veya Türkiye üzerinden karayoluyla yaplacak transit ta+malarda, yurt içi ta+malar aksatmamak ve Türkiye üzerinden yaplan uluslararas ta+malar daha düzenli ve süratli klmak amacyla, gerektiinde dier ta+ma sistemleri ile birlikte ve tamamlayc olmak üzere alt yapnn fiziksel snrlar, güzergâhlarn belirlenmesine ili+kin mevzuat çerçevesinde, kota sistemi uygulanabilir. Karayolu ta+ma anla+mas olmayan ülkelerin ta+mada kullanaca ta+tlar Bakanlkça verilecek izne tâbidir. Geçi ücretleri MADDE Karayolunun bakm, korunmas ile karayolu ve ta+mann yönetimine ili+kin giderlere katkda bulunmak üzere yabanc plâkal araçlardan geçi+ ücretleri alnr. Köprü, tünel ve otoyol ücreti gibi karayolu alt yapsnn kullanlmasndan alnan ücret ile e+ya ve ta+tlar için yaplan hizmetlerin ücretleri, bu geçi+ ücretlerine dahil deildir. Bakanlk, geçi+ ücretlerini tespit etmeye, artrmaya, indirmeye veya kaldrmaya yetkilidir. Ülkemizin taraf olduu uluslararas anla+malarn hükümleri sakldr. ÜÇÜNCÜ KISIM Sorumluluk ve Sigorta BRNC BÖLÜM Yolcu Ta+malarnda Sigorta, Sigorta Zorunluluu, Sigorta Tarifeleri

6 Sorumluluk MADDE Fehirleraras ve uluslararas yolcu ta+maclar; duraklamalar dahil olmak üzere yolcunun kalk+ noktasndan, var+ noktasna kadar geçecek süre içinde meydana gelecek bir kaza nedeniyle yolcunun ölümü, yaralanmas ya da e+yasnn zarara uramasndan dolay sorumludur. Zorunlu karayolu tamaclk malî sorumluluk sigortas MADDE Ta+maclar, yolcuya gelebilecek bedenî zararlar için bu Kanunun 17 nci maddesinden doan sorumluluklarn sigorta ettirmek zorundadr. Ancak, Hazine Müste+arlnn bal olduu Bakanlk gerekli gördüü takdirde, tespit edecei yabanc ülkelerde ortaya çkabilecek zararlar teminat kapsam d+nda tutabilir. Zorunlu karayolu ta+maclk malî sorumluluk sigortasn yaptrmakla yükümlü olan ta+mac; kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduu ki+ilerin kusuru bulunmakszn ve araçtaki bir bozukluk kazay etkilemi+ olmakszn, kazann bir mücbir sebepten veya hak sahibinin veya bir üçüncü ki+inin ar kusurundan ileri geldiini ispat ederse sorumluluktan kurtulur. Sorumluluktan kurtulamayan ta+mac, kazann olu+unda zarar görenin kusurunun bulunduunu ispat ederse, durum ve +artlara göre tazminattan indirim yaplabilir. Sorumluluk sigortasna ili+kin sigorta genel +artlar Hazine Müste+arlnca onaylanr. Sorumluluk sigortas tarife ve talimatlar Hazine Müste+arlnn bal olduu Bakanlkça tespit edilir ve Resmî Gazetede yaymlanr. Hazine Müste+arlnn bal olduu Bakanlk tarifeyi serbest brakmaya yetkilidir. Bu Kanunda öngörülen karayolu ta+maclk malî sorumluluk sigortas Türkiye'de karayolu motorlu araçlar malî sorumluluk sigortas bran+nda ruhsat bulunan sigorta +irketleri tarafndan yaplr. Hak sahiplerinin çoklu7u ve zorunlu malî sorumluluk sigortas MADDE Hak sahiplerinin tazminat alacaklar, sigorta sözle+mesinde öngörülen teminattan fazla ise hak sahiplerinden her birinin sigortacya kar+ yöneltebilecei tazminat talebi, teminat tutarnn tazminat alacaklar toplamna olan oranna göre indirime tâbi tutulur. Ba+ka tazminat taleplerinin bulunduunu bilmeksizin hak sahiplerinden birine veya birkaçna kendilerine dü+ecek olandan fazla ödemede bulunan iyiniyetli sigortac, yapt ödeme çerçevesinde dier hak sahiplerine kar+ da borcundan kurtulmu+ saylr. Meydana gelen zarar öncelikle ta+macnn sorumluluk sigortasndan kar+lanr. Bu sorumluluk sigortas ile kar+lanamayan zararlar için 2918 sayl Karayollar Trafik Kanununa göre yaplmas zorunlu olan malî sorumluluk sigortasna müracaat edilir. Tazminatn azaltlmas veya kaldrlmas sonucunu do7uran haller MADDE Sigorta sözle+mesinden veya sigorta sözle+mesine ili+kin kanun hükümlerinden doan ve tazminat yükümlülüünün kaldrlmas veya miktarnn azaltlmas sonucunu douran haller hak sahiplerine kar+ ileri sürülemez. Ödemede bulunan sigortac, sigorta sözle+mesine ve bu sözle+meye ili+kin kanun hükümlerine göre, tazminatn kaldrlmasn veya azaltlmasn salayabilecei oranda ta+macya rücu edebilir. Do7rudan do7ruya talep hakk MADDE Hak sahipleri, sorumluluk sigortasnda öngörülen snrlar içinde dorudan doruya sigortacya kar+ talepte bulunabilirler. Kaza sonucu ihbar ve zararlarn ödenmesi MADDE Sorumluluk sigortas tazminatna yol açan olay, sigorta ettiren veya hak sahibi tarafndan örenildii tarihten itibaren otuz i+ günü, olay yurt d+nda meydana gelmi+se altm+ i+günü içinde sigorta +irketine ihbar edilir. Sigorta ettiren; kazaya, zarara veya olayla ilgili olarak açlacak davalara ili+kin bilgi ve belgeleri sigorta +irketine vermekle yükümlüdür. Sigortaclar, hak sahibinin kaza veya zarara ili+kin belgeleri sigortacya ilettii tarihten itibaren, sekiz i+ günü içinde sorumluluk sigortas snrlar içinde kalan miktar hak sahibine ödemek zorundadr.

7 Sigortann ispat MADDE Sigorta +irketleri, +ekli ve kapsam Bakanln uygun görü+ü ve Hazine Müste+arlnn bal bulunduu Bakanln onay ile belirlenip Türkiye Sigorta ve Reasürans Firketleri Birliince bastrlacak sorumluluk sigortas belgesini, poliçe ile birlikte sigorta ettirene vermek zorundadr. Poliçede araçlarn plâka numaralar belirtilir ve her araç için sorumluluk sigortas belgesi düzenlenir. Ta+maclar sorumluluk sigortas belgelerini araçlarnda bulundurmak zorundadr. Sorumluluk sigortas belgesi bulunmayan araçlar sigorta teminat salanncaya kadar trafikten men edilir. KNC BÖLÜM Zamana+m, Yetkili Mahkemeler ve <cra Daireleri Zamanam MADDE Bu Kanuna göre yaplan sorumluluk sigortas sözle+melerinden doan her türlü tazminat davas, hak sahibinin zarar ve tazminat yükümlüsünü örendii tarihten itibaren iki yl ve her halde zarara neden olan olay tarihinden itibaren on yl sonra zamana+mna urar. Dava, cezay gerektiren bir fiilden domakta ve 765 sayl Türk Ceza Kanununda bu fiil için daha uzun bir zamana+m süresi öngörülmekte ise tazminat davasnda bu ceza zamana+m uygulanr. Sorumlu ki+i hakkndaki zamana+mn kesen sebepler, sigorta +irketi hakknda da uygulanr. Sigorta +irketi hakknda zamana+mn kesen sebepler sorumlu ki+i hakknda da uygulanr. Sorumluluk sigortasnda tazminat yükümlülerinin birbirlerine kar+ rücu haklar kendi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi örendikleri günden ba+layarak iki ylda zamana+mna urar. Yetkili mahkeme ve icra daireleri MADDE Sigorta sözle+mesinden doan anla+mazlklar, tazminat ve rücu talepleri nedeni ile açlacak davalarda ve icra takiplerinde yetkili mahkeme veya icra daireleri; sigorta +irketinin veya +ubesinin, sigorta sözle+mesini yapan acentenin, sigortalnn, hak sahibinin, rücu edilenin ikametgâhndaki veya zarara yol açan olayn meydana geldii yerdeki mahkeme ve icra daireleridir. DÖRDÜNCÜ KISIM Çe+itli Hükümler BRNC BÖLÜM Cezalar darî para cezalar MADDE Bu Kanunun; a) 5 inci maddesine göre yetki belgesi almadan ta+ma i+inde faaliyette bulunanlara be+milyar lira, 5 inci maddesinin be+inci fkrasna aykr davranan ta+maclara be+yüzmilyon lira, 5 inci maddesinin altnc fkrasna göre ta+ma hizmetini yapmaktan kaçnan ta+maclara dörtyüzmilyon lira, 5 inci maddesinin yedinci fkrasna aykr davranarak bir ta+macnn dier bir ta+macnn ta+ma faaliyetini engellemesi halinde dörtmilyar lira, b) Bilette tayin edilen yeri ba+ka bir kimseye verenler veya 6 nc maddesine aykr davranarak yolcu ta+yanlardan, her yolcu için ta+ma ücretinin be+ kat tutar, ta+ma senedi olmakszn e+ya ta+yanlardan birmilyar lira, c) 6 nc maddesinin birinci fkrasna aykr davranan ta+maclara üçyüzmilyon lira, üçüncü ve dördüncü fkralarna aykr davranan ta+maclara be+yüzmilyon lira, d) 7 nci maddesinin birinci fkrasna aykr davranan yolcu ta+maclarna birmilyar lira, ikinci fkrasna aykr davranan ta+maclara be+yüzmilyon lira, altnc fkrasna aykr davranan ta+maclara üçyüzmilyon lira, e) 10 uncu maddesine aykr davranan acente ve ta+ma i+leri komisyoncularna üçmilyar lira, f) 11 inci maddesine aykr davranarak ücret tarifesi düzenlemeyenlere be+yüzmilyon lira, ücret tarifelerine uymayan veya dei+ik ücret tarifeleri uygulayanlara be+yüzmilyon lira, bunun d+nda ikinci fkraya aykr davrananlara ikiyüzmilyon lira, Zaman tarifesine uymayanlara ikiyüzmilyon lira, zaman tarifelerini görülebilecek +ekilde i+yeri, terminal ve bilet sat+ yerlerinde bulundurmayanlara yüzmilyon lira, g) 13 üncü maddesine aykr olarak yabanc plâkal ta+tlarn Türkiye snrlar dahilindeki iki nokta arasnda ta+ma yapmas halinde, ta+t sahibine veya +oförüne birmilyar lira,

8 h) 14 üncü maddesine aykr davrananlara be+yüzmilyon lira, ) 18 inci maddesi hükümlerine göre sorumluluk sigortas yaptrmayan ta+maclara birmilyar lira, 18 inci madde hükümlerine göre sorumluluk sigortas yapmaktan kaçnan sigorta +irketlerine, ödenmesi gereken sigorta priminin on kat tutarnda, i) 22 nci maddesinin ikinci fkrasna uymayan ve yükümlülükleri yerine getirmeyen ta+maclara be+yüzmilyon lira, j) 31 inci maddesinin ikinci fkrasnda saylan belgeler üzerinde tahrifat yapan ta+maclara be+milyar lira, k) 32 nci maddesine aykr olarak terminal ve ara durak d+nda yolcu indirip bindiren ta+maclara üçyüzmilyon lira, para cezas verilir. Ceza uygulamas MADDE Eylemin ba+ka bir suç te+kil etmesi halinde, 26 nc madde ile verilen para cezalar, dier kanunlardaki suçlarn takibine ve cezalarn uygulanmasna; bu Kanunda ve yönetmelikte düzenlenen uyarma, geçici durdurma ve iptal gibi idarî müeyyidelerin uygulanmasna engel te+kil etmez. Birden fazla suçun bir arada i+lenmesi halinde her suç için ayr ceza uygulanr. Suç ve ceza tutanaklar MADDE Bu Kanunda yazl suçlara ili+kin idarî para cezalarna dair tutanaklarn düzenlenmesi ve tahsiline ait usul ve esaslar Maliye Bakanlnn görü+ü alnarak hazrlanacak yönetmelikle düzenlenir. Para cezalarnn ödenme süresi MADDE Tahsilatlar derhal yaplmad takdirde para cezalarnn tutanan teblii tarihinden itibaren otuz gün içinde ödenmesi gerekir. Otuz gün içerisinde ödenmeyen cezalar iki katna çkar ve ödeme süresi on gün daha uzar, bu süre içinde ödenmeyen cezalar üç katna çkar. Süresinde ödenmeyen para cezalar için 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usulü Hakknda Kanun hükümleri uygulanr. Bu para cezalar, Maliye Bakanlnn sayman mutemetlerine, mal sandklarna veya Bakanlkça yetkili klnm+ personele ödenebilecei gibi banka, posta çeki veya kredi kart ile de ödenebilir. Maliye Bakanl kredi kart ile tahsilat yaplmasna izin vermeye, tahsilatn saymanlk hesaplarna aktarlmasna ili+kin süreleri ve dier usul ve esaslar belirlemeye yetkilidir. Para cezalarna itiraz ve suçlarda tekerrür MADDE Para cezalarna kar+ tebli tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. <tiraz üzerine verilen kararlar kesindir. Bu Kanunda belirtilen suçlarn i+lendii tarihten itibaren bir yl içinde ayn nitelikte üç defa suç i+ledii tespit edilen gerçek ve tüzel ki+ilere, i+ledii suçlarn cezalarnn toplamnn on kat para cezas verilir ve ta+t +oförünün yurt içi ta+malarda ticarî araç kullanm belgesi, yurt d+ ta+malarda da uluslararas sürücü sertifikas bir yl süreyle askya alnr. KNC BÖLÜM <darî Müeyyideler Belge alma artlarnn kaybedilmesi ve tahrifat MADDE Yetki belgesi alma +artlarndan herhangi birinin ta+nmadnn sonradan anla+lmas veya faaliyet srasnda bu +artlardan herhangi birinin kaybedilip de verilen süre içerisinde giderilmemesi halinde yetki belgeleri iptal edilir. Yetki belgeleri, ta+t belgeleri veya ta+t kart üzerinde tahrifat yapan yetki belgesi sahiplerine idarî para cezas verilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Son Hükümler Terminal MADDE Düzenli seferli yolcu ta+malarnda kalk+ ve var+larn bir terminalden yaplmas esastr. Ancak yeri ve zaman önceden belirlenen ve nitelikleri yönetmelikte tespit edilen ara duraklarda da yolcu indirmesi ve bindirmesi yaplabilir.

9 Yolcu ta+maclarnn, en az bir yolcu terminaline bamsz olarak veya birlikte sahip olmalar veya bu terminalin kullanma hakkn haiz olmalar zorunludur. Ayn terminalden, nitelik ve niceliine göre birden fazla ta+mac yararlanabilir. E+ya ta+maclnda terminal bulundurma zorunluluu aranmaz. Terminallerin özellikleri yönetmelikle belirlenir. Ücretler MADDE Verilecek yetki belgeleri ve ta+t kartlarndan ücret alnr. Ücreti alnmadan yetki belgeleri ve ta+t kartlar verilmez. Yetki belgesinin yenilenmesinde ve zayiinde ücretin % 50'si alnr. Unvan dei+iklii, adres dei+iklii ve benzeri nedenlerle süresi bitmeden yenilenen belgelerden ücret alnmaz. Bu ücretler, her takvim yl ba+ndan geçerli olmak üzere o yl için 213 sayl Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükmü uyarnca tespit ve ilân edilen yeniden deerleme orannda artrlarak uygulanr. Bakanlk, görev alanna giren hizmetleri yerine getirmek için, merkezde Bakann onay ile döner sermaye i+letmesi kurabilir. Döner sermaye miktarn belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. <+letmenin görevleri, gelirleri, i+leyi+i, denetimi ve dier hususlar yönetmelikle belirlenir. Yönetmelik MADDE Bu Kanunun yürürlüe girmesinden itibaren alt ay içinde; a) Ta+maclk, acente ve ta+ma i+leri komisyonculuu ile nakliyat ambar ve kargo i+letmecilii yapmak isteyen gerçek ve tüzel ki+ilerde aranacak +artlar, verilecek yetki belgeleri ve ta+t belgeleri, her belge türü için gerekli olan ta+t kapasiteleri, ta+tlarn ya+, nitelikleri, istiap hadleri ve terminal hizmetlerinde öngörülecek hususlar, b) Belgelerin geçerlilik süreleri, geri alnmas ve uygulanacak idarî müeyyideleri, c) Ta+mac, acente ve ta+ma i+leri komisyonculuu ile nakliyat ambar ve kargo i+letmecilii yapacaklarn yükümlülükleri, bagaj ve ta+mann yardmc hizmetleri, d) Zaman ve fiyat tarifelerinin düzenlenmesi, yolcu bileti ve ta+ma senedinin +ekil ve muhtevasn, e) Ta+ma i+lerinde çal+an +oför ve dier görevlilerde aranacak +artlar ve nitelikleri, f) Ta+ma hizmetlerinin denetimi ve belge taleplerinin incelenmesi ile ilgili esaslar, g) Ücretsiz ve tarife alt uygulama esaslar, h) Kanunun uygulanmasyla ilgili dier esas ve usulleri, düzenleyen yönetmelikler Bakanlkça hazrlanarak Resmî Gazetede yaymlanr. Yetki devri MADDE Bakanlk, bu Kanun gereince yerine getirmekle yükümlü olduu görev ve yetkilerinin tamamn veya bir ksmn devredebilir. Devirle ilgili usul ve esaslar çkarlacak yönetmelikle belirlenir. Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde uygulanacak mevzuat MADDE Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, 6762 sayl Türk Ticaret Kanunu, 2918 sayl Karayollar Trafik Kanunu, 7397 sayl Sigorta Murakabe Kanunu ve dier ilgili mevzuat hükümleri uygulanr. GEÇ<C< MADDE 1. - Bu Kanuna göre yürürlüe konulacak yönetmeliklerin yürürlüe girdii tarihten önce yetki belgesi alm+ olanlar hariç, +ehirleraras e+ya ta+macl konusunda ta+maclk, acentelik, ta+ma i+leri komisyonculuu ile nakliyat ambar ve kargo i+letmecilii yapan gerçek ve tüzel ki+iler ba+vurudaki +artlar aranmakszn yönetmeliklerin yürürlüe girdii tarihten itibaren bir yl içerisinde yetki belgesi almak zorundadrlar. Zorunluluk halinde bu süre Bakanlkça alt aylk dönemlerle en fazla bir yl uzatlabilir. <lk defa yetki belgesi almak isteyenlerin talep ettikleri yetki belgesi ile ilgili faaliyette bulunduklarn belgelemeleri gerekmektedir. Belge alma süresi bitiminden sonra müracaat edenlere bu Kanun ve bu Kanuna göre çkarlacak yönetmelik hükümleri uygulanr. GEÇ<C< MADDE 2. - Geçici 1 inci maddede öngörülen süre içerisinde yetki belgesi alan ta+maclar, acente ve ta+ma i+leri komisyoncular ile nakliyat ambar ve kargo i+letmecilii yapanlar yetki belgesi ald tarihten itibaren iki yl içerisinde durumlarn bu Kanun ve bu Kanuna göre çkarlacak yönetmelie uydurmak zorundadrlar. GEÇ<C< MADDE 3. - Bu Kanunun yaymndan önce ayr terminal izni alan veya ayr terminal i+leten gerçek veya tüzel ki+iler mevcut terminallerini i+letmeye devam edebilirler. Ancak, yönetmelikte bulunan +artlar bir yl içerisinde yerine getirmek zorundadrlar.

10 Yürürlük MADDE Bu Kanun yaym tarihinde yürürlüe girer. Yürütme MADDE Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.