ANTĠBĠYOTĠK KULLANIM KONTROLÜ VE ANTĠBĠYOTĠK PROFĠLAKSĠ REHBERĠ

Transkript

1 ANTĠBĠYOTĠK KULLANIM KONTROLÜ VE ANTĠBĠYOTĠK PROFĠLAKSĠ REHBERĠ KODU: İY.RH.01 YAYINLANMA TARİHİ: REVİZYON TARİHİ: REVİZYON NO: 00 SAYFA SAYISI:42 1. AMAÇ: Hastane infeksiyonlarının kontrolünde önemli bir yer tutan rasyonel (uygun) antibiyotik kullanımını ve antibiyotiklerin hastaya gerektiği durumda güvenli bir Ģekilde verilmesini sağlamaktır. Hastanede dirençli mikroorganizmaların yayılımını önlemek ve istenmeyen ilaç etkilerini ve tedavi maliyetlerini azaltmaktır. 2. KAPSAM: Midyat Devlet Hastanesi bünyesinde bulunan hekimler, hemģireler, eczane çalıģanları ve mikrobiyoloji laboratuvarı çalıģanlarını kapsar. 3. UYGULAMA: Antibiyotiklerin order edilmesi; 3.1. Mikrobiyoloji laboratuvarı antibiyotik duyarlık sonuçlarını kısıtlı bildirim esaslarına uygun olarak bildirir Yatan hastalarda; Piperasilin/tazobaktam, Sefaperazon/sulbaktam Seftazidim, Sefepim, Ġmipenem, Meropenem, Vankomisin, Teikoplanin, Levofloksasin, Moksifloksasin, Kloramfenikol Tiamfenikol Aminoglikozid(Amikazin-Gentamisin-Netilmisin) Monobaktam(Aztreonam ) Ansamisin(Rifamisin) Linezolid Metronidazol 1

2 Ornidazol Makrolidler(Eritromisin ) Sistemik etkili antifungaller Ġnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanının onayı ile kullanılır. konsültasyonu (formal veya telefon) ile kullanılır. Bu gruptaki antibiyotiklerin doktor direktifi Ġnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanı tarafından 48 saat içinde imzalanır Cerrahi antibiyotik profilaksisi Cerrahi Profilaksi Talimatı na uygun olarak yapılır. Antibiyotiklerin uygulanması; 3.4. Antibiyotiklerin order edilmesinden doktorlar, uygulanmasından hemģireler sorumludur Antibiyotiklerin hiçbiri ĠV, ĠM ve oral kullanımlarda bir kte kullanılmamalıdır. Hazırlanırken karıģtırılmazlar ve birlikte kesinlikle sulandırılmazlar Liyofilize (toz halindeki) antibiyotikler; Bir enjektör ile toz antibiyotiğin yanında birlikte verilen çözeltici sıvının tamamı ampülden çekilir. Flakonun ağzındaki madeni kapak yukarı doğru hafifçe itilerek açıldıktan sonra, lastik tıpa %70 lik alkol ile silinir, kuruması beklenir. Suyun tamamı yavaģça flakonun içine enjekte edilir. Enjektör çıkartılır. Enjektör iğnesi tekrar kullanılmaz. Ġçindeki toz tamamen çözününceye kadar flakon iki el arasında hafifçe döndürülür. Köpük oluģumunu engellemek için dikkatli davranılır. Eğer solüsyonda köpük oluģursa, 15 dakika beklemek gereklidir. Tüm dozun, hatta kapak lastiğinin çevresinde olanların bile tamamen çözündüğünden emin olunmalıdır. Takılan yeni iğne kapak lastiğinin tam ortasına yerleģtirilerek ve solüsyonun tamamını almaya çalıģarak solüsyon flakondan yavaģça çekilir. IV (damar içi) uygulamalarda Antibiyotik Kullanım Çizelgesi nde belirtilen uygun bir solüsyon içine tamamı aktarılır ve mediflex hafifçe alt üst edilerek karıģtırılır. IM (kas içi) uygulamalarda özellikle üst dıģ gluteal bölgeye sarı uç ile (18 gauge), bebeklerde ve küçük çocuklarda orta-yan kalçaya yeģil veya siyah uç ile direkt olarak Antibiyotik Kullanım Çizelgesi nde belirtildiği Ģekilde uygulanır. Ġğnenin damara girmediğinden emin olmak için enjeksiyondan önce enjektörün pistonu geri çekilmelidir. Herhangi bir renk değiģiminin görülmesi durumunda, iğne çekilir ve yeni bir uç ile baģka bir yere yapılır. Lidokain içerikli ĠM formlar asla ĠV uygulanmaz Hazır sıvı antibiyotikler (ampüller) direkt enjektöre çekilerek IV uygulamalarda Antibiyotik Kullanım Çizelgesi nde belirtilen uygun bir solüsyon içine tamamı aktarılır ve mediflex hafifçe alt üst edilerek karıģtırılır. IM uygulamalarda direkt olarak yapılır. 2

3 3.8. Çözelti hemen kullanımdan önce hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. Çözeltide uygulanmadan önce veya sırasında herhangi bir bulanıklık veya kristalizasyon görülmesi halinde çözelti hemen atılmalıdır Antibiyotik uygulanımı esnasında hastalarda geliģebilecek allerjik reaksiyonlar açısından uygulayan hemģire ve sağlık personeli dikkat eder, hastayı yakından izler. Böyle bir durumda derhal tedavi sonlandırılır ve ilgili doktor yardıma çağrılır Uygulanan antibiyotiklerin miyadı kontrol edilir. Miyadı geçen antibiyotikler eczaneye iade edilir. Kapağı açılmıģ, ĢiĢesi kırılmıģ, rengi değiģmiģ ya da sulandırma esnasında kristal yapısı çözülmemiģ olan antibiyotikler kullanılmaz. Kullanılmama gerekçesi, miktarı ve seri nosu tedavi defterine kayıt edilerek ilgili tutanak düzenlenir ve eczaneye iade edilir Antibiyotikler hekim özel bir order vermediği sürece Antibiyotik Kullanım Çizelgesi doğrultusunda kullanılır Hekimlerin antibiyotik seçimine yardımcı olmak için, mikroorganizmaların direnç paternleri göz önüne alınarak Antibiyotik Kullanım Rehberi hazırlanmıģtır Aylık antibiyotik kullanım politikası hastanenin ilgili yoğun bakım ünitesi ve klinik servislerden izole edilen bakterilerin antibiyotik duyarlılık paternlerine göre belirlenir. Antibiyotik direnç oranları %20 nin üzerine çıkan antibiyotiklerin ampirik kullanımından kaçınılır. Bu antibiyotikler Ġnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanının uygun görmesi durumunda kullanılır. 3

4 ANTĠBĠYOTĠKLERĠN KULLANIM ÇĠZELGESĠ ANTĠBĠYOTĠK (JENERĠK ADI) ÜLKEMĠZDEKĠ PREPARATLAR UYGULANIġ YOLU UYGULAMA BETA-LAKTAM ANTĠBĠYOTĠKLER 1. DOĞAL PENĠSĠLĠNLER Penisilin G kristalize A.PENĠSĠLĠNLER Kristapen, Kristasil, Penisilin G-Pots, Pensillina (ĠV form Liyofilize toz) Penisilin G prokain Benzapen-LA, Deposilin, Devapen, Ġecilline, Penadur,Pencain-K,Procilin, Prokain Penicilin (ĠM form Liyofilize toz) Penisilin G benzatin Benzapen-LA, Deposilin, Penadur-LA, Penadur , Penisilin V (fenoksimetil penisilin) Pentin-LA (ĠM form Liyofilize toz) 2. PENĠSĠLĠNAZA DĠRENÇLĠ PENĠSĠLĠNLER IV IM IM Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sulandırıldıktan sonra 250 ml Serum Fizyolojik içinde iki saat yavaģ olarak infüzyon Ģeklinde verilir. Dektroz solüsyonu penisilin G potasyumu inhibe eder, kullanılmazlar. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. Derin enjeksiyon ile yavaģ olarak verilir. Derin enjeksiyon ile yavaģ olarak verilir. Cliacil, Penoksil, Pen-Os Oral Yemeklerden bir saat önce alınmalıdır. 4

5 Metisilin Oksasilin Kloksasilin Dikloksasilin Flukloksasilin 3. AMĠNOPENĠSĠLĠNLER Ampisilin Alfasilin, Ampisina, Azosilin, Makrosilin, Negopen, Neosilin, Penbisin, Seskasilin, Silina (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV, IM, Oral Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. Oral preparatlar yemeklerden 1 saat önce verilmelidir. Amoksisilin Alfoxil, Amoksilin, Amoksina, Amosin, Amoxicil, Atoksilin, Demoksil, Largopen, Moksilin, Remoxil, Topramoxin, Trimosin (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV, IM, Oral Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. Oral preparatlar yemeklerden 1 saat önce verilmelidir. Bakampisilin Bakamsilin, Penbak Oral Yemek zamanına bakılmaksızın verilebilir. 4. ÜREĠDOPENĠSĠLĠNLER Azlosilin Mezlosilin Piperasilin Pipraks IV, IM Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. 5

6 (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. 5. KARBOKSĠPENĠSĠLĠNLER Ġndanilkarbenisilin Karbenisilin Tikarsilin 6. BETALAKTAMAZ ĠNHĠBĠTÖRLÜLER Ampisilin/Sulbaktam Alfasid, Ampisid, Combicid, Duobak, Duobaktam, Duocid, Nobecid, Sulbaksit, Sulcid, Sultamat, Sultasid, Sultibac (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) Amoksisilin/Klavulonat Amoklavin, Amoksilav, Augmentin, Bioment, Croxilex, Klamoks, Klavunat, Klavupen (ĠV form Liyofilize toz) Tikarsilin/Klavulonat IV, IM, Oral IV, Oral Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Kendi çözeltisi ile sulandırıldıktan sonra oda ısısında 8 saat, buzdolabında 48 saat saklanabilir. Oral preparatların emilimi iyi değildir. Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. Oral yemeklerin baģlangıcında verilmelidir,çiğnemeden yutulur. 6

7 Piperasilin/Tazobaktam Tazocin (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. B. SEFALOSPORİNLER 1. BĠRĠNCĠ KUġAK SEFALOSPORĠNLER Sefazolin Sefalotin Cefamezin, Cefozin, Cezol, Eqizolin, Ġespor, Maksiporin, Sefamax, Sefazol (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV, IM Sefadroksil Cefradur, Duricef Oral Yemeklerle birlikte verilir. Sefaleksin Maksipor, Sef Oral Yemeklerle birlikte verilir. Sefradin 2. ĠKĠNCĠ KUġAK SEFALOSPORĠNLER Sefoksitin Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Kendi çözeltisi ile sulandırıldıktan sonra oda ısısında 24 saat saklanabilir. Sefuroksim Sodyum Aksef, Multisef, Zinnat (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV, IM Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. IM, derin enjeksiyon ile yavaģ olarak verilir. Sefaklor Ceclor, Kefsid, Losefar Oral Yemekler ile birlikte verilir. Sefuroksim aksetil Aksef, Cefaks, Cefatin, Enfexia, Oraceftin, Sefaktil, Oral Yemekten sonra verilir, çiğnemeden yutulmalıdır. 7

8 Sefuroks, Zinnat Sefprozil Serozil Oral Yemeklerle birlikte verilir. Lorakarbef Lorabid Oral Yemeklerden bir saat önce verilir. 3. ÜÇÜNCÜ KUġAK SEFALOSPORĠNLER Sefiksim Suprax, Zimaks Oral Yemeklerden sonra verilir. Sefotaksim Sefotaksim (devam) Betaksim, Claforan, Deforan, Doksetil, Sefagen, Sefoksim, Sefotak, Taxocef (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV, IM Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Kendi çözeltisi ile sulandırıldıktan sonra oda ısısında 24 saat saklanabilir. Seftizoksim Seftriakson Cefizox (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) Baktisef, Cefaday, Cephaxon, Desefin, Eqiceft, Forsef, Ġesef, Nevakson, Novosef, Rocephin, Triaxon, Unacefin (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV, IM IV, IM Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Kendi çözeltisi ile sulandırıldıktan sonra oda ısısında 24 saat saklanabilir. Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. Sefoperazon Cefobid (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV, IM Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Kendi çözeltisi ile sulandırıldıktan sonra oda ısısında 8

9 Sefoperazon (devam) 24 saat saklanabilir. Seftazidim Moksalaktam Fortum, Ġesetum (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV, IM Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. 4. DÖRDÜNCÜ KUġAK SEFALOSPORĠNLER Sefepim Maxipime, Unisef (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV, IM Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Kendi çözeltisi ile sulandırıldıktan sonra oda ısısında 24 saat saklanabilir. 9

10 5. BETA-LAKTAMAZ ĠNHĠBĠTÖRLÜLER Sefoperazon/Sulbaktam Sulperazon (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV, IM Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. Piperasilin/Tazobaktam Tazocin (ĠV form Liyofilize toz) IV Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. C. MONOBAKTAMLAR Aztreonam Azactam ĠV, ĠM Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. Ġmipenem Tienam (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) D. KARBAPENEMLER IV, IM 120 ml lim Tienam toz infüzyon ĢiĢeleri 100 ml serum fizyolojik ile sulandırılmalı ve berrak bir solüsyon elde edilene kadar çalkalanmalı ve dk içinde infüzyon Ģeklinde verilmelidir. Sulandırma için Laktatlı Ringer kullanılmaz. Sulandırıldıktan sonra oda ısısında 4 saat, buzdolabında 24 saat saklanabilir. 10

11 Meropenem Meronem (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV, IM Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. GLĠKOPEPTĠDLER Vankomisin Teikoplanin Vancomycin-DBL, Vancorin, Vankomisin (ĠV form Liyofilize toz) Targocid (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV IV, IM Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak en az 60 dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra buzdolabında 24 saat saklanabilir. Streptomisin Kanamisin Gentamisin Strep-Deva, Streptomycin-ĠE (ĠM form Liyofilize toz) AMĠNOGLĠKOZĠDLER IM Genmisin, Genta, Gentamed, Genthaver, Gentreks, Getamisin (ĠV/ĠM form ampul) IV, IM Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Tobramisin Tobel (ĠV/ĠM form ampul) IV, IM Gentamisinin verildiği Ģekilde. 11

12 Netilmisin Netromycine (ĠV/ĠM form ampul) IV, IM Gentamisinin verildiği Ģekilde. Amikasin Amikaver, Amiketem, Amiklin, Amikozit, Mikasin IV, IM Gentamisinin verildiği Ģekilde. (ĠV/ĠM form ampul) Ġsepamisin Ġsepacine (ĠV/ĠM form ampul) IV, IM Gentamisinin verildiği Ģekilde. A. 14 ÜYELĠLER MAKROLĠDLER Eritromisin Erimicin, Eritro, Eritrosif, Erythrocin Oral Aç veya yemeklerden hemen önce çiğnemeden verilir. Roksitromisin Remora, Ritosin, Roksimin, Roksolit, Rulid Oral Yemeklerden hemen önce çiğnemeden verilir. Klaritromisin Klaritromisin (devam) Claricide, Deklarit, Klacid, Klarolid, Klaromin, Klax, Laricid, Macrol, Megasid, Uniklar (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV, Oral Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak 60 dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra oda ısısında 24 saat, buzdolabında 48 saat saklanabilir. Oral, yemeklerle birlikte verilir. Diritromisin Dynabac Oral Yemeklerle birlikte verilir. Fluritromisin B. 15 ÜYELĠLER Azitromisin C. 16 ÜYELĠLER Azacid, Azatek, Azeltin, Azitro, Azitrotek, Azomax, Azro, Tremac, Zitromax, Zitrotek Oral Yemeklerden en az 1 veya 2 saat önce verilmelidir. Spiramisin Rovamycine Oral Yemeklerden hemen önce verilir. Josamisin 12

13 Midekamisin Rokitromisin Miokamisin KETOLĠDLER Telitromisin Ketek Oral Yemeklerle iliģkisi yoktur. Klindamisin Klindamisin (devam) Linkomisin LĠNKOZAMĠDLER Cleocin, Clin, Klindan, Klindaver, Klinoksin, IV, IM, Oral 300 mg 50 ml, 600 mg 100 ml, 900 mg 150 ml, 1200 Klitopsin, Lindhaver, Meneklin mg 200 ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Bir kerede (ĠV/ĠM form ampul) 1200 mg aģan 1 saatlik infüzyon uygulanması önerilmemektedir. Oral, yemeklerle birlikte ve özefagus tahriģini önlemek için bol su ile verilir. Lincocin, Linkoles, Linkomed, Linkomisin-ĠE, IV, IM ml Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine Linkosol, Linosin katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. (ĠV/ĠM form ampul) Kinopristin Dalfopristin STREPTOGRAMĠNLER Linezolid OKSAZOLĠDĠNONLAR 13

14 Eperozolid A. KISA ETKĠLĠLER Klortetrasiklin TETRASĠKLĠNLER Tetrasiklin Tetra, Tetralet, Tetramin Oral Alüminyum, kalsiyum, magnezyum içeren ilaçlar ve sodyum bikarbonat ile birlikte kullanılmazlar. Yemeklerden 1 saat önce, özefagus tahriģini önlemek için bol su ile birlikte verilir. Oksitetrasiklin B. ORTA ETKĠLĠLER Demeklosiklin Metasiklin C. UZUN ETKĠLĠLER Doksisiklin Doksin, Monodoks, Tetradoks Oral Alüminyum, kalsiyum, magnezyum içeren ilaçlar ve sodyum bikarbonat ile birlikte kullanılmazlar. Yemeklerden önce, özefagus tahriģini önlemek için bol su ile birlikte verilir. Minosiklin SÜLFONAMĠDLER/TRĠMETOPRĠM/TRĠMETOPRĠM-SÜLFAMETOKSAZOL A. KISA VE ORTA ETKĠLĠ OLANLAR Sülfisoksazol Azo-Gantrisin Oral Yemeklerden önce verilir. Sülfimetoksazol Trimethoprim/ Bactrim, Bakton, Bibakrim, Cotriver, Kemoprim, IV, ĠM, Oral Bir ampul 125 ml, 2 ampul 250 ml, 3 ampul 500 ml 14

15 Sulfametoksazol Metoprim, Septrin, Sulfaprim, Trifen, Trimoks (ĠV/ĠM form ampul) Serum Fizyolojik veya %5 Dekstroz içine katılarak 90 dakika içinde infüzyon Ģeklinde verilir. Oral, yemeklerle birlikte verilir. B. UZUN ETKĠLĠ OLANLAR Sülfadoksin C. GĠS TE SINIRLI ETKĠDE BULUNANLAR Sülfaguanidin Sülfasuksidin Sülfatalidin Kloramfenikol KLORAMFENĠKOL VE TĠAMFENĠKOL Kemicetine, Klorasüksinat IV, ĠM, Oral (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. Oral, yemeklerden önce verilir. Tiamfenikol Tiofen, Urfamycin (ĠV/ĠM form Liyofilize toz) IV, ĠM, Oral Önce birlikte verilen enjeksiyonluk su ile sulandırılır. Sonra 100 ml Serum Fizyolojik içine katılarak dk infüzyon Ģeklinde verilir. Sulandırıldıktan sonra saklanmaz. Oral, yemeklerden önce verilir. 15

16 NĠTROFURANTOĠNLER Nitrofurantoin Piyeloseptyl, Uriseptin Oral Yemek arasında verilir. Ofloksasin Siprofloksasin Pefloksasin KĠNOLONLAR Drovid, Exocin, Girasid, Kozoksin, Menefloks, IV, Oral Ofkozin, Oflocide, Ofloks, Tarivid, Urosin (Enfüzyon çözeltisi) Ciflosin, Ciprasid, Cipro, Ciproktan, Ciprolon, IV, Oral Ciproxin, Flosiprin, Loxasid, Proxacin, Roflazin, Roxin, Sanset, Sifloks, Siprobel, Siprosan, Sispres, ÜroCiproxin (Enfüzyon çözeltisi) Peflacine IV, Oral (IV form ampul) Hazır infüzyon form 30 dakika içinde verilmelidir. Enfüzyon flakonları açıldıktan sonra zaman geçirilmeden kullanılmalıdır. Oral, aç karına veya yemeklerle birlikte çiğnenmeden verilir. Hazır infüzyon form dakika içinde verilmelidir. Enfüzyon flakonları açıldıktan sonra zaman geçirilmeden kullanılmalıdır. Oral, aç karına veya yemeklerle birlikte çiğnenmeden verilir. Bir ampul 250 ml %5 Dekstroz solüsyonu içinde çözülür. Serum fizyolojik veya klorür içeren solüsyonlar içinde çözülmemelidir. 60 dk içinde infüze edilir. Oral, yemeklerle birlikte verilir. Norfloksasin Noroxin Oral Yemeklerle birlikte verilir. Enoksasin Enoksetin Oral Yemeklerden önce verilir. Levofloksasin Cravit, Tavanic (Enfüzyon çözeltisi) IV, Oral Hazır infüzyon form dakika içinde verilmelidir. Enfüzyon flakonları açıldıktan sonra zaman geçirilmeden kullanılmalıdır. Oral, aç karına veya yemeklerle birlikte çiğnenmeden verilir. 16

17 Moksifloksasin Avelox (Enfüzyon çözeltisi) IV, Oral Hazır infüzyon form dakika içinde verilmelidir. Enfüzyon flakonları açıldıktan sonra zaman geçirilmeden kullanılmalıdır. Oral, aç karına veya yemeklerle birlikte çiğnenmeden verilir. RĠFAMPĠSĠN Rifampisin Rifadin, Rifcap, Rifex Oral Yemeklerden 1 saat önce aç karnına verilir. NĠTROĠMĠDAZOLLER Metronidazol Flagyl, Metrajil, Metrazol, Metronidazol, IV, Oral Metronidazole, Nidazol (IV form perfüzyon solüsyonu) Hazır solüsyon dk verilir. Oral, yemeklerle birlikte verilir. Ornidazol Biteral, Borneral, Ornidone, Ornisid, Ornitop (IV form ampul) IV, Oral Bir ampul 100 ml serum fizyolojik veya %5 dekstroz içine katılır dk enfüzyon olarak verilir. Oral, daima yemeklerden sonra verilir. Seknidazol Flagentyl Oral Yemeklerden sonra verilir. Tinidazol Fasigyn Oral Yemeklerden önce verilir. FUSĠDĠK ASĠT Fusidik asit Stafine Oral Yemeklerle birlikte verilir. Amantadin ANTĠVĠRALLER 17

18 Rimantadin Zanamivir Relenza Oral inhalasyon Yemeklerden önce verilir. Oseltamivir Tamiflu Oral Yemeklerden önce verilir. Ribavirin Copegus, Rebetol Oral Yemeklerden önce verilir. Gansiklovir Cymevene IV Ġnfeksiyon Hastalıkları Uzmanına danıģarak kullanılır. Valgansiklovir Asiklovir Acyl, Aklovir, Asiviral, Hemovir, Klovireks-L, IV, Oral Önce 10 ml serum fizyolojik ile sulan-dırılarak Provir, Silovir, Virosil, Zovirax (IV form liyofilize toz) çözülür. Ardından mg arasındaki dozlar için 100 ml, mg arasındaki dozlar için ikinci bir 100 ml serum fizyolojik içinde enfüzyon Ģeklinde verilir (sulandırıldıktan sonra 5 mg/ml den daha yüksek asiklovir konsantrasyonu olmamalıdır). Oral, yemeklerden sonra verilir. Famsiklovir Famvir Oral Yemeklerle iliģkisi yok. Valasiklovir Valtrex Oral Yemeklerle iliģkisi yok. Vidarabin Ġdoksüridin Trifluridin Sorivudin Sidofovir Lamivudin Epivir, Zeffix Oral Yemeklerden önce verilir. Foskarnet Ġnterferonlar Ġntron-A, Roferon-A, Pegasys, Pegintron IM, SC Ġnfeksiyon Hastalıkları Uzmanına danıģarak kullanılır. 18

19 SİSTEMİK ETKİLİ ANTİFUNGALLER Amfoterisin B Abelcet, Ambisome, Amphocil, Fungizone IV Ġnfeksiyon Hastalıkları Uzmanına danıģarak kullanılır. Flukonazol Candidin, Flucan, Flurit, Fluzole, Fungan, Kandizol, IV, Oral Hazır infüzyon form dakika içinde Lumen, Triflucan, Trizol, Zolax (Enfüzyon çözeltisi) verilmelidir. Enfüzyon flakonları açıldıktan sonra zaman geçirilmeden kullanılmalıdır. Oral, aç karına veya yemeklerle birlikte çiğnenmeden verilir. Itrakonazol Funit, Ġtraspor, Sporex Yemeklerden sonra tok karına verilmelidir. Vorikonazol Vfend IV, Oral Ġnfeksiyon Hastalıkları Uzmanına danıģarak kullanılır. Ekinokandin Cancidas IV 10 ml dekstroz içermeyen diğer sıvılar ile (serum fizyolojik gibi) sulandırılmalı ve berrak bir solüsyon elde edilene kadar çalkalanmalı ve 60 dk içinde infüzyon Ģeklinde verilmelidir. Sulandırıldıktan sonra buzdolabında 48 saat, 25 0 C altında 24 saat stabil. *Ġlaçlar hakkında daha detaylı bilgi için ilaç prospektüsleri, ilaç rehberleri veya kaynak yayınlara baģvurunuz. *Antitüberküloz, antiretroviral, antiprotozoal, antihelmintik ilaçlar alınmamıģtır. Bilgi için ilaç prospektüslerine baģvurunuz. 19

20 CERRAHĠ PROFĠLAKSĠ TALĠMATI AMAÇ: Cerrahi giriģimlerde iyi bir proflaksi ile infeksiyon riskini azaltmak için doğru hastaya, doğru antibiyotiği, doğru zamanda doğru zaman süresince ve doğru dozda vermek için yöntem belirlemektir. KAPSAM: Hekimler, hemģireler ve eczane çalıģanlarını kapsar. TANIMLAR: Ġnfeksiyon riskinin %2 nin üzerinde olduğu ameliyatlarda profilaktik antibiyotik kullanılması önerilmektedir. CERRAHĠ YARA SINIFLAMASI VE RĠSK ORANLARI: Temiz yara: Elektif, acil olmayan, nontravmatik, primer kapatılmıģ, akut inflamasyon olmayan, cerrahi teknikte problem yaģanmayan, genitoüriner, respiratuvar ve gastrointestinal sistemin açılmadığı ameliyatlardır. Ġnfeksiyon riski: <%2 Temiz-kontamine yaralar: KirlenmemiĢ acil yaralar, elektif olarak genitoüriner, respiratuvar, gastrointestinal sistemin veya safra yollarının açıldığı ameliyatlar, minimal kirlenmenin olduğu operasyon yaraları (apendektomi gibi). Ġnfeksiyon riski: <%10 Kontamine yaralar: Nonpürülan inflamasyonlu, gastrointestinal sistemden büyük oranda bulaģ varlığında, infeksiyonun varlığında biliyer veya gastrointestinal sisteme giren cerrahi operasyon, cerrahi teknikte büyük kusurların olduğu durumlar, dört saatten erken delici travmalar. Ġnfeksiyon riski: <%20 Kirli yaralar: Pürülan inflamasyon (abse gibi); genitoüriner, respiratuvar, gastrointestinal sistemin veya safra yollarının preoperatif açıldığı yaralar, dört saatten eski delici travmalar. Ġnfeksiyon riski: <%40. UYGULAMA: 4.1. Profilaktik antibiyotik, infeksiyon geliģtirme olasılığı en yüksek mikroorganizmalara karģı etkili olmalıdır. Çoğu ameliyat için tek antibiyotikle profilaksi yeterlidir. Ancak kolorektal cerrahi veya penetran karın travması gibi ameliyatlarda kombinasyon tedavisi gerekebilir. Özel durumlar dıģında profilakside tek doz sefalosporin yeterlidir Özel durumlar dıģında profilaktik antibiyotiğin optimal uygulama zamanı, ameliyattan önceki dakika öncesidir. Pratik olarak, anestezi indüksiyonu ile birlikte verilmesi en iyi zamanlamadır. 20

21 4.3. Ameliyatın üç saatten uzun sürmesi veya majör kanama (>1500 ml) olması gibi durumlarda ek doz önerilir. Her antibiyotik için yarı ömrünün iki katı süre geçtiğinde ek doz yapılmalıdır. Sık kullanılan antibiyotiklerin yarılanma ömürleri: Sefazolin 1,8 saat Klindamisin 2,4-3 saat Vankomisin Aminoglikozidler 2 saat Metronidazol Ornidazol 13 saat Siprofloksasin 3-5 saat Ampisilin/sulbaktam 1 saat 3 9 saat 8 saat 4.4. Profilaksinin postoperatif dönemde sürdürülmesi gereksizdir. Özel koģullar dıģında profilaksi rutin olarak 24 saatte sonlandırılmalıdır. Uzun süreli kullanımlarda özellikle dirençli mikroorganizmalarla infeksiyon riski artmaktadır Üçüncü ve dördüncü kuģak sefalosporinler (Seftriakson, sefotaksim, sefaperazon, seftazidim, sefprodil..), antipsödomonal penisilinler (piperasilin tazobaktam, mezlosilin, azlosilin, tikarsilin..), karbapenemler (imipenem, meropenem), glikopeptid grubu (vankomisin, teikoplanin) gibi antibiyotikler profilakside kullanılmamalıdır. Metisiline dirençli stafilokoklara bağlı cerrahi alan infeksiyonlarının sorun olması durumunda glikopeptid grubu antibiyotiklerin kullanımına infeksiyon kontrol komitesi karar verir Antibiyotik uygulama Ģekli Antibiyotik Uygulama Prosedürü ne göre yapılır Kirli yaraların cerrahi operasyonunda proflaktik antibiyotik kullanımından ziyade tedavi uygulanması tercih edilmelidir. Bu durumda proflaktik antibiyotik seçimi olası etken ve klinik durum göz önüne alınarak ampirik tedaviye yönelik olmalı ve uygulama süresi tedavi süresi kadar olmalıdır GeniĢ spektrumlu ve uzun süreli proflaktik antibiyotik kullanımı ile beklentinin aksine hastaya yarar değil zarar verebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle gereksiz proflaksi uygulanımından kaçınılmalıdır Profilaktik antibiyotikler Cerrahi Profilaktik Antibiyotik Listesi ne göre uygulanır. ĠLGĠLĠ DÖKÜMANLAR: Cerrahi Profilaktik Antibiyotik Listesi 21

22 CERRAHi PROFLAKTĠK ANTĠBĠYOTĠK LĠSTESĠ Cerrahi tipi Önerilen rejim Alternatif Yorum KARDĠYOVASKÜLER CERRAHĠ Kardiyak cerrahi Abdominal aorta cerrahisi Kasık insizyonun olduğu bacak giriģimleri Ġskemi için alt ektremite ampütasyonu Protez/yabancı cisim yerleģtirilen damar giriģimleri Kalıcı pacemaker takılması Sefazolin 1-2 g ĠV anestezi indüksiyonu ile veya Sefuroksim 1,5 g ĠV anestezi indüksiyonu ile Betalaktam alerjisi varsa Vankomisin 1 g ĠV iki saatte gidecek ve ameliyattan 30 dk önce bitecek Ģekilde Ģekilde. (Eğer kasık insizyonu varsa vankomisine ilave olarak gentamisin 1,5 mg/kg ĠV anestezi indüksiyonu ile) veya Klindamisin 600 mg ĠV anestezi indüksiyonu ile GiriĢim boyunca yüksek serum konsantrasyonların sağlanması koģuluyla tek doz çok sayıda doz kadar etkili görünmektedir. Kardiyak kateterizasyonda, karotis ve brakial arter cerrahisinde profilaksi önerilmez. Kalp kapak protezlerinde profilaksi retrosternal drenaj kateteri çekildikten sonra durdurulur. TORAKS CERRAHĠSĠ Lobektomi Pnömonektomi Wedge rezeksiyonu Toraks travması Özefagus cerrahisi Mediastinoskopi Torasik outlet sendromu Median sternotomi yapılan tüm giriģimler Sefazolin 1-2 g ĠV anestezi indüksiyonu ile veya Sefuroksim 1,5 g ĠV anestezi indüksiyonu ile Betalaktam alerjisi varsa Vankomisin 1 g yukarıda tarif edildiği gibi veya Klindamisin 600 mg ĠV anestezi indüksiyonu ile Göğüse tüp takılmasında antibiyotik proflaksisi önerilmemektedir. 22

23 GASTROĠNTESTĠNAL CERRAHĠ Gastroduedonal (perkütan endoskopik gastrotomy dahil) (Sadece yüksek riskli olanlara) Sefazolin 1-2 g ĠV anestezi indüksiyonu ile veya Seftizoksim 1,5 g ĠV anestezi indüksiyonu ile veya Sefuroksim 1,5 g ĠV anestezi indüksiyonu ile Klindamisin 600 mg ĠV + Gentamisin 1.5 mg/kg ĠV anestezi indüksiyonu ile Obesite, obstruksiyon, azalmıģ gastrik asidite, kanama ve azalmıģ gastrointestinal motilite yüksek risk oluģturur. Komplike olmayan duodenal ülser cerrahisi için profilaktik antibiyotik endikasyonu yoktur. Safra yoları (laparoskopik kolesistektomi dahil) (Sadece yüksek riskli olanlara) Sefazolin 1-2 g ĠV anestezi indüksiyonu ile veya Seftizoksim 1,5 g ĠV anestezi indüksiyonu ile Klindamisin 600 mg ĠV + Gentamisin 1.5 mg/kg ĠV anestezi indüksiyonu ile Akut kolesistit (profilaksi değil, tedavi verilir), tıkanma sarılığı, ana safra yolu taģları, fonksiyonel olmayan kese, stent varlığı, geçirilmiģ safra yolları cerrahisi ve 70 yaģ üzeri yüksek risk oluģturur. Endoskopik retrograd kolanjiopankreoatografi Siprofloksasin 750 mg oral iģlemden iki saat önce veya Seftizoksim 1,5 g ĠV iģlemden bir saat önce veya Piperasilin 4 g ĠV iģlemden bir saat önce Obstruksiyon yoksa önerilmez. 23

24 Kolorektal ve ince barsak Elektif cerrahi Acil cerrahi (apendektomi dahil) Ameliyattan önceki gün sabah saat 10 da iki saat sürede oral polyetilen glikol elektrolit solüsyonu, hafif sıvı yiyecekler ve öğleden sonra saat 1, 2 ve gece 11 de (ameliyat öncesi 19, 18 ve 11. saatlerde) neomisin 1 g oral ve eritromisin 1 g oral Sefazolin 1-2 g ĠV + Metronidazol 500 mg ĠV anestezi indüksiyonu ile Klindamisin 900 mg ĠV + Gentamisin 1.5 mg/kg ĠV anestezi indüksiyonu ile veya Metronidazol 500 mg ĠV + Gentamisin 1.5 mg/kg ĠV anestezi indüksiyonu ile Oral rejim parenteral rejim kadar etkilidir. Oral tedavi ile parenteral tedavinin birlikte kullanılması gerekli değildir. Barsak perforasyonu olan hastalarda bu ajanlar 2-5 gün süreyle kullanmalıdır. Laparotomide barsak zedelenmesi görülmemiģse tek doz yeterlidir. Perfore ya da gangrenli apandisitlerde tedavi rejimine 3-5 gün devam etmek uygundur. Perfore olmayan apendiksler için 1-4 doz yeterlidir. Laparotomi, yapıģıklıkların ayrılması, splenektomi gibi GĠS e cerrahi giriģim olmayan ameliyatlarda profilaksi gerekli değildir. 24

25 KADIN-DOĞUM CERRAHĠSĠ Vaginal ve abdominal histerektomi Sefazolin 1-2 g ĠV anestezi indüksiyonu ile veya Sefuroksim 1,5 g ĠV anestezi indüksiyonu ile Klindamisin 600 mg ĠV + Gentamisin 1.5 mg/kg ĠV anestezi indüksiyonu ile veya Metronidazol 500 mg ĠV + Gentamisin 1,5 mg/kg ĠV anestezi indüksiyonu ile Sistosel/rektosel onarımı, adneksal cerrahi, konizasyon, manuel plasenta çıkarılması, komplike olmayan dilatasyon ve küretaj iģlemlerinde profilaksi önerilmez. Sezaryan Sefazolin 1-2 g ĠV kordonu klampe ettikten sonra hemen Klindamisin 600 mg ĠV + Gentamisin 1.5 mg/kg ĠV kordonu klampe ettikten sonra Esas olarak doğum baģladıktan sonra yapılan veya erken membran ruptürünün olduğu sezeyanlarda önerilir. Gebeliğin sonlandırılması Birinci trimesterde (yüksek riskli hastalarda) Ġkinci trimesterde Kristalize penisilin G 2 milyon ünite ĠV Sefazolin 1-2 g ĠV giriģimden bir saat önce Doksisiklin 300 mg oral giriģimden bir saat önce Pelvik inflamatuvar hastalık, gonore ya da çok sayıda cinsel partner öyküsü olan hastalar yüksek risklidir. Histerosalpingografi Rahim içi araçların (RĠA) yerleģtirilmesi Doksisiklin 300 mg oral giriģimden bir saat önce 25

26 BAġ-BOYUN CERRAHĠSĠ Oral boģluk ya da farinksten girilen majör cerrahi (laringeal, faringeal tümör ameliyatları gibi) Klindamisin 900 mg ĠV + Gentamisin 1.5 mg/kg ĠV anestezi indüksiyonu ile Sefazolin 1-2 g ĠV veya Sefuroksim 1,5 g ĠV anestezi indüksiyonu ile Tonsilektomi, adenoidektomi ve rinoplastide profilaksi önerilmez. Kulak cerrahisinde gerekli görülürse farinks cerrahisi gibidir. ORTOPEDĠK CERRAHĠ Total eklem replasmanı Spinal füzyon Kalça-diz artroplastisi Sefazolin 1-2 g ĠV anestezi indüksiyonu ile veya Sefuroksim 1,5 g ĠV anestezi indüksiyonu ile ve Hemovac çekilene kadar sefazolin 8 saatte bir, sefuroksim 12 saatte bir devam edilir. Betalaktam alerjisi varsa Vankomisin 1 g ĠV iki saatte gidecek ve ameliyattan 30 dk önce bitecek Ģekilde Ģekilde. (Eğer kasık insizyonu varsa vankomisine ilave olarak gentamisin 1,5 mg/kg ĠV anestezi indüksiyonu ile) veya Klindamisin 600 mg ĠV anestezi indüksiyonu ile El cerrahisinde, artroskopik giriģimlerde ve protez konulmayan spinal cerrahide profilaksi önerilmez. Kapalı kırığın açık redüksiyonu/ internal fiksasyon Seftriakson 2 g ĠV anestezi indüksiyonu ile tek doz 26

27 NÖROġĠRURJĠ ġant cerrahisi Trimetoprim 160 mg + sulfometoksazol 800 mg ĠV anestezi indüksiyonu ile ve her 12 saate bir üç doz daha Vankomisin 10 mg ventrikül içine + Gentamisin 3 mg ventrikül içine Temiz, implant olamayan cerrahi, kraniyotomi gibi Sefazolin 1-2 g ĠV anestezi indüksiyonu ile Betalaktam alerjisi varsa Vankomisin 1 g ĠV iki saatte gidecek ve ameliyattan 30 dk önce bitecek Ģekilde Lomber disektomide, infeksiyon oranları somut bir yarar sağlamaya yetmeyecek kadar düģüktür. Füzyon, yabancı madde yerleģtirilmesi ya da uzun süreli giriģimlerde infeksiyon oranları daha yüksek ve antibiyotik kullanımı daha yaygındır, fakat yararı belirlenmemiģtir. Temiz-kontamine, sinüs ve nazofarenks geçilen cerrahi Klindamisin 900 mg ĠV anestezi indüksiyonu ile tek doz Sefuroksim 1,5 g ĠV + metronidazol 500 mg ĠV anestezi indüksiyonu ile OKÜLER Katarakt cerrahisi, anterior segment rezeksiyonu, vitrektomi, protez yerleģtirilmesi Topikal % 5 povidon iyot ameliyattan 2-24 saat önce Topikal: Ofloksasin (% 0.3) Neomisin-gramisin-polimiksin B, gentamisin ya da tobramisin, ameliyattan 2-24 saat önce ÜROLOJĠ Prostatektomi Steril idrar Tüm ürolojik giriģimlerde cerrahi giriģim sırasında idrar steril 27

28 Ġ Ġnfekte idrar Ġnvitro etkili olan ajan ile tedaviye baģlayın, preoperatif tek doz anestezi indüksiyonu ile verin ve sonda çıkana kadar veya 10 gün kullanın. olmalıdır. Ġdrarda bakteri üremiģ ise uygun antibiyotik ile tedavi edilip, kültür steril olduktan sonra cerrahi giriģim uygulanır. TUR sonrası profilaksiye devam edilmemelidir. Ameliyattan önce idrarın steril edilmesi tercih edilir. Transrektal prostat biyopsisi Siprofloksasin 500 mg oral giriģimden 12 saat önce ve giriģim sırasında tek doz daha Norfloksasin 400 mg oral giriģimden 12 saat önce ve giriģim sırasında tek doz daha Üretra dilatasyonu, endoskopik incelemeler, üst üriner sistem instrümentasyonu Ġnfeksiyon bulgusu yoksa gerektirmez. DĠĞER Herni onarımı Mastektomi * Obez hastalarda sefazolin 2 g uygulanmalıdır. Sefazolin 1-2 g ĠV anestezi indüksiyonu ile veya Sefuroksim 1,5 g ĠV anestezi indüksiyonu ile 28

29 ANTĠBĠYOTĠKLER YAZILIRKEN UYULMASI GERERKEN KURALLAR (SAĞLIK UYGULAMA TEBLĠĞĠ ESALARINA GÖRE HAZIRLANMIġTIR ) Tedavi için gerekli görülen antibiyotikler, aģağıda belirtilen esaslara göre reçete edilecektir. AĢağıdaki Listedeki kısaltma ve ibareler için liste sonunda AÇIKLAMALAR bulunmaktadır. 1-BETALAKTAM ANTĠBĠYOTĠKLER A) PENĠSĠLĠNLER 1 Amoksisilin KY 2 Amoksisilin-Klavulanat (Parenteral) UH-P 2.1 Amoksisilin-Klavulanat (Oral) KY 3 Ampisilin KY 4 Ampisilin Sulbaktam (Parenteral) UH-P 4.1 Ampisilin Sulbaktam Oral KY 5 Azidosilin KY 6 Bakampisilin KY 7 Mezlosilin UH-P, A 72 8 Penisilin (Prokain, Benzatin, Kristalize, Pen KY V, Fenoksimetil) 9 Piperasilin UH-P, A Piperasilin-Tazobaktam EHU 12 Tikarsilin Klavulanat EHU 13 Karbenisilin UH-P, A 72 B) SEFALOSPORĠNLER 1. KuĢak Sefalosporinler 14 Sefadroksil KY 15 Sefaleksin KY 16 Sefazolin KY 29

30 17 Sefradin KY 18 Sefalotin KY 2. KuĢak Sefalosporinler 19 Sefaklor KY 20 Sefoksitin UH-P 21 Sefprozil KY 22 Sefuroksim (Parenteral) UH-P 22.1 Sefuroksim Aksetil KY 23 Lorakarbef KY 3. KuĢak Sefalosporinler 24 Sefiksim KY 25 Sefodizim UH-P 26 Sefoperazon UH-P, A Sefoperazon-Sulbaktam EHU 28 Sefotaksim UH-P, A Seftazidim UH-P, A Seftizoksim UH-P, A Seftriakson UH-P, A 72 APAT TA KY (Bakınız 6/a) 31/A Sefditoren KY 4. KuĢak Sefalosporinler 32 Sefepim EHU C) DĠĞER BETALAKTAM ANTĠBĠYOTĠKLER Monobaktamlar 33 Aztreonam UH-P, A 72 Karbapenemler 34 Ġmipenem EHU 35 Meropenem EHU 2-MAKROLĠD VE LĠNKOZAMĠD GRUBU ANTĠBĠYOTĠKLER A) MAKROLĠDLER 36 Azitromisin KY 37 Diritromisin KY 30

31 38 Eritromisin KY 39.1 Klaritromisin Oral KY 39.2 Klaritromisin MR KY 39.3 Klaritromisin Paranteral UH-P 40 Roksitromisin KY 41 Spiramisin KY 42 Treoleandomisin KY 43 Telitromisin KY B) LĠNKOZAMĠDLER 44 Klindamisin KY 45 Linkomisin KY 46 Doksisiklin KY 47 Tetrasiklin KY 48 Tetrasiklin Nistatin KY 49 Oksitetrasiklin KY 3- AMFENĠKOLLER 50 Kloramfenikol KY 51 Tiamfenikol KY 4-AMĠNOGLĠKOZĠD GRUBU ANTĠBĠYOTĠKLER 52 Amikasin UH-P 53 Gentamisin KY 54 Ġsepamisin EHU 55 Kanamisin ve Türevleri KY 56 Neomisin ve Kombinasyonları KY 57 Netilmisin UH-P 58 Streptomisin KY 59 Tobramisin Parenteral UH-P 5-KĠNOLON GRUBU ANTĠBĠYOTĠKLER 60 Siprofloksasin Oral KY 60.1 Siprofloksasin Parenteral UH-P, A Enoksasin KY 62 Levofloksasin Oral KY 31

32 62.1 Levfoloksasin Parenteral UH-P, A Norfloksasin KY 64 Ofloksasin Oral KY 64.1 Ofloksasin Parenteral UH-P, A Pefloksasin Oral KY 65.1 Pefloksasin Parenteral KY 66 Moxifloksasin Oral KY 66.1 Moxifloksasin Parenteral UH-P, A Lomefloksasin KY 6- ANTĠSTAFĠLOKOKAL ANTĠBĠYOTĠKLER A) ANTĠSTAFĠLOKOKAL PENĠSĠLĠNLER 68 Flukloksasilin KY 69 Nafsilin UH-P B) GLĠKOPEPTĠD ANTĠBĠYOTĠKLER 70 Vankomisin EHU** 71 Teikoplanin EHU APAT TA KY (Bakınız 6/b) 72 Basitrasin KY 73 Polimiksin B KY 74 Kolistin ve Türevleri KY C) DĠĞER ANTĠSTAFĠLOKOKAL ANTĠBĠYOTĠKLER 75 Fusidik Asit ve Tuzları KY 76 Mupirosin KY 77 Linezolid EHU 7- ANSAMĠSĠNLER 78 Rifabutin UH-P 79 Rifamisin KY 80 Rifampisin KY 8- SULFONAMĠD ANTĠBĠYOTĠKLER VE TRĠMETOPRĠM KOMBĠNASYONLARI 81 Sulfisoxazole KY 82 Sulfadiazin KY 32

33 83 Sulfametoksipridazin KY 84 Sulfametoksazol KY 85 Trimetoprim KY 86 Trimetoprim Sulfametoksazol KY 9-ANTĠANAEROBĠK ETKĠLĠ ANTĠBĠYOTĠKLER 87 Metronidazol Parenteral KY 88 Metronidazol (üre kombinasyonları dahil) KY 89 Ornidazol KY 90 Seknidazol KY 91 Tinidazol KY 10-ANTĠFUNGAL ANTĠBĠYOTĠKLER 92 Amfoterisin B (Klasik) UH-P, A Kaspofungin 94 Flukonazol Parenteral UH-P, A Flukonazol Oral ve Diğer Formları KY 95 Itrakonazol UH-P 96 Ketokonazol KY 97 Lipid Komplex Amfoterisin B 98 Lipozomal Amfoterisin B 99 Terbinafin KY 100 Griseofulvin KY 101 Varicanazole 102 Sertakonazole KY 103 Nistatin (Tetrasiklinle kombine Ģekli dahil) KY 104 Natamisin (Pimarisin) KY 105 Mikonazol KY 106 Oksikonazol KY 107 Ġzokonazol KY Madde esaslarına uygun olarak Madde esaslarına uygun olarak Madde esaslarına uygun olarak Madde esaslarına uygun olarak 33

34 11-ANTĠVĠRAL ĠLAÇLAR A) HIV/AIDS TEDAVĠSĠNDE KULLANILAN SPESĠFĠK ĠLAÇLAR 108 Abacavir EHU 109 Stavudin EHU 110 Zalsitabin EHU 111 Ġndinavir EHU 112 Lamivudin 150mg (Zidovudin EHU kombinasyonları dahil) 113 Nevirapin EHU 114 Ritonavir (Lopinavir kombinasyonları dahil) EHU 115 Zidovudin (Lamivudin kombinasyonları EHU dahil) B) DĠĞER ANTĠVĠRALLER 116 Asiklovir Oral KY Asiklovir Parenteral EHU 117 Famsiklovir UH-P 118 Gansiklovir EHU 119 Valasiklovir UH-P 120 Lamivudin 100 mg UH-P 121 Ribavirin UH-P 122 Didanozin EHU 123 Efavirenz EHU 124 Adefovir, Entakavir 125 Zanamivir UH-P 126 Oseltamivir UH-P 127 Brivudine Oral UH-P 12-ANTĠTÜBERKÜLOZ ĠLAÇLAR * Etambutol (Ġzonikotinik Asit Hidrazidi ile kombinasyonları dahil) Ġzoniazid (B6 Vitamini, Rifampisin ve Etambutol kombinasyonları dahil) Madde esaslarına uygun olarak KY KY 34

35 130 P-Aminosalisilik Asit ve Tuzları UH-P 131 Pirazinamid KY 132 Etionamid UH-P 133 Sikloserin UH-P 134 Tiasetazon UH-P 135 Morfozinamid KY 136 Protionamid UH-P 137 Rifabutin UH-P 138 Rifampisin KY 139 Streptomisin KY * Tedavi baģlangıcında UD veya Verem SavaĢ Dispanserlerinde yazılması durumunda ve idamesinde KY 13- DĠĞERLERĠ 140 Üriner Antiseptikler KY 141 Fosfomisin KY 142 Nimesulid, Etodolak 400 mg KY 143 Morfin, Petidin UH-P 144 Rosiglitazon, Pioglitazon, Glukagon, UH-P 145 Ġnsulin Fenofibrat, Gemfibrozil, Atorvastatin, Lovastatin, Simvastatin, Fluvastatin, Provastatin, Rosuvastatin, Kolestramin,Amlodipin+Atorvastatin 146 Alfuzosin,Tamsulosin, Terazosin UH-P 147 Ġrbesartan, Kandesartan, Losartan, Telmisartan, Valsartan, Rilmeniden, Moksonidin, Olmesartan, Eprosartan Mesilat UH-P 148 Apomorfin UH-P Madde esaslarına uygun olarak 35

36 149 Finasterid 150 Esomeprazol, UH-P (Saç dökülmesi için kullanılan formu hariç, bu form ödenmemektedir), ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce 1) Gastroenteroloji uzman hekimleri tarafından reçete edilmesi veya, 2) Ġki ay süreyle diğer proton pompa inhibitörleri ile tedavi görmesine rağmen iyileģme sağlanmayan hastalarda iç hastalıkları ve genel cerrahi uzman hekimleri tarafından reçete edilmesi veya, 3) Endoskopi raporuna göre gastroözofagial reflü veya peptik ulkus görülmesi halinde yukarıda belirtilen uzman hekimler tarafından reçete edilmesi veya, 4) Yukarıda belirtilen uzman hekimlerden biri tarafından düzenlenen ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce reçete edilmesi, halinde bedeli ödenir. 151 Rabeprazol UH-P Göz hastalıkları uzman hekimi veya bu uzman hekimin düzenlediği ilaç 152 Suni gözyaģı kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce 36

37 153 Kortikosteroidli tek doz göz damlaları 154 Oksimetolon 155 Disülfiram 156 Kabergolin UH-P Göz hastalıkları uzman hekimi veya bu uzman hekimin düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce Ġç hastalıkları veya Çocuk hastalıkları uzman hekimi veya bu uzman hekimlerin düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce Psikiyatri uzmanı veya bu uzman hekimin düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce Ġç hastalıkları veya Genel cerrahi uzmanı veya bu uzman hekimlerin 157 Kenodoksikolik Asit düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce Nöroloji uzmanı tarafından veya bu uzman hekimin düzenlediği ilaç 158 Entakapon ve kombinasyonları, Rasajilin kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce 159 Allantoin + heparin + excractum cepae UH-P 160 Demir-Dextran UH-P Ġç hastalıkları veya Çocuk hastalıkları uzman hekimi veya bu 161 Deferoksamin metansülfonat uzman hekimlerin düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce 162 Lizürid Maleat UH-P 163 Amifostin Kemoterapi ve radyoterapide raporla 37

38 164 Üre içeren preparatlar UH-P, Sadece ihtiyozis veya kseroderma endikasyonlarında ödenir 165 Fondaparinux Ortopedi uzmanınca EriĢkin veya Çocuk Hematoloji uzmanının düzenlediği ilaç kullanım 166 Deferipron raporuna dayanılarak tüm hekimlerce 167 Kollojen UH-P Metoksipsoralen UH-P 169 Ġloprost trometamol (Ġntravenöz formları) 170 Modafinil UH-P 171 Pergolid mezilat 172 Pramipexol Hidroklorür Üniversite, Eğitim ve AraĢtırma Hastanelerinde tanıyı doğrulayan resmi kurumca onaylanmıģ görüntüleme tetkik raporları eklenmiģ; kardiyoloji, kardiyovasküler cerrahi, göğüs hastalıkları, pediyatrik kardiyoloji uzman hekimlerinden birinin düzenlediği ilaç kullanım raporu ile yalnızca Sağlık Bakanlığınca izin verilen endikasyonlarda kullanılabilir. Nöroloji uzmanı veya bu uzman hekimin düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce Nöroloji uzmanı veya bu uzman hekimin düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce 38

39 173 Bornaprin Hidroklorür 174 Dornaz alfa 175 Ranitidin Bizmut Sitrat UH-P Nöroloji uzmanının düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce Yalnızca kistik fibrozisli hastalarda Eğitim ve AraĢtırma Hastanelerinin verdiği heyet raporu ile tüm hekimlerce Nöroloji uzmanının düzenlediği ilaç 176 Ropinirol kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce 177 Tolterodine-L Üroloji ve Nöroloji (eriģkin ve 178 Oksibutinin çocuk), pediatri, kadın doğum, pediatrik cerrahi, FTR, geriatri uzman hekimlerince reçete edilebilir. Üroloji veya nöroloji 179 Trospiyum (eriģkin ve çocuk) uzman hekimlerinin düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce 180 Naferalin Asetat UH-P Üroloji, Endokrin, Çocuk Cerrahi Uzman hekimlerince veya bu uzman 181 Testosteron hekimlerinin düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce Ġç hastalıkları veya genel cerrahi uzman hekimlerince veya bu uzman 182 Ursedoksikolik Asit hekimlerinin düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce 183 Demir III hidroksit Sükroz UH-P 39

40 184 Tagaserod maleat 185 Potasyum sitrat (5 meq ) 186 Isotretinoin+Eritromisin 187 Multivitamin Pronatal Sadece gebelikte 188 Darifenasin 189 Propiverin NOT: Antibiyotiklerin topik formları bu hükümler dıģındadır. Gastroenteroloji veya Ġç hastalıkları uzman hekimlerince veya bu uzman hekimlerinin düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce Nefroloji veya üroloji uzman hekimlerince, veya bu uzman hekimlerinin düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce Sadece Cilt Hastalıkları Uzman Hekimlerince Üroloji, nöroloji (eriģkin ve çocuk), pediatri, kadın doğum, pediatrik cerrahi, FTR, geriatri uzman hekimlerince reçete edilebilir. Üroloji veya nöroloji (eriģkin ve çocuk) uzman hekimlerinin düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce. Üroloji, nöroloji (eriģkin ve çocuk), çocuk sağlığı ve hastalıkları, kadın hastalıkları ve doğum, çocuk cerrahi, FTR, geriatri uzman hekimlerince reçete edilebilir. Üroloji veya nöroloji (eriģkin ve çocuk) uzman hekimlerinin düzenlediği ilaç kullanım raporuna dayanılarak tüm hekimlerce. 40

41 AÇIKLAMALAR: 1. KY : Kısıtlama olmayan antibiyotikler. 2. UH-P : Ayaktan tedavide uzman hekimlerce veya ilaç kullanım raporuna bağlı olarak pratisyen hekimler dahil tüm hekimlerce, yatarak tedavide ise tüm hekimlerce reçete edilebilir. 3. EHU* : Böbrek yetmezliği, kanser, HIV/AIDS enfeksiyonu, splenektomi olanlar ve immünsupresif tedavi alanlara bu hastalıklar kurul raporunda belirtilmek kaydıyla. EHU** : Bu antibiyotikler, enfeksiyon hastalıkları uzmanının (EHU) yazabileceği, EHU nın olmadığı yerlerde iç hastalıkları uzmanının veya göğüs hastalıkları uzmanının; çocuk hastalarda, çocuk enfeksiyon hastalıkları uzmanının olmadığı yerlerde çocuk hastalıkları uzmanının yazabileceği antibiyotikler. 4. EHU (ENFEKSĠYON HASTALIKLARI UZMANI): Bu antibiyotikler, enfeksiyon hastalıkları uzmanının (EHU) yazabileceği, EHU nın olmadığı yerlerde Ġç Hastalıkları Uzmanının yazabileceği, Çocuk hastalarda, Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı olmadığı yerlerde Çocuk Hastalıkları Uzmanının yazabileceği antibiyotikler. Acil durumlarda, (endikasyonları dahilinde kullanılmak kaydıyla) iç hastalıkları ve çocuk hastalıkları uzmanları tedaviye baģlayabilir, ancak takip eden ilk iģ günü, bu uzmanlar tarafından yazılan reçetenin EHU tarafından onaylanması zorunludur. Hastane enfeksiyon komitesinin belirlediği kurallar ve/veya protokollere uygun olarak enfeksiyon hastalıkları uzmanı aranmaksızın hastayı tedavi etmekte olan uzman hekim tarafından da yazılabilecektir. 5. A 72: Reçete edilme için EHU onayı gerekmeyen, ancak, aynı ilaç 72 saatten daha uzun süre kullanılacak ise (en geç ilk 72 saat içinde ) EHU nun onayının alınması gereken antibiyotikler. Bu antibiyotikler için enfeksiyon hastalıkları uzmanının olmadığı hastanelerde pnömoni, bronģektazi, KOAH akut alevlenme ve invaziv pulmoner aspergillozis endikasyonları ile ilgili olarak göğüs hastalıkları veya iç hastalıkları veya çocuk hastalıkları uzman hekimlerinin onayı; bu endikasyonlar dıģında kalan endikasyonlar için ise enfeksiyon hastalıkları uzmanı olmayan hastanelerde iç hastalıkları veya çocuk hastalıkları uzmanının onayı yeterlidir 6. APAT: AYAKTAN PARENTERAL ANTĠBĠYOTĠK TEDAVĠSĠ Bu uygulama, hastanın ayaktan parenteral antibiyotik tedavisinin uygun olduğunu gösteren APAT ibaresinin reçetede belirtilmesi ile iģleme alınır. A 72 kapsamındaki ilaçlardan biri kullanıldıktan sonra diğerleri EHU olmaksızın peģ peģe kullanılamaz. APAT uygulamasına aģağıdaki durumlar girer: a. Akut Bakteriyel menenjitte tek doz Seftriakson 2 gr. KY. Hasta, LP nin yapılabileceği merkeze ortalama 4 saatten daha uzak ise 2 gram seftriakson yapılabilir. 41

42 b. Hastanın enfeksiyonunun APAT a uygun olduğunu belgeleyen EHU nun da içinde bulunduğu bir sağlık kurulu raporu ile KY 7. Cerrahi proflakside kullanılmayacak antibiyotikler: 9 13, 24 35, 36 42, 52 59, 60, 60.1, 66, 66.1, 70, 71 (Bu antibiyotikler cerrahi proflaksi amacıyla ancak Açıklama 5 Ģartları dahilinde kullanılabilir) NOT: Bu liste, ilaçların etken maddeleri dikkate alınarak düzenlenmiģ olmakla birlikte Bedeli Ödenecek Ġlaçlar Listesinde (EK-2/D) yer almayan herhangi bir ilacın ödenmesi mümkün değildir. 42