ECCE 38. GENEL KURUL TOPLANTISI (EYLÜL 2003 / MÜNİH)

Transkript

1 ECCE 38. GENEL KURUL TOPLANTISI (EYLÜL 2003 / MÜNİH) TMH ECCE, 38. GENEL KURUL TOPLANTISI GÜNDEMİNE PROFESYONEL TANINIRLIK (PROFESSIONAL RECOGNITION) TARTIŞMALARI DAMGASINI VURDU...! ECCE (European Council of Civil Engineers), İnşaat Mühendisleri Avrupa Konseyi nin 38. genel toplantısı 18/19/20 Eylül 2003 tarihlerinde Almanya nın Münih kentinde yapıldı. Odamızı, toplantıda Genel Sekreter Gülay Karaküçük temsil etti. ECCE, Avrupa Birliği (EU) ve Avrupa Gümrük Birliği (EFTA) ülkelerinde inşaat mühendislerini temsil eden organizasyonların (Oda, Birlik, Topluluk vs.) büyük çoğunluğunu bünyesinde barındıran bir yapılanmaya sahip. 22 farklı ülkeden toplam 'i aşan inşaat mühendisini bünyesinde barındıran ve ulusal ölçekli mesleki örgütlerin uluslararası düzeyde birliğini oluşturmakta yılında kurulan ECCE nin amaçları arasında, gerek Avrupa ölçeğinde gerekse ulusal bazda, hükümetlere, resmi kurumlara ve endüstri çevrelerine gereken öneri ve katkılarda bulunmak ve tüm bölgede profesyonel standartların aynı biçimde oluşumunu ve uygulamasını sağlamak yer almaktadır. ECCE bünyesinde yer alan çalışma grupları 5 da mevcut. ana konu çerçevesinde oluşturulmuş durumda olup, bunlar; - Eğitim - Profesyonel tanınırlık - Araştırma geliştirme - Çevre - Bilgi iletişim teknolojileridir. Bunlar dışında; - Ulaşım - Sorumluluk - İnşaat mühendisliği mirası gibi daha alt ölçekte yapılanmalar Türkiye, İMO, bu gruplardan ikisinin içinde yer almakta: Eğitim ve Profesyonel Tanınırlık. Mühendislerin uluslararası dolaşımda mesleki tanınırlıklarının tüm EU ve EFTA ülkerinde aynı koşul ve tanımlarla olması gerektiğinden yola çıkılarak, 2 sene önce Helsinki de alınan bir kararla bir yapılanma oluşturularak çalışma başlatılmıştır. Profesyonel tanınırlık konusunda dünya ölçeğinde bazı anlaşmalar bulunmaktadır. Kısaca değinmek gerekirse bunlar; 1. Washington Accord (Washington Anlaşması) TMH - TÜRKÝYE MÜHENDÝSLÝK HABERLERÝ SAYI /2 55

2 - ABD Mühendislik ve Teknoloji Akreditasyon Kurumu 2. Engineering Mobility Forum (EMF) (Mühendislik Serbest Dolaşım Forumu) - ABD Uluslararası Mühendislik Uygulaması Konseyi - Japonya Profesyonel Mühendisler Kurumu - Malezya Mühendisler Kurumu - Kore Profesyonel Mühendisler Birliği 3. Tripartite Aggrement (Üçlü Anlaşma) - İtalya Ulusal Mühendislik Konseyi - Fransa Ulusal Mühendisler ve Bilim Adamları Konseyi 4. APEC Engineer Framework (APEC Mühendis Çerçevesi) - ABD Mühendislik ve Teknoloji Akreditasyon Kurumu 5. Sydney Accord (Sydney Anlaşması) APEC üyelerinden oluşuyor. Bu anlaşma ve/veya düzenlemelerin içerik ve ECCE-Register/ECCE Kütüğünde yer alacak ve profesyonel tanınırlığı olan inşaat mühendisi tanımı şöyle yapılmaktadır: - 4 yıllık bir yüksek öğretim kurumundan mezun olmak veya - 3 yıllık bir yüksek öğretim kurumundan mezun olduktan sonra ülkesindeki akredite etme sorumluluğu olan ulusal yapılardan (kurum/oda/birlik vs.) sağlanan ek-eşdeğer profesyonel eğitimi almış ve belgelemiş olmak. - Kendi ülkesindeki inşaat mühendisleri odasına (veya benzer yapılara, kurum, birlik vs.) üye olmak, bu yapılar tarafından akredite edilmiş olmak. - Minimum 3 yıl profesyonel deneyim sahibi olmak. uygulama tanımlamaları incelendiğinde benzerlikler olduğu kadar farklılıklar da içerdiği görülmektedir. Örneğin Washington Accord ve EMF benzer biçimde; - Akredite olmuş veya tanınırlığı olan bir mühendislik eğitiminin tamamlanması, - Her bir deneyim için, kabul eden ülkenin kendi yetkilerine göre değerlendirme yapması, - Mezuniyet sonrası 7 yıllık mesleki deneyim, - Minimum 2 yıllık spesifik bir konuda sorumlu olarak çalışma zorunluluğu, - Sürekli mesleki gelişimin başarılı bir düzeyde sağlanması koşullarını getirirken, Tripartite Aggrement: - Mühendisin gerek kendi ülkesinde gerekse kabul edilen ülkede sicilinin olması, - Akademik eğitimde uygun bir düzeyde bulunabilmek için 3 ile 5 yıl arasında yüksek 56 TMH - TÜRKÝYE MÜHENDÝSLÝK HABERLERÝ SAYI /2

3 öğrenim görmüş olması, - Mezuniyet sonrası minimum 4 yıl mesleki deneyime sahip olması, - Kabul eden ülkenin dilini kullanmayı bilmesini zorunlu kılmaktadır. Avrupa Birliği Mesleki Liyakat Kararnamesi içerisinde, aynen mimarlar ve tıp doktorları için olduğu gibi inşaat mühendisleri için de ayrı bir bölüm olmak ZORUNDADIR. Uluslararası bu farklı tanımların, özellikle de uygulama güçlüklerinin üstesinden gelebilmek amacıyla ECCE bünyesinde başlatılmış olan bu çalışmanın bir diğer önemli kesişme noktası da Avrupa Parlamentosunda yasalaşma hazırlığı yürütülen Profesyonel Tanınırlık konusudur. Avrupa Parlamentosu bünyesinde İtalyan parlamenter Mr. Stefano Zappala bu konuda raportör olarak görevlendirilmiştir. Yapılan çalışmaların Mr. Zappala ya aktarılması ve İtalyan Ulusal Mühendislik Konseyi nin katkılarıyla ECCE bünyesinde tüm üye ülkelerin katıldıkları karar doğrultusunda girişimler başlatılmıştır. Burada ana amaç, şu anda oldukça karmaşık, detaylı ve bilinmeyenlerin ya da yorumların daha fazla yer aldığı mevcut prosedürler yerine, yalın, net, kısa ve şeffaf koşulların uygulamaya konulacağı yeni bir mühendislik serbest dolaşım tanımının yapılabilmesidir. Bu çerçevede bir ECCE sicil tanımının oluşturulması gerekmiştir. Bu sicil de/kütük de yer alacak ve profesyonel tanınırlığı olan inşaat mühendisi tanımı şöyle yapılmaktadır. - 4 yıllık bir yüksek öğretim kurumundan mezun olmak veya - 3 yıllık bir yüksek öğretim kurumundan mezun olduktan sonra ülkesindeki akredite etme sorumluluğu olan ulusal yapılardan (kurum/oda/birlik vs.) sağlanan ek-eşdeğer profesyonel eğitimi almış ve belgelemiş olmak. - Kendi ülkesindeki inşaat mühendisleri odasına (veya benzer yapılara, kurum, birlik vs.) üye olmak, bu yapılar tarafından akredite edilmiş olmak. - Minimum 3 yıl profesyonel deneyim sahibi olmak. Ayrıca, bu koşulların sadece EU üyesi ülkeler çerçevesinde geçerli olmayıp, karşılıklılık ilkesi çerçevesinde ECCE üyesi olan tüm ülkeleri kapsaması öngörülmektedir. Avrupa Parlamentosu bünyesinde yer alan Uluslararası Pazar ve Hukuk İşleri Komitesi üyesi raportör Mr. Zappala ya 6 Şubat 2003 günü yukarıda ana hatları verilen çerçevede ECCE görüşü ve ECCE nin bu rapora olan desteğini belirtir görüşlerini de içeren mektup iletilmiştir. Ancak, tüm girişimlere rağmen 11 Temmuz 2003 tarihli EU Parlamentosu yeni taslağında öne çıkan görüş; - 3 yıllık bir üniversite eğitimi, - EU üyesi ülkelerin en azından 2/3'nin katıldığı ve tüm EU üyesi ülkelerin meslek düzenlemelerini buna göre yaptığı bir ortak Avrupa/Ulusal Platformu düzenlenmesi olarak "Profesyonel Tanınırlık" konusuna yeni bir yaklaşım getirmiştir. Dolayısıyla EU önerisi 3 yıllık üniversite eğitiminden gayri bir kriter içermeyen bir "Profesyonel Tanınırlık" standardı getirme çabası içindedir. Yukarıda bahsedilen diğer uluslararası anlaşma ve standarlarla mukayese edildiğinde, örneğin 2002 yılında EMF tarafından kurulan "Profesyonel Mühendisler TMH - TÜRKÝYE MÜHENDÝSLÝK HABERLERÝ SAYI /2 57

4 Uluslararası Kütüğü"ne kayıtlı bir mühendisle, EU önerisine göre kurulacak yapıya kayıtlı mühendis arasında, karşılıklı eşitlik kriterlerinin bulunmayacağı açıktır. Kaldı ki, EU üyesi ülkelerin 2/3'si gibi bir çoğunluğun katılımını ve hele ki, bu uygulamanın tüm üye ülkelerde düzenlenebilmesini beklemek büyük bir sorun olarak görünmektedir. Bu noktada bir başka bileşen olarak karşımıza, EU komisyonu ve parlamentosu tarafından da bilinen FEANI (Federation European of National Engineering Associations) / Ulusal Mühendislik Örgütleri Avrupa Federasyonu tarafından "Avrupa Uluslararası Mesleki Uyum" çalışmaları kapsamında EUR-ING tanımı yapılmaktadır. Burada tanımlanan "Avrupa Mühendisi" şartları olarak da, - Ulusal ölçekte kayıtlı olmak, - 3 yıllık yüksek öğrenim, - Minimum 2 yıllık sorumluluk yüklenilmiş mesleki deneyim, - Minimum 2 yıl ek-eğitim (örgün), deneyim veya mesleki eğitim belirtilmektedir. Görüldüğü gibi APEC-mühendisi ile EUR-ING arasında özellikle mesleki deneyim konusu olmak üzere, eğitim açısından da farklılıklar vardır. Bu da Avrupa'nın temel korkusunu açıklamaktadır: EMF-mühendisi kolaylıkla EU ülkelerinde çalışabilirken, resmi olarak daha düşük düzeyde nitelemesi yapılan Avrupa-mühendisleri uluslararası pazarda ve EU üyesi olmayan ülkelerde iş yapamayacaklardır. ECCE, kendi koymuş olduğu tanımlar çerçevesinde hazırlayacağı 2. taslağı üye ülkelerin parlamenterlerine Aralık 2003'te göndermeyi planlamaktadır. Yapılacak çalışmalarla finalize edilecek olan "ECCE-İnşaat Mühendisleri Kütüğü" 2004-Mayıs toplantısı genel kurulunda üyelerin oylarına sunulacaktır. Bundan sonraki hedef ise, 2000 yılı Roma konferansında imza altına alınan "Profesyonel Kodlar" konusundaki çalışmayı hayata geçirmiş olarak, 2004 sonbaharında ECCE-Accord/ECCE-Register'in yayınlanmasını sağlamak ve uygulamasını başlatmaktır. Bu çerçevede ele alınan bir diğer nokta ise, 8 ayrı "Mesleki Liyakat Kararnamesi" (Professional Qualitification Directives) dışında kalmış olan inşaat mühendisliği mesleği için de yeni bir "Mesleki Liyakat Kararnamesi" hazırlanması ve uygulamaya konması gereğidir. Farklı direktifler altında yer alan 8 meslek (ki bunlar genellikle insan sağlığı ve çevre faktörleriyle bağıntılıdır) içinde yer alan tıp doktorları ya da mimarlar kadar inşaat mühendislerinin de mesleklerinin tanımı ve aldıkları karar ve uygulamalarının sonuçları nedeniyle ayrı bir kararname/yönerge altında yer almaları gerekmektedir. Bu konuda Avrupa İnşaat mühendisliği mesleği için de yeni bir "Mesleki Liyakat Kararnamesi" (Professional Qualitification Directives) hazırlanması için ECCE üyelerinin katılımıyla kaleme alınmış ve Avrupa Parlamentosu üyelerine gönderilen mektup. Sayın.. 20 Eylül 2003 Avrupa Parlamentosu Üyesi İNŞAAT MÜHENDİSLERİ AVRUPA KONSEYİ (ECCE), Eylül 2003 tarihlerinde Münih te yapmış olduğu yıllık genel toplantısında aşağıda belirtilen konuda oybirliği ile karar almıştır. 1. İnşaat mühendisleri kendi kişisel kararlarını ve yaratıcı yönlerini de işin içine katarak ve her biri diğerinin tekrarı olmayan bir biçimde hizmet verirler. 2. Vermiş oldukları hizmetin kalitesi, güvenliği ve güvenirliği ancak iş tamamlandıktan sonra test edilebilir. 3. Verilen hizmetin hatalı olması halinde pek çok insanın ölümü de dahil olmak üzere çok vahim sonuçlara neden olabilir. Yukarıdaki görüşler çerçevesinde inşaat mühendisleri için kalite, güvenlik ve güvenirlilik konularında özel tanımlara gerek vardır. Bu nedenle, Avrupa Birliği Mesleki Liyakat Kararnamesi içerisinde, aynen mimarlar ve tıp doktorları için olduğu gibi inşaat mühendisleri için de ayrı bir bölüm olmak ZORUNDADIR. ECCE bu bölümün içeriğine dair katkıda bulunmaya hazırdır. İnşaat mühendisleri tarafından alınmış bu kararın anlaşılamaması, kamu güvenliği ve sağlığı ile ilgili ciddi karışıklıklar yaratan insan yaşamını yaygın ve tükenmeyen bir önemde etkileyen vahim bir hata olacaktır. Saygılarımızla, 58 TMH - TÜRKÝYE MÜHENDÝSLÝK HABERLERÝ SAYI /2

5 Parlamentosu nezdinde girişimlerde bulunulması son ECCE toplantısında karar altına alınmış ve tüm üyelerin katılımıyla kaleme alınan mektup Avrupa Parlamentosu üyelerine gönderilmiştir. Yanda bu mektubun tercüme edilmiş metnini bulacaksınız. Ayrıca Profesyonel Tanınırlık çalışma grubunun başkanı Prof. Dr. Carsten Ahrens tarafından kaleme alınmış, ECCE görüşlerini içeren ve 23 Mayıs 2003 tarihinde raportör Mr. Stefano Zappala ya gönderilmiş mektubun tercümesi de aşağıda yer almaktadır. Profesyonel Tanınırlık çalışma grubunun başkanı Prof. Dr. Carsten Ahrens tarafından kaleme alınmış, ECCE görüşlerini içeren ve 23 Mayıs 2003 tarihinde raportör Mr. Stefano Zappala ya gönderilmiş mektup. Mr. Stefano Zappala Member of European Parliament Batiment Altiero Spinelli 09E246 60, rue Wiertz B-1047 Bruxelles Belgium Sn. Mr. Zappala, 23 Mayıs 2003 Profesyonel Liyakat Tanınırlığı Kararnamesi, com(119) sonuncu taslağa bağlı olarak Avrupa Parlamentosu na öneriler. Avrupa İnşaat Mühendisleri Konseyi (ECCE) olarak Mesleki Liyakat Tanınırlığı Kararnamesi final taslağı com(119) a bağlı olarak tarafınızca Avrupa Parlamentosu Uluslararası Pazar ve Hukuk İşleri Komitesi için hazırlanmış olan ve JURİ Komitesine sunulan yeni çözüm öneri paketinizi ve dökümanları büyük bir ilgiyle incelemiş ve etüd etmiş bulunuyoruz. ECCE olarak taslağınızla ilgili tüm desteğimizi ifade etmek isteriz. Entelektüel mesleklerin nitelik değerinin geliştirilmesine dair ihtiyaca yönelik bakış açınızı paylaşıyoruz. Aynı şekilde, mevcut Sektörel Kararname lerin yürürlükte kalması, ancak diğer tanımlı meslekler arasında yer almak isteyen mühendislik mesleği gibi yeni Sektörel Kararnameler ile ilgili önerileri de komisyona götürmenin zamanı geldiğine dair görüşlerinize tam destek veriyoruz. Mühendisler Sektörel Kararnamesi taslağının Avrupa Parlamentosunda onaylanarak geçirilmesi yönündeki düşüncelerinize bağlı olarak, mühendislerin niteliklerinin net ve şeffaf olarak tanımlanmaları zorunlu bir sonuçtur. Bu nedenle, ECCE, üyelerinin sahip olması gereken minimum ve gerekli koşulları tanımlayan kararını tarafınıza bildirmek istemektedir. Bu kararda yer alan koşullar; - 4 yıllık akademik öğrenim (veya 3 yıllık diploma+minimum 1 yıllık master derecesi) - Sertifikalandırılmış 3 yıllık profesyonel deneyim - Resmi/devlet sınavı (uygulanılan yerlerde) ve/ veya profesyonel değerlendirme İnşaat mühendisleri olarak vurgulamak istediğimiz bir konu da, yukarıda belirtilen unsurların Bologna Deklarasyonu ile herhangi bir çelişme yaratmadığıdır. Bologna Deklarasyonu, minimum 3 yıllık bir akademik eğitimi belirtirken daha uzun bir akademik periyodu dışında tutmamıştır. Profesyonel etik ve son kullanıcıların güvenliği düşünüldüğünde, ECCE ulusal bazda bir yapı (kurum, oda, örgüt vs.) tarafından profesyonellere ait sicillerin tutulması gerektiğini ek bir talep olarak öngörmektedir. Bu yapı ya da örgüt, profesyonellerin Mesleki Liyakat konusunda sertifikalandırılması ve aynı zamanda, akademik eğitimi akredite edebilme konusunda yetki ile donatılmalıdır. Avrupa Parlamentosu nun Yeni Sektörel Kararnameler konusunda uygulamalarının ne olacağını bilememekle birlikte, ECCE olarak, İtalyan Ulusal Mühendislik Konseyi (CNI) tarafından hazırlanarak Sektör 9 adı altında, Genel Kararname COM(2002)119 a zeyilname olarak sunulmuş bulunan dökümantasyon içeriğini tümüyle paylaştığımızı bildirmek isteriz. Burada ifade etmiş olduğumuz önermelere tam desteğinizi bekler, herhangi bir netleştirme, detaylandırma veya ek bilgi gereksinimi halinde hizmetinizde olduğumuzu bildirmek isteriz. Saygılarımızla ECCE adına Prof. Dr. Carsten Ahrens TMH - TÜRKÝYE MÜHENDÝSLÝK HABERLERÝ SAYI /2 59