PREANALİTİK EVRENİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE LABORATUVAR BİLGİ YÖNETİM SİSTEMLERİNİN ROLÜ. Oğuzhan ZENGİ Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Transkript

1 PREANALİTİK EVRENİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE LABORATUVAR BİLGİ YÖNETİM SİSTEMLERİNİN ROLÜ Oğuzhan ZENGİ Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi

2

3

4 KAPSAM TEST TANIMLARI FATURALAMA BARKODLAMA PREANALİTİK EVRE KALİTE İNDİKATÖRLERİ

5 TANIMLAR Laboratuvar tanımları Alt laboratuvar tanımları Test tanımları Cihaz tanımları Birim tanımları Referans tanımları Panik değer tanımları

6 TEST TANIMLARI Laboratuvar Bilgi Yönetim Sistemleri (LBYS) nin klinik laboratuvarcı açısından yapıtaşlarından biridir. Test tanımları neleri kapsamalıdır? Laboratuvar uzmanının erişimine mutlak açık olmalıdır Her basamağında esneklik, değiştirilebilirlik ve yönetilebilirlik sağlanmalıdır

7 TESTİN KISA ADI Cihaz entegrasyonunda kullanılabilir Cihaz host ayarlarında kullanılabilir

8 TESTİN ADI Testi tanımlayıcı bir ad ve testin raporda görünen hali

9 Sonuç Tipi >, <, sayısal değerler ve bir satırdan fazla referans değer olduğu durumlar için

10 Sonuç Tipi >, <, sayısal değerler ve bir satırdan fazla referans değer olduğu durumlar için yazı sonuç tipi Resim dosyası, pdf dosyası

11 Testin Birimi

12 Testin tipi Normal testler, alt parametresi olmayan veya direkt olarak sonuçtan raporlanan testler Grup test, alt parametreleri olan testler

13 Numune Tipleri Kan İdrar Spot idrar Zamanlı örnekler Plevra sıvısı Periton sıvısı Perikard sıvısı İstediğimiz kadar çoğaltabilmeliyiz

14 Numune Kabı İdrar kabı 24 sa idrar kabı Koagülasyon Biyokimya Plevra sıvısı Periton sıvısı Perikard sıvısı Barkod isimlendirmesinde önemli

15 Laboratuvar Testin çalışıldığı laboratuvar içindeki ana bölümler Biyokimya Mikrobiyoloji Dış laboratuvar Kan merkezi

16 Test grubu Laboratuvar içindeki alt birimler İdrar Hormon vb. Laboratuvarın dizaynına uygun alt gruplandırmalar Onay ekranları seçiminde önemli

17 Cinsiyet

18 Dış Test? Testin farklı bir merkezde çalışıldığı durumlar

19 Dış Test? Testin farklı bir merkezde çalışıldığı durumlar Dış laboratuvar entegrasyonu için kullanılır Arka planda online veya offline barkod seçeği sağlar

20 Periyodik Test (Dinamik testler) OGTT Deksametazon sup. Testi vb

21 SUT kodu

22 SUT KODU SUT kodu çoğaltmaya gerek yok Kontrolü zorlaştırıyor Faturalamada aynı parametreleri biraraya getirmekte zorlanıyoruz

23 Test ID Her bir teste verilen testin kendisine özel numara

24 SUT Kodu ve test ID sinin eş zamanlı olarak çalışması sağlanmalıdır

25 Her parametre için farklı ve tek bir test ID numarası kullanıyoruz. Farklı parametreler için aynı SUT kodu kullanılabilir.

26 Raporda Gizlensin?

27 Raporda Gizlensin? Spot idrarda albumin/kreatinin oranı Kreatinin ve idrar albumin değerlerinin raporda gösterilmemesi seçeği

28 Sıra Test sonucunun hasta sonuç raporunda görünme sırası

29 Aktif Güncel olarak çalışılan test durumu İstek ekranında engelleme

30 Faturalanır Testin kuruma faturalanması

31 Manuel Test

32 Test Geçerlilik Süresi Test kısıtlamaları mekanizmasında önemli

33 Test Geçerlilik Süresi 0, 1, 10, 60, 120 Gibi gün değerleri girilmekte.

34 Test Geçerlilik Süresi Tekrar edilmiş istemlerde barkod birleştirme.

35 Çalışma Süresi

36 Çalışma Süresi Alt Değeri 12:00

37 Çalışma Süresi Üst Değeri 15:30

38 Birden Fazla Numune Türü

39

40 Her testin özel parametrelerine ulaşılabilen bir ekran mevcut

41 Referans aralıkları düzenleyebildiğimiz ayrı bir sekme

42 Bu sayede cihaz ve yöntem değişikliklerinde eski sonuçlardaki referans değerler değişmiyor Testi çalışabildiğimiz cihazlar aktif ve pasif olanlar Yönetilebilir bir sekme

43 Birden fazla SUT kodunu barındıran testler Çeşitli SUT kodları aynı testin altında

44 SUT KODU EKLEME

45 Test hakkında istek yapan birime ve testi gerçekleştiren birime uyarılar

46

47 Bağlı tetkikler bu test istendiğinde eşleniğinde istenmesi gereken ancak istem sayfasında görünmeyen testler

48 Periyodik test

49 Tüp tipi(barkod ismi) farklı isimlerde Barkod numarası çoğaltmayı sağlıyor Periyodik test

50 Gün Numarası (GN) Aynı gün içinde her numune kabı için üretilen 1 den başlayıp gece 23:59:59 da sıfırlanan numune kabı numaralandırma sistemi

51 HASTA BİLGİ TAKİP SAYFASI Basamaklandırılması kullanılabilir birçok istatistiğin kaynağı Onay ekranında görünebilmeli Kolay erişim önemli Anlık filtreleme özelliği İstendiğinde sadeleşmeli Onay ekranından hasta protokol ekranına geçiş

52 HASTA BİLGİ TAKİP SAYFASI

53

54 CİNSİYET

55 CİNSİYET ACİL

56 CİNSİYET ACİL PROTOKOL TİPİ

57 İSTEK TARİHİ İSTEYEN BİRİM

58 İSTEK TARİHİ İSTEYEN BİRİM İSTEK NO

59 İstek no Protokol no Numune no Güçlü istatistik

60 Güçlü Bir İstatistik İçin Protokol no; 10 gün boyunca kullanılır İstek no; Her laboratuvar isteminde değişiyor Numune no (barkod No); Aynı istem no suna ait birden fazla üretilir

61 Hasta Numaralandırma Şeması Hasta numarası (benzersiz bir no) TC Kimlik no (pasaport no) Protokol no (başvuru, birden fazla) İstek no (birden fazla) Numune no (birden fazla)

62 NUMARALANDIRMA ARKA PLANI Lab protokol no Her istem kaydında veriliyor Lab barkod no Hemogram, biyokimya, idrar , , Lab işlem no Parameter Id Barkod no, ,1

63

64 Numune kabı ismi her farklı numune kabı için farklı barkod çıkıyor.

65 Numune kabı ismi her farklı numune kabı için farklı barkod çıkıyor. Yetersiz numune durumlarında aynı barkod numarasına sahip birden fazla barkod çıkarılabilir.

66 NUMUNE BARKOD NUMARASI ÖZELLİKLERİ Her laboratuvar isteminde yeniden verilen Lab protokol numarasına bağlı olarak Test gruplarına uygun olarak aynı isteme ait birden fazla numaralandırma yapılır Numune kabı üzerinde kullanılır

67 ALT PARAMETRE FARKLI BARKOD NUMARALARI Tek tek her alt parametreye farklı bir barkod numarası

68 ALT PARAMETRELİ TESTLERİN TAKİBİ Tüm süreçler

69 TEST HAREKETLERİ TEK BİR EKRANDA

70 LABORATUVAR İŞLEM NUMARASI Arka planda çalışmakta Her test için ve Her grup testin alt parametreleri için üretilir Alt parametreye ait olan bir testin bile takibini sağlar

71 LABORATUVAR İŞLEM NUMARASI Test tekrarı Onay iptali Test red işlemi Test iptal işlemi İstatistik Periyodik testler Grup testler

72 İSTEK TARİHİ İSTEYEN BİRİM İSTEK NO PROTOKOL NO

73 İSTEK TARİHİ İSTEYEN BİRİM İSTEK NO ÇEŞİTLİ İLETİŞİM KANALLARI PROTOKOL NO

74 İSTENEN TEST SAYISI

75 İSTENEN TEST SAYISI ONAYLANAN TEST SAYISI TEST SAYISI

76 KURUM

77 Benzersiz verilen hasta numarası ve hastanın tüm protokollerine erişim Klinik verilere erişimi sağlıyor

78 Hasta numarası, kimlik no ve isim birbirleriyle eşlenmiş durumda

79 TEST İSTEK EKRANI Tek bir ekran üzerinde hastanede yapılan testler klinisyene sunuluyor. Dış merkeze giden testler ayrı bir ekran yada sekmede. Acil testler ayrı bir ekran yada sekmede Sağlık Bakanlığı nın Bazı Tıbbi Laboratuvar Testlerinin Kullanımına Yönelik Etkinlik ve Verimlilik Çalışmasına uygun.

80 TEST İSTEK EKRANI

81 Test Kısıtlama Çalışmasına Uygun Uyarı Yazısı

82

83 PSA Uyarı

84 HBA1C Uyarı

85 HBA1C Uyarı

86 Branş Bazlı Kısıtlama

87 İKİNCİL İSTEM SAYFASI

88 Dış Laboratuvar İstek Gönderimi ve Barkodlandırılması

89 Dış Laboratuvar İstek Gönderimi ve Barkodlandırılması

90 Dış Laboratuvar İstek Gönderimi ve Barkodlandırılması Online Barkodlandırma Sistemi sistemimizdeki test ve hasta bilgileri dış merkezin sistemine online gönderilerek dış merkeze ait yeni bir barkod üretilir. ayni dili kullanmak ve webservis entegrasyonları önemli

91 ONLİNE TEST REHBERİ Test istek ekranına entegre test rehberi

92 Preanalitik Evre Kalite Göstergeleri ve LBYS

93 Preanalitik Evre Kalite Göstergeleri ve LBYS Numune red nedenleri

94 Numune Red Nedenleri

95 Tekrar Edilen Testler

96 Tekrar Edilen Testler

97 Laboratuvar Çalışma Süreleri Analizi Detaylı basamaklandırılmış bir hasta bilgi ekranı Numune barkod numaralarından çoğaltılmış Lab İşlem No (parameter ID) laboratuvar süreçlerinin en kritik kısımlarının süre analizi yapılabilir

98 Laboratuvar Çalışma Süreleri Analizi Laboratuvar çalışma süreleri analizi

99 Laboratuvar Çalışma Süreleri Analizi İşlenmiş excell tablosu

100 Test Bazında Zaman Analizi

101 Test Bazında Zaman Analizi Numune Sonuç Onaylanma Alma Gönderme Kabul Çıkış Onay İstek ve kabulden itibaren Zaman aşımı

102 Test Bazında Zaman Analizi İstek zamanı Numune Kabul Süresi Çalışma Süresi Barkod yazdırma Numune gönderim Onay süresi

103 LOINC Mantıksal Gözlem Tanımlayıcılarının İsimleri ve Kodları Laboratuvar ve klinik test sonuçlarının her birini bir ID kod ile tanımlamak ve verilerde standardizasyonu sağlamak için geliştirilmiş veri tabanıdır SUT kodlarının tamamlayıcısıdır ve laboratuvarda yapılan işin niteliğini belirler

104 LOINC Bil.direkt(mass/volume) in serum or plasma Bil (totalve direkt) SUT-LOINC EŞLEŞMESİ YAPILDIĞINDA

105 LOINC

106 LOINC

107 LBYS NİN GELECEĞİ

108 LABORATUVAR HATALARI % 62 Preanalitik evre Hataya eğilimli ve belirsizliklerle dolu % 23 Postanalitik evre % 15 Analitik evre

109 Standardize otomasyon ve LBYS desteği ile analitik faz düşük hata oranlarına sahiptir. LBYS sadece analitik evrenin değil preanalitik ve postanalitik evrenin yönetiminde de etkin kullanılmalıdır Tüm yazılımlarda ortak kullanılabilen preanalitik master hata kodları oluşturulmalı ve kullanılmalıdır (LHSS)

110 Elektronik istemlerde de ortak master kodlar kullanılmalıdır Numune taşıma kapları da barkodlandırılarak laboratuvara ulaşma zamanı kayıt altına alınmalıdır (pnömatik tüpleri dahil)

111

112 Isteğin geliştirilmesi Isteğin tanımlanması Ana verinin yüklenmesi (testler, hasta bilgileri) Online test veri tabanı Yöntem bilgisi Preanalitik gereklilikler Ölçüm sıklığı Referans değerler Tercih edilen ve alternatif numune Numune alma/kayıt (numune ve transfer kutuları) Yapay zeka desteği (test ve tanı önerisi) Test istem girişi (hasta ve numune için preanalitik bilgi) POCT bağlantısı Numune transfer (transfer kabının barkodlu takibi) Barkodlama Optik karakter tanıma (OCR) Numune kayıt Istek kaydı Hasta, fatura bilgisi Spesifik testlerin istem sıklığı Test kombinasyonlarının kontrolü Bölümler için giriş ekranı Klinik kimya Mikrobiyoloji Kan merkezi Numune çeşidine göre dağılım

113 TEŞEKKÜRLER