K ve L arasında ikame yoktur. Bu üretim fonksiyonu Şekil
|
|
- Aysel Atalay
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 MALİYET TEORİSİ
2 2 Maliyet fonksiyonunun biçimi, üretim fonksiyonunun biçimine bağlıdır. Bir an için reçel üreticisinin, bir birim kavanoz ve bir birim meyve toplayıcısı ile bir birim çıktı elde ettiği sabit katsayılı bir üretim tekniğine sahip olduğunu varsayalım. Yani K ve L arasında ikame yoktur. Bu üretim fonksiyonu Şekil 4.1 de gösterilmiştir. Girişimci bir birimlik ürün (reçel) elde edebilmek için, hem kavanoz üretimi (sermaye malı) hem de meyve toplanmasına (işgücü) ödeme yapmak zorundadır. Bir birimlik reçel elde etmek için girdilere yapacağı ödemeleri nasıl minimize edebilir?
3 Şekil 4.1. Sabit Katsayılı Üretim Fonksiyonu ve Kayıts tsızlık k Eğrileri E 3 K Eşürün Eğrisi 3 3 birim reçel birim reçel 1 birim reçel L
4 Bir birim kavanoz yapımının fırsat maliyetinin 38 $ ve 5 saatlik bir çalışma karşılığı olarak da meyve toplayıcısına 20 $ ödeme 4 yaptığını varsayalım. Girişimcinin reçeli en düşük maliyetle üretmesinin yolu, birini kavanoz yapımında, diğerini de meyve toplayıcılığında istihdam etmek ve 20 $ dan toplam 40 $ ödeme yapmasıdır. Şekil 4.2 bu durumu göstermektedir. Üretim fonksiyonu sabit katsayılı olduğunu dikkate alırsak, 1 birim reçel üretmenin maliyeti 40 $ ise, 2 birim üretmenin 2x40=80 $, X birim üretmenin de X.40 $ olduğunu söyleyebiliriz.
5 Şekil 4.2. Sabit Katsayılı Üretim Fonksiyonu ve Toplam Maliyet Eğrisi E 5 Toplam Maliyet Reçel Miktarı
6 Maliyet fonksiyonu, belirli bir üretim düzeyini gerçekleştirmenin en ucuz ya da en etkin yolunu tanımlayan maliyetçıktı ilişkisidir. Dolayısıyla girişimcinin kârını maksimize etmeye ve belirli bir üretim düzeyini en az maliyetle elde etmeye çalıştığını varsayıyoruz. 6 En düşük maliyet seçeneği, etkinlik olarak tanımlanmaktadır. Bu anlamda maliyet eğrisi, her bir üretim düzeyine karşılık gelen etkin noktaların geometrik yeridir. Girişimci, veri bir üretim düzeyi için en düşük maliyeti gerçekleştireceği girdi bileşiminin arayışı içinde olacaktır.
7 7 Sabit katsayılı üretim fonksiyonu örneğinde reçel yapımcısı girişimci için böyle bir arayış, tek üretim olanağı nedeniyle söz konusu değildir. Girdiler arasında ikame yoktur, yani ikame esnekliği sıfırdır. Girişimci girdiler arasında ikamenin olabildiği bir üretim fonksiyonuyla çalışırsa, en düşük maliyetli girdi bileşimini belirlemeye çalışacaktır. Veri bir çıktı düzeyini en düşük maliyetle üretebilmeye olanak sağlayan girdi karmasına, optimal girdi bileşimi imi diyoruz. Optimal girdi bileşimin belirlenmesi, girişimcinin ne kadar bir girdi karması ayarlama zamanına sahip olduğuna bağlıdır.
8 8 Optimal girdi bileşimini belirlemede girişimcinin sahip olduğu zamanın uzunluğu önemli olduğundan, maliyet fonksiyonlarını kısa ve uzun dönem ayrımı çerçevesinde inceleyeceğiz. Uzun dönemde tüm girdiler değiştirilebildiğinden, uzun dönem maliyet fonksiyonuna bu açıda bakacağız. Kısa dönemde ise girdilerden biri (işgücü) değişkendir.
9 9 Reçel üreticisi girişimcinin karşısında belirli bir üretim düzeyini gerçekleştirebilmek için sonsuz sayıda üretim tekniği kullanabileceği bir teknoloji olanakları eğrisi olduğunu varsayalım. Bu durum Şekil 4.3 de gösterilmiştir. Örneğin 3 birim sermaye, 9 birim işgücü kullanarak 7 birim çıktı elde edebileceği gibi, aynı çıktıyı 2 birim sermaye, 11 birim işgücü kullanarak da üretebilir. Girişimciyi asıl ilgilendiren konu, hangi üretim tekniğini kullanırsa, 7 birim ürünü en düşük maliyetle elde edebileceğidir. Bu arayışın yanıtı, girdilerin göreli fiyatlarıdır.
10 10 Şekil 4.3. DışD ışbükey Eşürün Eğrileri ve Maliyetler K K birim reçel 7 birim reçel birim reçel L 20 A -1 E D C 400 B L ( a ) ( b)
11 Şekil 4.3b yi dikkate alalım. 400 ile gösterilen AB doğrusunun üzerindeki tüm noktalarda girişimci hangi üretim tekniğini seçerse seçsin, 400 birimlik bir harcama yapacaktır (maliyet üstlenecektir). Dolayısıyla bu doğruyu, rk rk+wl=400 =400 denklemiyle gösterebiliriz. Burada r, sermayenin birim fiyatı yani faiz oranı; w, işgücünün birim fiyatı yani ücret oranıdır. AB doğrusuna 11 eşmaliyet doğrusu adını veriyoruz. Eşmaliyet doğrusu, girişimcinin sahip olduğu belirli miktar parayla oluşturabileceği değişik girdi bileşimlerini gösterir. Bu doğrunun eğimini iki şekilde belirleyebiliriz.
12 Geometrik olarak AB doğrusunun tanjantı, eğimi verecektir. Buna göre, karşı dik kenarın komşu dik kenara oranını belirleriz (Şekil 4.4). 12 İkinci yöntemde eşmaliyet doğrusunun denkleminden hareket ederiz. TC = rk + wl rk = TC wl TC w K = L r r dk w = dl r
13 Şekil 4.4. Eşmaliyet Doğrusunun Eğiminin E Belirlenmesi 13 K 1 = K TC r TC=400 tan TC r α = = TC w w r 0 a L 1 TC = w L
14 Eşmaliyet doğrusunun eğimi, göreli girdi fiyatlarını ya da göreli 14 girdi maliyetini gösterir. Örneğin Şekil 4.3b de AB doğrusunun eğimi -1 dir. Yani sermaye ve işgücü girdileri eş-ölçüde göreli maliyete sahiptir. Girişimci 20 birim yerine 19 birim sermaye (bu örnekte reçel kavanozu) kullanımına geçerse (A dan D ye) 20 $ kazancı olur. Ancak işgücü girdisini 1 birim artırırsa, 20 $ harcama yapacağından, AB eşmaliyet doğrusunun üzerindeki E noktasına geçiş yapmış olur.
15 15 Veri bir üretim düzeyini en düşük maliyetle gerçekleştirmek için, veri üretim düzeyini gösteren eşürün eğrisine teğet olan orijine en yakın eşmaliyet doğrusunu seçmelidir. Bunu Şekil 4.5 i kullanarak açıklayalım. Şekilde dört farklı üretim düzeyi (eş ürün eğrisi) ve harcama düzeyi (eşmaliyet doğrusu) dikkate alınmıştır. Örneğin 25 birim çıktı elde edebilmek için gereken en düşük maliyet düzeyini belirlemeye çalışalım.
16 16 25 birim ürünü, 100 birim harcamayla elde edemeyiz. 700 birim harcama ile (α ve β noktaları) ya da 600 birim harcama ile (ε ve λ noktaları) elde etmek olanaklıdır. Ancak bunların her ikisi de en düşük maliyet düzeyleri değildir. 500 birim harcama düzeyini gösteren eşmaliyet eğrisi, en düşük harcama düzeyini göstermektedir.
17 Şekil 4.5. Çıktı Genişleme Çizgisi 17 K a B e f y t 600 A Çıktı Genişleme Çizgisi 50 birim çıktı 36 birim çıktı l birim çıktı β 25 birim çıktı L
18 Optimal girdi kullanım düzeyi, eşmaliyet eğrisinin eşürün eğrisine teğet olduğu noktada belirlenmektedir. Yukarıdaki şekilden, optimal girdi kullanımının 5 birim sermaye, 20 birim işgücü bileşimi olduğu görülüyor. 18 Şimdi optimal girdi bileşimini matematiksel olarak görelim. Bunun için üretim düzeyi veriyken, harcama düzeyini (eşmaliyet fonksiyonunu) minimize etmeye çalışacağız. Aşağıda Lagrange fonksiyonu kurulmuş, birinci sıra koşullar elde edilerek, optimal girdi kullanım kuralı elde edilmiştir.
19 19 ( ) 0 ( K, L) = rk + wl +λ U U( K, L) U U = r λ = 0 r =λ K K K U U = w λ = 0 w =λ L L L w r MP L = = MP K MRTS KL λ = U U( K, L) = 0 0
20 20 Şimdi ekonominin tümünde tam rekabetçi piyasa varsayımı altında, örneğin yurt dışından büyük miktarda bir sermaye girişi gerçekleşirse, bozulan optimal dengenin nasıl işleyeceğine bakalım. Büyük miktarda sermaye gelişi faiz oranlarını düşürür, dolayısıyla göreli girdi fiyatları (w/r) artar. Böyle bir durumda girişimci açısından hem ikame hem de gelir etkisi oluşur. Girişimci, göreli olarak pahalılaşan işgücü yerine sermaye ikame ederek, aynı üretim düzeyini bir öncekinden daha düşük harcama ile gerçekleştirebilir. Şekil 4.6 dan da değişimi görebiliriz. r w r w r MP L L > MP K K L MP MP K w r = MP MP L K
21 Şekil 4.6. DışD ışsal Şokların n Firma Dengesine Etkisi 21 K A A A K 2 K 1 U 0 0 L 1 L 2 B B L
22 22 Yukarıda veri üretim düzeyini elde etmek için en düşük maliyet düzeyini veren girdi bileşiminin nasıl belirlendiğini gördük. Eğer her bir üretim düzeyine karşılık gelen en düşük maliyet düzeylerini koordinat eksenine işaretlersek, uzun dönem maliyet fonksiyonunun grafiğini elde ederiz. Bu eğri maliyetçıktı uzayında, üretim genişleme çizgisinin bir başka görüntüsüdür (Şekil 4.7).
23 Şekil 4.7. Toplam Maliyet Eğrisi E 23 Toplam Maliyet 700 t 500 f 100 y q
24 Bir üretici kısa dönemde çalışıyorsa, üretim girdilerinden en azından biri sabit olduğundan, uzun dönemdeki gibi girdileri optimal bileşime ayarlama esnekliğine sahip değildir. Böyle bir durumda üretici, değişken girdiyi, istenilen üretim düzeyini gerçekleştirebilecek olan en az düzeyde ayarlayarak optimal girdi bileşimini belirler. Bunu Şekil 4.8 yardımıyla görebiliriz. Burada işgücü değişken, sermaye sabit girdilerdir. Bu nedenle 24 üretimde kullanılan sermaye miktarı CC yatay eğrisiyle belirtilmiştir.
25 Şekil 4.8. Kısa K Dönemde D Optimal Üretici Davranışı 25 K B B A A K a b c d = C C b a A A B B L
26 26 Örneğin 100 birimlik üretim yapabilmek için kısa dönemde kullanılacak optimal girdi bileşimi a noktasıdır. Bu noktada eşmaliyet ve eşürün eğrilerinin teğet olmadıklarına dikkat ediniz. Yani uzun dönemdeki optimal girdi bileşimi denge koşulu yerine gelmemektedir. Eğer üretici uzun dönemde çalışıyor olsaydı, a noktasına karşılık gelen girdi bileşimini kullanabilecekti.
27 27 Bu durumda her iki girdi de değişkendir ve optimal girdi bileşim koşulu da yerine gelmektedir. Kısa dönem maliyeti genellikle uzun dönem maliyetinden yüksektir. Bu şekildeki üretici için kısa dönem maliyet fonksiyonu, her bir üretim düzeyi için katlanılan a, b, c ve d maliyet düzeyleri ile belirlenir.
28 Belirli bir miktar ürün elde etmek için girdilerin oranı tanımlanmışsa (sabitse), buna Leontief üretim fonksiyonu diyoruz. Örneğin 1 birim çıktı elde etmek için 1 birim sermaye ve 6 birim işgücü kullandığımızı varsayalım. Yani sermaye ve 28 işgücü 1/6 oranında kullanılmalıdır. Bu ifadeyi matematik biçimiyle şöyle yazabiliriz: 1 Q = min(1 Sermaye, İşgücü) 6
29 Şekil 4.8. Leontief Tipi Üretim SüreciS 29 K D A E 3 Birim Çıktı C 2 Birim Çıktı B 1 Birim Çıktı L
30 Şekil 4.8 de eşürün eğrileri Leontief tipi teknolojiyi yansıtacak 30 şekilde L biçimlidir. Bu tür bir eşürün eğrisi, belirli bir ürünü elde etmenin tek bir yolu olduğunu göstermektedir. A, C ve E noktalarındaki girdi bileşimleri, K/L=1/6 üretim tekniğinin olanaklı olduğunu, sermaye ve işgücü arasında hiçbir ikamenin bulunmadığını vurgulamaktadır. Örneğin sermaye 1 birimken işgücü kullanımını 8 birime çıkartsak, üretim miktarı değişmeyecektir. Yani 1 birimdir.
31 Bir başka anlatımla, Leontief tipi eşürün eğrisi boyunca marjinal teknik ikame oranı sıfırdır. İşgücü kullanımı 6 birimden 8 birime çıkmasına rağmen, işgücünün marjinal verimliliği değişmeden kalmıştır. Daha çok ürün elde etmek istiyorsak, 1/6 oranını koruyacak şekilde her iki girdiyi birlikte artırmalıyız. Bu anlamda Leontief üretim fonksiyonu, ölçeğe göre sabit getirilidir. Girdileri iki katına çıkarırsak, üretim de iki kat artmaktadır. Leontief üretim fonksiyonu, sıfır ikame esnekliğine sahiptir. Sermaye ve işgücü arasında ikame olanaksızdır. 31
32 Leontief üretim fonksiyonunun ne tür bir maliyet fonksiyonuna yol açtığı görebilmek için, bir önceki aşamada kullandığımız maliyet fonksiyonu oluşturma yöntemini uygularız. Bunu aşağıdaki şekil yardımıyla izleyebiliriz. Şekilde her bir üretim düzeyini elde edebilmek için gereken en düşük maliyet düzeylerini gösteren eş maliyet eğrileri, eşürün eğrilerine (A, B ve C gibi köşe noktalarında) teğet çizilmiştir. Ancak bu teğet noktalarında, temel denge koşulu sağlanamamaktadır. Temel denge koşulu şöyleydi : 32 w r MP L = = MP K MRTS KL
33 Şekil 4.9. Leontief Tipi Üretim Süreci S ve Maliyetler 33 K 3 2 B C 3 Birim Çıktı 2 Birim Çıktı 1 A 1 Birim Çıktı L
34 A, B, C noktalarında temel denge koşulu sağlanmadığından, optimal girdi bileşimini belirleyebilmek için, A noktasının 34 solundan sağına hareket ederek MRTS değerine bakacağız. A nın solunda eşürün eğrisi dik olduğundan MRTS değeri sonsuz; sağında yatay olduğundan sıfırdır. A noktası için şu genel sonucu üretebiliriz: MRTS Anın ' Sağı w < < r MRTS Anın ' Solu
35 A, noktasında her girdinin birim değeri 20 $ ise, bir birim çıktı 35 elde etmenin maliyeti 6(20)+1(20)=140 dır. Dolayısıyla B noktasında da 280 birimdir. Üretim genişleme çizgisinin doğrusal, ölçeğe göre getirinin sabit olduğuna dikkat edelim. Bu nedenle, girdilerin (harcamanın) iki katına çıkarılması, üretimi de iki kat artırmaktadır. Yani Leontief üretim fonksiyonundan elde edeceğimiz maliyet fonksiyonu da doğrusaldır(şekil 4.19).
36 Şekil Leontief Tipi Üretim Süreci S ve Toplam Maliyetler 36 Maliyet Maliyet Fonksiyonu 0 q
37 Leontief üretim fonksiyonunun, tek üretim tekniğinin kullanımına izin verdiğini gördük. Buna karşın Cobb-Douglas üretim fonksiyonu, veri üretim düzeyini elde etmek için sonsuz üretim tekniğinin kullanılabilmesine olanak sağlamaktadır. Genel olarak Cobb-Douglas üretim fonksiyonunu şöyle 37 yazabiliriz : Q = AK α L β, α> 0, β> 0 Örneğin 9 birim işgücü, 1 birim sermayeye sahipsek ve α=1/2, β=1/2, A=2 ise; Q = 2(1) (9) = 6
38 Şekil Cobb-Douglas Üretim Fonksiyonu ve Kayıts tsızlık k EğrisiE 38 K B(1,9) A(9,1) C(81,1/9) 6 Birim Çıktı 0 L
39 Şekil 4.11 de eşürün eğrisi Cobb-Douglas üretim fonksiyonuna 39 göre çizilmiştir. Bu eşürün eğrisi, 6 birimlik üretim miktarının sonsuz üretim tekniği, yani sermaye-işgücü bileşimi ile üretilebileceğini söylemektedir. Biz burada yalnızca üç tane örnek nokta aldık. B noktasında 1 birim işgücü, 9 birim sermaye kullanarak 6 birim ürün elde edebiliyoruz. Aynı şekilde A ve C noktalarındaki girdi bileşimlerini de kullandığımızda 6 birim üretim yapabiliriz.
40 Yukarıda ele aldığımız örnek Cobb-Douglas üretim fonksiyonu 40 ölçeğe göre sabit getiriye sahiptir : α+β=1. Yani girdi miktarlarını iki katına çıkarırsak, üretim de iki kat artacaktır. Cobb-Douglas üretim fonksiyonu, homotetik üretim fonksiyonlarına bir örnektir. Bir homotetik üretim fonksiyonunda girdileri l ölçüsünde artırdığımızda, üretim de l ölçüsünde artar.
41 41 Q = α AK L β = λ λ =λ λ * α β * α β α β Q A( K) ( L) Q AK L =λ =λ * α+β α β * α+β Q AK L Q Q Q
42 Şekil 4.12 de, farklı parametrelere sahip olan Cobb-Douglas 42 üretim fonksiyonları a, b, c grafiklerinde, bunlara karşılık gelen maliyet fonksiyonları da d, e, ve f grafiklerinde çizilmiştir. A grafiğinin ölçeğe göre sabit getiri, b grafiğinin artan getiri, c grafiğinin de azalan getiriye sahip olduğuna dikkat ediniz.
43 43 Ölçeğe göre sabit getiri durumunda girdileri (harcamayı) iki katına çıkarttığımızda, üretim de aynı ölçüde artmaktadır. Yani üretim miktarı ile maliyet arasında sabit ve doğrusal bir ilişki vardır. B grafiğinde ise üretim, girdi artışından daha hızlı arttığından, maliyetler üretim artışından yavaş gitmekte, c grafiğinde de bunun tam tersi bir durum yaşanmaktadır.
44 Şekil Farklı Getiri Durumlarında Cobb- Douglas Üretim Fonksiyonu ve Toplam Maliyetler 44 K Üretim Genişleme Çizgisi K Üretim Genişleme Çizgisi K Üretim Genişleme Çizgisi B A (a) 36 L B A 9 18 (b) L B A 9 18 (c) L Maliyet Maliyet Maliyet 0 q 0 q (d) (e) 0 (f) q
45 Bir üretici niçin sermaye ve işgücünü birbirine ikame etmek ister? Bunun yanıtı, girdilerin göreli fiyatlarında yatmaktadır. Örneğin sermaye işgücüne göre daha pahalı bir girdi haline dönüşürse, üretici daha çok işgücü kullanımına yönelir. İkame esnekliği, göreli girdi fiyatlarındaki değişme karşısında, girdilerin birbirlerini ne ölçüde ikame ettiklerini gösterir. Bu 45 kavramı daha önce açıklamıştık. İkame esnekliğini şöyle gösterebiliriz : ( K L) ( K L) σ= ( wr) ( wr)
46 46 Bir üretici kısa dönemde hem sabit hem de değişken maliyetlere sahiptir. Sabit maliyetler, üretimin sabit girdilerinin yol açtığı maliyetlerdir ve üretim miktarından bağımsızdır. Kısa dönemde sermaye malları (binalar, makineler) sabit olduğundan, bunlara yapılan harcamalar sabit maliyetleri oluşturur.
47 Değişken maliyetler, üretimin değişebilen girdilerinin yol açtığı 47 maliyetlerdir ve üretim miktarının bir fonksiyonudur. Kısa dönemde işgücü değişken girdi olduğundan, işgücü kullanımı için yapılan harcamalar değişken maliyetleri oluşturur. Şekil 4.13a uzun dönemde ve 4.13b kısa dönemde üretim miktarındaki değişmeyi göstermektedir.
48 Şekil 4.13a. İki Girdi ve Üretim Fonksiyonu 48 q B K A L 0
49 Şekil 4.13b. İki Girdi ve Üretim Fonksiyonu 49 q C Sermaye veriyken toplam üretim eğrisi B A 0 L
50 50 Şekil 4.14 de kısa dönem toplam maliyet fonksiyonu çizilmiştir. Bu fonksiyonda sermaye miktarı sabitken, veri üretim miktarlarını elde etmenin toplam maliyeti gösterilmiştir. Üretici yalnızca sermaye malı istihdam etmişse, henüz üretim yapamayacağından, yalnızca sermaye malı harcaması kadar bir toplam maliyete katlanacaktır.
51 51 0A ile belirtilen bu kısma, toplam sabit maliyet diyoruz. q arttıkça, TC nin değişen kısmı da toplam değişken maliyeti göstermektedir. Buna göre kısa dönem d toplam maliyet (STC),( toplam sabit (TFC)( ) ve değişken (TVC)( ) maliyetlerin toplamıdır diyebiliriz. TC = TFC + TVC
52 Şekil Toplam Maliyet Fonksiyonu 52 Toplam Maliyet (STC) TC 1 a b c d e A 0 q 1 q 2 q 3 q 4 q 5 q
53 Şekil Kısa K Dönem D Ortalama ve Marjinal Maliyetler 53 AC MC SMC SAC e d 0 q 4 q 5 q
54 MC ve AC eğrileri arasındaki ilişki: 54 TC = AC. q, AC = AC( q) dtc d( AC. q) dq dac = = AC + q dq dq dq dq dac MC = AC + q dq AC > 0, q > 0 ise dac dq dac dq dac dq < 0 MC < = 0 MC = > 0 MC > AC AC AC
55 Kısa dönem toplam maliyet fonksiyonunun her iki yanını q ile bölelim: 55 TC TFC TVC = + q q q SAC SAFC SAVC Kısa dönem ortalama maliyet, ortalama sabit maliyet ile ortalama değişken maliyetin toplamına eşittir.
56 Ortalama maliyet, birim ürün başına düşen maliyettir. Kısa dönem toplam maliyeti ürün miktarına bölerek, kısa dönem ortalama maliyeti elde ederiz. 56 AC = TC q AC yi grafik olarak şöyle belirleriz. Orijinden çıkan ve üretim fonksiyonunu kesen her bir doğrunun eğimi (TC/q) bize ortalama maliyeti (AC) verir. Dikkat edilirse AC, e noktasına kadar (yani q 5 üretim düzeyine kadar) azalmakta, q 5 üretim düzeyinde en düşük değerini almakta ve bundan sonra artmaktadır.
57 Şekil Kısa K Dönem D Ortalama Maliyetler 57 Maliyet SAC SAVC d c b a SAFC 0 15 q
58 Marjinal maliyet, üretim miktarını Dq kadar artırmanın karşısında toplam maliyette meydana gelen artıştır. 58 MC TC = q Dq sonsuz küçüklükte değişime uğrarsa, marjinal maliyeti şöyle ifade etmemiz gerekir : MC TC = lim = q 0 q dtc dq
59 İyi huylu bir üretim fonksiyonu ile çalışılıyorsa, marjinal 59 maliyet (MC), TC nin q ya göre birinci sıra türevi alınarak belirlenir. MC yi grafik üzerinde belirlemek için, her bir üretim düzeyinde TC ye teğet olan doğrunun eğimini ölçeriz. Dikkat edilirse, bu teğetlerin eğimi önce giderek azalmakta, q 4 üretim düzeyinde en düşük değerine ulaşıp, sonrasında artmaktadır. Hem SAC hem de SMC eğrileri, U biçimli eğrilerdir.
60 Şimdi de toplam maliyet fonksiyonunun her iki yanının q ya 60 göre birinci sıra türevini inceleyelim : dtc dtfc dtvc = + dq dq dq dtc dq dtvc = = dq S MC TC nin ya da TVC nin q ya göre birinci sıra türevleri, kısa dönem marjinal maliyeti (SMC) verir.
61 Örnek firmanın kısa dönem toplam maliyet fonksiyonunun aşağıdaki gibi olduğunu düşünelim. Buradan hareketle diğer tüm maliyetleri belirleyelim ve grafikle gösterelim. 61
62 Şekil 4.17a. Kısa K Dönem D Toplam Maliyet 62 STC 3 2 STC q q q = q
63 Şekil 4.17b. Kısa K Dönem D Ortalama Maliyet SAC = q 15q q q
64 Şekil 4.17c. Kısa K Dönem D Marjinal Maliyet SMC = q q q
65 Yukarıda üretici için kısa dönemde sermayenin sabit bir girdi 65 olduğunu gördük ve maliyet fonksiyonlarını da bu varsayım altında inceledik. Her bir sabit girdi (sermaye) düzeyi için, bir kısa dönem maliyet fonksiyonu oluşacaktır. Üretici, üretmeyi istediği her bir miktar için, toplam maliyetini en düşük kılan sermaye yatırımını ayarlayacaktır. Uzun döneme geçildiğinde, tüm girdiler değişken hale gelecektir. Aşağıdaki şekilde üç tane kısa döneme ilişkin toplam maliyet fonksiyonları çizilmiştir.
66 66 Birinci kısa dönemde 5, ikincisinde 10, üçüncüsünde 15 birim sermaye malı kullanılmıştır. q 1 miktar üretim düzeyine kadar 5 birim sermaye malı kullanmak, diğerlerine göre daha ucuzdur.
67 Şekil Uzun Dönem D Toplam Maliyet 67 Kısa Dönem STC TC 3 TC 2 TC 1 z Uzun Dönem TC y (LTC) x 0 q 1 q 2 q
68 Her bir üretim düzeyi için hangi kısa dönemde (ölçekte) 68 çalışılacağı, veri üretimin en düşük maliyetle gerçekleştirildiği ölçek büyüklüğü belirlemektedir. Yukarıdaki şekilde bunu q 1 üretim düzeyine kadar birinci kısa dönemdeki ölçek büyüklüğü sağlamakta, q 1 -q 2 üretim aralığında ikinci dönem, q 2 den daha yüksekteki üretim düzeyleri için üçüncü dönemde oluşturulan ölçek büyüklüğü tüm olası dönemler içerisinde toplam maliyeti en düşük hale getirmektedir.
69 Her bir üretim düzeyi için toplam maliyeti en düşük kılan maliyet eğrilerini kullanırsak, Şekil 4.18 deki uzun dönem maliyet eğrisini (sarı renkli) elde etmiş oluruz. 69 Yukarıdaki yaklaşımı kullanarak, uzun dönem ortalama maliyet (LAC) eğrisini de belirleyebiliriz.
70 Şekil Uzun Dönem D Ortalama Maliyet 70 SAC SAC 2 SAC 3 SAC 1 Uzun Dönem AC (LAC) 0 q 1 q 2 q
71 Uzun dönemde, veri bir üretim düzeyini elde etmenin toplam 71 maliyeti, kısa dönemdekinden daha büyük olamaz. Çünkü kısa dönemde kullanabilme olanağına sahip olduğumuz herhangi bir sermaye-işgücü bileşimini, uzun dönemde de kullanabiliriz. Uzun dönemde, veri bir üretim düzeyini elde etmenin toplam maliyeti, kısa dönemde aynı ürün miktarını olanaklı en düşük maliyetle elde etmektir.
72 72 Bu anlamda uzun dönem toplam maliyet eğrisi, her bir üretim düzeyi için tüm olası kısa dönem toplam maliyetlerinin en düşük olan değerlerinden oluşmaktadır. Şekil 4.19 da örnek olarak yalnızca üç kısa dönem incelenmiştir. Dönem sayısını artırdığımızda, LTC nin genel görüntüsü, STC ye benzeyecektir.
73 Uzun dönem marjinal maliyetin (LMC) türetilmesi, kısa dönem 73 marjinal maliyetin (SMC) türetilme yaklaşımıyla aynıdır. SMC, SAC yi minimum noktasında kestiği gibi, LMC de LAC yi minimum noktasında keser. Bu durum aşağıdaki şekille gösterilmiştir. Kısa dönem ortalama maliyetin uzun dönem ortalama maliyete eşit olması durumu, marjinal maliyet için de geçerlidir. Küçük üretim miktarlarında LMC, SMC den büyüktür. Büyük üretim miktarlarında ise bunun tam tersi doğrudur.
74 Şekil Uzun Dönem D Marjinal Maliyet 74 Maliyet SAC 1 SAC2 SMC 1 SAC 3 SMC 2 LMC SMC 3 0 q
75 75 Şekil 4.20 de q 1 üretim düzeyini dikkate alalım. Bu üretim düzeyinde LAC eğrisi, SAC 1 eğrisine teğettir (A noktası). Aynı üretim düzeyinde LMC ile SMC de eşittir (A noktası). q 1 üretim düzeyinin altındaki üretim miktarlarında LAC>SAC 1 ve LMC>SMC 1 ; dir. q 1 üretim düzeyinin üzerindeki üretim miktarlarında LAC<SAC 1 ve LMC<SMC 1 dir. Uzun ve kısa dönem marjinal maliyet eğrileri arasındaki bu ilişkiyi daha iyi anlayabilmek için, aşağıdaki eşürün ve eşmaliyet eğrilerinden yararlanalım.
76 Şekil Uzun Dönem D Marjinal Maliyet 76 Maliyet SAC 1 SAC 2 LAC A SMC 1 SAC 3 SMC 2 SMC 3 LMC A 0 q 1 q
77 Şekil 4.21 e göre üreticiyi kısa dönemde düşünelim. Üretici 77 K kadar sabit sermaye kullanarak üretim yapacaktır. Ancak işgücü miktarını artırarak, üretim miktarını artırabilir. Üretim genişleme çizgisi A D yatay çizgisidir. Üretici, miktar sermaye ve L 1 miktar işgücü kullanarak, q miktar üretim yapabilir. Bu girdi bileşimi hem kısa hem de uzun dönem optimal girdi bileşimidir. Bu noktada uzun dönem ile kısa dönemin toplam ve ortalama maliyetleri eşittir. Bu durum Şekil 4.20 de A noktasıdır. K
78 Üretici üretimini q düzeyinden q düzeyine çıkartmak isterse, her iki girdiyi de artırmak zorundadır. Ancak elimizde kadar sermaye olduğundan, yalnızca işgücü miktarını artırmamız K 78 gerekir. Bu durum, q düzeyinden az üretim düzeylerinde SMC nin LMC den neden küçük olduğunu açıklamaktadır. q üretim düzeyinden q * a geçersek, uzun dönemde sermaye de değişken faktör olacağından, optimal girdi bileşimi C noktasında oluşur.
79 79 Bu durumda 3 numaralı eşmaliyet eğrisine göre harcama yapmış oluruz. Ancak kısa dönemdeysek, sermaye sabit K olduğundan düzleminde D noktasına hareket ederiz ve 4 numaralı eşmaliyet eğrisi düzeyinde bir maliyete katlanırız. Bu nedenle, q den daha büyük üretim düzeylerinde SMC, LMC den büyüktür.
80 Şekil Uzun Dönem D Marjinal Maliyet 80 K K A C D q q* q 0 L 1 L
81 81 Bir maliyet fonksiyonu, veri bir üretim düzeyinin en düşük maliyetle elde edilmesinin matematiksel ifadesidir. Üreticinin Cobb-Douglas tipi bir üretim fonksiyonuyla çalıştığını ve toplam sabit maliyetinin bulunmadığını varsayalım. Maliyet fonksiyonunu elde edebilmek için, üretim kısıtı altında toplam girdi harcamalarını minimize etmeye çalışırız. Bu problemi aşağıdaki gibi tanımlayabiliriz : Amaç Fonksiyonu : ( K, L) ( + ) Min rk wl Kısıt t Fonksiyonu : q = AK α L β
82 Bu problemin Lagrange fonksiyonu şöyledir : 82 = ( rk + wl) +λ q AK α L β Birinci sıra koşullar : K L α 1 β = r λα AK L = λ = w AK L α β 1 = λβ = λ = 0 0 α 1 αak L r α βak L w β β 1 w r β = α K L λ = q AK L = 0 q = AK L α β α β
83 83 Birinci sıra koşulun üç denklemini kullanarak, K ve L yi çözersek: K * 1 ( α+β) ( α+β) q α w = A β r β L * 1 ( α+β) ( α+β) q β r = A α w α
84 Yukarıda bulduğumuz K ve L değerlerini, eşmaliyet denklemindeki yerine yazarak düzenlersek, toplam maliyet fonksiyonuna ulaşırız : 84 TC( q) = rk + wl * * 1 β 1 q α w q β r TC( q) = r w A + β r A α w ( α+β) ( α+β) ( α+β) ( α+β) α
85 Yukarıda bulduğumuz toplam maliyet fonksiyonu her iki girdiyi de değişken varsaydığı için, uzun dönemlidir. Şimdi de sermayeyi sabit kabul ederek (yalnızca işgücü değişken), kısa dönemdeki toplam maliyet fonksiyonunu belirleyelim. Bunun için yukarıdaki matematiksel çözümün aynısını kullanacağız. 85 Amaç Fonksiyonu : ( L) ( ) Min rk + wl Kısıt t Fonksiyonu : q = AK α L β
86 Bu problemin Lagrange fonksiyonu şöyledir : 86 ( ) = rk + wl +λ q AK α L β Birinci sıra koşullar : L α β 1 = λβ = w AK L 0 α β α β * q = q AK L = 0 q= AK L L = α λ AK 1 β
87 87 Kısa Dönem Toplam Maliyet Fonksiyonu : STC ( q) = rk + wl q STC ( q) = rk + w α AK * 1 β Sabit Maliyet Değişken Maliyet
88 88 Şimdi de sırasıyla kısa dönem ortalama ve marjinal maliyetleri bulalım. SAC( q) q w STC( q) rk AK = = + q q q α 1 β SAC( q) 1 β rk w β = + q 1 q β ( α AK ) SMC( q) STC q = = 1 β ( ) 1 w β q 1 q β β ( α AK )
89 Örnek: Optimal istihdam ve üretimin belirlenmesi. 89 Toplam sabit maliyeti TFC=85 birim olan bir firmanın elinde 1300 birim tutarında bir toplam finansman olanağı vardır. Üretim faktörlerini saat başına r=30 ve w=5 birim fiyattan istihdam eden bu firmanın üretim fonksiyonu da şöyledir: q = 4K L TC = TFC + TVC TVC = TC + TFC = = 1215 TVC = rk + wl 1215 = 30K + 5L
90 90 [ ] = qkl (, ) +λ TVC rk wl [ ] = 4K L +λ K 5L K L λ = 1.6K L 30λ = 0 = K L λ = K = L = q = , 81, 36 = K 5L= 0
Üretim Girdilerinin lması
Üretim Girdilerinin Fiyatlandırılmas lması 2 Tam Rekabet Piyasasında Girdi Talebi Tek Değişken Girdi Durumu İlk olarak firmanın tek girdisinin işgücü () olduğu durumu inceleyelim. Değişken üretim girdisi
DetaylıTAM REKABET PİYASASI
TAM REKABET PİYASASI 2 Bu bölümde, tam rekabet piyasasında çalışan firmaların fiyatlarını nasıl oluşturduklarını, ne kadar üreteceklerine nasıl karar verdiklerini ve piyasadaki fiyat ile miktarın nasıl
Detaylı1. Kısa Dönemde Maliyetler
DERS NOTU 05 MALİYET TEORİSİ: KISA VE UZUN DÖNEM Bugünki dersin işleniş planı: 1. Kısa Dönemde Maliyetler... 1 2. Kâr Maksimizasyonu (Bütün Piyasalar İçin)... 9 3. Kâr Maksimizasyonu (Tam Rekabet Piyasası
DetaylıIKTI 101 (Yaz Okulu) 04 Ağustos, 2010 Gazi Üniversitesi İktisat Bölümü DERS NOTU 05 ÜRETİCİ TEORİSİ
DERS NOTU 05 ÜRETİCİ TEORİSİ Bugünki dersin işleniş planı: 1. Kârını Maksimize Eden Firma Davranışı... 1 2. Üretim Fonksiyonu ve Üretici Dengesi... 5 3. Maliyeti Minimize Eden Denge Koşulu... 15 4. Eşürün
Detaylımeydana gelen değişmedir. d. Ek bir işçi çalıştırıldığında sabit maliyetlerde e. Üretim ek bir birim arttığında toplam
A 1. Aşağıda verilen ifadelerden hangisi eş-ürün eğrisi ile ilgili değildir? a. Girdilerin pozitif marjinal fiziki ürüne sahip olması b. Girdilerin azalan marjinal fiziki ürüne sahip olması c. Girdilerin
DetaylıIKT Kasım, 2008 Gazi Üniversitesi, İktisat Bölümü. DERS NOTU 5 (Bölüm 7-8) ÜRETİCİ TEORİSİ
DERS NOTU 5 (Bölüm 7-8) ÜRETİCİ TEORİSİ Bugünkü ders planı: 1. Kârını Maksimize Eden Firma Davranışı...1 2. Üretim Fonksiyonu ve Üretici Dengesi...5 3. Maliyeti Minimize Eden Denge Koşulu...15 4. Maliyet
Detaylı1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ
DERS NOTU 06 IS/LM EĞRİLERİ VE BAZI ESNEKLİKLER PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ ETKİNLİKLERİ TOPLAM TALEP (AD) Bugünki dersin içeriği: 1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ... 1 2. LM EĞRİSİ VE PARA TALEBİNİN
Detaylı6. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN
6. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM Yazan SAYIN SAN SAN / İKTİSADİ MATEMATİK / 2 A.5. Doğrusal olmayan fonksiyonların eğimi Doğrusal fonksiyonlarda eğim her noktada sabittir
Detaylı7. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN
7. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM Yazan SAYIN SAN SAN / İKTİSADİ MATEMATİK / 2 A.7. MALİYET TEORİSİ: YENİDEN Sabit Maliyetler (FC): Üretim miktarından bağımsız olan maliyetleri
DetaylıBir girişimde bulunulan işin maliyeti, o işi yapmak için. diyoruz. Örneğin bir girişimci meyve toplama işinin 1
ÜRETİM TEORİSİ Bir girişimde bulunulan işin maliyeti, o işi yapmak için vazgeçilen diğer işlerin getirisiyle ölçülür. Buna fırsat maliyeti diyoruz. Örneğin bir girişimci meyve toplama işinin 1 saatinden
DetaylıBu Bölümde Neler Öğreneceğiz?
7. MALİYETLER 193 Bu Bölümde Neler Öğreneceğiz? 7.1. Kısa Dönem Firma Maliyetleri 7.1.1. Toplam Sabit Maliyetler 7.1.2. Değişken Maliyetler 7.1.3. Toplam Maliyetler (TC) 7.1.4. Marjinal Maliyet (MC) 7.1.5.
DetaylıMonopol. (Tekel) Piyasası
Monopol (Tekel) Piyasası Sonsuz sayıda alıcı karşısında tek satıcının olduğu piyasa yapısına tekel diyoruz. Tekelci firmanın sattığı malın ikamesi yoktur ya da tanım gereği piyasaya giriş engellenmiştir.
Detaylı1. Yatırımın Faiz Esnekliği
DERS NOTU 08 YATIRIMIN FAİZ ESNEKLİĞİ, PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ ETKİNLİKLERİ, TOPLAM TALEP (AD) EĞRİSİNİN ELDE EDİLİŞİ Bugünki dersin içeriği: 1. YATIRIMIN FAİZ ESNEKLİĞİ... 1 2. PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ
DetaylıAZALAN VERİMLER KANUNU
ÜRETİM FONKSİYONU Üretim fonksiyonu, bir malın üretiminde kullanılan üretim faktörleriyle (girdi), üretilen miktar (çıktı) arasındaki ilişkiyi ifade eder. Eğer A malının üretiminde; üretim faktörü Emek
DetaylıTalep teorisi, talebi etkileyen çeşitli faktörlerin. Talep, çok çeşitli faktörlerce eş anlı olarak belirlenir :
TALEP TEORİSİ 2 Talep teorisi, talebi etkileyen çeşitli faktörlerin belirlenmesini amaçlar. Talep, çok çeşitli faktörlerce eş anlı olarak belirlenir : Malın kendi fiyatı Tüketici geliri Diğer malların
DetaylıİKT 207: Mikro iktisat. Faktör Piyasaları
İKT 207: Mikro iktisat Faktör Piyasaları Tartışılacak Konular Tam Rekabetçi Faktör Piyasaları Tam Rekabetçi Faktör Piyasalarında Denge Monopson Gücünün Olduğu Faktör Piyasaları Monopol Gücünün Olduğu Faktör
DetaylıMALİYET MİNİMİZASYONU... 2
MAİYET MİNİMİZASYONU... 2 1. EN DÜŞÜ MAIYETTE ÜRETIM... 2 1.1. GIRDI İAMESI... 2 1.2. EŞ MAIYET DOĞRUSU... 4 1.3. EN DÜŞÜ MAIYET TENIĞI... 6 1.3.l. Girdi Fiyatlarında Değişmeler... 7 1.4. MARJINA ÜRÜN
DetaylıKonu 5 Üretim Süreci ve Maliyetler
Konu 5 Üretim Süreci ve Maliyetler Hadi Yektaş Uluslararası Antalya Üniversitesi İşletme Tezsiz Yüksek Lisans Programı 1 / 92 Hadi Yektaş Üretim Süreci ve Maliyetler İçerik 1 Giriş 2 Kısa Dönem ve Uzun
DetaylıÜnite 2. Kısa Dönem Üretim Maliyetleri. Finansal Ekonomi Tezsiz Yüksek Lisans Programı MAL PİYASASI. Doç. Dr. Selahattin KAYNAK
Kısa Dönem Üretim Maliyetleri Ünite 2 Finansal Ekonomi Tezsiz Yüksek Lisans Programı MAL PİYASASI Doç. Dr. Selahattin KAYNAK 1 Ünite 2 KISA DÖNEM ÜRETIM MALIYETLERI Doç. Dr. Selahattin KAYNAK İçindekiler
DetaylıTürev Uygulamaları ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV
Türev Uygulamaları Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV ÜNİTE 10 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; türev kavramı yardımı ile fonksiyonun monotonluğunu, ekstremum noktalarını, konvekslik ve konkavlığını, büküm
DetaylıSelçuk Üniversitesi 26 Aralık, 2013 Beyşehir Turizm Fakültesi-Konaklama İşletmeciliği Genel Ekonomi Dr. Alper Sönmez. Soru Seti 3
Soru Seti 3 1) Q D = 100 2P talep denklemi ve Q S = P 20 arz denklemi verilmiştir. Üretici ve tüketici rantlarını hesaplayınız. Cevap: Öncelikle arz ve talep denklemlerini eşitleyerek denge fiyat ve miktarı
DetaylıMİLLİ GELİRİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER: TÜKETİM, TASARRUF VE YATIRIM FONKSİYONLARI
MİLLİ GELİRİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER: TÜKETİM, TASARRUF VE YATIRIM FONKSİYONLARI Harcama yöntemine göre yapılan GSYİH hesaplaması GSYİH = C + I + G şeklinde idi. Biz burada GSYİH ile MG arasındaki farkı bir
Detaylı2.BÖLÜM ÇOKTAN SEÇMELİ
CEVAP ANAHTARI 1.BÖLÜM ÇOKTAN SEÇMELİ 1.(e) 2.(d) 3.(a) 4.(c) 5.(e) 6.(d) 7.(e) 8.(d) 9.(b) 10.(e) 11.(a) 12.(b) 13.(a) 14.(c) 15.(c) 16.(e) 17.(e) 18.(b) 19.(d) 20.(a) 1.BÖLÜM BOŞLUK DOLDURMA 1. gereksinme
DetaylıTekelci Rekabet Piyasası
Tekelci Rekabet iyasası 1900 lü yılların başlarında, ürünlerin homojen olmaması, reklamın giderek 2 artan önemi, azalan maliyet durumlarının yaşanması tam rekabet piyasasına karşı yapılan tartışmaları
Detaylı8. DERS: IS/LM MODELİ
8. DERS: IS/LM MODELİ 1 Mal Piyasası ve Para Piyasası...2 2. Faiz Oranı, Yatırım ve IS Eğrisi...2 A.IS eğrisi nin özellikleri:...3 B.Maliye Politikası IS Eğrisini Nasıl Kaydırır?...5 3. Para Piyasası ve
DetaylıBÖLÜM 6 / ÜRETİM. Üretim Faktörleri (factors of production)
BÖLÜM 6 / ÜRETİM Üretim Faktörleri (factors of production) Firmalar girdi (input) ya da üretim factörü olarak adlandırılan işgücü, sermaye, hammadde gibi kaynakları kullanarak çıktı (output) üretirler.
DetaylıTeknolojik İlerleme ve Gelir Dağı
Teknolojik İlerleme ve Gelir Dağı ğılımı 2 Teknolojik İlerleme ve Gelir Dağı ğılımı Faktör fiyatlarındaki değişmenin, faktör kullanımını, faktör paylarını ve gelir dağılımını nasıl etkileyeceğine bakalım.
DetaylıMikro Final. ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 FĐNAL-SINAVI SORULARI Saat: 10:45
MERSĐN ÜNĐVERSĐTESĐ ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 FĐNAL-SINAVI SORULARI 21.01.2011 Saat: 10:45 Mikro1 2010 Final Çoktan Seçmeli Sorular Sorunun yanıtı olan veya cümleyi
Detaylıİktisat bilimi açısından optimizasyon, amacımıza en uygun olan. seçeneğin belirlenmesidir. Örneğin bir firmanın kârını
OPTİMİZASYON İktisat bilimi açısından optimizasyon, amacımıza en uygun olan seçeneğin belirlenmesidir. Örneğin bir firmanın kârını maksimize edecek olan üretim miktarının belirlenmesi; bir bireyin toplam
DetaylıÜNİTE. MATEMATİK-1 Yrd.Doç.Dr.Ömer TARAKÇI İÇİNDEKİLER HEDEFLER DOĞRULAR VE PARABOLLER
HEDEFLER İÇİNDEKİLER DOĞRULAR VE PARABOLLER Birinci Dereceden Polinom Fonksiyonlar ve Doğru Doğru Denklemlerinin Bulunması İkinci Dereceden Polinom Fonksiyonlar ve Parabol MATEMATİK-1 Yrd.Doç.Dr.Ömer TARAKÇI
DetaylıDERS NOTU 01 TÜKETİCİ TEORİSİ
DERS NOTU 01 TÜKETİCİ TEORİSİ Bugünki dersin işleniş planı: I. Hanehalkı Karar Problemi... 1 A. Bütçe Doğrusu... 1 II. Seçimin Temeli: Fayda... 5 A. Azalan Marjinal Fayda... 5 B. Fayda Fonksiyonu... 9
DetaylıÜRETİM VE MALİYETLER
ÜRETİM VE MALİYETLER FİRMALARIN TEMEL AMACI Mal ve hizmet üretimi firmalar tarafından gerçekleştirilir. Ekonomi teorisine göre, firmaların mal ve hizmet üretimindeki temel amacı kar maksimizasyonu (en
DetaylıPARA, FAİZ VE MİLLİ GELİR: IS-LM MODELİ
PARA, FAİZ VE MİLLİ GELİR: IS-LM MODELİ Bu bölümde faiz oranlarının belirlenmesi ile faizin denge milli gelir düzeyinin belirlenmesi üzerindeki rolü incelenecektir. IS LM modeli, İngiliz iktisatçılar John
Detaylı1. Toplam Harcama ve Denge Çıktı
DERS NOTU 03 TOPLAM HARCAMALAR VE DENGE ÇIKTI - I Bugünki dersin içeriği: 1. TOPLAM HARCAMA VE DENGE ÇIKTI... 1 HANEHALKI TÜKETİM VE TASARRUFU... 2 PLANLANAN YATIRIM (I)... 6 2. DENGE TOPLAM ÇIKTI (GELİR)...
DetaylıMikroiktisat Final Sorularý
Mikroiktisat Final Sorularý MERSĐN ÜNĐVERSĐTESĐ ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ MALĐYE VE ĐŞLETME BÖLÜMLERĐ MĐKROĐKTĐSAT FĐNAL SINAVI 10.01.2011 Saat: 13:00 Çoktan Seçmeli Sorular: Sorunun Yanıtı
Detaylıİktisada Giriş I. 17 Ekim 2016 II. Hafta
İktisada Giriş I 17 Ekim 2016 II. Hafta Ordinalist Yaklaşım Fayda ölçülemez ancak kayıtsızlık eğrileri ve bütçe doğrusu yardımı ile sıralanabilir. Farksızlık eğrisi tüketiciye aynı fayda düzeyini sağlayan
DetaylıAçık Maliyetler Örtük Maliyetler:
MALİYETLER Açık Maliyetler: Üretim faktörlerini elde etmek için yapılan gerçek ödemeleri ifade eder. Muhasebeleştirilen maliyetlerdir. Örtük Maliyetler: Gerçekte ödeme yapılmayan, ancak bir alternatiften
Detaylı2009 S 4200-1. Değeri zamanın belirli bir anında ölçülen değişkene ne ad verilir? ) Stok değişken B) içsel değişken C) kım değişken D) Dışsal değişken E) Fonksiyonel değişken iktist TEORisi 5. Yatay eksende
Detaylı2018/1. Dönem Deneme Sınavı.
1. Aşağıdakilerden hangisi mikro ekonominin konuları arasında yer almamaktadır? A) Tüketici maksimizasyonu B) Faktör piyasası C) Firma maliyetleri D) İşsizlik E) Üretici dengesi 2. Firmanın üretim miktarı
DetaylıOnur Özsoy Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Sağlık Ekonomisi Dersi /4/2018
Ekonomisi Dersi 2017-2018 1 4/4/2018 Biz ekonomistler üretim fonksiyonunu genellikle şöyle tanımlarız: Tıbbi hizmetler için: q = f(n,k) q = hastane hizmetleri n = hemşireler k = tıbbi cihazlar, hastane
DetaylıMATEMATiKSEL iktisat
DİKKAT!... BU ÖZET 8 ÜNİTEDİR BU- RADA İLK ÜNİTE GÖSTERİLMEKTEDİR. MATEMATiKSEL iktisat KISA ÖZET KOLAY AOF Kolayaöf.com 0362 233 8723 Sayfa 2 içindekiler 1.ünite-Türev ve Kuralları..3 2.üniteTek Değişkenli
DetaylıBÖLÜM 1: MADDESEL NOKTANIN KİNEMATİĞİ
BÖLÜM 1: MADDESEL NOKTANIN KİNEMATİĞİ 1.1. Giriş Kinematik, daha öncede vurgulandığı üzere, harekete sebep olan veya hareketin bir sonucu olarak ortaya çıkan kuvvetleri dikkate almadan cisimlerin hareketini
DetaylıİKTİSADA GİRİŞ-I ÇALIŞMA SORULARI-11 MONOPOL
İKTİSADA GİRİŞ-I ÇALIŞMA SORULARI-11 MONOPOL 1. Monopolist için fiyat marjinal hasılanın üzerindedir. Çünkü, A) Ortalama ve marjinal hasıla eğrileri birbirine eşittir B) Azalan verimler kanunu geçerli
Detaylı1. Kârını Maksimize Eden Firma Davranışı
DERS NOTU 04 ÜRETİCİ TEORİSİ Bugünki dersin işleniş planı: 1. Kârını Maksimize Eden Firma Davranışı... 1 2. Üretim Fonksiyonu ve Eşürün Eğrileri... 5 A. Marjinal Teknik İkame Oranı (MRTS)... 11 B. Eşürün
Detaylı1. Mal Piyasası ve Para Piyasası
DERS NOTU 06 IS/LM MODELİ Bugünki dersin içeriği: 1. MAL PİYASASI VE PARA PİYASASI... 1 2. MAL PİYASASI İLE PARA PİYASASININ İLİŞKİSİ... 1 3. FAİZ ORANI, YATIRIM VE IS EĞRİSİ... 2 IS EĞRİSİNİN CEBİRSEL
DetaylıEKO 205 Mikroiktisat. Kar Maksimizasyonu Profit Maximization
EKO 205 Mikroiktisat Kar Maksimizasyonu Profit Maximization Tartışılacak Konular Tam Rekabet Piyasaları Kar Maksimizasyonu Marjinal Hasıla, Marjinal Maliyet ve Kar Kısa Dönemde Çıktı Düzeyinin Belirlenmesi
DetaylıÇALIŞMA SORULARI. S a y f a 1 / 6
1. LM eğrisini oluşturan noktalar neyi ifade etmektedir? LM eğrisinin nasıl elde edildiğini grafik yardımıyla açıklayınız. 2. Para talebinin gelir esnekliği artarsa LM eğrisi nasıl değişir? Grafik yardımıyla
DetaylıBİRİNCİ SEVİYE ÖRNEK SORULARI EKONOMİ
BİRİNCİ SEVİYE ÖRNEK SORULARI EKONOMİ SORU 1: Tam rekabet ortamında faaliyet gösteren bir firmanın kısa dönem toplam maliyet fonksiyonu; STC = 5Q 2 + 5Q + 10 dur. Bu firma tarafından piyasaya sürülen ürünün
DetaylıTAM REKABET PİYASASINDA
TAM REKABET PİYASASINDA MALİYE POLİTİKASI 1. GötürüG Usulde Vergilerin Firma Üzerine Etkileri 2 Bu tür vergi, firmanın kâr, satış geliri ve üretim miktarı gibi değişkenlerinden bağımsızdır. Kısa Dönemde
Detaylı= 2 6 Türevsel denkleminin 1) denge değerlerinin bulunuz. 2) Bulmuş olduğunuz dengenin istikrarlı olup olmadığını tespit ediniz.
Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü Matematiksel İktisat Ders Notu Prof. Dr. Hasan Şahin Faz Diyagramı Çizimi Açıklamarı = 2 6 Türevsel denkleminin 1) denge değerlerinin bulunuz. 2) Bulmuş olduğunuz
DetaylıMİKRO İKTİSAT. Erkan DEMİRBAŞ Doç.Dr.
MİKRO İKTİSAT Erkan DEMİRBAŞ Doç.Dr. 1 BÖLÜM 9 ÜRETİM TEKNOLOJİSİ ÜRÜN: Üretim faktörlerinin (emek, sermaye toprak) üretim sürecine katılmasıyla elde edilen çıktıdır. İMALAT: Hammadde veya yarı mamûllerin
DetaylıDers içeriği (8. Hafta)
Ders içeriği (8. Hafta) 8.Maliyet teorisi 8.1. Kısa Dönem Maliyet Eğrileri 8.1.1.Sabit Maliyet 8.1.2. Değişen Maliyet 8.1.3. Toplam Maliyet 8.1.4. Ortalama ve marjinal maliyetler 8.2. Uzun Dönem maliyet
DetaylıAşağıda ara sınavın cevaplarını ve öğrenciler soruları yanıtlamaya çalışırken yaptıkları bazı ortak yanlışların listesini bulabilirsiniz.
15.010/15.011 2002 Ara Sınav Cevap Kâğıdı Aşağıda ara sınavın cevaplarını ve öğrenciler soruları yanıtlamaya çalışırken yaptıkları bazı ortak yanlışların listesini bulabilirsiniz. Problem #1. Doğru, Yanlış,
DetaylıMİKRO İKTİSAT I. Dr. Sanlı ATEŞ
MİKRO İKTİSAT I Dr. Sanlı ATEŞ 1 TALEP TEORİSİ 2 Talep teorisi, talebi etkileyen çeşitli faktörlerin belirlenmesini amaçlar. Talep, çok çeşitli faktörlerce eş anlı olarak belirlenir : Malın kendi fiyatı
DetaylıOPTIMIZASYON Bir Değişkenli Fonksiyonların Maksimizasyonu...2
OPTIMIZASYON.... Bir Değişkenli Fonksiyonların Maksimizasyonu.... Türev...3.. Bir noktadaki türevin değeri...4.. Maksimum için Birinci Derece Koşulu...4.3. İkinci Derece Koşulu...5.4. Türev Kuralları...5
DetaylıTarım Ekonomisi ve İşletmeciliği
Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Doç.Dr.Tufan BAL 2.Bölüm Tarım Ekonomisi ve Politikası II Not: Bu sunuların hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.İ.Hakkı İnan ın Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Kitabından
Detaylı2015 2016 BAHAR YARIYILI İKTİSADİ MATEMATİK VİZE SORU VE CEVAPLARI 1) Bir mala ait arz ve talep fonksiyonları aşağıdaki gibidir:
2015 2016 BAHAR YARIYILI İKTİSADİ MATEMATİK VİZE SORU VE CEVAPLARI 1) Bir mala ait arz ve talep fonksiyonları aşağıdaki gibidir: a) Bu malın arz ve talep denklemlerinin grafiklerini çiziniz (5 puan) (DÖÇ.1-).
DetaylıPARA, FAİZ VE MİLLİ GELİR: IS-LM MODELİ
PARA, FAİZ VE MİLLİ GELİR: IS-LM MODELİ Bu ünite tamamlandığında; Alternatif yöntemleri kullanarak IS eğrisini elde edebileceğiz IS eğrisinin eğiminin hangi faktörlere bağlı olduğunu ifade edebileceğiz
Detaylıfonksiyonunun [-1,1] arasındaki grafiği hesaba katılırsa bulunan sonucun
. UŞAK FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ ANALİZ II FİNAL SORULARI ÇÖZÜMLERİ d belirli integralinin aşağıdaki çözümünün doğru olup olmadığını belirtiniz. Eğer çözüm yanlış ise sebebini açıklayınız.
DetaylıKAMU YÖNETİMİ LİSANS PROGRAMI
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ KAMU YÖNETİMİ LİSANS PROGRAMI MİKRO İKTİSAT DOÇ. DR. YÜKSEL BAYRAKTAR MALİYETLER 7. Kısa ve Uzun Dönem Firma Maliyetleri 7.1. Kısa Dönem Firma Maliyetleri
DetaylıB. Sermaye stoğunun durağan durum değerini bulunuz. C. Bu ekonomi için altın kural sermaye stoğu ne kadardır?
A.Ü. SBE 2015-2016 Bahar Dönemi Makro İktisat - II Çalışma Soruları - 2 1. Nüfus artışı veya teknolojik ilerlemenin olmadığı Solow Modeli nde bazı parametreler şu şekilde olsun: s = 0.2(tasarruf oranı)
Detaylıİleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret
DetaylıÇALIŞMA SORULARI TOPLAM TALEP I: MAL-HİZMET (IS) VE PARA (LM) PİYASALARI
ÇALIŞMA SORULARI TOPLAM TALEP I: MAL-HİZMET (IS) VE PARA (LM) PİYASALARI 1. John Maynard Keynes e göre, konjonktürün daralma dönemlerinde görülen düşük gelir ve yüksek işsizliğin nedeni aşağıdakilerden
Detaylıgerçekleşen harcamanın mal ve hizmet çıktısına eşit olmasının gerekmemesidir
BÖLÜM 5 Açık Ekonomi Açık Ekonomi Önceki bölümlerde kapalı ekonomi varsayımı yaptık Bu varsayımı terk ediyoruz çünkü ekonomilerin çoğu dışa açıktır. Kapalı ve açık ekonomiler arasındaki fark açık ekonomide
Detaylı4. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN
4. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM Yazan SAYIN SAN SAN / İKTİSADİ MATEMATİK / 2 B.3.2. Taban Fiyat Uygulaması Devletin bir malın piyasasında oluşan denge fiyatına müdahalesi,
DetaylıTablo 1 Fiyat Talep Miktarı Arz Miktarı A 0 200 0 B 0,10 160 0 C 0,20 120 40 D 0,30 80 80 E 0,40 40 120 F 0,50 0 160
İKTİSADA GİRİŞ-I ÇALIŞMA SORULARI-6 ESNEKLİK: ARZ TALEP ESNEKLİĞİ 1. Mavi Jeans, jean fiyatlarını 90TL den 75 TL ye indirdiğinde, satışlar 1000 birimden 1200 birime çıkmaktadır. Bu durumda Mavi Jeans talebinin
DetaylıMaltepe Üniversitesi [İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi] [MAT 151 Genel Matematik I] 2013-2014 Güz Yarıyılı Final Soruları
Öğrenci Numarası: Adı Soyadı: Bölümü: 1) Bütçe artarsa üretim artar ve Üretim artarsa toplam gelir artar bileşik önermelerinin doğru olduğu bilindiğine göre aşağıdaki bileşik önermelerden hangisi doğrudur.
Detaylı9. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN
9. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM Yazan SAYIN SAN SAN / İKTİSADİ MATEMATİK / 2 A.8. TAM REKABET PİYASALARI A.8.1. Temel Varsayımları Atomisite Koşulu: Piyasada alıcı ve satıcılar,
DetaylıMATRİS İŞLEMLER LEMLERİ
MTRİS İŞLEMLER LEMLERİ Temel matris işlemlerinin doğrudan matematik açılımını 2 yapmadan önce, bir eşanlı denklem sisteminin matris işlemleri kullanılarak nasıl daha kolay ve sistematik bir çözüm verdiğini,
DetaylıFİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ
FİYATLAR GENEL DÜZEYİ VE MİLLİ GELİR DENGESİ Bu bölümde Fiyatlar genel düzeyi (Fgd) ile MG dengesi arasındaki ilişkiler incelenecek. Mg dengesi; Toplam talep ile toplam arzın kesiştiği noktada bulunacaktır.
DetaylıİKTİSAT BİLİMİ VE İKTİSATTAKİ TEMEL KAVRAMLAR
İÇİNDEKİLER Önsöz BİRİNCİ BÖLÜM İKTİSAT BİLİMİ VE İKTİSATTAKİ TEMEL KAVRAMLAR 1.1.İktisat Bilimi 1.2.İktisadi Kavramlar 1.2.1.İhtiyaçlar 1.2.2.Mal ve Hizmetler 1.2.3.Üretim 1.2.4.Fayda, Değer ve Fiyat
DetaylıGRAFİK ÇİZİMİ VE UYGULAMALARI 2
GRAFİK ÇİZİMİ VE UYGULAMALARI 2 1. Verinin Grafikle Gösterilmesi 2 1.1. İki Değişkenli Grafikler 3 1.1.1. Serpilme Diyagramı 4 1.1.2. Zaman Serisi Grafikleri 5 1.1.3. İktisadi Modellerde Kullanılan Grafikler
Detaylı15.010/15.011 Ara Sınav Çözümleri, 2004
15.010/15.011 Ara Sınav Çözümleri, 2004 1a) Yanlış. $ AC (Ortlama maliyet), MC (Marjinal Maliyet) Eğer ortalama maliyet düşüyorsa marjinal maliyet ortalama maliyetten daha azdır fakat marjinal maliyet
DetaylıSORU SETİ 10 MALİYET TEORİSİ - UZUN DÖNEM MALİYETLER VE TAM REKABET PİYASASINDA ÇIKTI KARARLARI - TEKEL
SORU SETİ 10 MALİYET TEORİSİ - UZUN DÖNEM MALİYETLER VE TAM REKABET PİYASASINDA ÇIKTI KARARLARI - TEKEL Problem 1 (KMS-2001) Bir endüstride iktisadi kârın varlığı, aşağıdakilerden hangisini gösterir? A)
Detaylı2. REGRESYON ANALİZİNİN TEMEL KAVRAMLARI Tanım
2. REGRESYON ANALİZİNİN TEMEL KAVRAMLARI 2.1. Tanım Regresyon analizi, bir değişkenin başka bir veya daha fazla değişkene olan bağımlılığını inceler. Amaç, bağımlı değişkenin kitle ortalamasını, açıklayıcı
DetaylıGENEL EKONOMİ DERS NOTLARI
GENEL EKONOMİ DERS NOTLARI 3. BÖLÜM Öğr. Gör. Hakan ERYÜZLÜ Kıtlık, Tercih ve Fırsat Maliyeti Fırsat maliyeti, bir tercihi uygularken vazgeçilen başka bir tercihtir. Örneğin, bir lokantada mevcut iki menüden
Detaylı2001 KPSS 1. Aşağıdakilerden hangisi A malının talep eğrisinin sola doğru kaymasına neden olur?
2001 KPSS 1. Aşağıdakilerden hangisi A malının talep eğrisinin sola doğru kaymasına neden olur? A) A malını tüketen insanların sayısının artmasına yol açan bir nüfus artışı B) A normal bir mal ise, tüketici
Detaylıeğim Örnek: Koordinat sisteminde bulunan AB doğru parçasının
eğim Doğrunun eğimi Eğim konusunu koordinat sistemine ve doğrunun eğimine taşımadan önce kareli zemindeki doğru parçalarının eğimini bulmaya çalışalım. Koordinat sisteminde bulunan AB doğru parçasının
Detaylı6. Tüketici Davranışları ve Seçimleri 6.1. Tüketici Kuramına Giriş 6.2. Tüketici Dengesi. Ders içeriği (6. Hafta)
6. Tüketici Davranışları ve Seçimleri 6.1. Tüketici Kuramına Giriş 6.2. Tüketici Dengesi Ders içeriği (6. Hafta) Tüketici Dengesi Kardinal fayda kuramını savunan ekonomistler: mal ve hizmetlerin faydası
DetaylıKONU 4: DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODELİ İÇİN ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ I
KONU 4: DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODELİ İÇİN ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ I 4.1. Dışbükeylik ve Uç Nokta Bir d.p.p. de model kısıtlarını aynı anda sağlayan X X X karar değişkenleri... n vektörüne çözüm denir. Eğer bu
Detaylı2. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM. Yazan SAYIN SAN
2. HAFTA DERS NOTLARI İKTİSADİ MATEMATİK MİKRO EKONOMİK YAKLAŞIM Yazan SAYIN SAN SAN / İKTİSADİ MATEMATİK / 2 C.1.2. Piyasa Talep Fonksiyonu Bireysel talep fonksiyonlarının toplanması ile bir mala ait
Detaylı[AI= Aggregate Income (Toplam Gelir); AE: Aggregate Expenditure (Toplam Harcama)]
88 BÖLÜM 5: TOPLAM GELİR-TOPLAM HARCAMA MODELİ (KEYNESYEN MODEL) Bölüm 4 te Toplam Talep-Toplam Arz modelini (AD-AS modeli) inceledik. Bölüm 5 te ise Toplam Gelir-Toplam Harcama modelini (AI-AE modeli)
Detaylı13. 2x y + z = 3 E) 1. (Cevap B) 14. Dikdörtgen biçimindeki bir tarlanın boyu 10 metre, eni 5 metre. Çözüm Yayınları
Doğrusal Denklem Sistemlerinin Çözümleri BÖLÜM 04 Test 0. y = y = 6 denklem sisteminin çözüm kümesi aşağıdakilerden A) {(, 4)} B) {(, )} C) {(, 4)} D) {( 4, )} E) {(, )}./ y = / y = 6 5 = 5 = = için y
DetaylıİNTEGRAL İŞLEMLER LEMLERİ
İKTİSADİ DİNAMİKLİK K VE İNTEGRAL İŞLEMLER LEMLERİ 2 İktisat biliminde dinamiklik kavramı, değişkenlerin değişim süreçlerini, dengeye geliş ya da uzaklaşmalarını içeren bir analiz tipidir. Daha önce karşılaştırmalı
Detaylı2. BÖLÜM: TEKNOLOJİ ve MALİYET
Mikroiktisat Ders Notları Nazım K. Ekinci 1 2. BÖLÜM: TEKNOLOJİ ve MALİYET Bu bölümde üretici diyeceğimiz karar biriminin teknolojik kısıtlarını ortaya koyacağız. Teknolojik kısıdı genel olarak tanımladıktan
DetaylıANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI. Analiz. Cilt 2. Ünite 8-14
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI Analiz Cilt 2 Ünite 8-14 T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI NO: 1082 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINLARI NO: 600
DetaylıKarşılaştırmalı Durağan Analiz ve Türev kavramı. 6. Bölüm :Alpha Chiang,Matematiksel İktisadın Temel Yöntemleri
Karşılaştırmalı Durağan Analiz ve Türev kavramı 6. Bölüm :Alpha Chiang,Matematiksel İktisadın Temel Yöntemleri 1 Karşılaştırmalı durağan analiz 6. Karşılaştırmalı Durağanlıklar ve Türev Kavramı 6.1 doğası
DetaylıMİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-8 TÜKETİCİ TEORİSİ TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI VE DENGESİ
MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-8 TÜKETİCİ TEORİSİ TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI VE DENGESİ 1. Çeşitli mal veya hizmetlerin insan ihtiyaçlarını karşılama özelliğine ne ad verilir? A) Fayda B) Değer C) Util D) Refah
DetaylıÇok değişkenli fonksiyonlar. Maksimum- Minimum
66 Bölüm 6 Ders 06 Çok değişkenli fonksiyonlar. Maksimum- Minimum 6.1 Çözümler:Alıştırmalar 06 Prof.Dr.Haydar Eş Prof.Dr.Timur Karaçay Ön Bilgi: z = f (x, y) fonksiyonu 3-boyutlu uzayda bir yüzeyin denklemidir.
DetaylıİKTİSADA GİRİŞ - 1. Ünite 4: Tüketici ve Üretici Tercihlerinin Temelleri.
Giriş Temel ekonomik birimler olan tüketici ve üretici için benzer kavram ve kurallar kullanılır. Tüketici için fayda ve fiyat kavramları önemli iken üretici için hasıla kâr ve maliyet kavramları önemlidir.
Detaylı8. HOMOMORFİZMALAR VE İZOMORFİZMALAR
8. HOMOMORFİZMALAR VE İZOMORFİZMALAR Şimdiye kadar bir gruptan diğer bir gruba tanımlı olan fonksiyonlarla ilgilenmedik. Bu bölüme aşağıdaki tanımla başlayalım. Tanım 8.1: G, ve H, iki grup ve f : G H
DetaylıÜNİTE 4: FAİZ ORANLARININ YAPISI
ÜNİTE 4: FAİZ ORANLARININ YAPISI Faiz oranlarının yapısı; Menkul kıymetlerin sahip olduğu risk, Likidite özelliği, Vergilendirme durumu ve Vade farklarının faiz oranlarını nasıl etkilediğidir. FAİZ ORANLARININ
DetaylıBölüm 13: Yapı, Yönetim, Performans, ve Piyasa Analizi 2. Sağlık Ekonomisi
Bölüm 13: Yapı, Yönetim, Performans, ve Piyasa Analizi 2 Sağlık Ekonomisi 1 Tam rekabetçi piyasa özelliklerini kısaca hatırlayalım: Çok sayıda alıcı/satıcı. Homojen ürün. Giriş ve çıkışlar serbest. Tam
Detaylı25. f: R { 4} R 28. ( ) 3 2 ( ) 26. a ve b reel sayılar olmak üzere, 27. ( ) eğrisinin dönüm noktasının ordinatı 10 olduğuna göre, m kaçtır?
. f: R { 4} R, > ise ( ) 4 f =, ise 6 8. ( ) f = 6 + m + 4 eğrisinin dönüm noktasının ordinatı olduğuna göre, m kaçtır? ) 7 ) 8 ) 9 ) E) fonksiyonu aşağıdaki değerlerinin hangisinde süreksizdir? ) ) )
DetaylıBAHAR DÖNEMİ MAKRO İKTİSAT 2 DERSİ KISA SINAV SORU VE CEVAPLARI
2015-2016 BAHAR DÖNEMİ MAKRO İKTİSAT 2 DERSİ KISA SINAV SORU VE CEVAPLARI 1. Toplam Talep (AD) doğrusunun eğimi hangi faktörler tarafından ve nasıl belirlenmektedir? Açıklayınız. (07.03.2016; 09.00) 2.
DetaylıIS LM MODELİ ÇALIŞMA SORULARI
IS LM MODELİ ÇALIŞMA SORULARI Soru KPSS 2001 Otonom tüketim harcamalarının artması aşağıdakilerin hangisine neden olur? a) Denge üretim düzeyinin artmasına, LM eğrisinin sağa doğru kaymasına b) Denge üretim
DetaylıYönetimsel Iktisat Final
Yönetimsel Iktisat Final 1) Aşağıdakilerden hangisi tamamlayıcı mal grubuna girer? a) kahve için: süt süt tozu b) beyaz peynir kaşar peynir c) Diş Fırçası Macun d)çay Kahve 2) Talepte bir artış, arzda
DetaylıINM 308 Zemin Mekaniği
Hafta_3 INM 308 Zemin Mekaniği Zeminlerde Kayma Direnci Kavramı, Yenilme Teorileri Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN inankeskin@karabuk.edu.tr, inankeskin@gmail.com www.inankeskin.com ZEMİN MEKANİĞİ Haftalık Konular
Detaylı1. Açık Bir Ekonomide Denge Çıktı (Gelir)
DERS NOTU 4 TOPLAM HARCAMALAR VE DENGE ÇIKTI (3) Dersin içeriği:. AÇIK BİR EKONOMİDE DENGE ÇIKTI (GELİR)... A. DENGE İÇİN SIZINTILAR/ENJEKSİYONLAR YAKLAŞIMI... 5 B. DEVLET HARCAMALARI ÇARPANI... 7 C. DIŞ
DetaylıSORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA
SORU SETİ 11 MİKTAR TEORİSİ TOPLAM ARZ VE TALEP ENFLASYON KLASİK VE KEYNEZYEN YAKLAŞIMLAR PARA Problem 1 (KMS-2001) Kısa dönem toplam arz eğrisinin pozitif eğimli olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Detaylı