NWSA-Social Sciences Received: May 2013 NWSA ID: C0117 Accepted: October 2013 E-Journal of New World Sciences Academy

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "NWSA-Social Sciences Received: May 2013 NWSA ID: 2013.8.4.3C0117 Accepted: October 2013 E-Journal of New World Sciences Academy"

Transkript

1 ISSN: 306-3/ Saus : Orgnal Sudy NWSA-Socal Scences Receved: May 203 NWSA ID: C07 Acceped: Ocober 203 E-Journal of New World Scences Acadey Burak Çaurdan Paukkale Unversy bcaurdan@pau.edu.r Denzl-Turkey hp://dx.do.org/0.2739/nwsa c07 TÜRKİYE DE DÖNEMİ İÇİN İHRACAT İTHALAT VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ ÖZET Türkye ekonos le lgl olarak hraca hala ve ekonok büyüe oranı arasındak nedensellk lşks farklı döneler çn değşk ver se ve eolarla araşırılışır. Konu bu çalışada daha farklı br ver se kullanııyla ve döne kapsayarak ncelenekedr. Değşkenler arasında eş büünleşe lşks olup oladığının es edles aacıyla Johansen Eşbüünleşe Tes ve nedensellk lşklern oraya koya bakıından da uygulaa kolaylığı sağlayan Granger (969) nedensellk es kullanılışır. Tesler çn gereken İhraca İhala ve Reel GSYİH büyüe oranlarına lşkn ver se se web sesnden elde edlşr ve 999:2-203: dönene a çeyrek yıllık verler üzernden (56 gözle le) değerlendre yapılakadır. Araşırada aprk bulgular Türkye de söz konusu dönede hracaın halaa büyüenn de hracaa dayalı olduğuna şare eekedr. Buradan harekele büyüe çn hraca hraca çn hala gerekllğ ve dolayısıyla da büyüenn aynı zaanda br hala fonksyonu olduğu görülekedr. Bu bulgudan da br nedensellk döngüsü oluşuğu sonucuna ulaşılakadır. Anahar Keleler: İhala İhraca Ekonok Büyüe Eşbüünleşe Analz Grenger Nedensellk Tes THE CAUSALITY BETWEEN EXPORT IMPORT AND ECONOMIC GROWTH IN TURKEY FOR THE PERIOD OF ABSTRACT Concernng he Turksh econoy causaly beween expors pors and econoc growh were nvesgaed hrough dfferen daa ses and ehods for dfferen perods. Subjec of he curren sudy and he use of dfferen daa se coverng he perod analyzed. In hs sudy he sae opc s exaned by he usage of dfferen daa se and perod unlke he ohers. In order o expose wheher here s co-negraon relaonshp beween he varables "Johansen Conegraon Tes" and for he causal relaons beween econoc varables he Granger (969) causaly es whch eases he applcaon was used n he sudy. The daa se whch s requred for he ess and relaed wh he Expor Ipor and real GDP growh raes was obaned fro he webse and quarerly daa for he perod of 999:2-203: (56 observaon) was assessed. In he sudy for he sad perod he eprcal fndngs ndcae ha expors were based upon pors and he growh was based upon he expors n Turkey. Thereby s exposed ha econoc growh requres expor expor requres por and hus econoc growh also appears o be an por funcon. Fnally hrough hs fndng s concluded ha a causaly loop occurred. Keywords: Ipor Expor Econoc Growh Co-Inegraon Analyss Granger-Causaly Tess

2 NWSA-Socal Scences 3C07 8 (4) GİRİŞ (INTRODUCTION) Ekono çevrelernn yakından lglendğ önel hususlardan brs ekonok büyüenn dış care dış caren de büyüey nasıl ekledğ ya da ekleyp ekleedğ dr. Ekonok büyüe çok kısa bçde br ülkede opla yurç üre hacnn (GSYİH nın) genşlees bçnde anılanablr. Ekonok büyüenn k ana kaynağından brs üre fakörler sokundak arışlar dğer de eknolojk gelşedr. Ekonok büyüe br ülkedek üre üke ve dolayısıyla ks arasındak farkı yansıan dış care ekler. Aslında büyüe le dış care arasındak lşkler k yönlüdür: Büyüe dış care dış care de büyüey ekler. 2 Böyle br ekleşn varlığı ve boyuları hakkında dünyada çok yoğun erak ve araşıra evcuur. Türkye de de bu konuda çok yoğun araşıralar yapılagelekedr. Özellkle 200 fnansal krz sonrası Türkye ekonosndek gelşeler önele ele alınarak ncelenekedr. Söz konusu krzn heen akabnde ekonode önce hızlı br gerlee sonucu eks büyüe eydana gelş olası 3 ancak sonrasında önel büyüeler elde edlerek (2008 dünya fnansal krz döne dışında) dünya ekonoler arasında ön sıralarda yer alası 4 konuya lgy arırışır. Ayrıca bu süreçe dış care hacnde yüksek arışlar ve faka halaın hracaan daha fazla arası ödeeler blançosu dış care hesabında ve car şleler dengesnde negaf ek yaraışır. 5 Bu duru sonucu konu ekonoslern ekono yönelernn ve fnans çevrelernn önel günde addeler arasına grerek Türkye ekonosnde dış care le büyüe arasındak lşknn daha ekn ncelenes gereğne vesle oluşur. Türkye ekonosyle lgl olarak bu konuda yapılan uhelf zaanlardak araşıralar farklı bakış farklı döneler farklı ver se ve eolarla gerçekleşrlşr. Bu çalışa da söz konusu lşky hraca hala ve ekonok büyüe oranı arasındak nedensellk lşksn araşırayı aaçlaakadır ancak araşıra dğer çalışalardan daha farklı br ver se kullanıı ve döne kapsayarak yapılakadır. 2. ÇALIŞMANIN ÖNEMİ (RESEARCH SIGNIFICANCE) Bu çalışa 5 bölüden oluşakadır.. Bölü olan Grş Bölüünü akben 2. Bölü k kısıdan oluşakadır. İlk kısıda çalışanın öne vurgulanaka olup knc kısıda se leraür araasının öze akarılakadır. 3. Bölü de k kısıdan oluşakadır. Brnc kısıda anılayıcı saskler le ver se yer alırken knc kısıda ekonoerk eodoloj anılanakadır. Çalışanın 4. Bölüünde aprk sonuçlarla bulgulara yer verlşr. Sonuç ve Önerler bölüü 5. ve son bölüü oluşuraka ve nha değerlendreler le önerler çerekedr. Leraür nceleesnde araşıracıların kullandıkları ver selerne ve dönelere bağlı olarak ve uyguladıkları eolar sonucu farklı bulgulara ulaşıkları görülekedr. Her ne kadar çoğunlukla hala hraca ve ekonok büyüe arasında nedensellk lşks olduğu yönünde sonuçlar elde edlse de bazı araşıracıların bunun aksne görüş oraya koyakadırlar. Bu çalışa ncelen döne çn dğerler çalışalardan farklı ver se ve ver kaynağını ele alası Bkz. hp://alanyaderg.akdenz.edu.r/_dnak/64/308.pdf ; hps://dosya.sakarya.edu.r/.../203/.../ _7_bolu sunu.p. 2 Bkz hp://alanyaderg.akdenz.edu.r/_dnak/64/308.pdf. 3 Bkz. 4 Bkz hp:// 5 Bkz hp:// 84

3 NWSA-Socal Scences 3C07 8 (4) yanında ve özellkle Türkye nn 999 yılında aldığı kararla 2000 yılında uygulaaya koyduğu dövz kuru belrlee odel necesnde yaşadığı fnansal krz akp eden ve günüüze kadar uzanan özel br döne rdelyor olası bakıından öneseneldr. Söz konusu dönede Türkye de akroekonok eorlere zı olablecek bazı gelşeler yaşanışır. Dış care hac hraca ve halaa yön veren dövz kuru sevyelernn pozf veya negaf yönlü olasına bağlı olaksızın 200 yılı sonrası2008 dünya genel fnansal krzne kadar sürekl arış göserşr. TL nn yabancı paralar karşısında değerlendğ ve 2008 yıllarında dah 6 öngörülebleceğn aksne br gelşeyle Türkye nn hracaında halaında ve berabernde ekonok büyüesnde eşanlı arış oluşur yılından baren br arafan doların sürekl olarak gerledğ dğer arafan da yerl grd alyelernn önel oranda arığı br dönede hracaın önel düzeyde arables hayl lgnçr. Söz konusu dönede Türkye hracaının çoğunlukla Euro cnsnden yapılış olası dolayısıyla ABD Doları le Euro çapraz kur değşler yan Euro nun ABD Dolarına karşı yüksek değer kazanası eks ve ödeeler blançosunda ABD Doları cnsnden kaydedlyor olası belk de bunu açıklayablek çn oldukça anlalı olablr k bu hususa araşıralar da evcuur. Ancak yukarıda belrlen eşanlı arışı daha y anlayablek çn bu paraerelern brbrler arasındak nedensellk lşksnn ncelenes gereğ konu başlığıızın nedenn çalışaızın aaç ve önen oraya koyakadır. 3. LİTERATÜR ÖZETİ (SUMMARY OF THE LITERATURE) İlgl alandak leraürde ekonok büyüe oranı hraca ve hala arasındak nedensellk lşksn nceleyen ancak farklı özellkler çererek gerçekleşrlş çok sayıda araşıra evcuur. Bu araşıralar çok farklı başlıklar alında ele alınış olsa da bunların bu çalışayla yakından lgl oldukları söyleneblr. Leraürde yer alan çalışaları Dış Tcare Dengeler le Büyüe arasındak lşk Reel Dövz kuru hraca- GSYH lşks Dış Tcare Hadler le Ekonok Büyüe arasında nedensellk lşks Alın Sok u ve Alın hracaının dış care dengesne ve ekonok büyüeye eks Büyüe le hraca arasındak nedensellk lşks Dış Tcare le Ekono Polkaları arasındak lşk İhalaa dayalı İhraca ve Büyüe lşks Büyüe ve dış care dğer bleşenlerle ele alan sar başlıklar halnde sınıflandırablrz. Türkye ekonosnde dış care hadlernden kaynaklanan ve süregden br car açık sorunu düşüncesyle Okar ve Dalyancı nın (202) 2004:0-20: döne çn br araşıra yapış olduğunu görekeyz. Çalışanın sonucunda uzun dönede dış care hadlernden car şleler dengesne doğru br lşk bulgusuna ulaşışlardır. Dış care hadlernde yapılacak yleşre le bu açığın uzun dönede he car şleler dengesnn he de ekonok büyüenn olulu ekleneceğ görüşünü oraya koyakadırlar. Car şleler denges le büyüe arasındak lşknn araşırası çn Telaar ve Terz (2009) farklı br döne (99:4-2005:4) ele alışlar ve büyüe oranından car şleler dengesne doğru 6 Bkz.hp:// 85

4 NWSA-Socal Scences 3C07 8 (4) ek yönlü br nedensellğn olduğu ancak car şleler dengesnden büyüeye doğru br lşk oladığı sonucuna ulaşışlardır. Bu alanda Blgn ve Şahbaz (2009) arafından yapılan çalışa se her ne kadar hracaa dayalı büyüe hpoezn es eeye dönük olsa da hracaın br car şleler hesabı olasından öürü aynı sınıflaada yer alakadır. Çalışa Johansen eş büünleşe analzn Granger nedensellk esler le Toda ve Yaaoo (995) arafından anılanan dönüşürülüş Wald (MWALD) eslern çerekedr. Çalışada ncelenen döne çn Türkye'de hracaa dayalı br büyüe olduğu sonucuna varılışır. 2005:-20: döne çn hraca hala sanay üre endeks ve reel dövz kuru arasındak lşkler rdeleyen Özcan ve Özçeleb (203) hraca arışının Türkye de ekonok büyüeye ve kazandıran önel br unsur olduğunu oraya koyarken hracaa dayalı büyüe hpoezn doğrulaakadır dönen nceleyen Özer ve Erdoğan (2006) hracaan ekonok büyüeye ve halaa ve halaan ekonok büyüeye doğru br lşknn ve Türkye'de hraca öncelkl büyüe hpoeznn geçerl olduğunu oraya koyuşlardır. Türkye'de büyüe polkası 980 yılı öncesnde hal kaesne dayalı ken 980 sonrası hracaa yönelk polkaya geçlşr k bu duruda dönende k farklı büyüe polkası uygulanışır. Saaçoğlu ve Karaca da (2004) bu nedenle çalışalarında hraca le büyüe arasındak nedensellk lşksn ve döneler çn ayrı ayrı araşırakadırlar. Araşıra sonucunda dönenn büününde büyüeye dayalı hraca dönende herhang br lşk söz konusu olazken dönende hracaa dayalı büyüe bulgusuna ulaşışlardır. Tez (200) reel hraca ve ekonok büyüe arasındak nedensellk lşksn döne çn nceleşr. Bulgulara göre hracaa dayalı büyüe hpoez kısa döne çn deseklenezken uzun döne çn deseklenekedr. İhracaa dayalı büyüe hpoez Sandalcılar (202) ın BRIC ülkeler çn yapığı çalışada da ey edlekedr. Dğer arafan Ağayev (20) on k esk Sovyeler Brlğ üyes geçş ekonos çn yapığı araşırada kısa ve uzun dönede ekonok büyüeden hraca arışına doğru br lşk olduğunu dolayısıyla hraca arışının ekonok büyüeye neden oladığını yan bu ülkeler çn hracaa dayalı büyüe hpoeznn geçerl oladığı belrekedr. Dış care le büyüe arasındak nedensellk lşks br de beşer seraye le boyulandırılarak döne çn Şşek ve Kadılar (200) arafından analz edlşr. Sonuçlar reel hraca ve beşer serayenn uzun dönede reel GSYH üzernde pozf ekye sahp olduğunu fade eekedr. Necede beşer serayeye yapılan yaırıların büyüeye eksnn hracaa dayalı büyüe hpoezn ve çsel büyüe eorsn deseklendğn göserekedr. Beşer seraye br de Nşancı (2005) arafından ele alınarak döne çn çalışılış ve ll gelr; dış care; sab seraye yaırıları ve beşer seraye soku arasındak nedensellk lşks araşırılışır. Önce ( ) sonra ( ) döne çn analz yapılış olup dönen büününde hraca ve ll gelr arasında ek yönlü beşer seraye; hala; sab seraye yaırıları arasında çf yönlü br lşk esp söz konusudur dönende se değşkenler arasında karşılıklı olarak daha belrgn pozf ekleşler görülüşür. Gern ve dğerler (2006) döne çn yapıkları çalışada hracaın ekonok büyüe üzernde yukarıdakne benzer şeklde anlalı ve olulu ek yapığını ve faka Türkye ekonosnde hracaa dayalı büyüe süreçlernn halaan 86

5 NWSA-Socal Scences 3C07 8 (4) kaynaklandığını belrekedrler. Uçak ve Arısoy da (20) 980 sonrası döne çn halaa dayalı verlk büyüesn ve dolayısıyla halaın ekonok büyüeye ekl olduğunu göserekedr. Yardıcı ve Uysal ın döne çn yapığı nceleede de Türkye'de hala çn uygulanan polkaların ve polka yayılıının ekonok büyüede dğer unsurlardan daha fazla ekn olduğu esp yapılışır. Dış care hacler le büyüe arasındak uzun dönel lşky ( ) döne çn araşıran Akgün 8 lşknn pozf yönde olduğunu belrleşr. Tuncer (2002) Türkye'de üçer aylık verler üzernden yapığı araşırada 980 sonrasındak 20 yıllık dönede hraca; hala; yaırılar ve GSYİH arasında GSYİH'dan hracaa doğru güçlü br nedensellk lşksnn varlığını dolayısıyla söz konusu dönede halaın büyüe üzernde ana eken olduğunu vurgulaakadır döne çn hraca hala ve ekonok büyüe arasındak nedensellk analz yapan Akaş(2009) önce kısa dönede hala hraca ve ekonok büyüe arasında k yönlü nedensellk lşks buluşur. Ancak uzun dönede hraca le hala arasında karşılıklı br yönlene olasına karşın hracaan ve halaan büyüeye doğru br nedensellk lşks oladığı sonucuna varışır k burada dğer çalışaların çoğuna ers düşekedr. Dğer arafan konuyu halaın sanay üre üzerne eksn farklı br yönele (Spekral Analz) 985: : 05 döne çn ele alarak nceleyen Taşan (200) halaan sanay ürene ve sanay ürenden de hracaa doğru br nedensellk olduğu espnde bulunarak aykırılığı braz daha ne oraya çıkarakadır. Türkye ekonosn konu bağlaında ele alak çn ncelee peryodu genşleldğnde 980 önces ve sonrası olak üzere k kısı a ayırarak nceleek ükündür. Ancak bu ayırı yapıldığında ç çe geçen dönelern ncelee konusu halne geldğn de görek ükün olacakır. Nek Uzay ın (997) döne çn yapığı çalışa böyle br duruu kısen sahneleekedr. Dğerlernn aksne burada Türkye'de büyüey belrleyen en önel fakörün seraye brk olduğuna şare edlekedr. Ayrıca hraca arışının büyüe üzerne ekl oladığı görüşü Akaş (2009) bulgusunu desekleekedr. İncelenen döne özellkle 24 Ocak 980 kararlarının yan hracaa dayalı gelşelern henüz a anlaıyla yaşanadığı br zaan dlne referanslıdır. Yan döne ç alebn yoğun olduğu ve ekonok darboğazların yoğunlukla yaşandığı br dönedr. Belk de bu nedenle verler a anılayıcı olaaakadır. Bu negaf bulgunun heen sonrasına ekabül eden ve 24 Ocak 980 kararlarının eksnn daha zyade görüldüğü döne ( ) kapsayan Derhan (2005) arafından yapılan araşıra hracaın büyüeye ekl olduğunu göserekedr. 980 önces uygulanan hal kaec sanayleşe sraejsnn erk edlerek yerne hracaa dayalı büyüe sraejsnn bensenes le brlke hraca arışının Türkye ekono büyües üzerne eksnn olup oladığının belrlenes aacına yönelk olarak Erdoğan (2006) arafından yapılan araşırada ( ) döne 980 önces ve sonrası dönelerle brlke büün olarak analz edlşr. Analz sonucunda ncelenen dönede %5 anlalılık düzeynde büyüeden hracaa doğru ek araflı %0 anlalılık düzeynde se çf yönlü br nedensellk lşks bulunuşur. Leraürdek dğer araşıralar ncelendğnde Gül ve Kaacı nın (202) ve döneler çn yapığı 7 hp:// 8 hp:// 87

6 NWSA-Socal Scences 3C07 8 (4) çalışada gelşş ve gelşeke olan ülkelerde büyüeden halaa ve hracaa doğru br nedensellk lşks bulunaadığını ancak hala ve hracaan büyüeye doğru br nedensellk lşksn esp eğn görekeyz. Yan büyüenn br hala fonksyonu olduğu görüşündedrler k bu çalışa sonucunu desekleekedr. Yne Yıldız ve Berber (202) halaın GSYİH ya ek oluşurduğunu dolayısıyla ncelenen dönende gerçekleşen büyüenn halaa dayalı büyüe olduğunu göserekedr. İhracaın halaa bağılılığı üzerne br araşıra da arası çn Yenürk 9 arafından yapılış ve bu dönede hracaın halaa bağılılığında arış olduğu espnde bulunuşur. Bugün Türkye'nn en önel ekonok sorununun car şleler açığı olduğunu dle geren Öz (20) car şleler açığının eelde dış care açığından kaynaklandığını reel dövz kuru le hala arasında karşılıklı br ekleşle brlke hracaan reel dövz kuruna doğru ek yönlü br ekden söz eekedr. Ayrıca halaın hraca üzernde ekl olası TCMB Araşıra ve Para Polkası Genel Müdürlüğü bünyesnde yapılan "Türkye Ekonos çn İhraca Arzı ve İhala Taleb Modeller" başlıklı çalışa eblğnn sonuçları le uyulu olarak anılanakadır. Bu çalışaya göre reel kurdak herhang br değşn dış care denges üzernde eks bulunaakadır. İhala hraca ve reel dövz kuru arasındak lşk 2003:- 20:9 döne çn Yıldırı ve Keskoğlu (202) arafından da çalışılışır. Yukarıda söz edldğne benzer şeklde hraca ve hala arasında karşılıklı ekleş söz konusu olasına rağen dövz kuru le hala ve hraca arasında br nedensellk lşks burada da esp edleşr. Bu sonuca göre dövz kuru dış care ekleede ekn br polka aracı olaaakadır. Br başka başlık konusu olarak konuya lşkn araşıra Akaş ve Dğerler (202) arafından gerçekleşrlşr. Alın hracaında gözlenen hızlı arışın dış care kar ve fya endekslern ekleyp ekleedğ dolayısıyla GSYH ya dönük değş yaraıp yaraadığı konusunu ele alışlar ve araşıraları sonucunda dış care kar ve fya endekslern önel ölçüde ekledğ bulgusuna ulaşışlardır. Ancak 202 yılında alın ne dış alebnn karşılanasında yur ç üren payının çok düşük olduğu ve dolayısıyla alın hracaının GSYİH yıllık büyüesne kakısının sınırlı olduğunu ahn eekedrler. Gül ve Dğerler (203) çalışalarında Doğu Bloğu nun çöküşüyle bağısızlığını kazanış alı Türk Cuhurye ve Türkye Cuhurye nn ülkeler bazında dış careler le büyüeler arasındak lşky es eşlerdr. Yapılan analzler sonucunda uzun dönede hracaan büyüeye doğru nedensellk çf araflı ken halaan büyüeye doğru ek araflıdır ancak kısa döne çn bu sonuç geçerl olaışır. Yardıcıoğlu ve Gülez n (203) alı Türk Cuhurye nde döne çn yapığı araşıradan elde edlen blgye göre de hraca le ekonok büyüe arasında he kısa dönede he de uzun dönede çf yönlü ve pozf olarak eklene bulunakadır. 4. TANIMLAYICI İSTATİSTİKLER (DESCRIPTIVE STATISTICS) Çalışanın bu kısı k başlık alında değerlendrlekedr.. başlık alında Tanılayıcı İsaskler ve Ver Se ve 2. Başlık 9 hp:// 88

7 NWSA-Socal Scences 3C07 8 (4) alında da ekonoerk çalışaların ve değerlendrelern yer aldığı Ekononerk Meodoloj yer alakadır. 4.. Tanılayıcı İsaskler ve Ver Se (Descrpve Sascs of The Seres) Bu çalışada 999:2-203: dönene a çeyrek yıllık verler (56 gözle) kullanılakadır. İhraca hala ve reel GSYİH büyüe oranları web sesnden elde edlekedr. Serlern anılayıcı saskler aşağıda Tablo: de verlşr. Tabloda yer alan DEXPORT : Brnc farkı alınan hraca büyüe oranını DIMPORT : Brnc farkı alınan hala büyüe oranını DGROWTH : Brnc farkı alınan reel GSYİH büyüe oranını fade eekedr. Tablo. Serlern Tanılayıcı İsaskler (Table. Descrpve Sascs of Seres) DEXPORT DGROWTH DIMPORT Mean Medan Maxu Mnu Sd. Dev Skewness Kuross Jarque-Bera Probably Su Su Sq Dev. Observaons Dğer arafan ele alınan örnekle aralığında serlern davranışlarını göseren grafk se aşağıdak gbdr; 20 DEXPORT Şekl. 999:2-203: dönende hraca büyüe oranı. (Fgure. Expor Growh Rae durng he perod of 999:2-203:) 89

8 NWSA-Socal Scences 3C07 8 (4) DIMPORT Şekl :2-203: dönende hala büyüe oranı (Fgure 2. Ipor Growh Rae durng he perod of 999:2-203:) 5 DGROWTH Şekl :2-203: dönende GSYİH büyüe oranı (Fgure 3. GDP Growh Rae durng he perod of 999:2-203:) 4.2. Ekonoerk Meodoloj (Econoerc Mehodology) Bu çalışada hraca hala büyüe oranları ve ekonok büyüe oranı arasındak nedensellk lşksnn araşırılası aaçlanakadır. Bu nedenle lgl değşkenler arasında olası uheel nedensellk lşksnn araşırılası çn Granger (969) nedensellk es kullanılakadır. Granger nedensellk es ekonok değşkenler arasındak nedensellk lşklernn oraya konası açısından sahp olduğu uygulaa kolaylığı nedenyle sıklıkla kullanılakadır. Analzde öncelkl olarak kullanılan değşkenlern durağanlık özellğ göserp göseredğ es edlekedr. Çünkü Granger nedensellk es durağan serlere uygulanablekedr. Granger ve Newbold (974) uzun döne dengesnden sürekl sapalar göseren durağan olayan zaan serlernn sapalı sandar haalar üreğ ve sonlu olayan br varyansa sahp olduğunu ler sürekedrler. Ayrıca bu sakıncaların kullanılan ekonok değşkenlern yapısal özellkler üzernde bozucu eklere yol açableceğn belrekedrler. Bu nedenle nedensellk nceleesne konu olan değşkenlern durağan yapıya sahp olaları gerekekedr. Değşkenlern durağanlık 90

9 NWSA-Socal Scences 3C07 8 (4) analzlernde sıklıkla kullanılan eknk Genşlelş Dckey-Fuller (ADF) es ve Phllps-Peron (PP) esdr. Bu çalışada da hraca büyüe oranı hala büyüe oranı ve ekonok büyüe oranı değşkenlernn durağanlıklarının sağlanasında ADF ve PP br kök eslernden yararlanılakadır. ADF br kök esnde eşlk () ahn edleke ve paraeresnn sask olarak sıfırdan farklı olup oladığı es edlekedr. paraeresnn sask olarak sıfırdan farklı olduğunun kabul edles sernn düzeyde durağan olduğunu göserekedr (Dckey-Fuller 98). k Y 0 Y Y () Eşlk () de Y Y Y 0 sab er deernsk rend k gecke uzunluğunu ve noral dağılıa sahp haa ern göserekedr. Yukarıdak br kök es çalışada kullanılan değşkenlere uygulandığında her br sernn brnc farkı alınarak durağan hale geldğ görülekedr. Bu duruda serler I () özellğ göserekedr. Zaan sers analzlernde sıklıkla karşılaşılan knc aşaa ncelenen değşkenler arasında uzun dönel lşknn sorgulandığı eşbüünleşe esdr. Tek başlarına durağan olayan serlern belrl br büünleş sevyesnde doğrusal brleşlernn durağan olası eşbüünleşe olarak blnekedr. Eşbüünleşe esler aynı dereceden durağan k zaan sersnn uzun dönede brlke hareke edp eedğn analz eder. Bu duruda serler aynı düzeyde durağan hale gelyorsa aralarında uzun dönel br lşknn var olduğu çıkarıına ulaşılablekedr. Çalışada hraca büyüe oranı hala büyüe oranı ve ekonok büyüe oranı değşkenler arasında eş büünleşe lşks olup oladığının es edles aacıyla Johansen (988) ve Johansen-Juselus (990) arafından gelşrlen Johansen Eşbüünleşe Tes kullanılakadır. Serler arasında eşbüünleşenn olası bu serler arasında nedensellk olableceğ anlaına gelr (Granger 988). Çalışada serler arasındak lşknn yönünü analz eek çn Granger (986) ve Engle ve Granger (987) arafından gelşrlen Granger nedensellk es kullanılakadır. Granger nedensellğ aralarında br lşk olup oladığı sorgulanan değşkenler arasındak lşknn varlığını oraya koya ve br lşk varsa bu lşknn yönünü belrleek aacıyla kullanılakadır. Granger nedensellk es aşağıdak denkleler yardııyla yapılakadır. DEXPORT DIMPORT DGROWTH DEXPORT DIMPORT DIMPORT DEXPORT DEXPORT DIMPORT Bu denklelerde sırasıyla; DEXPORT : Brnc farkı alınan hraca büyüe oranını DIMPORT : Brnc farkı alınan hala büyüe oranını DGROWTH : Brnc farkı alınan reel GSYİH büyüe oranını; denklelerde yer alan sab paraereler ve geckel değşkenlere a ahn edlen kasayı değerlern göserekedr. ADF ve PP br kök eslernde 9 DGROWTH DGROWTH DGROWTH (2) 2 (3) 3 (4)

10 NWSA-Socal Scences 3C07 8 (4) durağanlık çn belrlenen gecke sayısı dr. Bu nedenle her br değşken I () olakadır Kullanılacak hpoez esler aşağıdak gb olup F sasğne göre karar verlekedr. H 0 (5) 0 : : H 0 (6) Boşluk hpoeznn kabul edles değşkenler arasında Granger nedensellk lşksnn olaası anlaına gelrken alernaf hpoezn kabul edles değşkenler arasında nedensellk lşksnn var olduğu anlaına gelr. çf yönlü olablr. Bu nedensellk lşks ek yönlü ya da 5. AMPİRİK SONUÇLAR VE BULGULAR (AMPIRIC RESULTS AND FINDINGS) Tablo 2. Br Kök Tes Sonuçları (Table 2. Un Roo Tes Resuls) Değşkenler Düzeyde ADF Tes Brnc Farka ADF Tes 92 Düzeyde PP Tes Brnc Farka PP Tes Sonuç DEXPORT * * I () DIMPORT * * I ( ) DGROWTH * * I ( ) Tablo 3. Johansen Eşbüünleşe Tes Sonuçları (Table 3. Johansen Conegraon Tes Resuls) Boşluk Hpoez H ) Özdeğer İsasğ İz (Trace) İsasğ %5 Anlalılık ( 0 r r r Özdeğer Maksu Öz değer İsasğ İsasğ r r r İz (Trace) sasğ ve aksu özdeğer sasğ %5 anlalılık düzeynde eşbüünleşk üç vekör olduğunu göserekedr. Eşbüünleşe es lneer deernsk sab kısı ve rend çereekedr. Tablo 3 de görüldüğü gb sıfır hpoez rank le fade edlen büünleşk vekör sayısının sıfır ya da den küçük olduğunu sınaakadır. Ayrıca hpoez değşkenler arasında uzun dönel br lşknn oladığını oraya koyakadır. Ancak ablodan da görüldüğü gb bu hpoez %5 anlalılık düzeynde red edlekedr. Aynı şeklde aksu özdeğer sasğne göre de %5 anlalılık düzeynde sıfır hpoez red edlekedr. Buna göre kullanılan hraca büyüe oranı hala büyüe oranı ve reel GSYİH büyüe oranı değşkenler arasında üç ade eşbüünleşk vekör bulunakadır. Ayrıca değşkenler arasında uzun dönel br lşk bulunakadır. Ancak Johansen eşbüünleşe es sonuçları sadece değşkenler arasında uzun dönel br lşknn olup oladığını gösereke ve lşknn yönü hakkında blg sunaakadır. Bu nedenle analzde kullanılan değşkenler çn br dönelk geckede (opu gecke sayısı belrlenrken AIC değernden yararlanılışır) Granger nedensellk es yapılakadır. Elde edlen sonuçlar ablo 4 e sunulakadır.

11 NWSA-Socal Scences 3C07 8 (4) Tablo 4. Granger Nedensellk Tes Sonuçları (Table 4. Granger-Causaly Tes Resuls) Boşluk Hpoez ( H 0 ) F- Karar Sonuç İsasğ DGROWTH DEXPORT un neden değldr (0.883) Kabul Büyüe hracaın neden değldr. DEXPORT DGROWTH un neden değldr (0.087)* Red İhraca büyüenn nedendr. DIMPORT DEXPORT un neden değldr (0.0274)* Red İhala hracaın nedendr. DEXPORT DIMPORT un neden değldr (0.7797) Kabul İhraca halaın neden değldr. DIMPORT DGROWTH un neden değldr (0.000)* Red İhala büyüenn nedendr. DGROWTH DIMPORT un neden değldr (0.889) Kabul Büyüe halaın neden değldr. NOT: *%5 anlalılık düzeyn göserekedr. Paranez çndek değerler olasılık değerlern göserekedr. Gecke uzunluğu nu AIC (lag ) değerne göre belrlenşr. 6. SONUÇLAR VE ÖNERİLER (CONCLUSIONS AND SUGGESTIONS) Çalışada ekonok değşkenler arasındak nedensellk lşklern oraya koya bakıından uygulaa kolaylığı sağlayan Granger (969) nedensellk es kullanılışır. Tes çn gereken İhraca İhala ve Reel GSYİH büyüe oranlarına lşkn ver se se web sesnden elde edlşr ve 999:2-203: dönene a çeyrek yıllık verler üzernden (56 gözle le) değerlendre yapılakadır. Araşırada aprk bulgular Türkye de söz konusu dönede hracaın halaa büyüenn de hracaa dayalı olduğuna şare eekedr. Buradan harekele büyüe çn hraca hraca çn hala gerekllğ ve dolayısıyla da büyüenn aynı zaanda br hala fonksyonu olduğu görülekedr. Bu bulgudan da br nedensellk döngüsü oluşuğu sonucuna ulaşılakadır. Leraür araalarında görüldüğü ve yapılış olan bu ve dğer çalışalardan da oraya çıkığı üzere dış care hacndek arışa Türkye nn halaının (hang aaçla olursa olsun) hracaına oranla daha fazla arığı sürece dış care açığı sorunu sürekl yaşanacakır. Ekonok büyüenn dış care yoluyla sağlanak senes halnde hracaa dayalı br yöne uygulanablr. Ancak o halde dış care hac büyüesnn hraca lehnde gelşes ulaka sağlanalıdır. Bunun yolu da hraca aaçlı hyaç allarının hala yoluyla ennden olabldğnce uzaklaşılasından geçekedr. Sına yaırıların devle desekleryle bu yönde eşvk doğru br erch olacakır. Aks akdrde kısır döngünün önlenes oldukça zor görülekedr. KAYNAKLAR (REFERENCES). Okar S. ve Dalyancı L. (202). Dış Tcare Hadlernn Car İşleler Denges Üzerndek Eks: Türkye Örneğ. Marara Ünverses İ.İ.B. Dergs: Cl: XXXIII Sayı II ss: Telaar O.M. ve Terz H. (2009). Türkye'de Ekonok Büyüe Ve Car İşleler Denges İlşks. Aaürk Ünverses İksad ve İdar Bller Dergs Cl: 23 Sayı: 2 ss: Blgn C. ve Şahbaz A. (2009). Türkye'de Büyüe ve İhraca Arasındak Nedensellk İlşkler. Gazanep Ünverses Sosyal Bller Dergs () 93

12 NWSA-Socal Scences 3C07 8 (4) (hp://sbe.ganep.edu.r): 77-98ISSN: Ss:-22 MPRA Munch Personal RePEc Archve. 4. Gern C. ve Dğerler (2006). İhalaa Dayalı İhraca ve Ekonok Büyüe: Türkye Deney. 2. Ulusal İksa Kongres/20-22 Şuba 2008 / DEÜ İİBF İksa Bölüü / İzr Türkye; hp:// 5. Akaş C. (2009). Türkye'nn İhraca İhala Ve Ekonok Büyüe Arasındak Nedensellk Analz. Kocael Ünverses Sosyal Bller Ensüsü Dergs (8) 2009 / 2: ss: Taşan H. (200). Türkye'de İhraca İhala Ve Ekonok Büyüe Arasındak Nedensellk İlşklernn Spekral Analz. Ekono Bller Dergs Cl 2 Sayı 200 ISSN: Uzay N. (997). Gelşeke Olan Ülkelerde İhraca Arışı- İksad Büyüe İlşks: Türkye Örneğ. ODTÜ İksa Kongres I Eylül 997 Ankara [Ercyes Ünverses İksad ve İdar Bller Faküles Dergs nde Gelşeke Olan Ülkelerde İhraca Arışı-İksad Büyüe İlşks başlığı le yayınlanışır]. hp://sbe.ercyes.edu.r/derg/say_9. 8. Derhan E. (2005). Büyüe Ve İhraca Arasındak Nedensellk İlşks: Türkye Örneğ. Ankara Ünverses SBF Dergs 60-4: ss hp:// al. hp://asosndex.co/journal-ssue-vew?d= Sandalcılar A.R. (202). BRIC Ülkelernde Ekonok Büyüe Ve İhraca Arasındak İlşk: Panel Eşbüünleşe Ve Panel Nedensellk. Süleyan Derel Ünverses ksad ve dar Bller Faküles Dergs Y.202 C.7 S. ss Uçak H. ve Arısoy İ. (20). Türkye Ekonosnde Verllk İhraca ve İhala Arasındak Nedensellk İlşksnn Analz. Ege Akadek Bakış / Ege Acadec Revew 20 Cl: Sayı: 4 Ek ss Özcan B. ve Özçeleb O. (203). İhracaa Dayalı Büyüe Hpoez Türkye İçn Geçerl M?. Yöne ve Ekono 20/ (203).ss: Gül E. ve Kaacı A. (202). Dış Tcaren Büyüe Üzerne Ekler: Br Panel Ver Analz. Uluslararası Alanya İşlee Faküles Dergs Yıl:202 C:4 S:3 s Yıldız E.B. ve Berber M. (202). İhalaa Dayalı Büyüenn Sürdürüleblrlğ: Türkye Örneğ ederg.aaun.edu.r 4. Öz S. (20). Reel Dövz Kuru ve Dış Tcare. Ekonok Araşıra Foruu Tüsad-Koç Ünverses Polka Nou -3 Mar Akaş Z. ve Dğerler(202). Türkye'de Alın: Dış Tcare Car İşleler Denges ve Büyüe Üzerne Eks. Türkye Cuhurye Merkez Bankası Ekono Noları Sayı: /23 Ek Özer M. ve Erdoğan L. (2006). Türkye'de İhraca İhala Ve Ekonok Büyüe Arasındak İlşklern Zaan Sers Analz. Ekonok Yaklaşı Cl: 7 Sayı: 60-6ss Şşek M. ve Kadılar C. (200). Türkye'de Beşer Seraye İhraca Ve Ekonok Büyüe Arasındak İlşknn Nedensellk Analz. C.Ü. İksad ve İdar Bller Dergs Cl Sayı Yıldırı E. ve Keskoğlu F. (202). İhala-İhraca-Dövz Kuru Bağılılığı: Boosrap le Düzellş Nedensellk Tes 94

13 NWSA-Socal Scences 3C07 8 (4) Uygulaası. Ege Akadek Bakış Cl: 2Sayı:2Nsan 202ss GÜL E. ve dğerler (203). Dış Tcaren Büyüe Üzerne Ekler: Türk Cuhuryeler Ve Türkye Örneğ. Akadek Bakış Dergs Sayı: 35 Mar - Nsan Tez D. (200). Türkye'de Reel İhraca Ve Ekonok Büyüe Arasındak İlşk: Döne. H Ünverses Sosyal Bller Ensüsü Dergs Yıl3Sayı -2 Hazr- Aralık-200 ss Nşancı M. (2005). Dış Tcare Beşer Seraye Ve İksad Gelşe Arasındak Uzun Döne Nedensellk İlşksnn Tes. Ankara Ünverses Hukuk Faküles Dergs ( AÜEHFD) C.IX S. -2 (2005). 22. Akgün O. Dışa Açıklık Yaırılar ve Ekonok Büyüe: Çok Değşkenl VAR Analz. hp:// 23. Yardıcı P. ve Uysal D. İhraca-İhala Ve Ekonok Büyüe Arasındak İlşklern Blg Yayılaları Çerçevesnde Analz: Johansen Ve Pesaran Sınır Tes Uygulaası. SÜ İİBF Sosyal Ve Ekonok Araşıralar Dergs. hp:// 7.pdf. 24. Yenürk N. Türkye de Uygulanan İksa Polkalarının İhracaın İhalaa Bağılılığı Üzerndek Ekler: Grd - Çıkı Teknğ İle Br İncelee. hp:// 25. Saaçoğlu C. ve Karaca O. (2004). Türkye'de İhraca İle Büyüe Arasındak Nedensellk İlşks: 980 Dönüşüünün Eks. Yöne Yıl 5 Sayı 49 Ek 2004 ss Tuncer İ. (2002). Türkye De İhraca İhala Ve Büyüe: Toda-Yaaoo Yöneyle Granger nedensellk Analzler ( ). Çukurova Ünverses Sosyal bller Dergs Yıl:2002/Cl:9/Sayı: Erdoğan S. (2006). Türkye'nn İhraca Yapısındak Değşe Ve Büyüe İlşks: Koenegrasyon Ve Nedensellk Tes Uygulaası. Selçuk Ünverses Karaan İ.İ.B.F. Dergs Sayı 0 Yıl 9 Hazran Yardıcıoğlu F. ve Gülez A. (203).Türk Cuhuryelernde İhraca Ve Ekonok Büyüe İlşks: Panel Eşbüünleşe Ve Panel Nedensellk Analz. Blg Ekonos ve Yöne Dergs /203 Cl: VIII Sayı: I 29. Ağayev S. (20). İhraca ve Ekonok Büyüe İlşks:2 Geçş Ekonos Örneğnde Panel Eşüleşe ve Panel Nedensellk Analzler. Ege Akadek Bakış Cl:Sayı:2Nsan 20.ss OECD Sa Exracs (fgures for Expor; Ipor & Econoc Growh of Turkey).hp://sas.oecd.org/ 3. hp://alanyaderg.akdenz.edu.r/_dnak/64/308.pdf ; hps://dosya.sakarya.edu.r/.../203/.../ _7_bolu sunu.p hp:// Pages/Econoy.aspx 34. hp:// 95

Doğrudan Yabancı Yatırım ile Endüstri-içi Ticaret Arası İlişkiler: Türkiye nin Ulaşım Araçları Sektörü Üzerine Bir Analiz

Doğrudan Yabancı Yatırım ile Endüstri-içi Ticaret Arası İlişkiler: Türkiye nin Ulaşım Araçları Sektörü Üzerine Bir Analiz SESSION 1 Doğrudan Yabancı Yaırı le Endüsr-ç Tcare Arası İlşkler: Türkye nn Ulaşı Araçları Sekörü Üzerne Br Analz (2006-2013) Foregn Drec Invesen and Inra-Indusry Trade: Causaly Analyss of Transpor Equpen

Detaylı

Dış Ticaretin Büyüme Üzerine Etkileri: Bir Panel Veri Analizi

Dış Ticaretin Büyüme Üzerine Etkileri: Bir Panel Veri Analizi Uluslararası Alanya İşlee Faküles Dergs Inernaonal Journal of Alanya Faculy of Busness Yıl:202, C:4, S:3, s. 8-9 Year:202, Vol:4, No:3, s. 8-9 Dış Tcaren Büyüe Üzerne Ekler: Br Panel Ver Analz Effecs of

Detaylı

İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkileri: Türkiye Örneği

İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkileri: Türkiye Örneği Uluslararası Alanya İşleme Faküles Dergs Inernaonal Journal of Alanya Faculy of Busness Yıl:05, C:7, S:, s. 87-94 Year:05, Vol:7, No:, s. 87-94 İhraca, İhala ve Ekonomk Büyüme Arasındak Nedensellk İlşkler:

Detaylı

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU 6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız

Detaylı

Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir Đlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama.

Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir Đlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Cnsye Değşken Bağlamında Harcama Al Grupları ve Gelr Đlşks: Dumlupınar Ünverses Öğrencler Üzerne Br Uygulama Mahmu ZORTUK * Öze: Đksa blmnn en öneml konuları arasında yer alan gelr le ükem lşks her dönem

Detaylı

PETROL FİYATLARI İLE BORSA İSTANBUL UN KAPANIŞ FİYATLARI ARASINDAKİ SAKLI İLİŞKİNİN ANALİZİ

PETROL FİYATLARI İLE BORSA İSTANBUL UN KAPANIŞ FİYATLARI ARASINDAKİ SAKLI İLİŞKİNİN ANALİZİ Selçuk Ünverses İksad ve İdar Blmler Faküles Sosyal ve Ekonomk Araşırmalar Dergs (The Journal of Socal and Economc Research) ISSN: 1303 8370 / Ekm 2013 / Yıl: 13 / Sayı: 26 PETROL FİYATLARI İLE BORSA İSTANBUL

Detaylı

ENERJİ TÜKETİMİ-İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ

ENERJİ TÜKETİMİ-İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ Kocael Ünverses Sosyal Blmler Ensüsü Dergs () 0 / :-5 ENERJİ TÜKETİMİ-İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ SUNA KORKMAZ * Meehan YILGÖR Öze: Enerj fakörü, ürünlern ürem sürecnde kullanılan öneml grdlerden brdr. Enerj

Detaylı

GÜMRÜK BİRLİĞİ SONRASI TÜRKİYE NİN İHRACAT FONKSİYONUNUN TAHMİNİ

GÜMRÜK BİRLİĞİ SONRASI TÜRKİYE NİN İHRACAT FONKSİYONUNUN TAHMİNİ İsanbul Tcare Ünverses Sosal Blmler Dergs Yıl:7 Saı:3 Bahar 2008 s. 89-04 GÜMRÜK BİRLİĞİ SONRASI TÜRKİYE NİN İHRACAT FONKSİYONUNUN TAHMİNİ Cengz AKTAŞ * Vesel YILMAZ ** ÖZET Gelşmeke olan ülkelern ekonomk

Detaylı

AB BORÇ KRİZİ VE BUNUN TÜRK DIŞ TİCARETİNE OLAN ETKİLERİ

AB BORÇ KRİZİ VE BUNUN TÜRK DIŞ TİCARETİNE OLAN ETKİLERİ AB BORÇ KRİZİ VE BUNUN TÜRK DIŞ TİCARETİNE OLAN ETKİLERİ Musafa ÖZTÜRK Yrd. Doç. Dr. Fah Ünverses, İİBF, Uluslararası Tcare Bölümü Osman Nur ARAS Doç. Dr. Fah Ünverses, İİBF, Uluslararası Tcare Bölümü

Detaylı

MANYETİK OLARAK STABİLİZE EDİLMİŞ AKIŞKAN YATAKLARDA KÜTLE AKTARIM KATSAYILARININ İNCELENMESİ

MANYETİK OLARAK STABİLİZE EDİLMİŞ AKIŞKAN YATAKLARDA KÜTLE AKTARIM KATSAYILARININ İNCELENMESİ MANYETİK OLAAK STABİLİZE EDİLMİŞ AKIŞKAN YATAKLADA KÜTLE AKTAIM KATSAYILAININ İNCELENMESİ Metn ŞENGÜL, Ahet. ÖZDUAL* Şeker Enttüü Etegut/ANKAA; *H.Ü. Kya Mühendlğ Bölüü Beytepe/ANKAA ÖZET Bu çalışanın

Detaylı

FİNANSAL SERBESTLEŞME SÜRECİNDE TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FAİZ VE KUR İLİŞKİSİ

FİNANSAL SERBESTLEŞME SÜRECİNDE TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FAİZ VE KUR İLİŞKİSİ KMU ĠĠBF Dergs Yıl:10 Sayı:15 Aralık/2008 FİNANSAL SERBESTLEŞME SÜRECİNDE TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FAİZ VE KUR İLİŞKİSİ Öze Doğan UYSAL * Mehme MUCUK ** Volkan ALPTEKĠN *** 1989 yılında alınan 32 Sayılı Karar

Detaylı

The Impact of Custom Union on the Foreign Trade of Between Turkey and EU (15)

The Impact of Custom Union on the Foreign Trade of Between Turkey and EU (15) GOÜ. Ziraa Fakülesi Dergisi, 7, 4 (), 43-49 Gürük Birliğinin Türkiye nin Avrupa Birliği (5) İle Dış Ticarei Üzerine Ekileri Orhan Gündüz Keal Esengün - Tarı İl Müdürlüğü, Proje ve İsaisik Şubesi, Malaya

Detaylı

TÜRKİYE HİSSE SENEDİ PİYASASINDA RASYONEL KÖPÜKLER: SAKLI EŞ BÜTÜNLEŞME YAKLAŞIMI

TÜRKİYE HİSSE SENEDİ PİYASASINDA RASYONEL KÖPÜKLER: SAKLI EŞ BÜTÜNLEŞME YAKLAŞIMI TÜRKİYE HİSSE SENEDİ PİYASASINDA RASYONEL KÖPÜKLER: SAKLI EŞ BÜTÜNLEŞME YAKLAŞIMI ÖZ Şeref BOZOKLU * Fama ZEREN ** Bu çalışmada Borsa İsanbul hsse sened pyasasında rasyonel köpüklern varlığı Ocak 1998-Nsan

Detaylı

İMKB Hizmetler, Mali, Sınai ve Teknoloji Endeksleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

İMKB Hizmetler, Mali, Sınai ve Teknoloji Endeksleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi S. Duran, A. Şan / Sosyal Bller Araşıraları Dergs, 1, (2006): 57-70 İMKB Hzeler, Mal, Sına ve Tenolo Endesler Arasında İlşnn Belrlenes Serap Duran a Asuan Şan b Öze Bu çalışada, IMKB sına, al, zeler ve

Detaylı

Enflasyon Hedeflemesi Sürecinde Para Talebi İstikrarının ARDL Modeli Yaklaşımı İle Analizi: Türkiye ve Endonezya Örneği

Enflasyon Hedeflemesi Sürecinde Para Talebi İstikrarının ARDL Modeli Yaklaşımı İle Analizi: Türkiye ve Endonezya Örneği Enflasyon Hedeflemes Sürecnde ara Taleb İskrarının ARDL Model Yaklaşımı İle Analz: Türkye ve Endonezya Örneğ Musa ATGÜR Dokora Öğrencs Ege Ünverses, Sosyal Blmler Ensüsü musaagur@yahoo.com N. Oğuzhan ALTAY

Detaylı

ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME: GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER İÇİN BİR PANEL EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ

ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME: GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER İÇİN BİR PANEL EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ önem ve Ekonom Araşırmaları Dergs / Journal of Managemen and Economcs Research Cl/Volume: 5 Sayı/Issue: Ocak/January 207 Do: hp://dx.do.org/0.6/yead.306823 EERJİ TÜKETİMİ VE EKOOMİK BÜÜME: GELİŞMEKTE OLA

Detaylı

DOĞRUDAN SERMAYE YATIRIMLARI, TİCARİ DIŞA AÇIKLIK VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE VE BRICS ÜLKELERİ ÖRNEĞİ

DOĞRUDAN SERMAYE YATIRIMLARI, TİCARİ DIŞA AÇIKLIK VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE VE BRICS ÜLKELERİ ÖRNEĞİ Doğuş Ünverses Dergs 7 () 206 83-95 DOĞRUDAN SERMAYE YATIRIMLARI TİCARİ DIŞA AÇIKLIK VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE VE BRICS ÜLKELERİ ÖRNEĞİ THE RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN DIRECT INVESTMENT

Detaylı

Korelasyon ve Regresyon

Korelasyon ve Regresyon Korelasyon ve Regresyon 1 Korelasyon Analz İk değşken arasında lşk olup olmadığını belrlemek çn yapılan analze korelasyon analz denr. Korelasyon; doğrusal yada doğrusal olmayan dye kye ayrılır. Korelasyon

Detaylı

TÜRKİYE DE TURİZM GELİRLERİ İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ ( )

TÜRKİYE DE TURİZM GELİRLERİ İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ ( ) SÜ İİBF Sosyal ve Ekonoik Araştıralar Dergisi 63 TÜRKİYE DE TURİZM GELİRLERİ İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ (992-23) Doğan UYSAL * Savaş ERDOĞAN ** Mehet MUCUK *** Özet Bu çalışa turiz gelirleri

Detaylı

İSTATİSTİK DERS NOTLARI

İSTATİSTİK DERS NOTLARI Balıkesr Ünverstes İnşaat Mühendslğ Bölüü uutokkan@balkesr.edu.tr İSTATİSTİK DERS OTLARI Yrd. Doç. Dr. Uut OKKA Hdrolk Anabl Dalı Balıkesr Ünverstes Balıkesr Ünverstes İnşaat Mühendslğ Bölüü İnşaat Mühendslğ

Detaylı

İMKB BİLEŞİK 100 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF ISTANBUL STOCK EXCHANGE 100 INDEX S RETURN VOLATILITY ABSTRACT

İMKB BİLEŞİK 100 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF ISTANBUL STOCK EXCHANGE 100 INDEX S RETURN VOLATILITY ABSTRACT İsanbul Tcare Ünverses Sosyal Blmler Dergs Yıl:7 Sayı:3 Bahar 008 s.339-350 İMKB BİLEŞİK 00 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ Ünal H. ÖZDEN ÖZET Fnansal serlerde, aşıdıkları özellkler nedenyle doğrusal

Detaylı

GM-220 MÜH. ÇALIŞ. İSTATİSTİKSEL. Frekans Dağılımı Oluşturma Adımları VERİLERİN SUNUMU. Verilerin Özetlenmesi ve Grafikle Gösterilmesi

GM-220 MÜH. ÇALIŞ. İSTATİSTİKSEL. Frekans Dağılımı Oluşturma Adımları VERİLERİN SUNUMU. Verilerin Özetlenmesi ve Grafikle Gösterilmesi VERİLERİN SUNUMU GM-0 MÜH. ÇALIŞ. İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLER Br çalışadan elde edlen verler ha ver ntelğndedr. Ha verlerden blg ednek zor ve zaan alıcıdır. Ha verler çok karaşık durudadır. Verlern düzenlenes

Detaylı

Doğal İşsizlik Oranı mı? İşsizlik Histerisi mi? Türkiye İçin Sektörel Panel Birim Kök Sınaması Analizi

Doğal İşsizlik Oranı mı? İşsizlik Histerisi mi? Türkiye İçin Sektörel Panel Birim Kök Sınaması Analizi EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cl: Sayı: san 0 ss. 05-5 Doğal İşszlk Oranı mı? İşszlk Hsers m? ürkye İçn Sekörel Panel Brm Kök Sınaması Analz Is aural Rae of Unemploymen or Hyseress? Secor-Specfc

Detaylı

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI A. DNYİN AMACI : Bast ser ve bast paralel drenç devrelern analz edp kavramak. Voltaj ve akım bölücü kurallarını kavramak. Krchoff kanunlarını deneysel olarak uygulamak. B. KULLANILACAK AAÇ V MALZML : 1.

Detaylı

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon Doğrusal Korelasyon ve Regresyon En az k değşken arasındak lşknn ncelenmesne korelasyon denr. Kşlern boyları le ağırlıkları, gelr le gder, öğrenclern çalıştıkları süre le aldıkları not, tarlaya atılan

Detaylı

Kİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür.

Kİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür. Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk

Detaylı

TÜRKİYE DE ENFLASYON - BÜYÜME İLİŞKİSİ : ZAMAN SERİSİ ANALİZİ. Orhan KARACA Ekonomist Dergisi, Araştırma Bölümü

TÜRKİYE DE ENFLASYON - BÜYÜME İLİŞKİSİ : ZAMAN SERİSİ ANALİZİ. Orhan KARACA Ekonomist Dergisi, Araştırma Bölümü Doğuş Ünverses Dergs, 4 (2) 2003, 247-255 TÜRKİYE DE ENFLASYON - BÜYÜME İLİŞKİSİ : ZAMAN SERİSİ ANALİZİ INFLATION - GROWTH RELATIONSHIP IN TURKEY : TIME SERIES ANALYSIS Ekonoms Dergs, Araşırma Bölümü ÖZET:

Detaylı

Avrupa Birliği ve Türkiye de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi ile Analizi

Avrupa Birliği ve Türkiye de Mali Saydamlığın Panel Veri Yöntemi ile Analizi EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cl: Özel Sayı 0 ss. 59-73 Avrupa Brlğ ve Türkye de Mal Saydamlığın Panel Ver Yönem le Analz Fscal Transparency of he European Unon and Turkey wh Panel Daa Analyss

Detaylı

Anlık ve Ortalama Güç

Anlık ve Ortalama Güç ALTERNATİF AK-Dere Analz Bölü-4 AC Güç Anlık Güç Oralaa güç Güç fakörü Akf, reakf güç Kpleks güç Reakf güç düzele (Kpanzasyn aksu akf güç ransfer Anlık Güç, p( (herhang br ank güç p Anlık e Oralaa Güç

Detaylı

Kİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI Ki-Kare Analizleri

Kİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI  Ki-Kare Analizleri Kİ KAR ANALİZİ 1 Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI www.mehmetaksarayl K-Kare Analzler OLAY 1: Genelde br statstk sınıfında, öğrenclern %60 ının devamlı, %30 unun bazen, %10 unun se çok az derse geldkler düşünülmektedr.

Detaylı

Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ

Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Kİ-KAR TSTLRİ A) Kİ-KAR DAĞILIMI V ÖZLLİKLRİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk gösterp

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİ KURUMU. TARTIŞMA METNİ 2005/14 http ://www.tek. org.tr

TÜRKİYE EKONOMİ KURUMU. TARTIŞMA METNİ 2005/14 http ://www.tek. org.tr TÜRKİYE EKONOMİ KURUMU TARTIŞMA METNİ 5/14 hp ://www.ek. org.r TÜRKİYE DE FAİZ ORANI İLE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ İLİŞKİ:FAİZLERİN DÜŞÜRÜLMESİ KURLARI YÜKSELTİR Mİ? Orhan Karaca Eki, 5 TÜRKİYE DE FAİZ ORANI

Detaylı

Koşullu Varyans Modelleri: İmkb Serileri Üzerine Bir Uygulama

Koşullu Varyans Modelleri: İmkb Serileri Üzerine Bir Uygulama Çukurova Ünverses İİBF Dergs Cl:15.Sayı:.Aralık 11 ss.1-18 Koşullu Varyans Modeller: İmkb Serler Üzerne Br Uygulama Condııonal Varıance Models: An Alıcaıon on Isanbul Sock Exchange Serıes H.Alan Çabuk

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi Yayına Kabul Tarihi:

Dokuz Eylül Üniversitesi Yayına Kabul Tarihi: Yayın Gelş Tarh: 07.06.205 Dokuz Eylül Ünverses Yayına Kabul Tarh: 04.0.206 Sosyal Blmler Ensüsü Dergs Onlne Yayın Tarh: 8.05.206 Cl: 8, Sayı:, Yıl: 206, Sayfa: 3-54 hp://dx.do.org/0.6953/deusbed.5934

Detaylı

Türk İmalat Sanayinde İstihdam, İhracat ve Kapasite Kullanım Oranı İlişkisi: Panel Koentegrasyon

Türk İmalat Sanayinde İstihdam, İhracat ve Kapasite Kullanım Oranı İlişkisi: Panel Koentegrasyon Türk İmala Sanaynde İshdam, İhraca ve Kapase Kullanım Oranı İlşks: Panel Koenegrasyon Seçkn SUNAL Elçn AYKAÇ Absrac In hs sudy he relaon beween employmen fgures and expors and capacy ulzaon of frms ha

Detaylı

Fen ve Mühendislik için Fizik 1 Ders Notları: Doç.Dr. Ahmet CANSIZ

Fen ve Mühendislik için Fizik 1 Ders Notları: Doç.Dr. Ahmet CANSIZ 9. ÇİZGİSEL (OĞRUSAL) OENTU VE ÇARPIŞALAR 9. Kütle erkez Ssten kütle erkeznn yern ssten ortalaa konuu olarak düşüneblrz. y Δ Δ x x + x = + Teraz antığı le düşünürsek aşağıdak bağıntıyı yazablrz: Δ= x e

Detaylı

Polinom Filtresi ile Görüntü Stabilizasyonu

Polinom Filtresi ile Görüntü Stabilizasyonu Polno Fltres le Görüntü Stablzasonu Fata Özbek, Sarp Ertürk Kocael Ünverstes Elektronk ve ab. Müendslğ Bölüü İzt, Kocael fozbek@kou.edu.tr, serturk@kou.edu.tr Özetçe Bu bldrde vdeo görüntü dznnde steneen

Detaylı

TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH

TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH Dr Türkmen Göksel Ankara Ünverstes Syasal Blgler Fakültes Özet Bu makalede teknoloj sevyesnn pyasa rekabet ve refah sevyes üzerndek etkler matematksel br model le ncelenecektr

Detaylı

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır.

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır. BÖLÜM 3 OLASILIK HESABI 3.. Br Olayın Olasılığı Tanım 3... Br olayın brbrnden ayrık ve ortaya çıkma şansı eşt n mümkün sonucundan m tanes br A olayına uygun se, A olayının P(A) le gösterlen olasılığı P(A)

Detaylı

DÖV Z KURU ve P YASA D NAM KLER L (Türkiye Ekonomisi çin Ampirik Bir Çal ma)

DÖV Z KURU ve P YASA D NAM KLER L (Türkiye Ekonomisi çin Ampirik Bir Çal ma) DÖV Z KURU ve P YASA D NAM KLER L K S (Türkye Eknms çn Amprk Br Çal ma) H. Al ATA * brahm ARSLAN ** ÖZ Gel meke lan ülkelern pek ç unda, enflasyn aç s ndan köü br mazye sahp lmalar nedenyle kura dayal

Detaylı

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler Sıklık Tabloları ve Tek Değşkenl Grafkler Sıklık Tablosu Ver dzsnde yer alan değerlern tekrarlama sayılarını çeren tabloya sıklık tablosu denr. Sıklık Tabloları tek değşken çn marjnal tablo olarak adlandırılır.

Detaylı

YÜKSEK PLANLAMA KURULU

YÜKSEK PLANLAMA KURULU YÜKSEK PLANLAMA KURULU Tarh : 4/02/2008 Karar No : 2008/T-5 Konu : Enerj KİT lernn Uygulayacağı Malye Bazlı Fyalandırma Mekanzmasının Usul ve Esasları Yüksek Planlama Kurulu nca; Enerj ve Tab Kaynaklar

Detaylı

NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dinamiği Aygıtının Kullanımı İle İlgili Bilgiler Başlıklı Bölümü okuyunuz.

NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dinamiği Aygıtının Kullanımı İle İlgili Bilgiler Başlıklı Bölümü okuyunuz. 8. AÇISAL HIZ, AÇISAL İVME VE TORK Hazırlayan Arş. Grv. M. ERYÜREK NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dnamğ Aygıının Kullanımı İle İlgl Blgler Başlıklı Bölümü okuyunuz. AMAÇ 1. Küle merkez boyunca geçen ab br

Detaylı

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 2010 193

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 2010 193 C.Ü. İkisadi ve İdari Bililer Dergisi, Cil 11, Sayı 1, 21 193 TÜRKİYE DE KONSOLİDE BÜTÇE AÇIKLARIYLA-İÇ BORÇLANMA FAİZ ORANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ: EKONOMETRİK BİR ANALİZ 1 Osan PEKER * ve Yasin ACAR **

Detaylı

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON HAFTA 4 PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYO Gölge değşkenn br başka kullanımını açıklamak çn varsayımsal br şrketn satış temslclerne nasıl ödeme yaptığı ele alınsın. Satış prmleryle satış hacm Arasındak varsayımsal

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOKLU İÇ İLİŞKİ VE EKOLOJİK REGRESYON İSTATİSTİK ANABİLİM DALI

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOKLU İÇ İLİŞKİ VE EKOLOJİK REGRESYON İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Berrn GÜLTAY YÜKSEK LİSANS TEZİ ÇOKLU İÇ İLİŞKİ VE EKOLOJİK REGRESYON İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ADANA, 9 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOKLU

Detaylı

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ DERS NOTU 07 KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ, LM EĞRİSİ VE PARA TALEBİ FAİZ ESNEKLİĞİ Bugünk dersn çerğ: 1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ... 1 1.1 İŞLEMLER (MUAMELELER) TALEBİ... 2 1.2 ÖNLEM (İHTİYAT) TALEBİ...

Detaylı

Yükseköğretimin Büyümeye Etkisi: Eşbütünleşme Analizi The Effect of Higher Education on Growth: A Cointegration Analysis

Yükseköğretimin Büyümeye Etkisi: Eşbütünleşme Analizi The Effect of Higher Education on Growth: A Cointegration Analysis SESSION 2B: Kalkına 323 Yükseköğreiin Büyüeye Ekisi: Eşbüünleşe Analizi The Effec of Higher Educaion on Growh: A Coinegraion Analysis Ass. Prof. Dr. Mura Musafa Kuluürk (Çankırı Karaekin Universiy, Turkey)

Detaylı

ANE - AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF

ANE - AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU FON KURULU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK FAALİYET RAPORU Bu rapor AEGON Emekllk ve Hayat A.Ş Dengel Emekllk Yatırım Fonu nun 01.07.2011 30.09.2011 dönemne

Detaylı

ALTERNATİF AKIM DEVRE YÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ

ALTERNATİF AKIM DEVRE YÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ BÖLÜM 6 ALTERNATİF AKIM DEVRE ÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ 6. ÇEVRE AKIMLAR ÖNTEMİ 6. SÜPERPOZİSON TEOREMİ 6. DÜĞÜM GERİLİMLER ÖNTEMİ 6.4 THEVENİN TEOREMİ 6.5 NORTON TEOREMİ Tpak GİRİŞ Alternatf akımın

Detaylı

Boşlukta Dalga Fonksiyonlarının Normalleştirilmesi

Boşlukta Dalga Fonksiyonlarının Normalleştirilmesi Boşlukta Dalga Fonksiyonlarının Noralleştirilesi Konu tesilinde oentu özduruları, u p (x) ile belirlenir ve ile verilir. Ancak, boşlukta noralleştirilecek bir olasılık yoğunluğu gibi yorulanaaz zira (

Detaylı

2.a: (Zorunlu Değil):

2.a: (Zorunlu Değil): Uygulaa 5-7:.7 6 7 Baar Yarıyılı Jeodezk Ağlar e Uygulaaları UYGULAMA FÖYÜ,..7.a: (Zorunlu Değl: Yanına arılaayan br kule yükeklğnn trgonoetrk yükeklk belrlee yönteyle eaplanaı UYGULAMA.b : (Zorunlu C3

Detaylı

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ 1 DENEY TASARIMI VE ANALİZİ 1.1. Varyans Analz 1.. Tek Yönlü Varyans Analz Model 1.3. İk Yönlü Varyans Analz Model Prof Dr. Leven ŞENYAY XII-1 İsask II Bundan öncek bölümlerde bell br araşırma sonucu elde

Detaylı

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR www.teknolojkarastrmalar.com ISSN:134-4141 Makne Teknolojler Elektronk Dergs 28 (1) 61-68 TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Kısa Makale Tabakalı Br Dskn Termal Gerlme Analz Hasan ÇALLIOĞLU 1, Şükrü KARAKAYA 2 1

Detaylı

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, TÜRKİYE DE KREDİ KULLANIMI - EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, TÜRKİYE DE KREDİ KULLANIMI - EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ Aaürk Ünverses İksad ve İdar Blmler Dergs, Cl: 24, Sayı: 2, 200 2 TÜRKİYE DE KREDİ KULLANIMI - EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ Serve CEYLAN (*) Mehme DURKAYA (**) Öze: Kredler ve reel ekonom arasındak ekleşm

Detaylı

alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems

alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems Avalable onlne a www.alphanumerournal.om alphanumer ournal The Journal of Operaons Researh, Sass, Eonomers and Managemen Informaon Sysems Volume 3, Issue 2, 2015 2015.03.02.STAT.08 Absra OUTLIERS IN SURVIVAL

Detaylı

DOLAR/EURO PARİTESİNİN TÜRKİYE NİN İHRACATINA ETKİSİ: EKONOMETRİK BİR ANALİZ

DOLAR/EURO PARİTESİNİN TÜRKİYE NİN İHRACATINA ETKİSİ: EKONOMETRİK BİR ANALİZ Niğde Üniversiesi İ.İ.B.F Dergisi, 1, Cil:3, Sayı:, s.16-118. 16 DOLAR/EURO PARİTESİNİN TÜRKİYE NİN İHRACATINA ETKİSİ: EKONOMETRİK BİR ANALİZ Ce SAATCİOĞLU * Orhan KARACA ** ÖZET Türkiye ihracaını ağırlıklı

Detaylı

İhracat ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 12 Geçiş Ekonomisi Örneğinde Panel Eştümleşme ve Panel Nedensellik Analizleri

İhracat ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 12 Geçiş Ekonomisi Örneğinde Panel Eştümleşme ve Panel Nedensellik Analizleri EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Clt: Sayı: 2 Nsan 20 ss. 24-254 İhracat ve Ekonomk Büyüme İlşks: 2 Geçş Ekonoms Örneğnde Panel Eştümleşme ve Panel Nedensellk Analzler Relatonshp between Export

Detaylı

KOYCK - ALMON YAKLAŞIMI İLE TÜTÜN ÜRETİMİ VE FİYAT İLİŞKİSİ

KOYCK - ALMON YAKLAŞIMI İLE TÜTÜN ÜRETİMİ VE FİYAT İLİŞKİSİ KOYCK - ALMON YAKLAŞIMI İLE TÜTÜN ÜRETİMİ VE FİYAT İLİŞKİSİ ÖET Nedm DİKMEN * aman sers verler ullanılan br regresyon denlemnde açılayıcı değşen n yalnız şmd değerler değl, geçmş (gecmel) değerler de yer

Detaylı

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 21 / Mehmet MUCUK * Mustafa Tahir DEMİRSEL **

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 21 / Mehmet MUCUK * Mustafa Tahir DEMİRSEL ** Türkye de Doğrudan Yabancı Yaırımlar ve Ekonomk Performans Foregn Drec Invesmen And Economc Performance In Turkey Mehme MUCUK * Musafa Tahr DEMİRSEL ** ÖZET Küreselleşme sürecnn hız kazanması le brlke

Detaylı

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 225

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 225 Atatürk Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt: 25, Sayı:, 20 225 FİNANSAL ANALİZDE KULLANILAN ORANLAR VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: EKONOMİK KRİZ DÖNEMLERİ İÇİN İMKB İMALAT SANAYİ

Detaylı

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER 5.. İk Boyutlu Rasgele Değşkenler Br deney yapıldığında, aynı deneyle lgl brçok rasgele değşkenn aynı andak durumunu düşünmek gerekeblr. Böyle durumlarda

Detaylı

DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: GEÇİŞ EKONOMİLERİ ÖRNEĞİNDE PANEL EŞTÜMLEŞME VE PANEL NEDENSELLİK ANALİZLERİ

DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: GEÇİŞ EKONOMİLERİ ÖRNEĞİNDE PANEL EŞTÜMLEŞME VE PANEL NEDENSELLİK ANALİZLERİ Gaz Ünverses İktsad ve İdar Blmler Fakültes Dergs 12/1 (2010). 159-184 DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: GEÇİŞ EKONOMİLERİ ÖRNEĞİNDE PANEL EŞTÜMLEŞME VE PANEL NEDENSELLİK

Detaylı

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ 1 Populasyonun nceledğmz br özellğnn dağılışı blenen dağılışlardan brsne, Normal Dağılış, t Dağılışı, F Dağılışı, gb br dağılışa uygun olduğu durumlarda

Detaylı

Makine Öğrenmesi 10. hafta

Makine Öğrenmesi 10. hafta Makne Öğrenmes 0. hafta Lagrange Optmzasonu Destek Vektör Maknes (SVM) Karesel (Quadratc) Programlama Optmzason Blmsel term olarak dlmze geçmş olsa da bazen en leme termle karşılık bulur. Matematktek en

Detaylı

YAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE

YAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE BAÜ Fen Bl. Enst. Dergs (6).8. YAYII YÜK İE YÜKENİŞ YAPI KİRİŞERİNDE GÖÇE YÜKÜ HESABI Perhan (Karakulak) EFE Balıkesr Ünverstes ühendslk marlık Fakültes İnşaat üh. Bölümü Balıkesr, TÜRKİYE ÖZET Yapılar

Detaylı

ZKÜ Mühendislik Fakültesi - Makine Mühendisliği Bölümü ISI VE TERMODİNAMİK LABORATUVARI Sudan Suya Türbülanslı Akış Isı Değiştirgeci Deney Föyü

ZKÜ Mühendislik Fakültesi - Makine Mühendisliği Bölümü ISI VE TERMODİNAMİK LABORATUVARI Sudan Suya Türbülanslı Akış Isı Değiştirgeci Deney Föyü ZKÜ Müendslk Fakültes - Makne Müendslğ Bölümü Sudan Suya Türbülanslı Akış Isı Değştrge Deney Föyü Şekl. Sudan suya türbülanslı akış ısı değştrge (H950 Deneyn adı : Boru çnde sudan suya türbülanslı akışta

Detaylı

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK Sürekl Olasılık Dağılım Brkml- KümülatFonksyonu Yrd. Doç. Dr. Tjen ÖVER ÖZÇELİK tover@sakarya.edu.tr Sürekl olasılık onksyonları X değşken - ;+ aralığında tanımlanmış br sürekl rassal değşken olsun. Aşağıdak

Detaylı

MIT Açık Ders Malzemeleri Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için

MIT Açık Ders Malzemeleri   Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için MIT Açık Ders Malzemeler http://ocm.mt.edu Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında blg almak çn http://ocm.mt.edu/terms veya http://tuba.açık ders.org.tr adresn zyaret ednz. 18.102

Detaylı

Türkiye de Hisse Senedi Fiyatları ve Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi: 1987-2008

Türkiye de Hisse Senedi Fiyatları ve Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi: 1987-2008 Türkye de Hsse Seed Fyaları ve Makro Ekoomk Değşkeler Arasıdak İlşk Ekoomerk Aalz: 987-2008 Hall ALTINTAŞ İksa Bölümü, Ercyes Üverses e-posa: halas@ercyes.edu.r Fge TOMBAK İksa Bölümü, Bozok Üverses e-posa:

Detaylı

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ DENEY TASARIMI VE ANALİZİ Bundan öncek bölümlerde bell br araşırma sonucu elde edlen verlere dayanılarak populasyonu anıma ve paramere ahmnlerne yönelk yönemlerden söz edld. Burada se sözü edlecek olan,

Detaylı

2.DENEY. ... sabit. Araç kalem, silgi, hesap. makinası. olduğundan, cisim. e 1. ivme her zaman sabittir (1) (2)

2.DENEY. ... sabit. Araç kalem, silgi, hesap. makinası. olduğundan, cisim. e 1. ivme her zaman sabittir (1) (2) NEWTON HAREKET YASALARI.DENEY. Aaç: Haa rayı düzeneği ile Newon hareke yasalarının leşirilesi. Araç e Gereçler: Haa rayı, haa üfleyici, elekronik süre ölçer, opik kapılar, farklı küleli lar, kefe, 0g lık

Detaylı

Sabit kur sisteminde ise faiz denge sistemi çalışamamaktadır. Çünkü kur sabittir. Yurt içi faiz oranının yurt dışı faize oranına eşit olmalıdır.

Sabit kur sisteminde ise faiz denge sistemi çalışamamaktadır. Çünkü kur sabittir. Yurt içi faiz oranının yurt dışı faize oranına eşit olmalıdır. B..A. Dövz Kuru Rjmlr Srbs Kur ssmnd hüküm yrl para brmnn dğr şu şkld dürülblr: gnşlc para polkaları aracılığı l pyasaya para sürrk faz oranlarının düşmsn, faz oranlarının düşms l sıcak para yrl paradan

Detaylı

A İSTATİSTİK. 4. X kesikli rasgele (random) değişkenin moment çıkaran. C) 4 9 Buna göre, X in beklenen değeri kaçtır?

A İSTATİSTİK. 4. X kesikli rasgele (random) değişkenin moment çıkaran. C) 4 9 Buna göre, X in beklenen değeri kaçtır? . Br torbada 6 syah, 4 beyaz top vardır. Bu torbadan yerne koyarak top seçlyor. A İSTATİSTİK KPSS/-AB-PÖ/006. Normal dağılıma sahp br rasgele (random) değşkenn varyansı 00 dür. Seçlen topların ksnn de

Detaylı

ÜST-ORTA GELİRLİ ÜLKELERDE EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER, DEMOKRASİ VE YOLSUZLUK İLİŞKİSİNİN ANALİZİ

ÜST-ORTA GELİRLİ ÜLKELERDE EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER, DEMOKRASİ VE YOLSUZLUK İLİŞKİSİNİN ANALİZİ ÜST-ORTA GELİRLİ ÜLKELERDE EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER, DEMOKRASİ VE YOLSUZLUK İLİŞKİSİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF RELATIONSHIP BETWEEN ECONOMIC FREEDOM, DEMOCRACY AND CORRUPTION IN UPPER-MIDDLE INCOME COUNTRIES

Detaylı

Genelleştirilmiş Ortalama Fonksiyonu ve Bazı Önemli Eşitsizliklerin Öğretimi Üzerine

Genelleştirilmiş Ortalama Fonksiyonu ve Bazı Önemli Eşitsizliklerin Öğretimi Üzerine Geelleşrlmş Oralama Foksyou ve Bazı Öeml Eşszlkler Öğrem Üzere Gabl ADİLOV, Gülek TINAZTEPE & Serap KEALİ * Öze Armek oralama, Geomerk oralama, Harmok oralama, Kuvadrak oralama ve bular arasıdak lşk vere

Detaylı

Adi Diferansiyel Denklemler NÜMERİK ANALİZ. Adi Diferansiyel Denklemler. Adi Diferansiyel Denklemler

Adi Diferansiyel Denklemler NÜMERİK ANALİZ. Adi Diferansiyel Denklemler. Adi Diferansiyel Denklemler 6.4.7 NÜMERİK ANALİZ Yrd. Doç. Dr. Hatce ÇITAKOĞLU 6 Müendslk sstemlernn analznde ve ugulamalı dsplnlerde türev çeren dferansel denklemlern analtk çözümü büük öneme saptr. Sınır değer ve/vea başlangıç

Detaylı

Türkiye de Süt Ürünleri Tüketim Harcamalarına Etki Eden Faktörlerin Analizi: Çoklu Heckman Örneklem Seçicilik Sistem Yaklaşımı

Türkiye de Süt Ürünleri Tüketim Harcamalarına Etki Eden Faktörlerin Analizi: Çoklu Heckman Örneklem Seçicilik Sistem Yaklaşımı Tarım Blmler Dergs Tar. Bl. Der. Derg web sayfası: www.agr.ankara.edu.tr/derg Journal of Agrcultural Scences Journal homepage: www.agr.ankara.edu.tr/journal TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF AGRICULTURAL

Detaylı

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t :

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t : HAFTA 13 GÖLGE EĞİŞKENLERLE REGRESYON (UMMY VARIABLES) Gölge veya kukla (dummy) değşkenler denen ntel değşkenler, cnsyet, dn, ten reng gb hemen sayısallaştırılamayan ama açıklanan değşkenn davranışını

Detaylı

SAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ

SAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ SAYISAL ANALİZ Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Sayısal Analz SAYISAL ANALİZ SAYISAL TÜREV Numercal Derentaton Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Sayısal Analz İÇİNDEKİLER Sayısal Türev Ger Farklar

Detaylı

Bir ekonomide mal piyasası dengesi aşağıdaki şekliyle dengeye geldiği varsayılmaktadır;

Bir ekonomide mal piyasası dengesi aşağıdaki şekliyle dengeye geldiği varsayılmaktadır; B.. A. Ürm, Faz Oranları v Dövz Kuru Br konomd mal pyasası dngs aşağıdak şklyl dngy gldğ varsayılmakadır; Y C Y T I Y r G IM Y X Y ( ) (, ) (, ) (, ) ( ) (, ) (, )/ (, ) ğr n dış car aşağıdak gb yazılırsa;

Detaylı

FARKLI REGRESYON YÖNTEMLERİ İLE BETA KATSAYISI ANALİZİ

FARKLI REGRESYON YÖNTEMLERİ İLE BETA KATSAYISI ANALİZİ FARKLI REGRESYON YÖNTEMLERİ İLE BETA KATSAYISI ANALİZİ M.Ensar YEŞİLYURT (*) Flz YEŞİLYURT (**) Özet: Özellkle uzak verlere sahp ver setlernn analz edlmesnde en küçük kareler tahmnclernn kullanılması sapmalı

Detaylı

Muhasebe ve Finansman Dergisi

Muhasebe ve Finansman Dergisi Muhasebe ve Fnansman Dergs Ocak/2012 Farklı Muhasebe Düzenlemelerne Göre Hazırlanan Mal Tablolardan Elde Edlen Fnansal Oranlar İle Şrketlern Hsse Sened Getrler Ve Pyasa Değerler Arasındak İlşk Ahmet BÜYÜKŞALVARCI

Detaylı

SESSION 1. Ahmet Kamacı (Artvin Çoruh University, Turkey) Yener Oğan (Artvin Çoruh University, Turkey) Abstract

SESSION 1. Ahmet Kamacı (Artvin Çoruh University, Turkey) Yener Oğan (Artvin Çoruh University, Turkey) Abstract SESSION 1 Turiz Gelirlerinin Ekonoik Büyüe Üzerine Etkileri: Panel Eşbütünleşe ve Nedensellik Analizi The Affects of Touris Revenues on Econoic Growth: A Panel Cointegration and Causality Analysis Ahet

Detaylı

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular Basel II Geçş Sürec Sıkça Sorulan Sorular Soru No: 71 Cevaplanma Tarh: 06.03.2012 İlgl Hüküm: --- Konu: Gayrmenkul İpoteğyle Temnatlandırılmış Alacaklar İçn KR510AS Formunun Doldurulmasına İlşkn Örnek

Detaylı

NİTEL TERCİH MODELLERİ

NİTEL TERCİH MODELLERİ NİTEL TERCİH MODELLERİ 2300 gözlem sayısı le verlen değşkenler aşağıdak gbdr: calsma: çocuk çalışıyorsa 1, çalışmıyorsa 0 (bağımlı değşken) Anne_egts: Anne eğtm sevyes Baba_egts: Baba eğtm sevyes Kent:

Detaylı

SEK Yönteminin Güvenilirliği Sayısal Bir Örnek. Ekonometri 1 Konu 11 Sürüm 2,0 (Ekim 2011)

SEK Yönteminin Güvenilirliği Sayısal Bir Örnek. Ekonometri 1 Konu 11 Sürüm 2,0 (Ekim 2011) İk Değşkenl Bağlanım Model SEK Yöntemnn Güvenlrlğ Ekonometr 1 Konu 11 Sürüm,0 (Ekm 011) UADMK Açık Lsans Blgs İşbu belge, Creatve Commons Attrbuton-Non-Commercal ShareAlke 3.0 Unported (CC BY-NC-SA 3.0)

Detaylı

Şekil 1. Bir oda ısıtma sisteminin basitleştirilmiş blok diyagram gösterimi. 1. Kontrol Sistemlerindeki Blok Diyagramlarının Temel Elemanları:

Şekil 1. Bir oda ısıtma sisteminin basitleştirilmiş blok diyagram gösterimi. 1. Kontrol Sistemlerindeki Blok Diyagramlarının Temel Elemanları: Blok yaraları: araşık teler, rok alt ten rrne uyun şeklde ağlanaından oluşur. Blok dyaraları, her r alt te araındak karşılıklı ağlantıyı öterek n kullanılır. Blok dyaralarında her r alt ten fonkyonu ve

Detaylı

Mut Orman İşletmesinde Karaçam, Sedir ve Kızılçam Ağaç Türleri İçin Dip Çap Göğüs Çapı İlişkileri

Mut Orman İşletmesinde Karaçam, Sedir ve Kızılçam Ağaç Türleri İçin Dip Çap Göğüs Çapı İlişkileri Süleyman Demrel Ünverstes, Fen Blmler Ensttüsü, 9-3,(5)- Mut Orman İşletmesnde Karaçam, Sedr ve Kızılçam Ağaç Türler İçn Dp Çap Göğüs Çapı İlşkler R.ÖZÇELİK 1 Süleyman Demrel Ünverstes Orman Fakültes Orman

Detaylı

SATIN ALMA GÜCÜ PARİTESİ G7 ÜLKELERİ İÇİN GEÇERLİ Mİ?

SATIN ALMA GÜCÜ PARİTESİ G7 ÜLKELERİ İÇİN GEÇERLİ Mİ? H.Ü. İksad ve İdar Blmler Faküles Dergs, Cl 30, Sayı, 01, s. 137-161 SATIN ALMA GÜCÜ PARİTESİ G7 ÜLKELERİ İÇİN GEÇERLİ Mİ? Öz Burcu ÖZCAN Saın alma gücü pares (SAGP) orak br para brm cnsnden fade edldğnde,

Detaylı

Talep Şokları: Türk Turizm Sektörü İçin Bir Analiz

Talep Şokları: Türk Turizm Sektörü İçin Bir Analiz Anaola: urzm Araşırmaları Dergs Cl 6, Sayı 1, Bahar: 9-41, 015. Copyrgh 015 anaola Büün hakları saklıdır ISS: 1300-40 (1990-015 do: 10.1713/aad.vol6ss1594 alep Şokları: ürk urzm Sekörü İçn Br Analz Demand

Detaylı

Antalya Đlinde Serada Domates Üretiminin Kâr Etkinliği Analizi

Antalya Đlinde Serada Domates Üretiminin Kâr Etkinliği Analizi Tarım Blmler Dergs Tar. Bl. Der. Derg web sayfası: www.agr.ankara.edu.tr/derg Journal of Agrcultural Scences Journal homepage: www.agr.ankara.edu.tr/journal TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF AGRICULTURAL

Detaylı

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili 5.3. Tekne Yüzeylernn atematksel Temsl atematksel yüzey temslnde lk öneml çalışmalar Coons (53) tarafından gerçekleştrlmştr. Ferguson yüzeylernn gelştrlmş hal olan Coons yüzeylernde tüm sınır eğrler çn

Detaylı

Direct Decomposition of A Finitely-Generated Module Over a Principal Ideal Domain *

Direct Decomposition of A Finitely-Generated Module Over a Principal Ideal Domain * BİR ESAS İDEAL BÖLGESİ ÜZERİNDEKİ SONLU DOĞURULMUŞ BİR MODÜLÜN DİREK PARÇALANIŞI * Drec Decompoon of A Fnely-Generaed Module Over a Prncpal Ideal Doman * Zeynep YAPTI Fen Blmler Enüü Maemak Anablm Dalı

Detaylı

VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (VZA) VE MALMQUİST ENDEKSİ İLE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİK ÖLÇÜMÜ: BİST TE İŞLEM GÖREN MEVDUAT BANKALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (VZA) VE MALMQUİST ENDEKSİ İLE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİK ÖLÇÜMÜ: BİST TE İŞLEM GÖREN MEVDUAT BANKALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA Atatürk Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt: 27,Sayı:4,2013 110 VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (VZA) VE MALMQUİST ENDEKSİ İLE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİK ÖLÇÜMÜ: BİST TE İŞLEM GÖREN MEVDUAT BANKALARI ÜZERİNE

Detaylı

Mal Piyasasının dengesi Toplam Talep tüketim, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eşitti.

Mal Piyasasının dengesi Toplam Talep tüketim, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eşitti. B.E.A. Mal Hzmet Pyasaları le Fnans Pyasalarının Ortak Denges Mal Pyasası Denges: (IS-LM) Model Mal Pyasasının denges Toplam Talep tüketm, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eştt. = C(-V)+I+G atırımlar

Detaylı

Sabit Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = s 2

Sabit Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = s 2 X Sabt Varyans Y Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = s Eşt Varyans EKKY nn varsayımlarından br anakütle regresyon fonksyonu u lern eşt varyanslı olmasıdır Her hata term varyansı bağımsız değşkenlern verlen değerlerne

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BÜYÜME İLE İŞSİZLİK ORANLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BÜYÜME İLE İŞSİZLİK ORANLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ Ekonoetri ve İstatistik Sayı:2 2005-11-29 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BÜYÜME İLE İŞSİZLİK ORANLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ Dr.

Detaylı

Programı : Elektronik Müh.

Programı : Elektronik Müh. İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜZ RESİMLERİNDEN CİNSİYET TAYİNİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Özlem ÖZBUDAK Anablm Dalı : Elekronk e Haberleşme Müh. Programı : Elekronk Müh. OCAK 009 İSTANBUL

Detaylı

Türkiye de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Temel Belirleyicileri: 1990-2006 Dönemine Đlişkin Ekonometrik Analiz

Türkiye de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Temel Belirleyicileri: 1990-2006 Dönemine Đlişkin Ekonometrik Analiz Türkiye de Doğrudan Yabancı Seraye Yaırılarının Teel Belirleyicileri: 199-26 Döneine Đlişkin Ekonoerik Analiz Recep TARI Hanife BIDIRDI Öze: Bu çalışanın eel aacı, 199-26 döneine ilişkin Türkiye de doğrudan

Detaylı