Bölüm 8 Tedarik Fonksiyonu

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bölüm 8 Tedarik Fonksiyonu"

Emel Şener
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Bölüm 8 Tedarik Fonksiyonu

2 TEDARİK FONKSİYONUNUN KAPSAMI VE İŞLETME AÇISINDAN ÖNEMİ Geniş anlamda tedarik fonksiyonu, işletmenin üretimde bulunabilmesi için ihtiyaç duyduğu üretim faktörlerinin temin edilip üretim için hazır halde bulundurulmaları eylemlerini kapsar. Bu anlamda tedarik fonksiyonunun kapsamına; sermaye (sabit ve işletme sermayesi), işgücü ve her nevi hammadde, yardımcı madde ve işletme malzemesi temini girmektedir.

3 TEDARİK FONKSİYONUNUN KAPSAMI VE İŞLETME AÇISINDAN ÖNEMİ Tedarik yada satın alma departmanı, ürün yada hammaddelerin istenilen kalitede ve miktarda, en uygun fiyata ve ihtiyaç duyulan zamanda satın alınmasından sorumludur.

hammaddelerin istenilen kalitede ve miktarda, en uygun

4 TEDARİK FONKSİYONUNUN KAPSAMI VE İŞLETME AÇISINDAN ÖNEMİ Tedarik yada satın alma departmanındaki personel yeni yada yedek tedarikçi bulmak için piyasayı takip etmelidir. Mevcut tedarikçilerle sağlıklı bir şekilde çalışılması bu arayışı engellememelidir. Mevcut tedarikçilerin grev, üretim hattındaki arızalar, vb. sebeplerden dolayı tedariği aksatmaları ihtimali her zaman göz önünde bulundurulmalıdır.

Mevcut tedarikçilerle sağlıklı bir şekilde çalışılması bu arayışı engellememelidir.

5 Tedarik fonksiyonu, işletmenin etkinlik ve karlılığı üzerinde önemli ölçüde etkileyici bir role sahiptir. Bu bakımdan hammadde ve diğer işletme malzemelerinin tedarikinde uygunluğun sağlanmasına büyük özen gösterilmesi gerekir. Bu uygunluk, miktar, kalite, zaman, kaynak ve fiyat olmak üzere beş açıdan ele alınabilir.

Bu bakımdan hammadde ve diğer işletme malzemelerinin tedarikinde uygunluğun

6 1. Miktar Yönünden Uygunluk: Hammadde, yardımcı madde ve işletme malzemelerinin tedarikinde en uygun miktar, toplam yıllık tedarik maliyetlerini en aza indiren stok düzeyleridir. 2. Kalite Yönünden Uygunluk: Üretimde kullanılacak hammadde, yardımcı madde ve işletme malzemesinin önceden belirlenen kalite standartlarına uygunluğu en az birincisi (miktar itibarıyla uygunluk) kadar önemli bir husus oluşturur. Çünkü, üretilen ya da imal edilen mamulün kalite düzeyi ile kullanılan malzemenin kalitesi arasında doğrusal bir ilişki vardır.

Kalite Yönünden Uygunluk: Üretimde kullanılacak hammadde, yardımcı madde ve işletme malzemesinin önceden belirlenen kalite

7 3. Zaman Yönünden Uygunluk: Tedarik işlemlerinde zamanlamanın önemi büyüktür. Zamanından önce satın alınan hammadde ve malzemelerin işletme sermayesinin atıl stoklara bağlanarak işletmeye gereksiz mali külfetler getirmesine, geciken satın almaların ise, üretimin aksamasına, siparişlerin karşılanamaması ve müşterilerle sahip olunan pazarların kaybedilmesine neden olabilecektir.

bağlanarak işletmeye gereksiz mali külfetler getirmesine, geciken satın almaların ise,

8 4. Kaynak Yönünden Uygunluk: Malzemenin uygun kaynaklardan sağlanabilmesi için tedarik departmanının pazarın yapısı ve satıcılarla ilgili güvenilir verilere sahip olması gerekir. Bu bilgiler, geçmiş deneyimlerden sağlanabileceği gibi sürekli bir pazar araştırması sonucunda da elde edilebilir. Kaynak konusunda önem arz eden bir diğer nokta da, belirli bir hammadde veya malzemenin tek bir satıcıdan mı yoksa değişik kaynaklardan mı sağlanacağına karar verilmesi hususu ile ilgilidir.

Bu bilgiler, geçmiş deneyimlerden sağlanabileceği gibi sürekli bir pazar araştırması sonucunda da elde edilebilir.

9 5. Fiyat Yönünden Uygunluk: Üretim için gerekli hammadde ve diğer işletme malzemelerinin tedarikinde miktar, kalite, zaman ve kaynak uygunluğu az çok sağlandıktan sonra, sıra uygun fiyatla malzemenin teminine gelir.

miktar, kalite, zaman ve kaynak uygunluğu az çok

10 HAMMADDE VE MALZEMELERİN SATINALINMASI VEYA İŞLETMEDE ÜRETİLMESİ KARARI İşletmeler, gerek hammadde ve malzemeler, gerekse yarı mamul ve yardımcı maddeler gibi ihtiyaç duydukları stok çeşitlerini ve bunlardan ne miktarda tedarik edilmesi gerektiğini belirledikten sonra, bunların nasıl elde edilebileceği konusunda karar verme durumuyla karşı karşıya kalmaktadırlar.

stok çeşitlerini ve bunlardan ne miktarda tedarik edilmesi gerektiğini belirledikten sonra,

11 Karar aşamasına getirilen ve stok kalemlerini dışarıdan tedarik yerine kendi işletmesinde üretmeye yönelen işletme yöneticilerine, aşağıdaki hususlar yol gösterici olabilir: -Bazı özel tip malzemelerin dışarıdan az miktarda satın alınması işletmeye yüksek bir maliyet yükleyebilir. -İhtiyaç duyulan malzemenin daha kaliteli olması için özellikle işletmede üretilmesi seçeneği yeğlenmiş olabilir. -İkmâl ve talep arasında uyumun sağlanması ve ikmal emniyetinin temin edilebilmesi amacıyla işletmede üretim yapılması gerekebilmektedir.

12 -Bazı sanayi dallarında, imalatçı işletmeler uygun bir tedarik kaynağı bulamadıkları için, ihtiyaç duydukları malzemeleri kendileri yapmak zorunda kalabilmektedirler. -İşletmelerin ihtiyaç duydukları malzemeleri kendi fabrika veya atölyelerinde üretmeleri, bu malzemelerin satın alınmasından daha hesaplı olabilir. -İşletmenin atıl kapasitesi ve iş bekleyen makine teçhizat, bina ve tesisleri, yöneticileri bazen bu yönde davranmaya yöneltmektedir.

-İşletmelerin ihtiyaç duydukları malzemeleri kendi fabrika veya atölyelerinde üretmeleri, bu malzemelerin satın

13 -Özel önem taşıyan malzeme kalemlerinin işletmede üretilmesine başlanması, satıcılar karşısında işletmeye önemli bir pazarlık gücü kazandırabilir. -İşletme personelinin korunması ve işletmede istihdamın sürekli kılınması amacıyla işletmede üretim yapılması gerekebilir. -Kalite ve malzeme tasarımının korunması ile bunlarda sürekliliğin sağlanması amacıyla da işletme içinde üretim yapılması tercih edilebilir. -İşletme yöneticileri, stratejik ve duygusal nedenlerle (dışa bağımlı olmamak, kendine yeterlilik vb.) ihtiyaç duyulan kalemlerin işletmede üretilmesi yönünde karar alabilirler.

-Kalite ve malzeme tasarımının korunması ile bunlarda sürekliliğin sağlanması amacıyla da işletme içinde üretim yapılması tercih edilebilir.

14 Yukarıda sıralanan belli koşulların varlığı halinde üretim yapılmasına karar verilmesi bir takım sorunları da beraberinde getirebilir. Bu sorunlar şöyle sıralanabilir: -İşletme içinde üretim yapılması, yetişmiş idari ve teknik kadro yanında önemli sayıda uzman işgücüne ihtiyacı artıracaktır. -İşletmede üretim kararının alınması; beraberinde, ek birtakım personel, makine-techizat, bina ve yan tesis maliyetlerini getirecektir. -Üretim departmanları arasında koordinasyon zorluğu doğup, bürokratik formaliteler ve plânda olmayan makine ve işgücü kayıpları artabilecektir. -İşletme, gelecekte doğabilecek çeşitli üretim risklerini göze almakla satın alma yoluyla yapabileceği risk dağıtma işleminden yoksun kalabilecektir.

-İşletmede üretim kararının alınması; beraberinde, ek birtakım personel, makine-techizat, bina ve yan tesis maliyetlerini getirecektir.

15 İşletmelerin Bazı Ürünleri Üretmek Yerine Dış Kaynaktan Tedarik Etme Nedenleri

16 Fiyat Kalite Güvenilirlik Ödeme koşulları Nakliye TEDARİKÇİ SEÇİM KRİTERLERİ

18 De-İntegrasyon

Benzer belgeler

BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

ATILIM ÜNİVERSİTESİ KALİTE GÜVENCESİ YÖNERGESİ Amaç BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Madde 1 Bu Yönergenin amacı Atılım Üniversitesinin eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idarî