İLAÇ SEKTÖRÜ RAPORU (2015/1)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İLAÇ SEKTÖRÜ RAPORU (2015/1)"

Transkript

1 1 T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI İLAÇ SEKTÖRÜ RAPORU (2015/1) SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi

2 2 İÇİNDEKİLER Şekiller Listesi... 3 Tablolar Listesi... 4 Kısaltmalar Listesi... 5 YÖNETİCİ ÖZETİ SEKTÖRÜN GENEL DURUMU Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu Sektörün Türkiye deki Genel Durumu Sektördeki Üretim Eğilimleri ve Üretilen Başlıca Ürünler Sektörün Alt Sektörleri ve Etkileşim Halinde Olduğu Diğer Sektörler Sektörün Bölgesel Yapısı ve Kümelenmeler Sektörün Kapasite Kullanımı Sektörün İşyeri Sayısı ve İstihdamı Sektörün Üretim Değeri Sektörün Cirosu Sektörün Katma Değeri Sektörün Ar-Ge Faaliyeti Sektörün Elektrik Tüketimi Sektörün Dış Ticareti Sektörün Maliyet Bileşenleri Sektörün Projeksiyonu SEKTÖRÜN SON ALTI AYLIK DEĞERLENDİRMESİ Son Dönemdeki Sektöre İlişkin Türkiye ve Dünyadaki Gelişmeler Sektörün Üretim Endeksi Değerlendirmesi Sektörün Kapasite Kullanım Oranı Değerlendirmesi Sektörün İhracat ve İthalat Değerlendirmesi Sektörün Ciro Endeksi Değerlendirmesi... 22

3 3 Şekiller Listesi Şekil 1- Dünya İlaç Pazarı 2013 Yılı Satışları... 7 Şekil 2- Dünya da Toplam Ar-Ge Harcamalarının Sektörel Dağılımı... 8 Şekil 3- Ortalama Sanayi İstihdam Endeksi (2010=100) Şekil 4- Sanayi Üretim Endeksi (2010=100) Şekil 5- Ciro Endeksi (Toplam) (2010=100) Şekil 6- Ciro Endeksi (Yurtiçi-Yurtdışı) (2010=100) Şekil 7- Klinik Araştırma Sayılarına Göre Türkiye nin Dünyadaki Yeri Şekil 8- Klinik Araştırma Sayılarına Göre Türkiye nin AB Ülkeleri ile Karşılaştırılması Şekil 9- Aylara Göre Üretim Endeksleri (2010=100) Şekil 10- Aylık Kapasite Kullanım Oranı (%) Şekil 11- Aylık İhracat Değerlendirmesi (Milyon ABD Doları) Şekil 12- Aylık İthalat Değerlendirmesi (Milyon ABD Doları) Şekil 13- Aylık Ciro Endeksi Değerlendirmesi (2010=100)... 23

4 4 Tablolar Listesi Tablo 1- Net Satışlara göre Dünyanın ilk 10 Firması... 7 Tablo 2 - Yıllara Göre Kapasite Kullanım Oranı (Ağırlıklı Ortalama %) Tablo 3 - Faktör Maliyeti ile Katma Değeri (TL) Tablo 4 - Eczacılık Ürünleri İthalat ve İhracatı (ABD Doları) Tablo yılı en çok ithal edilen ilaç ürünleri Tablo 6 - Bölgelere Dayalı 5 Yıllık Bileşik Büyüme Oranları... 18

5 5 Kısaltmalar Listesi AB ABD Ar-Ge EFPIA EKK EMA FDA GMP HS İEİS IMS NACE PhRMA SGK SITC STK TCMB TEDAŞ TÜBİTAK TÜİK YPK : Avrupa Birliği : Amerika Birleşik Devletleri : Araştırma ve Geliştirme : European Federation of Pharmaceutical Industries and Associations : Ekonomi Koordinasyon Kurulu : European Medicines Agency : Food and Drug Administration : İyi Üretim Uygulamaları (Good Manufacturing Practice) : Harmonize Sistem : İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası : Intercontinental Marketing Services : Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin Sınıflandırılması : Pharmaceutical Research and Manufacturers of America : Sosyal Güvenlik Kurumu : Standard International Trade Classification : Sivil Toplum Kuruluşu : Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası : Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu : Türkiye İstatistik Kurumu : Yüksek Planlama Kurulu

6 6 YÖNETİCİ ÖZETİ İlaç sektörü, beşeri ve veteriner hekimlikte tedavi edici, koruyucu ve tanı amaçlı olarak kullanılan sentetik, bitkisel, hayvansal ve biyolojik kaynaklı kimyasal maddeleri farmasötik teknolojiye uygun olarak üreterek tedaviye sunan bir sanayi dalıdır. Halk sağlığının korunması, sağlık hizmetlerinin kaliteli ve etkin bir şekilde sunulabilmesi güçlü bir ilaç sektörü ile mümkündür. Bunun yanı sıra, sektör yoğun Ar-Ge faaliyetlerini içermesi sebebiyle katma değeri yüksek ürünler üretilmesini sağlamaktadır. Ayrıca, ekonomik kalkınma açısından çok önemli katkılar sağlamasının yanında, savaş, epidemik hastalıklar ve olası bir ambargo gibi faktörler karşısında ülkenin ilaç ihtiyacını karşılayacak üretim yapabilen bir ilaç sektörüne sahip olması gerekmektedir. Bu bağlamda Türkiye İlaç Sektörü incelendiğinde gelişmiş bütün ülkelerde olduğu gibi bazı ürünlerin nihai ürün şeklinde ithal edildiği görülmektedir. İthal edilen ilaçlar ise genellikle yeni ve yüksek teknoloji gerektiren, biyoteknolojik olarak üretilen, implante edilen ilaçlar, yeni ilaç taşıyıcı sistemler, aşılar, kan ürünleri, değiştirilmiş salım özelliği gösteren ilaçlar, insülin, kanser ilaçları, bazı hormonlar, radyonüklidler, bazı oftalmolojik preparatlar ve antidotlardır. Üretim genellikle jenerik/eşdeğer ilaçlar üzerinde yoğunlaşmıştır. Ayrıca, ilaç etken madde üretimi de yapılmaktadır. Dünya standartlarında üretim kapasitesine sahip olmasına rağmen Türkiye İlaç Sektörü, dünya pazarında yeterli rekabet gücüne ulaşamamıştır. IMS verilerine göre, Türkiye ilaç pazarı 2014 yılında bir önceki yıla göre %9,8 oranında büyüme göstermiş ve 15,9 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ülkemizde 311 adet ilaç firması, 71 adet ilaç üretim tesisi (58 i yerli) ve 11 hammadde tesisi (8 i yerli) bulunmaktadır yılında ithalat 4,7 milyar ABD doları, ihracat 856 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiş olup ihracatın ithalatı karşılama oranı yaklaşık % 18,05 tir. 1. SEKTÖRÜN GENEL DURUMU 1.1. Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu Demografik değişim, ortalama yaşam süresinin artışı, hastalık paternlerindeki değişimler, sosyal küreselleşme, sağlık hizmetlerine erişimdeki anlamlı artış ve sosyal devlet olgusunun doğuşu dünya ilaç sektörünün büyümesinde önemli rol oynamıştır. Statista verilerine göre sektör, 2013 yılında bir önceki yıla göre %2,4 oranında büyüyerek yaklaşık 980,1 milyar ABD dolarlık toplam pazar hacmine ulaşmıştır. Dünya ilaç pazarının %95 ine uluslararası alanda faaliyet gösteren şirketler sahiptir. Gelişmiş ülkelerdeki yoğun tüketim yine gelişmiş ülkelerdeki üretimle karşılanmaktadır. EFPIA verilerine göre, 2013 yılında dünya ilaç satışlarının %41 ini Kuzey Amerika (ABD ve Kanada), %27,4 ünü Avrupa oluşturmaktadır.

7 7 Şekil 1- Dünya İlaç Pazarı 2013 Yılı Satışları 5,8% 16,1% 9,7% 27,4% 41,0% Kuzey Amerika (ABD, Kanada) Avrupa Japonya Afrika, Asya (Japonya hariç) & Avustralya Latin Amerika Kaynak: EFPIA, The Pharmaceutical Industry in Figures, yılında dünya ilaç sektöründe onkoloji, ağrı, diyabet, hipertansiyon gibi tedavi gruplarının satışlarının diğer tedavi gruplarına göre daha yüksek olduğu görülmektedir (IMS Top-Line Market Data). IMS Pharmaceutical Executive Raporuna göre dünya ilaç sektöründe, Novartis, Pfizer, Roche, Sanofi ve Merck&Co firmaları reçeteli ilaç satışlarında ilk sıralarda yer almaktadır. Tablo 1- Net Satışlara göre Dünyanın ilk 10 Firması No Firma 2013 Satış (milyar $) 2013 Ar-Ge Harcaması (milyar $) 1 Novartis (İsviçre) 46,017 9,360 2 Pfizer (ABD) 45,011 6,254 3 Roche (İsviçre) 39,143 8,293 4 Sanofi (Fransa) 37,701 6,177 5 Merck&Co (ABD) 37,519 7,123 6 GlaxoSmithKline (İngiltere) 33,055 5,041 7 Johnson&Johnson (ABD) 26,475 5,810 8 AstraZeneca (İngiltere) 24,523 4,269 9 Eli Lilly (ABD) 20,119 5, AbbVie (ABD) 18,790 2,831 Kaynak: IMS Pharmaceutical Executive, Haziran 2014 İlaç sektörü, yüksek maliyetli ve uzun süren Ar-Ge çalışmaları içermesi sebebiyle dünyada yapılan toplam Ar-Ge harcamalarında %14,4 payla ilk sırada yer almaktadır.

8 8 Şekil 2- Dünya da Toplam Ar-Ge Harcamalarının Sektörel Dağılımı 16,0 14,4 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 9,9 7,9 6,3 4,5 4,3 4,2 4,1 3,2 2,8 2,7 2,5 2,0 1,7 1,3 0,3 Kaynak: EFPIA The Pharmaceutical Industry in Figures, 2014 Dünya ilaç pazarında hızlı büyüyen pazarlar arasında onkoloji ve kan ürünleri, insülin ürünleri ile vitamin ürünleri gibi katma değeri yüksek niş alanlar öne çıkmaktadır. Bunun yanı sıra özellikle son yıllarda, dünya ilaç pazarında biyoteknolojik ilaçların payının giderek arttığı görülmektedir. Günümüzde dünya ilaç pazarının yaklaşık %20 sini biyoteknolojik ilaçlar oluşturmaktadır ve bu payın ilerleyen süreçte artması öngörülmektedir yılında biyolojik ilaç sektörünün yaklaşık %1,1 ini oluşturan biyobenzer ilaçların payının önümüzdeki on yıl içerisinde on kat artması beklenmektedir. Avrupa da başlayan biyobenzer ilaç üretimi günümüzde gelişmekte olan ülkelerde (Çin, Hindistan, G.Kore) yoğunlaşmakta olup, Brezilya ve Meksika gibi ülkelerde de biyoteknolojik ürünlere yönelik kaynak ayrılmaktadır Sektörün Türkiye deki Genel Durumu Türkiye İlaç Sektörü önemli miktarlarda ve çeşitlilikte üretim ve ihracat olanağına sahip ve katma değeri yüksek olan sektörlerden biridir. Uluslararası norm ve standartların uygulandığı Türkiye İlaç Sektörü, özel üretim teknolojisi gerektiren ürünler (biyoteknoloji vb.) dışında her türlü ürünü üretebilen, AB ülkeleri ile kıyaslanabilir bir teknolojik düzeye ulaşmıştır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen ve ülkemizde 1984 yılından itibaren yürürlüğe giren "İyi Üretim Uygulamaları" (GMP) çerçevesinde gerekli yatırımları yaparak teknolojik alt yapısını güçlendirmiştir. Türkiye toplam ilaç pazarı yılları arasında yıllık ortalama %2,8 oranında büyümüştür yılında bir önceki yıla göre %9,8 oranında büyüme göstermiş ve 15,9 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Hacim bazında ise pazar, bir önceki yıla göre %2,9 luk büyüme göstermiştir. Aynı yıl itibariyle Türkiye ilaç pazarının değer bazında %67 sini yenilikçi/referans ilaç, %33 ünü jenerik/eşdeğer ilaçlar oluşturmaktadır. Ayrıca, ilaç pazarı içinde yenilikçi/referans ve jenerik/eşdeğer ürünlerin pazar payları hacim bazında %48 ve %52 dir (1. Uluslararası Türk İlaç Forumu, IMS sunumu, Kasım 2014). Türkiye ilaç pazarı 2013

9 9 yılında Avrupa pazarında 7., dünya ilaç pazarında ise 19. sırada yer almıştır (İEİS) yılında Türkiye ilaç pazarının dünyada 16. sırada yer alacağı öngörülmektedir. Sağlık Bakanlığı 2013 yılı Kasım ayı verilerine göre Türkiye ilaç pazarında satışı olan toplam kayıtlı ilaç çeşidi olup, satışı olan toplam ürün sayısı dur. SGK 2013 yılı Ekim ayı verilerine göre Kurum tarafından bedeli ödenecek ilaçlar listesinde adet ürün yer almaktadır yılında kişi başına ilaç tüketimi Türkiye'de 174,9 TL iken; 2014 yılında kişi başına ilaç tüketimi %7,4 oranında artarak yaklaşık 187,9 TL olmuştur. Türkiye de kutu bazında kişi başı ilaç tüketimi 2014 yılında bir önceki yıla göre %1,7 oranında artarak 23,5 kutu olarak gerçekleşmiştir (TÜİK, IMS, İEİS). Tedavi gruplarına göre ilaç tüketiminde Onkoloji ürünleri değer bazında, Antiromatizmal ilaçlar kutu bazında ilk sırada yer almaktadır. Eylül 2014 IMS verilerine göre Türkiye ilaç pazarında Novartis, 1,095 milyar TL lik satış rakamı ile ilk sırada yer alırken, Sanofi, Abdi İbrahim, Pfizer, Roche, Bayer, GlaxoSmithKline, Bilim İlaç, Merck&Co ve Astrazeneca gibi firmalar sektörün önde gelen diğer firmalarıdır. Son yıllarda pazara verilen ilaçların %20 si biyoteknoloji ürünleridir yılında dünya çapında 830 milyar ABD doları olan tüm ilaç satışları içinde dünya ilaç piyasasının %14 ünü oluşturan biyolojik ilaçların satışları 116 milyar ABD dolarıdır. Bu toplam içinde biyobenzerlerin tutarı 380 milyon ABD dolarıdır. Biyolojik ilaçların yaklaşık 2/3 ü rekombinant proteinler, 1/3 ü ise antikorlardır. Biyolojik ilaçların piyasa büyüklüğü, döneminde 3 katına çıkmıştır. Ülkemizde ise IMS verilerine göre, 2013 yılında biyoteknolojik ürünlerin reçeteli pazar içindeki payı değer bazında %14,5 ve biyobenzer ürünlerin reçeteli pazar içindeki payı %0,3 tür Sektördeki Üretim Eğilimleri ve Üretilen Başlıca Ürünler Sektörde genellikle lisans altında üretim, fason üretim, jenerik/eşdeğer ilaç üretimi ve antibiyotikler, analjezikler başta olmak üzere birçok ilaç etken maddesi üretimi yapılmaktadır yılı itibariyle Türkiye de kullanılan ilaçların kutu bazında yaklaşık %73,5 i, değer bazında ise %41,9 u ülkemizde üretilmektedir. Ancak, bazı ilaçlar, ileri teknoloji gerektirdiği için yalnızca dünyadaki belirli merkezlerde üretilebilmektedir. Ayrıca, ülkemizde tüketimi az olan ve üretimi ekonomik olmayan bazı ilaçların üretimi de yapılmamaktadır. Bunun yanı sıra, dünyada biyoteknolojik ürünlere doğru yönelim görülmekte olup, sentez kimyasıyla üretilen ürünler gittikçe azalmaktadır. Ülkemizde de bu trende uygun olarak biyoteknolojik ürünlere yönelmesi büyük önem arz etmektedir Sektörün Alt Sektörleri ve Etkileşim Halinde Olduğu Diğer Sektörler İlaç sektörü kullandığı hammaddeler dolayısıyla kimya, gıda, tarım gibi sektörlerle etkileşim içerisindedir.

10 Sektörün Bölgesel Yapısı ve Kümelenmeler Sektördeki firmaların tamamına yakını İstanbul ve çevresinde faaliyet göstermektedir. Alt yapının daha uygun oluşu, ambalaj malzemeleri ve teknik personelin teminindeki kolaylıklar, ulaşım ve iletişim imkânları, sağlık kuruluşlarının Marmara Bölgesi'nde yoğunlaşması gibi faktörler sanayinin büyük bir bölümünün İstanbul, Kocaeli, Tekirdağ illerinde kurulmasına yol açmıştır. İlaç sektörünün gelişmesi ve sektörün ülkeye değer katması açısından büyük öneme sahip olan kümelenme eğilimi tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de giderek artmaktadır Sektörün Kapasite Kullanımı Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı sektöründe yılları arasında kapasite kullanım oranı, yıllar itibariyle değişim göstermiş olup % 70 in üzerinde seyretmiştir yılına ait kapasite kullanım oranı ortalama %71,3 tür yılında kapasite kullanım oranı bir önceki yıla göre artış göstererek %74,2 olarak gerçekleşmiştir. Tablo 2 - Yıllara Göre Kapasite Kullanım Oranı (Ağırlıklı Ortalama %) NACE REV.2 Yıl Oca. Şub. Mar. Nis. May. Haz. Tem. Ağu. Eyl. Eki. Kas. Ara. Temel ,7 66,2 67,4 72,0 71,4 72,3 75,7 69,1 74,8 76,1 76,2 75,3 72,3 Eczacılık Ürünlerinin ve ,7 73,7 73,0 76,5 75,0 77,3 78,1 72,1 73,6 73,2 75,7 71,2 74,8 Eczacılığa ,6 67,9 66,9 72,0 70,9 72,7 70,8 70,5 69,3 71,3 72,3 70,1 70,6 İlişkin Malzemelerin ,7 67,0 70,6 71,5 70,0 71,7 70,2 72,1 71,4 72,3 71,0 72,5 71,3 İmalatı ,9 72,7 72,7 73,7 74,5 73,2 75,6 74,5 72,8 76,3 75,0 77,0 74,2 Kaynak: TCMB (NACE Rev.2 Kod: 21) Ort. (%) 1.7. Sektörün İşyeri Sayısı ve İstihdamı Sağlık Bakanlığı verilerine göre, ülkemizde 311 adet ilaç firması, 71 adet ilaç üretim tesisi (58 i yerli) ve 11 hammadde tesisi (8 i yerli) bulunmaktadır. Sektörde, istihdamın %50 den fazlasının eğitim seviyesi yüksektir. İstihdamın çoğunluğu üretim sürecinin dışında yani ruhsat, fiyatlandırma, satış ve pazarlama gibi alanlarda çalışmaktadır. Bakanlığımız bünyesinde oluşturulmuş olan Girişimci Bilgi Sisteminden (GBS) alınan 2012 yılı verilerine göre, Temel Eczacılık Ürünleri İmalatı ve Eczacılığa İlişkin İlaçların İmalatını gerçekleştiren girişim sayısı toplam 412, toplam çalışan sayısı ise dır yılında girişim yaklaşık %31 oranında artarak 541, çalışan sayısı ise yaklaşık %2,3 oranında azalarak olarak gerçekleşmiştir. Bu girişimlerden Temel Eczacılık Ürünleri İmalatı yapan girişim sayısı 92, Eczacılığa İlişkin İlaçların İmalatı yapan girişim sayısı 449 adettir.

11 11 Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı sektöründe mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi istihdam endeksi 2011 yılında %6 artış göstererek 106 olmuştur yılında ise 102,8 ye düşen endeks 2013 yılında 104,4 e yükselmiştir. İstihdam endeksi, 2014 yılının ilk 3 periyodunda, bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık %2,8 oranında düşüş göstermiş ve ortalama 101,5 olarak gerçekleşmiştir. Şekil 3- Ortalama Sanayi İstihdam Endeksi (2010=100) 107,0 106,0 105,0 104,0 103,0 102,0 101,0 100,0 99,0 98,0 97,0 100,0 Kaynak: TÜİK, (NACE Rev.2 Kod: 21) *2014 yılının ilk üç döneminin ortalaması alınmıştır Sektörün Üretim Değeri 106,0 TÜİK verilerine göre 2010 yılı baz alındığında, Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı nda, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeks değeri 2012 yılına kadar düzenli bir artış göstermiş olup, 2012 yılı sonunda 123,4 değerine ulaşmıştır yılında ise endeks, bir önceki yıla göre %5 oranında azalarak, ortalama 117,1 olarak hesaplanmıştır yılında ise bir önceki yıla göre %14,2 oranında artarak 134,4 değerine ulaşmıştır. 102,8 104,4 101, *

12 12 140,0 130,0 120,0 110,0 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 100,0 Kaynak: TÜİK, (NACE Rev.2 Kod 21) 1.9. Sektörün Cirosu Şekil 4- Sanayi Üretim Endeksi (2010=100) 109,1 Türkiye ilaç sektörü 15,9 milyar TL lik pazar hacmiyle Doğu Avrupa (Rusya hariç) ve Ortadoğu nun en önemli pazarı durumundadır. Şekil 5 te verilen ciro endeksi değerlendirme grafiğine göre, ilaç sektöründe mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi ciro endeksi 2013 yılında yılında bir önceki yıla göre % 2,52 oranında düşüş göstererek 105,59 puana gerilemiştir yılında ise bir önceki yıla göre %10,39 oranında artış göstererek 116,56 puana ulaşmıştır. Ayrıca, Şekil 5 teki yurtiçi ve yurtdışı ciro endeksi değerlendirme grafiği incelendiğinde, Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı sektörüne ait ciro içerisindeki yurtdışı payının giderek artış gösterdiği sonucu ortaya çıkmaktadır. 120,00 115,00 110,00 105,00 100,00 95,00 90,00 85,00 80,00 75,00 70,00 Kaynak: TÜİK, (NACE Rev.2 Kod 21) 123,4 117,1 Şekil 5- Ciro Endeksi (Toplam) (2010=100) 134, ,00 98,74 108,32 105,59 116,

13 13 Şekil 6- Ciro Endeksi (Yurtiçi-Yurtdışı) (2010=100) 200,00 180,00 160,00 139,54 151,77 172,74 140,00 120,37 120,00 100,00 100,00 80,00 100,00 96,37 105,26 101,15 111,16 60,00 40,00 20,00 0, Yurtiçi Yurtdışı Kaynak: TÜİK, (NACE Rev.2 Kod 21) Sektörün Katma Değeri İlaç sektörü, dünyada yüksek katma değer yaratan stratejik öneme sahip bir sektördür. İlaç sektöründe 2012 yılında Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa Ait Malzemelerin İmalatı ndan oluşan katma değerin imalat sanayi içindeki payı %1,97 olmuştur. Tablo 3 - Faktör Maliyeti ile Katma Değeri (TL) Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa Ait Malzemelerin İmalatı* İmalat Sanayi Toplamı İmalat Sanayi İçindeki Payı (%) 1,97 Kaynak: TÜİK, (NACE Rev.2 Kod 21) * Sadece Eczacılığa İlişkin İlaçların İmalatı verisini içermekte olup, TÜİK te Temel Eczacılık Ürünleri İmalatı na yönelik katma değer verisi bulunmadığı için dâhil edilmemiştir Sektörün Ar-Ge Faaliyeti İlaç sektöründe Ar-Ge, yeni bir molekülün keşfini içeren temel Ar-Ge çalışmaları, keşfedilen molekülün laboratuvar ortamında belli aşamaları geçtikten sonra insanların yararına kullanılabilecek güvenli ve etkin bir ilaç olabilmesini sağlayan klinik araştırmalar ve bunun yanında mevcut ürünler üzerinden geliştirilen yeni formülasyonlara ve kombinasyonlara dayalı olarak tedaviye farklı seçenekler sunan katma değerli eşdeğer ürünlere yönelik çalışmaları içermektedir. İlaç sektörü Ar-Ge sini diğer sektörlerden ayıran başlıca özellik, klinik araştırmalar sürecinin insan katılımlı olmasıdır. Genel olarak ilaç sektöründe Ar-Ge faaliyetleri, molekül bulma, var olan moleküllerin yeni kullanım alanlarını bulma ve yan etkisi olan bir ilacın tekrar

14 14 değerlendirilmesini kapsayan temel araştırma, klinik testlerin gerçekleştirildiği klinik araştırma kısmı ile birlikte uzun ve maliyetli bir süreci kapsamaktadır. İlaç sektöründe yeni bir molekülün bulunması, aslında hem referans/yenilikçi hem de eşdeğer/jenerik ilaç firmaları için bir başlangıç noktasıdır. Keşfedilen molekül uzun bir süreç sonucunda patent sahibi tarafından geliştirilerek insan sağlığının hizmetine sunulmakta, molekülün patent ve koruma sürelerinin sona ermesini takiben eşdeğer ilaç üreticisi firmalar tarafından üretilerek daha geniş kitlelere ulaşma imkânına kavuşmaktadır. Ülkemizde referans/yenilikçi ilaç üretimi ya da ithalatı yapılmakla birlikte, endüstrimizin temel faaliyet alanını eşdeğer/jenerik ilaçlar oluşturmaktadır. Ayrıca, ilaç araştırmaları daha çok, yeni bir molekül bulmak ya da yeni bir ilaç geliştirmek şeklinde olmayıp bulunan moleküllerin 2-3 lü kombinasyonlarını, farklı dozaj formlarını ya da eşdeğer/jenerik ürün geliştirmek yoluyla yapılmaktadır. Türkiye de henüz geliştirilmiş yeni bir molekül bulunmamaktadır. İlaç sektörünün 2013 yılı sonu itibariyle küresel Ar-Ge harcamaları yaklaşık 137 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiş olup 2020 yılında yaklaşık 162 milyar ABD dolarına ulaşabileceği tahmin edilmektedir. Bunun yanı sıra, 2013 yılında Türkiye de Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı sektöründeki Ar-Ge harcaması bir önceki yıla göre %9,82 oranında büyüyerek yaklaşık 210 milyon TL düzeyine ulaşmıştır. İlaç sektörü Ar-Ge harcamalarının İmalat sektörü toplam Ar-Ge harcamaları içindeki payı %5,82 dir yılı TÜİK verilerine göre Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı sektöründeki Ar-Ge çalışan sayısının tam zamanlı eşdeğeri (TZE) tir. İlaç sektörü Ar-Ge insan gücünün, imalat sektörü toplam Ar-Ge insan gücü içindeki payı ise %3,84 tür. İlaç endüstrisinin gelişiminin temel unsurları arasında yer alan uluslararası pazarlarda rekabet gücü olan mal ve hizmet üretimi ancak Ar-Ge faaliyetlerinin artırılmasıyla mümkün olacaktır. Ülkemizde ulusal ve uluslararası ilaç firmaları aktif olarak klinik araştırma faaliyetlerinde bulunmaktadır. Klinik araştırmalar ile ilgili 19 Ağustos 2011 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Sağlık Bakanlığı Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmeliği, Uluslararası İyi Klinik Uygulamaları İlkeleri, Avrupa Birliği Direktiflerine uyumlu olarak hazırlanmıştır. Şubat 2015 itibariyle Türkiye klinik araştırma sayısı (1.750 adet) bakımından dünyada 31 inci, Avrupa da ise 17 inci sırada yer almış ve dünya klinik araştırma sayısı toplamı ( adet) içerisindeki payı %0,95 olmuştur.

15 ABD Kanada Almanya Fransa İngiltere İtalya İspanya G.Kore Hollanda Çin Belçika İsrail Danimarka Avustralya Brezilya Polonya İsviçre Tayvan İsveç Japonya Avusturya Rusya Çek Cumh. Hindistan Norveç Macaristan Meksika Finlandiya Güney Afrika Arjantin Türkiye Yunanistan Romanya Tayland Porto Riko Singapur Şekil 7- Klinik Araştırma Sayılarına Göre Türkiye nin Dünyadaki Yeri Kaynak: clinicaltrials.gov sitesi, 18 Şubat 2015 Şekil 8- Klinik Araştırma Sayılarına Göre Türkiye nin AB Ülkeleri ile Karşılaştırılması Kaynak: clinicaltrials.gov sitesi, 18 Şubat 2015 Dünyadaki toplam Ar-Ge harcamalarının %14,4 ü ilaç sektörü tarafından gerçekleştirilmektedir. İlaç Ar-Ge harcamaları uzun süreç ve yüksek maliyet gerektirmektedir. Bir molekülün beşeri ilaca dönüşmesi ortalama yılı bulabilmekte ve yüksek yatırım tutarları gerektirmektedir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Abdi İbrahim, Bilim İlaç, Zentiva, Deva Holding, Mustafa Nevzat, Koçak Farma, Sanovel İlaç, Nobel İlaç, Pharmactive İlaç ve VSY Biyoteknoloji ve İlaç Sanayi olmak üzere 10 ilaç firmasına Ar-Ge merkezi kurma onayı verilmiştir. Ekim 2014

16 16 itibariyle ilaç Ar-Ge merkezlerinin, toplam Ar-Ge merkezi (165 adet) içerisindeki payı %6,06 dır Sektörün Elektrik Tüketimi TEDAŞ verilerine göre, Türkiye İlaç Sanayi elektrik tüketimi 2012 yılında MWh iken, 2013 yılında yaklaşık % 16,8 lik artışla MWh olmuştur yılında Türkiye sanayinin toplam elektrik tüketimi MWh olup ilaç sanayinin, toplam tüketim içindeki payı %0,38 dir Sektörün Dış Ticareti Koruma altındaki ürünler, ileri teknoloji gerektiren ilaçlar ile Türkiye de üretimi ekonomik olmayan ve tüketimi az olan ilaçlar genellikle ithal edilmektedir. Türkiye de çoğunlukla yeni ve ileri teknoloji gerektiren preparatlar, bazı aşılar, kan ürünleri, bazı değiştirilmiş salım sistemine sahip olan ilaçlar, insülin ve kanser ilaçları gibi birçok tedavi grubundan ilaç ithalatı yapılmaktadır. İlaç endüstrisi gelişmiş ülkeler de dâhil olmak üzere, bütün ülkelerde, ilaç ve ilaç hammaddesi ithalatı yapılmaktadır. İlaç sektörü için önemli olan ithalat miktarı değil, ihracatın sektör kapasitesinin gerisinde kalması ve dış ticaret dengesinin ithalat lehine olmasıdır. Tıp ve Eczacılık ürünleri 2014 yılında ithalat bir önceki yıla göre %5,46 oranında artarak yaklaşık 4,7 milyar ABD doları, ihracat ise %4,71 oranında artarak yaklaşık 856 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiş olup ithalatı karşılama oranı %18,05 tir. Dış ticaret açığı 2013 yılında 3,68 milyar ABD doları seviyesine ulaşmış, 2014 yılında ise artış göstererek yaklaşık 3,89 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Tablo 4 - Eczacılık Ürünleri İthalat ve İhracatı (ABD Doları) Yıl İhracat İthalat Dış ticaret açığı * Kaynak: TÜİK (HS4 Kod: , 2941, ) *2014 yılı verileri geçicidir.

17 yılında ilaç sektöründe en çok ithal edilen ilk 10 ürünün ithalatının, toplam ithalatın %83'ü olduğu görülmektedir. Tablo yılı en çok ithal edilen ilaç ürünleri GTIP No Ürün adı Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere karışık olan veya karışık olmayan diğer ilaçlar; dozlandırılmış, ambalajlanmış İthalat (ABD Doları) Diğer kan fraksiyonları ve bağışıklık sağlayan diğer ürünler İnsanlar için kullanılan diğer aşılar Serum globulinleri İnsülin içeren ilaçlar (dozlandırılmış veya perakende satış için ambalajlanmış) Antibiyotikleri içermeyip, pozisyonundaki hormonları içeren diğer ilaçlar (dozlandırılmış, perakende için) Kan globulinleri Diğer antibiyotikleri içeren ilaçlar (dozlandırılmış veya perakende satış için ambalajlanmış) Veterinerlikte kullanılan aşılar Diğer antibiyotikler TOPLAM Kaynak: TÜİK (HS12) *2014 ithalat verileri geçicidir yılı 242,2 milyar ABD dolarlık Türkiye toplam ithalatı göz önüne alındığında, 4,7 milyar ABD dolarlık tıp ve eczacılık ürünleri ithalatının toplam ithalat içerisindeki payı yaklaşık %1,96 dır. TÜİK verilerine göre, 2014 yılı Tıp ve Eczacılık Ürünlerinin ithalatını gerçekleştirdiğimiz ilk beş ülke Almanya, ABD, Fransa, İsviçre ve İtalya dır. Reçeteli ilaç pazarında değer bazında %58,1 ithal, %42 imal ilaç bulunmaktadır. Kutu bazında ilaç dağılımı incelendiğinde ise, ilaçların %26,5 i ithal, %73,5 i ise imal olduğu görülmektedir (IMS, İEİS) yılı yaklaşık 157,7 milyar ABD dolarlık Türkiye toplam ihracatı göz önüne alındığında, 856 milyon ABD dolarlık tıp ve eczacılık ürünleri ihracatının toplam ihracat içerisindeki payı yaklaşık %0,54 tür. Türkiye nin 2014 yılı tıp ve eczacılık ürünleri ihracatında ilk sırayı Güney Kore almaktadır. İsviçre, Almanya, Irak ve İran diğer kayda değer ihracat pazarlarımızdır. Türkiye nin ilaç ihracatında potansiyeli en yüksek pazarlarından ikisinin Irak ve İran olduğu görülmektedir. Bunun yanı sıra, Ortadoğu ve Kuzey Afrika, Orta Asya ve Kafkaslar, Rusya Federasyonu ve Avrupa ülkeleri de potansiyel pazarlardandır Sektörün Maliyet Bileşenleri İlaç sektörü ileri teknoloji gerektiren bir sektördür. Bu açıdan teknolojik yatırımlar ve ürün çeşitliliğinin yüksekliği ilaç maliyetlerini etkileyen ana bileşenlerdendir. Diğer yandan kimyasal hammaddeler ve üretilen ilaçların lisans ve ruhsat maliyetleri üretimi etkileyen diğer unsurlardır. Sektörün dünya Ar-Ge harcamalarında %15,3 oranla en yüksek harcama yapan sektör olması Ar-Ge harcamalarını ilaç sektörünün ana maliyet bileşenlerinden biri yapmaktadır.

18 18 İlaç sektöründe Ar-Ge süreci beş temel adımdan oluşmaktadır. Bu safhalar araştırmanın başlamasından ruhsatın alınması ve pazarlama ile satış stratejilerinin oluşturulmasına kadar olan süreci kapsadığından yüksek Ar-Ge maliyetlerini ve uzun bir süreci gerektirmektedir Sektörün Projeksiyonu yılları arasında küresel ilaç piyasasının yıllık bileşik büyüme oranının %5,3 olması öngörülmektedir. Tablo 6 - Bölgelere Dayalı 5 Yıllık Bileşik Büyüme Oranları BÖLGELER Global %5,3 %5,3 Kuzey Amerika %3,0 %0,7-3,7 Avrupa %2,4 % ,6 Asya/Afrika/Avustralya %15,0 %11,4-14,4 Japonya %3,0 %1,7-4,7 Latin Amerika %12,0 %10,0-13,0 Kaynak: IMS Health Market Prognosis, 2013 Türkiye ilaç pazarında ise yılları arasında ortalama %1,6 oranında artış gösteren net satışın yılları arasında ortalama %6 oranında artarak pazarın yaklaşık 20 milyar TL ye ulaşacağı öngörülmektedir. Küresel olarak ilaç sektöründe yapılan Ar-Ge harcamalarına bakıldığında, yılları arasında Ar-Ge harcamalarında yıllık ortalama %7,6 artış yaşanmış olduğu ve 2011 sonunda toplam Ar-Ge harcama rakamının 130 milyar doların üzerine çıktığı görülmüştür yılları arasında ise yıllık ortalama %2,3 artış beklenmektedir. Önümüzdeki dönemde, gelişmiş ülkelerde büyümenin yavaşlaması ve gelişmekte olan ülkelerde sektöre verilen teşviklerin artmasıyla Ar-Ge harcamalarının daha büyük kısmının Brezilya, Rusya ve Çin gibi gelişmekte olan ülkelere kayması beklenmektedir. İlaç sektöründe yeni fırsatlar içeren biyoteknoloji, nanoteknoloji gibi inovatif alanlar, dünyada az sayıda firmanın faaliyet gösterdiği, yatırım yaptığı alanlar olarak kabul edilmektedir. Katma değerli ilaç üretiminin desteklenmesi halinde, uygun koşullara sahip endüstrimizin küresel ilaç pazarında rekabet üstünlüğü yakalayabileceği olası görülmektedir. Dünyada sentez kimyasıyla üretilen ürünler gittikçe azalmakta, büyük çok uluslu firmalar bu pazara girmek için biyoteknoloji firmalarını satın almaktadır. Ülkemizde de dünyadaki gelişmelere paralel olarak biyoteknolojik ilaçların üretimine geçilmesi zorunlu gözükmektedir. Ülkemizde 2000 dolayında kimyasal ilaç molekülü piyasada bulunmaktadır. Keşfedilen yeni ilaç kimyasallarının sayısı azalmaktadır. Buna karşın, biyoteknolojiye dayalı ilaçların sayısı henüz mevcut kimyasalların %10 u düzeyinde olmasına rağmen gelecekte bu sayının daha yüksek bir seviyeye ulaşması mümkün görülmektedir.

19 19 Ruhsatlı biyolojik ilaçlara benzerlik gösteren biyobenzer ilaçların sayılarının gittikçe artması doktor ve hastalara alternatif tedaviler sunacak, tedavi maliyetlerini azaltacak ve hastaların ilaca erişimini artıracaktır. Bu ürünler, son 20 yılda eşdeğer ilaçların yapmış olduğu gibi, sürdürülebilir bir sağlık sistemi için önemli fırsatlar yaratacaktır. Diğer önemli bir konu da nadir hastalıklar/yetim ilaçlardır. Dünya üzerinde bilinen yaklaşık ila nadir hastalık mevcut olup, bunların ancak %1 i için onaylanmış bir yetim ilaç bulunmaktadır. Genellikle yaşamı tehdit edici, kronik, yıkıcı hastalıklar olup çoğunun altta yatan sebebi halen bilinmemekte ve çoğunlukla tanıda ciddi gecikmeler ve hatalar olmaktadır. Az sayıda hastaya rağmen toplumun yaklaşık % 6-8 ini etkilemekte ve görülme sıklığı oldukça düşüktür. ABD de 1983 te, AB de ise 2000 de ilk regülasyonlar oluşturulmuş ve bu grup ürünlerin Ar-Ge si için çeşitli teşvikler verilmektedir. Özellikle son dönemde, nadir hastalıklar ve yetim ilaçlar ile ilgili çalışmalara hız verilmiş olup, ABD de 2012 yılında 13 adet yetim ilaç FDA tarafından onaylanmıştır Orphanet raporuna göre, AB de 72 adet yetim ilaç olduğu ve bunlardan 11 tanesinin ultra yetim ilaçtır. Bunların yanı sıra, tüm dünyada kişiye özel tedaviler önem kazanmaktadır. Aynı teşhis konmuş iki ayrı hasta aynı tedaviye farklı yanıtlar oluşturabilmektedir. Yan etkileri minimize etmesi, daha güvenli olması, hasta yararının artırılması ve daha etkin maliyetli olması sebebiyle kişiye özel tedavi ve kişiye özel ilaç yaklaşımlarının sağlık sektöründe büyük bir potansiyele sahip olduğu düşünülmektedir. 2. SEKTÖRÜN SON ALTI AYLIK DEĞERLENDİRMESİ 2.1. Son Dönemdeki Sektöre İlişkin Türkiye ve Dünyadaki Gelişmeler 2012 yılı ve sonrası yeni etkin maddelerin, ilaçların ve biyolojik ilaç onaylarında artış olmuştur. ABD de FDA in geliştirmiş olduğu son uygulamalarla (Fast Track, Breakthrough Therapy, Accelerated Approval, Priority Review), yeni etkin maddelerin ve biyolojik ilaçların onay süreçlerinin hızlandırılarak, onaylanan ürün sayısının artmasına sebep olmuştur. PhRMA 2014 Profile raporuna göre, 2013 yılında, 34 yeni moleküle FDA tarafından onay verilmiştir. Yıllara göre yeni ilaç onayları incelendiğinde FDA her yıl ortalama 21 yeni ilaca onay verirken, EMA 18, Türkiye ise 9 onay vermektedir. Günümüzde ABD de biyo-ilaç araştırma firmaları tarafından, nadir hastalıklar için kullanılacak olan 452 adet ilaç ve aşı geliştirilmektedir yıllarını kapsayan Onuncu Kalkınma Planında belirlenmiş olan, 25 adet öncelikli dönüşüm programlarından biri de Sağlık Endüstrilerinde Yapısal Dönüşüm Programı dır. Bu programla yüksek katma değerli ürün üretebilen, küresel pazarlara ürün ve hizmet sunabilen ve yurtiçi ilaç ve tıbbi cihaz ihtiyacının daha büyük bir kısmını karşılayabilen bir üretim yapısına geçilmesi amaçlanmaktadır. Programın 1. Kamunun Yönlendirme Kapasitesinin Güçlendirilmesi, 2. Ar-Ge ve Yenilik Alanının Geliştirilmesi, 3. İş ve Girişim Ekosisteminin Geliştirilmesi ve 4. Üretim ve İhracatın Desteklenmesi bileşenleri bulunmakta olup, 2 ve 3 üncü bileşenlerinde Bakanlığımız sorumlu kurum olarak belirlenmiştir. Söz konusu bileşenlere yönelik eylem planı oluşturulmasına dair çalışmalar Bakanlığımız tarafından gerçekleştirilmektedir. İnsan sağlığına verilen önemin artmasıyla birlikte büyük oranda ithalata bağımlı olduğumuz ilaç sanayini ülkemizde daha iyi noktalara taşıyabilmek için yeni politika ve stratejilerin

20 20 oluşturulabilmesi amacıyla kamu, üniversite ve STK arasında iletişimin sağlanması ve güçlendirilmesi amacıyla bir iletişim platformu olarak İlaç Sanayi Teknik Komitesinin Oluşumu ve Görevlerine Dair Tebliğ (SGM: 2013/19) hazırlanmıştır. Tebliğ, 25 Ekim 2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kamu, üniversite ve STK temsilcilerinden oluşan Komite, ilaç sanayi ürünleri ile ilgili mevzuatın uygulanması kapsamında sektörün karşılaştığı sorunların tespit edilmesi, ilaç sanayinin gelişimi, yenilikçi araştırmaların yapılması için kurumlar arası koordinasyonun sağlanması, yeni molekül ve ilaç formüllerinin geliştirilmesi ve inovatif çalışmaların teşvik edilmesi gibi konularını tartışmak üzere düzenli aralıklarla toplanacaktır. Bu doğrultuda Türkiye İlaç Sanayini arzu edilen düzeye getirmek üzere çözüm önerileri geliştirilecektir. Bakanlığımızca, ilaç sektöründeki mevcut durumumuz ve Türkiye nin sanayi vizyonu çerçevesindeki hedefleri göz önüne alınarak, hükümetin kamu sağlığı ve kalkınma hedeflerini destekleyecek, ülkemiz ilaç sektörünün sürdürülebilir ve etkili bir yapıya kavuşturulmasını sağlayacak Türkiye İlaç Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı hazırlanmıştır. Bir yıl süren çalışma sonucunda ilgili kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör ve üniversite temsilcilerimizin katılımı ile hazırlanan strateji belgesinin, ilaç sektörünün gelişimine ışık tutacak dört yıllık bir yol haritası niteliğinde olması amaçlanmıştır. Tüm paydaşların görüş ve değerlendirmeleri göz önünde bulundurularak sektörün ihtiyaçlarına cevap verebilecek şekilde hazırlanmış ve 10 Mayıs 2014 tarihinde EKK ya sunulmuştur. Buna müteakip EKK da belirtilen hususlar göz önüne alınarak gerçekleştirilen bir dizi çalışma sonucunda, Türkiye İlaç Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı nihai hale getirilerek 12 Haziran 2014 tarihinde YPK ya sunulmuştur. Bunun yanı sıra, TÜBİTAK ın açıklamış olduğu Medikal Biyoteknoloji Yol Haritası kapsamında, biyomedikal ekipman, biyomalzeme, aşı ve ilaç alanlarına yönelik olarak, 1003 (Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı), 1007 (Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı) ve 1511 (Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Programı) destek programları ile çağrılara çıkılmaktadır. Özellikle 2013 yılında açılan Biyobenzer ilaçların yerli olarak geliştirilmesi ve üretilmesi, Yeni ilaç geliştirilmesi ve Viral, bakteriyel patojen ve parazitlere karşı aşı geliştirilmesi çağrıları ve 2014 yılında açılan Epidemiyolojik Çalışmalar, 2015 yılında açılan Biyoteknolojik/Biyolojik/Sentetik Yeni Aday İlaç Moleküllerin Geliştirilmesi, Patentlenmesi ve Preklinik Çalışmaları çağrıları kapsamında sağlanan desteklerden, uygun görülen projeler yararlanabilmektedir Sektörün Üretim Endeksi Değerlendirmesi 2010 yılı baz alındığında Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı sektöründe, 2014 yılı son 6 aylık döneminde üretim endeksi ortalaması, bir önceki yılın aynı dönemine göre (ortalama = 119,1) yaklaşık %20 oranında büyümüş ve 142,9 olarak gerçekleşmiştir.

21 Kapasite Kullanım Oranı Sanayi Üretim Endeksi 21 Şekil 9- Aylara Göre Üretim Endeksleri (2010=100) Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık ,8 117,3 120,9 105,3 125,7 117, ,9 115,6 140,8 152,7 141,2 154,3 Kaynak: TÜİK (NACE Rev.2 Kod 21) 2.3. Sektörün Kapasite Kullanım Oranı Değerlendirmesi Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı sektöründe kapasite kullanım oranı 2013 yılının son altı aylık periyodunda ortalama %71,6 iken, bu oran 2014 yılının aynı döneminde artış göstermiş ve yaklaşık %75,2 olarak belirlenmiştir. Şekil 10- Aylık Kapasite Kullanım Oranı (%) Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık ,2 72,1 71,4 72, , ,6 74,5 72,8 76, Kaynak: TCMB (NACE Rev.2 Kod: 21) 2.4. Sektörün İhracat ve İthalat Değerlendirmesi İhracat: TÜİK 2014 yılı son altı aylık verilerine göre tıp ve eczacılık ürünleri ihracatı toplam 512,2 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiş olup bu değer bir önceki yılın aynı dönemine göre (yaklaşık 498,5 milyon ABD doları) yaklaşık %2,74 oranında artmıştır.

22 İthalat (Milyon ABD Doları) İhracat (Milyon ABD Doları) 22 Şekil 11- Aylık İhracat Değerlendirmesi (Milyon ABD Doları) 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık ,3 67,0 54,3 58,3 65,2 83,8 97, ,3 83,4 57,6 56,1 71,4 77,3 87,1 Kaynak: TÜİK (SITC Rev.4 Kod:54) İthalat: TÜİK 2014 yılı ilk altı aylık verilerine göre tıp ve eczacılık ürünleri ithalatı toplam 2,9 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiş olup bu değer bir önceki yılın aynı dönemine göre (2,7 milyar ABD doları) yaklaşık %8,69 oranında artmıştır. Şekil 12- Aylık İthalat Değerlendirmesi (Milyon ABD Doları) 600,0 500,0 400,0 300,0 200,0 100,0 0,0 Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık ,4 391,1 311,2 404,0 362,6 416,8 397, ,0 360,7 376,5 442,0 394,2 413,7 478,3 Kaynak: TÜİK (SITC Rev. 4 Kod:54) 2.5. Sektörün Ciro Endeksi Değerlendirmesi 2014 yılı son 6 aylık döneminde ciro endeksi, bir önceki yılın aynı dönemine göre (yaklaşık 105,6) yaklaşık %10,39 oranında büyümüş ve 116,6 olarak gerçekleşmiştir.

23 Ciro endeksi 23 Şekil 13- Aylık Ciro Endeksi Değerlendirmesi (2010=100) Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık ,4 110,4 109,5 108,1 110,8 108, , ,4 122,5 116,2 127,7 Kaynak: TÜİK (NACE Rev.2 Kod 21)

SAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU

SAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU SAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU İçindekiler DÜNYA ÜRETİMİ... 3 DÜNYA TİCARETİ... 4 TÜRKİYE DE İLAÇ ve ECZACILIK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ... 5 Türkiye de Sağlık Harcamaları... 5 TÜRKİYE DE DIŞ TİCARET... 6 İhracat... 7 İthalat...

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2016 0 İLAÇ VE ECZACILIK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ İlaç ve eczacılık ürünleri sanayi, Standart Uluslararası Ticari Sınıflandırmaya (SITC) göre 541. bölümde, Armonize Sisteme

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2015 0

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2015 0 Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2015 0 İLAÇ VE ECZACILIK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ İlaç ve eczacılık ürünleri sanayi, Standart Uluslararası Ticari Sınıflandırmaya (SITC) göre 541. bölümde, Armonize Sisteme

Detaylı

TGSD-ESDH HAZIR GİYİM SEKTÖR ENDEKSLERİ EKİM 2014

TGSD-ESDH HAZIR GİYİM SEKTÖR ENDEKSLERİ EKİM 2014 2014 2007 ARALIK 2008 ARALIK 2009 ARALIK 2010 ARALIK 2011 ARALIK 2012 ARALIK 2013 ARALIK 160 BİLEŞİK HAZIR GİYİM FAALİYET ENDEKSİ 150 140 130 120 110 100 90 80 127,89 130,62 144,90 BİLEŞİK HAZIR GİYİM

Detaylı

TÜRKİYE TAKIM TEZGAHLARI ALT SEKTÖRÜ

TÜRKİYE TAKIM TEZGAHLARI ALT SEKTÖRÜ TÜRKİYE TAKIM TEZGAHLARI ALT SEKTÖRÜ SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Şubat 2010 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... 3 2. DÜNYA TAKIM TEZGAHLARI SEKTÖRÜ... 3 2.1. Dünya Takım Tezgâhları İhracatı... 3 2.2. Dünya Takım Tezgâhları

Detaylı

TABLO-40: TÜRKİYE İLAÇ PAZARININ YILLARA GÖRE DEĞİŞİMİ, (TL/KUTU)*

TABLO-40: TÜRKİYE İLAÇ PAZARININ YILLARA GÖRE DEĞİŞİMİ, (TL/KUTU)* 6 İlaç TABLO-40: TÜRKİYE İLAÇ PAZARININ YILLARA GÖRE DEĞİŞİMİ, (TL/KUTU)* Kaynak: IMS, 2009 * 2009 Yüzdesel büyüme oranı 2009 projeksiyonundan hesaplanmıştır. ** Çizgiler yıllık yüzdesel büyümeyi belirtmektedir.

Detaylı

DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU PAGEV

DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU PAGEV DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU 2016 PAGEV 1. DÜNYA PLASTİK MAMUL SEKTÖRÜNDE GELİŞMELER 1.1. DÜNYA PLASTİK MAMUL ÜRETİMİ Yüksek kaynak verimi, düşük üretim ve geri kazanım maliyeti ve tasarım ve uygulama zenginliği

Detaylı

TÜRKİYE DE BU HAFTA 7 11 EYLÜL 2015

TÜRKİYE DE BU HAFTA 7 11 EYLÜL 2015 TÜRKİYE DE BU HAFTA 7 11 EYLÜL 2015 PERAKENDE SATIŞ HACMİ ARTTI Perakende satış hacmi, temmuzda aylık bazda yüzde 1,3, yıllık bazda ise yüzde 7,1 arttı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), temmuz ayına ilişkin

Detaylı

İLAÇ SEKTÖRÜ RAPORU (2013/1)

İLAÇ SEKTÖRÜ RAPORU (2013/1) T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 1 İLAÇ SEKTÖRÜ RAPORU (2013/1) Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi 2 İÇİNDEKİLER Tablolar Listesi... 3 Şekiller Listesi... 4 Kısaltmalar Listesi... 5 YÖNETİCİ

Detaylı

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,76 TR21 Bölgesinde ise %7,65 olarak gerçekleşti

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,76 TR21 Bölgesinde ise %7,65 olarak gerçekleşti TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2017 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %2,46, bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,46, bir önceki

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2013 0

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2013 0 Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2013 0 ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER SITC No : 062-073 Armonize No : 1704-1806 TÜRKİYE DE ÜRETİM Türkiye de şekerli ve çikolatalı mamuller sektörünün başlangıcı,

Detaylı

Dünya İlaç Sanayi ve Pazarının Genel Durumu ile. Türkiye İlaç Sektörünün Durumu

Dünya İlaç Sanayi ve Pazarının Genel Durumu ile. Türkiye İlaç Sektörünün Durumu BÖLÜM I Dünya İlaç Sanayi ve Pazarının Genel Durumu ile Türkiye İlaç Sektörünün Durumu "Küreselleşme" olarak adlandırılan, sermayenin uluslararasılaşması ve merkezileşmesi demek olan ve bugün de (asıl

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE DE JENERİK İLAÇ ENDÜSTRİSİ 2 HAZİRAN 2005 ANKARA

AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE DE JENERİK İLAÇ ENDÜSTRİSİ 2 HAZİRAN 2005 ANKARA AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE DE JENERİK İLAÇ ENDÜSTRİSİ 2 HAZİRAN 2005 ANKARA GÜNDEM Türkiye - Genel Bilgiler Orijinal - Jenerik İlaç Türkiye İlaç Sektörü Diğer Ülkeler ile Karşılaştırma Değerlendirme ve

Detaylı

TEMİZLİK MADDELERİ SEKTÖRÜ

TEMİZLİK MADDELERİ SEKTÖRÜ TEMİZLİK MADDELERİ SEKTÖRÜ HS No: 34.01, 34.02, 34.03, 34.04, 34.05, 34.06, 34.07 DÜNYA TEMİZİLİK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ Temizlik maddeleri deterjanlar ve sabunlardan oluşmaktadır. Bu sektörün üretmekte olduğu

Detaylı

AB, BDT, Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkeleri başta olmak üzere 160 ülkeye 921 milyon dolarlık ihracat

AB, BDT, Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkeleri başta olmak üzere 160 ülkeye 921 milyon dolarlık ihracat 2015 üretici fiyatlarıyla 16,9 milyar TL lik pazar (6,2 milyar $) 11 binden fazla ürün AB, BDT, Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkeleri başta olmak üzere 160 ülkeye 921 milyon dolarlık ihracat 15 akredite Ar-Ge

Detaylı

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,88, TR21 Bölgesinde ise %7,85 olarak gerçekleşti

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,88, TR21 Bölgesinde ise %7,85 olarak gerçekleşti TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2017 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %0,81, bir önceki yılın Aralık ayına

Detaylı

Sn. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci

Sn. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci Sn. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci Bilgilendirme Sunumu 22 Temmuz 214 Ankara 1 AJANDA 1) Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Görünüm 2) Dış Ticaretimizdeki Gelişmeler 3) Bölgesel Gelişmelerin Dış Ticaretimize

Detaylı

TR21 Bölgesinde ana harcama gruplarında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %22,61 ile Alkollü İçecekler ve Tütün grubunda gerçekleşti

TR21 Bölgesinde ana harcama gruplarında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %22,61 ile Alkollü İçecekler ve Tütün grubunda gerçekleşti TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2016 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %0,52, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,78, bir önceki

Detaylı

BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ ELEKTRİKLİ MAKİNE VE CİHAZLARIN İMALATI Hazırlayan Birgül OĞUZOĞLU Kıdemli Uzman 540 1. SEKTÖRÜN TANIMI Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazların imalatı

Detaylı

AMBALAJ MAKĠNELERĠ SEKTÖR NOTU

AMBALAJ MAKĠNELERĠ SEKTÖR NOTU AMBALAJ MAKĠNELERĠ SEKTÖR NOTU Türkiye de son yıllarda ambalaj sanayi hızlı bir büyüme eğilimi göstermektedir. Ambalaj sanayinin hızlı gelişimi ve tüketim alışkanlıklarındaki değişimle birlikte bu ilerleme

Detaylı

EKONOMİ BAKANLIĞI Türkiye Ekonomisi ve Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü

EKONOMİ BAKANLIĞI Türkiye Ekonomisi ve Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü EKONOMİ BAKANLIĞI Türkiye Ekonomisi ve Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü Sunum: Murat YAZICI (Daire Başkanı) Pamuğun Geleceği Şekilleniyor Konferansı Bodrum 12-14 Haziran 2014 TEKSTİL VE KONFEKSİYON ÜRÜNLERİ

Detaylı

Şubat 2013, Sayı: 7 Intrade, Fatih Üniversitesi Uluslararası Ticaret Bölümü Aylık Dış Ticaret Bülteni 1 $24 $22 $20 $18 $16 $14 $12 $10 $8 $6 $4 $2 $0

Şubat 2013, Sayı: 7 Intrade, Fatih Üniversitesi Uluslararası Ticaret Bölümü Aylık Dış Ticaret Bülteni 1 $24 $22 $20 $18 $16 $14 $12 $10 $8 $6 $4 $2 $0 Şubat 2013, Sayı: 7 Intrade, Fatih Üniversitesi Uluslararası Ticaret Bölümü Aylık Dış Ticaret Bülteni 1 Tablo-1 Yıllık ve Kümülatif Dış Ticaret Rakamları Yıllık Aylık - Ocak Başlıklar 2005 2006 2007 2008

Detaylı

SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI

SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Seramik sektörünün en

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 EYLÜL AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 EYLÜL AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 EYLÜL AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Ekim 2015 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2015 EYLÜL İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME 2015 Ocak-Eylül Döneminde

Detaylı

ELEKTRONİK SEKTÖRÜ RAPORU (2013/1)

ELEKTRONİK SEKTÖRÜ RAPORU (2013/1) T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI ELEKTRONİK SEKTÖRÜ RAPORU (2013/1) Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi 1 İÇİNDEKİLER Şekiller Listesi... 3 Kısaltmalar Listesi... 3 YÖNETİCİ ÖZETİ... 4 1.SEKTÖRÜN

Detaylı

Dış Ticaret Verileri Bülteni

Dış Ticaret Verileri Bülteni Milyon $ Milyon $ (Milyar $) 217 Nisan - 217 İhracat %7,4, ithalat %9,9 arttı. Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat

Detaylı

SEKTÖRÜN TANIMI DÜNYADA KİMYA SEKTÖRÜ DÜNYA KİMYA SEKTÖRÜ İHRACATI. HS No: (2705-2715, 28-39, 4001-4010, 4014-4017)

SEKTÖRÜN TANIMI DÜNYADA KİMYA SEKTÖRÜ DÜNYA KİMYA SEKTÖRÜ İHRACATI. HS No: (2705-2715, 28-39, 4001-4010, 4014-4017) SEKTÖRÜN TANIMI HS No: (2705-2715, 28-39, 4001-4010, 4014-4017) Kimya sektörü ürünleri oldukça geniş bir ürün yelpazesine sahiptir. Sektör; mineral yakıtlar/yağlar (27 GTİP li), inorganik kimyasallar (28

Detaylı

Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri Sektör Raporu 2010

Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri Sektör Raporu 2010 Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri Sektör Raporu 2010 Avrupa kıtasından Amerika kıtasına, Orta Doğu Ülkelerinden Afrika ülkelerine kadar geniş yelpazeyi kapsayan 200 ülkeye ihracat gerçekleştiren

Detaylı

I. 2011 İlk 1000 İhracatçı Araştırması II. 2012 Değerlendirme III. 2012 İlk Yarı Yıl Faaliyetleri

I. 2011 İlk 1000 İhracatçı Araştırması II. 2012 Değerlendirme III. 2012 İlk Yarı Yıl Faaliyetleri I. 2011 İlk 1000 İhracatçı Araştırması II. 2012 Değerlendirme III. 2012 İlk Yarı Yıl Faaliyetleri I. 2011 İlk 1000 İhracatçı Araştırması 2010 yılında 113,9 milyar dolar olan Türkiye ihracatı, 2011 yılında

Detaylı

DÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ

DÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ DÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ Hazırlayan ve Derleyen: Zehra N.ÖZBİLGİN Ar-Ge Şube Müdürlüğü Kasım 2012 DÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİNDE ÜRETİM VE TÜKETİM yılında 9.546 milyon

Detaylı

XIII. DERİ SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME TOPLANTISI

XIII. DERİ SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME TOPLANTISI TÜRKİYE VE DÜNYADA DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNÜN GÜNCEL DURUMU XIII. DERİ SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME TOPLANTISI 8 MART 2010 TUZLA İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ AR & GE ve MEVZUAT ŞUBESİ İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER

Detaylı

Türkiye de Plastik Sektörü & Maliyet Tasarrufu Tekniklerinin Önemi

Türkiye de Plastik Sektörü & Maliyet Tasarrufu Tekniklerinin Önemi Türkiye de Plastik Sektörü & Maliyet Tasarrufu Tekniklerinin Önemi Yavuz EROĞLU Yönetim Kurulu Başkanı 1 10 Eylül 2015 TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ; SEKTÖRDE FAALİYET GÖSTEREN 6500 FİRMA

Detaylı

TABLOLAR LİSTESİ...4 ŞEKİLLER LİSTESİ...5 KISALTMALAR LİSTESİ...6 YÖNETİCİ ÖZETİ...8 1. GİRİŞ... 11 2. MEVCUT DURUM... 12

TABLOLAR LİSTESİ...4 ŞEKİLLER LİSTESİ...5 KISALTMALAR LİSTESİ...6 YÖNETİCİ ÖZETİ...8 1. GİRİŞ... 11 2. MEVCUT DURUM... 12 TÜRKİYE İLAÇ SEKTÖRÜ STRATEJİ BELGESİ VE EYLEM PLANI 2013-2016 (TASLAK) 2013 İÇİNDEKİLER TABLOLAR LİSTESİ...4 ŞEKİLLER LİSTESİ...5 KISALTMALAR LİSTESİ...6 YÖNETİCİ ÖZETİ...8 1. GİRİŞ... 11 2. MEVCUT DURUM...

Detaylı

1. Türkiye Tıbbi Ürün Pazarı Türkiye İlaç Pazarı Üretim Dış Ticaret Kamu İlaç Harcaması ve Reçete Verileri...

1. Türkiye Tıbbi Ürün Pazarı Türkiye İlaç Pazarı Üretim Dış Ticaret Kamu İlaç Harcaması ve Reçete Verileri... 1. Türkiye Tıbbi Ürün Pazarı... 2 a)pazara Yeni Giren Ürünler... 2 b)ortalama Fiyat Dağılımı... 3 1.1 Türkiye İlaç Pazarı... 3 a)referans-eşdeğer İlaçlar... 4 b)ithal-imal İlaçlar... 4 c)biyoteknolojik

Detaylı

KAYNAK MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU

KAYNAK MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU KAYNAK MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU İki metal parçayı ısıl yolla birleştirme işleminde kullanılan kaynak makine ve malzemeleri, üretim sanayinde önemli bir paya sahiptir. Geliştirilen her teknolojik malzemenin

Detaylı

CAM SANAYİİ. Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi

CAM SANAYİİ. Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi CAM SANAYİİ Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi TÜRKİYE'DE ÜRETİM Cam sanayii, inşaat, otomotiv, meşrubat, gıda, beyaz eşya, mobilya,

Detaylı

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,98 TR21 Bölgesinde ise %7,49 olarak gerçekleşti

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,98 TR21 Bölgesinde ise %7,49 olarak gerçekleşti TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre %0,29 düşüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre%4,53

Detaylı

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %8,78; TR21 Bölgesinde ise %7,87 olarak gerçekleşti

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %8,78; TR21 Bölgesinde ise %7,87 olarak gerçekleşti TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 12 10 8 6 4 2 0 TC TR21 TÜFE de (2003=100) 2016 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %0,02 azalış, bir önceki yılın Şubat ayına göre%1,8 artış, bir önceki yılın aynı

Detaylı

TR21 Bölgesinde ana harcama gruplarında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %18,44 ile Alkollü İçecekler ve Tütün grubunda gerçekleşti

TR21 Bölgesinde ana harcama gruplarında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %18,44 ile Alkollü İçecekler ve Tütün grubunda gerçekleşti TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2016 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %1,64, bir önceki yılın Aralık ayına göre %8,53, bir önceki

Detaylı

plastik sanayi Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Plastik Sanayicileri Derneği

plastik sanayi Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Plastik Sanayicileri Derneği plastik sanayi 2013 RAPORU Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Türkiye, plastik işleme makineleri ve aksam ve parçaları talebinin

Detaylı

Dünya Halı Pazarları ve Türkiye nin Durum Tespiti. Fazıl ALKAN Ar-Ge ve Mevzuat Şubesi 2008

Dünya Halı Pazarları ve Türkiye nin Durum Tespiti. Fazıl ALKAN Ar-Ge ve Mevzuat Şubesi 2008 Dünya Halı Pazarları ve Türkiye nin Durum Tespiti Fazıl ALKAN Ar-Ge ve Mevzuat Şubesi 2008 Dünya Halı İthalatı (Milyon $) 12.000 10.000 8.000 7.621 8.562 9.924 10.536 11.241 6.000 4.000 2.000 0 2002 2003

Detaylı

Türkiye İlaç Pazarı Ocak-Mart 2017

Türkiye İlaç Pazarı Ocak-Mart 2017 Türkiye İlaç Pazarı Ocak-Mart 2017 İLAÇ ENDÜSTRİSİ İŞVERENLER SENDİKASI 0 İçindekiler 1.1. Pazardaki Büyüme ve Kaynakları... 2 a. Fiyat... 2 b. Hacim... 3 c. Satış Dağılımı... 3 d. Yeni Ürün... 3 1.2.

Detaylı

TEKSTĠL VE KONFEKSĠYON MAKĠNELERĠ SEKTÖR NOTU

TEKSTĠL VE KONFEKSĠYON MAKĠNELERĠ SEKTÖR NOTU TEKSTĠL VE KONFEKSĠYON MAKĠNELERĠ SEKTÖR NOTU Tekstil sanayiinin birçok alt dalında her çeşit iplik, kumaş, giyim eşyası, ev tekstili, hazır giyim tekstil ürünlerini üretebilen Türkiye nin son yıllar itibariyle

Detaylı

TEKSTİL MAKİNALARI. Hazırlayan Hasan KÖSE 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi

TEKSTİL MAKİNALARI. Hazırlayan Hasan KÖSE 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi TEKSTİL MAKİNALARI Hazırlayan Hasan KÖSE 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi TEKSTİL MAKİNALARI TÜRKİYE DE ÜRETİM Tanımı Tekstil makinaları, tekstil sanayinin

Detaylı

Zeytin ve Zeytinyağı Sektörü Ulusal Kümelenme Stratejileri Literatür Araştırması Raporu

Zeytin ve Zeytinyağı Sektörü Ulusal Kümelenme Stratejileri Literatür Araştırması Raporu TÜBİTAK TÜRKİYE SANAYİ SEVK VE İDARE ENSTİTÜSÜ BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Zeytin ve Zeytinyağı Sektörü Ulusal Kümelenme Stratejileri Literatür Araştırması Raporu Uluslararası Pazar Analizi 17 Aralık

Detaylı

İLAÇ SEKTÖRÜ. DİLEK SARSIN KAYA Uzman İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ OCAK 2016

İLAÇ SEKTÖRÜ. DİLEK SARSIN KAYA Uzman İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ OCAK 2016 DİLEK SARSIN KAYA Uzman İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ OCAK 2016 İÇİNDEKİLER I. YÖNETİCİ ÖZETİ... 3 II. DÜNYADA İLAÇ SEKTÖRÜ... 7 A. PAZAR... 8 B. ÜRETİM... 9 C. AR-GE... 10 D. DIŞ TİCARET... 12 III. TÜRKİYE

Detaylı

Tü rkiye İ laç Pazarı Ocak-Haziran 2016

Tü rkiye İ laç Pazarı Ocak-Haziran 2016 Tü rkiye İ laç Pazarı Ocak-Haziran 2016 0 İçindekiler a)pazara Yeni Giren Ürünler... 2 b)ortalama Fiyat Dağılımı... 3 a)referans-eşdeğer İlaçlar... 4 b)ithal-imal İlaçlar... 4 c)biyoteknolojik İlaçlar...

Detaylı

İLAÇ ENDÜSTRİSİ İŞVERENLER SENDİKASI

İLAÇ ENDÜSTRİSİ İŞVERENLER SENDİKASI İlaç Paz zarı Ocak Haziran 2016 0 2... 3... 4... 4... 5... 5 1 tıbbi ürünler pazarı, ilaç ve ilaç dışı tıbbi ürünlerden oluşmaktadır. İlaç İ dışı ürünler; Sağlık Bakanlığı ndan ruhsatlı biyosidal ürünleri,

Detaylı

ELEKTRONİK SEKTÖRÜ RAPORU (2014/1)

ELEKTRONİK SEKTÖRÜ RAPORU (2014/1) T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI ELEKTRONİK SEKTÖRÜ RAPORU (2014/1) Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi 1 İÇİNDEKİLER Şekiller Listesi... 3 Kısaltmalar Listesi... 3 YÖNETİCİ ÖZETİ... 4 1.SEKTÖRÜN

Detaylı

Ekonomik Ticari Gelişmeler

Ekonomik Ticari Gelişmeler Ekonomik Ticari Gelişmeler 3 Mayıs 2011 1 / 24 İçindekiler Giriş Sektör Haberleri Ülkelere Göre Çıkış Sayıları Haftalık Makroekonomik Gelişmeler 2 / 24 Yükselen Değerler Mart ayında İmalat Sanayi Genelinde

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Nisan Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Nisan Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2017 HALI SEKTÖRÜ Nisan Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2017 NİSAN AYI İHRACAT PERFORMANSI 2017 yılı Ocak-Nisan döneminde Türkiye nin toplam

Detaylı

PAGEV - PAGDER. Dünya Toplam PP İthalatı

PAGEV - PAGDER. Dünya Toplam PP İthalatı 1 DÜNYA ve TÜRKİYE POLİPROPİLEN ( PP ) DIŞ TİCARET ANALİZİ Barbaros Demirci ( Genel Müdür ) Neslihan Ergün ( Teknik Uzman Kimya Müh. ) PAGEV - PAGDER DÜNYA TOPLAM PP İTHALATI : Dünya toplam PP ithalatı

Detaylı

Türkiye`de Sağlıkta Dönüşüm ve Endüstrimizin Mevcut Durumu

Türkiye`de Sağlıkta Dönüşüm ve Endüstrimizin Mevcut Durumu Türkiye`de Sağlıkta Dönüşüm ve Endüstrimizin Mevcut Durumu II. Sağlık Ekonomisi Kongresi, 4-5 Aralık 2014 Ecz. Halil Tunç Köksal Genel Sekreter Yrd. Sağlıkta Dönüşüm Programı ve Sosyal Güvenlik Reformu

Detaylı

MOTORLU KARA TAŞITLARI SEKTÖRÜ

MOTORLU KARA TAŞITLARI SEKTÖRÜ MOTORLU KARA TAŞITLARI SEKTÖRÜ T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI RİSK YÖNETİMİ VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EKONOMİK ANALİZ VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ 31.12.2013 ANKARA 1 İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 3 MOTORLU KARA

Detaylı

İlaç Sektöründe Ar-Ge ve İnovasyon

İlaç Sektöründe Ar-Ge ve İnovasyon İlaç Sektöründe Ar-Ge ve İnovasyon ITAM Toplantısı İstanbul, 11 Nisan 2013 Turgut Tokgöz Genel Sekreter İlaç endüstrisinde dinamik bir değişim var Yeni ürün portföyü giderek zayıflıyor. Küçük kimyasal

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0 Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0 ZEYTİNYAĞI SEKTÖRÜN TANIMI SITC NO : 421.4 ARMONİZE NO : 1509 Türkiye bulunduğu coğrafi konum ve sahip olduğu Akdeniz iklimi özellikleriyle, İtalya, İspanya,

Detaylı

TÜRKİYE İLAÇ SEKTÖRÜ NDE AR-GE

TÜRKİYE İLAÇ SEKTÖRÜ NDE AR-GE TÜRKİYE İLAÇ SEKTÖRÜ NDE AR-GE Süfyan EMİROĞLU Genel Müdür Sanayi Genel Müdürlüğü İlaç Temel Araştırma Merkezi (İTAM) Projesi Açılış Toplantısı, İstanbul 11 Nisan 2013 AR-GE ve İNOVASYON YENİ VEYA İYİLEŞTİRİLMİŞ

Detaylı

GTİP 3924 Plastikten sofra, mutfak, ev, sağlık veya tuvalet eşyası

GTİP 3924 Plastikten sofra, mutfak, ev, sağlık veya tuvalet eşyası GTİP 3924 Plastikten sofra, mutfak, ev, sağlık veya tuvalet eşyası Haziran 2013 1 Genel kod bilgisi: VII PLASTİK VE PLASTİK ÜRÜNLERİ; KAUÇUK VE KAUÇUK ÜRÜNLERİ 39 Plastikler ve mamulleri 3924 Plastikten

Detaylı

DERİ VE DERİ MAMULLERİ SANAYİ

DERİ VE DERİ MAMULLERİ SANAYİ DERİ VE DERİ MAMULLERİ SANAYİ SITC No: 211-Deri kösele ve kırpıntıları, 61-Hazır deriler postlar ve mamulleri, 831-Deri seyahat ve el çantaları, 8481-Deri köseleden giyim eşyası ve aksesuarları, 851-Deri

Detaylı

KOK KÖMÜRÜ, RAFİNE EDİLMİŞ PETROL ÜRÜNLERİ VE NÜKLEER YAKIT İMALATI Hazırlayan Seher OZAN DÜNDAR Kıdemli Uzman 302 1. SEKTÖRÜN TANIMI Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı

Detaylı

DÜNYADA DEMİR-ÇELİK SEKTÖRÜNE İLİŞKİN SON GÖSTERGELER I. Dünya Üretimi

DÜNYADA DEMİR-ÇELİK SEKTÖRÜNE İLİŞKİN SON GÖSTERGELER I. Dünya Üretimi Sinem ALAN Ar-Ge Şubesi -Uzman DÜNYADA DEMİR-ÇELİK SEKTÖRÜNE İLİŞKİN SON GÖSTERGELER I. Dünya Üretimi 2009 yılının en büyük çelik üreticisi ülkeleri Çin (568 milyon ton), Japonya (87,5 milyon ton) ve Rusya

Detaylı

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %6,57; TR21 Bölgesinde ise %6,32 olarak gerçekleşti

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %6,57; TR21 Bölgesinde ise %6,32 olarak gerçekleşti 12 10 8 6 4 2 0 TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2016 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %0,78 artış, bir önceki yılın Nisan ayına göre%2,55 artış, bir önceki yılın

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Eylül - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İçindekiler 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA

Detaylı

ANA METAL VE METAL ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ

ANA METAL VE METAL ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ ANA MEAL VE MEAL ÜRÜNLERİ SEKÖRÜ.C. GÜMRÜK VE İCARE BAKANLIĞI RİSK YÖNEİMİ VE KONROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EKONOMİK ANALİZ VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ 31.12.2013 ANKARA 1 GİRİŞ 24 Ana metal sanayii Bu bölüm elektro

Detaylı

GTİP 9401: Oturmaya mahsus mobilyalar, aksam-parçaları

GTİP 9401: Oturmaya mahsus mobilyalar, aksam-parçaları GTİP 9401: Oturmaya mahsus mobilyalar, aksam-parçaları ŞUBAT 2009 Hazırlayan: Umut GÜR GENEL KOD BİLGİSİ: 9401 GTIP koduna giren alt dallar ve ürünler: 9401 Oturmaya mahsus mobilyalar, aksam-parçaları

Detaylı

KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU

KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU TÜRKİYE DE ÜRETİM VE TÜKETİM Sağlıklı beslenme konusunda her geçen gün daha da duyarlı davranmaya başlayan tüketiciler kırmızı ete alternatif olarak, daha az yağlı ve daha ucuz

Detaylı

Tablo 4- Türkiye`de Yıllara Göre Turunçgil Üretimi (Bin ton)

Tablo 4- Türkiye`de Yıllara Göre Turunçgil Üretimi (Bin ton) NARENCİYE DOSYASI Kökeni Güneydoğu Asya olan turunçgillerin, çağdaş anlamda üretimi 19. yüzyılda ABD`de başlamış ve hızla yayılmıştır. Turunçgil yetiştiriciliği dünyada 40 derece kuzey enlemi ile 40 derece

Detaylı

KÜRESEL TİCARETTE TÜRKİYE NİN YENİDEN KONUMLANDIRILMASI-DIŞ TİCARETTE YENİ ROTALAR

KÜRESEL TİCARETTE TÜRKİYE NİN YENİDEN KONUMLANDIRILMASI-DIŞ TİCARETTE YENİ ROTALAR KÜRESEL TİCARETTE TÜRKİYE NİN YENİDEN KONUMLANDIRILMASI-DIŞ TİCARETTE YENİ ROTALAR T.C. Ekonomi Bakanlığının gerçekleştirdiği Küresel Ticarette Türkiye nin Yeniden Konumlandırılması-Dış Ticarette Yeni

Detaylı

MAKİNE VE TEÇHİZATI HARİÇ; METAL EŞYA SANAYİİ Hazırlayan Mustafa TOSUN Kıdemli Uzman 450 1. SEKTÖRÜN TANIMI Makine ve teçhizatı hariç; metal eşya sanayii, ISIC Revize 3 sınıflandırmasına göre, imalat sanayii

Detaylı

TÜRKİYE İLAÇ SEKTÖRÜ ANALİZİ

TÜRKİYE İLAÇ SEKTÖRÜ ANALİZİ TÜRKİYE İLAÇ SEKTÖRÜ ANALİZİ Yazar Mehmet ATASEVER Y A Y I N L A R I Mayıs 2015, Ankara 1. Baskı Ön Söz "Türkiye İlaç Sektörü Analizi kitabında, Türkiye ilaç sektörünün, sektörü etkileyen gelişmelerin

Detaylı

Sağlık Sektörünün Olmazsa Olmazı: Tıbbi Malzeme Alt Sektörü

Sağlık Sektörünün Olmazsa Olmazı: Tıbbi Malzeme Alt Sektörü Sağlık Sektörünün Olmazsa Olmazı: Tıbbi Malzeme Alt Sektörü Tıp sürekli ilerliyor sözündeki aslan payı bize göre; Tıbbi Malzeme Alt Sektörüne ait. Nitekim; tıbbi malzemeden yoksun sağlık sektörünün eli

Detaylı

HAFTALIK RAPOR 23 Şubat 2015

HAFTALIK RAPOR 23 Şubat 2015 23Q4 24Q2 24Q4 2Q2 2Q4 26Q2 26Q4 27Q2 27Q4 28Q2 28Q4 29Q2 29Q4 21Q2 21Q4 211Q2 211Q4 212Q2 212Q4 213Q2 213Q4 214Q2 214Q4 HAFTALIK RAPOR 23 Şubat 21 Makro ekonomik değişkenlerin takipteki alacaklar üzerindeki

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 0

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 0 Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 0 GIDA İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖRÜN TANIMI VE SINIFLANDIRILMASI 8417.20 Ekmek, pasta, bisküvi fırınları (elektriksiz) 8419.31 Tarım ürünleri için kurutucular 8419.89

Detaylı

Dünya ve Türkiye Ekonomisinde Beklentiler. İbrahim TURHAN Başkan 12 Nisan 2012

Dünya ve Türkiye Ekonomisinde Beklentiler. İbrahim TURHAN Başkan 12 Nisan 2012 Dünya ve Türkiye Ekonomisinde Beklentiler İbrahim TURHAN Başkan 12 Nisan 2012 Sunum Planı Dünya Ekonomisi Kriz sonrası gerçekleşmeler ve beklentiler Türkiye Ekonomisi Kriz sonrası gerçekleşmeler ve beklentiler

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2012 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2012 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2012 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Ağusttos 2012 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2012 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI

Detaylı

Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri

Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri ÜLKE Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri Üretiminde İlk 1 Ülke 29 21 211 212 212 Dünya /212 Üretiminden Aldığı Pay Değişim (%) (%) 1 ÇİN

Detaylı

TÜRKİYE İŞVEREN SENDİKALARI KONFEDERASYONU AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ www.tisk.org.tr

TÜRKİYE İŞVEREN SENDİKALARI KONFEDERASYONU AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ www.tisk.org.tr TİSK AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ- ŞUBAT 2016 (SAYI: 84) GENEL DEĞERLENDİRME 24.02.2016 Ekonomide Güven Azaldı, Riskler Arttı. Sanayinin Maliyetlerini Artıracak Uygulamalardan Kaçınılmalı Dünya ekonomisi 2015

Detaylı

CAM VE SERAMİK İNŞAAT MALZEMELERİ

CAM VE SERAMİK İNŞAAT MALZEMELERİ CAM VE SERAMİK İNŞAAT MALZEMELERİ HS No: 6907, 6908, 6910, 7003, 7004, 7005, 7008, 7016, 7019 Cam ve seramik inşaat malzemeleri sektörü kapsamında başlıca ihraç ürünlerimiz refrakter (69.02), seramik yer

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2013 HAZİRAN İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2013 HAZİRAN İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2013 HAZİRAN AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Temmuz 2013 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2013 HAZİRAN İHRACAT PERFORMANSI

Detaylı

SERAMİK SEKTÖRÜ NOTU

SERAMİK SEKTÖRÜ NOTU 1. Dünya Seramik Sektörü 1.1 Seramik Kaplama Malzemeleri SERAMİK SEKTÖRÜ NOTU 2007 yılında 8,2 milyar m 2 olan dünya seramik kaplama malzemeleri üretimi, 2008 yılında bir önceki yıla oranla %3,5 artarak

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Mart 2012

EKONOMİK GELİŞMELER Mart 2012 EKONOMİK GELİŞMELER Mart 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2016 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2016 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2016 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Haziran 2016 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2016 MAYIS İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk 5 Ayında %7,5

Detaylı

Türkiye nin dış ticaret ve yatırım bağlantıları: Güçlü yönler

Türkiye nin dış ticaret ve yatırım bağlantıları: Güçlü yönler tepav türkiye ekonomi politikaları araştırma vakfı Türkiye nin dış ticaret ve yatırım bağlantıları: Güçlü yönler Prof. Dr. Serdar TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü

Detaylı

TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN 2009 YILI ARALIK AYI İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN 2009 YILI ARALIK AYI İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN 2009 YILI ARALIK AYI İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME 2009 Ocak Aralık Oniki Aylık Tekstil İhracatı Türkiye nin tekstil ihracatı, 2009 yılının Ocak Aralık döneminde geçen

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2011 OCAK - ARALIK İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2011 OCAK - ARALIK İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2011 ARALIK AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Ocak 2012 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2011 OCAK - ARALIK İHRACAT

Detaylı

5.1. Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101]

5.1. Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101] 5.1. Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101] KARAR ADI NO E 2011/101 Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri ĠLGĠLĠ DĠĞER KARARLA R T...... 2005/201 Ulusal Bilim ve Teknoloji Sisteminin

Detaylı

Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama

Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü İçindekiler I- Yöntemsel Açıklama... 3 2 I- Yöntemsel Açıklama 1 Nominal efektif döviz

Detaylı

2014 YILI OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ ADANA DIŞ TİCARET RAPORU. HAZIRLAYAN : CENK KADEŞ Meslek Komitesi ve Kararlar Şefi

2014 YILI OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ ADANA DIŞ TİCARET RAPORU. HAZIRLAYAN : CENK KADEŞ Meslek Komitesi ve Kararlar Şefi 2014 YILI OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ ADANA DIŞ TİCARET RAPORU HAZIRLAYAN : CENK KADEŞ Meslek Komitesi ve Kararlar Şefi İhracat: 2014 YILI ADANA DIŞ TİCARET RAPORU Türkiye İstatistik Kurumu 2014 Haziran ayı sonu

Detaylı

ÇORAP SEKTÖRÜ 2016 YILI VE 2017 OCAK AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU

ÇORAP SEKTÖRÜ 2016 YILI VE 2017 OCAK AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU ÇORAP SEKTÖRÜ YILI VE OCAK AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON ARGE ŞUBESİ Şubat ÇORAP SEKTÖRÜNÜN YILI VE OCAK AYI İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

Detaylı

Tekstil ve Hammaddeleri Sektörü 2016 Yılı Ocak Ayı İhracat Bilgi Notu

Tekstil ve Hammaddeleri Sektörü 2016 Yılı Ocak Ayı İhracat Bilgi Notu Ocak 2016 Tekstil ve Hammaddeleri Sektörü 2016 Yılı Ocak Ayı İhracat Bilgi Notu Tekstil, Deri ve Halı Şubesi İTKİB Genel Sekreterliği 1/2016 TEKSTİL VE HAMMADDELERİ SEKTÖRÜ 2016 YILI OCAK AYI İHRACAT PERFORMANSI

Detaylı

SERAMİK SEKTÖRÜ RAPORU (2015/1)

SERAMİK SEKTÖRÜ RAPORU (2015/1) T.C.BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI SERAMİK SEKTÖRÜ RAPORU (2015/1) Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi İÇİNDEKİLER 1 İÇİNDEKİLER Tablolar Listesi... 3 Şekiller Listesi... 3 Kısaltmalar Listesi...

Detaylı

Basın Sohbet Toplantısı. 14 Temmuz 2009, İstanbul

Basın Sohbet Toplantısı. 14 Temmuz 2009, İstanbul Basın Sohbet Toplantısı 14 Temmuz 2009, İstanbul Kuruluş : 7 Ocak 2009 Internet Adresi : www.tuyid.org Posta Adresi : Nispetiye Cad. Levent İşhanı No: 6/2 34330 Levent - İstanbul Telefon : (212) 278 30

Detaylı

alt pozisyonunda yer alan gri çimento ürünü ise sektörde en çok ihraç edilen üründür.

alt pozisyonunda yer alan gri çimento ürünü ise sektörde en çok ihraç edilen üründür. ÇİMENTO HS No: 2523 Çimentonun ana hammaddeleri; kireçtaşı (kalker), kil ve marn (doğadaki kalker ve kil karışımı kayaca) dır. Ülkemiz söz konusu hammaddeler (özellikle kalker) açısından zengin kaynaklara

Detaylı

HALI SANAYİ. Hazırlayan Ümit SEVİM, Alpaslan EMEK 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi

HALI SANAYİ. Hazırlayan Ümit SEVİM, Alpaslan EMEK 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi HALI SANAYİ Hazırlayan Ümit SEVİM, Alpaslan EMEK 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi ÜRÜNÜN TANIMI Armonize Sistem sınıflandırmasına göre halılar 4 ana gruba

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Mayıs Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Mayıs Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2017 HALI SEKTÖRÜ Mayıs Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2017 MAYIS AYI İHRACAT PERFORMANSI 2017 yılı Ocak-Mayıs döneminde Türkiye nin toplam

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Kasım Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Kasım Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2016 HALI SEKTÖRÜ Kasım Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2016 KASIM AYI İHRACAT PERFORMANSI 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde Türkiye nin toplam

Detaylı

TEKNOLOJİ EKONOMİ POLİTİKA - III TÜRKİYE DEKİ AR-GE VE YENİLİK FAALİYETLERİ

TEKNOLOJİ EKONOMİ POLİTİKA - III TÜRKİYE DEKİ AR-GE VE YENİLİK FAALİYETLERİ TEKNOLOJİ EKONOMİ POLİTİKA - III TÜRKİYE DEKİ AR-GE VE YENİLİK FAALİYETLERİ Musa Yaşar Bilimsel ve teknolojik faaliyetler, ülkelerin kalkınmasında büyük bir öneme sahip olup, ulusal gelirden bu tür faaliyetlere

Detaylı

Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği

Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği Amaç İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye deki İSG durumu hakkında bilgi sahibi olmak. 2 Öğrenim hedefleri ILO İSG verileri, WHO meslek

Detaylı

EKONOMİ GÖSTERGELERİ

EKONOMİ GÖSTERGELERİ EKONOMİ GÖSTERGELERİ AĞUSTOS 2015 Ekonomi Göstergeleri Bülteni 2015-08 www.bebka.org.tr ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %6,81, TR41 Bölgesinde ise %6,73 olarak gerçekleşti

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Mayıs - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN

Detaylı