GONARTROZDA LCS TOTAL DÝZ ARTROPLASTÝSÝ; ERKEN SONUÇLAR

Transkript

1 ARTROPLASTÝ KLÝNÝK ARAÞTIRMA ARTROSKOPÝK / CLINICAL CERRAHÝ RESEARCH / TURKISH JOURNAL O ARTHROPLASTY ARTHROSCOPIC Vol. 11, No. SURGERY 1, (1-5), GONARTROZDA LCS TOTAL DÝZ ARTROPLASTÝSÝ; ERKEN SONUÇLAR Orhan TARHAN*, Cüneyt ARKAN*, Uður TOLUN**, Levent BULUÇ** ÖZET Amaç: Gonartrozlarda LCS total diz artroplastisi uygulamalarýnýn erken sonuçlarýný deðerlendirmektir. Hastalar ve Yöntem: Ocak Ocak 1996 tarihleri arasýnda Wolfgang Goethe Üniversitesi - Offenbach Þehir Hastanesi Travma Cerrahisi Kliniðinde gonartroz tanýsý ile 62 hastanýn 74 dizine LCS diz artroplastisi uygulanmýþtýr. Ortalama yaþýn 71 olduðu serimizde hastalarýn 43'ü kadýn 19'u erkektir. Ortalama takip süresi 26 aydýr (10-37). Olgularýn hepsinde patellar komponent kullanýlmýþtýr. Bulgular: Hastalarýn deðerlendirilmesi Knee Society kriterlerine göre yapýlmýþtýr. 44 hastada (%59.4) mükemmel, 21 hastada (%28.3) iyi, 4 hastada (%5.4) orta, 5 olguda (%6.7) kötü sonuç saptanmýþtýr. Sonuç: Total diz artroplastisi ileri yaþta diðer tedavi seçenekleri ile sonuç alýnamayan hastalarda iyi bir tedavi yöntemidir. Anahtar Kelimeler: Gonartroz, Total Diz Artroplastisi. SUMMARY EARLY RESULTS O LCD TOTAL KNEE ARTHROPLASTY IN GONARTHROSIS Purpose: The aim of the study is to evaluate the early results of LCS total knee replacement in the treatment of gonarthrosis. Patients and Methods: Between January January 1996, seventy-four knees of sixty-two patients who had been suffering from gonarthrosis were operated in Trauma Surgery Department of Offenbach City Hospital. Average age seventy-one and 43 patients were female and 19 of them male. Average follow-up period was twenty-six months (10-37). Patellar component was used for all patients. Results: The evaluation of the patients was performed by using the "Knee Society Score" criterias. The results were as follows: 44 patients (%59.4) excellent, 21 patients (%28.3) good, 4 patients (%5.4) fair and 5 patients (%6.7) bad. Conclusion: Total knee arthroplasty is a good option for the treatment of the patients with knee problems that cannot be managed by other treatment options. Key Words: Gonarthrosis, Total Knee Arthroplasty. GÝRÝÞ Ortalama insan ömrünün arttýðý günümüzde, gonartroz yaþam kalitesini düþüren kýsýtlayýcý bir hastalýk olarak karþýmýza çýkmaktadýr. 1869'da Vernevil'in iki yüzey arasýna yabancý bir cisim yerleþtirerek tedavi fikrini ortaya atmasý 1, 1913'te Murphy'nin interpozisyon artroplastisini uygulamasý, Campbell ve Boyd'un ilk vitallium protezi kullanmasý 1 ve 1969 yýlýndan itibaren Gunston'un metal-plastik total diz protezlerini kullanmasý 2 ile ortaya çýkan süreç sonunda total diz protezi gonartroz tedavisinde etkin bir seçenek olmaya baþlamýþtýr. Son 30 yýldaki biyomekanik teknolojisindeki geliþmeler ile birlikte total diz protezlerinin sonuçlarý da daha olumlu olmaya baþlamýþtýr 3. HASTALAR VE YÖNTEM Wolfgang Goethe Üniversitesi - Offenbach Þehir Hastanesi Travma Cerrahisi Kliniðinde Ocak Ocak 1996 tarihleri arasýnda 62 hastanýn 74 dizine Low-Contact-Surface (LOS) krusiat ligament koruyucu total diz protezi uygulanmýþtýr. Hastalarýmýzýn 43'ü kadýn, 19'u erkekti. Hastalardan onikisine bilateral diz protezi uygulanmýþtýr. Primer patoloji olarak hastalarýn 58'inde (%93.4) dejeneratif artrit, 3'ünde (%4.83) romatoid artrit, 1'inde (%1.61) tüberküloz sekeli saptanmýþtýr. Hastalarýmýzda ortalama yaþ 71 idi, ortalama takip süresi 26 aydýr. Son kontrol Nisan 1997'de yapýlmýþtýr. * Op. Dr., Wolfgang Goethe Üniversitesi - Offenbach Þehir Hastanesi Travma Cerrahisi Kliniði. ** Arþ. Gör., Kocaeli Üniversitesi Týp akültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalý.

2 2 ARTROPLASTÝ ARTROSKOPÝK CERRAHÝ / TURKISH JOURNAL O ARTHROPLASTY ARTHROSCOPIC SURGERY Ameliyat öncesi ve sonrasý deðerlendirmeler Knee Society Kriterlerine göre yapýlmýþtýr 4. Radyolojik deðerlendirme standart AP ve Lateral grafiler, 90 fleksiyonda lateral grafi, mekanik ve anatomik aks ölçümü için kullanýlan orthoröntgenogram yardýmý ile yapýlmýþtýr. Hastalara ameliyattan bir saat önce parenteral vancomisin 500 mg intravenöz baþlanýp ameliyat sonrasý 24 saat boyunca 4 doz verilerek enfeksiyon proflaksisi uygulandý. Tromboembolik komplikasyonlarýn proflaksisi için ameliyattan bir gece önce düþük molekül aðýrlýklý heparin dozu hastanýn vücut aðýrlýðýna göre hesaplanýp baþlandý, ameliyat sonrasý 10 güne kadar devam edildi. Ameliyat öncesi karþý ekstremiteye antitrombotik çorap giydirildi. Hastalarýn hepsinde arka çapraz bað korundu ve patellar komponent kullanýldý. Protez implantasyonu yapýldýktan sonra patellofemoral uyumu (traking) olmayan 5 hastaya lateral retinaküler gevþetme uygulandý. SONUÇLAR Knee Society kriterlerine göre yapýlan preoperatif diz skoru deðerlendirmemizde ortalama puan 41 iken postoperatif deðerlendirmemizde 85.7 olarak tespit edilmiþtir. Preoperatif dönemde tüm dizlerde orta ve ileri derecede aðrý yakýnmasý mevcut iken postoperatif dönemde 58 hastada hiç yoktu, 4 hastada ise zaman zaman aðrý olmaktaydý. Hareket sýnýrý preoperatif dönemde ortalama 70 iken postoperatif dönemde 108 olmuþtur. Serideki tüm dizlerde fleksiyonda ameliyat öncesine göre artýþ olmuþtur. Preop dönemde 64 dizde varus deformitesi mevcuttu. Varus ortalamasý 10 (2-16 ) idi. 8 dizde valgus deformitesi mevcuttu. Ortalama 8 idi ( 12-4 ). Ýki dizde aks 0 idi. Postop dönemde valgus ortalamasý 7 idi. Hastalarýn hiçbirinde biplanar deformite mevcut deðildi. AP Tablo I Hastalarýmýzýn Knee Society Kriterlerine Göre Diz Skorlarýnýn Deðerlendirilmesi Arttýran Puanlar Diz Sayýsý Ortalama Puan Preop Postop Preop Postop AðRI Yok (50p) 66 AðRI Hafif seyrek (40p) 6 6 AÐRI Yürüme, Merd. inip çýkma (30p) AðRI Orta derecede (20p) 30 AðRI Þiddetli (10p) 10 Hareketlilik > p (5 =1p) <60 17 S AP <5 mm (10p) 2 56 T 5-10 mm (5p) A >10 mm (0p) 24 B Ý Mediolateral <5 (15p) 9 47 L 6-9 (10p) Ý (5p) T >15 (0p) 8 E Azaltan Puanlar leksiyon kontraktürü yok (0p) 8 leksiyon kontraktürü 5-15 (2p) leksiyon kontraktürü (5p) leksiyon kontraktürü (10p) 5 leksiyon kontraktürü >20 (15p) leksiyon kontraktürü yok (0p) 8 leksiyon kontraktürü <10 (5p) Ekstansiyon kaybý (10p) leksiyon kontraktürü >20 (15p) UYUM

3 ARTROPLASTÝ ARTROSKOPÝK CERRAHÝ / TURKISH JOURNAL O ARTHROPLASTY ARTHROSCOPIC SURGERY 3 grafilerde ortalama femoral fleksiyon açýsý 96.5 ( ), ortalama tibial açý 90.3 (87-92 ) olarak saptanmýþtýr. Lateral grafilerde ortalama femoral fleksiyon açýsý 4 (0-7 ), ortalama tibial açý 90.1 (87-93 ) olarak saptanmýþtýr. Postoperatif dönemde herhangi bir komplikasyona rastlanmadý. Hastalarýmýzýn Knee Society Kriterlerine göre deðerlendirilmesi Tablo I ve II'de görülmektedir. TARTIÞMA Baþarýlý bir total diz artroplastisi aðrýyý ortadan kaldýrmalý ve yeterli bir eklem hareket açýklýðý saðlamalýdýr. Bunun yaný sýra deformiteleri düzeltirken normal günlük aktivitelerde stabilite ve fonksiyon saðlanmalýdýr. Ýmplantlarda gevþeme, malaligment ya da yetmezlik dizde kötü fonksiyonel sonuçlara yol açmakta ve anlamlý bir aðrý nedeni ile revizyon cerrahisi gerektirmektedir. Hareketli yük binme yüzeyi olan diz protezleri aþýnma rezistansýný arttýrmak ve gevþeme oranlarýný azaltmak için geliþtirilmiþtir. LCS ile ilgili olarak yapýlan uzun dönemli çalýþmalarda LCS'nin meniskal ve rotasyonel platformlarýnýn daha uzun süre dayanýklýlýk gösterdiði belirtilmiþtir 5-8. Polietilen insertlerin (UHMWPe) fikse olduðu sistemlerde yapýlan kontrol stres analizlerinde uyumsuz noktasal ve çizgisel kontakt olduðu ve bunun da normal vücut aðýrlýðý altýnda yüzeysel fragmentasyon ile birlikte implantta stres kýrýklarýna yol açtýðý gösterilmiþtir 10. Bu kýrýklar sonucu aþýnma süreci hýzlanmakta ve debris partikülleri osteoliz, gevþeme ve hatta enfeksiyona neden olmaktadýr Ýnsertler üzerindeki 10 megapascal (MP)'dan daha fazla kontakt stres, aþýnma sürecini hýzlandýrmaktadýr. Pappas ve arkadaþlarý LCS hareketli insertleri üzerinde 15 fleksiyonda 2200 N pik yüklenme durumundaki kontakt stres deðerlerini incelemiþler ve yaklaþýk 4.9 MP ya da maksimum kabul edilebilen deðerin %50'si kadar olduðunu bulmuþlardýr 9,13. Ayný metodla fikse insertler üzerinde yapýlan çalýþmada ise kontakt stres deðerleri MP yani kabul edilebilen deðerin katý olarak bulunmuþtur. Polietilen insertteki aþýrý yüklenme ya fiksasyon kaybýna neden olmakta ya da fiksasyon kaybýndan önce insert yüzeyinde ciddi zedelenmeye yol açmaktadýr Literatürlerde total diz protezi uygulamasýnda esas endikasyonun aðrý olmasý gerektiði belirtilmiþtir 3, Patellar protez uygulanmasý konusunda ise tam bir görüþ birliði yoktur. Bazý yazarlar Tablo II Hastalarýmýzýn Knee Society Kriterlerine Göre Diz onksiyonlarýnýn Deðerlendirilmesi Hasta Sayýsý Ortalama Puan onksiyonel Puaný Preop Postop Preop Postop Serbest 50p 31 >1 km 40p 18 Yürüyüþ m 30p <55 m 20p 20 4 Ev içinde 10p 9 3 Yürüyemiyor 0p Normal iniþ ve çýkýþ 50p 32 Normal çýkýþ, tutunarak iniþ 40p Merdiven Tutunarak iniþ ve çýkýþ 30p Tutunarak çýkýþý var, iniþ yok 15p 1 Ýniþ ve çýkýþý yok 0p 5 Destek kullanmýyor 39 Azaltan Tek baston kullanýyor 5p Puanlar Çift baston kullanýyor 10p 21 Deðnek/walker kullanýyor 20p 13 Toplam Skor

4 4 ARTROPLASTÝ ARTROSKOPÝK CERRAHÝ / TURKISH JOURNAL O ARTHROPLASTY ARTHROSCOPIC SURGERY Resim 1: Hastalarýmýzdan bir tanesinin postoperatif AP-Lateral grafileri. patellar protezde gevþemenin sýk görülmesi ve patellar luksasyon riski nedeni ile patellaya protez konulmamasýný önermektedir Bizim serimizde tüm hastalara patellar protez uygulanmýþtýr (Resim 1). Çalýþmamýzda post operatif dönemde %93 hastada aðrýnýn ortadan kalktýðý görüldü. Bu oran literatürde uyumlu bulunmuþtur Postoperatif hareket açýklýðý çeþitli kaynaklarda arasýnda deðiþirken bizim elde ettiðimiz ortalama deðer 108 'dir. Preop dönemdeki 64 dizdeki 10 'lik varus deformitesi ve 8 dizdeki 8 'lik valgus deformitesi ve 2 dizdeki 0 'lik aks postoperatif dönemde ortalama 7 'lik valgus deðerine ulaþmýþtýr. Enfeksiyon, kýsa dönemde çeþitli serilerde %1-10 arasýnda deðiþen oranlarda görülmekte iken serimizde enfeksiyona hiç rastlanmadý. Bu sonucun vaka sayýmýzýn az olmasý ve takip süremizin kýsa olmasý nedeni ile olduðu görüþündeyiz. Son kontrollerde gevþeme bulgusu olarak deðerlendirilen radiolusent zonlarýn görülmemesini kullandýðýmýz protezin mekanik avantajlarýna baðlamak için erken olduðu görüþündeyiz. Bununla birlikte uyumlu, meniskal ve rotatuar insertlerin total diz artroplastisinin uzun dönemli dayanýklýlýðýnda aþýnmayý minimale indirerek etkili olduðuna inanmaktayýz. KAYNAKLAR 1. Çetin I, Iþýklar U, Demirörs H. Total diz protezi uygulamalarýmýz ve erken sonuçlarý: XII. Milli Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongre Kitabý, s. 8424, Gunston H, Polycentric knee artroplasty, prosthetic simulation of normal knee movement. J Bone Joint Surg 1971; 53-B: 2, Ritter MA, Thomberry RL, Sliver LM. Total knee replacement and total hip arthroplasty: a comparison of results: Contemp Orthop 1985; 10: Insall JN, Scott RD. Rationale of the knee society clinical rating system. Clin Orth 1989; 248: Buechel, Pappas MJ. New jersey meniscal bearing knee. U.S. Patent No. 4,340,978, July 27, Buechel, Pappas MJ. New Jersey integrated total knee replacement system: Biochemical analysis and clinical evaluation of 918 cases. DA Panel Presentation, Silver Springs, Maryland, July 11, Buechel. Guidelines choosing a joint replacement implant. Orthop Rew 1987; 16: Buechel, Rosa RA, Pappas MJ. A metal-backed, rotatingbearing pateller prosthesis to lower contact stress: An 11- year clinical study. Clin Orthop 1989; 248:

5 ARTROPLASTÝ ARTROSKOPÝK CERRAHÝ / TURKISH JOURNAL O ARTHROPLASTY ARTHROSCOPIC SURGERY 5 9. Pappas MJ, Makris G, Buechel. Biomaterials for hard tissue applications. Amsterdam, Elsevier, 1987, Bartel DL, Bicknell VL, Wright TM. The effect of conformity, thickness, and material on stress in ultra-high molecular weight polyethylene components for total joint replacement. J Bone Joint Surg 1986; 68-A: Wilert HG. Diagnosis and salvage of the infected hip. Presented at Current Concepts in Implant ixation, Orlando, lorida, Dec. 14, Wright TM, Bartel DL. The problem of surface damage in polyethylene total knee components. Clin Orthop 1986; 205: Hostalen GUR. Hoechst Aktengesellschaft. rankfurt, ederal Republic of Germany, Verkauf, 1982, Engh G. ailure of the polyethylene bearing surface of a total knee replacement within four years. J Bone Joint Surg 1988; 70: Rose RM, Ries MD, Paul IL. Wear of the tibial component of the knee prosthesis. ORS 28th Annual Meeting, New Orleans, Louisiana, Jan , Stulberg SD, Stulberg BN, Hamati Y, Tsao A. ailure mechanisms of metal-backed patellar components. Clin Orthop 1988; 26: Alparslan M, Müezzinoðlu S, Avcý S. Total kinematik diz protezinde erken dönem klinik deðerlendirme: XII. Milli Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongre Kitabý, 836, Çakmak M, Tözün R, Aydýnok HÇ, Talu U. Total diz protezi uygulamalarýmý; erken sonuçlarý. XII. Milli Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongre Kitabý; 831, Ewald C, Jacops MA, Miegel RE, et al. Kinematic total knee replacement. J Bone Joint Surg 1984; 66-A: Rorabeck CH, Bourne RB, Nott L. The cemented kinematic II and non-cemented porous coated component for total knee arthroplasty. J Bone Joint Surg 1988; 70- A: Atik OÞ, Cila E, Þimþek A, Vural M. Total diz protezinde patellar komponent gerkli mi? Artroplasti Artroskopik Cer 1995; 6 (11): Atik OÞ, Uluoðlu Ö, Cila E. Diz protezi ve patella sorunu. Artroplasti Artroskopik Cer. 1991; 2: Enis JE, Gardner R, Rodledon MA, et al. Comparison of patellar resurfacing versus non-resurfacing in bilateral total knee arthroplasty. Clin Orthop 1990; 260: Moreland JR. Mechanisms of failure in total knee arthroplasty. Clin Orthop 1988; 226: Altýntaþ, Konal A, Eren A, Öner E. Total diz protezi erken sonuçlarý. Acta Orthop Trauma Turc 1983; 17: Aglietti P, Rinonapoli E. Total condylar knee arthroplasty. A five year follow-up study of 33 knees. Clin Orthop 1984; 186: Goldberg VM, iggie MP. The results of total knee arthroplasty. Clin Orthop 1988; 226: Aglietti P, Buzzi R. Posteriorly stabilized total condylar knee replacement: Three to eight years follow-up of 85 knees. J Bone Joint Surg 1988; 70-B: Ecker ML, Lotke PA, Windsor RE, Cella JP. Longterm results after total condylar knee arthroplasty: Significance of radiolucent lines. Clin Orthop 1987; 216: Insall JN: Surgery of the Knee 2nd edition: , Churchill Livingstone Inc