BİRİNCİ KISIM EVLİLİK

Transkript

1 GİRİŞ I. AİLE HUKUKUNUN KONUSU 1 II. AİLE KAVRAMI 1 III. TOPLUMDA AİLENİN ÖNEMİ 2 IV. ANAYASA'DA AİLE HUKUKUNA İLİŞKİN ESASLAR 2 V. AİLE HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 3 1. Genel olarak 3 a) İlişki tiplerinin sınırlı sayıda (numerus clasus) olması 3 b) Geniş ölçüde emredici kurallara dayanma 4 c) Çocukları ve zayıfları koruma 4 d) Devletin müdahalesi 4 e) Şekle bağlılık 4 0 Hâkimin takdir yetkisi 5 2. Aile hukuku ilişkileri ve aile hukuku haklarının özelliği 5 a) Aile Hukuku ilişkileri 5 b) Aile hukuku haklan 5 c) Bozucu yenilik doğuran aile haklarının kullanılmasının özelliği 6 d) Aile hukuku taleplerinin özelliği :. 6 VI. TÜRK AİLE HUKUKUNUN DEVRİMCİ KARAKTERİ 6 VII. MEDENİ KANUNUN AİLE HUKUKU KİTABININ SİSTEMATİĞİ 8 BİRİNCİ KISIM EVLİLİK Birinci Bölüm Evlilik Birliğinin Oluşması Birinci Ayırım NİŞANLILIK 1. TERİM VE KAVRAM NİŞANLILIĞIN MEYDANA GELMESİ: NİŞANLANMA 17 I. NİŞANLANMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ Önsözleşme görüşü Karar görüşü Sözleşme görüşü 18 II. NİŞANLANMANIN KURUCU UNSURLARI Karşılıklı evlenme vaadi 20 III. NİŞANLANMANIN GEÇERLİLİK ŞARTLARI VE HÜKÜMSÜZLÜĞÜ Nişanlanma ehliyetinin kanunda özel olarak düzenlenmemiş olması 22

2 VI 2. Nişanlanmanın, emredici hukuk kurallarına, ahlâk ve âdaba aykırı olmaması ve evlenmenin imkânsız olmaması Muvazaalı (danışıklı) nişanlanmalar İrade beyanındaki sakatlıklar 26 IV. NİŞANLANMANIN ŞARTA YA DA SÜREYE BAĞLANMASI 27 l.şart Zaman NİŞANLILIĞIN HÜKÜMLERİ 28 I. VAADE UYGUN DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ.' Evlenmeyi gerçekleştirme yükümlülüğü Sadakat yükümlülüğü Nişanlının Medeni Kanun anlamında yakın sayılması Destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat isteyebilme Tanıklıktan ve hakimlikten kaçınma hakkı NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ, SONA ERME HALLERİ : Evlenme 31 a) Nişanlıların birbirleriyle evlenmesi 31 b) Nişanlılardan birinin bir üçüncü kişi ile evlenmesi Tarafların anlaşması Bozucu şartın gerçekleşmesi Evlenmenin imkânsızlaşması (özellikle ölüm) Kesin bir evlenme engelinin meydana gelmesi Nişanı bozma (bir taraflı sona erdirme, nişanlanmadan dönme) 33 a) Kavram 33 b) Ni şanı bozmada haklı sebep 35 aa) Haklı sebep kavramı 35 bb) Haklı sebep örnekleri 35 cc) Hâkimin takdir yetkisi 36 c) Haksız nişan bozma 36 II NİŞANIN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 36 A. GENEL OLARAK 36 B. MADDİ TAZMİNAT : Nişanlıların tazminat isteme hakkı 37 a) Şartları '. 37 b) Tazmin edilecek zarar ve masraflar 38 c) Tazminat davası Üçüncü kişilerin tazminat isteme hakkı 40 C. MANEVİ TAZMİNAT Genel olarak Manevî tazminat istemenin şartlan 42 a) Nişanlılık, bozma ile sona e'rdirilmiş olmalıdır 42 b) Tazminat isteyen nişanlının kişilik hakkı bir zarara uğramış olmalıdır..42 c) Davalının kusuru Manevî tazminatın tayini 43 a) Dava hakkı 43

3 VII b) Davalı 44 c) Tazminat 44 d) Manevf tazminat isteminin mirasçılar tarafından ileri sürülmesi ve hayatta devri 44 D. HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ Genel olarak Hediye kavramı Hediyelerin geri verilmesini istemenin şartlan 46 a) Hediye nişanlılık dolayısıyla verilmiş olmalıdır 46 b) Geri istenecek hediyenin alışılmışın (mutad) dışında olması 46 c) Nişanlılık, evlenme dışında bir sebeple sona ermiş olmalıdır 47 d) Geri vermeyi isteme hakkına, nişanlılar, ana ve babaları ya da ana baba gibi hareket eden kimseler sahiptirler Geri verme talebinin niteliği ve kapsamı 48 E. NİŞANIN SONA ERMESİNDEN DOĞAN TALEPLERİN ZAMANAŞIMI 48 İkinci Ayırım EVLENME 5. EVLENMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ EVLENMENİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ İÇİN ARANAN ŞARTLAR 50 I. EVLENME EHLİYETİ 51 A. EVLENME YAŞI Olağan evlenme yaşı Olağanüstü (istisnai) evlenme yaşı 52 a) Evlenmesine izin verilecek kadın ya da erkek onaltı yaşını doldurmuş olmalıdır 53 b) Olağanüstü bir durumun ve pek önemli bir sebebin bulunması 53 c) Karadan önce mümkünse yasal temsilcinin dinlenmesi 53 d) Görevli ve yetkili mahkeme 54 B. AYIRT ETME GÜCÜ 54 C. KİŞİLERİN EVLENME EHLİYETİ YÖNÜNDEN AYIRIMI Evlenmeye tam ehliyetliler Evlenmeye tam ehliyetsizler Evlenmeye sınırlı ehliyetsizler 56 II. EVLENME ENGELLERİ 58 A. KESİN EVLENME ENGELLERİ Hısımlık 59 a) Kan hısımlığı 59 b) Kayın hısımlığı 60 c) Evlâtlık ilişkisi Önceki evlilik Akıl hastalığı 61 B. KESİN OLMAYAN EVLENME ENGELLERİ Bekleme süresi Bazı bulaşıcı hastalıklar 64 III. EVLENMENİN ŞEKİL ŞARTLARI 64 A. GENEL OLARAK 64

4 VIII B. EVLENME TÖRENİNDEN ÖNCEKİ ŞEKİL ŞARTLARİ 65!. Başvuru ve başvurunun yapılacağı yer Başvurunun incelenmesi ve itiraz 67 a) İnceleme ve talebin reddi 67 b) Redde itiraz Evlenmeye izin belgesi 68 C. EVLENME TÖRENİ SIRASINDAKİ ŞEKİL ŞARTLARI 68 D. EVLENME TÖRENİNDEN SONRAKİ ŞEKİL ŞARTLARI Aile (evlenme) cüzdanının verilmesi Evlenmenin nüfus idaresine bildirilmesi ve aile kütüğüne tescil Savcılığa bildirme Özel olarak dini tören 71 D. EVLENMENİN ŞEKİL ŞARTLARINA UYULMAMASININ SONUÇLARI EVLENMENİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ 71 I. EVLENMENİN YOKLUĞU Evlenmenin yokluğu halleri 72 a) Evlenmenin ayrı cinsten kişiler arasında yapılmamış olması 72 b) Evlenmenin, evlendirme memuru önünde yapılmamış olması 77 c) İki tarafın evlendirme memuru önünde hazır olmamaları Evlenmenin yokluğunun sonuçlan Evlendirme memuru önünde yapılmayan evlenmelerin idari yolla geçerli hale getirilmesi 79 II. EVLENMENİN BUTLANI 80 A. GENEL OLARAK 80 B. MUTLAK BUTLAN Genel olarak..: Mutlak butlan halleri : :..84 a) Eşlerden birinin evlenme sırasında evli olması (MK 145 b.l) 84 b) Eşlerden birinin evlenme sırasında sürekli olarak ayırt etme gücünden yoksun olması (MK 145 b.2) 85 c) Akıl hastalığı, 86 d) Eşler arasında evlenmeye engel olacak derecede hısımlığın bulunması (MK145b.4) 86 C. NİSBİ BUTLAN : Genel olarak Nisbi butlan halleri 87 a) Ayırt etme gücünden geçici yoksunluk (MK 148) 87 b) İrade sakatlıkları '. 87 aa) Yanılma.., 87 aaa) Evlenmenin niteliğinde yanılma 88 bbb) Eşin kişiliğinde (şahsında) yanılma 88 ccc) Diğer eşin önemli bir niteliğinde yanılma 88 bb) Aldatma 89 aaa) Namus ve onur hakkında aldatma 90 bbb) Tehlikeli bir hastalığın gizlenmesi 90 ccc) Korkutma 91 c) Yasal temsilcinin izninin bulunmaması (MK 153) 92

5 D. BUTLAN DAVALARI : Davaların hukuki niteliği Davaların tarafları 92 ' a) Mutlak butlan davasının tarafları 92 aa) Davacı 92 bb) Davalı 93 cc) Dava hakkının sınırlandırılması ve kalkması 93 b) Nisbi butlan davasının tarafları 94 aa) Davacı 94 bb) Davalı 95 aaa) Eşlerin dava hakkının sona ermesi 95 bbb) Yasal temsilcinin dava hakkının sona ermesi 96 E. HER İKİ BUTLAN DAVASINDA YARGILAMA USULÜ Yetkili ve görevli mahkeme Yargılama usulü 96 F. BUTLAN DAVASININ SONUÇLARI Genel sonuçlar Çocuklar yönünden sonuçlar Eşler yönünden sonuçlar 97 III. EVLENMENİN BUTLANINI GEREKTİRMEYEN EKSİKLİKLER Kadının bekleme süresinin bitiminden önce evlenmesi Bazı şekil kurallarına uymama 100 İkinci Bölüm Evliliğin Sona Ermesi ve Özel Olarak Boşanma 8. ÖLÜM VE GAİPLİK 102 l.ölüm Gaiplik Cinsiyet değişikliği ; BOŞANMA BOŞANMA SEBEPLERİ 103 I. BOŞANMANIN ÖZEL SEBEPLERİ 103 A. ZİNA Kavram ve zinanın ispatı Dava hakkının düşmesi 106 a) Hak düşürücü sürenin geçmesi 106 b)af 106 B. HAYATA KAST, PEK KÖTÜ MUAMELE YA DA ONUR KIRICI DAVRANIŞ Kavram 107 a) Hayata kast 107 b) Pek fena muamele 108 c) Onur kırıcı davranış Dava hakkının düşmesi 109 C. KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ SUÇ İŞLEME VE HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME 109 IX

6 1. Kavram 109 a) Küçük düşürücü suç işleme 109 b) Haysiyetsiz hayat sürme Her iki durumun da diğer eş için birlikte yaşamayı ondan beklenemez hale getirmesi Davanın süreye bağlı olmaması 110 D. TERK Kavram Terkin şartları : 111 a) Eşlerden birinin ortak konutu (ortak hayatı) terk etmesi 111 aa) Ortak konutu terk, evlilik birliğinin kendisine yüklediği görevleri (yükümlülükleri) yerine getirmemek amacıyla olmalıdır 111 bb) Terk için haklı sebebin sonradan ortadan kalkması ve buna rağmen eşin ortak konuta dönmemesi 111 cc) Diğer eşi ortak konutu terke zorlama ya da haklı bir sebep olmadan onun ortak konuta dönmesini engelleme 112 b) Terkin en az altı ay sürmüş olması 112 c) Terk eden eşe hakim tarafından ihtarda bulunulması ve eşin buna rağmen dönmemesi 112 E. AKIL HASTALIĞI Şartlan 114 a) Akıl hastalığının evlilik sırasında varolması 114 b) İyileşemeyeceğinin resmi sağlık raporuyla tespit edilmiş olması 114 ç) Akıl hastalığı nedeniyle diğer eş için ortak hayatın çekilmez hale. gelmesi 114 II. BOŞANMANIN GENEL SEBEPLERİ 114 A. EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI Genel olarak Şartları' '. 116 a) Evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olması 116 b) Evlilik birliğinin temelinden sarsılması en az eşlerden biri için ortak hayatı sürdürmesi beklenemeyecek derecede olmalıdır 116 c) Davalının, davacının daha kusurlu olduğu itirazını ileri sürmemiş ya da ileri sürülen itiraz kabul edilmemiş olmalıdır 118 B. EŞLERİN BOŞANMA HUSUSUNDA ANLAŞMALARI Genel olarak Anlaşmalı boşanmaya karar verilebilmesinin şartları 119 a) Evlilik en az bir yıl sürmüş olmalıdır 119 b) Boşanmak için eşler, ya birlikte mahkemeye başvurmalı ya da bir eş, diğerinin açtığı boşanma davasını kabul etmelidir 120 c) Hakimin tarafları bizzat dinlemesi 120 d) tarafların yapmış oldukları anlaşmanın hakim tarafından uygun bulunması 121 C. ORTAK HAYATIN KURULMAMASI YA DA FİİLİ AYRILIK Genel olarak Şartlar 122 a) Daha,önce herhangi bir boşanma sebebine dayanılarak açılan davanın reddedilmiş olması 122 b) Boşanma talebinin reddi kararının üzerinden üç yıl geçmiş ve bu süre içinde her ne sebeple olursa olsun ortak hayat kurulmamış olmalıdır,

7 c) Eşlerden birinin boşanma davası açmış olması BOŞANMA DAVASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER DAVANIN KONUSU 124 II. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME Yetkili mahkeme Görevli mahkeme. 125 III. TARAFLAR VE DAVA EHLİYETİ BOŞANMA VE AYRILIK DAVASINDA UYGULANACAK USUL VE ALINACAK ÖNLEMLER 128 I. GENEL OLARAK 128 II. USUL KURALLARI '. 129 III. DAVA SIRASINDA ALINABİLECEK ÖNLEMLER Eşlerin barınması ve geçimi için alınacak önlemler Eşler arasındaki mali ilişkilere yönelik önlemler Çocuklara i! skin alınacak önlemler 131 % 13. DAVA SONUNDA VERİLECEK KARAR: BOŞANMA YA DA AYRILIK ; İ31 I. GENEL OLARAK 131 II. AYRILIK KARARI VE SONUÇLARI ' Ayrılık karan Aynlık kararının sonuçlan Ayrılık süresinin sonunda taraflann durumu 134, III. BOŞANMA KARARI VE SONUÇLARI. 135 A. Boşanma kararı 135 B. Boşanma kararının sonuçlan Boşanma kararının eşler yönünden sonuçlan 135 a) Evlilik birliğinden sona ermesi ve eşlerin yeniden evlenebilmeleri 135 b) Mal rejimin tasfiyesi 135 c) Evlenmeyle kazanılan kişisel durumun korunması ya da değişmesi 136 d) Eşlerin birbirlerine karşı miras hukukundan doğan haklarının sona ermesi 136 e) Zamanaşımının işlemeye başlaması Boşanma karannın çocuklar yönünden sonuçlan 140 a) Velayet '. 140 b) Çocukla kişisel ilişki kurulması 142 aa) Çocukla, kendisine velayet verilmemiş olan ana ya da baba arasındaki kişisel ilişkinin düzenlenmesi 142 bb) Çocukla üçüncü kişiler arasında ilişki kurulmasının düzenlenmesi 143 c) Çocuğa iştirak (bakım) nafakası bağlanması Boşanmanın malî sonuçları 145 a) Maddî tazminat 145 aa) Maddî tazminat isteyen eşin boşanmada hiç kusurunun bulunmaması ya da kusurunun daha az olması 145 bb) Davalı tarafın kusurlu olması 146 cc) Davacının mevcut ya da beklenen bir menfaatinin zedelenmesi 146 XI

8 II dd) Maddî tazminatın miktarı 146 b) Manevî tazminat 147 aa) Davalının kusurlu olması 147 bb) Davacının kişilik hakkının zedelenmesi (ihlâl edilmesi) 148 cc) Marlevî tazminatın şekli ve miktarının belirlenmesi 148 c) Yoksulluk nafakası 148 aa) Taraflardan birinin talepte bulunması 148 bb) Talep eden eşin kusursuz ya da daha az kusurlu olması 149 cc) Nafaka isteyen eşin, yoksulluğa düşmesi 149 dd) Takdir edilecek nafakanın, bunu ödeyecek olan eşin malî gücü ile orantılı olması 149 ee) Nafaka davasında görevli ve yetkili mahkeme 150 ff) Nafakanın süresi 150 d) Maddî tazminat ve yoksulluk nafakasının ödeniş biçimi 150 e) Nafaka ve tazminatın değiştirilmesi 151 f) Nafaka ve maddî tazminatın sona ermesi 152 g) Zamanaşımı 153 İKİNCİ KISIM EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ 14. EVLİLİK BİRLİĞİNİN ORGANİZASYONU GENEL OLARAK 155 II. EVLİLİK BİRLİĞİNDE EŞLERİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ Genel Olarak Evlilik Birliği ve Birliğin Ortak Yönetimi Evlilik Birliğinin Doğrudan Hukuksal Sonuçlan ile Eşlere Yüklediği Hak ve Yükümler 159 a. Evlilik birliğine dayalı kişilik haklarının korunması yükümü 159 b. Evlilik birliğinin mutluluğunu elbirliği ile sağlama yükümü 160 c. Eşlerin çocuklarına birlikte özen gösterme yükümü 161 d. Eşlerin sadakat yükümü 161 e. Eşlerin yardım yükümü 162 f. Eşlerin bilgi verme yükümü 164 g. MK 185'den doğan yükümlere uymaya eşlerin doğrudan zorlanabilirliği 165 III. KARININ SOYADİ Yasal Düzenleme Hüküm ve Sonuçlan 166 IV. EVLİLİK KONUTU 168 V. VATANDAŞLIK 173 VI. EŞLERİN SERBESTÇE TASARRUF EDEBİLECEĞİ TUTARA İLİŞKİ DIGER EŞE YÖNELİK ALACAK HAKKI VE EŞLERİN BİRLİK GIDERfcERİN OLAĞANÜSTÜ KATKILARINDAN DOĞAN TAZMİN AT TALEBİ.: 173 VII. EŞLERİN EVLİLİK BİRLİĞİNİN GİDERLERİNE KATILMASI Yasal Düzenleme Eşlerin Birlik Giderlerine Katılmasının Zamansal Sının Eşlerin Birlik Giderlerine Katkı Talebinin Hakkın Kötüye Kullanılması Hali Oluştbrması Eşlerin Birlik Giderlerine Katkı Payının Tespiti 180

9 XIII a. Genel olarak 180 b. Kişisel kapsam 182 c. Birlik giderlerinin kapsamı 182 d. Birlik giderlerinin miktarının tespiti 186 e. Eşlerin birlik giderlerine katkı oranı 188 f. Katkı türü..' 190 g. Birlik giderlerine katkıya ilişkin eşlerarası anlaşmalar (Katkı payı sözleşmesi) Mal Rejimsel Sonuçlar Birlik Giderlerine Katkı Alacağının Haczedilebirliği ve Devredilebilirliği Birlik Giderlerine Katkı Alacağının Cebri İcrası ve Zamanaşımı Sona erme : 196 VIII. EŞLERİN MESLEK VE İŞİ 196 IX. EŞLERİN HUKUKSAL İŞLEMLERİ Kural._ Aile Konutu Üzerindeki Tasarruflar 202 a. Genel olarak 202 b. Aile konutu kavramı, MK 194'ün zamansal ve işlemsel sınırları 204 c. MK 194'de yer alan sınırlamanın hukuki niteliği 210 d. Diğer eşin izni ve iznin verilmemesinin sonuçlan 211 e. Hâkimin hak sahibi eşi tek başına işlem yapmaya yetkili kılması 213 f. Geçersizliğin iyiniyetli üçüncü kişilere etkisi ve aile konutunun şerhi X. EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMSİLİ Yasal Düzenleme Hukuksal Nitelik Ehliyet Aile(nin Ortak) İhtiyaçları Kavramı Evlilik Birliğinin Temsili Türleri 224 a. Genel olarak 224 b. Olağan temsil yetkisi 224 aa. Olağan temsil yetkisinin kapsamı 224 bb. Eşlerin olağan temsil yetkisinin yarışması 226 cc. Olağan temsil yetkisinin sağladığı yetkiler 227 c. Olağanüstü temsil yetkisi 227 aa. Genel olarak '. 227 bb. Eşlerin diğer aile ihtiyaçları için evlilik birliğini tek başına temsili Sorumluluk Eşler arası ilişki EVLİLİK BİRLİĞİNİN KORUNMASI 237 I. GENEL OLARAK 237 II. EVLİLİK BİRLİĞİNİ KORUYUCU TEDBİRLERİ ALMAYA YETKİLİ VE GÖREVLİ OLAN MAHKEME 239 III. MK 195'e DAYALI GENEL KORUMA Genel Olarak Şartlan 243 a. Eşlerin (birlikte veya tek başına) talebi 243

10 IV b. Evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmesi 243 c. Evlilik birliğine ilişkin önemli bir konuda eşlerin uyuşmazlığa düşmesi Tedbir Türleri Diğer Tedbirlere Başvuru : IV. EŞLERİN EVLİLİK BİRLİĞİ GİDERLERİNE İLİŞKİN PARASAL KATKISININ BELİRLENMESİ 250 V. ORTAK YAŞAMA ARA VERİLMESİ Genel Olarak Şartlan 256 a. Genel olarak 256 b. Kişiliğin tehlikeye düşmesi 257 c. Ekonomik güvenliğin tehlikeye düşmesi'. 258 d. Evliliğin huzurunun tehlikeye düşmesi Ortak Yaşama Verilen Aranın Süresi Ayrı Yaşamanın Sonuçlan ve Alınacak Tedbirler 261 a. Genel olarak 261 b. Eşlerin yapacakları parasal katkıya ilişkin tedbirler 262 c. Konut ve ev eşyasından yararlanmaya ilişkin tedbirler 264 d. Eşlerin mallarının yöntemine ilişkin tedbirler 265 e. Ergin olmayan çocuğa ilişkin tedbirler Haklı Bir Sebep Olmaksızın Ayn Yaşama ve Ortak Yaşamın Olanaksızlığı Eşler Arasında Ortak Yaşamın Tekrar Kurulmasının Ayrılığa Bağlı Tedbirler Etkisi 268 VI. BORÇLULARA YÖNELİK ÖNLEMLER Genel Olarak Hukuksal Nitelik Şartlan 270 a. Maddi şart 270 b. Şekli şart Talimatın konusu TalimatınJKapsamının Tayini Tedbirin Sonuçlan 274 VII. EVLİLİK BİRLİĞİNİ KORUYUCU ÖNLEM OLARAK EŞİN BELİRLİ BİR MALVARLIĞI DEĞERİ ÜZERİNDEKİ TASARRUF YETKİSİNİN SINIRLANMASI Genel Olarak ; MK 199'un Uygulama Şartlan Sınırlamanın Konusu Sınırlamanın Hukuksal Niteliği Sınırlamanın Hukuksal Sonuçlan Ek Koruma Önlemleri ve Şerh Olanağı Sınırlamanın Üçüncü Kişilere Etkisi 284 VIII. EŞLERİN TEMSİL YETKİSİNİN TAMAMEN VEYA KISMEN KALDIRILMASI 284

11 XV 1. Genel Olarak Şartları 285 a. Temsil yetkisinin "açık" aşımı 285 b. Temsil yetkisini kullanmada yetersizlik Eşin Temsil Yetkisinin Tamamen veya Kısmen Kaldırılmasının Modaliteleri Eşin Temsil Yetkisinin Kaldırıldığının Üçüncü Kişilere Duyurulması Eşin Temsil Yetkisinin Tamamen veya Kısmen Kaldırılmasının Sonuçları Temsil Yetkisinin Geri Verilmesi 291 IX. TEDBİRLERİN ALINMASINI GEREKTİREN ŞARTLARDA DEĞİŞİKLİKLER Tedbirlerin Değişen Şartlara Uyarlaması İlkesi. ' Şartlan : a. Maddi şartlar : 292 b. Şekli şartlar : Değişiklik Kararının Konusu ve Sonuçları 294 X SAYILI AİLENİN KORUNMASI HAKKINDA KANUNUN ÖNGÖRDÜĞÜ TEDBİRLER 295 ÜÇÜNCÜ KISIM EVLİLİK BİRLİĞİNDE MAL REJİMLERİ 16. MAL REJİMİ HUKUKUNUN GENEL HÜKÜMLERİ 299 I. GENEL OLARAK 299 II. MAL REJİMİ TÜRLERİ Yasal Mal Rejimi-Sözleşmesel Mal Rejimi Olağan Mal Rejimi-Olağanüstü Mal Rejimi 300 III. MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİ Genel Olarak Şartlan 301 a. Kurucu olgu: Tarafların Anlaşması 301 b. Geçerlilik Şartlan 303 aa. Ehliyet 303. bb. Şekil ' Mal Rejimi Sözleşmesinin Sona Ermesi 305 IV. OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ Genel Olarak Talep Üzerine Hakim Karanyla Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş 305 a. MK 197/11 uyarınca olağanüstü mal rejimine geçiş 305 b. Haklı bir sebebe dayalı olarak olağanüstü mal rejimine geçiş 306 aa. Eşlerden birisinin talebi 306 bb. Haklı bir sebebin varlığı 306 aaa. Genel olarak 306 bbb. Kanunda öngörülen örnekler 307

12 XVI cc. Yetkili ve görevli mahkeme 310 c. MK 210 uyarınca olağanüstü mal rejimine geçiş Talep Olmaksızın Kanun Gereği Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş Olağanüstü Mal Rejiminin Sona Ermesi 311 a. Genel olarak ; 311 b. Anlaşmaya dayalı sonra erme 311 c. Eşlerden birisinin talebi üzerine sona erme 312 V MAL REJİMİNİN TASFİYESİNDE YETKİLİ ve GÖREVLİ OLAN MAHKEME Kural Mal Rejiminin Tasfiyesinde Yetkili ve Görevli Olan Mahkeme 312 VI. ALACAKLILARIN KORUNMASI 313 VII. EŞLERİN MALVARLIKLARININ YÖNETMİ 314 VIII. ENVANTER YAPILMASI : 316 IX. EŞLER ARASINDAKİ BORÇLAR VE BORÇ ERTELENMESİ, 317 s 17 YASAL MAL REJİMİ OLARAK EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ : 320 I. GENEL OLARAK :. 320 II. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE HAK SAHİPLİĞİ İLİŞKİSİ Yasal Düzenleme Eş lerin Kanuni Edinilmiş Mallan '. 322 a. Genel olarak 322 b. '"Karşılık" kavramı 322 c. Edinilmiş mallara ilişkin yasal örnekler 323 aa. Eşlerin çalışmasının karşılığı olan edinimler (işgörme edinimleri).323 bb. Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler 325 cc. Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar 327 dd. Kişisel malların gelirleri 327 ee. Edinilmiş malların yerine geçen (ikame) değerler 329 d. Diğer edinilmiş mallar Eşlerin Kanuni Kişisel Mallan 331 a. Genel Olarak b. Kişisel mallara ilişkin yasal örnekler 332 aa. Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya 332 bb. Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri 333 cc. Manevi tazminat alacakları 335 dd. Kişisel mallar yerine geçene değerler Sözleşmesel Kişisel veya Edinilmiş Mallar 336 IH. İSPAT 339 IV. YÖNETİM, YARARLANMA ve TASARRUF Kural 342

13 XVII 2. Paylı Mülkiyet Payı Üzerinde Tasarruf 344 V. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI SORUMLULUK 346 VI. MAL REJİMİNİN SONA ERMESİ ve TASFİYE Sona Erme Tasfiye 350 a. Genel olarak tasfiye davası, 350 b. Malların geri verilmesi ve borçlara ilişkin eşlerarası düzenlemeler 352 c. Değer artış payı alacağı 355 aa. Genel olarak 355 bb. Şartlan 356 aaa. Diğer eşe ait bir malvarlığı unsuruna yönelik katkı 356 bbb. Bağışlama kastı ve karşı edimin olmaması 357 ccc. Mal rejiminin tasfiyesi anında bir değer artışınn varlığı 358 cc. Değer artış payı alacağının hesaplanması 359 aaa. Değer artışının hesaplanması 359 bbb. Değer artış payının hesaplanması 360 ccc. Değer artış payı alacağı ve hesaplanması 361 ddd. Hesaplanmaya ilişkin özel durumlar 361 dd. Değer artış payı alacağının artık değer (ve dolayısıyla katılma alacağının) hesabına etkisi 363 ee. Muacceliyet 365 ff. Zamanından önce geri ödeme üzerine eşlerin anlaşması 366 gg. Eşlerin değer artış payı üzerindeki tasarrufları 366 d. Denkleştirme alacağı 368 aa. Genel olarak 368 bb. Eşlerin borçlarının malvarlığı kesimlerindeki konumu 369 aaa. Genel olarak 369 bbb. Borçların edinilmiş malları yüklemesi karinesi 371 ccc. İpoteklere ilişkin özel durum 372 cc. Denkleştirme alacağının türleri 373 e. Malvarlığı kesimlerinin birbirinden ayrılması 375 f. Eklenecek değerler 377 aa. Genel olarak 377 bb. Eklenecek ivazsız kazandırmaların kapsamı ve sınırı 379 g. Değer tespiti (değerleme) 381 h. Değerleme zamanı 385 i. Katılma alacağı ve hesaplanması 386 aa. Genel olarak 386 bb. Artık değer ve hesaplanması 387 cc. Artık değere yasal katılım (artık değer alacağı) ve katılma alacağı dd. Katılmayacağı için muacceliyet anı ve temerrüt 390 ee. Zamanaşımı 391 ff. Katılma alacağının hukuksal niteliği, ödenmesi ve hakim kararıyla ortadan kaldırılması 392 gg. Artık değere sözleşmesel katılım 395 aaa. Mal rejiminin ölümle sona ermesi halinde 395 bbb. Mal rejiminin ölüm dışında bir sebeple sona ermesi halinde 399 hh. Katılma alacağının ödenmesi ve erteleme 400

14 XVIII ii. Faiz ödeme ve teminat gösterme yükümü 401 jj. Aile konutu ve ev eşyası üzerinde sağ kalan eşin talep hakkı 402 aaa. Genel olarak 402 bbb. Hayta olan eşin talebi ve hukuki niteliği 403 ccc. Şartlan 406 ddd. Talebin konusu 408 eee. MK 240'in MK 652 ile olan ilişkisi 409 kk. Üçüncü kişilere karşı dava hakkı 410 aaa. Yasal düzenleme ve miras hukukuna ilişkin tenkis davası ile ilişkisi 410 bbb. Şartlan 412 ccc. Davanın tarafları 412 ddd. Tenkis hükmünün hukuksal niteliği 413 eee. Talebin süresi 413 fff. MK 560 vd.nın kıyasen uygulanması SEÇİMLİK MAL REJİMLERİ 414 I. MAL AYIRILIĞI Genel Olarak Mal Ayrılığında Yönetim Yararlanma ve Tasarruf İspat Borçlardan Sorumluluk Paylı Mülkiyet Konusu Eşyanın Eşlerden Birisine Tahsisi Mal Ayrılığı Rejiminde Eşlerin Birbirlerinin Malvarlığı Unsurlarına Katkıları 417 II. PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI Genel olarak Paylaşmalı Mal Ayrılığında Mal Rejiminin Sona Ermesi Aileye Özgülenen Mallar Katkıdan Doğan Alacak Paylaştırmaya Aykırı Davranışlar Paylaşma İsteminin Reddi Paylaştırma Yöntemi Evliliğin İptali veya Boşanma ya da Ölüm Halinde Aile Konutu ve Ev Eşyasının Hukuksal Durumu 422 a. Yasal düzenleme 422 b. Aile konutunda kalma hakkının.şerhi 423 ili. MAL ORTAKLIĞI 425 l.genelolarak Türleri Genel Mal Ortaklığı 426 a Malvarlığı yapısı 426 b. Kişisel mallara ve ortaklık mallarına giren malvarlığı değerleri 427 aa. Kişisel mallar..,.427 bb. Ortaklık mallan 428 c. İspat 429 d. Yönetim ve tasarruf. 429 e. Üçüncü kişilere karşı sorumluluk 430 f. Mal rejiminin sona ermesi ve tasfiye 431

15 XIX aa. Sona erme anı 431 bb. Kişisel mala ekleme 432 cc. Denkleştirme alacağı 432 dd. Borçların düzenlenmesi 432 ee. Değer artış payı alacağı 433 ff. Değerleme anı 433 gg. Paylaşma 433 aaa. Paylaşma oranı 433 bbb. Paylaşma usulü 434 DÖRDÜNCÜ KISIM HISIMLIK BİRİNCİ BÖLÜM SOYBAĞININ KURULMAS. î 19 GENEL BAKIŞ 436 J20. SOYBAĞININ KURULMASI YOLLARI 437 I. KAN BAĞINA DAYANAN SOYBAĞININ KURULMASI 437 A. ÇOCUK İLE ANASI ARASINDA SOYBAĞININ KURULMASI 437 B. ÇOCUK İLE BABASI ARASINDA SOYABIĞININ KURULMASI Ana ile evlilik 438 a. Evliliğin çocuğun doğumundan önce gerçekleşmiş olması 438 aa. Babalık karinesi 438 bb. Babalık karinesinin kapsamı 439 aaa. Çocuğun evlilik içinde doğması 439 bbb. Çocuğun evlilik içinde ana rahmine düşmesi 439 cc. Babalık karinesinin çürütülmesi: Soybağının reddi 441 aaa. Soybağının reddi kavramı 441 bbb. Soybağının reddi sebepleri 442 aaaa. Çocuğun evlilik içinde ana rahmine düşmesi 442 aaaaa. Cinsel ilişkinin imkansızlığının ispatı 443 bbbbb. Çocuğun kocanın cinsel ilişkisinden olmasının imkansızlığının ispatı: İlliyet bağının yokluğunun ispatı 444 bbbb. Çocuk evlenmeden önce veya ayn yaşama sırasında ana rahmine düşmüşse 446 aaaaa. Çocuğun evlilikten önce ana rahmine düşmesi bbbbb. Çocuğun ayn yaşama sırasında ana rahmine düşmesi 447 ccccc. Babalık karinesinin yeniden kurulması 448 ccc. Soybağının reddi davasının tarafları 448 aaaa. Davacı taraf 448 aaaaa. Koca ve çocuk 448 bbbbb. Diğer ilgililerin dava hakkı 450 bbbb. Davalı taraf 452 ddd. Soybağının reddi davası açma hakkının düşmesi 452

16 XX aaaa. Dava açma süresinin dolması 452 bbbb. Kocanın dava hakkının dava açma süresinin dolmasından önce düşmesi 454 eee. Soybağının reddi davası açma süresinin uzaması 454 fff. Soybağının reddi davasında yetkili ve görevli mahkeme 455 ggg. Soybağının reddi kararının sonuçlan 456 b. Evliliğin çocuğun doğumundan sonra gerçekleşmiş olması 456 aa. Evlenmenin çocuğun soybağına etkisi 456 bb. Bildirim yapılması 457 cc. Sonradan evlenme ile soybağının kurulmasına itiraz 458 aaa. İtirazın niteliği 458 bbb. Davacılar 458 ccc. Davalılar 460 ddd. İtiraz sebebinin (kocanın baba olmadığının) ispatlanması 460 eee. Dava açma süresi 461 fff. Yetkili ve görevli mahkeme Tanıma 462 a. Genel olarak 462 b. Geçerlilik şartları 463 aa. Ehliyet 463 bb. Şekil 464 cc. Çocuğun bir başka erkek ile soybağının bulunmaması 465 c. Tanımanın gerçekleştirilebileceği zaman 466 d. Tanımanın geçersizliği 466 aa. Tanımanın kesin hükümsüzlüğü 466 bb. Tanımanın irade sakatlığı sebebi ile iptali 467 cc. Tanımanın ilgili kişiler tarafından açılacak iptal davası ile geçersiz hale getirilmesi 468 aaa. İptal davası açma hakkına sahip olan kişiler 468 bbb. İspat yükü 470 dd. Hak düşürücü süreler Babalık hükmü 471 a. Babalık davasının tarafları 472 aa. Davacı taraf 472 bb. Davalı taraf. 473 b. Babalığın ispatı, 474 aa. Babalık karinesi 474 bb. Babalık karinesinin çürütülmesi 475 aaa. Davalının çocuğun babası olmasının olanaksızlığının ispatı c. Babalık davasının süresi 477 d. Babalık davasında görevli ve yetkili mahkeme 478 e. Babalık davasının sonucu ve ananın mali hakları 479 aa. Doğum giderleri 479 bb. Doğumdan önceki ve sonraki altışar haftalık geçim giderleri 479 cc. Gebelik ve doğumun gerektirdiği diğer giderler 480 II. EVLAT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI Genel Bakış: Evlat Edinme Kurumunun Niteliği ve İşlevi 480

17 XXI 2. Evlat Edinme İlişkisinin Kurulması İçin Gerekli Şartlar 482 a. Küçüklerin evlat edinilmesine ilişkin şartlar 482 aa. Genel Şartlar 482 aaa. Küçük evlat edinen tarafından bakılmış ve eğitilmiş olmalıdır482 bbb. Evlat edinmenin küçüğün yararına bulunması 483 ccc. Evlat edinenin diğer çocuklarının yararlarının hakkaniyete aykın biçimde zedelenmemesi 483 bb. İlgililere ilişkin şartlar 484 aaa. Evlat edinenler açısından 484 aaaa. Evli kişilerin evlat edinmesi 484 aaaaa. Kural: Birlikte evlat edinme 484 bbbbb. Birlikte evlat edinme için gerçekleşmesi gereken şartlar 485 bbbb. Eşlerden birinin diğerinin çocuğunu evlat edinmesinin özelliği: Üvey çocukların evlat edinilmesi 485 cccc. İstisna: Evli kişilerin tek başına evlat edinmesi 486 dddd. Evli olmayan kişilerin evlat edinmesi 486 bbb. Evlatlık açısından 487 aaaa. Yaş 487 bbbb. Küçüğün rızası 487 cccc. Vesayet dairelerinin izni 488 dddd. Ana ve babanın rızası 488 aaaaa. Anlamı 488 bbbbb. Rızası aranacak kişiler 488 ceccc. Rızanın verilmesi yöntemi, zamanı, içeriği ve geri alınması 489 aaaaaa. Yöntemi 489 bbbbbb. Zamanı 490 cccccc. içeriği 490 dddddd. Geri alınması 491 eeee. Ana babanın rızasının aranmadığı haller 492 aaaaa. Gerekçesi ve sebepleri 492 bbbbb. Kararın verilme zamanı 493 b. Erginlerin ve kısıtlıların evlat edinilmesi 493 aa. Şartları 494 aaa. Evlat edinilenin ergin veya kısıtlı olması 494 bbb. Evlat edinenin altsoyunun bulunmaması 494 ccc. Evlat edinilenin evli olması halinde eşinin nzası (MK m. 313/f.2) 495 ddd. Evlat edinen ve evlat edinilen açısından kanunun aradığı diğer şartlardan birinin gerçekleşmiş olması 496 aaaa. Evlat edinilenin bedensel veya zihinsel özrü sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç olması (MK m.313/b. İJ bbbb. Evlat edinilenin küçükken evlat edinen tarafından en az beş yıl süre ile bakılıp gözetilmiş ve eğitilmiş olması (MKm. 313/b.2) Ü " 496 cccc. Evlat edinen ile evlat edinilenin en az beş yıldan beri aile halinde birlikte yaşamaları ve diğer haklı sebeplerin mevcut olması 497

18 XXII eee. Küçüklerin evlat edinilmesine ilişkin hükümlerin kıyasen uygulanacak olması 497 c. Evlat edinme kaçan 497 aa. Mahkeme kararının kurucu niteliği 497 bb. Yetkili ve görevli mahkeme 498 cc. Mahkeme tarafından evlat edinmenin şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması 498 aaa. Genel olarak 498 bbb. Evlat edinme şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesinde dikkate alınacak an 499 ccc. Özel olarak MK m. 316'da öngörülen araştırma ve araştırmanın içeriği 500 d. Evlat edinme ilişkisinin sonuçlan, 501 aa. Genel olarak 501 bb. Ana ve babaya ait hak ve yükümlülükler 502 cc. Evlatlığın ana ve babası ile olan soybağının durumu 502 dd. Evlenme yasağı 503 ee. Mirasçılık 503 ff. Evlatlığın adı ve soyadı 504 gg. Evlatlığın vatandaşlığı 504 e. Evlat edinme ilişkisinin sona ermesi 504 aa. Kural: Evlat edinme ilişkisinin iptal davası açılarak sona erdirilmesi 504 bb. Evlat edinme ilişkisinin sona erdirilmesi sebepleri 505 aaa. Evlat edinme ilişkisinin kurulabilmesi için nzası gereken kişilerin rızasının bulunmaması 505 bbb. Evlat edinme ilişkisinin kurulmasındaki diğer noksanlıklar 507 cc. İptal davasında hak düşürücü süreler 508 f. Evlat edinme işlemlerinde aracılık SOYBAĞININ HÜKÜMLERİ 509 I. GENEL BAKIŞ 509 II. SOYBAĞININ VELAYET HAKKINA BAĞLI OLMAYAN HÜKÜMLERİ Soyadı Karşılıklı Yükümlülükler Çocuk ile Kişisel İlişki Kurulması 511 a. Ana ve baba ile çocuk arasında kişisel ilişki kurulması aa. Kural 511 bb. İçeriği 512 cc. Sınırîan 513 b. Üçüncü kişilerin çocukla kişisel ilişki kurması 514 c. Yetkili ve görevli mahkeme Ana Babanın Çocuklann Bakım ve Eğitil Giderlerini Karşılama Yükümlülüğü 516 a. İçeriği 516 b. Süresi 516 c. Ana babanın çocuk mallanm harcama yetkisi 517 d. Dava hakkı 517

19 XXIII aa. Çocuğun dava hakkı 517 bb. Ana veya babanın dava hakkı 517 e. Nafaka miktarının takdiri 518 f. Ana babanın güvence vermesi 518 g. Nafaka davasında geçici önlemler 519 III. SOYBAĞININ VELAYET HAKKINA BAĞLI HÜKÜMLERİ Velayet Hakkının Tanımı Velayete Tabi Olan ve Velayet Hakkına Sahip Kişiler Velayet Hakkının Kullanılması Velayet Hakkının Kapsamı 521 a. Genel olarak 521 b. Velayet hakkının kullanılmasında çocuğunun düşüncesinin alınması c. Çocuğun ana ve babasının sözünü dinleme yükümlülüğü 522 d. Velayet hakkının çocuğun medeni durumu ile ilgili hükümleri 522 aa. Çocuğa öz ad koyulması 522 bb. Çocuğun yerleşim yerinin belirlenmesi 522 e. Çocuğun eğitimi 523 f. Çocuğun fiil ehliyeti ve temsil edilmesi 524 g. Çocuğun aileyi temsil etmesi 525 h. Çocuk ite ana ve babası arasındaki hukuki işlemler 525 i. Ana ve babanın çocuk mallarına ilişkin hak ve yükümlülükleri 526 aa. Ana ve babanın çocuk mallarını yönetme ve kullanma hakkı 526 bb. Çocuk mallarının sarfı 526 cc. Ana ve babanın kısmen veya tamamen yönetim ve kullanma hakkına sahip olmadığı çocuk mallan 527 aaa. Çocuğa yapılan karşılıksız kazandırmalar 527 bbb. Saklı pay 527 ccc. Meslek veya sanat için verilen mal ve kişisel kazanç 527 dd. Yönetimin sona ermesi ve ana ile babanın sorumluluğu Çocuğun Ana ve Babasına Karşı Korunması 528 a. Çocuğun kişiliğinin korunmasına ilişkin önlemler 528 aa. Genel olarak 528 bb. Çocukların yerleştirilmesi 529 b. Çocuğun mallarına ilişkin önlemler 530 aa. Genel olarak 530 bb. Çocuk mallarının yönetiminin ana ve babadan alınması Velayetin Kaldırılması 531 a. Velayetin kaldırılmasının şartları 531 aa. Ana ve babanın deneyimsizliği, hastalığı, özürlü olması, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerden biriyle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi (MK m.348/b. 1) 531 bb. Ana ve babanın çocuğa yeterli ilgi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması ( MK m. 348/b. 2) 531 cc. Ana veya babanın yeniden evlenmesinin özelliği 532 b. Velayetin kaldırılması kararı ve sonuçlan Durumun Değişmesinin Çocuğun Korunmasına İlişkin Önlemlere ve Velayetin Kaldırılması Kararına Etkisi 532

20 XXIV İKİNCİ BÖLÜM AİLE TOPLULUĞU (Geniş Anlamda Aile İlişkileri) 22. YARDIM NAFAKASI 534 I. GİRİŞ 534 II. NAFAKA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ( NAFAKA YÜKÜMLÜSÜ VE ALACAKLISI) III. YARDIM NAFAKASININ ŞARTLARI Yardım Nafakası Talep Edecek Olan Yönünden Yardım Nafakası Yükümlüsü Yönünden 538 aj Nafaka yükümlüsü altsoy üstsoy hısımı ise 538 b) Nafaka yükümlüsü kardeşler ise 539 c) Sıra 540 IV. YARDİM NAFAKASININ MİKTARININ TESPİTİ 542 V. USUL HÜKÜMLERİ Yetkili ve Görevli Mahkeme Taraflar İspat Yükü 544 VI. YOKSULLUK NAFAKASININ BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ 544 VII. YARDIM NAFAKASININ ÖZELLİKLERİ Mirasçıya Geçmemesi Kural Olarak Üçüncü Kişiye Devir Edilememesi Haciz Edilememesi Takas Edilememesi Önceden Feragat Edilememesi Kamu Düzeni İle İlgili Olması EV DÜZENİ 546 I. GENEL OLARAK 546 II. EV BAŞKANLIĞI Genel Olarak Ev Başkanı Kavramı Ev Başkanının Yetkileri Ve Yükümlülükleri 550 a) Yetkileri 550 aa) Ev kurallarını belirlemek 550 bb) Evin kurallarını uygulamak b) Yükümlülükleri 552 aa) Ev halkının eşyasını korumak 552 bb) Akıl hastalığı ya da akıl zayıflığı ile malûl olan topluluk fertlerine özel özen göstermek Ev Başkanının Sorumluluğu 553 III. ALTSOYUN DENKLEŞTİRME ALACAĞI AİLE MALLARI 558 I. GENEL OLARAK 558

21 XXV II. AİLE VAKFI Niteliği Ve Özellikleri Aile Fideikomisi Yasağı 561 III. AlLE MALLARİ ORTAKLIĞI Genel Açıklama Ve Kavram Aile Malları Ortaklığının Kurulması Aile Malları Ortaklığının İşletilmesi 563 a) Elbirliğiyle yönetilen aile malları ortaklığı 563 b) Kazanç paylı aile malları ortaklığı Ortakların Sorumluluğu Ortaklığın Sona Ermesi Paylaşma Kuralları 564 IV. AİLE YURDU ' Aile Yurdunun Niteliği Ve Amacı Aile Yurdunun Kurulması : Hükümleri Sona Erme 566 BEŞİNCİ KISIM VESAYET 25. TEKNİK (DAR) ANLAMIYLA VESAYET 567 I. VESAYET HUKUKUNA GİRİŞ Genel Olarak Vesayet Hukukunun Hukuksal Niteliği Vesayet Hukukunun Uygulama Alanı Vesayet Hukukunun Temel İlkeleri 569 a. Orantılılık ilkesi, 569 b. Tipe bağlılık ve tip sınırlılığı ilkesi Kamusal Vesayet - Aile Vesayeti (Özel Vesayet) Ayırımı Vesayet Organları 571 a. Kamusal vesayet organları 571 b. Aile vesayeti organları 571 II. AİLE VESAYETİ Genel Olarak Aile Vesayetinin Şartları 572 a. Maddi şart 572 b. Usuli şart Aile Vesayetinin Yüıütümü ve Aile Meclisinin Sorumluluğu Aile Vesayetinin Sona Ermesi 574 III. DAR ANLAMDA VESAYTİ GEREKTİREN HALLER 575 ' 1. Küçüklük : 2. Kısıtlama a. Genel olarak? 7t) b. Kısıtlama sebepleri 3 '' û

22 XXVI aa. Genel olarak 577 bb. Akıl hastalığı ve akıl zayıflığı 578 cc. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim 579 aaa. Yetersizlik olgusuna dayalı (alternatifli) şartlar 580 aaaa. Savurganlık 580 bbbb. Alkol ve uyuşturucu madde bağımlılığı 581 cccc. Kötü yaşam tarzı 581 bbb. Sosyal şart 582 dd. Özgürlüğü bağlayıcı ceza 582 ee. İstek üzerine (iradi) kısıtlama 584 ff. Kısıtlama sebeplerinin birbirleri ile ilişkisi 586 c. Kısıtlama usulü 588 aa. Yargılamanın başlangıcı 588 bb. Yargılama usulü 588 cc. Kısıtlama kararının ilanı 592 d. Kısıtlamanın sonuçlan 593 IV. VESAYET İŞLERİNDE YETKİLİ MAHKEME 594 V. VASİ ATANMASI Yasal Düzenleme Vasi Atanması İçin Aranan Şartlar 596 a. Şekli şartlar 596 b. Maddi Şart "Yeterlilik" Vasilik Engelleri Vasiliği Kabul Yükümlülüğü Vasilikten Kaçınma (Özür) Sebepleri Vasi Atanmasında Özel Durumlar 603 a. Eş ve yakın hısımların önceliği 603 b. İlgililerin isteği Vasi Atanmasın Usul 606 a. Genel olarak 606 b. Geçici tedbirler 608 aa. Genel olarak 608 bb. Tedbir türleri 609 aaa. Genel olarak 609 bbb. Kişisel korumaya yönelik tedbirler 610 ccc. Malvarlıksal koruyucu tedbirler 611 ddd. Ehliyet sınırlaması ve temsilci tayini 611 cc. Geçici tedbir karannın ilanı 612 dd. Yetkili ve görevli mahkeme.'. 613 c. Vasi atanması kararının tebliğ ve ilanı Vasilikten Kaçınma ve İtiraz Geçici Vasilik Kesin GörevJDevri Vasinin Görev Süresi ' Vasinin Ücreti 619

23 XXVII VI. VESAYETİN YÜRÜTÜMÜ Gene) Olarak Vasinin Göreve Başlaması 621 a. Defter tutma 621 b. Değer taşıyan eşyaların saklanması 623 c. Menkullerin satımı 624 d. Aktiflerin değerlendirilmesi 625 aa. Paraların yatırılması 625 bb. Sermaye yatırımlarının dönüştürülmesi 627 cc. Ticari ve sınai işletmeler 628 dd. Taşınmazların durumu Vesayet Altındaki Kişiye Yönelik Kişisel Özen 631 a. Genel olarak 631 b. Küçüklerde kişisel özen 632 aa. Genel olarak bb. Özel olarak vesayet altındaki küçüğün koruma amaçlı özgürlüğünün kısıtlanması 632 c. Kısıtlılara yönelik kişisel özen Vesayet Altındaki Kişinin Temsili : 635 a. Genel olarak vasinin yasal temsil yetkisi ve hukuksal niteliği 635 b. Temsil yetkisinin kullanılması 636 c. Yasal temsil yetkisinin üçüncü kişiye devri 638 d. Yasak işlemler 638 e. Vesayet altındaki kişinin görüşünün alınması 640 f. Vesayet altındaki kişinin tek başına hareket etmesi 641 aa. Vasinin rızası 641 aaa. Genel olarak 641 bbb. Vasinin icazet vermemesinin sonuçlan 643 bb. Vesayet altındaki kişinin bir meslek veya sanatı yürütümü Vesayet Altındaki Kişinin Mallarının Yönetimi 647 a. Malların fiilen yönetimi 647 b. Vasinin hesap tutma ve rapor verme yükümü 649 c. Vesayet altındaki kişinin serbest mallan 649 VII. VESAYET DAİRELERİNİN GÖREVLERİ Şikayet ve İtirazları İnceleme 650 a. Genel olarak 650 b. Şikayet sebepleri 651 c. itiraz sebepleri 651 d. Şikayet ve itiraz hakkı sahipleri 651 e. Şikayet ve itirazın süresi 652 f. Şikayet ve itiraz üzerine verilecek kararların temyizi İzin Verme 653 ' a. Genel olarak 653 b. Vesayet makamının iznine tabi olan işlemler c. Denetim makamının iznine tabi olan işlemler 658 d. İzin verilmemesinin sonuçlan : Rapor ve Hesaplann İncelenmesi 662

24 XXVIII VIII. VESAYETİN SONA ERMESİ Vesayeti Gerektiren Sebeplerin Ortadan Kalkmasına Bağlı Olarak Vesayetin Sona Ermesi 663 a. Vesayetin kendiliğinden sona ermesi 663 aa. Küçüklerde 663 bb. Hükümlülerde 664 cc. Ölüm ve gaiplik 665 b. Vesayetin mahkeme karan ile sona ermesi 665 aa Genel olarak 665 bb. Şartlan 665 cc. Yargılama usulü 666 aaa. İlan 667 bbb. Akıl hastalığı ve akıl zayıflığı halinde usul 667 ccc. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim halinde usul 668 dd. İstek üzerine kısıtlanmada usul Vasinin Görevinin Sona Ermesi 669 a. Genel olarak 669 b. Vasilik görevinin kendiliğinden sona ermesi 669 aa. Vasinin ölümü 669 bb. Ehliyetsiz hale gelme 669 cc. Kasıtlı işlenmiş suçtan hapse mahkumiyet 670 dd. Vesayetin kendiliğinden sona ermesi 670 ee. Vasinin görev süresinin dolması ~ 670 c. Vasinin görevinin kendiliğinden sona ermediği haller 671 aa. Vasilik engellerinin varlığı 671 bb. Vasilikten kaçınma sebebinin varlığı 671 d. Göreve devam zorunluluğu Vasinin Görevden Alınması 672 a. Genel olarak 672 b. Görevden alınma sebepleri 672 aa. Vasinin görevini ağır surette savsaklaması 672 bb. Vasinin yetkilerini kötüye kullanması 673 cc. Vasinin güven sarsıcı davranışlan 673 dd. Vasinin ödeme güçlüğü 673 ee. Vasiye ilişkin diğer yetersizlik halleri 674 c. Görevden almayla görevli mahkeme 674 d. Görevden alma usulü 674 e. Yargılama sırasındaki geçici önlemler 675 f. Vesayet makamının vereceği karar 677 aa. Görevden Alma Karan 677 bb. Uyarı kararı Vesayetin Sona Ermesinin Sonuçlan 678 a. Kesin hesap ve son raporun verilmesi 678 b. Malvarlığının teslimi 678 e. Vasinin görevine sona verilmesi KORUMA AMAÇLI ÖZGÜRLÜĞÜN KISITLANMASI 679

25 XXIX I. GİRİŞ II.ISVİÇRF Hl M KINDAKİ DÜZENLEME 680 III. KAÖKNIN MK DAKİ SİSTEMATİK DÜZENİ 681 IV. KAÖKNIN AMACI 682 V. ÖZGÜRLÜĞÜ KISITLANACAK KİŞİ 683 VI. KAÖK'NIN ŞARTLARI Özel Koruma İhtiyacı Zayıflık Durumu Toplum İçin Tehlike Oluşturma Orantılılık Zayıflık Durumunun Sürekliliği KAÖK Hükümlerinin Kişiye Yönelik İradesi Dışı (Cebri) Tedavi Uygulamaları İçin Yasal Bir Dayanak Oluşturup Oluşturmayacağı, Sorunu : 692 VII. KAÖK'NIN HUKUKSAL SONUCU VE KURUM KAVRAMI 693 VIII. KAÖK İÇİN YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 696 IX. BİLDİRİM YÜKÜMÜ 698 X. VESAYET MAKAMI KARARINA İTİRAZ 701 XI. DENETİM MAKAMININ KARARINA KARŞI KANUN YOLUNA BAŞVURU 705 XII. KAÖK YARGILMASINDA UYGULANACAK YARGILAMA HUKUKU KURALLARI : 705 XIII. YARGILAMA USULÜ KAYYIMLIK ve YASAL DANIŞMANLIK 713 I. GENEL OLARAK 713 II. KAYYIMLIK Yasal Düzenleme Kayyımlığın Türleri 714 a. Temsil kayyımlığı 714 aa. Genel olarak 714 bb. Temsil kayyımı atanmasını gerektiren haller 715 aaa. Ergin kişiye temsilci tayini 715 bbb. Yasal temsilciyle menfaat çatışması 716 ccc. Yasal temsilcinin görevini yerine getirmesine bir engelin varlığı 717 ddd. Diğer haller 718 b. Yönetim kayyımlığı 718 aa. Genel olarak 718 bb. Yönetim kayyımı atanma sebepleri 718 aaa. Belirli bir yerde bulunmama 719 bbb. Yetersizlik 719 ccc. Mirasçılık haklarında belirsizlik ve ceninin menfaati 720 ddd. Tüzel kişilerin organlarından yoksunluğu 721 eee. Yönetimden yoksun kamusal yardımlar 721 fff. Diğer haller 722

26 XXX c. İradi kayyımlık Kayyımlığın Yürütümü 723 a. Kayyım tayinin kendisine kayyım tayinde edilen kişinin fiil ehliyetine etkisi '. 723 b. Kayyımın görev süresi 723 c. Kayyımın ücret hakkı 723 d. Vesayet makamının talimatlarına uyma yükümü 724 e. Malvarlığının yönetimi Kayyımlığın Sona Ermesi 724 a. Temsil kayyımlığının sona ermesi 725 b. Yönetim kayyımlığının sona ermesi 725 c. İsteğe bağlı kayyımlığının sona ermesi 725 d. Diğer sebepler 725 e. Sona erme usulü 726 f. Görevli mahkeme 726 II. YASAL DANIŞMANLIK., Yasal Düzenleme Yasal Danışmanlığın Türleri 728 a. Katılım danışmanlığı - yönetim danışmanlığı ayırımı 728 b. Yasal danışman atanmalının hukuksal sonuçları 729 aa. Genel olarak 729 bb. Katılım danışmanlığı için 730 cc. Yönetim danışmanlığı için 732 dd. Karma danışmanlık için Yasal Danışmanlığın Sona Ermesi VESAYET ORGANLARININ SORUMLULUĞU 733 I. YASAL DÜZENLEME 733 II. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI Vasinin (Kayyımın, Yasal Danışmanın) ve Devletin Sorumluluğu İçin Ortak Şartlar 734 a. Hukuka aykırılık 734 b. Uygun illiyet bağı 735 c. Zarar Vasinin ve Devletin Sorumluluğu İçin Ortak-Olmayan Şart: Kusur 736 III. SORUMLULUĞUN SIRASI 736 IV. SORUMLULUK DAVASI Davacı Davalı Yetkili ve Görevli Mahkeme Dava zamanaşımı 739 a. Olağan zamanaşımı süresi 739 b. Olağanüstü zamanaşımı süresi Vesayet Altındaki Kişinin Alacaklarının İmtiyazı 741 KAYNAKÇA 743