Taşıma maliyetlerinin üyelerinizin rekabet gücü üzerindeki etkileri nelerdir?

Transkript

1 Forum Üretimin küreselleşmesi ve dış pazarlara açılım, taşıma maliyetlerini önemli bir rekabet unsuru olarak karşımıza çıkarmaktadır. Özellikle küresel üretim zincirine ara halkalardan katılan tedarikçi firmalar için taşıma maliyetleri ve lojistik, önemli bir rekabet unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum özellikle denize doğrudan açılımı olmayan Anadolu kentlerinin rekabet gücü açısından büyük bir önem taşımaktadır. Taşıma maliyetlerinin üyelerinizin rekabet gücü üzerindeki etkileri nelerdir? Taşıma maliyetlerindeki farklılıkların üyelerinizin rekabet gücü üzerinde doğurduğu olumsuz etkileri gidermek ve lojistik hizmetleri geliştirmek için ne tür teşvikler uygulanabilir? Oda isimleri alfabetik olarak sıralanmıştır. Aydın, Denizli ve Gaziantep Sanayi Odası Başkanları sorumuza yanıt vermemişlerdir. 24

2 Karların Çok Düştüğü ve Küçük Karlarla Çalışılmaya Başlandığı Bir Dönemde Ulaşım Maliyetleri de Önemli Bir Faktör Olarak Karşımıza Çıkmaktadır Ümit ÖZGÜMÜŞ ADANA SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI Taşıma maliyetlerinin üyelerinizin rekabet gücü üzerindeki etkileri nelerdir? Üretimin küreselleşmesi ve küresel rekabetin çok ciddi biçimde ve acımasızca artmasından sonra maliyet üzerindeki en küçük unsurlar, en küçük faktörler bile belirleyici olmaya başladı. Her ne kadar taşıma maliyetleri toplam üretim maliyetleri içinde çok fazla yer kaplamasa da, karların çok düştüğü ve küçük karlarla çalışılmaya başlandığı bir dönemde tabii ki ulaşım maliyetleri de önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu anlamda Adana, gerek Türkiye deki, gerek rekabet ettiği birçok yerdeki illere göre şanslı bir konumdadır. Çünkü Avrupa yı Asya ya bağlayan demiryolu ve TEM Otoyolu Adana nın içinden geçmektedir. İlimizin 80 kilometre doğusunda İskenderun Limanı, 60 kilometre batısında, yakında olduğu için daha sık kullanılan Mersin Limanı ve Adana nın içinde, acil lojistik sağlama anlamında büyük avantaj sağlayan havalimanına sahibiz. Bu nedenle, taşıma maliyetleri konusunda diğer kentler içinde avantajlı bir konumda bulunmaktayız. Avrupa yı Asya ya bağlayan demiryolu ve TEM Otoyolu Adana nın içinden geçmektedir. İlimizin 80 kilometre doğusunda İskenderun Limanı, 60 kilometre batısında, yakında olduğu için daha sık kullanılan Mersin Limanı ve Adana nın içinde, acil lojistik sağlama anlamında büyük avantaj sağlayan havalimanına sahibiz. Bu nedenle, taşıma maliyetleri konusunda diğer kentler içinde avantajlı bir konumda bulunmaktayız. Özellikle Mersin den dünyanın her tarafına gerçekleştirilen komple, konteynır ve parsiyel gemi taşımacılığı, Adana sanayisi ve yatırım üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Taşıma maliyetlerindeki farklılıkların üyelerinizin rekabet gücü üzerinde doğurduğu olumsuz etkileri gidermek ve lojistik hizmetleri geliştirmek için ne tür teşvikler uygulanabilir? Taşıma maliyetlerindeki farklılıkların üyelerimiz üzerinde çok fazla olumsuz etkisi olduğunu söyleyemeyiz. Çünkü yukarıda da belirttiğimiz gibi ilimiz, ulaşım yönünden birçok avantaja sahiptir. Ancak ortaya çıkabilecek rekabet gücü üzerindeki olumsuz etkilerin giderilmesi amacıyla verilecek olan teşviklerin öncelikle piyasa mekanizmasını bozmaması ve uluslararası ticaret kurallarına da uyması gerekir. Çünkü Türkiye, rekabette güç kazanmak için kendi sanayicisine, kendi ihracatçısına lojistik taşıma teşviki verirse; bu hak, rekabet ettiği ülkeler için de doğar ve bu duruma uluslararası ticaret kurallarının izin vereceğini sanmıyorum. Ancak uluslararası ticaret kurallarının; GATT ın, Gümrük Birliği Anlaşması nın da kabul ettiği, bölgeler arasındaki gelişmişlik farkının ortadan kaldırılması için bazı teşvikler söz konusu olabilir. Eğer taşımada ve lojistikte böyle bir teşvik verilecekse, o zaman limana uzak olan kentlerin rekabet koşullarını bozmadan ve piyasa mekanizmasını da etkilemeden, limana kadar olan nakliyesi için bir teşvik verilebilir. Örneğin, Erzurum da üretim yapan bir sanayici, Mersin Limanı ndan veya İskenderun Limanı ndan ürününü ihraç ediyorsa, Erzurum-İskenderun ya da Erzurum-Mersin arasındaki taşıması ile ilgili bir teşvik verilebilir. Onun dışında yapılabilecek çok fazla bir şey olduğunu sanmıyorum. 25

3 Taşıma Maliyetlerinin Firmaların Rekabet Gücünü Olumsuz Yönde Etkilememesi ve Lojistik Hizmetlerinin Geliştirilmesi İçin Ülkemizde Çeşitli Teşvikler ve Yatırımlar Yapılabilir Rona YIRCALI BALIKESİR SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI Firmalar ürün ve hizmetlerini yurtiçi ve yurtdışı piyasalara sunarken kuşkusuz coğrafi konumun bu süreç üzerinde önemli etkileri olmaktadır. Ürün ve hizmetlerin yurtiçi ve dış pazarlara sunulduğu yer açısından olaya baktığımızda taşıma maliyetlerinde farklılıklar olduğu göze çarpmaktadır. Ancak coğrafi konum aynı zamanda bazı avantajları da beraberinde getirebilir. Örneğin, göreceli olarak ucuz taşımacılık maliyetlerini mümkün kılan deniz (konteyner) taşımacılığı imkanına sahip olan firmalar bu avantajdan faydalanmak isterken, ülke sınırlarına yakın bölgelerde ürün ve hizmet sunan firmalar da sınır ticareti yoluyla kara sınırları üzerinden sağlanan taşımacılık faaliyetlerinden daha iyi faydalanma imkanına sahip olabilirler. Denize doğrudan açılımı olmayan ve sınır ticaretinden de faydalanma imkanı olmayan Anadolu kentlerine çeşitli teşvik ve lojistik yatırımların yapılması bu kentlerdeki üretim ve hizmet faaliyetlerine katkısı oldukça fazla olacaktır. Hükümetimiz hem ülkemizdeki genel ulaşım ağının iyileştirilmesi hem de ticaret faaliyetlerinin geliştirilmesi amacıyla çeşitli projeler geliştirmektedir. İhracata yönelik taşımacılık hizmetlerinin uzak mesafeli veya okyanus ötesi noktalara gerçekleştirilmesi gerektiği durumlarda limanlara ve kargo hizmetlerine olanak sağlayan havaalanlarına kolay ulaşım önemli bir avantaj sağlamaktadır. Taşıma maliyetlerinin firmaların rekabet gücünü olumsuz yönde etkilememesi ve lojistik hizmetlerinin geliştirilmesi için ülkemizde çeşitli teşvikler ve yatırımlar yapılabilir. Ülke genelindeki ulaşım ağına baktığımızda, denize doğrudan açılımı olmayan ve sınır ticaretinden de faydalanma imkanı olmayan Anadolu kentlerinde faaliyet gösteren firmaların rekabet gücünü incelemekte fayda vardır. Çeşitli teşvik ve lojistik yatırımların bu kentlerdeki üretim ve hizmet faaliyetlerine katkısı oldukça fazla olacaktır. Hükümetimiz hem ülkemizdeki genel ulaşım ağının iyileştirilmesi hem de ticaret faaliyetlerinin geliştirilmesi amacıyla çeşitli projeler geliştirmektedir. Bu projelere ve olası etkilerine kısaca bakmakta fayda vardır. Karayolu üzerinden sağlanan taşımacılık hizmetleri açısından karayollarımızın altyapısına baktığımızda 2015 sonuna kadar ülkemizde toplam kilometre bölünmüş yol ve yaklaşık kilometre otoyol inşa edilmesi planlanmaktadır. Ayrıca belirli bölgelerde demiryolu-karayolu lojistik terminal yatırımları da gündemdedir. Bu projeler en azından Anadolu şehirlerinden yapılan ticaret faaliyetlerinde daha hızlı taşımacılık yapılmasını mümkün kılacaktır. Ülkemizdeki demiryolu ağına önümüzdeki yıllarda yaklaşık km uzunluğunda yeni şebeke eklenmesi planlanmaktadır. Öte yandan demiryolu feribot (ferry) hatları sayesinde İstanbul, Derince ve Samsun daki limanlardan Karadeniz de Odessa başta olmak üzere çeşitli limanlara ulaşım mümkün kılınmaktadır. Bu hatlarda daha gelişmiş bir 26

4 entegrasyon sayesinde taşıma maliyetlerinde olumlu gelişmeler mümkün olabilir. Havayolu taşımacılığı ülkemizde hızlı bir büyüme göstermektedir. Her ne kadar havayolu taşıma maliyetleri göreceli olarak daha yüksek ise de, uzak mesafeli taşımacılık hizmetlerinde havayolu taşımacılığından daha iyi fayda sağlanması, dış ticaret faaliyetlerimiz açısından önem taşımaktadır. Bilindiği gibi ülkemizdeki hava taşımacılık şirketleri filolarını düzenli olarak genişletmektedir ve 2008 sonuna kadar ülkemizde hava kargo taşımacılığı gerçekleştiren şirketlerin filolarına sekiz adet kargo uçağı eklenmesi planlanmaktadır. Ayrıca bu alandaki en önemli projelerden biri de, Anadolu şehirlerinde kargo taşımacılığına yönelik havalimanlarının faaliyete geçmesinin planlanmasıdır. Anadolu da atıl olarak bekleyen havaalanların bu amaçla faaliyete geçirilmesi çok olumlu bir gelişme olacaktır. Böylece Anadolu daki firmaların kendi şehirlerinden direkt olarak uzak mesafelerdeki ve okyanus ötesi hava ve kargo terminalleriyle bağlantılarının sağlanabilmesi için önemli bir adım atılmış olacaktır. Uzun vadede zaman ve maliyet açısından bu tür projelerin dış ticaretimize olumlu etkilerinin olacağını düşünebiliriz. Ülkemizde en fazla hava kargo taşımacılığı yapılan İstanbul Atatürk Havalimanı yanında yeni bir kargo merkezi kurulması da planlanmıştır. Yeni projeler sayesinde taşımacılık sektöründe daha hızlı hizmet olanakları sağlanmış olacaktır. Ancak firmaların rekabet güçleri açısından demiryolu, karayolu, denizyolu ve havayolunu birleştirebilen kombine (intermodal) taşıma sistemlerinin hayata geçirilmesi sayesinde daha uzak noktalara daha düşük maliyetli taşımacılık hizmetlerinin sağlanması da mümkün kılınmalıdır. Görüldüğü gibi, Türkiye de taşımacılık ve lojistik faaliyetlerine yönelik birçok yatırım planlanmaktadır. Yeni projeler sayesinde taşımacılık sektöründe daha hızlı hizmet olanakları sağlanmış olacaktır. Ancak tabii ki firmaların rekabet güçleri açısından demiryolu, karayolu, denizyolu ve havayolunu birleştirebilen kombine (intermodal) taşıma sistemlerinin hayata geçirilmesi sayesinde daha uzak noktalara daha düşük maliyetli taşımacılık hizmetlerinin sağlanması da mümkün kılınmalıdır. Bu yönde yeni teşvikler uygulanabilirse taşıma maliyetlerinin firmaların rekabet gücü üzerindeki olumsuz etkileri en aza indirilebilecektir. 27

5 Lojistik Hizmetleri Bir Yönetim Stratejisi Gerektirir Tamer TAŞKIN EGE BÖLGESİ SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI Lojistik hizmetleri, bütün dünyada büyük önem kazanmakta olan sektörlerden biridir. Bu, globalleşen dünyada sınırların kalkmasından ve de ürünlerin tüketicilere ulaştırılmasındaki mesafelerin uzamasından kaynaklanmaktadır. Gelişen teknoloji sayesinde dünyanın bir ucundan diğerine ticaret yapmak mümkündür. Fakat bunun da lojistik yönden bir takım problemler ortaya çıkardığı görülmektedir. Çünkü uzun mesafeler demek, ulaştırma sürelerinin de uzaması demektir. Bu yüzden de iyi bir lojistik sistem büyük önem taşımaktadır. Lojistik hizmetlerinin içeriğinde hammaddenin temini ve tamamlanmış ürünlerin gönderilmesi vardır. Bir yönetim stratejisi gerektirir. Anında ve zamanında bilgi paylaşımı söz konusudur. Tedarik zinciri ile bilişim sistemi oluşturulması ile maliyet ve ölçüm standartlarına ulaşılır. Lojistik; başlangıç noktası tüketici, uç noktası ise hammadde tedarikçileri olan bir yığın işletme yerine, bunların tamamını ifade eden tek bir firma görünümündedir. Şirketlerin iç çalışmalarını en uygun ve basit bir şekle getirir. Aynı zamanda tüm tedarik zincirinin çalışmasını inceler ve çalışmaları iyileştirerek şirketlerin tüketiciye karşı yapmaları gerekenleri en uygun duruma getirme olanaklarını da sağlarlar. Lojistik hizmetlerini geliştirmek için firmamız adına göz önünde bulundurabileceğimiz ve değerlendirebileceğimiz kalemler aşağıdaki gibidir. Dolayısı ile bu kalemler göz önünde bulundurularak tedbirler alınması, bu hizmeti sağlayan firmaların çağdaşlaşması ve maliyetlerini azaltması bizlerin de piyasalarda rekabet gücünü arttıracaktır. 1. Müşteri Hizmetleri Lojistik hizmetleri tarafından doğru zamanda, doğru yerde, doğru durumda, doğru fiyatta, doğru bilgiyle hizmet anlayışı sağlanmalıdır. 2. Hız Lojistik; başlangıç noktası tüketici, uç noktası ise hammadde tedarikçileri olan bir yığın işletme yerine, bunların tamamını ifade eden tek bir firma görünümündedir. Şirketlerin iç çalışmalarını en uygun ve basit bir şekle getirir. Lojistik hizmetlerinde en önemli değerlendirme kalemlerinden biri de hızdır. Hız, malın ihracatçıdan teslim alınarak ithalatçıya ulaşana kadar geçen süresi ile değerlendirilmektedir. Günümüzün yüksek seviyedeki iletişim ve ulaşım teknolojileriyle bu süreler birkaç saatten birkaç hafta ya da aya kadar ulaşabilmektedir. Doğal olarak bütün müşteriler siparişin en hızlı şekilde teslim edilmesini isterler. Fakat hız aynı zamanda maliyeti de birlikte getirir, ki bütün müşteriler maksimum hız istemezler, özellikle de bu onlara pahalıya mal olacaksa. 3. Uyum Hizmetin hızlı olması tabii ki işletmeler için önemlidir fakat birçok firma için uyum hızdan daha önemlidir. Çünkü artık müşteriler siparişlerini verirken teslim edilmesi gereken tarihi de belirlemektedirler. Yani önemli olan tedarikçinin planı değil, müşterinin istekleridir. Müşterinin belirlediği zamanda ürünün eline geçmesi uyumun sağlandığını gösterir; ne daha önce ne daha sonra. 4. Esneklik Esneklik, firmanın, özel durumlarda ya da beklenmedik müşteri istekleriyle karşılaşıldığında, bu istekleri karşılayabilme yeteneği ile alakalıdır. Mesela teslimat işlemi için standart yol müşterinin istediği bütün ürünü müşterinin deposuna 28

6 Hizmetin hızlı olması işletmeler için önemlidir fakat birçok firma için uyum hızdan daha önemlidir. Müşteriler siparişlerini verirken teslim edilmesi gereken tarihi de belirlemektedirler. Önemli olan tedarikçinin planı değil, müşterinin istekleridir. nakletmektir. Fakat bazen hem işletmeler için hem de müşteriler için sevkiyatta değişiklikler olabilir. Bu durumda işletmeler için esneklik gerektiren bazı tipik operasyonlar ve lojistik hizmetlerinden beklenenler şunlardır: Temel hizmet anlaşmasındaki teslim noktası değişikliklerine uyum sağlayabilmek. Nadir olarak gerçekleştirilen satış ve pazarlama programlarına destek olmak. Tedarikteki aksamalar için hızlı ve doğru çözüm yolları. Özel müşteriler için tek seferlik ısmarlamalar. 5. Gecikme Önleme Bir şirket lojistik organizasyonlarını ne kadar iyi ayarlarsa ayarlasın gecikmeler meydana gelebilir. Burada önemli olan nokta bu aksamanın lojistik hizmetleri tarafından müşterinin haberi olmadan, müşteriye hissettirilmeden çözümlenmesidir. 6. Hizmet Güvenilirliği Güvenilirlik, nakliyelerin hasarsız geçekleşmesi, faturaların hatasız olması, teslimatların doğru yere yapılması ve tam olarak istenen miktarda ürünün müşterinin eline geçmesi demektir. Bunun yanında hizmet güvenilirliği müşteriye sipariş durumunun ve sipariş işleminin ne durumda olduğunu göz önünde bulundurarak sürekli bilgi vermeyi de gerektirir. Müşteriler artık tamamlanmamış siparişler gibi problemlerin bildirilmesinin siparişin tesliminden daha önemli olduğunu düşünüyorlar. Çün- kü eğer böyle bir aksamadan önceden haberleri olursa, müşterilerin de aktivitelerini bu duruma göre yeniden düzenlemeleri mümkün olacaktır. 7. Müşteri Tatmini Müşterinin beklentileri ve tedarikçinin performansı ortak bir noktada buluşursa, müşteri tatmin olmuş demektir. Tam tersi de, eğer müşterinin beklentilerine göre tedarikçinin performansı düşükse, o zaman müşteri tatmin olmamış demektir. Lojistik olarak bu tatmini sağlayabilmek için müşteri beklentilerinin ne olduğu çok iyi anlaşılmalıdır. 8. Müşteri Beklentileri Müşterilerin tedarikçilerle bir iş anlaşması yaptığında elbette ki birçok beklentileri olur. Bu beklentiler tedarikçinin temel lojistik hizmetleri platformu etrafında oluşur, ki bu platform bulunurluk, performans ve güvenilirlikten meydana gelir. Bu kriterler doğru şekilde yerine getirildiğinde müşteri beklentileri karşılanmış olur. 9. Güvenilirlik Güvenilirlik, lojistik hizmetlerindeki en temel konulardan biridir. Eğer tedarikçi ertesi gün için söz verdiği teslimatı iki gün sonra yapıyorsa bu o firmanın güvenilir olmadığını gösterir. Eğer tedarikçi 100 birimlik bir siparişi kabul ediyorsa, teslim edeceği miktar tam olarak 100 birimdir. Müşteri sadece bu kadarlık bir teslimatla tatmin olmuş olur. Burada lojistik hizmetleri tarafından müşterilerin hasar, dokümantasyon, doğruluk gibi konularda da beklentileri karşılanmalıdır. 10. Ulaşabilirlik Güvenilirlik lojistik hizmetlerindeki en temel konulardan biridir. Burada lojistik hizmetleri tarafından müşterilerin hasar, dokümantasyon, doğruluk gibi konularda da beklentileri karşılanmalıdır. Girişten kasıt, tedarikçinin lojistik hizmetlerine rahat ve kolay bir şekilde ulaşabilmesidir. Tedarikçi çabuk cevap verilmesinden önce bilgi alacağı kişilere de kolay ulaşabilmek ister. 11. İletişim İletişim, bilginin sadece müşteri istediğinde verilmesi değil, müşterinin böyle bir talebi olmadan düzenli bir şekilde bilgilendirmek anlamına gelir. İşletmeler sürprizlerden hoşlanmazlar ve de bu yüzden önceden bilgilendirilmek çok önemlidir. 12. Güvenlik Güvenlik, müşterinin bir tedarikçiyle çalışırken oluşabilecek risk ve şüphe duygusuyla ilgilenir. Müşteri, tedarikçinin 29

7 performansına göre planlarını yapar. Teslimat zamanlarına göre üretim programını yapar, makineler alır, üretim hattını düzenler. Eğer siparişler zamanında ya da doğru ve tam bir şekilde gelmezse, planlarını değiştirmek zorunda kalırlar. Bu noktada lojistik hizmetlerinin vaat ettikleri ve vaatlerini yerine getirmesi çok önemlidir. 13. Teknoloji Lojistik hizmetlerinin dünyadaki teknolojik yenilikleri takip etmesi ve uygulaması işletmeler için büyük önem taşımaktadır. Günümüzde yükünü lojistik hizmetlerine teslim eden bir işletme gün gün aracın haritadaki yol durumunu gözlemlemeyi talep edebilmektedir. Lojistik hizmetlerinin belirlediğimiz kriterlere göre gerçek anlamda hizmet verebilmesi için; 1- Katma Değer Vergisi Kanununun istisnaları düzenleyen 13. maddesinin; a bendinde Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yapılan deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçlarının teslimleri, bu araçların imal ve inşaası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetler ile bunların tadili, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan hizmetler, ve b bendinde Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler Katma Değer Vergisinden istisna edilmiştir. Ancak, burada liman aktarmalı demiryolu taşımacılığına da tam istisna uygulanması gerekmektedir. 2- ÖTV siz yakıt alma konusunda bakanlığın çok ciddi ve titiz çalışma yapması uygun olacaktır. 3- RORO ile çıkışta ve girişte keyfi zamların ve tekelleşmenin önlenmesi sağlanmalıdır. 4- C-2 yetki belgesi verilmesinin disipline edilmesi için çalışma yapılması ve muvazaalı nakliyecilerin ayıklanması gereklidir. Müşteriler artık tamamlanmamış siparişler gibi problemlerin bildirilmesinin siparişin tesliminden daha önemli olduğunu düşünüyorlar. 5- Yedek parça ve bakım ücretleri için belli firmaların parça ve servis ücretlerinde standardizasyon sağlanmalıdır. 6- Ticaret Odaları gelen yüklerde deniz acenteleri tahmil, tahliye ve boşaltma için YTL almaktadır. Bu rakam 200 YTL civarına düşürülmelidir. 7- Nakliyeci ordino ücretleri çok yüksektir. Düşürülmesi gereklidir. 8- Gemilerle gelen boş konteyner gümrükten alınırken çıkışta doldurulan form için 85 $ alınmaktadır. Deniz Taşımacılığı Derneği tarafından tespit edilen bu ücret yüksektir. Bakanlıkça denetlenmelidir. Lojistik hizmetlerini veren firmaların, kadrolarını eğitimlere yollayan, dışarıdan aldığı danışmanlıkla iş süreçlerini planlayan, verdiği hizmeti satın aldığı bilgisayar sistemlerinde takip eden, araç yapılarını değiştiren, araçlarını uydudan takip eden, depo kapasitelerini birkaç kere katlayan, bütçeler yapan, projelerle çalışan, çalışma ortamlarını çağdaşlaştıran, çalışanlarına insan gözü ile bakan, yabancı kuruluşlarla iş yapacak yabancı dil bilgisi olan, yönetimini kurumsallaştıran firmalar olması gerekir. Gelecek, bu şirketlerin ve bu şirketler gibi çalışmaya kararlı yeni şirketlerin geleceğidir. 30

8 Daha Fazla İhracat İçin Ulaşım Altyapısının İyileştirilmesi ve Çeşitlendirilmesi Gerekli Taşıma giderleri ve maliyetleri, günümüzde uluslararası ticaretin hacmini etkileyen önemli faktörler arasında yer almaktadır. Bu açıdan bakıldığında özellikle taşıma giderleri ihracat yapan birçok ülke için önemli bir rekabet aracı olmaktadır. Son yıllarda dış ticaret rakamları hızla büyüyen ülkemiz açısından da, taşıma maliyetleri giderek daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. Son 50 yılda Türkiye de taşımacılık hizmetleri talebi önemli ölçüde artış göstermiştir. Ortalama olarak 1950 den beri ülkemizdeki talep, kilometre başına yolcu ve yük miktarı olarak yılda yaklaşık yüzde 8 oranında artmaktadır. Taşıma biçimine göre karayolu taşımacılığına talep yılda yüzde 8, demiryolu taşımacılığına yüzde 2, deniz taşımacılığına yüzde 5 ve havayolu taşımacılığına olan talep yüzde 16 oranında artış göstermektedir. Birçok gelişmekte olan ülkede olduğu gibi Türkiye de de karayolu taşımacılığı hem yük hem de insan taşımacılığında en önemli paya sahip taşıma biçimidir. Türkiye, her geçen yıl artan dış ticareti ve ekonomik potansiyeli ile hızla bölgesel ve küresel bir lojistik üs haline gelmektedir. Bu bakımdan tüm taşıma türlerine yönelik altyapılarının eşit ve dengeli şekilde geliştirilmesi de gerekmektedir. Uluslararası rekabetin çok hızlı arttığı günümüzde yüksek taşıma maliyetleri, ithalat girdilerinin maliyetlerini arttırırken, ihracatçı firmalar artan bu maliyetleri nedeniyle ihraç fiyatlarını düşürmek zorunda kalmakta, dolayısıyla ülkenin ve firmanın ihracat gelirleri de ister istemez azalmaktadır. Yapılan çalışmalar göstermiştir ki, uluslararası taşıma maliyetlerinde yüzde 10 oranındaki bir artış, uluslararası ticarette yüzde 20 oranında azalmaya neden olmaktadır. Bu bakımdan dünya çapında taşıma maliyetlerinde sağlanacak Savaş M. ÖZAYDEMİR ESKİŞEHİR SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI Son yıllarda dış ticaret rakamları hızla büyüyen ülkemiz açısından da, taşıma maliyetleri giderek daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. maliyet düşüşleriyle beraber, özellikle tarife dışı engellerin de ortadan kaldırılması sonucunda ülkelerin döviz gelirlerinde ciddi artışlar meydana gelmesi beklenmektedir. Bu veriler doğrultusunda ülkemizde özellikle Anadolu daki illerimizde üretim yapan sanayicilerimiz açısından ulaştırma ve taşıma maliyetleri ile taşıma şekilleri her geçen gün daha büyük bir sorun haline gelmektedir. Bu ortamda Eskişehir, coğrafi konumunun verdiği avantaj, karayolu ve demiryolu ağlarının kesişim noktasında bulunması sebebiyle, ulaşım ve taşımacılık konusunda diğer Anadolu kentlerine göre nispeten daha az sorun yaşamakla birlikte, uzun yıllardır çözülemeyen sorunlarımız da mevcut bulunmaktadır. Bu sorunların başında, yıllardır üzerinde çalışma yapılan, yurtdışından finansmanı sağlanmış ve inşaat çalışmalarına başlanmış olmasına rağmen bir türlü neticelendirilemeyen ve yıllardır ağır aksak devam eden Sakarya-Bozüyük arasındaki karayolunun, genişletme çalışmaları gelmektedir. Mevcut olan tek hatlı yolun genişletilerek çift şeritli hale getirilmesi hem Eskişehir sanayiinin hem Bilecik ve Bozüyük teki sanayi kuruluşlarının en büyük beklentilerinin başında gelmektedir. Ayrıca bu güzergah, İstanbul un güneyde kalan illerimize ulaşımında da hayati rol oynayan bir yol vazifesi görmektedir. Mevcut yolun dar olması ve zorlu bir arazi yapısına sahip olması nedeniyle taşıma maliyet ve süreleri uzamakta, bu da büyük oranda ihracata yönelik üretim yapan Eskişehir sanayiine ciddi anlamda maliyet olarak yansımaktadır. Eskişehir sanayii açısından diğer bir sorun ise, ilimize en yakın liman olma özelliğini taşıyan Bursa-Gemlik Limanına, mevcut karayolu imkanının geliştirilmesinin yanı sıra demiryolu bağlantısının kurulamamış olmasıdır. Bu güzergahta bir demiryolu hattının kurulması bu hat 31

9 üzerinde üretim yapan sanayi kuruluşlarına önemli oranda fiyat avantajı ve zaman tasarrufu sağlayacaktır. Türkiye de demiryolu sanayiinin kurulup gelişmesinde en önemli merkez olan Eskişehir de, sanayimizin demiryolu taşımacılığından daha çok yararlanabilmesi konusunda Odamız tarafından yıllardır önemli projeler yürütülmektedir. Bu kapsamda Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi ile TCDD tarafından OSB yakınında Hasanbey mevkiinde kurulma çalışmaları süren Lojistik Merkez arasında demiryolu hattının inşaasına yönelik bir anlaşma geçtiğimiz günlerde imzalanmıştır. Eskişehir sanayii açısından çok büyük önem taşıyan bu proje ile söz konusu hattın altyapı ve inşaat çalışmaları kısa sürede tamamlanarak, 2008 yılı Eylül ayında hattın ulaşıma açılması planlanmaktadır. Bu hattın kurulmasıyla 2007 yılında yaklaşık 800 milyon dolara ulaşan Eskişehir OSB nin ihracatı, demiryolu taşımacılığının sağladığı maliyet avantajı ile önümüzdeki yıllarda daha da artacaktır. Ayrıca OSB içine kadar demiryolu hattının kurulmasıyla birlikte, özellikle bu tür taşıma hizmetlerinden yararlanmak isteyen büyük sanayi kuruluşları için, Eskişehir OSB yeni yatırımlar bakımından daha da avantajlı bir konuma gelmiş durumdadır. Demiryollarının sunduğu avantajlardan daha fazla yararlanılması bakımından, özellikle İç Anadolu bölgesindeki illerde mevcut demiryolu hatlarıyla OSB ler arasında ara bağlantılar sağlayarak, sanayi kuruluşlarının ihracata yönelik ürünlerinin limanlara ulaştırılmasında önemli oranda maliyet ve yeni yatırım çekme avantajı sağlanacaktır. Bu şekilde karayollarının üzerindeki giderek ağırlaşan yük taşımacılığı demiryoluna kaydırı- Eskişehir, coğrafi konumunun verdiği avantaj, karayolu ve demiryolu ağlarının kesişim noktasında bulunması sebebiyle, ulaşım ve taşımacılık konusunda diğer Anadolu kentlerine göre nispeten daha az sorun yaşamakla birlikte, uzun yıllardır çözülemeyen sorunlarımız da mevcut bulunmaktadır. larak, bu alandaki atıl kapasitenin sürekli olarak kullanılması imkanı sağlanacaktır. Demiryollarıyla taşıma hizmetleri yaygınlaştıkça, karayoluyla taşıma maliyetleri rekabet nedeniyle önemli oranda düşeceği için bu durum üretici ve ihracatçılara da diğer büyük bir fırsat olarak zaman içinde ortaya çıkacaktır. Demiryolunun sunduğu fiyat avantajının tüm illere yaygınlaştırılmasının yanı sıra mevcut demiryolu ağına ilave güzergahlar eklenerek, bilhassa Marmara ve Ege bölgesindeki tüm limanlara demiryolu bağlantısının kurulması da sağlanmalıdır. Eskişehir Sanayi Odası, OSB deki sanayi kuruluşlarının lojistik hizmetlerine verdiğimiz önemin bir göstergesi olarak, firmaların taşımacılık hizmetlerini mümkün olduğu kadar tek bir merkezden tedarik edebilmeleri, rekabet ortamı tesis ederek en uygun fiyata ürünlerini taşıtabilmeleri amacıyla kurduğumuz Lojistik Merkez imiz 2003 yılında hizmete girmiştir. Merkezde nakliyat ofisleri, kargo firmaları, geniş bir TIR parkı, akaryakıt istasyonu, tamirhane ve terminal binası bulunmaktadır. Lojistik Merkez her yönüyle Türkiye de bir ilk olup, tüm işlemler on-line olarak açık eksiltme usulüyle internet üzerinden gerçekleşmektedir. Bu merkez sayesinde OSB deki sanayi kuruluşlarının taşımacılık maliyetlerinde önemli oranda tasarruf sağlanmış olup, merkezin işlem hacmi her geçen yıl artmaktadır. Eskişehir sanayii açısından diğer önemli bir proje olan Eskişehir Çevre yolunun 45 km bölümünün üç şeride çıkartılması ve OSB bağlantısının iyileştirilmesine yönelik çalışmalara 2007 yılının son aylarında başlanmış olup, bu hattın 2008 yılı içinde tamamlanmasıyla son yıllarda sorun haline gelmeye başlayan karayolu trafiğinde önemli bir rahatlama ve ulaşım kolaylığı da sağlanacaktır. Lojistik hizmetleri, ihracatı hızla yükselen Türkiye de çok daha fazla önem kazanmaktadır. Bu bakımdan hükümetimizin özellikle Anadolu kentlerimizin ve özellikle sanayi de belli noktalara gelmiş illerimizin giderek büyük bir sorun haline gelmeye başlayan ulaştırma sorunlarının çözümü konusunda daha gayretli olması ve her ilin ihtiyaçları doğrultusunda pratik ve akılcı çözümler geliştirmesi en önemli beklentimizdir. Ulaştırma hizmetleri konusunda yıllardır sürüncemede kalan projeler öncelikli olarak tamamlanmak suretiyle, dış ticaretteki fiyat ve zaman avantajımızın daha da gelişmesine önemli oranda katkı sağlanmış olacaktır. 32

10 Bulunduğu Coğrafi Konum Dikkate Alındığında Ülkemizin Lojistik Bir Üs Olma Potansiyelinin Ne Kadar Yüksek Olduğu Ortadadır C. Tanıl KÜÇÜK İSTANBUL SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI Küreselleşme ve teknolojideki baş döndürücü gelişme tüm yaşamımızda olduğu gibi iş yapış biçiminde de büyük değişikliklere yol açmıştır. Günümüzün lojistik, nakliye ve iletişim imkanları sayesinde artık dünyanın herhangi bir yerinde üretim yapılabilmektedir. Aynı şekilde üreticiler, en kaliteli ve en uygun fiyatlı girdileri dünyanın herhangi bir yerinden temin edebilmektedirler. Küreselleşmenin getirdiği imkanlarla birlikte son yıllarda dünya ticaret hacminde büyük bir artış gerçekleşmiştir. Ticaret hacminin artması taşımacılık faaliyetlerinin de artması anlamına gelmektedir. Diğer taraftan, küresel rekabet koşullarında hızlı teslimat önemli bir rekabet avantajı haline gelmiştir. Bu çerçevede, lojistik sektörü ve bu sektörün belkemiği diyebileceğimiz taşımacılık, küresel rekabetin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir de ihracatımız 107 milyar doları aşmıştır. İhracat hedefimiz her geçen Küreselleşmenin getirdiği imkanlarla birlikte son yıllarda dünya ticaret hacminin artması taşımacılık faaliyetlerinin de artması anlamına gelmektedir. Diğer taraftan, küresel rekabet koşullarında hızlı teslimat önemli bir rekabet avantajı haline gelmiştir. Bu çerçevede, lojistik sektörü ve bu sektörün belkemiği diyebileceğimiz taşımacılık, küresel rekabetin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Taşıma maliyetlerini düşürmede doğru seçimin çok önemli olduğunu, doğru seçimle maliyetlerin ciddi miktarlarda düşürülebileceğini biliyoruz. Bu nokta da gelişmiş bir lojistik sektörü büyük önem taşıyor. yıl yükselmekte, ihracat ürünlerimizin ve pazarlarımızın sayısı her geçen yıl artmaktadır. Bu koşullarda, taşıma maliyetleri, şirketlerimiz için önemli bir gider kalemini oluşturmaya başlamıştır. Türkiye ihracatının yüzde 40 ından fazlası karayolu, yüzde 49 u da denizyolu ile yapılmaktadır. İthalatının ise yüzde 23 ü karayolu, yüzde 59 u denizyolu ile gerçekleştirilmektedir. Pahalı olmasına rağmen ülkemizde karayolu taşımacılığı yaygındır. Deniz taşımacılığımız maalesef yeterince gelişmemiştir. Demiryollarımız da beklentileri karşılamaktan uzaktır. Havayolu taşımacılığı ise yüksek maliyetlidir. Şirketlerimizin taşımacılık maliyetleri, bu dört taşıma şeklinden hangisinin seçildiğine bağlı olarak değişmektedir. Taşıma maliyetlerini düşürmede, doğru seçimin çok önemli olduğunu, doğru seçimle maliyetlerin ciddi miktarlarda düşürülebileceğini biliyoruz. Bu noktada gelişmiş bir lojistik sektörü büyük önem taşıyor. 33

11 Bulunduğu coğrafi konum dikkate alındığında ülkemizin lojistik bir üs olma potansiyelinin ne kadar yüksek olduğu ortadadır. Dünya lojistik pazarındaki payımızı büyütmek istiyorsak, bu konuda daha hızlı hareket etmemiz gerekiyor. Bunun için öncelikle, taşımacılık altyapımızı geliştirmek gerekiyor. Dünyadaki örnekler, entegre demiryolu ve denizyolu taşımacılığının daha verimli olduğuna işaret etmektedir. Sanayimizin demiryollarından yeterli faydayı sağlayabilmesi için ana demiryolları ile üretimin yapıldığı yerlere ara demiryolu bağlantıları kurulması özendirilmeli; üretim yerlerinden alınan malların demiryolları ile limanlara ulaşması sağlan- malıdır. Böylece taşınacak yük miktarı artacak, ihracat ve üretim noktaları birbirine bağlanacak, sanayici için daha ucuz bir taşıma sistemi kurulmuş olacaktır. Dünya lojistik pazarındaki payımızı büyütmek istiyorsak, bu konuda daha hızlı hareket etmemiz, bunun için de öncelikle, taşımacılık altyapımızı geliştirmek gerekiyor. Limanlarımızdaki altyapı yetersizlikleri de sorun yaratmaktadır. Özelleştirme faaliyetleri hızlandırılarak bu yetersizlikler azaltılabilir. Gümrük kapıları iyileştirilmelidir. Sektöre yabancı sermayenin girmesi teşvik edilebilir. Böylelikle sektördeki rekabet ortamı daha da gelişecektir. 34

12 Öncelikle Altyapı Yatırımlarının Dört Dörtlük Yapılması Özellikle Demiryolu Ağının Genişletilerek Önemli Merkezlere Kadar Getirilmesi Gerekiyor Mustafa BOYDAK KAYSERİ SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI Bu konuda hükümetlerin, sanayicimizin ve işadamlarımızın sorunlarına eğiliyor olması çok önem arz ediyor. Cumhuriyetten sonra demiryollarına yatırım yapılamadı. Biz Türkiye nin demir ağlarla kaplanmasını isterdik. Taşıma maliyetleri kimi sektörlerde çok büyük önem arz ederken, kimi sektörlerde ise orta değerde bir önem arz etmektedir. Bizim kendi bölgemizde sanayinin yapısına baktığımız zaman, yapılan üretimlerde taşıma maliyetlerinin birim maliyetleri içerisindeki payı yüksek durumda. Kayseri bir liman şehri değil ama biz Kayseri deki üyelerimizin işini kolaylaştırmak adına şehrimizde bir konteynır istasyonu yaptırdık. Özel sektör ile birlikte bu istasyonda dahili nakliyeleri bir miktar düşürme imkanımız oldu. Dünyanın çeşitli ülkelerine ulaşılması açısından Kayseri güzel bir merkezde. Demiryolu için limitler yüksek görülebilir ama diğer yönden bakıldığı zaman bazı avantajlarımızın olduğu görülmektedir. Kayseri den 48 saat içerisinde Bağdat ve Tahran a, 72 saat içerisinde ise Almanya nın her şehrine ulaşmamız mümkün. Bu konuda hükümetlerin sanayicimizin ve işadamlarımızın sorunlarına eğiliyor olması çok önem arz ediyor. Biz bu dönemde bu bilinci görüyoruz. Öncelikle altyapı yatırımlarının dört dörtlük yapılması gerekiyor. Özellikle demiryolu ağının genişletilerek önemli merkezlere kadar getirilmesi lazım. Biliyorsunuz cumhuriyetten sonra demiryollarına yatırım yapılamadı maalesef. Biz Türkiye nin demir ağlarla kaplanmasını isterdik. Demiryolları ihracatçı açısından önemli bir ulaşım ağı. Diğer taraftan artık Türkiye de lojistik imkanlarının modern bir firmanın eli ile yapılmakta olması bizi memnun etmekte. Lojistik sektörünün gelişmesi ile istihdam olanakları her geçen gün artarken, iç piyasa dinamiklerinin daha da hareketlenmesi anlamına gelmektedir. 35

13 Ülkemizin Üç Tarafının Denizler ile Çevrili Olması ve Asya yı Avrupa ya Bağlayan Jeopolitik Avantajımız, Lojistik Konusunda Ülkemizin Önemli Bir Noktaya Gelmesine Yetmemiştir Yılmaz KANBAK KOCAELİ SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI Dünyamızda küreselleşme ile birlikte ticaret hacmi de giderek artmaktadır. Dünya pazarları artık ortak pazar haline gelmiştir. Tüm bunlar ile beraber ticaretin en önemli unsurlarından biri olan lojistiğin önemi daha da artmıştır. Kocaeli incelendiğinde, bir Körfezin etrafında ve transit geçiş yollarının üstünde konumlanması ile lojistik konusunda ciddi bir avantaja sahiptir yılından günümüze hızlı bir sanayileşmenin yaşanmasının en büyük nedenlerinden biri de kuşkusuz üstün lojistik avantajlarıdır. Ülkemizin üç tarafının denizler ile çevrili olması ve Asya yı Avrupa ya bağlayan jeopolitik avantajımız, lojistik konusunda ülkemizin önemli bir noktaya gelmesine yetmemiştir. Yapılan araştırmalar firmaların lojistik maliyetlerinin, cirolarının yaklaşık yüzde 6 sını oluşturduğunu gösteriyor. Rekabetin bu kadar yoğun olduğu günümüz şartlarında lojistik maliyetlerindeki küçük düşüşlerin rekabet konusunda ne kadar önemli bir hale geldiği bu verilerden açıkça görülmektedir. Lojistik, ülkelerin dış ticaretlerinde de büyük bir öneme sahiptir. Lojistik maliyetlerinin azaltılması, doğrudan firmanın maliyetlerini düşürmekte ve firmaların rakipleri ile daha rahat rekabet edebilmesine olanak tanımaktadır. Yapılan araştırmalar firmaların lojistik maliyetlerinin cirolarının yaklaşık yüzde 6 sını oluşturduğunu, bu oranın sektörler itibari ile incelendiğinde, otomotiv sanayinde yüzde 4,4, tüketim mallarında yüzde 6,3 ünü, makine sanayinde ise yüzde 7,6 sını oluşturduğunu gösteriyor. Rekabetin bu kadar yoğun olduğu günümüz şartlarında lojistik maliyetlerindeki küçük düşüşlerin rekabet konusunda ne kadar önemli bir hale geldiği bu verilerden açıkça görülmektedir. Kocaeli nde bulunan firmalar, gerek bölgede sayıları 40 ı aşmış liman ve özel iskelelerden, gerekse karayolu ve demiryolu avantajları ile üretimlerini dünyanın her yerine ulaştırabilmektedirler. Ancak gelişmiş yöre kapsamında olduğu için birçok teşvikten mahrum olan Kocaeli sanayisi, üretim maliyetlerinin bir kısmını bu avantaj ile iç bölgelerde teşvik kapsamında yer alan illere göre düşürebilmektedirler. Kocaeli gibi sanayileşmiş şehirlerde üretim konularında ihtisaslaşma, beraberinde lojistik konusunda da ihtisaslaşmayı getirmektedir. Kocaeli bugün Türkiye nin otomotiv üssü haline gelmiştir. Bölgede bulunan Ford, Hyundai, Honda, Askam ve Anadolu Isuzu gibi otomotiv ana sanayi firmalarının ihracatları 3 milyar dolara yaklaşmıştır. Bunlara yan sanayilerini de eklediğimizde çok büyük boyutlara gelmektedir. Tüm bu gelişmeler otomotiv sanayine yönelik bir liman ihtiyacı doğurmuştur ve Türkiye nin ilk otomotiv limanının, önümüzdeki Mart ayında Gölcük te hizmete girmesi planlanmaktadır. 36

14 Kocaeli gibi sanayileşmiş şehirlerde üretim konularında ihtisaslaşma, beraberinde lojistik konusunda da ihtisaslaşmayı getirmektedir. Aynı şekilde Türkiye nin en büyük sanayi kuruluşu olan TÜPRAŞ ın ve çevresinde faaliyet gösteren petro-kimya firmalarının da dış ticaretleri ortak limanlardan gerçekleştirilmektedir. Kocaeli nde yukarıda belirtildiği gibi doğal kümelenmeler gerçekleşmiştir. TAYSAD Organize Sanayi Bölgesi, Plastikçiler Organize Sanayi Bölgesi, Kimyacılar Organize Sanayi Bölgesi gibi kümelenmelerde, diğer ortak ihtiyaçlarda olduğu gibi lojistik konusunda da gelişmeler sağlanmıştır. Türkiye genelinde de benzer kümelenmeler yaratılarak firmaların lojistik yanında diğer ortak ihtiyaçları da daha kolay bir şekilde karşılanabilir. Tüm bunların yanında Kocaeli nde üretimin bu kadar yoğun olması lojistik konusunda ciddi altyapı eksikliklerini ortaya çıkarmıştır yılında Kocaeli nde bulunan limanlara 6,966 gemi giriş, 2,006 gemi çıkış yapmıştır. Aynı yıl İzmit Gümrükleri Başmüdürlüğüne bağlı gümrük idarelerine ise 55,058 tır giriş, 22,356 tır çıkış gerçekleştirmiştir. Bu yüklerin hepsi D-100, TEM otoyolu ve demiryolu ile taşınmaktadır. Limanlardan kara ve demir yoluna ciddi tıkanmalar yaşanmaktadır. Yük hacimlerinin artması ile zaten mevcut olan trafik iyice artacaktır. ması gerekmektedir. Firmaların rekabetlerinde büyük önem arz eden lojistik konusunda yeni teşvik enstrümanları ortaya konulmalıdır. Bugün firmaların birçoğu lojistik konusunu dış kaynak kullanımı ile gerçekleştirmekte ve bununla beraber hizmet sağlayan firmaların sayısı da hızla artmakta ve hizmetlerde de farklılaşma yakalanmaktadır. Bu farklılaşmış hizmetlerin firmalara daha az maliyetli olarak yansıması ve firmaların rekabet edebilmeleri için maliyetlerinde büyük bir kalem olan lojistik maliyeti oranlarının düşürülmesi gerekmektedir. Bu konu ile ilgili yukarıda da bahsedildiği gibi kümelenme konusunun üzerinde durulmalı, bu konuda firmalar teşvik edilmelidir. Kümelenme ile birlikte benzer konularda faaliyet gösteren firmaların lojistik ihtiyaçlarının ortak olarak daha düşük maliyet ile karşılanması sağlanacaktır. Lojistik seçimi konusunda ise firmalara çok düşük mali- Kocaeli nde bulunan firmalar, gerek bölgede sayıları 40 ı aşmış yetli olan demiryolu liman ve özel iskelelerden, gerekse ve denizyolunu özendirilmeli, firmaların karayolu ve demiryolu avantajları ile üretimlerini dünyanın her birbiri ile entegre olmuş ulaşım araçlarını yerine ulaştırabilmektedirler. Ancak gelişmiş yöre kapsamında ve dış ticaretlerinde olduğu için birçok teşvikten diğerlerine göre çok daha ucuz olan deniz mahrum olan Kocaeli sanayisi, ulaşımının bu entegre ulaşımın içinde yer üretim maliyetlerinin bir kısmını bu avantaj ile iç bölgelerde teşvik alması konusunda kapsamında yer alan illere göre çalışmalar yapılmalıdır. düşürebilmektedirler. Tüm bunların ışığında, lojistiğin ülkenin iç ve dış ticaretinde dolayısı ile ekonomisinde ne kadar önemli bir rol oynadığını görmekteyiz. Öncelikle mevcut altyapı sorunlarının bir an önce çözülüp yeni olanaklar sağlan- 37

15 Artan Rekabet Şartları İçerisinde, Karlılıklarını Korumak ve Devamlılığını Sağlamak İsteyen Firmaların Maliyetlerini En Aza İndirmesi Kaçınılmaz Bir Zorunluluktur Tahir BÜYÜKHELVACIGİL KONYA SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI Küresel pazarlara açılma, üretici firmalar açısından lojistik önemli bir rekabet unsurudur. Özellikle günümüzde yerel pazarların daralması ve işletmelerin küresel pazarlara yönelmesi konunun önemini daha çok artırmıştır. Bu da firmaları daha fazla ülke dışı satış ve alıma zorlamıştır. Türkiye de lojistik pazarın büyüklüğü yaklaşık olarak 4 milyar dolardır. Firmaların maliyetlerini incelediğimizde ise lojistik maliyetleri, toplam Dünya lojistik pazarındaki payımızı büyütmek istiyorsak, bu konuda daha hızlı hareket etmemiz, bunun için de öncelikle, taşımacılık altyapımızı geliştirmek gerekiyor. maliyetlerinin yaklaşık yüzde 6 ile yüzde 20 sine karşılık gelmektedir. Artan rekabet şartları içerisinde, karlılıklarını korumak ve devamlılığını sağlamak isteyen firmaların maliyetlerini en aza indirmesi kaçınılmaz bir zorunluluktur. Firmalar açısından rekabette öncelikli olan doğru malın, doğru zamanda ve doğru maliyetle müşterilerinin kullanımına sunmak ve bu sayede müşteri memnuniyetini sağlamaktır. Çünkü, üretmiş olduğumuz ürünler, ne kadar kaliteli olursa olsun, doğru fiyatta, doğru zamanda, doğru nitelikte ve doğru mekanda müşterilerinize sunamazsanız rekabet şansınız kalmayacaktır. Ülkemizde lojistik kavramı son 5 yılda bu denli konuşulmaya ve tartışılmaya başlanmıştır. Çünkü, petrol fiyatlarındaki artış ve işletme maliyetlerindeki artış, işletmeleri bu konuları konuşmaya zorlamıştır. Üyelerimizin rekabet gücü üzerindeki lojistik maliyetlerinin olumsuz etkilerini gidermek için şu teşvikler uygulanabilir: Firmaların lojistik hizmetini birlikte kullanmaları teşvik edilmelidir. Çünkü bölgede birbirine yakın sektörlerdeki işletmelerin bu konuda yapacağı işbirliği lojistik firmalarına yönelik pazarlık güçlerini artıracaktır. Bu da lojistik maliyetlerinin düşmesine sebep olacaktır. Tren yolu ağının genişletilmesi gerekmektedir. Özellikle limanlara ve Ortadoğu pazarından Avrupa pazarına kadar ağların genişletilmesi gerekmektedir. Türk Cumhuriyetleriyle tarihten gelen birlikteliğimize dayanarak İpekyolu demiryolu hattı kurulmalı. Asya-Avrupa yı birbirine bağlayan jeostratejik konumumuz enerji hatlarında olduğu gibi ihracatımızdaki başarımızı daha çok üst düzeye taşıyacak, her zaman sahip olduğumuz bölge liderliğimiz sürdürülebilir büyüme ile desteklenmelidir. 25 milyon tonluk bir kapasite ihmal edilemez. Ayrıca, özellikli ürünlere yönelik yani zaman sorunu olan ürünlere yönelik havayolu kargoculuğunun geliştirilmesi gereklidir. Sonuç olarak, işletmeler ürünlerini kaliteli bir şekilde üretmek ve müşterilerine ulaştırmak zorundadır. Girdi maliyetlerinin arttığı ve karlılığın Üretmiş olduğumuz ürünler, ne kadar kaliteli olursa olsun, doğru fiyatta, doğru zamanda, doğru nitelikte ve doğru mekanda müşterilerinize sunamazsanız rekabet şansınız kalmayacaktır. Ülkemizde lojistik kavramı son 5 yılda bu denli konuşulmaya ve tartışılmaya başlanmıştır. Çünkü, petrol fiyatlarındaki artış ve işletme maliyetlerindeki artış, işletmeleri bu konuları konuşmaya zorlamıştır. en alt seviyede olduğu günümüzde, bir de ağır lojistik maliyetlerinin altında sanayicimizi ezmemek gerekmektedir. Taşımacılıktaki ağırlığın, karayollarından yavaş yavaş demiryollarına kaydırılması planı doğrultusunda Konya Organize Sanayi Bölgesi yakınlarında yapılması planlanan Lojistik Köy Projesi de Konyalı sanayicilerimizin maliyetlerinin düşürülmesine büyük katkı sağlayacaktır. 38