HAFTALIK KÜRESEL DEĞERLENDĠRME BÜLTENĠ

Transkript

1 HAFTALIK KÜRESEL DEĞERLENDĠRME BÜLTENĠ Nisan 2013

2 21. YÜZYIL TÜRKĠYE ENSTĠTÜSÜ HAFTALIK KÜRESEL DEĞERLENDĠRME BÜLTENĠ İçindekiler AB Gündemi... 1 Rusya Gündemi... 2 ABD Gündemi... 3 Orta Doğu Gündemi..4 Güney Kafkasya-İran-Pakistan Gündemi... 6 Türkistan Gündemi... 9 AB Gündemi Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM), Türkiye Siyasi Denetim Raporu nu 142 evet, 35 hayır ve 6 çekimser oyla kabul etti. Meclisin genel kurulunda yapılan görüşmelerde Türkiye nin en az 2 yıl daha siyasi denetimde tutulması kararı alındı. Denetim sonrası diyalog süreci hakkındaki Raporla ilgili yapılan görüşmelerde Türkiye nin, yaptığı reformlarla 10 yılda geldiği noktanın göz ardı edilemeyeceği, 2014 ve 2015 te yapılacak seçim sonuçlarının beklenmesi gerektiğine yer verildi. Seçim sonuçlarına göre ortaya çıkacak tablo ile Türkiye'nin izleme sonrası denetim sürecinden çıkarılması konusunun 2015 sonrasında yeniden ele alınması gerektiğini belirtti. AKPM tarafından kabul edilen karar, siyasi, hukuki ve kurumsal olarak Türkiye açısından Avrupa Parlamentosu nun geçen hafta oyladığı karara oranla daha önemli. Türkiye, demokrasi, insan hakları ve hukuk devleti konularında Avrupa Konseyi üyeliğinden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediği gerekçesiyle 1996 yılında Avrupa Konseyi nde siyasi denetime alınmış, 2004 yılında bu süreçten kısmen çıkarılıp, denetim sonrası diyalog sürecine dahil edilmişti. Görüşmelerde parti gruplarının farklı tutumları dikkat çekti. Avrupa için Liberaller ve Demokratlar İttifakı Türkiye'nin, raporda kararlaştırıldığı üzere izleme sonrası denetim sürecinde olmayı hak etmediğini vurguladı. Türkiye deki reform sürecinin desteklenmesi gerektiğine dikkati çeken İttifak, genel kurulun raporu onaylamamasını istedi. Birleşik Sol Avrupa Grubu ise Türkiye'deki yargı sistemini eleştirerek, bazı milletvekillerinin halen tutuklu olduğuna dikkat çekti. Avrupa Halk Partisi grubu, Türkiye'nin Suriye konusunda desteklenmesi gerektiğini belirterek, bunun Avrupa için önemine değindi. Devam eden yargılama sürelerinin uzun olduğunu ifade ederek, bazı gazetecilerin hapiste olduğunu belirtti. 1

3 Raporun en dikkat çeken tarafı ise "PKK terörizmi" ifadesi yerine 'Türk devleti ile PKK arasındaki mücadele' ifadesine yer verilmesi oldu. Yine raporda yer alan "PKK terörizmi" ifadesi, "çatışma" olarak değiştirildi. İzleme komitesinin verdiği ve genel kurulda kabul edilen önergeye göre de raporda PKK'lılardan "PKK aktivisti" olarak bahsedildi. "Ülkenin gelecekteki demokratik sistem ve meclis şeklini Türk kurumları ve Türk halkı belirler" ifadesi ise "Türkiye vatandaşları ve kurumları" olarak değiştirildi. PKK terörünü tarihi geçmişi ve AB, NATO, ABD gibi ülkelerinin terör tanımlamasına girdiğinin hatırlatılmasına rağmen Yaz 2012 den sonraki süreci tanımlarken PKK lı teröristler için aktivist kelimesinin kullanılmaya başlandığına işaret edilmiştir. Bu durum barışa hizmet gerekçesiyle açıklanmıştır. Avrupa Birliği nin terör örgütü olarak tanımladığı bir örgütün üyelerini terörist olarak tanımlanmaması çelişki doğurmuştur. Diğer Gelişmeler: - Eurobarometre sonuçlarına göre Avrupa da Avrupa Birliği ne duyulan güven giderek azalıyor. Son verilere göre Almanya da yüzde 59 olan güvensizlik oranı, İspanya da ise yüzde 70 lere kadar çıktı. Avrupa Birliği nin demokratik meşruiyet yaşadığı yorumlarına yol açtı. Güvenin giderek azalması ekonomik krizin etkilerinden de kaynaklandı. - Avrupa Birliği Terörle Mücadele Koordinatörü Gilles de Kerchove, savaşmak için Suriye'ye giden çok sayıda Birlik vatandaşının bulunmasının, Avrupa'nın güvenliğine ciddi bir tehdit oluşturduğunu söyledi. Avrupa Birliği'nin, söz konusu kişilerin Suriye ye gidiş yolu üzerinde yer alan Türkiye ile de işbirliğini artırmasının önemine dikkat çekti. Bu kişilerin Suriye ve Kuzey Afrika'da El Kaide bağlantılı kişilerin kontrolü altına girmelerinden endişe ediliyor. Rusya Gündemi Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu 2015 yılından sonra Belorus ta yeni bir askeri üs açacaklarını açıkladı. Söz konusu üs, ülkelerin Batı sınırlarını korumak için hava kuvvetleri alayından oluşacağı bildirildi. Bu üssün kurulmasıyla birlikte Rusya nın Belorus ta üçüncü üsse sahip olacaktır. Belorus ta şuan Volga radar üssü ve 43. Deniz Kuvvetleri iletişim merkezi bulunmaktadır. Rusya ile Belorus arasında daha önce de üslerin kirası konusunda anlaşmazlık yaşanmıştı. Belorus ta bulunan Rus radar merkezi 2020 ye kadar Moskova tarafından kullanılmaya devam edecektir. Rusya nın Belorus ta üs açma hamlesi ABD nin Doğu Avrupa da yerleştirmekte olan Avrupa Füze Savunma Sistemlerine cevap olarak yorumlanmaktadır. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya Gürcistan Hükümetinin iki halk arasında daha konforlu bir iletimin sağlanma çabasını desteklediğini açıkladı. Rusya ve Japonya nın Deniz Kuvvetleri ve Savunma Bakanlığı arasında Kuzey Kutup işbirliğini geliştirmek için bir anlaşma imzalayacak. Anlaşma Nisan ayının sonunda Japonya Başbakanının Moskova ziyareti sonrası gerçekleşeceği bekleniyor. Söz konusu anlaşmaya 2

4 göre taraflar Kuzey Kutupta arama kurtarma çalışmaları yapabilecekler. Japonya tarafı imzalanacak güvenlik anlaşması tarafların sınır sorunlarının çözümü konusunda işbirliğini daha da kuvvetlendireceğini düşünmektedir. Japonya kaynaklarına göre bu işbirliği Kuzey Kutup dışına çıkarak Ohotsk denizinde de ortak çalışmalar için önemli bir adım olabilecektir. Japonya nın bu tavrı Çin in Kuzey yöndeki aktif bir açılımının endişesi olarak görülmektedir. ( ) Rusya Devlet BAŞLANI Vladimir Putin: "Magnitsky listesi" ABD'nin emperyal davranışı olduğunu söyledi. Amerika Birleşik Devletleri Jachson-Vanik yasasını iptal etmek zorunda kalmışlardı. Bunun içinde iyi bir bahane oldu, Soğuk Savaşta olan her şeyi unutarak ve ileriye doğru gitmek. Ama hayır! Başka bir Rusya karşıtı yasa sokuşturulması gereksim duyuldu. Bunu da kabadayılık yapmak için yapıyorlar. Buda dış politikada emperyal bir davranıştır dedi. Vladimir Putin, beşinci nesil T-50 bombardıman uçaklarını 2016 yılında Rusya ordusu için hizmete başlayacağını söyledi. Söz konusu Rus yapımı uçaklar rakibi olan ABD yapımı F-35 uçaklarından daha üstün olduğu söyleniyor. Rusya Akdeniz deki Sürekli Varlığını Tamamladı Rusya nın Karadeniz deki kuvvet komutanı Aleksandr Fedotenko, Karadanız Filosu Ak Denizdeki sürekli varlığını nerdeyse tamamladıklarını açıkladı. Son bir yıl içinde gemi ve kıyı güvenlik kuvvetleri Akdeniz de 300'den fazla mücadele çalışmaları gerçekleştirmiştir. Fedotenko, Karadeniz filosunun hava kuvvetleri 2020 yılına kadar da kar artacağını ve arama-kurtarma, anti-denizaltı ve nakliyat uçaklarının daha da geliştirileceğini söyledi. Ordusunun modernizasyonun hızlandıran Rusya dünyanın kilit bölgelerinde tekrar varlığını artırmak için politikaları izlemektedir. ABD Gündemi Beyaz Saray ve ABD Savunma Bakanı Chuck Hagel Suriye de küçük ölçekte kimyasal silah kullanıldığını bildirdi. Ancak Beyaz Saray, istihbarat servislerinin bu konudaki görüşünü bir ön değerlendirme olarak niteledi ve politika değiştirmek için" bunu doğrulayan elle tutulur" gerçeklere ihtiyaç olduğunu belirtti Chuck Hagel ABD istihbarat servislerinin Şam hükümetinin isyancılara karşı küçük ölçekte sinir gazı sarin kullandığı görüşüne vardıklarını açıkladı. Hagel, Birleşik Arap Emirliklerini ziyareti sırasında yaptığı açıklamada Amerikan 3

5 istihbaratının, kimyasal silah kullanımı ile alınan bilgiyi eminlik derecesi değişmekle birlikte doğruladığını belirtti. ABD Savunma Bakanı Beyaz Saray ın Suriye de kimyasal silah kullanımıyla ilgili bir mektubu Perşembe sabahı iki Kongre üyesine gönderdiğini de açıkladı. Başkan Barack Obama, kimyasal silah kullanımının Suriye ye müdahele konusunda Amerika nın tutumunu değiştirecek bir kırmızı çizgi olduğunu söylemişti. Cumhuriyetçi Senatör John McCain, "kırmızı çizginin" aşıldığını söyleyerek Amerika'nın Suriye krizine daha güçlü biçimde müdahele etmesi gerektiğini savundu. Öne Çıkan Diğer Gelişmeler - ABD Savunma Bakanı Hagel, İsrail e askeri desteğin süreceğini belirtti. - ABD nin 2020 yılında dünya enerji lideri olacağı tahmin ediliyor. - Obama Ermeni meselesi hakkında yaptığı konuşmada soykırım ifadesini kullanmadı. Orta Doğu Gündemi - Suriye de rejime bağlı güçlerim kazanımları Nisan dan itibaren artışa geçti. 17 Nisan 2013 te Suriye nin kuzeyinde Esad güçleri İdlib yakınlarındaki Vadi El Deif deki 6 aylık muhalif kuşatmasını kaldırdı. Bu ablukanın kaldırılması ile rejim güçleri bölgedeki en önemli iki askeri üssü de takviye edebildi. Bunlar daha önce ancak havadan ikmal edilebiliyordu.18 Nisan da ÖSO el Kusayr yakınlarındaki Daba Hava Üssünü ele geçirdi. Ancak bu hava üssünde uçak bulunmuyordu. Bu arada Suriye ordusu da Humus unabel kasabasını ele geçirdi. Bu kazanım ile El Kusayr ile Humus arasında isyancıların hareketleri engellenebilecektir. Abel in kaybedilmesi büyük bir stratejik kayıptı. 21 isyancı savaşçı öldürüldü Abel çatışmaları sırasında Nisan da Şam kırsalında 'Cdeydet El Fadl' beldesinde Suriye ordusunun bir operasyonu sonucunda 500 teröristin öldürüldüğü haberleri basında yer aldı. Bu arada rejim güçleri Lübnan sınırındaki Burhaniye, Sakraja ve el Rıdvaniye kasabalarını ele geçirdi. Bu çatışmalar sırasında 8 köyde de kontrolü rejim ele geçirdi. Suriye askerleri, Hizbullah savaşçıları ve hükümet yanlısı milisler El Kusayr kasabasına doğru kasabayı abluka altına almak için ilerledi.24 Nisan da 5 hafa süren çatışmaların ardından rejim güçleri Şam ın doğusundaki Uteybe yi ele geçirdi. Kasaba 8 aydır isyancıların 1 4

6 kontrolündeydi ve Ürdün den silah ana ikmal yolları üzerindeydi. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi rejimin Hizbullah tarafından desteklendiğini iddia etti. Bu arada Halep in dışındaki Menag askeri üssünü ele geçirdi Nisan da isyancılar Suriye nin kuzeyindeki hava üslerine operasyon başlattı. İdlib teki Ebu Zuhur hava üssüne ve Halep teki Kveiras hava üssüne girdiler. Minag hava üssünün yüzde 60 ını ele geçirdikleri iddia edildi, Suriye hükümeti saldırıların geri püskürtüldüğünü söyledi. - Suriye Enformasyon Bakanı Omran al-zuabi, bir İsrail askeri istihbarat yetkilisinin, Suriye ordusunun kimyasal silah kullandığı iddiasını cevaben Suriye nin sadece muhalif güçler değil, İsrail ordusuna karşı bile asla kimyasal silah kullanmayacağı ifade etti. - İç savaş yüzünden büyük yıkıma uğrayan Suriye, Rusya ve İran gibi müttefiklerinden ekonomik yardım talep etti. - AB nin Suriye petrolünün muhalifler eliyle satılmasına yeşil ışık yakması tartışma yarattı. Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Koalisyonu nun başkanlığını bırakan Muaz el Hatib kararı Bir ülkenin ulusal serveti bilinmeyen bir grup tarafından nasıl satılabilir? Suriye deki hangi siyasi grup, Suriye petrolünün satılması anlaşması imzalayıp ulusal servetin yağmalanmasına ortak olabilir? diye eleştirdi. - Suriye de muhaliflerin silahlandırılması yönündeki çabalar artarken siyasi çözüm bulmakla yükümlü İbrahimi, her iki tarafa silah ambargosu getirilmesini istedi. - İngiliz Dışişleri Bakanı William Hague, Suriye'de İslamcı grupların yanında savaşan çok sayıda İngiltere vatandaşı olduğunu ve bunun İngiltere için bir tehdit arz edebileceğini söyledi. - Irak'ta güvenlik güçlerinin göstericilere yönelik silahlı müdahalesinin ardından son iki günde meydana gelen olaylarda 95 kişi öldü, 204 kişi yaralandı. Bağdat ve Kerkük üzerinden Süleymanbeg bölgesine yönlendirilen Başbakan Maliki'ye bağlı özel 2 5

7 güçlerle halk arasında çatışmalar yaşandığı belirtiliyor. Irak Başbakan Yardımcısı Salih Mutlak, Havice'de yaşanan şiddet olaylarını protesto amacıyla istifasını sundu. - Mısır'da Sina Yarımadası'nın kurtuluş günü nedeniyle 885 mahkum affedildi. Güney Kafkasya-İran-Pakistan Gündemi Kötü hava şartları nedeniyle 21 Mart 2013 de Afganistan'ın doğusunda Taliban kontrolünde bulunan Logar iline acil iniş yapan helikopterde bulunan sekizi Türk, toplam on kişi, Taliban militanları tarafından kaçırılmıştır. Bir inşaat projesinde çalışan sekiz Türk, hala Taliban ın elinde rehin olarak tutulmaktadır. Türk Dışişleri Bakanlığı ise Taliban nezdinde saygınlığı olan aşiret liderlerini ve eski Taliban yöneticilerin devreye sokarak rehinelerin Taliban ın elinden kurtarılması için ilk adımını atmıştır. Kaçırılan Türkler hakkında ilk resmi açıklama ise Logar İl Şura Başkanı Abdulveli Vekil den gelmiştir. Vekil, Logar'ın Deremengel bölgesinde, kötü hava şartlarından dolayı acil iniş yapan helikopterdeki Türk vatandaşların serbest kalması için Taliban ile görüşmelerin devam ettiğini ifade etmiştir. Buna karşın kaçırılan rehineler hakkında açıklama yapan Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid ise Taliban lider kadrosunun henüz rehinelerin akıbetiyle ilgili bir karar vermediğini ifade ederek, aşiret liderlerinin rehinelerin salıverilmesi için görüşmeler yaptığı haberlerini reddetmiştir. Taliban militanlarının sekiz Türk vatandaşını rehin alması, Taliban ın Türklere yönelik ilk eylemi değil. Taliban daha önce 2011 de yine bir Türk şirketinde çalışan inşaat teknikerini kaçırmış, tekniker iki yıl rehin kaldıktan sonra Türkiye nin girişimleri ile Mart 2013 te serbest bırakılmıştır. Buna karşın Taliban rejiminin yıkılmasından sonra Afganistan ın yeniden yapılandırılması sürecinde on bir yıl içerisinde Türk vatandaşlarının kaçırılarak rehin alındığı görülmemiştir. Nitekim Türkiye nin tarih boyunca Afganistan ile geliştirdiği iyi ilişkiler ve Afganistan da yaşamakta olan yoğun Türk nüfusu, Afganistan da iş yapan Türk firmalara önemli bir avantaj sağlamıştır. Buna paralel olarak Ankara Hükümeti nin AFPAK coğrafyasına yönelik iki önemli girişimin Afganistan daki Türk firmalarının ve çalışanlarının Taliban a hedef olmasını önlediği ifade edilebilir. Bu girişimlerin ilki Ankara nın Taliban ve Karzai Hükümeti arasındaki müzakerelerde rol almaya çalışmasıdır. Her ne kadar Karzai Hükümeti Afganistan daki tek muhatabın kendileri olması gerektiğini dile getirse de AKP Hükümeti, ABD Başkanı Obama nın 2008 de açıkladığı AFPAK Stratejisi ne paralel olarak Taliban ın da siyasal sürece dâhil edilmesi gerektiğini savunmaktadır. 6

8 Ankara Hükümeti, Taliban la Kabil Hükümeti arasındaki müzakerelere sıcak bakmanın yanı sıra Taliban ın önemli isimlerinden birine de ev sahipliği yapmaktadır. Taliban ın Afganistan da iktidarda olduğu dönemde Adalet Bakanlığını yürüten Molla Ömer in Danışmanı Molla Agacan yaklaşık üç yıldır Türkiye de yaşamaktadır. Hatta Türkiye, Taliban ile iletişimi Molla Agacan üzerinden yürütmektedir. AKP nin ikinci girişimi ise Afganistan ın yeniden inşası sürecinde Pakistan ve Afganistan cumhurbaşkanlarını arasındaki görüşmelere ev sahipliği yapmasıdır. Ankara, 2007 den bu yana Afganistan daki barışın sağlanabilmesi için üçlü zirveler düzenlemiştir. Bu zirveler, Türkiye nin AFPAK coğrafyasına yönelik ilgisini ve nüfuz elde etme girişimlerini göstermesi açısından oldukça önemlidir. Ankara nın bir yandan Afganistan Merkezi Hükümetiyle geliştirdiği diyalog ve işbirliği, diğer yandan Taliban la iletişim kanallarının açık olması, Taliban militanları tarafından kaçırılan sekiz Türk vatandaşının en kısa zamanda serbest bırakılmasını sağlayabilir. Ancak Taliban ın elinde rehine olarak bulunan Türk vatandaşlarının kurtarılamaması ya da Taliban üzerinden sağlanacak iletişimin sonuçsuz kalması Ankara Hükümeti nin AfPak politikalarının çöküşü anlamına gelecektir. Özellikle 2014 de ABD askerlerinin Afganistan dan geri çekilişinin ardından Afganistan da önemli bir otorite boşluğunun ortaya çıkması kaçınılmazdır. Bu süreçte Afganistan daki siyasi otoriteye Taliban ın ortak edilmesi Türkiye nin Taliban üzerinden yürüttüğü politikaların başarıya ulaşmasını sağlayabilir. Ancak Ankara nın, ABD nin yeni AFPAK stratejisine paralel olarak yürüttüğü politik adımlar ters bir etki de yaratabilir. Ankara nın bu politikaları Türk firmalarının Taliban içerisinde örgütün siyasallaşmasına karşı çıkan grupların açık hedefi haline gelmesiyle de sonuçlanabilir. Ermenilerin sözde soykırım iddialarının 100. Yılına Doğru Ermenistan da Sözde soykırımın 98. yıldönümü vesilesiyle düzenlenen geleneksel meşaleli yürüyüş Erivan Özgürlük Meydanı ndan başlamıştır. Etkinliğin katılımcıları Türkiye`nin politikalarını protesto ederek sembolik olarak Türk bayrağını yakmışlardır. Türkiye ise iyi niyetler silsilesine bir yenisi daha eklemiştir. Fransa dan -Türkiye ye girişi yasak olan- ancak dış işleri bakanlığının müsaadesiyle Türkiye ye gelen diaspora Ermenileri İstanbul daki protesto gösterilerine katılmıştır ve Türkiye nin özür dilemesinin sorunun çözülmesi için büyük bir adım olacağını ifade etmişlerdir. 7

9 ABD Başkanı Barack Obama ise, Ermenilerin 1915'teki olayların yıl dönümü olarak kabul ettikleri 24 Nisan günü ile ilgili açıklamasında, büyük felaket anlamına gelen "Meds Yeghern" ifadesini kullanmıştır. Obama, açıklamasında, "Bugün Meds Yeghern'i anıyor ve 20. yüzyılın en kötü mezalimlerinden birinde can verenleri onurlandırıyoruz" diyerek, "98 yıl önce Osmanlı İmparatorluğu'nun son günlerinde 1,5 milyon Ermeninin katledildiğini ya da ölüm yürüyüşüne zorlandığını" ifade etmiştir. ABD Başkanı Obama, kendisinin, 1915'te meydana gelen olaylara ilişkin bakışının değişmediğini ve bunu birçok kereler dile getirdiğini belirterek şöyle devam etmiştir: "Biz de ABD'de, kendi tarihimizin bazı en karanlık anlarıyla barışmak için uğraşırken, bu dersi kavrıyoruz. Zaten bu yoldan giden cesur Ermeni ve Türkleri de takdir ediyoruz ve hükümetlerinin ve benim hükümetimin desteğiyle daha fazlasını yapmaya teşvik ediyoruz. Bugün Meds Yeghern'in dehşetini hatırlamak, hayatını kaybedenlerin anılarını onurlandırmak ve Ermeni halkına kalıcı bağlılığımızı teyit etmek için dünyanın her yerindeki Ermenilerle birlikte duruyoruz." Türk Dışişleri Bakanlığı ndan yapılan açıklamada Obama nın sözlerine tepki gösterilerek Obama nın bu açıklaması sorunlu bulunmuş ve esefle kınanmıştır. Yapılan açıklamada; tartışmalı tarihi olayları iç siyaset dinamiklerinin etkisiyle tek taraflı bilgi ve seçici bir adalet duygusuyla yorumlayan bu tür açıklamaların Türk-Amerikan ilişkilerine zarar verdiği ve Türkler ile Ermenilerin adil hafızaya ulaşmalarını da zorlaştırdığı ifade edilmiştir. Güney Kafkasya-İran ve Pakistan ve Afganistan da öne çıkan diğer gelişmeler: İran ın BM daimi temsilcisi Muhammed Hazai, bağlantısızlar hareketinin BM New York binasında düzenlediği 7. Aylık oturumunun sonuçlarını açıklarken, oturumun en önemli gündem maddeleri silahsızlanma ve Filistin meselesi olduğunu belirtti. Putin in Ortadoğu özel temsilcisi ve dışişleri bakan yardımcısı Mihail Bogdanov ile İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Emir Abdullahiyan Tahran da bir araya geldi. Bu ziyarette en son Ortadoğu, Fars Körfezi ve Kuzey Afrika'daki gelişmeler hususunda görüş alışverişi yapılacağı duyuruldu. Pakistan'ın Belucistan eyaletinin başkenti Ketta'da ve Karaçi'de meydana gelen patlamalarda 10 kişi öldü, 55 kişi yaralandı. Ketta Polis Müdürü Zubeyir Mahmud, birisi intihar saldırısı, üç eş zamanlı patlamada en az 8 kişinin öldüğünü, 37 kişinin yaralandığını söyledi. Mahmut, bomba yüklü araçla bir güvenlik noktasına 8

10 gerçekleştirilen intihar saldırısında, ölenler arasında 2 asker bulunduğu belirtti. Karaçi'de ise bir seçim bürosunun yakınına konulan bombanın patlaması sonucu 2 kişi öldü, 18 kişi yaralandı. Patlamalarda çok sayıda ev, iş yeri ve araçta hasar meydana geldi. İran ın IRIB ajansının haberine göre, İran Dışişleri Sözcüsü Ramin Mihmanperest, düzenlediği haftalık brifingde, İran yönetiminin Azerbaycan da bu yıl yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde halkın seçeceği iktidarı destekleyeceğini söyledi. ABD başkanı Obama, Ermeni meselesi üzerine her yıl 24 Nisan da yaptığı açıklamayı dün gerçekleştirdi. Obama dün geçen yıllarda olduğu gibi büyük felaket kavramlarını kullanarak Ermeni olaylarına dair görüşlerini beyan etti. Türk Dışişleri bakanlığından yapılan açıklamada Obama nın yanlı tavrı esefle kınandı. Gürcistan Başbakanı Bidzina Ġvanişvili, Gürcistan'ın yeni askeri doktrininde, Rusya'nın düşman olarak görülmediğini söyledi. Daha önceki hükümet döneminde Gürcistan Milli Güvenlik Konseyi tarafından hazırlanan Gürcistan askeri doktrininde Rusya'nın düşman ülke olarak kabul edildiğini hatırlatan Başbakan İvanişvili, Parlamentonun Dış İlişkiler Komitesi'nde kabul edilen yeni kararla bunun değiştiğini belirtti. İvanişvili, böylelikle Rusya-Gürcistan ilişkilerinin normalleşmesi için iyi bir temel attıklarını vurguladı. Gürcistan da muhalifler meydanlara döküldü. İvanişvili iktidarının Rusya ya yakınlığını protesto eden Gürcü halkı, Rus karşıtlığını da ortaya koydu. NATO ve AB bayrakları sallayan göstericiler, ülkelerindeki anti demokratik uygulamaları da protesto etti. Türkistan Gündemi Dünyada başka örneği olmayan Kazakistan Halklar Asamblesi nin 20 nci Kongresi, 23 Nisan 2013 günü Nursultan Nazarbayev başkanlığında toplandı. Kongre ye; Halklar Asamblesi nin tüm eyaletlerdeki temsilcileri ve Kazakistan Parlamentosu milletvekilleri ile sivil toplum kuruluşları, diplomatik misyonlar ve basın kuruluşlarının temsilcileri katıldı. Toplantıda Kazakistan 2050 Stratejisi amaç ve hedefleri ile toplumsal hoşgörü ve milli birlik konuları ele alınarak değerlendirildi. Asamble nin en üst yönetim organı olan Kazakistan Halklar Asamblesi Kongresi nin oturumlarında dinler arası ve etnik gruplar arası uyum ve hoşgörü 9

11 konularına ilişkin önemli kararlar alınmakta ve bundan dolayı Kongre çalışması ulusal bir öneme sahiptir. Kazakistan Halklar Asamblesi, 820 den fazla etnik-kültürel cemiyeti bütünleştirerek, toplumsal hoşgörünün anahtar unsuru olmakta ve devlet ile sivil toplumu bir araya getiriyor. Amerika Birleşik Devletleri nin Güney ve Orta Asya meselelerinden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Robert Blake, Orta Asya ülkelerine kritik bir ziyaret gerçekleştirdi. Blake, Nisan günleri arasında bölge ülkeleri Kazakistan ve Özbekistan ziyaret etti. Önce Astana'ya geçen Blake, akabinde ziyaretinin ikinci durağı Taşkent'te gidecek. Kırgızistan'daki askeri varlığı 2014 yılında sona erecek Amerika Birleşik Devletleri'nin, Kazakistan ve Özbekistan ile sıcak ilişkiler kurması dikkat çekiyor. Rusya öncülüğündeki Şanghay İşbirliği Örgütü baskısıyla Kırgızistan'ı terk etme aşamasına gelen ABD'nin özellikle Özbekistan'la ilgilenmesi, Bişkek'teki askeri varlığını bu ülkeye kaydırabileceği şeklinde yorumlanıyor. Özbekistan, 2005'de yaşanan kanlı Andican olayları sonrasında, Hanabat şehrinde bulunan ABD askeri üssünü kapatmıştı. Kırgızistan gündeminde ise Rusya nın Kırgızistan a ait borçları silmesi öne çıkıyor. Rusya nın RİA haber ajansının verdiği habere göre Rusya Parlamentosu, Kırgızistan ın 500 milyon dolarlık eski borcunu silme anlaşmasını onayladı. Burada yapılan açıklamalar 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsüne değil, sadece yorumda bulunan 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü araştırmacılarına aittir. 10