Dergimizin bu sayıdaki konusu

Transkript

1

2 Editörden Dergimizin bu sayıdaki konusu Av. Özgür ERALP Türkiye nin ilk ve tek Bilişim ve Hukuk dergisinin 5.sayısıyla karşınızdayız. Aslını söylemek gerekirse tek Bilişim ve Hukuk dergisi sıfatımızın sonsuza kadar sürmesi gibi bir temennimiz yok. Ülkemizde Bilişim ve Hukuk konulu başka dergiler de çıkarsa bundan en çok bizlerin mutlu olacağını bilmenizi isteriz. Ankara Barosu olarak Türkiye nin ilk Bilişim ve Hukuk dergisini çıkarmış olmak bizlere fazlasıyla yeter. Dergimiz artık belli bir düzene oturuyor. Yurdun dört bir yanından dergimizi talep eden e-postalar artıyor. Örnek vermek gerekirse en son talepler Adana Bölge İdare Mahkemesi Başkanlığı Bilgi İşlem Bürosu Ulusal Yargı Ağı Projesi ve Teknik Ofis İşlemleri nden Sn. Özgür Sert ten, İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi Kütüphanesi nden Sn. Esma MEMİŞOĞLU ndan, TMMOB EMO Kocaeli Şubesi nden Sn.Z. Tuğçe ÖZCAN dan, Samsun Valiliği nden Sn.Mustafa Karabiber den geldi. Görüldüğü üzere dergimiz sadece avukatlara değil la ilgilenen her kesime hitap ediyor. Bu durum da bizlere ayrı bir heyecan katıyor. Dergimizin bu sayıdaki özel konusu donanım rehberi. Artık avukatlık bürolarında daktilo sayısı oldukça az. Yeni kurulan avukatlık bürolarına ise daktilo hiç girmiyor bile. Hatta günümüzde her avukatlık bürosunda bir bilgisayar ve yazıcıyı görmek mümkün. Hemen hemen her büroda da adsl aboneliği ve kablosuz modem kullanımı yaygınlaşıyor. Durum böyle olunca avukatların bilgisayarla ilgili yan donanım tüketimleri de arttı. Kimi zaman bilinçli bir tüketici kimi zaman eş dost tavsiyesi ile alınan donanımlar mevcut. Avukatların işine çok yarayabilecek türden birçok donanım ise maalesef çoğu meslektaşımız tarafından henüz yeterince bilinmiyor. İşte bu yüzden dergimizin bu sayıdaki özel dosya konusunu donanım rehberi olarak belirledik. Dergimizde ayrıca e-sağlık hukukunun temel yasal dokümanları, nic.tr ve.tr alan adlarının verilmesi, tehlikenin farkında mısınız, e-imza mı aldım, peki şimdi ne olacak?, siber uyuşmazlık çözümü, bilgi çağının hukuk kaynaklarından: oecd başlıklarıyla birbirinden güzel ve ilgi çekici makaleler mevcut. Mevzuat bölümünde, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesine Dair Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliği ve internet toplu kullanım sağlayıcıları hakkında yönetmeliği yer alıyor. Röportaj bölümünde ise Ankara Adliyesi Bilişim Suçları Savcılarından Dr.Hakan Kızılarslanla bir röportaj yaptık. Keyifle okuyacağınızı bir o kadar da bilişim hukukuyla ilgili somut bilgi edineceğinizi ümit ediyoruz. Site inceleme bölümünde ise HukukTurk.com sitesine yer verdik. İngilizce makaleler ve haberler/faaliyetler bölümlerinin İngilizce çevirilerini sürekli yayınlamak suretiyle dergimizi uluslararası boyutlu bir dergi haline getirme çabalarımız devam ediyor. Çevirilerin profesyonel ekipler tarafından değil, meslektaşlarımız tarafından gönüllülük esasına dayanılarak yapıldığını hatırlatıyor eksik veya yanlış çeviri tespit ettiğinizde durumu bize iletmenizi rica ediyoruz. Dergimizin oluşumuna katkı vererek her sayıda daha da zenginleşmesini sağlayan meslektaşlarımız Av.Özge Evci ve Av.Beren Şentürk ile Stajyer avukat arkadaşlarımızdan Ersoy Zırhlıoğlu, Hande Burma ve Oğuz Evren Kılıç a buradan teşekkür ediyoruz. Son teşekkür de her zaman olduğu gibi Türkiye nin ilk ve tek Bilişim Hukuku dergisi olan dergimizin kurulmasından bugünlere gelmesine kadar sürekli destek olan, sunuş yazılarıyla dergimizi güçlendiren Baro Başkanımız Av.V.Ahsen Coşar ve Yönetim Kuruluna. Son sözümüzü söylemeden üzüldüğümüz bir konuya da işaret edelim. Bilgisayar ve özellikle internet kullanımı artıkça toplumun belli bir kesiminin söylemlerinde bilgisayar ve internete karşı içten içe bir düşmanlık seziliyor. Matbaaya karşı çıkanlar kim ve ne amaçta ise bugün bilgisayara ve internete karşı çıkanlar da bizler için aynı. Tüm kabahati bilgisayara ve internete yükleyenlere, internet sitelerinin olur olmaz şekilde sansürlenmesi için ve hatta kapatılması için mücadele edenlere cevabı biz değil büyük şair Nazım Hikmet bir şiiriyle versin. Ve bu dünyada, bu zulüm senin sayende. Ve açsak, yorgunsak, alkan içindeysek eğer ve hala sarabımızı vermek için üzüm gibi eziliyorsak kabahat senin, -demeğe de dilim varmıyor amakabahatin çoğu senin, canım kardeşim Nazım Hikmet 1 Av. Özgür ERALP Ankara Barosu Bilşim ve Hukuk Dergisi Genel Yayın Yönetmeni

3 Editörden 1 Başkan ın Köşesi 4 Donanım Rehberi / Av. Özgür ERALP 6 2 içindekiler Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Bilişim Suçları Bürosu Cumhuriyet Savcısı Hakan Kızılarslan ile ropörtaj 18 Bilgi Çağının Hukuk Kaynaklarından OECD Av.Avniye Tansuğ 22 E-Sağlık Hukukunun Temel Yasa Dökümanları Leyla Keser Berber 26 Nic.tr ve Alan Adlarının Verilmesi Av.Beren Şentürk - Prof.Dr.Ethem Derman 34 Tehlikenin Farkında Mısınız? Av.Fazıl Gürler 38

4 Siber Uyuşmazlık Çözümü Av. Şamil Demir 44 E-imzamı Aldım Peki Şimdi Ne Olacak? Av. Özge Evci 48 Ankara Barosu Ankara 2007 üç ayda bir yayımlanır. Sahibi Ankara Barosu adına Av.V.Ahsen COŞAR Ankara Barosu Başkanı Ankara Barosu Bilgi İşlem Merkezi Faaliyetleri 54 Haberler 56 Mevzuat 66 Yargıtay Kararları 78 Av. Hüseyin ÇOLAK Ankara Barosu Yönetim Kurulu Üyesi Av. Bülent Turhan GÜNDÜZ Editör Av. Özgür ERALP Bilişim ve Hukuk Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Av. Özgür ERALP Av. Hayri Çağatay CENGİZ Av. Özge EVCİ Av. Beren ŞENTÜRK Ankara Barosu Başkanlığı Ankara Adalet Sarayı Kat:5 Sıhhiye / ANKARA Tel : ALO BARO Faks : E-Posta Web Web : ankarabarosu@ankarabarosu.org.tr : : Site İncelemesi Articles 86 Activities Of Informatics Committee 112 Teknoform Basım Yayım, Ankara Tel : Web : Teknoform Basım Yayım, Ankara Dergide ileri sürülen görüşler yalnızca yazarlarına aittir. Dergimizi bağlamaz. 3

5 Başkan ın Köşesi... Av. V. Ahsen COŞAR Ankara Barosu Başkanı Sevgili Meslektaşlarım, İngilizlerin/Amerikalıların, hem ahlaken ve hem de fikren iyi donanımlı insanlar için kullandıkları bir deyim vardır; well-rounded man. Halk arasında her türlü donanıma sahip otomobiller için, yine İngilizce orijinli Türkçe karşılığı fazlasıyla/tam/ dolu olan ve her şeyi var anlamına gelen full sözcüğünün kullanıldığı hepimizin malumu. Giderek günlük yaşamımızın ayrılmaz ve hatta onsuz olunmaz bir parçası haline gelen bilgisayarın da full veya well-rounded, yani çok iyi donanımlı/tam donanımlı olması kaçınılmaz hale geldi. Onun için artık bilgisayar sahibi olmak yetmiyor. Bilgisayardan elde etmek istediğimiz yararın daha fazlasını alabilmek için çok daha fazla donanımı olan bilgisayara sahip olmak gerekiyor. Bu bağlamda, hukuk diliyle ifade etmek gerekir ise, bilgisayar donanımları birer teferruat değil, her biri ayrı bir mütemmim cüz. Neler mi bunlar? Banka kartı, kredi kartı, üyelik kartı, e-cüzdan, e-kimlik gibi birden fazla uygulamayı eş zamanlı olarak işletecek biçimde programlayabilen smatchcard/akıllı kart, iyi bir internet erişimi sağlamaya yarayan Asymmetric Digital Subscriber Line/Simetrisiz Sayısal Abone Hattı kavramının kısaltılmışı olan ADSL kablosuz modem, kablo olmaksızın internete bağlanabilmek için wireless system/kablosuz bağlantı sistemi, bilgisayarınızda yazdıklarınızı kayıt etmeye, kayıt ettiklerinizi cebinize koyup gittiğiniz her yere götürebilmenize yarayan flash disc, yani hafıza kartı, büronuzda veya evinizde çalışırken karşılaşabileceğiniz şansızlıkların belki de en kötüsü olan elektrik kesintilerinden etkilenmemenizi sağlayan kesintisiz güç kaynağı, gözlerinizi korumanıza yarayan ekran filtresi, mavi diş anlamına gelen ve cep telefonu, bilgisayar, PDA ve dijital kamera gibi birçok elektronik cihazı kısa dalga radyo sinyalleriyle birbirine bağlayan bluetooth özellikli kit, adaptör, pil veya araba şarjı kullanılarak çalıştırılan cep yazıcısı vs. Kendi alanında hala tek ve rakipsiz olan Bilişim ve Hukuk dergimizin bu sayısında işlevleri hakkında çok daha fazla bilgi edinebileceğiniz bütün bu donanımlar sayesinde bilgisayarınızın ne çok şeye kadir olduğunu görmeniz mümkün. Dünya nasıl değişecektir? Elbette devrimle değişecektir. Devrim nedir? Devrim yeniliktir, teknik ilerlemedir. Marks ın dilediği bu devrim gerçekleşmiş ve dünyayı değiştirmiştir. Ama devrim denilen ilerleme ve gelişme bir defalık bir şey olmamakla, değişim sürmektedir, hep sürecektir. Bu da demektir ki, bizler istesek de, istemesek de dünya şimdi olduğundan daha fazla değişecek, hep değişecektir. Bu değişimin motoru Gorbaçov un ifadesiyle Enformasyon çağının en pahalı ve en değerli aracı olan bilgidir. Teknik ilerleme dediğimiz şeyi, yani teknolojiyi, insan aklının ve yaratıcılığının eseri olan bu bilgi yaratmıştır. Bilgiye ulaşmamızı, onu kullanmamızı ve yaymamızı sağlayan bilgisayarı, interneti, adına donanım denilen diğer bütün araç ve gereci yaratan da bilgidir. Büyük yönetim filozofu Drucker e göre; çok, ama çok uzun yıllar boyunca hem Batı ve hem de Doğu felsefesinde, her zaman için var olmaya uygulanan bir şey olan bilgi, zaman içinde yapmaya uygulanan bir şey haline gelmiş, bir kaynak, bir alet olmuş ve Sanayi Devrimi denilen şey böylece doğmuştur. Daha sonra işlere uygulanmaya başlayan bilgi, Prodüktivite/Verimlilik Devrimi ni yaratmıştır. İkinci Dünya Savaşından sonra bilginin bilgiye uygulanması, Yönetim Devrimi denilen süreci başlatmıştır. Servet kazanma biçimleri ile güç sistemlerini de değiştiren bilginin yapısındaki ve işlevindeki bütün bu değişiklikler; başta ekonomik sistemler olmak üzere, diğer bütün sistemlerin bilgi tabanı üzerine kurulmasını gerektirmiştir. Onun için günümüzde bilgisayar teknolojisi hepimize ekonomiyi güden şeyin bilgi olduğunu, bilgiyi güden şeyin ekonomi olmadığını öğretiyor. Saygılarımızla. Ankara Barosu Başkanı 4 Marks, geçmişe ait felsefi yanılsamanın kurbanı olduğumuzu ve o nedenle yorumlayıcı felsefeden kopmamızın zorunlu olduğunu açıkladığı Feuerbach Üzerine Tezler isimli eserinin XI.Tez inde diyor ki; Filozoflar bugüne kadar dünyayı yorumlamaktan başka hiçbir şey yapmadılar, sorun artık onu, yani dünyayı değiştirmektir.

6 5

7 ÖZEL DOSYA: Donanım Rehberi Donanım Rehberi Yayına Hazırlayan: Av. Özgür ERALP / Ankara Barosu Bilgi İşlem Merkezi Başkanı DONANIM REHBERİ Artık avukatlık bürolarında daktilo sayısı oldukça az. Yeni kurulan avukatlık bürolarına ise daktilo hiç girmiyor bile. Hatta günümüzde her avukatlık bürosunda bir bilgisayar ve yazıcıyı görmek mümkün. Hemen hemen her büroda da ADSL aboneliği ve kablosuz modem kullanımı yaygınlaşıyor. 6 Durum böyle olunca avukatların bilgisayarla ilgili yan donanım tüketimleri de arttı. Kimi zaman bilinçli bir tüketici kimi zaman eş dost tavsiyesi ile alınan donanımlar mevcut. Bazı yeni ve özellikle avukatın işine çok yarayabilecek türden donanımlar ise maalesef çoğu meslektaşımız tarafından henüz yeterince bilinmiyor. İşte bu yüzden dergimizin bu sayıdaki özel dosya konusunu donanım rehberi olarak belirledik. Bu çalışmada internet üzerindeki kaynaklardan yola çıkarak sizlere bir donanım rehberi hazırladık. Seçtiğimiz donanımlarla ilgili önce kısa bir açıklama yapıp sonrasında birkaç donanım örneğiyle de çalışmamızı somutlaştırmaya çalıştık. Bu konuda ülkemizde en iyi donanım incelemelerini yapan oluşumlardan biri olan PC Magazine dergisinden de fazlasıyla yararlandık. 1.AKILLI KART Akıllı Kart (Smartcard) Nedir? Akıllı Kart, içinde silikon mikroçip ve anten bulunan plastik bir karttır. Karta yerleştirilen çipte, 1 ile 64 KB arası hafıza ve ROM üzerine yazılmış bir işletim sistemine sahip mikro işlemci bulunur. Uygulama Alanları Bu kart üzerinde birden fazla uygulamayı işletmek mümkündür. Örneğin, bir akıllı kart eş zamanlı olarak banka kartı, kredi kartı, üyelik kartı, elektronik cüzdan (e-cüzdan) ve elektronik kimlik (e-kimlik) olarak kullanılacak şekilde programlanabilir. Dikkat Edilmesi Gerekenler Kartınız kırılma ve bükülme sonucu akıllı kart özelliğini kaybedebilir. Bu nedenle kartınızı cüzdan dışında taşımamaya özen gösteriniz. Kartınızı delmeyiniz, kesici aletlerle çizmeyiniz. Kartınızı herhangi bir sıvıyla ya da sıcak ortamlarla temas ettirmeyiniz, güneşte bırakmayınız BAROKART Uygulaması: İlk olarak Ankara Barosu Başkanlığı bünyesinde kullanılan BaroKart sistemi, eski manyetik kartlara oranla yüksek seviyede güvenlik, hız ve pratiklik sağlayan akıllı kart teknolojisi ile üretilmektedir. Baro bünyesinde para tahsilatı yapılan bütün birimlerde geçerli olan sistem üye avukatın kendi ve çalışma arkadaşlarının harcamalarını rahatlıkla kontrol edebilmesini sağlamaktadır. Bunun yanı sıra aynı kolaylıkları baro muhasebesi ve birimleri için fazlası ile sağlamaktadır 2. BaroKart İle e-baro Uygulamaları Baro Kalemine gelmeden kayıtlı iletişim bilgilerinizi istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. Baro Levhası, KIOSK Sistemleri üzerinde görüntülenme seçeneklerini değiştirebilirsiniz. CMK, Adli Yardım görevleriniz ile ilgili ayrıntıları alabilir, sıra listesi ile sıra durumunuzu öğrenebilirsiniz. Baro Aidat borcunuzu öğrenebilir ve Kredi Kartınız ile ödeyebilirsiniz. Topluluk Sigortası borcunuzu öğrenebilirsiniz. BaroKart Dönemsel Hesap Ekstrelenizi alabilir, BaroKartınıza kredi kartınız ile kredi yükleyebilirsiniz. Adalet Sarayı giriş turnikelerinden geçiş zamanlarınızı listesine ulaşabilirsiniz. BaroKart SMS Servisi sayesinde SMS gönderimlerinizi ekonomik ve kolay yapabilirsiniz. Duruşmalarınızın size otomatik hatırlatılmasını sağlayabilirsiniz. Elektronik Posta Adresinizi yönetebilir ve kapasite artırımını yapabilirsiniz. 2.BLUETOOTH Bluetooth ismi eski Danimarka kralı Harald Blatand ın adından esinlenerek konulmuş 2

8 bir isimdir ve mavi diş anlamına gelir. Bluetooth cep telefonu, bilgisayar, PDA ve Dijital Kamera gibi birçok elektronik cihazı kısa dalga radyo sinyalleri kullanarak birbirine bağlar. Kablo bağlantısını ortada kaldıran kısa mesafe radyo frekansı(rf) teknolojisinin adıdır. Bluetooth bilgisayar, çevre birimleri, ve diğer cihazların birbirleri ile kablo bağlantısı olmadan görüş doğrultusu dışında bile olsalar haberleşmelerine olanak sağlar. Bluetooth teknolojisi 2.4 ghz ISM frekans bandında çalışmakta olup, ses ve veri iletimi yapabilmektedir. 721 kbps a kadar veri aktarabilen bluetooth destekli cihazların etkin olduğu mesafe yaklaşık 10 ile 100 metredir. Araba kullanırken rahat konuşmanın yanında güvenli sürüş imkanı da sağlayan araç kitleri ile yolculuk yaparken konforlu bir şekilde iletişim kurulabiliyor. Bluetooth araç kiti telefona hiç dokunmadan konuşma imkanı Bluetooth ürünlerinin en önemli özelliği. Markası ne olursa olsun yeni telefonda Bluetooth özelliği olması yeterli. Telefondaki uyumluluk garantisi sayesinde, telefon değiştiğinde araç kitini de değiştirmek gerekmiyor. Bluetooth araç kitleri aracın bir yerine zarar vermeden monte edilerek aracın müzik sistemine entegre oluyor, veya montaj gerektirmesizin aracın çakmak prizine takılarak hemen kullanılıp araçtan araca kolayca taşınabiliyor. Bluetooth ve kızılötesi ile kablosuz aktarımın yanı sıra kablosuz ağ desteği de sunan avuç içi bilgisayarlar(pda), aynı zamanda cep telefonu olarak da kullanılabiliyor. Bunun için satılan CF-Sim adaptörlerini kullanabileceğiniz gibi, kızılötesi ve bluetooth üzerinden de cep telefonu ile iletişim kurabilirsiniz. Ayrıca bu şekilde GPRS bağlantısı da kurmanız mümkün. Eğer çalıştığınız bölgede kablosuz bir ağ varsa, PDA ile bu ağa girebilir ve bu ağdaki interneti paylaşabilirsiniz. cep telefonunun bluetooth özelliğini açıp o cep telefonundaki telefon defteri de dahil olmak üzere tüm verileri anında başka bir cep telefonuna ulaştırmak hatta o cep telefonu üzerinden telefon görüşmesi yapabilmek bile mümkün. 3.ADSL Kablosuz Modem Asymmetric Digital Subscriber Line ya da kısaca ADSL (Asimetrik Sayısal Abone Hattı) sıradan telefon hatları üzerinden geniş bant erişimi sağlayan bir bakır devre transmisyon teknolojisi olarak internet kullanıcıları tarafından tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır. ADSL tümüyle bir internet teknolojisi olarak geliştirildiğinden avukatlık bürolarına çok çeşitli avantajlar sağlamaktadır. Yüksek Hız Sabit Ücret Sürekli Bağlantı Aynı Telefon Hattı Üzerinden Konuşma Paylaşılmayan Özel Hat Sayısal Teknoloji Güvenli Internet Erişimi ADSL, geniş bantlı internet uygulamalarının artması ile ortaya çıkan yüksek erişim hızı taleplerine cevap vererek bu pazarda büyük patlama yapmıştır. Ve ADSL, kablo ve fiber gibi pahalı altyapılara göre daha iyi performans ve daha düşük fiyat sunduğu için bürolara girerek, ciddi bir rekabet avantajı sağlamıştır. Kısacası 365 gün, 24 saat bağlanma, bağlanamama, kesilme gibi sorunlar olmadan, sabit ücret ödeyerek, aynı kalitede, değişmeyen yüksek hızda internette olmak ve aynı anda aynı telefon hattı üzerinden telefonla konuşma yapmak isteyen tüm avukatlar için halen ülkemizdeki en etkili internet bağlantı sistemidir 4. Bluetoth özellikli kameralı bir PDA Bluetooth özelliği bulunan cihazların finansal çıkar sağlama amacıyla, kişisel gizli bilgileri ele geçirmeye yönelik tehditlere maruz kalabilirler. Phishing saldırıları da ciddi güvenlik riski taşıyor. Mobil cihazları hedefleyen kötü amaçları kodların hem sayısında hem de ciddiyetinde artış olması bekleniyor. Özellikle Bluetooth özelliği bulunan cihazların açıklarını araştıran bir çok grup bulunmakta 3. Avukatlar için bluetooth teknolojilerini bilmek ve kullanmak iki açıdan çok önemli. Birincisi cep telefonlarının bilgisayarlarla senkronize edilmesi, arabada sürüş esnasında cep telefonu kullanımı, kablo bağlantısı olmadan dosya transferi ve diğer cep telefonlarıyla veri paylaşımı gibi önemli özelliklerden yararlanmak gerekiyor. İkincisi bluetooth teknolojisiyle işlenebilecek kişisel verilerin ihlaline ilişkin olaylar ve bu yolla işlenecek bilişim suçlarında bir artış olması muhtemeldir. Bu nedenle de bu teknolojinin yakından takip edilmesinde fayda vardır. Bir kişinin kısa bir süre için bulunduğu ortamdan ayrılıp masa üzerinde bıraktığı Wireless(Kablosuz) Bağlantı Sistemi Kablosuz bilgisayar ağlarınız kolay kurulumu ile ağın bütün avantajlarını kablo zorunluluğu olmaksızın size sunar. Şimdi avukat büronuzun her yerini dolaşabilirsiniz hem de internet, ve bilgisayar ağınıza bağlı olarak. Dosyalarınızı, yazıcılarınızı ve sabit disklerinizi WPA ve WEP sistemleriyle güvenli bir şekilde paylaşabilirsiniz b wireless network size 11Mbps hızda ağ bağlantısı kurmanızı sağlar. O internet bağlantınızın yanında dosya ve çevre birimlerini de birlikte kullanmanıza olanak sağlar. Geniş aralıklı çalışma için teklif, bütün Wi-Fi cihazlarıyla ortak işletim, yerel hotspots kapasitesi ve 54g network ürünleri ile işletilebilme, b bütün network ihtiyaçlarınız için geniş kapsam sunar

9 ÖZEL DOSYA: Donanım Rehberi 8 Bir kablosuz network inşa etmek kolaydır. Notebook ve PC lerinize bir network adaptör takıp, bir kablosuz router kullanarak başlayabilirsiniz. Kablolu-Kablosuz Karşılaştırması Kablosuz-Wireless Kablolu-Wired (Ethernet) ( Wi-Fi ) Radyo dalgalarını Nasıl çalışır? Kablo kullanır kullanır İçerde 500 metreye Aralığı Kablonuzun uzunluğu kadar kadar Sadece Evinizde yada ofisinizde her bir router unuzdan bir Kolaylık bilgisayara bir kablo çekmeniz bilgisayara bir kablo. gerekir. Rahatlık kablosuzdur. Saldırılara daha Sadece Gateway inizden Güvenlik açıktır. saldırılabilir. Performans 54Mbps Süreklilik Esneklik Radyo dalgalarının önüne bir engel geldiğinde kesilir. 64 adet bilgisayar veya cihaz bağlayabilirsiniz. 1000Mbps (1 GB) Wireless b ve g nin anlamı nedir? Kablo kopmadığı sürece kesinti olmaz. Switch (Anahtarlayıcı) ekleyerek sınırsız sayıda bilgisayar ve cihaz bağlayabilirsiniz. Wireless b ve g nin her ikisi de wireless network teknolojisidirler. Eskiden 54g olarak bilinen Wireless g, resmen g olarak bilinir. G, b ile tamamen uyumludur fakat 5 kat daha hızlıdır. G ayrıca havaalanı ve kafelerde güvenli erişime de olanak sağlar. Wireless b (Wi-Fi), resmen b olarak bilinir, genişçe kullanılan ilk kablosuz ağ teknolojisidir 5. Şu anda avukatlık bürolarındaki Kablosuz ADSL modemlerin çoğu eskimiş bir kablosuz ağ standardını destekliyor N standardı yavaş yavaş otururken, bunun ilk örneği olan DraftN spesifikasyonundaki ürünler karşımıza çıkmaya başladı. Örneğin US Robotics in 9113 adlı modeli, beş farklı işlevi bir kutuda birleştiriyor. Kablosuz erişim noktası, 4 port yönlendirici, ADSL modem, yazıcı sunucusu ve güvenlik duvarı işlevlerinin tümünü destekleyen cihaz şu anda ülkemizde testleri yapılan ADSL2 ve ondan bir sonraki nesil olan ADSL2 standartlarıyla da uyumlu. Kablosuz bağlantı için WPA2, WPA, WEB ve 802.1x kimlik denetimi gibi güvenlik özelliklerinin desteklenmesinin yanı sıra, IPSec sonlandırma, VPN geçiş ve internet erişimini sınırlama amaçlı ebeveyn kontrol uygulamaları da bu cihazla geliyor. Kolay kurulabilen cihaz, Ndx teknolojisini de destekliyor. Böylece, g standardından 5 kat daha yüksek menzile erişim olanağı sunuyor. Bu hıza erişmek için, karşılıklı iki erişim noktasının da Ndx teknolojisini desteklemesi gerekiyor. Ayrıca, ürünün üzerindeki iki antene ek olarak bir adet masaüstü anteni bulunuyor. Bu sayede cihazın yerini değiştirmeden anten konumunu değiştirerek sinyal seviyesini arttırmanız mümkün 6. 5.Kablosuz Ağ Bağlantı Modülü Avukatlık bürolarındaki masaüstü bilgisayarların veya dizüstü bilgisayarların kablosuz ağla uyumlu olmamaları bu donanımların hiçbir zaman kablosuz ağa bağlanamayacağı anlamına gelmiyor. Kablosuz internet bağlantısı için masaüstü bilgisayarların neredeyse tümü, diz üstülerin ise eski modelleri ufak bir donanım masrafıyla çözülebilecek hâle geldi. Piyasada az sayıda da olsa, çok hesaplı diyebileceğimiz ürünler bulunabilmeye başladı. Bunlardan birisi de Digitus un DN-7003-D modeli. Bu adaptörü bilgisayarınıza taktıktan sonra basit bir yazılım kurulumu ile kablosuz bağlantıya kavuşabilirsiniz. Cihaz USB arabirimi üzerinden PC ye takılıyor. Ufak boyutta ve ince olması, bazı USB cihazların yarattığı yer darlığı problemini yaşatmıyor b ve g standartları sayesinde 54 Mbit / sn hızında bağlantı kurabilmeniz mümkün. Yeni nesil kablosuz ağ standartları henüz oturmadığından bu şimdilik yeterli. WEP, WPA / WPA2, TKIP / AES gibi güvenli bağlantı kurmanızı sağlayan şifreleme metotlarından faydalanan ürünün üzerinde bir de aktivite ledi var. Bu led ile cihazın çalışma durumu kontrol edilebiliyor 7. 6.Flash Bellek ve Hafıza Kartları Avukatların son yıllarda en çok kullanmaya başladığı yan donanımlardan biri de flash bellektir. Özellikle Adalet Bakanlığı tarafından geliştirilen Ulusal Yargı Ağı Projesi UYAP üzerinden icra dairelerinde e-takip programının kullanılmasını zorunlu hale getirilmesiyle flash bellek kullanımı yaygınlaştı. Zira avukatlık bürolarında da e-takip programı aracılığıyla oluşturulan xml dosya tabanlı icra takipleri icra dairelerine götürülürken en pratik yol olan flash belleklerle götürülüyor. Önceleri 128 mb gibi büyüklükteki veriler taşımaya imkan veren bu flash bellekler günümüzde 4 gba kadar depolama kapasitesini çıktı. Bu da bir avukatlık bürosundaki hemen hemen tüm dosyaların elektronik ortamda tutulabileceği anlamına geliyor. Flash Bellekler, güç kesintisinde dahi içerdiği bilgileri kaybetmeyen ve tekrar tekrar yazılıp silinebilen bir bellek çeşididir. Flash belleklerin yapısı RAM lere, kullanımı Hard Disk lere benzer. Flash belleklerin yapısı mekanik değildir; elektroniktir. İçerisinde hareket eden bir parça yoktur. Bu özelliklerinden dolayı bu tarz bellekler solid-state olarak, yani durağan olarak adlandırılırlar. Hareket eden parça olmamasından dolayı hassasiyet değerleri yüksek değildir ve özellikle mobil alanda kullanımları çok yaygındır. MP3 Player larda, cep telefonlarında, el bilgisayarlarında, dijital fotoğraf makinalarında ve dijital görüntü aygıtlarında yaygınca kullanılırlar. Flash bellekler, bir EEPROM çeşidi olarak adlandırılabilir. Elektriksel olarak programlanabilen sadece okunabilen bellek olarak çevirebileceğimiz EEPROM ların üzerindeki veriler elektriksel yolla değiştirilebilir. Sadece okunabilir bellek denilmesinin sebebi, blgilerin kalıcı olmasından kaynaklanır. Klasik bellek yapılarından bilindiği üzere, flash bellekler de hücrelerden oluşur. Her hücrenin kendi transistörleri vardır. Bilgisayar otamında bilgiler 0 ve 1 lerden 7

10 oluşur. 0 lar düşük voltaj, 1 ler ise yüksek voltaj anlamına gelir. Veri yazılmak istendiği anda, transistörlerin voltaj seviyeleri değiştirilerek bilgiler yazılır / silinir / yenilenir. Flash belleklerin genel özelliklerini ise şöyle sıralayabiliriz: Ufak boyut: Çeşidine göre, kredi kartının yarısı veya çeyrek büyüklüğünde olabilir. Sessiz, hafif, hızlı erişim, sağlam yapı. Günümüzde birkaç çeşit Flash Bellek çeşidi bulunuyor. Bunların başlıcaları şöyle: CompactFlash SD (Secure Digital) MultimediaCard Memory Stick Smart Media CompactFlash, 1994 yılında geliştirilen bir flash bellek çeşidi. Üzerinde kendi kontrolcüsü bulunduğundan dolayı, performansı üreticilere göre değişebilir. Kontrolcüye göre kapasite; kapasiteye göre CompactFlash kalınlığı da değişebiliyor. Bazı özel kontrolcü taşıyan CompactFlash kartlarda Ultra ifadelerine sıkça rastlarız. Yüzeysel olarak 43 X 36 mm boyutlarında. 3.3V ve 5V olmak üzere iki farklı voltaj seviyesinde çalışabiliyor. Type I ve Type II olmak üzere iki çeşidi var. Tek farkları kalınlıkları. Type I standardındaki CompactFlash 3.3 mm kalınlığında iken, Type II olan ise 5.5 mm kalınlığındalar. Type II standardını destekleyen slota, Type I standardındaki bellekler de takılabiliyor. Fakat sadece TYPE I slota, daha kalın olmasından dolayı Type II CompactFlash kartları takamazsınız. CompactFlash kartların kapasiteleri günümüzde 4 GB a kadar çıkabiliyor. 2 GB a kadar olan CompactFlash kartları, destekleyen tüm kameralarda kullanılabilir fakat 2 GB üstü kartları FAT32 dosya sisteminde formatlamak gerektiğinden, kameranın bu dosya sistemini okuyup yazabiliyor olması gerekiyor. Type I formatında şu anda maksimum 2 GB, Type II formatında ise 4 GB a kadar CF kartlar bulunuyor. CompactFlash kartlar özellikle dijital fotoğraf makinalarında sıkça tercih edilen bir standart. Dijital SLR fotoğraf makinalarında genellikle CompactFlash tercih edilir. Yüksek yazma hızları, bu kameralarda kullanımı yaygınlaştırmıştır. Yaygınlaşmasının bir diğer sebebi ise, performansın CompactFlash üzerindeki kontrolcü ile artırılabilmesi ve ihtiyaçlara göre düzenlenebilmesi. Dijital kameraların haricinde, PDA larda ve photo printer larda kullanımı yaygın 8. Hafıza kartları, dijital fotoğraf makinesinin filmleri gibidir. bir elektronik bellektir ve makinenin içerisine takılır. çok az enerji tüketirler ve onbinlerce kez yazılıp silinebildikleri için, limitsiz çekim olanağı temin ederler. Günümüzde compact flash (cf) en yaygın olanıdır ama memory stick (ms), smart media gibi türleri vardır. 8 Hafıza kartları, makineniz hangilerini destekliyorsa o yapıda olmalıdır. bazı makineler, birden çok tipte hafıza kartını destekleyebilmektedir. Günümüzde hafıza kartlarının ücretleri olabildiğince düşmüştür. bilhassa cf kartı ücretleri, son derece ucuzlamış, hızları da çok artmıştır. hızlı bir hafıza kartı, fotoğrafların hızla aktarılmasını sağlayacağı için, hem çekim sırasında ve hem de pc ye aktarırken avantaj temin eder. Yukarıdakilerin dışında, değişik bir hafıza tipi daha vardır ama bir kart biçiminde değildir. lisansı ıbm e ilişkin olan microdrive, esasında cf kartı büyüklüğünde bir mini disktir. genel olarak mb başına maliyeti daha düşüktür ve bazı modelleri hızlıdır ama bazı avantajsız tarafları da vardır. örneğin fazla enerji harcarlar ve ilk açılışı bir miktar yavaşlatabilirler. tabi bir manyetik disk ve hareketli bir ünite olduğundan, düşme/çarpma gibi durumlara hafıza kartlarından daha duyarlıdır KGK (Kesintisiz Güç Kaynağı) Avukatlık bürolarında kanımca olmazsa olmaz yan donanımlardan biri de kesintisiz güç kaynaklarıdır. Zira uzun bir çalışma neticesinde hazırlanmış bir dava dilekçesi dosyası elektrik kesildiğinde bilgisayar kapandığından ortadan kaybolabilmektedir. Hele kaydedilmemişse bu dosyaya ulaşmak çok daha zor olmaktadır. Hem bu durumlarda kullanabilmek hem de elektrik kesintilerinde bile dilekçenizi yazıp yazıcıdan çıktısını almak için kullanabileceğimiz bir donanım olan KGK larla ayrıca voltaj gidip gelmesi nedeniyle bilgisayarlarda oluşabilecek arızaların da önüne geçilebilmiş olmaktadır. KGK (Kesintisiz Güç Kaynağı - UPS: uninterruptable power supply) olarak tanımlanan sistemler, bilgisayar ve bağlı birimleri için oldukça önemli cihazlardır. Kendisine bağlı tüm elektronik cihazları şehir elektrik şebekesinden oluşacak problemlerden uzak tutmak için devreye sokulan sistemler olarak tanımlayabiliriz KGK ları. Örneğin, KGK cihazı ayarlanarak hem şehir elektriğinde oluşan parazitlerden, farklı gerilim ve dalgalardan arındırılmış sabit genlikli gerilim sağlamakta hem de elektrik kesintisi sırasında içindeki aküyü devreye sokarak kesintisiz çalışma olanağı sunabilmektedir. Kısaca KGK nın temel görevi, cihazınızın elektrik kesintileri, voltaj dalgalanmaları vs. gibi sorunlara karşı, kesintiye uğramadan, güvenli bir şekilde kapatılmasına olanak sağlamak ve bu sayede bilgisayar donanımınızı korumak, çalışma esnasında yüklü bilgilerin kesinti nedeniyle silinmesini önlemektir.ayrıca KGK, bir elektrik üreticisi olan jeneratörden farklı bir donanımdır. Şebekedeki problemleri düzenleyen bir regülatör ve elektrik kesintilerine karşı donanımı koruyan, akü özelliğiyle 9 haf%fdzakart%fdnedir,mcrz.html 9

11 BİRİNCİ BASKI Adet, Kasım 2005 İKİNCİ BASKI Adet, Haziran 2006 ÜÇÜNCÜ BASKI Adet, Ağustos 2006 AVUKAT PORTALI EKLİ GENİŞLETİLMİŞ BEŞİNCİ BASKI Adet, Aralık 2006 AVUKAT PORTALI EKLİ GENİŞLETİLMİŞ ALTINCI BASKI Adet, Haziran AVUKAT PORTALI EKLİ DÖRDÜNCÜ BASKI Adet, Ekim 2006 AVUKAT PORTALI ve E-İMZA EKLİ GENİŞLETİLMİŞ YEDİNCİ BASKI Adet, Aralık 2007

12 INTERNATIONAL LAW AND TRADE ADET BASILMIŞTIR. MAYIS 2007 ANKARA BAROSU DERGİSİ DVD ADET HAZIRLANMIŞTIR 11

13 ÖZEL DOSYA: Donanım Rehberi 12 enerji ihtiyacını yedekleyen bir cihazdır. KGK ları çalışma ve çıkış gerilimlerine göre sınıflandırabiliriz. İhtiyacınıza göre bu çeşitlerden herhangi birini donanımıza ekleyebilir, böylece hem donanımızın şehir şebekesi nedeniyle zarar görmemesini hem de kesintiler sonucu oluşabilecek zaman ve emek kayıplarınızın önüne geçebilirsiniz. KGK Çeşitleri Çalışma İlkelerine Göre KGK lar Off-line KGK: Ucuz, basit ve sıradan sistemlerdir. Bu tür KGK ların, elektrik şebekesinde oluşacak voltaj dalgalanmalarını düzenleyecek bir özelliği yoktur. Sadece elektrik kesilmesi sonrasında, bilgisayarınızda bulunan ama henüz kaydedilmemiş bilgileri kaydetmek için zaman kazandırabilir. Bunun ötesinde başka bir işlevleri bulunmaz. Şebekede oluşacak gerilim farklılıkları, parazitler ve voltaj değişimlerine karşı önlem alamaz. Line-interactive KGK: Bu tür KGK larda, offline KGK lar gibi şehir elektiğinden beslenir, farkı ise voltajı belli düzeyde düzenlenmektedir. Voltaj dalgalanmaları sonucu oluşan düşüp yükselmelerde, bilgisayara bağlı hassas birimler şebekeden çıkıp, KGK nın aküsünden elektrik almaya başlar. Voltaj değişimlerinin yaratacağı hasarlardan bilgisayarınız korunmuş olur. Bu özellikleri nedeniyle off-line türlere göre daha pahalıdırlar. On-line KGK: En pahalı sistemler olmasına rağmen bilgisayarlar ve bağlı cihazlar için en uygun türdür. On-line KGK lar sayesinde bilgisayarınız şehir elektriğinden tamamen ayrılır, adeta bilgisayarınıza gelen şehir elektriğini bypass edip kendi şarj ettiği temiz elektriği kullanır. Şebekedeki şehir elektriği ile on-line KGK nın aküleri şarj edilir, aküde filtre edilip temizlenen temiz ve voltaj farklılığı olmayan elektrik doğrudan bilgisayara aktarılır. Böylece hem şehir elektriğinden en ufak bir problem almaz hem de kesintilere karşı çok daha uzun süreli çalışma zamanı sağlar. Fiyatları en pahalı sistemler olmasına rağmen, donanımı korumak için en iyi cihazlar bu tür KGK lardır. Çıkış Gerilimlerine Göre KGK lar Sinüs dalga çıkışlı: Sinus dalga çıkışlı cihazlar, şehir şebekesinin akımı olan alternatif akımda oluşan dalgalanma ve geçişleri mümkün olduğunca yumuşatır ve yukarıda bahsettiğimiz on-line sistemlerin çoğu sinüs çıkış üretir. KGK lar içinde en temiz elektrik üreten ve en pahalı cihazlar bunlardır. Kare dalga çıkışlı: Off-line cihazlara çok benzerler çünkü hem basit yapıya sahiptirler hem de voltaj akım geçişleri serttir. Bu durum cihazları zorlar Aküler hatta zarar dahi verebilir. Diğer sistemlere göre daha gürültülü çalışır. Tek avantajı fiyatıdır. Modifiye kare dalga çıkışlı: Kare dalganın akım geçişlerinde oluşan sertliği yumuşatabilmek için kullanılan ve modifiye edilmiş kare çıkışlı KGK sistemleridir. Genlik Modülasyonu denen başka bir versiyonuda vardır ve aynı soruna çözüm olması için üretilmiştir. Bu sistemlerde, aküde sarj edilmiş elektriği düzenler ama şehir şebekesinden gelen elektriği düzenleme de en ufak faydası yoktur. Tek avantajı yine fiyatıdır. KGK nın içinde kullanılan akü de önemlidir ve KGK dan elde edilecek faydayı doğrudan etkiler. Kullanım, maliyet, uzun ömür, fayda gibi öğeler kullanılan aküye de bağlıdır. KGK larda kullanılan akü türlerini şöyle sıralayabiliriz: Kurşunlu sulu aküler: Bu tür akülerin belli aralıklarla bakım ihtiyacı vardır bu nedenle kullanışlı değildir. Zaman zaman su eklemek gerekir, kapalı yerde kullanılması sağlığa zararlı olabilir, ömrü kısadır, belli aralıklarla şarj edilmezse bozulur. Bu açıdan elbetteki en ucuz akü türü olduğunu söylemeye gerek yok. Kurşunlu kuru akü: Sulu aküye göre bakım ihityacı yoktur, insan sağlığına daha dosttur. Ömrü sulu aküye göre daha fazladır ama nikel kadmiyum (NiCd) akü nün yarısı kadardır. Tıpkı sulu akü gibi belli aralıklarla şarj edilmezse bozulur. NiCd (nikel-kadmiyum) akü: Ne bakım gerektirir ne de kısa ömürlüdür. Sık aralıklarla sarj edilmesine gerek yoktur hatta uzun süre boş kalabilir. Ama iki büyük sorunu vardır: Hem pahalıdır hem de çevre düşmanıdır, doğada zehirli atık olarak yüzlerce yıl kalabilir. Kgk Satın Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Güveneceğiniz bir markaya yönelin: İster sıfır, ister ikinci el bir KGK alsanız dahi, ürettiklerine güveneceğiniz bir firmanın ürününü tecih etmenizde yarar vardır. Almadan önce test edin: Çalışma esnasında gürültü, ısınma vs. gibi konularda cihazı aldığınız yerde test etmeniz, olası problemleri önceden görmenizi sağlayacaktır. Cihazın limitlerini ve kendini koruma kapasitesini ölçün: Cihazınızın ek koruma özelliklerinin olup olmadığını öğrenin. KGK nızın limitlerini zorlayacak aşırı gerilim ve yüklenmeye, kısa devreye, ısınmaya vs. karşı koruma özelliklerinin bulunup bulunmadığını

14 kontrol edin. Şarj süresi: Almayı düşündüğünüz cihazın düşük voltaj ile şarj edilebilir olması önemli. Ülkemizde yaşanan elektrik şebekesi sorunları, kesintiler, voltaj dalgalanmaları nedeniyle şarj süresi minimum olan ürünleri tercih etmelisiniz. pda tanımının hayatımıza yerleşmesini sağladı. Bugün halen PalmOS işletim sistemini kullanan PDA lar Palm olarak anılmakta ve neredeyse PDA ile ayrı bir kavram olarak anılmaktadır. Modem ve ağ bağlantısı özellikleri: Bazı KGK ürünlerinin elektrik girişlerinin yanında ağ-modem girişleri de bulunur. Bu sayede bilgisayarınız ve bağlı birimleriniz, telefon-ağ hattından gelebilecek tehlikelere karşıda korunmuş olur Garanti süresi: Minimum 2 yıl garantili ürünleri tercih etmeniz sizin yararınızadır. Topraklama olanağı: Elbette kullandığınız tüm elektrikli cihazlar için toprak hattınızın olması önemlidir ve zaten mevcuttur büyük ihtimalle. Buna rağmen hattınız yanlış çekilmiş, hatalı ya da yetersiz olabilir. Bir KGK satın almadan önce böyle bir sorununuzun olup olmadığını kontrol etmeniz gerekebilir. Çünkü herhangi bir KGK şarj ettiği fazla elektriği yok etmek için boşaltacaktır ve toprak hattınız hatalı veya yetersiz ise ciddi sorunlar yaratabilir. Görüldüğü gibi, ülkemiz şartlarını göz önüne alırsak, KGK cihazlarına bilgisayarla iş yapan çoğu avukatın ihtiyacı olduğu bir gerçek. Hem donanımızı korumak hem de emek ve zaman tasarrufu sağlamak için önemli avantajlar sağlayan sistemler olduğunu gördük. İhtiyaca, keseye ve bilgisayarınızı koruma limitlerinizin genişliğine göre değişik tür ve alternatifte KGK cihazını seçmek artık size kalıyor 10. Bir örnek vermek gerekirse: Devasa PC kullanıcıları var olan güç kaynaklarındaki beslemeyi yetersiz buluyor. En az iki ekran kartı, RAID yapılmış dört adet sabit disk, enerji açı üst sınıf bir işlemci ve çok sayıda genişleme kartı kullanıyorsanız, 400 veya 500 Watt gücünde bir güç kaynağı yetersiz kalacaktır. Öyle ki, nvidia nın üst seviyedeki ekran kartı olan 8800 GTX in 250 Watt a varan güç ihtiyacı düşünüldüğünde, bir masaüstü PC için 1000 Watt, yani 1 KiloWatt güç ihtiyacı anormal değil. Sessiz ve kararlı çalışan güç kaynaklarıyla tanıdığımız FSP nin yeni Epsilon modeli de böyle bir arayışı cevaplandırıyor. Toplam 1010 Watt besleme yapabilen ürün, yeni nesil anakartların 24 pin ve 8 pin güç bağlantısıyla uyumlu olmasının yanında, dört adet ekran kartı güç bağlantısıyla birlikte çift güç girişine ihtiyaç duyan ekran kartlarından iki tane takabilmek için de lüzumlu. Kasasının içi oldukça sade düzenlenen Epsilon 1010, bu sayede kalan boşluğu 120 mm lik bir fan la kapatmış ve kasa içi soğutmaya da katkıda bulunmuş PDA-Palm PDA nedir? Personel Digital Assistant (Kişisel Sayısal Yardımcı) avuç içi bilgisayar dediğimiz makinelerin tümüne verilen genel addır. İlk PDA lar çoğumuzun yakından tanıdığı data banklar idi Apple firmasının 1993 yılında piyasaya çıkardığı Messagepad adlı ürün ve aynı yıllarda Casio firmasının 1 Mb bellekli Cassiopea adlı data bankı ile PDA kavramı hayatımıza girmeye başladı. Ancak esas patlama 1996 yılında Palm firmasının piyasaya sürdüğü Palmpilot adlı ürün ile gerçekleşti Palm in bu ilk ürünü kullandığı PalmOS işletim sistemiyle PDA kavramına bir yazılım standardı getirdi. Kısa sürede takip eden ürünler ile pda ler çılgınlık halinde dünyaya yayıldı. Bugün PDA dediğimizde çok çeşitli marka donanım ve işletim sistemi bulunmaktadır. Gelişen multimedia ve internet ihtiyaçları bu çeşitliliğin sürekli artmasını sağlamaktadır. Bu gün PDA dediğimizde ilk aklımıza gelen işletim sistemi MSPocet Windows yada PalmOS olsada Aslında bu cihazlar için çok farklı işletim sistemi alternatifleri mevcut. Geos, Symbian, PalmOS, MSpocet, BE, Linux Bugün bir PDA alırken kullanım amacımızı tam olarak belirlememiz büyük önem taşımakta Gelişen cep telefonu pazarı ve symbian işletim sisteminin cep telefonlarında yaygın kullanımı Pek çok kişi için pda kavramının gereksiz görünmesine nede olmakta hatta pek çok yerde pdaler ile cep telefonları kıyaslanmakta. Eğer büroda hazırladığınız bir dava dilekçesi veya Excel tablosu ile gün içinde işlem yapmak istiyorsanız yada bir veri tabanını gün içindede sürekli çalıştırmak istiyorsanız ve hatta adliyede duruşma beklerken, şehirler arası bir duruşmaya otobüsle giderken web sayfanızı düzenlemek ihtiyacı duyuyorsanız sizin bir PDA ya ihtiyacınız var. Palm bir firmanın ve bu firmanın piyasaya sürdüğü bir yazılım platformuna verilen addır. Palm firması 1996 yılında piyasaya çıkardığı Palmpilot adlı pda ve bu cihazda kullandığı PalmOS işletim sistemiyle Her ne kadar PalmOS aşırı kolay kullanımı ve basit sistem ihtiyaçları ile gözde olsa da bugün bir ofis dosyasını tam anlamıyla işletme yönetme ve yaygın web uygulamalarını çalıştırmak lüksü yani PDA ile cep telefonu arasındaki farkı yaratan özellik sadece MS pocket Windows ve Linux işletim sistemi kullanan PDA larda. 13

15 ÖZEL DOSYA: Donanım Rehberi 14 Ayrıca gelişmiş donanım özellikleri sayesinde pocketpclere farklı işletim sistemleri kurulması da mümkün (BSD Linux BE hatta windows95 ) PDA alacağım Palm mi Pocketpc mi? İşte burada en temel sorunlar baş gösteriyor 1 - Bütçemiz ne kadar? 2 - Kullanım amacımız ne? Yukarıda işletim sistemlerinde belirttiğimiz gibi bugün belli işlemlerin yapılabilmesi için pocketpclere muhtaç durumdayız. Ancak bu cihazların çok yüksek sistem ihtiyaçları donanım çeşitliliği ve yüksek fiyatları var Palmlerde ise düşük işlemci hızları düşük sistem ihtiyaçları ve sonuç olarak çok uzun batarya ömrü ve uzun süredir geliştirilen bir platform olmanın getirdiği geniş yazılım imkanları PDA larla kullanabileceğimiz donanımlar. Bu konuda özellikle ppc lerde sınırsız imkana sahipsiniz Gsm /gprs kitlerinden GPS ler ve Harita yönetim cihazlarına temel olarak normal bir bilgisayarda kullandığımız her donanımı kullanma lüksüne sahibiz (ipaq lara hdd monte edenler dahi var ) hatta ppc lerimizin robot olup ortalıkta gezinmesi için yapılmış bacak tekerlek vb robotic kitler dahi mevcut Harici Harddiskler Avukatların büyük bir çoğunluğunun evinde başka bir bilgisayar bürosunda başka bir bilgisayar bulunuyor. Gündüz yetişmeyen dilekçeler akşamları veya hafta sonları evde yazılmaya çalışılıyor. Böyle olunca da her iki bilgisayar arasındaki veriler genellikle flash-disklerle taşınmaya çalışılıyor. Her ne kadar günümüzde 4gb veri depolayabilen flash-diskler satışa sunulmuşsa da bu depolama kapasitesi de bazı avukatlık büroları için yeterli olmuyor. Bu sorun pratikte dizüstü bilgisayarların evden işe, işten eve taşınması suretiyle çözülmeye de çalışılıyor. Başka bir sorun ise bilgisayar ve dizüstü bilgisayarların hırsızlanması. Avukatın bürosundaki veya evindeki bilgisayarın hırsızlanması sonrasında avukatın zararının ne kadar büyük olduğunu tahmin etmek hiç de zor değildir. Yeni bir bilgisayar satın alınarak sorun hemen çözülebilr ancak avukatın tüm dilekçeleri, önemli yazışmaları belgeleri vb. dökümanları da hırsızlanan bilgisayarla birlikte gitmiş olacaktır. Bu nedenle avukatlar belli dönemlerde cd veya dvdlere yedekleme yaparak bu sorunu çözmeye çalışmaktadırlar. İşte tüm bu sıkıntıları bir nebze olsun çözebilmek için harici harddisklerin kullanımı yaygınlaşabilir. Zira günümüzde 500 gb veri depolayabilen harici hard diskler hem küçük boyutlarıyla hem de uygun fiyatlarıyla dikkati çekebiliyor. Avukat 500 gblık bir harici harddiskte tüm verilerini depolayabilir. Gündüz bürosunda kullandığı harici harddiski akşam eve götürüp evdeki bilgisayarına bağlayıp çalışmasına devam edebilir. 10.Blu ray a e91d5f30ec1ed9& Avukatlar için veri depolama ve taşıma son zamanların en büyük sorunu. Gün geçtikçe veri miktarı artıyor ve aynı oranda artan veriler hafızalara sığmıyor. Artık dosyalar sadece metin tabanlı da değil. Günlük hayatımızda video, resim, ses dosyaları vazgeçilmez durumda ayrıca kaliteleri de artmakta. Daha kaliteli dosya daha fazla tanımlama bilgisi demek. Daha fazla tanımlama bilgisi de daha fazla boyut demek. Büyük boyutlu dosyalar önceden CD lerle kolayca taşınabilirken artık yüksek kalitede bir film zevki için DVD ler yeterli değil. DVD ler veri taşıma kapasitesi ile herkesin gözdesi durumunda. Bir anda 4.5 GB veriyi yedekleyebilmek büyük avantaj. Ama artık bu teknoloji de yeterli değil. Zira Şu anda elle tutulur büyüklükte bir sabitdisk GB dolaylarında. Bunun ortalama 10 GB lık kısmının sistem ve program dosyalarından oluştuğunu varsayarsak devamlı dolan sabit disklerimizin boşaltılması için DVD ler yetersiz gelmekte. Ve bu aşamada imdadımıza Blu-ray diskler yetişiyor. Tek katmanda 25 GB (çift katmanda 50 GB) veri saklama özelliğiyle Blu-ray diskler yeni gözdemiz olacaklar. Peki nedir bu Blu-ray diskler? Neden bu kadar yüksek bir kapasiteye sahipler? Ne kadar zamanda yaygınlaşacaklar? Blu-ray Nedir? Blu-ray, birçok teknoloji ve eğlence sektörü liderlerinin bir araya gelerek oluşturduğu topluluğun geliştirmek ve yeni jenerasyon optik medyaları belirlemek için yürüttükleri projedir. Blu-ray teknolojisinin tüm işlerinden Blu-ray Disc Association (BDA, Blu-rak Disk Topluluğu) sorumlu. Blu-ray gelişimine ortak olan firmalardan bazıları Apple, Dell, HP, JVC, LG, Panasonic, Pioneer, Philips, Samsung, Sony ve TDK olarak sıralanabilir. Blu-ray ayrıca Warner Bros, MGM, Sony Pictures, Fox gibi bir çok film ve medya devini de arkasına almış durumda. İlk bakışta Blu-ray ismi garip kaçıyor. Blu-ray tam manasıyla mavi lazer demek. Aslında İngilizce doğru telaffuzu Blue Ray fakat günlük hayatta kullanılan söz öbeklerine patent verilmediğinden bu form seçilmiş. Dolayısıyla Blu-ray olan Blue Ray den söz edilirken mutlaka Blu-ray diye yazılmalıdır. Yani Blue-ray, Blu-Ray gibi yazımlar yanlıştır. Blu-ray kullanarak üzerinde işlem yapılan medyanın ismi Blu-ray Disc tir. Blu-ray Disc in kısaltılmışı da BD dir. BD lerin kapasite avantaşı iki şekilde sağlanmış. Birincisi dalga boyu kırmızı lazerden daha küçük olan mavi lazer kullanımı. İkincisi ise odaklama becerisi diyebileceğimiz Numerical Aperture (NA), yani Numerik Darlık. Mavi lazer kullanan tek yeni teknoloji BD ler değil, bunun yanında Yüksek Çözünürlüklü DVD, High Definition DVD yani HD-DVD ler de var. Teknik olarak DVD lerle aynı olan HD-DVD lerin tek artısı kırmızı lazer yerine mavi lazer kullanmaları. Blue-ray Disklerin farkı odaklama becerileriyle ortaya çıkıyor. Bu kısım biraz daha teknik bir detay ve ileride daha ayrıntılı

16 değineceğim. Blu-ray teknolojisinde DVD lerde bulunan 0.65 odaklama becerisi 0.85 e çıkmış. Daha iyi odaklayan lazer kafası daha ince detaylara inmiş ve bu avantaj kapasiteye olumlu yansımış. Tüm bunların yanında bir çok ek metodlar da kullanılarak 25 GB gibi bir kapasiteye ulaşılmış Cep Yazıcıları Bilindiği üzere avukatlar için yazıcılar işin vazgeçilmez bir parçasıdır. Avukatlat her ne kadar dizüstü bilgisayarlarla büroların dışında da işlerini yapabilme olanağına kavuşmuş olsalar da eğer yanlarında bir yazıcı yoksa işlerini tam anlamıyla yapamamaktadırlar. Örneğin adliyede dizüstü bilgisayarıyla hemen bir mazeret dilekçesi yazan avukat bunun çıktısını alabilmek için bir yazıcıya ihtiyaç duyar. İşte bu ihtiyaçtan yola çıkılarak üretilen ve aşağı yukarı bir dizüstü bilgisayar pili boyutlarında olan mono yazıcılar imdadımıza yetişiyor. Adaptör, pil veya araba şarjı kullanarak çalıştırılabilen cep yazıcılar 200 dpi baskı yapabiliyor. Bu masaüstü yazıcılara yakın bir değer olsa da, daha çok metin baskısı için tasarlandığını hatırlatalım. Tam şarj edilmiş bir yazıcıyla yaklaşık 100 sayfa basılabilmektedir. Termal baskı tekniği kullanan bu yazıcılar, mürekkep dolu kartuşlardan ziyade ısı duyarlılığı olan kâğıtlara ihtiyaç duyuyor. Bu baskılar zamanla nispeten kararsa ve güneş ışığında bekletilince baskı kalitesi düşse de, taşınabilir yazıcı için iyi bir çözüm oluşturuyor. Bu yazıcılarda kağıt besleme yuvası olmadığından kağıtları elle yerleştirmeniz gerekiyor. A4 büyüklüğünde bir sayfanın yazıcıdan çıktısının alınması ise baskı kalitesine göre yaklaşık saniye arasında sürüyor. Bu tip yazıcılardaki Bluetooth desteği ile Linux, MacOS ve avuç içi cihazlar da dahil, her sistemden, hem de 100 metreye varan mesafeden kablosuz baskı alma olanağı sağlayabilmektedir Ekran Filtreleri Özellikle uzun süre bilgisayar başında bulunan avukatlar için göz sağlığı kaygıları göz önünde tutularak monitörlerin üzerine ekran filtreleri kullanılabilir. Ancak bu uygulama ülkemizde pek yaygınlaşamamıştır. Meslektaşlarımızın monitörlerine ekran filtresi almadan önce monitörünün boyutuna göre bir seçim yapmaları gerekmektedir. Halen piyasada yaygın olarak kullanılan boyutunda monitörler için çeşitli özellikte ekran filtreleri vardır. Monitör karşısında uzun zaman kalmasanız dahi göz sağlığınız için UV filtresi ve topraklama özelliği olan bir ekran filtresi tercih edebilirsiniz. Bu bölümde göz sağlığı kaygılarıyla üretilmiş ekran filtrelerinden ziyade 3.kişilerin ekranınızdaki bilgileri görememesi mantığıyla hazırlanmış ekran filtrelerinden bahsedeceğiz. Kelton Research şirketinin yaptığı araştırmaya göre her dört kişiden üçü, yanında oturan kişinin bilgisayar ekranına bakabiliyor. İnsanların özel alanlarına müdahale sayılabilecek bu davranışın önüne geçmek mümkün değil gibi gözükse de, artık meraklı gözlere ambargo koyabilirsiniz. 3M firması tarafından üretilen ekran filtresi, monitörünüzü yabancı gözlere karşı koruyor. Kolay kuruluma sahip ürünü ekranınıza taktığınızda sanki bir film şerit kullanmış gibi ekran parlaklığınız azalıyor. Ekranınızın görüntü açısı sağ, sol, üst ve alt bölümlerden yarıya kadar düşüyor. Yani monitör görüntü açınız 160 dereceyse, bu filtreyi kullandıktan sonra yaklaşık 80 dereceye kadar düşüyor. Bu gizlilik için oldukça iyi bir değer. Asıl işi gizlilik olan bu filtrenin sağlığa yararlı olduğunu da söylemeden geçmeyelim. Ekranın yaydığı radyasyonu Â, ultraviyole ışınları  ve statik elektriği  oranında azaltıyor Web Tabanlı Telefon Sistemleri İnternet bağlantı hızlarının gelişmesiyle telefon görüşmeleri ed internet üzerinden yapılmaya başlandı. Öyle ki artık görüntülü ve sesli iletişim internet alt yapılı telefonlar sayesinde gerçekleşebiliyor. En yaygın olarak kullanılan Skype uyumlu telefonların çoğu artık çift işleve sahip. Telefon bağlantısını yaptıktan sonra, telsiz telefon olarak da kullanılabiliyorlar. Topcom un Butler 4872 adlı modeli 1,4 inç büyüklüğündeki renkli LCD ekranında Skype arkadaş listesini görüntülüyor ve kolayca arama yapabiliyor. Bunun için cihazın USB bağlantısını yapmak ve sürücüsünü kurmak yeterli. Bu cihaz, benzerlerine göre önemli bir avantaja sahip. Skype yazılımındaki arkadaşlarınıza yazılı mesaj da göndermenizi sağlıyor. Tele konferans, sesli posta ve geniş bir telefon hafızası bulunan Butler 4872, aynı verici üzerinden 5 cihazı destekliyor. Polifonik ziller, internet ve sabit hat için ayrı ayarlanabiliyor. Topcom Butler ın Caller ID ve CLIP desteği olması kadar, 10 saate kadar görüşme ve 100 saate kadar bekleme süresi bulunması, onu bir telsiz telefondan farksız kılıyor İphone iphone, merkezinde ses uygulamalarının olduğu yeni bir iletişim çağına ilişkindir. Sadece bir telefon numarasını çevirmekten ve öteki uçta birinin yanıt vermesini beklemekten çok öte olan bir çağdır bu. Bu yeni çağdaki cihazların, dostlarımıza, sevdiklerimize ve iş arkadaşlarımıza bir bağlantıdan daha fazlasını sağlamaları beklenmektedir. Bunların özel ihtiyaçlarınıza uyarlanmış belirli içerik türlerini sunma sözünü yerine getirmeleri gerekir. Linksys iphone larda varolan özellik çeşitliliği, arkadaşlarınızla ve ailenizle iletişim biçiminizi değiştirecektir. iphone ürünleri, Skype ve Yahoo! gibi çekici popüler internet hizmetlerini sunarlar. Gerçek zamanlı ilgili kişi listesi ve mevcudiyet bilgileri görüntüleyen Sesli Messenger, size konuşmak istediğiniz tarafın hazır olduğunu bildirir. İnternet üzerindeki kaynaklardan müzik, fotoğraf ve canlı video kameralar gibi kişisel içeriğe erişimin keyfini çıkarın. Kısacası, Linksys iphone lar size telefonunuzla konuşmaktan çok daha fazlasını yapmanızı sağlar 17!

17 Her meslektaşımızın ziyaret etmesi gereken Ankara Barosu Hukuk Müzesi hakkında bilgilere bu siteden ulaşabilirsiniz.eski el yazması kitaplardan mühürlere kadı cüppelerinden mühürlere, eski mahkeme binalarından dava dilekçelerine birçok resmi görebilir bunlar hakkında bilgilere ulaşabilirsiniz. Tarihteki önemli yargılamalar, hammurabi yasaları, Manga Carta ve daha birçok konu hakkında özet bilgilere ulaşabilirsiniz.

18 Avukatlık mesleğine başlayacak stajyerlerin uygulamaya yönelik eğitimlerinin geliştirilmesi, avukatların meslek içi eğitimlerinin sürdürülmesi, hukuk alanındaki yenilik ve gelişmelerin araştırılması, avukatların yabancı dil ve tercüme becerilerinin artırılması, avukatlık mesleği ile ilgili bilimsel araştırmalar yapması yönünde çalışmalarda bulunmak üzere kurulmuş olan Ankara Barosu Avukatlık Akademisi Derneği nin internet sitesidir.bilişim Hukuku sertifika programı, farklı isteklere hitap eden çeşitli yabancı dil eğitimleri, gibi eğitim programları hakkında bilgilere siteden kolayca ulaşabilirsiniz. 17

19 RÖPORTAJ Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Bilişim Suçları Bürosu Cumhuriyet Savcısı ile röportaj... Av.Özgür ERALP - Av.H.Cağatay CENGİZ - Av.Özge EVCİ - Av.Beren ŞENTÜRK 18 - Devlet Güvenlik Mahkemelerinde de savcılık yaptınız. DGM Mahkemeleri döneminde bilişim sistemleri soruşturmalarda nasıl kullanılıyordu? Hakan Kızılarsalan: DGM de çok başarılı çalışmalar yapılıyordu. Amerika da 1930 larda başlatılan Suç Örgütleriyle ve Uyuşturucu Şebekeleriyle Mücadele bizde 1990 larda başladı. Buna rağmen, biz Amerika nın senede aldığı yolu 4-5 sene gibi kısa bir zamanda, hem kolluk teşkilatı hem de Adli Teşkilat ile birlikte aldık. Biz o dönemde bilişimi sadece işlerimizi kolaylaştırmakta kullanmadık, suç örgütlerini takipte de kullandık. Bunlardan en basiti internet üzerinden yapılan terör yayınlarının takibiydi. Bu konuyla ilgili de ben görevlendirilmiştim. Orada başarılı sonuçlar alıyorduk. Bir takım sitelerdeki yazışmalardan bazı örgütlere ulaşabiliyorduk. O zaman örgütlerin bundan haberi yoktu, bu gizlilik bize çok fayda sağlamıştı. Şimdi artık DGM yapısı gibi bir yapımız yok, ancak örgütlü suçlarda ve uyuşturucu ile mücadele de delillerin bir gizlilik içerisinde toplanması gerekiyor. İleride bu konuda teşkilatlanma olması konusunda bir takım akademik kabul görmüş çalışmalarım var. Bu çalışmalarda, Türkiye nin Çıkar Amaçlı Suçlarla Mücadele Başsavcılığını kurması gerektiği şeklinde görüş belirttik. Onun altında yine bu örgütlerle mücadele konusunda uyguladığımız yöntemlerle ilgili çalışmalar yapılmasını önerdik. Biz DGM de bilişimi işleri kolaylaştırmak için de kullandık. O dönem Bakanlık tarafından hazırlanan pilot projede Ankara DGM, 8 DGM yi aynı proje üzerinde birlikte çalıştırdı. Yazışmalar, haberleşmeler bilişim ağlarından yapıldı. Programların yazım aşamasında, algoritmasının belirlenmesinde, teknik analizlerin yapılmasında görevli olmuş olmam bir takım yararlar sağladı. Bu çalışmayla, bilişimin aslında daha komplike bir olay olduğunu, bazı yazışmaları izlemek, internet sayfalarını takip etmekten ibaret olmadığını gördük yılından önce de internet vardı, ancak adliyelerde fazla kullanılmıyordu. O dönemlerde DGM nin bu konuda bir ayrıcalığı var mıydı? Hakan Kızılarsalan: O dönemlerde biz internet erişimini Pentium II, Pentium III bilgisayarlarımızla, dial-up bağlantılarla sağlamaya çalışıyorduk. İnternet kullanımı katlanarak çoğaldığı için dikkatimizi çekmesi belirli bir kullanımın yoğunluğa ulaşmasından sonra oldu, bu da den sonra gerçekleşti. Bir takım terör örgütleri de yayınlarına o tarihlerde ağırlık verdiler. Gerçi 1996 larda da internet üzerinden yayınları vardı, daha çok yurtdışından yayın yapıyorlardı. O zamanki hukuki ve teknik yapımız bu yayınları engellemeye müsait değildi. Örgütler, interneti sadece propaganda ve yayın için değil, suçun icrasında, şifreli yazışmalarında, haberleşmelerinde de kullanmaya başladılar. Biz de takiplere bu konularda da başladık, ancak bunlar 2002 yılından sonra olmaya başladı. Bakanlık tarafından hazırlanan pilot projede Ankara DGM 8 DGM yi aynı proje üzerinde birlikte çalıştırdı. Yazışmalar, haberleşmeler bilişim ağlarından yapıldı.programların yazım aşamasında, algoritmasının belirlenmesinde, teknik analizlerin yapılmasında görevli olmuş olmam bir takım yararlar sağladı. Bu çalışmayla, bilişimin aslında daha komplike bir olay olduğunu, bazı yazışmaları izlemek, internet sayfalarını takip etmekten ibaret olmadığını gördük - Görev dağılımından bahsedebilir miyiz? Basın savcılıkları ayrı bir hazırlık numarası alıyor, ancak bilişim savcılığında bu yok. Cumhuriyet Başsavcılığı Hazırlık Bürosuna başvuruluyor, oradan tevzii işlemi nasıl gerçekleştiriliyor? Örneğin msn üzerinden işlemiş suçlar ile internet üzerinden hakaret suçu ayrılarak farklı tevzi oluyor mu? Hakan Kızılarsalan: Bu konuda karmaşık bir işleyişimiz var, her hafta bir savcı 7 gün boyunca nöbetçi olup akşam geç saatlere kadar burada kalıyor. Nöbetçi

20 olduğumuz zaman aşağıdaki suçüstü savcılığı bir bilişim suçu ile ilgili başvuru olduğu zaman direkt olarak bize gönderiyor. Bunun nedeni de bilişim suçları ile ilgili alanın uzmanlık gerektirmesi. İlk şikayet aşamasında bazı bilgilerin alınmasının öneminden dolayı ve bunu da ancak bilişim savcılarının yapabileceği düşünüldüğünden, ilk şikayetleri biz alıyoruz. Bilişim kavramı henüz tam olarak oturmamış durumda. Bilişim suçlarının kavram olarak tanımlanması, metodolojik yönünün öne çıkarılması gerekiyor. Bizim kanunlarımızda da bilişim suçları karışık düzenlenmiş, gerçi bilişim alanında suçlar diye ayrı bir fasıl açılıp maddeler eklenmiş ama o maddelerin kendi içinde birebir bilişim suçu teşkil etmeyecek fiilleri ele aldığını görüyoruz. Yasanın 8-10 yerinde bilişim ile ilgili klasik suçlar düzenlenmiş. Örneğin TCK 142/2-e nitelikli hırsızlık, 158/1-f nitelikli dolandırıcılık, internet üzerinden hakaret, tehdit, sövme, kişisel verilerin korunması gibi. Buradaki esas sorun bilişim sistemleri üzerinde yapılan yayınlarda ortaya çıkıyor. Basın savcılığıyla ve fikri sinai haklarla ilgili konularla uğraşan savcılıklarla bizim aramızdaki görev ayrımı burada beliriyor. Yani eğer suç yayın yoluyla işlenmişse bunu basın savcılığına gönderiyoruz, çünkü o artık basit bir gazete yayını, radyo yayını gibi yayın oluyor. Ancak eğer bu suçlar, sadece kişilerin açabileceği bir e-ileti kutusuna gönderildiyse, herkesin göremeyeceği, kullanıcı adı, şifre özel bir alandaysa biz bakıyoruz. Delillere ulaşmanın bilişim savcıları aracılığıyla daha kolay olacağı her işi bilişim suçu saymak yanlış olur. Eğer bizim görev alanımıza girmeyen bir suçta delil tespiti açısından uzmanlığımıza başvurulması gerekiyorsa, görüş yazısı vererek yardımcı oluyoruz. Ancak bilişim suçu olmayıp da bilişim ağında işlenen suçlarla uğraşarak alanı genişletmek istemiyoruz. -Haber sitelerinin altına kişilerin yorumlarının yapıldığı alanlar açılıyor, bu gibi bölümlerde kişiler hakaret vb suçlar işlerlerse, bu Basın Savcılığının görevinden çıkıyor mu, yoksa bu da yayın yoluyla hakaret mi teşkil ediyor? Hakan Kızılarsalan: Bu da Basın Savcılığının görevine girer, ancak bilişim savcılarının delil tespitindeki uzmanlığı da var. Bilişim suçlarının aslında, bilişim yolları katedilmeden işlenemeyecek bir suç olması durumunda bilişim suçu olarak tanımlanması gerektiği düşüncesindeyim. Örneğin, bankaya karşı dolandırıcılık suçunda, kişi sahte belgelerle kredi kartı çıkarmış ve bu kartı kullanmış olsun; bunu yapabilmesi için kişinin bilişim yollarını kullanması şart değil, ancak kişi bir veri tabanına girerek bir takım bilgileri değiştirmiş ve yönlendirmiş ve böylelikle kredi kartları çıkarmış, havaleler yapmış ise işte bu bilişim suçu teşkil eder. Bunu böyle belirledikten sonra, delillere ulaşmanın bilişim savcıları aracılığıyla daha kolay olacağı her işi bilişim suçu saymak yanlış olur. Eğer bizim görev alanımıza girmeyen bir suçta delil tespiti açısından uzmanlığımıza başvurulması gerekiyorsa, görüş yazısı vererek yardımcı oluyoruz. Ancak bilişim suçu olmayıp da bilişim ağında işlen suçlarla uğraşarak alanı genişletmek istemiyoruz. - İçerisindeki hukuka aykırı bir içerik nedeniyle 3-4 milyon üyesi bulunan internet sitelerinin erişime engellenmesini doğru buluyor musunuz? Hakan Kızılarsalan: 5651 sayılı yasa gereğince kişilerin hakları ihlal edilirse, belirli prosedürleri izledikten sonra yayının kaldırılmasını talep edebiliyor. Komple kapatma yerine sadece hukuka aykırılık teşkil eden içeriğin kısayolunun engellenmesini sağlayan bir çalışmayı Ulaştırma Bakanlığıyla yapmak istiyoruz. Bu tarz kısayolların engellenmesi mümkün, ancak teknik olarak zor olduğu için komple sitenin engellenmesi yoluna gidiliyor. Bir yumurta kutusundaki tek çürük yumurta için tüm yumurtaları çöpe atmak gibi bir şey bu aslında. Herkes bilgisayar karşısına oturduğunda belirli bir güveni olmalı ve kontrol mekanizmalarının olduğunu bilmeli. Tabi biz de özgürlükler alanı olan interneti kısıtlamak istemiyoruz, ancak eğer özgürlükler otokontrol mekanizması olmadan suç işlemeye yönelik kullanılırsa internetin özgürlükler alanı olması fikrine zarar verir. -Bir avukat arkadaşımızın başına gelen bir olayda, yetişkinler için olan cinsel içerikli bir siteye onun resmini koyarak altına arkadaş arıyorum yazmışlar, bariz bir suç içeriği olmayan, örneğin hakareti sövme vb suç teşkil eden fiiller içermeyen böyle bir eylemi tespit ederek engellemenin bir yolu var mı? 19