E P D K ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU BOTAŞ İLETİM ŞEBEKESİ İŞLEYİŞ DÜZENLEMELERİNE İLİŞKİN ESASALAR (ŞİD) ÖZET

Transkript

1 BOTAŞ İLETİM ŞEBEKESİ İŞLEYİŞ DÜZENLEMELERİNE İLİŞKİN ESASALAR (ŞİD) ÖZET 1

2 Kapsam 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu ile bu Kanuna dayanan mevzuat çerçevesinde, eşit taraflar arasında ayrım yapılmadan, ekonomik, verimli ve güvenli işletmecilik ilkelerine uygun olarak, iletim şebekesi yoluyla doğal gaz taşınması ile ilgili tarafların belli hak ve yükümlülüklerini kapsamaktadır. 2

3 İletim Şebekesi Giriş Noktaları Ana Çıkış Noktaları (örnek) Tali Çıkış Noktaları (örnek) 3

4 Ana Çıkış Noktası A Tipi İstasyon Ana ve Tali Çıkışlar İhracat Çıkış Noktası Yurtdışı İletim Sistemi Ana Çıkış Noktası Giriş Noktası Giriş Noktası Ana Çıkış Noktası A Tipi İstasyon Dağıtım Şirketlerince işletilen istasyonlar A Tipi İstasyon Dağıtım Bölgesi Ana Çıkış Noktası B Tipi İstasyon B Tipi İstasyon B Tipi İstasyon Tali Çıkış Noktası 4

5 ŞİD de En Fazla Geçen Beş Tanım Son Kullanıcılar : Taşıtan Tedarikçi tarafından herhangi bir çıkış noktasında çekilen doğal gazı satın almak ve/veya kullanmak amacı ile Taşıtan Tedarikçi ile anlaşma imzalayan gerçek ya da tüzel kişileri, Standart Taşıma Sözleşmesi (STS) : Standart hizmetin sağlanması için Taşıyıcı ile Taşıtan arasında akdedilen taşıma sözleşmesini, Taşıtan : Taşıyıcı ile STS imzalamış Tedarikçi ve İhracatçı Şirketi, Taşıyıcı : Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketini, Tedarikçi : Serbest tüketicilere, toptan satış şirketlerine, ithalatçı şirketlere, ihracatçı şirketlere, CNG dağıtımı, iletimi ve satışı şirketlerine ve dağıtım şirketlerine doğal gaz satan ithalatçı şirketleri, toptan satış şirketleri ve üretim şirketlerini, İfade eder. 5

6 Gaz Taşıtmak İçin Sisteme Giriş Başvurusu o Gaz taşıtmak için ithalat, ihracat, toptan satış lisansı sahibi olunması gereklidir. obaşvurularda; Lisansın sureti Doğal Gazın, ilk girişi için öngörülen tarih ve bu tarihten itibaren, 5 yıllık dönem için, her bir Gaz Yılı içinde taşıtılması öngörülen yıllık Miktar, Doğal Gazın İletim Şebekesine Giriş ve Çıkış noktaları, talep edilen kapasiteler ve bu noktalardan girecek ve çekilecek yıllık Miktarların aylık bazda dağılımı, Her bir Çıkış Noktası için talep edilen Asgari Teslim Basıncı ve asgari sıcaklık, Doğal Gaz ithalat lisans sahipleri ile toptan satış lisansına sahip üretim şirketleri yukarıdakilere ilave olarak, aşağıdaki bilgi ve belgeleri ibraz edeceklerdir. Doğal Gazın İletim Şebekesine gireceği Giriş Noktasındaki sıcaklık ve basınç aralığı, Giriş Noktasında Taşıyıcıya teslim edilecek Doğal Gazın kalite şartnamesi (ŞİD ekinde (Ek-1) verilen Kalite Şartnamesi formunun bu gaz için doldurulmuş hali (asgari ve azami değerler belirtilecektir)), İthalat lisansı sahiplerinin ibraz edecekleri bilgi ve belgeler içinde aşağıdaki bilgi ve belgeler de yer alacaktır; Doğal Gazın teminine yönelik ithalat anlaşmasındaki Doğal Gaz akışına ilişkin hükümler ve varsa Yurt Dışı Operatörü ile yapılan sözleşme veya niyet sözleşmesi 6

7 Gaz Taşıtmak için Sisteme Giriş Prosedürü Başvuru En geç 30 gün Başvuruya Cevap Olumlu STS Teminat Mektubu Olumsuz Sisteme Giriş Uyuşmazlıkları (Sisteme giriş talebinin reddi ve uyuşmazlıkları halinde Kanunun 8 inci maddesi ile DGPLY nin 33 üncü maddesi uygulanır) (Giriş ve Ana Çıkış Noktalarında tahsis edilecek Rezerve Kapasite için iletim kapasite bedelinin içinde bulunan Gaz Yılının sonuna kadar olan tutarının %20 si değerinde (*) ) (*) Kapasite Rezervasyonun o Gaz Yılı için yapılamaması ancak bir sonraki Gaz Yılı için yapılabilecek olması durumunda, verilecek teminat mektubu tutarı Giriş ve Ana Çıkış Noktalarında talep edilen kapasite için iletim kapasite bedelinin içinde bulunan Gaz Yılının sonuna kadar olan tutarının %1 idir. 7

8 İletim Şebekesine Bağlanmak İçin Sisteme Giriş Başvurusu Son kullanıcı başvurularında; Alınacak Doğal Gazın saatlik, Günlük asgari ve azami Miktarları ile, beş yıllık dönem için yıllık alım Miktarları (aylık bazda), Tedarikçi ile yapılan doğal gaz alım -satım sözleşmesi veya niyet sözleşmesinin varlığını belgeleyen bir yazının ilgili Tedarikçiden getirilmesi, Doğal Gazın İletim Şebekesinden alınacağı Çıkış Noktasında talep edilen basınç ve sıcaklık aralığı, Dağıtım Şirketleri için, İletim Şebekesine bağlantı noktaları ve şehir giriş istasyonlarının muhtemel konumları, Diğer Son Kullanıcıların ibraz edecekleri bilgi ve belgeler içinde aşağıdaki bilgi ve belgeler de yer alacaktır; Doğal Gazın kullanım amacı (elektrik üretimi, proses, ısınma vb.), Doğal Gazın kullanılacağı ve İletim Şebekesinden bağlantı yapılacak tesisin, adresi, konumunu gösterir şema, belediye veya mücavir alan sınırı içinde yer alıp almadığı. 8

9 İletim Şebekesine Bağlanmak için Sisteme Giriş Prosedürü Başvuru En geç 30 Gün Başvuruya Cevap Olumlu Bağlantı Anlaşması En geç 12 Ay Bağlantı Olumsuz Sisteme Giriş Uyuşmazlıkları (Sisteme giriş talebinin reddi ve uyuşmazlıkları halinde Kanunun 8 inci maddesi ile DGPLY nin 33 üncü maddesi uygulanır) 9

10 Sözleşmeler Taşıtan Kendisi veya adına hareket edenle teslim sözleşmesi Taşıma Sözleşmesi Yurtdışı operatör Dağıtım şirketi İşletme protokolü Taşıyıcı Bağlantılı sistem teslim sözleşmesi İletim şirketi Depolama şirketi Üretim şirketi Bağlantılı sistem teslim sözleşmesi ve işletme protokolü bunlarla ilgili giriş, çıkış noktalarını kullanan taşıtanların teslim sözleşmelerini etkileyecektir. 10

11 Kapasite Rezervasyonu o Kapasite rezervasyonu giriş ve ana çıkış noktaları için yapılır (giriş için toplam rezerve kapasite çıkış için toplam rezerve kapasite). okapasite rezervasyonu bir gaz yılı için yapılır. okapasite rezervasyonu %20 teminat mektubu verilmesi ve STS sona ermişse yeni STS imzalanması ile 1 Ocak ta kesinlik kazanır. okapasite rezervasyonunun kesinlik kazanmasından sonra kapasite tescil belgeleri düzenlenir. otaşıyıcının kullanılmayan kapasiteyi kullanma, iptal etme hakları mevcuttur (kullan ya da kaybet). 11

12 Kapasite Rezervasyon Yöntemi (Oransal) o Talep edilen kapasite ilan edilen kapasite ile karşılanıyorsa talep edildiği şekilde, oilan edilen kapasite ile karşılanmıyor ise taleplerle orantılı şekilde yapılır. 12

13 Kapasite Rezervasyon Prosedürü 15 Eylül* 1 Ekim* 20 Kasım* 1 Ocak* Giriş/Çıkış Noktaları için Maksimum Ayrılabilir Kapasitelerin EBT de yayımlanması Kapasite rezervasyon taleplerinin bildirilmesi Kapasite Rezervasyonla rının Taşıtanlara duyurulması Kapasite rezervasyonlarının kesinlik kazanması ve Tüm Giriş ve Ana Çıkış Noktalarındaki atıl kapasiteler ile Ana Çıkış Noktalarına bağlı Tali Çıkış Noktalarının yayımlanması * ; En geç 13

14 Atıl Kapasite Taşıtanlar, giriş ve çıkış noktaları için taşıyıcı tarafından duyurulan atıl kapasiteleri gaz yılı içinde herhangi bir dönemde kullanabilmek için taşıyıcıya başvuruda bulunabilir. Atıl kapasitelerin kullanım bedelleri, tarifedeki iletim kapasite bedelinin aşağıdaki katsayılarla çarpılması ile hesaplanır. Dönem Yaz Dönemi (Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos) Kış Dönemi (Kasım, Aralık, Ocak, Şubat, Mart) Ara Dönem (Nisan, Eylül, Ekim) Katsayı 0,80 1,30 1,20 14

15 Kapasite Rezervasyonu Yaptıran Taşıtan; Giriş Noktası nda Ana Çıkış Noktası nda Tali Çıkış Noktası nda orezerve Kapasite orezerve Kapasite oazami Saatlik Miktar oazami Günlük Çekiş oazami Saatlik Miktar a kadar gaz giriş ve çekiş haklarına sahip olur. 15

16 Giriş, Ana Çıkış ve Tali Çıkış Noktaları Giriş Noktaları Rezerve Kapasite (Sm 3 /gün, kwh/gün) Ana Çıkış Noktaları Rezerve Kapasite (Sm 3 /gün, kwh/gün) Tali Çıkış Noktaları Azami Günlük Çekiş Kapasite Aşımı Kapasite Aşımı Azami Saatlik Miktar ASM Azami Saatlik Miktar ASM Kapasite Devirleri Kapasite Devirleri (Tek bir son kullanıcı varsa; Tedarikçi değişimi nedeniyle kapasite devri) Tedarikçi değişimi nedeniyle kullanım hakkı değişimi Kapasite Aktarımı Gaz Kullanım Eşiği Gaz Kullanım Eşiği Toplam kapasitesinin %2 si dahili kullanım gazı ve/veya dengeleme gazına Uygun Olmayan Gaz Vasıfsız Gaz Vasıfsız Gaz 16

17 Kapasite Devir, Aktarım ve Aşım Ücretleri o Kapasite Devir Ücreti = (Talep edilen kapasite devir miktarı) x (Tarifenin iletim kapasite bedeli) x 5 o Kapasite Aktarım Ücreti = (Talep edilen kapasite aktarım miktarı) x (Tarifenin iletim kapasite bedeli) x 5 o Kapasite Aşım Ücreti, her bir giriş noktası ve ana çıkış noktası için rezerve kapasitenin aşıldığı her gün için tarifenin iletim kapasite bedelinin aşağıda belirtilen katsayılarla çarpılması ile hesaplanacak ve rezerve kapasitenin aşıldığı miktar için tahakkuk ettirilecektir. Dönem Kış Dönemi (Kasım, Aralık, Ocak, Şubat, Mart) Ara Dönem (Nisan, Eylül, Ekim) Yaz Dönemi (Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos) Katsayı 2 1,50 1,25 17

18 Kapasite Devri ve Aktarımı için Başvuru Esasları o Kapasite devri, tedarikçi değişimi nedeni ile kapasite devri ve kapasite aktarımı ile ilgili talepler, devrin veya aktarımın öngörüldüğü aydan bir önceki ayın 10 una kadar taşıtanlar tarafından taşıyıcıya bildirilir, o Kapasite devrine yönelik başvurular, taşıyıcı tarafından başvuru sırasına göre ele alınacak ve cevaplanacaktır, o Taşıyıcı, devrin veya aktarımın öngörüldüğü aydan önceki ayın 20 sine kadar taleplere yanıt verir, o Kapasite devirleri ve aktarımları öngörülen ayın ilk gününden itibaren geçerlilik kazanır. 18

19 E P D K ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Taşıma Miktarı Bildirimi(TMB) ve Program G-7 G-1 G-1 G-1 G-1 Saat Saat Saat Saat G-1 Saat dan sonra En erken TMB yapılması En geç TMB veya TMDB (Taşıma Miktarı Değişiklik Bildirimi) yapılması TMB onayı veya TMDB istenmesi İstenmesi halinde TMDB yapılması TMDB onayı ile programın kesinleşmesi Zor Gün ya da Sınırlı Kapasite Günü ihtimali oluşması halinde, ilgili Taşıtanlardan programı değiştirmek için TMDB istenmesi Ayrıca, Taşıtan, mücbir sebep, son kullanıcı tesislerindeki beklenmedik arıza veya tesislerin o gün ilk kez işletmeye alınması planlamasına karşın işletme güçlüğü hallerinde, G-1 saat dan sonra program iptal etme veya TMDB yapma hakkına sahiptir. Gün kısaca G tabiri, herhangi bir günde saat da başlayarak bir sonraki gün saat da sona eren zaman dilimini ifade eder. 19

20 E P D K ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Tahsisat G+1 G+1 G+4 G+5 Saat Saat Saat sonu İlk Tahsis Taşıtanların, en erken farklı bir tahsis üzerinde kendi aralarında anlaşmaları Taşıtanların, en geç farklı bir tahsis üzerinde kendi aralarında anlaşmaları Son Tahsis Tek bir Taşıtan tarafından kullanılan Giriş ve Çıkış Noktaları için, ölçülen ve buna göre hesaplanan Doğal Gaz Miktarının tamamı bu noktayı kullanan Taşıtana tahsis edilir. Gün kısaca G tabiri, herhangi bir günde saat da başlayarak bir sonraki gün saat da sona eren zaman dilimini ifade eder. 20

21 E P D K ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Sistem Planlaması 1 Temmuz 1 Eylül Bir sonraki Gaz Yılı ile başlayan Beş yıllık arz-talep tahminleri Bir sonraki Gaz Yılı ile ilgili Yıllık arztalep tahminleri Üç aylık arz-talep tahminleri : Her Üç Aylık Dönemin başlangıcından en az otuz gün önce, Haftalık arz-talep tahminleri : Her Perşembe günü en geç saat a kadar. 21

22 E P D K ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Bakım 31 Mayıs Haziran - Temmuz 20 Ağustos Bir sonraki gaz yılına ait bakım gereksinimleri, süre ve dönemlerinin Taşıyıcıya bildirilmesi Bir sonraki gaz yılına ait bakım programının taşıyıcının düzenleyeceği toplantılarla Taşıtanlarla görüşmesi Bir sonraki gaz yılına ait bakım programının bildirilmesi 22

23 E P D K ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Basınç o Taşıtan taşıyıcıya doğal gazı, gaz giriş hükümlerindeki basınç sınırları içinde teslim etmekle yükümlüdür. Taşıtan, gaz giriş hükümlerindeki minimum basıncın altında doğal gaz teslim ettiği günlerde ilgili miktara ilişkin hizmet bedeli için tarifedeki iletim hizmet bedelini %50 (yüzde elli) zamlı olarak ödeyecektir. o Taşıyıcı doğal gazı STS deki basınç sınırları içinde teslim etmekle yükümlüdür. Taşıyıcının asgari teslim basıncının altında doğal gaz teslim ettiği günler için, taşıtan ilgili çıkış noktasında o günlere ait günlük çekişin ilgili kısmına ilişkin hizmet bedelini tarifedeki iletim hizmet bedelinin % 50 (yüzde elli) si olarak ödeyecektir. 23

24 E P D K ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Kalite o Taşıtanın giriş noktasında taşıyıcıya teslim edeceği gaz, gaz giriş hükümleri ve ŞİD ekindeki kalite şartnamesine uygun olacaktır. Aksine bir durumda taşıyıcı gazı reddetme hakkına sahiptir. Uygun olmayan gazın teslimi halinde son kullanıcı tesislerinde oluşacak hasarların giderilmesi taşıtanın sorumluluğundadır. Ayrıca bu durumda, taşıtanlar, taşıyıcının uygun olmayan gaz teslimatı nedeniyle usulü dairesinde yaptığı masraf ve harcamaları taşıyıcıya ödeyecektir. Taşıtanın ödemesi teslim ettiği uygunsuz gaz miktarı tarifedeki dengeleme gazı fiyatı 0,1 o Taşıyıcının çıkış noktasında taşıtana teslim edeceği gaz ŞİD ekindeki kalite şartnamesine uygun olacaktır. Uygun olmayan doğal gazın iletim şebekesine girmemiş olması ve bir çıkış noktasında vasıfsız gaz bulunması durumunda, taşıtan gazı reddetme hakkına sahiptir. o Taşıtanın vasıfsız gazı kabul etmesi halinde, taşıyıcı, vasıfsız gazın ilgili son kullanıcı tesisinde kullanıma uygun hale getirilmesi için taşıtan tarafından yapılan masraf ve harcamaları taşıtana ödeyecektir. Taşıyıcının ödemesi teslim ettiği vasıfsız gaz miktarı tarifedeki dengeleme gazı fiyatı 0,1 Taşıtanın vasıfsız gazı reddetmesi halinde, taşıyıcı, reddedilen vasıfsız gaz miktarı ile tarifedeki hizmet kesintisi bedelinin çarpılmasıyla bulunan tutarın %20 sini taşıtana ödeyecektir. 24

25 Doğal Gaz Kesintisi ve Kısıntısı Yapılacak Durumlar KESİNTİ/KISINTI DURUMLARI Bakım Sistem Dengelemesi* Acil Durum Programlı Zor Gün (Arz açığı) Kaçak Programlanmamış Sınırlı Kapasite Günü (Arz fazlası) Şebeke güvenliği Mücbir sebep sonucu Gaz taşıma güvenliği Basınç ve kalite * ; Sistem dengelemesi amacıyla arttırma talimatı verilebilir. 25

26 Zor Gün ve Sınırlı Kapasite Günü Kesinti/Azaltma ve Arttırmaları 1. Zor Güne (arz açığı) sebep olan Taşıtanın o Gün tespit edilmesi durumunda, mümkünse arttırma talimatı bu taşıtana verilir. Bu mümkün olamıyorsa, Taşıyıcı, uygun gördüğü herhangi bir taşıtan tedarikçiye arttırma talimatı verebilir. Bu arttırma talimatı sırası (çıkış için) Sınırlı kapasite Günü içinde aynen geçerlidir. Arttırma talimatına uymayan Taşıtan Zor Gün için yeterli arz imkanına sahip olmadığını, Sınırlı Kapasite Günü içinde yeterli depolama kapasitesine sahip olmadığını belgelemek zorundadır. Zor Gün veya Sınırlı Kapasite Gününe sebep olan Taşıtanın o Gün tespit edilmesi durumunda neden olduğu miktar kadar kesinti veya azaltma yapılır. Edilemediği durumda, Tali Çıkış Noktaları ve tek bir Son Kullanıcıya bağlı Ana Çıkış Noktaları var ise Kesinti Kısıntı Prosedürüne göre, Çoklu Çıkış Noktası var ise o Gün için geçerli olan Programlara göre, orantılı olarak kesinti veya azaltma yapılır. 2. Kesinti Kısıntı Prosedürü, Taşıyıcı tarafından her yıl veya gerektiğinde, aşağıdaki hususlar göz önüne alınarak revize edilir, o İlk kesileceklerden başlamak üzere bütün kesintili ve kesintisiz Son Kullanıcılarını içerecek şekilde ve bölge bazında, Taşıtan Tedarikçilerce hazırlanan, Son Kullanıcı listeleri, oalternatif yakıtlı Son Kullanıcılar, o Eksik gaz teslim eden veya fazla gaz çeken Taşıtan nedeniyle sistem dengelemesinin sağlanamadığı durumlarda uygulanması öngörülen tedbirler. 26

27 E P D K ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Sevkiyat Kontrol Ve Sistem Dengeleme Bedeller Sistem Dengelemesine Katılım Bedeli Hizmet Kesintisi Bedelleri Kesinti Dengeleme Bedeli Günlük Dengesizlik Ücreti Düzenleme Ücretleri 27

28 Günlük Dengesizliğin Belirlenmesi o Toplam günlük giriş toplam günlük çekiş> 0 ise, taşıtanın sistemde gaz bıraktığı (pozitif dengesizlik) o Toplam günlük giriş toplam günlük çekiş < 0 ise, taşıtanın sistemden gaz aldığı (negatif dengesizlik) kabul edilir. opozitif dengesizlik olduğunda taşıyıcı taşıtana dengeleme gazı fiyatı üzerinden denge gazı bedeli öder. 28

29 Günlük Dengesizlik Ücretlerinin (GDÜ) Hesaplanması Taşıtanın Giriş Noktalarındaki toplam Günlük girişi (G) ve Çıkış Noktalarındaki toplam Günlük Çekişi (Ç) olmak üzere; G Sm 3 e kadar +/- 0,06 (%6) Sm Sm 3 +/- 0,04 (%4) Sm 3 ten yüksek Müsaade Edilen Tolerans +/- 0,02 (%2) 1) G-Ç<0 ve müsaade edilen tolerans miktarını aşmaması halinde, GDÜ = TİM*DGF 2) G-Ç<0 ve müsaade edilen tolerans miktarını aşması halinde, GDÜ = (TİM*DGF)+(TDM*DGF*F) 3) G-Ç>0 ve müsaade edilen tolerans miktarını aşması halinde, TİM DGF F TDM GDÜ = TDM*DGF*(F) :Tolerans İçi Miktarın mutlak değeri :Tarifede belirtilen Dengeleme Gazı Fiyatı :Tarifede belirtilen Faktör :Tolerans Dışı Miktarın mutlak değerini, ifade etmektedir. 29

30 Düzenleme Bedelinin (DB) Hesaplanması Taşıtanın her bir Giriş Noktasındaki Günlük girişi (G), her bir Çıkış Noktasındaki Günlük Çekişi (Ç) ve o Günün Programında belirtilen Doğal Gaz Miktarları (P) olmak üzere, P (Giriş) Düzenlenmiş Tolerans P (Çıkış) Düzenlenmiş Tolerans Sm 3 e kadar +/- 0,06 (%6) Sm 3 e kadar +/- 0,06 (%6) Sm Sm 3 +/- 0,04 (%4) Sm Sm 3 +/- 0,04 (%4) Sm 3 ten yüksek +/- 0,02 (%2) Sm 3 ten yüksek +/- 0,02 (%2) 1) IP-GI>P*IDüzenlenmiş Tolerans (±%)I ise ; DB = [IP-GI-P*IDüzenlenmiş Tolerans (±%)I]*Tarifede Belirtilen Düzenleme Ücreti 2) IP-ÇI>P*IDüzenlenmiş Tolerans (±%)I ise ; DB = [IP-ÇI-P*IDüzenlenmiş Tolerans (±%)I]*Tarifede Belirtilen Düzenleme Ücreti 30

31 Hizmet Kesintisi ve Kesinti Dengeleme Bedellerinin Hesaplanması Taşıyıcı tarafından taşıtana ödenecek hizmet kesintisi bedeli, Kesinti süresince taşıtanların programında belirtilen doğal gaz miktarları ile çıkış noktasında fiilen teslim edilen doğal gaz miktarı arasındaki farkın tarifedeki hizmet kesintisi bedeli ile çarpılması ile hesaplanır. Taşıtan tarafından taşıyıcıya, taşıyıcı tarafından ise kesintiden etkilenen taşıtana ödenecek kesinti dengeleme bedeli, Neden olunan kesinti veya azaltma miktarının tarifede belirtilen kesinti dengeleme bedeli ile çarpılmasıyla hesaplanır. 31

32 Faturalama Prosedürü otaşıyıcı Taşıtana, Taşıtan Taşıyıcıya, faturayı en geç Ayın 10 una kadar bildirir, otaşıyıcı Taşıtana veya Taşıtan Taşıyıcıya, faturada belirtilen tutarı en geç Ayın 15 ine kadar öder, otaşıyıcı Taşıtana, Kesinti Dengeleme Bedeli için düzenlenen aylık faturadaki toplam tutarı en geç her ayın 20 sine kadar öder, otaşıtanın 30 gün içerisinde ödeme yapmaması durumunda, Taşıyıcı, buna müteakip tanıyacağı 21 günlük ihbar süresi boyunca ŞİD ve STS kapsamındaki tüm yükümlülüklerini askıya alabilir, oihbar süresi dolduğu halde meblağlar hala ödenmemişse, Taşıyıcı ilgili STS yi derhal feshedebilir, otaşıtanın ödemesini ŞİD de belirtilen tarihe kadar yapmaması durumunda belirtilen tarihten ödemenin yapıldığı tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51. maddesinde geçen faiz oranı üzerinden faiz uygulanır, otaşıyıcının ödemesini ŞİD de belirtilen tarihe kadar yapmaması durumunda uygulanacak faiz oranı STS de belirtilir, otaşıyıcı Taşıtana veya Taşıtan Taşıyıcıya, ilgili faturanın kendisine ulaşmasına müteakip 8 gün içinde fatura meblağı üzerindeki itirazını detaylı olarak bildirir. 32

33 Taşıyıcının Aylık Faturaları Aylık Fatura İletim Bedeli Sevkıyat Kontrol Bedelleri Diğer Meblağlar İletim Kapasite Bedeli Sistem Dengelemesine Katılım Bedeli Kesinti Dengeleme Bedeli Kapasite Aşım Ücreti Günlük Dengesizlik Ücreti İletim Hizmet Bedeli Düzenleme Ücreti (Mülkiyeti ve işletim sorumluluğu Dağıtım Şirketlerine ait basınç düşürme ve ölçüm istasyonlarındaki Ana Çıkış Noktalarında Doğal Gaz çekişleri için, Tarifedeki iletim hizmet bedeli Tarifede belirtilen oranda indirimli olarak uygulanır). 33

34 Taşıtanın Aylık Faturaları Aylık Fatura (1) Hizmet Kesintisi Bedeli Dengeleme Gazı Bedeli Aylık Fatura (2) Kesinti Dengeleme Bedeli 34

35 Elektronik Bülten Tablosu (EBT) otüm Giriş ve Ana Çıkış Noktalarındaki mevcut tahsis edilen kapasiteler otüm Giriş ve Ana Çıkış Noktalarındaki atıl kapasiteler oana Çıkış Noktalarına bağlı Tali Çıkış Noktaları ogiriş/çıkış Noktaları için Maksimum Ayrılabilir Kapasiteler oher bir Tali Çıkış Noktası ile bunlar için izin verilebilecek ASM ler ve azami günlük çekiş miktarları oher Ana Çıkış Noktası ve Tali Çıkış Noktasına ait Doğal Gaz çekiş eşik değerleri otaşıtanların ilave olarak talep ettiği veya ihtiyaç fazlası olduğunun bildirildiği kapasiteler okapasite devri, tedarikçi değişimi nedeni ile kapasite devri, kapasite aktarımı talepleri için kullanılacak başvuru formları oher Gaz Yılı başında Ana İletim Şebekesinin segmentleri için ayrı olmak üzere İletim Şebekesi Asgari Stoğununun düzeyi otmb, TMDB, Taşıyıcının onay, ret, değişiklik bildirimleri ve Programlar otahsisatlar (İlk Tahsisat, Son Tahsisat) ogiriş ve Ana Çıkış Noktalarındaki anlık akış miktarları, anlık üst ısıl değer, anlık teslim basıncı ve gün sonundaki toplam akış miktarları, ortalama üst ısıl değer ile ortalama teslim basıncı okesinti/kısıntı/arttırma talimatları, Zor Gün ve Sınırlı Kapasite Günü, Günlük Dengesizlikler 35

36 İnternet Sayfası o Tüm Giriş ve Ana Çıkış Noktalarındaki mevcut tahsis edilen kapasiteler otüm Giriş ve Ana Çıkış Noktalarındaki atıl kapasiteler oana Çıkış Noktalarına bağlı Tali Çıkış Noktalarını oher Ana Çıkış Noktası ve Tali Çıkış Noktasına ait Doğal Gaz çekiş eşik değerleri otip bir Bağlantı Anlaşması metni ogiriş ve Çıkış Noktaları otip bir işletme protokolü oşid le ilgili değişiklik talepleri (kendisininki de dahil) odoğal Gaz İletim Şebekesi ile Gaz Kontrol Merkezi faaliyetlerine ilişkin bilgiler ostandart Taşıma Sözleşmesi (STS) metni 36

37 Uyuşmazlıkların Çözümü ŞİD in uygulanmasından doğan; okapasite rezervasyonları, iptalleri, otahsisler, osistem Dengelemesine Katılım Bedelleri, okesinti Dengeleme Bedelleri, ohizmet Kesintisi Bedelleri, oacil Durum, Zor Gün ve Sınırlı Kapasite Günü uygulamaları hususlarında, Taşıyıcı ve Taşıtan arasında çıkacak ihtilaflar EPDK tarafından çözüme kavuşturulur. Kurul un, azami 30 (Otuz) gün içerisinde alacağı karar taraflar üzerinde bağlayıcıdır. Tarafların Kurul kararlarına karşı açacağı davalar ilk derece mahkemesi olarak Danıştay da görülür. ŞİD in uygulanmasından doğan, yukarıda belirtilenler dışındaki hususlarda çıkabilecek uyuşmazlıkların çözüm prosedürü STS de düzenlenir. 37

38 Geçici Hükümler obotaş, Kanunun geçici 2. maddesi gereği piyasa faaliyetlerine göre yatay bütünleşmiş tüzel kişiliğe uygun olarak yeniden yapılandırılana kadar; Her gaz yılı öncesinde ilgili giriş noktalarından yapılacak kapasite tahsislerinde ŞİD in yürürlüğe girme tarihinden önce hükümetler arası anlaşmalar doğrultusunda yapılmış olan Al ya da Öde esaslı doğal gaz ithalat anlaşması bulunan BOTAŞ için, söz konusu anlaşmalarda taahhüde bağlanmış olan yıllık asgari alımlar için giriş noktalarında bir rezerve kapasite göz önüne alınacaktır. BOTAŞ, Doğal Gaz ithalat/toptan satış/ihracat faaliyetlerini yürüten ünitelerinin iletim faaliyetini sürdüren ünitesi için herhangi bir Taşıtan olduğunu kabul eder. Bu kapsamda, BOTAŞ ın Doğal Gaz ithalat/toptan satış/ihracat faaliyetlerini yürüten üniteleri, STS imzalanması, Teslim Sözleşmesi imzalanması, Taşıtanın Taşıcıya Taşıyıcının Taşıtana karşı olan mali yükümlülükleri, uyuşmazlıklar ile ilgili hükümleri hariç, ŞİD hükümlerine tabidir. oşid de taşıyıcının internet sayfasında duyurulacağı ve yayımlanacağı belirtilen bilgi ve dokümanlar, ŞİD in yürürlüğe girmesinden sonra 2 ay içinde BOTAŞ ın internet sayfasında yayımlanacaktır. otaşıyıcı EBT yi tarihine kadar kuracaktır. 38

39 SON 39