MAK585 Dinamik Sistemlerin Modellenmesi ve Simülasyonu

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MAK585 Dinamik Sistemlerin Modellenmesi ve Simülasyonu"

Transkript

1 MAK585 Dinamik Sistemlerin Modellenmesi ve Simülasyonu 016-Bahar Dönemi Gebze Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Prof.Dr. Selim Sivrioğlu

2 Rüzgar türbinleri Rüzgar türbinleri rüzgar gücünü bir elektrik jeneratörünü çevirmekte kullanarak elektrik üretirler. Rüzgar kanatlar üzerinden geçer, kaldırma etkisi ve bir döndürme kuvveti oluşturur. Dönen kanatlar türbin içinde dişli kutusuna giden bir şaftı döndürür. Dişli kutusu dönme hızını jeneratör için uygun olan bir hıza arttırır. Jeneratör dönme enerjisini elektrik enerjisine dönüştürmekte manyetik alanı kullanır. Güç çıkışı jeneratörden yaklaşık 700 V seviyesinde çıkan elektriği güç toplama sistemi için uygun bir voltaj olan 33 kv dönüştüren trafoya(transformer) gider.

3 Rüzgar türbinleri Türbin Temel Elemanları Nordex N60 Türbine

4 Rüzgar türbinleri Bir çok çeşit rüzgar türbin sistemi birbiri ile yarışmaktadır. Bunlar iki ana grupta toplanabilir. İlk grup hemen hemen sabit hızda çalışan rüzgar türbinleridir (Danimarka konsepti). Bu türbinlerde, jeneratör doğrudan şebekeye bağlanır. İkinci kısım türbinler değişken hızda çalışır. Bu durumda jeneratör doğrudan şebekeye bağlanmaz. Burada jeneratör ile şebeke arasında güç elektroniği konverterleri vasıtasıyla rotorun herhangi bir hızda dönmesine müsaade edilir.

5 Rüzgar türbinleri Rüzgar türbini kanatların süpürme alanından kinetik enerjiyi çıkartır. Hava akışı içindeki güç aşağıdaki denklemle verilir: P hava 1 Av 3 (1) A v 3 : hava yoğunluğu (yaklaşık 1.5 kg/m ) : rotorun süpürdüğü alan, m : rüzgar hızı, m/ s

6 Rüzgar türbinleri (1) denklemi rüzgar içinden elde edilebileçek gücü vermesine rağmen rüzgar türbin rotoruna trasfer edilen güç güç katsayısı C ile azalır: p C p P ruzgar turbini P hava 1 Pruzgar turbini C pphava C p Av 3

7 Rüzgar türbinleri Çıkartılan Maksimum Rüzgar Gücü Türbinler vasıtasıyla elde edilebilir rüzgar gücü, güç katsayısı C, hava içindeki güç P w P air çıkartılan mekanik güç P = P olmak üzere m ve ruzgar turbini p 1 P C P C Av 3 m p w p şeklinde ifade edilir. C p nin maksimum değeri bir türbinin bir hava akımından gücün %59.33 den fazlası çıkartamaz durumunu ifade eden Betz limiti olarak tanımlanmaktadır. Gerçekte rüzgar türbini rotorları C p aralığında sahiptir. C p nin maksimum değerine %5-45 nin değeri rüzgar hızıyla, türbinin dönme hızı ile rotor pitch açısıyla ve türbin kanat parametreleriyle değişi r.

8 Rüzgar türbinleri Elde Edilebilir Rüzgar Gücü İdeal şartlarda rüzgar türbinine yaklaşan havanın profili şekildeki gibi kabul edilebilir. Kütlesi m, akış hızı v olan bir rüzgar paketinin kinetik enerjisi A A 1 Türbinin bulunduğu yer A T mv ( Ax ) v A: rüzgar türbininin süpürme kesit alanı : hava yoğunluğu x : rüzgar paketinin kalınlığı Elde edilebilir toplam güç v v 3 1 v 3 x kinetik enerji denkleminin zamana göre türevi alınırsa elde edilir P w dt 1 dx 1 Pw Av Av dt dt 3 (I)

9 Rüzgar türbinleri Rüzgar paketinin kesit alanı ve rüzgar hızı arasındaki ilişki aşağıdaki denklemlerle ifade edildigini düşünelim. 1 v v3 v1, v4 v A A3 A1, A4 3A1 Rüzgar, türbin üzerinden geçerken türbin tarafından alınan güç kadar güç kaybedecektir. Denklemsel olarak P P P A v A v A v 3 A ( v ) m, ideal = A1 v1 A1 v1 9 3 Av 1 1

10 Rüzgar türbinleri Elde edilen denklem verilen bir hava akış alanı A1 için, ideal bir türbinin rüzgardan elde edilebilir gücün 8/9 unu aldığını gösterir. Hava akışının kesit alanı A1 fiziksel olarak ölçülemediğinden, elde edilen güç için kabul edilen uygun kesit alanı A olarak ifade edilecektir. Bu durumda Pm, ideal A v1 Av 1 Av P w Bunun anlamı türbinin rüzgar türbini süpürme alanına eşdeğer yayılı olmayan hava tüpündeki toplam gücün %59 dan fazlasını çıkartamadığıdır. Bu durum Bertz teoremi olarak bilinir ve bütün rüzgar türbinleri için verimliliğin %59 dan fazla olamayacağı bir sınırdır.

11 Rüzgar türbinleri Rüzgar türbini tarafından üretilen gücün ifadesi alan açık şekilde yazılırsa ve pith açısına bağlı güç katsayısı C p düşünülürse aşağıdaki şekilde verilebilir. 1 Pm( v) C p(, ) R v 3 : hava yoğunluğu R : rotorun yarıçapı v : rüzgar hızı C p : rüzgar turbininin güç sabiti : tepe hız oranı : pitch açısı

12 Rüzgar türbinleri Pitch açısı değiştirilirse güç katsayısı değişmektedir. Bu nedenle rüzgar türbinlerinden güçün maksimum şekilde elde edilemesi için pitch açısı kontrol problemi çalışılmaktadır.

13 Rüzgar türbinleri - Güç eğrisi Değişik rüzgar hızlarında bir rüzgar türbininin güç çıkışı güç eğrisi ile tanımlanabilir. Güç eğrisi sabit rejimde(steady-state) elektriksel güç çıkışını rüzgar hızının bir fonksiyonu olarak verir. Bu çıkış genellikle 10 dakikalık ortalama bir veriden ölçülür. 1 m /s nominal rüzgar hızında MW güç çıkışı veren türbin güç eğrisi Güç eğrisi hız ölçeğinde 3 önemli noktaya sahiptir: - Başlangıç rüzgar hızı(cut-in): türbinin faydalı gücü verdiği minimum rüzgar hızı - Nominal rüzgar hızı(rated speed): nominal gücün elde edildiği rüzgar hızı(elektriksel jeneratörlerde maksimum güç çıkışı genellikle nominal güçtür) - Durdurma rüzgar hızı(cut-out): türbinin güç vermesi için müsaade edilen maksimum rüzgar hızı(genellikle güvenlik sınırları ve mühendislik yükleri ile sınırlandırılmıştır.)

14 Rüzgar türbinleri-güç katsayısı Güç katsayısı tepe hız oranı ve pitch açısının fonksiyonudur.tepe hız oranı : R v : rotor hızı R: rüzgar türbini süpürme alanının maksimum yarıçapıdır Güç katsayısının özellikleri Bu denklemde eğer rotor hızı sabit tutulursa o zaman rüzgar hızındaki herhangi bir değişimin tepe hız oranına yansıyacağı görülür. Bunun sonucu rüzgar türbini güç sabitinin aynı zamanda rüzgar türbininden üretilen güç çıkışının değişmesi demektir. Bununla birlikte eğer rüzgar hızındaki değişime göre rotor hızı ayarlanırsa, o zaman tepe hız oranının optimum bir noktada bulunması sağlanabilir. Bunun sonucunda sistemden maksimum güç çıkısı üretilebilir.

15 Rüzgar türbinleri Sabit bir pitch açısında güç katsayısı Cp i tepe hız oranının bir fonksiyonu olarak düşünerek mekanik güç çıkısını rüzgar hızından rotor açısal dönme hızına bağlı hale getirebiliriz. 1 Pm( v) C p(, ) Av sabit 1 Pm( v) C p( ) Av 3 3 R v v 1 Pm() v C p R v 1 Pm( ) C p R k w Pm 1 C ( ) 1 p k C w p R 5 R R 3 3 R 3 3 R Türbin mekanik güç çıkışının rotor hızına bağlı ifadesi

16 Rüzgar türbinleri Cp nin Tepe Hız Oranı ve Pitch Açısıyla Değişimi Şekil tipik bir rüzgar türbinin kanat pitch acısı 'nin değişik değerleri için tepe hız oranı ve güç katsayısı Cp arasındaki ilişkiyi göstermektedir. Eğer bir türbin rotorunun güç performansı değerlendirilecekse Cp(, ) eğrisi rüzgar türbini imali açısından elde edilmeli ve her bir tepe hız oranı ve kanat pitch açısı için güç katsayısı değerlendirilmelidir. Eğer dönme hızı ve pitch açısı biliniyorsa ( 0, 0 ) o zaman herhangi bir rüzgar hızı u için mekanik güç çıkışı Pm bulunabilir.

17 Rüzgar türbinleri Doubly fed induction generator (DFIG) Değişken hızlı rüzgar türbinlerindeki elektriksel yapı stator şebeke rotor DFIG Rüzgar Türbini Tipik bir DFIG yapısı şekilde gösterilmiştir. DFIG sistemi rotor aynı zamanda güç çekerken gücü şebekeye stator ve rotor üzerinden verir. Bu jeneratörün dönme hızına bağlıdır. Eğer jeneratör senkronize hızın üzerinde çalışıyorsa güç rotordan konverter uzerinden şebekeye verilecektir. Eğer jeneratör senkronize hızın altında çalışıyorsa o zaman rotor konverterler üzerinden gücü şebekeden çekecektir.

18 [1] Y.D. Song, B. Dhinakaran, X.Y. Bao,Variable speed control of wind turbines using nonlinear and adaptive algorithm, Journal of Wind Engineering and Industrial Aerodynamics, 85, pp , 000. [] U. Ozbay, E. Zergeroglu, S. Sivrioglu, Adaptive Backstepping Control of Variable Speed Wind Turbines, International Journal of Control, Vol. 81, Issue 6, pp , 008.

19 Makale [1] deki modelleme esas alinmistir. Tipik bir rüzgar güç üretim sistemi için temel çalışma prensibini göstermek için Şekildeki yapı kullanılmıştır. Bu sistem rüzgar enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren hava türbininden, hızı arttırmak ve torku azaltmak için kullanılan dişli kutusundan ve mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren jeneratörden ibarettir. T m : rüzgar giriş torku : rotor hızı J : rotor atalet momenti T m p : transmisyon çıkış torku : jenerator açısal hızı T e e : jeneratör şaft torku

20 T T J B K m m m m T T J B K p e e e e e e e Tm K m T T p K e T e e J m B e J e T p e T B m d dt d dt

21 Dişli oranı: e Aynı zamanda bu oran: e e T T Tp, e, e T p T T J B K m m m m T T J B K p e e e e e e e T, ve elimine etmek için denklemde e eşdeğerlerini yazalım: e T T J B K m p m m m T T J B K p e e e e e T T T T J J B B K K m p p e m e m e m

22 J J B B K K T T m e m e m e m e J B K T T m e B K J J J B m m K m e B e K e Denklemin sağ tarafını torka bağlı değilde güce bağlı hale getirirsek: Pm Pm Tm Tm Pe Pe ete Te e J B K P m Pe e (A) Burada Pm rüzgar gücünü, Pe sistem tarafından oluşturulan elektriksel gücü göstermektedir.

23 Pe jeneratörün tahrik akımı ile ilgili olup aşağıdaki şekilde ifade edilir. P K c( I ) e e f K : makina ile ilgili sabit c( ) : jenerasyon sistemindeki akı I f : alan akımı.

24 Sistemin nonlineer olduğu fakat saturasyonun olmadığı bir manyetik şartlarda çalıştığı kabul edilmiştir. Sistemin tahrik dinamiği(sargı dinamiği) aşağıdaki şekildedir. LI f I f R f u f (B) L : devrenin indüktansı R u f f :rotor alanının direnci : alan voltaji

25 Kontrol Dizaynı Rüzgar türbininin rotor hızı Şekilde gösterildiği gibi tahrik sargısı(excitation Winding) voltajının ayarlanmasıyla kontrol edilir. Bu metodun gerisindeki ana fikir sargı voltajını değiştirmekle yani rotor hızını aynı zamanda ayarlamakla jeneratörün reaksiyon torkunu(gücünü) kontrol etmektir Bu kontrol problemi şu şekilde ifade edilebilir: Verilen üç operasyon moduna göre rüzgar türbini rotor hızının ( ) istenen rotor hızını (*) yakın şekilde izlediği bir kontrol voltajı ( Vf ) dizayn etmektir.

26 (A) denklemi ve (B) denklemi aşağıdaki şekilde düzenlenebilir: Pe Kec( I f ) B K P Pe J J J J m B J K J k J 3 w e K c( I e J e f ) k ( f ) w B K Kc I J J J J R f 1 I f I f uf L L (I) (II)

27 (I) ve (II) denklemi kontrol tasarımı için aşağıdaki yapıya getirilmektedir; 3 i1 a Ac( I i i f ) I f bu f ai f kw B K a1, a, a3 J J J,, d 1 3 t 0 K R f 1 A, a, b J L L

28 İzleyici(tracking) kontrol dizayn etmek için, rotor izleme hatası tanımlayalım: Türev alınırsa * e * e 3 * e a Ac( I ) i1 i i f Şimdi izleme hatası e yi sıfıra yakınsaklaştıracak bir kontrol dizaynına ihtiyaç vardır.

29 9

30 t 0 d k K c( I f ) w B K J J J J kw B K a1, a, a3 J J J t 1,, 3 0 d

31 R f 1 I I u L L f f f

32 Türbin Hızlarının Operasyon Modları Emniyetli bir operasyonu sağlarken, rüzgar gücünü efektif olarak çıkartmak için rüzgar türbini rüzgar hızı, müsaade edilebilir maksimum rotor hızı ve nominal güç gibi aşağıda tanımlanan üç temel modda çalıştırılmalıdır. Mode 1- Değişken hız / değişken tepe hız oranında çalışma: u u u c B Mode - Sabit hız / değişken tepe hız oranında çalışma: u u u B R Mode 3- Değişken hız / sabit güçte çalışma. u u u R F Burada uc başlangıç rüzgar hızıdır, ub müsaade edilebilir maksimum rotor hızındaki rüzgar hızını gösterir ve ur nominal rüzgar hızı, uf koruma için türbinin durdurulduğu rüzgar hızıdır. Eğer düşük rüzgar hızlarında yüksek güç verimi sağlanacaksa, rüzgar türbininin rotor hızı rüzgar hızına karşın sürekli şekilde ayarlanmalıdır.

33 Rüzgar türbini hızlarının çalışma modları 33

34 Değişken Hızlı Rüzgar Türbininde Operasyon Modları Emniyetli bir operasyonu sağlarken, rüzgar gücünü efektif olarak çıkartmak için rüzgar türbini rüzgar hızı, müsaade edilebilir maksimum rotor hızı ve nominal güç gibi aşağıda tanımlanan üç temel modda çalıştırılmalıdır. İstenen hız profili: u(k) anlık rüzgar hızı uc u f ur us başlangıç rüzgar hızı müsaade edilebilir maksimum rotor hızındaki rüzgar hızı nominal rüzgar hızı koruma için türbinin durdurulduğu rüzgar hızı rotor hızı

35 % Ruzgar hizlari uc =4.3; ur =7.7; uf =17.9; us =1.3; Xm=4.1;

36

37

38 Sınav Yıliçi Sınavı 9 Nisan ders saatinde yapılacaktır. Sınav tüm konulardan ve notlar kapalı olarak yapılacaktır. 38

MAK585 Dinamik Sistemlerin Modellenmesi ve Simülasyonu

MAK585 Dinamik Sistemlerin Modellenmesi ve Simülasyonu MAK585 Dinamik Sistemlerin Modellenmesi ve Simülasyonu 016-Güz Dönemi Gebze Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Prof.Dr. Selim Sivrioğlu s.selim@gtu.edu.tr 09.1.016 Rüzgar türbinleri Rüzgar

Detaylı

ASENKRON (İNDÜKSİYON)

ASENKRON (İNDÜKSİYON) ASENKRON (İNDÜKSİYON) Genel MOTOR Tek fazlı indüksiyon motoru Asenkron makinalar motor ve jeneratör olarak kullanılabilmekle birlikte, jeneratör olarak kullanım rüzgar santralleri haricinde yaygın değildir.

Detaylı

Elektrik Makinaları I. Senkron Makinalar Stator Sargılarının oluşturduğu Alternatif Alan ve Döner Alan, Sargıda Endüklenen Hareket Gerilimi

Elektrik Makinaları I. Senkron Makinalar Stator Sargılarının oluşturduğu Alternatif Alan ve Döner Alan, Sargıda Endüklenen Hareket Gerilimi Elektrik Makinaları I Senkron Makinalar Stator Sargılarının oluşturduğu Alternatif Alan ve Döner Alan, Sargıda Endüklenen Hareket Gerilimi Bir fazlı, iki kutuplu bir stator sargısının hava aralığında oluşturduğu

Detaylı

SEYAHAT PERFORMANSI MENZİL

SEYAHAT PERFORMANSI MENZİL SEYAHAT PERFORMANSI MENZİL Uçakların ne kadar paralı yükü, hangi mesafeye taşıyabildikleri ve bu esnada ne kadar yakıt harcadıkları en önemli performans göstergelerinden biridir. Bir uçağın kalkış noktasından,

Detaylı

EEM 334. Elektrik Makinaları Laboratuvarı

EEM 334. Elektrik Makinaları Laboratuvarı EEM 334 Elektrik Makinaları Laboratuvarı Öğrencinin Adı-Soyadı: Öğrenci Numarası: Grup Numarası: Amasya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Deney No:2 Deneyin Adı:

Detaylı

KAIMAL SPEKTRUMU TABANLI RÜZGAR HIZI MODELİ İLE KANAT AÇISININ YAPAY SİNİR AĞILARI İLE KONTROLÜ

KAIMAL SPEKTRUMU TABANLI RÜZGAR HIZI MODELİ İLE KANAT AÇISININ YAPAY SİNİR AĞILARI İLE KONTROLÜ KAIMAL SPEKTRUMU TABANLI RÜZGAR HIZI MODELİ İLE KANAT AÇISININ YAPAY SİNİR AĞILARI İLE KONTROLÜ Oğuzhan ÖZER 1 Kadir ABACI 2 Zafer ÖZER 3 1 Elbistan Meslek Yüksekokulu, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi,

Detaylı

Atom. Atom 9.11.2015. 11 elektronlu Na. 29 elektronlu Cu

Atom. Atom 9.11.2015. 11 elektronlu Na. 29 elektronlu Cu Atom Maddelerin en küçük yapı taşlarına atom denir. Atomlar, elektron, nötron ve protonlardan oluşur. 1.Elektronlar: Çekirdek etrafında yörüngelerde bulunurlar ve ( ) yüklüdürler. Boyutları çok küçüktür.

Detaylı

JENERATÖRDE KULLANILAN ÖZET TEKNİK TERİMLER. : Sabit manyetik alana bağlı olarak periyodik sürelerde Yönünü ve alternas sayısı değişen akımdır.

JENERATÖRDE KULLANILAN ÖZET TEKNİK TERİMLER. : Sabit manyetik alana bağlı olarak periyodik sürelerde Yönünü ve alternas sayısı değişen akımdır. JENERATÖRDE KULLANILAN ÖZET TEKNİK TERİMLER ALTERNATİF AKIM DOĞRU AKIM AKÜ ŞARJ CİHAZI DİYOD FIRÇA (Kömür) ELEKTRİK DEVRESİ ŞALTER KONTAKTÖR CHANGE OWER SWİTCH BOBİN /SARGI TRANSFORMOTOR VERİM : Sabit

Detaylı

Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Temel bilgiler-flipped Classroom Bağlama Elemanları

Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Temel bilgiler-flipped Classroom Bağlama Elemanları Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Temel bilgiler-flipped Classroom Bağlama Elemanları 11/22/2014 İçerik Bağlama Elemanlarının Sınıflandırılması Şekil Bağlı bağlama elemanlarının hesabı Kuvvet

Detaylı

H.Tarık DURU, Sabri CAMUR, Birol ARİFOĞLU, Ersoy BEŞER Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik Müh.Böl. ÖZET

H.Tarık DURU, Sabri CAMUR, Birol ARİFOĞLU, Ersoy BEŞER Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik Müh.Böl. ÖZET Standart Kafes Rotorlu Asenkron Makina ve Sürücü Kullanarak Rüzgar Türbininden Maksimum Enerji Elde Edilmesini Sağlayan Bir Sistemin Analizi, Tasarımı ve Uygulanması ÖZET H.Tarık DURU, Sabri CAMUR, Birol

Detaylı

JET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI

JET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI makale JET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI Bekir NARĐN *, Yalçın A. GÖĞÜŞ ** * Y.Müh., TÜBĐTAK-SAGE ** Prof. Dr., Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Havacılık ve Uzay Mühendisliği

Detaylı

ASENKRON MOTOR TASARIMININ GÜNCELLENMİŞ KRİTERLER İLE SİMÜLASYONU

ASENKRON MOTOR TASARIMININ GÜNCELLENMİŞ KRİTERLER İLE SİMÜLASYONU ASENKRON MOTOR TASARIMININ GÜNCELLENMİŞ KRİTERLER İLE SİMÜLASYONU Abdulkerim KARABİBER 1, Mehmet ÇELEBİ 2 1 Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Bingöl Üniversitesi e-posta: akarabiber@bingol.edu.tr

Detaylı

01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436

01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBALAR ELEKTRİK AKIMI Potansiyelleri farklı olan iki iletken cisim birbirlerine dokundurulduğunda

Detaylı

T.C. TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

T.C. TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ T.C. TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 3 NOKTA EĞME DENEY FÖYÜ (TEK EKSENLİ EĞİLME DENEYİ) ÖĞRETİM ÜYESİ YRD.DOÇ.DR. AHMET TEMÜGAN DERS ASİSTANI ARŞ.GÖR. FATİH KAYA

Detaylı

Teknik sistem kataloğu Taşıyıcı kol sistemleri

Teknik sistem kataloğu Taşıyıcı kol sistemleri Teknik sistem kataloğu Taşıyıcı kol sistemleri 2 Makinaya farklı bakış açıları sayesinde uzun veya kısa boylu operatör oturarak ya da ayakta çalışabilir - Rittal taşıyıcı kol sistemleriyle izleme ve kumanda

Detaylı

5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ

5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ 5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ KONULAR 1. Kumanda Devreleri 2. Doğru Akım Motorları Kumanda Devreleri 3. Alternatif Akım Motorları Kumanda Devreleri GİRİŞ Otomatik kumanda devrelerinde motorun

Detaylı

LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ. Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi

LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ. Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi Bir etkinliğin sonucunda elde edilen çıktıyı nicel ve/veya nitel olarak belirleyen bir kavramdır.

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ Deneyde dolu alan tarama dönüşümünün nasıl yapıldığı anlatılacaktır. Dolu alan tarama

Detaylı

MALZEMELERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ

MALZEMELERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ MALZEMELERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ (Ders Notu) Manyetik Özellikler Doç.Dr. Özkan ÖZDEMİR MANYETİK ÖZELLİK Giriş Bazı malzemelerde mevcut manyetik kutup çiftleri, elektriksel kutuplara benzer şekilde, çevredeki

Detaylı

UZUN ENERJİ NAKİL HATLARI İLE ENERJİ İLETİMİNİN ZORLUKLARI ve SİSTEM GÜVENİLİRLİĞNİ ARTIRMAK İÇİN ALINAN ÖNLEMLER Türkiye de elektrik enerjisinin

UZUN ENERJİ NAKİL HATLARI İLE ENERJİ İLETİMİNİN ZORLUKLARI ve SİSTEM GÜVENİLİRLİĞNİ ARTIRMAK İÇİN ALINAN ÖNLEMLER Türkiye de elektrik enerjisinin UZUN ENERJİ NAKİL HATLARI İLE ENERJİ İLETİMİNİN ZORLUKLARI ve SİSTEM GÜVENİLİRLİĞNİ ARTIRMAK İÇİN ALINAN ÖNLEMLER Türkiye de elektrik enerjisinin büyük kısmı aşağıdaki kaynaklardan temin edizlmektedir.

Detaylı

AÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE!

AÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE! KİTPÇIK TÜRÜ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BKNLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8. SINIF MTEMTİK 016 8. SINIF. DÖNEM MTEMTİK DERSİ MERKEZÎ ORTK SINVI 7 NİSN 016 Saat: 10.10 dı ve Soyadı

Detaylı

GYTE ÜÇ KATLI SAVONİUS RÜZGAR TÜRBİNİ MEKANİK TASARIMI

GYTE ÜÇ KATLI SAVONİUS RÜZGAR TÜRBİNİ MEKANİK TASARIMI GYTE ÜÇ KATLI SAVONİUS RÜZGAR TÜRBİNİ MEKANİK TASARIMI ÖZET Bahtiyar DURSUN, Cihan GÖKÇÖL, Ercan ERTÜRK Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Gebze,KOCAELİ b.dursun@gyte.edu.tr,

Detaylı

2009-2010 Güz Dönemi Mikro Iktisat 1. Ö¼gretim 1. Vize S nav 17.11.2009

2009-2010 Güz Dönemi Mikro Iktisat 1. Ö¼gretim 1. Vize S nav 17.11.2009 009-010 Güz Dönemi Mikro Iktisat 1. Ö¼gretim 1. Vize S nav 17.11.009 Ad ve Soyad : Numaras : Soru 1: Tüketici seçiminde yard m ve makbuz karş l ¼g yard m durumunu şekil yard m yla aç klay n z. Siyasal

Detaylı

MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 1

MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 1 MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 1 LABORATUVARDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR Laboratuvara kesinlikle YİYECEK VE İÇECEK getirilmemelidir.

Detaylı

DENEY 2. Şekil 1. Çalışma bölümünün şematik olarak görünümü

DENEY 2. Şekil 1. Çalışma bölümünün şematik olarak görünümü Deney-2 /5 DENEY 2 SĐLĐNDĐR ÜZERĐNE ETKĐ EDEN SÜRÜKLEME KUVVETĐNĐN BELĐRLENMESĐ AMAÇ Bu deneyin amacı, silindir üzerindeki statik basınç dağılımını, akışkan tarafından silindir üzerine uygulanan kuvveti

Detaylı

İÇİNDEKİLER. BÖLÜM-1-ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLARIN YAPISI VE ÇALIġMA PRENSĠBĠ

İÇİNDEKİLER. BÖLÜM-1-ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLARIN YAPISI VE ÇALIġMA PRENSĠBĠ İÇİNDEKİLER BÖLÜM-1-ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLARIN YAPISI VE ÇALIġMA PRENSĠBĠ Asenkron motorların endüstrideki önemi Turmetre ile asenkron motorun devrinin ölçülmesi ve kayma deneyi Senkron hız, Asenkron

Detaylı

Akışkanlar Mekaniği. Dr. Osman TURAN. Makine ve İmalat Mühendisliği. osman.turan@bilecik.edu.tr

Akışkanlar Mekaniği. Dr. Osman TURAN. Makine ve İmalat Mühendisliği. osman.turan@bilecik.edu.tr Akışkanlar Mekaniği Dr. Osman TURAN Makine ve İmalat Mühendisliği osman.turan@bilecik.edu.tr Kaynaklar Ders Değerlendirmesi 1. Vize 2. Vize Ödev ve Kısa sınavlar Final % 20 % 25 % 15 % 40 Ders İçeriği

Detaylı

Şaft: Şaft ve Mafsallar:

Şaft: Şaft ve Mafsallar: Şaft ve Mafsallar: Motor ve tahrik aksı farklı yerde olan araçlarda, vites kutusu ile diferansiyel arasında hareket iletimi için şaft ve açısal sapmalar için gerekli olan mafsallar karşımıza çıkmaktadır.

Detaylı

SİRKÜLASYON POMPALARINDA HİDROLİK VE ELEKTRİKSEL TASARIMIN ENTEGRASYONU. Cem AYBAR ARAŞTIRMA / İNCELEME ISITMA HAVA KOŞULLANDIRMA HAVALANDIRMA

SİRKÜLASYON POMPALARINDA HİDROLİK VE ELEKTRİKSEL TASARIMIN ENTEGRASYONU. Cem AYBAR ARAŞTIRMA / İNCELEME ISITMA HAVA KOŞULLANDIRMA HAVALANDIRMA ARAŞTIRMA / İNCELEME ISITMA HAVA KOŞULLANDIRMA HAVALANDIRMA SU ŞARTLANDIRMA SU ARITIMI ENERJİ OTOMATİK KONTROL BİNA OTOMASYON Cem AYBAR İŞ YÖNETİMİ VE ORGANİZASYON MALİYE / FİNANS MÜHENDİSLİK GELİŞTİRME

Detaylı

Elektrik Motorları ile Tahrik Edilen Pistonlu Kompresörlerde Çalışma Karakteristikleri

Elektrik Motorları ile Tahrik Edilen Pistonlu Kompresörlerde Çalışma Karakteristikleri UDK: 62-83: 62-4 Elektrik Motorları ile Tahrik Edilen Pistonlu Kompresörlerde Çalışma Karakteristikleri I GİRİŞ : Kimyevî madde istihsal eden fabrikalarda pistonlu kompresörler, gerek muhtelif gazların,

Detaylı

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Prof. Dr. Günay Özmen İTÜ İnşaat Fakültesi (Emekli), İstanbul gunayozmen@hotmail.com 1. Giriş Çağdaş deprem yönetmeliklerinde, en çok göz önüne

Detaylı

REAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU VE HARMONİKLER

REAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU VE HARMONİKLER REAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU VE HARMONİKLER AliRıza ÇETİNKAYA Proje & Satış Müdürü Erhan EYOL Kalite Güvence Müdürü REAKTİF GÜÇ NEDİR? Elektrodinamik prensibine göre çalışan generatör, trafo, bobin, motor

Detaylı

AYDINLATMA DEVRELERİNDE KOMPANZASYON

AYDINLATMA DEVRELERİNDE KOMPANZASYON AYDINLATMA DEVRELERİNDE KOMPANZASYON Dünyamızın son yıllarda karşı karşıya kaldığı enerji krizi, araştırmacıları bir yandan yeni enerji kaynaklarına yöneltirken diğer yandan daha verimli sistemlerin tasarlanması

Detaylı

RÜZGAR ENERJİSİ TEKNOLOJİSİ

RÜZGAR ENERJİSİ TEKNOLOJİSİ RÜZGAR ENERJİSİ TEKNOLOJİSİ RÜZGAR ENERJİSİ DÖNÜŞÜM SİSTEMLERİ Günümüzde kullanımı ve teknolojisi en hızlı gelişme gösteren yenilenebilir enerji kaynağı rüzgar enerjisidir. Rüzgar türbin teknolojisindeki

Detaylı

Üç-fazlı 480 volt AC güç, normalde-açık "L1", "L2" ve "L3" olarak etiketlenmiş vida bağlantı uçları yoluyla kontaktörün tepesinde kontak hale gelir

Üç-fazlı 480 volt AC güç, normalde-açık L1, L2 ve L3 olarak etiketlenmiş vida bağlantı uçları yoluyla kontaktörün tepesinde kontak hale gelir Kontaktörler Röle kontakları üzerinden büyük bir miktar elektrik gücü anahtarlamak için kullanıldığında kontaktör terimi ile adlandırılır.. Kontaktörler tipik olarak çoklu kontaklara sahiptir ve kontakları

Detaylı

Türkiye de Dış Ticaret ve Dış Ticaret Finansmanı: İhracattaki Düşüşte Finansman Sıkıntısı Ne Kadar Etkili?

Türkiye de Dış Ticaret ve Dış Ticaret Finansmanı: İhracattaki Düşüşte Finansman Sıkıntısı Ne Kadar Etkili? Türkiye de Dış Ticaret ve Dış Ticaret Finansmanı: İhracattaki Düşüşte Finansman Sıkıntısı Ne Kadar Etkili? Sarp Kalkan Ekonomi Politikaları Analisti Hasan Çağlayan Dündar Araştırmacı Ayşegül Dinççağ Araştırmacı

Detaylı

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi

Detaylı

En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu

En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu Bu kılavuz, GBT En İyi Uygulamaları ve Kullanım Kılavuzu na bir tamamlayıcı kılavuz oluşturmak için tasarlanmıştır. Green Break Patlamasız Güvenlik Güç Kartuşlarının

Detaylı

ELEZ101 Ölçme Tekniği Sunu No: 01. Öğr. Gör. Dr. Barış ERKUŞ

ELEZ101 Ölçme Tekniği Sunu No: 01. Öğr. Gör. Dr. Barış ERKUŞ ELEZ101 Ölçme Tekniği Sunu No: 01 Öğr. Gör. Dr. Barış ERKUŞ Elektriksel yük ve akım nedir? 1 Coulomb luk yük 6,24 10 18 adet elektronun yüküne eşittir. İletkenin herhangi bir noktasından 1 saniyede 6,24

Detaylı

ARAŞTIRMA RAPORU. Rapor No: 2012.03.08.XX.XX.XX. : Prof. Dr. Rıza Gürbüz Tel: 0.312.210 59 33 e-posta: gurbuz@metu.edu.tr

ARAŞTIRMA RAPORU. Rapor No: 2012.03.08.XX.XX.XX. : Prof. Dr. Rıza Gürbüz Tel: 0.312.210 59 33 e-posta: gurbuz@metu.edu.tr ARAŞTIRMA RAPORU (Kod No: 2012.03.08.XX.XX.XX) Raporu İsteyen : Raporu Hazırlayanlar: Prof. Dr. Bilgehan Ögel Tel: 0.312.210 41 24 e-posta: bogel@metu.edu.tr : Prof. Dr. Rıza Gürbüz Tel: 0.312.210 59 33

Detaylı

RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN KANAT AÇILARININ YAPAY SİNİR AĞI TABANLI DENETİMİ

RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN KANAT AÇILARININ YAPAY SİNİR AĞI TABANLI DENETİMİ RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN KANAT AÇILARININ YAPAY SİNİR AĞI TABANLI DENETİMİ Zafer ÖZER A. Serdar YILMAZ, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Elektrik-Elektronik Müh. Bölümü zaferozer@ksu.edu.tr ABSTRACT Bu

Detaylı

Albatros2 Grafiksel Kullanıcı Arayüzü UI400 Hızlı Kullanım Rehberi

Albatros2 Grafiksel Kullanıcı Arayüzü UI400 Hızlı Kullanım Rehberi Albatros2 Grafiksel Kullanıcı Arayüzü UI400 Hızlı Kullanım Rehberi CE1C2348tr 2014-04-23 Building Technologies Hoşgeldiniz! Hoşgeldiniz! Hem QAA74 oda ünitesi hem de AVS74 operatör ünitesini çalıştırmak

Detaylı

PI Kontrolör ile Rüzgar Türbininin Hatve Açısının Kontrolü

PI Kontrolör ile Rüzgar Türbininin Hatve Açısının Kontrolü PI Kontrolör ile Rüzgar Türbininin Hatve Açısının Kontrolü *1 Zafer Civelek, 2 Murat Lüy, 3 Ertuğrul Çamve 4 Necaattin Barışçı 1 ÇankırıKaratekin Üniversitesi, Meslek Yüksek Okulu, Çankırı, TÜRKİYE. 2,3,4

Detaylı

MAK585 Dinamik Sistemlerin Modellenmesi ve Simülasyonu

MAK585 Dinamik Sistemlerin Modellenmesi ve Simülasyonu MAK585 Dinamik Sistemlerin Modellenmesi ve Simülasyonu 06-Bahar Dönemi Gebze Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Prof.Dr. Selim Sivrioğlu s.selim@gtu.edu.tr.03.06 Hareket denklemi: Enerji Metodu

Detaylı

MESLEKİ UYGULAMA ESASLARI YÖNETMELİĞİ DEĞİŞİKLİK KARŞILAŞTIRMA ÇİZELGESİ. Geçerli yönetmelik tarihi : 11.03.2006 MEVCUT MADDE ÖNERİLEN GEREKÇE

MESLEKİ UYGULAMA ESASLARI YÖNETMELİĞİ DEĞİŞİKLİK KARŞILAŞTIRMA ÇİZELGESİ. Geçerli yönetmelik tarihi : 11.03.2006 MEVCUT MADDE ÖNERİLEN GEREKÇE MEVCUT MADDE ÖNERİLEN GEREKÇE GENEL GENEL 17.02.2006 Tarih ve 26083 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Mevzuat Hazırlama Usül ve Esasları Hakkında Yönetmelik gereği yapılan düzenlemelerle, format, başlıklar

Detaylı

Daha fazla seçenek için daha iyi motorlar

Daha fazla seçenek için daha iyi motorlar Daha fazla seçenek için daha iyi motorlar Kollmorgen, Universal Robots'un daha hafif ve daha güçlü olmasını sağlıyor Altı eksenli robotlar; örneğin, işleme ve üretim tesislerinde kullanılmaktadır. Bu robotlar,

Detaylı

Bu konuda cevap verilecek sorular?

Bu konuda cevap verilecek sorular? MANYETİK ALAN Bu konuda cevap verilecek sorular? 1. Manyetik alan nedir? 2. Maddeler manyetik özelliklerine göre nasıl sınıflandırılır? 3. Manyetik alanın varlığı nasıl anlaşılır? 4. Mıknatısın manyetik

Detaylı

ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 447 ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Hüseyin ÇAYCI Özlem YILMAZ ÖZET Yasal metroloji kapsamında bulunan ölçü aletlerinin, metrolojik ölçümleri dikkate alınmadan

Detaylı

makale SONUÇ Şekil 8. Deneylerde Kullanılan Mermiler Şekil 9. Farklı Tabaka Sayılarındaki Kompozit Levhalarda Yüksek Hızlı Darbe Sonucu Oluşan Hasar

makale SONUÇ Şekil 8. Deneylerde Kullanılan Mermiler Şekil 9. Farklı Tabaka Sayılarındaki Kompozit Levhalarda Yüksek Hızlı Darbe Sonucu Oluşan Hasar makale SONUÇ Şekil 8. Deneylerde Kullanılan Mermiler Yüksek hızlı darbede özellikle balistik limit üzerindeki hızlarda kompozit malzemede oluşan hasar delinme, fiber kopması ve delaminasyon oluşumu şeklindedir.

Detaylı

Basit Kafes Sistemler

Basit Kafes Sistemler YAPISAL ANALİZ 1 Basit Kafes Sistemler Kafes sistemler uç noktalarından birleştirilmiş narin elemanlardan oluşan yapılardır. Bu narin elemanlar, yapısal sistemlerde sıklıkla kullanılan ahşap gergi elemanları

Detaylı

II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI

II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI 1 Güç Kaynağı AC Motor DC Motor Diesel Motor Otto Motor GÜÇ AKIŞI M i, ω i Güç transmisyon sistemi M 0, ω 0 F 0, v 0 Makina (doğrusal veya dairesel hareket) Mekanik

Detaylı

Makine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Helisel Dişli Çarklar-Flipped Classroom DİŞLİ ÇARKLAR

Makine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Helisel Dişli Çarklar-Flipped Classroom DİŞLİ ÇARKLAR Makine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN Helisel Dişli Çarklar-Flipped Classroom DİŞLİ ÇARKLAR İçerik Giriş Helisel dişli geometrisi Kavrama oranı Helisel dişli boyutları Helisel dişlilerin mukavemet

Detaylı

SICAKLIK VE ENTALP KONTROLLÜ SERBEST SO UTMA UYGULAMALARININ KAR ILA TIRILMASI

SICAKLIK VE ENTALP KONTROLLÜ SERBEST SO UTMA UYGULAMALARININ KAR ILA TIRILMASI Türk Tesisat Mühendisleri Derne i / Turkish Society of HVAC & Sanitary Engineers 8. Uluslararası Yapıda Tesisat Teknolojisi Sempozyumu / 8. International HVAC +R Technology Symposium 12-14 Mayıs 2008,

Detaylı

Doğa, dostlarına karşı daima

Doğa, dostlarına karşı daima Doğa, dostlarına karşı daima cömerttir Grup Profili: GRUP Profili: Firmamız 4E ENERJİ LTD, 2009 yılında kurulmuştur. Belçika lı Turbowinds firması ile 500kW ve 600kW lık rüzgar türbini üretim lisans anlaşması

Detaylı

BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ

BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ tasarım BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ Nihat GEMALMAYAN Y. Doç. Dr., Gazi Üniversitesi, Makina Mühendisliği Bölümü Hüseyin ĐNCEÇAM Gazi Üniversitesi,

Detaylı

Soğutma kompresörlerini aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkündür. 5. Santrifüj (Turbo) Kompresörler( günümüzde pek kullanılmamaktadırlar)

Soğutma kompresörlerini aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkündür. 5. Santrifüj (Turbo) Kompresörler( günümüzde pek kullanılmamaktadırlar) 4. KOMPRESÖRLER Soğutucu akışkanın çevrim boyunca dolaştırılarak soğuk kaynaktan sıcak kaynağa ısı iletilmesi kompresörler yardımıyla meydana gelir.yani kompresörler, soğutma devrelerinde buharlaştırıcıda

Detaylı

AKINTI GÜÇ DEĞİRMENİ

AKINTI GÜÇ DEĞİRMENİ AKINTI GÜÇ DEĞİRMENİ BOĞAZLAR İÇİN 2 MW HİDROÇARK NEHİR-ÇAY AKINTI DEĞİRMENİ kıyı akıntı KIYIDA İNŞA HALİ ÖN GÖRÜNÜŞÜ GÜÇ DEĞİRMENİ PERSPEKTİF GÖRÜNÜŞ NEHİR-ÇAY AKINTI DEĞİRMENİ ÜSTTEN GÖRÜNÜŞÜ NEHİR-ÇAY

Detaylı

Uzaktan Kumanda Kullanım Kılavuzu Model Bilgileri

Uzaktan Kumanda Kullanım Kılavuzu Model Bilgileri Uzaktan Kumanda Kullanım Kılavuzu Model Bilgileri RG36F3/BGEF İÇİNDEKİLER Uzaktan kumanda... 1 Uzaktan Kumandanın Özellikleri... 2 Fonksiyon düğmeleri... 3 LCD göstergeleri... 4 Düğmelerin kullanımı...

Detaylı

OPERATÖRLER BÖLÜM 4. 4.1 Giriş. 4.2. Aritmetik Operatörler

OPERATÖRLER BÖLÜM 4. 4.1 Giriş. 4.2. Aritmetik Operatörler BÖLÜM 4. OPERATÖRLER 4.1 Giriş Turbo Pascal programlama dilinde de diğer programlama dillerinde olduğu gibi operatörler, yapılan işlem türüne göre aritmetik, mantıksal ve karşılaştırma operatörleri olmak

Detaylı

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü Massachusetts Teknoloji Enstitüsü-Fizik Bölümü Fizik 8.01 Ödev # 10 Güz, 1999 ÇÖZÜMLER Dru Renner dru@mit.edu 8 Aralık 1999 Saat: 09.54 Problem 10.1 (a) Bir F kuvveti ile çekiyoruz (her iki ip ile). O

Detaylı

YÖNEYLEM ARAŞTIRMASINA YÖNTEMLER VE DİĞER BİLİM DALLARI AÇISINDAN BİR BAKIŞ

YÖNEYLEM ARAŞTIRMASINA YÖNTEMLER VE DİĞER BİLİM DALLARI AÇISINDAN BİR BAKIŞ YÖNEYLEM ARAŞTIRMASINA YÖNTEMLER VE DİĞER BİLİM DALLARI AÇISINDAN BİR BAKIŞ YÖNEYLEM ARAŞTIRMASININ SINIFLANDIRILMASI Yöneylem Araştırması (YA) iki ana yönde dallanmıştır: 1- Uygulama Alanlarına Göre:

Detaylı

BÖLÜM 10 DC Kompunt Jeneratör Testleri

BÖLÜM 10 DC Kompunt Jeneratör Testleri BÖLÜM 10 DC Kompunt Jeneratör Testleri 10-1 DENEY 10-1 DC Düz Kompunt Jeneratörün Yük Karakteristi i AMAÇ Testler tamamland ktan sonra DC Düz kompunt jeneratörün yük alt nda çal ma karakteristi inin belirlenmesi

Detaylı

MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU

MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU Erdinç S AYIN 1968 yılında Đstanbul'da doğdu. 1989 yılında Đstanbul Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği

Detaylı

Güneşten gelen enerjinin %1-2'si rüzgâr enerjisine dönüşür. Bu, yeryüzündeki tüm bitkilerin biyolojik kütleye dönüştürdüğü enerjinin 50-100 katıdır.

Güneşten gelen enerjinin %1-2'si rüzgâr enerjisine dönüşür. Bu, yeryüzündeki tüm bitkilerin biyolojik kütleye dönüştürdüğü enerjinin 50-100 katıdır. Rüzgâr Enerjisi nasıl bir yerden gelir? Tüm yenilenebilir enerji türleri (gelgit enerjisi ve jeotermal hariç) ve fosil yakıt enerjisi dahi sonuç olarak güneşten kaynaklanır. Güneş yeryüzüne saatte 100.000.000.000.000

Detaylı

YILDIZLAR NASIL OLUŞUR?

YILDIZLAR NASIL OLUŞUR? Zeki Aslan YILDIZLAR NASIL OLUŞUR? Yıldız nedir sorusunu insanlık yüz binlerce belki de milyonlarca yıldır soruyordu? Fakat yıldızların fiziksel doğası ve yaşam çevrimleri ancak 1900 lü yıllardan sonra

Detaylı

BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI

BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI 1 BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI Ölçme sonuçları üzerinde yani amaçlanan özelliğe yönelik gözlemlerden elde edilen veriler üzerinde yapılacak istatistiksel işlemler genel

Detaylı

Kılavuz Çekmek. Üretim Yöntemleri 15

Kılavuz Çekmek. Üretim Yöntemleri 15 Kılavuz Çekmek Kılavuz çekme işlemlerinde kullanılan takımlar genellikle Yüksek Hız Çeliklerinden (HSS) yapılırlar. Bununla birlikte son zamanlarda kaplamalı(tin) kılavuz takımları da üretilmeye başlanmıştır.

Detaylı

Uzaktan Kumanda (Yalnızca Belirli Modellerde)

Uzaktan Kumanda (Yalnızca Belirli Modellerde) Uzaktan Kumanda (Yalnızca Belirli Modellerde) Kullanıcı Kılavuzu Copyright 2006 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Microsoft ve Windows, Microsoft Corporation kuruluşunun ABD'de tescilli ticari

Detaylı

Taş, Yaman ve Kayran. Altan KAYRAN. akayran@metu.edu.tr ÖZET

Taş, Yaman ve Kayran. Altan KAYRAN. akayran@metu.edu.tr ÖZET HAVA TAŞITLARINA UYGULANAN GÜÇLENDİRİLMİŞ, SİLİNDİRİK BİR DIŞ DEPONUN YAPISAL ANALİZİ Caner TAŞ ASELSAN, MST Mekanik Tasarım Müdürlüğü, Macunköy 06370, ANKARA, tas@aselsan.com.tr Yavuz YAMAN Orta Doğu

Detaylı

Betonarme ve Prefabrik Yapılarda Risk Değerlendirmesi

Betonarme ve Prefabrik Yapılarda Risk Değerlendirmesi Pamukkale Üniversitesi Betonarme ve Prefabrik Yapılarda Risk Değerlendirmesi Doç. Dr. Şevket Murat ŞENEL Araş. Gör. Mehmet PALANCi RİSK? Belli bir seviyenin üzerinde hasar oluşursa Belli bir şiddetin üzerinde

Detaylı

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1. BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1. BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ DENEY SORUMLUSU Arş.Gör. Şaban ULUS Haziran 2012 KAYSERİ

Detaylı

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını

Detaylı

Reynolds Sayısı ve Akış Rejimleri

Reynolds Sayısı ve Akış Rejimleri 1. Genel Bilgi Bazı akışlar oldukça çalkantılıyken bazıları düzgün ve düzenlidir. Düzgün akım çizgileriyle belirtilen çok düzenli akış hareketine laminer akış denir. Düşük hızlarda yağ gibi yüksek viskoziteli

Detaylı

18.034 İleri Diferansiyel Denklemler

18.034 İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

1- Hidrolik Aksesuar Ekipmanları

1- Hidrolik Aksesuar Ekipmanları 1- Hidrolik Aksesuar Ekipmanları Hidrolik vibrasyon kazıcıları, hidrolik ekskavatörlerinizin uygulama menzilini uzatır ve yeni operasyon alanları açar. Sürücüler üniversal mafsal ile vinç koluna eklenir

Detaylı

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI PVD Kaplama Kaplama yöntemleri kaplama malzemesinin bulunduğu fiziksel durum göz önüne alındığında; katı halden yapılan kaplamalar, çözeltiden yapılan kaplamalar, sıvı ya

Detaylı

MAK 4026 SES ve GÜRÜLTÜ KONTROLÜ. 6. Hafta Oda Akustiği

MAK 4026 SES ve GÜRÜLTÜ KONTROLÜ. 6. Hafta Oda Akustiği MAK 4026 SES ve GÜRÜLTÜ KONTROLÜ 6. Hafta Oda Akustiği Sesin Oda İçerisinde Yayınımı Akustik olarak sesin odada yayınımı için, sesin dalga boyunun hacmin boyutlarına göre oldukça küçük olması gerekmektedir.

Detaylı

Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz

Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz Rakamlarla Sektörümüz: 3 kıtadan 77 ülkeye doğrudan hizmet götüren, Toplam Yatırımı 5 Milyar Doları aşan, Yan sektörleri ile birlikte yaklaşık

Detaylı

Endüstriyel Hava Temizlemede Zirve...

Endüstriyel Hava Temizlemede Zirve... United Air Specialists, Inc. Endüstriyel Hava Temizlemede Zirve... ELEKTROSTATİK HAVA FİLTRELERİ NASIL ÇALIŞIR? Filtre birimleri : 1 - Ön alüminyum mekanik filtre Emilen hava ilk olarak bu filtre komponentinden

Detaylı

ERGONOMĐK ĐŞ ARAÇLARI ve ALETLERĐ. Đş Araçlarının Đnsana Uyumu. Tutma yeri konstrüksiyonlarında şu hususlara dikkat etmek gerekir

ERGONOMĐK ĐŞ ARAÇLARI ve ALETLERĐ. Đş Araçlarının Đnsana Uyumu. Tutma yeri konstrüksiyonlarında şu hususlara dikkat etmek gerekir ERGONOMĐK ĐŞ ARAÇLARI ve ALETLERĐ MAK4091 Ergonomi 1 Đş Araçlarının Đnsana Uyumu 1. El ile yönetilen iş aletleri 1.1 Kas kuvveti ile çalıştırılanlar 1.1.1 Tek bacaklılar: Bıçak, çekiç, tornavida v.b. 1.1.2

Detaylı

FOTOGRAMETRİK DEĞERLENDİRME - ÇİFT FOT. DEĞ. Analog ve Analitik Stereodeğerlendirme. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ

FOTOGRAMETRİK DEĞERLENDİRME - ÇİFT FOT. DEĞ. Analog ve Analitik Stereodeğerlendirme. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ FOTOGRAMETRİ II FOTOGRAMETRİK DEĞERLENDİRME - ÇİFT FOT. DEĞ. Analog ve Analitik Stereodeğerlendirme BEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF336 FOTOGRAMETRİ II DERSi NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz/

Detaylı

Karıştırcılar ve Tikinerler

Karıştırcılar ve Tikinerler Karıştırcılar ve Tikinerler Giriş Begg Cousland ve Jiangsu New Hongda Group 2002 yılından beri beraber çalışmaktadır. Bu zamandan beri Begg Cousland mist gidericileri Jiangsu New Hongda tarafından Çin

Detaylı

Temel Bilgisayar Programlama

Temel Bilgisayar Programlama BÖLÜM 9: Fonksiyonlara dizi aktarma Fonksiyonlara dizi aktarmak değişken aktarmaya benzer. Örnek olarak verilen öğrenci notlarını ekrana yazan bir program kodlayalım. Fonksiyon prototipi yazılırken, dizinin

Detaylı

Adres: Fener mh. Fener cd. Fener İş Merkezi A Blok No: 9 Kat:2 D:12 ANTALYA Tel: 242-324 76 66 (Pbx) Fax: 242-324 13 21 www. vetenergy.

Adres: Fener mh. Fener cd. Fener İş Merkezi A Blok No: 9 Kat:2 D:12 ANTALYA Tel: 242-324 76 66 (Pbx) Fax: 242-324 13 21 www. vetenergy. TEVFİK SPORCU FİRMAMIZ: Türkiye de Enerji Bakanlığı nın yetkilendirdiği ilk EVD firmalarından biri olarak VET ENERGY CO ; Bina Enerji Yönetimi Danışmanlığı; OTEL, HASTANE, AVM Enerji Verimlilik Etüt ve

Detaylı

- TESTO 417 - Hava Hızı ve Debisi Ölçüm Cihazı TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU

- TESTO 417 - Hava Hızı ve Debisi Ölçüm Cihazı TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU - TESTO 417 - Hava Hızı ve Debisi Ölçüm Cihazı TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU 1 1. Ürün Açıklaması Testo 417 Testo 416 Pervane Prob Ekran Kontrol tuşları Pil kompartmanı Servis kompartmanı Cihazı açma /

Detaylı

25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir.

25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir. Sıkça Sorulan Sorular Başvuru Başvuru ne zaman bitiyor? 25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir. Bursluluğun

Detaylı

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına

Detaylı

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER Şekil-1: BREADBOARD Yukarıda, deneylerde kullandığımız breadboard un şekli görünmektedir. Bu board üzerinde harflerle isimlendirilen satırlar ve numaralarla

Detaylı

OTOMATİK TRANSMİSYONLAR

OTOMATİK TRANSMİSYONLAR OTOMATİK TRANSMİSYONLAR Taşıtın hızına, gaz kelebeği pozisyonuna yük ve yol şartlarına bağlı olarak viteslerin otomatik olarak değişmelerine imkan veren bir sistemdir. Otomatik transmisyonla,mekanik ve

Detaylı

KOMPANZASYON ve HARMONİK FİLTRE SİSTEMLERİ

KOMPANZASYON ve HARMONİK FİLTRE SİSTEMLERİ KOMPANZASYON ve HARMONİK FİLTRE SİSTEMLERİ Bahadır Yalçın ECT Mühendislik Ltd. Şti. Sabit Bey Sokak No : 1/9 Koşuyolu Kadıköy İSTANBUL 0 216 327 14 80 0 216 428 50 40 ectmuh @superonline.com ÖZET Bu bildiride,enerji

Detaylı

4. Numaralandırdığımız her boru parçasının üzerine taşıdıkları ısı yükleri yazılır.

4. Numaralandırdığımız her boru parçasının üzerine taşıdıkları ısı yükleri yazılır. 4. KOLON ŞEMASI VE BORU ÇAPI HESABI Tesisatı oluşturan kazan, kollektörler, borular,,vanalar, ısıtıcılar,genleşme deposu ile diğer donanım ve armatürlerin tümünün düşey görünüşünü iki boyutlu olarak gösteren

Detaylı

1.Temel Kavramlar 2. ÆÍlemler

1.Temel Kavramlar 2. ÆÍlemler 1.Temel Kavramlar Abaküs Nedir... 7 Abaküsün Tarihçesi... 9 Abaküsün Faydaları... 12 Abaküsü Tanıyalım... 13 Abaküste Rakamların Gösterili i... 18 Abaküste Parmak Hareketlerinin Gösterili i... 19 2. lemler

Detaylı

B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet

B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet 57 Yrd. Doç. Dr. Yakup EMÜL, Bilgisayar Programlama Ders Notları (B02) Şimdiye kadar C programlama dilinin, verileri ekrana yazdırma, kullanıcıdan verileri alma, işlemler

Detaylı

6.5 Basit Doğrusal Regresyonda Hipotez Testleri. 6.5.1 İçin Hipotez Testi: 1. Hipotez kurulur. 2. Test istatistiği hesaplanır.

6.5 Basit Doğrusal Regresyonda Hipotez Testleri. 6.5.1 İçin Hipotez Testi: 1. Hipotez kurulur. 2. Test istatistiği hesaplanır. 6.5 Basit Doğrusal Regresyonda Hipotez Testleri 6.5.1 İçin Hipotez Testi: 1. Hipotez kurulur. 2. Test istatistiği hesaplanır. olduğu biliniyor buna göre; hipotezinin doğruluğu altında test istatistiği

Detaylı

Afyon Kocatepe Üniversitesi Yabancı Dil Hazırlık Sınıfı Eğitim-Öğretim

Afyon Kocatepe Üniversitesi Yabancı Dil Hazırlık Sınıfı Eğitim-Öğretim Afyon Kocatepe Üniversitesi Yabancı Dil Hazırlık Sınıfı Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği Amaç Madde 1 Bu Yönetmeliğin amacı, Afyon Kocatepe Üniversitesi zorunlu yabancı dil hazırlık sınıfının eğitim-öğretim

Detaylı

Fizik ve Ölçme. Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır

Fizik ve Ölçme. Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır Fizik ve Ölçme Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır Fizik kanunları temel büyüklükler(nicelikler) cinsinden ifade edilir. Mekanikte üç temel büyüklük vardır; bunlar uzunluk(l), zaman(t)

Detaylı

Sayısal Kontrol Sistemleri

Sayısal Kontrol Sistemleri Sayısal Kontrol Sistemleri Hız ve Yük Kontrolü Gaz Motor Emisyon Kontrolü Çift Yakıtlı Uygulamalar Endüstri Araçlarında Güç üretimi Gemicilik Kontrolü Lokomotif Kontrolü Türbin Kontrolü Motor ve Türbin

Detaylı

Basın Bülteni. Marmaray Projesinde Rota Teknik İmzası BD235 23.06.2014

Basın Bülteni. Marmaray Projesinde Rota Teknik İmzası BD235 23.06.2014 Marmaray Projesinde Rota Teknik İmzası Bosch Rexroth ana bayisi Rota Teknik A.Ş. ile Japon TAISEI ve ANEL firmasının ortak olarak geliştirdiği Marmaray Tünel Havalandırma Elektropnömatik Kontrol Sistemi

Detaylı

BIM BUILDING INFORMATION MODELING YAPI BİLGİ MODELİ

BIM BUILDING INFORMATION MODELING YAPI BİLGİ MODELİ BIM BUILDING INFORMATION MODELING YAPI BİLGİ MODELİ S u n u m ö z e t i 1. Bölüm: Genel tanımlar 2. Bölüm: BIM e gereksinim 3. Bölüm: Birlikte çalışabilirlik ve BIM veri standardı 4. Bölüm: BIM verisi

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012

EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012 EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı