DEPRESYON, TIBBİ HASTALIKLAR VE SİTOKİN HİPOTEZİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DEPRESYON, TIBBİ HASTALIKLAR VE SİTOKİN HİPOTEZİ"

Transkript

1 DEPRESYON, TIBBİ HASTALIKLAR VE SİTOKİN HİPOTEZİ Yrd. Doç. Dr. Özden Arısoy Abant İzzet Baysal Üniversitesi İzzet Baysal Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı

2 Araştırmacı: Yok Açıklama Danışman: Yok Konuşmacı: Yok

3 Zihin beden etkileşimi Son yıllarda biriken bilgi MSS, immün sistem ve endokrin sistem arasındaki etkileşimlerin çeşitli tıbbi hastalıklarda ve psikiyatrik hastalıklarda rolü olduğunu göstermekte Özellikle immün hücrelerden üretilen sitokinler zihin beden etkileşiminde önemli rol oynamakta

4 Sitokinler Yapılan son araştırmalar immün sistemin MSS üzerindeki etkisinin özellikle sitokinler aracılığıyla gerçekleştiğini göstermiştir. Sitokinler, uykunun, iştahın, vücut ısısının, motor aktivitenin, kognisyonun ve hazzın düzenlenmesinde rol alan kimyasal moleküllerdir. Sitokinler ayrıca nörotransmitter metabolizmasında, nöroendokrin işlevlerde, sinaptik plastisitede ve bölgesel beyin aktivitesinde rol oynarlar. Sitokinler tıbbi bir hastalık durumunda ya da kronik strese cevaben salınırlar ve iki grupta ele alınırlar: Proinflamatuar sitokiler: IL 1, IL 2, IL 6, TNF α, IFNγ Antiinflamatuar sitokinler: IL 4, IL 10, IL 12, IL 13 (Kaplan&Sadock Textbook of Psychiatry, 9. Baskı, Immune system and Central Nervous System Interactions, p: )

5 İmmün Sistem İmmün sistem innate ve adaptif olmak üzere iki alt sistemden oluşur. Bileşenler Innate (doğuştanözgül olmayan) Adaptif (özgül) Bu iki sistem işlevsel olarak birbiri ile denge içindedir. Hücresel Monosit Makrofaj T hücreleri B hücreleri Her iki sistemin hücresel ve humoral bölümleri bulunur. Innate ve Adaptif immün sistemin ürettiği sitokinler farklıdır. Humoral Granülosit NK hücreler γ/ hücreler Kompleman Th1: IL2, IFNγ Antikorlar Adaptif immün sistemde iki tip yardımcı T hücresi bulunur. Th1 ve Th2. Akut faz proteinleri (AFP) Th2: IL4, IL10 Th1 ve Th2 hücreleri adaptif immün sistemin hücresel ve humoral ayaklarının farklı sitokinler üretmesine neden olur. (Müller ve ark 2000) Ürettikleri sitokinler Makrofaj derive sitokinler IL 1, IL 6, TNF α, IFN α Lenfosit derive sitokinler IL 2, IFN γ, IL 4, IL 10

6 Vücut patojenlerle karşılaştığında infalamatuar mediatörler olan sitokinler, kemokinler ve lipit mediatörleri (Pg) salınır

7 İmmün sistem dengesizliği Azlığı (AIDS): Enfeksiyonlara yatkınlık Viral orijinli malignant tümör gelişimi MSS de nöronlar sitokin salınımına bağlı olarak etkilenerek demans gibi nöropsikiyatrik tablolar ortaya çıkar) Fazlalığı (Autoimmünite): Tip 1 DM, RA, MS gibi otoimmün hastalıklar (Th1 aktivite) Ülseratif Kolit gibi inflamatuar barsak hastalıkları (Th1 aktivite) SLE gibi otoimün hastalıklar (Th2 aktivite) Astım, allerjik hastalıklar (Th2 aktivite) Kardiovasküler hastalıklar (Th1 aktivite) Depresyon, Şizofreni, Demans (Kaplan&Sadock Textbook of Psychiatry, 9. Baskı, Immune system and Central Nervous System Interactions, p: )

8

9 İmmün sistem MSS ve endokrin sistem arasındaki etkileşim Bu 3 sistem arasında etkileşim olduğuna dair kanıtlar: İmmün hücreler üzerinde nörotransmitterler, hormonlar ve nöropeptitler için reseptörler var Stres de immün sistemi etkiliyor Lenfoid organlar otonom sinir sistemi tarafından innerve ediliyor (semp immün aktivasyon, parasemp immün aktivasyon) Sitokin sinyalleri MSS e vagal sinirle iletiliyor MSS de sitokin ve reseptörleri eksprese oluyor Sitokinler nörotransmitterleri etkiliyor Sitokinlerin nöroendokrin etkisi var Sitokinlerin sinaptik plastisite (BDNF), beyin kan akımı ve davranış üzerine etkileri var (Kaplan&Sadock Textbook of Psychiatry, 9. Baskı, Immune system and Central Nervous System Interactions, p: )

10

11 Stresin sitokinlere etkisi Stresin akut/kronik olmasına, şiddetine ve zamanlamasına bağlı olarak immün sistem üzerinde zıt etkiler görülebilmekte Akut stres, katekolaminler aracılığıya innate immün sitokin salınımını,th1 sitokin salınımını arttırmakta ve Th1 aracılı inflamatuar hastalıkları alevlendirmekte Kronik stres de innate immün aktivasyonu arttırmakta ancak Th2 aktivasyona ve dolayısıyla allerjik hastalıklara ve hipersensitivite reaksiyonlarına yol açabilmekte Strese bağlı immün aktivitedeki bu artışın amacı aslında organizmayı bakteriel enfeksiyonlara karşı korumak olabilir ama infalamatuar hastalık alevlenmesi pahasına Kronik stres ve depresyon infalamasyonun rol oynadığı otoimmün hastalıklar, kardivasküler hastalıklar, kanser ve diabetteki morbidite ve mortaliteyi arrtırabilmekte Çocukluk çağı travmaları da innate immün sitokin aktivasyona yol açarak çeşitli tıbbi morbiditelerin ortaya çıkmasına neden olabilmekte (Kaplan&Sadock Textbook of Psychiatry, 9. Baskı, Immune system and Central Nervous System Interactions, p:

12

13 Sitokinlerin davranış üzerine etkisi Innate immün sitokinler hastalık davranışı (IL 1, Il 6, TNF α, IFN α) Hastalık davranışı: Disfori Anhedoni Yorgunluk Sosyal içe çekilme Hiperaljezi Anoreksi Uyku uyanıklık uyanıklık döngüsünde bozulma Kognitif disfonksiyon Antidepresanlar da sitokine cevaben hastalık davranışını önlemekte Schiepers O, Wichers MC, Maes M, Progress in Neuropsychopharmacology and Biological Psychiatry

14 Sitokinler beyne nasıl ulaşıyor? 1) KBB den aktif transportla 2) KBB nin geçirgen olduğu bölgelerden (lamina terminalisteki organum vasculosum) 3) Sitokin sinyallerinin duyusal afferent vagus siniri yoluyla beyne iletilmesi yoluyla 4) Sitokin sinyallerinin beyindeki kan damarlarını kaplayan endotel tarafından NO ve PG gibi sekonder sinyallere çevrilmesi yoluyla (DantzerR, 2001)

15

16 Sitokinlerin beyin üzerindeki etkisi Periferik sitokinler MSS de santral sitokin salınımını uyarır (mikroglia aracılığıyla) Bu sitokinler de beyinde ilgili reseptörlerine bağlanır Sitokin reseptörleri beyinde en yoğun olarak affekt, stres cevabı, öğrenme ve bellekle ilgili hipokampus, amigdala, PFK ve hipotalamusta bulunur Sitokinler beyinde BDNF üretimini azaltarak özellikle hipokampusta apoptozise yol açarlar Sitokinlere bağlı BDNF azalması beyinde nörodejeneratif değişikliklere yol açarak AH, MS, HIV demansı gibi durumların oluşmasına neden olabilmektedir Kaplan&Sadock Textbook of Psychiatry, 9. Baskı, Immune system and Central Nervous System Interactions, p:

17 Sitokinlerin nörotransmitterler üzerine etkisi Triptofandan serotonin üretilmesinde yer alan indolamin 2,3 deoksijenaz (IDO) enzimini aktive ederek triptofanın kynurenin ve quinolonic aside dönüşmesine ve 5HT sentezinin azalmasına, buna bağlı olarak da depresif semptomların oluşmasına sebep olurlar (Müller, Schwarz MJ, 2007) Triptofan metbolitlerinden quinolonic asit ise güçlü bir NMDA reseptör agonisti olup nörotoksik etkileri mevcuttur. (Müller, Schwarz MJ, 2007) Quinolonic acid aynı zamanda nitric oksit senteazı (NOS) indükler ve yaşlanmaya neden olur (Oxengrug GF, 2007, Ann N Y Acad Sci) Kynureninin yıkım ürünü olan kynurenik asit ise endojen bir NMDA reseptör antagonisti olup, nöroprotektif etkiye sahiptir Ancak, kynurenic asidin şizofreni benzeri belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabildiği belirtilmektedir (Erhardt ve ark 2007)

18

19 Sitokinlerin NT ler üzerindeki etkisi TNF α, IFN α gibi proinflamatuar sitokinler serotonin ve noradrenalin geri alım pompalarının ekspresyonunu arttırarak sinaptik aralıkta bu NT erin azalmasına yol açmaktadırlar IL 2 ve IFN α ise dopamin miktarını azaltmaktadırlar Sitokinlerin indüklediği NO de dopamin üretiminde hız kısıtlayıcı enzim olan tirozin hidroksilazı inhibe etmektedir Kaplan&Sadock Textbook of Psychiatry, 9. Baskı, Immune system and Central Nervous System Interactions, p:

20 Sitokinlerin bölgesel beyin aktivitesi üzerindeki etkileri IFN α verilen ve kognitif test uygulanan kişilerin dorsal anterir singülat korteks (DACC) aktivitelerinde artış saptanmış ve bu artış testteki hata sayısı ile korele bulunmuş DACC aktivitesindeki artış duygudurum bozukluklarına yatkınlığı olan yüksek durumsal anksiyeteli, nörotik ve OKB si olan kişilerde de yüksek bulunmuştur IFN α aynı zamanda bazal ganglionlarda Parkinson a benzer etki göstermiş, IFN α nın dopamini azaltıcı etkisi Kaplan&Sadock Textbook of Psychiatry, 9. Baskı, Immune system and Central Nervous System Interactions, p:

21 Sitokinlerin HPA eksen üzerine CRH ve kortizol salınımı arttırılar etkisi CRH artışı hastalık davranışı belirtilerine katkıda bulunur Dokuların glukortikoid duyarlılığını azaltarak (inaktif GR β reseptör aktivasyonu ya da GR lerinin sitoplazmadan nükleusa translokasyonu yoluyla) glukokortikoid direncine yol açarlar Depresif hastalarda ya da kronik stresi olanlarda da HPA hiperaktivitesi ve direnci görülür, ki bu da dolaylı olarak inflamatuar sitokin üretiminde artışa ve depresyonun şiddetlenmesine neden olabilir DST nonsüpresyonu olan hastalar tedaviye daha dirençlidir CRH reseptör antagonistlerinin ise antidepresan etkisi vardır Kaplan&Sadock Textbook of Psychiatry, 9.

22 Depresyon ve İmmün sistem Depresyonda adaptif immün sistemde (T hücrelerde) süpresyon, innate immün aktivitede ise artış söz konusu. Özellikle IL 6, CRP, PG, adhezyon moleküllerinin sentezinde artış mevcut Inflamatuar sitokinlerin DM, KVH, kanser, artrit, kolit, MS gibi hastalıklardaki rolü göz önüne alındığında depresyon bu tip tıbbi hastalıklar üzerinde olumsuz etki göstermekte Tıbbi hastalığı olan kişilerde de depresyon sağlıklı kişilere göre 10 kat fazla görülmekte Bunda hastalığa psiklojik tepkinin yanısıra, tıbbi hastalığa yol açan inflamasyon gibi ortak patofizyolojik süreçler de rol oynayabilmekte Çeşitli çalışmalarda tıbbi hst+ depresyonu olanlarda depresyonu olmayanlara göre daha fazla sitokin saptanmıştır Ayrıca, MS, Herpes gibi epizodik seyirli hastalıklarda atak öncesi tipik olarak depresyon gözlenmekte olup, depresif belirtler hastalığa psikolojik tepki olmaktan ziyade altta yatan immün sistem aktivitesi sonucu ortaya çıkıyor gibi görünmektedir Kaplan&Sadock Textbook of Psychiatry, 9. Baskı, Immune system and Central Nervous System Interactions, p:

23

24 Sitokin DM ilişkisi Proinflamatuar sitokinlerin NO aracılığıyla pankreatik hücre ölümüne yol açtığı gösterilmiştir (Souza K et al 2008) β hücre ölümü de insulin direncine ve metabolik sendroma yol açabilmektedir. (Kahl ve ark 2005) Adipoz dokudan TNF α, IL 1, IL 6, IFN γ, leptin gibi hormonlar salgılanır ve açlık hissi bozularak kilo alımı ve obesite gelişir. (Brandacher ve ark 2007) Obezite de tekrar inflamatuar sitokin ve leptin salınımınına ve kilo alımına yol açarak kısır döngü oluşturur

25

26 Sitokin CVH ilişkisi TNF α, myokardial kontraktiliteyi, özellikle sol ventrikül kontraktilitesini deprese eder (Sando et al 2008) TNF α, hücreiçi Ca ve süperoksit anyon artışına yol açarak kardiak hasar oluşturur (Zhang M ve ark 2005) TNF α, vasküler adhezyon molekülü 1 ve intasellüler adhezyon molekülü 1 i arttırarak atheroskleroza yol açar (Waldman ve ark 2008) TNF α, apoptotik etkisiyle kalpte çizgili kas yıkımına ve kaşeksiye yol açar (Paulus WJ 2000) Straburzynska Migaj ve ark (2005) KKY li hastalarda kontrol grubuna göre sitokinlerin belirgin olarak arttığını, HRV nin (heart rate variablity) ise belirgin olarak azaldığını saptamışlardır. HRV MI, aritmiler, ani ölüm, kalp yetmezliği ve ateroskleroz açısından önemli bir risk faktörüdür. (Singh et al 2002). Proinfalamtuar sitokinler ayrıca endotele lökosit çekilmesini arttırır ve plak monositlerini (makrofajlar) aktive ederler. Bu makrofajlar da hücredışı plak matriksini metallopoteinazlar aracılığıyla parçalar ve koroner plak instabilitesine yol açarlar. (Gidron H et al 2002) Bu sitokinler ek olarak vazokonstriksiyona ve kan basıncında yükselmeye yol açarak yatkın plağın rüptüre olmasına neden olurlar. (Gidron H et al 2002) Sitokinler koagülasyon faktörlerinde artışa, Protein C gibi antikoagülan faktörlerin de azalmasına yol açarak trombozun ilk aşaması olan platelet agresyonununa neden olurlar. (Gidron H et al 2002)

27

28 Sitokin Kanser İlişkisi Stres ve depresyon, NK hücre ve sitotoksik T hücre aktivitesini azaltarak ya da reaktif oksijen türlerinin oluşumuna yol açarak kanser oluşumuna ya da kanserin ilerlemesine neden olabilmektedir (Reiche ve ark, 2005) Özellikle çeşitli sitokinlerin lösemi, NHL, Multipl myeloma gibi kanserle ilişkili olduğu bildirilmiştir Bu sitokinlerden IL 1β angiogeneze ve neovaskülarizasyona yol açmaktadır (Petri S et al 2002) Nitrik oksit ise IL1β ekspresyonunu arttırarak vaskülarizasyona yol açmaktadır (Saski K et al 1998, Kisley R et al 2002) Sitokinlerin oluşturduğu PGE2 ise hücre adhezyonuna ve endotel hücrelerinin yayılımına yol açmaktadır Kanser hastalarında ayrıca sıklıkla depresyon da görülmekte ve yaşam süresini kısaltmaktadır Kansere bağlı depresyon genellikle kaşeksiyle beraber görülmektedir ve bunda inflamatuar sitokinlerin rolü olduğu düşünülmektedir (Illman ve ark 2005) Ek olarak kanserde terapötik amaçlı proinflamatuar sitokin verilmesi de depresyona yol açmaktadır (Schiepers O ve ark 2005)

29

30 Sitokin ağrı ilişkisi Doku hasarına bağlı inflamasyon sonucu aktive makrofajar tarafından proinflamatuar sitokinler salınır. Sitokinler araşidonik asidden siklooksijenaz enzimi aracılığıyla PG üretimine yol açar. PG ler de nosiseptif sinir terminallerinin sensitizasyonuna ve hiperalzejiye yol açar. Kronik ağrı sendromu olan hastalarda kontrollerden daha fazla TNF α ve IL 2 mrna düzeyleri, daha az IL 4 ve IL 10 düzeyleri tespit edilmiştir. (Üçeyler N ve ark 2007) Ağrılı, ağrısız nöropatili hastalar ve kontrollerin karşılaştırıldığı başka bir çalışmada da ağrılı nöropatisi olan hastalarda daha fazla IL 2 ve TNF α saptanırken, ağrısız nöropatisi olanlarda daha fazla IL 4 ve IL 10 tespit edilmiştir. (Üçeyler ve ark 2007) Fibromyaljili hastaların ve kontrollerin karşılaştırıldığı başka bir çalışmada ise fibromyaljili hastalarda daha fazla IL 18, TNF α düzeyleri saptanmıştır. Bazicchi L ve ark 2007

31

32 Sitokin inflamatuar hastalık ilişkisi Proinflamatuar sitokinlerin, RA, AS, Crohn hastalığı, Ülseratif Kolit, psöriazis, astım gibi çeşitli immün aracılı kronik inflamatuar hastalıklarda rol oynadığı düşünülmektedir. Psöriaziste TNF α nın inflamasyona ve kreatinosit stimülasyonuna yol açtığı belirtilmektedir (Nickoloff, Nat. Med. 13:242, 2007) Inflamatuar artritlerde IL 1 salınımı sinovial inflamasyona, kemik ve kıkırdak yıkımına yol açabilmektedir (Harris ED et al 1990) IBH da barsak duvarından kana çok fazla bakteriel ve dietle antijen geçer ve bu da proinflamatuar sitokin artışına yol açar. (Liebregts ve ark 2007) IBH da stres barsak duvar geçirgenliğinin artmasına ve bakteriel translokasyona ve barsak duvarında inflamasyona yol açar(hollander et al 1986, Wilson LM, Baldwin AL 1999) Astımda ise Th2 sitokini IL 4 ve IL 13; IgE aracılı hipersensitivite, eosinofili, mast hücre degranülasyonu, bronkokonstriksiyon, ödem ve mukus sekresyonuna neden olur (Maddox L, Schwartz DA, 2002)

33

34 Tıbbi Hastalık Depresyon ilişkisinde sitokin hipotezi Sonuç olarak, yıllardır stresin, immün sistemin rol oynadığı tıbbi hastalıkları kötüleştirdiği bilinmektedir Stres, depresyon ve tıbbi hastalık ilişkisinde ortak olan birtakım patofizyolojik süreçler söz konusudur Özellikle proinflamatuar sitokinler bu ilişkide ana rolü oynuyor görünmektedir Son yıllarda, patofizyolojideki bu ortaklık tedaviye de yansımış ve yeni tedavilerin gündeme gelmesine yol açmıştır

35 Antiinfalamatuar Antidepresan MSS ve immün sistem arasındaki karşılıklı etkileşim göz önüne alındığında, stresi azaltan ilaçların immün sistem üzerinde, immün sistemi etkileyen ilaçların da nöropsikiyatrik tablolar üzerinde olumlu etkisi olabileceği düşünülebilir Antidepresanların proinflamatuar sitokin düzeyini azalttığı ve özellikle sitokinlere bağlı vejetatif değil ama affektif belirtileri iyileştirdiği görülmüştür, ayrıca glukortikoid direncini de düzeltmişlerdir Celecoxib gibi antiinflamatuarların da AD etkinlik gösterdiği görülmüştür (Akhondzadeh S et al 2009) IL1 ra leri de hayvanlarda endotoksin verilmesi sonucu gelişen hastalık davranışını azaltmıştır (Swiergiel AH et al 1997) TNF α reseptör knock out out farelerde ise depresyon ve anksiyeteye dirençli fenotip izlenmiştir (Simen BB et al 2006) Yine TNF α blokeri alan RA, AS, psöriazisli hastalarda duygudurumda belirgin düzelmeler görülmüştür. (Braun et al 2007, Wolfe F, Michaud K 2004) Beyinde mikroglialari doğrudan etkileyen minosiklin gibi ajanların da sitokine bağlı davranışsal değişiklikleri düzelttiği görülmüştür (Henry CJ et al 2008) Stresi azaltıcı davranışsal tedavilerin ve sosyal desteğin de sitokinleri azaltıcı etkisi olabilir (Reiche ve ark 2005) Yine, aerobik egzersiz, beslenme şekli de sitokinleri azaltıcı etki gösterebilir (Kohut ve ark 2006)

36 Çalışma TNF Alpha Blokerleri Romatoloji Bölümü ne başvuran, 9 tedaviye dirençli RA, AS hastasına ayaktan TNF α blokeri başlanmış ve 0,2,6. haftalarda HAD, HAMD, HAMA, SF 36 ölçekleri verilerek izlenmiştir Çalışmaya alım ölçütleri: Tedaviye dirençli RA, AS hastası olmak TNF α blokeri kullanımı açısından kontrendikasyonu olmamak Psikotrop tedavi altında olmamak Çalışma dışı kalma ölçütleri: AntiTNF alfa tedavisi için kontrendikasyon oluşturan durumu olanlar (ailesinde veya kendisinde kanser öyküsü, tüberküloz öyküsü, vb) Başka herhangi bir otoimmün hastalığı bulunanlar Psikotrop tedavi altında olanlar Psikotik ya da bipolar bozukluğu olanlar

37 0. hafta (ilk görüşme) 2.hafta (2. görüşme) HADD (ort) 5,11 4,22 HADA (ort) 7,44 4,22 HAMD (ort) 11,89 3,44 HAMA (ort) 10,22 2,78 SF 36 fiziksel fonksiyon 17,50 25,33 SF 36 fiziksel rol güçlüğü 4,76 6,78 SF 36 ağrı 6,16 8,09 SF 36 genel sağlık 12,42 17,82 SF 36 vitalite (enerji) 14,00 18,56 SF 36 sosyal fonksiyon 6,88 8,22 6. Hafta (3. görüşme) ANOVA POSTHOC 4,78 p=0, p= 0, p=0, p=0,708 4,00 p=0, p=0, p=0, p=0,878 3,67 p=0, p=0, p=0, p=0,877 3,67 p=0, p=0, p=0, p=0,531 25,33 p=0, p=0, p=0, p=1,00 6,56 p=0, p=0, p=0, p=0,754 8,47 p=0, p=0, p=0, p=0, ,40 p=0, p=0, p=0, p=0,764 18,56 p=0, p=0, p=0, p=1,00 8,11 p=0, p=0, p=0, p=0,903 SF 36 emosyonel rol güçlüğü 3,88 5,44 5,11 p=0, p=0, p=0, p=0,519 SF 36 mental sağlık 20,50 24,22 23,33 p=0, p=0, p=0, p=0, 682

38 Insanity: doing the same thing over and over again and expecting different results.

39

40 Teşekkürler

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, 2010 Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler Dr.Canan Yücesan Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Akış Sitokinler ve depresyon Duygudurum bozukluklarının

Detaylı

ANKSİYETE BOZUKLUKLARININ KARDİYOVASKÜLER SİSTEM ÜZERİNE ETKİLERİ. Doç.Dr.Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD

ANKSİYETE BOZUKLUKLARININ KARDİYOVASKÜLER SİSTEM ÜZERİNE ETKİLERİ. Doç.Dr.Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD ANKSİYETE BOZUKLUKLARININ KARDİYOVASKÜLER SİSTEM ÜZERİNE ETKİLERİ Doç.Dr.Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: Lilly Konuşmacı: Lundbeck Sunum

Detaylı

TİP I HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONU. Prof. Dr. Bilun Gemicioğlu

TİP I HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONU. Prof. Dr. Bilun Gemicioğlu TİP I HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONU Prof. Dr. Bilun Gemicioğlu HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI TİP I TİP II TİPII TİPIII TİPIV TİPIV TİPIV İmmün yanıt IgE IgG IgG IgG Th1 Th2 CTL Antijen Solübl antijen Hücre/

Detaylı

Nöroinflamasyon nedir? Temel mekanizmaları ve ölçümleme

Nöroinflamasyon nedir? Temel mekanizmaları ve ölçümleme Nöroinflamasyon nedir? Temel mekanizmaları ve ölçümleme Uz. Dr. Tevfik Kalelioğlu Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Nöroinflamasyon nedir? Temel mekanizmaları ve ölçümleme Uz. Dr. Tevfik Kalelioğlu

Detaylı

Edinsel İmmün Yanıt Güher Saruhan- Direskeneli

Edinsel İmmün Yanıt Güher Saruhan- Direskeneli Edinsel İmmün Yanıt Güher Saruhan- Direskeneli İTF Fizyoloji AD Doğal bağışıklık Edinsel bağışıklık Hızlı yanıt (saatler) Sabit R yapıları Sınırlı çeşidi tanıma Yanıt sırasında değişmez Yavaş yanıt (Gün-hafta)

Detaylı

Nedenleri tablo halinde sıralayacak olursak: 1. Eksojen şişmanlık (mutad şişmanlık) (Bütün şişmanların %90'ı) - Kalıtsal faktörler:

Nedenleri tablo halinde sıralayacak olursak: 1. Eksojen şişmanlık (mutad şişmanlık) (Bütün şişmanların %90'ı) - Kalıtsal faktörler: Obezite alınan enerjinin harcanan enerjiden fazla olmasıyla oluşur. Bunu genetik faktörler, metabolizma hızı, iştah, gıdaya ulaşabilme, davranışsal faktörler, fiziksel aktivite durumu, kültürel faktörler

Detaylı

Otakoidler ve ergot alkaloidleri

Otakoidler ve ergot alkaloidleri Otakoidler ve ergot alkaloidleri Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 1 Antihistaminikler 2 2 1 Serotonin agonistleri, antagonistleri, ergot alkaloidleri 3 3 Otakaidler Latince "autos" kendi, "akos"

Detaylı

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı 1, Abdullah Özkök 1, Yaşar Çalışkan 1, Ayşegül Telci 2, Alaattin Yıldız 1 ¹İstanbul

Detaylı

OBEZİTE VE DEPRESYON. Prof. Dr. Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD.

OBEZİTE VE DEPRESYON. Prof. Dr. Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD. OBEZİTE VE DEPRESYON Prof. Dr. Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD. Obezite nedir? Obezite BKİ>30 kg/m² Çoğul etyolojili Kronik Tekrarlayıcı Yaşam kalitesini bozan Çeşitli

Detaylı

STRES, İNFLAMASYON, MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ ETKİLEŞİMİ. Dr. Ömer Yanartaş Marmara Üniversitesi Psikiyatri Anabilimdalı

STRES, İNFLAMASYON, MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ ETKİLEŞİMİ. Dr. Ömer Yanartaş Marmara Üniversitesi Psikiyatri Anabilimdalı STRES, İNFLAMASYON, MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ ETKİLEŞİMİ Dr. Ömer Yanartaş Marmara Üniversitesi Psikiyatri Anabilimdalı İnflamasyon ve İmmün Yanıt Sitokinler ve etki mekanizması İnflamatuar süreçler ve psikiyatrik

Detaylı

İMMÜN YANITIN EFEKTÖR GRUPLARI VE YANITIN DÜZENLENMESİ. Güher Saruhan- Direskeneli İTF Fizyoloji AD

İMMÜN YANITIN EFEKTÖR GRUPLARI VE YANITIN DÜZENLENMESİ. Güher Saruhan- Direskeneli İTF Fizyoloji AD İMMÜN YANITIN EFEKTÖR GRUPLARI VE YANITIN DÜZENLENMESİ Güher Saruhan- Direskeneli İTF Fizyoloji AD HÜCRE İÇİ MİKROBA YANIT Veziküle alınmış mikroplu fagosit Sitoplazmasında mikroplu hücre CD4 + efektör

Detaylı

Depresyon ve biyolojik belirteçler: Sitokinlerin rolü

Depresyon ve biyolojik belirteçler: Sitokinlerin rolü Depresyon ve biyolojik belirteçler: Sitokinlerin rolü Prof. Dr. Ertuğrul Eşel Erciyes Ün. Tıp Fak. Psikiyatri AD Biomarker (biyolojik belirteç) ne demek? Nesnel olarak ölçülebilen ve normal bir biyolojik

Detaylı

Prof.Dr.Kemal NAS Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, Romatoloji BD

Prof.Dr.Kemal NAS Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, Romatoloji BD Prof.Dr.Kemal NAS Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, Romatoloji BD Kronik enflamatuar hastalıklar, konak doku ve immun hücreleri arasındaki karmaşık etkileşimlerinden

Detaylı

KORTİZOL, METABOLİK SENDROM VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR

KORTİZOL, METABOLİK SENDROM VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR KORTİZOL, METABOLİK SENDROM VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR Prof.Dr. ARZU SEVEN İ.Ü.CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI DİSMETABOLİK SENDROM DİYABESİTİ SENDROM X İNSÜLİN DİRENCİ SENDROMU METABOLİK

Detaylı

NİKOTİN BAĞIMLILIĞI VE DİĞER BAĞIMLILIKLARLA İLİŞKİSİ

NİKOTİN BAĞIMLILIĞI VE DİĞER BAĞIMLILIKLARLA İLİŞKİSİ NİKOTİN BAĞIMLILIĞI VE DİĞER BAĞIMLILIKLARLA İLİŞKİSİ Doç. Dr. Okan Çalıyurt Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD, Edirne Temel Kavramlar Madde kötüye kullanımı Madde bağımlılığı Yoksunluk Tolerans

Detaylı

Şebnem Pırıldar Ege Psikiyatri AD.

Şebnem Pırıldar Ege Psikiyatri AD. Obezitede Anksiyete Bozuklukları ve Depresyon Şebnem Pırıldar Ege Psikiyatri AD. Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: Sanofi Danışman: Teva, BMS Konuşmacı: Lundbeck Obezite giderek artan bir toplum sağlığı

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD

BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD Çalışmalarda birinci basamak sağlık kurumlarına başvuran hastalardaki psikiyatrik hastalık sıklığı, gerek değerlendirme ölçekleri kullanılarak

Detaylı

YARA İYİLEŞMESİ. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger

YARA İYİLEŞMESİ. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger YARA İYİLEŞMESİ Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger YARA Doku bütünlüğünün bozulmasıdır. Cerrahi ya da travmatik olabilir. Akut Yara: Onarım süreci düzenli ve zamanında gelişir. Anatomik ve fonksiyonel bütünlük

Detaylı

D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi. Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi. Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bruselloz Brucella cinsi bakteriler tarafından primer olarak otçul

Detaylı

Oytun Erbaş, Hüseyin Sedar Akseki, Dilek Taşkıran

Oytun Erbaş, Hüseyin Sedar Akseki, Dilek Taşkıran Yağlı Karaciğer (Metabolik Sendrom) Modeli Geliştirilen Sıçanlarda Psikoz Yatkınlığındaki Artışın Gösterilmesi ve Bu Bulgunun İnflamatuar Sitokinlerle Bağlantısının Açıklanması Oytun Erbaş, Hüseyin Sedar

Detaylı

Fiziksel Aktivite ve Sağlık. Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı

Fiziksel Aktivite ve Sağlık. Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı Fiziksel Aktivite ve Sağlık Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı 1 Fiziksel İnaktivite Nedir? Haftanın en az 5 günü 30 dakika ve üzerinde orta şiddetli veya haftanın en az 3 günü 20 dakika

Detaylı

Psikofarmakolojiye giriş

Psikofarmakolojiye giriş Psikofarmakolojiye giriş Genel bilgiler Beyin 100 milyar nöron (sinir hücresi) içerir. Beyin hücresinin i diğer beyin hücreleri ile 1,000 ile 50,000 bağlantısı. Beynin sağ tarafı solu, sol tarafı sağı

Detaylı

VİROLOJİ -I Antiviral İmmunite

VİROLOJİ -I Antiviral İmmunite VİROLOJİ -I Antiviral İmmunite Prof.Dr. Yılmaz Akça Prof.Dr. Feray Alkan Prof.Dr. Aykut Özkul Prof. Dr. Seval Bilge-Dağalp Prof.Dr. M. Taner Karaoğlu Prof.Dr. Tuba Çiğdem Oğuzoğlu DOĞAL SAVUNMA HATLARI-DOĞAL

Detaylı

Bipolar Bozukluk ve Hipotalamo pituiter pituiter adrenal sistem Doç. Dr. Vesile Şentürk Ankara Ü.T.F. Psikiyatri A.D Janssen Astra Zeneca Hipotalamo pituiter pituiter son organ Hipotalomo Hipotalomo pituiter

Detaylı

ENDOTEL VE BİYOKİMYASAL MOLEKÜLLER

ENDOTEL VE BİYOKİMYASAL MOLEKÜLLER ENDOTEL VE BİYOKİMYASAL MOLEKÜLLER Endotel Damar duvarı ve dolaşan kan arasında tek sıra endotel hücresinden oluşan işlevsel bir organdır Endotel en büyük endokrin organdır 70 kg lik bir kişide, kalp kitlesix5

Detaylı

I- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık

I- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık I- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık Fagositik hücreler (makrofajlar, mast hücreleri) Kompleman sistemi(direkt bakteri hücre membranı parçalayarak diğer immün sistem hücrelerin bunlara atak yapmasına

Detaylı

Açıklama 2008 2010. Araştırmacı: Danışman: Konuşmacı:

Açıklama 2008 2010. Araştırmacı: Danışman: Konuşmacı: Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: Danışman: Konuşmacı: Şizofreni Hastalarında Bedensel Sağlık Sorunları ve Çözüm Yolları Dr. Berna Binnur Akdede DEÜTF Psikiyatri AD 06.10.2010 Mortalite genel populasyondan

Detaylı

Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri

Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Hastalıkların tedavisinde kat edilen yol, bulaşıcı hastalıklarla başarılı mücadele, yaşam koşullarında düzelme gibi

Detaylı

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Hücre iletişimi Tüm canlılar bulundukları çevreden sinyal alırlar ve yanıt verirler Bakteriler glukoz ve amino asit gibi besinlerin

Detaylı

Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri

Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri Dr. Hasan KARADAĞ Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği Gündüz aşırı uykululukta genel popülasyonun % 4-6

Detaylı

EGZERSİZE ENDOKRİN ve METABOLİK YANIT

EGZERSİZE ENDOKRİN ve METABOLİK YANIT EGZERSİZE ENDOKRİN ve METABOLİK YANIT Prof.Dr.Fadıl Özyener Fizyoloji Anabilim Dalı Sempatik Sistem Adrenal Medulla Kas kan dolaşımı Kan basıncı Solunum sıklık ve derinliği Kalp kasılma gücü Kalp atım

Detaylı

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D.

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. Multipl Myeloma Nedir? Vücuda bakteri veya virusler girdiğinde bazı B-lenfositler plazma hücrelerine

Detaylı

Solunum sistemi farmakolojisi. Prof. Dr. Öner Süzer

Solunum sistemi farmakolojisi. Prof. Dr. Öner Süzer Solunum sistemi farmakolojisi Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 2 1 3 Havayolu, damar ve salgı bezlerinin regülasyonu Hava yollarının aferent lifleri İrritan reseptörler ve C lifleri, eksojen kimyasallara,

Detaylı

Aksiyal SpA da Güncellenmiş ASAS anti-tnf Tedavi Önerileri ve Hedefe Yönelik Tedavi Stratejileri

Aksiyal SpA da Güncellenmiş ASAS anti-tnf Tedavi Önerileri ve Hedefe Yönelik Tedavi Stratejileri Aksiyal SpA da Güncellenmiş ASAS anti-tnf Tedavi Önerileri ve Hedefe Yönelik Tedavi Stratejileri Prof.Dr. M.Pamir ATAGÜNDÜZ Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Romatoloji Bilim Dalı 11 Nisan 2014 Ana Başlıklar

Detaylı

Günde kaç saat, haftada kaç gün egzersiz yapılmalı?

Günde kaç saat, haftada kaç gün egzersiz yapılmalı? Başarılı bir kilo verme ve daha da önemlisi bu kiloyu korumada en önemli anahtar egzersizdir. Kilo verdikten sonra egzersiz yapmayı bırakanlar yeniden kilo alırken, egzersize devam edenlerde bu ihtimal

Detaylı

Tarifname OBEZİTEYİ ÖNLEYİCİ VE TEDAVİ EDİCİ BİR KOMPOZİSYON

Tarifname OBEZİTEYİ ÖNLEYİCİ VE TEDAVİ EDİCİ BİR KOMPOZİSYON 1 Tarifname OBEZİTEYİ ÖNLEYİCİ VE TEDAVİ EDİCİ BİR KOMPOZİSYON Teknik Alan Buluş, obeziteyi önleyici ve tedavi edici glukopiranosit türevleri ihtiva eden bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen

Detaylı

NÖROBİLİM ve FİZYOTERAPİ

NÖROBİLİM ve FİZYOTERAPİ TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Cilt/Vol:1 Sayı/Issue:5 Kasım/November 2015 www.norofzt.org DOÇ. DR. BİRGÜL BALCI YENİ BİR ALAN!!!! Sinir bilim veya nörobilim; günümüzün sinir sistemi bilimlerinin

Detaylı

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindekipayı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 Akılcı İlaç Kullanımı;

Detaylı

SINCAN İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ

SINCAN İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ SINCAN İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ Bu sunu Sincan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Hayatboyu Öğrenme Programı Grundtvig Öğrenme Ortaklığı Projesi kapsamında düzenlenen Eğitim Toplantıları için hazırlanmıştır.

Detaylı

Hücresel İmmünite Dicle Güç

Hücresel İmmünite Dicle Güç Hücresel İmmünite Dicle Güç dguc@hacettepe.edu.tr kekik imus Kalbe yakınlığı ve Esrarengiz hale Ruhun oturduğu yer Ruh cesaret yiğitlik Yunanlı Hekim MS 1.yy Kalp, pankreas, timus imus yaşla küçülür (timik

Detaylı

Romatoid Artrit Patogenezinde SitokinAğı

Romatoid Artrit Patogenezinde SitokinAğı Romatoid Artrit Patogenezinde SitokinAğı Prof. Dr. Ahmet Gül İ. Ü. İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı Romatoid Artrit Kronik simetrik poliartrit q Eklemde İnflammasyon

Detaylı

MS TE BESLENME VE EGZERSİZ. Dr. Özlem Taşkapılıoğlu

MS TE BESLENME VE EGZERSİZ. Dr. Özlem Taşkapılıoğlu MS TE BESLENME VE EGZERSİZ Dr. Özlem Taşkapılıoğlu «Besinler ilacınız, ilacınız besininiz olsun.» MS te beslenme hakkında mitler-gerçekler «Daha fazla fiziksel aktivite ve egzersiz, daha az oturma süresi!»

Detaylı

Böbrek Hastalıklarında Yaşanan Ruhsal Sıkıntılar; Yaşamı Nasıl Güzelleştirebiliriz? Prof.Dr.Oğuz Karamustafalıoğlu Üsküdar Üniversitesi

Böbrek Hastalıklarında Yaşanan Ruhsal Sıkıntılar; Yaşamı Nasıl Güzelleştirebiliriz? Prof.Dr.Oğuz Karamustafalıoğlu Üsküdar Üniversitesi Böbrek Hastalıklarında Yaşanan Ruhsal Sıkıntılar; Yaşamı Nasıl Güzelleştirebiliriz? Prof.Dr.Oğuz Karamustafalıoğlu Üsküdar Üniversitesi Hangi Böbrek Hastalarına Ruhsal Destek Verilebilir? Çocukluktan yaşlılığa

Detaylı

İnsomniada etiyolojik modeller. Dr. Sinan YETKİN

İnsomniada etiyolojik modeller. Dr. Sinan YETKİN İnsomniada etiyolojik modeller Dr. Sinan YETKİN İnsomnia(tanım) Uykunun işlevi ve yapısı dikkate alındığında, kişilerin yeterli süre ve zaman diliminde uyuyamadığı için dinlenemediği, yeni bir güne hazır

Detaylı

Hemodiyaliz Hastalarında Serum Visfatin Düzeyi İle Kardiyovasküler Hastalık Ve Serum Biyokimyasal Parametreleri Arasındaki İlişki

Hemodiyaliz Hastalarında Serum Visfatin Düzeyi İle Kardiyovasküler Hastalık Ve Serum Biyokimyasal Parametreleri Arasındaki İlişki Hemodiyaliz Hastalarında Serum Visfatin Düzeyi İle Kardiyovasküler Hastalık Ve Serum Biyokimyasal Parametreleri Arasındaki İlişki Nimet Aktaş*, Mustafa Güllülü, Abdülmecit Yıldız, Ayşegül Oruç, Cuma Bülent

Detaylı

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindeki payı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 DSÖ tahminlerine

Detaylı

RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ. Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK

RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ. Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK RATLARDA ANNE YOKSUNLUĞU SENDROMUNA ZENGĠNLEġTĠRĠLMĠġ ÇEVRENĠN ETKĠSĠ Serap ATA, Hülya İNCE, Ömer Faruk AYDIN, Haydar Ali TAŞDEMİR, Hamit ÖZYÜREK Hayatın erken döneminde ebeveyn kaybı veya ihmali gibi

Detaylı

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR Prof. Dr. Mehmet Ersoy DEMANSA NEDEN OLAN HASTALIKLAR AMAÇ Demansın nedenleri ve gelişim sürecinin öğretmek Yaşlı bireyde demansa bağlı oluşabilecek problemleri öğretmek

Detaylı

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II. KAN-DOLAŞIM ve SOLUNUM DERS KURULU

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II. KAN-DOLAŞIM ve SOLUNUM DERS KURULU DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II KAN-DOLAŞIM ve SOLUNUM DERS KURULU Doç.Dr. Engin DEVECİ İMMÜN SİSTEM TİPLERİ I- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık Fagositik hücreler (makrofajlar, mast

Detaylı

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar Prof.Dr.Mitat KOZ 1 İskelet Kasının Egzersize Yanıtı Kas kan akımındaki değişim Kas kuvveti ve dayanıklılığındaki

Detaylı

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI Prof. Dr. Aydan Kansu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı 7 y, ~ 1 yıldır karın ağrısı Göbek çevresinde Haftada

Detaylı

MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır.

MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Fzt. Damla DUMAN MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir. 1822 de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Kuvvetsizlik, spastisite, duyusal problemler, ataksi

Detaylı

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS), Merkezi Sinir Sistemine (MSS) bilgi ileten ve bilgi alan sinir sistemi bölümüdür. Merkezi Sinir Sistemi nden çıkarak tüm vücuda dağılan sinirleri

Detaylı

İŞTAH HORMONU GHRELİNİN BÖBREK TRANSPLANTASYONU SONRASI VÜCUT KİTLE İNDEKSİ VE OKSİDATİF STRES ÜZERİNE ETKİLERİ

İŞTAH HORMONU GHRELİNİN BÖBREK TRANSPLANTASYONU SONRASI VÜCUT KİTLE İNDEKSİ VE OKSİDATİF STRES ÜZERİNE ETKİLERİ İŞTAH HORMONU GHRELİNİN BÖBREK TRANSPLANTASYONU SONRASI VÜCUT KİTLE İNDEKSİ VE OKSİDATİF STRES ÜZERİNE ETKİLERİ Yaşar Çalışkan 1, Abdullah Özkök 1, Gonca Karahan 2, Çiğdem Kekik 2, Halil Yazıcı 1, Aydın

Detaylı

DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ

DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ Kan, kalp, dolaşım ve solunum sistemine ait normal yapı ve fonksiyonların öğrenilmesi 1. Kanın bileşenlerini, fiziksel ve fonksiyonel özelliklerini sayar, plazmanın

Detaylı

Resüsitasyonda HİPEROKSEMİ

Resüsitasyonda HİPEROKSEMİ Resüsitasyonda HİPEROKSEMİ Prof.Dr.Oktay Demirkıran İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Yoğun Bakım Bilim Dalı Acil Yoğun Bakım Ünitesi Avrupa da yaklaşık 700,000/yıl

Detaylı

MENOPOZ. Menopoz nedir?

MENOPOZ. Menopoz nedir? MENOPOZ Hayatınızı kabusa çeviren, unutkanlık, uykusuzluk, depresyon, sinirlilik, halsizlik şikayetlerinin en büyük sebeplerinden biri menopozdur. İleri dönemde idrar kaçırma, kemik erimesi, hipertansiyona

Detaylı

Doku lezyonları oluşturacak kadar kuvvetli olan zararlı uyarılar birçok algojenik ve pro-enflamatuar kimyasal medyatörlerin salınımına yol açar.

Doku lezyonları oluşturacak kadar kuvvetli olan zararlı uyarılar birçok algojenik ve pro-enflamatuar kimyasal medyatörlerin salınımına yol açar. AĞRI ve İNFLAMASYON Yrd.Doç.Dr. Levent Yazmalar Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi FTR Anabilimdalı AĞRI Ağrı tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. Uluslararası Ağrı Araştırmaları Teşkilatı (IASP) Tanımı

Detaylı

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Mesut YILDIZ, Sait ALİM, Sedat BATMAZ, Selim DEMİR, Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı

Detaylı

Tip 1 diyabete giriş. Prof. Dr.Mücahit Özyazar Endokrinoloji,Diyabet,Metabolizma Hastalıkları ve Beslenme Bölümü

Tip 1 diyabete giriş. Prof. Dr.Mücahit Özyazar Endokrinoloji,Diyabet,Metabolizma Hastalıkları ve Beslenme Bölümü Tip 1 diyabete giriş Prof. Dr.Mücahit Özyazar Endokrinoloji,Diyabet,Metabolizma Hastalıkları ve Beslenme Bölümü ENTERNASYONAL EKSPER KOMİTE TARAFINDAN HAZIRLANAN DİABETİN YENİ SINIFLAMASI 1 - Tip 1 Diabetes

Detaylı

PSİKİYATRİK HASTALIKLARDA ALTERNATİF VE DESTEKLEYİCİ FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMLARI

PSİKİYATRİK HASTALIKLARDA ALTERNATİF VE DESTEKLEYİCİ FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMLARI PSİKİYATRİK HASTALIKLARDA ALTERNATİF VE DESTEKLEYİCİ FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMLARI Uzm. Dr. Neslim G. Doksat, Çocuk Ergen ve Genç Psikiyatrı neslimg@superonline.com www.doksat.com www.neslimdoksat.com

Detaylı

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu. Yaşlı Bakım-Ebelik. YB 205 Beslenme İkeleri

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu. Yaşlı Bakım-Ebelik. YB 205 Beslenme İkeleri Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik YB 205 Beslenme İkeleri Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr YAŞLANMA Amerika da yaşlı bireyler eskiye göre

Detaylı

08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D

08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D Vitamin D ve İmmün Sistem İnsülin Sekresyonuna Etkisi Besinlerde D Vitamini Makaleler Vitamin D, normal bir kemik gelişimi ve kalsiyum-fosfor homeostazisi için elzem

Detaylı

KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ VE TÜTÜN KULLANIMI: MEKANİZMA. Mini Ders 2 Modül: Tütünün Kalp ve Damar Hastalıkları Üzerindeki Etkisi

KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ VE TÜTÜN KULLANIMI: MEKANİZMA. Mini Ders 2 Modül: Tütünün Kalp ve Damar Hastalıkları Üzerindeki Etkisi KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ VE TÜTÜN KULLANIMI: MEKANİZMA Mini Ders 2 Modül: Tütünün Kalp ve Damar Hastalıkları Üzerindeki Etkisi TEMEL SLAYTLAR Kardiyovasküler Hastalıkların Epidemiyolojisi

Detaylı

İS SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

İS SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ İS SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İŞ HİJYENİ PROF. DR. SARPER ERDOĞAN İş Hijyeni İş Hijyenisti tanımı Psikososyal riskler Yüklenme Yorgunluk Stres Monotoni

Detaylı

KEMOTERAPİ İLE İLİŞKİLİ KOGNİTİF BOZUKLUKLARDA

KEMOTERAPİ İLE İLİŞKİLİ KOGNİTİF BOZUKLUKLARDA TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Cilt/Vol:3 Sayı/Issue:10 Ekim/October 2017 www.norofzt.org KEMOTERAPİ İLE İLİŞKİLİ KOGNİTİF BOZUKLUKLARDA TEDAVİ YAKLAŞIMLARI Kemoterapi ile ilişkili kognitif bozukluklar

Detaylı

Merkezi Sinir Sistemi İlaçları

Merkezi Sinir Sistemi İlaçları Merkezi Sinir Sistemi İlaçları Prof.Dr. Ender YARSAN A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Kemoterapötiklerden sonra en fazla kullanılan ilaçlar Ağrı kesici, ateş

Detaylı

Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları

Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Doç. Dr. Özen Önen Sertöz Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Bilim Dalı Ankara,

Detaylı

Prediyabetik ve Tip 2 Diyabetik Kadınlarda Kardiyovasküler Risk: Gerçekten Erkeklerden Daha Yüksek Mi?

Prediyabetik ve Tip 2 Diyabetik Kadınlarda Kardiyovasküler Risk: Gerçekten Erkeklerden Daha Yüksek Mi? Prediyabetik ve Tip 2 Diyabetik Kadınlarda Kardiyovasküler Risk: Gerçekten Erkeklerden Daha Yüksek Mi? Prof Dr Füsun Saygılı EgeÜTF Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıBD DM Mortalite ve morbiditenin

Detaylı

ARI ZEHİRİ BİLEŞİMİ, ÖZELLİKLERİ, ETKİ MEKANİZMASI. Dr. Bioch.Cristina Mateescu APİTERAPİ KOMİSYONU

ARI ZEHİRİ BİLEŞİMİ, ÖZELLİKLERİ, ETKİ MEKANİZMASI. Dr. Bioch.Cristina Mateescu APİTERAPİ KOMİSYONU ARI ZEHİRİ BİLEŞİMİ, ÖZELLİKLERİ, ETKİ MEKANİZMASI Dr. Bioch.Cristina Mateescu APİTERAPİ KOMİSYONU Arı Zehiri - Tanım Arı zehiri, bal arıları tarafından öncelikle memelilere ve diğer iri omurgalılara karşı

Detaylı

Hipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015

Hipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Hipertansiyon HT Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Neslihan Yukarıkır ve Arş. Gör. Dr. Dilber Deryol Nacar

Detaylı

Regülatör T hücreleri ve İnsan Hastalıkları

Regülatör T hücreleri ve İnsan Hastalıkları Regülatör T hücreleri ve İnsan Hastalıkları Haner Direskeneli Marmara Tıp Fakültesi İmmün-tolerans Adaptif immün yanıt etkili anti-bakteryal immünite ile antiself yanıtın dengede tutulmasına bağlıdır.

Detaylı

ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI

ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI Tıp Fakülteleri Mezuniyet Öncesi İmmünoloji Eğitim Programı Önerisi in hücre ve dokuları ilgi hücrelerini isim ve işlevleri ile bilir. Kemik iliği, lenf nodu, ve dalağın anatomisi,

Detaylı

STRES FİZYOLOJİSİ Prof.Dr. Ertan Yurdakoş. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı

STRES FİZYOLOJİSİ Prof.Dr. Ertan Yurdakoş. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı STRES FİZYOLOJİSİ Prof.Dr. Ertan Yurdakoş İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı Stres, günlük konuşmalarda sık sık geçen ve farklı anlamlarda kullanılan baskı yada gerginlik diye çevirebileceğimiz

Detaylı

Damar Tıkanıklığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Damar Tıkanıklığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir? Damar Tıkanıklığı Nedir? Damar Tıkanıklığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir? Damar tıkanıklığı özellikle ilerleyen yaşlarda karşımıza çıkan ve kalp krizine kadar götüren bir hastalıktır. İleri yaşlarda ortaya

Detaylı

İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı

İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı İki Nörodejeneratif Hastalıkta Zihin Kuramı Becerileri ve İşlevsellik Düzeyinin karşılaştırılması: Alzheimer ve Parkinson Hastalığı Evrim Göde Öğüten 1, Gizem Ünveren 2, Emine Soybay 2, Barış Topçular

Detaylı

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Psikiyatrik hastalığı olan bireylerde MetabolikSendrom (MetS) sıklığı genel popülasyona

Detaylı

FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI

FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI Dr. Dilek TORUN Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı 13-17 Kasım 2013 30. Ulusal Nefroloji Hipertansiyon Diyaliz ve Transplantasyon

Detaylı

Depresyonda Güncel Tedaviler. Doç. Dr. Murat ERKIRAN

Depresyonda Güncel Tedaviler. Doç. Dr. Murat ERKIRAN Depresyonda Güncel Tedaviler Doç. Dr. Murat ERKIRAN Akış Major depresif bozuklukta yeni antidepresanlar Major depresif bozukluk tedavisi Psikotik özellikli depresyon tedavisi Geliştirme aşamasında olan

Detaylı

FARELERDE PSEUDOMONAS AERUGINOSA PNÖMONi MODELiNDE PSEUDOMONAS AERUGINOSA PHIKZ FAJININ TEDAVi ETKiSiNiN ARAŞTIRILMASI. Dr.

FARELERDE PSEUDOMONAS AERUGINOSA PNÖMONi MODELiNDE PSEUDOMONAS AERUGINOSA PHIKZ FAJININ TEDAVi ETKiSiNiN ARAŞTIRILMASI. Dr. FARELERDE PSEUDOMONAS AERUGINOSA PNÖMONi MODELiNDE PSEUDOMONAS AERUGINOSA PHIKZ FAJININ TEDAVi ETKiSiNiN ARAŞTIRILMASI Dr. Kübra CAN Prof. Dr. Osman Şadi YENEN Doç. Dr. Uğur AKSU AMAÇ Son yıllarda çoklu

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI.

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI. SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 08-09 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI. Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 03 Eylül 08 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

Malnutrisyon ve İnflamasyonun. Hasta Ötiroid Sendromu Gelişimine imine Etkisi

Malnutrisyon ve İnflamasyonun. Hasta Ötiroid Sendromu Gelişimine imine Etkisi Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi Hastalarında Malnutrisyon ve İnflamasyonun Hasta Ötiroid Sendromu Gelişimine imine Etkisi Ebru Karcı, Erkan Dervişoğlu lu, Necmi Eren, Betül Kalender Kocaeli Üniversitesi,

Detaylı

Cerrahi Hastada Beslenme ve Metabolizma. Prof.Dr. İsmail Hamzaoğlu

Cerrahi Hastada Beslenme ve Metabolizma. Prof.Dr. İsmail Hamzaoğlu Cerrahi Hastada Beslenme ve Metabolizma Prof.Dr. İsmail Hamzaoğlu Travma ve cerrahiye ilk yanıt Total vücut enerji harcaması artar Üriner nitrojen atılımı azalır Hastanın ilk resüsitasyonundan sonra Artmış

Detaylı

OBEZİTE Doç. Dr. Erdal Vardar 46. UPK

OBEZİTE Doç. Dr. Erdal Vardar 46. UPK YAŞAM KALİTESİ VE OBEZİTE Doç. Dr. Erdal Vardar 46. UPK Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi Kişinin kendi sağlığını değerlendirmesi için geliştirilmiş bir ölçme metodudur. Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi ölçümü

Detaylı

Psikiyatrik Hastalıklarda Yeni Bir Tedavi Hedefi Olarak Beyin Bağırsak Ekseni Uzm. Dr. Serhat Ergün Marmara Üniversitesi Psikiyatri AD

Psikiyatrik Hastalıklarda Yeni Bir Tedavi Hedefi Olarak Beyin Bağırsak Ekseni Uzm. Dr. Serhat Ergün Marmara Üniversitesi Psikiyatri AD Beyin Bağırsak Ekseni Psikiyatrik Hastalıklarda Yeni Bir Tedavi Hedefi Olarak Beyin Bağırsak Ekseni Uzm. Dr. Serhat Ergün Marmara Üniversitesi Psikiyatri AD Beyin Bağırsak Ekseni Beyin ve gastrointestinal

Detaylı

UYGUNSUZ ADH SENDROMU

UYGUNSUZ ADH SENDROMU UYGUNSUZ ADH SENDROMU Dr Sevin Başer Pamukkale Üniversitesi Göğüs G Hastalıklar kları Anabilim Dalı PAMUKKALE TARİHÇE 1957 yılında y Schwartz ve arkadaşlar ları Schwartz WB. Am J Med 1957; 23: 529-42 Bartter

Detaylı

YAŞLILIK VE KANSER. Prof.Dr.A.Önder BERK

YAŞLILIK VE KANSER. Prof.Dr.A.Önder BERK YAŞLILIK VE KANSER Prof.Dr.A.Önder BERK Kanser ve diğer hastalıkların yaşla değişen sıklığı (%) YAŞ HASTALIKLAR 45 45-59 60-74 75+ Kanser 3,8 8,3 14,0 16,0 Kalp Hastalıkları 0,4 14,0 14,0 20,0 Periferik

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI.

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI. SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 08-09 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI. Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 0 Şubat 09 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

Spinal Kord Yaralanmaları ve Ağrı. Dr. Ayşegül Ketenci İstanbul Tıp Fak. FTR AD

Spinal Kord Yaralanmaları ve Ağrı. Dr. Ayşegül Ketenci İstanbul Tıp Fak. FTR AD Spinal Kord Yaralanmaları ve Ağrı Dr. Ayşegül Ketenci İstanbul Tıp Fak. FTR AD SKY- Sıklık 1 275 000 Kişi 259 000 Kişi Ağrı % 48-94 Yaşamı sınırlayan şiddetli ağrı % 11-34 Yaşam kalitesini en fazla düşüren

Detaylı

METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS

METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS Aerobik Antrenmanlar Sonucu Kasta Oluşan Adaptasyonlar Miyoglobin Miktarında oluşan Değişiklikler Hayvan deneylerinden elde edilen sonuçlar dayanıklılık antrenmanları

Detaylı

İMMÜNOTERAPİDE YAN ETKİ YÖNETİMİ. Dr. Murat DİNÇER Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 19.03.2014 Antalya

İMMÜNOTERAPİDE YAN ETKİ YÖNETİMİ. Dr. Murat DİNÇER Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 19.03.2014 Antalya İMMÜNOTERAPİDE YAN ETKİ YÖNETİMİ Dr. Murat DİNÇER Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 19.03.2014 Antalya İmmünoterapi Non spesifik BCG Sitokinler Spesifik -Antikor tedavisi -Adoptif T Hücre transferi Aşı

Detaylı

aslolan kendine zarar vermemek Horace Wells in ayak izleri sağlık çalışanlarının sağlığı ve refahı

aslolan kendine zarar vermemek Horace Wells in ayak izleri sağlık çalışanlarının sağlığı ve refahı Ruhsal sorunlar söz konusu olduğunda anestezistler nasıl davranmalı? Dr. Mustafa Sercan Mesleki geçmiş Bakırköy RSHH Abant İzzet Baysal Üniversitesi Örgütsel geçmiş Türkiye Psikiyatri Derneği (2. Başkan)

Detaylı

Açıklama Araştırmacı: Danışman: Konuşmacı:

Açıklama Araştırmacı: Danışman: Konuşmacı: Anksiyete Bo ozukluklarında İmmun Sistem Değişiklikleri Dr. Raş it Tükel İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi 46. Ulusal Psik kiyatri Kongresi 5-9 Ekim 2010, İzmir Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: Danışman: Konuşmacı:

Detaylı

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite

Detaylı

KRONİK SOLUNUM HASTALIKLARINDA PSİKOSOYAL DEĞERLENDİRME VE TEDAVİ

KRONİK SOLUNUM HASTALIKLARINDA PSİKOSOYAL DEĞERLENDİRME VE TEDAVİ KRONİK SOLUNUM HASTALIKLARINDA PSİKOSOYAL DEĞERLENDİRME VE TEDAVİ Prof Dr Behcet Coşar Gazi Üni. Tıp Fak. Psikiyatri AD Konsültasyon Liyezon Psikiyatri Ünitesi İNSAN Biyo Psiko Sosyal 11/6/2009 2 KOAH

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI.

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI. SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 08-09 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI. Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 5 Nisan 09 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

HİPOGLİSEMİNİN KOMPLİKASYONLARI

HİPOGLİSEMİNİN KOMPLİKASYONLARI HİPOGLİSEMİNİN KOMPLİKASYONLARI Prof. Dr. Reyhan ERSOY Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı HİPOGLİSEMİ VE DİYABETES MELLİTUS Hipoglisemi Diyabetes

Detaylı

ORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI

ORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI ORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI Organizmalarda daha öncede belirtildiği gibi hücresel ve humoral bağışıklık bağışıklık reaksiyonları vardır. Bunlara ilave olarak immünoljik tolerans adı verilen

Detaylı

Kronik Hastalıklarda Egzersiz Uygulamaları. Prof.Dr.Gülfem Ersöz

Kronik Hastalıklarda Egzersiz Uygulamaları. Prof.Dr.Gülfem Ersöz Kronik Hastalıklarda Egzersiz Uygulamaları Prof.Dr.Gülfem Ersöz Daha fazla egzersiz yapmalısınız Bir miktar ilaç al! Ameliyat olmalısın! Egzersiz Reçetesi; Egzersizin Türü Egzersizin Şiddeti Egzersizin

Detaylı

*Hijyen hipotezi, astım, romatoid artrit, lupus, tip I diabet gibi otoimmün hastalıkların insidansındaki artışı açıklayan bir alternatiftir.

*Hijyen hipotezi, astım, romatoid artrit, lupus, tip I diabet gibi otoimmün hastalıkların insidansındaki artışı açıklayan bir alternatiftir. * *Hijyen hipotezi, astım, romatoid artrit, lupus, tip I diabet gibi otoimmün hastalıkların insidansındaki artışı açıklayan bir alternatiftir. *Bu hipotez, memelilerin evrimsel geçmişlerinin bir parçası

Detaylı