Akdeniz'de rakiplerinden daha hızlı büyüyen Türkiye,

Transkript

1 Akdeniz'de rakiplerinden daha hızlı büyüyen Türkiye, 8 AYDA % 10 BÜYÜMEYI YAKALADI Yılın 8 aylık döneminde, Türkiye'ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı % 10,6 artarak 24 milyon 89 bin kişi oldu. Bu dönemde Alman pazarı % 1 büyüyerek 3,3 milyona, Rusya pazarı da % 15 gelişerek 3,1 milyona ulaştı. İngiltere'deki toparlanma devam etti. (sayfa: 9) TÜROFED BÜLTEN ÖZASLAN: RUSYA'DA YENİ ÜRÜNLERE VE KIŞ TURİZMİNE DESTEK VERECEĞİZ TÜRKİYE DE DOĞRU YATIRIM YAPMANIN ÖNEMİ ARTIYOR Türkiye ve uluslararası yöneticilerin katıldığı zirvede, otel yatırımlarındaki durum ve gelişmelerle birlikte bazı yapısal sorunlar ele alındı. Öte yandan franchise (marka kiralama) sistemi, yerli ve yabancı yatırımların durumu, yatırım kararlarında danışmanlığın önemi ile dünya eğilimlerinin neler olduğu gibi konular üzerinde duruldu. (Sayfa: 2) Gündemden Başlıklar... Rusya nın başkenti Moskova da yapılan 12. Luxury Leeisure Fuarı nda konuşan Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Özgür Özaslan, "Rusya dan daha çok pay alabilmemiz için başta kış turizmi olmak üzere yeni ürünler bulmalıyız dedi. Rusya pazarındaki gelişmeleri değerlendiren Özaslan, 12 ncisi yapılan fuara Türkiye olarak 7. kez katıldığımızı belirterek, Buraya, farklı ürünlerle bu pazardaki pazar payını, özellikle kış sezonunda yükseltme hedefi ile katıldık dedi. Türkiye'nin sektör temsilcileri ile birlikte faaliyetlerde bulunduğu fuar sırasında, Moskova da Türkiye-Rusya Turizm Çalışma Grubu toplantısı da gerçekleştirildi. (Sayfa: 8) 3. Resort Turizm Kongresi 29 Kasım'da Yapılacak (Sayfa: 7) Bodrum'a kışın Avrupa'dan direkt uçuşlar için protokol imzalandı (Sayfa: 5) Turizm geliri % 22,4 arttı. (Sayfa: 10) Akdeniz de en hızlı büyüyen ülke Türkiye oldu (Sayfa: 6) Mısır, Charter (Tarifesiz) seferlere desteği artırdı(sayfa: 6) Artan her 100 istihdamın 16 sı turizmden (Sayfa: 10) Otellerde maliyet artışları enflasyonun 4 puan üzerinde(sayfa: 5) T Ü R O F E D B Ü L T E N / E K İ M SAYFA 1

2 3. Türkiye Otel Gelişim ve Geliştirme Zirvesi İstanbul Bayrampaşa daki Titanic Otel de yapıldı. Türkiye ve uluslararası yöneticilerin katıldığı zirvede, otel yatırımlarındaki durum ve gelişmelerle birlikte bazı yapısal sorunlar ele alındı. Öte yandan franchise sistemi, yerli ve yabancı yatırımların durumu, yatırım kararlarında danışmanlığın önemi ile dünya eğilimlerinin neler olduğu gibi konular üzerinde duruldu. İstanbul da otel yatırımlarında son yıllardaki gelişmeye dikkat çeken Hilton grubu iş geliştirme direktörü Tuğrul Temel, Türkiye ve İstanbul un yatırımcı ve otel gruplarının ilgisini çeken bir bölge haline geldiğini, ancak doğru yatırımın öneminin de bir o kadar arttığını söyledi. Starwood EMEA grubu iş geliştirmeden sorumlu yöneticisi Murat Yılmaz da Türkiye de gözü kara bir otel yatırımcı kesiminin oluştuğuna dikkat çekti. Otel sektörünü yeterince tanımayan yatırımcıların yanlış adımlar attığına değinen Yılmaz, bu noktada danışmanlara ve danışman firmalara büyük sorumluluklar düştüğünün altını çizdi. Yılmaz, Doğru danışmanlar ile yap-boz önlenir, zaman ve para kaybının önüne geçilmiş olur dedi. Accor Grubu iş geliştirme yöneticisi Onur Kurç ise Türkiye otel yatırım piyasasında franchise ortaklıkların daha ekonomik ve Türkiye Otel Gelişim ve Geliştirme Zirvesi TÜRKİYE DE DOĞRU YATIRIM YAPMANIN ÖNEMİ ARTIYOR kârlı olduğu kanısının yaygın olduğuna işaret ederek, Accor olarak kendilerinin franchise modeline sıcak bakmadıklarını belirtti. Accor un dünya genelinde otellerinin % 75 inin kendi kontrolü altında olduğuna değinen Kurç, Oteli yapalım, oğlum işletecek diyenlerle birlikte çalışmıyoruz dedi RESORT YATIRIMLARDA YERLİ MARKALAR YABANCILARIN ÖNÜNDE Kavaloğlu: Yabancı yatırımcı eskisi kadar avantajlı değil Turcan: Şehir otelciliğinde talebin üzerinde arz yaratıldı Limak Holding turizm koordinatörü Kaan Kavaloğlu ve Dedeman Hotels iş geliştirme direktörü Bilge Turcan yerli ve yabancı otel markalarını karşılaştırdı. Türkiye nin yıl önce yabancı markalar için daha cazip olduğuna işaret eden Kaan Kavaloğlu, bugün ise yabancı yatırımcının çok büyük avantajı olmadığını belirterek, bu gelişmeyi her yere ulaşımın çok kolaylaşması ve pazarlama alanında sınırların kalkmasına bağladı. Kavaloğlu, Yine de yabancı yatırımcının şehir otelleri düzeyinde artacağını düşünüyorum dedi. Resort otelciliğinde Antalya nın dünya ile rekabet ettiğine dikkat çeken Kavaloğlu, Antalya ve İstanbul dışında turizm yatırımlarının hızlı gitmediğine işaret etti. Yabancı zincirlerin genelde franchise anlaşmaları ile Türkiye ye geldiğine değinen Kaan Kavaloğlu, Kempinski ve Hilton dışında işletme anlaşması ile gelen olmadığını söyledi. Dedeman Hotels iş geliştirme direktörü Bilge Turcan da yerli otel zincirlerinin Anadolu da rahat büyüdüklerini, Anadolu da zaten var oldukları için daha rahat ilişki kurduklarını söyledi. Anadolu da franchise anlaşmaların yatırımcılara çok büyük bir getirisi olmadığına değinen Turcan, Anadolu da zincir otellerin standartlarını sağlamasının ve müşteri memnuniyetini yüksek tutmasnın ciddi bir uzmanlık gerektirdiğinin altını çizdi. Şehir otelciliğinde talebin üzerinde arz yaratıldığını söyleyen Turcan, hedeflerin tutturulamamasının büyük oranda bundan kaynaklandığını ifade etti. Avrupa pazarlarında otel yatırımları açısından bir doygunluk söz konusu olduğunu belirten Turcan, Türk yatırımcı için en çok fırsatın olduğu bölgenin ise BDT pazarı olduğunu kaydetti. FRANCHISE DOĞRU UYGULANMAZSA TÜRKİYE UCUZ OTEL ÇÖPLÜĞÜNE DÖNER Franchise anlaşmalarının otel yatırımlarında nasıl bir yere sahip olduğu ele alınan panelde Türkiye de franchise modelinin geldiği nokta tartışıldı. Panelde konuşan ve InterContinetal olarak franchise odaklı çalıştıklarını söyleyen InterContinental grubu Türkiye iş geliştirme direktörü Yalın Yaltıraklı, bu konuda esnek SAYFA 2 T Ü R O F E D B Ü L T E N / E K İ M SAYFA 2

3 davrandıklarını ve yatırımcıya yardımcı olduklarını belirtti. IHG nin çok iyi bir altyapıya sahip olduğunu dile getiren Yaltıraklı, Genelde otellerini yönetmek isteyen yatırımcılara, bu fırsatı veriyoruz, standartlarını hazırlıyoruz ve gerekli eğitimleri veriyoruz dedi. Franchise verirken bölgeye dikkat ettiklerini kaydeden Yaltıraklı, kârı ve geri dönüşü düşünmek zorunda olduklarını ifade etti. Er Yatırım Genel Müdürü Ferzan Çelikkanat ise markaların franchise benzeri anlaşmalar yaparken kriterleri olması gerektiğini belirterek, Herkes kriterlerden söz ediyor. Ama ben bunların gerçekte uygulandıklarından emin değilim. Oysa yönetim anlaşmasında marka direkt işin içinde. Genelde dün odaları dolduramadık, bugün fiyatları indirelim denebiliyor. Basın Ekspres yolunda 2 otel vardı, bugün 20 ye çıktı. Yarın Atatürk Havalimanı kapanabilir. Franchise veren marka çekip gider. Bu gidişle Türkiye ucuz oteller çöplüğüne dönebilir. Franchise anlaşmasında yatırımcı yatırım geleceği hakkında bilgili değilse marka, bu konuda yatırımcıya yardımcı olmalı dedi. Kuzey Amerika dışında franchise vermediklerini hatırlatan Hyatt grubu alım ve geliştirme başkan yardımcısı Peter Penev de Kuzey Amerika da bile franchise ortaklarımızı seçerken çok dikkatli yaklaşıyoruz dedi. Franchise Türkiye Otel Gelişim ve Geliştirme Zirvesi olarak çalışacakları otellerin en az denetimle iyi yönetilebiliyor olması gerektiğinin altını çizen Penev, Kendimizi rahat hissedeceğimiz ortaklıklar olmalı şeklinde konuştu. Louvre Hotels group operasyon ve geliştirme direktörü Marie-Noele Schwartzmann ise grup olarak kârlılığı daha düşük olmasına rağmen ilk etapta daha çok yönetim anlaşmalarını yeğlediklerini belirterek, franchise anlaşma yapmalarının yatırımcı profili ile bağlantılı olduğunu kaydetti. Schwartzmann, markalarını oturttukları bölgelerde yönetim anlaşmalarını franchise anlaşmasına da dönüştürebildiklerini ifade etti. LÜKSÜ MÜŞTERİ TANIMLIYOR Türkiye de lüks otel yatırımlarında gelinen noktayı değerlendiren Servotel Yönetim Kurulu Başkanı Ömer İsvan, lüks segmentin otel yatırım piramidinin en tepesinde küçük bir kısmı oluşturabileceğini, lüks otel kavramının Türkiye de henüz yerli yerine oturmadığını belirtti. Lüks kavramının tanımının da zamanla değiştiğine işaret eden Ömer İsvan, lüks tanımını yatırımcının kendi başına belirlemesinin yeterli olmayacağını, artık günümüzde müşterinin kendi lüks tanımı ve talebini oluşturduğunu ifade etti. Lüksün ne olduğunu kendisinin bildiğini iddia eden yatırımcının kaybedeceğinin altını çizen İsvan, Lüksü tanımlarken önemli olan ortak paydayı bulmaktır. Yatırımcıya düşen lüksün altyapısını sunmaktır. Tüketiciler bunun üzerine kendi lüks üstyapısını oluştururlar dedi. Özellikle resort otelciliğinde lüksün çok daha fazla yatırım zamanı gerektirdiğini vurgulayan İsvan, Gerçek lüks resort yapmak istiyorsanız vakit ayırarak yatırım yapmalısınız. Sadece inşaat süresi değil, nasıl pazarlanacağına da kafa yormanız gerekir. Lüks tesiste harcanacak zaman normal bir yatırımın 3 katı kadardır dedi. Lüks otel yatırımlarında inşaat öncesi, inşaat sırasındaki süreç ve inşaat sonrasının çok iyi planlanması gerektiğinin altını çizen Ömer İsvan, Lüks, son derece titizlikle yaklaşılması gereken ve pazar payını çok çabuk kaybettirebilen bir segmenttir dedi. Türkiye de lüks otel anlayışının yerli yerine oturmadığına işaret eden İsvan, lüks otel yatırımı yaparken doğru sorunun Nasıl inşa edeceğiz? değil, Neyi inşa edeceğiz? sorusu olduğunu söyledi. İsvan, Lüks otel işi entelektüel girdisi olan bir iş. Hazır olmadıkça bu alana girmemek lazım dedi. OTELLER UZUN VADEDE FARKLILIĞI HEDEFLEMELI YENİLİK, FARKLILIKLA BİRLİKTE İSTİKRAR GETİRİR Otel kârlılığı ve büyümesinde müşteri deneyimlerinin önemine dikkat çeken GRL Hotels & Resorts CEO'su Philippe Attia, yenilik yapmanın gelinen noktada kaçınılmaz olduğuna ancak yenilik için farklılık yaratmak gerektiğine işaret etti. Kısa vadeli farklılıkların işe yaramayacağını kaydeden Attia, uzun vadeli farklılıklarla rekabet etmek gerektiğinin altını çizdi. Kopyalanması zor yenilikler yapılmasının önemine değinen Attia, müşterilerin artık olağan ve alışılmış T Ü R O F E D B Ü L T E N / E K İ M SAYFA 3

4 Türkiye Otel Gelişim ve Geliştirme Zirvesi hizmetlerin ötesinde hizmet aradıklarını, otelcilerin bu noktayı görmezden gelemeyeceklerini kaydetti. Kalitenin artık tek başına bir farklılaşma kriteri olmadığını vurgulayan Attia, gelecekte farklılaşma aracının, mükemmel müşteri deneyimi olacağını, müşterilerin deneyimleri ve otel hakkındaki yorum ve paylaşımlarının belirleyici unsur haline geldiğini ifade etti. Otel sektöründe pazara göre segment anlayışının da değiştiğine dikkat çeken Attia, Önceleri uluslarına göre Alman, Amerikalı, Rus, diye müşteriyi sınıflandırıyorduk. Şimdi ise herkes bir birey. Dolayısıyla oteller de artık hizmeti kişiselleştirmek zorunda. Müşteri otelde deneyimlerine büyük önem veriyor. Artık müşterinin beklentileri sadece ihtiyaçları göz önünde bulundurularak karşılanmıyor dedi. Otellerin günümüzde bu değişime ayak uydurabilmek için öncelikle doğru personel ile çalışmaları gerektiğini kaydeden Attia, bunun yanında esnek standartlara sahip olmanın, otel ile ilgili ölçümlerin ve personel eğitiminin son derece önemli olduğunu vurguladı. TÜRKIYE'DE ÖZ SERMAYENIN DE KREDININ DE MALIYETI YÜKSEK YATIRIMLARIN FİNANSMANI İYİ PLANLANMALI Konaklama tesislerindeki finansman sorunlarına olan yaklaşımın ele alındığı panele Areal Bank, TSKB GYO, Atlas Project ve TYD yetkilileri katıldı. Türkiye'de öz sermayenin de kredinin de maliyeti yüksek. Hele otel yatırımı konusunda iki kere düşünmek lazım diyen TYD Başkan Yardımcısı İbrahim Birkan, Turizmcilerin çoğu, inşaat yatırımcısıdır. İnşaatçılar, her zaman konuya bir başka açıdan bakarlar. Bir de Türkiye'deki otel yatırımlarının çoğu, ego yatırımlardır. Fizibil bile olsa, yatırımcı üç yıldız yerine 5 yıldızlı otel yapmak istiyor. Bir de yatırımcılar, oteli bir gösteriş yatırımı olarak görüyorlar. Türkiye'de malesef sermayeyi temin etmek çok zor. Halka açılmak da çok uygun görülmüyor. Otel yatırımlarını bir gayrimenkul yatırımı gibi değerlendirmek gerekiyor. Bizim otel yatırımını yaparken, çok dikkatli olmamız gerekiyor. Bazen çok cazip kredi olanakları sunuluyor. Bankacı arkadaşlarıma şunu söylüyorum. Biz oda, siz de para satıyorsunuz. Turizm yatırımlarını düşünürken, bu yatırımların mutlaka bir nakit akışı gibi düşünülmemesini rica ediyorum. Türkiye açısından turizm yatırımlarının gayrimenkul değeri olarak iyi yatırımlar olduğunu düşünüyorum. Bankacılar ile otel yatırımcılarının birlikte çalışması gerektiğini düşünüyorum dedi. Panelde konuşan Areal Bank Represantative Office Turkey Genel Müdürü Şenay Azak da şunları söyledi: Biz bu işe ilk başladığımızda yani 1999 yılında o dönemde fizibilite konusu gündemde yoktu. Bu piyasa daha sonra çok değişti. Fizibilite bizim için neden önemli? Bizim için önemli olan yatırımcı gözüyle olaya bakabilmek. Bizim otel uzman departmanlığı bölümümüz var. Bizim için önemli olan kısım, otel ne kadar para kazanacak. Biz de kredi verdiğimizde kesin dönüşü, projenin gelirinden hesaplarız. Her zaman yatırımcı gözüyle bakmaya çalışırız. Bir otel finansmanı, projeksiyona dayanır. Böyle değişken bir piyasada olduğunuzda finansman daha önemli oluyor. Riskinizi analiz etmeniz gerekiyor. Türkiye'de malesef şeffaf bir piyasa yok. Otel değerlendirmelerinde varsayımlarla hareket etmek zorunda kalıyorsunuz diyen, TSKB Real Estate Appraisal Deputy Genel Müdürü Fatih Tosun sözlerine şöyle devam etti: Türkiye'de malesef şeffaf bir piyasa yok. Otel değerlendirmelerinde varsayımlarla hareket etmek zorunda kalıyorsunuz. Gerçek verileri almak ise malesef çok zor oluyor. Türkiye'de daha çok teminat usulüyle hareket ediliyor. Finansı yatırımcı kendi sağlıyor, ancak konutla birilkte ya da karma proje ile yapıyor. Şu anda büyük otel yatırımlarının bir çoğu bu şekilde ilerliyor. T Ü R O F E D B Ü L T E N / E K İ M SAYFA 4

5 OTELLERDE MALİYET ARTIŞI, ENFLASYONUN 4 PUAN ÜZERİNDE Otellerde Maliyet Artışları, %* Maliyet Grupları Tüketime Göre Maliyet Artışları % Yiyecek 6,54 İçecek 13,45 Teknik Serv. 6,79 Enerji-Yakıt 17,13 Temizlik Mlz. 21,52 TÜİK tarafından açıklanan Ağustos ayı fiyat istatistiklerine göre; ülke genelinde enflasyon % 7,4 oldu. Aynı dönemde otellerdeki maliyet artışları ise % 11,7 olarak gerçekleşti. Konaklama tesislerinin yoğun olarak kullandıkları ve toplam maliyet içinde önemli paya sahip olan mallardaki fiyata bağlı maliyet yükselişleri Ağustos ayında da devam etti. 12 aylık ortalamalara göre, son bir yılda, enflasyonun üzerinde maliyet artışı yaşanan gider gruplarında ilk sıraları; % 21,5 ile temizlik malzemeleri, % 17,1 ile enerji maliyetleri ve % 13,4 ile içecek grubu aldı. Bodrum'a kışın Avrupa'dan direkt uçuş sağlanması için protokol imzalandı Bodrum Belediyesi, BOYTAV, BODTO ve BODER, bu konu ile ilgili olarak Pegasus Hava Yolları ile görüşmeler yapmak adına Bodrum Havalimanı Dış Hatlar Müdürlüğü'ne yetki verilmesi için bir protokol imzaladı. Protokol imza törenine BOYTAV ve Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon, BODTO Başkanı Mahmut Kocadon ve BODER Başkanı Halil Özyurt katıldı. Kış turizmi ve Bodrum'un dünyaya açılması için önemli bir adım atıldığını belirten BOYTAV ve Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon şunları söyledi; Öte yandan yiyecek grubundaki maliyet artışları % 6,5 ile enflasyonun altında seyretti. Bu grupta yer alan meyve sebzede ise maliyetler % 24,6 artışla rekor seviyeye ulaştı. "Bodrum turizmi ile ilgili olarak her zaman söylediğimiz bir eksiğimiz vardı. Bodrum'u dünyaya açmalıyız diyorduk. Hep İstanbul ayağını kullanıyorduk. BODTO ve BODER'in de katkılarıyla Pegasus Hava Yolları ile yapılan görüşmeler sonucu; Bodrum'un destek vermesi halinde doğrudan uçuşların yapılabileceği ifade edilmişti. Bu görüşmeler sonucunda Bodrum Havalimanı Dış Hatlar Müdürlüğü'ne bizler adına pazarlık yapabilmesi için tarafımızdan bir yetki veriyoruz. Bodrum Belediyesi, Bodrum Alt Yapı Birliği ve BOYTAV olarak bu projeye imzamızı koyuyor ve büyük bir destek veriyoruz. Çünkü en büyük hayalimiz Bodrum un direkt uçuşlarla dünyaya açılmasıydı. Bunun ilk adımını burada atmış bulunuyoruz. Bodrum Ticaret Odası Başkanımıza, yönetim kurulu ile meclis üyelerine ve BODER Başkanımıza verdikleri katkılardan dolayı teşekkür ediyorum. Umarım bu imzalar Bodrum'a hayırlı olur. Şu an 10 bin kişiyi ağırlayabilecek yatak kapasitesi mevcuttur. Böylelikle kış turizmine de bir adım atmış olacağız." SAYFA 5 T Ü R O F E D B Ü L T E N / E K İ M SAYFA 5

6 AKDENIZ DE BÜYÜME SÜRÜYOR EN HIZLI TÜRKIYE BÜYÜDÜ Akdeniz de en hızlı büyüyen ülke Türkiye oldu Bu yılın 7 aylık döneminde % 10,6 artışla 19,1 milyon yabancı ziyaretçi ağırlayan Türkiye, Akdeniz çanağındaki rakiplerine oranla en hızlı büyümeyi gerçekleştirdi. AKTOB Ar-Ge Birimi nin hazırladığı verilere göre, Ocak-Temmuz döneminde, Akdeniz çanağında en çok turisti 34 milyon ile İspanya ağırladı. İspanya geçen yıla göre % 3,9 büyüme gerçekleştirdi. Öte yandan İspanya yı 19,1 milyon ile Türkiye izledi. Türkiye 7 aylık dönemde % 10,6 büyüme yakaladı. Akdeniz çanağında, askeri darbeden sonra turist girişleri duran Mısır ise 7 aylık dönemde sağladığı % 5,7 artışla dönemi 6,6 milyon turist ile tamamladı. Mısır, yılın ilk yarısında % 10 un üzerinde artışlar yaşamıştı. Yılbaşından Mayıs ayına kadar gerileme içinde olan Yunanistan ise Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarını önemli artışlarla kapatarak, 7 aylık dönemde % 9,2 büyüme yaşadı. Ülke 7 ayda 7 milyona yakın turist ağırladı. Türkiye ve Rakiplerinde 7 Aylık Durum Gelen Yabancı Ziyaretçi Sayısı, Milyon DEĞİŞİM,% İspanya ,9 Türkiye ,6 Mısır ,7 Yunanistan ,2 MISIR, CHARTER DESTEĞINE DEVAM EDIYOR Mısır geçtiğimiz günlerde artırdığı boş koltuk garantisini yeniden artırdı. Geçtiğimiz günlerde Avrupa dan ülkeye turist taşıyan havayolu şirketlerine daha önce sunduğu boş koltuk desteğini artırma yoluna giden Mısır, bu desteğin miktarını bir kez daha artırdı. Bugüne dek en az yüzde 65 dolulukla uçan havayolu şirketlerine boş koltukların yüzde 85 inin ücretini ödeme garantisi veren Mısır, en az doluluk sınırını yüzde 65 ten yüzde 40 a çekmişti. Mısır son olarak yüzde 40 doluluk sağlayan şirketlere kalan boş koltukların yüzde 95 inin ücretini ödeme garantisi vereceğini açıkladı. Mısır makamları, havayolu şirketlerine uçuş süresine göre, her boş koltuk için 123 ile 165 avro arasında destek sağlıyor. Mısır ın daha sonraki süreçte vize ücretleri ve kasımda uygulamaya girecek olan yurtdışı çıkış harcını da kaldırabileceği belirtiliyor. SAYFA 6 T Ü R O F E D B Ü L T E N / E K İ M SAYFA 6

7 3. RESORT TURİZM KONGRESİ 29 KASIM'DA Kongreye Almanya eski başbakanı Gerhard Schröder'in yanısıra Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, Prof.Dr. Güngör Uras, TUI Plc CEO'su Peter Long ve FTI CEO'su Dietmar Gunz da katılacak. Sururi Çorabatır : "Türkiye nin turizmde geldiği nokta, dünyada, bölgemizde ve rakip ülkelerdeki gelişmeler dikkate alındığında bu dönemde böyle bir kongrenin yapılması çok önemlidir." Dünya gündemde olan ekonomik kriz tartışmaları sürerken, seyahat endüstrisinin kriz süreçlerindeki rolü 3.Uluslararası Resort Turizm Kongresi nde tartışılacak. Antalya da Lara-Kundu daki Wow Kremlin Palace ta 29 Kasım da yapılacak olan 3. Uluslararası Resort Turizm Kongresi ne Almanya eski başbakanı ve dünyanın en büyük doğal gaz şirketlerinden Rus Gaz Prom yöneticisi Gerhard Schröder de katılacak. Schröder, Avrupa ve Asya da yaşanan gelişmeler ile içine girilen yeni dünya düzeni ve bunun tek tek ülkeler ile turizme etkilerini anlatacak. Kongrede ayrıca Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, Prof. Dr. Güngör Uras, TUI Plc CEO su Peter Long ve FTI CEO su Dietmar Gunz da katılarak sunum yapacak. Kongreye ayrıca 54. hükümetin Turizm Bakanı Bahattin Yücel, TÜROFED Başkanı Osman Ayık ile Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik de katılarak birer konuşma yapacaklar. Kongre ile ilgili bilgi vermek üzere İstanbul Taksim deki Titanic Otel de düzenlenen basın toplantısında konuşan Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı ve RESORT Dergisi imtiyaz sahibi Sururi Çorabatır, üçüncüsü bu yıl yapılacak olan Uluslararası Resort Turizm Kongresi nin ana teması, içeriği ve düzenlendiği tarih itibariyle çok önemli olduğunu söyledi. Çorabatır, kongrenin Geleceğin Turizmi Turizmin Geleceği ana temasına uygun olarak dünyadaki gelişmeler ve bunların turizme olası yansımalarının, her biri kendi alanında uzman kişilerce sektör ile paylaşılarak tartışılıp değerlendirileceğini söyledi. Birleşmiş Milletler (BM), Dünya Bankası, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) nin ayrı ayrı hazırladıkları raporlarda, turizmin kalkınma ve gelişmede kaldıraç rolü oynadığını belirten Çorabatır, Seyahat endüstrisi profesyonellerini yayını, Resort Dergisi olarak üçüncüsünü bu yıl düzenlediğimiz kongre bu açıdan çok önemlidir. Türkiye nin turizmde bugün geldiği noktada böyle bir kongre özel bir önem taşıyor dedi. Çorabatır konuyla ilgili olarak daha sonra şunları söyledi: "Üçüncüsünü bu yıl 29 Kasım da Antalya Lara-Kundu daki Wow Kremlin Palace te yapacağımız 3. Uluslararası Resort Turizm Kongresi, 28 Kasım akşamı Lara Concorde Resort te verilecek hoş geldiniz kokteyli ile başlayacak Kongremizde bu yıl sektör ile ilişkili diğer kesimlerden de konuşmacılar olacak. Ayrıca Wow Kremlin Palace ta kongrenin yapılacağı salonun olduğu kattaki fuayede turizm ile ilişkili 54 sektörden firmanın yer alacağı bir sergi de bulunacak. Bu kongre kendi alanında hep ilkleri yaptı. Burada mevcut durum ve olası geleceğe ilişkin değerlendirmeler bölgesel ve dar çerçeveden değil, Türkiye ve dünyadaki durum çerçevesinde ele alınıyor. Seyahat endüstrisinde öne çıkan eğilimler ile gelecek vizyonları ele alınıyor. Bu kongre turizm yatırımcıları ve yöneticilerine geleceği görme vizyon oluşturma noktasında rol oynuyor. Kongre aynı zamanda sektörün geleceği ilişkin karar almasını kolaylaştıracak bilgiler edinilmesini sağlıyor. Bu kongrede alışılmış yorum ve analizlerden sıyrılarak talep ve arz cephesindeki trendler ile turizmin sosyal boyutlarının da gerçekte ne olduğu, nereye evrildiği gibi ana konular ele alınıp tartışılacak. Kamu ve özel kesimin işbirliği ile yol haritası çıkarılacak. Her yıl bu kongre ile birlikte turizmin sosyal ve iktisadi boyutlarını sergileyen bir araştırma da burada açıklanıyor. Bu analizlerde yalnızca rakamlar değil, konuların içeriği, turizmde, sektörlerde ve toplumda bunun yansımalarının neler olduğu da ortaya konuluyor. Bu kongre ile amacımız seyahat endüstrisinin başta istihdam ve yatırım olmak üzere cari açığın kapatılması, döviz dengesinin kurulması gibi ekonominin can damarı olan konular ile bölgeler arasında dengenin kurulması ve sosyal değişimin hızlanmasında turizmin oynadığı rolü sergileyip önemini anlatmaktır. Bu özellikleri ile Uluslararası Resort Turizm Kongresi, daha üçüncü yılında seçilen ana tema, konuşmacılar, oturum başlıkları ve katılımcıları ile ulusal ve uluslararası alanda sektörün bütün kesimleri ile kamu yönetimi için seyahat endüstrisinin uluslararası alanda önemli bir buluşma platformu haline geldi.türkiye nin turizmde bugün geldiği noktada böyle bir kongre özel bir önem taşıyor." SAYFA 7 T Ü R O F E D B Ü L T E N / E K İ M SAYFA 7

8 ÖZASLAN: RUSYA'DA YENİ ÜRÜNLERE VE KIŞ TURİZMİNE DESTEK VERECEĞİZ Rusya nın başkenti Moskova da yapılan Luxury Leeisure Fuarı nda konuşan Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Özgür Özaslan, "Rusya dan daha çok pay alabilmemiz için başta kış turizmi olmak üzere yeni ürünler sunmalıyız dedi. Rusya pazarındaki gelişmeleri değerlendiren Özaslan, 12 ncisi yapılan fuara 7. kez katıldığımızı belirterek, Buraya farklı ürünlerle bu pazardaki pazar payını, özellikle kış sezonunda yükseltme hedefi ile katıldık dedi. Özgür Özaslan, sektör temsilcileri ile birlikte geldikleri Moskova da Türkiye-Rusya Turizm Çalışma Grubu toplantısı öncesinde şunları söyledi: Kış destinasyon fuarı olarak bilinen Luxury Leisure 12. Defa düzenlendi. Türkiye ve Antalya nın Rusya Federasyonu nda özellikle kıyı turizminde yıllardır koruduğu ilk tercih olma özelliğini genişleterek farklı ürünlerle bu pazardaki payını, özellikle kıs sezonunda yükseltme hedefi ile fuara katıldık. Bu pazarın farklı ürünlere ihtiyacı var. Bu tür fuarlarda sağlık, kongre, spor turizmine yönelik çalışan acente ve otelcilerin çoğalmasını bekliyoruz. Rusya'da Muğla ve İstanbul ilgisi de yükselişe geçti, kış destinasyonlarının, Erzurum, Kars, Kayseri ve Bolu gibi kış sporları merkezlerinin, bu tür fuarlarda yer almalarını bekliyoruz. Türkiye'nin ürün yelpazesi bu pazardan 12 ay ziyaretçi çekecek durumda. Kış dönemini kapsayan ürünler için işbirlikleri şart. Örneğin; kış dönemi uçuşlarının çoğalması için havalimanları, havayollarına özel indirimler uygulayabilirler. Bu yönde yapılmış başarılı işbirlikleri var. Jettour ve Dalaman Havalimanı bu konuda iyi bir işbirliği içine girerek başarılı sonuçlar elde etti. Türk turizmindeki dinamiklerin bu tür işbirlikleri geliştirmesi gerekiyor. Kıyı turizmine alternatif ürünlerin, sağlık, spor, kongre turizminde de Rusya Federasyonu nda büyük bir potansiyel var. Bu yönde gelecek tanıtım çalışmalarına bakanlık olarak her zaman destek vermeye hazırız. Şu anda da tur operatörleri ile yürütülen ortak tanıtım kampanyalarımız var. Bu sene Rusya Federasyonu ndan gelen ziyaretçi sayısı yüzde 16 gibi önemli artışlar gösterdi. Bu artışlara, Akdeniz çanağında bazı ülkelerde meydana gelen olumsuzlukların etkisi büyük. Türk turizminin bu olumsuzluklardan elde edeceği kaymalara ihtiyacı yok. Zaten biz de bakanlık olarak hesaplarımızı bu tür gelişmelere dayanarak yapmıyoruz. Rakip destinasyonların sayısı çoğalıyor ve yeni destinasyonlar pazar payını artırmaya başladı.bu pastadaki ortak sayısı artıyor, rakiplerle olan mesafe gittikçe daralıyor. Dünyada meydana gelen ekonomik, siyasi değişimler var. Değişen dünya konjonktüründe kamu ve özel sektör işbirliğinin artması gerekiyor. Gelecek projelerde, ortak girişimlerle bakanlık olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız. Rusya Federasyonu Turizm Komisyonu ile yakın temaslarımız var. Sayın Radkov la varolan problemler ve çözümleri üzerine görüşmeler yapıyoruz." Turizm Çalışma Grubu nun Temasları: Önümüzdeki kış sezonuna ilişkin temaslarda bulunmak üzere Moskova'ya gelen Türkiye-Rusya Turizm Çalışma Grubu nda TÜROFED Başkanı Osman Ayık, Oti-Coral Yönetim kurulu Başkanı ve TYD Yönetim Kurulu Üyesi Ayhan Bektaş da bulundu. Moskova da yapılan görüşmelere Rusya tarafı; Rusya Federal Turizm Ajansı Başkanı Aleksandr Radkov başkanlığında, Tüketici Hakları Koruma Ajansı, Olağanüstü Haller Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Yurtdışı Ruslara Yardım, Koruma ve Destekleme Merkezi, Rusya Sigortacılar Birliği, Türkiye-Rusya Turist Güvenliği Alt Çalışma Grubu, Tur Operatörleri Birliği, Uluslararası Yat Festivali 'Karadeniz' Organizasyon Komitesi ile Otelciler ve Restoranlar Birliği temsilcilerinden oluşuyor. T Ü R O F E D B Ü L T E N / E K İ M SAYFA 8

9 BÜYÜMENİN KAYNAĞI; BDT PAZARI TÜRKİYE 8 AYDA % 10,6 ARTIŞLA 24 MİLYON YABANCI ZİYARETÇİ AĞIRLADI Yılın 8 aylık döneminde, Türkiye ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı % 10,6 artarak 21,7 milyon kişiden, 24 milyon kişiye ulaştı. 8 aylık dönemde ana pazarlardan Almanya da % 1 büyüme yakalayan Türkiye, 3,3 milyon ziyaretçi çekti. Bu dönemde % 15,3 büyüyen Rusya dan 3,1 milyon kişi geldi. 1,7 milyon kişiye ulaşan İngiltere pazarında da % 2,1 gelişme yaşandı. Avrupa pazarları içinde; Hollanda pazarında % 3,2 artışı yakalayan Türkiye, 8 ayda 953 bin kişi ağırlarken, yılbaşından bu yana gerileme içinde olan Fransa, toparlanarak % 1 artışla 770 bin kişiyi aştı. Öte yandan, Çek, Polonya, Macaristan pazarlarındaki gerileme sürerken, komşu ülkelerden İran pazarı, % 7,4 düşüşle 790 bin kişide kaldı. Bu yıl yeniden toparlanmaya başlayan İsrail pazarında da % 91 lik büyüme ile 106 bine ulaşıldı. 8 aylık dönemde; Avrupa pazarlarının tamamı % 3,5 büyüme ile 12,9 milyona ulaştı. Yüzde 19 gelişme gösteren BDT pazarı ise 5,1 milyondan 6,1 milyona çıktı. Diğer yandan Türkiye; Asya, Afrika, Amerika bölgelerinin neredeyse tamamında gelişme gösterebildi. Türkiye ye Gelen Yabancı Ziyaretçiler (Ocak-Ağustos) Değişim Almanya ,09 Rusya Fed ,34 İngiltere ,14 Gürcistan ,61 Bulgaristan ,90 Hollanda ,28 Suriye ,36 İran ,46 Fransa ,61 Ukrayna ,17 A.B.D ,02 İtalya ,36 Belçika ,47 İsveç ,17 Irak ,69 Yunanistan ,01 Azerbaycan ,38 Avusturya ,79 Kazakistan ,44 Norveç ,55 Polonya ,80 Danimarka ,65 Romanya ,96 İsviçre ,07 İspanya ,10 S.Arabistan ,25 Libya ,47 Çek Cum ,20 K.K.T.C ,86 Belarus ,63 Finlandiya ,93 Avustralya ,79 G. Kore ,55 Kanada ,11 Japonya ,56 Sırbistan ,31 İsrail ,90 Slovakya ,33 Lübnan ,50 Türkmenistan ,85 Makedonya ,32 Çin Halk Cum ,65 Özbekistan ,90 İrlanda ,60 Moldova Cum ,99 Toplam ,67 T Ü R O F E D B Ü L T E N / E K İ M SAYFA 9

10 İSTİHDAMA EN BÜYÜK KATKI TURİZMDEN Artan Her 100 İstihdamın 16 sı Turizmden Geliyor Mayıs ayı verilerine göre; Türkiye de sigortalı çalışan sayısı son 5 yılda 3,8 milyon artarak 12,3 milyona çıktı. Bu dönemde, turizmdeki sigortalı sayısı da 277 binden 902 bine yükseldi. AKTOB Ar-Ge tarafından yapılan hesaplamalara göre; ülke genelindeki sigortalı sayısındaki artışın % 16,2 si turizmden kaynaklandı. Turizm bu performans ile ilk sırada yer alırken onu, % 12,4 ile bina inşaatı ve % 10,9 ile perakende ticaret izliyor. Ülke istihdamındaki artışa; yiyecek-içecek sektörü % 9, konaklama sektörü de % 6 dolayında katkı yaptı. Öte yandan turizmdeki sigortalı sayısı, 2009 yılında, ülke genelinin % 3,3 ü iken, 2013 yılında bu oran % 7,3 oldu. Turizmde sigortalı sayısındaki artış; yeni iş olanaklarının yaratılması, kayıtsız çalışanların kayıt altına alınması ve turizm kapsamına giren firma sayısının artırılmasından kaynaklanmaktadır. Diğer yandan son 5 yılda, sektörde kayıtlı çalışanların payı % 57 den % 65 e çıkmıştır. Son 5 yılda, sigortalı sayısı; yiyecek içecek hizmetlerinde 118 binden 469 bine, konaklama sektöründe de 99 binden 304 bine yükseldi. İstihdam, seyahat acenteciliği ve tur operatörlüğü alanında 41 binden 53 bine, havayolu sektöründe de 9 binden 19 bine yükseldi. TC Merkez Bankası verilerine göre, 7 aylık dönemde, turizm geliri % 22,4 artarak 15 milyar ABD Dolar ına ulaştı. Türkiye geçen yılın aynı döneminde 12,2 milyar ABD Doları gelir elde etmişti. TURİZM GELİRİ % 22 ARTTI Diğer yandan aynı dönemde turizm gideri de % 24 lük artışla 2,2 milyar ABD Doları ndan 2,7 milyar ABD Doları na yükseldi. Ocak-Temmuz döneminde gerçekleşen net turizm geliri ise % 22,1 lik gelişme ile 10 milyar ABD Doları ndan 12,2 milyar ABD Doları na yükseldi. Turizm Gelir ve Gideri (Ocak-Temmuz), milyon ABD Doları Değişim Gelir ,4 Gider ,0 Net Gelir ,1 T Ü R O F E D B Ü L T E N / E K İ M SAYFA 10

11 GÜNDEMDEN Dünya Turizm Örgütü'nün Başkan Yardımcılığına Türkiye geldi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü'nün (UNWTO) bağlı üyeler (özel sektör) yönetim kuruluna bir kere daha başkan yardımcılığı sıfatıyla girmeye hak kazandı. TOBB'dan yapılan yazılı açıklamaya göre UNWTO Genel Kurulu, Zimbabve ve Zambiya'nın ortak organizasyonunda Ağustos 2013 tarihlerinde iki ülkede gerçekleştirildi. Bu kapsamda, 27 Ağustos'ta Zimbabve'nin Victoria Falls şehrinde yapılan bağlı üyeler yönetim kurulu seçimlerinde, TOBB, Mart 2012'den beri sürdürmekte olduğu başkan yardımcılığı görevine tekrar seçildi. Yönetim Kurulu'na Başkan Yardımcısı sıfatıyla girmeye hak kazanan TOBB, 2 yıl daha dünya turizmine yön veren aktörlerin dünya çapındaki organizasyonlarında, en üst seviyede sorumlu görevler almaya devam edecek. Yönetmelik değişikliği Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından hazırlanan Tütün Mamulleri Ve Alkollü İçkilerin Satışına Ve Sunumuna İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 8 Eylül 2013 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlandı. Kazakistan'a charter Uçuş Yasağı Sürecek Kazakistan ın, Sky Havayolları nın Kazak yolcuları mağdur ettiği gerekçesiyle Türk şirketlerinin charter (tarifesiz) uçuşlarına getirdiği yasaklama kararı devam edecek. Türk Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü nün (SHGM) devreye girmesiyle 1 Ekim e uzatılan yasak kararının, daha sonra bazı yaptırımlarla sürdürüleceği belirtildi.1 Ekim den sonra da, Kazakistan tarafından uygun görülen şirketlere charter uçuş izni verilecek. Minka Tur Sahibi Nejat Karagöz'ü Yitirdik Minka Turizm'in sahibi Nejat Karagöz, yaşamını yitirdi. TÜRSAB Boğaziçi Bölgesel Yürütme Kurulu (BYK) Başkanlığını da yapan Karagöz'ün cenazesi 13 Eylül 2013 tarihinde İstanbul, Şişli Camii'nde öğle namazından sonra toprağa verildi. Karagöz'e Allah'tan rahmet, ailesine ve yakınlarına başsağlığı diliyoruz. Mine Işıldağ Vefat Etti En son, DER Touristik Destination Services Manager görevinde bulunan, Mine Işıldağ'ı kaybettik. Işıldağ, 15 Eylül 2013 tarihinde öğle namazından sonra Antalya Andızlı Mezarlığı'nda son yolculuğuna uğurlandı. Işıldağ'a Allah'tan rahmet, ailesine ve yakınlarına başsağlığı diliyoruz. TÜROFED BÜLTEN Sahibi : TÜROFED adına Osman Ayık Editör : Erol Karabulut Yayın Sorumlusu : Necip Boz TÜROFED İLETİŞİM TEL: / FAX: E-posta : info@turofed.org.tr/ web: Adres: JW Marriott Ankara Otel, Kızılırmak Mah. Muhsin Yazıcıoğlu Cad. No: 1 Ofis Söğütözü Çankaya / Ankara TÜROFED BÜLTEN, FEDERASYONUN AYLIK YAYIN ORGANIDIR SAYFA 11 T Ü R O F E D B Ü L T E N / E K İ M SAYFA 11