Yeniden Yapılanma ve Direnç 11 EYLÜL DEN 5 YIL SONRA

Transkript

1 Yeniden Yapılanma ve Direnç 11 EYLÜL DEN 5 YIL SONRA ABD Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Enformasyon Programları Dairesi

2 Genel Yayın Yönetmeni Yazı İşleri Müdürü Katkıda Bulunanlar Referans Uzmanları Fotoğraflar Fotoğraf Araştırma Kapak Tasarımı Yayıncı Yayın Koordinatörü Prodüksiyon Amiri Prodüksiyon Amiri Asistanı George Clack Alexandra M. Abboud Mark Betka Chandley McDonald David McKeeby Rebecca Ford Mitchell Mildred Neely Rosalie Targonski Robin Yeager George Burkes Anita N. Green Kathy Spiegel Vivian R. Stahl Barry Fitzgerald Ann Monroe Jacobs Min-Chih Yao Judith S. Siegel Richard W. Huckaby Christian Larson Chloe D. Ellis ABD Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Enformasyon Programları Dairesi (The Bureau of International Information Programs), ejournal USA logosu ile Economic Perspectives, Global Issues, Issues of Democracy, Foreign Policy Agenda ve Society & Values adı altında beş elektronik dergi yayımlamakta ve bu dergiler ABD ve uluslararası toplumların yanı sıra ABD toplumu, değerleri, düşünceleri ve kurumlarının karşı karşıya bulunduğu durumları incelemektedir. Her ay İngilizce olarak bir yeni dergi yayımlanmakta ve ardından Fransızca, Portekizce, Rusça ve İspanyolca versiyonları yayına girmektedir. Seçilmiş sayılar ayrıca Arapça, Çince ve Farsça olarak da yayımlanmaktadır. Her dergi cilt (yayımlandığı yıl sayısı) ve sayı (yıl içinde yayımlanma adedi) numarasına göre kataloglanmaktadır. Yayın Kurulu Jeremy F. Curtin Janet E. Garvey Jeffrey E. Berkowitz Kapak fotoğrafı Silverstein Properties izniyle: Kapak fotoğrafı, Dünya Ticaret Merkezi nin yerine yapılacak olan Özgürlük Kulesi yle birlikte New York manzarasının nasıl değişeceğini göstermektedir. Kulenin yüksekliği, Amerika nın bağımsızlık yılı dolayısıyla 533 metre olacak. Kulenin tasarımını Skidmore, Owings & Merrill firması yapıyor. Özgürlük Kulesi nin mimarı David Childs, binanın mimari konseptini ışık yayan ve ışıkla dolu açık ve konuksever bir yapı olarak tanımlıyor. Binanın inşasının 2011 yılında tamamlanması planlanıyor. Ayrıntılı bilgi için: Dergilerde yer alan görüşlerin ABD hükümetinin görüş ve politikalarını yansıttığı düşünülmemelidir. Söz konusu dergilerin bağlantı verdiği İnternet sitelerinin içeriği ve erişilebilirliği ile ilgili tüm sorumluluk ilgili sitelerin yayıncılarına ait olup ABD Dışişleri Bakanlığı hiçbir sorumluluk üstlenmez. Makaleler, fotoğraflar ve çizimler telif sınırlamaları dolayısıyla ABD dışında çoğaltılabilir veya çevrilebilir. Konuyla ilgili izinler, dergide adı geçen telif hakkı sahiplerinden alınabilir. Uluslararası Enformasyon Programları Dairesi adresinde derginin güncel ve eski sayılarının yanı sıra yeni dergilerin de bir listesi çeşitli elektronik formatlarda kullanıma sunulmaktadır. Görüş ve yorumlarınızı, bölgenizdeki Amerikan Elçilikleri veya yazı işleri müdürlüğümüze gönderebilirsiniz: Editör, ejournal USA IIP/T/CP U.S. Department of State 301 4th Street SW Washington, DC United States of America E-posta: _design_plans/freedom_tower/default.asp 2

3 Bu Sayı Hakkında Korkmamak insanın en temel haklarından biridir. Bugün geldiğimiz nokta itibariyle öncekinden çok daha büyük bir güven ve kararlılıkla korkmadan yaşama hakkımızı talep etmemiz gerekiyor... burada New York şehrinde... tüm Amerika da.. ve dünyada... Hep bir ağızdan ve hep birlikte teröre teslim olmayacağımızı söylememiz gerekiyor... Rudy Giuliani, New York Şehri Eski Belediye Başkanı,1 Ekim Eylül 2001 tarihinde ABD ye yapılan terörist saldırıların üzerinden geçen beş yıl sonrasında dünya, Londra, Madrid, Bali ve Mumbai de de terörün etkilerini yaşamaya devam ediyor. Tüm bu kentlerde ve New York ile Washington D.C. de enkaz temizlenip ölülerin yası bitince, halklar kentlerini ve yaşamlarını yeniden inşa etmeye başladılar. Teröristlerin tüm barışı bozma çabalarına rağmen, dünyanın dört bir yanındaki insanların dayanıklılığı, yürekliliğinin her zaman trajedinin üstesinden geleceğini gösterdi. İlk olarak, bir New Yorklu olan ve Hudson Enstitüsü Başkanı Dr. Herbet London ın Dünya Ticaret Merkezi nin çevresindeki enkazın üzerinde umut ve direnci gösteren yeni gökdelenlerin mucizevi bir şekilde yükseldiğini anlatan yazısıyla başlıyoruz. ABD ilerlemeye devam etse de, 11 Eylül sonrası ortamda önemli güvenlik sorunları hâlâ varlığını sürdürüyor. Amerika dan Ziyaretçilere Sıcak Bir Karşılama başlıklı yazıda ABD Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk İşleri Dairesi, Amerika ya gelenler açısından kolaylıklar sağlarken ülkede yaşayanlar ve uluslararası yolcuları koruyan ve ABD nin sınır güvenliğini sağlayan yeni vize uygulamaları konusunda açıklamalar getiriyor. 11 Eylül ün hemen sonrasında ABD deki cemaatler birbirlerini desteklemek üzere bir araya geldiler. Farklı dini cemaatlerden İmam Yahya Hendi, Haham Kenneth Cohen ve Clark Lobenstine gibi üç dini lideri bir araya getiren bir panelde, 11 Eylül sonrasında diğer dinler ve onların liderlerine ulaşmanın kendi topluluklarını da nasıl bir araya getirdiğini tartışıyorlar. Yeni Başlangıçlar başlıklı yazıda bir trajediyi yaşamları için olumlu değişimlere dönüştüren 11 Eylül den sağ kalan kişilerin öykülerine yer veriyor. El Kaide Terörüyle İlgili Yaygın Mitler de bağımsız terör uzmanı Dr. Marc Sageman teröristler ve destekçileri ile ilgili yanlış bilinenlere değiniyor. Son olarak da terör tehdidi ile karşı karşıya kalan birleşmiş ve dayanışma içindeki bir dünyanın fotoğrafları yer alıyor. Editörler Fotoğraf: Barry Fitzgerald Dünya Ticaret Merkezi alanı,

4 Yeniden Yapılanma ve Direnç 11 Eylül den 5 Yıl Sonra ABD DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI / / CİLT 11 / SAYI 2 İçindekiler 11 Eylül ü Hatırlamak DR. HERBERT LONDON, NEW YORK CITY DEKİ HUDSON ENSTİTÜSÜ NÜN BAŞKANI Dünya Ticaret Merkezi alanının yakınında yaşayan bir bilim adamı ve STK başkanı, bölgenin yeniden yapılanmasını anlatıyor. Amerika dan Ziyaretçilere Sıcak Bir Karşılama: 11 Eylül den bu yana seyahatler Prosedür ve yönetmeliklerde yapılan son değişiklikler, yabancı ziyaretçilerin ABD ye girişinde kolaylık sağlıyor. 11 Eylül Sonrası Dünyasında İnançlararası Diyalog WASHINGTON D.C. DEKİ GEORGETOWN ÜNİVERSİTESİ NDE İSLAM BİLGİNİ OLAN İMAM YAHYA HENDİ, YİNE WASHINGTON D.C. DEKİ AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ NDE KAMPÜS HAHAMI OLAN KENNETH COHEN VE WASHINGTON D.C. İNANÇLARARASI KONFERANSI YÖNETİCİSİ SAYGIDEĞER CLARK LOBENSTINE. Üç din adamı, 11 Eylül sonrası farklı dinler arasındaki diyaloğu tartışıyor. Çerçeve Farklılıkları Kabul Etmek ve Hedefleri Paylaşmak: Buffalo nun Dini Ağı Kurbanları Hatırlamak Dünya Ticaret Merkezi, Pentagon ve United Airlines Flight 93 bölgelerinde 11 Eylül de ölenlerin anısına yapılan anıtlar. Yeni Başlangıçlar 11 Eylül den doğrudan etkilenen bazı New Yorkluların yaşamları yeniden şekilleniyor. Dünyanın Teröre Tepkisi: Fotoğraflı Bir Öykü Çerçeve Terörizm Hepimizi Etkiliyor Dünya Yeniden Yapılanıyor: Fotoğraflarla Bir Öykü El Kaide Terörüyle İlgili Yaygın Mitler PENNSYLVANIA EYALETİNİN PHILADELPHIA KENTİNDE BULUNAN DIŞ POLİTİKA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ KIDEMLİ ÜYESİ VE WASHINGTON D.C. DEKİ STRATEJİK VE ULUSLARARASI ÇALIŞMALAR MERKEZİ NİN DE KIDEMLİ ÜYELERİNDEN BİRİ OLAN DR. MARC SAGEMAN. Bağımsız bir araştırmacı ve yazar olan Sageman El Kaide terörüyle ilgili yanlış inanışlara açıklama getiriyor. İnternet Kaynakları 11 Eylül, terörle mücadele ve yeniden yapılanma ile ilgili siteler. ÇEVRİMİÇİ VİDEO Terörizm: Sınırötesi Bir Savaş (Kaynak: ABD Dışişleri Bakanlığı) Colors Restaurant (Kaynak: Voice of America) 4

5 11 Eylül ü Hatırlamak Dr. Herbert London Dr. Herbert London New York City deki Hudson Enstitüsü nün başkanıdır. Önceden John M. Olin Üniversitesi olan New York Üniversitesi nde Sosyal Bilimler profesörü olan London, burada Gallatin Okulu nu kurmuş ve 1992 yılına kadar dekanlığını sürdürmüştür. Yorumları ABD nin önde gelen gazete ve dergilerinde yayımlanmıştır. Oturduğum binadan Dünya Ticaret Merkezi nin (DTM) olduğu yerin zemininde bulunan ve ABD ye yönelik 11 Eylül terörist saldırılarını sürekli hatırlatan deliği görebiliyorum. Ancak DTM etrafındaki alanda civarda yaşan bizlerin deyimiyle deliğimiz in orada inanılmaz bir hareketlilik, inşa çalışması sürüyor. Yolun karşı tarafından Goldman Sachs binası yükseliyor. İki blok ötede bir süpermarket yapılıyor. Gökdelenler adeta yapı kurallarını umursamazcasına mucizevi bir biçimde yükseliyor gökyüzüne. Özgürlük Anıtı ve Ellis Adası manzaralı Battery Park muhteşem bir çeşme ve ek bahçelerle yeniden düzenlendi. Metro sistemini Staten Adası ndaki vapur terminaline bağlayan büyük bir tünelin inşası da devam ediyor. Deliğimiz e rağmen New York un merkezi capcanlı, daha da gelişiyor ve yeni olanaklar sunuyor. Birçok açıdan bu tanımlama 11 Eylül saldırıları sonrasının Amerikası için bir metafor olarak görülebilir. Ülkemiz yaralandı ama gücünü çabuk topladı. Saldırı Amerikalıların düşünce ve davranışlarını çok açık bir şekilde etkiledi kuşkusuz. İnsanlar metrodaki şüpheli paketlere karşı ihtiyatlılar ve 11 Eylül hem bir anı hem de hüznün günü olmaya devam ediyor. Ama Amerika yı tanımlayan dinamizm yerini koruyor. Geçen 11 Eylül de Church Sokağı ndan DTM alanına bakarken beş turist Tanrı Amerika yı Korusun u söylerken kendilerine katılmamı istedi. Eşim ve ben gözlerimizde yaşlarla söyledik. Amerika nın karşısında durduğu şeyi bize hatırlatan yabancılarla bu amaç için bir araya gelmiştik. Üzgündük ama sözümüze sadıktık; Amerika için hepimiz bir araya gelmiştik ve yaşamlarımızı yok etmek isteyenlere direnmeye kararlıydık. 11 Eylül, bir ölçüde kolektif belleğimizden silinmiş olabilir. Deneyimlerim doğrultusunda vatanseverlik duygusunun yeniden kabardığını söyleyebilirim ama önemi nispeten azalmış durumda. Ancak hepsinden önemlisi Amerikalılık ruhunun bozulmamış olması. William Tyler Page American Creed de (Amerikan İnancı) Bana göre, ülkemi sevmek, anayasasını desteklemek, kanunlarına uymak, bayrağına saygı duymak ve onu düşmanlara karşı korumak bu ülkeye karşı görevlerim diye yazıyor. Kuşkusuz bu özgür topraklarda Page in düşüncesini benimsemeyecek pek çok insan olabilir. Ama bana göre Amerikalıların çok büyük bir kısmı bu hissi bağrına basıyor. Anahtar sözcükler sevgi, onur, sadakat, gurur, adanma ve fedakarlık... hepsi duygusal bir bağlılık ifade eden sözcükler. Ancak vatanseverlik çoğu Amerikalı için bir duygu olmanın ötesinde haklı bir argüman da. Alexis de Tocqueville, Democracy in America da (Amerika da Demokrasi) gelenek ve göreneklerin yanı sıra geçmişe saygının daha çok üzerinde durulduğunu, ancak Amerikalılar için vatanseverliğin Amerika nın çok da toz pembe olmayan yönleriyle boğuştukları bir hal olduğunu iddia etmektedir. 11 Eylül, gördüğüm kadarıyla, ulusal inancı yorumlayış şekilleri doğrultusunda siyasi bir değişim için çalışmaları gerektiğini düşünen liberal vatanseverlerle Kurucu Atalar ın amaçladıkları bir ulusal yapıyı sürdürmek isteyen tutucu vatanseverleri ön plana çıkardı. Farklılıklar kendine has kararlılıklar göstermekte ve temel kavramlardan çok bakış açısı yönünden değişmekle birlikte varlıklarını sürdürüyorlar. 11 Eylül 2001 ulus için anılardan silinmeyecek bir gündü. Ancak ülkem haklı mı haksız mı görüşü henüz oturacak sağlam bir temel bulamadı. Amerikalılar ülkemize ve insanlarımıza saldıranlara haklı bir kızgınlık içinde olabilirler. Ne var ki, televizyondaki haberlerden de görüleceği üzere sürekli olarak kendimizi eleştiriyoruz. Bir yandan da iyinin ne olduğu hakkında yerleşmiş bir görüşümüz ve gerektiğinde değişebilme yeteneğimize inancımız var. 5

6 Beş yıl öncenin dehşetini hatırladığımda, kargaşa halinde yerlerden kalkan, üstlerindeki tozları temizleyen ve kendilerini bekleyen günleri kafalarında şekillendirmeye çalışan Amerikalılar gözümün önüne geliyor ve insanların yapabileceklerine olan inancımı tazeliyor. Jacques Maritain, bir keresinde, Amerika yı diğer devletlerden ayıran şeyin sürekli bir oluş halinde olduğunu söylemişti. Ulusun yaşadığı yıkım Amerikalıları aynaya bakıp güçlü ve zayıf yanlarını görmeye ufukta görünen büyük başarılar ve zorlukları dikkate almak zorunda bıraktı. Tabii bir yandan tarihsel yakınma içinde olanları da unutmamak gerekir. Gördükleri tek şey kusurlar olan bu insanların giderek kızışan her ifadelerinde vatanseverliği destekleyen ruhta giderek bir azalma görülüyor. Hem üstelik zaman içinde suç haline gelmiş olan kolonicilik ve emperyalizm üzerine kurulu bir ulusu kim umursasın? 11 Eylül saldırıları üzerine beş yıl düşünen Amerikalıların ülkelerine olan inançları tazelendi. Sonuçta da hataları, yanlışları, trajediyi ve başarıyı dikkatle tartan sağduyulu ve akılcı vatanseverler bile vatansever olmak için olumlu bir nokta bulacaktır. Zeminde duran o delik insanın zayıflığı ve kusursuz olamayacağını bize hatırlatırken kendimize olan inancımızı veya yeniden yapılanma isteğimizi yıkamadı. Zamanında Dünya Ticaret Merkezi nin tüm ihtişamıyla durduğu alanda çok yakında bir park olacak. Bir süre önce bu yeni yapılmış yolda yürüdüm ve aklıma kazılı duran ikiz kulelerin gölgesinde çiçek açmak üzere olan bir sıra fideye rastladım. Beş yıl önce orada sadece toz toprak vardı, şimdiyse çiçekler açacak. İşte 11 Eylül den beş yıl sonra Amerika: yağmacılığın ortasında, yaşam, güneşi görmek için inatla savaşıyor. Bu makalede yer alan görüşlerin ABD hükümetinin görüş ve politikalarını yansıttığı düşünülmemelidir. Fotoğraf altyazıları (sırayla): Ramin Talaie/CORBIS 11 Eylül 2001 deki saldırılarda yıkılan Dünya Ticaret Merkezi nde inşaat çalışmaları sürüyor. Reuters/CORBIS Aşağı Manhattan Kalkınma Kurumu ve Liman Başkanlığı nca düzenlenen halka açık bir toplantının katılımcılarından biri bölgenin yeniden inşası için desteğini gösteren bir levhayla. 6

7 Amerika dan Ziyaretçilere Sıcak Bir Karşılama: 11 Eylül den Bu Yana Seyahatler Dört yıl önce, hükümetimiz Amerika yı benzeri görülmemiş bir tehdide karşı korumak için geniş çaplı önlemler aldı. O günden bu yana sınır ve seyahat güvenliğini artırırken her yıl ülkemize gelen on milyonlarca turiste konukseverliğimizi göstermek için de büyük değişiklikler yaptık. Condoleezza Rice ABD Dışişleri Bakanı ABD nin sınır güvenliğini arttırırken ülkemizi hem kendi vatandaşlarımız hem de dünyanın dört bir yanından bizi ziyarete gelen milyonlarca insan için daha güvenli bir yer haline getiriyoruz. Maura Harty Konsolosluk İşlemlerinden Sorumlu Bakan Vekili ABD Dışişleri Bakanlığı 11 Eylül 2001 terörist saldırıları sonrasında bile, Amerika, dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçiler için konuksever bir ülke olmayı sürdürüyor. ABD Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk İşleri Dairesi nin bu makalesinde, bir yandan sınır güvenliğini korurken bir yandan da Amerika ya girenlerin yolculuklarını kolaylaştırmak için ABD vize işlemlerinde yapılan değişikliklerden söz ediliyor. Dışişleri Bakanı Condoleeza Rice ile İçişleri Bakanı Michael Chertoff, Bilgi Çağında Güvenli Sınırlar ve Açık Kapılar Rice-Chertoff Ortak Vizyonu nu başlatmak üzere Ocak 2006 da bir araya geldiklerinde, ABD nin sınır güvenliğini artırmak ve yabancı ülkelerden gelenlerin girişini kolaylaştırmak için ABD vize işlemlerinde yaptıkları büyük değişikliklerden söz ettiler. Amerikan hükümetinin 11 Eylül sonrasında başlattığı değişimi sürdüreceğini ve vize ile giriş işlemlerini daha da kolaylaştırmak amacıyla teknolojik olanaklardan yararlanacaklarını belirttiler. ABD ayrıca kişisel kimlik bilgilerini koruyacak ve güvenli yolculuğu kolaylaştıracak yeni ve daha güvenli seyahat belgeleri geliştiriyor. ABD resmi görevlilerinin yolcuları kontrol ettiği her noktada devreye sokulan akıllı tarama işlemleri ABD nin dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçiler için konuksever ülke imajını korurken güvenliğini de sağlamayı hedefliyor. Dışişleri Bakanlığı, güvenliği artırmak ve vize işlemlerini kolaylaştırmak amacıyla yurtdışındaki vize bölümlerinde çalışanların sayısını artırdı ve görüşme alanlarını genişletti. Vize başvurusunda bulunanların yolculuk planlaması ve başvuru hazırlıkları için artık Dışişleri Bakanlığı web sayfasından ( çok daha ayrıntılı bilgiye ulaşmaları mümkün. Bakanlık, özellikle öğrenciler ve iş amaçlı yolculuk edenlere yardımcı olmak için ciddi bir kaynak tahsis etmiş durumda. Amerika nın öğrenciler, profesörler ve ticari yolculara daha iyi hizmet verebilmesi için tüm vize işlem birimlerinde yeterli koşulları karşılayan öğrencilerin akademik programları başlamadan epey önce vizelerini almalarını sağlayacak bir mekanizma işlemekte. Rice-Chertoff Ortak Vizyonu doğrultusunda öğrenciler çalışmaları başlamadan 120 gün önce (eski uygulama 90 gündü) vize başvurusunda bulunabiliyor ve ABD ye 45 gün önceden (eski uygulama 30 gündü) giriş yapabiliyor. ABD konsolosluk ofisleri ABD ticari ortaklıklarının bulundukları ülkelerdeki gereksinimlerini karşılamak amacıyla ticari başvurular için kolaylıklar sağlayan bir dizi planı uyguluyor. Örneğin Çin deki Amerikan Ticaret Odası na üye 400 ü aşkın firma aynı zamanda Beijing deki ABD Büyükelçiliği nin yönetimindeki Ticari Vize Programı nın da üyesi. Bu hızlandırılmış kanal aracılığıyla geçtiğimiz yıl in üzerinde başvuru işlemden geçirildi. 7

8 Dışişleri Bakanlığı aynı zamanda Japonya nın Sapporo kentinde de bir pilot uygulamaya başladı. Bu uygulama kapsamında, geçtiğimiz yıllarda vize görüşmesi yapmak için uzun bir yol katederek Tokyo ya gitmek zorunda kalan Hokkaidolu başvuru sahiplerinin görüşmelerini Sapporo da yapabilmelerine olanak tanınıyor. Uygun bulunan başvuru sahiplerinin pasaportları Sapporo dan kurye ile Tokyo ya gönderiliyor ve burada pasaporta vize mührü basılıyor. Böyle bir sistem sınırlı kaynakları olanların erişim alanını genişlettiği gibi başvurmak isteyenlerin yolculuk süresini de kısaltıyor. Washington D.C. deki ABD konsolosluk işleri yetkilileri geçtiğimiz yıl yurtdışındaki ABD büyükelçilikleri ve konsoloslukları ile işbirliği yaparak bir Ticari Vize Merkezi kurdu. Burada çalışanlar, müşteriler ve ortaklarını ABD ye davet etmek isteyen Amerikan firmaları ve toplantı organizatörlerinin vize işlemleri kolaylıkla halledilmekte. Dışişleri Bakanlığı vize başvuru işlemlerini daha da değiştirmek için son teknolojiyi kullanmanın yollarını deniyor. Yakında internetten başvuru imkânı başlatılacak ve görüşme amacıyla dijital video konferansın kullanılabilirliği test edilecek. Ziyaretçilerin ABD ye vardıklarındaki hoşnutluklarını artırmak için Dışişleri ve İçişleri Bakanlıkları özel sektörün yanı sıra eyalet ve yerel yönetimlerin işbirliğiyle Washington (D.C.) Dulles ve Houston (Teksas) havaalanlarında model havaalanı pilot programını başlattı. Bu uygulamaların sonuçları ulaşılan başarının inkâr edilemez düzeyde olduğunu gösteriyor. Başvurusu uygun bulunanların büyük bir kısmının (% 97 nin üzerinde) vizeleri görüşmelerini izleyen iki gün içinde işlem görmektedir. Ekstra güvenlik taramasına gerek duyulan başvuruların işlem süreleri de büyük ölçüde azalmış durumda. Örneğin hassas bir teknoloji alanında görev yapan bir bilim adamının vize işlem süresi 72 günden 14 güne düşürüldü. Vize ve sınır güvenliğindeki değişiklikler konusunda süren yanlış düşüncelere rağmen ABD ye yapılan yolculuklar 2001 den bu yana giderek artmaktadır. ABD Ticaret Bakanlığı ndan elde edilen istatistiklere göre 2004 ile 2005 yılları arasında yurtdışından Amerika ya yapılan girişler, 2003 ile 2004 arasında % 12 lik artış üzerine, % 7 oranında artarak 49 milyon kişiye ulaşmıştır mali yılında vize alım oranları % 12 artmıştır. Bunlar arasında Seul (% 13), Mexico City (% 16) ve Beijing de (% 25) bulunan ABD büyükelçilikleri vize taleplerinde ön sıralarda yer almaktadır yılında öğrenci vize alımları da 2004 yılına oranla % 8,7 artmıştır. Daha da önemlisi gelen başvurular, ilk üç yıldaki düşüş sonrasında, geçtiğimiz yıl % 7 oranında artmıştır nın ilk yarısında hem başvuru hem de vize alım oranları, geçtiğimiz yıl aynı dönemine oranlar % 20 gibi çok büyük bir artış göstermiştir. Amerika Birleşik Devletleri uluslardan oluşan bir ulustur. Yeniliklerin ve vize işlemlerindeki geliştirme çalışmalarının sürdürülmesindeki kararlılık Amerikan tarihini onurlandırmakta ve bu ulusa büyük katkılarda bulunmuş olan yeni nesil ziyaretçilere sıcak bir merhaba demeyi amaçlamaktadır. Devlet daireleri, akademik dünya ve özel sektördeki meslektaşları ile yakın bir işbirliği içinde çalışan Dışişleri Bakanlığı ABD nin her zamanki gibi konuksever bir ülke olarak kalmasını sağlamak konusunda kararlı çalışmalarını sürdürüyor. Fotoğraf altyazıları (sırayla): Houston, Teksas taki Bush Uluslararası Havaalanı nda bir yolcu, sık uçan yolcuların kontrol noktalarından geçişlerini hızlandırmak için hazırlanan federal bir deneme programı çerçevesinde parmak izini taratıyor. New York taki John F. Kennedy Uluslararası Havaalanı nın gümrük bölgesinin girişinde yer alan bu poster parmak izi işlemini İngilizce, İspanyolca, Korece, Çince ve Portekizce anlatıyor. 8

9 11 Eylül Sonrası Dünyasında İnançlararası Diyalog [Fotoğraf: Barry Fitzgerald Soldan sağa: Haham Kenneth Cohen, Clark Lobenstine ve İmam Yahya Hendi.] 11 Eylül 2001 tarihinde Dünya Ticaret Merkezi ve Pentagon a gerçekleştirilen terörist saldırıların beşinci yılında farklı dini cemaatlerden üç din adamına 11 Eylül sonrası inançlararası diyalog konusundaki görüşlerini sorduk. İmam Yahya Hendi Washington D.C. deki Georgetown Üniversitesi nde İslam bilgini, Maryland deki Frederick İslam Cemiyeti nin imamı ve Ulusal Denizcilik Tıp Merkezi nde İslam vaizidir. Haham Kenneth L. Cohen 2001 yılından bu yana Amerikan Üniversitesi nde kampüs hahamlığı ve Hillel kampüsünün yöneticiliğini yapmaktadır. Presbiteryen Papazı Sayın Clark Lobenstine Washington D.C. İnançlararası Konferansı nın yöneticisi ve İnançlararası Konsey in sekreteridir. 11 Eylül saldırıları sonrasında bu üç din adamı diğer dinler ve dini liderlere ulaşarak cemaatlerini bir araya getirme çağrısında bulundular. Tartışmanın moderatörü Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Enformasyon Programları Dairesi nde genel yayın yönetmenidir. George Clack: 11 Eylül saldırıları sonrasında cemaatlerinizi üyelerinin tepkisi nasıldı ve sizler birer din adamı olarak onların kaygılarına ne gibi bir yaklaşım gösterdiniz? İmam Yahya Hendi: Georgetown Üniversitesi nde yaptığımız ilk şey tüm topluluktan inançlararası bir dua töreni için bir araya gelmelerini istemek oldu. Yaklaşık 600 öğrenci ve öğretim görevlisini bir araya getiren bu tören gördüklerimin en büyüğüydü. Bu duada Museviler, Hıristiyanlar, Müslümanlar, Budistler, Hindular gibi farklı dinlerden insanlar Amerika ve dünyada barış için tek bir ağızdan dua ettiler. Haham Kenneth Cohen: Saldırıları izleyen birkaç saat içinde Amerikan Üniversitesi ndeki tüm din adamları ve kampüs elçileri yüzlerce öğrenci, öğretim üyesi ve çalışanla birlikte Kay Kutsal Yaşam Merkezi nin merdivenlerinde toplandılar.. Orada toplananlara üniversitedekilerin hınçlarını Müslümanlardan almamaları gerektiğini ve onların bu kampüsteki diğer insanlardan daha fazla suçlu olmadığını söyledim. Bu Amerikan Üniversitesi nin her köşesinde yankılanan çok önemli bir mesajdı. 11 Eylül den sonraki ilk birkaç gün boyunca Müslümanlar kampüse gelmediler. Öğrenci liderleri ve ben bildiğimiz Müslümanları arayıp Lütfen kampüse dönün. Korkmayın. Korkuyorsanız sizi sınıflarınıza bizzat biz götüreceğiz dedik. 11 Eylül bizi birbirimize çok daha fazla yakınlaştırdı. Dünyanın her yerinde çok kötü inançlar var ve bunun ilacı iyi dindir. Tüm inançlar içinde hem iyisini hem de kötüsünü gördük. Dinlerimiz bizi tanrısallaştırmak yerine Tanrı yı kendi katımıza küçültmeye ittiğinde kabilelerden farkımız kalmaz. Dinler içimizdeki asaleti ortaya çıkarmalıdır. Birbirimizi tanımaya başladıkça ortak noktalarımızı da görme olanağımız oluyor. 9

10 Sayın Clark Lobenstine: Washington İnançlararası Konferansı, 1978 yılından bu yana İslam, Musevi, Protestan ve Katolik cemaatleri ile birlikte çalışıyor. O gün saldırıların tüm kurbanları için en içten duygularımızı dile getirdik ve yarattıkları vahşeti haklı göstermek için dinlerini alet eden birkaç kişi yüzünden o dine mensup herkesin kınanmaması ve sorumluların adalete teslim edilmesi gerektiği konusunda bir yazı yazdık. 11 Eylül ü izleyen altı ay içinde olayla ilgili olarak 36 farklı cemaat, okul ve toplulukta gerçekleştirilen etkinlik ve tartışmalar için üçte ikisi Müslüman olmak üzere 107 konuşmacıyı davet ettik. İmam Hendi: 11 Eylül saldırılarının hemen sonrasında karıma evden ayrılmamasını tembihledim. Ama o bana Hıristiyan olan komşusunun, korktuğu takdirde, onların evlerinde kalabileceğini ya da ona yemek getirip onu koruyabileceklerini söylediği şeklinde karşılık verdi. Hagerstown daki (Maryland) Hıristiyan cemaati oradaki camiyi korumak için görevliler sağladı. G. Clack: İnançlararası diyaloğun neden önemli olduğunu düşünüyorsunuz? İmam Hendi: Ben yaptığımız şeye dinlerarası diyalog demeyi tercih ederim. İnanç kendini farklı dini biçimlerde gösterir, ancak üç büyük dinimiz bir yaratıcının varlığına inanır. Her üç din de Tanrı nın farklı suretlerde göründüğüne inansa da hepsi ayrıntılarda farklı olmak üzere aynı ahlaki değerlere inanıyor. Dinlerarası diyalog, tek olmakla değil, farklılıkları nasıl hoşgörüyle karşılayabileceğimizi öğrenmekle ilgilidir. Museviler, Hıristiyanlar ve Müslümanların tek bir din olmasını istemiyorum; bu olamaz ve asla olmayacak da. Kuran da Tanrı isteseydi hepinizi tek bir ulus yapardı der. Diğer bir deyişle, Tanrı farklı olmamızı istiyor. Önümüzdeki zorlu görev farklılıkları insancıl ve uygar bir şekilde kucaklayabilmek. Haham Cohen: Bu noktada önemli bir konuya parmak basmak istiyorum: Diyaloğu kuran dinler değil, insanlardır. Birbirimizi tanımaya başladıkça ortak noktalarımızı da görme olanağımız oluyor. Din bize kendimizi ifade etmenin ruhani yöntemlerini gösterir. Kendi dinimizi, ancak farklı dinlere ait toplulukların ölümsüz olanla nasıl bir ilişki kurduklarını anladığımızda kavrayabiliriz. Sn. Lobenstine: İnançlararası Konferans farklı dinlere mensup ve birbirinin geleneklerine derin bir saygı duyan insanları bir araya getirir. Birbirimizle birşeyleri paylaşma sürecinde geleneklerimizden vazgeçmek bir yana dursun, onları daha da iyi anlıyor ve Tanrı yı kavrayışımızı daha da derinleştiriyoruz. Sosyal adalet ve anlayışı geliştirme esaslı dinlerararası çalışmanın çok önemli bir yanı da diğer inançlardan insanları tanıma fırsatı yaratması. Bu kişileri tanıdıkça birbirimiz arasındaki farklılıklar ve benzerlikleri öğrenmek için daha büyük bir merak duyuyoruz. Harvard Üniversitesi ndeki Dünya Dinlerinde Çoğulculuk Merkezi nin yöneticisi Diana Eck bir defasında dünyanın dinlere değil, kendi dini geleneklerini açık ve cömert bir şekilde paylaşanlarla bunu diğerlerinden sıkı sıkı saklayanlara bölündüğünü söylemişti. Bu, duvarlar inşa ederek inancını güvenceye alanlarla, dini inancının köklerinin sağlam olduğunu düşünenler arasındaki farkı ortaya koyuyor. İnsanların sınırları aşıp evlerinden ve cemaatlerinden çıkarak diğerlerinin evleri ve cemaatlerine yaklaşmalarını teşvik etmeliyiz. Haham Cohen: Talmud daki hahamlarımız şu soruyu sorar: Kim cesur, kim yiğittir?. Cevap, düşmanı dosta çevirendir. Son derece büyük bir iyi niyete ihtiyacımız var. İnançlarımızın saldırgan ve savaşçı yönlerini vurgulamamız gereksiz. Tüm çabamız diyalog ve anlayış yönünde olmalı. İmam Hendi: Dini cemaatlerimizi konuşmaktan çok dinleme sanatında ustalaşmalarını öneriyorum. Genelde kendimizi ve görüşlerimizi sunmayı seviyoruz. Belki de arkamıza yaslanıp başkalarının öykülerini kendimizinmiş gibi dinlememiz gerekiyor. Sn. Lobenstine: İnsanların farklı cemaatlerimizde kendilerini rahat hissedecekleri fırsatlar yaratmamız gerekiyor. İnsanların sınırları aşıp evlerinden ve cemaatlerinden çıkarak diğerlerinin evleri ve cemaatlerine yaklaşmalarını teşvik etmeliyiz. Haham Cohen: Hiçbir şey insanları ortak bir düşmandan daha iyi bir araya getiremez ve bizim ortak bir düşmanımız var. Bu, nefret ve hoşgörüsüzlük. Eğer bunu aklımızda tutarsak bir araya gelebiliriz. Çünkü ortak bir amacımız var. İmam Hendi: Bir keresinde bir pazar ayininde vaaz vermek üzere davet edilmiştim. Vaazım Jonah ve balina hakkındaydı. Konuşmamın sonunda dinleyicilere anlattığım öykünün nereden olduğunu sordum ve onlar 10

11 İncil den dediler. Onlara Hayır, bu Kuran dan yanıtını verdiğimde, hepsi İncil deki bu hikâyenin aynısının Kuran da da bulunmasına ve bir imamın onu aynen bir papaz gibi anlatmasına çok şaşırdı. Bu ortak noktalarımızı keşfettiğimiz yer işte. Haham Cohen: Diğer bir ortak noktamız da insan doğası. Kızgın insanların kızgın bir tanrısı, sevecen insanların da sevecen bir tanrısı olur. Tanımlamaları bir kenara bırakmamız gerekiyor. Çünkü eğer nefret ve öfke dolu biriyseniz, kendi dini geleneklerinizdeki metinleri nefret ve öfkeyi haklı çıkaracak şekilde okursunuz. Ancak hoşgörülü, açık, sevecen biriyseniz, bunları da haklı çıkaracak metinleri görebilirsiniz. Nefreti de sevgiyi de içeren metinler mevcut. Hangisini seçersiniz? G. Clack: Musevilik, Hıristiyanlık ve İslamın benzer gelenekleri olduğunu söylediniz. Peki Hinduizm ve Budizm gibi bu geleneğin dışındaki dinler için ne diyeceksiniz? Söylediklerinizde bu diğer dinlere de yer var mı? İmam Hendi: Kuşkusuz. Budizmin özünde kişinin kendisindeki iyiliği tümüyle ortaya çıkarabilmesi ve bütün için kendi feda edebilmesi yatar. Hinduizm de benliği besleyip herkes için en iyiyi yapmayı öngörür. Bunlar Musevilik, Hıristiyanlık ve İslamda da mevcuttur. Sn. Lobenstine: Ve Kuran bilmediğimiz peygamberler olduğunu söylemektedir. İmam Hendi: Kesinlikle. Kuran ın 49. bölümünde, en sevdiğim ayetlerden biri olan 13. ayette Tanrı nın tüm insanlığı koruduğu, bizi bir erkek ve dişiden yarattığı, hepimizin eşit olduğu ve bizi birbirimizi hor görmek için değil de anlayıp tanıyabilmemiz için farklı ulus ve kabilelere ayırdığı yazar. İnsanların sınırları aşıp evlerinden ve cemaatlerinden çıkarak diğerlerinin evleri ve cemaatlerine yaklaşmalarını teşvik etmeliyiz. Haham Cohen: Sanırım hepimiz aynı dağa tırmanıyoruz. Dağın farklı yerlerinden başlamış veya zirveyi farklı yerlerden görüyor olabiliriz, ama hepimizin aynı zirveye gittiğini fark etmemiz gerekiyor. 11 Eylül sonrası dini fanatizm hakkında birçok tartışma yer aldı. Fanatizmi insanın saygınlığı ve değerini azaltan bir dini ifade biçimi olarak görüyorum. İyi din insanın saygınlığını da artırır. G. Clack: 11 Eylül terörist saldırıları kurbanlar ve aileleri açısından çok trajik bir olaydı. Buna rağmen birçok dini gelenek kötülükten iyiliğin doğabileceğini vurgulamaktadır. Bu saldırılardan iyi bir sonucun çıktığını düşünüyor musunuz? Sn. Lobenstine: Dünyanın büyük bir kısmı şiddetin hüküm sürdüğü ve günlük yaşamın tehdit altında olduğu bir durumla karşı karşıya. 11 Eylül çok ama çok korkunç bir olaydı, ama Amerikalılara acıyı çok acıtıcı ve keskin bir biçimde anlama olanağı sağladı. Güvenliğimiz yok olmuştu ve tüm bu korkunç olaylara rağmen yeniden bir araya gelmemizi sağlayıp özgürlüğün karşılıksız olmadığını ve güvenliğin umursanması gerektiğini gösterdi. Bu travmayla ve tehditle başa çıkmak zorunda kaldık. Ama aynı zamanda Amerika daki Hıristiyan, Musevi, Müslüman, Budist, Hindu ve inanmayanlara hoşgörüyle yaklaşmamız gerektiğini de gördük. Hepimiz aynı ailenin parçalarıyız. Haham Cohen: Sahip olduğumuz değerlerin, yani dinimize duvarlar inşa ederek ve aşırı koruyucu bir tutum yerine açık yüreklilik ve cömertçe yaklaşmanın, bize birlikte hareket edebilme ve Tanrı nın bizden bir adalet toplumu yaratmamızı istediğini anlayabilme fırsatı sunduğunu düşünüyorum. Dünyanın iyileştirilmesi tüm dinler için zorlu bir görev ve 11 Eylül bu önemi daha da artırdı. İmam Hendi: Amerikalılar, 11 Eylül den sonra ne özgürlüğümüz ne de güvenliğimizi ihmal etmemiz gerektiğini ve bir araya gelmemizin kaçınılmaz olduğunu öğrendiler. 11 Eylül den önce Museviler ve Müslümanlar arasında bir diyalog mevcuttu, ancak çok resmi düzeydeydi. 11 Eylül sonrası hiç görmediğim bir diyalog artışına tanık oldum. Geçtiğimiz yıl Avrupa da, tarihte ikinci kez, 100 haham ve imam buluştu. İlki bundan bir yıl önce gerçekleşmişti ve hahamlarla imamların Araplar ve İsrailliler arasında gerçek barışın sağlanmasında nasıl birer yol gösterici olabilecekleri konuşulmuştu. 11 Eylül çok trajik ve üzücü bir olay olmakla beraber Müslümanlarla Musevileri bir araya getirdi. Önümüzdeki yıllarda bunun daha da gelişmesine tanık olacağımızı düşünüyorum. Barış içinde bir dünya kurmamız, omuz omuza birlikte çalışmamıza bağlı. 11

12 G. Clack: 11 Eylül den ne gibi dersler çıkarıyorsunuz? Haham Cohen: İnanan ve farklı ideolojileri kucaklayan kişiler olarak hepimiz her gün farklı seçimlerle karşı karşıya geliyoruz. İnsancıl seçimlerin yanı sıra sert ve şiddetli seçimler yapmamız da mümkün. Hiçbirimizin insancıl olan seçim yönünde hata yapmaması gerekiyor. Tanrı insanlığı kendi suretinde yaratmıştır ve Altın Kuralı asla unutmamalıyız. Şu anda her şeyden çok iyi niyete ihtiyacımız var ve bunun işaretini almış bulunuyoruz. Sn. Lobenstine: Amen. Diana Eck ten bir alıntı yapmak istiyorum: Bildiğimiz kadarıyla hepimiz bir dünya üzerinde yaşamak zorundayız. Birini deneylerimize alet edip bölüp, bozup, yıkıp diğerinde yaşamayı öğrenebileceğimiz iki dünya yok. Bu durumda inanan ve iyi niyetli insanlar olarak hepimize ait olan bu tek dünya üzerinde yaşamı iyileştirmemiz ve korumamız, adaleti de sağlamamız gerekiyor. İmam Hendi: İnsanlar aralarındaki ayrımcılık duvarlarını yıkmaktan söz ediyorlar. Ben bu duvarları yıkmak değil, bunları Tanrı nın dünyadaki varlığımızı kutsamasını hep birlikte kutlayacağımız masalara dönüştürmek istiyorum. Barış içinde bir dünya kurmamız, omuz omuza birlikte çalışmamıza bağlı. Din adına terör, aşırı uçlarda olma ve şiddet hepimizin karşısındaki bir tehdittir. Bu makalede yer alan görüşlerin ABD hükümetinin görüş ve politikalarını yansıttığı düşünülmemelidir. Fotoğraf altı yazıları (sırayla): Müslüman ve Musevi gençler, 20 kişilik Müslüman ve Musevi genç kadının kurduğu, New Jersey deki Union City de evsiz ve yalnız kişilere hizmet veren 40 yataklı bir barınak olan Palisades Acil Barınma Kurumu nda sohbet ediyor. Tibetli rahipler 13 Eylül 2001 de New York taki Union Meydanı nda bir dua töreninde. 12

13 Farklılıkları Kabul Etmek ve Hedefleri Paylaşmak: Buffalo nun Dini Ağı 1991 yılında USA Today gazetesi Buffalo, New York u, Kalbi Olan Şehri duyurdu. Buffalo yaklaşık nüfusa sahip ve tarihsel olarak bir iç liman olan kent, bu özelliğinden dolayı pek çok din ve etnik gruba ev sahipliği yapmış da Buffalo Bölgesi Büyükşehir Bakanlıkları (kuruluş: 1975) ve Buffalo Bölge Kiliseler Konseyi (kuruluş: 1857) Dini Cemaatler Ağı nı oluşturmak için bir araya geldiler. Bu ağ, Bahai, Budist, Hindu, Musevi, Müslüman, Şii, Üniversalist Üniter, Protestan, Katolik ve Doğu Ortodoks Hıristiyanları bir araya getirmekte olup farklı inanca bağlı cemaatler arasında ve Buffalo topluluğu içinde iletişim ve işbirliğini arttırmaya yönelik bir dizi program geliştirmiştir. Birlikte çalışma gelenekleri, 11 Eylül 2001 saldırıları sonrasında çok büyük yararlar sağlamıştır. Topluluk, saldırılardan hemen sonra toplanıp birlik ve konuyla ilgilerini duyuran ve tüm vatandaşlardan olumlu bir karşılık vermelerini isteyen bir bildiri yayınladılar. Bölgedeki en büyük kiliselerden birini dolduran dinlerarası bir ayin planlayıp gerçekleştirdiler. Kasım 2001 deki yıllık toplantıda Müslüman, Musevi ve Protestan konuşmacıların yer aldığı bir de panel gerçekleştirildi. Aynı ay içinde, diğer grupların İslamın farklı yönleri hakkında bilgi sahibi olabilmeleri için İslam Dünyası adında altı aylık bir eğitim programı başlatıldı. 11 Eylül ün birinci yıldönümünde, Müslüman, Musevi, Hindu, Şii, Üniter, Bahai, Yerli Amerikan ve Hıristiyan temsilciler barış, birlik ve umut mesajı vermek için bir araya geldiler. Ağın dört düzenli televizyon yayını, haftalık bir radyo programı ve Buffalo bölgesindeki cemaat ve dini örgütün üyesine düzenli olarak ulaşan üç bülteni bulunuyor. Grup aynı zamanda yemek yardımı gibi din dışı faaliyetlerde de bulunuyor. Uyguladıkları bir programla geçtiğimiz yıl kişiye yemek dağıtılmıştı. Buffalo Ağı nın programları, bireyler ve inanç grupları arasında ve topluluk çapında karşılıklı anlayış köprüleri kurulmasını sağlayarak hem kendi içlerindeki cemaatleri güçlendiriyor hem de kentlerini daha güçlü kılan bir işbirliği ortamı yaratıyor. Bu makalede yer alan görüşlerin ABD hükümetinin görüş ve politikalarını yansıttığı düşünülmemelidir. Fotoğraf altı yazısı: Dini Cemaatler Ağı nın izniyle. Buffalo Dini Cemaatler Ağı nın üyeleri 11 Eylül inançlararası anma seremonisinde dayanışmalarını sergiliyor. 13

14 Kurbanları Hatırlamak 11 Eylül 2001 terörist saldırılarının sekizinci yıldönümü olan 11 Eylül 2009 da sadece saldırıda ölenleri onurlandırmakla kalmayıp gelecek nesillerin de o günün etkisi hakkında bilgi sahibi olmasını sağlayacak bir anıtın Dünya Ticaret Merkezi alanında açılması planlanıyor. New York Belediye Başkanı Michael Bloomberg Ocak 2004 de Reflecting Absence (Yokluğu Yansıtmak) adlı anıt tasarımının örtüsünü açarken, Bu anıt bizim için değil, çocuklarımız ve torunlarımız için... Bu kutsal yeri ziyaret edenler orada neler olduğunu ve bizim özgürlüğümüzü korurken neden onca insanın öldüğünü öğrenecekler demişti. Reflecting Absence, 11 Eylül 2001 de Dünya Ticaret Merkezi, Pentagon ve Shanksville, Pennsylvania daki 93 sefer sayılı uçağın yanı sıra 26 Şubat 1993 te yine Dünya Ticaret Merkezi ne yapılan saldırıda hayatını kaybedenlerin anısına 16 dönümlük bir arazi üzerinde yer alan bir anıt olacak. Buna ek olarak, Pentagon ve 93 sefer sayılı uçağın düştüğü yerlerde de anıtlar inşa edilecek. New Yorklu mimar Michael Arad ve Berkeley, California dan Peter Walker bu anıtı aynı zamanda hayatta kalanlar ve kurtarma çalışmalarında yardım edenler için de tasarlamış. Arad ve Walker ın tasarım önerisi, Dünya Ticaret Merkezi nin yıkımının yarattığı kayıp ve yokluk hislerini yansıtan bir mekan öngörüyordu. Önerilen tasarımda İkiz Kuleler in zemin alanını kaplayan iki büyük havuz ve şehirden gelen gürültüyü önlemek için havuzlar etrafında ağaçlar ve şelaleler bulunuyor. Havuzların kenarına kurbanın adı yazılacak. Ziyaretçiler, şelale ve havuzların görülebildiği sessiz bir mekân olan Anıt Salonu ndan geçerek buraya ulaşacaklar. Anıtta bir ziyaretçi ile bir de eğitim merkezi bulunacak, m 2 lik bir müzede saldırılarla ilgili tanıklıklar ve kahramanlık öyküleri yer alacak. Ayrıca ziyaretçilerin mum yakması veya sessizce kurbanları anabilmeleri için de bir alan olacak. Hayatını kaybedenlerin ailelerinin toplanabileceği ve Dünya Ticaret Merkezi nin teşhis edilememiş kurbanları için de ayrı alanlar planlanmış. Bu anıt, düşünme ve tefekkürü teşvik ederken 11 Eylül ün tarihsel önemini Aşağı Manhattan Kalkınma Kurumu nun (LMDC) hazırladığı anıt programı kuralları doğrultusunda vurgulayacak. Terörist saldırının olayları ve sonuçları hakkında insanların daha fazla bilgi sahibi olmasını sağlaması da anıtın ayrı bir işlevi olarak tanımlanabilir. Nisan 2003 de LMDC anıt için tarihte görülmemiş büyüklükte bir tasarım yarışması başlattı. Sanatçılar, kurbanların aile üyeleri, devlet yetkilileri ve bölgede oturanlardan oluşan 13 kişilik bir jüri, Arad ve Walker ın tasarımını seçmeden önce 63 ülke ve 49 eyaletten yapılan başvuruyu inceledi. Reflecting Absence ın ön çalışmaları Mart 2006 da başladı. New York Valisi George Pataki ve Belediye Başkanı Michael Bloomberg Haziran ayında yayınladıkları bir raporda inşaat planını ve bütçenin tahminen 500 milyon ABD Doları civarında olacağını duyurdular. Halen plan gözden geçirilmekte ve yakın zaman içinde nihai bir tasarımın uygulanması bekleniyor. 14

15 Fotoğraf altı yazıları (sırayla): Squared Design Lab tarafından yapılan bir görselleştirme çalışması. LMDC nin izniyle. 11 Eylül 2001 de Dünya Ticaret Merkezi, Shanksville, Pennsylvania ve Pentagon un yanı sıra 26 Şubat 1993 te yine Dünya Ticaret Merkezi ne yapılan saldırıda hayatını kaybedenler için yapılacak olan New York Şehri Dünya Ticaret Merkezi anıtı için seçilen tasarımın Reflecting Absence binasından tahmini görünümü. Shanksville, Pennsylvania daki 93 sefer sayılı uçak kaza alanındaki bu geçici anıtın yerini resmi bir anıtın alması planlanmaktadır. Kaseman Beckman Amsterdam Studio (KBAS) izniyle. 15 Haziran 2006 da Virginia da yapılan büyük törende, 11 Eylül 2001 tarihinde ölen 184 kişinin anısını yaşatacak olan Pentagon Anıtı nın yapımının başlangıç haberi verildi. Anıtın tasarımcıları olan Kaseman Beckman Amsterdam Studio ya (KBAS) göre anıt alanında her kurbanın adının yazılı olduğu bir yer ile parlayan bir ışık havuzu bir alan olacak ve böylece terörist saldırılarında uğranan kaybın büyüklüğünü silinmeyecek şekilde tarihe kazınacak. 15

16 Yeni Başlangıçlar Voice of America dan (Amerika nın Sesi) Barbara Schoetzan ve Wall Street Journal dan Carol Hymowitz e ait bu makalelerde 11 Eylül 2001 terörist saldırılarından kurtulup trajediyi kendileri ve aileleri için yeni bir başlangıca dönüştürenlerin öyküleri yer almaktadır. 11 Eylül de Hayatta Kalanların İşlettiği Restoranın Bir Misyonu Var New York gibi restoranın bulunduğu bir kentte dikkatleri çekebilmek çok zordur. Ancak Colors adlı yeni restoran sahiplerinden dolayı diğerlerinden ayrılıyor. Colors, 11 Eylül 2001 deki terörist saldırılarında yok edilen Dünya Ticaret Merkezi kulelerinden birinin tepesinde bulunan Windows on the World restoranının hayatta kalan göçmen çalışanları tarafından işletiliyor. 11 Eylül 2001 de New York a yapılan saldırının en akılda kalan görüntülerinden biri beyazlara bürünmüş aşçı şapkalı birinin aşağı düşüşüdür. Alevlerden ve yangının aşırı sıcağından kurtulmak için 106 kat aşağı atlamıştı. Windows on the World ün 70 i aşkın çalışanı ve 100 müşterisi bu cehennem ortamında hayatını kaybetmişti. Şimdi bu restoranın hayatta kalan garsonları, komileri ve aşçılarından oluşan bir grup Colors adını verdikleri kendi restoranlarını işletiyor. Bu restoran bayan barmen Patricia Valencia gibi çalışanları için kaybettikleri iş arkadaşlarına bir saygı ve bir bağımsızlık simgesi. Trajediden sonra iş bulmak çok zordu. Üç yıl boyunca durup dinlenmeden çalışarak sonunda bunu gerçeğe dönüştürdük. Yirmiyi aşkın ülkeden gelen restoran sahipleri mönüye kendi yerel mutfaklarından tariflerle katkıda bulunarak uluslararası bir lezzet skalası yaratmışlar. Yemeğe gelenler dünyanın farklı yerlerine uzanan bir mönüden seçim yapabiliyorlar: Söğüş domuz etli Kolombiya pilavı, Filipinler den bahar köfteleri, Tayvan dan tavuk ve papaya, İtalyan rizottosu, Haiti nin kabuklu salatası, Kongo nun deniz ürünleri ve Peruluların pirinçli kekleri bunlardan birkaçı. Fekkad Memduh yemekleri ve atmosferinin Colors ı diğer restoranlardan ayıran özellikleri olduğunu söylüyor ve Şefimiz, her çalışanın ülkesinden birşeyler alıp müthiş bir menü yaratmak için hepsiyle ayrı çalıştı. Bu gerçekten inanılmaz. Herkes yemekleri konuşuyor ve tabii servisi de. diyor. Stefan Mailvaganam restoranın 1930 tarzı dekorasyonu ve haritalarla kaplı duvarlarının bile bir mesajı olduğunu ifade ediyor: Amerikan tarihi açısından bakıldığında birçok sosyal reformun gerçekleştiği, Amerika nın güvenlik ağlarında birçok yeniliğin yapıldığı ve birçok şeyin değiştiği bir dönemdi. Biz burada sadece çok farklı yerlerden geldiğimizi söylemiyoruz, aynı zamanda Amerika nın bir göçmenler yurdu oluşunu da kutluyoruz. Her yer haritalarla dolu. Mailvaganam çalışanların işletmecisi olduğu bir iş için 2 milyon dolarlık finansman bulmanın, özellikle bu çalışanlar göçmen olduğunda hiç de kolay bir iş olmadığını da ekliyor. Bunu yapabileceğimizi kanıtlamak istedik. Bunu yapmanın başka bir yolu daha olduğunu, bir ekip olarak çalışmanın tek başına olmaktan çok daha iyi olduğunu kanıtlamak için buradayız. Çalışanlarımızın yaşadığı sıkıntıları biliyoruz. Ancak başarılı olabilmesi için insanların büyük bir kısmının bu restoranın vizyonuna inanması da gerekli. 16

17 Colors finansman için çalışanlar yararına faaliyet gösteren Restoran Fırsat Merkezi nden de büyük destek almış. Grubun yöneticisi Saru Jayaraman Colors ın restoran işine yeni bir standart getireceğini söylüyor: Birliğimizin birincil amacı New York taki restoranlarda çalışan kişinin çalışma şartlarını iyileştirmek. Birşeyleri farklı yöntemlerle yapma modelleri yaratarak çalışma koşullarını geliştirmenin yollarını bulmaya çalışıyoruz. İyi maaş, iyi çalışma koşulları... Çalışanların karşılaştığı en büyük zorluklardan biri de bulaşıkçı ya da komi olarak görev yapsalar da aynı zamanda restoranın sahipleri oldukları düşüncesine alışmak. Memduh bu konuda Burada gördüğünüz şeylerin çoğu, tasarım, şefin seçimi, masanın seçimi, barın nasıl olacağına, bardağın hangisi olacağına karar verilmesi, hepsi demokratik bir yöntemle gerçekleşti. Her birimizin bu 2 milyon dolarlık restoranın sahibi olduğumuz düşüncesine alışması gerek diyor. İlk izlenimler iyi olmuş. Ancak yine çok ciddi bir rekabet söz konusu ve Mailvaganam önlerinde zorlu bir yol olduğunu biliyor. Bir yandan birçok restoranın battığı gerçeğinden de haberdarız. Ancak açık konuşmak gerekirse ödülü de büyük. Bu restoranın amacı ve misyonu gayet asil temellere dayanıyor ve bu yüzden başarılı olmak istiyoruz. Barbara Schoetzau, Voice of America (Amerika nın Sesi), 15 Mart Yeniden Başlamak: 11 Eylül Sonrasında Zorluklarla Karşılaşanlar ve Yenilik Arayanlar Trajedi bizi sadece değişmeye zorlamakla kalmaz, aynı zamanda daha önce almadığımız riskler karşısında cesaretimizi de artırır. 11 Eylül terörist saldırılarından kurtulan yüzlerce insanın deneyimi de bu yönde oldu kuşkusuz. Sevdiklerinin yasını tutmanın yanı sıra özel hayatlarında da büyük değişimler yapanların çoğu başka bir kariyeri seçti. New York ve New Jersey Liman Başkanlığı nda proje müdürü ve mimari yapı müfettişi olan William M. Brown III için 11 Eylül bir kaybın ve yeni bir başlangıcın tarihiydi. On altısı Dünya Ticaret Merkezi nin 88. katındaki departman arkadaşları olmak üzere 35 meslektaşı saldırılarda hayatını kaybetmişti. 48 yaşındaki Brown o gün 13 yaşındaki oğlunu okula götürmek zorunda olduğu için işe geç kaldığından ofise geç gelmişti. İkinci uçağın kuleye çarptığını gördüğünde Aşağı Manhattan a giden bir vapurdaydı. O anla ilgili olarak Brown Bir terörist saldırı olduğunu ve uçağın benim çalıştığım kata çarptığını biliyordum. diyor. Brown, aylar boyunca işini bırakıp kendi firmasını kurmayı düşünmüş. Otuzlu yaşlarında babasının kurduğu mimarlık firmasında çalışmış, ancak babasının 1993 te ölmesinden sonra şirket batmış. Kendi firmamı kurmanın hayalini sürdürdüm diyor Fakat yeterli param olup olmadığı ve başarıp başaramayacağım konusunda kararsızdım. Saldırılar beni bu kararsızlıktan kurtardı ve sadece bir kez yaşadığımı, ikinci bir şansım olmayacağını düşündüm. Tutkularımın peşinden gitmeliydim diye ekliyor. Doğduğu yer olan New Jersey in Verona kentinde bir ofis açmış ve mimar arkadaşlarına projeler aradığını söylemiş. Ayrıca New Jersey deki Amerikan Mimarlık Enstitüsü nün başkanı olarak sahip olduğu bağlantılar da ona yardımcı olmuş: Çok şanslıydım, çünkü eyaletteki birçok insanı tanıyordum ve iş almak için fazla bir pazarlama yapmama gerek kalmadı. Şimdi projeleri arasında South Orange daki (New Jersey) bir kilisenin genişletilmesi, Newark Kilisesi ndeki sınıf alanının yenilenmesi ve bir eve müştemilat eklenmesi bulunuyor. Liman Başkanlığı nda kalsaydı, büyük olasılıkla departman değiştirecek ama yıllık dolarlık gelirini koruyacaktı. Henüz bu kazanca ulaşamamış. Saldırılar anlamlı birşeyler yapma isteğini de artırmış: Çevreyi aileler, özellikle de düşük gelirli ve engelli insanlar için daha yaşanır hale getirmek için mimarlıktan yararlanmak benim için çok önemli diyen Brown, firmasını kurduğundan bu yana muhtaç durumdakiler için kent evlerini yenileyen gönüllülerden oluşan Rebuilding Together (Birlikte Yeniden Yapılanalım) grubunun da aktif bir üyesi. Bu konuda Bir kişiyim ama üzerime düşeni yapmalıyım diyerek düşüncelerini dile getiriyor. 17

18 Bu arada önceki meslektaşlarıyla da hâlâ temas halinde ve onları olayın yıldönümünde görmeyi planlıyor. Gününün bir kısmını erken kalkıp kiliseye giderek hayatını kaybeden arkadaşları ve onların aileleri için dua edip bugünkü durumu için teşekkür ederek geçiriyor. Erodothe Jacques, Brown un kariyer değişikliğini gerçekleştirirken sahip olduğu seçim şansı ve mesleki avantajların pek azına sahip olmuş. Haitili bir göçmen olan Jacques 1981 de New York a geldikten sonra restoranlarda çalışmış. Bouley Bakery de müdürlük ve Ground Zero nun birkaç blok kuzeyindeki Tribeca da bulunan Danube de garsonluk yapmış. Dışa dönük ve düzgün görünümlü biri olan Jacques ın müşterileri ve civar sakinleriyle yakın ilişkileri varmış ama iş değiştirmeyi hiç düşünmemiş. Ancak Danube de Tribeca daki diğer işyerleri gibi saldırılar sonrası aylar boyunca kapalı kalmış ve restoran yeniden açıldığında Jacques işe alınmamış. Başlangıçta sadece akşam yemeği veriyorlardı ve bana yer yoktu diyor o dönemle ilgili olarak. Kentteki diğer birçok restoranda iş arasa da olumlu bir sonuca ulaşamamış. Ayakları üstünde durmak ve eşi ile ikisi kolejde okuyan dört çocuğunun geçimini sağlamak için işsizlik sigortası ve Kızılhaç, Kurtuluş Ordusu ve diğer hayır kurumlarından gelen parayla idare etmiş bir süre. Ancak aylar geçtikçe tedirginliği artmış. 52 yaşındaki Jacques, bu yaz iş arayışının alanını genişletmek zorunda olduğuna karar vererek tıbbi faturalandırma ve ofis teknolojisi konusunda altı aylık bir kurs olduğunu öğrenmiş. Kurs giderleri için devletten yardım almış. Bu konuyla ilgili hislerini anlatırken Parmaklarım kütük gibi ve berbat bir daktilocuyum. Sınıftaki genç arkadaşlarım gibi hızlı değilim kesinlikle diye de şaka yapıyor. Ancak bir hastanede iyi bir iş bulmaya kararlı ve Her zaman yeni bir başlangıç olabileceğine inanıyorum diyor. Carol Hymowitz, 2002 Dow Jones & Company, Inc. Dow Jones & Company, Inc in izniyle Telif Merkezi aracılığıyla yayımlanmıştır. Bu makalede yer alan görüşlerin ABD hükümetinin görüş ve politikalarını yansıttığı düşünülmemelidir. Fotoğraf altı yazıları (sırayla): Fotoğraf: Barry Fitzgerald Colors restoranın çalışanları-sahipleri garsonları da içeriyor (soldan sağa): Bangladeş ten Awal Ahmed; Meksika dan Rosario Cera; Hindistan dan Sonali Mitra ve yine Bangladeş ten Memon Ahmed, Muhammed Quddus, ve Muhammed Ali. Fotoğraf: Barry Fitzgerald Fildişi Sahilleri nden bir aşçı olan Kissima Saho (önde) ve Haitili sos şefi Jean Pierre, ergonomik olarak tasarlanmış mutfakta menüdeki birçok malzemeyi hazırlıyor. Kesim ve hazırlık birimleri normalde yüksek olduğu için çalışanların fazlaca eğilerek sırtlarını zorlaması gerekmiyor. Fotoğraf: Barry Fitzgerald Colors restoranı Greenwich Village da New York un tarihi Halk Tiyatrosu nun yanında bulunmaktadır. 18

19 Dünyanın Teröre Tepkisi: Fotoğraflı Bir Öykü Dünya genelindeki teröristler insanları birbirine düşürmek, bir din, etnik grup veya politik/ekonomik ideolojiye mensup olanları diğerlerine karşı kışkırtmak için korkuyu alet etmektedir. Zaman zaman korku yaymakta başarıya ulaşsalar da, eylemleri sonucu dünyanın dört bir yanındaki insanlar bu felaketle uğraşmak için bir araya gelip tek vücut oldular. Burada dünyanın farklı yerlerindeki insanların bazen yaşadıkları kentler, bazen de uzaklarda terörist saldırılara nasıl tepki verdiklerini görüyoruz. Teröre karşı koymak ve ilerlemek için kararlı bir birliktelik içindeler. 19

20 20