Şekil 86. Kaşgarlı Mahmut'un çizdiği dünya haritası

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Şekil 86. Kaşgarlı Mahmut'un çizdiği dünya haritası"

Transkript

1 90 4. HARİTA BİLGİSİ VE ORMANCILIKTA HARİTA KULLANIMI 4.1. Haritacılığın Tarihçesi Tarihin yazı ile başladığı düşünülürse, haritacılığın tarihten de eski bir geçmişi olduğu söylenebilir. Bulunan örnekler yazının keşfinden önce bile ilkel toplumlarda harita çizebilme yeteneğinin gelişmiş olduğunu kanıtlamaktadır. Büyük Okyanus taki Marshall adalarında yaşamış olan insanların yaptıkları deniz haritaları, bu görüşü kuvvetlendirmektedir. Bu haritalarda, düz çubuklar ile açık deniz, eğri çubuklar ile adalara yaklaşan dalga cephesi ve istiridye kabuklarıyla adalar gösterilmiştir. Şekil ve resim kullanarak tarihi olayların canlandırıldığı Aztekler tarafından yapılan haritalar da ilk örnekler arasındadır. İlkçağ haritacılığının ana örnekleri MÖ 4000 yılında Babil de bulunan kadastro haritası ve Mısır daki haritalar olduğu düşünülmektedir. M.Ö. II. Yüzyılın ilk yarısında dünyanın yuvarlaklığını hesaba katılarak ilk kez konik projeksiyon (izdüşümü düzlemi) sistemi kullanılmış, boylam ve enlem daireleri çizilmiştir. Bununla M.Ö. 60 yılında Krates ve M.S. 80 yılında Pomponius Mela tarafından dünya haritaları çizilmiştir. Kağıdın keşfinden sonra M.S. 100 de, Çin de bölgelerin karelerle gösterilmesi, uzaklıkların kesin olarak belirtilmesi, yükseklik farklarının gösterilmesi ve açıların belirtilmesi başlamıştır. Ortaçağ haritacılığında, batıda o dönemin felsefesine uygun olarak efsanelerin etkisi görülmektedir. Örnek olarak Avusturyalı rahip Beatus'un 778 tarihini taşıyan haritasında cennetin katları açıklanmaktadır. 950 yılında Coğrafyacı Ebu İshak İstikrari geometrik bir dünya haritası çizmiştir. Türk asıllı Biruni'nin XI. Yüzyılın ilk yarısında çizdiği denizler haritası da önemli bir çalışmadır. Kaşgarlı Mahmut'un yılları arasında yazdığı "Divanı Lügat-üt Türk" adlı eserinde yer alan daire biçimindeki dünya haritası Türk Bilginlerinin yaptığı ilk harita olarak kabul edilmektedir. İdrisi'nin 1154'de Palermo Kralı için çizdiği dünya haritası verdiği ayrıntılar bakımından gelecek dönemin öncü yapıtlarından biri olarak kabul edilmektedir. Şekil 86. Kaşgarlı Mahmut'un çizdiği dünya haritası Yeniçağların başında, 15. Yüzyılın sonlarına doğru Venedik te ilk harita baskısı gerçekleştirilmiştir. Önceleri kalıp olarak tahta üzerine kazınan kalıplar kullanılırken daha sonraları bakır levhalar kullanılmaya başlanmıştır. Basılan haritaların renklendirilmesi ise elle yapılmıştır. Dünyayı iki yarım küre biçiminde ilk gösteren Alman denizci Behaim, bu eserini 1492 yılında tamamlamıştır. Mercator, 15.Yüzyılda, kendi adı verilen projeksiyon yöntemini uygulayarak bakır levha üzerine bir harita yapmıştır.

2 91 Şekil 87. Behaim in çizdiği dünya haritası Osmanlı haritacılığında, XVI. yüzyılın hemen başında Piri Reis'in haritaları, Akdeniz Bölgesinde uzun zaman hem Osmanlılar hem de batılı haritacılar için önemli bir kaynak olmuştur. Piri Reis in 1513 yılında ceylan derisi üzerine çizdiği ve halen Topkapı Müzesi nde bulunan haritası Amerika, Afrika ve Atlas Okyanusu nu ayrıntılı biçimde gösteren çok değerli bir eserdir. Şekil 88. Piri Reisin Amerika, Afrika ve Atlas Okyanusu nu ayrıntılı gösteren haritası Ülkenin baştanbaşa bir nirengi ağı ile birleştirilerek haritasının çıkarılması düşüncesini ilk kez Hollandalı Snellius önermiş, uygulaması ise Fransa'da Cassini (1696) tarafından yapılmıştır yüzyıllar arasında İngilizler, İtalyanlar ve Avusturyalılar da ülkelerinin ayrıntılı haritalarını çıkarmışlardır. 19. yüzyılda haritalarda çizgisel ölçekle beraber oransal ölçekte kullanılmaya başlanmıştır. 20. yüzyılın ilk yarısında geliştirilen fotogrametrik yöntemler haritacılıkta önemli bir dönüm noktası olmuştur. 20. yüzyılın ikinci yarısında, haritacılık, tam otomasyon olanağına kavuşturulmuştur. Son olarak geliştirilen uydu tekniği ve uzaktan algılama yöntemleriyle oldukça yüksek doğruluklu harita yapımı olanaklı hale gelmiştir.

3 Haritanın Tanımlanması ve Elemanları Haritanın Tanımlanması Harita, dünya üzerindeki yüzeysel şekiller ve insanlar tarafından yapılan tesislerin kuşbakışı görünümünün istenilen ölçeğe göre küçültülerek özel renk ve işaretlerle bir düzlem üzerinde sistematik gösterimidir. Şekil 89. Bir arazi parçasının perspektif görüntüsü (sol) ve haritası (sağ) Bir harita, temsil ettiği arazinin çizilmiş bir modelidir. Haritaya çizilecek bilgiler genel olarak deniz, göl, akarsu, dağ, tepe mağara vb. doğal şekillerle; yol, baraj, sulama kanalı, çit, duvar, bina vb. yapay tesislerdir. Haritalarda bunların dışında coğrafi koordinat ağı gösterilmektedir. Doğal ve insan eliyle yapılmış ayrıntılar; özel işaretler, çizgiler, renkler ve şekillerle gösterilir. Haritalar, arazideki bütün ayrıntıları göstermeyip bulunacak bilgiler o haritanın ölçeğine ve yapılış amacına bağlı olarak belirlenir. Haritanın amacına bağlı olarak arazide önemli görülmeyen bilgiler haritaya geçirilmeyebilir ya da önemli görülen bazı bilgiler daha belirgin olarak ön plana çıkarılabilir Haritanın Elemanları Bir haritada bulunması gereken ana elemanlar haritanın adı, çerçeve, coğrafi yönü, ölçek, harita anahtarı ve enlem-boylam değerleri olarak sıralanabilir. Haritanın adı: Haritanın kullanım amacını belirtmeli, haritayı tanıtacak açıklıkta ve kısa olmalıdır. Çerçeve: Tüm haritalarda, haritası yapılacak alanı sınırlayan bir iç çerçeve ve diğer harita elemanlarını sınırlayan bir dış çerçeve çizilmelidir. Çerçeve bilgileri, pafta bünyesini saran bölüm içinde bulunan bilgilerin bütünüdür. Çerçeve bilgileri; varsa demir yolları ve yol giderleri, pafta köşe koordinatları, komşu pafta adları, boylam başlangıç notu, haritanın gerçek kuzey yönüne konulmasını sağlayan P noktası, grid çizgi ve değerleri, iç çerçeve çizgisinde gratükellerde derece taksimatı için bir siyah ve bir beyaz, gred taksimatı için içi çizgili bölümler, dilim kenarı grid çizgileri ve karşılıklı gridlerin değerleri olarak sıralanabilir. Coğrafik yön ve kuzey işareti, Harita ölçeği, Kesir ya da grafik olmak üzere iki şekilde gösterilir. Kesir ölçek paftanın üst sol köşesi ile alt ortasında TÜRKİYE yazısı ile birlikte yazılır. Grafik ölçek ise paftanın alt kenarının ortasında bulunur.

4 93 Harita anahtarı (Lejand): Yurdumuzda üretilen haritalarda, sağ çerçeve dışında kalan bölgenin pafta üst köşesinden başlayarak belirtilen klasik işaretlerdir. Haritada kullanılan özel işaretlerin ne anlama geldiğini gösteren bölümdür. Her haritanın kullanım amacına göre farklı işaretlerle gösterilirler. Bu işaretler kullanıcıya kolaylık sağlamak ve harita okumalarda belirli bir standart sağlamak için kullanılır. Enlem ve boylam değerleri, Haritalardan elde edebilecekleri ana bilgiler aşağıdaki şekilde sıralanabilir: Haritada bulunan yeryüzü şekilleri, yerleşim yerleri ve yollar gibi detayların yatay ve düşey konumları, Haritada yer alan detayların aralarındaki mesafeler, Haritada belirtilen bitki örtüsü hakkında ayrıntılı bilgi, Arazi yapısındaki değişimler, Doğal yeryüzü şekillerinin yükseklikleri, Kadastro haritalarında mülkiyet unsurları, Harita Ölçeği Bir yeryüzü parçasının (veya bir cismin) plan, maket veya harita gibi yöntemlerle gösterilmesi için kullanılan büyültme veya küçültme oranına ölçek denir. Diğer bir deyişle, ölçek, harita üzerinde belli iki nokta arasındaki uzunluğun, arazi üzerinde aynı noktalar arasında ölçülen yatay uzunluğa oranıdır. Ölçek, haritaya değer kazandıran önemli bir özelliktir. Ölçeğin sayısal büyüklüğü ait olduğu haritanın araziye uyum oranını belirtir. Haritadaki _ uzunluk Ölçek = = Arazideki _ uzunluk HU AU Ölçeği ifade etmek için kullanılan bu oranda, paydanın değeri ne kadar büyükse ölçek o kadar küçüktür. 1/ ölçekli bir haritada harita üzerindeki 1 cm uzunluk, gerçekte yani arazide cm e karşılık gelir. Şekil 90. Değişik ölçeklerde haritalar Haritaların üretilmesinde ve kullanılmasında önemlidir. Ölçek, haritanın içeriğini, doğruluğunu ve kullanım alanını belirleyen bir ölçüttür. Ölçeğin sayısal büyüklüğü ait olduğu haritanın araziye uyum oranını belirtir. Haritanın ölçeği ne kadar büyük olursa, içeriği de o kadar zengin, doğru, tam ve doğaya yakın olur. Küçük ölçekli haritalarda, büyük ölçekli haritalarda görülen tüm ayrıntılar gösterilemez.

5 94 Örnek 1: Gerçek uzunluğu 92m. ve plan uzunluğu 4,6cm. olan iki noktanın bulunduğu planın ölçeğini hesaplayınız? M = Haritadaki _ uzunluk Arazideki _ uzunluk = 92m 4,6cm 9200cm = 4,6cm = ,6cm 9200cm = = 1: Örnek 2: Gerçek alanı 1 ha. ve harita üzerindeki alanı 25 cm 2 olduğuna göre haritanın ölçeğini hesaplayınız? M 2 = Haritadaki _ alan Arazideki _ alan = 1ha 25cm cm = 2 25cm 2 = M 2 = M = cm cm 2 = Ölçek = 1: 2000 Harita üzerinde yapılacak ölçme ve etütler ancak haritanın ölçeğinin elverdiği oranda gerçeğe yakındır. Harita üzerinden okunan her değer grafik çizim hatası sınırları içinde doğrudur. Yani bir uzunluk bir haritada ± 0,2 mm. hata ile okunabilir. Bu hatanın yeryüzündeki gerçek değeri harita ölçeğinin büyüklüğüne göre değişir Ölçeğin haritada gösterimi Harita üzerinde ölçek, çizgisel ölçek ya da kesir ölçek olmak üzere iki şekilde gösterilir. Kesir ölçek, haritalardaki küçültme oranını basit kesirle ifade eden ölçek türüdür. 1/25.000, 1/ , 1/ gibi ifadeler birer kesir ölçektir. Kesir ölçekte, pay ile paydanın birimleri aynı olup uzunluk birimi olarak santimetre (cm) kullanılır. Kesir ölçek paftanın alt kenar ortası ile sol üst kenarında TÜRKİYE yazısıyla beraber yazılır. Hesap yapmada kullanıcılara kolaylık sağlaması ve çizim yapılan kağıdın uzama, kısalma ya da büzülme riskine karşı tedbir olarak çoğunlukla çizgisel ölçek kullanılmaktadır. Haritadaki uzunlukların, gerçek arazi uzunlukları olarak ölçülebildiği, harita üzerinde basılı olarak bulunan ve haritalardaki küçültme oranını gösteren bir cetveldir. Grafik ölçek, genellikle paftanın alt kısmında ortada bulunur ve kullanıcıya mesafe ölçme konusunda büyük kolaylık sağlar. m, km, deniz mili, kara mili, yarda ölçü birimlerine göre gösterilir. Grafik ölçeğinde, sıfır (0) ile gösterilen bir başlangıç noktası ve bu noktanın sağ ve sol yanlarında uzunluk birimlerine göre ilerleyen bölümler vardır. Başlangıç noktasının sağında kalan bölüme ek ölçek adı verilir. 1/ ölçekli bir haritada 0 başlangıç değerinin solunda kalan 4cm lik bir ek ölçek bulunur. Ek ölçek üzerinde 500m ve 1.000m uzunluklarını gösteren rakamlar bulunur. On eşit parçaya bölünen bu kısımda her bir bölüm100m uzunluğu gösterir.

6 95 m m Ölçek = 1/ m km Ölçek = 1/ km km Ölçek = 1/ Şekil 91. Değişik ölçeklerde çizgi ölçek örnekleri Çizgisel ölçeğin kullanımı Çizgisel ölçekle harita üzerinde ölçülen bir uzunluğun, gerçekte arazi üzerindeki karşılığını bulmak için istenilen uzunluk haritada bir pergelle ya da düzgün kağıtla ölçülür. Pergel açıklığı bozulmadan pergelin bir ayağı ölçeğin başlangıç noktasına koyularak diğer ayağın çizgisel ölçek üzerinde kestiği yer tespit edilir. Pergel açıklıklarının ölçek taksimatı üzerine tam olarak çakışmadığı durumlarda, pergelin sağ ucu esas ölçek üzerindeki iki tam bölüntü üzerine konularak diğer ucun ek ölçek üzerinde gösterdiği değer ölçülür. Ana ölçekte ve ek ölçekte ölçülen değerlerin toplanması ile gerçek değer bulunur. Çizgisel ölçek üzerinde ölçülen değerin ölçek sayısı ile çarpılması ile arazi üzerindeki yatay uzunluk bulunur. Düzgün kağıt ile ölçülmesinde, kenarı düzgün bir kağıt parçası noktalar arasına yerleştirilip uzaklık kalemle kağıt üzerine çizilir. Daha sonra bu çizgi harita üzerindeki çizgisel ölçeğe tatbik edilerek arazi uzunluğu bulunur Haritaların Sınıflandırılması Karayolu, demiryolu ya da köprü yapımı için en uygun yerlerin belirlenmesi, kent imar planlarının yapılması, arkeoloji, coğrafya gibi birçok alanda yardımcı araç olarak haritalardan yararlanılır. Haritalar yapılış amaçlarına göre, ölçeklerine göre ve tiplerine göre olmak üzere üç ana sınıfa ayrılırlar Yapılış amaçlarına göre haritalar Haritalar yapılış amaçlarına göre genel haritalar ve özel haritalar olarak iki sınıfa ayrılır. 1.Genel Haritalar: Dünyanın tümünün ya da bir kısmının yüzeysel yapısını genel olarak gösteren ve ölçeği 1: 'dan küçük olan haritalardır. Genel haritalar çoğunlukla genel planlama ve öğretim gibi amaçlarla kullanılırlar. Bu haritalar kendi içlerinde topoğrafik, fiziki, siyasi ve duvar haritaları olmak üzere dört gruba ayrılırlar. Topoğrafik Haritalar: Arazinin topoğrafik yapısını gösteren ve ölçeğin büyüklüğüne göre her türlü arazi bilgilerini göstermeyi amaçlayan eşyükselti eğrili haritalardır. Topoğrafik haritaların ölçekleri 1/ ile 1/ arasında değişir. 1/20.000'den büyük ölçekli

7 96 olanlar kadastro işlerinde ve askeri amaçla kullanılır. Bu haritalardan ölçek, uzunluk, alan ve eğim hesaplamada yararlanılır. Fiziki Haritalar: Yeryüzünün girinti ve çıkıntılarını gösteren orta ya da büyük ölçekli haritalardır. Fiziki haritalar hazırlanırken eş yükselti ve eş derinlik eğrileri geniş aralıklarla geçirilir. Bu aralıklar değişik renklere boyanır. Yükseltiler genellikle yeşil, sarı ve kahverenginin tonları ile derinlikler ise açıktan koyuya doğru mavi rengin tonları ile gösterilir. Siyasi ve İdari Haritalar: Yeryüzünde veya bir kıtada bulunan ülkeleri, bir ülkenin idari bölünüşünü ya da yerleşim merkezlerini gösteren haritalardır. Bu haritalardan uzunluk ve alan bulma işlemlerinde yararlanılır ancak yer şekilleri hakkında bilgi edinilemez. Duvar ve Atlas Haritaları: Dünyanın tümünü, kıtaları veya ülkeleri gösteren eğitim ve öğretim amacına yönelik hazırlanan haritalardır. Bu haritaların ölçekleri 1/ 'den daha küçüktür. 2. Özel Haritalar: Özel bir kullanım amacına yönelik yapılan haritalardır. Kadastro haritaları: Taşınmaz malların konumlarını, yerlerini ve geometrik durumlarını gösteren haritalardır. Gelişen bilgisayar teknolojisi ile kadastro, üretim ve depolama çalışmalarında, tüm noktaların sayısal olarak bulunması gerekmektedir. Bu yüzden kadastro haritaları ülke geodezi ağına dayalı olmaları ve ülke pafta bölümleme sisteminde bulunmaları gereklidir. Kadastro haritaları kullanıcıya yer kontrol noktalarını, yatay kontrol noktalarını, sıklaştırma noktalarını ve düşey kontrol noktalarını içeren bilgiler sunar. Araziden kullanım haritaları: Bir bölgede arazinin nasıl kullanıldığını gösteren haritalardır. Bu haritalar yardımıyla ekili-dikili alanlar, çayır ve mera alanları, orman alanları ve kayalık, bataklık gibi kullanılmayan alanlar hakkında bilgi edinilir. Bu haritalarda ayrıca tarım alanlarında yapılan tarımın türü ve tarım ürünleri de gösterilir. Kent haritaları: Bir kentin yerleşim durumunu gösteren ve imar çalışmalarına temel oluşturan haritalardır. Deniz ulaşım haritaları: Deniz ulaşım hizmetlerini düzenleyen, limanlar, su derinlikleri, gemi trafiğini etkileyen engeller, deniz fenerleri ve benzeri konuları geniş ayrıntılarıyla gösteren haritalardır. Hava ulaşım haritaları: Hava ulaşımı konusunda; hava alanları, alanlar arasındaki bağlantı yolları, uçuş tekniği gibi konularda her türlü bilgiyi gösteren haritalardır. Yol haritaları: Yolların özellikleri, uzunlukları, bağlantıları gibi bilgileri gösteren haritalardır. Toprak haritaları: Bir bölgenin toprak özellikleri ve dağılışları hakkında bilgi veren haritalardır. Bu haritalardan yetiştirilecek ürünlerin belirlenmesi ve topraklardan daha iyi verim alınabilmesi gibi birçok konuda yararlanılır. Çeşitli bilim haritaları: Astronomik haritalar, jeolojik haritalar, ormancılık haritaları, madencilik haritaları gibi değişik bilim dalları için hazırlanmış haritalardır. Turistik haritalar: Bir kentin ya da ülkenin turistik değerlerini gösteren, turistler için rehberlik ödevini amaçlayan haritalardır. Tematik haritalar: Çoğunlukla tek bir istatistik konuyu işleyen, bu istatistik bilginin o bölge içindeki dağılımını iki ya da üç boyutlu olarak gösteren haritalardır Ölçeklerine göre haritalar 1. Büyük ölçekli haritalar: 1: :1.000 arası ölçeğe sahip haritalardır. Arazinin topoğrafik yapısını ve gerekli ayrıntıları göstermeyi amaçlayan haritalardır.

8 97 2. Orta ölçekli haritalar: 1: : arasında ölçeğe sahip haritalardır. Bu haritalar ayrıntılı planlama haritaları olup memleket haritalarının yapımında ve orta ölçekli plastik kabartma haritalarının yapımında kullanılırlar. 3. Küçük ölçekli haritalar: Genel planlama ve stratejik etütler için kullanılan 1/ den daha küçük ölçekli haritalardır. Coğrafi haritalar, atlas ve duvar haritaları şeklindeki haritalardır. Küçük ölçekli harita Orta ölçekli harita Büyük ölçekli harita Şekil 92. Ölçeklerine göre haritalara örnekler Planlar: 1/2.000 ve 1/500 ölçekli haritalardır. Kadastro planları gibi Ölçeklerine göre haritalar karşılaştırıldığında büyük ölçeklilerle küçük ölçekliler arasındaki farklar Tablo 20 de verilmiştir. Tablo 20. Büyük ve küçük ölçekli haritalar arasındaki farklar Büyük ölçekli haritalarda Küçük ölçekli haritalarda Ayrıntı fazladır Ayrıntı azdır Dar alanları gösterir Geniş alanları gösterir Bozulma oranı azdır Bozulma oranı fazladır Küçültme oranı azdır Küçültme oranı fazladır Ölçekte payda küçüktür Ölçekte payda büyüktür Eşyükseklik eğrileri arasındaki yükseklik farkı azdır Eşyükseklik eğrileri arasındaki yükseklik farkı fazladır Tiplerine göre haritalar Topoğrafik haritalar Yeryüzü şekillerini birtakım çizgi, işaret, renk ve simgeler yardımıyla, belirli bir ölçeğe göre küçültülmüş olarak gösteren haritalara topoğrafik haritalar denir. Topoğrafik haritaların ayrıntıları ölçeklerine bağlı olarak değişmektedir. Ölçek seçimi, yapılacak çalışmanın hassasiyet durumuna göre değişir. Topoğrafik haritalar çizgisel ve sayısal olarak ikiye ayrılır. 1. Çizgisel Topoğrafik Haritalar: Yeryüzü üzerindeki kabartı ve girintilerin eş yükselti eğrileriyle, ayrıntıların ise çizgi ve sembollerle gösterildiği haritalardır. 2. Sayısal Topoğrafik Haritalar: Değişik yöntem ve cihazlarla doğrudan sayısal olarak hazırlanan veya mevcut çizgisel haritalardan sayısallaştırıcılar kullanılarak elde edilen haritalardır. Bu haritalar vektör veya raster yapıdaki sayısal verilerin işlenmesi,

9 98 zenginleştirilmesi veya genelleştirilmesi ile elde edilen ve çeşitli katmanlara ayrılabilen sayısal bilgilerdir. Sayısal haritalar, raster ve vektör olarak iki şekilde tasnif edilir. (a) (b) Sayısal topoğrafik harita Çizgisel topoğrafik harita Şekil 93. Topoğrafik harita tiplerine örnekler Ormancılıkta harita deyince, öncelikle 1/ ölçekli topoğrafik haritalar akla gelir. Bu haritalar, Milli Savunma Bakanlığına bağlı Harita Genel Komutanlığı tarafından üretilmiş gizlilik dereceli haritalardır. Devletin emniyeti ile ilgili bir Milli Savunma sırrı olan bu haritaların amacı dışında kullanılması, aslının veya kopyasının herhangi bir tarzda yetkisi olmayan kimselere verilmesi veya içeriğinin açıklanması, Askeri Ceza kanununun 121 ve Türk Ceza Kanununun 132 ve133 ncü maddelerine göre ağır ceza gerektirir. Türkiye nin 5557 adet 1/ ölçekli topoğrafik haritası mevcut olup bunun 1000 adedi orman mühendisleri tarafından yapılmıştır yılında tamamlanan bu haritalar fotogrametrik yöntemle üretilmişlerdir. Bu tarihten itibaren yenilemesi yapılan topoğrafik haritalar ilgili kurum tarafından sayısal olarak da üretilmektedir. Tablo 21. 1/ ölçekli standart topoğrafik haritaların teknik özellikleri 1. Ürünün Adı Topoğrafik Harita 2. Ürünün Tanımı Havadan Fotogrametri Yöntemi İle Üretilen Standart Topoğrafik Haritalardır. 3. Ürünün Özellikleri A. Ölçeği 1/ B. Serisi K-816 C. Projeksiyonu Transvers Merkator (Gauss-Kruger) D. Datumu Ed-50 E. Üretim Tarihi Bögelere Göre Muhtelif F. Ebatları 51x69 Cm. (7,5' X 7,5') G. Doğruluğu Yatay: 5 M. (Ortalama) Düşey: 2,5 M. H. Kaynağı Hava Fotoğrafları 4. Ürünün Üretim Yöntemi Fotogrametrik 5. Ürünün Arşivleme Ortamı Kağıt 6. Ürünün Gizlilik Derecesi Hizmete Özel Topoğrafik haritaların yapımı, Gauss-Kruger Projeksiyon Yöntemi temel alınarak geliştirilmiş UTM projeksiyon yöntemine göre gerçekleştirilmiştir. 7' 30" boyutlarında olan 1/ ölçekli topoğrafik haritalar, ortalama 150km 2 (15.000ha) alan kapsamaktadır. Harita üzerinde 4 x 4cm lik ve 100ha lık bir grid karelaj sistemi mevcuttur. 10m de bir eş yükselti

10 99 eğrileri geçirilmiştir. 50 veya 100m de bir geçen eğriler daha kalın ve koyu renkte çizilmişlerdir. Basılı haritalarda büyük yazılar doğru okunacak şekilde tutulduğunda, ön taraf genel olarak kuzeyi gösterir. Buna ek olarak harita üzerinde yön işareti ok ve harflerle belirtilir. Yönler uluslararası kısaltılmış harflerle; N: North (kuzey), S: South (güney), E: East (doğu), W: West (batı) şeklinde verilmiştir. Ancak ülkemizde yönlerin Türkçe karşılıklarının kısaltılmış şekilleri de (K, G, D, B gibi) kullanılmaktadır. Harita üzerindeki ayrıntıların tanınmasını kolaylaştırmak üzere bunları gerçek görünüşleriyle verebilmek için topoğrafik işaretler değişik renklerle gösterilmiştir. Siyah: Yollar, demiryolları ve bunlara ait yapılar, nirengi ve rakım noktaları, elektrik tesisleri, enerji nakil hatları, yapay yarma ve dolmalar, tepe, sırt gibi doğal ayrıntı isimleri, kamu istifadesine açık tüm tesisler (cami, okul, besihane vb.), kenar bilgilerine ait açıklama yazıları, taşlık ve kayalıklar. Mavi: Su ile ilgili tüm yapay ve doğal ayrıntılar ve bunların isimleri; göl, deniz, su deposu, sarnıç, sulama kanalları, su yolları, çeltik, havuz (bunlara ilaveten 1: ölçeği için grid çizgileri de mavi gösterilir), dilim kenarı paftaları içinde komşu dilime ait grid çizgileri ve bunlara ait kenar bilgileri, daimi kar altında olan bölgelerin eş yükseklik eğrileri. Yeşil: Orman, çalılık, meyvelik ve bağlık gibi bitki örtüsü içeren yerler. Beyaz veya Gri: Açıklık alanlar. Kırmızı: Yol dolguları, yerleşim yerleri, özel kullanılan binalar gibi ayrıntılar ile dikkat çekici olması bakımından deniz fenerleri, hava alanı işaretleri, haritanın gizlilik dereceleri. Kahverengi: Eş yükseklik eğrileri, eş yükseklik eğri değerleri, şose ve asfalt yollar, kumul vb. (1999 yılından itibaren yapılan haritalarda) Planimetrik haritalar Arazinin yalnızca yatay durumlarını gösteren haritalardır. Yeryüzü şekillerinin ölçülebilir şekilde bulunmaması ile topografik haritalardan ayrılır. Yatay düzlem üzerindeki ayrıntıların konumu sadece x, y değerleri ile hesaplanan haritalardır. Şekil 94. Planimetrik harita

11 Plastik kabartma haritalar Bir topoğrafik haritanın, özel plastik tabakalar üzerine basılması ve bu plastik tabakaların üç boyutlu arazi modeli şekline getirilmiş alçı veya sentetik bir kalıp üzerine ısıtılarak vakumlanması ile elde edilen üç boyutlu haritadır. Bu tür haritalarda genellikle düşey ölçek yatay ölçeğe göre daha büyüktür Piktomap (PICTOMAP) haritalar Photographic Image Conversion by Tonal Masking Procedures (fotoğrafların değişik renk tonu ile maskelenmesi tarzı) kelimelerinin baş harflerinden oluşmuş kısaltmadır. Renkli ve çizgili standart fotoğraf üzerine eş yükselti eğrileri, harita işaretleri ve yer adları eklenmek suretiyle elde edilirler Hidrografik haritalar Denizin derinliği, su dibinin şekli ve seyir için gerekli olan denizdeki her türlü yapı ve ayrıntıyı gösteren deniz haritalarıdır. Plastik Kabartma Haritalar PICTOMAP Haritalar Hidrografik Haritalar Şekil 95. Plastik kabartma, PICTOMAP ve Hidrografik harita örnekleri Hava fotoğrafları Bunlar araziyi tahlil ve yol planlamaya yardımcı olmak için harita tamamlayıcısı veya harita yerine kullanılabilirler.

12 Ortofoto haritalar Şekil 96. Hava fotoğrafı ve uydu görüntüsü Perspektif resimlerdeki eğikliği ve arazi yükseklik farklarından oluşan görüntü kaymalarının giderilmesi ile elde edilmiş, belli bir ölçeği olan fotoğrafik görüntüye ortofoto denir. Orotofotoların üzerine kartoğrafik bilgilerin (Kenar bilgileri, gridler, eş yükseklik eğrileri, isimler vb.) eklenmesi sonucu oluşan haritaya Ortofoto Harita denir. Şekil 97. Ortofoto harita Ormancılıkta kullanılan haritalar Ormancılık faaliyetleri genel olarak meşcere denen küçük orman birimlerinde gerçekleştirilir. Ana ormancılık faaliyetleri; kesim, bölmeden çıkarma ve taşıma aşamalarından oluşan odun hammaddesi üretimi çalışmaları, silvikültürel müdahaleler, amenajman uygulamaları, orman yollarının planlanması ve inşası ile orman kadastrosu şeklinde sıralanabilir. Bu faaliyetlerin hepsi meşcere bazında ele alınarak gerçekleştirilir. Bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde kullanılan ana haritalar, meşcere tipleri haritası, bakım ve gençleştirme haritası, yaş ve çap sınıfları haritaları, bonitet haritası, orman kadastrosu haritası ve yol haritalarıdır.

13 102 Orman Kadastro Haritaları: Orman kadastro haritaları, devlet ormanlarının kadastrosunu ve bu ormanları içinde ve bitişiğinde bulunan her çeşit taşınmaz malın ve diğer ormanların devlet ormanları ile müşterek sınırlarını gösterir. Orman kadastro haritaları 1/5000 ölçekli olup bazı hallerde 1/ olarak da hazırlanabilir. Bu haritalar 50 x 70 cm ebatlarında kesilmiş harita muşambaları, astrolon ve polyester tabanlı aydınger gibi altlıklar üzerine yapılır. Orman sınır noktaları ve hatları bu altlıklar üzerine işlenir. Bu haritalarda devlet ormanları yeşil, Tarım alanları sarı ve orman rejimi dışına çıkarılan alanlar kırmızı renkle gösterilirler. Mevcut orman kadastro haritaları üzerine 3302 sayılı kanunun 2/b uygulamasına göre eklemeler ve düzeltmeler yapılır. Orman kadastro çalışmaları 5403 sayılı kanuna göre yapılmakta olup genel kadastro çalışmaları ile birleştirilmiştir. Şekil 98. Orman kadastro haritası Orman Amenajman Haritaları: Üzerinde eşyükselti eğrileri bulunmayan, okunabilir halde, olabildiğince az fakat gerekli bilgi içerecek biçimde düzenlenmiş haritalardır. Bunun üzerine iç taksimat şebekesine esas oluşturan, bölme taksimatının yapılabilmesini sağlayacak sırt, dere ve yollar yer alır. Tepelere, dere ve sırtlara isim verilmesine dikkat edilir. Uygulayıcının ormanda yerini bulabilmesi yönünden önem taşımaktadır. Plan ünitesi dışında da, 500 m kadar olan bantta yukarıda değinilen bilgiler haritada yer almalıdır. Yerleşim yerleri, küçük mera, mahalle, lokal yer, yayla, pınar vb. diğer isimler haritada gösterilir. Bu harita düzenlendikten sonra meşçere tipleri sınırları da buna geçirilir. Uygulamada kullanılan meşçere haritası, bonited haritası, yaş ve çap sınıfları haritaları aynı haritadan yaralanılarak düzenlenir ve kendi özel renkleri ile boyanır. Şekil 99. Meşcere Tipleri Haritası

14 103 Orman Yolları Haritaları: Orman yol ağı planı haritaları 1/ ölçekli eşyükselti eğrili meşcere haritaları üzerinde hazırlanırlar. Planlama birimi kabul edilen Orman İşletme Şefliği bölme numaraları, meşcere tipleri, orman deposu, fidanlık yerleri, yerleşim birimleri ve diğer ulaşım tesisleri bilgileri bu haritalara eklenir. Yollara ilişkin olarak yolun kod numaraları, eğim değerleri ve taşıma yönleri bilgileri harita üzerinde belirtilir. Şekil 100. Orman Yolları Haritası Arazi Krokileri: Bir bölgenin veya arazi parçasının ön çizimleridir Harita Yapım Teknikleri Şekil 101. Arazi krokisi örneği Harita yapım çalışmaları, arazi bilgilerinin ya da detay bilgilerinin toplanması, kartografik çalışmalar ve orijinal haritanın hazırlanışı aşamalarından oluşur. Haritalar hazırlanırken öncelikle yer kürenin modellenmesi gereklidir. Bu yapılırken yer kürenin geometrik şekli Jeoid veya Elipsoid model olarak kabul edilir. Farklı sistemlerde farklı kabuller kullanılabilmektedir. Sonra modelin Datum yani model ölçüm yöntemi

15 104 belirlenir. Model üzerinde konumların belirlenmesi için geliştirilen koordinat sistemine karar verilir. Harita ve ölçekli krokiler 2 boyutlu olarak çizilirken araziden elde edilen veriler 3 boyutludur. Haritaların oluşturulması için alınan ölçüler geliştirilmiş özel projeksiyon sistemleri ile 2 boyuta indirilmesi gereklidir. Bu aşamaların sonunda önceden saptanan amaca, ölçeğe ve yönteme göre orijinal haritaların bir bütün olarak tamamlanması amaçlanır. Kartoğrafik değerlendirme konuları; haritaların çizileceği altılıkların, pafta büyüklüklerinin irdelenmesi ve çizime hazır duruma getirilmesi, arazi bilgilerinin gösterim biçimlerinin irdelenmesi ve çizim teknikleridir Jeodezik çalışmalar İnsanlığın tüm yaşamını sürdürdüğü dünyayı tanıma arzusu yaradılışından beri süregelmektedir. Jeodezi, yeryuvarının şekil, boyut ve gravite (yer çekimi) alanı ile zamana bağlı değişimlerinin 3 boyutlu bir koordinat sisteminde tanımlanmasını amaçlayan bir bilim dalıdır. Bütün jeodezik çalışmaların en somut sonucu farklı ölçekteki topoğrafik haritalardır. Sözcüğün etimolojik anlamı arazi ölçme ve sınır belirlemektir. Jeodezinin ödevi ise tümde ve detayda yerin şeklini belirlemektir yılında Friedrich Robert Helmert ( )'in bugün de geçerli olan tanımına göre, jeodezi, yeryüzünün ölçümü ve şeklinin belirlenmesi ile uğraşan bir bilim dalıdır. Bir şehrin küçük bir bölgesi referans yüzeyi olarak yatay bir düzlem üzerine izdüşürülebilir. Eğer caddeler, binalar ya da işaretli arazi noktaları gibi önemli objeler ölçülür ve bu objelerin X, Y, Z koordinatları hesaplanıp referans yüzeyi üzerine dik açılı projeksiyonu yapılırsa gerçeğinin düzlem şekli olan harita elde edilir. X ve Y koordinatları objenin konumunu, Z koordinatı ise objenin yüksekliğini tanımlar. Projeksiyonda arazi yükseklikleri alışılmış tarzda eş yükseklik eğrileri ile gösterilir. Büyük bir alanın haritası yapılırken yer eğriliği etkisi nedeniyle yatay düzlem yerine eğrisel bir referans düzlemi gerekir. Yerin deniz yüzeyi ile aynı düzeye getirildiği düşünüldüğünde kutuplarda bir basıklık, ekvatorda ise bir şişkinlik olduğu görüleceği için küre yüzeyi bunun için uygun değildir. Bu yerin şeklinin küre olmadığını aksine a (büyük yarı ekseni) ve b (küçük yarı ekseni) gibi iki yarı ekseniyle belirlenen bir dönel elipsoit olduğunu göstermektedir. Dönel elipsoit, bir elipsin küçük ekseni etrafında dönmesiyle meydana gelen yüzeydir. Şekil 102. Dönel elipsoit Jeodezinin çalışma tarzını kesinlikle etkileyen bir problem de yerin şekliyle olan ilişkisidir. Konum için referans yüzeyi olarak, elipsoit uygun olmasına karşın, yükseklikler yatay ve düşey kavramlara bağlıdır. Bu nedenle yerin gravite alanı ile bağlantılı bir referans yüzeyi gereklidir.

Harita Projeksiyonları ve Koordinat Sistemleri. Doç. Dr. Senem KOZAMAN

Harita Projeksiyonları ve Koordinat Sistemleri. Doç. Dr. Senem KOZAMAN Harita Projeksiyonları ve Koordinat Sistemleri Doç. Dr. Senem KOZAMAN Yeryüzü şekilleri ve ayrıntılarının düz bir yüzey üzerinde, belli bir ölçek ve semboller kullanarak, bir referans sisteme göre ifade

Detaylı

Haritası yapılan bölge (dilim) Orta meridyen λ. Kuzey Kutbu. Güney Kutbu. Transversal silindir (projeksiyon yüzeyi) Yerin dönme ekseni

Haritası yapılan bölge (dilim) Orta meridyen λ. Kuzey Kutbu. Güney Kutbu. Transversal silindir (projeksiyon yüzeyi) Yerin dönme ekseni 1205321/1206321 Türkiye de Topografik Harita Yapımı Ölçek Büyük Ölçekli Haritalar 1:1000,1:5000 2005 tarihli BÖHHBYY ne göre değişik kamu kurumlarınca üretilirler. Datum: GRS80 Projeksiyon: Transverse

Detaylı

Kuzey Kutbu. Yerin dönme ekseni

Kuzey Kutbu. Yerin dönme ekseni 1205321/1206321 Türkiye de Topoğrafik Harita Yapımı Ölçek Büyük Ölçekli Haritalar 1:1000,1:5000 2005 tarihli BÖHHBYY ne göre değişik kamu kurumlarınca üretilirler. Datum: GRS80 Projeksiyon: Transverse

Detaylı

Dünya nın şekli. Küre?

Dünya nın şekli. Küre? Dünya nın şekli Küre? Dünya nın şekli Elipsoid? Aslında dünyanın şekli tam olarak bunlardan hiçbiri değildir. Biz ilkokulda ve lisede ilk önce yuvarlak olduğunu sonra ortadan basık olduğunu sonrada elipsoid

Detaylı

ULUSAL STANDART TOPOGRAFİK HARİTA PROJEKSİYONLARI

ULUSAL STANDART TOPOGRAFİK HARİTA PROJEKSİYONLARI ULUSAL STANDART TOPOGRAFİK HARİTA PROJEKSİYONLARI Doç.Dr. Türkay GÖKGÖZ http://www.yarbis.yildiz.edu.tr/gokgoz İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Kartografya Anabilim Dalı BÜYÜK ÖLÇEKLİ HARİTA

Detaylı

HARİTA. Harita,yeryüzünün bütününü yada bir parçasını tam tepeden görünüşe göre ve belli oranlarda küçültülmüş olarak gösteren çizimlerdir.

HARİTA. Harita,yeryüzünün bütününü yada bir parçasını tam tepeden görünüşe göre ve belli oranlarda küçültülmüş olarak gösteren çizimlerdir. HARİTA BİLGİSİ HARİTA Harita,yeryüzünün bütününü yada bir parçasını tam tepeden görünüşe göre ve belli oranlarda küçültülmüş olarak gösteren çizimlerdir. ÇEŞİTLİ ÖLÇEKLİ HARİTALARIN NUMARALANMA SİSTEMİ

Detaylı

ARAZİ ÖLÇMELERİ. Koordinat sistemleri. Kartezyen koordinat sistemi

ARAZİ ÖLÇMELERİ. Koordinat sistemleri. Kartezyen koordinat sistemi Koordinat sistemleri Coğrafik objelerin haritaya aktarılması, objelerin detaylarına ait koordinatların düzleme aktarılması ile oluşur. Koordinat sistemleri kendi içlerinde kartezyen koordinat sistemi,

Detaylı

31.10.2014. CEV 361 CBS ve UA. Koordinat ve Projeksiyon Sistemleri. Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Yerin Şekli

31.10.2014. CEV 361 CBS ve UA. Koordinat ve Projeksiyon Sistemleri. Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Yerin Şekli CEV 361 CBS ve UA Koordinat ve Projeksiyon Sistemleri Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Yerin Şekli 1 Yerin Şekli Ekvator çapı: 12756 km Kuzey kutuptan güney kutuba çap: 12714 km

Detaylı

TOPOĞRAFYA Temel Ödevler / Poligonasyon

TOPOĞRAFYA Temel Ödevler / Poligonasyon TOPOĞRAFYA Temel Ödevler / Poligonasyon Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF 264/270 TOPOĞRAFYA DERSİ NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz http://jeodezi.karaelmas.edu.tr/linkler/akademik/marangoz/marangoz.htm

Detaylı

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Planlaması Dairesi Başkanlığı. Temel Harita Bilgisi

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Planlaması Dairesi Başkanlığı. Temel Harita Bilgisi ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Planlaması Dairesi Başkanlığı Temel Harita Bilgisi Harita, yeryüzünün ölçeklendirilmiş ve düzleme aktarılmış bir sunumudur.

Detaylı

CEV 361 CBS ve UA. Koordinat ve Projeksiyon Sistemleri. Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN Yerin Şekli

CEV 361 CBS ve UA. Koordinat ve Projeksiyon Sistemleri. Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN  Yerin Şekli CEV 361 CBS ve UA Koordinat ve Projeksiyon Sistemleri Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Yerin Şekli 1 Yerin Şekli Ekvator çapı: 12756 km Kuzey kutuptan güney kutuba çap: 12714

Detaylı

ARAZİ ÖLÇMELERİ. Koordinat sistemleri. Kartezyen koordinat sistemi

ARAZİ ÖLÇMELERİ. Koordinat sistemleri. Kartezyen koordinat sistemi Koordinat sistemleri Coğrafik objelerin haritaya aktarılması, objelerin detaylarına ait koordinatların düzleme aktarılması ile oluşur. Koordinat sistemleri kendi içlerinde kartezyen koordinat sistemi,

Detaylı

Uygulamada Gauss-Kruger Projeksiyonu

Uygulamada Gauss-Kruger Projeksiyonu JEODEZİ12 1 Uygulamada Gauss-Kruger Projeksiyonu Gauss-Kruger Projeksiyonunda uzunluk deformasyonu, noktanın X ekseni olarak alınan ve uzunluğu unluğu koruyan koordinat başlangıç meridyenine uzaklığının

Detaylı

Harita Nedir? Haritaların Sınıflandırılması. Haritayı Oluşturan Unsurlar

Harita Nedir? Haritaların Sınıflandırılması. Haritayı Oluşturan Unsurlar Harita Nedir? Yeryüzünün tamamının veya bir kısmının kuşbakışı görünüşünün belli bir ölçek dahilinde düzleme aktarılmasıyla oluşan çizimlere denir. Haritacılık bilimine kartografya denir. Bir çizimin harita

Detaylı

TOPOĞRAFYA. Ölçme Bilgisinin Konusu

TOPOĞRAFYA. Ölçme Bilgisinin Konusu TOPOĞRAFYA Topoğrafya, bir arazi yüzeyinin tabii veya suni ayrıntılarının meydana getirdiği şekil. Bu şeklin kâğıt üzerinde harita ve tablo şeklinde gösterilmesiyle ilgili ölçme, hesap ve çizim işlerinin

Detaylı

JDF 242 JEODEZİK ÖLÇMELER 2. HAFTA DERS SUNUSU. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin KEMALDERE

JDF 242 JEODEZİK ÖLÇMELER 2. HAFTA DERS SUNUSU. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin KEMALDERE JDF 242 JEODEZİK ÖLÇMELER 2. HAFTA DERS SUNUSU Yrd. Doç. Dr. Hüseyin KEMALDERE 3 boyutlu uzayda Jeoit Z Y X Dünyaya en uygun elipsoid modeli ve yer merkezli dik koordinat sistemi Ülkemizde 2005

Detaylı

HARİTA BİLGİSİ, KOORDİNAT SİSTEMLERİ, 1/25000 ÖLÇEKLİ HARİTALARIN TANITIMI VE KULLANMA TEKNİKLERİ İLE TOPRAK HARİTALARININ YAPILMASI

HARİTA BİLGİSİ, KOORDİNAT SİSTEMLERİ, 1/25000 ÖLÇEKLİ HARİTALARIN TANITIMI VE KULLANMA TEKNİKLERİ İLE TOPRAK HARİTALARININ YAPILMASI HARİTA BİLGİSİ, KOORDİNAT SİSTEMLERİ, 1/25000 ÖLÇEKLİ HARİTALARIN TANITIMI VE KULLANMA TEKNİKLERİ İLE TOPRAK HARİTALARININ YAPILMASI HARİTA Harita,yeryüzünün bütününü yada bir parçasını tam tepeden görünüşe

Detaylı

Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü TOPOGRAFYA (HRT3351) Yrd. Doç. Dr. Ercenk ATA

Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü TOPOGRAFYA (HRT3351) Yrd. Doç. Dr. Ercenk ATA Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü 4. HAFTA KOORDİNAT SİSTEMLERİ VE HARİTA PROJEKSİYONLARI Coğrafi Koordinat Sistemi Yeryüzü üzerindeki bir noktanın konumunun enlem

Detaylı

Doğal ve doğal olmayan yapı ve tesisler, özel işaretler, çizgiler, renkler ve şekillerle gösterilmektedir.

Doğal ve doğal olmayan yapı ve tesisler, özel işaretler, çizgiler, renkler ve şekillerle gösterilmektedir. HARİTA NEDİR? Yeryüzünün tamamının veya bir parçasının kuşbakışı görünümünün, istenilen ölçeğe göre özel işaretler yardımı ile küçültülerek çizilmiş örneğidir. H A R İ T A Yeryüzü şekillerinin, yerleşim

Detaylı

JEOFİZİKTE TEMEL ÇİZİM VE TASARIM 1+2 (3 AKTS)

JEOFİZİKTE TEMEL ÇİZİM VE TASARIM 1+2 (3 AKTS) JEOFİZİKTE TEMEL ÇİZİM VE TASARIM 1+2 (3 AKTS) YRD.DOÇ.DR.EMRE TİMUR YRD.DOÇ.DR.ELÇİN GÖK DERSİN AMACI: Temel Harita bilgisi ve jeofizik verilerin iki ve üç boyutlu çizimi ve tasarımı konularında alt yapı

Detaylı

PAFTA BÖLÜMLENDİRİLMESİ

PAFTA BÖLÜMLENDİRİLMESİ PAFTA BÖLÜMLENDİRİLMESİ Türkiye kadastrosunda yukarıda değinilen ada sistemi pafta bölümleme ve adlandırma sistemi dışında çeşitli pafta bölümleme ve adlandırma sistemleri kullanılmıştır ve Yapım Yönetmeliği

Detaylı

CBS. Projeksiyon. CBS Projeksiyon. Prof.Dr. Emin Zeki BAŞKENT. Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi 2010, EZB

CBS. Projeksiyon. CBS Projeksiyon. Prof.Dr. Emin Zeki BAŞKENT. Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi 2010, EZB Prof.Dr. Emin Zeki BAŞKENT Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Elipsoid şeklindeki dünyanın bir düzlem üzerine indirilmesi ve koordinatlarının matematiksel dönüşümleridir. Harita üç şekilde projeksiyonu

Detaylı

JEOFİZİKTE TEMEL ÇİZİM VE TASARIM

JEOFİZİKTE TEMEL ÇİZİM VE TASARIM JEOFİZİKTE TEMEL ÇİZİM VE TASARIM 1+2 (3 AKTS) YRD.DOÇ.DR.ELÇİN GÖK DERSİN AMACI: Temel Harita bilgisi ve jeofizik verilerin iki ve üç boyutlu çizimi ve tasarımı konularında alt yapı oluşturmak DEĞERLENDİRME

Detaylı

HARİTA, TOPOGRAFİK HARİTA, JEOLOJİK HARİTA. Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü

HARİTA, TOPOGRAFİK HARİTA, JEOLOJİK HARİTA. Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü HARİTA, TOPOGRAFİK HARİTA, JEOLOJİK HARİTA Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü HARİTA NEDİR? Harita; yer yüzeyinin bir düzlem üzerine belirli bir oranda küçültülerek bir takım çizgi ve

Detaylı

Harita Projeksiyonları

Harita Projeksiyonları Harita Projeksiyonları Bölüm Prof.Dr. İ. Öztuğ BİLDİRİCİ Amaç ve Kapsam Harita projeksiyonlarının amacı, yeryüzü için tanımlanmış bir referans yüzeyi üzerinde belli bir koordinat sistemine göre tanımlı

Detaylı

HARİTA BİLGİSİ ETKİNLİK

HARİTA BİLGİSİ ETKİNLİK HARİTA Dünya nın tamamının veya bir bölümünün kuş bakışı, küçültülerek bir düzleme aktarılmasıdır. kuşbakışı PLAN... Bir çizimin harita olabilmesi için... KROKİ... PROJEKSİYONLAR: Dünya nın şeklinin geoit

Detaylı

TEMEL HARİTACILIK BİLGİLERİ. Erkan GÜLER Haziran 2018

TEMEL HARİTACILIK BİLGİLERİ. Erkan GÜLER Haziran 2018 TEMEL HARİTACILIK BİLGİLERİ Erkan GÜLER Haziran 2018 1 HARİTA Yeryüzündeki bir noktanın ya da tamamının çeşitli özelliklere göre bir ölçeğe ve amaca göre çizilerek, düzlem üzerine aktarılmasına harita

Detaylı

HARİTA PROJEKSİYONLARI

HARİTA PROJEKSİYONLARI 1 HARİTA PROJEKSİYONLARI Haritacılık mesleğinin faaliyetlerinden birisi, yeryüzünün bütününün ya da bir parçasının haritasını yapmaktır. Harita denilen şey ise, basit anlamıyla, kapsadığı alandaki çeşitli

Detaylı

1. HARİTA BİLGİSİ ve TOPOĞRAFİK HARİTALAR

1. HARİTA BİLGİSİ ve TOPOĞRAFİK HARİTALAR 1 1. HARİTA BİLGİSİ ve TOPOĞRAFİK HARİTALAR Harita nedir? Yeryüzünün veya bir parçasının belli bir rana göre küçültülerek ve belirli işaretler kullanılarak yatay düzlem üzerinde gösterilmesine harita adı

Detaylı

HARİTA BİLGİSİ ve TOPOĞRAFİK HARİTALAR

HARİTA BİLGİSİ ve TOPOĞRAFİK HARİTALAR HARİTA BİLGİSİ ve TOPOĞRAFİK HARİTALAR Harita nedir? Yeryüzünün veya bir parçasının belli bir orana göre küçültülerek ve belirli işaretler kullanılarak yatay düzlem üzerinde gösterilmesine harita adı verilir.

Detaylı

***Yapılan bir çizimin harita özelliğini gösterebilmesi için çizimin belirli bir ölçek dahilinde yapılması gerekir.

***Yapılan bir çizimin harita özelliğini gösterebilmesi için çizimin belirli bir ölçek dahilinde yapılması gerekir. HARİTA BİLGİSİ Harita Kuşbakışı görünümün Ölçekli Düzleme aktarılmasıdır. ***Yapılan bir çizimin harita özelliğini gösterebilmesi için çizimin belirli bir ölçek dahilinde yapılması gerekir. Kroki Kuşbakışı

Detaylı

ÖLÇME BİLGİSİ. PDF created with FinePrint pdffactory trial version http://www.fineprint.com. Tanım

ÖLÇME BİLGİSİ. PDF created with FinePrint pdffactory trial version http://www.fineprint.com. Tanım ÖLÇME BİLGİSİ Dersin Amacı Öğretim Üyeleri Ders Programı Sınav Sistemi Ders Devam YRD. DOÇ. DR. HAKAN BÜYÜKCANGAZ ÖĞR.GÖR.DR. ERKAN YASLIOĞLU Ders Programı 1. Ölçme Bilgisi tanım, kapsamı, tarihçesi. 2.

Detaylı

JEODEZİK ÖLÇMELER DERSİ. Yrd. Doç. Dr. Hakan AKÇIN Yrd. Doç. Dr. Hüseyin KEMALDERE

JEODEZİK ÖLÇMELER DERSİ. Yrd. Doç. Dr. Hakan AKÇIN Yrd. Doç. Dr. Hüseyin KEMALDERE JEODEZİK ÖLÇMELER DERSİ Yrd. Doç. Dr. Hakan AKÇIN Yrd. Doç. Dr. Hüseyin KEMALDERE REFERANS (KOORDİNAT) SİSTEMLERİ VE DATUM 1. Hafta Ders Notları REFERANS (KOORDİNAT) SİSTEMLERİ VE DATUM Referans (Koordinat)

Detaylı

Harita Projeksiyonları

Harita Projeksiyonları Özellikler Harita Projeksiyonları Bölüm 3: Silindirik Projeksiyonlar İzdüşüm yüzeyi, küreyi saran ya da kesen bir silindir seçilir. Silindirik projeksiyonlar genellikle normal konumda ekvator bölgesinde

Detaylı

KONU: HARİTA BİLGİSİ

KONU: HARİTA BİLGİSİ KONU: HARİTA BİLGİSİ Yeryüzünün tamamının ya da bir bölümünün, kuşbakışı görünüşünün, belli bir ölçek dahilinde küçültülerek, bir düzlem üzerine aktarılmasıyla elde edilen çizime harita denir. Bir çizimin

Detaylı

Datum: Herhangi bir noktanın yatay ve düşey konumunu tanımlamak için başlangıç alınan referans yüzeyidir.

Datum: Herhangi bir noktanın yatay ve düşey konumunu tanımlamak için başlangıç alınan referans yüzeyidir. İçindekiler Projeksiyon ve Dönüşümleri... 1 Dünyanın Şekli ve Referans Yüzeyler... 1 1. Projelsiyon Nedir?... 1 2. Koordinat Sistemleri... 1 3. Coğrafi Koordinat Sistemleri... 2 4. Projeksiyon Koordinat

Detaylı

ÖLÇME BİLGİSİ TANIM KAPSAM ÖLÇME ÇEŞİTLERİ BASİT ÖLÇME ALETLERİ

ÖLÇME BİLGİSİ TANIM KAPSAM ÖLÇME ÇEŞİTLERİ BASİT ÖLÇME ALETLERİ ÖLÇME BİLGİSİ TANIM KAPSAM ÖLÇME ÇEŞİTLERİ BASİT ÖLÇME ALETLERİ Doç. Dr. Alper Serdar ANLI 1.Hafta Ölçme Bilgisi Dersi 2013 Bahar Dönemi Ders Programı HAFTA KONU 1.Hafta 2.Hafta 3.Hafta 4.Hafta 5.Hafta

Detaylı

HARİTA ve ÖLÇEK HARİTALAR

HARİTA ve ÖLÇEK HARİTALAR Madde ve Özkütle 2 YGS Fizik 1 Bu yazıda ne anlatıyoruz? Coğrafyanın temel konularından biri olan, haritalarla ilgili hazırladığımız bu yazıda harita ve ölçek çeşitlerini basitleştirerek anlattık. Çok

Detaylı

CBS ALTLıK HARİTA BİLGİLERİ, HARİTALARıN SıNıFLANDıRMA - SıNıRLAMALARI

CBS ALTLıK HARİTA BİLGİLERİ, HARİTALARıN SıNıFLANDıRMA - SıNıRLAMALARI CBS ALTLıK HARİTA BİLGİLERİ, HARİTALARıN SıNıFLANDıRMA - SıNıRLAMALARI Doç.Dr. Tolga ÇAN Çukurova Üniversitesi, Mühendislik fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü HARİTANIN TANIMI: Yeryüzünün tamamının

Detaylı

KİTABIN REHBERLİK PLANLAMASI. Bölümler. Bölümlere Ait Konu Kavrama Testleri KONU KAVRAMA TESTİ DOĞA VE İNSAN 1 TEST - 1

KİTABIN REHBERLİK PLANLAMASI. Bölümler. Bölümlere Ait Konu Kavrama Testleri KONU KAVRAMA TESTİ DOĞA VE İNSAN 1 TEST - 1 Sunum ve Sistematik SUNUM Sayın Eğitimciler, Sevgili Öğrenciler, ilindiği gibi gerek YGS, gerekse LYS de programlar, sistem ve soru formatları sürekli değişmektedir. Öğrenciler her yıl sürpriz olabilecek

Detaylı

HARİTA DAİRESİ BAŞKANLIĞI. İSTANBUL TKBM HİZMET İÇİ EĞİTİM Temel Jeodezi ve GNSS

HARİTA DAİRESİ BAŞKANLIĞI. İSTANBUL TKBM HİZMET İÇİ EĞİTİM Temel Jeodezi ve GNSS HİZMET İÇİ EĞİTİM MART 2015 İSTANBUL TAPU VE KADASTRO II.BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ SUNUM PLANI 1- Jeodezi 2- Koordinat sistemleri 3- GNSS 3 JEODEZİ Jeodezi; Yeryuvarının şekil, boyut, ve gravite alanı ile zamana

Detaylı

Coğrafi Bilgi Sistemlerine Giriş. Ünite4- Harita Projeksiyonları

Coğrafi Bilgi Sistemlerine Giriş. Ünite4- Harita Projeksiyonları Coğrafi Bilgi Sistemlerine Giriş Ünite4- Harita Projeksiyonları İçerik Projeksiyon sistemleri Projeksiyon koordinat sistemleri Projeksiyon bozulmaları Silindirik projeksiyonlar Azimutal projeksiyonlar

Detaylı

BÖLÜM 3: MATEMATİKSEL KARTOGRAFYA - TANIMLAR

BÖLÜM 3: MATEMATİKSEL KARTOGRAFYA - TANIMLAR BÖLÜM 3: MATEMATİKEL KARTOGRAFYA - TANIMLAR Türkay Gökgöz (www.yildiz.edu.tr/~gokgoz) 3 İÇİNDEKİLER 3. Bir Haritanın Matematiksel Çatısı... 3-3 3.. Ölçek. 3-3 3... Kesir ölçek 3-3 3... Grafik ölçek.. 3-4

Detaylı

Ölçme Bilgisi. Dr. Hasan ÖZ. SDÜ Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü www.hasanoz.com.tr

Ölçme Bilgisi. Dr. Hasan ÖZ. SDÜ Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü www.hasanoz.com.tr Ölçme Bilgisi Dr. Hasan ÖZ SDÜ Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü www.hasanoz.com.tr 1 Ölçme Bilgisi; yeryüzünün küçük ya da büyük parçalarının şekil ve büyüklüklerinin ölçülmesi ve elde

Detaylı

Topografya (Ölçme Bilgisi) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN

Topografya (Ölçme Bilgisi) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Topografya (Ölçme Bilgisi) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Topografya (Surveying) Nedir? Topografya geleneksel olarak, Dünya yüzeyinin üzerindeki, üstündeki veya altındaki noktalarının rölatif konumlarını belirleyen

Detaylı

Datum. Doç. Dr. Saffet ERDOĞAN 1

Datum. Doç. Dr. Saffet ERDOĞAN 1 Datum Farklı datumlar haritalanacak yeryüzü bölümüne bağlı olarak geoide göre değişik elipsoid oryantasyonları (referans elipsoid) kullanırlar. Amaç seçilen elipsoide göre en doğru koordinatlama yapmaktadır.

Detaylı

Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü TOPOGRAFYA (HRT3351) Yrd. Doç. Dr. Ercenk ATA

Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü TOPOGRAFYA (HRT3351) Yrd. Doç. Dr. Ercenk ATA Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Ders Adı Kodu Yerel Kredi ECTS Ders (saat/hafta) Uygulama (saat/hafta) Laboratuvar (saat/hafta) Topografya HRT3351 3 4 3 0 0 DERSİN

Detaylı

TOPOĞRAFİK HARİTALAR VE KESİTLER

TOPOĞRAFİK HARİTALAR VE KESİTLER TOPOĞRAFİK HARİTALAR VE KESİTLER Prof.Dr. Murat UTKUCU Yrd.Doç.Dr. ŞefikRAMAZANOĞLU TOPOĞRAFİK HARİTALAR VE Haritalar KESİTLER Yeryüzü şekillerini belirli bir yöntem ve ölçek dahilinde plan konumunda gösteren

Detaylı

BÜYÜK ÖLÇEKLİ HARİTA YAPIMINDA STEREOGRAFİK ÇİFT PROJEKSİYONUN UYGULANIŞI

BÜYÜK ÖLÇEKLİ HARİTA YAPIMINDA STEREOGRAFİK ÇİFT PROJEKSİYONUN UYGULANIŞI 36 İNCELEME - ARAŞTIRMA BÜYÜK ÖLÇEKLİ HARİTA YAPIMINDA STEREOGRAFİK ÇİFT PROJEKSİYONUN UYGULANIŞI Erdal KOÇAIC*^ ÖZET Büyük ölçekli harita yapımında G İ R İŞ uygulanabilen "Stereografik çift Stereografik

Detaylı

İnşaat Mühendisliğine Giriş İNŞ-101. Yrd.Doç.Dr. Özgür Lütfi Ertuğrul

İnşaat Mühendisliğine Giriş İNŞ-101. Yrd.Doç.Dr. Özgür Lütfi Ertuğrul İnşaat Mühendisliğine Giriş İNŞ-101 Yrd.Doç.Dr. Özgür Lütfi Ertuğrul Ölçme Bilgisine Giriş Haritaların ve Ölçme Bilgisinin Kullanım Alanları Ölçmeler sonucunda üretilen haritalar ve planlar pek çok mühendislik

Detaylı

YERYÜZÜNDE YAŞAM. Bir yerin Dünya üzerinde bulunduğu konuma coğrafi konum denir. Coğrafi konum, matematik ve özel konum olarak ikiye ayrılır.

YERYÜZÜNDE YAŞAM. Bir yerin Dünya üzerinde bulunduğu konuma coğrafi konum denir. Coğrafi konum, matematik ve özel konum olarak ikiye ayrılır. YERYÜZÜNDE YAŞAM COĞRAFİ KONUM Bir yerin Dünya üzerinde bulunduğu konuma coğrafi konum denir. Coğrafi konum, matematik ve özel konum olarak ikiye ayrılır. 1- MATEMATİK KONUM Dünya üzerindeki bir yerin

Detaylı

HARİTA OKUMA BİLGİSİ

HARİTA OKUMA BİLGİSİ HARİTA OKUMA BİLGİSİ 1. Harita üzerinde gösterilen işaretlerden hangisi uluslararası yol numarasıdır? a) O-3 b) E-80 c) D100 d) K2 2. Yeryüzünün tamamının veya bir parçasının kuşbakışı görünümünün matematiksel

Detaylı

HRT 105 HARİTA MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ

HRT 105 HARİTA MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ HRT 105 HARİTA MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Temel Haritacılık Konuları_Ders# 5 Yrd.Doç.Dr. H.Ebru ÇOLAK KTÜ. Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü TEMEL HARİTA BİLGİLERİ JEODEZİ Yeryuvarının şekil,

Detaylı

TOPOGRAFİK, JEOLOJİK HARİTALAR JEOLOJİK KESİTLER

TOPOGRAFİK, JEOLOJİK HARİTALAR JEOLOJİK KESİTLER TOPOGRAFİK, JEOLOJİK HARİTALAR JEOLOJİK KESİTLER Dersin ipuçları Harita bilgisi Ölçek kavramı Topografya haritaları ve kesitleri Jeoloji haritaları ve kesitleri Jeolojik kesitlerin yorumları Harita, yeryüzünün

Detaylı

Harita : Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün kuşbakışı görünümünün belli bir ölçek dahilinde küçültülerek düzleme aktarılmasına denir

Harita : Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün kuşbakışı görünümünün belli bir ölçek dahilinde küçültülerek düzleme aktarılmasına denir Harita : Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün kuşbakışı görünümünün belli bir ölçek dahilinde küçültülerek düzleme aktarılmasına denir Not: Bir çizimin harita olması için 2 temel unsur gereklidir :

Detaylı

JEODEZİ DATUM KOORDİNAT SİSTEMLERİ HARİTA PROJEKSİYONLARI

JEODEZİ DATUM KOORDİNAT SİSTEMLERİ HARİTA PROJEKSİYONLARI JEODEZİ DATUM KOORDİAT SİSTEMLERİ HARİTA PROJEKSİYOLARI Yer yüzeyi eredeyim? Deniz Elipsoid Geoid BÜ KRDAE JEODEZİ AABİLİM DALI Jeodezi; Yeryuvarının şekil, boyut, ve gravite alanı ile zamana bağlı değişimlerinin

Detaylı

E.Ömür DEMİRKOL, Mehmet Ali GÜRDAL, Abdullah YILDIRIM

E.Ömür DEMİRKOL, Mehmet Ali GÜRDAL, Abdullah YILDIRIM AVRUPA DATUMU 1950 (EUROPEAN DATUM 1950: ED-50) İLE DÜNYA JEODEZİK SİSTEMİ 1984 (WORLD GEODETIC SYSTEM 1984: WGS84) ARASINDA DATUM (KOORDİNAT) DÖNÜŞÜMÜ VE ASKERİ UYGULAMALARI ÖZET E.Ömür DEMİRKOL, Mehmet

Detaylı

Ölçme Bilgisi Jeofizik Mühendisliği Bölümü

Ölçme Bilgisi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Ölçme Bilgisi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK ecolak@ktu.edu.tr Karadeniz Teknik Üniversitesi, GISLab Trabzon www.gislab.ktu.edu.tr/kadro/ecolak DÜŞEY MESAFELERİN YÜKSEKLİKLERİN

Detaylı

COĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI

COĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI COĞRAFİ KONUM Herhangi bir noktanın dünya üzerinde kapladığı alana coğrafi konum denir. Özel ve matematik konum diye ikiye ayrılır. Bir ülkenin coğrafi konumu, o ülkenin tabii, beşeri ve ekonomik özelliklerini

Detaylı

koşullar nelerdir? sağlamaktadır? 2. Harita ile kroki arasındaki fark nedir?

koşullar nelerdir? sağlamaktadır? 2. Harita ile kroki arasındaki fark nedir? 1. Bir çizimin harita özelliği taşıması için gerekli koşullar nelerdir? 2. Harita ile kroki arasındaki fark nedir? 3. Haritalar günlük hayatımızda ne gibi kolaylıklar sağlamaktadır? 4. Haritalar hangi

Detaylı

Temel Haritacılık Bilgisi. Taha Sözgen İzmir, 2015

Temel Haritacılık Bilgisi. Taha Sözgen İzmir, 2015 1 Temel Haritacılık Bilgisi Taha Sözgen İzmir, 2015 2 İçerik Tarihçe Harita Türleri Topoğrafya Haritaları Hidrografya Haritaları Ortofoto Haritaları Ölçek Kavramı Bir Haritada Bulunması Gerekenler Küresel

Detaylı

Harita Bilgisi-izohips

Harita Bilgisi-izohips Harita Bilgisi-izohips Harita Bilgisi Yeryüzünün tamamının ya da bir bölümünün, kuşbakışı görünüşünün, belli bir ölçek dahilinde küçültülerek, bir düzlem üzerine aktarılmasıyla elde edilen çizime harita

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 4/3/2017 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Orhan ARKOÇ e-posta : orhan.arkoc@klu.edu.tr Web : http://personel.klu.edu.tr/orhan.arkoc 4/3/2017 2 BÖLÜM 4 TABAKALI KAYAÇLARIN ÖZELLİKLER, STRATİGRAFİ,

Detaylı

Fotogrametride işlem adımları

Fotogrametride işlem adımları Fotogrametride işlem adımları Uçuş planının hazırlanması Arazide yer kontrol noktalarının tesisi Resim çekimi Değerlendirme Analitik değerlendirme Dijital değerlendirme Değerlendirme Analog değerlendirme

Detaylı

Elipsoid Yüzünde Jeodezik Dik Koordinatlar (Soldner Koordinatları) ve Temel Ödev Hesapları

Elipsoid Yüzünde Jeodezik Dik Koordinatlar (Soldner Koordinatları) ve Temel Ödev Hesapları JEODEZİ8 1 Elipsoid Yüzünde Jeodezik Dik Koordinatlar (Soldner Koordinatları) ve Temel Ödev Hesapları Jeodezik dik koordinatları tanımlamak için önce bir meridyen x ekseni olarak alınır. Bunun üzerinde

Detaylı

ÖLÇME BİLGİSİ. Ders Programı ÖLÇME BİLGİSİ ÖLÇME BİLGİSİ. Tanım. ÖLÇME BİLGİSİ Tanım. Tanım

ÖLÇME BİLGİSİ. Ders Programı ÖLÇME BİLGİSİ ÖLÇME BİLGİSİ. Tanım. ÖLÇME BİLGİSİ Tanım. Tanım ÖLÇME BİLGİSİ Dersin Amacı Öğretim Üyeleri Ders Programı Sınav Sistemi Ders Devam DOÇ. DR. HAKAN BÜYÜKCANGAZ Bahar 2012 Ders Programı 1. Ölçme Bilgisi tanım, kapsamı, tarihçesi 2. Ölçme Bilgisinde kullanılan

Detaylı

Haritanın Temel İşlevi. Harita Tanımı HARİTA VE PLANLAR INS 283

Haritanın Temel İşlevi. Harita Tanımı HARİTA VE PLANLAR INS 283 BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ INS 283 HARİTA VE PLANLAR Harita Tanımı Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün belli bir oran dahilinde küçültülerek bir düzlem üzerine aktarılmış

Detaylı

EK-11 TUTGA Koordinat ve Hýzlarýnýn Jeodezik Amaçlý Çalýþmalarda Kullanýlmasýna Ýliþkin Örnek -235- -236- Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliði EK - 11 TUTGA KOORDÝNAT VE HIZLARININ

Detaylı

Dünya üzerindeki bir yerin kuşbakışı görünümü, kroki, plan ya da harita olarak düzleme aktarılır.

Dünya üzerindeki bir yerin kuşbakışı görünümü, kroki, plan ya da harita olarak düzleme aktarılır. AKÇADAĞ KEPEZ LİSESİ-HACI OSMAN DERELİ-COĞRAFYA ÖĞRETMENİ HARİTA BİLGİSİ Harita Bilgisi Harita, Plan, Kroki Dünya üzerindeki bir yerin kuşbakışı görünümü, kroki, plan ya da harita olarak düzleme aktarılır.

Detaylı

Haritanın Tanımı. Harita Okuma ve Yorumlama. Haritanın Tanımı. Haritanın Özellikleri. Haritanın Özellikleri. Kullanım Amaçlarına Göre

Haritanın Tanımı. Harita Okuma ve Yorumlama. Haritanın Tanımı. Haritanın Özellikleri. Haritanın Özellikleri. Kullanım Amaçlarına Göre Haritanın Tanımı Harita Okuma ve Yorumlama Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ HARİTA: Yer yüzeyinin tümünün ya da bir kısmının, doğal ve yapay özelliklerini bir projeksiyon sistemine göre ve belirli bir ölçekte

Detaylı

Türkiye de ilk kadastro çalışmaları grafik yöntemle yapılmıştır.

Türkiye de ilk kadastro çalışmaları grafik yöntemle yapılmıştır. Grafik Yöntem Türkiye de ilk kadastro çalışmaları grafik yöntemle yapılmıştır. Bu yöntemde parsel köşe noktalarının ölçümü, zeminde işaretli ancak koordinat değerleri olmayan poligonlara dayalı olarak

Detaylı

HARİTA BİLGİSİ. Produced by M. EKER 1

HARİTA BİLGİSİ. Produced by M. EKER 1 HARİTA BİLGİSİ Produced by M. EKER 1 ÖLÇÜ BİRİMLERİ Uzunluk, Alan ve AçıA Ölçü Birimleri Herhangi bir objenin ölçülmesinden, aynı nitelikteki objeden birim olarak belirlenen bir büyüklükle kle kıyaslanmask

Detaylı

Projeksiyon Kavramı. Meridyenler ve paraleller eşitliklere göre düzleme aktarılır. 1) m : harita üzerinde paralelleri çizen yarıçap

Projeksiyon Kavramı. Meridyenler ve paraleller eşitliklere göre düzleme aktarılır. 1) m : harita üzerinde paralelleri çizen yarıçap Projeksiyon Kavramı Meridyenler ve paraleller eşitliklere göre düzleme aktarılır. 1) m : harita üzerinde paralelleri çizen yarıçap ) α: harita üzerinde meridyenler arasındaki açıyı ifade eder. m = α =

Detaylı

BÖLÜM 1 ÖLÇME BİLGİSİNE GİRİŞ

BÖLÜM 1 ÖLÇME BİLGİSİNE GİRİŞ BÖLÜM 1 ÖLÇME BİLGİSİNE GİRİŞ Kavramsal Kazanımlar: Yeryuvarının matematiksel ve fiziksel şekli, jeodezik metrolojinin konusu ve ölçü büyüklükleri, belirsizlik ve hata kavramı, koordinat sistemleri ve

Detaylı

TOPOĞRAFYA Kesitlerin Çıkarılması, Alan Hesapları, Hacim Hesapları

TOPOĞRAFYA Kesitlerin Çıkarılması, Alan Hesapları, Hacim Hesapları TOPOĞRAFYA Kesitlerin Çıkarılması, Alan Hesapları, Hacim Hesapları Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF 264/270 TOPOĞRAFYA DERSİ NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz http://jeodezi.karaelmas.edu.tr/linkler/akademik/marangoz/marangoz.htm

Detaylı

ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü Veri Tabanı (ÇED Veri Tabanı)

ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü Veri Tabanı (ÇED Veri Tabanı) ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü Veri Tabanı (ÇED Veri Tabanı) 1 GÜNDEM 1. Amacı 2. Veri Tabanı Kapsamı 3. Özellikleri 4. Uygulama 2 1-Amacı Mekansal (haritalanabilir) Bilgilerin Yönetimi Sağlamak (CBS)

Detaylı

Gözlemlerin Referans Elipsoid Yüzüne İndirgenmesi

Gözlemlerin Referans Elipsoid Yüzüne İndirgenmesi JEODEZİ 6 1 Gözlemlerin Referans Elipsoid Yüzüne İndirgenmesi Jeodezik gözlemler, hesaplamalarda kullanılmadan önce, referans elipsoidin yüzeyine indirgenir. Bu işlem, arazide yapılan gözlemler l jeoidin

Detaylı

JDF/GEO 120 ÖLÇME BİLGİSİ II POLİGONASYON

JDF/GEO 120 ÖLÇME BİLGİSİ II POLİGONASYON JDF/GEO 120 ÖLÇME BİLGİSİ II POLİGONASYON Dr. Öğr. Üyesi HÜSEYİN KEMALDERE Sınıflandırma (BÖHHBÜY (26.06.2018)-Md:8) Bu yönetmelik kapsamındaki kontrol noktalarının hiyerarşik sınıflandırılması aşağıda

Detaylı

KESİTLERİN ÇIKARILMASI

KESİTLERİN ÇIKARILMASI KESİTLERİN ÇIKARILMASI Karayolu, demiryolu, kanal, yüksek gerilim hattı gibi inşaat işlerinde projelerin hazırlanması, toprak hacminin bulunması amacı ile boyuna ve enine kesitlere ihtiyaç vardır. Boyuna

Detaylı

YÜKSEKLİK ÖLÇÜMÜ. Ölçme Bilgisi Ders Notları

YÜKSEKLİK ÖLÇÜMÜ. Ölçme Bilgisi Ders Notları YÜKSEKLİK ÖLÇÜMÜ Yeryüzündeki herhangi bir noktanın sakin deniz yüzeyi üzerinde (geoitten itibaren) çekül doğrultusundaki en kısa mesafesine yükseklik denir. Yükseklik ölçümü; belirli noktalar arasındaki

Detaylı

İNM 106 İnşaat Mühendisleri için Jeoloji

İNM 106 İnşaat Mühendisleri için Jeoloji Hafta_5 İNM 106 İnşaat Mühendisleri için Jeoloji Haritalar ve kesit çıkarımı (Jeoloji-Mühendislik Jeolojisi ve topografik haritalar) Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN inankeskin@karabuk.edu.tr, inankeskin@gmail.com

Detaylı

İNS1101 MÜHENDİSLİK ÇİZİMİ. Bingöl Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2018

İNS1101 MÜHENDİSLİK ÇİZİMİ. Bingöl Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2018 İNS1101 MÜHENDİSLİK ÇİZİMİ Bingöl Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2018 TEKNİK RESİM Teknik resim, teknik elemanların üretim yapabilmeleri için anlatmak istedikleri teknik özelliklerin biçim ve

Detaylı

3. HARİTA PROJEKSİYONLARI

3. HARİTA PROJEKSİYONLARI 3. HARİTA PROJEKSİYONLARI Projeksiyon, fiziksel yeryüzünün geometrik bir yüzey üzerine izdüşürülmesidir. Yerküre nin tamamı veya bir bölümü harita üzerine aktarılırken projeksiyon sistemleri kullanılır.

Detaylı

Jeodezi

Jeodezi 1 Jeodezi 5 2 Jeodezik Eğri Elipsoid Üstünde Düşey Kesitler Elipsoid yüzünde P 1 noktasındaki normalle P 2 noktasından geçen düşey düzlem, P 2 deki yüzey normalini içermez ve aynı şekilde P 2 de yüzey

Detaylı

Harita Okuma ve Yorumlama. Yrd. Doç. Dr. Müge Kirmikil

Harita Okuma ve Yorumlama. Yrd. Doç. Dr. Müge Kirmikil Harita Okuma ve Yorumlama Yrd. Doç. Dr. Müge Kirmikil Harita: Tanım HARİTA: Yer yüzeyinin tümünün ya da bir kısmının, doğal ve yapay özelliklerini bir projeksiyon sistemine göre ve belirli bir ölçekte

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Volkan YILDIRIM yvolkan@ktu.edu.tr

Yrd. Doç. Dr. Volkan YILDIRIM yvolkan@ktu.edu.tr Madencilik Ölçmeleri (MDM238) Maden Müh. Böl. Yrd. Doç. Dr. Volkan YILDIRIM yvolkan@ktu.edu.tr Karadeniz Teknik Üniversitesi, GISLab Trabzon www.gislab.ktu.edu.tr DERSİN AMACI Öğrencilere jeodezikölçme

Detaylı

BAĞLI POLİGON BAĞLI POLİGON

BAĞLI POLİGON BAĞLI POLİGON BAĞLI POLİGON BAĞLI POLİGON 1 BAĞLI POLİGON BAĞLI POLİGON 2 BAĞLI POLİGON BAĞLI POLİGON 6 3 TRİGONOMETRİK NİVELMAN 7 H B - H A = Δh AB = S AB * cotz AB + a t H B = H A + S AB * cotz AB + a - t TRİGONOMETRİK

Detaylı

T.C. MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI HARİTA GENEL KOMUTANLIĞI HARİTA YÜKSEK TEKNİK OKULU KOMUTANLIĞI ANKARA

T.C. MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI HARİTA GENEL KOMUTANLIĞI HARİTA YÜKSEK TEKNİK OKULU KOMUTANLIĞI ANKARA T.C. MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI HARİTA GENEL KOMUTANLIĞI HARİTA YÜKSEK TEKNİK OKULU KOMUTANLIĞI ANKARA ÇİFT STANDART DAİRELİ KONFORM LAMBERT PROJEKSİYONUNDA TÜRKİYE HARİTASININ YAPILMASI Hrt. Tğm. Soner ÖZDEMİR

Detaylı

1. HARİTA BİLGİSİ ve TOPOĞRAFİK HARİTALAR

1. HARİTA BİLGİSİ ve TOPOĞRAFİK HARİTALAR 1. HARİTA BİLGİSİ ve TOPOĞRAFİ HARİTALAR Harita nedir? Yeryüzünün veya bir parçasının belli bir rana göre küçültülerek ve belirli işaretler kullanılarak yatay düzlem üzerinde gösterilmesine harita adı

Detaylı

ULAŞIM YOLLARINA İLİŞKİN TANIMLAR 1. GEÇKİ( GÜZERGAH) Karayolu, demiryolu gibi ulaşım yollarının yuvarlanma yüzeylerinin ortasından geçtiği

ULAŞIM YOLLARINA İLİŞKİN TANIMLAR 1. GEÇKİ( GÜZERGAH) Karayolu, demiryolu gibi ulaşım yollarının yuvarlanma yüzeylerinin ortasından geçtiği ULAŞIM YOLLARINA İLİŞKİN TANIMLAR 1. GEÇKİ( GÜZERGAH) Karayolu, demiryolu gibi ulaşım yollarının yuvarlanma yüzeylerinin ortasından geçtiği varsayılan eksen çizgilerinin topoğrafik harita ya da arazi üzerindeki

Detaylı

KARTOGRAFYA ve HARİTA KARTOGRAFYA KARTOGRAFYA

KARTOGRAFYA ve HARİTA KARTOGRAFYA KARTOGRAFYA 1205321/1206321 KARTOGRAFYA ve HARİTA İlk kartografik yapıtların tarihçesi yaklaşık 6000 yıl geriye uzandığı halde, nın bağımsız bir bilim olarak kabul edilmesi oldukça yakın bir zamana rastlar. Bunun

Detaylı

MESLEKİ HESAPLAMALAR

MESLEKİ HESAPLAMALAR MESLEKİ HESAPLAMALAR Jeodezi: Yer yuvarı şekil, boyut ve granite alanı ile zamana bağlı değişmelerin üç boyutlu bir koordinat sisteminde tanımlanmasını amaçlayan bir bilim dalıdır. Jeodezinin Bilimsel

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ ULAŞTIRMA ÇALIŞMA GRUBU 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİ KARAYOLU MÜHENDİSLİĞİ

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ ULAŞTIRMA ÇALIŞMA GRUBU 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİ KARAYOLU MÜHENDİSLİĞİ SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ ULAŞTIRMA ÇALIŞMA GRUBU 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİ KARAYOLU MÜHENDİSLİĞİ YOL PROJESİ TASARIM KİTAPÇIĞI PROJE 1. Projenin Tanımı ve İstenenler

Detaylı

TEKNİK RESİM. Ders Notları: Mehmet Çevik Dokuz Eylül Üniversitesi. Çizgiler Yazılar Ölçek

TEKNİK RESİM. Ders Notları: Mehmet Çevik Dokuz Eylül Üniversitesi. Çizgiler Yazılar Ölçek TEKNİK RESİM 2010 Ders Notları: Mehmet Çevik Dokuz Eylül Üniversitesi 2/21 Çizgi Tipleri Kalın Sürekli Çizgi İnce Sürekli Çizgi Kesik Orta Çizgi Noktalıİnce Çizgi Serbest Elle Çizilen Çizgi Çizgi Çizerken

Detaylı

AST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI

AST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI AST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI Öğrenci Numarası: I. / II. Öğretim: Adı Soyadı: İmza: HAFTA 02 1. KONU: KOORDİNAT SİSTEMLERİ 2. İÇERİK Küresel Koordinat Sistemleri Coğrafi Koordinat

Detaylı

ULAŞIM YOLLARINA AİT TANIMLAR

ULAŞIM YOLLARINA AİT TANIMLAR ULAŞIM YOLLARINA AİT TANIMLAR Geçki: Karayolu, demiryolu gibi ulaştıma yapılarının, yuvarlanma yüzeylerinin ortasından geçtiği varsayılan eksen çizgisinin harita ya da arazideki izdüşümüdür. Topografik

Detaylı

JEODEZİK AĞLARIN TASARIMI (JEODEZİK AĞLARIN SINIFLANDIRILMASI, TÜRKİYE ULUSAL JEODEZİK AĞLARI)

JEODEZİK AĞLARIN TASARIMI (JEODEZİK AĞLARIN SINIFLANDIRILMASI, TÜRKİYE ULUSAL JEODEZİK AĞLARI) JEODEZİK AĞLARIN TASARIMI (JEODEZİK AĞLARIN SINIFLANDIRILMASI, TÜRKİYE ULUSAL JEODEZİK AĞLARI) 3.hafta, Ders 2 Prof. Dr. Mualla YALÇINKAYA, 2007 Yrd. Doç. Dr. Emine TANIR KAYIKÇI, 2017 Yeryüzünün bütününün

Detaylı

PROJE AŞAMALARI : Karayolu Geçkisi (Güzergahı Araştırması, Plan ve Boykesit):

PROJE AŞAMALARI : Karayolu Geçkisi (Güzergahı Araştırması, Plan ve Boykesit): Bartın Üniversitesi Ad Soyad : Mühendislik Fakültesi Numara : İnşaat Mühendisliği Bölümü Pafta No : KONU : INS36 ULAŞTIRMA II (PROJE) DERSİ P R O J E V E R İ L E R İ /2000 ölçekli tesviye (eşyükselti)

Detaylı

TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon

TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon Lazer Tarama Verilerinden Bina Detaylarının Çıkarılması ve CBS İle Entegrasyonu

Detaylı

KARTOGRAFYA ve HARİTA

KARTOGRAFYA ve HARİTA 1205321/1206321 KARTOGRAFYA ve HARİTA İlk kartografik yapıtların tarihçesi yaklaşık 6000 yıl geriye uzandığı halde, nın bağımsız bir bilim olarak kabul edilmesi oldukça yakın bir zamana rastlar. Bunun

Detaylı