Mobil Test Sonuç Sistemi. Nasıl Kullanılır?

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Mobil Test Sonuç Sistemi. Nasıl Kullanılır?"

Transkript

1

2 Mobil Test Sonuç Sistemi Nasıl Kullanılır?

3 Takdim Sevgili Öğrenciler ve Değerli Öğretmenler, Eğitimin temeli okullarda atılır. İyi bir okul eğitiminden geçmemiş birinin hayatta başarılı olması beklenemez. Hedefe ulaşmaksa sadece çalışmakla olmaz. Çalışılacak materyallerin de doğru seçilmiş olması gerekir. Bunun bilincinde olan Zambak Yayınları okul yayıncılığında uzman kadrosuna bu yayınları hazırlattı. Zambak Yayınlarının temel amacı, öğrencinin okulda gördüğü derslere yardımcı olmak, bu derslerle ilgili bilgilerini artırmak ve öğrendiklerini pekiştirmektir. Bu kitaplar hem sınıf içi etkinliklerde hem öğrencinin kişisel çalışmalarında vazgeçilmez bir kaynaktır. Zambak Yayınları okul yayıncılığına yeni bir bakış açısı getirdi. Kitaplardaki üslup, bir okul kitabı kadar kavratıcı, bir dershane kitabı kadar pratiktir. Zambak Yayınları öğrencilerin düzeylerindeki farklılığı dikkate alarak kitap içinde her öğrenciye uygun yöntemler geliştirdi. Anlatımda anlaşılırlık hedef alınarak dil ve anlatımda yalınlıktan asla taviz verilmedi. Değerlendirme bölümlerinde her öğrencinin düzeyine uygun sorular hazırlandı. Sorular kolaydan zora doğru gidecek biçimde düzenlendi. Böylece öğrencilerin hedeflerine emin adımlarla yaklaşmaları amaçlandı. Zambak Yayınları, okul yayıncılığında kendini kanıtlamış yazarlar tarafından hazırlandı. Yıllarını öğrenci yetiştirmekle geçirmiş bu deneyimli kadro, öğrencilerin ve öğretmenlerin ihtiyaçlarını göz önüne alarak onlara en yüksek verimi kazandıracak bir yöntemle kitaplarını hazırladı. Bu kitaplar sayesinde hem okul derslerinde başarıyı yakalayacak hem de sınavlar için iyi bir temel oluşturacaksınız. Zambak Yayınları hazırlanırken birçok öğrencinin ve öğretmenin önerileri dikkate alındı. Onların ihtiyaçları doğrultusunda sürekli kendini yeniledi. Yayıncılıkta görselliğin önemini bilen Zambak Yayınları, anlamayı kolaylaştıran ve çalışmayı zevk haline getiren her türlü görsel materyali kitaplarına yansıttı. Bu kitaplarla çalışırken sıkılmayacak, öğrenmeyi eğlenceli hale getireceksiniz. Zambak Yayınları okul öncesinden Lise son sınıfa kadar, okulun her kademesine seslenen yayınlarıyla geleceğin başarılı öğrencilerini yetiştirmeyi kendisine bir görev bildi. Zambak Yayınlarını tercih eden değerli öğrenci ve öğretmenlerimize teşekkür eder, başarılar dileriz. YAYINEVİ

4 On Soz Değerli Öğrenciler, Ülkemizde, öğrenim hayatları boyunca pek çok sınavdan geçen öğrenciler için bu sınavların en önemlisi üniversite giriş sınavlarıdır. Çünkü, üniversite sınavları sonucunda yüz binlerce genç mesleğini ve gelecekteki yaşamını büyük oranda belirlemiş olacaktır. Günümüzde liseden yükseköğretime geçişte iki aşamalı bir sınav sistemi uygulanmaktadır. Bunlar Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ile Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS)dır. Yükseköğetime Geçiş Sınavı (YGS) tek ve ortak bir sınavdır. Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) da 5 ayrı sınavdan oluşmaktadır. YGS de 14 coğrafya sorusu çıkarken, LYS sınavlarında 38 coğrafya sorusu çıkmaktadır. 38 sorunun 24 ü LYS - 3 ün Coğrafya -1 testinde, 14 ü LYS - 4 ün Coğrafya - 2 testinde yer almaktadır. Üniversite sınavlarında çıkan coğrafya sorularının niteleği incelendiğinde soruların üç tipte olduğu görülür. Birincisi bilgiyi ölçmeye yönelik olan sorular, ikincisi bilgiyi yorumlamaya veya analiz etmeye yönelik olan sorular ve üçünsü bilgilerin birbirleriyle sentezlenmesine dayanan sorular şeklindedir. Zambak Yayınları nın coğrafya yazarları olarak elinizde bulunan Coğrafya YGS - LYS soru bankasında tüm bu soru tiplerine ait örnekler fazlasıyla yer almaktadır. Zambak Yayınları Coğrafya YGS - LYS Soru Bankası nı diğer soru bankalarından ayrıcalıklı kılan bir özelliği de sayfa yanlarında bölümle ilgili konuların özet olarak verilmesidir. Böylelikle soruların çözümünde karşılaşılan bilgi eksiklikleri başka bir kaynağa müracaat edilmeden kolaylıkla giderilebilecektir. Size tavsiyemiz soruları çözmeye başlamadan verilen özet bilgileri okumanızdır. Zambak Yayınları Coğrafya YGS - LYS Soru Bankası 32 bölümden oluşmaktadır. İlk 19 bölümden hem YGS hem de LYS de soru gelebilmektedir. 20. bölüm ve sonrasından ise sadece LYS de soru gelmektedir. Sevgili öğrenciler, bu kitabın geleceğe hazırlanan sizler için bir kapı ve geçit olacağı ümidi içindeyiz. İstediğiniz üniversiteyi kazanmanızı ve tüm hayatınız boyunca başarılı olmanızı dileriz. Coğrafya Yayın Kurulu Hakan ÖCAL Murat EROĞLU Ali ÖZDEMİR Beytullah KAVAK Abdurrahman ATAKUL

5 i,cindekiler BÖLÜM 1 : DOĞA ve İNSAN... 7 BÖLÜM 2 : HARİTA BİLGİSİ BÖLÜM 3 : COĞRAFİ KONUM BÖLÜM 4 : DÜNYA NIN ŞEKLİ ve HAREKETLERİ BÖLÜM 5 : İKLİM BİLGİSİ BÖLÜM 6 : YER İN ŞEKİLLENMESİ BÖLÜM 7 : DOĞADAKİ ÜÇ UNSUR : SU, TOPRAK ve BİTKİ BÖLÜM 8 : BEŞERÎ YAPI BÖLÜM 9 : NÜFUSUN GELİŞİMİ, DAĞILIŞI ve NİTELİKLERİ BÖLÜM 10 : GÖÇLERİN NEDENLERİ ve SONUÇLARI BÖLÜM 11 : GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE EKONOMİK FAALİYETLER BÖLÜM 12 : TÜRKİYE NİN YER ŞEKİLLERİ BÖLÜM 13 : TÜRKİYE NİN İKLİMİ BÖLÜM 14 : TÜRKİYE NİN SU, TOPRAK ve BİTKİ VARLIĞI BÖLÜM 15 : TÜRKİYE DE NÜFUS ve YERLEŞME BÖLÜM 16 : ORTAK PAYDA : BÖLGE

6 BÖLÜM 17 : KITALARIN KEŞFİ ve KÜÇÜLEN DÜNYA BÖLÜM 18 : İNSAN ve ÇEVRE BÖLÜM 19 : DOĞAL AFETLER ve ETKİLERİ BÖLÜM 20 : EKOSİSTEM ve MADDE DÖNGÜSÜ BÖLÜM 21 : DOĞADAKİ EKSTREM OLAYLAR BÖLÜM 22 : İLK UYGARLIKLAR, ŞEHİRLERİN FONKSİYONLARI ve NÜFUS POLİTİKALARI BÖLÜM 23 : EKONOMİK FAALİYETLER TÜRLERİ BÖLÜM 24 : GÖÇ ve ŞEHİRLEŞMENİN EKONOMİYLE İLİŞKİSİ BÖLÜM 25 : TÜRKİYE NİN KONUMU, JEOPOLİTİK ÖNEMİ, TÜRKİYE DE BÖLGE SINIFLANDIRMASI BÖLÜM 26 : TÜRKİYE DE EKONOMİK FAALİYETLER BÖLÜM 27 : TÜRKİYE DE NÜFUSUN GELECEĞİ ve TÜRKİYE NİN BÖLGESEL KALKINMA PROJELERİ BÖLÜM 28 : ÜLKELER ARASI ETKİLEŞİM BÖLÜM 29 : ÜLKELERİ TANIYALIM, ÜLKELERİN GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİ ve DOĞAL KAYNAKLARI BÖLÜM 30 : KÜRESELLEŞMENİN ETKİLERİ BÖLÜM 31 : DOĞAL KAYNAKLAR ve ÇEVRE BÖLÜM 32 : DOĞAL KAYNAKLARIN KÜRESEL ETKİLERİ CEVAP ANAHTARI

7 Test 1. Aþaðýda verilen topoðrafya haritasýnda, eþ yükselti eðrileri 50 metre yükselti farký oluþturacak þekilde çizilmiþtir Aþaðýda, izohipslerin genel özellikleriyle ilgili bilgiler karýþýk hâlde verilmiþtir. Bir yer şeklinin tarama yöntemiyle gösterilmesi Haritadaki bilgilere göre, aþaðýdaki yargýlardan hangisine varýlamaz? A) Tepe, yamaç, boyun ve vadi gibi yer þekilleri görülür. A) 1 c B) K noktasýnýn yükseltisi M noktasýnýnkinden fazladýr. Aynı yer şeklinin izohips yöntemiyle gösterilmesi Buna göre, kutulardaki bilgiler aþaðýdaki şekilde eþleþtirildiðinde ortaya çýkan hangi bilgi yanlýþtýr? B) 2 d C) 3 e D) 4 a E) 5 b C) M ve L noktalarý arasýnda 250 metrelik yükselti farký vardýr. 3. Gölgelendirme Yöntemi Yeryüzü şekillerinin bir yönden eğik olarak aydınlatıldığı düşünülür. Haritaların genellikle sağ üst köşesinden 45 lik açıyla bir ışık geldiği varsayılarak çizim yapılan bir yöntemdir. Buna göre, ışık alan yamaçlar ve yerler açık, ışık almayan yerler koyu renkte gösterilmişlerdir. D) Ana akarsularýn beslenmesinde mevsimlik akarsular etkilidir. 4. E) K ve L noktalarý arasýndaki yükselti farký, L ve M noktalarý arasýndaki yükselti farkýndan fazladýr. 2. Gölgelendirme yönteminde yükselti basamakları bulunmadığından, tam bir yükselti tespit etmek ve profil çıkarmak olanaksızdır. Bu nedenle modern haritacılıkta yardımcı bir yöntem olarak kullanılır. Coðrafya öðretmeni, aþaðýdaki topoðrafya haritasýný göstererek: "Çocuklar izohips çizgileri üzerinde bulunan rakamlar neyi ifade etmektedir?" þeklinde bir soru yöneltmiþtir. Eþ yükselti eðrileriyle çizilmiþ yukarýdaki haritada numaralandýrýlan noktalarýn, yükseltisi fazla olandan az olana sýralanýþý aþaðýdakilerden hangisidir? A) I, II ve III Yer şekillerinin gölgelendirme yöntemiyle gösterilmesi 4. Kabartma Yöntemi 5. A) Ýzohips çizgileri arasýndaki eðim deðerini B) Ýzohips çizgisinin kilometre olarak uzunluðunu D) Ýzohips çizgisinin bulunduðu yerdeki yaðýþ deðerlerini E) Ýzohips çizgisinin geçtiði yerin deniz seviyesine göre metre olarak yüksekliðini Bu yöntem yer şekillerinin üç boyutlu olarak belirli bir oranda küçültülmüş maketi gibidir. Üç boyutlu olarak hazırlanmaları nedeniyle yer şekillerini gerçeğe en yakın gösteren yöntemdir. Ancak yapımının maliyetli ve zor olması, taşınma zorlukları gibi nedenlerden dolayı çok yaygın bir yöntem değildir. Yukarıdaki açıklamada sözü edilen yöntem aşağıdakilerden hangisidir? C) Ýzohips çizgisinin kapladýðý alanýn yüz ölçümünü YGS - LYS E) III, I ve II 20 D) III, II ve I C) II, III ve I Buna göre, öðrencilerin verdiði aþaðýdaki cevaplardan hangisi doðrudur? Yeryüzü şekillerinin belirli bir ölçek dahilinde küçültülerek oluşturulan maketleridir. Renklendirme yöntemine göre boyanan bu haritalar, yer şekillerinin gerçeğe yakın yansıtılmasını sağlar. Ancak, kabartma haritaların yapılışı ve taşınması zor olduğundan kullanım alanı dardır. B) II, I ve III A) Tarama B) Gölgelendirme D) Renklendirme C) İzohips E) Kabartma Harita Bilgisi

8 Test Aþaðýda, bir yörenin eþ yükselti eðrileriyle çizilen haritası gösterilmiþtir. I Deniz Yörede, yükseltisi 200 metrenin altýnda olan yerlerde imar izni bulunmamaktadýr. Yani buralarda konut yapýlamamaktadýr. Buna göre, haritada taranarak numaralandýrýlan alanlarýn hangileri, konut yapýlabilecek alanlar arasýnda yer almaz? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E)III ve IV 7. Derin akarsu vadileri tarafından yarılmış yüksek düzlüklerdir. Engebelilikleri az olduğundan bu alanlarda izohipsler seyrekleşir. Yukarıdaki açıklamada sözü edilen yer şekli aşağıdakilerden hangisidir? A) Kapalı çukur B) Delta ovası C) Plato D) Sırt 8. Aþaðýdaki haritada, bir yöredeki yer þeklinin tarama yöntemiyle hazýrlanan haritasý gösterilmiþtir. Deniz Buna göre, haritadaki çizgilerin uzun ya da kýsa olmasýna bakarak yöreyle ilgili, aþaðýdakilerden hangisi hakkýnda bilgi edinilebilir? A) Yaðýþ ve sýcaklýk deðerleri B) Toprak tiplerinin özellikleri C) Eðimin fazla ya da az olduðu bölümler D) Bitki örtüsünün cýlýz ya da gür olduðu alanlar E) Nüfusun kalabalýk ya da seyrek olduðu alanlar II E) Boyun IV III 9. Renklendirme yöntemiyle hazýrlanmýþ Dünya fiziki haritasýnda Grönland Adasý nýn iç kesimleri ile Antarktika Kýtasý beyaz renkle gösterilmiþtir. Aþaðýdakilerden hangisi, bu durumun baþlýca nedenidir? A) Yükseltilerinin az olmasý B) Kalýcý buzullarýn bulunmasý C) Ormanlýk alanlarýn bulunmamasý D) Önemli yerleþmelerin bulunmamasý E) Yüz ölçümlerinin diðer kýtalarýnkinden küçük olmasý 10. Aþaðýda, bir yörenin iki farklý dönemdeki izohips haritalarý gösterilmiþtir Kurak Dönem Yaðýþlý Dönem GÖL GÖL Haritalardaki bilgilere göre, yöredeki gölün kurak dönem ile yaðýþlý dönem arasýndaki seviye deðiþimi kaç metredir? A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25 Yer şekillerinin kabartma yöntemiyle gösterilmesi 5. Renklendirme Yöntemi Fiziki haritalarda yeryüzü şekillerinin yükseltilerini ifade etmek için renkler kullanılır. Kullanılan renklerin ne anlama geldiği haritaların lejant bölümünde belirtilir. Mavi tonları derinlikleri, beyaz renkler buzul alanlarını, diğer renk tonları ise yükseltileri ifade eder Koyu Kahverengi Kahverengi 1500 Turuncu 1000 Sarý 500 Açýk Yeþil 200 Yeþil 0 Açýk Mavi Mavi Koyu Mavi Fiziki haritalarda yükselti ve derinlik basamaklarını ifade etmede kullanılan renkler Not Renklendirme yöntemiyle hazırlanmış haritalarda kullanılan renkler bitki örtüsü ve toprak türü gibi özellikleri yansıtmaz. Bu yöntemde amaç sadece yükseltileri belirlemektir. HARİTALARDAN YARARLANMA 1. Harita İşaretleri Haritalarda dağılışı gösterilen olayların tamamının yazı ile ifade edilmesi olanaksızdır. Bu nedenle haritadaki bilgiler bazı işaretlerle gösterilir. Harita işaretleri haritanın dilidir. Harita işaretlerini ve bunların anlamını gösteren tabloya harita anahtarı(lejant) denir. Not Haritaların ölçeği lejant bölümünde belirtilir. Haritanın ölçeği hem kesir ölçek, hem de çizgi ölçek olarak verilmektedir. Harita Bilgisi Coğrafya Soru Bankası 21

9 4. Boylam Meridyenlerin Greenwich(Başlangıç meridyeni) e olan uzaklığının açı cinsinden değerine ise boylam denir. Bu açı değeri derece ( ), dakika (') ve saniye (") olarak ifade edilir. Örneğin Ankara, 32 49' 54" doğu boylamında yer alır. Buna göre Ankara, başlangıç meridyeninden 32 derece 49 dakika 54 saniye doğuda bulunur. ANKARA Boylam Test 1. Yılmaz, coğrafi konumla ilgili etkinliği aşağıdaki şekilde işaretlemiştir. I II III Kutuplarda birleþirler. Aralarýndaki uzaklýk 111 km dir. Doðu batý doðrultusunda uzanýrlar. IV Sayýlarý 180 tanedir. V Aralarýndaki zaman farký 4 dakikadýr. Meridyenlerin özelliði Paralellerin özelliði 3 5. Enlem derecesi deðiþtikçe, baþka bir ifade ile Ekvator dan kutuplara doðru gidildikçe farklýlaþan olaylara enlemin etkisi denir. Buna göre, aþaðýdakilerden hangisi bir yerin enlem derecesinden etkilenmez? A) Kalýcý kar sýnýrý B) Yerel saat farký C) Nüfus ve yerleþme D) Deniz suyu sýcaklýðý E) Tarým ve hayvancýlýk Boylamın Etkisi Ankara nın boylamı Boylam, bir yerin yerel saatini belirler. Çünkü zaman ölçüsü Yer in hareketine göre ayarlanır. Güneş in herhangi bir andaki konumu, çeşitli boylamlarda farklı olduğundan günün saati de boylamlara göre farklılık gösterir. Boylamın etkileri enlem kadar fazla değildir. Not Boylam, Greenwich e olan uzaklığı açı cinsinden ifade ettiği için meridyenleri de kapsar. Bu nedenle her meridyen aynı zamanda bir boylamdır. Ancak her boylam meridyen değildir. Çünkü, meridyenler birer derece açı farkı oluşturacak şekilde çizildiği varsayılan çizgilerdir. Yer üzerindeki H noktasının enlem ve boylamının gösterilmesi. H noktası 30 kuzey enlemi ile 90 batı boylamının kesiştiği yerde bulunur. Not Herhangi bir alanın Ekvator a ve başlangıç meridyenine göre yerine matematik konum denilmektedir. Bir yerin matematik konumu paraleller ve meridyenler yoluyla tespit edilir. Bir yerin matematik konumla ilgili olmayan bütün özellikleri o yerin özel konumu ile ilgilidir. Buna göre, Yılmaz numaralandırılan özelliklerden hangisini yanlış işaretlemiştir? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. I. Güneş ışınlarının düşme açısı II. Kalıcı kar sınırı III. Yerel saat IV. Orman üst sınırı V. Gece ve gündüz süresi Bir yere ait yukarıdaki özelliklerden hangisinin belirlenmesinde, o yerin boylamından yararlanılır? A) I B) II C) III D) IV E) V doðu boylamýnda yer alan Ýzmit te 21 Mart günü, Güneþ da doðmuþtur. Ayný anda, baþka bir merkezde Güneþ da doðduðuna göre, bu merkezin boylamý aşağıdakilerden hangisidir? A) 19 doðu B) 36 doðu C) 41 doðu D) 44 doðu E) 74 doðu 4. Her yerin kendine özgü yerel saati vardýr. Ancak bunlardan biri ya da birkaçý ortak saat olarak kullanýlýr. Türkiye de güneþ enerjisinden daha çok yararlanmak amacý ile yazýn ileri saat uygulamasýna geçilmektedir. Buna göre, ileri saat uygulamasýna geçildiðinde, aþaðýdaki merkezlerin hangisinde yerel saat ile ortak saat arasýndaki fark en fazladýr? A) Iðdýr B) Ýzmit C) Ankara D) Gaziantep E) Edirne doðu boylamý ile 40 kuzey enleminin kesiþtiði noktadan havalanan uçak; 30 enlem güneye ve 20 boylam batýya gidiyor. Daha sonra 10 enlem kuzeye giderek iniyor. Buna göre, uçaðýn indiði havaalanýnýn koordinatları aþaðýdakilerden hangisidir? A) Ekvator, 10 batý B) Ekvator, 30 batý C) 20 kuzey, 30 batý D) 20 kuzey, 10 batý E) 20 güney, 10 doðu 7. Aþaðýdaki þekilde, A þehrinin yerel saati ve ayný anda A þehrinde yaþanan özellikler gösterilmiþtir. 9 Güneþ, gökyüzünde en tepe noktasýndadýr A ÞEHRÝNÝN YEREL SAATÝ 5 Gün içinde cisimlerin gölgelerinin en uzun olduðu andýr Güneþ A þehrinden geçen meridyenin tam karþýsýndadýr. (I) (II) (III) Buna göre, A þehrinde yaþanan özelliklerden hangisi yanlýþtýr? A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) Yalnýz III D) I ve III E) II ve III 32 YGS - LYS Coğrafi Konum

10 8. Yeryüzünde, birbirinden farklý konumlara sahip iki merkezin boylamlarýnýn ayný olmasý aşağıdakilerden hangisini gösterir? A) Yükseltilerinin ayný olduðunu B) Yerel saatlerinin ayný olduðunu C) Kuzey Yarým Küre de yer aldýklarýný D) Ayný enlem üzerinde bulunduklarýný E) Güneþ in doðuþ saatlerinin yýl boyunca ayný olduðunu 9. Aþaðýdaki þekilde, beþ ayrý bölgenin matematik konumlarý gösterilmiþtir Buna göre, numaralandýrýlan bölgelerle ilgili aþaðýdaki yargýlardan hangisi yanlýþtýr? A) 4 ve 5 numaralý bölgelerin iz düþüm alanlarý eþittir. B) 1 numaralý bölge baþlangýç meridyeninin batýsýnda yer alýr. C) 1 numaralý bölge, 3 numaralý bölgenin kuzeybatısında yer alýr. D) 4 numaralý bölgenin sýnýrlarý içinden Yengeç dönencesi geçmektedir. E) 1 ve 3 numaralý bölgelerin güney sýnýrlarýndan geçen paralellerin uzunluklarý aynýdýr. 10. Coðrafi koordinat sistemiyle ilgili, aþaðýdaki bilgilerden hangisi yanlýþtýr? A) Baþlangýç yeri olarak baþlangýç meridyeni ve Ekvator alýnmýþtýr. B) Ekvator ve kutup noktalarý arasýnda özel isim alan bazý enlemler bulunur. C) Koordinat sistemi, hayalî olarak oluþturulan paralel çemberleri ile meridyen yaylarýndan oluşur. D) Paralellerin Ekvator a yaklaþtýkça, meridyenlerin ise baþlangýç meridyenine yaklaþtýkça numaraları büyür. E) Paraleller ve meridyenler Dünya nýn yatay ve dikey olarak birer derecelik açýlarla dilimlere ayrılmasıyla oluþturulmuþtur. 11. Aþaðýdaki þekilde, beþ ayrý noktanýn konumlarý gösterilmiþtir Boylam, bir yerin yerel saatini belirler. Çünkü zaman ölçüsü Yer in hareketine göre ayarlanmaktadır. Güneş in herhangi bir zamandaki konumu çeşitli boylamlarda farklı olduğundan günün saati de boylamlara göre farklılık gösterir. Aşağıdaki tabloda, aynı enlemdeki beş ayrı merkezin yerel saatleri gösterilmiştir. Merkezler I II III IV V 10 Yerel saat Buna göre, merkezlerin hangilerinde Güneş in gökyüzündeki konumu birbirine daha yakındır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III X Y Z P R Buna göre, aralarýndaki yerel saat farký en az ve en fazla olan noktalar aþaðýdakilerin hangisinde doðru eþleþtirilmiþtir? En az En fazla A) P R X P B) Z P Y P C) X R Y Z D) P R Z X E) Z P X R D) II ve IV E) III ve V Test.. 3 YEREL SAAT Belirlenen bir yere göre, Güneş in ufuk düzlemi üzerinde en yüksek noktaya ulaştığı zamana öğle vakti denir. Bu anda güneş ışınları bir meridyen yayı üzerindeki bütün noktalara en büyük açıyla gelmektedir. Bu meridyen yayı üzerinde bulunan her yerde saat olarak kabul edilir. Bu şekilde belirlenen saate yerel saat denir. Batı Gölgenin hareket yönü Doğu Yerel saatin belirlenmesinde, Güneş in gökyüzündeki hareketi ile cisimlerin gölge boyu değişiminden yararlanılır. Aynı meridyen üzerinde bulunmayan yerlerde yerel saat farklıdır. Farklı yerler arasındaki yerel saat farkını hesaplamak için bazı bilgilere ihtiyaç duyulur. Aynı meridyen üzerinde bulunan bütün yerlerin öğle vakitleri aynı anda olur ve yerel saatleri birbirine eşittir. Aynı meridyen üzerinde bulunan yerlerin yerel saatleri aynı olmasına rağmen, 21 Mart ve 23 Eylül günleri dışında Güneş in doğma ve batma saatleri farklıdır. Yerel Saat Problemleri Yerel saati istenilen merkezlerin her ikisi de Greenwich in batısında ya da doğusunda ise, boylam numarası büyük olandan küçük olan çıkarılır. İstenilen merkezlerin biri Greenwich in doğusunda, diğeri batısında ise boylamlar toplanır. Buna göre, boylam farkı bulunarak sabit zaman farkı olan 4 ile çarpılır ve yerel saat farkı hesaplanır. (L + M) x 4 K L M N (K L) x 4 BATI MERÝDYENLERÝ Greenwich Ekvator (N M) x 4 DOÐU MERÝDYENLERÝ Not Meridyenler arasındaki 4 dakikalık sabit zaman farkının nedeni, Güneş in önünden bir günde yani 24 saat içinde 360 meridyenin sırayla geçmesidir. 24 saatlik süre dakika çevrildiğinde 1440 dakika eder. Bu süre toplam meridyen sayısına bölündüğünde (1440 : 360) = 4 dakika bulunur. Coğrafi Konum Coğrafya Soru Bankası 33

11 Dünya nın yörüngesindeki hızı sabit değildir. Hız, günberi tarihinde artarken, günöte tarihinde azalır. Bunun sonucunda; Mevsim süreleri farklıdır. Şubat ayı iki gün kısa sürer. Eylül ekinoksu iki günlük gecikmeyle gerçekleşir. Not Dünya nın yıllık hareketi sırasında, Dünya nın ekseni ile yörünge düzlemi arasındaki 66 33' lık açı hiçbir zaman değişmez. Bu nedenle yıllık harekete bağlı olarak meydana gelen sonuçların oluşmasında, bu açı yani eksen eğikliği temel etkendir. Yeryüzünde dönencelerin(yengeç ve Oğlak) 23 27' enlemlerinden, kutup dairelerinin 66 33' enlemlerinden geçmesi eksen eğikliğinin bir sonucudur. Yer ekseninin ekliptik ve ekvator düzlemlerine göre durumu Dünya nın Güneş etrafında dönmesi sonucunda şu durumlar meydana gelir: Yıl (sene) ve mevsimler meydana gelir. Yeryüzündeki bir noktaya güneş ışınları her gün farklı açılarla düşer. Yatay düzleme dik olarak yerleştirilen bir cismin öğle vakitlerindeki gölge boyu her gün değişir. Yıl içinde farklı sıcaklık dönemleri olan mevsimler oluşur. Buna bağlı olarak esiş yönleri mevsimler arasında değişen muson rüzgârları oluşur. Gece ve gündüz uzunlukları yıl içinde değişir. Bu nedenle bir merkezde Güneş in doğduğu ve battığı yerlerde yıl içinde değişmeler olur. Gece ve gündüzü ayıran aydınlanma çizgisinin teğet geçtiği enlemler, kutup noktaları ile kutup daireleri arasında yer değiştirir. Not Ekvator çizgisi üzerinde yıl boyunca gece ve gündüz süreleri değişmez. Bunun nedeni, aydınlanma çemberinin yıl boyunca Ekvator u iki eşit parçaya bölmesidir. 42 YGS - LYS Test 1. Bir ülkenin ayný tarihte kuzey kesimlerinde gündüz süreleri artarken, güney kesimlerinde gündüz süreleri azalmaktadýr. Buna göre, bu ülke ile ilgili aþaðýdakilerden hangisi kesin olarak söylenebilir? A) Orta kuþakta bulunur. B) Ortalama yükseltisi fazladýr. C) Doðu batý yönündeki geniþliði fazladýr. D) Her iki yarým kürede topraklarý bulunur. E) Kutup noktalarýna göre Ekvator a daha yakýndýr. 2. Aþaðýda verilen birinci þekilde, bir merkeze yýl içinde bazý tarihlerde güneþ ýþýnlarýnýn öðle vakti yatay düzleme düþme açýlarý gösterilmiþtir. Açý ( ) Þekil - 1 Þekil Aralýk 23 Eylül 21 Haziran 21 Mart K P 90 R 90 N M 66 33' 66 33' 23 27' ' Buna göre, göre söz konusu merkezin ikinci þekilde gösterilen küre üzerindeki merkezlerden hangisi olduðu söylenebilir? A) K B) R C) M D) P E) N 3. Dünya üzerindeki aydýnlýk ve karanlýk bölgeleri birbirinden ayýran sýnýra aydýnlanma çizgisi adý verilir. Buna göre, aydýnlanma çizgisinin kutup dairelerine teðet geçtiði bir günde aþaðýdakilerden hangisi görülmez? A) Dünya da en uzun gündüz ve gecenin yaşanması B) Her iki yarým kürede de bahar mevsiminin başlaması C) Güneþ ýþýnlarýnýn Ekvator a 66 33' lýk bir açýyla düþmesi D) Ekvator da gece ve gündüz sürelerinin birbirine eþit olmasý E) Dönencelerden birine güneþ ýþýnlarýnýn öðle vakti dik olarak düþmesi I. Kuzey Kutup Dairesi nde bir gün süreyle Güneş in batmamasý II. Güney Kutup Noktasý nda altý ay gündüz süresinin baþlamasý III. Yengeç dönencesinde en uzun gece yaþanmasý Yukarýdaki durumlarýn yaþandýðý tarihler, aşağıdakilerin hangisinde doðru eþleþtirilmiþtir? I II III A) 21 Aralýk 21 Mart 21 Haziran B) 21 Haziran 21 Aralýk 21 Mart C) 21 Mart 21 Aralýk 21 Haziran D) 23 Eylül 21 Mart 21 Haziran E) 21 Haziran 23 Eylül 21 Aralýk 6. Aşağıdaki grafik, 50 kuzey enleminde yer alan A merkezinde belli bir aydaki gündüz sürelerinin değişimini göstermektedir. Gündüz süresi(saat) 18 sa. 17 sa. 45 dk. 17 sa. 30 dk. 17 sa. 15 dk. 17 sa Günler Buna göre, A merkezinde gündüz sürelerinin değişimini gösteren grafik, aşağıdaki ayların hangisine aittir? A) Aralık B) Mart C) Haziran D) Nisan E) Eylül Haziran da, yukarıdaki şekilde verilen noktalardan hangisinde gece ve gündüz süresi arasındaki fark daha fazladır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) Dünya nın Şekli ve Hareketleri

12 Test Aþaðýda, Arjantin de mevsimlerin baþlangýç ve bitiþ tarihlerini ifade eden bir pano gösterilmiþtir. 23 Eylül - 21 Aralýk 21 Aralýk - 21 Mart (1) (2) 21 Mart - 21 Haziran 21 Haziran - 23 Eylül (3) (4) 10. I. Sürekli rüzgârlarýn sapma yönleri II. Tarih deðiþtirme çizgisinin doðusunda veya batısında olmasý III. Dünya nýn kendi ekseni etrafýndaki dönüþ hızının az veya fazla olmasý IV. Akarsularýn rejimlerinin düzensiz olmasý Yukarýda verilen özelliklerden hangileri, bir bölgenin bulunduðu yarým küre hakkýnda bilgi verir? A) Yalnýz I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) III ve IV MEVSİMLER ve ÖZELLİKLERİ Dünya nın Güneş etrafında dönmesi ve eksen eğikliğine bağlı olarak dört önemli gün ortaya çıkar. Bu günler aynı zamanda mevsimlerin başlangıcıdır. 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerine ekinoks(gece - gündüz eşitliği) tarihleri, 21 Haziran ve 21 Aralık tarihlerine de solstis(gün dönümü)tarihleri denir. Mevsimler şu şekilde oluşmaktadır: Mart Buna göre, panoda 2 ve 3 ile numaralandýrýlan bölümlere yazýlmasý gereken mevsimler, aşağıdakilerin hangisinde doðru eþleþtirilmiþtir? 2 3 A) Kýþ Ýlkbahar B) Sonbahar Kýþ C) Yaz Sonbahar D) Ýlkbahar Kýþ E) Sonbahar Yaz 8. Bir bölgede güneþ ýþýnlarýnýn yere düþme açısının deðiþmesi, aþaðýdakilerden hangisini etkilemez? A) Gölge boylarýný B) Yerel saat farklarýný C) Sýcaklýk deðerlerini D) Birim alana düþen enerji miktarýný E) Iþýnlarýn atmosferdeki tutulma oranýný 9. Dünya nýn yýllýk hareketi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlýştır? A) 21 Aralýk ta Güney Yarým Küre de yaz mevsimi baþlar. B) 21 Mart ta güneþ ýþýnlarý Yengeç dönencesine dik gelir. C) Güneþ ýþýnlarý yýl içinde yalnýzca dönenceler arasýna dik gelir. D) Dünya yýllýk hareketini elips þeklindeki bir yörüngede tamamlar. E) 21 Haziran da Kuzey Yarým Küre de gündüzler gecelerden uzundur. 11. Aþaðýdaki grafikte, bir merkezde belli tarihlerde güneş ýþýnlarýnýn yatay düzleme düþme açýlarý gösterilmiştir. Güneþ ýþýnlarýnýn düþme açýsý (derece) Mart 21 Haziran 23 Eylül 21 Aralýk 21 Mart Buna göre, merkezin coðrafi konumuyla ilgili aþaðýdaki yargýlarýn hangisine ulaþýlabilir? A) Ekvator üzerindedir. B) Dönenceler arasýndadýr. C) Oðlak dönencesi üzerindedir. D) Güney Kutup Dairesi üzerindedir. E) Yengeç dönencesi ile Kuzey Kutup Dairesi arasındadır. Dünya nın 21 Mart taki konumu 21 Mart günü, güneş ışınları Ekvator a dik olarak gelir. Bu günde aydınlanma çemberi kutup noktalarından geçtiği için gece ve gündüz süreleri eşitlenir. Bu duruma ilkbahar ekinoksu adı verilir. 21 Mart tarihinde Kuzey Yarım Küre de ilkbahar mevsimi başlarken, Güney Yarım Küre de sonbahar mevsimi başlar. Bu tarihten itibaren, Kuzey Yarım Küre de gündüzler gecelerden uzun olmaya başlar. Güney Yarım Küre de ise tam tersi olur. Ayrıca bu tarih, Kuzey Kutbu nda 6 aylık gündüzün, Güney Kutbu nda 6 aylık gecenin başlangıcıdır Haziran Dünya nın 21 Haziran daki konumu 21 Mart tan sonra, güneş ışınları her geçen gün Ekvator un daha kuzeyindeki yerlere dik gelmeye başlar. 21 Haziran tarihinde, güneş ışınları Kuzey Yarım Küre deki Yengeç dönencesine dik gelir. Bu tarih, Kuzey Yarım Küre de yaz gün dönümüdür. 21 Haziran da aydınlanma çemberi, Kuzey Kutup Dairesi ni aydınlıkta, Güney Kutup Dairesi ni karanlıkta bırakacak şekildedir. Kuzey Kutup Çemberi içindeki alanda 24 saat gündüz, Güney Kutup Çemberi içindeki alanda ise 24 saat gece yaşanır. 21 Haziran da güneş ışınları Kuzey Yarım Küre yi daha çok ısıttığı için burada yaz mevsimi başlar. Buna karşılık Güney Yarım Küre de kış mevsimi başlamaktadır. 21 Haziran da Kuzey Yarım Küre de en uzun gündüz, en kısa gece yaşanır. Dünya nın Şekli ve Hareketleri Coğrafya Soru Bankası 43

13 Test 9 Yere dokunan yoğuşmalarda sis oluşur. Yükseklerde ise bulutlar oluşur. Sis Yoðuþma Seviyesi Bulut Bulut Sıcak cephelerden, alttaki soğuk hava içine olan yağış, yerde sis oluşturur. Sýcak Hava Cephe Yaðmur 5. Yağış ve Yağış Çeşitleri Sis Soðuk Hava Havadaki su buharının yoğuşarak sıvı ya da katı biçimde yeryüzüne düşmesine yağış denir. Yağışlar plüviyometre adı verilen bir aletle ölçülür. Yağışın ölçü birimi metrekareye kg ve mm dir. Yeryüzündeki yağışların büyük bir bölümü yağmur olarak düşer. Havadaki yoğuşma 0 C nin altında gerçekleşirse su buharı donarak kristalleşir. Böyle yağışlara kar adı verilir. Bazen havanın dikey olarak hızlı yükselmesi sonucu, su damlacıkları donarak buz taneleri hâlinde yere düşer. Bu tür yağışlara da dolu denir. Havadaki su buharının soğuk zeminler üzerinde, su tanecikleri şeklinde yoğuşmasıyla çiy meydana gelir. Özellikle ilkbahar aylarında görülür. Genellikle sonbaharda ve kış başlarında soğuk zeminlerde buz kristalleri görülür. Buna da kırağı denir. Yine havadaki su buharının çok soğumuş ağaç dalları, tel, saçak vs. cisimler üzerinde yoğuşarak buz tabakası hâline gelmesine ise kırç adı verilmektedir. a. Hava Kütleleri ve Cepheler Atmosferin sıcaklık ve nem bakımından aynı özellik gösteren büyük parçalarına hava kütlesi adı verilir. Hava kütlesinin oluşum alanı, deniz yüzeyine rastlıyorsa bu hava kütlesine denizel hava kütlesi denir. Kara üzerinde oluşan hava kütlelerine de karasal hava kütlesi denilmektedir. Hava kütleleri oluştukları yere göre de isim alırlar. Başlıcaları tropikal ve kutup hava kütleleridir. Farklı özellikteki hava kütlelerini birbirinden ayıran sınıra hava cephesi denir. Ayrı özelliklerdeki hava kütleleri (nemli, kuru, sıcak veya soğuk) karşılaştıklarında, aralarında bir cephe meydana gelir. Cepheler boyunca bulut, sis veya yağış oluşur. 1. Aşağıdaki şekilde, bir yağışın oluşumu gösterilmiştir. Yoðuþma ve bulut oluþumu Sýcak hava kütlesi Yeryüzü Cephe Yaðýþ Soðuk hava kütlesi Buna göre, bu tür yağışlarla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Genellikle orta kuşak ülkelerinde görülen yağışlardır. B) Soğuk ve sıcak hava kütlelerinin karşılaşma alanlarında oluşan yağışlardır. C) Sıcak hava kütlesi, daha soğuk olan hava kütlesinin üstüne doğru hareket eder. D) Yer şekillerinin neden olduğu bu tür yağışlar daha çok sıradağların denize dönük yamaçlarında görülür. E) Bir cephe boyunca yükselerek soğuyan havanın nem bulundurma kapasitesi düşer, bağıl nem oranı artar. 2. Kara ve denizlerin dağılışının aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu söylenemez? A) İzoterm eğrilerinin uzanışı B) Enlem sıcaklık ilişkisinin bozulması C) Kuzey Yarım Küre nin daha sıcak olması D) Kutuplara doğru gidildikçe sıcaklığın düşmesi E) İklim kuşaklarının yarım kürelere göre farklılık göstermesi 3. Akdeniz e kıyısı olan bir ülke, yazın genellikle tropikal kökenli hava kütlelerinin etkisi altına girer. Bu durum, söz konusu ülkede yazın aşağıdakilerden hangisine yol açar? A) Toprak neminin artmasına B) Havanın sıcak ve kurak olmasına C) Havanın bol yağışlı ve serin olmasına D) Karın yerde kalma süresinin uzamasına E) Sıcaklığın ve buharlaşmasının azalmasına 4. Yıllık sıcaklık farkları azdır. Genellikle hava her gün yağışlıdır. Bitki örtüsü geniş yapraklı ormanlardan oluşur. Yukarıdaki özelliklerin görüldüğü iklim kuşağı ile ilgili, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Akarsuların debisi yüksektir. B) İnsanların ısınma sorunu yoktur. C) Yıl boyunca bağıl nem oranı yüksektir. D) Yapılan barajlar tarımda sulamaya yöneliktir. E) Konutlar genellikle ahşap malzemelerden yapılır. 5. Gündüz ısınan karalar, gece ışıma yoluyla enerji kaybeder. Bu kayıp her yerde aynı oranda olmaz. Yükseltinin fazla olduğu alanlarda, havanın yoğunluğu ve su buharı daha az olduğu için alçak alanlara göre enerji kaybı daha çok olur. Buna göre aşağıdaki bölgelerin hangisinde, geceleri enerji kaybı diğerlerine göre daha fazladır? A) Tibet Platosu B) İngiltere ovaları C) Bengal Deltası D) Hollanda kıyıları 6. Aşağıdaki şekilde, A ile B noktaları arasındaki yatay ve dikey uzaklık ile 21 Haziran da öğle vakti güneş ışınlarının düşme açısı verilmiştir. Güney Deniz E) Çukurova Deltası A m B 1000 m Kuzey Yalnızca şekilde verilen bilgilere dayanarak, A ile B noktalarının; I. eğim durumları, II. yağış miktarları, III. doğal bitki örtüleri, IV. bulundukları yarım küre özelliklerinden hangilerine ulaşılabilir? A) I ve II B) I ve III C) I ve IV D) II ve III E) III ve IV 64 YGS - LYS İklim Bilgisi

14 Test "Hava sıcaklığı mevsim normallerinin altına düştü. Kuzeybatıdan esen orta şiddetteki rüzgâr sıcaklığın daha da düşük hissedilmesine neden olurken aralıksız yağan yağmur birçok yerde su baskınına yol açtı." Yukarıda verilen hava durumunun yaşandığı bölgeyle ilgili olarak; I. alçak basınç koşulları etkilidir. II. konveksiyonel yağış görülmektedir. III. bağıl nem yağışsız günlere göre yüksektir. IV. Kuzey Yarım Küre de yer alır. yargılarından hangilerine varılabilir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 8. ve 9. SORULARI AŞAĞIDA VERİLEN PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ. "Myanmar ın (Burma) güney kesimlerinde yaşıyorum. Pirinç tarımıyla uğraşıyorum. Yaşadığım yerde yıllık ortalama sıcaklık C, yıllık sıcaklık farkı ise 10 C civarındadır. Rüzgârların esme yönüne paralel olarak yazlar yağışlı, kışlar kurak geçer. Yağışların % 85 i yaz aylarında düşer. Yıllık yağış miktarı ortalama mm civarındadır. Yamaç yağışları yaygın olarak görülür. Kıyı bölgelerde ve dağların denize bakan yamaçlarında yağış miktarı artar. Kıyı kesimlerinde kışın yaprağını döken ormanlar, kuzeye doğru ise savanlar görülür." 8. Bu parçaya göre, çiftçinin yaşadığı yerde aşağıdaki iklim tiplerinden hangisi etkili olmaktadır? A) Ekvatoral B) Tundra C) Muson D) Akdeniz E) Karasal 9. Bu parçadaki sözü edilen yerde, yağışın yıl içindeki dağılımını belirleyen en önemli etmen aşağıdakilerden hangisidir? A) Toprak özellikleri B) Sıcak su akıntıları C) Doğal bitki örtüsü D) Rüzgârların esme yönü E) Güneş ışınlarının düşme açısı 10. Aşağıda, Dünya nın temmuz ayı ortalama indirgenmiş sıcaklık haritası gösterilmiştir Haritadaki bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Güney Yarım Küre de kış mevsimi yaşanmaktadır. B) Güney Yarım Küre nin temmuz ayı sıcaklık ortalaması daha yüksektir. C) Temmuz ayı sıcaklık ortalamaları en yüksek Kuzey Yarım Küre dedir. D) En yüksek sıcaklık ile en düşük sıcaklık arasındaki fark 30 C den fazladır. E) 10 izoterm eğrisi, Güney Yarım Küre de Kuzey Yarım Küre dekine göre Ekvator a daha yakın geçer. 11. Bir ülkede çeşitli iklimlerin görülmesi aşağıdakilerden hangisini en az etkiler? A) Orman dağılışını B) Toprak çeşitlerini C) Ulaşım hizmetlerini D) Akarsu uzunluklarını E) Tarım ürünlerinin çeşitliliğini b. Yağışların Oluşma Biçimleri(Oluşum Nedenlerine Göre Yağışlar) Yamaç Yağışları(Orografik Yağışlar) Deniz Dað Yamaç yağışları Bir dağ yamacı boyunca yükselen nemli havanın, soğuyarak yoğuşması sonucunda meydana gelen yağışlardır. Dünya da en çok Güneydoğu Asya da, orta kuşaktaki karaların batı kıyılarında, Kuzey Amerika nın Kayalık Dağları nda ve sıcak kuşaktaki karaların doğu kıyılarında görülür. Konveksiyonel Yağışlar(Yükselim Yağışları) Isýnan Yeryüzü Konveksiyonel yağışlar Güneşli ve rüzgârsız günlerde, ısınan hava dikey doğrultuda yükselerek soğur. Belli bir yükseltiden sonra nemin yoğuşması ile yağış meydana gelir. Dünya da en çok ekvatoral bölgede meydana gelir. Cephe Yağışları(Depresyon Yağışları) sýcak hava cephe Cephe yağışları soðuk hava Sıcaklık ve nem bakımından farklı özellikteki hava kütlelerinin karşılaşma alanlarında oluşan yağışlardır. Dünya da en çok orta kuşakta ve 60 enlemleri civarında görülür. Kış mevsiminde kutuplardan kaynaklanan soğuk hava ile Ekvatoral bölgeden kaynaklanan sıcak hava kütleleri Akdeniz üzerinde karşılaşırlar. Böylece Akdeniz Tali Cephesi meydana gelir. Cephe boyunca da yağışlar görülür. Anadolu üzerinde de Sibirya yüksek basıncı ve Asor yüksek basıncına bağlı cephe yağışları görülür. İklim Bilgisi Coğrafya Soru Bankası 65

15 6. Yer Şekillerinin Diğer Oluşum Süreçleri Test 10 a. Kütle Hareketleri Eğimli yamaçlarda çeşitli faktörlerin etkisiyle toprağın bir bölümü adeta bir hamur gibi yamaç boyunca yer değiştirir. Buna toprak kayması denir. Bazı durumlarda da, yer kabuğunun bir bölümü üzerindeki taş, toprak ve bitki tabakası ile birlikte dikey doğrultuda hareket edebilir. Buna da yer göçmesi(heyelan) denir. Toprak I Heyelan oluşumu Yer göçmelerini ve toprak kaymalarını oluşturan etkenler şunlardır: Doğal Faktörler Şiddetli yağış ve kar erimeleri Yer çekimi Fazla eğim Jeolojik yapı Şiddetli depremler Beşerî Faktörler Bitki örtüsünün tahrip edilmesi Arazinin yanlış kullanımı b. Çözülmenin Yer Şekillerine Etkisi Taşların çözülmesi iki yolla gerçekleşir. Fiziksel Çözülme Taşların, kimyasal yapıları değişmeden, yalnızca fiziki yapılarında görülen parçalanma, ufalanma ve ayrışma olayıdır. Gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farklarının fazla olduğu kurak iklim alanlarında yaygındır. Gündüz aşırı derecede ısınarak genleşen taşlar, gece havanın soğuması ile büzülür ve çatlayarak parçalanır. Fiziksel çözülmenin bir başka şekli de, taşların arasına giren sıvıların, soğuk havalarda donarak taşları parçalamasıdır. Kimyasal Çözünme Taşları oluşturan unsurların eriyerek, kimyasal bileşimlerinin değişmesi sonucundaki parçalanma, ufalanma ve ayrışma olayıdır. Kimyasal çözünme daha çok, sıcaklık farkının az olduğu sıcak ve nemli iklim bölgelerinde görülür. II 1. Barkan, hörgüç kaya ve tombolo gibi yer şekillerinin oluşumunda etkili olan kuvvetler, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak sıralanmıştır? _ Hörgüç Barkan kaya Tombolo A) Dalgalar Rüzgârlar Buzullar B) Rüzgârlar Buzullar Dalgalar C) Buzullar Dalgalar Rüzgârlar D) Buzullar Rüzgârlar Dalgalar E) Rüzgârlar Dalgalar Buzullar 2. Kurak iklim bölgelerinde dirençli bir kaya olan granitler, nemli iklim bölgelerinde zayıf bir kayaca dönüşür. Kütle hâline gelen granitler, fiziksel ve kimyasal ayrışmaya uğradıklarında değişik boyut ve şekillerde bloklara dönüşür. Granitlerin ayrışması sonucu birbiri üzerinde yer alan irili ufaklı ve köşeleri yuvarlaklaştırılmış bloklardan oluşan bir topoğrafya şekli meydana gelir. Üst üste binmiş granit bloklarından oluşan bu şekle tor topoğrafyası adı verilir. Buna göre, tor topoğrafyasının oluşumunda; I. kayacın özellikleri, II. iklim koşulları, III. bitki örtüsü, IV. ortalama yükselti gibi faktörlerden hangilerinin etkisi daha fazladır? _ A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 3. Yer şekillerinin oluşum süreçleriyle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? _ A) Morenler, rüzgârýn biriktirmesi sonucu meydana gelen hilal biçimindeki þekillerdir. B) Tombolo, denizdeki bir adanýn kýyý oklarý ile karaya baðlanmasý sonucu oluþan þekillerdir. C) Menderesler, akarsuların yatak eğimlerinin azaldığı yerlerde oluşturduğu büklümlü şekillerdir. D) Falez veya yalıyar adı verilen yer şekilleri, kıyı bölgelerde dalgaların aşındırması sonucu oluşur. E) Skyer tipi kıyılar, buzullarýn etkisi ile oluþan hörgüç kaya ve morenlerin sular altýnda kalmasýyla meydana gelir. 4. K 100 L Deniz Yukarıdaki haritada, akarsu yatağı boyunca K noktasından L noktasına geçildiğinde, akarsuda aşağıdaki değişikliklerden hangisinin gerçekleşmesi beklenmez? _ A) Akış hızının artması B) Yatak eğiminin artması C) Daha yükseklerden akması D) Ulaşıma elverişli hâle gelmesi E) Ana akarsudan kolların birine geçilmesi 5. Aşağıda, yeryüzünü şekillendiren kuvvetlerin etkisi iki grup hâlinde verilmiştir. Yeryüzünü şekillendiren kuvvetler 1. grup Enerjisini Yer in iç kısmından alan ve yeryüzünde kıtaları, dağları, depremleri, volkanizmayı oluşturan kuvvetlerdir. Levhaların birbirine yaklaşması, uzaklaşması, lavların püskürmesi, yer sarsıntıları, kıtaların yatay veya dikey yönde hareket etmesi bu kuvvetlerle ilgilidir. 2. grup 1. grubun oluşturduğu yer şekillerini aşındırarak yeni şekiller oluştururlar. Bu faaliyetlerini aşındırma, taşıma ve biriktirme olarak üç aşamada gerçekleştirirler. Aşındırmanın olduğu yerlerde aşınım şekilleri, biriktirmenin olduğu yerlerde de birikim şekilleri meydana gelir. Buna göre, aşağıdaki yer şekillerinden hangisi oluşum bakımından 2. grupta yer alır? _ A) Deprem dalgaları B) Tombolo C) Mağmatik faaliyetler D) Senklinal E) Kıvrımlı dağlar 88 YGS - LYS Yer in Şekillenmesi

16 Test Aşağıda bazı yer şekilleri ile bunların oluşumunda etkili olan kuvvetler verilmiştir. I II Fay III Yer þekli Horst Graben Horst Kýrýlan bloklar Episantr (Dýþ merkez) Deprem dalgalarý Hiposantr (Ýç merkez) Fay Odak derinliði Oluþturan kuvvet Ýç kuvvetler (Orojenez) Ýç kuvvetler (Depremler) Ýç kuvvetler (Epirojenez) 8. Depremin oluşturduğu titreşimler, yerin iç merkezinden yeryüzüne doğru deprem dalgaları ile taşınmaktadır. Depremin yıkıcı etkisi deprem dalgalarına göre farklılık gösterir. Aşağıdaki şekillerde, enerji hatları ve kara yollarının dalgaların etkisiyle nasıl hasar görebileceği gösterilmiştir. İlk hâli Şekil I 7. Kıyı Tipleri ve Oluşum Süreci Orojenez, epirojenez, buzullar, akarsular, dalga ve akıntıların dolaylı veya doğrudan etkileriyle yeryüzünde birbirinden farklı kıyı tipleri oluşmaktadır. Kıyılar, dalga ve akıntıların etkisiyle işlenmekte ve şekil değişikliğine uğramaktadır. Not Dalgaları oluşturduklarından rüzgârlar, kıyı biçimlenmesinde dolaylı etkiye sahiptir. a. Enine Kıyılar Dağların denize dik uzandığı yerlerde enine kıyılar görülür. Bu kıyılarda girinti ve çıkıntı son derece fazladır. Deniz etkisi iç kesimlere sokulabilir. Kıyı ile iç kesimler arasındaki kara ve demir yolu ulaşımı kolaydır. Ege Denizi IV V Deniz Krater Lav akýntýsý Koni Magma Koni Baca Lav akýntýsý Dýþ kuvvetler (Dalgalar) Ýç kuvvetler (Volkanizma) Buna göre, eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? _ A) I B) II C) III D) IV E) V 7. Aşağıdakilerden hangisinin oluşumunda etkili olan dış kuvvet diğer dördünden farklıdır? _ A) Kanyon vadi B) Menderes C) Birikinti konisi D) Seki(taraça) E) Tombolo Şekil II Şekil III Buna göre, şekil I, II ve III de gösterilen dalgalar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? _ Şekil I Şekil II Şekil III A) P dalgaları S dalgaları L dalgaları (Boyuna) (Enine) (Yüzey) B) S dalgaları P dalgaları L dalgaları (Enine) (Boyuna) (Yüzey) C) L dalgaları P dalgaları S dalgaları (Yüzey) (Boyuna) (Boyuna) D) P dalgaları L dalgaları S dalgaları (Boyuna) (Yüzey) (Enine) E) S dalgaları L dalgaları P dalgaları (enine) (Yüzey) (Boyuna) 9. Kireçli sular, mağara tavanından yavaş yavaş sızarken içindeki kirecin bir kısmı çökelir ve sarkıtları oluşturur. Suyun damladığı yerde kalan kirecin birikmesiyle de dikitler meydana gelir. Zaman içinde mağaralardaki sarkıt ve dikitler birleşebilir. Buna göre, mağaralarda sarkıt ve dikitlerin zamanla birleşmesiyle meydana gelen şekillere ne ad verilir? _ A) Traverten B) Dolin C) Krater D) Baca E) Sütun b. Boyuna Kıyılar Enine kıyılar Dağların denize paralel uzandığı yerlerde boyuna kıyılar görülür. Bu kıyılarda girinti ve çıkıntı son derece azdır. Deniz etkisi kıyıdan iç kesimlere fazla sokulamaz. c. Limanlı Kıyılar Akdeniz Toroslar Boyuna kıyılar Alçak kıyılardaki geniş vadilerin sular altında kalması ve bunların önünün kıyı setleriyle kapatılması sonucunda oluşmuştur. Dünya daki en iyi örnekleri Ukrayna nın Karadeniz kıyılarındaki Odessa Limanı dır. Odessa Karadeniz Limanlı kıyılar Yer in Şekillenmesi Coğrafya Soru Bankası 89

17 1 Test 3 Ekvatoral bölgede yer alan Amazon ve Kongo nehirlerinin havzaları açıktır. Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerde hangisidir? A) Atlas Okyanusu na dökülmeleri B) Çok sayıda kollarla beslenmeleri C) Havzalarındaki bitki örtüsünün gür olması D) Havzalarının her mevsim bol ve düzenli yağış alması E) Havzalarındaki yer şekillerinin engebesinin az olması Çözüm.. Sularını deniz veya okyanuslara ulaştıran akarsuların havzaları açık, ulaştıramayan akarsuların havzaları ise kapalıdır. Amazon ve Kongo nehirleri de sularını Atlas Okyanusu na boşalttıkları için havzaları açıktır. B, C, D ve E seçeneklerinde verilenler Amazon ve Kongo nehirlerinin açık havzaya sahip olmasının nedenleri arasında gösterilemez. Cevap A 2. Yer Altı Suları ve Kaynaklar Yer altı suları, yeryüzüne düşen yağışların bir bölümünün yer altına sızarak geçirimsiz tabakalar arasındaki boşluklarda depolanmasıyla oluşur. Bu şekilde oluşan yer altı suları taban suyu olarak da adlandırılır. İçinde yer altı suyunun bulunduğu tabakaya akifer adı verilir. Yer altı sularının bir bölümü yer altında akışa geçtiğinde yer altı akarsularını oluşturur. Arazinin geçirimliliği ve kayaçların gözenekliliği yüzey sularının yer altına sızma miktarını etkiler. Alüvyal ovalar gibi geçirimli araziler ile kireç taşları gibi gözenekli kayaçların yaygın olduğu arazilerde yağışlarla gelen suların yer altına sızması daha kolaydır. Bu nedenle bu tür araziler yer altı suları bakımından zengin alanlardır. Akifer içindeki yer altı sularının yeryüzüne çıktığı yerler kaynak olarak adlandırılır. Kaynaklar oluştukları yere göre çeşitli isimler alır. a. Karstik Kaynak Kireç taşlarının çatlaklarından sızan suların, yer altı boşluklarında toplanması ve bunların vadi tabanı ile yamaçlarında bol debili akmasıyla oluşan kaynaklardır. Karstik kaynaklar, kalkerli arazide oluştuğu için suları bol miktarda kireç içerir. 1. Toprağın rengi kiremit kırmızısıdır. Dönenceler arasında sıcaklığın ve yağışın fazla olduğu nemli bölgelerde görülür. Topraklar aşırı yıkanmanın etkisiyle humusça fakir hâle gelmiştir. Kimyasal çözünmenin etkili olduğu, gür orman örtüsü altında oluşur. Yukarıda bazı özellikleri verilen toprak türü, aşağıdakilerden hangisidir? _ A) Laterit topraklar B) Alüvyal topraklar C) Terra rossa topraklar D) Çernezyom topraklar E) Kahverengi orman toprakları 2. Lösler, rüzgârlar tarafından taşınmış olan malzemelerin biriktirilmesiyle oluşur. Buna göre, aşağıdaki yerlerin hangisinde löslere daha çok rastlanır? _ A) Dik yamaçlarda B) Çöllerde C) Dağ doruklarında D) Delta ovalarında E) Erozyona açık yamaçlarda 3. Podzollar, iğne yapraklı ormanlarla kaplı, soğuk ve nemli bölgelerin topraklarıdır. Toprak, yıkanmış olduğundan mineral bakımından zengin değildir. Humusça da fakir olan bu topraklar fazla verimli değildir. Ekvator I II III IV 4. Taşınmış topraklar içinde yer alan ve akarsuların uzun mesafelerde taşıdığı malzemelerin eğimin azaldığı yerlerde birikmesiyle oluşmuş topraklara alüvyal topraklar denir. Bu topraklar içinde akarsuyun taşıdığı kum, çakıl, mil ve kil gibi küçük boyutlu malzemeler yer alır. Buna göre, aşağıdaki yerlerin hangisinde alüvyal toprakların daha yaygın olduğu söylenebilir? _ A) Delta ovalarında B) Sıradağların yükseklerinde C) Çok dik vadi yamaçlarında D) Falezlerin bulunduğu kıyılarda E) Volkanik dağların üzerindeki kraterlerde 5.? Litosol (taþlý) topraklar Alüvyal topraklar Azonal (Taþýnmýþ) topraklar Regosol topraklar Kolüvyal topraklar Yukarıdaki kavram haritasında soru işareti olan yere aşağıdakilerden hangisi yazılabilir? _ A) Moren toprakları B) Halomorfik topraklar C) Çernezyom toprakları D) Kahverengi orman toprakları E) Kırmızı topraklar (Terra - rossa) 6. Kahverengi orman toprakları humus bakımından zengindir. Karstik kaynak Kaynak İklim koşulları göz önüne alındığında, haritada numaralandırılan bölgelerin hangilerinde podzol toprakların yaygın olarak görülmesi beklenir? _ A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV Bu durum, söz konusu toprakların aşağıdaki özelliklerinden hangisiyle daha çok ilgilidir? _ A) Koyu renkli olmalarıyla B) Yer altı su seviyeleriyle C) Kimyasal çözünme sonucu oluşmalarıyla D) Üzerlerindeki bitki örtüsünün gür olmasıyla E) Düzenli bir horizonlaşma sonucu oluşmalarıyla 96 YGS - LYS Doğadaki Üç Unsur: Su, Toprak ve Bitki

18 Test Başlıca Toprak Tipleri (...I...) Topraklar Halomorfik topraklar Hidromorfik topraklar Kalsimorfik topraklar 9. Kayaçlarýn çatlamasý, parçalanmasý ve ufalanmasý þeklinde olan fiziksel ayrýþma, soðuk ve kurak iklim bölgelerinde etkilidir. Sýcaklýk farklarýndan dolayý genleþme ve büzülme hareketlerine maruz kalan kayaçlar, bir süre sonra çatlar. Donma olaylarýnýn görüldüðü alanlarda ise kayaçlardaki çatlaklara yerleþip donan suyun hacmi geniþler ve çevresine basýnç yapar. Bu basýnç çatlaklarýn büyümesine ve kayaçlarýn parçalanmasýna neden olur. Buna göre; I. çöl, II. tundra, III. Akdeniz, IV. Ekvatoral (...II...) Topraklar (...III...) Topraklar Lateritler Alüvyal topraklar Terra rosa topraklar Kahverengi orman Lösler toprakları Morenler (buzultaş) Podzollar Tundra toprakları Kolüvyal topraklar Çöl toprakları Çernezyomlar Litosoller Kahverengi ve kestane renkli bozkır Regosoller toprakları Yukarıdaki şemada I, II ve III ile gösterilen yerlere aşağıdakilerden hangileri yazılmalıdır? _ I II III A) Azonal Zonal İntrazonal B) Zonal Azonal İntrazonal C) İntrazonal Zonal Azonal D) Azonal İntrazonal Zonal E) İntrazonal Azonal Zonal 8. Aşağıdakilerden hangisi üzerinde, toprak verimliliği ve toprak çeşidinin etkisi en azdır? A) Tarla tarımı B) Seramik üretimi C) Kara yolu ulaşımı D) Çimento üretimi E) Büyükbaş hayvancılık iklim tiplerinden hangilerinin görüldüğü bölgelerde fiziksel ayrışma daha fazla görülür? _ A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 10. Toprak oluşumunda en önemli faktör iklimdir. Çünkü fiziksel ve kimyasal ayrışma olayları, bitki örtüsünün yerleşip gelişmesi, toprağın yıkanması ve topraktaki organizma faaliyetleri iklime bağlıdır. Topraktaki humus miktarı da iklime bağlıdır. Kurak iklim bölgelerinde bitki örtüsü cılız olduğundan toprak humus bakımından fakir, bitki örtüsünün gür olduğu yerlerde ise zengindir. Humus, toprağın rengini koyulaştırır. Buna göre, aşağıdaki toprak tiplerinden hangisindeki verimliliğin daha az olduğu söylenebilir? _ A) Kahverengi orman B) Podzol C) Çernezyom D) Çöl E) Terra rossa 11. Esra, "Topraklar" konusunu bitirdikten sonra aşağıda verilen etkinlikteki soruların cevaplarını karşısına yazmış, ancak bir sorunun cevabında yanlışlık yapmıştır. I II III IV V Soru Akdeniz ikliminin etkili olduğu yerlerde görülen kırmızı renkli (terra rossa) topraklar, hangi kayaç türlerinin üzerinde oluşur? Yumuşak kireç taşları üzerinde oluşan koyu renkli topraklara ne ad verilir? Dönenceler arasında sıcak ve nemli iklim koşulalrında oluşan kırmızı renkli topraklara ne ad verilir? Bitki artıklarının çürümesiyle toprağa karışan ve toprağın verimliliğini artıran organik maddelere ne ad verilir? Akarsuların taşıyıp biriktirdiği, tarımsal faaliyetler için oldukça elverişli topraklara ne ad verilir? Cevap Kalker (Kireç taşı) Rendzina Laterit Horizon Alüvyal toprak Buna göre, Esra nın yanlışlık yaptığı soru hangisidir? _ A) I B) II C) III D) IV E) V b. Yamaç Kaynağı Dağ ve vadi yamaçlarında geçirimsiz bir tabakanın yüzeyi kestiği kısımlarda oluşan kaynaklardır. Kaynak Kaynak Su c. Fay Kaynağı Su Geçirimsiz tabaka Yamaç kaynağı Yer kabuğundaki kırık hatları üzerinde bulunmaları nedeniyle fay kaynakları olarak adlandırılır. Bu kaynakların suları Yer in derinliklerinden geldiği için, suları hem sıcak, hem de çeşitli tuz ve mineraller bakımından zengindir. Sularının derinlerden gelmesi nedeniyle akımları da yıl içinde pek fazla değişmez. Kaynak FAY Fay kaynağı d. Artezyen Kaynağı Yer altý suyu Geçirimsiz tabaka Özellikle kıvrımlı yapılarda, iki geçirimsiz tabaka arasında bulunan geçirimli tabakalarda basınçlı yer altı suları birikir. Bu suların bulunduğu alanlar sondajla açılırsa, bu sular basınçlı bir şekilde fışkırır. Artezyen kuyusu e. Gayzer (Kaynaç) Artezyen kaynak Volkanik alanlarda Yer in derinliklerindeki gazların uyguladığı basıncın etkisiyle yeryüzüne su ve buhar şeklinde püskürerek çıkan sulardır. Dünya da bu tür kaynakların en yaygın olduğu ülkeler Yeni Zelanda ve İzlanda dır. Doğadaki Üç Unsur: Su, Toprak ve Bitki Coğrafya Soru Bankası 97

19 15. ve 16. yüzyılda toplumlar arasındaki ticaretin gelişmesiyle ülkeler arasındaki ekonomik ilişkiler gelişmiştir. Ticaretin deniz aşırı ülkelerle yapılması özellikle Avrupa açısından önemli sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Batı Avrupa da buhar makinesinin icadıyla ekonomik yaşam değişmeye başladı. Önceden kırsal bölgede yaşayan, tarım ve hayvancılıkla uğraşan insanlar ekonomik hayata yön verirken, Sanayi Devrimi yle toplumların yaşamlarında, üretim ve ulaştırma araçlarında büyük değişmeler olmuştur. Dünya hızla yayılan bir makineleşmeye yönelmiş, nüfus daha hızlı artmaya başlamıştır. Teknoloji alanındaki gelişmeler üretimi artırırken, insan gücüne duyulan ihtiyacı azaltmıştır. Makine kullanımının artmasıyla üretimde insan gücüne duyulan ihtiyaç azalmıştır. Bilgisayarın icadı, bilgi paylaşımında önemli bir adım olmuştur. Bilgisayarın ve internetin en önemli özelliği değişimlerden küçük bir grubun değil, toplumun tamamının çok kısa bir sürede yararlanabilmesidir. Örneğin, Sanayi Devrimi nin yaşandığı dönemlerde bir makinenin verimli çalışması, yalnızca o işletmeyi ya da bölgeyi etkilerken, günümüzde bilişim teknolojilerindeki küçük bir buluş tüm Dünya yı hızla etkilemektedir. Günümüzde birbirinden çok uzaktaki fabrikalar bir yerdeki kontrol merkezinden kolayca yönetilebilmektedir. Yirminci yüzyılın sonlarına doğru biyoteknoloji alanında önemli gelişmeler olmuş, bu gelişmeler tarımsal ürün ihtiyacının karşılanmasına yansımıştır. Son yıllarda, biyoteknoloji ile gen aktarımı yapılarak hastalıklara daha dayanıklı ürünler elde edilmiştir. Biyoteknolojinin temel amaçları arasında yeni tarım ürünleri geliştirmek ve mevcutlarda genetik çeşitlilik oluşturmak sayılabilir. Günümüzde biyoteknoloji ile kaybolmakta olan türlerin korunması, çoğaltılması zor olan türlerin üretilmesi ve çeşitli doku kültürü yöntemleri uygulanmaktadır. Biyoteknoloji Dünya daki tarımsal gıda ihtiyaçlarını karşılamada etkili bir yöntem olsa da, bu yöntemin insan sağlığını tehdit eden yönleri de vardır. Buna rağmen, hızla artan Dünya nüfusunun ihtiyacını karşılamak için tohum geliştirmede kullanılan bu teknik ve yöntemlerin vazgeçilmez olduğu görülmektedir. EKONOMİK FAALİYETLERİN SINIFLANDIRILMASI İnsanlar hayatlarını sürdürebilmek ve ihtiyaçlarını karşılayabilmek için çeşitli ekonomik faaliyetlerde bulunur. İnsanların çalıştığı bu faaliyetler birincil, ikincil ve üçüncül ekonomik faaliyetler olmak üzere üçe ayrılır. 142 YGS - LYS Test 1. Bir ülkede sanayi ve hizmet sektöründe çalışanların oranının yükselmesi, aşağıdakilerden hangisini göstermez? _ A) İşsiz insan sayısının arttığını B) Ülkenin gelişmekte olduğunu C) Eğitim düzeyinin yükselmekte olduğunu D) Şehirleşmenin ve şehir nüfusunun arttığını E) Tarım sektöründe çalışan nüfusun payının azaldığını 2. Bir mesleğin ikincil ekonomik faaliyetler içinde olup olmadığı, aşağıdaki sorulardan hangisinin karşılığında anlaşılabilir? _ A) Bir şey imal ediliyor mu? B) İnsanlara hizmet ediliyor mu? C) Kapalı mekânlarda çalışılıyor mu? D) Herhangi bir eğitim gerektiriyor mu? E) Topraktan veya denizden mi elde ediliyor? 3. Aşağıdakilerden hangisi, gelişmiş ülkelere ait özelliklerden biridir? _ A) Okuryazar oranının düşük olması B) Doğal afetlerin etkisinin fazla olması C) Çocuk ölüm oranlarının yüksek olması D) Kişi başına düşen millî gelirin düşük olması E) Kişi başına tüketilen enerji miktarının fazla olması 4. Aşağıdaki grafikte, beş ülkede çalışan nüfusun ekonomik sektörlere göre dağılımı (% olarak) verilmiştir. Ülkeler I II III IV V Tarým Sanayi Hizmet Çalışan nüfusun sektörlere göre dağılımı ekonomik kalkınmışlık hakkında bilgi verdiğine göre, hangi ülkenin ekonomik bakımdan daha fazla geliştiği söylenebilir? _ A) I B) II C) III D) IV E) V 2 5. Aşağıdaki grafikte, üç ülkede çalışan nüfusun ekonomik faaliyet kollarına göre dağılışı gösterilmiştir. I II III Birincil Ýkincil Üçüncül Grafiklerdeki bilgilere göre, bu ülkelerin gelişmiş olandan geri kalmış olana doğru sıralaması aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? _ A) I, II ve III B) I, III ve II C) II, III ve I D) III, I ve II E) III, II ve I 6. K. Ham maddenin işlenip insanların kullanabileceği ürünlere dönüştürüldüğü faaliyetlerdir. Sanayi faaliyetleri bu gruptadır. Kimya sanayii, tarıma dayalı sanayi, metalurji, makine sanayi, orman ürünleri sanayii, taşa - toprağa dayalı sanayi, inşaat ve bayındırlık, enerji üretimi vb. faaliyetler başlıcalarıdır. L. Ürünün doğrudan doğadan elde edilmediği, atölye ya da fabrikaya dayalı üretim süreci gerektirmeyen tüm faaliyetler bu gruptadır. Eğitim, sağlık, yargı, ulaşım, ticaret, turizm, bankacılık, sigortacılık, pazarlama, muhasebe, basın - yayın, güvenlik gibi insanlara hizmet sunan sektörler bu ekonomik faaliyetler grubunda yer alır. Günümüzde en fazla gelişme gösteren ekonomik sektördür. Ülkelerin gelişme düzeyi arttıkça bu sektörün ülke ekonomisindeki oranı da artmaktadır. M. Doğrudan doğa üzerinde yürütülür. Tarım, hayvancılık, madencilik, balıkçılık ve ormancılık gibi ekonomik faaliyetler bu gruptadır. Bu faaliyetlerden elde edilen ürünler genellikle sanayide ham madde olarak kullanılır. Günümüzde bu sektörde çalışan nüfus oranı giderek azalmaktadır. Yukarıda K, L ve M olarak ifade edilen ekonomik faaliyetler, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? _ K L M A) Birincil İkincil Üçüncül B) Üçüncül Birincil İkincil C) İkincil Birincil Üçüncül D) Birincil Üçüncül Birincil E) İkincil Üçüncül Birincil Geçmişten Günümüze Ekonomik Faaliyetler

20 Test Aşağıdaki grafiklerde, 2010 yılına göre üç ülkede çalýþan nüfusun ekonomik faaliyetlere göre daðýlým oranlarý gösterilmiştir. 9. Turizm, günümüzün en gözde ekonomik faaliyetleri arasında yer alır. Birçok ülke için iç ve dış turizm gelirleri önemlidir. Turizm son yıllarda çok çeşitlenmiştir. Kıyı, kış, kültür, sağlık, kongre turizmleri bunların başlıcalarıdır. Turizmde çok sayıda iş kolları ve meslekler vardır. Bunlar arasında seyahat acenteliği, otel işletmeciliği, rehberlik, animatörlük, garsonluk, aşçılık ve kayak öğretmenliği sayılabilir. Buna göre, turizm faaliyetlerinin daha çok aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisinde yer aldığı söylenebilir? _ A) İkincil ekonomik faaliyetler C) Beşincil ekonomik faaliyetler D) Üçüncül ekonomik faaliyetler E) Dördüncül ekonomik faaliyetler 10. Aşağıda, ekonomik faaliyet kollarına göre çalışan bazı meslek grupları verilmiştir. Grafiklerdeki bilgiler, ülkelerin aşağıdaki özelliklerinden hangisi hakkında daha fazla bilgi verir? _ A) İklim koşulları B) Doğal kaynakları C) Nüfus yoğunlukları E) Ortalama yaşam süreleri?? Gelişmiş ülkelerin özellikleri? Ekonomik faaliyetlerin sınıflandırılması 1. Birincil Ekonomik Faaliyetler Birincil ekonomik faaliyetlerde ürünlerin ilk olarak işlenmeden temin edilmesi söz konusudur. Elde edilen ürünler daha çok ham madde olarak kullanılır. Geri kalmış ülkelerde birincil ekonomik faaliyetlerde çalışanların oranı fazladır. Buna göre K, L ve M olarak gösterilen meslek gruplarının birincil, ikincil ve üçüncül ekonomik faaliyetlerin hangisinde yer aldığı, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? _ K L M D) Kalkınma düzeyleri 8. Madencilik, balıkçılık, hayvancılık ve tarım ürünleri yetiştiriciliği bu sektörün temel faaliyetleridir. B) Birincil ekonomik faaliyetler A) Birincil İkincil Üçüncül B) İkincil Birincil Üçüncül C) Üçüncül Birincil İkincil D) Birincil Üçüncül İkincil E) İkincil Üçüncül Birincil Tarımsal etkinlikler birincil ekonomik faaliyetlerde yer alır. 2. İkincil Ekonomik Faaliyetler Ham maddelerin ya da yarı işlenmiş maddelerin işlendiği ve değerli ürünlere dönüştürüldüğü sanayi ile ilgili faaliyetler bu grupta yer alır. Örneğin, tekstil atölyelerinde kumaşın işlenerek elbise hâline getirilmesi ikincil ekonomik faaliyetler arasında yer alır.? Yukarıdaki şemada, soru işareti ile gösterilen kutucuklara aşağıdakilerden hangisi yazılamaz? _ A) Doğum oranlarının düşük olması B) Çalışan nüfusun oranının yüksek olması C) Eğitim ve sağlık hizmetlerinin gelişmiş olması D) Nüfusun büyük bir kısmının kentlerde yaşaması E) Birincil ekonomik faaliyetlerde çalışanların oranının yüksek olması Geçmişten Günümüze Ekonomik Faaliyetler Tekstil işçiliği ikincil ekonomik faaliyetler arasında yer alır. Coğrafya Soru Bankası 143

21 Test 3 Karaların önemli ölçüde buzullarla kaplanması, bu bölgelerde yaşayan hayvan türlerinin yayılış alanlarını daraltmıştır. Bu zamanın sonunda ise iklim ve deniz seviyesi bugünkü duruma gelmiştir. Bu değişmeler deniz kıyılarında yaşayan birçok canlı türünün yok olmasına neden olmuştur. Deniz seviyesi değişmeleri sırasında kıtaları birbirine bağlayan boğazların sular altında kalması ya da zaman zaman kara hâline geçmesi kıtalar arasında hayvan göçlerine neden olmuştur. EKOSİSTEMLERİN İŞLEYİŞİ EKOSÝSTEMLER CANLI ÖGELER CANSIZ ÖGELER Bitkiler Hayvanlar Mikroorganizmalar Kimyasal Etmenler Fiziksel Etmenler Iþýk, sýcaklýk, rüzgâr, yaðýþ Organik Ýnorganik Canlýlar tarafýndan Su, oksijen, üretilen yað, protein, karbondioksit vb. karbonhidrat ve vitamin içeren maddeler Ekosistemleri oluşturan ögeler Çevre, canlının içinde yaşadığı ortamdır. Bu ortam, canlı ve cansız faktörlerden oluşur. Örneğin; hava, ışık, su, toprak, insanlar, diğer canlılar ve cansız bütün varlıklar çevreyi oluşturmaktadır. Ekosistem, canlılar ile bunların çevreleri ve aralarındaki ilişkilerden oluşur. En büyük ekosistem Dünya yani ekosferdir. Ekosfer; kara, deniz ve tatlı su olmak üzere üç büyük ekosistemden oluşur. Bu ekosistemlerin içinde çok sayıda küçük ekosistemler yer alır. BESİN ZİNCİRİ Bir yaşama birliğinde yer alan canlıların birbirlerini tüketmelerine göre sıralanmasıyla elde edilen halkaya besin zinciri denir. Besin zinciri; üretici, tüketici ve ayrıştırıcılardan oluşur. 1. Üreticiler Güneş enerjisini kimyasal enerjiye çevirip depolayabilen, klorofil bulunduran bakteri ve bitkiler üreticileri oluşturmaktadır. Bu canlılar, besin zincirinin ilk halkasını oluşturur. Bu nedenle karasal ortamda besin zinciri genelde çiçekli bitkilerle, sucul ortamda ise mikroskobik alglerle başlar. Yeşil bitkilerin karbondioksit ve suyu kullanarak güneş enerjisi yardımıyla glikoz ve oksijen üretmesi olayına fotosentez adı verilir. Fotosentez oluşumu 1. Aşağıdaki durumlar oksijen üretimi ve tüketimi bakımından gruplandırılırsa hangisi farklı bir grupta yer alır? A) İnsanların solunum yapması B) Hayvanların solunum yapması C) Klorofilli canlıların fotosentez yapması D) Vücuttaki besin maddelerinin yakılması E) Kömür, petrol ve doğal gaz gibi maddelerin yanması 2.? Litosferde fosil yakýtlarýn ve kalker gibi bazý kayaçlarýn bileþiminde karbon olarak Atmosferde karbondioksit olarak Biyosferdeki tüm canlýlarýn yapýsýnda karbon olarak Hidrosferde karbondioksit ve bikarbon olarak Yukarýdaki þemada soru iþareti olan yere, aşağıdakilerden hangisi yazýlmalýdýr? A) Besin zincirinin aþamalarý B) Karbon döngüsünün aþamalarý C) Doðada karbonun bulunuþ þekilleri D) Biyosferde oksijenin tüketildiði durumlar E) Karbon oranýnýn artmasýna ya da azalmasýna neden olan durumlar 3. Bitkiler, algler ve bazý bakteriler gündüz fotosentez yoluyla inorganik maddeleri organik maddelere dönüþtürerek diðer canlýlarýn yaþamý için gerekli olan besinleri üretirler. Buna göre, fotosentez olayýnýn gündüz gerçekleşmiş olmasý aþaðýdakilerden hangisinin göstergesidir? A) Geceleri bitkilerin terlemesinin azaldýðýnýn B) Havadaki oksijen miktarýnýn gece arttýðýnýn C) Fotosentez olayýnda güneþ ýþýnlarýnýn etkili olduðunun D) Gece düþen sýcaklýktan fotosentez yapan canlıların olumsuz etkilendiðinin E) Sýcak ve kurak bölgelerde daha fazla fotosentez yapan canlý bulunduðunun 4. Aþaðýdaki þekilde, ekosistemdeki besin zincirinin bir bölümü gösterilmiþtir. Toprakta ve havada bulunan inorganik maddeler Hayvanlarýn kullanabileceði besin maddeleri 5. Canlýlarýn yaþamlarýný sürdürebilmesi için gerekli maddelerden biridir. Atmosferdeki oraný sabit olup % 78 dir. Bazý bakteriler dýþýnda canlýlar doğrudan kullanamazlar. Nitrat tuzuna dönüþünce bitkiler tarafýndan kullanýlabilir. Bitkiler, bu tuzu kullanarak besin üretir. Üretilen besin ise bitkiyi yiyen diðer canlýlara geçer. Bu maddenin nitrata dönüþmesi yýldýrým, þimþek ve volkanik patlamalar sonucu açýða çýkan yüksek enerji sayesinde gerçekleþmektedir. Yukarýdaki açýklamada sözü edilen madde aşağıdakilerden hangisidir? A) Oksijen B) Su C) Fosfor X Þekil, inorganik maddelerin besin maddelerine dönüştürülme sürecini ifade etmektedir. Buna göre, söz konusu dönüþüm sürecinde X ile gösterilen yere aþaðýdakilerden hangisinin yazýlmasý gerekir? A) Bitkiler B) Ayrýþtýrýcýlar C) Etçil hayvanlar D) Otçul hayvanlar E) Su ve madensel tuzlar D) Karbondioksit E) Azot 6. Aþaðýdaki þemada, fotosentez süreci gösterilmiþtir. Güneþ Karbondioksit + Su enerjisi Glikoz + Oksijen Buna göre, fotosentez sürecinde; I. Su üretilir. II. Güneþ enerjisinden yararlanýlýr. III. Oksijen açýða çýkar. yargýlarýndan hangileri doðrudur? A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) Yalnýz III D) I ve III E) II ve III 236 YGS - LYS Ekosistem ve Madde Döngüsü

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ Topraklar zonal, intrazonal ve azonal topraklar olmak üzere üçe ayrılır. 1. Zonal (Yerli) Topraklar iklim ve bitki örtüsüne bağlı olarak oluşan ve bütün katmanların(horizonların)

Detaylı

Dünya nın Şekli ve Hareketleri

Dünya nın Şekli ve Hareketleri Dünya nın Şekli ve Hareketleri YGS Coğrafya 1 Dünya nın Şekli ve Hareketleri Dünya nın Şekli ve Hareketleri başlıklı hazırladığımız bu yazıda, dünyanın şeklinin getirdiği sonuçları; enlem, boylam ve meridyenlerin

Detaylı

DÜNYA NIN ŞEKLİ ve BOYUTLARI

DÜNYA NIN ŞEKLİ ve BOYUTLARI 0 DÜNYA NIN ŞEKLİ ve BOYUTLARI Dünya güneşten koptuktan sonra, kendi ekseni etrafında dönerken, meydana gelen kuvvetle; ekvator kısmı şişkince, kutuplardan basık kendine özgü şeklini almıştır. Bu şekle

Detaylı

Test. Yerküre nin Şekli ve Hareketleri BÖLÜM 4

Test. Yerküre nin Şekli ve Hareketleri BÖLÜM 4 Yerküre nin Şekli ve Hareketleri 1. Dünya ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden yanlış olan hangisidir? A) Dünya, ekseni etrafındaki bir turluk dönüş hareketini 24 saatte tamamlar. B) Dünya ekseni etrafındaki

Detaylı

COĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI

COĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI COĞRAFİ KONUM Herhangi bir noktanın dünya üzerinde kapladığı alana coğrafi konum denir. Özel ve matematik konum diye ikiye ayrılır. Bir ülkenin coğrafi konumu, o ülkenin tabii, beşeri ve ekonomik özelliklerini

Detaylı

COĞRAFYA-2 TESTİ. eşittir. B) Gölün alanının ölçek yardımıyla hesaplanabileceğine B) Yerel saati en ileri olan merkez L dir.

COĞRAFYA-2 TESTİ. eşittir. B) Gölün alanının ölçek yardımıyla hesaplanabileceğine B) Yerel saati en ileri olan merkez L dir. 2012 LYS4 / COĞ-2 COĞRAFYA-2 TESTİ 2. M 1. Yukarıdaki Dünya haritasında K, L, M ve N merkezleriyle bu merkezlerden geçen meridyen değerleri verilmiştir. Yukarıda volkanik bir alana ait topoğrafya haritası

Detaylı

Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2.

Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2. Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2. Özel Konum 1. Türkiye nin Matematik (Mutlak) Konumu Türkiye nin Ekvatora ve başlangıç

Detaylı

Prof. Dr. Ceyhun GÖL. Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı

Prof. Dr. Ceyhun GÖL. Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı Jeoloji Prof. Dr. Ceyhun GÖL Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı Ders Konuları Jeolojinin tanımı ve tarihçesi Mineraller Güneş sistemi Dünyanın şekli ve hareketleri

Detaylı

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri Türkiye de Sıcaklık Türkiye de Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Türkiye haritası incelendiğinde Yükseltiye bağlı olarak

Detaylı

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR Havadaki su buharı ve gazların, cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Basıncı ölçen alet barometredir. Normal hava basıncı 1013 milibardır.

Detaylı

İklim---S I C A K L I K

İklim---S I C A K L I K İklim---S I C A K L I K En önemli iklim elemanıdır. Diğer iklim olaylarının da oluşmasında sıcaklık etkilidir. Güneşten dünyamıza gelen enerji sabittir. SICAKLIK TERSELMESİ (INVERSİON) Kışın soğuk ve durgun

Detaylı

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA CEVAP 1: (TOPLAM 10 PUAN) 1.1: 165 150 = 15 meridyen fark vardır. (1 puan) 15 x 4 = 60 dakika = 1 saat fark vardır. (1 puan) 12 + 1 = 13 saat 13:00 olur. (1 puan) 1.2:

Detaylı

MEVSİMLER VE OLUŞUMU

MEVSİMLER VE OLUŞUMU MEVSİMLER VE OLUŞUMU Mevsimler Güneş in gün dönümü ve gece gündüz eşitliği noktaları arasından geçişleri arasındaki sürelerdir. Mevsimlerin oluşmasının temel sebebi eksen eğikliği ve Dünya nın Güneş çevresindeki

Detaylı

İKLİM ELEMANLARI SICAKLIK

İKLİM ELEMANLARI SICAKLIK İKLİM ELEMANLARI Bir yerin iklimini oluşturan sıcaklık, basınç, rüzgâr, nem ve yağış gibi olayların tümüne iklim elemanları denir. Bu elemanların yeryüzüne dağılışını etkileyen enlem, yer şekilleri, yükselti,

Detaylı

MEVSİMLER VE İKLİM A. MEVSİMLERİN OLUŞUMU

MEVSİMLER VE İKLİM A. MEVSİMLERİN OLUŞUMU MEVSİMLER VE İKLİM Ülkemizde hepimizinde bildiği gibi dört mevsim yaşanmaktadır. Bu mevsimler ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış mevsimleridir. Peki ilkokuldan beri özellikleriyle beraber öğrendiğimiz bu mevsimler

Detaylı

Bölgesel iklim: Makroklima alanı içerisinde daha küçük alanlarda etkili olan iklimlere bölgesel iklim denir.(marmara iklimi)

Bölgesel iklim: Makroklima alanı içerisinde daha küçük alanlarda etkili olan iklimlere bölgesel iklim denir.(marmara iklimi) YERYÜZÜNDEKİ BAŞLICA İKLİM TİPLERİ Matematik ve özel konum özelliklerinin etkisiyle Dünya nın çeşitli alanlarında farklı iklimler ortaya çıkmaktadır. Makroklima: Çok geniş alanlarda etkili olan iklim tiplerine

Detaylı

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır.

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. PLATO: Çevresine göre yüksekte kalmış, akarsular tarafından derince yarılmış geniş düzlüklerdir. ADA: Dört tarafı karayla

Detaylı

DOĞAL SİSTEMLER DÜNYA'NIN ŞEKLİ ve HAREKETLERİ

DOĞAL SİSTEMLER DÜNYA'NIN ŞEKLİ ve HAREKETLERİ 102 1. Ünite DOĞAL SİSTEMLER 2. BÖLÜM DÜNYA'NIN ŞEKLİ ve HAREKETLERİ 1. Dünya'nın Şekli... 38 2. Dünya'nın Hareketleri... 40 3. Mevsimlerle İlgili Önemli Tarihler... 43 4. İklim Kuşakları... 45 5. Eksen

Detaylı

Diğer sayfaya geçiniz YGS / SOS

Diğer sayfaya geçiniz YGS / SOS 18. Doğal ve beşerî unsurlar birbirleriyle karşılıklı etkileşim içindedir. 19. Arazide yön ve hedef bulma sporlarında pusula ve büyük ölçekli haritalar sporcuların en önemli yardımcılarıdır. Sporcular

Detaylı

COĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA

COĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA COĞRAFİ KONUM COĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA Yeryüzünün belli bir bölümünü FİZİKİ coğrafya BEŞERİ ve gösterir. EKONOMİK -Doğa olaylarını -Kıtalar coğrafya konu alır. -Ülkeler -İnsanlar ve -Klimatoloji

Detaylı

Coğrafya ve Türkiye nin En'leri

Coğrafya ve Türkiye nin En'leri Coğrafya ve Türkiye nin En'leri Enlemin etkilediği en önemli faktör iklimdir. Boylam en çok yerel saat farklılaşmasını sağlar. En büyük paralel Ekvator, en küçük paraleller kutup noktalarıdır. Meridyenlerin

Detaylı

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler :

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler : TÜRKİYE NİN İKLİMİ İklim nedir? Geniş bir bölgede uzun yıllar boyunca görülen atmosfer olaylarının ortalaması olarak ifade edilir. Bir yerde meydana gelen meteorolojik olayların toplamının ortalamasıdır.

Detaylı

Taşların fiziksel etkiler sonucunda küçük parçalara ayrılmasına denir. Fiziksel çözülme, taşları oluşturan minerallerin kimyasal yapısında herhangi

Taşların fiziksel etkiler sonucunda küçük parçalara ayrılmasına denir. Fiziksel çözülme, taşları oluşturan minerallerin kimyasal yapısında herhangi TOPRAK Yer kabuğunu oluşturan çeşitli kaya ve minerallerin fiziksel ve kimyasal yoldan ayrışmasıyla meydana gelen, içinde son derece zengin flora, hayvan varlığı barındıran ve inorganik maddeler ile hava,

Detaylı

PARALEL VE MERİDYENLER

PARALEL VE MERİDYENLER PARALEL VE MERİDYENLER Nasıl ki şehirdeki bir evi bulabilmek için mahalle, cadde, sokak ve ev numarası gibi unsurlara ihtiyaç varsa Yerküre üzerindeki herhangi bir yeri bulabilmek için de hayalî çizgilere

Detaylı

Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç

Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç Atmosfer çeşitli gazlardan oluşmuştur ve bu gazların belirli bir ağırlığı vardır. Havada bulunan bu gazların ağırlıkları oranında yeryüzüne yaptığı etkiye atmosfer

Detaylı

DÜNYA NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ

DÜNYA NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ DÜNYA NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ YERKÜRE NİN ŞEKLİ Bilim ve teknolojik seviyeye bağlı olarak, İlk Çağ da Dünya mızın şekli, değişik biçimlerde tahmin ediliyordu. Dünya nın çevresi günümüzden yaklaşık 2.200

Detaylı

Test. Coğrafi Konum BÖLÜM 3

Test. Coğrafi Konum BÖLÜM 3 BÖLÜM 3 Coğrafi Konum 1. Coğrafi konum aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak tanımlanmıştır? A) Bir ülkenin askeri açıdan ve savunma amaçlı konumu demektir. B) Yeryüzünde herhangi bir noktanın coğrafi

Detaylı

3. Hafta (12 16 Ekim) Hoş Geldiniz

3. Hafta (12 16 Ekim) Hoş Geldiniz 2 3. Hafta (12 16 Ekim) Hoş Geldiniz SU KAYNAKLARI A. Okyanuslar ve Denizler: Atmosferdeki su miktarında artış ya da azalış olmaz sadece yer değiştirme olur. Okyanuslar büyüklüğüne göre Pasifik, Atlas

Detaylı

koşullar nelerdir? sağlamaktadır? 2. Harita ile kroki arasındaki fark nedir?

koşullar nelerdir? sağlamaktadır? 2. Harita ile kroki arasındaki fark nedir? 1. Bir çizimin harita özelliği taşıması için gerekli koşullar nelerdir? 2. Harita ile kroki arasındaki fark nedir? 3. Haritalar günlük hayatımızda ne gibi kolaylıklar sağlamaktadır? 4. Haritalar hangi

Detaylı

Başlıca Toprak Tipleri ve Özellikleri

Başlıca Toprak Tipleri ve Özellikleri Başlıca Toprak Tipleri ve Özellikleri Toprak, üzerinde tüm canlıların barınıp yaşadığı, insan ve hayvan beslenmesi için gerekli ürünlerin yetiştiği yaşayan canlı bir varlıktır ve yaşamın kaynağıdır. Toprak,

Detaylı

Doðal Unsurlar I - Ýklimin Etkisi Doðal Unsurlar II - Yerþekillerinin Etkisi Dünya'nýn Þekli ve Sonuçlarý

Doðal Unsurlar I - Ýklimin Etkisi Doðal Unsurlar II - Yerþekillerinin Etkisi Dünya'nýn Þekli ve Sonuçlarý Ödev Tarihi :... Ödev Kontrol Tarihi :... Kontrol Eden :... LYS COĞRAFYA Ödev Kitapçığı 1 (TM-TS) Doðal Unsurlar - Ýklimin Etkisi Doðal Unsurlar - Yerþekillerinin Etkisi Dünya'nýn Þekli ve Sonuçlarý Adý

Detaylı

8. Mevsimler ve İklimler

8. Mevsimler ve İklimler Fen Bilimleri 8. Mevsimler ve İklimler Adı ve Soyadı: Sınıf ve No: 1. Arda defterine hava olaylarının etkileyen etmenleri daha iyi anlamak için aşağıdaki şekli çizmiştir. 3. Melih Ocak ayında Brezilya

Detaylı

***Yapılan bir çizimin harita özelliğini gösterebilmesi için çizimin belirli bir ölçek dahilinde yapılması gerekir.

***Yapılan bir çizimin harita özelliğini gösterebilmesi için çizimin belirli bir ölçek dahilinde yapılması gerekir. HARİTA BİLGİSİ Harita Kuşbakışı görünümün Ölçekli Düzleme aktarılmasıdır. ***Yapılan bir çizimin harita özelliğini gösterebilmesi için çizimin belirli bir ölçek dahilinde yapılması gerekir. Kroki Kuşbakışı

Detaylı

çöz kazan kpss ÖSYM sorularına en yakın tek kitap tamamı çözümlü coğrafya 2014 kpss de 94 soru yakaladık soru bankası

çöz kazan kpss ÖSYM sorularına en yakın tek kitap tamamı çözümlü coğrafya 2014 kpss de 94 soru yakaladık soru bankası çöz kazan kpss 2015 ÖSYM sorularına en yakın tek kitap tamamı çözümlü coğrafya 2014 kpss de 94 soru yakaladık soru bankası Mesut Atalay - Önder Cengiz KPSS Coğrafya Soru Bankası ISBN 978-605-364-900-7

Detaylı

İKLİM TİPLERİ VE BİTKİ ÖRTÜSÜ ÇALIŞMA TESTİ

İKLİM TİPLERİ VE BİTKİ ÖRTÜSÜ ÇALIŞMA TESTİ İKLİM TİPLERİ VE BİTKİ ÖRTÜSÜ ÇALIŞMA TESTİ A. Aşağıdaki soruları yandaki şekle bakarak cevaplayınız. 1. Yağış rejimi. 2. Burası. Kuşakta bulunur. 3. Yarımküresi 4. Bitki örtüsü. 5. Yaz kuraklığı isteyen

Detaylı

ÖSYM YGS / SOS M Diğer sayfaya geçiniz.

ÖSYM YGS / SOS M Diğer sayfaya geçiniz. 17. 18. Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti sadece iki şeye güvenir. Biri millet kararı, diğeri en elim ve güç şartlar içinde dünyanın takdirlerine hakkıyla layık olan ordumuzun kahramanlığı; bu iki şeye güvenir.

Detaylı

Harita Nedir? Haritaların Sınıflandırılması. Haritayı Oluşturan Unsurlar

Harita Nedir? Haritaların Sınıflandırılması. Haritayı Oluşturan Unsurlar Harita Nedir? Yeryüzünün tamamının veya bir kısmının kuşbakışı görünüşünün belli bir ölçek dahilinde düzleme aktarılmasıyla oluşan çizimlere denir. Haritacılık bilimine kartografya denir. Bir çizimin harita

Detaylı

Akdeniz iklimi / Roma. Okyanusal iklim / Arjantin

Akdeniz iklimi / Roma. Okyanusal iklim / Arjantin Akdeniz iklimi / Roma Okyanusal iklim / Arjantin Savan iklimi/ Meksika Savan iklimi/ Brezilya Okyanusal iklim / Londra Muson iklimi/ Calcutta-Hindistan 3 3 Kutup iklimi/ Grönland - - - - - - -3-4 -4 -

Detaylı

NEMLİLİK VE YAĞIŞ Su Döngüsü: döngüsü NEMLİLİK nem

NEMLİLİK VE YAĞIŞ Su Döngüsü: döngüsü NEMLİLİK nem NEMLİLİK VE YAĞIŞ Yeryüzünde yaşamın en önemli öğelerinden biri olan su, atmosferde katı, sıvı ve gaz halinde bulunur. Su, her derecede gaz haline geçebilir. Sıcaklık 0 C nin altına düşünce donarak, katı

Detaylı

kpss coğrafya tamam çözümlü mesut atalay - önder cengiz

kpss coğrafya tamam çözümlü mesut atalay - önder cengiz kpss soru bankası tamam çözümlü coğrafya mesut atalay - önder cengiz Mesut Atalay - Önder Cengiz KPSS Coğrafya Soru Bankası ISBN 978-605-364-240-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına

Detaylı

4. Aşağıda verilen basınç merkezlerinden hangisi Güney

4. Aşağıda verilen basınç merkezlerinden hangisi Güney İklim Bilgisi, Basınç - BÖLÜM 06 Test 02 1.. Yüksek basınç alanlarında yağış ihtimali çok azdır.. Dünya nın günlük hareketi nedeniyle 30 ve 60 enlemlerinde sürekli basınç merkezleri oluşur.. Sıcaklığa

Detaylı

RÜZGARLAR. Birbirine yakın iki merkezde sıcaklık farkı oluşması durumunda görülecek ilk olay rüzgarın esmeye başlamasıdır.

RÜZGARLAR. Birbirine yakın iki merkezde sıcaklık farkı oluşması durumunda görülecek ilk olay rüzgarın esmeye başlamasıdır. RÜZGARLAR Yüksek basınçtan alçak basınca doğru olan hava hareketidir. Birbirine yakın iki merkezde sıcaklık farkı oluşması durumunda görülecek ilk olay rüzgarın esmeye başlamasıdır. Rüzgarın Hızında Etkili

Detaylı

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014 BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM DOÇ. DR. YASEMEN SAY ÖZER 26 ŞUBAT 2014 1 19.02.2014 TANIŞMA, DERSLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER, DERSTEN BEKLENTİLER 2 26.02.2014 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 3 05.03.2014 DOĞAL

Detaylı

FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 10. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI

FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 10. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI 1. 2. Kalker gibi tortul kayaçların metamorfik kayaçlarına dönüşmesinde etkili olan faktörler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir (5 puan)? A. Soğuma - Buzullaşma B. Ayrışma - Erime C. Sıcaklık - Basınç

Detaylı

4) Yükselti ve engebenin kısa mesafelerde farklılık gösterdiği yörelerde iklim çeşitliliği fazladır.

4) Yükselti ve engebenin kısa mesafelerde farklılık gösterdiği yörelerde iklim çeşitliliği fazladır. 1 1) Aşağıdakilerden hangisi diğer dördünden farklı bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmıştır? A) Bir dağ yamacı boyunca yükselen hava kütlesinin yağış bırakması B) Aynı enlemde yer alan, farklı yükseltiye

Detaylı

COĞRAFYA. kpss SORU. Lise ve Ön Lisans. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Genel Yetenek Genel Kültür. 120 Soruda

COĞRAFYA. kpss SORU. Lise ve Ön Lisans. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Genel Yetenek Genel Kültür. 120 Soruda Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 120 Soruda 85 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür Lise ve Ön Lisans COĞRAFYA Konu Anlatımı Pratik Bilgiler Sınavlara En Yakın Özgün Sorular ve Açıklamaları

Detaylı

KİTABIN REHBERLİK PLANLAMASI. Bölümler. Bölümlere Ait Konu Kavrama Testleri KONU KAVRAMA TESTİ DOĞA VE İNSAN 1 TEST - 1

KİTABIN REHBERLİK PLANLAMASI. Bölümler. Bölümlere Ait Konu Kavrama Testleri KONU KAVRAMA TESTİ DOĞA VE İNSAN 1 TEST - 1 Sunum ve Sistematik SUNUM Sayın Eğitimciler, Sevgili Öğrenciler, ilindiği gibi gerek YGS, gerekse LYS de programlar, sistem ve soru formatları sürekli değişmektedir. Öğrenciler her yıl sürpriz olabilecek

Detaylı

E-DERGİ ÖABT SOSYAL BİLGİLER VE SINIF ÖĞRETMENLİĞİ İÇİN COĞRAFYA SAYI 2. www.kpsscografyarehberi.com ULUTAŞ

E-DERGİ ÖABT SOSYAL BİLGİLER VE SINIF ÖĞRETMENLİĞİ İÇİN COĞRAFYA SAYI 2. www.kpsscografyarehberi.com ULUTAŞ E-DERGİ ÖABT SOSYAL BİLGİLER VE SINIF ÖĞRETMENLİĞİ İÇİN COĞRAFYA SAYI 2 ULUTAŞ DÜNYA'NIN HAREKETLERİ ve SONUÇLARI Dünya'nın iki çeşit hareketi vardır. Dünya bu hareketlerin ikisini de aynı zamanda gerçekleştirir.

Detaylı

COĞRAFYA SORU BANKASI. kpss SORU. Lise ve Ön Lisans. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Tamamı Çözümlü. 120 Soruda 85

COĞRAFYA SORU BANKASI. kpss SORU. Lise ve Ön Lisans. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Tamamı Çözümlü. 120 Soruda 85 Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 120 Soruda 85 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür Lise ve Ön Lisans COĞRAFYA Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Editör Önder Cengiz Yazar Komisyon KPSS Lise ve

Detaylı

KONU: HARİTA BİLGİSİ

KONU: HARİTA BİLGİSİ KONU: HARİTA BİLGİSİ Yeryüzünün tamamının ya da bir bölümünün, kuşbakışı görünüşünün, belli bir ölçek dahilinde küçültülerek, bir düzlem üzerine aktarılmasıyla elde edilen çizime harita denir. Bir çizimin

Detaylı

GÜNLÜK ÇALIŞMA PLANI

GÜNLÜK ÇALIŞMA PLANI LÜK ÇALIŞMA PLANI 1. 2. ÜN KONUSU TÜRKİYE NİN MATEMATİK KONUMU ÖZEL TARİHLER VE TÜRKİYE NİN ÖZEL KONUMU ÜN İÇERİĞİ SAYFA NO Coğrafi Konum 1 Türkiye nin Matematik Konumu ve Sonuçları 3 Günün Sorusu 8 Özel

Detaylı

TÜRKĠYE NĠN ĠKLĠMĠ BĠTKĠ ÖRTÜSÜ VE TOPRAK TĠPLERĠ

TÜRKĠYE NĠN ĠKLĠMĠ BĠTKĠ ÖRTÜSÜ VE TOPRAK TĠPLERĠ COĞRAFYA TÜRKĠYE NĠN ĠKLĠMĠ BĠTKĠ ÖRTÜSÜ VE TOPRAK TĠPLERĠ Türkiye nin Matematik Konumunun İklim Üzerindeki Etkileri Dört mevsim belirgin olarak yaşanır Akdeniz iklim kuşağında bulunur Batı rüzgarlarının

Detaylı

Harita : Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün kuşbakışı görünümünün belli bir ölçek dahilinde küçültülerek düzleme aktarılmasına denir

Harita : Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün kuşbakışı görünümünün belli bir ölçek dahilinde küçültülerek düzleme aktarılmasına denir Harita : Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün kuşbakışı görünümünün belli bir ölçek dahilinde küçültülerek düzleme aktarılmasına denir Not: Bir çizimin harita olması için 2 temel unsur gereklidir :

Detaylı

İKLİM TİPLERİ. Yıllık ortalama sıcaklık 25 C dolayındadır. Yıllık ve günlük sıcaklık farkı 2-3 C yi geçmez. Yıllık yağış miktarı 2000 mm den

İKLİM TİPLERİ. Yıllık ortalama sıcaklık 25 C dolayındadır. Yıllık ve günlük sıcaklık farkı 2-3 C yi geçmez. Yıllık yağış miktarı 2000 mm den İKLİM TİPLERİ Dünya'nın hemen her bölgesinin kendine özgü bir iklimi bulunmaktadır. Ancak, benzer iklim kuşaklarına sahip alanlar büyük iklim kuşakları oluştururlar. Yüzlerce km 2 lik sahaları etkileyen

Detaylı

Rüzgarlar kum çakıl gibi gevşek maddeleri havalandırarak taşımak, zemine çarparak aşındırmak ve biriktirmek suretiyle yeryüzünü şekillendirirler.

Rüzgarlar kum çakıl gibi gevşek maddeleri havalandırarak taşımak, zemine çarparak aşındırmak ve biriktirmek suretiyle yeryüzünü şekillendirirler. Rüzgarlar kum çakıl gibi gevşek maddeleri havalandırarak taşımak, zemine çarparak aşındırmak ve biriktirmek suretiyle yeryüzünü şekillendirirler. Rüzgarların şekillendirici etkilerinin görüldüğü yerlerin

Detaylı

B- Türkiye de iklim elemanları

B- Türkiye de iklim elemanları B- Türkiye de iklim elemanları Sıcaklık Basınç ve Rüzgarlar Nem ve Yağış Sıcaklık Türkiye de yıllık ortalama sıcaklıklar 4 ile 20 derece arasında değişmektedir. Güneyden kuzeye gidildikçe enlem, batıdan

Detaylı

ÖSYM. Diğer sayfaya geçiniz KPSS / GYGK-CS

ÖSYM. Diğer sayfaya geçiniz KPSS / GYGK-CS 31. 32. Televizyonda hava durumunu aktaran sunucu, Türkiye kıyılarında rüzgârın karayel ve poyrazdan saatte 50-60 kilometre hızla estiğini söylemiştir. Buna göre, haritada numaralanmış rüzgârlardan hangisinin

Detaylı

Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular.

Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular. Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular. 1- Şekilde Dünya nın uzaydan görünümü gösterilmiştir. Güneş ışınları Dünya bu konumda iken gündüzlerin en uzun olduğu

Detaylı

BÖLGE KAVRAMI VE TÜRLERİ

BÖLGE KAVRAMI VE TÜRLERİ BÖLGE KAVRAMI VE TÜRLERİ Doğal, beşerî ve ekonomik özellikler bakımından çevresinden farklı; kendi içinde benzerlik gösteren alanlara bölge denir. Bölgeler, kullanım amaçlarına göre birbirine benzeyen

Detaylı

Test. Atmosfer - Sıcaklık BÖLÜM Aşağıdaki tabloda gösterilen neden sonuç ilişkisi eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

Test. Atmosfer - Sıcaklık BÖLÜM Aşağıdaki tabloda gösterilen neden sonuç ilişkisi eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? BÖLÜM 5 Atmosfer - Sıcaklık 1. Aşağıdaki tabloda gösterilen neden sonuç ilişkisi eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? Neden A) Yer çekimi B) Su buharı Sonuç Atmosferin yoğunluğu yerden yükseldikçe azalır.

Detaylı

Dünya'da Görülen Đklim Tipleri

Dünya'da Görülen Đklim Tipleri Dünya'da Görülen Đklim Tipleri Bir yerde benzer sıcaklık, basınç, rüzgar, nemlilik ve yağış özelliklerinin uzun süre etkili olmasıyla iklim tipleri belirmektedir. Đklimi oluşturan bu öğelerden birinin

Detaylı

ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM

ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM Rehber Öğretmen : Şule Yıldız Hazırlayanlar : Bartu Çetin Burak Demiral Nilüfer İduğ Esra Tuncer Ege Uludağ Meriç Tekin 2000-2001 İZMİR TEŞEKKÜR Bize bu projede yardımda bulunan başta

Detaylı

Kaya çatlaklarına yerleşen bitki köklerinin büyümesine bağlı olarak çatlak genişler, zamanla ana kayadan parçalar kopar.

Kaya çatlaklarına yerleşen bitki köklerinin büyümesine bağlı olarak çatlak genişler, zamanla ana kayadan parçalar kopar. Toprağın Hikâyesi (Toprak Oluşumu) Toprak, yer kabuğunu oluşturan kayaçların ayrışması ve ufalanması ile oluşmuş; içinde çeşitli mineraller, canlı organizmalar, organik maddeler, hava ve su bulunan yeryüzü

Detaylı

AKÇADAĞ KEPEZ LİSESİ-HACI OSMAN DERELİ-COĞRAFYA ÖĞRETMENİ İKLİM TİPLERİ

AKÇADAĞ KEPEZ LİSESİ-HACI OSMAN DERELİ-COĞRAFYA ÖĞRETMENİ İKLİM TİPLERİ AKÇADAĞ KEPEZ LİSESİ-HACI OSMAN DERELİ-COĞRAFYA ÖĞRETMENİ İKLİM TİPLERİ İklim Tipleri Dünya da İklim ve Doğal Bitki Örtüsü Dünya da Görülen İklim Tipleri Bir yerde benzer sıcaklık, basınç, rüzgar, nemlilik

Detaylı

İKLİM BİLGİSİ - 5 BASINÇ VE RÜZGARLAR - 1. cografya cepte 14 TON. Basınç Dağılışını Etkileyen Faktörler BASINÇ. cografya CEPTE

İKLİM BİLGİSİ - 5 BASINÇ VE RÜZGARLAR - 1. cografya cepte 14 TON. Basınç Dağılışını Etkileyen Faktörler BASINÇ. cografya CEPTE cografya cepte BASINÇ İKLİM BİLGİSİ 5 BASINÇ VE RÜZGARLAR 1 Basınç Dağılışını Etkileyen Faktörler 14 TON Atmosfer basıncıyla, ortalama fiziğe sahip bir insanın üstüne 14 ton ağırlık yüklenmiş gibidir.

Detaylı

Dünya üzerindeki herhangi bir yerde Güneş in tam tepe noktasında olduğu an saat 12.00 kabul edilir. Buna göre ayarlanan saate yerel saat denir.

Dünya üzerindeki herhangi bir yerde Güneş in tam tepe noktasında olduğu an saat 12.00 kabul edilir. Buna göre ayarlanan saate yerel saat denir. Mart 30, 2013 Yerel Saat Dünya üzerindeki herhangi bir yerde Güneş in tam tepe noktasında olduğu an saat 12.00 kabul edilir. Buna göre ayarlanan saate yerel saat denir. Yerel saat doğuda ileri, badda geridir.

Detaylı

Yeryüzünde Sıcaklığın Dağılışını Etkileyen Etmenler

Yeryüzünde Sıcaklığın Dağılışını Etkileyen Etmenler İklimin Temel Elemanı: Sıcaklık İklim elemanları içinde en önemlisi sıcaklıktır. Çünkü diğer iklim elemanları sıcaklığın kontrolündedir. Sıcaklık; cisimlerin kütlesi içinde bulunan potansiyel enerjinin

Detaylı

YGS COĞRAFYA. Ahmet Burak Kargı. Ahmet Burak Kargı Telefon:

YGS COĞRAFYA. Ahmet Burak Kargı. Ahmet Burak Kargı Telefon: YGS COĞRAFYA Ahmet Burak Kargı Ahmet Burak Kargı ahmetburakkargi@gmail.com Telefon: 0532 162 00 58 PARALEL ve MERİDYENLER Bu konu ile ilgili her yıl ortalama iki soru gelmektedir. 1 MATEMATİK KONUM Bir

Detaylı

KPSS. coğrafya. kim korkar. dan DERS NOTLARI. Türkiye'nin En Çok Satan. Önder Cengiz - Mesut Atalay

KPSS. coğrafya. kim korkar. dan DERS NOTLARI. Türkiye'nin En Çok Satan. Önder Cengiz - Mesut Atalay KPSS Türkiye'nin n Çok Satan DRS NOTLARI coğrafya kim korkar dan Önder Cengiz - Mesut Atalay Önder CNGİZ & Mesut ATALAY KPSS Coğrafya DRS NOTLARI ISBN: 978-605-4282-59-3 Kitapta yer alan bölümlerin tüm

Detaylı

ÇÖZÜMLÜ TEST. 1. Aşağıdakilerden hangisinde enlemin etkili ol duğu savunulamaz?

ÇÖZÜMLÜ TEST. 1. Aşağıdakilerden hangisinde enlemin etkili ol duğu savunulamaz? ÇÖZÜMLÜ TEST 1. Aşağıdakilerden hangisinde enlemin etkili ol duğu savunulamaz? A) İç Anadolu Bölgesi nde kuzey sektörlü rüzgâr ların sıcaklığı düşürmesi B) Antalya da deniz turizmi mevsiminin Samsun dakinden

Detaylı

COĞRAFYA DERSİ 9. SINIF 2. DÖNEM 1. YAZILISI SORULARI (1) (CEVAP ANAHTARLI)

COĞRAFYA DERSİ 9. SINIF 2. DÖNEM 1. YAZILISI SORULARI (1) (CEVAP ANAHTARLI) COĞRAFYA DERSİ 9. SINIF 2. DÖNEM 1. YAZILISI SORULARI (1) (CEVAP ANAHTARLI) 2013-2014 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI.. OKULU 2.DÖNEM 9/ SINIFI COĞRAFYA DERSİ 1. YAZILISI ADI SOYADI:...SINIF NO..PUAN 1. Yukarıdaki

Detaylı

COĞRAFYA. kpss SORU. Lise ve Ön Lisans. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Genel Yetenek Genel Kültür. 120 Soruda

COĞRAFYA. kpss SORU. Lise ve Ön Lisans. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Genel Yetenek Genel Kültür. 120 Soruda Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 120 Soruda 85 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür Lise ve Ön Lisans COĞRAFYA Konu Anlatımı Pratik Bilgiler Sınavlara En Yakın Özgün Sorular ve Açıklamaları

Detaylı

Nüfus Dağılışını Etkileyen Faktörler İkiye Ayrılır: 1-Doğal Faktörler 2-Beşeri Faktörler

Nüfus Dağılışını Etkileyen Faktörler İkiye Ayrılır: 1-Doğal Faktörler 2-Beşeri Faktörler Nüfusun Dağılışında Etkili Faktörler Nüfus Dağılışını Etkileyen Faktörler İkiye Ayrılır: 1-Doğal Faktörler 2-Beşeri Faktörler 1-Doğal Faktörler: 1.İklim : Çok sıcak ve çok soğuk iklimler seyrek nüfusludur.

Detaylı

KPSS soruda SORU GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR COĞRAFYA TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI

KPSS soruda SORU GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR COĞRAFYA TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI KPSS 2019 120 soruda 86 SORU GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR COĞRAFYA TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Komisyon KPSS LİSANS COĞRAFYA SORU BANKASI ISBN 978-605-241-277-0 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu

Detaylı

ezberbozan serisi COĞRAFYA SORU BANKASI KPSS 2017 eğitimde tamamı çözümlü Önder Cengiz Mustafa Mervan Demir 30.yıl

ezberbozan serisi COĞRAFYA SORU BANKASI KPSS 2017 eğitimde tamamı çözümlü Önder Cengiz Mustafa Mervan Demir 30.yıl ezberbozan serisi COĞRAFYA KPSS 2017 SORU BANKASI eğitimde tamamı çözümlü 30.yıl Önder Cengiz Mustafa Mervan Demir KOMİSYON KPSS EZBERBOZAN COĞRAFYA SORU BANKASI ISBN: 978-605-66845-4-8 Kitapta yer alan

Detaylı

MEVSİMLERİN OLUŞUMU. Halil KOZANHAN EKSEN EĞİKLİĞİ DÜNYA NIN KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ HAREKETİYLE GECE-GÜNDÜZ,

MEVSİMLERİN OLUŞUMU. Halil KOZANHAN EKSEN EĞİKLİĞİ DÜNYA NIN KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ HAREKETİYLE GECE-GÜNDÜZ, MEVSİMLERİN OLUŞUMU DÜNYA NIN KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ HAREKETİYLE GECE-GÜNDÜZ, GÜNEŞ ETRAFINDAKİ HAREKETİ SONUCU İSE MEVSİMLER OLUŞUR. DÜNYANIN EKSEN EĞİKLİĞİ (23 27 ) SONUCU GÜNEŞ IŞINLARINI DİK OLARAK

Detaylı

Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi.

Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi. Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi yvzkymkc@gmail.com 2 Atmosferi hangi coğrafya dalı inceler? Klimatoloji 4 Asal Gazlar 0,96% Oksijen 20,95% Azot 78,07% ASAL GAZLAR

Detaylı

C O Ğ R A F İ K O NU M

C O Ğ R A F İ K O NU M BÖLÜM 3 C O Ğ RA Fİ K ON U M BÖLÜM 3 COĞRAFYA Yeryüzünde herhangi bir noktanın coğrafi koordinatlar ve coğrafi oluşumlar yardımıyla Dünya daki yerinin belirlenmesine coğrafi konum denir. İkiye ayrılır:

Detaylı

Büyük İklim Tipleri COĞRAFYA DERSİ PERFORMANS ÖDEVİ. Doruk Aksel Anil

Büyük İklim Tipleri COĞRAFYA DERSİ PERFORMANS ÖDEVİ. Doruk Aksel Anil Büyük İklim Tipleri COĞRAFYA DERSİ PERFORMANS ÖDEVİ Doruk Aksel Anil YERYÜZÜNDEKİ BAŞLICA İKLİM TİPLERİ Dünya'nın hemen her bölgesinin kendine özgü bir iklimi bulunmaktadır. Yüzlerce km² lik sahaları

Detaylı

kpss ğrencinin D ers D efteri genel yetenek genel kültür COĞRAFYA Kolay oku Hızlı düşün Kalıcı öğren PEGEM AKADEMİ

kpss ğrencinin D ers D efteri genel yetenek genel kültür COĞRAFYA Kolay oku Hızlı düşün Kalıcı öğren PEGEM AKADEMİ kpss genel yetenek genel kültür Ö ğrencinin D ers D efteri COĞRAFYA Kolay oku Hızlı düşün PEGEM AKADEMİ Kalıcı öğren Yazar: Önder Cengiz ÖĞRENCİNİN DERS DEFTERİ COĞRAFYA ISBN 978-605-364-979-3 Kitap içeriğinin

Detaylı

COĞRAFYA SORU BANKASI KPSS KPSS. Genel Yetenek Genel Kültür. Eğitimde. Lise ve Ön Lisans Adayları İçin

COĞRAFYA SORU BANKASI KPSS KPSS. Genel Yetenek Genel Kültür. Eğitimde. Lise ve Ön Lisans Adayları İçin KPSS Genel Yetenek Genel Kültür Lise ve Ön Lisans Adayları İçin COĞRAFYA KPSS 2016 Pegem Akademi Sınav Komisyonu; 2014 KPSS ye Pegem Yayınları ile hazırlanan adayların, 100'ün üzerinde soruyu kolaylıkla

Detaylı

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK Toprak yüzüne gelmiş olan suyun, toprak içine girme olayına ve hareketine denir. Ölçü birimi mm-yağış tır. Doygunluk tabakası. Toprağın yüzündeki

Detaylı

Mesut Atalay - Önder Cengiz. KPSS Coğrafya Soru Bankası ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

Mesut Atalay - Önder Cengiz. KPSS Coğrafya Soru Bankası ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Mesut Atalay - Önder Cengiz KPSS Coğrafya Soru Bankası ISBN 978-605-364-596-2 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi

Detaylı

HARİTA ve ÖLÇEK HARİTALAR

HARİTA ve ÖLÇEK HARİTALAR Madde ve Özkütle 2 YGS Fizik 1 Bu yazıda ne anlatıyoruz? Coğrafyanın temel konularından biri olan, haritalarla ilgili hazırladığımız bu yazıda harita ve ölçek çeşitlerini basitleştirerek anlattık. Çok

Detaylı

COĞRAFYA. kpss SORU. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Genel Yetenek Genel Kültür. 120 Soruda 83

COĞRAFYA. kpss SORU. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Genel Yetenek Genel Kültür. 120 Soruda 83 Önce biz sorduk kpss 2 0 8 20 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür COĞRAFYA Konu Anlatımı Pratik Bilgiler Sınavlara En Yakın Özgün Sorular ve Açıklamaları Çıkmış Sorular ve

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 120 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür COĞRAFYA Tamamı Çözümlü SORU BANKASI

kpss Önce biz sorduk 120 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür COĞRAFYA Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 120 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür COĞRAFYA Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Editör Önder Cengiz Yazar Komisyon KPSS Coğrafya Soru Bankası ISBN

Detaylı

YERYÜZÜNDE YAŞAM. Bir yerin Dünya üzerinde bulunduğu konuma coğrafi konum denir. Coğrafi konum, matematik ve özel konum olarak ikiye ayrılır.

YERYÜZÜNDE YAŞAM. Bir yerin Dünya üzerinde bulunduğu konuma coğrafi konum denir. Coğrafi konum, matematik ve özel konum olarak ikiye ayrılır. YERYÜZÜNDE YAŞAM COĞRAFİ KONUM Bir yerin Dünya üzerinde bulunduğu konuma coğrafi konum denir. Coğrafi konum, matematik ve özel konum olarak ikiye ayrılır. 1- MATEMATİK KONUM Dünya üzerindeki bir yerin

Detaylı

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 1. Dünya mızın şekli neye benzer? Dünyamızın şekli küreye benzer. 2. Dünya mızın şekli ile ilgili örnekler veriniz.

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

TÜRKİYE NİN YERŞEKİLLERİ VE İKLİMİ TEST

TÜRKİYE NİN YERŞEKİLLERİ VE İKLİMİ TEST 1.Türkiye, Japonya ile birlikte ortalama yükseltisi fazla olan ülkeler içinde yer alır. Aşağıda verilenlerden hangisi, Türkiye nin yükselmesinde etkili değildir? A) Epirojenez B) Orejenez C) Volkanizma

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR COĞRAFYA SORU BANKASI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR COĞRAFYA SORU BANKASI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 120 Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR COĞRAFYA SORU BANKASI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ Eğitimde 30. yıl Editör Önder Cengiz Yazar Komisyon KPSS Coğrafya Soru Bankası ISBN 978-605-318-503-1

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 32 soru ÖABT SOSYAL BİLGİLER COĞRAFYA Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 32 soru ÖABT SOSYAL BİLGİLER COĞRAFYA Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 50 Soruda 32 soru ÖABT SOSYAL BİLGİLER COĞRAFYA Eğitimde 30. yıl Komisyon ÖABT Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Coğrafya Konu Anlatımlı ISBN 978-605-318-687-8 Kitapta yer alan bölümlerin

Detaylı

KÜRESEL ORTAM: BÖLGELER ve ÜLKELER

KÜRESEL ORTAM: BÖLGELER ve ÜLKELER 392 4. Ünite KÜRESEL ORTAM: BÖLGELER ve ÜLKELER 1. Bölge Kavramı... 146 2. Bölge Sınırları... 148 Konu Değerlendirme Testi-1... 151 145 Bölge Kavramı 393 394 BÖLGE NEDİR? Yeryüzünde doğal, beşeri ve ekonomik

Detaylı

TEMEL HARİTACILIK BİLGİLERİ. Erkan GÜLER Haziran 2018

TEMEL HARİTACILIK BİLGİLERİ. Erkan GÜLER Haziran 2018 TEMEL HARİTACILIK BİLGİLERİ Erkan GÜLER Haziran 2018 1 HARİTA Yeryüzündeki bir noktanın ya da tamamının çeşitli özelliklere göre bir ölçeğe ve amaca göre çizilerek, düzlem üzerine aktarılmasına harita

Detaylı

ÜNÝTE - 1 TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR

ÜNÝTE - 1 TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR Doðal Sistemler ÜNÝTE - 1 TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR...12 Ölçme ve Deðerlendirme...14 Kazaným Deðerlendirme Testi...16 Ünite Deðerlendirme Testi...18 Doðal Sistemler ÜNÝTE - 2 LEVHA

Detaylı

Yandaki SOS oyununda toplam 100 tane kutu vardır. Bu oyunda en fazla 100 tane harf kullanabiliriz. MAKSİMUM NEM

Yandaki SOS oyununda toplam 100 tane kutu vardır. Bu oyunda en fazla 100 tane harf kullanabiliriz. MAKSİMUM NEM NEMLİLİK VE YAĞIŞ Su buharına nem denir. Miktarı bazen azalan bazen çoğalan ve yağışları oluşturan nem atmosferin en alt katmanı olan troposferde en çok bulunur. Nem le ilgili olarak nem konusunu, yoğunlaşma

Detaylı

ÖABT. SORU BANKASI Tamamı Çözümlü. FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ ÖABT. YER BİLİMİ - ASTRONOMİ ÇEVRE BİLİMİ ve ALAN EĞİTİMİ

ÖABT. SORU BANKASI Tamamı Çözümlü. FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ ÖABT. YER BİLİMİ - ASTRONOMİ ÇEVRE BİLİMİ ve ALAN EĞİTİMİ ÖABT 2015 Soruları yakalayan komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ YER BİLİMİ - ASTRONOMİ ÇEVRE BİLİMİ ve ALAN EĞİTİMİ SORU BANKASI Tamamı

Detaylı

Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu

Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu TOPRAK OLUŞUMU Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu şekildedir: 1. İklim (su, sıcaklık, oksijen ve karbondioksit) 2. Ana materyal 3. Bitki ve hayvanlar (organik faktörler)

Detaylı

YGS COĞRAFYA ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST - 1

YGS COĞRAFYA ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST - 1 YGS COĞRAFYA ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST - 1 1. X merkezinde gündüz süresi 21 Haziran da 24 saat olduğuna göre Kuzey Kutup Dairesi üzerinde yani 66 33 kuzeydedir. Aydınlanma Dairesi 21 Haziran ve 21 Aralık ta

Detaylı

1 SU HALDEN HALE GİRER

1 SU HALDEN HALE GİRER 1 SU HALDEN HALE GİRER Atmosferde yükselen buhar soğuk hava tabakasıyla karşılaştığında yoğuşur. Gaz halindeki madde dışarıya ısı verdiğinde sıvı hale geçiyorsa bu olaya yoğuşma denir. Deniz, göl, nehir

Detaylı