Doppler Ultrasonografi. Araş. Gör. E. Pınar TÖRE Danışman: Yrd. Doç. Dr. Nureddin ÇELİMLİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Doppler Ultrasonografi. Araş. Gör. E. Pınar TÖRE Danışman: Yrd. Doç. Dr. Nureddin ÇELİMLİ"

Yavuz Aydan
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Doppler Ultrasonografi Araş. Gör. E. Pınar TÖRE Danışman: Yrd. Doç. Dr. Nureddin ÇELİMLİ

2 İçerik Tanım Dopplerin Fiziksel Prensipleri Doppler etki Doppler frekansı Doppler denklemi Doppler açısı Doppler Ultrasonografisinin Endikasyonları Doppler Çeşitleri Devamlı Dalga Doppler (Continuous Wave Doppler) Pulsed Doppler Ultrasonografisi Dubleks Doppler Ultrasonografisi Renkli Doppler (Color Doppler) Power Doppler Artefakt Nedenleri Renkli Doppler Ultrasonografisi Artefaktları Açıdan kaynaklanan hatalar Aliasing Ayna Artefaktı Derinlik ile ilgili yanılgılar Özet Kaynaklar 2

Ultrasonografisi Dubleks Doppler Ultrasonografisi Renkli Doppler (Color Doppler) Power Doppler Artefakt Nedenleri Renkli

3 Doppler Hareketli bir kaynaktan oluşan sesin, algılanan frekansındaki değişikliktir. Christian Andreas Doppler İlk defa 1843 yılında 3

4 DOPPLER İN FİZİKSEL PRENSİPLERİ Doppler şifti; Dönen ekolar = Yayılan ekolar 4

5 DOPPLER İN FİZİKSEL PRENSİPLERİ Doppler şifti; 5

6 6

7 7

8 Doppler frekansı: 8 Zagzebski J. A. (1996): Essentials of Ultrasound Physiccs

9 Proba doğru hareket eden reflektörün frekansı, sabit duran reflektörünkinden biraz daha yüksektir. Zagzebski J. A. (1996): Essentials of Ultrasound Physiccs 9

10 10

11 frekans dalga boyu 11

12 12

13 frekans dalga boyu 13

14 Kırmızı pikseller Mavi pikseller 14

15 Doppler denklemi: f 0 : İletilmiş ultrason frekansı v: Reflektörün hızı c: Sesin hızı cos Ө: İletilmiş ışın ve reflektörün yolu arasındaki açı 15

16 Doppler Açısı: 90 de doppler frekansı 0 Hz dir. Zagzebski J. A. (1996): Essentials of Ultrasound Physiccs 16

17 Zagzebski J. A. (1996): Essentials of Ultrasound Physiccs 17

18 Doppler açısı mümkün olduğunca en küçükte olması gerekmektedir. Prob Açılandırmasının Sonuçları 18

19 Doğru Açı ( ) Hatalı Açılandırma ( ) Doğru Akış Hızı (cm/sn) Hesaplanan Akış Hızı (cm/sn) Hata Yüzdesi 0 Derece 5 Derece 50 50,2 % 0,4 (%) 20 Derece 25 Derece 50 cm/sn 51,8 cm/sn % 3,6 40 Derece 45 Derece 50 cm/sn 54,2 cm/sn % 8,4 60 Derece 65 Derece 50 cm/sn 59,2 cm/sn % 18,3 80 Derece 85 Derece 50 cm/sn 99,6 cm/sn % 99 19

cm/sn 51,8 cm/sn % 3,6 40 Derece 45 Derece 50 cm/sn 54,2 cm/sn % 8,4 60 Derece 65

20 Doppler Ultrasonografisinin Endikasyonları Kan varılığı yokluğu, Yön Hız Lezyon Darlık 20

21 Doppler Çeşitleri Devamlı Dalga Doppler (Continuous Wave Doppler) Pulsed Doppler Ultrasonografisi Dubleks Doppler Ultrasonografisi Renkli Doppler (Color Doppler) Power Doppler 21

22 Devamlı Dalga Doppler Kan akışının saptanmasında 22

23 Devamlı Dalga Doppler Derinlik ayrımı!!! Akış yönü Akış hızı 23

24 Pulsed Doppler Ultrasonografisi Derinlik ayrımı!!! Ses 24

25 Pulsed Doppler Ultrasonografisi 25

26 Dubleks Doppler Ultrasonografisi Dubleks Doppler ultrasonografisi; İki boyutlu gri skala ultrasonografisi Pulsed Doppler ultrasonografisi Real - time Eş zamanlı olarak Kullanım!!! 26

27 Renkli Doppler Tüm tarama çizgisinin ortalama Doppler şift frekansı bir önceki tarama çizgisi ile karşılaştırılır. Farklar Spektral değerler 27

28 Power Doppler Renklerin tonu ve Parlaklık Sinyal gücü 28

29 Power Doppler Doppler açısı Sensivite Gürültü 29

30 Artefakt Nedenleri Açı Gain Ayarları PRF (Pulse repetition frequency) Frekans seçimi Odak 30

31 31

32 Doppler Artefaktları Açıdan kaynaklanan hatalar İnceleme açısı 90 dereceye yaklaştığı zaman, YANLIŞLIKLA!!! Damarda akım yokmuş gibi bir imajın ortaya çıkmasına neden olur. 32

33 Oğuz M., Aksungur E. H., Bıçakçı Y. K., Çeliktaş M. (1997): Ultrasonografi Mekanik açılandırma sonrasında 33

34 Doppler Artefaktları Açıdan kaynaklanan hatalar Düzensiz bir akımı taklit edebilir. Bazen de damar lümeni, aynı anda iki akım varmış gibi kırmızı ve mavi renkler arasında bölünür. Oğuz M., Aksungur E. H., Bıçakçı Y. K., Çeliktaş M. (1997): Ultrasonografi 34

35 Doppler Artefaktları Aliasing Örnekleme hatasıyla, yanlış yön ve değerde akım bilgisidir. Renklerin soluk tonlarında Önlemek için; PRF (Pulse repetition frequency) Doppler açısı Bazal hat kaydırılabilir. Doppler frekansı 35

36 Doppler Artefaktları PRF Oğuz M., Aksungur E. H., Bıçakçı Y. K., Çeliktaş M. (1997): Ultrasonografi 36

37 Doppler Artefaktları PRF 37

38 Doppler Artefaktları Derinlik ile ilgili yanılgılar Aliasing artefaktı sonrasında, Ses demeti X 2 Sinyallerin yüzeysel lokalizasyonu, Akım olmayan bölgede akım. PRF Oğuz M., Aksungur E. H., Bıçakçı Y. K., Çeliktaş M. (1997): Ultrasonografi 38

39 Doppler Artefaktları Ayna artefaktı Ses dalgasının, yansıması! Oğuz M., Aksungur E. H., Bıçakçı Y. K., Çeliktaş M. (1997): Ultrasonografi 39

40 Doppler Artefaktları Ayna artefaktının oluş sebebi; Kazanım ayarının veya 90 dereceye yakın Doppler açısı 40

41 Özet Tanım Dopplerin Fiziksel Prensipleri Doppler Ultrasonografisinin Endikasyonları Doppler Çeşitleri Artefakt Nedenleri Renkli Doppler Ultrasonografisi Artefaktları 42

42 KAYNAKLAR Kealy J. K., Mcallister H. (2005): Diagnostic Radiology Ultrasonograhy of the Dog and Cat. Fourth ed. Elsevier Saunders. Zagzebski J. A. (1996): Essentials of Ultrasound Physiccs. Mosby. Kremkau F. W. (2002): Diagnostic Ultrasound Principles and Instruments. Sixth ed.saunders. Alkan Z. (1999): Veteriner Radyoloji. Ankara. Nyland T. G., Mattoon J. S. (2002): Small Animal Diagnostic Ultrasound. Second ed. W. B. Saunders Company. Oğuz M., Aksungur E. H., Bıçakçı Y. K., Çeliktaş M. (1997): Ultrasonografi Schaberle W. (2005): Ultrasonography in Vascular Diagnosis. Springer. Tuncel E. (2009): Radyolojiye Giriş. Uludağ Ünivesitesi Basımevi. 43

43 Dinlediğiniz için teşekkürler.

44 Kealy, McAllister (2005)

Benzer belgeler

Ultrasonografi Giriş Dr. Funda Karbek AKARCA

Ultrasonografi Giriş Dr. Funda Karbek AKARCA Ege Üniversitesi Acil Tıp AD ATOK 2011 - İZMİR Öğrenim Hedefleri Pratik ultrason fiziği Ultrasesin Yayılımı ve Dokularla Etkileşimi Ultrason Cihazlarının kullanımı