Bulaşıcı Hastalıklar ve Çevre Sağlığı Küresel Bilgilendirme Bülteni

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bulaşıcı Hastalıklar ve Çevre Sağlığı Küresel Bilgilendirme Bülteni"

Transkript

1 Bulaşıcı Hastalıklar ve Çevre Sağlığı Küresel Bilgilendirme Bülteni Bulaşıcı Hastalıklar ve Aşı Programları Şube Müdürlüğü Çevre ve Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü Toplum Sağlığı Hizmetleri Şube Müdürlüğü

2 Sayfa 1

3 YÖNETİCİ ÖZETİ Mevsimsel Grip: Ülkemizde, Kuzey yarım küre de grip mevsimin sonlarına yakın bir zaman aralığı olan 2014 yılı Mart ayı itibariyle, grip hareketliliği mevsimsel olarak olağan düzeyde seyretmiş olup laboratuar çalışmaları sonucunda numunelerde beklendiği İnfluenza B tipindeki mevsimsel grip virüsü tespit edilmiştir. Ay içerisinde Bakanlığımızca Sentinel İnfluenza sürveyansı ve nonsentinel sürveyans kapsamında toplam 383 numune çalışılmış ve 33 numunede İnfluenza B pozitifliği elde edilmiştir. Avrupa da da bu dönemde kıtanın büyük çoğunluğunda grip hareketliliği azalarak grip mevsimi öncesi düzeylerine yaklaşmıştır. Ay içerisinde grip virüsü tiplerinden olan İnfluenza A(H3N2) ve İnfluenza A(H1N1) birbirlerine yakın sayılarda tespit edilirken, mevsimin toplamında halen İnfluenza A(H1N1) en çok tespit edilen grip virüsü tipi olmaya devam etmektedir. Her ne kadar ülkemizin de içerisinde bulunduğu Kuzey yarım kürede gribin etkisi azalmış olsa da yılın bu döneminde de gripten korunmaya yönelik kişisel korunma önlemlerine dikkat etmek halen önem taşımaktadır. Konuyla ilgili bilgilerin ayrıntılarına Türkiye Halk Sağlığı Kurumu internet sitesinde yer alan Haftalık İnfluenza Raporu ile ulaşılabilmektedir. İnfluenza A(H7N9): İnfluenza A(H7N9) insanlarda ilk defa Mart 2013 te Çin de tespit edilmiş ve insanlarda ciddi solunum yolu hastalığına neden olan bir grip virüsü tipidir. Bu virüs nedeniyle hastalanan kişilerin sayıları mevsimsel grip gibi kış aylarında artıp yaz aylarında azalma göstermiştir. Hastaların çoğunda hastalık ağır seyretmektedir ve öykülerinde kümes hayvanları ile temas vardır yılı Mart ayı içerisinde Dünya Sağlık Örgütü tarafından doğrulanan H7N9 vakalarına ait bilgiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır yılı Mart ayında doğrulanan H7N9 vakalarına ait bilgiler Ülke Doğrulanan H7N9 (+) Vaka Sayısı Vakalar içerisindeki hayatını kaybeden kişi sayısı Vakalar içerisindeki sağlık durumu ciddi olan kişi sayısı Çin Halk Cumhuriyeti Hong Kong TOPLAM Vakalar içerisindeki kümes hayvanı ya da canlı kümes hayvanı marketine maruziyet öyküsü olan kişi sayısı Sayfa 2

4 Dünya Sağlık Örgütü nün Mart 2013 ten bu yana(mart ) doğruladığı H7N9 vakalarının toplamına ilişkin tablo aşağıda yer almaktadır. Ülke Doğrulanan H7N9 (+) vaka sayısı H7N9 (+) olduğu bildirilip hayatını kaybeden kişi sayısı Çin Halk Cumhuriyeti Tayvan 2 0 Hong Kong 7 3 Malezya 1 0 TOPLAM İnfluenza A(H7N9) un sürekli olarak insandan insana bulaşabildiğine dair halen bir kanıt yoktur. Kümes hayvanlarına maruziyetle ilişkili H7N9 vakalarının Çin de sporadik olarak görülmeye devam etmesi beklenmektedir. Ayrıca bu vakaların Çin in komşu ülkelerinde de görülmesi beklenmektedir. H7N9 un uluslar arası bulaştığına dair bir bulgu yoktur. Dünya Sağlık Örgütü H7N9 a bağlı olarak ülke giriş noktalarında özel bir tarama yapılmasını ya da seyahat ve ticaret kısıtlamaları yapılmasını halen tavsiye etmemektedir. MERS-CoV (Orta Doğu Respiratuar Sendrom coronavirüs): Coronavirüsler ülkemizde de insanlarda dolaşımda olan farklı alt tipleri ile çoğunlukla soğuk algınlığına sebep olan virüslerdir. Ancak SARS gibi, çok daha ciddi solunum yolu hastalıklarına da sebep olabilmektedirler.coronavirüs ailesinden, daha önceden insan ya da hayvanlarda tespit edilmemiş olan MERS-CoV Eylül 2012'de insanlarda ilk defa Suudi Arabistan da tespit edilmiştir. MERS-CoV, SARS tan farklı olarak kolaylıkla veya sürekli olarak insanlar arasında yayılmamakla ve halen hayvan kaynaklı olduğu öne sürülmekle birlikte, 2013 te tespit edilen küme vakalar kısıtlı ve devamlı olmayan bir insandan insana bulaşma yolunun olduğunu göstermiş olup hastalığın yüksek mortalitede seyretmesi dolayısıyla da ciddi bir halk sağlığı etkisi oluşturmaya devam etmektedir. Sayfa 3

5 2014 yılı Mart ayı içerisinde Dünya Sağlık Örgütü tarafından doğrulanan MERS-CoV vakalarına ait bilgiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır yılı Mart ayında doğrulanan MERS-CoV Vakalarına Ait Bilgiler Ülke Doğrulanan MERS-CoV (+) Vaka Sayısı Vakalar içerisindeki hayatını kaybeden kişi sayısı Vakalar içerisindeki sağlık durumu ciddi olan kişi sayısı Vakalar içerisindeki hayvan maruziyeti öyküsü olan kişi sayısı Suudi Arabistan Birleşik Arap Emirlikleri Kuveyt TOPLAM Vakalar içerisindeki daha önceden doğrulanmış bir MERS-CoV vakasına temas öyküsü olan kişi sayısı Dünya Sağlık Örgütü nün Eylül 2012 den beri(eylül )doğruladığı tüm MERS-CoV vakalarının toplam sayılarına ilişkin tablo aşağıda yer almaktadır. Ülke Bildirilen MERS-CoV (+) Vaka Sayısı Suudi Arabistan Ürdün 3 3 İngiltere 3 2 Fransa 2 1 Tunus 3 1 İtalya 1 0 Birleşik Arap Emirlikleri 18 7 Katar 9 5 Umman 2 2 Kuveyt 3 1 TOPLAM MERS-CoV (+) olduğu bildirilip hayatını kaybeden kişi sayısı Dünya Sağlık Örgütü MERS-CoV e bağlı olarak, ülke giriş noktalarında özel bir tarama yapılmasını ya da seyahat ve ticaret kısıtlamaları yapılmasını halen tavsiye etmemektedir. Sayfa 4

6 Ülkemizde grip ile ilgili halk sağlığı tehditlerinde olduğu gibi Türkiye Halk Sağlığı Kurumu muz tarafından gerçekleştirilen Bilim Kurulu Toplantılarının katkılarıyla birlikte MERS-CoV un yakından takip edilmesi ve gerekli tedbirlerin yürütülmesine devam edilmektedir. Bu kapsamda son Hac sezonunda hastalığın en çok tespit edildiği bölge olan Suudi Arabistan dan dönen Hacılarımız 15 gün boyunca MERS- CoV açısından takip edilmiştir. Ülkemizde MERS-CoV e özel ve belirli bir algoritmaya bağlı sürveyans yürütülmekte, bu sürveyans ile birlikte MERS-CoV e dair son bilgiler tüm sağlık personelimize hatırlatılmaktadır. Hekimlerimiz tarafından olası MERS-CoV olarak değerlendirilip kendilerinden alınan numune ile laboratuvar çalışmaları yapılan kişiler arasında halen MERS-CoV tespit edilen yoktur. Boğmaca: 2014 yılında Avrupa Birliği ülkelerinden boğmaca raporlaması yapılmamasına rağmen ECDC geçmiş deneyimlerinden çıkardığı sonuçlar neticesinde hastalığın sıkı takibini sürdürüyor. Kızamık: Avrupa Birliğinde hala kızamığın transmisyon zincirini kırmak için gerekli olan %95 aşılama oranlarına ulaşamamış ülkeler bulunuyor. Bu zincirin kırılamayışının da etkisiyle Şubat ayında kızamık salgını bildirimi yapan Birleşik Krallık a (UK) Mart ayı itibariyle İtalya, İspanya, Danimarka, Çek Cumhuriyeti, Avusturya eklendi. Kızamıkçık: Özellikle yol açtığı konjenital malformasyonlardan çok korkulan kızamıkçık, boğmaca gibi 2014 itibariyle vaka raporlaması yapılmamasına rağmen ECDC tarafından sıkı şekilde takip edilmektedir. Chikungunya Enfeksiyonu: Endemik olarak görüldüğü bölgelerin dışında Amerika Kıtası nda (Karayipler de) ilk defa salgın yapan hastalık, hem salgın yaptığı bölgelerde Fransa ve Almanya gibi büyük Avrupa ülkelerinin topraklarının bulunması hem de bu bölgelerin turizm bölgeleri olması nedeniyle dikkatleri üzerine çekti. Bölgede vaka artış hızının azalmasına karşın, vaka sayısı hala artıyor. Son hafta itibariyle Dominik Cumhuriyeti nde de Chikungunya salgını olduğundan şüphelenilmektedir. Zika Virüs Enfeksiyonu: Pasifik bölgesinde bir süredir salgına neden olan Zika Virüs resmi olarak Mart ayındakilerle beraber toplam 171 olgudan izole edilmiştir. Süreçte bölgede otoimmun, nörolojik bulgu ve belirti veren başka hastalıklarda da artış tespit edildiğinden Zika ve Dengue (Dang humması) virüsü hastalıklarının nedenleri ve olası bağlantıları üzerinde çalışmalar başlatılmıştır. Sayfa 5

7 Dengue (Dang humması): Dengue Ateşi (Dang humması) dünyada, başta tropikal bölgeler olmak üzere en yaygın olarak görülen ve her yıl yaklaşık milyon kişiyi etkileyen vektör kaynaklı hastalıktır. Turistik aktivitelerin artmasıyla hastalık tropikal olmayan bölgeler de görülmeye başlamıştır de Potekiz de yaşanan Dengue salgını nedeniyle AB Bulaşıcı Hastalık Merkezi vektör kontrolü ve hastalığın sürveyansı üzerinde önemle durmaktadır.2014 te Avrupa da yerli Dengue Ateşi salgını belirlenmemiştir. Poliomyelit (Çocuk Felci): Aşıyla korunulabilen, viral, genellikle belirti vermeden geçirilen ancak belirti verdiğinde sakat bırakan ve öldürücü olabilen esas olarak çocuklara etki eden viral hastalıktır. Dünya genelinde eradikasyon programı kapsamına alınmış ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) nün kimi bölgeleri Polio dan Arındırılmış Bölge Sertifikası almıştır. Aşılamada eksiklikler, kötü yaşam koşulları, temiz su eksikliği ve hijyen bozukluğu hastalığın görülmesine yol açan ve yayılımını arttıran temel nedenlerdir. Polio günümüzde 3 ülkede (Afganistan, Pakistan ve Nijerya) sürekli/endemik olarak görülmekte; 5 ülkede (Kamerun, Somali, Suriye, Etiyopya, Kenya) salgın sürmektedir. Mart 2014 itibariyle Irak ta 1 olgu belirlenmiştir. Türkiye 2002 yılında bağlı bulunduğu DSÖ Avrupa Bölgesi ile beraber Polio dan Arındırılmış Bölge Sertifikası kapsamında çocuk felcini eradike etmiştir. Mart 2014 itibariyle iki komşusunda polio vakalarının varlığı nedeniyle düzenlediği 2 ek aşı kampanyasına; 2 yeni aşı kampanyası daha eklemeyi planlamaktadır. Küresel Polio/Çocuk Felci Eradikasyonunda önemli bir adım: Dünya Sağlık Örgütü Uzak Doğu Bölgesi, Polio dan Arındırılmış olarak sertifikalandı. Sertifika, bölgedeki 11 ülkede Vahşi Polio/çocuk felci virüsünün yok edildiği anlamına geliyor. Bu Bölgeyle birlikte dünyada Polio dan Arındırılmış Bölgelerde yaşayanların oranı dünya nüfusunun %80 ine ulaşmış bulunuyor. Ebola: Hastalık Gine de ilk defa salgın yapmakla birlikte ülkenin doğu kısmında başlayan salgın şu an başkent Conakry ye ulaşmış durumda Sayfa 6

8 Amerika Birleşik Devletleri HIV/AIDS konusunda toplumsal farkındalık ve sağlıklı cinsel davranış kültürü oluşturulması çabaları çerçevesinde 10 Mart ta Amerikan Ulusal Kadınlarda HIV/AIDS Farkındalık Gününü, 20 Mart ta Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Ulusal Yerli HIV/AIDS Gününü kutladı. İstatistiki çalışmalar, ABD toplumunda her 32 siyah kadından birisinin, her 106 Hispanik/Latin kadından birisinin ve her 526 beyaz kadından birisinin ömürleri içinde HIV ile enfekte olacağını (eğer şimdiki eğilim devam ederse) öngörmektedir. Ayrıca, ABD de 19 bölgede yapılan bir araştırmada, 2009 yılında HIV tanısı alan kadınların yalnızca yarısının 2010 yılında tedavilerine devam ediyor olduğunu ve yarısından azında (4/10) viral süpresyonun sağlandığını gösterdi. (Viral süpresyon: hastanın kanındaki virüs miktarının sağlıklı kalabilmesine yetecek düzeyde olduğu manasına geliyor.) CDC, riskli bireylere mutlaka yılda en az bir defa, seksüel olarak aktif gaylar, biseksüeller ve diğer erkeklerle ilişkiye giren erkeklere her 3 ila 6 ayda bir ve kadınlara hamile kaldıkları her seferde HIV testi olmalarını tavsiye ediyor. Amerika Birleşik Devletleri, suyun önemine ve suyun değerine yönelik toplumsal farkındalığı arttırma çabaları kapsamında Martta Yeraltı Suyu Farkındalık Haftasını ve 22 Mart Dünya Su Gününü kutladı. Kutlamalarda, Ulusal Yeraltı Suyu Örgütü, içtiğimiz sudaki patojenlerin ya da kimyasalların gastrointestinal hastalıklar, üreme problemleri, nörolojik bozukluklar gibi sağlık sorunlarına yol açabileceğine dikkat çekti. Amerika Birleşik Devletleri CDC, Mart 2014 seyahat uyarılarında Avrupa Birliği benzer kuruluşu ECDC ile benzer bölgelerde, aynı hastalıklara dikkat çekiyor. CDC ayrıca salgın yapma potansiyeli olan toplumsal olaylara ve afetlere de yer verip (Filipinler de Tayfun, Brezilya da Dünya Kupası) salgından korunmak için yapılması gerekenleri de bildiriyor Sayfa 7

9 Dünya Sağlık Örgütü ne 2013 yılında Kamerun da VPV kaynaklı polio / çocuk felci salgını olduğu raporlanmıştır. Kamerun da Mart 2014 itibariyle ulusal çapta 3 aşı kampanyası yapıldı. Önümüzdeki aylarda da yeni aşı kampanyalarının yürütüleceği bildirildi. Salgınla baş etmede nitelikli ulusal çapta aşılama faaliyetlerinin yürütülmesi, salgının boyutlarının belirlenmesi ve sürveyans sisteminin geliştirilmesi yaşamsal önemdedir. Bu bölgelere gidecek olanların ve döneceklerin tam aşılı olmaları gerekmektedir. Ayrıca Dünya Sağlık Örgütü, Kamerun da süregelen Polio Virüs dolaşımını, sürveyanstaki boşluklar ve Orta Afrika Cumhuriyetinden gelen savunmasız mülteci nüfus akımı nedeniyle, Kamerun dan başka ülkelere sıçrama riskini çok yüksek olarak değerlendirmektedir. Mart 2014 itibariyle Gine de Ebola Hemorajik Ateşi salgını raporlanmıştır. Salgın hızlı gelişmiş fatalite hızı %59 olarak hesaplanmıştır. Salgının kontrol altına alınabilmesi için (malzeme, insan gücü, lojistik ve salgın yönetimi) ulusal ve uluslararası düzeyde ortaklaşa çalışılmaktadır. DSÖ Gine ye herhangi bir nedenle seyahat kısıtlamasını tavsiye etmemektedir. Dünya Sağlık Örgütü, 2014 yılı Dünya Tüberküloz Günü temasını Hedef 3 Milyon Kişi olarak belirledi. Dünyada 9 milyon tbc hastasının 1/3 ünün ihtiyaç duydukları bakımı alamadıkları, bu nedenle bu yıl atlanan 3 milyon kişiye erişmenin hedef olarak koyulduğu belirtildi. Pek çok ülkede tbc tanısı koyma süreçleri uzun ve zordur. Kısıtlı ve geleneksel laboratuvar olanaklarıyla, özellikle çoklu ilaca dirençli tbc tanısı konulması 2 aydan uzun sürmektedir. Tüberkülozda çoklu ilaç direncini belirlemede yeni tanı testleri geliştirilmiş ve bu teknolojinin kullanımı ile bu sürenin 2 saatten kısa sürdüğü bildirilmektedir Sayfa 8

10 Birleşmiş Milletler Uluslararası Narkotik Kontrol Kurulu (INCB), Reçete ile satılan ilaçların istismarının önemli bir sağlık sorunu olduğunu belirtti. Başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere pek çok ülkede reçete ile satılan ilaçların kötüye kullanımı yasadışı uyuşturucu kullanımından fazladır ve mevcut kontrol mekanizmaları da bu durumun engellenmesinde yeterli değildir. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon, bireyleri, kuruluşları ve işletmeleri iklim değişikliği ile mücadeleye yönelik kampanyaya destek vermeye ve 29 Mart günü ışıklarını bir saatliğine kapatmaya çağırdı. Dünyada küresel ısınma sonucu ortaya çıkan kuraklık ve bilinçsizce açılan derin sondaj kuyuları ile temiz su kaynaklarının aşırı tüketilmesi sonucu birçok bölgede içme suyu temini problemleri yaşanmaktadır. Sınırlı miktardaki içilebilir nitelikli temiz sular Dünyamız üzerinde düzensiz dağıldığından, temiz suya erişim belki de gelecekteki en büyük zenginlik olacaktır Orman Ve Su İşleri Bakanlığı tarafından İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi ile ülkemizin tüm nehir havzalarında (25 havza) iklim değişikliğine yönelik projeksiyonlar hazırlanacaktır. Havzalar özelinde yer altı su potansiyelinin ve yüzey su seviyelerindeki değişimin tespit edileceği ve iklim değişikliği etkisiyle havzalardaki su bütçesi değişimlerinin hesaplanacağı söz konusu proje ile hem yüzey suyu kaynaklarımızın hem de yer altı sularımızın 2100 yılına kadar muhtemel durumunun projekte edilmesini hedeflemektedir Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Toplum Sağlığı Merkezlerinde İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmet Sunumu Modelleme Çalıştayında taşra personeli ile TSM lerde İş Sağlığı ve Güvenliği hizmetleri sunumuna dair usul ve esasların belirlenmesi, sahada tespit edilen aksaklıklar ve çözüm önerileri konularını değerlendirdi Mart 2014 Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi Bağışıklama Program Yöneticileri Toplantısında bölgesel ve küresel bağışıklama programları, bağışıklamada elde edilen başarılar, ülkelerin gelecekteki bağışıklama öncelikleri ve ulusal bağışıklama sistemlerini güçlendirmek için sorunlu alanlar ile gelecekteki öncelikli alanlar görüşülmüştür. Sayfa 9

11 Günümüzde artan nüfus, çevre sorunları, hareketli yaşam, kaynakların yetersizliği, denetim eksikliği, ekonomik ve ticari kaygılar gibi birçok nedenden dolayı ekosisteme kontrolsüz ve bilinçsiz bir biyosidal ürün aktarımı söz konusudur. Biyosidal ürün kalıntıları; ekosistemdeki besin zincirinde, hava, yağmur, kar, toprak, yeraltı suyu, yüzey suları, sis ve hatta kutuplardaki buz parçalarında dahi kalıntılar oluşturmaktadır. Bu anlamda biyosidal ürünlerin üretiminden kullanımına kadar geçen bütün aşamalarının çok titizlikle değerlendirilmesi, çevresel risk faktörlerinin belirlenmesi ve iyi bir denetimle bu risklerin en aza indirilmesi gerekmektedir. Bunun ilk adımı biyosidallerin üretiminden tüketimine kadar ki tüm tarafların katılımı ile gerçekleştirilen Uluslararası Katılımlı Ulusal Biyosidal Kongresindeki eğitimler ile atılmıştır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Robert Koch tarafından M. tuberculosis basilinin keşfedildiği gün olan 24 Mart 1882 gününe ithafen 1996 yılından itibaren her yıl 24 Mart tarihinde dünya genelinde Dünya Tüberküloz Günü etkinlikleri düzenlenmesini önermiştir. Bu kapsamda her yıl olduğu gibi bu yıl da ülkemizde tüberküloz (verem) hastalığı konusunda toplumun bilgilendirilmesi ve bu hastalıkla ilgili dünyada yaşanılan gelişmelerin paylaşılması amacıyla düzenlenen 24 Mart Dünya Tüberküloz Günü etkinlikleri çerçevesinde bütün yurtta çeşitli faaliyetler yürütülmüştür. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, 1. Ulusal Aşı Çalıştayı nı Ankara'da düzenledi. Çalıştayda çocukluk çağı, adolesan ve yetişkin aşı programları ile ülkemiz Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında yer almayan aşılar ele alındı. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu tarafından akut halk sağlığı tehdidi taşıyan olayların kaydedilmesi amacıyla Olay Yönetim Sistemini kurmuş olup, 31 Mart-2 Nisan 2014 tarihlerinde 81 ilde sisteme geçiş için Halk Sağlığı Müdürlüklerinden Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Programları Şube Müdürü ve bir personele Ankara da eğitim vermiştir. Olay Yönetim Sistemi ile akut halk sağlığı tehdidi olarak belirlenmiş olayların ilk girişi, güncellenmeleri, takibi ve kapatılması hedeflenmektedir Sayfa 10

12 Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2013 yılında %7,7 ye yükseldi: Yaşlı (65 ve daha yukarı yaş) nüfus oranı 2013 yılında %7,7 iken nüfus projeksiyonlarına göre 2023 yılında %10,2, 2050 yılında %20,8, 2075 yılında ise %27,7 ye yükseleceği tahmin edildi. En yüksek yaşlı nüfus oranına 2012 yılında sahip olan ilk üç ülke sırasıyla %24,4 ile Japonya, %21,1 ile Almanya ve %20,8 ile İtalya dır. Türkiye 2012 yılındaki bu sıralamada 91. sırada yer almaktadır Ülkemizde yataklı tedavi kurumlarında hastane enfeksiyonları sürveyansı enfeksiyon kontrol hekimleri ve hemşireleri tarafından Ulusal Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Standartları kapsamında yürütülmekte; hastane enfeksiyonları sürveyans verileri günlük olarak toplanıp kayıt altına alınmakta, Ulusal Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Ağı (UHESA) üzerinden bildirim yapılmaktadır. Veriler, Türkiye genelinde Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri, Üniversite Hastaneleri ve Özel Hastaneler den Ulusal Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Standartları kapsamında aşağıda sunulan birimlerden toplanmaktadır. - Bütün yoğun bakım üniteleri ile yenidoğan yoğunbakım ünitelerinde beş doğum ağırlığına (<750g g g g. >2500g) göre kategorize edilerek tüm başlıklarda hastane enfeksiyonlarının hastaya dayalı sürveyansı, - İkinci ve üçüncü düzey yoğun bakım ünitelerinde ilave olarak invaziv araç ilişkili hastane enfeksiyonları sürveyansı, - Yenidoğan yoğunbakım ünitelerinde doğum ağırlığına göre kategorize edilmiş invaziv araç ilişkili hastane enfeksiyonu sürveyansı, - Yatak sayısı baz alınarak ilgili listeden belirlenen ameliyatlarda ameliyat tipine özgü cerrahi alan enfeksiyonu (CAE) sürveyansı yapılmaktadır. Sayfa 11

13 AYRINTILI RAPOR AVRUPA HASTALIKLARI ÖNLEME VE KONTROL MERKEZİ BULAŞICI HASTALIK TEHDİTLERİ RAPORU AVRUPA BİRLİĞİ TEHDİTLERİ İnfluenza Tüm Avrupa Birliği (AB) Bölgeleri Sezonu İzlemi Influenza (grip): Klinik tanımlama - Kişide başka bir nedenle açıklanamayan; ani başlangıçlı ateş (>38C) ve öksürük ve/veya boğaz ağrısı ile karakterize hastalık yılındaki pandemiden bu yana Avrupa daki İnfluenza bulaşı, kış aylarında gözlemlenen küçük yükselme eğilimleri dışında sezonluk epidemik normallerinde seyretmektedir. Haftalık Güncelleme: 10/2014 haftası - klinik veri gönderen 30 ülkeden, 2 si yüksek yoğunluklu, 10 u orta yoğunluklu ve 18 i düşük yoğunluklu influenza aktivitesi raporladı. 11/2014 haftası - klinik veri gönderen 28 ülkeden, 1 i yüksek yoğunluklu, 9 u orta yoğunluklu ve 18 i düşük yoğunluklu influenza aktivitesi raporladı. 12/2014 haftası - Avrupa Birliğinin tüm bölgelerinde influenza aktivitesi influenza A(H1)pdm09 ve A(H3) subtiplerinin dolaşımıyla beraber sabit yada düşme eğilimiyle birlikte düşük yoğunluklu aktivite göstermekte. 13/2014 haftası - raporlama yapan 29 ülkeden 3 ü (Estonya, Yunanistan, Romanya) orta yoğunluklu aktivite, bunların dışındaki ülkeler ise orta yoğunluklu aktivite raporladı. İnfluenza aktivitesi orta yoğunluklu aktivite raporlayan, geniş coğrafi yayılım ve artış eğilimi olan az sayıdaki ülkenin dışında azalmaktadır. İnfluenza dolaşımı hala influenza A(H1)pdm09 subtipinden yüksek oranda influenza A(H3) subtipi olarak devam etmektedir. İnfluenza (+) örneklerin oranı azalmaktadır. Boğmaca Tüm Avrupa Birliği (AB) Bölgeleri Avrupa Salgınlarının İzlemi Boğmaca: Klinik tanımlama - Bir kişide en az 2 hafta süren öksürüğe aşağıdakilerden en az birinin eşlik etmesi ile karakterize hastalık; Öksürük nöbetleri, İç çekmeli öksürük, Öksürükten hemen sonra kusma, Öksürüğe yol açacak başka neden olmaması (pnömoni, sinüzit, plörezi, v.b.). Sayfa 12

14 Geçen 3 yıl boyunca boğmaca vakalarının sayısı, aralarında Avrupa gibi yüksek aşılama oranlarını sürdüren bölgelerin de dahil olduğu çeşitli bölgelerden raporlanan büyük salgınlarla birlikte dünya çapında artmıştır. Son yıllarda çeşitli Avrupa Birliği ülkelerinde boğmacanın tekrar alarm vermesiyle birlikte ECDC Avrupa Birliği üye ülkelerindeki boğmaca durumunu tekrar izlem altına almaya başladı. Haftalık Güncelleme: 10/2014 haftası - Şubat 2014 itibariyle medya ve mevcut sürveyans sistemi aracılığı ile izlendiği kadarıyla devam eden büyük bir salgına dair herhangi bir belirteç yoktur. 11/2014 haftası - 12/2014 haftası - 13/2014 haftası konu ile ilgili raporlama yapılmamıştır. Kızamık Tüm Avrupa Birliği (AB) Bölgeleri Avrupa Salgınlarının İzlemi Kızamık: Klinik tanımlama - 38C den yüksek ateş ve Yaygın makülopapüler döküntü ve, Öksürük, burun akıntısı veya konjuktivit ile karakterize hastalık. Kızamık, son derece bulaştırıcı, aşı ile önlenebilir bir hastalıktır; hastalık hala virüsün transmisyon zincirini kırmak için gerekli olan aşılama oranlarını yakalayamamış birçok AB ülkesinde endemik olarak görülüyor. ECDC (AB Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi) kızamık bulaş ve salgınlarını AB bölgesinde ve komşu bölgelerde aylık olarak güçlendirilmiş sürveyans ve epidemik araştırma aktiviteleri kapsamında izlemektedir. Kızamık eleminasyonu her 2 dozda tüm popülasyonda % 95 in üzerinde aşılama başarısı, güçlü sürveyans ve etkin salgın kontrol yöntemleri gerektirir. Haftalık Güncelleme: 10/2014 haftası - 11/2014 haftası - 12/2014 haftası konu ile ilgili raporlama yapılmamıştır. 13/2014 haftası Şubat ayının sonu itibariyle Hollanda da dini inanışlar nedeniyle aşılama oranlarının düşük olduğu bölgelerde salgın olduğu bildirildi. Çeşitli yerel medya şu an Hague Bölgesinde yeni bir salgının olduğunu raporluyor. Mart sonu itibariyle kızamık salgının devam etmekte olduğu Avrupa Birliği ülkeleri: İspanya, Danimarka, Çek Cumhuriyeti, Avusturya. Cruise Gemisinde Kızamık Salgını Akdeniz 2014 Kızamık: Klinik tanımlama - 38C den yüksek ateş ve Yaygın makülopapüler döküntü ve, Öksürük, burun akıntısı veya konjuktivit ile karakterize hastalık. Sayfa 13

15 27 Şubat 2014 tarihinde İtalya, Kuzey Batı Akdeniz de seyahat etmekte olan İtalya, Fransa ve İspanya ya liman ulaştırma isteğinde bulunan bir gemide kızamık salgını olduğunu raporladı. 13 mart 2014 itibariyle, hastalığı 20 Şubat - 01 Mart arasında sürmekte olan 27 kişide (22 si kesin ve 5 i olası vaka) raporlama yapıldı. Çoğu vaka mürettebatın arasındandı. 2 tane aşılanmamış süt çocuğu etkilenen yolcuların arasındaydı. Hastalığın bildiriminin önceden yapılmaması yüzünden yolcu ve mürettebat arasından yeni çıkan vakaların yönetimi yapılamadı. Epidemiyolojik ve moleküler kanıtlar gösteriyor ki salgın, Filipinler de büyük ve hala sürmekte olan kızamık salgını ile bağlantılı. Haftalık Güncelleme: 12/2014 haftası - 20 Mart 2014 tarihi itibariyle bu salgınla ilgili olarak 29 vaka İtalya dan ve 1 vaka Avusturya'dan olmak toplam 30 vaka raporlandı. 13/2014 haftası - 27 Mart 2014 tarihi itibariyle bu salgınla ilgili olarak 36 vaka İtalya dan ve 1 vaka Avusturya'dan olmak üzere toplam 37 vaka raporlandı. Kızamıkçık Tüm Avrupa Birliği (AB) Bölgeleri Avrupa Salgınlarının İzlemi Kızamıkçık: Klinik tanımlama - Aşağıdaki belirtilerin tümünün görüldüğü hastalık Ani başlangıçlı yaygın makulopapüler döküntü ve 37.2C den yüksek ateş ve artralji/artrit, özellikle suboksipital bölgede lenfadenopati veya konjuktivit. Kızamıkçık, Rubella virüsü tarafından bulaştırılır ve çoğu zaman Alman Kızamığı olarak bilinir; hastalık genellikle hafif, kendini sınırlayan ve çoğu zaman kayda değer semptomu olmadan geçer. İnsanları kızamıkçığa karşı immün hale getirmenin ana nedeni hamilelik döneminde geçirildiğinde konjenital malformasyonlara yol açma riskinin yüksek oluşudur. Tüm AB ülkelerinde erkek ve kız çocuklar en az 2 doz aşı ile kızamıkçığa karşı aşılanıyorlar. Aşı kızamık aşısıyla aynı aralıkta KKK aşısının bir parçası olarak yapılıyor. Haftalık Güncelleme: 10/2014 haftası - 11/2014 haftası - 12/2014 haftası konu ile ilgili raporlama yapılmamıştır. 13/2014 haftası - Geçen ay boyunca yeni bir salgına rastlanmadı. Sayfa 14

16 AVRUPA BİRLİĞİ DIŞI TEHDİTLER İnfluenza A(H7N9) Çin İnsan Vakaları İzlemi Influenza (grip): Klinik tanımlama - Kişide başka bir nedenle açıklanamayan; ani başlangıçlı ateş (>38C) ve öksürük ve/veya boğaz ağrısı ile karakterize hastalık. Mart 2013 de Çin de hastalarda kuşlardan geçen yeni bir İnfluenza A(H7N9) vakası saptandı. Mart 2013 itibariyle 116 ölümü de içeren 380 vaka raporlandı. Çoğu vaka birbiriyle bağlantısızdı ve salgının en mantıklı açıklaması kümes hayvanlarından insanlara sporadik geçişlerin olduğu şeklindeydi. Maruz kalınan insandan insana geçiş belgelenemedi. Ekim 2013 den beri 245 vaka bildirildi, bildirilen vakaların büyük çoğunluğu ilk olarak hastalığın çıktığı bölgelerden olan ya da bu bölgelere seyahat öyküsü olan kişilerdi. Haftalık Güncelleme: 10/2014 haftası - Çin de 28 Şubat 06 Mart arasında 10 yeni İnfluenza A(H7N9) vakası raporlandı: Zheijang (3), Guangdong (3), Hunan (2), Jiangsu (1) ve Guangxi (1). 11/2014 haftası - Çin de 07 Mart 13 Mart 2014 arasında 8 yeni İnfluenza A(H7N9) vakası raporlandı: Guangdong (6), Jiangsu (1) ve Fujian (1). 12/2014 haftası - Çin de 14 Mart 20 Mart 2014 arasında 6 yeni İnfluenza A(H7N9) vakası raporlandı: Guangdong Bölgesi (3), Anhui Bölgesi (1), Hunan Bölgesi (1) and Hong Kong (1). 13/2014 haftası - Çin de 21 Mart 27 Mart 2014 arasında 7 yeni İnfluenza A(H7N9) vakası raporlandı: Guangdong Bölgesinde (5), Anhui Bölgesinde (1) and Hunan Bölgesinde (1). İnfluenza A(H5N1) Tüm Dünyada İnsan Vakaları İzlemi Influenza (grip): Klinik tanımlama - Kişide başka bir nedenle açıklanamayan; ani başlangıçlı ateş (>38C) ve öksürük ve/veya boğaz ağrısı ile karakterize hastalık. İnfluenza A(H5N1) virüsü, yaygın olarak bilinen adıyla kuş gribi, insan enfeksiyonlarında %60 oranında fatalite ile giden bir enfeksiyondur. Belli Asya ve Afrika ülkelerinde genellikle ölü yada hasta kümes hayvanlarıyla temas sonrası olmak üzere sporadik vakaların raporlanması devam etmektedir. Avrupa dan hiç insan vakası raporlanmadı. Sayfa 15

17 Haftalık Güncelleme: 10/2014 haftası - konu ile ilgili raporlama yapılmamıştır. 11/2014 haftası - Geçen ay boyunca tüm dünyada toplam 8 yeni İnfluenza A(H5N1) infeksiyonu insan vakası raporlandı, 5 si Kamboçya dan, 2 si Çin den ve 1 i Vietnam dan. 12/2014 haftası - 13/2014 haftası - konu ile ilgili raporlama yapılmamıştır. Chikungunya Salgını Karayipler, Chikungunya: Klinik tanımlama Kişide ani başlangıçlı ateş (>38C) ve diğer tıbbi nedenlerle açıklanamayan artralji/artrit ile karakterize hastalık. 6 Aralık 2013 de Fransız Karayiplerindeki Saint Martin adasının Fransız kesiminde 2 adet laboratuar teyitli Chikungunya vakası raporladı. Daha sonrasında adanın Alman kesiminde lokal bulaş da teyit edildi. Bu Amerika da belgelenmiş ilk yerli bulaş nedenli Chikungunya salgınıydı. 06 Mart 2014 itibariyle bölgede şüpheli vaka sayısı neredeyse e ulaştı. Bölgeden 3 ölümcül vaka raporlandı. Haftalık Güncelleme: 10/2014 haftası - Geçen hafta boyunca etkilenen bazı bölgelerde raporlanan yeni vaka sayısı arttı. Yeni etkilenen bir bölge ya da ada raporlanmadı. Güney Amerika kıtasındaki etkilenen adalar: Saint Martin, Martinique, Saint Barthélemy, Guadeloupe, Virgin Islands (UK), Sint Maarten, Anguilla, Dominica, Aruba, Saint Kitts, Nevis ve French Guiana. 11/2014 haftası - Geçen hafta boyunca etkilenen bazı bölgelerde raporlanan vaka sayısı arttı ancak artış önceki haftalara oranla daha düşük miktardaydı. Yeni etkilenen bir bölge ya da ada raporlanmadı. Güney Amerika kıtasındaki etkilenen adalar: Saint Martin, Martinique, Saint Barthélemy, Guadeloupe, Virgin Islands (UK), Sint Maarten, Anguilla, Dominica, Aruba, Saint Kitts and Nevis and French Guiana. Fransız Antillerinin vaka kümelenmesi olan bazı bölgelerinde sağlık otoritesi şüpheli vakaların tümünün laboratuarda teyit edilmesine gerek olmadığına karar verdi. Sayfa 16

18 12/2014 haftası - Geçen hafta boyunca etkilenen bazı bölgelerde raporlanan vaka sayısı arttı ancak artış Dominica dışında önceki haftalara oranla daha düşük miktardaydı. Yeni etkilenen bir bölge ya da ada raporlanmadı. Güney Amerika kıtasındaki etkilenen adalar: Saint Martin, Martinique, Saint Barthélemy, Guadeloupe, Virgin Islands (UK), Sint Maarten, Anguilla, Dominica, Aruba, Saint Kitts, Nevis ve French Guiana. Fransız Antillerinin vaka kümelenmesi olan bazı bölgelerinde sağlık otoritesi şüpheli vakaların tümünün laboratuarda teyit edilmesine gerek olmadığına karar verdi. 13/2014 haftası -Geçen hafta boyunca etkilenmiş alanların çoğunda vaka sayıları arttı ancak French Antilles de önceki haftalarda gözlemlenen artış hızından daha düşük hızda. Martinique ve Guadeloupe de yeni etkilenen belediyeler oldu. ProMED İspanya da yayınlanan ve Sağlık Bakanlığı raporundan alıntı yapıldığı belirtilen bir raporda Dominic Cumhuriyetinde büyük bir Chikunya salgınından şüphelenildiği belirtildi. Örnekler teyit için CDC Atlanta ya gönderildi. Güney Amerika kıtasındaki etkilenen adalar Saint Martin, Martinique, Saint Barthélemy, Guadeloupe, Virgin Islands (UK), Sint Maarten, Anguilla, Dominica, Aruba, Saint Kitts, Nevis ve French Guiana. Fransız Antillerinin vaka kümelenmesi olan bazı bölgelerinde sağlık otoritesi şüpheli vakaların tümünün laboratuarda teyit edilmesine gerek olmadığına karar verdi. Zika Virüs Enfeksiyonu Salgını Pasifik, Zika virüs Enfeksiyonu: Klinik tanımlama kişide ani başlangıçlı yaygın makular ya da papüler döküntü ve artrit yada artralji veya non-pürülan konjunktivit. 2 adet Fransız denizaşırı bölgesi (Fransız Polynesia ve New Caledonia) Zika Virüs Enfeksiyonu (ZIKAV) salgınından etkilendi. Bu Pasifik te raporlanan 2. ZIKAV enfeksiyonu salgınıydı. Fransız Polynesia da salgının çıktığı Ekim 2013 den beri tahminen kişi Zika benzeri semptomlar nedeniyle tıbbi yardım aldı. Bölgede halihazırda bir dengue salgını devam etmektedir. Fransız Polynesia sı sağlık otoritesi, bölgede eş zamanlı olarak nörolojik sendromlarda ve otoimmün hastalıklarda ciddi bir artışın olduğunu bildirdi. Zika ve Dengue virüsünün nedenleri ve olası bağlantıları araştırılmakta. Haftalık Güncelleme: 10/2014 haftası - Fransız Polynesia dan geçen hafta itibariyle yeni bir güncelleme olmadı. 21 şubat itibariyle 8500 ün üzerinde şüpheli vaka bulunmaktadır. 41 i Guillain-Barre Sendromu olan, 74 nörolojik ve otoimmün semptomları olan vaka mevcuttur. Salgın adaların nüfus yoğunluğunu azaltmaktadır. Sayfa 17

19 Geçen hafta boyunca New Caledonia da ek olarak 31 yerli ZIKAV enfeksiyonu vakası eklendi. 05 Mart 2014 itibariyle vaka sayısı 139 u yerli olan 171 kesin vakaya ulaştı. Raporlanan nörolojik komplikasyon yok. 11 şubat 2014 itibariyle Pasifik Okyanusunda Şili Bölgesinde Easter Adasında yeni bir ZIKAV enfeksiyonu vakası raporlandı. Şili de Easter Adasında yapılan retrospektif araştırmada vaka tanımına uyan 40 şüpheli Zika Virüs enfeksiyonu vakasına rastlanıldı. Bu Amerika da raporlanan ilk lokal çıkışlı ZIKAV enfeksiyonuydu. 25 Şubat 2014 tarihinde Norveç Halk Sağlığı Enstitüsü (NIPH) 1 adet kesin ZIKAV enfeksiyonu vakası raporladı; vaka Tahiti den dönen bir turistti. 11/2014 haftası - Zika Virüs (ZIKAV) salgını Cook Adalarına ulaştı. Bu ülkede raporlanan ilk Zika Virüs (ZIKAV) vakasıydı. 13 mart 2014 itibariyle bölgede 19 u teyit edilmiş 188 zika benzeri semptomları olan vaka mevcut. İlk vaka Tahiti den dönen bir yolcuydu. Fransız Polynesia da geçen güncellemeden bu yana 1 yeni Guillain-Barre Sendromu ve 1 yeni başka nörolojik komplikasyonları olan vaka görüldü. Ekim 2013 ve 07 Mart 2014 arasında 39 u geçen hafta raporlanan toplam 8633 ZIKAV vakası görüldü. New Caledonia da, 11 Mart 2014 itibariyle Kasım 2013 den bu yana 169 u yerli olan toplam 201 ZIKAV vakası kaydedildi. Şili ye bağlı bir bölge olan Easter Adasında 7 Mart 2014 itibariyle 40 şüpheli ve 1 kesin ZIKAV vakası saptandı. 12/2014 haftası - Fransız Polynesia da Ekim 2013 ve 18 Mart 2014 arasında 14 ü geçen hafta raporlanan toplam 8647 ZIKAV vakası görüldü. Epidemi tüm adalarda düşüş eğiliminde. Önceki güncellemeden bu yana yeni Guillain-Barre Sendromu yada başka nörolojik komplikasyon raporlanmadı. New Caledonia da, 18 Mart 2014 itibariyle Kasım 2013 den bu yana 244 ü yerli olan toplam 276 ZIKAV vakası kaydedildi. Noumea ve Dumbea vakaların başlıca raporlandığı bölgelerdi ki neredeyse tüm vakaların %30 - %45 i buralardan raporlandı. Cook Adalarından vakalarla ilgili yeni bir güncelleştirmeye ulaşılamadı. 13 Mart 2014 itibariyle bölgede 19 u teyit edilmiş 188 zika benzeri semptomları olan vaka mevcuttu. İlk vaka Tahiti den dönen bir yolcuydu. Şili ya bağlı bir bölge olan Easter Adasında ilk teyit edilmiş Zika Virüs Enfeksiyonu vakası 28 Ocak 2014 da Easter Adası nda oturan bir kişide saptandı. Ek olarak saptanan 40 kişi hala daha teyit edilmedi. Sayfa 18

20 Dengue (Dang humması) Tüm Dünyada Sezonluk Epidemi İzlemi Dengue (Dang humması): Klinik tanımlama kişilerde özellikleri çoğu kez yaşla değişen bir hastalıktır. Bebeklerde ve küçük çocuklarda çoğu kez ayırt edilemeyen ateşli hastalık şeklinde görülür ve sıklıkla beraberinde makülo-papüler döküntü de bulunur. Daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde hafif ateşli bir sendrom yada klasik halsiz bırakan bir hastalık ve beraberinde yüksek ateş nöbetleri, bazen 2 defaya kadar pik yapabilir (arada ateş düşer), şiddetli baş ağrısı, gözlerin arkasında ağrı, kas, kemik yada eklem ağrısı, bulantı, kusma ve döküntüler şeklinde seyreder. Dengue Ateşi (Dang humması) dünyada, başta tropikal bölgeler olmak üzere en yaygın olarak görülen ve her yıl yaklaşık milyon kişiyi etkileyen vektör kaynaklı bir hastalık. Son yıllarda endemik olmayan bölgelerdeki sporadik yerli vakalar incelendiğinde bulaştırıcı vektörlerin bulunduğu Avrupa Birliği ülkelerinde lokal olarak edinsel vakaların ortaya çıkma riskinin altını çizmekte. Portekiz in Madeira özerk bölgesinde Ekim 2012 de görülen Dengue Ateşi salgını, gelecek açısından diğer Avrupa Birliği ülkelerinde de vektör kontrolü ve sürveyansın altını çizmekte. Haftalık Güncelleme: 10/2014 haftası yılı boyunca Avrupa dan yerli Dengue Ateşi (Dang humması) vakası bildirimi olmadı. 11/2014 haftası - konu ile ilgili raporlama yapılmamıştır. 12/2014 haftası yılı boyunca Avrupa dan yerli Dengue Ateşi (Dang humması) vakası bildirimi olmadı. 13/2014 haftası - konu ile ilgili raporlama yapılmamıştır. Orta Doğu Respiratuar Sendrom coronavirüs (MERS CoV) - Tüm Dünyada Orta Doğu Respiratuar Sendrom coronavirüs: Klinik tanımlama akciğer parankimal hastalığı olduğu klinik, radyolojik ya da histo- patolojik olarak kanıtlanan ateşli akut respiratuar hastalığı olan kişi. Sayfa 19

21 Nisan 2012 den bu yana, 82 ölümü içeren 189 laboratuvarda teyit edilmiş vaka, ulusal sağlık otoritelerince Orta Doğu Respiratuar Sendrom - Coronavirüsünce (MERS CoV) oluşturulmuş akut respiratuar hastalık olarak raporlandı. Bu zamana kadar tüm vakalar Orta Doğuda görüldü ve hepsinin Orta Doğuda ilk olarak enfekte olan vakayla direkt ilişkisi vardı ya da Orta Doğudan gelmişlerdi. Virüsün kaynağı hala belirlenemedi ancak bulaş şekli Orta Doğuda insanların sporadik olarak zoonotik geçişten enfekte olduğu hayvan rezervuarı işaret ediyor. Hastanelerde ve yakın ilişkilerde insandan insana bulaş gösterildi ancak insanlar arasında bulaşı gösterecek kanıt yok. MERS CoV genetik olarak SARS salgınına yol açan Coronavirüsden farklı bir virüs. Haftalık Güncelleme: 10/2014 haftası - Önceki CDTR den bu yana Suudi Arabistan Sağlık Otoritelerince 2 yeni vaka raporlandı. Raporlanan vakaların 2 si de erkek ve ek olarak kronik hastalıkları olan kişilerdi. Vakalardan birisi hayatını kaybetti. 11/2014 haftası - Önceki CDTR den bu yana Suudi Arabistan Sağlık Otoritelerince 2 yeni vaka raporlandı. Vakalardan birisi semptonları olmayan Suudi Arabistan Riyad bölgesinden bir vatandaştı. 2. Vaka ise 68 yaşında ek hastalıkları olan Birleşmiş Arap Emirlikleri nden erkek bir hastaydı. 12/2014 haftası - Önceki CDTR den buyana Orta Doğu da 10 yeni vaka daha raporlandı. 8 vaka Riyadh / Saudi Arabia dan, 1 er vaka Abu Dhabi / United Arab Emirates, Kuwait den raporlandı. 13/2014 haftası - Önceki CDTR den buyana Orta Doğu da 5 yeni vaka daha raporlandı. 3 vaka Riyadh / Saudi Arabia dan, 2 vaka Abu Dhabi / United Arab Emirates den raporlandı. Poliomyelit - Tüm Dünyada Küresel salgınların izlemi Poliomyelit: Klinik tanımlama 15 yaşından küçük bir kişide şiddetli travma dışında, herhangi bir nedenle akut flask paralizi olmasıdır. Ancak, 15 yaşından büyük kişilerde, yaşı ne olursa olsun, hekimin klinik olarak Polio dan kuşkulandığı akut flask paralizili hastalar da inceleme ve izleme alınmalıdır. Polio, sakat bırakan ve öldürme potansiyeli olan esas olarak çocuklara etki eden aşı ile önlenebilir bir hastalıktır, hastalık dünya çapındaki halk sağlığı çabalarıyla neredeyse eradike ediliyordu. Polio 3 ülkede endemik olarak kaldı: Afganistan, Pakistan ve Nijerya ve 5 ülkede mevcut bir salgın devam etmekte: Kamerun, Somali, Suriye, Etiyopya, Kenya. Sayfa 20

22 Haftalık Güncelleme: 10/2014 haftası - Geçen hafta boyunca DSÖ ye (Dünya Sağlık Örgütü) 6 yeni Vahşi Polio Virüs Tip-1 (WPV-1) vakası raporlandı. 2 vakanın semptomları 2013 den bu yana devam etmekteydi. 11/2014 haftası - Geçen hafta boyunca DSÖ ye (Dünya Sağlık Örgütü) 5 yeni Vahşi Polio Virüs Tip-1 (WPV-1) vakası raporlandı; vakaların hepsinin semptomları 2014 yılı içinde başlamıştı. 12/2014 haftası - Geçen hafta boyunca DSÖ ye (Dünya Sağlık Örgütü) 4 yeni Vahşi Polio Virüs Tip-1 (WPV-1) vakası raporlandı; vakaların biri 1999 dan bu yana vaka görülmeyen bir ülke olan Equatorial Guinea den raporlandı. 13/2014 haftası - Geçen hafta boyunca DSÖ ye (Dünya Sağlık Örgütü) 4 yeni Vahşi Polio Virüs Tip-1 (WPV-1) vakası raporlandı; vakaların biri 2000 den bu yana vaka görülmeyen bir ülke olan Irak dan raporlandı. Hindistan da yapılan bir törenle birlikte Dünya Sağlık Örgütü Uzak Doğu Bölgesi, Polio dan Arındırılmış olarak sertifikalandı. Bu bölgedeki 11 ülkede polio virüs bulaşının engellendiği anlamına geliyor. Bu başarı Global Polio Eradikasyonunda büyük bir bir adım, böylelikle dünyada Polio dan Arındırılmış Bölgelerde yaşayanların oranı dünya nüfusunun %80 ine ulaştı. Ebola Salgını Guinea 2014 Ebola: Klinik tanımlama kişiler ateş ve hemoraji belirtileri gösterirler. Şubat 2014 den buyana Guinea da halihazırda bir Ebola Hemorajik Ateşi salgını devam ediyor. Ülkenin doğu kısmında başlayan salgın şu an başkent Conakry ye ulaştı. Bu Guinea da raporlanan ilk Ebola Salgınıydı. Vakaları aktif olarak araştırmak ve yönetmek, temasları izlemek ve takip etmek ve halkı salgının önlenmesi ve kontrolü açısından bilinçlendirmek için multidisipliner takımlar görevlendirildi. Guinea sınırı boyunca uzanan Liberya ve Sirerra Leone de rapor edilen vakalar üzerindeki incelemeler devam etmekte. Şimdiye dek, Guinea dışında teyit edilmiş vaka rapor edilmedi. Haftalık Güncelleme: 10/2014 haftası - 11/2014 haftası - 12/2014 haftası 13/2014 haftası konu ile ilgili raporlama yapılmamıştır. Ancak 13/2014 haftasında haber çıkışı yapılmıştır. Sayfa 21

23 TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU İNFLUENZA (GRİP) SÜRVEYANS RAPORU Sentinel İnfluenza Sürveyansı: Nedir? Neden Yapılıyor? Mevsimsel Grip ülkemiz ve dünyada her yıl milyonlarca insanı etkilemekte, genel olarak bilindiğinden çok daha fazla sayıda hastane yatışları ve ölümlere neden olmaktadır. Ülkemizde grip hastalığını izlemek, olası salgınları önceden fark etmek, grip virüsünün yaygınlığını ve tiplerini tespit etmek, elde edilen bilgilerle ülkemizi dünya genelindeki bilgiler ile birlikte değerlendirmek ve sonuç olarak vatandaşlarımızı gripten korumak amaçları ile Sağlık Bakanlığımız bünyesinde 2005 yılından beri yürütülen çalışmaya Sentinel İnfluenza Sürveyansı denir. Haftalık İnfluenza Sürveyans Raporu, bu sürveyansın haftalık sonuçları ile birlikte ülkemiz ve dünyadaki son durumu özetleyen bir rapordur. Haftalık Özetler: Sayfa 22

24 03 Mart 09 Mart Haftası (2014/10): Ülkemizde 2014 yılı 10. haftası itibariyle çalışılan numunelerdeki influenza pozitiflik yüzdesi mevsimsel olarak olağan düzeyde (%8) seyretmiş olup, İnfluenza B tipindeki mevsimsel grip virüsü diğer mevsimsel grip virüsü tiplerine göre son haftalarda beklendiği gibi daha fazla görülüyor olsa da, bu grip sezonunun genelinde A(H3N2) tipindeki mevsimsel grip virüsü diğer mevsimsel grip virüsü tiplerine göre şu ana kadar toplamda daha fazla görülmüştür. Avrupa da ise 2014 yılı 9. haftası itibariyle grip hareketliliği güney ve batı bölgelerde azalmaya devam ederken kıtanın diğer bölgelerinde yer alan birkaç ülkede artmış olup, İnfluenza A(H3N2) ve İnfluenza B ile birlikte tespit edilen İnfluenza A(H1N1) tipindeki mevsimsel grip virüsü diğer mevsimsel grip virüsü tiplerine göre bu sezon daha fazla görülmeye devam etmiştir. 10 Mart 16 Mart Haftası (2014/11): Ülkemizde 2014 yılı 11. haftası itibariyle çalışılan numunelerdeki influenza pozitiflik yüzdesi önceki haftalara göre azalarak %5 e inmiş olup 113 numunenin 6 sında mevsimsel bir İnfluenza virüsü olan İnfluenza B tespit edilmiştir. Avrupa da ise 2014 yılı 10. haftası itibariyle grip hareketliliği kıtanın çoğu bölgesinde azalmaya devam etmiş olup, İnfluenza A(H3N2) ve İnfluenza B ile birlikte tespit edilen İnfluenza A(H1N1) tipindeki mevsimsel grip virüsü diğer mevsimsel grip virüsü tiplerine göre bu sezon daha fazla görülmeye devam etmiştir. 17 Mart 23 Mart Haftası (2014/12): Ülkemizde 2014 yılı 12. haftası itibariyle çalışılan numunelerdeki influenza pozitiflik yüzdesi mevsimsel olarak olağan düzeyde (%13) seyretmiş olup çalışılan 100 numunenin 13 ünde mevsimsel bir İnfluenza virüsü olan İnfluenza B tespit edilmiştir. Diğer solunum yolu virüsleri açısından da çalışılan 62 numune içerisinde 7 RSV, 6 Coronavirüs, 1 Rhinovirüs ve 1 de Human metapneumovirus tespit edilmiştir. Avrupa da ise 2014 yılı 11. haftası itibariyle grip hareketliliği kıtanın çoğu bölgesinde azalmaya devam etmiş olup, İnfluenza A(H3N2) tipindeki mevsimsel grip virüsü diğer mevsimsel grip virüsü tiplerine göre daha çok tespit edilmiş olsa da bu sezonun toplamında İnfluenza A(H1N1) tipindeki mevsimsel grip virüsü şu ana kadar en çok tespit edilen İnfluenza virüsü olmuştur. Sayfa 23

25 24 Mart 30 Mart Haftası (2014/13): Ülkemizde 2014 yılı 13. haftası itibariyle çalışılan numunelerdeki influenza pozitiflik yüzdesi mevsimsel olarak olağan düzeyde (%9) seyretmiş olup çalışılan 66 numunenin 6 sında mevsimsel bir İnfluenza virüsü olan İnfluenza B tespit edilmiştir. Diğer solunum yolu virüsleri açısından da çalışılan 38 numune içerisinde 1 RSV, 4 Coronavirüs ve 3 Rhinovirüs tespit edilmiştir. Avrupa da ise 2014 yılı 12. haftası itibariyle grip hareketliliği kıtanın çoğu bölgesinde azalmaya devam etmiş olup, İnfluenza A(H3N2) tipindeki mevsimsel grip virüsü diğer mevsimsel grip virüsü tiplerine göre daha çok tespit edilmiş olsa da bu sezonun toplamında İnfluenza A(H1N1) tipindeki mevsimsel grip virüsü şu ana kadar en çok tespit edilen İnfluenza virüsü olmuştur. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ HASTALIKLARI KONTROL VE ÖNLEME MERKEZİ HABERLER Amerika Ulusal Kadınlarda HIV/AIDS Farkındalık Günü Ulusal Kadınlarda HIV/AIDS Farkındalık Günü 10 Mart tarihinde kutlandı. Ulusal Kadınlarda HIV/AIDS Farkındalık Günü her yıl ülke çapında kuruluş ve toplulukların kadınların kendilerini ve partnerlerini HIV den - gerekli korunma önlemleri, test ve tedavileri olarak - korumalarına yardımcı olmak amacıyla bir araya geldikleri bir gündür. Kutlamalar ABD Sağlık Ve İnsani İşler Bakanlığı nın Kadın Sağlığı Bölümünün sponsorluğunda gerçekleşir. KADINLARDA HIV 2014 yılında, kadınlar (13 yaş ve üstü) ABD de yaşayan 1.1 milyon HIV linin dörtte birini oluşturuyordu. Bu enfekte bayanların büyük çoğunluğu (%75) erkeklerle seks yapmalarının ardından; geri kalan kısmı ise enjektable ilaç kullanımı sonucu enfekte olmuştur. Siyah/Afrikalı Amerikalı ve Hispanik/Latin bayanlar HIV den hastalığın tüm aşamalarında beyaz kadınlara oranla daha fazla etkilenmişlerdir. Siyah kadınlarda yeni HIV vakalarındaki ciddi azalmaya rağmen ( arasında %21) her 32 siyah kadından birisi ömürleri içinde HIV ile enfekte olacak (eğer şimdiki eğilim devam ederse). Bu oran Hispanik/Latin bayanlarda 106 kadından bir ve beyaz kadınlarda 526 kadında birdir. Sayfa 24

26 HIV tanısı konulan çoğu kadın almaları gereken bakımı alamıyor. ABD de 19 bölgede yapılan bir araştırmada 2009 yılında HIV tanısı alan kadınların yalnızca yarısı 2010 yılında tedavilerine devam ediyordu ve yarısından azında (4/10) viral süpresyon sağlanmıştı. Viral süpresyon: hastanın kanındaki virüs miktarının sağlıklı kalabilmesine yetecek düzeyde olduğu manasına geliyor. Viral süpresyon, ayrıca virüsün başkanlarına bulaşma olasılığının da büyük miktarda azalmasına yol açar. Yeraltı Suyu Farkındalık Haftası Mart 2014 Kullandığımız suların çoğu yeraltı kaynaklarından sağlanıyor. Yeraltı Suyu Farkındalık Haftası boyunca yeraltı suları, yeraltı sularını sağlıklı tutma ve kendi yeraltı suyumuzu koruma yolları hakkında daha fazla şey öğrenin. Temiz su, dünyanın en değerli kaynağıdır. İnsanlar suyu her gün bir şekilde kullanırlar, ama içmek için ama banyo, geri dönüşüm, tarım, soğutma, sanayi ve tıbbi işler için. Sonuçta su, herkes için hayati bir öneme sahiptir; çoğu kişi kullandığımız suların büyük oranda yeraltı kaynaklarından geldiğinin farkında değildir. Yeraltı Suyu Farkındalık Haftası, her yıl Ulusal Yeraltı Suyu Örgütü sponsorluğunda kutlanmaktadır. Bu kutlamanın amacı yeraltı sularının tüm insanlar ve çevre için ne kadar önemli olduğunu vurgulamaktır. Yeraltı sularının içeriği bazen çevrenin etkisiyle doğal olarak değişir (örneğin, arsenik, radon gibi), ancak daha büyük oranda insan aktiviteleri sonucu değişir. Bu insan aktiviteleri, gübre ve pestisitlerin yanlış kullanımını; fosseptik sistemlerinin düzenlenmesini, atıkların depolanmasını, endüstriyel kimyasal atıklar vb içerir den 2006 yılına kadar meydana gelen içme suyu salgınlarının %31 i işlenmemiş kaynak suları ya da %23 ü yeraltı suyundaki bozukluk nedeniyle gerçekleşmiştir. Bu süreçte yeraltı suyu kaynaklı salgınlarda en sıkgözlenen patojenler ise Shigella türleri, hepatitis A virus, norovirus, Giardia intestinalis, Campylobacter türleri ve Salmonella türleri olmuştur. İçtiğimiz suda patojenlerin ya da kimyasalların bulunması gastrointestinal hastalıklar, üreme problemleri, nörolojik bozukluklar gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Sayfa 25

27 Tbc yi Bul. Tbc yi tedavi et. Tbc yi Elemine Etmek İçin Beraber Çalışmak. Dünya Tbc Günü bu hayatı tehdit eden hastalığa karşı tekrardan farkındalık oluşmasını sağlıyor. ABD de raporlanan Tbc vakalarının sayısı 1993 yılından bu yana azalıyor. Buna rağmen Tbc bu ülkede hala hayatı tehdit eden bir hastalık. Çünkü Tbc mikrobu hava yoluyla bir insandan diğerine bulaşabilir ve herkes bu mikrobu alabilir. Bu hastalığın sınırları yok; bugün ABD de insanlar Tbc yüzünden acı çekmekteler. Her yıl Dünya Tbc Günü 24 Mart tarihinde kutlanıyor. Tbc dünyanın en ölümcül hastalıklarındandır. Yaklaşık olarak 2 milyar insan dünyadaki insanların üçte biri Tbc mikrobuyla enfekte yılında, 8.6 milyon insan Tbc ye yakalandı ve 1.3 milyon insan öldü Dünya Su Günü Hakkında Bilgilen Her yıl 22 Mart Dünya Su Günü uluslararası dikkati tatlı su kaynaklarının korunması ve geliştirilmesine çekiyor. Su ve enerji birbirine sıkı sıkıya bağlıdır. Enerjinin çeşitli formları vardır ve su, enerjinin üretiminde, taşınmasında ve kullanımında çeşitli derecelerde büyük önem taşır ve bu aktiviteler su kaynaklarına çeşitli etkilerde bulunur. - Su enerji gerektirir ve enerji su gerektirir. - Kaynaklar sınırlı ve talep artıyor. - Enerji tasarrufu su tasarrufudur. Su tasarrufu etmek enerji tasarrufu yapmak demektir. - Milyarlarca insan acilen su ve sanitasyon hizmetleri ile elektriğe ihtiyaç duyuyor. - Su ve enerjinin etkin kullanımını sağlamak önemlidir. Ulusal Yerli Halk HIV/AIDS Farkındalık Günü Mart 2014, Ulusal Yerli Halk HIV/AIDS Farkındalık Günüdür. Bu gün tüm ABD deki yerli halk için HIV ve AIDS hakkında bilgi edinmek, HIV testi yaptırma cesaretini göstermek ve HIV den korunmak için bir fırsat. Sayfa 26

28 20 Mart da HIV ve AIDS in Kızılderililer, Alaska Yerlileri ve Havai Yerlileri üzerine olan etkilerini hatırlıyoruz. 8. sini kutladığımız bu ulusal etkinlik yerli halkın HIV konusundaki farkındalığını arttırmak ve bu topluluklara hangi risklerin kendilerini beklediğini anlamaları konusunda yardımcı olmak ve kişileri HIV testi olmaları konusunda cesaretlendirmek için bir şans. CDC yetişkin ve ergen bireylere yılda en az 1 kez rutin olarak sağlık bakımlarının içinde HIV testi olmalarını öneriyor. Riskli bireyler mutlaka yılda en az bir kez test olmalılar. Seksüel olarak aktif gaylar, biseksüeller ve diğer erkeklerle ilişkiye giren erkekler her 3 ila 6 ayda bir HIV testi olmaktan yarar sağlayacaklardır. Kadınlar hamile kaldıkları her seferde HIV testi olmalıdırlar. Hepsinin ötesinde HIV enfekte Amerikalıların % 20 si enfekte olduklarını bilmiyorlar. Yerli Havai liler 12 ayda en fazla HIV tanısı alan topluluk (%46), Kızılderililer ve yerli Alaskalılar ise %38 ile 2. en sık HIV tanısı alan topluluk. Caledonia da Zika Ateşi Güncelleme: 06 Mart 2014 SEYAHAT UYARILARI CDC, New Caledonia ya seyahat edeceklere kendilerini sivrisinek ısırıklarından korumasını tavsiye ediyor. Zika Virüsün Görüldüğü Bölgeler: Resim1: yılları arasında zika virüsün yaklaşık olarak görüldüğü bölgeler. (Sarı: insanlarda serolojik kanıtların bulunduğu bölgeler; kırmızı: insanlardan virüsün izolr edildiği bölgeler; yeşil: virüsün sivrisineklerden izole edidiği bölgeler) Sayfa 27

29 Kimler risk altında? Haritada gösterilen Asya, Afrika ve Batı Pasifikteki bölgelere seyahat edenler Zika Virüsünü alma riski altında. Zika Virüsü taşıyan sivrisinek gece ve gündüz, bina içindeki ve dışındaki herkesi ve sıklıkla şehirlerde yaşayanları sokabilir. Seyahat Edenler Zika Ateşinden Korunmak İçin Ne Yapabilirler? Zika Ateşinden korunmak için geçerli bir aşı ya da ilaç yok. Seyahat edenler kendilerini sivrisinek ısırmasını önleyerek koruyabilirler. Somali, Kenya Ve Etiyopya da Polio Güncelleme: 06 Mart 2014 CDC, tüm seyahat edeceklere polio aşılarının tam olmasını tavsiye ediyor. Ek olarak erişkinler, koruyuculuğu arttırmak amaçlı 1 doz polio aşısı daha olmalılar. CDC, Djibouti, Eritrea, Sudan, South Sudan, Uganda, ve Yemen e insani yardım faaliyetleri, mülteci kampları ve diğer insani yardım organizasyonlarında çalışmak amaçlı giden tam aşılı erişkinlere ek olarak bir doz daha polio aşısı olmasını tavsiye ediyor. Bu tür işler insanları polio lu insanlarla temas etmek durumunda bırakabilir. Seyahat Edecekler Polio dan Korunmak İçin Neler Yapabilirler? Polio aşınızı olun Güvenli yiyecekleri yiyin: - Sıcak pişirilen ve servis edilen yiyecekleri - Çok ısınmış yumurtaları - Meyve ve sebzelerden temiz suda kendinizin yıkadıklarını ya da kabuklarını kendinizin soyduklarını - Günlük pastörize ürünleri Aşağıdakileri yemeyin: - Oda ısısında servis edilen yiyecekleri - Sokak satıcılarının sattığı yiyecekleri - Çiğ ya da hafif pişmiş yiyecekleri - Çiğ ya da az pişmiş et ya da balık - Yıkanmamış ya da kabuksuz meyve ve sebzeler - Dilimlenmiş kabuklu meyve ve sebzeler - Taze ürünlerle hazırlanmış baharatlar - Salatalar - Pastörize edilmemiş günlük ürünler Sayfa 28

30 Güvenli içecekleri için: - Şişelenmiş ağzı kapalı suları (karbonatlı olanları daha güvenlidir) - Dezenfekte edilen suları (kaynatılmış, filtre edilmiş, işlenmiş) - Şişe yada dezenfekte edilmiş sularla hazırlanan buzlar - Karbonatlı içecekler - Sıcak kahve ya da çay - Pastörize süt Aşağıdakileri içmeyin: - Musluk ya da kaynak suları - Musluk ya da kaynak sularıyla hazırlanmış buzlar - Musluk ya da kaynak sularıyla hazırlanmış içecekler (konsantre meyve sularıyla hazırlanmış içecekler gibi) - Tatlandırılmış buzlar ve buzlu dondurmalar - Pastörize edilmemiş sütler Haiyan/Filipinlerde Tayfun Güncelleme: 06 Mart 2014 CDC, Filipinlere seyahat edeceklere kendi sağlık ve güvenliklerini korumaları için önlemlerini almalarını öneriyor. Bağışıklık sistemi baskılanmış ya da tıbbi tedaviye ihtiyacı olanlar mutlaka seyahatlerini ertelemeliler. Brezilya da Dünya Kupası Güncelleme: 11 Mart 2014 FİFA Dünya Kupası, dört yılda bir tüm dünyadan takımların katılımıyla düzenlenen bir futbol turnuvasıdır Dünya Kupası, 12 Haziran 13 Temmuz arasında Brezilya çapında 12 şehirde düzenlenecek. Eğer 2014 Dünya Kupası na gitmeyi planlıyorsanız güvenliğiniz ve sağlığınız için önerileri izleyiniz. Sayfa 29

31 Sağlık Ve Güvenlik Terimleri Sözlüğü Türkçe Portekizce İngilizce Telaffuz Hasta hissediyorum Eu me sinto doente. AY-oo may SEEN-to do-entee Benim Tenho TEN-yoo başım ağrıyor. dor de cabeça. door deh kah-bay-sah midem ağrıyor. dor de barriga. door deh bah-hee-gah ateşim var. febre. FEH-bree boğazım ağrıyor. dor de garganta. door deh gahr-gahn-ta dişim ağrıyor. dor de dente. door deh DEN-tee döküntülerim var. rash cutâneo. hash koo-tahn-ee-oh güneş yanığım var. queimadura de sol. kay-mah-dure-ah deh sole burnum akıyor. coriza. core-ee-zah Ayak bileğimi burktum. Torci meu tornozelo. Tore-SEE MAY-oo tore-noh- ZAY-loo Kas spazmı geçiriyorum. Puxei um músculo. poo-shay oom MOO-skooloo Başım dönüyor. Estou tonto (fem. = tonta). Es-TOE TONE-too / TONEtah Beni sivrisinek ısırdı. Fui picado por pernilongo (muriçoca). fwee pee-kah-doo poor pare-nee-lone-goo (mooree-so-kah) Benim ya allerjim var. Tenho alergia a TEN-yoo ah-lair-jee-ah ah En yakın hastane nerede? En yakın eczane nerede? Doktoru/hemşireyi görebilir miyim? Bana ağrı kesici verebilir misiniz? Onde fica o hospital mais próximo? Onde fica a farmácia mais próxima? Posso ver um médico/enfermeiro? Pode me dar algo para dor? OWN-gee FEE-kah oh ospee-tah_oo mize PROH-seemoh OWN-gee FEE-kah ah far- MAH-see-ah mize PROH-seemah POH-soo vair oom MEH-deekoh / en-fair-may-roh POH-djee me dar AL-go PAH-ra door Sayfa 30

32 Easter Adasında Zika Ateşi Güncelleme: 17 Mart 2014 CDC, Easter Adası na seyahat edeceklere kendilerini sivrisinek ısırıklarından korumasını tavsiye ediyor. Kimler risk altında? Haritada gösterilen Asya, Afrika ve Batı Pasifikteki bölgelere seyahat edenler Zika Virüsünü alma riski altında. Zika Virüsü taşıyan sivrisinek gece ve gündüz, bina içindeki ve dışındaki herkesi ve sıklıkla şehirlerde yaşayanları sokabilir. Seyahat Edenler Zika Ateşinden Korunmak İçin Ne Yapabilirler? Zika Ateşinden korunmak için geçerli bir aşı ya da ilaç yok. Seyahat edenler kendilerini sivrisinek ısırmasını önleyerek koruyabilirler. Filipinlerde Kızamık Güncelleme: 18 Mart 2014 CDC, Filipinlere seyahat edeceklere kızamık aşılarının tam olduğundan emin olmalarını tavsiye ediyor; 6 ay 11 ay arası bebeklerde: 1 doz kızamık aşısı 12 ay ve üzerindekilere: 2 doz kızamık aşısı Klinisyenler, ateşi ve döküntüsü olan, özellikle de uluslararası seyahat öyküsü olan hastalarda tanı koyarken kızamığı akıllarında bulundurmalılar. Guinea de Ebola Güncelleme: 26 Mart 2014 CDC, bu bölgeye seyahat edeceklere korunmaları için enfekte kişilerin kan ve vücut sıvılarından uzak durmalarını tavsiye ediyor. Kimler Risk Altında? Afrika çapında ebola vakaları sporadik olarak görülmektedir. Birçok seyahat eden için risk düşüktür ancak enfekte kişilerin kan ve vücut sıvılarıyla temas eden turistler enfekte olabilir. Sağlık çalışanları ve enfekte kişilerin aile üyeleri ve arkadaşları yüksek risk altındadır. Sayfa 31

33 Seyahat Edenler Eboladan Korunmak İçin Ne Yapabilirler? Ebola için herhangi bir aşı ya da özel bir tedavi yoktur. Seyahat edenlerin riski düşük olmasına rağmen eboladan korunmak için atması için gereken önemli adımlar: - Hijyene dikkat edin. Başkalarının kanı ya da vücut sıvılarıyla temastan kaçının. - Hayvanlarla temastan kaçının. - Ateş, baş ağrısı, ağrı, boğaz ağrısı, ishal, kusma, mide ağrısı, döküntü, göz kızarıklığı gelişirse sağlık kuruluşuna başvurunuz. DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ ULUSLARARASI SEYAHAT VE SAĞLIK ÖNERİLERİ Kamerun da Vahşi Polio Virüsü (Güncelleme) Kamerun da 2013 Ekim ayında 4 vakanın tespitinin ardından VPV geçişinin ve enfekte bölgelerin coğrafi yayılımın sürdüğünü teyit eden 3 yeni bölgeden (North West, Adamaoua ve Centre) 6, 25 ve 31 Ocak 2014 tarihlerinde inme/paralize başlangıcı görülen 3 yeni Vahşi Poliovirüs Tip 1 (VPV1) vakası bildirilmiştir. Kamerun da Vahşi Polio Virüsü (Güncelleme) 17 Mart 2014 Kamerun da 2013 Ekim ayında 4 vakanın tespitinin ardından VPV geçişinin ve enfekte bölgelerin coğrafi yayılımın sürdüğünü teyit eden 3 yeni bölgeden (North West, Adamaoua ve Centre) 6, 25 ve 31 Ocak 2014 tarihlerinde felç başlangıcı görülen 3 yeni Vahşi Poliovirüs Tip 1 (VPV1) vakası bildirilmiştir. West, North West, Centre ve Adamaoua Bölgelerinden 1 Ekim 2013 ile 31 Ocak 2014 tarihleri arasında felç başlangıcı görülen toplam 7 VPV1 vakası bildirilmiştir. VPV1 in genetik diziliminin izolasyonu uzun süredir tespit edilmemiş Polio Virüs dolaşımının olduğunu göstermiştir. Kamerun da süregelen Polio Virüs dolaşımı, sürveyanstaki boşluklar ve Orta Afrika Cumhuriyetinden gelen savunmasız mülteci nüfus akımı nedeniyle, DSÖ Polio nun Kamerundan başka ülkelere sıçrama riskini çok yüksek olarak değerlendirmektedir. Sayfa 32

34 2013 Ekim ayında salgının teyit edilmesini takiben Kamerun dördüncüsü 9 Mart 2014 tarihinde başlayan ulusal çapta 3 bağışıklama kampanyası yapmıştır. Bağımsız izlemler bazı iyileşmelerin olduğunu gösterse de nicelik/kalite konusunda (gözlem ve uygulama konularında) ele alınması gerekli ciddi boşluklar bulunmaktadır. Kalite bölgeye göre farklılık göstermektedir. Aşısız çocuklarla ilgili esas neden evlerin ziyaret edilmemiş olmasıdır ( aşılanmamış çocukların %43 ü). Nüfusun genel bağışıklık analizi (6-59 aylık çocuklara ait Polio olmayan Akut Flask Paralizi verileri ) çocukların %40 ından fazlasının bağışıklığının yetersiz olduğunu göstermektedir (Çocukların %30 u sıfır doz Oral Polio Aşısı- OPV olmuş). Hastalığın yayılımının genişlemesi ve devam etmesi salgın yanıt kalitesinde ciddi açıkların olduğunu göstermektedir. Yeni vakaların teyit edilmesi ilave acil durum salgın yanıt faaliyetlerin planlanmasıyla sonuçlanmıştır. Bunlar arasında ulusal çapta olmayan aşılama kampanyasının 2014 Nisan ayında gerçekleştirilecek bir ulusal aşılama kampanyasına dönüştürülmesi ve 2014 Mayıs ve Nisan aylarında uygulanması yer almaktadır. Başarıdaki kritik nokta Oral Polio Aşısıyla bütün çocukların çok kez ulaşılabilen kaliteli kampanyalarda önemli bir artış sağlanması olacaktır. Aynı düzeyde önemli bir başka nokta ise salgının tam olarak yayılımının belirlenmesi ve izlenmesini sağlayacak sürveyansın kalitesinin acilen iyileştirmesidir. Tüm ülkelerin özellikle de Polio dan etkilenen ülkelere sıkça seyahat eden ve bu ülkelerle temasları olan ülkelerin, herhangi yeni bir Polio Virüs importasyonunu hızlıca tespit edebilmek ve acil yanıtı tesis edilebilmek üzere Akut Flask Paralizi (AFP) vakalarına yönelik sürveyanslarını güçlendirmeleri büyük önem taşımaktadır. Ülkeler, yönetimler ve bölgeler yeni virüs girişini en aza indirgemek için rutin bağışıklama kapsamlarını standart olarak yüksek seviyede tutmalıdırlar. DSÖ Uluslararası Seyahat ve Sağlık Önerileri Polio dan etkilenmiş bölgelere giden ve buralardan dönen kişilerin Polio ya karşı tam olarak aşılanmış olması şeklindedir. DSÖ Uluslararası Seyahat ve Sağlık Önerileri WHO s International Travel And Health Çeviri : Emin Ali BALTACI Kaynak: Sayfa 33

35 Gine de Ebola Hemorajik Ateşi Gine Sağlık Bakanlığı Gine nin güneydoğu bölgesinde hızlıca gelişen bir Ebola Hemorajik Ateşi salgınını DSÖ ye bildirmiştir. 22 Mart 2014 tarihi itibariyle 29 ölüm dahil toplam 49 vaka bildirilmiştir (Vaka ölüm oranı %59). Gine de Ebola Hemorajik Ateşi 23 Mart 2014 Gine Sağlık Bakanlığı Gine nin güneydoğu bölgesinde hızlıca gelişen bir Ebola Hemorajik Ateşi salgınını DSÖ ye bildirmiştir.22 Mart 2014 tarihi itibariyle 29 ölüm dahil toplam 49 vaka bildirilmiştir (Vaka ölüm oranı %59). Vakalar Guekedou, Macenta, Nzerekore ve Kissidougou bölgelerinden bildirmiştir. Ayrıca Conarky den bildirilen 2 ölüm dahil 3 şüpheli vaka inceleme altındadır. Kurbanlar arasında 4 sağlık çalışanı da bulunmaktadır.liberya ve Sierra Leone sınırında bulunan bölgelerden gelen şüpheli vakalarla ilgili raporlar incelenmektedir. Fransa nın Lyon şehrinde bulunan Pasteur Enstitüsü nde Ebola Virüsü için PCR aracılığıyla 7 kan örneği üzerinde yapılan testlerden 6 sı pozitif çıkmış olup bu sonuçlar Gine de görülen ilk Ebola Hemorajik Ateşi salgınını teyit etmiştir. L geninin bir bölümünün incelenmesiyle ilgili ilk sonuçlar bu virüsün Zaire Ebola Virüsüyle güçlü bir homolojinin olduğunu göstermiş olup ilave laboratuar çalışmaları bu bulguları teyit etmek amacıyla yapılmaktadır. DSÖ ve diğer ortaklarla birlikte Sağlık Bakanlığı salgını kontrol altına almak ve daha fazla yayılımı önlemek amacıyla önlemlerde bulunmuştur. Sağlık Bakanlığı yanıtı koordine edebilmek için ulusal ve bölgesel acil durum yönetimini etkin hale getirmiştir. Sağlık Bakanlığı hastalığın yayılımını önlemekle ilgili önlemler alınması ve şüpheli herhangi bir vakanın rapor edilmesi tavsiyesinde bulunmuştur. Aktif arama ve vaka yönetimi, temaslı izi sürme ve takibi ve toplumların salgın önleme ve kontrolüyle ilgili olarak duyarlı hale getirilmesi için birden fazla disiplinle ilgili ekipler sahaya konuşlandırılmıştır; İsviçre Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü (MSF-CH) salgından etkilenen bölgelerde çalışmakta ve izolasyon tesislerini kurarak yardımcı olmakta ve şüpheli vakalardan alınan biyolojik örneklerin nakledilmesi ve acil testlerin uluslararası laboratuarlarda gerçekleştirilmesi konularında destek olmaktadır. Sayfa 34

36 Tekrarlayan ve Tehlikeli Patojenler Laboratuar Ağı (EDPLN) Gine nin Donka da yer alan VHF laboratuarı, Lyon da bulunan Pasteur Enstitüsü, Dakar'da yer alan Pasteur Enstitüsü ve Sierra Leone de yer alan Kenema Lassa Ateşi Laboratuarıyla birlikte Gine ve Sierra Leone de yeterli Filovirüs tanı kapasitesinin sağlanması için çalışmaktadır. DSÖ ve ortakları Sağlık Bakanlığına destek olabilmek için ilave uzmanları bölgeye seferber etmekte ve konuşlandırmaktadır. Hastalarla ilgili destekleyici yönetim için gereken malzemeler ve lojistik ve salgın kontrolü ile ilgili tüm yöntemler seferber edilmektedir. Durum hızlıca gelişmekte ve bildirilen rakamlarda değişiklik olması olasıdır. DSÖ söz konusu durumla ilgili Gine ye yönelik herhangi bir ticari ya da seyahat kısıtlaması getirilmesini tavsiye etmemektedir. Çeviri : Emin Ali BALTACI Kaynak: DÜNYA TÜBERKÜLOZ GÜNÜ BROŞÜRÜ ÖZETİ Her yıl 9 milyon kişi Tbc hastalığına yakalanıyor. 3 milyon kişi ihtiyaçları olan bakım hizmetlerini alamıyor. 2012yılında, 8.6 milyon insan Tbc ye yakalandı ve1.3 milyon insan öldü. Her yıl 3 milyon kişi ihtiyaçları olan bakım hizmetlerini alamıyor. Bunların büyük bir kısmı atlanmış vakalar ve ölmekteler. Bizonlara ulaşmak istiyoruz. Tbc, enfeksiyoz ve hava yoluyla bulaşan bir hastalık. Dünya nüfusunun 3 de biri tbc mikrobuyla enfekte ancak yalnızca 10 da1 i hasta olmaktadır. Tbc, aylarca hafif semptomlarla seyredip hastalığın teşhis ve tedavisini geciktirip birçok insana bulaşmasına neden olabilir. Çoğu insan 6 aylık bir Tbc tedavisinin ardından hastalığı atlatabilir. Eğer tedavi tamamlanmazsa Tbc geri gelebilir, çoğunlukla da daha dirençli bir şekilde. Tbc li insanlar çoğunlukla, ayrımcılık, damgalanma, dışlanma ve sosyal izolasyon nedeniyle acı çekmekteler. Tbc ile büyük bir mücadele yürütülürken hala daha yapacak çok şey var den bu yana neredeyse 22 milyon hayat kurtarıldı dan beri Tbc ölümlerinde %45 in üzerinde bir azalma var. Ama daha fazlasını yapmalıyız. Sayfa 35

37 Dünyada atlanmış vakaların %75 i 12 ülkeden: Atlanmış vakaların üçte ikisi Güney Afrika ve Güney Asya dan ancak tüm ülkelerde atlanmış vakalar bulunmaktadır. Her yıl 3 milyon Tbc li sağlık sistemleri tarafından atlanmakta ve bu nedenle ihtiyaç duydukları ve hak ettikleri Tbc bakımını alamamaktalar. Bunlardan bazıları ölmekte, bazıları biraz daha iyi olmakta ancak diğerleri başkalarını enfekte etmeye devam etmektedir. Son 7 yıldır atlanan vakaların oranı aynı ve 7 yıldır atlanmış vakalar her yıl artmakta. Niçin Bu Vakalar Atlanıyor? 1- Tbc li hastalar bakım hizmetlerine ulaşamadığı için 2 - Tbc li hastaların sağlık tesislerine ulaşmalarına rağmen tanı konulamadığı için 3 - Tbc li hastalara tanı konulmasına rağmen kayıt altına alınmadıkları için Çok ilaca dirençli Tbc (MDR-TB) vakalarının yalnızca dörtte birine tanı konuluyor yılında dünya çapında tahmini sayıları 450,000 olan MDR-TB vakalarının yalnızca 94,000 ine tanı konuldu. Basit Ve Etkili Çözümler Problemi Kabul Edip Anlamak İlk Adımdır. Çözümlerin etkili ve sürdürülebilir olması için, kuruluşların, devletlerin, küresel örgütlerin halkı işin içine katarak faaliyetlerde bulunması gerekmektedir. Seçilen ve önceliklendirilen faaliyetlerin tanımlanmış yerel engellere yönelik olması gerekmektedir. Çözüm1: Bakım Hizmetlerine Erişimi Yaygınlaştır - Hizmet alan veriskli bölgeleri tanımla ve odaklan - Damgalamayı azaltmak için farkındalığı arttır ve eğitim faaliyetleri yürüt ve yardım arayışını arttır - Toplum tabanlı bakımı arttır ve topluluklara ulaşıp güçlendir - Uluslararası sağlık hedefleri kapsamında bakım hizmetleri sırasında ciddi cepten ödemelerin olmayacağını garanti et - Kaliteli tbc bakım hizmeti veren kamu, gönüllü, özel ve birleşik sağlık kuruluşlarının sayısını arttırmaya çalış Sayfa 36

38 Çözüm2: Görüntüleme Ve Test Yöntemlerini Yaygınlaştır - Tüm sağlık sunucularının tbc şüpheli semptomları olan hastalara ileri testleri yapabilmelerini sağla - Seçilmiş yüksek riskli hastaların sistemsel görüntülenmesini sağla - Hızlı testler, örnektaşıma, hasta sevk sistemi gibi yöntemlerle tanı kapasitesini arttır - Tbc temaslı taramalarını uygula ve arttır - Yeni ve daha iyi görüntüleme ve tanı araçlarını geliştir ve bunlara erişimi sağla Çözüm3: Bakım Kalitesi İçin Gerekli Bilgiyi Geliştir - Tbc görüntüleme, test, tanı ve tedavi hizmeti verebilenlerin etkin şekilde iletişim kurmalarını ve bağlantılarını geliştirmelerini sağla - Tbc kayıt ve raporlama sistemlerini geliştir, böylelikle tbc programı içindeki ve dışındaki tüm sağlık sunucularınca yapılan test ve tanılara ulaşılabilir ve etkin biçimde kullanılabilir BİRLEŞMİŞ MİLLETLER Reçete İle Satılan İlaçların İstismarı Önemli Bir Tehdit Olarak Ortaya Çıkıyor Uluslararası Narkotik Kontrol Kurulu (INCB)'nun 2013 raporu bugün Londra'da düzenlenen basın toplantısı ile açıklandı. Raporda, dünya genelinde uyuşturucu bağımlılarının sadece altıda birinin, yani yaklaşık 4,5 milyon insanın, ihtiyaç duyduğu tedavi imkanlarına erişebildiği belirtiliyor. Söz konusu tedavi masrafları ise yaklaşık 35 milyar ABD dolarına denk geliyor. Raporda, uyuşturucu bağımlıları arasında en çok eroin, esrar ve kokain kullanıcılarının tedavi görmek için başvuruda bulunduğu ifade ediliyor. INCB Başkanı Raymond Yans da konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, uyuşturucu kullanımının önlenmesi ve tedavi amacıyla yapılan yatırımların toplumsal açıdan hem maddi hem de manevi önem taşıdığını, böylelikle hem uyuşturucu kurbanlarının ve ailelerinin acılarına son verildiğini hem de sağlık sorunlarının ve yasadışı faaliyetlerin yol açacağı zararların engellenmesine önemli katkılar sağlandığını belirtti. Raporda, tedavi ve önleyici amaçlı alanlara yapılan her bir ABD dolarının ileride ortaya çıkacak sağlık ve diğer harcamalardan 10 ABD doları tasarruf sağlayacağı ifade ediliyor. INCB Raporunda, tedavi imkanlarının bölgeler arasında önemli fark gösterdiği belirtiliyor. Afrika'da her 18 uyuşturucu bağımlısından biri tedavi imkanına sahip olurken, Latin Amerika, Karayipler ve Güneydoğu Avrupa'da bu oran 11'de bire, Kuzey Amerika'da ise 3'te bire düşüyor. Sayfa 37

39 Raporda yapılan uyarılardan biri de reçete ile satılan ilaçların istismarı. Raporda, başta ABD olmak üzere bazı ülkelerde reçete ile satılan ilaçlarının istismarının yasadışı uyuşturucu kullanımından daha fazla olduğu ve ciddi bir sağlık sorunu teşkil ettiği ifade ediliyor. INCB, mevcut kontrol mekanizmalarının reçete ile satılan ilaçların kötüye kullanımının engellenmesi için yeterli olmadığını belirtiyor. Bölgesel Gelişmeler Raporda, esrarın bazı yerlerde yasal hale getirilmesi ve Afganistan'da uyuşturucu sorunun daha da büyümesi önemli bölgesel sorunlar olarak ortaya çıkıyor. Raporda, son dönemde "banyo tuzu", "bitki gıdası" gibi adlar altında satılan yeni tür psikoaktif maddelerin sadece Avrupa'da değil, tüm dünyada bir sorun haline geldiği ifade ediliyor. Bu maddelerle mücadele amacıyla Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Uyuşturucu Bağımlılığı Uzmanlar Komitesinin 20 yeni psikoaktif maddenin yasaklanıp yasaklanmaması konusunu Haziran ayında yapılacak toplantıda ele almaları bekleniyor. Raporda, Orta Amerika ve Karayipler'in hem uyuşturucu kaçakçılığının hem de uyuşturucu kullanımının yol açtığı büyük boyutlu sorunlar ile karşı karşıya bulunduğu belirtiliyor. Bölge Kuzey Amerika ve Avrupa'ya sevk edilen kokainin ana geçiş rotası üzerinde bulunuyor. Ayrıca, Afrika üzerinden afyon türü uyuşturucu kaçakçılığında da artış yaşandığı raporda belirtiliyor. Doğu Afrika'da ele geçen eroin miktarının on kat artış göstermesi, söz konusu bölgenin Avrupa'ya yönelik uyuşturucu kaçakçılığının ana güzergahı haline geldiğini ortaya konuyor. Raporda ayrıca Batı Afrika'dan Avrupa ve Güney Afrika'ya eroin sevkiyatında da artış yaşandığı ifade ediliyor. Ayrıca raporda, Afrika'da kokaine olan talebin artış gösterme riski taşıdığı ayrıca, söz konusu kıtada esrar kullanımının dünya ortalamasının iki katı olduğu belirtiliyor. INCB, geçenlerde ABD'nin Kolorado ve Washington eyaletlerinde ve Uruguay'da kişisel amaçlı esrar kullanımının serbest bırakılmasından endişe duyduğunu raporda dile getiriyor. INCB Başkanı konuyla ilgili yaptığı açıklamada hükümetlerin böyle bir konuda karar alırken ilk olarak vatandaşlarının uzun vadeli sağlık ve refahını düşünmeleri gerektiğini vurguluyor. Kuzey Amerika'nın dünya genelinde reçete ile satılan ilaçların kötüye kullanılması sonucu en fazla ölümün görüldüğü yer olarak ortaya çıktığı raporda ifade ediliyor. Güney Amerika'da yasadışı koka ekiminin 153 bin hektardan 133 bin hektara gerileyerek şimdiye kadarki en düşük seviyeye düştüğü raporda yer alan hususlardan birini teşkil ediyor. Koka bitkisi kokain üretiminde kullanılıyor. Sayfa 38

40 INCB, Doğu Asya'da eroine yönelik talebin artışından dolayı ciddi endişe duyduğunu açıklıyor. Raporda, Çin'de talebin artış göstermesinin, dünyanın diğer bölgelerindeki eroin üretimini hızlandırıyor olabileceği görüşüne yer veriliyor. Raporda, Afganistan'da uyuşturucu sorununun giderek büyüdüğüne işaret ediliyor. INCB, Afganistan'da 2012 yılında afyon üretimi yapılan alanın 154 bin hektar iken bu rakamın 2013 yılında yüzde 39 artış görerek 209 bin hektera ulaştığı belirtiyor. Afganistan eroin üretiminde birinci sıradaki yerini korurken, bu ülkede reçine esrar üretiminde de artış yaşadığı raporun ele aldığı bir diğer hususu oluşturuyor. INCB, bu sorunların çözümü için uluslararası topluluğu işbirliğini artırmaya davet ediyor. İnternet üzerinden tohum satışı yapılabildiğinden, Avrupa'da evlerde ve diğer alanlarda esrar üretiminde artış yaşandığına da raporda yer veriliyor. Raporda, başta Avustralya'da olmak üzere Okyanusya'nın, ele geçirilen tüm uyuşturucu türlerinde artış yaşanan tek bölge olduğu belirtiliyor. Türkiye Türkiye'nin uyuşturucu kaçakçılığı ile ilgili mücadelesine raporun Batı Asya başlığı altındaki bölümünde yer veriliyor Raporda, uyuşturucu kaçakçılığında Balkan Rotası üzerinde bulunduğu belirtilen Türkiye'de, Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele (KOM) Dairesi tarafından yürütülen çalışmalar sonucu ele geçirilen Afganistan kökenli eroin miktarının 2011 yılına oranla yüzde 72 artış göstererek 2012 yılında 11 bin tona ulaştığı ifade ediliyor. Raporda Türkiye'de ele geçirilen esrar miktarının ise son beş yılda yüzde 262 artış gösterdiği ve 2012 yılında 74,6 tona ulaştığı belirtiliyor. Uluslararası Narkotik Kontrol Kurulunun Rolü Uluslararası Narkotik Kontrol Kurulu (INCB), Birleşmiş Milletler'in uluslararası uyuşturucu kontrol sözleşmelerinin uygulanmasındaki bağımsız ve yargı benzeri gözetim organıdır. Kurul, 1961 tarihli Uyuşturucu Maddelere Dair Birleşmiş Milletler Tekli Sözleşmesi'ne istinaden 1968 yılında kurulmuş olmakla birlikte, INCB benzeri kuruluşların geçmişinin Milletler Cemiyeti dönemine uzandığı biliniyor. Sayfa 39

41 Oluşumu INCB Hükümetlerden ve Birleşmiş Milletler'den bağımsız bir kuruluştur. Ekonomik ve Sosyal Konsey tarafından seçilen 13 kurul üyesi hükümetleri adına değil kendi adlarına faaliyet gösterir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından aday gösterilen uzmanlar listesinden tıbbi, ilaç ve eczacılık deneyimine sahip üç üye ve hükümetler tarafından aday gösterilen uzmanlar listesinden de on üye seçimle belirlenir. INCB Birleşmiş Milletler'in Uyuşturucu ve Suç ile Mücadele Ofisi (UNODC) ve Uyuşturucu İlaçlar Komisyonu, Dünya Sağlık Örgütü, Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı (Interpol) ve Dünya Gümrük Örgütü de dahil olmak üzere, uyuşturucu denetimi ile ilgilenen diğer uluslararası organlar ile işbirliği yapar. Dünya Saati Kampanyasına Birleşmiş Milletler Türkiye Temsilciliği De Destek Veriyor Birleşmiş Milletler iklim değişikliğine dikkat çekmek amacıyla 29 Mart Cumartesi günü dünya genelinde düzenlenecek olan Dünya Saati kampanyasına destek veriyor. BM hem New York'taki genel merkez binasında hem de Türkiye dahil dünya genelindeki temsilcilikleri aracılığıyla kampanyaya katılacak. Bu kapsamda, Birleşmiş Milletler Türkiye Temsilciliği de güvenlik amaçlı olanların haricindeki ışıklarını söndürerek etkinlikte yer alacak. BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada bireyleri, kuruluşları ve işletmeleri iklim değişikliği ile mücadeleye yönelik kampanyaya destek vermeye ve 29 Mart günü ışıklarını bir saatliğine kapatmaya çağırdı. Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) tarafından ilki 2007 yılında gerçekleştirilen Dünya Saati etkinliğine geçtiğimiz yıl 150 ülke katılarak bir rekora imza attı. Türkiye'de de 2014 yılında, 400'den fazla kurumun, 20'den fazla valilik ve belediye ve binlerce kişinin etkinliğe destek vereceği belirtiliyor. Bu yılki etkinlik kapsamında dünya genelinde Paris'in simgelerinden Eyfel Kulesinden, New York'taki Empire State binasına, Moskova'da Kremlin Sarayından, Çin Seddi ve Mısır'daki piramitlere kadar birçok yerde ışıkların söndürülmesi bekleniyor. WWF, "Dünya Saati" hareketine destek vermek isteyen tüm bireyleri, kamu kurum ve özel sektör kuruluşlarını 29 Mart 2014 Cumartesi günü yerel saatle 20:30-21:30 arasında, güvenliği tehdit etmeyen alanlarda ışıklarını söndürmeye, elektrik kullanımını azaltmaya ve küresel iklim değişikliği için dünyadan çıkacak tek sesin parçası olmaya davet ediyor. Sayfa 40

42 UNICEF Dünya Su Günü Dünyanın En Yoksulları, Temiz Suya Erişimi En Az Olanlar Dünya Su Günü dolayısıyla bir açıklama yapan UNICEF, dünyanın temiz içme suyuyla ilgili olarak Binyıl Kalkınma Hedeflerinde (BKH) belirlenen hedefe ulaşmasından ve BM Genel Kurulunun suyun bir insan hakkı olduğunu ilan etmesinden neredeyse dört yıl sonra, çoğu yoksul olmak üzere 750 milyondan fazla kişinin bu temel ihtiyacını halen karşılayamadığını belirtti. UNICEF ve WHO tarafından 2013 yılında yayınlanan tahminlere göre 768 milyon kişi temiz içme suyu imkanlarından yoksun durumda. Bu yüzden her yıl yüzbinlerce çocuk hastalanıyor ve ölüyor. Temiz suya erişimi olmayan insanların çoğunluğunu ise ücra kırsal yörelerde ya da kentlerin yoksul mahallelerinde yaşamakta olan yoksullar oluşturuyor. UNICEF in tahminlerine göre, temiz su, yeterli sanitasyon ve hijyen imkanlarının olmayışına bağlı ishalli hastalıklar yüzünden her gün 5 yaş altı kadar çocuk ölüyor. İçme suyuyla ilgili BKH hedefine 2010 yılında ulaşılmış ve bu hedef artık geride bırakılmıştı yılında, dünya nüfusunun yüzde 89 u iyileştirilmiş içme suyu imkanlarına sahip duruma gelmişti. İyileştirilmiş içme suyu imkanlarından kastedilen, şebeke suyu, tulumbalarla kullanılan yeraltı suları ve korumalı kuyulardır. Ayrıca, gene 2010 yılında BM Genel Kurulu temiz içme suyu ve sanitasyonu insan hakkı olarak tanımıştı. Başka bir deyişle her insan, temiz suya ve temel sanitasyon imkanlarına sahip olabilmeliydi. UNICEF ve WHO tahminlerine göre iyileştirilmiş içme suyu imkanlarından yoksun küresel nüfusun hemen hemen üçte biri 10 ülkede yaşamaktadır: Çin (108 milyon); Hindistan (99 milyon); Nijerya (63 milyon); Etiyopya (43 milyon); Endonezya (39 milyon); Kongo Demokratik Cumhuriyeti (37 milyon); Bangladeş (26 milyon); Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti (22 milyon); Kenya (16 milyon) ve Pakistan (16 milyon). UNICEF temiz su imkanları olmayan 768 milyon kişi için harekete geçilmesini talep eden küresel bir sosyal medya kampanyası başlatmıştır. Bu kampanya çerçevesinde Facebook, Twitter ve Instagram takipçilerinden fotoğraflar aracılığıyla suyun onlar için ne anlama geldiğini tartışmaları istenecek ve #WaterIs hashtagiyle de temiz içme suyu olmadan yaşamanın ne demek olduğuna ilişkin farkındalık yaratılacaktır. Sayfa 41

43 ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Yaşam için Su, Enerji için Su Dünya Su Günü; Her yıl 22 Martta su kaynaklarının önemine dikkat çekmek ve su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimini teşvik etmek üzere uluslararası düzeyde kutlanmaktadır. Dünya Su Gününde her yıl spesifik bir tema ön plana çıkmaktadır yılı için Dünya Su Günü "Su ve Uluslararası İşbirliği" teması altında şekillenmişken, bu yıl 2014 yılı Dünya Su Günü teması "Su ve Enerji" olarak belirlenmiştir. İklim Değişikliğinin Etkileri Takibe Alınıyor Su Yönetimi Genel Müdürlüğü nün ulusal bütçe ile gerçekleştireceği İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi nin Açılış Toplantısı 19 Mart 2014 tarihinde Ankara yapıldı. Ülkemizin tüm nehir havzalarında (25 havza) iklim değişikliğine yönelik projeksiyonların hazırlanacağı, havzalar özelinde yer altı su potansiyelinin ve yüzey su seviyelerindeki değişimin tespit edileceği ve iklim değişikliği etkisiyle havzalardaki su bütçesi değişimlerinin hesaplanacağı söz konusu proje ile hem yüzey suyu kaynaklarımızın hem de yer altı sularımızın 2100 yılına kadar muhtemel durumunun projekte edilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca 3 pilot havzada da iklim değişikliğinin su kaynakları açısından sektörel etki analizi (içme suyu, tarım, sanayi, ekosistem ana sektörleri için) yapılacak ve uyum faaliyetleri için öneriler oluşturulacaktır. İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi Projenin Amacı: Buna göre havzalardaki akışlar, yüzeysel su, zemin suyu ve yeraltı suyu miktarları gibi temel veriler belirlenecek, ardından tüm havzalarda su bütçesi ve su potansiyeli tahmin çalışmaları yapılacaktır. Projenin Süresi : 930 takvim günüdür. Başlangıç Tarihi : 18/12/2014 Sayfa 42

44 TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU TSM lerde İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmet Sunumu Modelleme Çalıştayı Toplum Sağlığı Merkezlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği hizmetleri sunumuna dair usul ve esasların belirlenmesi, sahada tespit edilen aksaklıkların çözümlenmesi ve taleplerin değerlendirilmesi için yapılması gerekenlerin planlandığı çalıştay 3-4 Mart 2014 tarihinde Ankara da yapılmıştır. Çalıştay, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Daire Başkanlığı ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı koordinatörlüğünde gerçekleşmiş olup, yetkilendirilmiş Toplum Sağlığı Merkezlerinde görevli işyeri hekimlerine ve iş güvenliği uzmanlarına, yetkilendirilmiş Toplum Sağlığı Merkezleri olan illerin Halk Sağlığı Müdürlüklerindeki Çalışan Sağlığı Şube Müdürlerine ve ilgili Müdür Yardımcılarına yönelik düzenlenmiştir. Çalıştayda oluşturulan çalışma gruplarında - Prof. Dr. Yıldız PEKŞEN moderatölüğünde TSM lerde İSG Hizmet Kapsamı ve İnsan Gücü İhtiyacı - Prof. Dr. Erhan ESEN moderatölüğünde TSM lerde İSG Hizmetlerinde Finansal Konular ve Ücretlendirme - Prof. Dr. Yücel DEMİREL moderatölüğünde TSM lerde İSG Hizmetlerinin Sürdürülebilirliği ve Yaygınlaştırılması - Prof. Dr. Ferdi TANIR moderatölüğünde TSM lerde İş Sağlığı Hizmetleri ve Donanım - Doç. Dr. Meral SAYGUN moderatölüğünde TSM lerde İş Güvenliği Hizmetleri ve Donanım konularında tartışılıp raporlar hazırlanmıştır Mart 2014 Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi Bağışıklama Program Yöneticileri Toplantısı Kurum Başkanımız Prof. Dr. Seçil ÖZKAN, Mart 2014 tarihlerinde Avrupa Bağışıklama Haftası Kapsamında düzenlenen ve Antalya da yürütülen Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi Bağışıklama Program Yöneticileri Toplantısı na katılmıştır. Toplantıda DSÖ Avrupa Bölgesi Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar ve Bağışıklama Program Yöneticisi Dr. Dina PFEIFER, Türkiye DSÖ Temsilcisi Dr. Maria Cristina PROFILI ve ayrıca Avrupa Bölgesi nin 53 üye ülkesinin ulusal aşı programı yöneticileri bir araya gelmiştir. Sayfa 43

45 Toplantıda bölgesel ve küresel bağışıklama programları, bağışıklamada elde edilen başarılar, ülkelerin gelecekteki bağışıklama öncelikleri ve ulusal bağışıklama sistemlerini güçlendirmek için sorunlu alanlar ile gelecekteki öncelikli alanlar görüşülmüştür. Uluslararası Katılımlı Ulusal Biyosidal Kongresi Antalya'da Yapıldı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu ile Yıldırım Beyazıt Üniversitesi işbirliğinde Antalya da düzenlenen Uluslararası Katılımlı Ulusal Biyosidal Kongresi, Kurumumuzun kuruluşunun ikinci yıl dönümü olan 19 Mart tarihindeki açılış ile başladı. Kongre kapsamında, Biyosidal Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Eğitimi, Biyosidal Ürün Başvuru Dosyası Hazırlama ve Etiketleme Kursu ile Biyosidal Ürün Uygulamalarında Mesul Müdür Eğitimleri düzenlendi. Kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, belediyeler, hastaneler, üretici ve ithalatçı firmalar gibi biyosidal ürünler konusunda çalışan çeşitli taraflardan toplam 1150 kişinin katılımı ile gerçekleştirilen kongrede; Avrupa Kimyasallar Ajansı, Almanya Federal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü, İtalya Ulusal Sağlık Enstitüsü gibi Avrupa Birliği nin yetkili kuruluşlarından temsilcilerin yanı sıra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu gibi resmi kurumların katılımcıları ile çeşitli üniversitelerden alanlarında uzman akademisyenler etkili sunumlar yaptı. Kongre kapsamında, Biyosidal Ürünlerin İnsan, Hayvan ve Çevre Sağlığı Üzerine Etkileri, Nanomalzemeler, Bor Bileşiklerinin Biyosidal Ürün Kapsamında Kullanımı, Biyosidal Ürünlerin Ruhsatlandırma Prosedürleri, Tarım Toplumlarında Önleme ve Erken Müdahale Programları, Biyosidal Ürün Uygulamaları, Biyosidal Ürün Analizleri ve Analiz Laboratuvarları, Biyosidal Ürünlerde İyi Laboratuvar Uygulamaları, Antibakteriyel Boyalar, Biyosidal Ürün Üretim Yerleri, Halkın Kullanımına Sunulan Biyosidal Ürünlerin Kullanımı ve Güvenirliği, Biyosidal Ürünlerle İşlenmiş Eşyalar, Biyosidal Ürünlerin Satın Alınması ve İhale Süreci, Biyosidal Ürünlerde Direnç Gelişimi ve Rezidüel Etkileri ile Biyosidal Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi gibi konularda toplam 19 oturum gerçekleştirildi. Bu oturumlarda toplamda 105 konuşmacı, yaptıkları sunumlarla biyosidal ürünlerin çeşitli yönlerden farklı bakış açılarını ortaya koydular. Sayfa 44

46 24 Mart Dünya Tüberküloz Günü Basın Bildirisi Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Robert Koch tarafından M. tuberculosis basilinin keşfedildiği gün olan 24 Mart 1882 gününe ithafen 1996 yılından itibaren her yıl 24 Mart tarihinde dünya genelinde Dünya Tüberküloz Günü etkinlikleri düzenlenmesini önermiştir. Bu kapsamda her yıl olduğu gibi bu yıl da ülkemizde tüberküloz (verem) hastalığı konusunda toplumun bilgilendirilmesi ve bu hastalıkla ilgili dünyada yaşanılan gelişmelerin paylaşılması amacıyla düzenlenen 24 Mart Dünya Tüberküloz Günü etkinlikleri çerçevesinde bütün yurtta çeşitli faaliyetler yürütülmüştür. Ülkemizde tüberküloz kontrolünde Bin Yıl Kalkınma Hedefleri ve Tüberkülozu Durdurma Stratejisi Hedefleri ne ulaşılması yönünde çalışmalar yürütülmektedir. Bu hedefler; 2015 yılına kadar tüberküloz görülme sıklığının ve tüberkülozdan ölüm hızının 1990 seviyesinin yarısına düşürülmesidir. Ülkemizde yürütülen çalışmalar neticesinde 2015 yılı gelmeden bu hedeflere ulaşılmıştır. Bu hedeflere; politik kararlılık, yeterli altyapı, personel, bütçe ve eğitim uygulamaları sonucunda veremle mücadelede görev alan sağlık çalışanlarının özverili çalışmaları ile ulaşılmıştır. Dünyada tüberküloz eliminasyonu konusunda belirlenmiş olan hedef ise 2050 yılına kadar küresel tüberküloz insidansının milyonda birin altına düşürülmesidir. Bakanlığımız bu hedefe ulaşmak için gereken her türlü çalışmayı kararlılıkla yürütmektedir. Bu amaca yönelik olarak bu yıl sağlık kurumlarında ve toplumda tüberküloz enfeksiyon kontrolü konusuna ağırlık verilmiş, halkı ve sağlık çalışanlarını bilgilendirmek amacıyla afiş ve broşürler hazırlanmıştır. Bu çalışmalar kapsamında 2014 yılında; sağlık kuruluşlarında kullanılacak tüberküloz enfeksiyon kontrolüne yönelik hazırlanan rehberin yayımlanması, ülke genelinde tüberküloz aktif sürveyansı uygulamasına başlanılması, çok ilaca dirençli ve yaygın ilaca dirençli tüberkülozla mücadele konulu ulusal eylem planının hazırlanması ve toplum sağlığı merkezi verem savaşı dispanseri birimlerinin radyoloji ünitelerinin yenilenerek daha etkin hale getirilmesi için çalışmalar yürütülmesi planlanmaktadır. Türkiye de verem hastası sayıları yıllar içerisinde azalmaktadır. Yeni tespit edilen tüberküloz hasta sayısı her yıl yaklaşık %6-7 oranında azalmaktadır. Günümüzde önceki on yıla oranla verem hastası sayısı dörtte bir oranında azalmıştır yılında verem savaşı dispanserlerine kayıtlı toplam tüberküloz hastası sayısı dir. Hastaların %59 u erkek, %41 i kadındır. %64 ünde akciğer tüberkülozu varken, %36 sında akciğer dışındaki organlar (lenf bezleri, plevra, kemik, böbrek, beyin vb.) tutulmuştur. Ülkemizde verem hastalarının tedavileri doğrudan gözetim altında uygulanmakta olup yeni vakalarda tedavi başarısı oranları %90 lardadır. Sayfa 45

47 Dünya genelinde tüberkülozla ilgili en önemli tehlike hastaların ilaçlarını düzenli kullanmamaları veya tedavilerini yarım bırakmaları sonucunda gelişen ilaç direncidir. Bu vakalar klasik verem ilaçlarına dirençlidir ve tedavileri ancak ikinci seçenek tüberküloz ilaçları ile mümkündür. Bu da tedavi başarısını azaltmakta ve tedavi maliyetini arttırmaktadır. Türkiye de 2012 yılında tespit edilen vakanın 291 i (%2) çok ilaca dirençli tüberküloz hastasıdır. Çok ilaca dirençli tüberküloza yönelik olarak pek çok kurum ve kuruluşun katılımıyla Çok İlaca Dirençli ve Yaygın İlaca Dirençli Tüberkülozu Önleme ve Mücadele Eylem Planı ( ) hazırlanmakta olup, eylem planına yönelik toplantılar düzenlenmektedir. Bu eylem planı ile dirençli tüberkülozla mücadelede karşılaşılan sorunların çözülmesi aşamasında önemli bir mesafe alınmış olacaktır. Verem hastalığı, kalıtsal değil bulaşıcı bir hastalıktır. Hastaların öksürme ve hapşırmaları sırasında etrafa saçtıkları verem mikroplarının sağlam kişiler tarafından solunması ile bulaşır. Ülkemizde verem hastalığının teşhis ve tedavisi ücretsiz olarak yapılmaktadır. İlaca dirençli vakalar da dâhil tüberküloz hastalarının tedavisinde kullanılan bütün ilaçlar Bakanlığımızca temin edilerek ücretsiz olarak hastalara verilmek üzere sağlık kuruluşlarına dağıtılmaktadır. Tedavi süreci en az 6 ay süren bu hastalıkta düzenli ve eksiksiz ilaç kullanımı büyük önem arz etmektedir. İlaç tedavisine başlandıktan gün sonra bulaştırıcılık büyük oranda azalmakta, tedavisini önerilen sürede eksiksiz şekilde kullanan hastalar yüzde yüze yakın oranda şifa bulmaktadır. Bireyin ve dolayısıyla toplumun tüberküloz hastalığından korunmasında en önemli husus, tüberküloz hastalarına erken tanı konması ve en kısa sürede tedaviye başlanmasıdır. Bu nedenle iki-üç haftadan uzun süren öksürük, balgam, öksürükle kan tükürme, nefes darlığı, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, ateş, gece terlemesi şikâyetleri olan vatandaşlarımızın verem açısından kontrollerinin yapılabilmesi için en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmesi gerekmektedir. Özetle; Verem hava yoluyla bulaşan, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Erken tanı, doğru ve etkin tedavi ile verem hastalığından korunmak mümkündür. Verem hastalığından korunmak ve sevdiklerimizi korumak için bazı kurallara dikkat etmemiz gerekir: Öksürürken mutlaka ağzınızı kapatınız. Kullandığınız mendilleri çöp kutusuna atınız. Ellerinizi sabunla yıkayınız. Bulunduğunuz ortamı havalandırmaya özen gösteriniz. Verem hastalığının belirtilerini hissettiğinizde en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz: İki-üç haftadan uzun süren öksürük, balgam, kan tükürme, nefes darlığı, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, ateş, gece terlemesi. Sayfa 46

48 Düzenli ilaç kullanımı ile veremi durdurabilir ve sevdiklerinize bulaşmasını önleyebilirsiniz. Verem tedavisinde kullanılan tüm ilaçlar ücretsizdir: Verem tedavisi gören hastaların tedavisinde kullanılan bütün tüberküloz ilaçları, Bakanlığımızca temin edilerek ücretsiz olarak hastalara ulaştırılmaktadır. Verem hastalığının tedavisinde tam başarı için, ilaçlarınızı Doğrudan Gözetimli Tedavi ile kullanınız. Sağlığınızı korumak için tüberküloz enfeksiyon kontrol önlemlerini almayı unutmayınız. Verem hastalığının bulaşmasını ve toplumda yayılmasını önleyebilirsiniz. Hedefimiz Veremsiz Bir Türkiye. 1. Ulusal Aşı Çalıştayı Ankara'da Yapıldı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (THSK) ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Koordinasyonunda 1. Ulusal Aşı Çalıştayı Mart 2014 tarihleri arasında Ankara da gerçekleştirildi. Çalıştaya Akademisyenler, enfeksiyon hastalıkları uzmanları ve sivil toplum kuruluşları temsilcileri ile aşı üretici firmalar katıldı. Çocukluk çağı, adolesan ve yetişkin aşı programları ile ülkemiz Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında yer almayan aşıların ele alındığı çalıştay, 4 gün devam etti. Olay Yönetim Sistemi Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi Daire Başkanlığı, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) üye devletlerinin isteği üzerine, Uluslararası Sağlık Tüzüğü(2005) kapsamında her türlü tehlikeden doğacak akut halk sağlığı olaylarının hızlı tespiti ve olaylardan etkilenen toplumda ortaya çıkacak hastalıkların azaltılmasını veya önlenmesini sağlayabilmek için kurulmuştur. Daire, Toplum sağlığını tehdit etme potansiyeli bulunan olaylarda, başta biyolojik etkenler olmak üzere kimyasal ve radyonükleer etkenler ile ilgili veri/bilgiyi ilgili kurumlardan temin ederek, bilgiyi doğrulayarak risk değerlendirmesi ve izleme faaliyetlerini yürütmektedir. Bu kapsamda akut halk sağlığı tehdidi taşıyan olayları kaydedilmesi amacıyla Olay Yönetim Sistemi kurulmuş olup, 31 Mart-2 Nisan 2014 tarihlerinde 81 ilde sisteme geçiş için Halk Sağlığı Müdürlüklerinden Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Programları Şube Müdürü ve bir personele Ankara da eğitim verilmiştir. Sayfa 47

49 Olay Yönetim Sistemi ile akut halk sağlığı tehdidi olarak belirlenmiş olayların ilk girişi, güncellenmeleri, takibi ve kapatılmasını planlanlamaktadır. TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU İstatistiklerle Yaşlılar, 2013 Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2013 yılında %7,7 ye yükseldi: Yaşlı (65 ve daha yukarı yaş) nüfus oranı 2013 yılında %7,7 iken nüfus projeksiyonlarına göre 2023 yılında %10,2, 2050 yılında %20,8, 2075 yılında ise %27,7 ye yükseleceği tahmin edildi. En yüksek yaşlı nüfus oranına 2012 yılında sahip olan ilk üç ülke sırasıyla %24,4 ile Japonya, %21,1 ile Almanya ve %20,8 ile İtalya dır. Türkiye 2012 yılındaki bu sıralamada 91. sırada yer almaktadır. Türkiye 2023 yılında çok yaşlı nüfus yapısına sahip ülkeler arasında olacak: Birleşmiş Milletler in tanımına göre bir ülkedeki yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının %8 ile %10 arasında olması o ülke nüfusunun yaşlı, %10 un üzerinde olması ise çok yaşlı olduğu anlamına gelmektedir. Nüfus projeksiyonlarına göre Türkiye nin yaşlı nüfus oranının 2023 yılında %10,2 ye yükseleceği ve çok yaşlı nüfuslu ülkeler arasında yer alacağı tahmin edilmektedir. Yaş Grubuna Göre Nüfus Oranı, Kaynak:TÜİK, Genel Nüfus Sayımları, TÜİK, Nüfus Tahminleri, TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları, TÜİK, 2013 Nüfus Projeksiyonları, Sayfa 48

50 Yaşlı bağımlılık oranı 2013 yılında %11,3 oldu: Yaşlı bağımlılık oranı, çalışma çağındaki her 100 kişiye düşen yaşlı sayısıdır. Türkiye de 2013 yılında 100 çalışanın bakması gereken yaşlı sayısı 11 iken bu sayının 2030 yılında 19 olması beklenmektedir. Türkiye nin ortanca yaşı yükseldi: Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren göstergelerden biri olan ortanca yaş, nüfusun tek yaşa göre sıralandığında ortada kalan yaş olup, nüfusu iki eşit parçaya böler. Alttaki genç, üsteki yaşlı nüfus grubunda birbirine eşit sayıda kişi bulunur.türkiye nin 2013 yılındaki ortanca yaşı 30,4 olup, dünya nüfusu için ortanca yaş 29,4 tür. Dünya da en yüksek ortanca yaşa sahip ilk üç ülke 50,5 ile Monako, 45,8 ile Japonya ve 45,7 ile Almanya dır. Türkiye bu sıralamada 104. sırada yer almaktadır. Ortanca yaş illere göre değişiklik göstermektedir. En yüksek ortanca yaşa sahip ilk üç il 2013 yılında, 38,2 ile Sinop, 37,7 ile Balıkesir ve 37,6 ile Edirne oldu. En düşük ortanca yaşa sahip ilk üç il ise 2013 yılında, 18,7 ile Şırnak, 19 ile Şanlıurfa ve 19,7 ile Ağrı oldu. Yaşlı nüfusun en yüksek oranda olduğu il Sinop tur. Yaşlı nüfusun en yüksek oranda bulunduğu il, %16,7 ile Sinop oldu. Sinop u %15,7 ile Kastamonu ve %14,3 ile Çankırı izledi. Yaşlı nüfusun en düşük oranda bulunduğu il ise %2,8 ile Hakkari oldu. Hakkari yi %3 ile Şırnak ve %3,2 ile Van izledi. Yaşlı nüfusta cinsiyet oranı 2013 yılında düştü: Toplam nüfustaki cinsiyet oranı 2013 yılında 100,7 iken yaşlı nüfustaki cinsiyet oranı 76,9 dur. Diğer bir ifadeyle, 65 ve daha yukarı yaştaki 100 kadın başına 76,9 yaşlı erkek düşmektedir. Bu oran illere göre incelendiğinde, yaşlı nüfus cinsiyet oranının en düşük olduğu il 64,3 ile Rize ve en yüksek olduğu il ise 86,3 ile Antalya oldu. Hanelerin %21,7 sinde en az bir yaşlı bulunmaktadır: Nüfus ve Konut Araştırması (NKA) sonuçlarına göre 2011 yılında, hanesinde en az bir yaşlı hane halkı üyesi bulunan hanelerin oranı %21,7 olup bu hane halklarının oturdukları konutların %11,9 unda tuvaletin, %2,8 inde borulu su sistemi ve banyonun konutun dışında olduğu gözlendi. Sayfa 49

51 Hanesinde en az bir yaşlı hane halkı üyesi bulunan hanelerin %63,6 sı konutlarında soba ile ısınırken %19,2 sinin kat kaloriferi, %8,9 unun kalorifer (merkezi sistem) ve %8,2 sinin klima, elektrikli ısıtıcı ya da diğer sistemler ile ısındığı görüldü. Tek kişilik hanelerin %42,2 sinde yaşlı nüfus bulunmaktadır: NKA sonuçlarına göre 2011 yılında, toplam hane halklarının %11,7 sini tek kişilik haneler oluşturdu. Bu hanelerin %42,2 si 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerden oluşmaktadır. Tek başına yaşayan yaşlı nüfusun %77,1 ini kadınlar oluşturmaktadır. Yaşlı erkeklerin sağlık durumu, yaşlı kadınlara göre çok daha iyi durumda: Sağlık durumu çok iyi/iyi düzeyinde olan erkek nüfusun oranı 2012 yılında %36,9 iken kadınlarda bu oran %18,7 oldu. Yaşlı kadın nüfusun obezite oranı %33,1 iken yaşlı erkeklerde bu oran %16,2 Türkiye genelinde 2012 yılında, 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun obezite oranı %17,2 iken yaşlı nüfusta bu oran %25 oldu. TÜRKİYE CUMHURİYETİ SAĞLIK BAKANLIĞI ULUSAL HASTANE ENFEKSİYONLARI SÜRVEYANS AĞI (UHESA) RAPORU ÖZETİ 25/06/2011 tarihli sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik uyarınca hastane enfeksiyonları sürveyans verileri günlük olarak toplanıp kayıt altına alınıp Ulusal Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Ağı (UHESA) üzerinden bildirim yapılıyor. İkinci ve üçüncü düzey yoğun bakım üniteleri ve yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde ilave olarak invaziv araç ilişkili hastane enfeksiyonları sürveyansı da yapılmaktadır [Santral venöz kateter ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonu, üriner kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonu, ventilatör ilişkili pnömoni, umblikal kateter ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonu). Bunun dışında yatak sayısı baz alınarak ilgili listeden belirlenen ameliyatlarda ameliyat tipine özgü cerrahi alan enfeksiyonu (CAE) sürveyansı da yapılmaktadır. Sayfa 50

52 Sürveyans verileri Türkiye genelinde ve dört kurum tipi bazında (Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri, Üniversite Hastaneleri, Özel Hastaneler) değerlendirilmiştir. Belediye Hastaneleri, Sağlık Bakanlığı Devlet Hastanelerine dahil edilmiştir. Üniversite Hastaneleri, Kamu ve Özel Üniversite Hastanelerini içermektedir. Aşağıdaki tablolarda yer alan bazı verilerin açıklaması: İnvaziv araç ilişkili enfeksiyon hızı: İlgili yoğun bakımda invaziv araç takılı olarak geçirilmiş olan her 1000 günde (bu süre zarfında) ortaya çıkan söz konusu invaziv araçla ilişkili hastane enfeksiyonu sayısıdır. İnvaziv araç kullanım oranı: İlgili yoğun bakımda invaziv araç takılı olarak geçirilen günlerin toplamının, toplamda hasta olarak geçirilen günlere oranlanmasıdır. Cerrahi alan enfeksiyon hızı (CAE): Belirli bir ameliyat türünde gerçekleşen cerrahi alan enfeksiyonu sayısının aynı ameliyat türündeki ameliyat sayısına bölümüyle elde edilen sayının 100 sabitiyle çarpılmasıyla bulunur. Yüzde olarak ifade edilir. Aşağıdaki tablolar temsil ettiği verinin büyüklüğü açısından ilk üç sırada bulunan yoğun bakım türlerini içermektedir. Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Santral Venöz Kateter İlişkili Kan Dolaşımı Enfeksiyon Hızları, Türkiye Geneli Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Santral Venöz Kateter Kullanım Oranları, Türkiye Geneli Yanık 7,1 Çocuk Kalp Damar Cerrahisi 0,88 Anestezi ve Reanimasyon 5,5 Kalp Damar Cerrahisi 0,81 Göğüs Cerrahisi 5,3 Anestezi ve Reanimasyon 0,60 En düşük enfeksiyon hızları 1,9 ile Kalp Damar Cerrahisi ve 2,6 ile Çocuk Cerrahisi yoğun bakım üniteleridir. Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Santral Venöz Kateter İlişkili Kan Dolaşımı Enfeksiyon Hızları, Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Santral Venöz Kateter Kullanım Oranları, Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri Anestezi ve Reanimasyon 4,1 Kalp Damar Cerrahisi 0,65 Genel Cerrahi 3,0 Anestezi ve Reanimasyon 0,56 Nöroloji 2,9 Genel Cerrahi 0,37 En düşük enfeksiyon hızları 0,0 ile Beyin Cerrahisi ve 1,0 ile Koroner yoğun bakım üniteleridir. Sayfa 51

53 Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Santral Venöz Kateter İlişkili Kan Dolaşımı Enfeksiyon Hızları, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Santral Venöz Kateter Kullanım Oranları, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri Yanık 8,0 Çocuk Kalp Damar Cerrahisi 0,87 Anestezi ve Reanimasyon 5,5 Kalp Damar Cerrahisi 0,83 Beyin Cerrahisi, İç Hastalıkları 4,4 Anestezi ve Reanimasyon 0,62 En düşük enfeksiyon hızları 0,0 ile Göğüs Cerrahisi ve 0,9 ile Çocuk Kalp Damar Cerrahisi yoğun bakım üniteleridir. Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Santral Venöz Kateter İlişkili Kan Dolaşımı Enfeksiyon Hızları, Üniversite Hastaneleri Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Santral Venöz Kateter Kullanım Oranları, Üniversite Hastaneleri Göğüs Hastalıkları 9,6 Çocuk Kalp Damar Cerrahisi 0,90 Göğüs Cerrahisi 8,7 Kalp Damar Cerrahisi 0,73 İç Hastalıkları 7,9 Acil 0,72 En düşük enfeksiyon hızları 2,4 ile Acil ve 2,9 ile Çocuk Cerrahisi yoğun bakım üniteleridir. Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Santral Venöz Kateter İlişkili Kan Dolaşımı Enfeksiyon Hızları, Özel Hastaneler Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Santral Venöz Kateter Kullanım Oranları, Özel Hastaneler Anestezi ve Reanimasyon 3,3 Kalp Damar Cerrahisi 0,89 Acil 2,6 Genel Cerrahi 0,53 Koroner 1,7 Anestezi ve Reanimasyon 0,52 En düşük enfeksiyon hızları 0,9 ile Kalp Damar Cerrahisi ve 1,2 ile İç Hastalıkları yoğun bakım üniteleridir. Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Üriner Kateter İlişkili Üriner Enfeksiyon Hızları, Türkiye Geneli Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Üriner Kateter Kullanım Oranları, Türkiye Geneli Nöroloji 5,3 Anestezi ve Reanimasyon, Nöroloji 0,96 Beyin Cerrahisi 5,2 Genel Cerrahi 0,92 Anestezi ve Reanimasyon, Çocuk Hast. 4,1 İç Hastalıkları 0,91 En düşük enfeksiyon hızları 1,1 ile Kalp Damar Cerrahisi ve 1,6 ile Göğüs Cerrahisi yoğun bakım üniteleridir. Sayfa 52

54 Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Üriner Kateter İlişkili Üriner Enfeksiyon Hızları, Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Üriner Kateter Kullanım Oranları, Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri Nöroloji 4,2 Beyin Cerrahisi 0,97 Anestezi ve Reanimasyon 3,8 Nöroloji, Anestezi ve Reanimasyon 0,96 İç Hastalıkları 2,4 Genel Cerrahi 0,95 En düşük enfeksiyon hızları 1,1 ile Koroner ve 1,5 ile Göğüs Hastalıkları yoğun bakım üniteleridir. Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Üriner Kateter İlişkili Üriner Enfeksiyon Hızları, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Üriner Kateter Kullanım Oranları, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri 0,97 Reanimasyon İç Hastalıkları 7,6 Acil, Genel Cerrahi, Anestezi ve Beyin Cerrahisi, Anestezi ve 5,3 Nöroloji 0,96 Reanimasyon, Nöroloji Çocuk Hast. 4,9 Beyin Cerrahisi 0,95 En düşük enfeksiyon hızları 0,7 ile Kalp Damar Cerrahisi ve 1,5 ile Göğüs Hastalıkları yoğun bakım üniteleridir. Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Üriner Kateter İlişkili Üriner Enfeksiyon Hızları, Üniversite Hastaneleri Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Üriner Kateter Kullanım Oranları, Üniversite Hastaneleri Nöroloji 7,2 Acil, Anestezi ve Reanimasyon 0,96 Beyin Cerrahisi 5,5 Nöroloji 0,94 Anestezi ve Reanimasyon 4,7 Göğüs Hastalıkları 0,93 En düşük enfeksiyon hızları 0,8 ile Acil ve 0,9 ile Göğüs Cerrahisi yoğun bakım üniteleridir. Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Üriner Kateter İlişkili Üriner Enfeksiyon Hızları, Özel Hastaneler Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Üriner Kateter Kullanım Oranları, Özel Hastaneler Beyin Cerrahisi 8,4 İç Hastalıkları 0,94 Anestezi ve Reanimasyon 1,9 Anestezi ve Reanimasyon 0,93 Genel Cerrahi, İç Hastalıkları 1,7 Genel Cerrahi 0,91 En düşük enfeksiyon hızları 0,7 ile Koroner ve 1,6 ile Acil yoğun bakım üniteleridir. Sayfa 53

55 Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Ventilatör İlişkili Pnömoni Hızları, Türkiye Geneli Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Ventilatör Kullanım Oranları, Türkiye Geneli Beyin Cerrahisi 17,3 Anestezi ve Reanimasyon 0,64 Göğüs Hastalıkları 15,8 Çocuk Kalp Damar Cerrahisi 0,56 Nöroloji 14,3 Çocuk Hastalıkları 0,48 En düşük enfeksiyon hızları 6,0 ile Çocuk Kalp Damar Cerrahisi ve 6,9 ile Acil yoğun bakım üniteleridir. Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Ventilatör İlişkili Pnömoni Hızları, Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Ventilatör Kullanım Oranları, Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri Göğüs Hastalıkları 13,8 Anestezi ve Reanimasyon 0,63 Nöroloji 13,4 Acil 0,49 Acil 12,9 Genel Cerrahi, Çocuk Hastalıkları 0,39 En düşük enfeksiyon hızları 2,8 ile Çocuk Hastalıkları ve 6,5 ile Beyin Cerrahisi üniteleridir. Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Ventilatör İlişkili Pnömoni Hızları, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Ventilatör Kullanım Oranları, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri Beyin Cerrahisi 15,1 Anestezi ve Reanimasyon 0,64 Göğüs Cerrahisi 14,4 Çocuk Kalp Damar Cerrahisi 0,57 Nöroloji 14,2 Çocuk Hastalıkları 0,55 En düşük enfeksiyon hızları 6,3 ile Yanık ve 7,1 ile Çocuk Kalp Damar Cerrahisi üniteleridir. Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Ventilatör İlişkili Pnömoni Hızları, Üniversite Hastaneleri Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Ventilatör Kullanım Oranları, Üniversite Hastaneleri Göğüs Hastalıkları 23,0 Anestezi ve Reanimasyon 0,63 Yanık 21,1 Çocuk Kalp Damar Cerrahisi 0,54 Beyin Cerrahisi 19,3 Çocuk Hastalıkları 0,50 En düşük enfeksiyon hızları 3,1 ile Acil ve 3,6 ile Çocuk Kalp Damar Cerrahisi üniteleridir. Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Ventilatör İlişkili Pnömoni Hızları, Özel Hastaneler Yoğun Bakım Üniteleri Tiplerine Göre Ventilatör Kullanım Oranları, Özel Hastaneler Koroner 10,5 Anestezi ve Reanimasyon 0,67 İç Hastalıkları 8,6 Kalp Damar Cerrahisi 0,59 Anestezi ve Reanimasyon 7,2 Genel Cerrahi, İç Hastalıkları 0,54 En düşük enfeksiyon hızları 3,5 ile Acil ve 4,6 ile Kalp Damar Cerrahisi üniteleridir. Sayfa 54

56 Ulusal Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Standartları Kapsamında bütün yenidoğan yoğunbakım ünitelerinde bebeklerin beş doğum ağırlığına (<750g g g g. >2500g) göre kategorizasyonu yapılıp hastane enfeksiyonlarının sürveyansı buna göre yapılmaktadır. Aşağıdaki tablolar, temsil ettiği verinin büyüklüğü açısından ilk 2 (iki) sırada bulunan yenidoğan doğum aralıklarını içermektedir. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitelerinde Santral Venöz Kateter İlişkili Kan Dolaşımı Enfeksiyon Hızları, 2013 Türkiye Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitelerinde Santral Venöz Kateter Kullanım Oranları, 2013 Türkiye , , , ,21 Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri , , , ,20 Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri >2500 2, , , ,14 Üniversite Hastaneleri Üniversite Hastaneleri , , , ,29 Özel Hastaneler Özel Hastaneler >2500 0, , , ,25 Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitelerinde Umblikal Kateter İlişkili Kan Dolaşımı Enfeksiyon Hızları, 2013 Türkiye Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitelerinde Umblikal Kateter Kullanım Oranları, 2013 Türkiye , , , ,25 Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri >2500 0, , / , ,26 Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri , , , ,17 Üniversite Hastaneleri Üniversite Hastaneleri 750 3, , , ,27 Özel Hastaneler Özel Hastaneler , , , ,24 Sayfa 55

57 Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitelerinde Ventilatör İlişkili Pnömoni Hızları, 2013 Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitelerinde Ventilatör Kullanım Oranları, 2013 Türkiye Türkiye 750 3,6 750 / , , ,22 Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri , , , ,27 Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri , , , ,24 Üniversite Hastaneleri Üniversite Hastaneleri >2500 8, , , ,40 Özel Hastaneler Özel Hastaneler , ,49 >2500 / , ,31 Cerrahi Alan Enfeksiyon Hızları Ulusal Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Ağı üzerinden ameliyat tipine özgü cerrahi alan enfeksiyonu sürveyansı da yapılmaktadır. Buna göre Türkiye geneli açısından 2013 yılında en sık %9,6 ile kolon cerrahisi sonucu enfeksiyon bildirilmişken, bunu sırasıyla %7,9 ile ventriküler şant ve %6,2 ile Gastrik cerrahi sonrası oluşan cerrahi alan enfeksiyonları takip etmiştir. Antimikrobiyal Direnç Oranları Türkiye geneli açısından 2013 yılında en sık antimikrobiyal direnç oranı % 78,26 ile Karbapenem dirençli Acinetobacter baumannii izolatında gösterilmişken, bunu sırasıyla %74,58 ile MRKNS ve %49,69 ile Klebsiella Pneumoniae suşlarında ESBL izolatları takip etmiştir. Not: Antimikrobiyal direnç oranı Dirençli izolatlar / Test edilen izolat sayısı X 100 formülüyle hesaplanmıştır. Sayfa 56

58 MART 2014 MEVZUAT BİLGİLENDİRMESİ (Bu bilgilendirme, ay itibariyle resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren sağlık ve sağlık konusuna girebilecek mevzuat değişikliklerini içerir) Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Kanun no: 6527 Yayın tarihi: Kabul tarihi: MADDE 20 3/6/2007 tarihli ve 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir. 34) Kurul; Kalkınma Bakanının başkanlığında oluşturulan jeotermal kaynak ve doğal mineralli su arama ve işletme faaliyetleri ile diğer yatırımların kamu yararı açısından önceliğini ve önemini tespit ederek karar veren Kurulu, MADDE sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir. EK MADDE 1- (1) Kurul, Kalkınma Bakanının başkanlığında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ile diğer yatırımcı kurum ya da kuruluşun bağlı olduğu bakan/bakanlar ve yatırım kararına onay veren kurumun ilgili olduğu bakan olmak üzere asgari üç kişiden oluşur. Kurul, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı veya ilgili kurul üyesi bakanlardan herhangi birinin daveti üzerine toplanır ve kararlarını toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alır. Kurul tarafından alınan karar, kamu yararı kararı yerine geçer. Kurulun sekretaryası, MİGEM tarafından yürütülür. (2) Kaynak arama ve işletme ruhsatlarında jeotermal ruhsatlar ile maden ruhsatlarının çakışması hâlinde ülke ekonomisi ve kamu yararı doğrultusunda kaynağın önceliğine göre Kurul tarafından kamu yararı kararı alınır. (3) Jeotermal kaynak ve doğal mineralli su arama ve işletme faaliyetleri ile devlet ve il yolları, otoyollar, demir yolları, havaalanı, liman, baraj, enerji tesisleri, maden, petrol, doğal gaz işletmeleri, su isale hatları gibi kamu yararı niteliği taşıyan yatırımların birbirlerini engellemesi, faaliyetin yapılamaz hâle gelmesi durumunda jeotermal kaynak ve doğal mineralli su arama ve işletme faaliyetleri ve yatırımla ilgili karar, Kurul tarafından verilir. (4) Kurul tarafından gerekli görülmesi hâlinde hazırlatılan rapor, danışmanlık ücretleri, yolluk, gündelik ve benzeri tüm harcamalar yatırımcı tarafından karşılanır. Ayrıca, yatırımlar nedeniyle ikinci ve üçüncü fıkra kapsamında Kurul kararı ile faaliyeti engellenen ve/veya kısıtlanan tarafın yatırım giderleri, lehine karar verilen tarafça tazmin edilir. Sayfa 57

59 (5) Turizm Merkezi veya Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi dâhilinde kalan yerlerde Kurul tarafından alınacak olan kamu yararı kararı gereği enerji üretimine öncelik tanınması hâlinde, ilgili Turizm Merkezi veya Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi veya bu alanlar için hazırlanmış onaylı imar planları yeniden düzenlenir. MADDE 23 21/2/2013 tarihli ve 6428 sayılı Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İş Birliği Modeli ile Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi ve Hizmet Alınması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin dokuzuncu fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. (9) Mücbir sebepler, olağanüstü hâller veya sözleşme ve eklerinin uygulanmasını etkileyen bir durumun ortaya çıkması veya sözleşme ve eklerindeki hükümlerin ihtilaf içermesi hâllerinde sözleşmenin uygulanabilirliğini veya anlaşılabilirliğini sağlamak amacıyla, sözleşme bedelini değiştirmemek kaydıyla Sağlık Bakanı onayı ile sözleşme ve eklerinde taraflarca değişiklik yapılabilir. Yapım işlerinde mücbir sebepler, olağanüstü hâller veya yüklenicinin kusurundan kaynaklanmayan sebeplerle, sözleşmede öngörülen şartlarda işin tamamlanamayacağının anlaşılması hâlinde bedel, ihalede nihai teklifin verildiği tarih esas alınarak güncellenir ve buna bağlı olarak Bakan onayı ile sözleşmede gerekli düzenlemeler yapılır. Yüksek Planlama Kurulunun yetkilendirme kararından sonra yapım işlerine ilişkin ön fizibilite raporu veya projelerde, ihale dokümanındaki yatırım maliyetinde öngörülen sınırları aşan bir değişiklik olması hâlinde; değişen fizibilite raporu veya projeler ve ilgili diğer belgeler Yüksek Planlama Kuruluna yeniden sunulur, Yüksek Planlama Kurulunun yeni yetkilendirmesine istinaden sözleşme taslağında ve eklerinde gerekli tadiller yapılır. Sözleşmenin taraflarca karşılıklı sona erdirilmesine veya sözleşme değişikliklerine ilişkin hususlar sözleşmede belirlenir. Sözleşmenin sona erdirilmesi hâlinde kesin teminat mektubu iade edilir ve sözleşme konusu işlerin hesabı genel hükümlere göre yapılır. MADDE sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, maddeye ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkra teselsül ettirilmiştir. Ancak bu Kanunun üst hakkı tesisine yönelik hükümleri ile 3 üncü maddesinin yedinci fıkrası ve 4 üncü maddesinin dokuzuncu fıkrası, süreci devam eden ihalelere ve sözleşmesi imzalanmış işlere de uygulanır. (3) Bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten önce 3359 sayılı Kanunun ek 7 nci maddesi çerçevesinde yapılan ihalelere karşı açılan davalarda idari yargı mercilerince verilen kararların gerekleri mevcut ihale dokümanında ve sözleşmelerde gerekli düzenlemeler yapılarak yerine getirilir ve işler buna göre yürütülür. Sayfa 58

60 BİYOSİDAL ÜRÜNLER YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK Yayın tarihi: Yayınlayan: Sağlık Bakanlığı (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu) SAĞLIK BAKANLIĞI BAĞLI KURULUŞLARI HİZMET BİRİMLERİNİN GÖREVLERİ İLE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK Yayın tarihi: Yayınlayan: Sağlık Bakanlığı TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK Yayın tarihi: Yayınlayan: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı AYAKTA TEŞHİS VE TEDAVİ YAPILAN ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK Yayın tarihi: Yayınlayan: Sağlık Bakanlığı Sayfa 59

61 ÖZEL HASTANELER YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK Yayın tarihi: Yayınlayan: Sağlık Bakanlığı SALMONELLA VE BELİRLENMİŞ DİĞER GIDA KAYNAKLI Yayın tarihi: ZOONOTİK ETKENLERİN KONTROL ALTINA ALINMASI HAKKINDA YÖNETMELİK Yayınlayan: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Salmonella ve diğer gıda kaynaklı zoonotik etkenlerin halk sağlığına yönelik risklerini ve görülme sıklığını azaltmak amacıyla yem dahil özellikle birincil üretim olmak üzere, üretim, işleme ve dağıtımın ilgili tüm aşamalarında tespiti ve kontrolü için uygun ve etkili tedbirlerin alınmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik; a) Birincil üretim seviyesinde ve uygun olduğu durumlarda yem ve gıda dâhil gıda zincirinin diğer aşamalarında belirlenmiş zoonozların hayvan popülasyonlarındaki prevalansını düşürmek amacıyla hedeflerin belirlenmesini, b) Zoonozlar ve zoonotik etkenlerin prevalansının azaltılmasında uygulanacak bazı kontrol metotlarına ilişkin özel kuralların belirlenmesini, c) Zoonotik etkene yönelik ulusal kontrol programlarının oluşturulması ve gıda ve yem işletmecileri tarafından kendi işletmeleri için hazırladıkları kontrol programlarının onaylanmasını, Sayfa 60

62 ç) Salmonella ulusal kontrol programının yapısındaki aşılama ve antimikrobiyallerin kullanımını ve 23/12/2011 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Zoonozlar ve Zoonotik Etkenler, İlgili Antimikrobiyal Direnç ve Gıda Kaynaklı Salgınların İzlenmesi Yönetmeliğinin 9 uncu maddesinde belirlenen antimikrobiyal direncin izlenmesine dair gereksinimlere aykırı olmayacak şekilde Bakanlıkça uygulanacak olan antimikrobiyal direncin izlenmesi için gerekli kuralları, d) Belirli hayvanlar ve ürünlerinin ithalatlarına ilişkin kuralları, kapsar. (2) Bu Yönetmelik; hayvan sağlığı, hayvan besleme, gıda hijyeni, işyerinde sağlık ve güvenlik, gen teknolojisi ve bulaşıcı süngerimsi ensefalopatiler ve bulaşıcı hastalıkların kontrolü konularındaki özel mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla uygulanır. (3) Bu Yönetmelik; zati ihtiyaç kullanımını ve küçük miktardaki birincil ürünlerin üretici tarafından son tüketiciye doğrudan arzını kapsamaz. Sayfa 61

63 Bültene dair Ülke, şehir sınırı tanımayan bulaşıcı hastalıklar; toplumun gündemine, önemli kişilerde ya da toplumun bir kısmını veya çoğunu etkilemediği sürece giremezler. Bazen bir anda her şey değişir toplumları, ulusları, tüm dünyayı etkilediği dönemlerde tüm gündemi kaplamaktadır. Tüm dünya yeni bir virüsün insanları hasta etmesi ve içlerinden anlamlı sayıda insanı öldürmesi ile haberlerde yer aldığında, toplumlar hastalığı izlemeye, her gün kayıpları üst üste eklemeye, bu hastalıktan nasıl korunacağını öğrenmeye çalışmaya başlamaktadır. Sosyal yaşantısını etkileyen maskeler, el temizleme jelleri, seyahat etmekten kaçınma veya bazı bölgelere gezi planlarını iptal etme, ticaretin etkilenmesi gibi hayatımızı değiştiren dönemler olmaktadır. Pandemi dönemleri veya geçmişte SARS virüsü etkisiyle dünyamızdaki bu yaşanmışlıklar, bulaşıcı hastalıklar etkenleri durdukça ve özellikle virüsler oldukça.. tekerrür etmesi kaçınılmazdır. Tüm dünya toplumlarında bulaşıcı hastalık tehdidinde toplum başlıca haber alma kaynağı olarak basını izleyecektir. Ancak; sağlığını korumak ve korunmak için sağlık çalışanları en büyük destekçisi ve doğru bilgi kaynağı olacaktır. Bulaşıcı hastalıklar konusunda tehditler sınırları aşmadan farklı ülkelerdeki dinamikleri izlemek hastalıkların yayılımı ve epidemiyolojisi hakkında bilgi sahibi olmak, önceden korunma yollarının öğrenilmesi açısından katkı sağlayacaktır. Bu bülten ile bulaşıcı hastalıklar, çevre sağlığı ve toplum sağlığını ilgilendiren konularda ülkemizdeki, dünyadaki gelişmeleri okumak için birçok kaynaktan faydalanılması gerekmektedir. Burada bir çok kaynağın özellikli konularını tercüme edip bir araya getirerek bu bültenin hazırlanmasını sağlayan mesai arkadaşlarıma ve emeği geçen kurumumuz dışından destek veren her sevdalıya tüm koruyucu sağlık hizmetlerine gönül vermiş çalışanlar adına şükranlarımı sunarım. Dr. Mahmut AKDAĞ Tekirdağ Halk Sağlığı Müdürü Sayfa 62

64 KAYNAKÇA: (Aşağıda ismi verilen kurum ve kuruluşların web siteleridir.) - TC Sağlık Bakanlığı - ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control) - CDC (Centers for Disease Control and Prevention) - UN (United Nations) - WHO (World Health Organization) - UNICEF (United Nations International Children's Emergency Fund) - THSK (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu) - TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) - TC Orman Ve Su İşleri Bakanlığı - TC Resmi Gazete Sayfa 63

65 HAZIRLAYANLAR: Dr. İbrahim Çerçi (Halk Sağlığı Müdür Yardımcısı) Dr. Sevinç Tanrıkulu (BHKP Şb. Müdürü) Müh. Erkan Bozkurt (ÇÇS Şb. Müdürü) Dr. Fatma Canki (TSH Şb. Müdürü) Uzm. Dr. Seyithan Bingöl (Tekirdağ Halk Sağlığı Müdürlüğü) Dr. Ali Kösekahya (THSK Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı) Yrd. Doç. Dr. Gamze Varol Saraçoğlu (Namık Kemal Üniversitesi) BHKP Şube Müdürlüğü ÇÇS Şube Müdürlüğü TSH Şube Müdürlüğü Sağ. Mem. Ferdi Kocamanoğlu Çst. Adem Öner Ebe Cemile Yazıcı Tıb. Sek. Şennur Yavuz Çst. Alaeddin Demirbozan Mem. Nalan Kahraman Sağ. Mem. Yusuf Güneş Çst. Metin Tanyeli Hem. Yurdagül Ekil Ebe Rabia Işık Sarıkaya Ebe Emine Eren Hem. Düriye Yıldırım Sağ. Mem. Sedat Topal Çst. Salih Topaloğlu Çst. Galip Koçak Çst. Yusuf Çebi Tıb. Tek. İbrahim Elmas TEŞEKKÜRLER: Dr. Ali Kösekahya (THSK Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı) Yrd. Doç. Dr. Gamze Varol Saraçoğlu (Namık Kemal Üniversitesi) Şef. Remziye Yıldırım (Tekirdağ HSM) Mem. Tamer Ceylan (Tekirdağ HSM) Sayfa 64

66 Sayfa 65

Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu

Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu 20 Mayıs 2015 20. Hafta (11-17 Mayıs 2015) ÖZET Ülkemiz de 2015 yılı 20. hafta itibariyle çalışılan sentinel numunelerdeki

Detaylı

Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu

Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu 29 Nisan 2015 17. Hafta (20-26 Nisan 2015) ÖZET Ülkemiz de 2015 yılı 17. hafta itibariyle çalışılan sentinel numunelerdeki

Detaylı

Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu

Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu 11 Mart 2015 10. Hafta (02-08 Mart 2015) ÖZET Ülkemiz de 2015 yılı 10. hafta itibariyle çalışılan numunelerdeki İnfluenza

Detaylı

Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu

Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu 8 Nisan 2015 14. Hafta (30 Mart 5 Nisan 2015) ÖZET Ülkemiz de 2015 yılı 14. hafta itibariyle çalışılan sentinel numunelerdeki

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de İnfluenza Epidemiyolojisi. Dr. Nurbanu Sezak Atatürk EAH Enfeksiyon Hst. ve Kln. Mikrobiyoloji Kliniği Kasım 2015

Dünyada ve Türkiye de İnfluenza Epidemiyolojisi. Dr. Nurbanu Sezak Atatürk EAH Enfeksiyon Hst. ve Kln. Mikrobiyoloji Kliniği Kasım 2015 Dünyada ve Türkiye de İnfluenza Epidemiyolojisi Dr. Nurbanu Sezak Atatürk EAH Enfeksiyon Hst. ve Kln. Mikrobiyoloji Kliniği Kasım 2015 İnfluenza Tip A ve B virusları Akut solunum yolu hastalığı Her yıl

Detaylı

Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu

Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu 6 Mayıs 2015 18. Hafta (27 Nisan 3 Mayıs 2015) ÖZET Ülkemiz de 2015 yılı 18. hafta itibariyle çalışılan sentinel numunelerdeki

Detaylı

HIV/AIDS epidemisinde neler değişti?

HIV/AIDS epidemisinde neler değişti? HIV/AIDS epidemisinde neler değişti? Dr. Gülşen Mermut Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji ABD EKMUD İzmir Toplantıları - 29.12.2015 Sunum Planı Dünya epidemiyolojisi

Detaylı

VİRAL ENFEKSİYONLAR VE KORUNMA. Yrd. Doç. Dr. Banu KAŞKATEPE

VİRAL ENFEKSİYONLAR VE KORUNMA. Yrd. Doç. Dr. Banu KAŞKATEPE VİRAL ENFEKSİYONLAR VE KORUNMA Yrd. Doç. Dr. Banu KAŞKATEPE MERS-CoV (Middle East Respiratoy Seyndrome- Corona Virus Mers-CoV Öyküsü İlk olgu: v Haziran 2012 Suudi Arabistan v Pnömoni ve akut böbrek yetmezliği-

Detaylı

Hazırlayan: Fadime Kaya Acıbadem Adana Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Hazırlanma Tarihi:

Hazırlayan: Fadime Kaya Acıbadem Adana Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: Hazırlayan: Fadime Kaya Acıbadem Adana Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 30.06.2018 » İnfluenzanın Tanımı» İnfluenza Bulaş Türleri» İnfluenza Nasıl Bulaşır?» Konak Seçimi» Klinik

Detaylı

İnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor.

İnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor. Her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bir solunum yolu enfeksiyonu olan grip, hastaneye yatışı gerektirecek kadar ağır hastalık tablolarına neden olabiliyor. Grip ve sonrasında gelişen akciğer enfeksiyonları

Detaylı

Güncel bilgiler ışığında yaşlıda bağışıklama. Doç.Dr. Yalçın Önem

Güncel bilgiler ışığında yaşlıda bağışıklama. Doç.Dr. Yalçın Önem Güncel bilgiler ışığında yaşlıda bağışıklama Doç.Dr. Yalçın Önem 02.11.2018 1 Tanım Aşılama(bağışıklama) patojenlerden veya tümörden elde edilen immünolojik materyalin verilmesiyle kişide yeterli bir immünolojik

Detaylı

Neden İspanyol gribi?

Neden İspanyol gribi? İSPANYOL GRİBİ Neden İspanyol gribi? Adını İspanya dan almış olmasına rağmen hastalığın ilk olarak 1917 yılının baharında Avusturya da başladığı tahmin ediliyor.ispanyol gribi denmesinin sebebiyse;birçok

Detaylı

KORUMA. Doç. Dr. Levent GÖRENEK GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Kl. Mik. AD.

KORUMA. Doç. Dr. Levent GÖRENEK GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Kl. Mik. AD. SALGINDA KONTROL VE KORUMA Doç. Dr. Levent GÖRENEK GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Kl. Mik. AD. Salgın inceleme basamakları 1. Saha çalışması için hazırlık yapılması 2. Bir salgının varlığının ğ gösterilmesi

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ Sağlık hizmeti veren, Doktor Ebe Hemşire Diş hekimi Hemşirelik öğrencileri, risk altındadır Bu personelin enfeksiyon açısından izlemi personel sağlığı ve hastane

Detaylı

POLİO SİNAPS AKADEMİ

POLİO SİNAPS AKADEMİ POLİO POLİO Çocuk felci, enterovirus grubundan poliovirus (PV) isimli bir RNA virüsünün neden olduğu bulaşıcı ve tedavisi olmayan bir hastalıktır. fekal-oral kontaminasyonla (hasta kişilerin dışkılarından

Detaylı

HIV/AIDS KÜRESEL ÖZET 2013

HIV/AIDS KÜRESEL ÖZET 2013 HIV/AIDS KÜRESEL ÖZET 2013 2012 sonu itibariyle: Dünyanın bir çok bölgesinde AIDS e karşı yanıtta başarı kaydedildi. Bununla birlikte bazı bölgeler ve bazı ülkeler küresel HIV hedeflerine ve taahhütlerine

Detaylı

Su Çiçeği. Suçiçeği Nedir?

Su Çiçeği. Suçiçeği Nedir? Suçiçeği Nedir? Su çiçeği varisella zoster adı verilen bir virüs tarafından meydana getirilen ateşli bir enfeksiyon hastalığıdır. Varisella zoster virüsü havada 1-2 saat canlı kalan ve çok hızlı çoğalan

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Mart Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Mart Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2018 HALI SEKTÖRÜ Mart Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2018 MART AYI İHRACAT PERFORMANSI 2018 yılı Ocak-Mart döneminde Türkiye nin toplam ihracatı

Detaylı

T.C. BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü

T.C. BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRELİĞİ 2017 YILI FAALİYET RAPORU 1) Sürveyans faaliyetleri kapsamında Yoğun Bakım Ünitelerinde günlük aktif sürveyans yapılmıştır. Hastanemiz Klinik ve YBÜ lerine vizitler yapılmıştır.

Detaylı

Aşılı Anaokulu Çocuklarında Suçiçeği Salgını

Aşılı Anaokulu Çocuklarında Suçiçeği Salgını Aşılı Anaokulu Çocuklarında Suçiçeği Salgını N. Zafer KURUGÖL, Şule GÖKÇE, Münevver Akıllı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD 9-13 Kasım 2016, ANTALYA SUÇİÇEĞİ Suçiçeği, varisella

Detaylı

Maymun Çiçek Virüsü (Monkeypox) VEYSEL TAHİROĞLU

Maymun Çiçek Virüsü (Monkeypox) VEYSEL TAHİROĞLU Maymun Çiçek Virüsü (Monkeypox) VEYSEL TAHİROĞLU insanlarda ölümcül hastalığa neden olabilir; her ne kadar genellikle çok daha az ciddi olsa da insan çiçek virüsü hastalığına benzer. Maymun çiçek virüsü

Detaylı

DÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ

DÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ DÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ Hazırlayan ve Derleyen: Zehra N.ÖZBİLGİN Ar-Ge Şube Müdürlüğü Kasım 2012 DÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİNDE ÜRETİM VE TÜKETİM yılında 9.546 milyon

Detaylı

UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL

UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü nün (UNCTAD) Uluslararası Doğrudan Yatırımlar

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Mart Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Mart Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2017 HALI SEKTÖRÜ Mart Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2017 MART AYI İHRACAT PERFORMANSI 2017 yılı Ocak-Mart döneminde Türkiye nin toplam ihracatı

Detaylı

Seyahat Tıbbı Epidemiyolojisi ve Bilgi Kaynakları

Seyahat Tıbbı Epidemiyolojisi ve Bilgi Kaynakları Seyahat Tıbbı Epidemiyolojisi ve Bilgi Kaynakları Dr. Tuna DEMİRDAL İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları AD, SB İzmir Atatürk EAH, Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği Günümüzde

Detaylı

EPIDEMIYOLOJIK VERILER DEĞIŞTI MI? DR. SERAP İSKENDER KANUNI EĞITIM VE ARAŞTIRMA HASTANESI, TRABZON

EPIDEMIYOLOJIK VERILER DEĞIŞTI MI? DR. SERAP İSKENDER KANUNI EĞITIM VE ARAŞTIRMA HASTANESI, TRABZON EPIDEMIYOLOJIK VERILER DEĞIŞTI MI? DR. SERAP İSKENDER KANUNI EĞITIM VE ARAŞTIRMA HASTANESI, TRABZON SUNUM PLANI Dünyada HIV /AIDS Avrupada HIV/ AIDS Türkiye de HIV/ AIDS 2020 Küresel Hedef HIV/ AIDS Kontrol

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Nisan Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Nisan Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2017 HALI SEKTÖRÜ Nisan Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2017 NİSAN AYI İHRACAT PERFORMANSI 2017 yılı Ocak-Nisan döneminde Türkiye nin toplam

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Ocak Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Ocak Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2018 HALI SEKTÖRÜ Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2018 OCAK AYI İHRACAT PERFORMANSI 2017 yılında Türkiye nin toplam ihracatı 2016 yılına kıyasla

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Mayıs Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Mayıs Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2017 HALI SEKTÖRÜ Mayıs Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2017 MAYIS AYI İHRACAT PERFORMANSI 2017 yılı Ocak-Mayıs döneminde Türkiye nin toplam

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü BRUSELLOZİS

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü BRUSELLOZİS T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü BRUSELLOZİS (Dünyadaki ve Ülkemizdeki durum; Yapılan Çalışmalar) Dr. Vet. Hekim Ramazan UZUN Vet. Hekim İbrahim KÖŞKER Vet. Hekim Ahmet SAFRAN

Detaylı

Küresel Bir Problem Olarak Tüberküloz. Prof. Dr. Ali ALBAY Gülhane Askeri Tıp Akademisi Tıbbi Mikrobiyoloji. AD. Öğretim Üyesi

Küresel Bir Problem Olarak Tüberküloz. Prof. Dr. Ali ALBAY Gülhane Askeri Tıp Akademisi Tıbbi Mikrobiyoloji. AD. Öğretim Üyesi Küresel Bir Problem Olarak Tüberküloz Prof. Dr. Ali ALBAY Gülhane Askeri Tıp Akademisi Tıbbi Mikrobiyoloji. AD. Öğretim Üyesi Tüberküloz: En eski hastalıklardan Tedavisi var Korunabilir En yaygın ve ölümcül

Detaylı

Ebola virüsü İstanbul'a geldi!

Ebola virüsü İstanbul'a geldi! On5yirmi5.com Ebola virüsü İstanbul'a geldi! Ebola Virüsü İstanbul'a Geldi! Ebola Nedir? Afrika'da birçok insanın ölmesine sebep olan Ebola virüsünün İstanbul'a gelmiş olduğundan şüpheleniliyor. Yayın

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Ekim Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Ekim Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2015 HALI SEKTÖRÜ Ekim Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2015 EKİM AYI İHRACAT PERFORMANSI Ülkemizin halı ihracatı 2014 yılını % 7,3 oranında

Detaylı

TÜRK DÜNYASI UYGULAMA ve ARAŞTIRMA MERKEZİ HALK SAĞLIĞI DERGİSİ

TÜRK DÜNYASI UYGULAMA ve ARAŞTIRMA MERKEZİ HALK SAĞLIĞI DERGİSİ TÜRK DÜNYASI UYGULAMA ve ARAŞTIRMA MERKEZİ HALK SAĞLIĞI DERGİSİ SALGIN HABERLERİ Nasıl atıf yaparım Saglan R. Salgın haberleri. Türk Dünyası Uygulama Ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi. 2016; 1(1),58-62.

Detaylı

BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ

BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ NECLA TÜLEK, METİN ÖZSOY, SAMİ KıNıKLı Ankara Eğitim Ve Araştırma HASTANESİ İnfeksiyon Hastalıkları Ve Klinik Mikrobiyoloji GİRİŞ Mevsimsel influenza

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MESLEKİ TEHLİKE ve RİSKLERİ. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MESLEKİ TEHLİKE ve RİSKLERİ. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MESLEKİ TEHLİKE ve RİSKLERİ Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL Sağlık hizmeti sunumu sırasında sağlık çalışanları, bedensel, ruhsal ve sosyal yönden sağlıklarını tehdit eden pek çok riske maruz

Detaylı

KITALARARASI GRİP SALGINI. Aileniz ve sizin için önemli bilgiler

KITALARARASI GRİP SALGINI. Aileniz ve sizin için önemli bilgiler KITALARARASI GRİP SALGINI Aileniz ve sizin için önemli bilgiler Dünya Sağlık Örgütü uzmanları, kıtalararası bir grip salgını olacağını öngörmektedirler. Bu broşürde grip salgını, bu ülkede ortaya çıkma

Detaylı

Sunum İçeriği Dünyada Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Epidemiyolojisi Türkiye Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (THSGM) Çalışmaları KKKA Türkiye verileri

Sunum İçeriği Dünyada Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Epidemiyolojisi Türkiye Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (THSGM) Çalışmaları KKKA Türkiye verileri Dr. İsmet Battal Sunum İçeriği Dünyada Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Epidemiyolojisi Türkiye Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (THSGM) Çalışmaları KKKA Türkiye verileri WHO KKKA Coğrafik dağılımı CDC KKKA

Detaylı

DÜNYA SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ İHRACATI. Genel Değerlendirme

DÜNYA SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ İHRACATI. Genel Değerlendirme DÜNYA SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ İHRACATI Genel Değerlendirme Haziran 2014 2012 yılı dünya seramik sağlık gereçleri ihracat rakamlarına bakıldığında, 2011 yılı rakamlarına nazaran daha az dalgalanma gösterdiği

Detaylı

Hasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel

Hasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel L. Nilsun Altunal Hasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel Doktor Hemşire Öğrenci Laboratuvar teknisyeni 112 acil sağlık hizmeti personeli Eczacı Temizlik personeli Tıbbi

Detaylı

ACOG Diyor ki! İNFLUENZA ŞÜPHELİ VEYA TANILI GEBELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE TEDAVİSİ (ACOG Committee Opinion Number: 753.

ACOG Diyor ki! İNFLUENZA ŞÜPHELİ VEYA TANILI GEBELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE TEDAVİSİ (ACOG Committee Opinion Number: 753. ACOG Diyor ki! İNFLUENZA ŞÜPHELİ VEYA TANILI GEBELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE TEDAVİSİ (ACOG Committee Opinion Number: 753. Eylül 2018) Özeti yapan: Dr. Ahmet Erol ÖZET: Gebeler ve postpartum kadınlar, mevsimsel

Detaylı

Deri ve Deri Ürünleri Sektörü 2016 Mayıs Ayı İhracat Bilgi Notu

Deri ve Deri Ürünleri Sektörü 2016 Mayıs Ayı İhracat Bilgi Notu Deri ve Deri Ürünleri Sektörü Mayıs Ayı İhracat Bilgi Notu TDH Ar&Ge ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜMÜZÜN YILI MAYIS AYI İHRACAT PERFORMANSI yılı mayıs ayında, Türkiye

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Ekim - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1.TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA

Detaylı

SARS (SEVERE ACUTE RESPİRATORY SYNDROME) CİDDİ AKUT SOLUNUM YETMEZLİĞİ SENDROMU

SARS (SEVERE ACUTE RESPİRATORY SYNDROME) CİDDİ AKUT SOLUNUM YETMEZLİĞİ SENDROMU SARS (SEVERE ACUTE RESPİRATORY SYNDROME) CİDDİ AKUT SOLUNUM YETMEZLİĞİ SENDROMU Coronavirus lar, Coronaviridae ailesinde yer alan zarflı RNA virüsleridir. İnsan ve hayvanlarda solunum yolu ve gastrointestinal

Detaylı

Türkiye de Geleceğe Dönük Planlar. Dr. Seraceddin ÇOM Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdür V.

Türkiye de Geleceğe Dönük Planlar. Dr. Seraceddin ÇOM Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdür V. Türkiye de Geleceğe Dönük Planlar Dr. Seraceddin ÇOM Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdür V. Aşı Takvimi ve Bağışıklama Danışma Kurulu (BDK) BDK 30 kadar akademisyenden oluşmakta ve yılda ortalama 4 kez

Detaylı

Tdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca)

Tdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca) Tdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca) Erişkin ve büyük çocuklarla kıyaslandığında, 12 ay altındaki infantlar gerçek anlamda yüksek boğmaca oranlarına ve boğmaca ile ilişkili ölümlerin geniş

Detaylı

Türkiye de Toplum Kökenli Enfeksiyon Hastalıklarında Neredeyiz?

Türkiye de Toplum Kökenli Enfeksiyon Hastalıklarında Neredeyiz? Türkiye de Toplum Kökenli Enfeksiyon Hastalıklarında Neredeyiz? İzmir İl Sağlık Müdürü Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Uz. Dr. Bediha TÜRKYILMAZ Toplum Kökenli Enfeksiyonlar Toplum kökenli enfeksiyon; önemli

Detaylı

TR33 Bölgesi nin Üretim Yapısının ve Düzeyinin Tespiti ve Analizi. Ek 5: Uluslararası Koşulların Analizi

TR33 Bölgesi nin Üretim Yapısının ve Düzeyinin Tespiti ve Analizi. Ek 5: Uluslararası Koşulların Analizi TR33 Bölgesi nin Üretim Yapısının ve Düzeyinin Tespiti ve Analizi Ek 5: Uluslararası Koşulların Analizi Sektörün genel özellikleri Kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı Ürünler dünyada ortalama

Detaylı

BULAŞICI HASTALIKLARA GİRİŞ

BULAŞICI HASTALIKLARA GİRİŞ BULAŞICI HASTALIKLARA GİRİŞ Öğr. Gör. Blm. Uzm. F. Özlem ÖZTÜRK AHE 206 Enfeksiyon Hastalıkları Hemşireliği SUNU PLANI Enfeksiyon, enfeksiyon hastalığı kavramı Epidemiyoloji ve kullanılan kavramlar Sürveyans

Detaylı

2014 AĞUSTOS DIŞ TİCARET RAPORU

2014 AĞUSTOS DIŞ TİCARET RAPORU 2014 AĞUSTOS DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2014 AĞUSTOS

Detaylı

ÇEVRE KORUMA OKUL SAĞLIĞI BULAŞICI HASTALIKLAR. Öğr.Gör.Halil YAMAK

ÇEVRE KORUMA OKUL SAĞLIĞI BULAŞICI HASTALIKLAR. Öğr.Gör.Halil YAMAK ÇEVRE KORUMA OKUL SAĞLIĞI BULAŞICI HASTALIKLAR Öğr.Gör.Halil YAMAK 1 Okul Sağlığı Okul sağlığı, öğrencilerin ve okul çalışanlarının sağlığının değerlendirilmesi, geliştirilmesi, sağlıklı okul yaşamının

Detaylı

Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi

Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi Dr. Mustafa Bahadır Sucaklı 2. Ulusal Klinik Mikrobiyoloji Kongresi 12 Kasım 2013 Antalya 1 Akut Sağlık Olaylarına Cevap İnceleme ve risk değerlendirmesi İnceleme

Detaylı

MÜCEVHER İHRACATÇILARI BİRLİĞİ MAL GRUBU ÜLKE RAPORU (TÜRKİYE GENELİ) - (KÜMÜLATİF)

MÜCEVHER İHRACATÇILARI BİRLİĞİ MAL GRUBU ÜLKE RAPORU (TÜRKİYE GENELİ) - (KÜMÜLATİF) ALTINDAN MAMUL MÜCEVHERCİ VE KUYUMCU EŞYASI 1 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİ 269.665.223,68 305.580.419,69 13,32 ALTINDAN MAMUL MÜCEVHERCİ VE KUYUMCU EŞYASI 2 IRAK 155.240.675,64 92.044.938,69-40,71 ALTINDAN MAMUL

Detaylı

GRİP İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBESİ 2008

GRİP İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBESİ 2008 GRİP İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBESİ 2008 GRİP HAKKINDA BİLMEMİZ GEREKENLER Gribin nasıl bir hastalık olduğunu, Gripten korunmak için neler yapmamız gerektiğini, Grip aşısını ve ne zaman aşı olmamız

Detaylı

EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ

EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ Gösterge Adı Gebe Tespit Oranı (Yüzde) Gebelik sürecindeki riskli durumlarla ilgili oluşabilecek sorunları en aza indirmek için gebe sayısının tespit edilmesidir. İlgili

Detaylı

TEK SAĞLIK YAKLAŞIMIYLA ZOONOTİK HASTALIKLARA BAKIŞ (SAĞLIK BAKANLIĞI PERSPEKTİFİ)

TEK SAĞLIK YAKLAŞIMIYLA ZOONOTİK HASTALIKLARA BAKIŞ (SAĞLIK BAKANLIĞI PERSPEKTİFİ) TEK SAĞLIK YAKLAŞIMIYLA ZOONOTİK HASTALIKLARA BAKIŞ (SAĞLIK BAKANLIĞI PERSPEKTİFİ) Dr. Ebru AYDIN Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanı 1 SAĞLIK BAKANLIĞINDA ZOONOTİK HASTALIKLAR İLE İLGİLİ YAPILANMA

Detaylı

2016 KASIM DIŞ TİCARET RAPORU

2016 KASIM DIŞ TİCARET RAPORU 2016 KASIM DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2016 KASIM / TÜRKİYE

Detaylı

VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET. YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği

VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET. YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği 21.Yüzyılın sağlık krizi: DİYABET Diyabet yaşadığımız yüzyılın en önemli sağlık sorunlarından

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Kasım Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Kasım Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2016 HALI SEKTÖRÜ Kasım Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2016 KASIM AYI İHRACAT PERFORMANSI 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde Türkiye nin toplam

Detaylı

Prof.Dr. C. Tayyar Şaşmaz Mersin Üniversitesi Tıp Fak Halk Sağlığı AD Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER)

Prof.Dr. C. Tayyar Şaşmaz Mersin Üniversitesi Tıp Fak Halk Sağlığı AD Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) Prof.Dr. C. Tayyar Şaşmaz Mersin Üniversitesi Tıp Fak Halk Sağlığı AD Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) 1 Literatürde Aşı Aşılama Çalışmaları PubMed de yıl sınırlaması yapılmadan; Vaccine, vaccination,

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Şubat - 2019 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1 TÜRKİYE YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN

Detaylı

İNFLUENZA A H1N1 Nedir,nasıl bulaşır,tedavisi nedir? Bahçelievler Toplum Sağlığı Merkezi Aşı-Bulaşıcı Birimi Dr.Gülcan TURGUT

İNFLUENZA A H1N1 Nedir,nasıl bulaşır,tedavisi nedir? Bahçelievler Toplum Sağlığı Merkezi Aşı-Bulaşıcı Birimi Dr.Gülcan TURGUT İNFLUENZA A H1N1 Nedir,nasıl bulaşır,tedavisi nedir? Bahçelievler Toplum Sağlığı Merkezi Aşı-Bulaşıcı Birimi Dr.Gülcan TURGUT H1N1 A (DOMUZ GRİBİ) TÜM DÜNYADA YAYILMAYA DEVAM EDİYOR Hastalık ilk kez

Detaylı

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu MERS-CoV TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU BULAŞICI HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu MERS-CoV TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU BULAŞICI HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI MERS-CoV TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU BULAŞICI HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI CORONAVİRÜSLER İnsanlarda dolaşımda olan Coronavirüsler HCoV-229E HCoV-OC43 HCoV-NL63 HKU1-CoV SARS-CoV MERS-CoV (Yeni Coronavirüs)

Detaylı

7.EKMUD Kongresi,Antalya-Türkiye GÜNAYDIN

7.EKMUD Kongresi,Antalya-Türkiye GÜNAYDIN 7.EKMUD Kongresi,Antalya-Türkiye GÜNAYDIN SENDROMİK YAKLAŞIM NEDİR? DR.GÜLAY KORUKLUO LU HALK SA LI I GENEL MÜDÜRLÜ Ü ULUSAL VİROLOJİ REFERANS LABORATUVARI 7.EKMUD Kongresi,Antalya-Türkiye Sendrom; belirli

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Eylül Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH Ar&Ge ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Eylül Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH Ar&Ge ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2015 HALI SEKTÖRÜ Eylül Ayı İhracat Bilgi Notu TDH Ar&Ge ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2015 EYLÜL AYI İHRACAT PERFORMANSI Ülkemizin halı ihracatı 2014 yılını % 7,3 oranında

Detaylı

2015 MART DIŞ TİCARET RAPORU

2015 MART DIŞ TİCARET RAPORU 2015 MART DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2015 MART / TÜRKİYE

Detaylı

ENFEKSİYON KONTROL KOMİTELERİNİN GÖREVLERİ VE SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA ENFEKSİYON KONTROLÜ ve ÖNLENMESİ

ENFEKSİYON KONTROL KOMİTELERİNİN GÖREVLERİ VE SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA ENFEKSİYON KONTROLÜ ve ÖNLENMESİ TC SAĞLIK BAKANLIĞI Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı ENFEKSİYON KONTROL KOMİTELERİNİN GÖREVLERİ VE SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA ENFEKSİYON KONTROLÜ ve ÖNLENMESİ Dr. Mustafa ERTEK Refik Saydam Hıfzıssıhha

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA BAĞIŞIKLAMA

SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA BAĞIŞIKLAMA SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA BAĞIŞIKLAMA DR. ALPAY AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 23.09.2017 1 Türkiye deki hastaneler 23.09.2017 2 Türkiye deki sağlık

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Kasım - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1.TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ 2015 YILI İHRACATI

HALI SEKTÖRÜ 2015 YILI İHRACATI HALI SEKTÖRÜ 2015 YILI İHRACATI Ülkemizin halı ihracatı 2014 yılında % 7,3 oranında bir artışla kapanmış ve 2,4 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. 2015 yılında ise halı ihracatımız bir önceki yıla kıyasla

Detaylı

Dünya Sağlık Durumu Yılı Verileri Üzerinden Değerlendirmeler

Dünya Sağlık Durumu Yılı Verileri Üzerinden Değerlendirmeler Dünya Sağlık Durumu 2014 Yılı Verileri Üzerinden Değerlendirmeler Dilek ASLAN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 12.1.2015, Ankara Bu sunum kapsamında, uluslararası farklı

Detaylı

2013 EKİM DIŞ TİCARET RAPORU

2013 EKİM DIŞ TİCARET RAPORU 2013 EKİM DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2013 EKİM/ TÜRKİYE

Detaylı

Seyahat Tıbbı Yolcu sağlığı

Seyahat Tıbbı Yolcu sağlığı KLİMİK 2015 yolcudur abbas, bağlasan durmaz Seyahat Tıbbı Yolcu sağlığı Bülent Bozdoğan Adnan Menderes Üniversitesi GİRİŞ - ÇIKIŞ YAPAN ZİYARETÇİLER, YABANCI VE VATANDAŞLAR Aralık 2014 SAYI: 12 26.01.2015-11:00

Detaylı

MEVSİM GRİBİ Neden aşı olmanız gerekir

MEVSİM GRİBİ Neden aşı olmanız gerekir MEVSİM GRİBİ Neden aşı olmanız gerekir Grip. Korunun, koruyun. MEVSİM GRİBİ: NEDEN AŞI OLMANIZ GEREKİR Son zamanlarda sık sık mevsim gribi ve domuz gribi gibi farklı grip türlerinden söz edildiğini duymuş

Detaylı

2015 OCAK DIŞ TİCARET RAPORU

2015 OCAK DIŞ TİCARET RAPORU 2015 OCAK DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2015 OCAK / TÜRKİYE

Detaylı

DOMUZ GRİBİ BELİRTİLERİ VE TANISI

DOMUZ GRİBİ BELİRTİLERİ VE TANISI DOMUZ GRİBİ BELİRTİLERİ VE TANISI Domuz gribi nedir? Domuz gribi, A(H1N1) tipi virüsten kaynaklanan, insanlarda hastalığa yol açan viral bir hastalıktır. Hastalık ilk kez Meksika ve ABD de görülmüş ve

Detaylı

Bakteriler, virüsler, parazitler, mantarlar gibi pek çok patojen hastalığın oluşmasına neden olur.

Bakteriler, virüsler, parazitler, mantarlar gibi pek çok patojen hastalığın oluşmasına neden olur. Dr.Armağan HAZAR ZATÜRRE (PNÖMONİ) Zatürre yada tıbbi tanımla pnömoni nedir? Halk arasında zatürre olarak bilinmekte olan hastalık akciğer dokusunun iltihaplanmasıdır. Tedavi edilmediği takdirde ölümcül

Detaylı

X ülkesinde bir köyde ağır solunum hastalığı salgını bilgileri Sağlık Bakanlığına ulaşır. Çevre bölgelerde de olgular saptanır.

X ülkesinde bir köyde ağır solunum hastalığı salgını bilgileri Sağlık Bakanlığına ulaşır. Çevre bölgelerde de olgular saptanır. ULUSAL İNFLUENZA PANDEMİ PLANI FİRDEVS AKTAŞ X ülkesinde bir köyde ağır solunum hastalığı salgını bilgileri Sağlık Bakanlığına ulaşır. Çevre bölgelerde de olgular saptanır. Bölgeye bir ekip gönderilir.

Detaylı

Vet. Hekim Ahmet SAFRAN

Vet. Hekim Ahmet SAFRAN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Vet. Hekim Ahmet SAFRAN Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı Riketsiyal ve Viral Zoonotik Hastalıklar Şube Müdürlüğü Tel: 0312 585 13 90,

Detaylı

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI 691010 ABD 0 463 0 0 9.273 7.644 691090 ABD 783.096 190 1.634.689 1.330.333 3.869 3.102 TOPLAM 783.096 653 1.634.689 1.330.333 13.142 10.746 691090 Afganistan 6.557 0 24.223 19.558 691010 Almanya 885 1.068

Detaylı

24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL

24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL 24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü «UNCTAD» ın Uluslararası Doğrudan Yatırımlara ilişkin olarak hazırladığı Dünya Yatırım

Detaylı

2016 MAYIS DIŞ TİCARET RAPORU

2016 MAYIS DIŞ TİCARET RAPORU 2016 MAYIS DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2016 MAYIS / TÜRKİYE

Detaylı

EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ

EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ Gösterge Adı Gebe Tespit Oranı (Yüzde) Gebelik sürecindeki riskli durumlarla ilgili oluşabilecek sorunları en aza indirmek için gebe sayısının tespit edilmesidir. İlgili

Detaylı

Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği

Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği Amaç İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye deki İSG durumu hakkında bilgi sahibi olmak. 2 Öğrenim hedefleri ILO İSG verileri, WHO meslek

Detaylı

H1N1 INFLUENZA N Domuz Gribi Dr.Yahya Laleli li Grip ve Bizler Nereden Nereye? H1N1/A Influenze Gribi: ÖZET H1N1/A mevsimsel Grip etkeni ise de yeni etkenin gen yapısı değişiktir. Klinik bulgular mevsimsel

Detaylı

TR 71 BÖLGESİ 2013 YILI İHRACAT RAPORU AHİLER KALKINMA AJANSI

TR 71 BÖLGESİ 2013 YILI İHRACAT RAPORU AHİLER KALKINMA AJANSI TR 71 BÖLGESİ 2013 YILI İHRACAT RAPORU AHİLER KALKINMA AJANSI NİSAN 2014 İçindekiler 2013 YILI İHRACAT RAKAMLARI HAKKINDA GENEL DEĞERLENDİRME... 3 2013 YILI TR 71 BÖLGESİ İHRACAT PERFORMANSI... 4 AKSARAY...

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARI MESLEKİ RİSKİ TALİMATI

SAĞLIK ÇALIŞANLARI MESLEKİ RİSKİ TALİMATI Dok No: ENF.TL.15 Yayın tarihi: NİSAN 2013 Rev.Tar/no: -/0 Sayfa No: 1 / 6 1.0 AMAÇ:Sağlık çalışanlarının iş yerinde karşılaştıkları tehlikeler ve meslek risklerine karşı korumak. 2.0 KAPSAM:Hastanede

Detaylı

UNAIDS Dünya AIDS Günü Raporu 2011

UNAIDS Dünya AIDS Günü Raporu 2011 UNAIDS Dünya AIDS Günü Raporu 2011 AIDS Epidemisinin Küresel Özeti 2010 HIV ile yaşayan sayısı Toplam Yetişkin Kadın Çocuk (

Detaylı

UFRS 16 KİRALAMA STANDARDI, ŞİRKETİNİZE ETKİSİ

UFRS 16 KİRALAMA STANDARDI, ŞİRKETİNİZE ETKİSİ UFRS 16 KİRALAMA STANDARDI, ŞİRKETİNİZE ETKİSİ İÇİNDEKİLER NEDEN BU STANDARDA İHTİYAÇ VAR? 3 YENİ STANDART KİMLER İÇİN GEÇERLİ? 3 YENİ STANDART, KİRACI OLARAK SİZİN İÇİN NE ANLAMA GELİYOR? 4 ÖNEMLİ KAVRAMLARA

Detaylı

TÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI

TÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI TÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI Sektörlerindeki ürünlerin, en son teknolojik gelişmelerin, dünyadaki trendlerin ve son uygulamaların sergilendiği, 25-28 Eylül 2014 tarihleri arasında

Detaylı

VÜCUDUN IHTIYACI KADAR SU IÇIN

VÜCUDUN IHTIYACI KADAR SU IÇIN Portal Adres VÜCUDUN IHTIYACI KADAR SU IÇIN : www.milliyet.com.tr İçeriği : Gündem Tarih : 18.10.2016 : http://www.milliyet.com.tr/vucudun-ihtiyaci-kadar-su-icin-gundem-2329047/ 1/5 VÜCUDUN IHTIYACI KADAR

Detaylı

ORDUDA VE HACILARDA MENİNGOKOK AŞILAMASI. Dr. Levent Akın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı

ORDUDA VE HACILARDA MENİNGOKOK AŞILAMASI. Dr. Levent Akın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı ORDUDA VE HACILARDA MENİNGOKOK AŞILAMASI Dr. Levent Akın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Meningokok hastalığı, yüksek hastalandırma ve ölüm oranı ile seyreden meningoksemi

Detaylı

DANG HUMMASI. Yrd. Doç.Dr. Banu Kaşkatepe

DANG HUMMASI. Yrd. Doç.Dr. Banu Kaşkatepe DANG HUMMASI Yrd. Doç.Dr. Banu Kaşkatepe DANG Dang humması (DH) ve şiddetli formları; dang hemorajik ateşi(dha) ve dang şok sendromu (DSS), uluslararası kamu sağlığıyla ilgili önemli bir sorun. Geçen otuz

Detaylı

2016 TEMMUZ DIŞ TİCARET RAPORU

2016 TEMMUZ DIŞ TİCARET RAPORU 2016 TEMMUZ DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2016 TEMMUZ /

Detaylı

Deri ve Deri Ürünleri Sektörü 2015 Haziran Ayı İhracat Bilgi Notu

Deri ve Deri Ürünleri Sektörü 2015 Haziran Ayı İhracat Bilgi Notu Deri ve Deri Ürünleri Sektörü Haziran Ayı İhracat Bilgi Notu Tekstil, Deri ve Halı Şubesi İTKİB Genel Sekreterliği 07/ DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ YILI AYI İHRACAT PERFORMANSI yılı Haziran ayında, Türkiye

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Haziran - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İçindekiler 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA

Detaylı

Türkiye de Son Durum, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Aktiviteleri

Türkiye de Son Durum, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Aktiviteleri Türkiye de Son Durum, Aktiviteleri Dr. Ahmet ÖZLÜ Daire Başkanı 23 Kasım 2013-İSTANBUL 2 1985: İlk AIDS vakası HIV/AIDS Kontrol Programı Gelişimi 1985: HIV/AIDS bildirimi zorunlu hastalık kapsamında 1986:

Detaylı

2016 ARALIK DIŞ TİCARET RAPORU

2016 ARALIK DIŞ TİCARET RAPORU 2016 ARALIK DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2016 ARALIK /

Detaylı

2018 AĞUSTOS DIŞ TİCARET RAPORU

2018 AĞUSTOS DIŞ TİCARET RAPORU 2018 AĞUSTOS DIŞ TİCARET RAPORU ATSO AR-GE VE DIŞ İLİŞKİLER BİRİMİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2018

Detaylı