İSLAM HUKUK PRENSiPLERi, İSTİHSAN VE LAiKLİK Prof.Dr. Yunus Vehbi YA

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İSLAM HUKUK PRENSiPLERi, İSTİHSAN VE LAiKLİK Prof.Dr. Yunus Vehbi YA"

Transkript

1 1 ~,fi">_..-~.j ' '\i" 'lt ~- İSLAM HUKUK PRENSiPLERi, İSTİHSAN VE LAiKLİK Prof.Dr. Yunus Vehbi YA I-Giriş Semavi dinlerden Yahudilik dünyevileşerek, Hıristiyanlık ise leşerek, dünya hayatındaki fonksiyonlarını yerine getirmekten u"''"'"''"'ı'i-uujll\.0(!,,_1 dünya-ahiret dengesini kurmak üzere ern son İslam Dini "'VJ'"-"'ı İslam'ın toplumu dünyevileştirerek her iki hayatı dengede tutmasının açık delillerinden biri, ilk inen ayetlere okuma-yazma, ilim öğrenme, öu-rf>n...-. ve kalemin konu olmasıdır. Neden iman konusu değil de okuma-yazma Çünkü dünya hayatını imar etmenin kapısı ilimdir. Hayatı görüntüsünü Kur'an'ın ilk vahiylerinde görüyoruz. Dünyaya halife olarak gönderilen Adem'e ilk öğretilen şey h bilgisidir. Adem'in yeryüzüne halife kılınması ise Allah ile dünya arasında bağ kurmak içindir. İnsan bu sebeple Allah 'ı taklid eder ve."iuıu ~' ettiği ölçüde başarılı olur. Allah'ın güzel isimlerinin anlamı da bu olsa o-,.,..,.ır ~ bilgi olduğu Dolayısıyla dünyada yaşayanlara ilk gerekli olan şeyin şılmaktadır. Bunlar hayatı dünyalaştırmanın belgeleridir. İslam'ın en özelliklerinden biri, insanları sadece ahiret yolcusu olarak kabul eden değiştirip dünyayı yaşanır hale getirmek, onu gereği gibi imar etmek, yollarını ve ilkelerini göstermek, örneklerini vermek, tarihte yapılan hatırlatarak bunların bir daha tekrarlanmasını önlemektir. İslam dünya hayatı için vardır. İslam, din olarak gönderildiği «u;lu.-,ıı-,~ itibaren, insanları sadece uhrevi birer varlık olmaktan kurtarıp ayni zamanda dünyalı kılmış, dünya hayatında gerekli olan altyapıyı hazırlamış ve U. l0uluui akıllarına hitap ederek kendi olaylarını kendi akılları ile düşünmelerini istemiş., vahye dayalı fer'i hükümleri ise belli bir zaman kesitinde yaşayan ins örnek olarak göndermiştir. Tarihin belli bir zaman diliminde Kur' an dünyada nasıl davranacağımızın bir numunesini vermiş, daha sonraki çağlarda insanların kendi toplumlarındaki gereksinimlerini kendi akıllan ile ortaya çıkaracak prensipler koymuştur. Bu prensipler İslam'ın sürekliliğini ilkeler olup İslam Hukuk prensipleri bunlardan alınmıştır. Biz bunlara fıkıh prensipleri desek daha isabetli hareket etmiş oluruz. Bu prensipler, toplumsal hayatın düzenlenmesinde, sonsuza dek geniş bir alanda kullanılmak içindir

2 İSLAM HUKUK PRENSiPLERi, İSTİHSAN VE LAiKLİK İlk dönemlerde üretilen hukuki veya fıkhi düşünceler, daha sonra ortaya çıkanlara göre son derece azdır. Çünkü üretilenler, toplumun yapısına, ihtiyaç ve zarüretlerine göre ortaya konmuştur. Oysa zaman ilerledikçe ihtiyaçlar katlanarak büyümüştür. Günümüzde ise yıldırım hızı ile büyümektedir. O halde İslam Hukuk nazariyesinde üretilenlere göre üretilmeyenler çok daha fazladır. Yani Müslümanlar, bugün işin henüz birinci basamağındadır. Bundan sonra çok seri bir şekilde büyük adımların atılması zorunludur. Eğer bu yapılamazsa, dünya hayatındaki ihtiyaçları karşılamak için yabancı kaynaklara müracaat etmek bir zorunluluk olacaktır. Kanaatimizce, İslam dünyasındaki yabancılaşmanın temel nedeni burada yatmaktadır. İslam dininin dünya hayatı ile ilişki kurmasının en önemli kapısı İslam Hukuk prensipleridir. İslam hukuku, prensipler bakımından son derece zengindir. Bu prensipler, İslam hukukunu dünyevlleştirmek için vardır. Çünkü dinimizin ul}revi konularda düşünce üretmek, ictihadda bulunmak söz konusu değildir. Uhrevi konular tamamıyla Kur'an nasslarının bize bildirmesi ile meşrüiyyet kazanır. Asimda İslam dini dünya hayatında yaşayanlara gönderilmiştir. İslam yaşayanlar için vardır. Bu bakımdan İslam'da uhrevlleşme yanında dünyevlleşmek de esastır. Bu dünyevlleşmeyi gerçekleştiren unsurlar İslam Hukuk prensipleridir. Ortaya çıktığı dönemde İslam hukukunu diğer hukuklar karşısında ulaşılmaz yapan unsur, temelinde yatan bu prensiplerdir. İslam dinini zaman ve mekan mefhumlarını aşarak sürekli kılan bu prensipler çağdaş Müslümanlar için, özellikle toplumsal sorunları düşünenler için son derece önemlidir. İslam hukuk prensiplerinin bir özelliği de sadece kul hakkını ilgilendiren konularla ilgili prensipleri değil, aynı zamanda Allah hakkı ile ilgili olan yaşamda gerekli olan prensipleri kapsamasıdır. İslam, dünyada sadece belli bir çağ, yahut belli bir coğrafya, yahut belli bir millete gönderilmiş değildir. O evrenseldir, zaman üstüdür, mekan üstüdür. Bu sebeple insanların, gerek dünya, gerekse ahiret hayatlarını ilgilendiren her meselede, insanların kafasım aydınlatmış, ufuklarını açmış, onları yanlışlardan koruyarak doğru bilgilerle donatmıştır. İslam, Hıristiyanl1kta olduğu gibi, sadece ahirete yönelik ilkeler kapsamıyor, aynı zamanda insanların dünya hayatlarını ilgilendiren alanlarda onlara aydınlatıcı bilgiler veriyor, ufuklarını açıyar, düşüncelerini zenginleştiriyor, yaşamlarını özgürleştiriyor, - 95-

3 KUR'AN MESAJI İLMİ ARAŞTIRMALAR DERGiSi, Eylül, Ekim, Kasım, Sayılar: 19, 20,21 insanlar arasında eşitliği, hakkı, adaleti ve insanı esasları yaymayı hedefliyor. İslam tek kelime ile insanı özgürleştirmiş, hayatı anlamlı kılmış, insanları.. ~ her türlü çirkinliklerden okuyarak onları fıtratlarındaki asalet, üstünlük ve ~ temizliğe ulaştırmıştır. İslam, denilince akla sadece ahiret gelmez, gelmemelidir. İslam hem 7 dünya hayatı hem de ahiret hayatını birlikte kapsayan, her ikisine eşit şartlarcta0 değer veren evrensel bir dindir. Kur'an ve sahih Sünnet penceresinden baktığımız takdirde, İslam 'ın her iki hayatı bütünleştirdiğini ve takva kavramını değiştirdiğini görürürüz. Kur' an ve sahih Sünnete göre, gerçekten takva sahibi kişi, zamanlarının büyük bir bölümünü bedensel ve ruhsal ibadetlere hasreden, ömrünü sadece öbür dünya için harcayan kimse değildir. Böyle bir takva E şeklini bu iki kaynakta gööremiyoruz. Esas takva, şekilde değil, davranışt;ı..} dünya hayatında sosyal faaliyetlerin içinde sergilenmiştir. Kur' an' a göre esas&; takva sahibi kişi, dünya ve ahiret işlerini dengeli bir şekilde yürüten, ~ zamanlarını buna göre ayariayabilen insandır. İnsanı Allah'a en çok yaklaştıran i badetierin başında mall harcamalar, sonra ibadetler, sonra ahlak! ilkeler ~ geliyor. Bakara suresinin 177. ayetinde bunları açıkça görmek mümkündür. ~ Kur'an ve sahih Sünnetin gösterdiği takva anlayışı, dünya hayatı ile ]1 ilgili faaliyetlerin içinde odaklanmıştır. Ferdi kulluk şekilleri ile kişi Allah'a:f yakın olamaz. Allah'a yakınlığın en önemli şartı, dünya hayatında başari]?! göstermek, güzel işler sergilemek ve insanlara yararlı olmaktır. Nitekim bir'~ hadis-i şerifte "İnsanların en hayır/ısı insanlara en çok yarar sağlayandır."";f buyurulmuştur. Yine İslamda günah ve büyük günah kavramlannın ferdin ~ toplumu ile ilişkilerinden kaynaklanan hatalar için sözkonusu olduğunu.] görüyoruz. Adam öldürmek, ana-babaya isyan etmek, yetim malı yemek, " iftira atmak, hırsızlık yapmak, riba (faiz) malı yemek gibi. Bu da İslam'ın~ dünya hayatı ile ne derece bağlantılı olduğunu gösterir. İslam'da dünya-ahiret ayrımı yoktur. İslam bu iki gücü bir insanda veya bir toplumda birleştirmek suretiyle başanya hız kazandırıyor. Gerçek Müslüman birleşik kuvvetler numunesi olan kişidir. Bu sebeple, şahsi ibadetlerine büyük önem verdiği ve zamanlannın çoğunu, hatta bütününü bu alana ayırdığı halde, dünya hayatı ile ilgili faaliyetleri, bu alandaki başanları sıfır, yahut eksik olan insanın takvasının da sıfır, yahut eksik olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Çünkü Kur'an Müslümanlara kuvvet kazanmayı -96-

4 İSLAM HUKUK PRENSİPLERİ, İSTİHSAN VE LAiKLİK emrediyor. Bunu yapmak farzdır. Kuvvet kazanmanın yolu, dünya işlerinde çalışıp mutlak anınlarnda başarı sergilemekten geçer. Kanaatimizce dünya hayatını ibactetin içine almış bulunan İsH'tm'ı dünyadan, dünya hayatı ile ilgili faaliyetlerden ayrı düşünmek mümkün değildir. İslam dünya hayatı ile içiçedir. Dünyayı İslam'dan, İslam'ı dünyadan ayırmak mümkün değildir. Her insanın titizlikle gözettiği temizlik olayı İslam'ın ibadet ölçüsünde bir emri olup iyi niyetle temizlik yapan herkes İslam'ın içindedir, ibadet hayatının içindedir. Yani bir insan ki temizliğe titizlikle riayet ediyor, o kim olursa olsun, hangi milletten, hangi inanç grubundan olursa olsun, onda İs Him vardır. Çünkü temizliği dünyaya İslam tanıttı, onu farz ölçüsünde ibadetleştirdi; hatta namaz ibadetinin temeli ve ön şartı yaptı. O halde böyle kapsamlı, dünya hayatının, sağlığımızın temelini teşkil eden bir konudaki eylemi farz derecesinde ibadetleştiren İslam'ı dünyadan ayrı düşünmek nasıl mümkün olabilir ki? İslam dünya hayatını ibactetleştirmiştir, yahut başka bir ifade ile ibadeti dünyalaştırmıştır. Zekat, sadaka ve hayır işleri de bunun örnekleridir. Bir başka örnek, İslam'ın getirdiği diş temizliği ile ilgili olan misvak kullanmanın, yani diş fırçalamanın İslamda Sünnet oluşudur. Herkes bilir ki, beş vakit namazda abctest alırken dişleri fırçalamak Sünnettir ve bu Sünnet namaz ibadetinin tamamlayıcısıdır. Nitekim, H. Peygamber "Ümmetime zorluk vermeyeceğimi bilsem, beş vakit namazdan önce abdest alırken dişlerini fırçalamalar ını emrederdim." buyurmuştur. Yani, yüce Peygamberimiz diş fırçalamayı emretmeyi bile düşünmüş, fakat ümmetinin bu yükün altından kalkamayacağından endişe etmiştir. İşte diş sağlığı, bir yönü ile beden sağlığının en önemli unsurlarından biridir ve bu dünya işi ibadetin içindedir. O halde günün belli saatlerinde kalbinden iyi bir niyet geçirerek dişlerini fırçalayan her Müslüman ibadet yapmaktadır. O halde Müslümamın diyen ve gerek bedensel, gerek çtwresel, gerekse diş ve dış temizliğini yerine getiren herkes ibadet hayatının içindedir. Kimse kendini ibadetin dışında saymamalıdır. İslam bu şekilde insanı dünya hayatı ile iç içe kılmış ve dünya hayatını dindarlığın kopmaz bir parçası haline getirmiştir. Özgürlük de, her insanın yaratılışında var olan kapsamlı bir değerdir. Özgürlük insanlığın ayrılmaz bir parçasıdır. İslam, getirdiği ilkeler ile tüm -97-

5 KUR' AN MESAJI İLMİ ARAŞTIRMALAR DERGiSi, Eylül, Ekim, Kasım, Sayılar: 19, 20, 21 insanları özgürleştirmeyi hedeflemiş, köle azad etmeyi ibadet saymış, bazı suçların affını da köle azad etme eylemine bağlamıştır. İslam, her insanı asıt hürriyetine kavuşturmuş, inancı da düşünceyi de tam anlamı ile özgürlef tirmiştir. Fakat, göstermelik değil, gerçekten dostu düşmanı sevindirecek". şekilde özgürleştirmiştir. Tarih boyunca, insanların diledikleri gibi inanma, inandıkları gibi yaşama problemleri olmamış, Müslüman olmayanların Müslüman yöneticilerden herhangi bir talepleri olmamıştır. Olmuşsa bu talep en hızlı şekilde haksızlığı giderme yolunda yerine getirilmiştir. Özgürlük İsHim'ın temel şiarlarından biridir. Öyle ki, İslam'da Kur'an ve sahih Sünnet çerçevesinde insan için yasaklanmış herhangi bir düşünce yoktur. Yani bir insanın İslam' a göre düşünemeyeceği bir konu yoktur. Yine düşündüğü halde ifade ederneyeceği bir konu da yoktur. Daha başka bir ifade ile İslam' da düşünce ve inanç suçu yoktur. O halde özgürlük mücadelesi veren ve özgürlüğü" yaşayan herkes yine İsHim 'ın çerçevesi içindedir. Şimdi düşünelim. Hangi insan, yahut hangi Müslüman şahıs bu saydığımız işlerin dışında kalabilir? Yahut hangi şahsı bu işleri yapmaktan. uzaklaştırabilirsiniz? Bunu yapmak aklen, mantıken, fıtraten mümkün değil~ dir. O halde Laiklik İslam'ın neresindedir? Bu soruyu İslam Hukuk prensiplerini, özellikle istihsanı değerlendirip karşılaştıı-dıktan sonra cevaplandırmaya çalışacağız. II-İslam Hukuk Prensipleri ve Dünya Hayatı İslam, 23 yıl gibi kısa zaman dilimi içinde yüce Allah tarafından Hz. Peygamber (s.a.v.)'e gönderilen hayat dininin adıdır. İslam yaşanmak için gönderilmiş ve Hz. Peygamber (s.a.v.) tarafından en iyi şekilde yaşanmış, tam anlamı ile hedefine ulaşmıştır. Sorunsuz, külfetsiz, sevgi, saygı dolu, özgürlük dolu bir hayat... İnsanlığın mutluluk tablosu en üst düzeye ancak O'nun döneminde ulaşmıştır. Hz. Peygamber (s.a.v.)'in ebediyete intikali ile vahiy kesilmiş, insanlık için artık yeni bir mesaj, yeni bir vahiy yolu kalmamıştır. Kur'an insanların bütün sorunlarını çözüme kavuşturacak ilkeler ve sağlam örnekler getirmiştir. Bu ilkeler kıyamete kadar Müslümanlara ışık tutucu, yol açıcı, sürekliliği sağlayıcıdır. Ancak, Kur'an'ın kapsadığı hükümler, direkt olarak vahyin indiği şartlardaki toplumların ihtiyaçlarını dikkate aldığı için, sınırlıdır. En iyimser tabloya göre, Kur'an'da hüküm taşıyan ayetlerin sayısı bizim tesbitierimize - 98-

6 İSLAM HUKUK PRENSiPLERi, İSTİHSAN VE LAiKLİK Daha sonraki asırlarda hızla genişleyen ihtiyaçlar, değişen şartlar karşısında nassların yeterli olmaması tabiidir. İşte, vahyin kesilmesinden sonra, değişik coğrafyalarda ve değişik toplumlarda ortaya çıkan sınırsız ihtiyaçlara cevap vermek için Kur'an'ın getirdiği sınırlı cüz'i hükümlerden değil, temel ilkelerden hareket ederek bunların aşılması gayet basittir. Kur' an ve sahih Sünnetten çıkarılan İslam Hukuk Prensipleri, toplumsal hayat ile islam arasında rahat bir geçiş sağlayacak köprü niteliğindedir. Nitekim, Hz. Peygamber (s.a.v.)'in vefatından sonra ortaya çıkan ilk sorundan itibaren dördüncü asra kadar ortaya çıkan sorunlara cevap vermek üzere Sahabe bu prensipleri sınırsız, kayıtsız ve şartsız bir şekilde kullanmış ve toplumu çözümsüz sorunlarıyla başbaşa kalmaktan kurtarmış, dolayısıyla vahyin yerini alan ictihad kurumu büyük bir işlev görmüştür. İşte Sahabe 'nin hem din hem de dünya işlerinde başarılı olmasının sırrı bu ictihad kurumunun sağlıklı bir şekilde çalıştırılmasında ve sınırsız bir özgürlük ortamının bulunmasında yatmaktadır. Ancak, burada bir noktanın altını çizmek istiyoruz. İctihad hareketinin Sahabe döneminde başarılı olmasının sırrı, daha sonraki dönemlerde olduğu gibi, ferdi değil, istişari ve cema'i tarzda gerçekleşmiş olmasıdır. Yani ictihad kurumunun bir tür resmlleşmesi ve devlet ile beraber yürümesidir. Devlet sürekliliği temsil ettiği için, onunla birlikte yürüyen kurumlar da sürekli olur. İlk İslam devleti beş halife ile sınırlı olduğu için, gerçek anlamda Kur'an'a dayalı yönetim biçiminin son bulması ile bu ictihad kurumu da son bulmuş, ondan sonra bu kurum yerini ferdi çalışmalara bırakarak bundan sonra sürekliliğini kaybetmiştir. Kanaatimizce ictihad hareketi altın devrini Dört Halife döneminde yaşamıştır. Daha sonraki dönemler, ictihadın duraklama, gerileme ve duıma dönemleridir. Altın devir, etkisini dört Mezheb imamının yaşadığı deviriere kadar sürdürmüştür. Başka bir ifade ile dört Mezheb imamının, bu altın dönemin bereketinin ürünleri ve son uzantıları olduğunu söyleyebiliriz. Eğer böyle olmasaydı, bu mezheb imamlannın ölümü ile ictihad mutlak anlamda durmaz, çok sayıda mutlak müctehid yetişirdi. Bunun böyle olmadığını göre (275) kadardır. Bunun anlamı, o günkü toplumun karşılaştığı sorunlar kadar hükümler indirilmiştir. Fakat, kıyamete kadar insanların gereksinim Ierini karşılayacak çok sayıda prensipler de indirilmiştir. -99-

7 KUR'AN MESAJI ilmi ARAŞTIRMALAR DERGİSİ, Eylül, Ekim, Kasım, Sayılar: 19, 20,21 görmekteyiz. Mezheb imamlarından sonra ictihad hareketi, yerini taklide, daha sonra da taasssuba bırakmış, Müslümanlar bundan sonra sorunlarının", çözümünü eski toplumların yapısına göre ortaya konmuş ictihadlarda aramaya~'~ başlamışlardır. Üzülerek belirtmeliyiz ki, bu durum İslam dünyasında Müslü-~ manların dünya hayatı ile ilgilerinin kopmasına ve boşlukta yaşarnalarına sebep olmuştur. İslam dünyasının bugün karşılaştığı sorunların temelinde yatan sebebin bu olduğu kanaatindeyiz. Bugün gerek iç bünyede yaşanan~, rahatsızlıklar, gerekse dış alemde Müslümanlara karşı alınan tavırların nedenini bu noktada aramız gerekir. İslam dünyasının dirilişi için, mutlaka yeniden yapılanması gerekir. Bunun yolu ictihadı kururulaştırmaktan geçer. Ferdi anlamdaki ictihad! hareketler, tarihin derinliklerine gömülmeye mahkfimdur. Ferdi gayretler fertler ile kaim olup, onların ölümünden sonra devam etmez. Etse de değişen şartlar bu hareketi ölü durumuna getirir. Oysa hayatın her saniyesinde Müslümanlar için ortaya çıkan sınırsız sorunların çözülmesi için, sürekli var r olan bir ictihad kurumuna şiddetle ihtiyaç vardır. Yani ictihad konusunda işin aslına dönmek gerekir. Hz. Peygamber (s.a.v.) ve Sahabe döneminde" olaylar nasıl canlı müctehidlerin istişarı ve cema'! çalışmaları ile tereddütsüz çözüme kavuşturoluyar idiyse, günümüzde de böyle bir kurumu ihya etmek ve canlı müctehidlerin yoğun çabaları ile sorunların üstesinden gelmek~~ gereklidir. Bunun için kanaatimizce bir ictihad kurumunun varlığı Müslümanlar için farz-ı kifayedir. Kim böyle bir teşebbüste bulunursa, onu,"' desteklemek, ona yardımcı olmak bütün Müslümanların boynunun borcudur. Şunu da ifade etmeliyiz ki; ilk dönemlerde ictihat prensipleri müctehidlerin kafasında idi ve bugünkü usul-i fıkıh kitaplarında yer alan terimierin büyük çoğunluğu bilinmemekte idi. O dönemde ictihad fiilen yapılıyordu, yani yaşanıyordu. Daha sonraki dönemlerde ise okutulmaya başlandı. Yani ilim haline geldi, dolayısıyla tarih oldu. Oysa Müslümanlara yarar sağlayacak olan, ictihadın yaşanması, bizzat ictihad olayının gerçekleştirilmesidir. Önemli olan, prensibi kullanmaktır, terimi kullanmak değil. Sahabe müctehidleri ictihad ederlerken son derece serbest hareket ediyor, düşüncelerini rey adı altında ortaya koyuyorlardı. Onlar terimierin kaydı altında bile değillerdi. Esasen ictihad tahsil ile olmaz, yetki ile, akıl ile ve ilkeleri bilip kullanınakla olur

8 İSLAM HUKUK PRENSİPLERİ, İSTİHSAN VE LAiKLİK İşte, ilk Müslümanlar, bu prensipleri kullanarak, kendilerine verilen görev ve yetki ile toplumun sorunlarına acil çözümler getirmişler ve İslam ile h!lyat arasında kuvvetli bir bağ kurmuşlardır. Bu prensipler daha sonra ınaslahat, istihbab, istihsan, örf, adet, zaruret, hacet, kaçınılmazlık, zorlukları giderme, kolaylık sağlama ve ihtiyat gibi adlarla bizlere tanıtılmıştır. Bugünkü usul kitaplarında okutulan fıkıh prensipleri bunlardır. Ancak, üzülerek söylemeliyiz ki; bu ictihad usulleri İmam Şafi 'i' den bu yana kitaplaşmasına ve ilim haline getirildikten sonra medreselerde ve halen ünuiversitelerde okutulmasına rağmen, bundan müctehidler yetişmemiş, ictihad hareketi gelişecek yerde gittikçe gerilemiştir. Demek ki, çare usul-i fıkıh ilmini okuyup okutmak değil, fıkıh ilkelerini işleterek kurumlaştırarak sorunlara çözüm üretebilecek düşünüirer yetiştirmektir. Bu yapılamadığı için, tarih boyunca düşünce donmuş, düşüneeye paralel olarak bedenler de donmuştur. İslam dünyası uyuşmuş, himmetler küçülmüş, dünya hayatmdan uzaklaşma ve sadece ahirete yönelme başlamıştır. İslam dünyasında dikkatimizi çeken başka bir nokta da tarih boyunca Müslümanların, siyaset ile ilgili çalışmalara ağırlık vermemesidir. Örneğin; kısa süren ve anayasal, siyasal ilkeleri de kapsayan beş büyük halife döneminde ülke tek kişinin kafasına göre değil, yazılı olmayan anayasal bazı ilkelere ve yine yazılı olmayan kanunlara dayalı olarak yönetiliyordu. Bu dönemde devleti yönetmekle ilgili idari-hukuki mevzuat da mevcuttu. Hallfeler ülkeyi bu mevzuata göre yönetmişlerdil Fakat, bu dönemin saltanat rejimi ile kapanmasından sonra, ülke, kişilerin kafasına göre yönetümeye açılmış, Tanzimat ve daha sonra Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna kadar anayasa ve idare hukuku ile ilgili nazariyeler üretilememiş, bu alandaki düşünce gelişme göstermemiştil Osmanlıların son dönemlerindeki anayasal çalışmalar ve kanuniaştırma hareketleri Batı' daki anayasal ve kanuniaştırma çalışmalarının ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Teknoloji nasıl dünyaya hızla yayılıyorsa, fikri alandaki ürünler de hızlı bir şekilde yansıyor. Osmanlıların anayasa ve kanuniaştırma çalışmalanna yönelmelerinin sebebi, Batıdaki üstünlüktür. Bugün nasıl bilgisayarı, interneti, yeni çıkan bilgisayar programlarını ve cep telefonunu red edemiyor, hızla alıp kullanıyorsak, kullanmaya ihtiyaç duyuyorsak, tarihteki Müslümanlar da Batı'nın kültürünü, bilgisini, kanunlannı, siyasetini, demokrasisini de hızla almak durumunda

9 KUR' AN MESAJ! İLMI ARAŞTIRMALAR DERGİSİ, Eylül, Ekim, Kasım, Sayılar: 19, 20, 21 kaldı. Bunun aksini yapmak mümkün değildi. Batının bu alandaki özeı gayretlerinin esas etken olduğunu düşünmüyoruz. Eğer böyle olsaydı, güçlü.~ olduğumuz dönemlerde de onların gayretlerinin etkisini görmemiz gerekirar Böyle olmadı. O halde, güçlü olan taklid edilir. Bu bir fıtrat kanunudur: İsHim dünyası yönetim hayatı ile ilgili nazarileyelerden yoksun bir durumda yirminci asra girdi. Bunun sonucunda siyasi yönden etki altında kaldı. Kanaatimizce kendi düşünce ürünlerimiz ve bunların uygulamaları başarılı: bir şekilde ortaya çıkıncayakadar Batı'yı taklid etme ve onların Müslümanlar üzerindeki etkisi devam edecektir. Laiklik konusunda da durum aynıdır. Dünyayı ihmal edip, gerekli hukuki, ekonomik, sosyal ve ahlaki düz~ lerneleri ihtiyaçlara paralel olarak gerçekleştiremeyen ve ahiretlik bir dün~~ görünümüne düşen Müslümanlar, dünyayı dünya ehli olarak nitelendirilen"" --~ gayr-i müslimlere bırakarak, fazla zahmet çekmek istememişler, ra~ıatlarıı}f bakmışlardır. Ancak, çağımızdaki diriliş çabalarını büyük bir tazim ile ve takdir ile karşılıyor, başanya ulaşmasını diliyorum. Kanaatimizce, dünya hayatı ile İslam arasındaki tek köprü ictihad kuru-~ mudur. Bu köprü kalkınca, dünyamız da harap olmuş, ahiretimiz de. O alae çare köprüyü yeniden kurmak ve İslam'ı aslına döndürmektir. III. İstihsan Metodu ve Dünya Hayatı İslam Hukuk metodolojisinde özellikle istihsanın toplumsal hayattakf~ rölünün çok büyük olduğunu düşünüyoruz. İstihsan metodu Sünnet ve Sahabe'" uygulamasına dayanan çok güçlü bir hukuk metodudur. Diğer ictihad' prensipleri, normal şartlarda toplum ile İslam arasında bağ kurarken, istihsan: prensibi, anormal şartlarda İslam dini ile dünya hayatı arasında zayıflayan bağları güçlendirmekte, atılan köprüleri yeniden kurmaktadır. İstihsan Hz.c Peygamber, Sahabe, özellikle Hallfe H. Ömer ve Tabi'un'dan İmam-ı A'zam Ebu Hanife'nin sıkça başvurduğu teşri'! bir metoddur. İstİlısanı tanıyabilmek için, Usul alimlerinin çeşitli tarifleri içinde onu aslına uygun olarak tanıtan bir kaç tarifi vermekle yetinmek istiyoruz: 1-" İstihsan, kuralı bırakıp insanlar için en uygun olan yeni bir hükmü almaktır." ( Serahsi, el-mebsut, 10/145); 2-" İstihsan, topluma kolaylık sağlamak için zorluğu terk etmektir." (Serahsi, el-mebsut, 1/145);

10 İSLAM HUKUK PRENSiPLERi, İSTİHSAN VE LAiKLİK 3-"İstihsan, Külll delil karşısında cüz'i maslahatı almaktır." (Vehbe ez-zuhayli, Usulül-Fıkhi' l-islamf, 1/738) Bu tanımların özeti şudur: Değişik zaman ve coğrafi şartlarda İslam hukuku uygulanırken ortaya çıkan zorlukları aşmak, sıkıntıları yenmek ve imkansızlıkları mümkün kılmak için, Sünnette ve Sahabe uygulamaları ile Ebu Hanife'nin ictihadlarında sıkça uygulandığını gördüğümüz istisnai bir ictihad usulüdür. Yani eğer bir toplumda, bazı kuralların uygulanmasında zorluklar bulunursa, yahut bu kuralların uygulanması imkansız duruma düşerse, toplumsal zaruret, ihtiyaç ve kaçınılmazlık gibi ilkeler çerçevesinde bu kurallan alınayıp yeni bazı hükümler getirmek ve bu şekilde toplumu rahatlatmak İslam hukukunun prensipleri içindedir. Bunu yaparken, müctehidler nassların çerçevesinin dışına çıkmamışlar, belki nassların zahiri hükmünü alınayıp maksadına ait olan hükmü getirmişlerdir. Görünüşte iki hüküm çelişir gibi olsa da, aslında nassın maksadına uygun hareket ederek topluma yarar sağlamak ve toplum ile İslam arasındaki bağların kopmamasını sağlamaktır, istihsan. Kur'an ve Sünnet ile Sahabe uygulamasında gördüğümüz istihsan prensi b inin Ebu Hanife' de son bulduğunu görmekteyiz. Ebu Hanife' den sonraki tarihlerde bu prensibin uygulandığını bilmiyoruz. Eğer Ebu Hanife'den günümüze sürekli müctehidler yetişmiş bulunsa ve bu metod da sağlıklı bir şekilde kullanılabilseydi, İslam Hukuku ile dünya hayatı arasında bir kopma olmaz, İslam Hukukunun taşıdığı hükümlerde yeterince esneklik sağlanmış olurdu. Bu esneklik hukukun yaşaması için son derece önemlidir. Hiç bir hukuk, toplumları sonuna kadar katı kurallar halinde yönetemez. Bu kurallar toplumsal yapıya göre esneklik göstermeli, böylece toplum rahatlatılmalıdır. İlk Müslümanlar bunu yapmayı becerdikleri için başarılı oldular, hem dünya hem de ahiret işlerini dengeli bir şekilde yürüttüler. Kanaatimizce dünyaya hükmetmelerinin sırrı da bunda saklıdır. IV-Karşılaştırma ve Sonuç: İslam Hukuk ilkeleri, başlangıcında dünya hayatı ile İslam arasındaki bağıantıyı sürekli kılıyor, Hz. Peygamber'in vefatı ile vahiy olayının kesilmesinden sonra, onun yerini alarak ihtiyaçları karşılıyordu. İslam Hukuk metodlan içinde özellikle istihsan prensibi İslam Hukukunu katı kurallar manzumesi olmaktan çıkarmış, toplum ile İslam Hukuk kurallan arasında

11 KUR'AN MESAJI İLMİ ARAŞTIRMALAR DERGiSi, Eylül, Ekim, Kasım, Sayılar: 19, 20,21 esneklik sağlama rolünü üstlenmişti. Fakat, tarihin belli bir döneminden sonra ne diğer İslam Hukuk ilkeleri'",; uygu!amaya sokulmuş, ne de istihsan kullanılmıştır. Bu iki unsurun ortadan kalkması, İslam aleminin felaketini Lazırlamış, zamanla İslam hukukunı.ı; ~ donmuş hukuki kurallar manzumesi görünümüne sokmuştur. Pek tabii olarak okumuş, dünyayı tanımış olan kesim İslam Hukukuna, dolayısıyla İsHim dinine bu gözle bakmış, bu durum İslam Hukukunun dünya hayatındaki ~" ilerlemenin bir engeli gibi telakki edilmesine sebep olmuştur. Oysa ne İslam dini, ne de İslam Hukuku böyle bir yapıya sahip değildir. Sadece bu hale getirilmiştir. İslam HukuY.unu aslında sahip olduğu çehre ile tanımak boynumuzun borcudur. Bu hüviyeti ile İslam Hukuku her çağda yaşayan Müslümanların bütün sorunlarının üstesinden rahatlıkla gelebilecek ilkeler~, ~ sahiptir. İstihsan metodu sayesinde de son derece esnektir. Bu esneklik İsla~ - Hukukuna aynı zamanda beşeri hukuk niteliği de kazandırmıştli. Hanefi Hukukunu rahatlıkla beşeri hukuk olarak niteleyebiliriz. Ancak, şunu da ifade etmeliyiz ki, Ebu Hanife bütün yönleri ile Hanefi dünyasında bilinmemekte, o sadece bir sufi gibi, kafası donmuş bir fakih gibi, cüz'i meseleleri dondurmuş bağnaz bir ins<ın gibi tanınmaktadır. Ebu Hanife'nin metodu, özellikle mezhebini üstün kılan ve "Beşeri Hukuk" niteliğine kavuşturan istihsan metodu açısından hiç tanınmamaktadır. Kanaatimizcc istisnai cüz'i hükümlerin uygulanması açısından, başta Hz. Peygamber (s.a.v.), sonra Hz. Ömer (r.a.) ve Ebu Hanife, yeterince tanınabilirse, bugün yaşayan ve gelecekte yaşayacak olan nesillcrin, İslam dünyasında hukuki, dini ve dünyevi herhangi bir problemi kalmaz. Dolayısıyla İstihsan metodu ile diğer ictihad usulleri, tarihtç İslam'ın dünya ile bağlantısını kurdukları gibi, bugün de bu bağiantıyı rahatlıkla kurabilecek güçtedir. O halde Müslümanların sahip oldukları bu güçlü ilkeler onları, aslında laiklik gibi Batı'dan geliştirilmiş bir metodu almaya muhtaç kılmaz. FaLıt, kendi hazinesini bilmeyen bir dünyanın başka dünyalardan ödünç almasının kr.çınılmazlığı da bir gerçektir. Kanaatimizce bugün İslam aleminin karşı karşıya bulunduğu laiklik ilkesi de bu gereksinimi karşılamak için devreye sokulmuştur. Bunun devreye girmesinrlen, bütün Müslümanlar, özellikle ilim adamlan sorumludur

12 İSLAM HUKUK PRENSiPLERi, İSTİHSAN VE LAİKLİK V -Laiklik İslam'ın Neresindedir? Burada daha önce sormuş olduğumuz sorunun cevabını vermeye çalışarak sözlerimizi sürdürmek istiyoruz. Laiklik İslam'ın neresindedir? Laiklik, Batı'da, Hıristiyan dünyasının sosyal, siyasi ve dini yapısı içinde ortaya çıkmış bir kavramdır. Laikliği doğuran sebepler, Hıristiyanlığın Kilise tarafından, rahiplerin şahsi yorumları ile değiştirilmesi, bilimin, düşüncenin ve özgürlüklerin katledilmesi ve Kilise'nin dünya işlerine engel koymasıdır. Laikliğe bu çerçeveden baktığımız zaman, Batılılar için böyle bir olayın gerçekleştirilmesi, dünya işlerinde başarılı olmalarının vazgeçilmez şartı idi. Yani Laiklik Batılılar için vacibdi. Din işlerini dünya işlerinden ayınnca, insanların aklı, düşüncesi ve inancı özgürleşmiş, bütün baskılardan kurtularak ilerlemenin yolları açılmıştı. Bu açıdan bakınca laikliğin İslam'ın içinde olduğunu söyleyebiliriz. Laiklik kanatimizce, İslam'ın Batı'daki çocuğudur. Babası İsHim, anası Batı toplumu olduğu için, din ile devlet işlerinin birbirinden ayrılmasını gerektirmiştir. Bu sebeple laikliğin yarısı İslam'ın, diğer yarısı da Batı'nın malı olduğunu söyleyebiliriz. Bugün de Batı eğer Kilise'yi devlet işlerine karıştıracak olursa, bundan elbette zarar görür ve durum eskisine döner. Ancak, dünya işlerini din işlerinden bütünü ile ayırmak noktasında Laiklik ile İslam Hukukunun uyuştuğunu söyleyemeyiz. Teknik konularda da laiklik ile İslam arasında herhangi bir problem sözkonusu değildir. Problem sosyal konulardadır. Sosyal yapı ile İslam'ı bir birinden ayırmak mümkün lieğildir. Fakat, İslam dünyasında uygulamada Batı'ya benzer engellerin ortada olduğunu görmemek için de gözlerimizin kör olması gerekir. Çünkü Müslümanlar ilk dönemler hariç tutulursa, çeşitli sebepler çerçevesinde tarih boyunca giderek dünya hayatından soğumuşlar, hatta terk-i dünya etmişler, fıkhı dondt.ırmuşlar, İslam hukukunun esnekliğini yok etmişlerdir. Öyle ki, insan düşüncesi ürünü olan ictihatlar bile nasslar gibi bağlayıcı ve kalıcı kabul edilmiş, gelişmeler karşısında İslam dünyasında büyük bir şaşkınlık yaşanmıştır. Bugün burada bulunuşumuz bile bu şaşkınlığın bir uzantısıdır. Dolayısıyla İslam hukuku ile toplumsal olaylar arasında büyük bir gerginlik yaşanmıştır. Ortaya çıkan sorunların çözümü, Kur'an ve Sünnette ve bu iki kaynaktan çıkarılan ilkelerde en geniş çerçevede bulunmasına karşın, fıkhın dondurulmuş hükümlerinin çerçevesi dışına çıkılamamış, hatta tek bir düşünce

13 KUR'AN MESAJ! İLMİ ARAŞTIRMALAR DERGİSİ, Eylül, Ekim, Kasım, Sayılar: 19, 20,21 ekolünün sınırları aşılamamış, insanlar belli şartlara ve belli bazı bölgelere göre ortaya konan fıkhi hükümleri evrensel kanun yerine koyarak, büttil yollar topluma kapanmıştır. Mecelle hareketi ve onu takiben Aile Hukuku-~ Kararnamesi ile İslam Hukukunun yeniden canlandırılması olayı başlatılmışsa,, da geç kahnmış olan bu hareket İslam Hukuku müdevvenatını kurtarmaya yetmemiş tir. VI-Laiklik ve Şeriat Laiklik ile İslam arasındaki duvarlardan biri şeriatla laikliğin uyuşmamasıdır. Çünkü laiklik akla dayanmakta, dolayısıyla dünyaya dayalı bir hukuki düzeni öngörmekte, "din"i bu alana karıştırmamaktadır. Şeriat ise İlahi olan hükümlerin uygulanmasını öngörmekte, dolayısıyla bu İlahi hükümler donmuş, ya da dondurulmuş olduğu için, çağdaş dünyayı dondurmakta"c ve ihtiyaçlara yeterince cevap veremediği söylenmektedir. Kanaatimizce, bugün, tarih boyunca fıkıhtaki hükümlerin değişmez birer kanun gibi uygulanışından meydana gelen düzene şeriat düzeni denilmektedir. Bu düzen tamamıyla İlahi kanunlardan oluşmamakta, belki büyük çoğunluğu itibarıyla örf, adet, ihtiyaç ve zaruretlere dayalı hükümlerden;'l meydana gelmekte, İlahi hükümler ancak bu düzenin % 2.2'sini oluştur- maktadır. Dolayısıyla şeriat diye nitelendirilen dini nasslara dayalı eski~ kanunların bugünkü toplumların bütün gereksinimlerine cevap verebileceğini iddia etmek, gerçekleri görmemektir. Bizim anlayışımıza göra, iki türlü şeriat vardır. Biri tarih boyunca yukarıda tanımlamaya çalıştığımız fıkhın uygulaması ile oluşan şeriat, diğeri Allah'ın Kitabı Kur'an'daki şeriattır. Dikkatimizi çeken nokta bu İlahi şeriatta hukuki, iktisadi ya da sosyal herhangi bir düzenlemenin bulunmamasıdır. Sadece örnek hükümler ve insanlara ışık tutan prensipler vardır. Bu iki şeriatı birbirine karıştırmamak gerekir. Biri tamamen İlahi şeriat, diğeri ise beşeri ağırlıklı olan şeriattır. Türkiye' de ilga edilen şeriat birincisi değil, ikincisidir. Fıkıh kitaplarındaki şeriatla bugünün toplumları arasında bir çok problemler vardır. Fakat, Kur'an'daki şeriatla hayat arasında hiç bir problem yoktur. Ancak, biz burada laiklikten, Batıda uygulanan laikliği kasdettiğimizi özellikle vurgulamalıyız. İslam dünyasında, özellikle Türkiye'de uygulan

14 İSLAM HUKUK PRENSİPLERİ, İSTİHSAN VE LAiKLİK makta olan laikliğin Batı'daki laiklik ile ilgisinin sadece isim benzenliğinden ibaret bulunduğunu, altını çizerek söylemeliyiz. Türkiye' de uygulanmakta olan laiklik, yanlış anlama va yanlış yorumlamalar sebebiyle bizim toplumumuzun bir asra yakın zamandır iç bünyede dünya hayatı ile, toplumsal yapı ile ve dış dünya ile ilgisinin kesilmesini sağlamış, insana ait düşünceler nass gibi dondurulmuş, böylece eski medrese zihniyeti Türkiye laikçilerine transfer olmuştur. Oysa Laikliği ülkeye getirenler bundan, insanların kafalarını dondurmayı, düşünceyi yasaklamayı, yahut inancı kısıtlamayı, hayat ile ve dış dünya ile bağları kesmeyi asla kasdetmemişlerdir. Bilakis özgürlüklerin önünün açılması için bu ilkeyi getirmişler, bu alanda büyük bir mücadele vermişlerdir. Aklı başında olan hiç kimse, Türkiye'de laikliğin laikiyle uygulandığını söyleyemez. Çünkü laiklik, laikçilerio elinde taassuba dönüşmüş, çerçevesi bugüne kadar genişletilecek yerde gittikçe daraltılmıştır. Bugün Türkiye'de ne düşünce planında, ne de inanç planında özgürlükten bahsetmek kolay değildir. Türkiye ve Tunus gibi bazı İslam ülkelerinde uygulanmakta olan Laiklik, dini anlayışı, dini hayatı, dini görünümü hayatın her safl1asında kavalayarak onunla mücadele etmekten ibaret kalmıştır. Oysa laikliğin fonksiyonu insanları daha geniş kapsamlı düşünelibelen, hayatın her alanında düşünce üretebilen ve düşüncede zengin, inançta hür bir toplum oluşturmak, ülkeyi böylece düşünce fukaralığından kurtarmak, istediği gibi düşünebilen ve düşündüğünü endişesizce ifade edebilen; dileyenin istediği gibi inanıp inandığı gibi yaşamasını sağlayan bir teminat niteliğindedir. Bu açıdan bakılırsa, Türkiye'de bazı devlet adamlannın yanlış tutumlan sonucu laikliğin, fonksiyonunu icra etmesine engel olunmuş, ülke taassuplardan kurtarılamamış, düşünce ve inanç özgürlüğü altyapısı oluşturulamamış, dolayısıyla Atatürk'ün yolundan uzaklaşma ve büyük bir sapma olmuştur. Şöyle ki, tarih boyunca ezilen kadın, bugün de özgür değil, baskı altındadır. Öğrenim özgürlüğü elinden alınmış, inancı baskı altındadır. Namaz, zekat, hac, kurban, fitre, sadaka ve hayır yapma gibi ibadetlerde de insanlar özgür değildir. Ayrıca "din"i devletten uzaklaştırmaya çalışan ve sıkı takip eden etkili bazı devlet adamları, zekat, fitre, kurban gibi dini ibadetlere karışmakta ve devletin kontrolünde yürütülmesini istemektedir. Burada da büyük bir çelişki sözkonusudur. Zekat kaçak olarak verilmekte, vakıf kurmak

15 KUR'AN MESAJ! İLMİ ARAŞTIRMALAR DERGiSi, Eylül, Ekim, Kasım, Sayılar: 19, 20,21 ve hayır işlerine para yatırmak da cezalandırılmaktadır. Çünkü vakıf gelirlerinden ikinci bir vergi alınmaktadır. Bu gibi hayırlara para yatırmak: isteyenler ya ezilmekte, yahut engellenmekte, yahut bu gibi paralardan çifte ~~ vergi alınmaktadır. Bu ise din ve vicdan özgürlüğünlin ihhilidir, mali ibadetler~~ üzerinde bir baskıdır. Dinen zekat vermekle yükümlü bulunan Müslümanların zekatlarını ödemelerine kanun! bir imkan verilmemiştir. Bu mali ibadeti yerine getirmek isteyenler bunu kaçak olarak yapmakla karşı karşıya bıra~ kılmakta, yahut zekat malının vergisini iki kere ödemek zorunda bırakıl~ maktadır. Bugün Türkiye'de d1n1 düşünce kanatimizce, İslam dünyasının birkaç basamak ilerisindedir. Hatta d1n1 düşüncenin, laikliği taassup haline geti~ renlerinde ilerisinde olduğunu söyleyebiliriz. Ancak, d1n1 düşüncenin bugünkü noktaya gelişinde laikliğin katkısının olduğunu da inkar etmemek gerekir. Eğer başlangıçta Türkiye' de laiklik ilkesi olmasaydı, d1n1 alanda ilim adamları bu kadar serbest düşünemez, düşündüğünü bu kadar rahatlıkla ifade edemez, taassubun esiri olurdu. Şunu da belirtmeliyiz ki,türkiye'de İslam! hayat ile daha çok iç içe olan çevrenin düşüneeye karşı tam bir hoşgörü içinde olmadığı, daha başka bir ifade ile bu konuda olması gereken noktada bulunmadığı görülmektedir. Oysa İslam! hayat bir bütündür. Sadece ibadet ve görüntü ile gerçekleşmez. Düşüncenin özgür olmadığı bir toplumda İslam! hayattan bahsetmek mümkün değildir. İslami alanda bugün bilimsel kimliği olan herkesin ürettiği her görüşü tereddütsüz yayıniayacağı bir yayın organı bilinmemektedir. Bundan anlıyoruz ki, Müslümanlar bugün düşünceyi hazmedecek noktada değillerdir. Dünyaya ağırlık veren kesim de maalesef aynı durumdadır. Bu sebeple, Türkiye' de laikliğin, Cumhuriyet'i kuranların ulaşmak istedikleri hedefe varamamasından üzüntü duyuyoruz. Türkiye'yi yönetenlerin laiklik ilkesini uygulamak zorunluluğu vardır. Türkiye'yi tarihe gömülen taassuplara geri götürmek son derece yanlıştır. Laikliğin uygulandığı bir ülkede kesinlikle taassuplara ve tabulara yer yoktur. Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz: İslam Hukukunda, hayat ile sürekli bağlantı kuracak, hayatı sürekli yenheyecek ilkeler mevcuttur. Bu ilkeler İslam hukuk prensipleri, özellikle istihsan prensibidir. Eğer İslam aleminde bu ilkelerin kullanılması 12 asır kesintiye uğramamış olsaydı, Müslümanlar

16 İSLAM HUKUK PRpNSİPLERİ, İSTİHSAN VE LAiKLİK her bakımdan kendilerini geliştirip hem inançta, hem düşüncede, hem de dünya işlerinde özgür yaşama şansını elde ederler ve laikliğin ithaline dahi ihtiyaç duymazlardı. Fakat, durum tersi oldu. Böyle olunca, diğer Batı ürünlerinde olduğu gibi, zarfiri olarak laiklik de Batı'dan alınmıştır. Fakat, bu sefer onun uygulaması de dondurulmuş eski fıkhi hükümlerin uygulamasına döndürülmüş, bundan beklenen sonuç elde edilememiştir. Bunun sorumluları taassup sahibi bazı devlet adamlarıdır. Laiklik, İsHim dünyasında, hayat ile toplum arasında örülen duvarlan yıkmak, toplumsal gelişmeyi sağlamak ve hızlı bir şekilde dünya işlerinde başarılı olmak için var olmuştur. Bugünkü görüntüsü ile laiklik Türkiye'de düşünce ve inancın önünde bir duvar örmekte, insanların ilerlemesi için gerekli olan düşünce, inanç ve çalışma özgürlüğünü engelleyici bir görünüm arz etmektedir. Bu durum, laiklik ilkesi ile çelişiyor. O halde kusur laiklikte değil, laiklerdedir.. Laikler ile laikliği eşit tutanlar ülkeye en büyük kötülüğü yapmış olurlar. Önemli olan prensiplerdir, kişiler değil. Eğer bir ülkede şahıslar prensipierin yerini alırsa o ülkede geri kalış mukadderdir. Ülkemizin bu görünümden acilen kurtarılması gerekir. Hiç kimsenin kendini prensipler yerine koymaya hakkı yoktur!

1 İslam ne demektir? Hazreti Peygamberimiz in (sallallahu aleyhi ve sellem) getirdiği din olup bunu kabul etmek, Allah a ve resulüne itaat etmektir.

1 İslam ne demektir? Hazreti Peygamberimiz in (sallallahu aleyhi ve sellem) getirdiği din olup bunu kabul etmek, Allah a ve resulüne itaat etmektir. İBADET 1 İslam ne demektir? Hazreti Peygamberimiz in (sallallahu aleyhi ve sellem) getirdiği din olup bunu kabul etmek, Allah a ve resulüne itaat etmektir. 2 İslam ın şartı kaçtır? İslam ın şartı beştir.

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı Allah

Detaylı

KURAN I KERİMİN İÇ DÜZENİ

KURAN I KERİMİN İÇ DÜZENİ KURAN I KERİMİN İÇ DÜZENİ Kur an-ı Kerim : Allah tarafından vahiy meleği Cebrail aracılığıyla, son Peygamber Hz. Muhammed e indirilen ilahi bir mesajdır. Kur an kelime olarak okumak, toplamak, bir araya

Detaylı

7- Peygamberimizin aile hayatı ve çocuklarla olan ilişkilerini araştırınız

7- Peygamberimizin aile hayatı ve çocuklarla olan ilişkilerini araştırınız 4. SINIFLAR (PROJE ÖDEVLERİ) Öğrenci No 1- Dinimize göre Helal, Haram, Sevap ve Günah kavramlarını açıklayarak ilgili Ayet ve Hadis meallerinden örnekler veriniz. 2- Günlük yaşamda dini ifadeler nelerdir

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 9. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 9. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 9. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı İnsanın Evrendeki

Detaylı

Kültürümüzden Dua Örnekleri. Güzel İş ve Davranış: Salih Amel. İbadetler Davranışlarımızı Güzelleştirir. Rabbena Duaları ve Anlamları BÖLÜM: 3 URL:

Kültürümüzden Dua Örnekleri. Güzel İş ve Davranış: Salih Amel. İbadetler Davranışlarımızı Güzelleştirir. Rabbena Duaları ve Anlamları BÖLÜM: 3 URL: Hazırlayan: Mehmet Fatih Bütün URL: Kültürümüzden Dua Örnekleri Güzel İş ve Davranış: Salih Amel İbadetler Davranışlarımızı Güzelleştirir Rabbena Duaları ve Anlamları BÖLÜM: 3 Kültürümüzde birçok dua örneği

Detaylı

1. İnanç, 2. İbadet, 3. Ahlak, 4. Kıssalar

1. İnanç, 2. İbadet, 3. Ahlak, 4. Kıssalar 1. İnanç, 2. İbadet, 3. Ahlak, 4. Kıssalar İÇİNDEKİLER KUR AN NEDİR? KUR AN-IN AMACI? İNANÇ NEDİR İBADET NEDİR AHLAK NEDİR KISSALAR AYETLER KUR AN NEDİR? Kur an-ı Hakîm, alemlerin Rabbi olan Allah ın kelamıdır.

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı Hayat Amaçsız

Detaylı

Eğitim Programları ANA HATLARIYLA İSLAM DİNİ

Eğitim Programları ANA HATLARIYLA İSLAM DİNİ Eğitim Programları ANA HATLARIYLA İSLAM DİNİ Giriş Ana hatlarıyla İslam dini programı, temel sayılan programlardan sonra daha ileri düzeylere yönelik olarak hazırlanmıştır. Bu programı takip edecek ders

Detaylı

1.Birlik ilkesi: İslam inancına göre bütün varlıklar, bir olan Allah tarafından yaratılmıştır.

1.Birlik ilkesi: İslam inancına göre bütün varlıklar, bir olan Allah tarafından yaratılmıştır. İnsanın toplumsal bir varlık olarak başkaları ile iyi ilişkiler kurabilmesi, birlik, barış ve huzur içinde yaşayabilmesi için birtakım kurallara uymak zorundadır. Kur an bununla ilgili ne gibi ilkeler

Detaylı

dinkulturuahlakbilgisi.com

dinkulturuahlakbilgisi.com dinkulturuahlakbilgisi.com 1-Ülkemizde Kızılay, Sosyal hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Aşevleri -gibi kurumların varlığı aşağıdakilerden hangisine önem verildiğini göstermektedir? A- Milli eğitime

Detaylı

O, hiçbir sözü kendi arzularına göre söylememektedir. Aksine onun bütün dedikleri Allah ın vahyine dayanmaktadır.

O, hiçbir sözü kendi arzularına göre söylememektedir. Aksine onun bütün dedikleri Allah ın vahyine dayanmaktadır. İslam çok yüce bir dindir. Onun yüceliği ve büyüklüğü Kur an-ı Kerim in tam ve mükemmel talimatları ile Hazret-i Resûlüllah (S.A.V.) in bu talimatları kendi yaşamında bizzat uygulamasından kaynaklanmaktadır.

Detaylı

5. SINIF DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ

5. SINIF DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ 5. SINIF DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ Allah İnancı Ünite/Öğrenme Konu Kazanım Adı KOD Hafta Tarih KD1 KD2 KD3 KD4 KD5 KD6 Allah Vardır ve Birdir Evrendeki mükemmel düzen ile Allahın (c.c.) varlığı ve birliği

Detaylı

Kur an-ı Kerim i Diğer Kutsal Kitaplardan Ayıran Başlıca Özellikleri

Kur an-ı Kerim i Diğer Kutsal Kitaplardan Ayıran Başlıca Özellikleri Kur an-ı Kerim i Diğer Kutsal Kitaplardan Ayıran Başlıca Özellikleri 1 ) İlahi kitapların sonuncusudur. 2 ) Allah tarafından koruma altına alınan değişikliğe uğramayan tek ilahi kitaptır. 3 ) Diğer ilahi

Detaylı

TAKVA AYI RAMAZAN TAKVA AYI RAMAZAN. Rahman ve Rahim Allah ın Adıyla

TAKVA AYI RAMAZAN TAKVA AYI RAMAZAN. Rahman ve Rahim Allah ın Adıyla TAKVA AYI RAMAZAN TAKVA AYI RAMAZAN Rahman ve Rahim Allah ın Adıyla (Farz kılınan oruç) sayılı günlerdir. Sizden kim, (o günlerde) hasta veya seferde ise o, (tutamadığı) günler sayısınca başka günlerde

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 7. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 7. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 7. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Varlıklar Âlemi Meleklere İman Meleklerin

Detaylı

03-10TEMMUZ 2015 TOPLUMUN DİN ALGISI VE DİNE BAKIŞI

03-10TEMMUZ 2015 TOPLUMUN DİN ALGISI VE DİNE BAKIŞI 3 - TEMMUZ TOPLUMUN DİN ALGISI VE DİNE BAKIŞI MEHMET ALİ KULAT MAK DANIŞMANLIK YÖN. KUR. BŞK. 532 749 14 22 SÜMER 2 SK. ANGORA İŞ MERKEZİ 31 / 14 ANKARA TEL / FAX: 312 231 14 Araştırmanın Kimliği MAK DANIŞMANLIK

Detaylı

EHL-İ SÜNNET'İN ÜSTÜNLÜĞÜ.

EHL-İ SÜNNET'İN ÜSTÜNLÜĞÜ. EHL-İ SÜNNET'İN ÜSTÜNLÜĞÜ www.almuwahhid.com 1 Müellif: Şeyhu'l-İslam İbni Teymiyye (661/728) Eser: Mecmua el-feteva, cilt 4 بسم هللا الرحمن الرحيم Selefin, kendilerinden sonra gelenlerden daha alim, daha

Detaylı

Orucun Manevi Hayatımıza Katkıları

Orucun Manevi Hayatımıza Katkıları Orucun Manevi Hayatımıza Katkıları Kur ân-ı Kerim de Oruç Ey müminler! Sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de sayılı günler içinde Oruç tutmanız farz kılındı. Umulur ki, bu sayede, takva mertebesine

Detaylı

Dua Dua, insan ile Allah arasında iletişim kurma yollarından biridir. İnsan, dua ederken Allah ın kendisini işittiğinin bilincindedir. İnsan dua ile dileklerini aracısız olarak Allah a iletmekte ondan

Detaylı

ICERIK. Salih amel nedir? Salih amelin önemi Zekat nedir? Zekat kimlere farzdır? Zekat kimlere verilir? Sonuc Kaynaklar

ICERIK. Salih amel nedir? Salih amelin önemi Zekat nedir? Zekat kimlere farzdır? Zekat kimlere verilir? Sonuc Kaynaklar ICERIK Salih amel nedir? Salih amelin önemi Zekat nedir? Zekat kimlere farzdır? Zekat kimlere verilir? Sonuc Kaynaklar Salih amel nedir? Salih: dogru yolda olan, fesat icinde olmayan, faydalı ve yarayışlı

Detaylı

IÇERIK ÖNSÖZ. Giriş. Birinci Bölüm ALLAH A İMAN

IÇERIK ÖNSÖZ. Giriş. Birinci Bölüm ALLAH A İMAN IÇERIK ÖNSÖZ 13 Giriş DİN VE AKAİT Günümüzde Din Algısı Sosyal Bilimcilere Göre Din İslam Açısından Din Dinin Anlam Çerçevesi İslam Dini İslam ın İnanç Boyutu Akait İman İman-İslam Farkı İman Bakımından

Detaylı

7.SINIF SEÇMELİ KUR AN-I KERİM DERSİ ETKİNLİK (ÇALIŞMA) KÂĞITLARI (1.ÜNİTE)

7.SINIF SEÇMELİ KUR AN-I KERİM DERSİ ETKİNLİK (ÇALIŞMA) KÂĞITLARI (1.ÜNİTE) 7.SINIF SEÇMELİ KUR AN-I KERİM DERSİ ETKİNLİK (ÇALIŞMA) KÂĞITLARI (1.ÜNİTE) ÖĞRENCİNİN ADI-SOYADI: SINIFI: NO: 1 1. ETKİNLİK: BOŞLUK DOLDURMA ETKİNLİĞİ AYET-İ KERİME SÜNNET KISSA CENNET TEŞVİK HAFIZ 6236

Detaylı

İnsanı Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

İnsanı Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler İnsanı Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler Hani, Rabbin meleklere, Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım demişti. Onlar, Orada bozgunculuk yapacak, kan dökecek birini mi yaratacaksın? Oysa biz sana hamd

Detaylı

Ana Stratejimiz Milletimizle Gönül Bağımızdır BÜLTEN İSTANBUL B İ L G. İ NOTU FİLİSTİN MESELESİ 12 de. 2014 İÇİN 3 HEDEFİMİZ, 3 DE ÖDEVİMİZ VAR 3 te

Ana Stratejimiz Milletimizle Gönül Bağımızdır BÜLTEN İSTANBUL B İ L G. İ NOTU FİLİSTİN MESELESİ 12 de. 2014 İÇİN 3 HEDEFİMİZ, 3 DE ÖDEVİMİZ VAR 3 te 9 da AK YIL: 2012 SAYI : 164 26 KASIM 01- ARALIK 2012 BÜLTEN İL SİYASİ VE HUKUKİ İŞLER BAŞKANLIĞI T E Ş K İ L A T İ Ç İ H A F T A L I K B Ü L T E N İ 4 te Ana Stratejimiz Milletimizle Gönül Bağımızdır

Detaylı

Question. Masumların (Allah ın selamı üzerlerine olsun) velayet hakkına sahip olduklarının delili Nedir?

Question. Masumların (Allah ın selamı üzerlerine olsun) velayet hakkına sahip olduklarının delili Nedir? Question Masumların (Allah ın selamı üzerlerine olsun) velayet hakkına sahip olduklarının delili Nedir? Answer: Dört ana kaynağa yani Kur an a, sünnete, akıla ve icmaya dayanarak Masumların velayet hakkına

Detaylı

dinkulturuahlakbilgisi.com amaz dinkulturuahlakbilgisi.com Memduh ÇELMELİ dinkulturuahlakbilgisi.com

dinkulturuahlakbilgisi.com amaz dinkulturuahlakbilgisi.com Memduh ÇELMELİ dinkulturuahlakbilgisi.com amaz Memduh ÇELMELİ NAMAZ: AYET ve HADİSLER «Namazı kılın; zekâtı verin ve Allah a sımsıkı sarılın...» (Hac, 78) Namazı kılın; zekâtı verin; Peygamber e itaat edin ki merhamet göresiniz. (Nûr, 56) «Muhakkak

Detaylı

ÖNCESİNDE BİZ SORDUK Editör Yayınevi LGS Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Yeni Tarz Sorular Nasıl Çözülür? s. 55

ÖNCESİNDE BİZ SORDUK Editör Yayınevi LGS Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Yeni Tarz Sorular Nasıl Çözülür? s. 55 Tarz Sorular Nasıl Çözülür? s. 55 8 Ey insanlar! Rabbiniz birdir, atanız (Âdem) da birdir. Hepiniz Âdem densiniz, Âdem ise topraktan yaratılmıştır. Allah katında en değerli olanınız, O na karşı gelmekten

Detaylı

HZ. PEYGAMBER (S.A.V) İN HOŞGÖRÜSÜ VE AFFEDİCİLİĞİ

HZ. PEYGAMBER (S.A.V) İN HOŞGÖRÜSÜ VE AFFEDİCİLİĞİ ب س م الله الر ح من الر ح يم الل ه ل نت ل ه م و ل و ك نت ف ظ ا غ ل يظ ال ق ل ب ف ب م ا ر ح م ة م ن لا نف ض وا م ن ح و ل ك İmran, 159) (Al-i HZ. PEYGAMBER (S.A.V) İN HOŞGÖRÜSÜ VE AFFEDİCİLİĞİ Muhterem Müslümanlar!

Detaylı

dinkulturuahlakbilgisi.com Memduh ÇELMELİ dinkulturuahlakbilgisi.com

dinkulturuahlakbilgisi.com Memduh ÇELMELİ dinkulturuahlakbilgisi.com Memduh ÇELMELİ ZEKAT SADAKA: AYET-İ KERİMELER «Namazı kılın, zekâtı verin, önceden kendiniz için yaptığınız her iyiliği Allah katında bulacaksınız. Şüphesiz Allah, yapmakta olduklarınızı görür.» (Bakara,

Detaylı

Hak ihlalinin sosyal boyutları Prof. Dr. Ejder Okumuş Eskişehir Osmangazi Üniv. İlahiyat Fak. Hak-fedakârlık dengesi

Hak ihlalinin sosyal boyutları Prof. Dr. Ejder Okumuş Eskişehir Osmangazi Üniv. İlahiyat Fak. Hak-fedakârlık dengesi Hak ihlalinin sosyal boyutları Prof. Dr. Ejder Okumuş Eskişehir Osmangazi Üniv. İlahiyat Fak. Hak-fedakârlık dengesi Toplumsal hayat, hak ve fedakârlıklar üzerine kuruludur. Hak ve fedakârlıkların dengeli

Detaylı

AİLEYE MUTLULUK YAKIŞIR! HAYAT SEVİNCE VE SEVİLİNCE GÜZEL

AİLEYE MUTLULUK YAKIŞIR! HAYAT SEVİNCE VE SEVİLİNCE GÜZEL AİLEYE MUTLULUK YAKIŞIR! HAYAT SEVİNCE VE SEVİLİNCE GÜZEL Ey İnsanlık! Sizi bir tek canlı varlıktan yaratan, ondan da eşini var eden ve her ikisinden de bir çok erkek ve kadın üreten Rabbınıza karşı sorumluluğunuzun

Detaylı

penceremi ışığa açıyorum PARMAKLIKLAR ARKASINDAKİ YÜREKLERİ IŞIKLA BULUŞTURUYORUZ

penceremi ışığa açıyorum PARMAKLIKLAR ARKASINDAKİ YÜREKLERİ IŞIKLA BULUŞTURUYORUZ penceremi ışığa açıyorum PARMAKLIKLAR ARKASINDAKİ YÜREKLERİ IŞIKLA BULUŞTURUYORUZ Sosyal birer varlık olmaları itibarıyla insanlar, yeryüzünde var oldukları günden bu yana toplu halde yaşamakta ve birbirleriyle

Detaylı

DİN VEYA İNANCA DAYANAN HER TÜRLÜ HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN VE AYRIMCILIĞIN TASFİYE EDİLMESİNE DAİR BİLDİRİ

DİN VEYA İNANCA DAYANAN HER TÜRLÜ HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN VE AYRIMCILIĞIN TASFİYE EDİLMESİNE DAİR BİLDİRİ 215 DİN VEYA İNANCA DAYANAN HER TÜRLÜ HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN VE AYRIMCILIĞIN TASFİYE EDİLMESİNE DAİR BİLDİRİ Birleşmiş Milletler Genel Kurulu nun 25 Kasım 1981 tarihli ve 36/55 sayılı Kararıyla ilan edilmiştir.

Detaylı

CEVAP ANAHTARI. Meleklerin Özellikleri ve Görevleri - Meleklere İman, Davranışların Güzelleşmesine Katkıda Bulunur

CEVAP ANAHTARI. Meleklerin Özellikleri ve Görevleri - Meleklere İman, Davranışların Güzelleşmesine Katkıda Bulunur Ünite 1 MELEKLER VE AHİRET İNANCI Varlıklar Âlemi - Meleklere İman 1- A 2-C 3-D 4-D 5-B 6-A 7-D 8-C 9-B 10-C Meleklerin Özellikleri ve Görevleri - Meleklere İman, Davranışların Güzelleşmesine Katkıda Bulunur

Detaylı

İnönü Üniversitesi Fırat Üniversitesi Siirt Üniversitesi Ardahan Üniversitesi - Milli Eğitim Bakanlığı ‘Değerler Eğitimi’ Milli ve Manevi Değerlerimiz by İngilizce Öğretmeni Sefa Sezer

İnönü Üniversitesi Fırat Üniversitesi Siirt Üniversitesi Ardahan Üniversitesi - Milli Eğitim Bakanlığı ‘Değerler Eğitimi’ Milli ve Manevi Değerlerimiz by İngilizce Öğretmeni Sefa Sezer MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI DEĞERLER EĞİTİMİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ / ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ / SİİRT ÜNİVERSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ Bir milletin ve topluluğun oluşumunda maddi

Detaylı

LGS Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Deneme Sınavı

LGS Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Deneme Sınavı LGS Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Deneme Sınavı LGS(Liselere Geçiş Sistemi) deneme sınavı arayan birçok öğrenci için güzel bir hizmet Şanlıurfa MEM tarafından veriliyor. LGS deneme sınavı ile 2 Haziran

Detaylı

6. SINIF DERS: DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÜNİTE:1 KONU: DEĞERLENDİRME SORU VE CEVAPLARI

6. SINIF DERS: DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÜNİTE:1 KONU: DEĞERLENDİRME SORU VE CEVAPLARI 1- Soru: Allah ın insanlar arasından seçip vahiy indirdiği kişiye ne ad verilir? Cevap: Peygamber/Resul/Nebi denir. 2- Soru: Kuran da peygamber hangi kelimelerle ifade edilmektedir? Cevap: Resul ve nebi

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS TEFSİR V İLH 403 7 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS KELAM VE İSLAM MEZHEPLERİ ILH

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS KELAM VE İSLAM MEZHEPLERİ ILH DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS KELAM VE İSLAM MEZHEPLERİ ILH 210 4 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Lisans Yüz Yüze / Zorunlu Dersin

Detaylı

İslam hukukuna giriş (İLH1008)

İslam hukukuna giriş (İLH1008) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. İslam hukukuna giriş (İLH1008) KISA

Detaylı

Acaba İslam dini Kadın ın sünnet olması doğrultusunda bir destur vermiş midir?

Acaba İslam dini Kadın ın sünnet olması doğrultusunda bir destur vermiş midir? Acaba İslam dini Kadın ın sünnet olması doğrultusunda bir destur vermiş midir? Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla Acaba İslam dini Kadın ın sünnet olması doğrultusunda bir destur vermiş midir? Kısacası

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : TÜRK KÜLTÜRÜNDE HADİS (SEÇMELİ) Ders No : 0070040192 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 2 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim

Detaylı

MÂTÜRÎDÎ KELÂMINDA TEVİL

MÂTÜRÎDÎ KELÂMINDA TEVİL Önsöz Klasik ilimler geleneğimizin temel problemlerinden birine işaret eden tevil kavramını en geniş anlamıyla inanan insanın, kendisine hitap eden vahyin sesine kulak vermesi ve kendi idraki ile ilâhî

Detaylı

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 8. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ KONU VE KAZANIMLARININ ÇALIŞMA TAKVİMİNE GÖRE DAĞILIM ÇİZELGESİ

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 8. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ KONU VE KAZANIMLARININ ÇALIŞMA TAKVİMİNE GÖRE DAĞILIM ÇİZELGESİ Öğrenme Alanı: İNANÇ. ÜNİTE: KAZA VE KADER Öğrencilerle Tanışma, Dersin Amacı ve İşleniş Şekli. Öğretmeni tanır ve dersin amacı, derste işlenecek konular ve ders işleme teknikleri hakkında bilgi sahibi

Detaylı

HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL 9. 9. SINIF SINIF ÖĞRENME ÖĞRENME ALANLARI ALANLARI 1 İNANÇ 2 3 İBADET HZ. MUHAMMET 4 5 VAHİY VE AKIL AHLAK VE DEĞERLER 6 7 DİN VE LAİKLİK DİN, KÜLTÜR VE MEDENİYET 1. DİN BİREYİ ESAS ALIR 2. LAİKLİĞİ

Detaylı

Gençler, "İrade, Erdem ve Hürriyet" Temasıyla Buluştu

Gençler, İrade, Erdem ve Hürriyet Temasıyla Buluştu Gençler, "İrade, Erdem ve Hürriyet" Temasıyla Buluştu Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, "İnsana düşen, iradesini kontrol altında tutarak, onu her daim iyilik ile erdem yolunda kullanmaktır. Diyanet İşleri

Detaylı

Ü N İ T E L E N D İ R İ L M İ Ş Y I L L I K D E R S P L A N I

Ü N İ T E L E N D İ R İ L M İ Ş Y I L L I K D E R S P L A N I Ş U B A T 25.02.203 / 0.03.203 8.02.203 / 22.02.203 Tel : 0 26 39 59 38 Faks : 0 26 334 96 96 http://pamem.meb.k2.tr ÖĞRETİM YILI : 202 / 203 İN ADI : DİN KÜLTÜRÜ VE MESLEK AHLAKI ÖĞRETMENLERİ : YAVUZ

Detaylı

TİN SURESİ. Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ. 3 Bu güvenli belde şahittir;

TİN SURESİ. Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ. 3 Bu güvenli belde şahittir; Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla 3 Bu güvenli belde şahittir; 1 4 1 İNCİR AĞACI ve zeytin (diyarı) şahittir! 4 Doğrusu Biz insanı en güzel kıvamda yaratmış, 2 İncir ile Hz Nuh un tufan bölgesi olan

Detaylı

KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 7. KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI 7.1. KELAM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ VE GENEL AMAÇLARI Kelam; naslardan hareketle inanç esaslarını ve insanın düşünce yapısına ilişkin temel

Detaylı

5. Peygamberimizin Medine'ye hicret ettikten sonra yaptırdığı caminin adı nedir? 1. Aşağıdakilerden hangisi dinin faydalarından biri değildir?

5. Peygamberimizin Medine'ye hicret ettikten sonra yaptırdığı caminin adı nedir? 1. Aşağıdakilerden hangisi dinin faydalarından biri değildir? Din Kültürü. Aşağıdakilerden hangisi dinin faydalarından biri değildir? Düşünmeyi öğretir Hayata anlam katar Sabretmeyi öğretir Herkesten yardım istemeyi öğretir Özgür olmayı öğretir. Peygamberimizin Medine'ye

Detaylı

AYP 2017 ÜÇÜNCÜ DÖNEM ALIMLARI

AYP 2017 ÜÇÜNCÜ DÖNEM ALIMLARI ALANLAR ve ÖNCELİKLER AYP 2017 ÜÇÜNCÜ DÖNEM ALIMLARI 1- Kur an İlimleri ve Tefsir Kur an ilimleri, Kur an tarihi, tefsir gibi Kur an araştırmalarının farklı na dair araştırmaları 1. Kur an tarihi 2. Kıraat

Detaylı

PEYGAMBERLERE VE İLAHİ KİTAPLARA İNANÇ 7. 10. Ey Resûl! Rabbinden sana indirileni tebliğ et. Eğer bunu yapmazsan O nun elçiliğini yapmamış olursun. Allah seni insanlardan koruyacaktır. Doğrusu Allah, kâfirler

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : KELAM TARİHİ Ders No : 0070040093 Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim

Detaylı

İmam Humeyni'nin vasiyetini okurken güzel ve ince bir noktayı gördüm ve o, Hz. Fatıma

İmam Humeyni'nin vasiyetini okurken güzel ve ince bir noktayı gördüm ve o, Hz. Fatıma Question İmam Humeyni'nin vasiyetini okurken güzel ve ince bir noktayı gördüm ve o, Hz. Fatıma (s.a)'nın mushafı hakkındaki sözleri idi. Allah-u Teâlâ tarafından Hz. Fatıma Zehra (s.a)'ya ilham edilen

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS İSLAM EĞİTİM TARİHİ ILA323 5 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Seçmeli Dersin

Detaylı

Allah Kuran-ı Kerim'de bildirmiştir ki, O kadın ve erkeği eşit varlıklar olarak yaratmıştır.

Allah Kuran-ı Kerim'de bildirmiştir ki, O kadın ve erkeği eşit varlıklar olarak yaratmıştır. İslam a göre kadınlar erkeklerden daha değersiz kabul edilmez. Kadınlar ve erkekler benzer haklara sahiptirler ve doğrusu bazı hususlarda kadınlar, erkeklerin sahip olmadığı bazı belirli ayrıcalıklara

Detaylı

İmama Sonradan Yetişen Namazları Nasıl Kılar? Cumartesi, 16 Ocak :02. Müdrik

İmama Sonradan Yetişen Namazları Nasıl Kılar? Cumartesi, 16 Ocak :02. Müdrik Müdrik Müdrik "idrak etmiş, yetişmiş, kavuşmuş" gibi anlamlara gelir. İlmihal ıstılahında, namazı tamamen imamla birlikte kılan kimseye müdrik denir. İmama en geç birinci rek atın rükûunda yetişen kimse

Detaylı

İslam Hukukunun kaynaklarının neler olduğu, diğer bir ifadeyle şer î hükümlerin hangi kaynaklardan ve nasıl elde edileceği, Yemen e kadı tayin edilen

İslam Hukukunun kaynaklarının neler olduğu, diğer bir ifadeyle şer î hükümlerin hangi kaynaklardan ve nasıl elde edileceği, Yemen e kadı tayin edilen İslam Hukukunun kaynaklarının neler olduğu, diğer bir ifadeyle şer î hükümlerin hangi kaynaklardan ve nasıl elde edileceği, Yemen e kadı tayin edilen Muâz b. Cebel'in Hz. Peygamber in (s.a.v.) sorduğu

Detaylı

9. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

9. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI.Ġnsanın Evrendeki Konumu.Ġnsanın Doğası ve Din Ġnsanın evrendeki konumunu fark eder. Ġnsanın akıl sahibi ve inanan bir varlık olma özelliğiyle

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI BAŞLANGIÇ

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI BAŞLANGIÇ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI BAŞLANGIÇ Türk Vatanı ve Milletinin ebedi varlığını ve Yüce Türk Devletinin bölünmez bütünlüğünü belirleyen bu Anayasa, Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu, ölümsüz önder ve eşsiz

Detaylı

İmam-ı Muhammed Terkine ruhsat olmayan sünnettir der. Sünnet-i müekkededir.[6]

İmam-ı Muhammed Terkine ruhsat olmayan sünnettir der. Sünnet-i müekkededir.[6] K U R B A N Şartlarını hâiz olub,allah a yaklaşmak amacıyla kesilen kurban;hz. Âdem in çocuklarıyla başlayıp [1],Hz. İbrahim-in oğlu İsmail-in kurban edilmesinin emredilmesi[2],daha sonra onun yerine koç

Detaylı

1- Aşağıdakilerden hangisi suhuf gönderilen peygamberlerden biri değildir?

1- Aşağıdakilerden hangisi suhuf gönderilen peygamberlerden biri değildir? DİN KÜLTÜRÜ 6. SINIF 1. ÜNİTE TEST 1 1- Aşağıdakilerden hangisi suhuf gönderilen peygamberlerden biri a)hz. İbrahim b)hz. Yunus c)hz. Şit d)hz. Adem 2- Varlıklar hakkında düşünerek Allah ın varlığına ve

Detaylı

2015 2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 8. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ KONU VE KAZANIMLARININ ÇALIŞMA TAKVİMİNE GÖRE DAĞILIM ÇİZELGESİ

2015 2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 8. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ KONU VE KAZANIMLARININ ÇALIŞMA TAKVİMİNE GÖRE DAĞILIM ÇİZELGESİ KONU VE ININ ÇALIŞMA TAKVİMİNE GÖRE DAĞILIM ÇİZELGESİ Öğrenme Alanı: İNANÇ 1. ÜNİTE: KAZA VE KADER EYLÜL Öğrencilerle Tanışma, Dersin Amacı ve İşleniş Şekli. Öğretmeni tanır ve dersin amacı, derste işlenecek

Detaylı

Sadece Peygamberlerin sözleri ve onlarla gönderilmiş, tahrif edilmemiş, bozulmamış kutsal metinlerde olan bilgilerdir.

Sadece Peygamberlerin sözleri ve onlarla gönderilmiş, tahrif edilmemiş, bozulmamış kutsal metinlerde olan bilgilerdir. Kesin doğru, vahiyle teyid edilmiş bilgi; Sadece Peygamberlerin sözleri ve onlarla gönderilmiş, tahrif edilmemiş, bozulmamış kutsal metinlerde olan bilgilerdir. 124 bin Peygamber zincirinin son halkası

Detaylı

2014 2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 8. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ KONU VE KAZANIMLARININ ÇALIŞMA TAKVİMİNE GÖRE DAĞILIM ÇİZELGESİ

2014 2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 8. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ KONU VE KAZANIMLARININ ÇALIŞMA TAKVİMİNE GÖRE DAĞILIM ÇİZELGESİ KONU VE ININ ÇALIŞMA TAKVİMİNE GÖRE DAĞILIM ÇİZELGESİ Öğrenme Alanı: İNANÇ 1. ÜNİTE: KAZA VE KADER EYLÜL Öğrencilerle Tanışma, Dersin Amacı ve İşleniş Şekli. İlk Ders Genelgesi 1. Allah Her Şeyi Bir Ölçüye

Detaylı

İç Tehdit ve Riskler Işığında İSLAM DÜNYASININ GELECEĞİ. Hazırlayan Dr. Ahmet Emin Dağ

İç Tehdit ve Riskler Işığında İSLAM DÜNYASININ GELECEĞİ. Hazırlayan Dr. Ahmet Emin Dağ İç Tehdit ve Riskler Işığında İSLAM DÜNYASININ GELECEĞİ Hazırlayan Dr. Ahmet Emin Dağ 2016 İç Tehdit ve Riskler Işığında İSLAM DÜNYASININ GELECEĞİ Yazarlar Prof. Dr. Mehmet Ali Büyükkara Prof. Dr. Ahmet

Detaylı

Nasıl? Fark etmez! Ne kadar? Sonsuza kadar! Niçin? Çünkü böyle mutlu olabilirsin!

Nasıl? Fark etmez! Ne kadar? Sonsuza kadar! Niçin? Çünkü böyle mutlu olabilirsin! Böyle buyurdu ekonomi, iş adamına. Nasıl? Fark etmez! Ne kadar? Sonsuza kadar! Niçin? Çünkü böyle mutlu olabilirsin! Çok kazanacak, çok büyüyeceksin. Başkalarından geri kalmayacaksın. Bir eksiğin olmayacak.

Detaylı

İLAHİ KİTAPLARA İNANÇ

İLAHİ KİTAPLARA İNANÇ İLAHİ KİTAPLARA İNANÇ Memduh ÇELMELİ İLÂH İlâh: Tapılmaya lâyık görülen yüce varlık. «Lâ ilahe illallah Allah tan başka ilah yoktur.» İlâhî: Allah a ait. Allah a özgü. Allah ile ilgili. ilahi KİTAP VAHİY

Detaylı

Ck MTP61 AYRINTILAR. 5. Sınıf Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi. Konu Tarama No. 01 Allah İnancı - I. Allah inancı. 03 Allah İnancı - III

Ck MTP61 AYRINTILAR. 5. Sınıf Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi. Konu Tarama No. 01 Allah İnancı - I. Allah inancı. 03 Allah İnancı - III 5. Sınıf 01 Allah İnancı - I 02 Allah İnancı - II 03 Allah İnancı - III Allah inancı 04 Ramazan ve Orucu - I 05 Ramazan ve Orucu - II Ramazan orucu 06 Ramazan ve Orucu - III 07 Adap ve Nezaket - I 08 Adap

Detaylı

Bir gün Hz. Ömer (r.a) camiye giderken bir çocuğun acele acele camiye gittiğini görür. Hz. Ömer (r.a):

Bir gün Hz. Ömer (r.a) camiye giderken bir çocuğun acele acele camiye gittiğini görür. Hz. Ömer (r.a): Bir gün Hz. Ömer (r.a) camiye giderken bir çocuğun acele acele camiye gittiğini görür. Hz. Ömer (r.a): da: - Yavrum ne oldu niye acele acele camiye koşuyorsun? der. Bu soruya karşılık çocuk - Efendim,

Detaylı

ALEMLERİN EFENDİSİ NİN (SAV) DİLİYLE SADAKA-I FITR İbni Abbas (r.a) şöyle buyurmuştur:

ALEMLERİN EFENDİSİ NİN (SAV) DİLİYLE SADAKA-I FITR İbni Abbas (r.a) şöyle buyurmuştur: ATEŞTEN KORUNMANIN YOLU: SADAKA Arınmak için, malını (sırf Allah rızası için) veren en takvâlı (Allah ın emirlerine en uygun yaşayan) kimse ise, o (ateşin azabı)ndan uzaklaştırılacaktır. Leyl/17-18 Sevdiğiniz

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ORTAÖĞRETİM TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ (İSLAM, I-II) ÖĞRETİM PROGRAMI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ORTAÖĞRETİM TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ (İSLAM, I-II) ÖĞRETİM PROGRAMI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ORTAÖĞRETİM TEMEL DİNÎ BİLGİLER DERSİ (İSLAM, I-II) ÖĞRETİM PROGRAMI ANKARA 2012 1.GİRİŞ Yaratılıştan itibaren hayata yön veren, temel hak

Detaylı

Gerçek şudur ki bu konu doğru dürüst anlaşılmamıştır; hakkında hiç derin derin düşünülmemiştir. Ali-İmran suresinde Allah (c.c.) şöyle buyurur; [3]

Gerçek şudur ki bu konu doğru dürüst anlaşılmamıştır; hakkında hiç derin derin düşünülmemiştir. Ali-İmran suresinde Allah (c.c.) şöyle buyurur; [3] Şimdi de hızlıca Müteşabihat hakkında bir iki şey söylemek istiyorum. Deniliyor ki Kur ân da hem Muhkemat hem Müteşabihatlar vardır. Bu durumda Kur ân a nasıl güvenebiliriz? Gerçek şudur ki bu konu doğru

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı Kader ve

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS HUKUK DOKTORİNLERİ VE İSLAM HUKUKU

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS HUKUK DOKTORİNLERİ VE İSLAM HUKUKU DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS HUKUK DOKTORİNLERİ VE İSLAM HUKUKU İLH322 6 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Türkçe Lisans Dersin Türü Yüz Yüze

Detaylı

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Yargı Örgütü Dersleri

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Yargı Örgütü Dersleri Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO Adalet Programı Yargı Örgütü Dersleri ÜNİTE I YARGI, YARGIÇ, MAHKEME VE YARGILAMA KAVRAMLARI YARGI, YARGIÇ, MAHKEME VE YARGILAMA KAVRAMLARI DEVLET ERKLERİ

Detaylı

ZEKÂT VE FİTRE NİN TOPLAMA VE DAĞITIMI

ZEKÂT VE FİTRE NİN TOPLAMA VE DAĞITIMI 5 İÇINDEKILER ZEKÂT VE FİTRE NİN TOPLAMA VE DAĞITIMI ÖZET 18 1. MESELE: ZEKÂT VE FİTRENİN AYNI OLUŞU 21 Zekât 21 Fitre (Sadaka-i Fıtr) 22 Sadaka 22 Zekât ve Fitrenin Hikmeti 22 Zekât ve Fitrenin Aynı Oluşu

Detaylı

Anlamı. Temel Bilgiler 1

Anlamı. Temel Bilgiler 1 Âmentü Haydi Bulalım Arkadaşlar aşağıda Âmentü duası ve Türkçe anlamı yazlı, ancak biraz karışmış. Siz doğru şekilde eşleştirebilir misiniz? 1 2 Allah a 2 Kadere Anlamı Ben; Allah a, meleklerine, kitaplarına,

Detaylı

Abdest nedir? Abdest, dini bir temizliktir. Belli organları usulüne göre yıkamaktır. Abdest namazın hazırlık şartlarındandır.

Abdest nedir? Abdest, dini bir temizliktir. Belli organları usulüne göre yıkamaktır. Abdest namazın hazırlık şartlarındandır. ABDEST Neler Öğreneceğiz? Abdest nedir? Abdestin farzları nelerdir? Abdest nasıl alınır? Abdestin sünnetleri nelerdir? Abdestin mekruhları nelerdir? Abdesti bozan şeyler nelerdir? Abdest nedir? Abdest,

Detaylı

3. Farz Dışında Yaptığı İbadetler

3. Farz Dışında Yaptığı İbadetler 3. ÜNİTE: EN GÜZEL ÖRNEK HZ. MUHAMMED İN İBADETLERİ 3. Farz Dışında Yaptığı İbadetler KAZANIMLARIMIZ O Bu ünitenin sonunda öğrenciler Hz. Muhammed'in: O 1. Öncelikle bir kul olarak davrandığını kavrar.

Detaylı

ZEKÂT VE FİTRENİN TOPLANMASI VE DAĞITIMI

ZEKÂT VE FİTRENİN TOPLANMASI VE DAĞITIMI 5 İÇINDEKILER ZEKÂT VE FİTRENİN TOPLANMASI VE DAĞITIMI ÖZET 18 1. MESELE: ZEKÂT VE FİTRENİN AYNI OLUŞU 21 Zekât 21 Fitre (Sadaka-i Fıtr) 22 Sadaka 22 Zekât ve Fitrenin Hikmeti 22 Zekât ve Fitrenin Aynı

Detaylı

GENEL OLARAK DEVLET TEŞKİLATI SORULARI

GENEL OLARAK DEVLET TEŞKİLATI SORULARI 1.... ilkesi, Devlet organları arasında üstünlük sıralaması anlamına gelmez. Belli devlet yetki ve görevlerinin kullanılmasından ibaret olup bununla sınırlı medeni bir iş bölümü ve işbirliği olduğunu anlatır.

Detaylı

BAŞBAKAN YARDIMCISI HAKAN ÇAVUŞOĞLU, BATI TRAKYALI GENÇLERLE YTB DE BULUŞTU Cuma, 13 Nisan :47

BAŞBAKAN YARDIMCISI HAKAN ÇAVUŞOĞLU, BATI TRAKYALI GENÇLERLE YTB DE BULUŞTU Cuma, 13 Nisan :47 Başbakan Yardımcısı Hakan Çavuşoğlu, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığında, Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneğinin girişimleriyle Yunanistan'dan gelen Batı Trakyalı öğrencilerle

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİ Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü

TÜRKİYE EKONOMİSİ Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü TÜRKİYE EKONOMİSİ Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü 1 Ekonomik düzen nedir? Ekonomik düzen, toplumların çeşitli gereksinimlerini karşılamak üzere yaptıkları

Detaylı

Kurbanın Mahiyeti, Vücubu ve Şer î Hikmeti Pazartesi, 31 Ağustos :59

Kurbanın Mahiyeti, Vücubu ve Şer î Hikmeti Pazartesi, 31 Ağustos :59 Kurban Yüce Allah ın rahmetine yaklaşmak için ibadet niyeti ile kesilen özel hayvandır. Kurban bayramı günlerinde (ilk üç günde) böyle Allah rızası için kesilen kurbana (Udhiyye), bunu kesmeğe de tazhiye

Detaylı

Ahlâk ve Etikle İlgili Temel Kavramlar

Ahlâk ve Etikle İlgili Temel Kavramlar Ahlâk Kavramı Yrd. Doç. Dr. Rıza DEMİR İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İnsan Yönetimine Etik Yaklaşım Dersi Etik Türleri Mesleki Etik Türleri 2017 Ruhumu kudret altında tutan Allah'a yemin ederim

Detaylı

ÖĞRETİM YILI. MÜFTÜLÜĞÜ KUR AN KURSLARI İBADET DERSİ DÖNEM DÜZEYE GÖRE DERS PLÂNI

ÖĞRETİM YILI. MÜFTÜLÜĞÜ KUR AN KURSLARI İBADET DERSİ DÖNEM DÜZEYE GÖRE DERS PLÂNI EYLÜL EKİM KASIM İBADET VE MÜKELLEF T E M İ Z L İ K 1.İbadetin (Salih Amel) Tanımı 2.Amacı ve Önemi: İbadet Bize Ne Kazandırır? 4.Temizlik-İbadet İlişkisi 9 2 NAMAZ 1.DÖNEM 1. DÜZEY (KUR 1) 3. Temel İbadetler

Detaylı

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 06 07 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 8. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ AY EKİM KASIM HAFTA ARALIK DERS KONU ADI SAATİ Allah Her Şeyi Bir Ölçüye Göre Yaratmıştır Kader ve Evrendeki Yasalar İnsan İradesi ve Kader

Detaylı

Tefsir, Kıraat (İlahiyat ve İslâmî ilimler fakülteleri)

Tefsir, Kıraat (İlahiyat ve İslâmî ilimler fakülteleri) ARAŞTIRMA ALANLARI 1 Kur an İlimleri ve Tefsir Kur an ilimleri, Kur an tarihi, tefsir gibi Kur an araştırmalarının farklı alanlarına dair araştırmaları kapsar. 1. Kur an tarihi 2. Kıraat 3. Memlükler ve

Detaylı

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2 (2012), ss

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2 (2012), ss Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2 (2012), ss. 349-353. Sami Kılıç, İlâhi Dinlerde Yiyecek ve İçecekler Ankara: Sarkaç Yayınları, 2011, IX+226 s. Bilindiği üzere doktrinel ve

Detaylı

VELİLERİN LİSE DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ PROGRAMINA YÖNELİK TUTUMLARI

VELİLERİN LİSE DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ PROGRAMINA YÖNELİK TUTUMLARI VELİLERİN LİSE DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ PROGRAMINA YÖNELİK TUTUMLARI Özet Fatih ÇAKMAK Ailede eğitim, çocuğun eğitim yaşantısının temeli ve başlangıcıdır. Çocuğun eğitimi, kişiliğinin gelişmesi

Detaylı

Yahudiliğin peygamberi Hz. Musa dır. Bu nedenle Yahudiliğe Musevilik de denir. Yahudi ismi, Yakup un on iki oğlundan biri olan Yuda veya Yahuda ya

Yahudiliğin peygamberi Hz. Musa dır. Bu nedenle Yahudiliğe Musevilik de denir. Yahudi ismi, Yakup un on iki oğlundan biri olan Yuda veya Yahuda ya VAHYE DAYALI DİNLER YAHUDİLİK Yahudiliğin peygamberi Hz. Musa dır. Bu nedenle Yahudiliğe Musevilik de denir. Yahudi ismi, Yakup un on iki oğlundan biri olan Yuda veya Yahuda ya nispetle verilmiştir. Yahudiler

Detaylı

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ İSLÂMÎ İLİMLER FAKÜLTESİ LİSANS PROGRAMI 1. Yıl / I. Dönem Ders. Kur'an Okuma ve Tecvid I

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ İSLÂMÎ İLİMLER FAKÜLTESİ LİSANS PROGRAMI 1. Yıl / I. Dönem Ders. Kur'an Okuma ve Tecvid I SELÇUK ÜNİVERSİTESİ İSLÂMÎ İLİMLER FAKÜLTESİ LİSANS PROGRAMI 1. Yıl / I. Dönem 3801101 3802101 Kur'an Okuma ve Tecvid I 3801111 3802111 Arapça Dil Bilgisi I 2 2 3 3 3801112 3802112 Arapça Okuma-Anlama

Detaylı

İÇİNDEKİLER ZEKÂT VE FİTRENİN TOPLANMASI VE DAĞITIMI 1. MESELE: ZEKÂT VE FİTRENİN AYNI OLUŞU 21

İÇİNDEKİLER ZEKÂT VE FİTRENİN TOPLANMASI VE DAĞITIMI 1. MESELE: ZEKÂT VE FİTRENİN AYNI OLUŞU 21 İÇİNDEKİLER ZEKÂT VE FİTRENİN TOPLANMASI VE DAĞITIMI ÖZET... 18 1. MESELE: ZEKÂT VE FİTRENİN AYNI OLUŞU 21 Zekât... 21 Fitre (Sadaka-i Fıtr)... 22 Sadaka... 22 Zekât ve Fitrenin Hikmeti... 22 Zekât ve

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DİNLER TARİHİ I İLH Yüz Yüze / Zorunlu / Seçmeli

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DİNLER TARİHİ I İLH Yüz Yüze / Zorunlu / Seçmeli DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DİNLER TARİHİ I İLH 313 5 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu / Seçmeli

Detaylı

HÜCCETİN İKAMESİ VE ANLAŞILMASI

HÜCCETİN İKAMESİ VE ANLAŞILMASI HÜCCETİN İKAMESİ VE ANLAŞILMASI ŞEYH MUHAMMED NASIRUDDİN EL-ELBANİ 1 KİTAB VE SÜNNETE DAVET YAYINLARI 1435 HÜCCETİN İKAMESİ VE ANLAŞILMASI ŞEYH MUHAMMED NASIRUDDİN EL-ELBANİ irtibat kitabvesunnet@gmail.com

Detaylı

Hilalin bir ülkede görülmesiyle oruca başlamak. Muhammed b. Salih el-useymîn. Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin

Hilalin bir ülkede görülmesiyle oruca başlamak. Muhammed b. Salih el-useymîn. Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin Hilalin bir ülkede görülmesiyle oruca başlamak ] ريك Turkish [ Türkçe Muhammed b. Salih el-useymîn Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin 2011-1432 الصيام برؤ ة واحدة» اللغة الرت ية «بن صالح

Detaylı

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Hukuk Başlangıcı Dersleri

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Hukuk Başlangıcı Dersleri Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO Adalet Programı Hukuk Başlangıcı Dersleri ÜNİTE I TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI ve HUKUK Sosyal Düzen Kuralları 1.Hukuk Kuralları 2. Ahlak Kuralları 3. Din Kuralları

Detaylı

Üstadımızın mezkûr beyanında, Kur'an ın her ayetinin üç hükmü içine aldığı belirtilmiştir. Bu hükümler şunlardır:

Üstadımızın mezkûr beyanında, Kur'an ın her ayetinin üç hükmü içine aldığı belirtilmiştir. Bu hükümler şunlardır: Sorularlarisale.com "Kur'an ın her kelamı üç kaziyeyi müştemildir. Birincisi, bu Allah ın kelamıdır. İkincisi, Allah ca murad olan mana budur. Üçüncüsü, mana-yı murad budur..." İzah eder misiniz? "Kur'an

Detaylı