ODTÜ Kolej li Çocuk [Yılbaşı Özel Sayısı]

Transkript

1 Yılbaşı Özel Sayısı

2 ODTÜ Kolej li Çocuk [Yılbaşı Özel Sayısı] Merhaba Odtü Kolej li Çocuklar! Uzun zamandır sizlerle buluşacağımız ilk sayımızın hazırlığını yapıyoruz. Sonunda hasret bitti. Biz yazar olduk, siz okur Okurken eğlendiren, eğlenirken öğreten dergimiz aracılığıyla; sürekli gelişim ve değişim içinde olan dünya ile çocuklar arasında köprü vazifesi görmeyi hedefliyoruz. En iyi arkadaşınız olmaya çalışacağız. Dergimizde bilim, eğlence, güncel haberler, karikatürler, fıkralar, yepyeni bilgiler yani merak ettiğiniz her şeyi bulabilirsiniz. Amacımız, sizlerde araştırma yapma, soru sorma, merak etme ve okuma isteği uyandırmak Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk ün izindeyiz Küçük hanımlar, küçük beyler! Sizler hepiniz geleceğin bir gülü, yıldızı ve ikbal ışığısınız. Memleketi asıl ışığa boğacak olan sizsiniz. Kendinizin ne kadar önemli, değerli olduğunuzu düşünerek ona göre çalışınız. Sizlerden çok şey bekliyoruz. Mustafa Kemal ATATÜRK Odtü Kolej li Çocuklar 2

3 DİKKAT! Sizin de evinizde deprem olursa ellerinizi başınıza koyup çömelmenizi tavsiye ediyorum! DEPREMLER Depremler, yerkabuğundaki fay adı verilen kırıklarla meydana gelir. Faylar kayanın kırılgan özelliğe sahip olmasından dolayı yüksek basınç altında kırılmasıyla oluşur. Gerilme levhaların kademeli hareketi sonucunda yerkabuğunun değişik noktalarında meydana gelir. Depremler, kayalık bir alanda oluşan gerilimlerin ani bir harekete yol açacak kadar yükselmesiyle olur. Bu hareket, kayanın en zayıf noktasında kırılmasıyla yeni bir fay oluşturabilir ya da kaya var olan fay boyunca kayar. Bumun sonucunda, gerilmenin boşalmasıyla olağanüstü büyük boyutta enerji açığa çıkar.bu enerjinin çevredeki kaya kütlelerinde oluştuğu titreşim depremi yaratır. Depreme yol açan kayalardaki kırılma ya da kaymanın başladığı noktaya deprem odağı, bu noktanın tam üzerine rastlayan alana da deprem merkezi denir. Ayrıca deprem sırasında sakın koşmayın veya camdan atlamayın! Bazen siz dışardayken deprem olabiliyor o zaman nerede olursanız olun size önerdiklerimi yapın! Bunların yerine başka bir şeyler yaparsanız hayati tehlikeniz olabilir! Ya da boş bir yerin üstündeyseniz çok ama çok dikkatli bir şekilde kaçmanız gerekebilir! Defne SARAL 3-B 3

4 Deprem sırasında hiç panik yapılmamalıdır. Onun yerine dayanıklı bir masa veya sandalyenin altına saklanmalıyız. Merdivenlerden, asansörden ve camlardan uzak durun. Enkaz altında kalırsanız moralinizi bozmayın. Yere vurarak ses çıkarın. Böylece size yardım edebilirler. Siz iyiseniz enkaz altında kalmış olanlara yardım edin. Açık havada iseniz elinizle başınızı koruyarak güvenli olan bir yere gidin. Uyurken deprem oluyorsa ve yataktan kalkmak zor geliyor ise yatağın altına girin. Kemal DEMİRER Resimde gördüğümüz gibi yapmalıyız. Yoksa enkaz altında kalabiliriz. Enkaz altında kalmak ciddi yaralara sebep olabilir. Bu kötü değil mi? Eğer deniz kenarında bir şehirde deprem olursa tsunami dalgası olabilir. Ancak deniz kenarında her zaman tsunami olmaz. Tsunami dalgası depremlerin yeri sarsmasıyla olur. Bu dalga büyür büyür ve kocaman olur! Bu dalga evleri yutup gider! 3-F 4

5 Ayağımla basınca kırt kırt eder, Güneşi görünce eriyip gider. (Kar) Şekere benzer tadı yok, gökte uçar kanadı yok. (Kar) Kıştan kaçmaz, yaprağı uçmaz. (Çam ağacı) Ne kanı var ne canı, beş tanedir parmağı. (Eldiven) Duruşu ömür, gözleri kömür Soğuk dondurur sıcak öldürür. (Kardan adam) Kışın yatar, yazın kalkar. (Soba) Ne ağzı var ne dili, konuşur insan gibi. (Mektup) Biz onu görürüz o bizi görmez, O konuşur dinleriz. biz konuşuruz dinlemez (Televizyon) Konuş deyince konuşur, sus deyince susar. (Radyo) Burda bağırsak, orada duysak. (Telefon) Her gün yeniden doğar, dünyaya haber yayar. (Gazete) Kulağını büktükçe ağzı sulanır. (Musluk) Ağzı var odun yutar, bacası var duman tüter. (Soba) Dört ayağı var canı yok, ayağını kessen kanı yok. (Masa) Can PEKCAN 3-E 5

6 [] Çizgi filmler çocukları eğlendirmek için televizyonda yapılan filmlerdir. Bu filmlerin bazıları gerçek, bazıları hayal ürünüdür. Ama içlerinde hep giriş, gelişme ve sonuç bölümü vardır. Çizgi filmlerde bizi yanlış etkileyen karakterler olabilir. Bu nedenle bizi daha güzel etkileyen çizgi filmler izleymeliyiz. Çizgi film ayrı ayrı yapılmış çok sayıda resmin tek tek filme alınmasından sonra, bunların bir hareket yanılsaması yaratmak üzere ekranda birbiri ardı sıra gösterilmeleriyle gerçekleştirilir. Çizgi filmde kullanılacak resimler genellikle selüloit yapraklar üzerine çizilir. Selüloit saydam olduğu için çizimi kolaydır. Uzun bir süre aynı kalacak fondaki dekor bir kez çizilerek, bunun üzerine uygulanan selüloite kahramanların çeşitli hareketleri resmedilir. Çocuklar çizgi filmlerdeki karakterleri kendilerine örnek alırlar. Çizgi film karakterlerinin özelliği de onların gerçek olmamasıdır. Onlar sadece çizerlerin hayal ürünüdür ama çocuklar buna inanır. Bazı çocuklar onların televizyonda yaptıklarını kendilerine de yapacaklarını sanabilirler. DEFNE SARAL 3-B ve CAN PEKCAN 3-E 6

7 Trafik işaretleri Trafik ortamında sürekli hareket halinde olan, bu hareketleriyle birbirlerini etkileyen araçlar ve insanlar birbirleri için çok önemlidir. Birbirlerinin nasıl hareket edeceğini, belli bir yerde nasıl davranabileceğini tahmin edebilmek isterler. Acaba bu yolda dönüş yapar mı? Durabilir mi? Sağa mı dönecek? Neden yavaşladı? Trafik işaretleri bizim için önemli olabilecek bu tür soruları doğru cevaplamamızı sağlarlar. Yaya geçidi Yaya geçidini gördüğünüzde dikkat edin otolar. Okul geçidi Okul geçidi dikkat edin çocuklar ve sürücüler. Hastane Eğer hastanız varsa hastaneye getirebilirsiniz. Bisiklet geçebilir Yayaların ve sürücülerin dikkat etmesi gereken bir levhadır. Boyunuz küçük bir çocuğunki kadar olsaydı ne tür zorluklarla karşılaşırdınız hiç düşündünüz mü? Yetişkinler genelde çevreyi 1.60 m yükseklikten görürler. Oysaki ilkokul çocuklarının görme seviyeleri 1.20 m kadardır. Yani çevreyi görmek hiç de kolay değildir onlar için. Bu nedenle çocuklar için trafik kuralları çok daha önemlidir. Ege Güngör 3A 7

8 ODTÜ kolej li Çocuk [Yılbaşı Özel Sayısı] Trafik işaretleri Piknik yeri Karnınız açsa buraya gelin ve piknik yapın. Tamirhane Aracınız bozulduysa buraya getirin. Tek yön ; birbirinize yol verin arabalar. Yangın tehlikesi Burada yangın çıkmaması için dikkatli olun. Ege Güngör 3A 8

9 ESKİ MIsIR Eski Mısırlılar değişik üçgen piramitleri ve ölüleri mumyalamalarıyla ünlüdür. Tabi soruyorsunuz piramit ve mumyalama ne demek? Piramit Mısırlıların ölüleri koymak için yaptıkları çok ama çok büyük yerler. Mumyalamak, ölülerin vücut şeklini korumak için onları sarmaktır. Bunların yanısıra dünyanın en uzun nehri Nil de Mısır dadır. Mısır lıların kralları firavunlar da vardır. Firavun Mısır lıların taptıkları krallarıdır. Biliyor muydunuz?mısır MÖ (Milyattan Önce.) 3150 yılında kuruldu. Ve yemek... Mısır lılar en çok kırmızı eti tercih ederlerdi ama hayvan beslemek için çok yer yoktu.bu yüzden pahalıydı. Eti herkes alamıyordu. Onun yerine meyve, sebze ve tahıl yiyorlardı. Ana yiyecekleri tahıldı. Zeynep Gökçe Kırca 3-B Eveet, şimdide bir bilmece... Tavuklar en çok hangi ülkeyi sever? Tabiki Mısır. 9

10 Arkadaşlar birlikte dünyanın önemli yerlerine geziye çıkmaya ne dersiniz? Empire State binası New York ta olan bir gökdelendir. Yapımı 1932 yılında bitmiştir. Bu bina 102 katlıdır merdiven basamağı olan bu binanın yüksekliği 381 metredir, antenle beraber metredir. New York Amerika nın en kalabalık şehridir. New York ta çok fazla gökdelen vardır. New York şehri bir göçmen kentidir. Paris, Fransa nın başkenti ve Iıe-de France bölgesinin merkezidir. Sen Nehri nin üzerine, Paris Havzası nın ortasına kurulmuştur. Selin UZUN 3-F 10

11 Kendimizi Gripten Koruyalım Sevgili arkadaşlar, kış mevsimi kardanamaı, karı, kartopuyla olduğu kadar gribiyle de ünlüdür. Peki gripten korunmak için neler yapmalıyız? Grip benzeri hastalıklara yol açan virüsler; özellikle eller ağıza, gözlere ya da buruna bulaşır. Bu nedenle ellerinizi sık sık yıkayın. Su ve sabun hastalık etkenlerinin yayılmasını önler. Öksürdüğünüzde ya da hapşırdığınızda ağzınızı kağıt mendille kapayın. Aniden hapşırdığınızda ağzınızı ellerinizle değil dirseğinizin iç bölümüyle kapatın. Ateş, öksürük, boğaz ağrısı vücütta ağrı, baş ağrısı, üşüme ve yorgunluk benzeri belirtilerin ortaya çıkması halinde zaman kaybetmeden doktara başvurun. Ellerinizi alfabeyi bir kez sayabileceğiniz kadar sürede yıkayın. Çünkü ancak bu kadar süre virüslerin yok olması için yeterli olur. Hastaların bulunduğu ortamlardan uzak durun ve bulunduğunuz ortamı sık sık havalandırın. Arda DAĞLI 3-C 11

12 Su Piresi ODTÜ Kolej li Çocuk [Yılbaşı Özel Sayısı] Su piresi ( daphina ) suda yaşayan, pire gibi zıplayan su omurgasızları içeren cins. Akvaryum balıklarının beslenmesinde kullanılır. Eklem bacaklar şubesine ait bu hayvanların boyutları 0.2 ve 5 mm arasında değişir. Uygun sıcaklıktaki (15-22derece) su birikintilerinde, nehir kenarında, tatlı su ve göllerde, bataklıklarda yaşar. Bahar aylarında partenogenez olayı ile ürerler ve bu üremeyle, yaz sonuna kadar devam eder. Akvaryumcular tarafından canlı yem olarak kullanılırlar.tatlı su balıklarının dışında çeşitli böcekler tarafından tüketilirler. Labavotuvarda yapılan deneylerde deney hayvanı olarak kullanılmaktadır. Dynamic energy budget teorisinin bulunmasında da bu canlılar rol oynamıştır. Ayrıca akvaryum ve su tanklarının yosunlardan arındırılması işleminde kullanılırlar. Üretimi son derece basit ve masrafsızdır. Günde yüz kat çoğalabilme özellikleri vardır. Bu da canlı yem üreticileri için bulunamaz bir fırsattır. Çoğu evcil balık yetiştirme merkezlerinde bu canlıdan bolca faydalanılır. Zarlı organelleri bulunur. Oksijensiz solunum yapar. Heteretrof beslenme yapar. Gruplar halinde yaşarlar (Sürü psikolojisi). Diğer canlılara karşı son derece agresif bir tutum sergilerler. Alman bilim adamı Hanz Stumpphan bu canlının bir çeşit zooplanktontan evrimleştiğini bir tezinde dile getirmiştir. İrem Sude İLCİ 3-E 12

13 Karagöz ve Hacivat Karagöz ve Hacivat karşılıklı taklide konuşmaya dayanan, iki boyutlu tasvirlerle bir perdede oynatılan gölge oyunudur. Karagöz oynatıcısına hayali, hayalbaz denir. Yardımcıları çırak, yardak, dayrezen, sandıkka dır. Oyunda konuşmaların değişmesi baş hareketleriyle yapılır. Bu iki karekterin gerçekten yaşayıp yaşamadığı, yaşadıysa nerede nasıl yaşadığı kesin olarak bilinmemektedir. Anlatılanlar rivayete dayanır, zira gerçekten yaşamış olsalar bile büyük ihtimalle bahsedilen dönemde tarih kitaplarına girecek kadar önemli bulunmamışlardır. Rivayete göre Hacivat ve Karagöz, Orhan Gazi devrinde yaşamış cami yapımında çalışan iki işçidir. Kendileri çalışmadıkları gibi diğer işçilerin de çalışmasını engellemektedirler. Orhan Gazi nin, cami vaktinde bitmezse kelleni alırım dediği cami mimarı, caminin vaktinde bitmemesine Karagöz ve Hacivat ın sebep olduğunu söyler. Bunun üzerine bu ikili başları kesilerek idam edilir. Karagöz ve Hacivat ı çok seven ve ölümlerine çok üzülen Şeyh Küşteri, ölümlerinin ardından kuklalarını yaparak perde arkasından oynatmaya başlar. Bu sayede Hacivat ve Karagöz tanınır. Yunus Alp BIYIKOĞLU 3-E 13

14 KARAGÖZ VE HACİVAT Hacivat ın asıl adının Hacı İvaz ve ya Haci Cevat olduğu söylenir. Hacivat karakteri düzeni temsil eder. Nabza göre şerbet verir. Kişisel çıkarlarını her zaman ön planda tutar. Eğitimli olmasından dolayı Osmanlıca konuşmayı sever. Hemen herkesi tanır, onların işlerine aracılık eder. Alın teriyle çalışıp kazanmaktan çok Karagöz ü çalıştırarak onun sırtından geçinmeye bakar. Rol icabı değişik kıyafetler içinde Keçi Hacivat, Çıplak Hacivat, Kadın Hacivat, Kahya Hacivat gibi farklı tasvirleri vardır. Karagöz ise oyunun hiç şüphesiz baş rol oyuncusudur. Okumamış bir halk adamıdır ve düz Türkçe konuşur. Hacivat ın kullandığı Osmanlıca kelimeleri anlamaz ve onlara yanlış anlamlar yükler. Mesela Salıncak adlı oyununda durmadan kendisine vuran Karagöz'e, Hacivat neden bütün sorduğu sorulara kendi sorularına benzeyen cevaplar verdiğini sorar. Her işe burnunu sokar, her işe karışır, sokakta olmadığı zaman da evinin penceresinden uzanarak, ya da içerden seslenerek işe karışır. Yunus Alp BIYIKOĞLU 3-E 14

15 Yetişkin bir insanın vücudunda yaklaşık 210 kemik vardır. Ancak bebeklerde ki kemik sayısı daha fazladır. Bir kişinin ağzında tat hücresi vardır ama yaşlandıkça tat hücreleri azalır. Vücudumuzun %60 ı sudur. Ġnsanların bütün kas sayısı 640 tır. Beyin bizi kontrol eder. Kalp ise kanı pompalar. Akciğer kanı temizler. Kalbiniz yumruğunuz kadar büyüktür. Beyniniz ise 2 yumruk büyüklüğündedir. Eğer nefesinizi tutmaya çalışırsanız beyin hücreleri ölür. Bir ilacın geliştirilmesi ve eczanelerde satılabilir hale getirilmesi ortalama 12 yıl sürer. Doruk YAZICI 3-D 15

16 Uç uç böceğim, annen sana terlik, papuc alacak. Aranızda bu tekerlemeyi bilmeyen var mı? Uç uç böceği adı verilen bu siyah noktalı, genellikle kırmızı ancak bazen turuncu renkli sevimli mi sevimli böcekler, baharla birlikte ortaya çıkar. Uğur böceklerini bizim kadar seven bazı canlılar da var. Hiç düşün dünüz mü? Uğur böcekleri neden uğurludur? Bu böcekler bitkilere zarar veren yaprakları yer. Bu nedenle bu böcekler bazen özel olarak tarlalara, bahçelere getirilir ve bitki zararlıları doğal yoldan yok edilir. Ali Eren ASLAN 3-E 16

17 Soğuk kış günlerimizi ısıtsın diye fıkralar sizlerle YE KÜRKÜM YE! Nasreddin Hoca yı bir şölene, ziyafete çağırmışlar. Hoca günlük kıyafeti ile gitmiş. Kendisiyle pek ilgilenen olmamış. Hemen evine gidip, en yeni ve gösterişli elbiselerini, üzerine de kürkünü giymiş. Davet edildiği ziyafet konağına tekrar gelmiş. Daha kendisini kapıda görür görmez, büyük bir hürmet göstermişler. Yukarıya çıkarıp salonda baş köşeye oturtmuşlar. En iyi yemekleri evvelâ ona ikram etmişler. Hoca her ikram edilen şey önüne konduğunda, kürkünü yakasından özenle tutup, ye kürküm ye diyormuş. - Hocam, bu nasıl iş, hiç kürk yemek yer mi? dediklerinde; -Madem bütün ikram bana değil kürküme, o zaman yemeği de o yesin!,demiş. SIKARKEN Nasrettin Hoca bir gün yolun kenarında kedisini yıkıyormuş.yoldan geçen arkadaşı Hoca ya: -Hocam kediyi yıkama ölür, demiş. Hoca aldırış etmemiş ve yıkamış. Arkadaşı dönüşte Hoca yı tekrar yolun kenarında görmüş. Kedi ölmüştür. Adam: -Hocam ben size kediyi yıkamayın ölür demedim mi? demiş. Yunus Alp Bıyıkoğlu 3-E Hoca: -Ben kediyi yıkarken ölmedi ki sıkarken öldü demiş. 17

18 ĠÇĠNDE BEN DE VARDIM Komşusu, Nasreddin Hoca ya sormuş : - Hocam, neydi sizin evdeki gürültü? Dün gece evinizin önünden geçerken paldır küldür bir ses duydum. - Hiç canım, demiş Hoca Cübbem tahta merdivenlerimizden aşağı yuvarlandı da... - Amma yaptın be Hocam. Cübbe o kadar gürültü çıkarır mı? demiş komşusu. - Sorma, demiş Hoca. İçinde ben de vardım. KAZAN DOĞURDU Yunus Alp Bıyıkoğlu 3-E Hoca komşusundan bir gün kazanı ödünç ister. İade ederken de hem teşekkür eder, hem içine minik bir kazan koyar. Komşusu merakla bu minik kazanı sorunca da, "Komşu, bizdeyken kazanın doğurdu" der. Komşusu bu işe pek sevinir. Aradan epey zaman geçer, Hoca yine komşusundan kazanını ödünç ister. Komşusu da sevinerek verir. Ama bu kez aradan günler, haftalar, hatta aylar geçer, kazandan ve Hoca'dan ses çıkmaz. Nihayet bir gün komşusu konuyu açmaya karar verir,"hoca bizim kazan ne oldu?" diye sorar. Hoca da üzgün bir ifadeyle,"komşu çok zaman geçti aradan, senin kazan öldü. Sana nasıl söyleyeceğimi düşünüp duruyordum" deyince sinirlenen komşusu,"hocam ne diyorsunuz diye sorar. Hiç kazan ölür mü? Kazan canlı mı ki ölsün?" Hoca,"Doğurduğunu kabul etmiştin, sesin çıkmamıştı, şimdi ölünce neden feryat ediyorsun? " der komşusuna. 18

19 TESEKKÜRLER Bir sonraki sayımız da çok yakında okurlarıyla buluşacak. Bizi takip etmeye devam edin. 19