Son on yýlda çocukluk çaðý malign hastalýklarýnýn taný ve

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Son on yýlda çocukluk çaðý malign hastalýklarýnýn taný ve"

Transkript

1 Klinik Pediatri, 2003;2(3): Çocukluk Çaðýnda Febril Nötropeniye Yaklaþým Dr. Halil ÖZDEMÝR*, Doç. Dr. Nurdan TAÇYILDIZ* Son on yýlda çocukluk çaðý malign hastalýklarýnýn taný ve tedavilerinde meydana gelen olumlu geliþmelerle bu hastalýklarýn prognozlarýnda dramatik bir iyileþme saðlanmasýna karþýn, bu hasta popülasyonunda enfeksiyonlar önemli morbidite ve mortalite nedeni olmaya devam etmektedir. Kanserli çocuklar hem malign hastalýðýn kendisi hem de bu hastalarda tedavi amacý ile uygulanan kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi müdahaleler nedeni ile normal çocuklara göre enfeksiyonlara daha yatkýndýr. ENFEKSÝYONA PREDÝSPOZÝSYON YARATAN FAKTÖRLER Kanserli hastalarda enfeksiyona eðilimi artýran belli baþlý faktörler vardýr (Tablo 1). Ýnsan vücudunda endojen ve eksojen mikroorganizmalara karþý ilk bariyer görevi deri ve mukozalarda yer alan mukus, bakterisidal etkili enzim ve yað asitleri ve sekretuvar immunglobulinler salgýlayan hücreler tarafýndan yapýlýr. Bu tür koruyucu özellikleri olan epitelyal hücrelerin lokal tümör invazyonu veya kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi iþlemler ile yapý ve fonksiyonlarýnýn bozulmasý enfeksiyonlara eðilimi artýrmaktadýr. Mukozalarda meydana gelen hasarlanmalarda bakteri yakalanmasýnda görevli olan "adhesinler" adý verilen özgül ve özgül olmayan reseptörlerin de etkilenmesi ile enfeksiyona eðilim artmaktadýr. * Ankara Üniversitesi Týp Fakültesi Çocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý Anabilim Dalý, ANKARA Hücresel ve humoral immun yanýtta görevli olan polimorfonükleer lökositler, lenfositler, natural killer hücreler, monosit ve makrofajlarda oluþan kalitatif ve kantitatif bozukluklar enfeksiyona eðilimde önemli faktörler arasýnda sayýlmaktadýr. B lenfosit sayý ve fonksiyonlarýndaki bozukluklar S. pneumo- 101

2 ÖZDEMÝR H, TAÇYILDIZ N. Tablo 1. Kanserli hastalarda enfeksiyona yatkýnlýk yaratan faktörler Nötropeni ve diðer fagositik fonksiyonlardaki defektler Sellüler immün disfonksiyon Humoral immün disfonksiyon Anatomik bariyerlerin hasarlanmasý Obstrüktif fenomen Santral sinir sistemi disfonksiyonu Diðer iyatrojenik ve giriþimsel olaylar Mikrobiyal florada meydana gelen deðiþiklikler ve hastane ortamýna yeni katýlan organizmalar nia, H. influenza ve N. menengitis ile meydana gelen enfeksiyonlara yol açmakta iken, T hücrelerine baðýmlý hücresel immün yanýttaki aksaklýklar ise viral, fungal ve intrasellüler bakteriyel enfeksiyonlara eðilim yaratmaktadýr. Yine dalak ve diðer retiküloendotelyal sistem hücrelerindeki bozukluklar ise enkapsüle mikroorganizmalarla karakterize enfeksiyonlara sebep olmaktadýr. Ancak, bakteriyel ve fungal patojenlerle oluþan enfeksiyonlarýn meydana gelmesinde en önemli faktör sirkülasyondaki total nötrofil sayýsýdýr. Ayrýca safra yollarý, gastrointestinal sistem, genitoüriner sistem ve respiratuvar sistemde meydana gelen obstrüksiyonlar nedeniyle oluþan mikroorganizma kolonizasyonlarý ve hastalarýn nutrisyonel durumunda meydana gelen bozukluklar enfeksiyona yol açan ek faktörler olarak kabul edilmektedir. NÖTROPENÝ Nötropeninin tanýmýnda, klasik kitaplar ve çeþitli onkoloji merkezleri arasýnda birtakým farklýlýklar olsa da genel olarak kabul edilen görüþe göre total nötrofil sayýsýnýn 500/mm 3 'ün altýnda olduðu veya total nötrofil sayýsýnýn /mm 3 arasýnda olup, takip eden saat içinde 500/mm 3 'ün altýna düþme ihtimali yüksek olan hastalar nötropenik olarak deðerlendirilmektedir. Nötropeniye yolaçan nedenler sellüler temele dayalý bir deðerlendirme ile sýnýflandýrýlmýþ ve sýnýflandýrmada en önemli ve en çok yer tutan olay malign hastalýklar ve bu hastalýklarda uygulanan yoðun kemoterapilerdir (Tablo 2). Nötropeniye akut lösemili hastalar, kemik iliði transplantasyonu yapýlan hastalar ve diðer malign hastalýklarý olup yoðun miyelosupresif kemoradyoterapi alanlarda daha sýk olarak rastlanýlmakta ve bu hasta popülasyonunda enfeksiyonlar ve enfeksiyonlarýn sebep olduðu morbidite ve mortalite daha yüksek oranlarda görülmektedir. Yapýlan çalýþmalarda nötropenik kanserli hastalarda görülen enfeksiyon insidansý ve þiddeti total nötrofil sayýsý 500/mm 3 'ün altýna inmesi ile artmaya baþladýðý, 100/mm 3 'ün altýna indiðinde ise bu artýþta büyük bir ivme kazanýldýðý tespit edilmiþtir. Ayrýca nötrofil sayýsýndaki düþüþ hýzýnýn da enfeksiyon geliþiminde etkili olduðu saptanmýþ ve hýzlý düþüþlerin olduðu durumlarda ve/veya total nötrofil sayýsýnýn 100/mm 3 'ün altýnda olduðu durumlarda þiddetli enfeksiyonlar meydana gelmekte ve bu enfeksiyonlarýn tamamýna yakýnýný da bakteriyemiler oluþturmaktadýr. ATEÞ Nötropenik hastalarda vücut ýsýsýnýn gün içinde tek bir ölçümde 38.3 C veya daha yüksek olmasý, gün içinde en az iki kere 38 C'ye yükselmesi veya gün içinde 1 saat süreyle 38 C olduðunda hastalar febril nötropenik olarak kabul edilmeli ve hýzlý bir biçimde deðerlendirildikten sonra acil olarak bakterisidal ve geniþ spektrumlu antibiyotik tedavisi baþlanmalýdýr. FEBRÝL NÖTROPENÝK OLMAYAN HASTALARIN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ Ateþi çýkan kanserli, ancak nötropenik olmayan hastalar da nötropenik hastalar gibi olasý enfeksiyonlar yönünden dikkatli bir biçimde deðerlendirilmeli, detaylý bir anamnez alýnmalý ve hýzlý bir fizik muayene yapýlmalýdýr. Öncelikli olarak enfeksiyonun lokalize semptom ve bulgularý dikkatlice incelenmeli ve lokalize semptom ve bulgulara göre gerekli laboratuvar tetkikleri planlanmalý ve her hastadan mutlaka kan kültürü alýnmalýdýr. Kliniði iyi olan, kateteri olmayan ve belirli bir enfeksiyon odaðý saptanmayanlar tedavisiz izlenebilir. Lokal enfeksiyon odaðý saptananlarda bu odaða yönelik oral antibiyotik tedavisi baþlanmalýdýr. Kateteri olan hastalarda, kateter ve periferik kan kültürü alýnýp, kateter çýkýþ yeri dikkatli bir þekilde deðerlendirilmeli, enfeksiyon iþareti olan veya kliniði sta- 102

3 ÇOCUKLUK ÇAÐINDA FEBRÝL NÖTROPENÝYE YAKLAÞIM Tablo 2. Nötropeninin sellüler temele dayalý nedenleri Kazanýlmýþ veya ekstrasellüler nedenler Viral nedenli kemik iliði supresyonu Viral olmayan enfeksiyon veya sepsis Maligniteler Ýlaçlara baðlý Kemoterapötik ajanlar Diðer Ýmmünolojik Tüm yaþlardaki otoimmün hastalýklar Neonatal izoimmün Neonatal nötropeni/maternal hipertansiyon Neonatal nötropeni/organik asid bozukluklarý Hipersplenizm Beslenme bozukluklarý Saf beyaz hücre aplazisi Konjenital, kalýtsal veya intrasellüler nedenler Konjenital nötropeni/kostmann sendromu Siklik nötropeni Otozomal dominant familyal nötropeni Disgammaglobulinemi/agammaglobulinemi Schwachman-Diamond sendromu Glikojen tip 1b depo hastalýðý Diðer nedenler Fanconi aplastik anemisi Miyelokateksis Retiküler disgenesis Kartilaj-saç hipoplazisi Diskeratozis konjenita bil olmayanlara üçüncü kuþak sefalosporin (seftriakson) baþlanmalý, saat sonra üreme olmazsa antibiyotik kesilmeli, üreme olursa patojene yönelik olarak tedavi düzenlenmelidir. Nötropenik olmayan kanserli hastalarda enfeksiyona yol açan organizmalar, bakteriler, viruslar, P. karini, T. gondi olabileceði gibi, histoplazma, kriptokok ve koksidiomikozlar gibi funguslar da olabilir. Bu hastalar öte yandan immünsupresyonu olmayan çocuklar gibi pnömokok pnömonisi, otitis media, streptokokkal farenjit ve üriner sistem enfeksiyonlarý için risk taþýrlar. NÖTROPENÝK HASTALARDA ENFEKSÝYON- LAR Giriþ Maligniteli çocuk hastalar, malign hastalýðýn kendisinin veya tedavide uygulanan kemik iliðini suprese edici ajanlarýn kullanýlmasýnýn veya her ikisinin neden olduðu immün yetmezlik sebebiyle aðýr bir biçimde etkilenmektedirler. Ýmmün yetmezliðin primer olarak antikanser terapiye baðlý olmasý nedeniyle, enfeksiyon geliþme riski kemoterapinin tipi, dozu ve süresiyle iliþkilidir. Genellikle bu hastalarda oluþan immün bozukluðun birtakým ek nedenleri vardýr. Örneðin kortikosteroidler ve radyoterapi, T ve B lenfositlerin destrüksiyonuna neden olur. Metotreksat ve diðer folat antagonistleri DNA sentezini inhibe ederken, siklofosfamid gibi alkilleyiciler DNA replikasyonunda blok oluþturur, 6- merkaptopürin ise pürin sentezinde deðiþikliðe yol açmaktadýr. Tüm bu ajanlar mikroorganizmalarýn invazyonuna karþý koyan inflamatuvar yanýtý da inhibe ederler. Risk Faktörlerinin Saptanmasý 1960'lý yýllardan beri kanserli hastalarda enfeksiyon geliþme riski ve enfeksiyona karþý oluþacak yanýtýn önceden belirlenmesinde nötrofil sayýsýnýn temel bir parametre olarak rol oynadýðý bilinmektedir. Total nötrofil sayýsý 500/mm 3 'ün altýna indiðinde özellikle de 100/mm 3 'ün altýnda olduðu zaman ciddi bakteriyel enfeksiyon geliþme riski çok artmaktadýr. Bu risk total nötrofil sayýsý /mm 3 olduðunda daha azdýr, ancak normal çocuklara göre yüksektir. Yapýlan bir çalýþmada total nötrofil sayýsý 100/mm 3 'ün altýnda olduðunda sepsisin mortalite oraný %47 saptanmýþken, total nötrofil sayýsý 1000/mm 3 'ün üzerinde olanlarda bu oran %14 olarak tespit edilmiþtir. Febril nötropenik hastalarýn hepsi ayný oranda enfeksiyon ve mortalite açýsýndan risk taþýmamaktadýr. Hastalarýn düþük ve yüksek risk gruplarýna ayrýlmasý ve buna göre tedavi stratejilerinin geliþti- 103

4 ÖZDEMÝR H, TAÇYILDIZ N. rilip uygulanmasý tedavi maliyeti, daha az ilaç toksisitesine maruz kalým ve daha iyi yaþam kalitelerinin saðlanmasý yönünden önem göstermektedir. Lösemi veya lenfoma tanýsý olan hastalar, solid tümörü olanlara göre daha çok enfeksiyon geliþtirme riskine sahiptirler. Ayrýca, nötropeninin kemoterapi bitiminden 10 gün geçmeden baþlamasý, nötropeninin 10 günden uzun sürmesi ve nötropeninin þiddetli olmasý (TNS<100/mm 3 ), nötropeniye ek olarak diðer humoral ve hücresel immün bozukluklarýn olmasý, aðýr mukozitlerin olmasý, kateter ya da damar yolu açýlmasý sonucunda cilt bütünlüðünün bozulmasý, eþlik eden renal ya da kardiyak fonksiyon bozukluðu, hipotansiyon, solunum sýkýntýsý, mental durum deðiþikliði, dehidratasyon, oral alým yetersizliði, endikasyonsuz olarak profilaktik oral antibiyotik kullanýmý risk faktörü oluþturur. Primer hastalýðýn kontrol altýnda olmamasý, febril nötropeni ve enfeksiyon geliþmesi açýsýndan en önemli risk faktörlerinden biri olarak morbidite ve mortalite artýþýna neden olmaktadýr. Yapýlan bir çalýþmada yüksek risk grubunda yer alan hastalarýn ciddi enfeksiyona sahip olma oraný %35 saptanýrken bu faktörleri taþýmayanlarda ise oran %3 olarak bulunmuþtur. Klinik Yaklaþým Nötropenik kanserli hastalarýn enfeksiyonlarýnda yaklaþýk %80 ateþ ortaya çýkan ilk bulgu olmaktadýr. Literatüre bakýldýðýnda en çok kabul edilen ve ABD Enfeksiyon Hastalýklarý Derneði'nin de bildirdiði gibi bir hastanýn febril nötropenik olarak kabul edilebilmesi için total granülosit sayýsý 500/mm 3 'ün altýndayken hastanýn vücut ýsýsýnýn tek bir ölçümde 38.3 C veya üzerinde veya gün içinde iki kere 38 C veya bir saat boyunca 38.0 C'nin üzerinde olmasý gereklidir. Febril nötropenik hastalarda görülen enfeksiyonlarýn ancak %30'u mikrobiyolojik olarak kanýtlanabilen enfeksiyonlardýr ve bunlarýn da yarýsýna bakteriyemi eþlik etmektedir. Diðer %30-40'ýnda ise klinik olarak gösterilebilen enfeksiyon odaðý vardýr. Geriye kalan %30'luk grup ise nedeni bilinmeyen ateþtir. Genel olarak enfeksiyonlarýn hangi anatomik bölgelerden kaynaklandýðýnýn daðýlýmýnýn bilinmesi, nedeni bilinmeyen ateþi olan hastalarýn izlem ve Tablo 3. Febril nötropenide sýk görülen patojenler A. Bakteriler 1. Gram Negatifler E. koli (sepsis, pnömoni, pyelonefrit) K. pneumoniae (sepsis, pnömoni) P. aeruginosa (sepsis, pnömoni, cilt lezyonlarý) Miks anaerobik ve aerobik enterik bakteriler (tiflitis, perianal abse) 2. Gram Pozitifler S. aureus (sepsis, selülit ve yumuþak doku enfeksiyonu) S. epidermitis (sepsis) Corynebacterium JK (sepsis) Alfa hemolitik streptokoklar (sepsis) B. Funguslar Candida (sepsis, pnömoni, oftalmit, karaciðer ve dalak abseleri) Aspergilus (sepsis, pnomoni, sinüzit, SSS enfeksiyonu, cilt lezyon larý) Mukormikozis (pnömoni, sinüzit, SSS enfeksiyonu) Fusarium (sepsis, cilt lezyonlarý, pnömoni) Pseudoallescheria (sepsis, cilt lezyonlarý, pnömoni) Alternaria (sepsis, cilt lezyonlarý) C. Virüsler Herpes simplex virüs Varicella-Zoster virüs Cytomegalovirüs Epstein-Barr virüs Respiratuvar Sinsityal virüs Adenovirus Ýnfluenza virüs Parainfluenza virüs D. Diðer P. carinii T. gondii S. stercoralis Criptosporidium tedavisinde yol gösterici olabilir. Avrupa Kanser Tarama ve Tedavi Derneði'nin yaptýðý 3295 febril nötropenik hastayý içeren bir çalýþmada enfeksiyon kaynaðý olarak %25 aðýz ve farenks, %25 alt solunum yolu, %15 deri-yumuþak doku ve kateter enfeksiyonu, %10 perineal bölge, %5-10 üriner sistem, %5 burun ve sinüs ve %15 oranýnda da gastrointestinal bölge saptanmýþtýr. 104

5 ÇOCUKLUK ÇAÐINDA FEBRÝL NÖTROPENÝYE YAKLAÞIM Nötropenik hastalarýn büyük kýsmý tam bir inflamatuvar yanýt oluþturamadýklarý için ateþ genellikle enfeksiyonun tek bulgusu olmaktadýr. Örneðin total nötrofil sayýsý <100/mm 3 'ün altýnda olan pnömonili hastalarýn ancak %67'sinde öksürük, %58'inde balgam, %8'inde pürülan akýntý ve %55'inde krepitan ral duyulabilmekte; farenjitli olgularýn %22'sinde pürülan eksüda görülmekte; üriner enfeksiyonu olanlarýn %44'ünde disüri, %33'ünde pollaküri ve %11'inde piyüri saptanabilmekte; perianal apselerin ancak %6'sýnda fluktuasyon alýnabilmekte iken, menenjitli olgularýn çoðunda bulgu saptanamamaktadýr. Bu nedenle doðru patojene ulaþabilmek için dikkatli bir anamnez alýnmalý, özellikle geçmiþe yönelik olarak önceki hospitalizasyon ve febril nötropenik ataklarýnda kendisinde veya hastanedeki diðer hastalarda üreyen ajanlar ve bunlarýn antibiyotiklere karþý olan direnç durumlarý çok iyi bir biçimde deðerlendirilmelidir. Günlük fizik inceleme yapýlmalý ve bunlardan yola çýkarak laboratuvar ve mikrobiyolojik yöntemlerle sonuca gidilmeye çalýþýlmalýdýr. Laboratuvar Yaklaþýmý Febril nötropenili hastalarýn çoðunda semptom ve fizik inceleme bulgularý ile enfeksiyon kaynaðý saptanamamaktadýr. Bu nedenle acil olarak geniþ spektrumlu ampirik antimikrobiyal tedavi baþlanmasý gerekmektedir. Antibiyotik tedavisi baþlanmadan önce çok hýzlý bir biçimde hastanýn detaylý bir fizik incelemesi yapýlmalý, hastanýn periferik venlerinden ve varsa kateterlerinin her iki lümenlerinden kan kültürü, ayrýca, idrar ve boðaz kültürleri ile gerektiðinde nazal sekresyon ve balgam kültürleri, dýþký incelemesi ve kültürü yapýlmalýdýr. Her hastaya semptom ve bulgu olmasa bile akciðer grafisi çekilmelidir. Ancak, total nötrofil sayýsý 500/mm 3 'ün üzerine çýkana kadar, pnömonili hastalarda grafide belirgin bir infiltrasyon görülmeyebilir. Persistan ateþi olan pnömonili olgularda fiberoptik endoskopi, bronkoalveoler lavaj (BAL), transbronþial veya açýk akciðer biyopsisi, etkeni saptamak için yapýlabilir. Sinüs grafisi veya bilgisayarlý tomografi (CT) ile asemptomatik sinüzitler tespit edilebilir. Nötropenik hastalarda santral sinir sistemi enfeksiyonu nadirdir, bu nedenle önemli bir bulgu olmadan lomber ponksiyon yapýlmamalýdýr. Febril nötropenik hastalarýn baþlangýç tedavi yaklaþýmlarýnýn belirlenmesinde bakteriyel enfeksiyonlarý iþaret edebilen CRP, IL-1 beta ve alfa, TNF-alfa, IL-6, IL-8, IFN-gamma, seselektin, ICAM 1 ve VCAM 1 gibi çeþitli akut faz reaktanlarý ve sitokinler çalýþýlabilir. Ancak bunlarýn serumdaki düzeyleri o dönemde düþük seviyede de olabileceðinden fazla yardýmcý olamamaktadýrlar. Son yýllarda giderek artan oranlarda çalýþma yapýlan yeni bir akut faz reaktaný olarak, bakteriyel enfeksiyonlarýn erken dönemde saptanmasý amacýyla serum düzeyine bakýlan 'prokalsitonin' isimli bir enfeksiyon belirleyicisi gündemdedir. Saðlýklý kiþilerde 0.5 ng/ml'nin altýnda olan prokalsitonin düzeyi, konaðýn immün durumu ve total nötrofil sayýsýndan baðýmsýz olarak sistemik enfeksiyon baþladýktan 3-4 saat sonra yükselmeye baþlamakta ve 8-24 saat içinde plato çizmektedir. Sistemik enfeksiyon hallerinde hemen ve belirgin olarak yükselen prokalsitonin, lokalize enfeksiyonlarda daha az yükselmektedir. Prokalsitoninin febril nötropenik hastalarda kullanýmý ile ilgili sýnýrlý sayýda çalýþma vardýr. Yüzonbeþ nötropenik hasta ile yapýlan bir çalýþmada, bakteriyemisi olanlarda median prokalsitonin düzeyi 8.29 ng/ml iken, lokalize enfeksiyonu olanlarda 0.86 ng/ml olarak saptanmýþtýr. Diðer yandan, enfeksiyon bulgularý düzelirken prokalsitonin düzeyinde belirgin bir azalma, enfeksiyonun aðýrlaþtýðý durumlarda ve reenfeksiyonda ise artýþ görülmektedir. Mikroorganizmalar ve Yol Açtýklarý Enfeksiyon Tipleri Son yýllarda febril ataklarda Gram pozitif koklar ön plandadýr, ama hala ciddi enfeksiyonlardan Gram negatif basiller sorumludur. Yapýlan geniþ bir çalýþmada yýllarý arasýnda bakteriyemi etkenlerinin %29'u Gram pozitif iken %71'i Gram negatif mikroorganizmalar olarak saptanmýþ; arasýnda ise bu oran tam tersine dönerek %67 Gram pozitif, %33 Gram negatif olarak tespit edilmiþtir. Bu deðiþiklik, özellikle sitarabin gibi agresif kemoterapötiklerin ve radyoterapinin kullanýlmasý, þiddetli ve uzamýþ nötropeni dönemleri, kateter kullanýmýndaki artýþ, H 2 antagonistleri-kotrimaksozol-kinolonlarýn profilakside kullanýlmalarý nedeniyle olabilir. Febril nötropenili çocuklarda kan kültürlerinden 105

6 ÖZDEMÝR H, TAÇYILDIZ N. üretilen en sýk ajanlar koagülaz negatif stafilokoklar, S. aureus ve alfa hemolitik streptokoktur (Tablo 3). Sitarabin veya kinolon alanlarda daha sýk görülen ARDS ile karakterli alfa hemolitik streptokok bakteriyemili bazý olgularda akut septik þok sendromu oluþabilir. P. aeroginosa, E. koli ve K. pneumonia ise en sýk izole edilen Gram negatif basillerdir. Kullanýlan antibiyotikler, genelde bakteriyel enfeksiyonlarý kontrol etmek açýsýndan etkindirler, ancak uzun süreli kullanýmlarý sonucunda gerekmesi Kandida ve Aspergillus gibi fýrsatçý mantar enfeksiyonlarýna yatkýnlýk yaratmaktadýr. AÜTF Çocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý Anabilim Dalý Onkoloji Servisi'nde Ocak 1996-Ocak 2002 tarihleri arasýnda izlenen 77 hastanýn (55 lösemi veya lenfomalý, 22 solid tümörlü) 138 bakteriyemik ataðý retrospektif olarak incelendiðinde, 138 bakteriyemik üremenin %60'ýnýn nötropeni sýrasýnda geliþtiði; %41.9'unun Gram pozitif, %33.8'inin Gram negatif, %19.3'ünün ise fungal ajanlarla olduðu bulunmuþtur. Yüzde 56.5'inin kateter iliþkili enfeksiyon olduðu ve %34.6'sýnda kateterlerin çekilmek zorunda kalýndýðý görülmüþtür. Hastalarýn %27.4'ünde antibiyotik deðiþimi gerektiði; %58.8'inde vankomisin, %37.9'unda amfoterisin eklenmesi gerektiði saptanmýþtýr. E. koli veya P. aeroginosa enfeksiyonlarý %30-50 oranýnda septik þokla sonuçlanmaktadýr. Orofarengeal enfeksiyonlar ülseratif stomatit, gingivit ve periodontal lezyonlar olarak karþýmýza çýkar. Mukozit ise, ilaçlara veya anaerop bakteri, Herpes simpleks virus (HSV), Kandida veya miks enfeksiyonlara baðlý olabilir. Özefajit ayný mikroorganizmalara veya sitomegalovirusa (CMV) baðlý olabilir veya mukozitle iliþkili olabilir veya kendiliðinden oluþabilir. Kutanöz lezyonlar ise anal bölge, giriþim yerleri, kateter çýkýþ yerlerinde olabilir. Lokal kateter enfeksiyonlarý çýkýþ yeri enfeksiyonu, deri altý apse veya selüliti ve tünel enfeksiyonu þeklinde karþýmýza çýkar. Kateter çýkýþ yerinde kýzarýklýk, ýsý artýþý ve hassasiyet çýkýþ yeri enfeksiyonunu destekler. Bakteriyemi eþlik etmiyorsa sadece lokal bakým verilmesi yeterli olabilmektedir. Eðer, deri altýnda apse veya tünel enfeksiyonu varsa sistemik antimikrobiyal tedavi yanýnda kateterin çýkarýlmasý gereklidir. Kateterle iliþkili enfeksiyonlara yol açan patojenlerin baþýnda Gram pozitif koklar (S. aureus ve S. epidermidis) gelirken, bazý durumlarda Gram negatif basiller de (P. aeroginosa) neden olabilir. S. pneumonia, H. influenza ve M. kataralise baðlý olarak otit ve sinüzit geliþebilir. Ancak, nötropenik hastalarda, immün supresyonu olmayan kiþilere göre semptom ve bulgular silik olmaktadýr. Bu nedenle otit komplikasyonu olarak, fungal mastoiditler; sinüzit komplikasyonu olarak ise, rinoserebral sendrom oluþmakta ve cerrahi giriþimlere gerek duyulabilmektedir. Nötropenik hastalarda görülen pnömoni ral, takipne, göðüs aðrýsý veya ARDS ile bulgu verebilir. Pulmoner infiltratlar yoktur veya çok siliktir. Nötrofil sayýsý 500/mm 3 'ün üzerine çýktýðýnda belirgin hale gelebilir. Pnömoni, genellikle Gram negatif enterik bakterilere baðlýdýr, ama funguslara da baðlý olabilir. Pulmoner kavitasyon, Aspergillus ve mukormikozisi nadiren de Gram negatif enterik basilleri destekler. Ayrýca, nötropenik kanserli hastalarda, pulmoner infiltratlar hemoraji, malignite, emboli, ödem, radyasyon veya kemoterapinin neden olduðu pnömonitise de baðlý olabilir. Ek enfeksiyöz komplikasyonlar Aspergillus, mukormikozis veya miks bakterilere baðlý muhtemel intrakraniyal geniþleme gösterebilen sinüzit, hepatik ve splenik kandidiyazis, kandidial endoftalmit ve K. diffisileye baðlý þiddetli diaredir. Son on yýlda yeni Gram pozitif ve Gram negatif mikroorganizmalar nötropenik hastalarda izole edilmeye baþlandý. Önceleri bu tür ajanlar kontaminasyon olarak deðerlendirilirken, artýk bu tür üremelerde daha dikkatli olunmasý gereklidir. Bu duruma santral kateterlerin kullanýmýndaki artýþ, mukozite neden olan kemoterapötiklerin kullanýlmasý ve profilakside kinolonlarýn sýk ve gereksiz kullanýmýnýn neden olduðu düþünülmektedir. Stomatokokkus musilaginosus katalaz negatif, Gram pozitif koktur ve aðýz florasýnýn bir üyesidir. Uygun tedavi ile hastalar rahatlýkla tedavi edilebilmektedir. Laktobasillus türleri Gram pozitif basillerdir ve oral kavite, gastrointestinal sistem ve üriner sistemin normal üyesidir. Diðer Gram pozitif organizmalara göre, %45'e varan oranda mortaliteye sahiptirler. Leukonostok, katalaz negatif, yavaþ büyüyen vankomisine rezistan, Gram pozitif koktur. Bitki, sebze ve süt ürünlerinden izole edilebilmektedir. Santral venöz kateterlerle iliþkili bakteriyemiler dýþýnda abdominal aðrý, gastroenterit, kolit ve menenjit vakalarý bildirilmiþtir. 106

7 ÇOCUKLUK ÇAÐINDA FEBRÝL NÖTROPENÝYE YAKLAÞIM Klostridium septikum ise tiflitis sendromuna en sýk neden olan organizmadýr. Nötropenik enterokolit olarak da bilinen, ateþ, sað alt kadran aðrýsý ve hassasiyetle karakterize olan bu tablo gastrointestinal sistem mukozasýnýn mikroorganizmalarca invazyonu sonucunda meydana gelmektedir. Tiflitis vakalarýnýn 1/3'ü bakteriyemiktir ve çoðunlukla gastrointestinal sistem florasýndan kaynaklanmaktadýr. Yeni bir patojen olmamasýna raðmen kinolonlara rezistan olan E. koli 1994'te bakteriyemilerin %30'undan sorumlu tutulmuþtur. Kinolonlara rezistan E. koli ve koagülaz negatif stafilokoklardaki artýþtan direkt olarak afebril nötropenik hastalarda florokinolonlarýn profilaktik olarak kullanýlmasý sorumlu tutulmaktadýr. Malign hastalýðý kontrol altýnda olmayan, önceden geniþ spektrumlu antibiyotik ve uzun süreli steroide maruz kalan, hospitalizasyonu uzamýþ, þiddetli ve direngen nötropenik hastalarda, invazif fungal enfeksiyonlarýn görülme sýklýðý artmaktadýr. Kemik iliði transplantasyonu (KÝT) yapýlan hastalarda %30'lara varan oranlarda mantar enfeksiyonu saptanabilmekte, bu enfeksiyonlarýn %60'ýndan Kandida türleri, %30'undan Aspergillus türleri sorumlu tutulmaktadýr. Avrupa Kanser Araþtýrma Grubu nun 249 kandidemi ataðýný kapsayan bir prospektif çalýþmasýnda, %51 oranýnda albikans olmayan kandida türleri saptanýrken, solid tümörlü hastalarda K. albikansa daha sýk rastlanmýþtýr. Solid tümörü olanlarda nötropeni, hematolojik malignitesi olanlarda ise gereksiz yere profilaktik olarak kullanýlan antifungaller sorumlu tutulmuþtur. Kandida glabrata %24 ile en yüksek mortalite oranýna sahip mantar olarak saptanmýþtýr. Önceleri sýk görülmeyen bu mantar türleri kontaminasyon olarak düþünülürken, artýk enfeksiyon etkeni olarak kabul edilmektedir. Kandida krusei de sýklýðý artmakta olan diðer bir mantardýr. Bunun nedeni olarak, bu türün flukanazole dirençli olmasý ve hastane personelinin elleriyle bu patojenin taþýnmasýna yol açýyor olmasý öngörülmektedir. AÜTF Çocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý Anabilim Dalý Onkoloji Servisi'nde Ocak 1996-Ocak 2002 arasýnda fungemi geliþen 34 hastanýn retrospektif olarak incelenmesi sonucunda, 27 hastanýn lösemi veya lenfoma grubunda olduðu, 7 hastanýn ise solid tümörlü olduðu görülmüþtür. Kandida üreyen 23 hastadan sadece 5 tanesinde K. albikans, diðerlerinde ise albikans olmayan türleri üremiþtir. Kandida dýþýnda üremesi olan 11 hastanýn 6 tanesinde Aspergillus ve 5 tanesinde Fusarium türlerinin ürediði; Aspergillus ve Fusarium üreyen hastalarýn hepsinin hematolojik maligniteye sahip olduðu görülmüþtür. Mantar üremelerinin %85'inin nötropenik dönemde olduðu saptanmýþtýr. Tedavi Febril nötropenik hastalarda uygulanacak olan tedavi enfeksiyonun tipi, antimikrobiyal duyarlýlýk, altta yatan nötropeninin nedeni ve iyileþme için beklenen süre dikkate alýnarak yapýlmalýdýr. Febril nötropenik hastalarýn en az yarýsý gizli veya açýk enfeksiyona sahiptir ve total nötrofil sayýsý <100/mm 3 olan hastalarýn da %20'sinde bakteriyemi vardýr. Geniþ spektrumlu antibiyotik almýþ olan nötropenik hastalarda ise funguslar sekonder enfeksiyonun en yaygýn nedenleridir. Primer enfeksiyon odaðý olarak, kemoterapiden zarar gören mukozanýn, fýrsatçý organizmalarýn invazyonuna izin vermesinden dolayý, gastrointestinal sistem ve vasküler kateter giriþ yerleri gibi, invazif olaylarýn meydana geldiði giriþim bölgeleridir. Tedaviye baþlamadan önce hastanýn böbrek ve karaciðer fonksiyon testleri hastaya yapýlabilecek muhtemel destek tedavileri ve olasý ilaç toksisitesi nedeniyle bilinmelidir. Tedavi süresince bu testler en az üç günde bir tekrarlanmalý, hatta amfoterisin B gibi ilaç alanlarda daha sýk kontroller yapýlmalýdýr. a) Baþlangýç Antibiyotik Tedavisi Nötropenik hastalarda, enfeksiyon hýzlý ilerleyebileceðinden ve erken bakteriyel enfeksiyon, enfekte olmayan hastalardan kolayca ayrýlamayacaðý için ampirik antibiyotik tedavisi acilen tüm febril nötropenik hastalarda baþlanýlmalýdýr. Febril nötropenik hastalardan sorumlu bakterilerin %60-70'i Gram pozitif ajanlardýr. Gram pozitiflerin bazýlarý metisiline dirençli olabilir ve sadece vankomisin ve teikoplanine hassastýrlar. Koagülaz negatif stafilokok, vankomisine dirençli enterokok veya K. jeikeum gibi etkenlerle daha yavaþ enfeksiyon yapan durumlarda özgül tedavideki birkaç günlük gecikme zararlý olmayabilir, ama hastanýn hastanede kalýþ süresini uzatabilir. Öte yandan S. 107

8 ÖZDEMÝR H, TAÇYILDIZ N. aureus, viridans streptokoklar ve pnömokoklar gibi diðer Gram pozitif ajanlar acilen tedavi edilmediklerinde ciddi komplikasyon veya ölümle sonuçlanabilecek fulminan enfeksiyona yol açabilirler. P. aeroginosa, E. koli ve K. pneumonia gibi Gram negatif basiller ise seçilmiþ antibiyotiklerle tedavi edilmelidir. Fungal enfeksiyonlar, genellikle süperenfeksiyon þeklinde olmalarýna karþýn bazen primer enfeksiyona da neden olabilirler. Baþlangýç antibiyotik seçiminde hastanedeki diðer hastalarda üreyen bakterilerin antibiyotik duyarlýlýklarý, oluþum sýklýðý ve tipi de gözönünde tutulmalýdýr. Bazý antibiyotiklerin kullanýmý, ilaç allerjisi veya organ disfonksiyonu gibi nedenlerle sýnýrlandýrýlabilir. Sisplatin, amfoterisin B, siklosporin, vankomisin ve aminoglikozit gibi ilaçlarýn renal toksisitelerinden dolayý kombinasyonlarýndan kaçýnýlmalý ve plazma düzeyleri monitorize edilmelidir. Kateter iliþkili bakteriyemi veya fokal enfeksiyon odaðý saptansa bile vasküler aletler antibiyotik tedavisi süresince yerlerinde býrakýlabilirler. S. aureus ve koagülaz negatif stafilokoklar, kateterle iliþkili enfeksiyonlarda en yaygýn sebeplerdir. Tünel enfeksiyonu ortaya çýkmadýðý sürece kateterin çýkarýlmasýna gerek kalmaksýzýn parenteral antibiyotik tedavisine cevap verirler. Eðer enfeksiyon tekrarlar veya antibiyotiklere yanýt belirgin deðilse kateter çýkarýlabilir. Deri altý tünel enfeksiyonu, septik emboli, kateterle iliþkili hipotansiyon, antibiyotiklere iyi yanýt vermeyen atipik mikobakteri, Basillus türleri, P. aeroginosa, Stenotrofomonas maltofilia, K. jeikeum, vankomisine dirençli enterokok (VRE), Kandida ve Asinetobakter enfeksiyonlarýnda kateterin çýkarýlmasý gereklidir. b) Oral Antibiyotik Tedavisi Oral tedavi, sistemik enfeksiyon bulgularý olmayan ve bakteriyel bir odak olmayan düþük riskli eriþkin hastalarda kullanýlabilir ve en sýk olarak amoksisilinklavunat + siprofloksasin kullanýlýr. Oral tedavi çocuklarda önerilmemektedir. c) Parenteral Antibiyotik Tedavisi Ýntravenöz tedavide baþlýca üç çeþit tedavi þemasý vardýr: Monoterapi, glikopeptit içermeyen kombine terapi ve glikopeptit içeren kombine terapi. Monoterapi Yapýlan birçok çalýþmada monoterapi ile kombine terapi arasýnda etkinlik yönünden belirgin farklýlýk saptanmamýþtýr. Monoterapide 3. veya 4. kuþak sefalosporinler (seftazidim veya sefepim) veya karbapenemler (imipenem-silastatin veya meropenem) baþarýyla kullanýlmaktadýr. Seftazidimin tek baþýna kullanýmý, tip 1 beta laktamaz ve geniþ spektrumlu beta laktamazlar nedeniyle azalmýþtýr. Fakat diðerlerinin, viridans streptokok ve pnömokoklara karþý mükemmel aktiviteleri vardýr. Piperasilintazobaktam da monoterapide oldukça etkindir, ancak kullanýmý hakkýnda çok fazla bilgi yoktur. Hastalar sekonder enfeksiyonlar, yan etkiler ve direnç geliþtiren ajanlar açýsýndan dikkatli izlenmelidir. Bunlarýn etki spektrumu koagülaz negatif stafilokok, metisiline dirençli S. aureus (MRSA), VRE ve penisiline rezistan koklarý kapsamamaktadýr. Sefepim ve seftazidim, renal disfonksiyonu olan veya nefrotoksik ilaç alan hastalarda, doz ayarlamasý yapýlmadan kullanýlabilmektedir. Bakteriler in vitro olarak aminoglikozidlere duyarlý olsalar bile monoterapide aminoglikozidler kullanýlmaz. Glikopeptit Ýçermeyen Kombine Terapi Monoterapiye belirgin bir üstünlüðü olmamasýna karþýn, kombine terapide sinerjistik etki ile Gram negatif basillere karþý daha iyi etki saðlanmakta, ancak bazý Gram pozitif ajanlara karþý etkinlik gösteremeyip, potansiyel renal ve iþitme toksisitelerinde artýþ olmaktadýr. En sýk kombinasyonlar aminoglikozid + anti-pseudomonal karboksipenisilin veya üreidopenisilin, aminoglikozid + antipseudomonal sefalosporinler ve aminoglikozid + karbapenemlerdir. Glikopeptit Ýçeren Kombine Terapi Hastanelerde vankomisinin aþýrý ve gereksiz kullanýmý sonucu ortaya çýkabilecek vankomisine dirençli organizmalar (özellikle enterokoklar) nedeniyle vankomisin kullanýmý özgül endikasyonlarla sýnýrlandýrýlmalýdýr. Bu enfeksiyonlarýn nadir olduðu yerlerde kültür sonuçlarý gerektirmedikçe vankomisin verilmemelidir. Ancak, Gram pozitif ajanlarýn ciddi enfeksiyon nedeni olduðu yerlerde vankomisin bazý yüksek riskli hastalarýn baþlangýç tedavi rejimlerine eklenebilir, ama böyle bir enfeksiyon tanýmlanmazsa saat içinde kesilmelidir. 108

9 ÇOCUKLUK ÇAÐINDA FEBRÝL NÖTROPENÝYE YAKLAÞIM Ciddi kateterle iliþkili enfeksiyon varlýðýnda, MRSA veya penisilin/sefalosporinlere dirençli pnömokok kolonizasyonunda, kan kültüründe antibiyogram çýkmadan önce Gram pozitif üremelerinde, hipotansiyon veya kardiyovasküler bozuklukta, mukozal hasara neden olan veya penisilin dirençli streptokokkal enfeksiyon için artmýþ riski olanlar ve ateþ çýkmadan önce kinolon profilaksisi alanlarda, vankomisin baþlangýç ampirik tedavisinde kullanýlýr. Baþlangýçta gerekmemiþ ise, ancak bu þartlar oluþtuðunda tedaviye eklenmelidir. Miyelosupresyona neden olsa da, vankomisine dirençli enterokok vakalarýnda linezolid kullanýlabilir. d) Tedavinin Ýlk Haftasýnda Hastanýn Deðerlendirilmesi Baþlangýç rejiminin verimliliðinin belirlenmesi için antibiyotik tedavisinin en az 3-5 gün uygulanmasý gereklidir. Hastanýn bakteriyemi veya pnömoni olmasý, ateþinin durumu, hastanýn genel durumu gibi özelliklere göre tedavinin devamý konusunda karar verilir. Hastanýn genel durumu ilk üç gün içinde bozulmuþ ise, ampirik rejimin yeniden deðerlendirilmesi gerekir. Hasta febril kalmasýna raðmen, genel durumu iyi ise tedavide deðiþiklik yapýlmasý için beþ gün beklenebilir. Hasta 3-5 gün sonunda afebril hale geldiðinde, eðer ajan patojen tespit edilmiþse, geniþ spektrumlu antibiyotiðe ek olarak özgül antibiyotik eklenir. Hasta düzelip, kültürler steril hale gelinceye kadar en az yedi gün devam edilir. Eðer mikroorganizma saptanamaz ise düþük riskli eriþkinlerde oral siprofloksasin + amoksisilin-klavunata, çocuklarda ise oral sefiksime geçilebilir. Ancak, çocuklarda oral tedavi ülkemiz koþullarýnda önerilmez. Yüksek riskli hastalarda ampirik tedaviye devam edilir. Hastanýn, 3-5 gün sonunda direngen ateþi varsa bakteriyel olmayan bir enfeksiyon, antibiyotiklere dirençli bir bakteriyel enfeksiyon, ilaca yavaþ yanýt, yetersiz serum ve doku düzeyi, ilaç ateþi veya apse, kateter gibi kapalý enfeksiyonlara baðlý bir ateþ olabileceði düþünülmeli ve hasta bunlar göz önüne alýnarak tekrar deðerlendirilmelidir. Ateþ beþ günlük antibiyotik tedavisine raðmen devam ediyor ise ve bir etken saptanamaz ise hastanýn genel durumuna göre baþlangýçtaki antibiyotik tedavisine devam edilebilir, baþka bir antibiyotik eklenebilir ya da antibiyotikler deðiþtirilebilir. Ayrýca tedaviye antifungal eklenmesi gündeme gelebilir. Antibiyotik tedavisinin ilk 4-5 günü boyunca, hastanýn durumunda bir deðiþiklik yoksa, yani hasta stabil fakat febril ise ve de sonraki 5 gün içerisinde nötropeninin çözülmesi bekleniyorsa baþlangýç tedavisine devam edilebilir. Enterokolite baðlý abdominal aðrý baþlamasý, yeni veya kötüleþen mukozal lezyonlarýn ortaya çýkmasý, kateter giriþ ve çýkýþýnýn etrafýnda reaksiyon görülmesi, pulmoner infiltratlar gibi ilerleyici hastalýk veya komplikasyon geliþimini gösteren bulgular belirginleþirse antibiyotik deðiþimi gündeme gelebilir. Baþlangýç rejimi monoterapi veya vankomisin içermeyen kombine terapi iken, vankomisin kullanýmýný gerektiren kriterlerden biri oluþmuþ ise vankomisin tedaviye eklenebilir. Eðer kültürlerden mikroorganizma elde edilmiþse geniþ spektrumlu antibiyotiðe devam ederken, mikroorganizmaya spesifik antibiyotik eklenmelidir. Baþlangýç tedavisi vankomisin içeriyorsa, bu önemli ilaca geliþecek direnci minimalize etmek için, üçüncü gün sonunda kültür üremesi yoksa vankomisin kesilmelidir. Hastalýðýn ilerlediðine yönelik delil yoksa baþlangýç tedavisine devam edilebilir. Yeterli dozda antibiyotik alýmýna raðmen beþ gün sonunda febril nötropenik olan hastalara amfoterisin B baþlanabilir. Böbrek fonksiyon bozukluðu olan hastalarda ampirik tedavi için renal toksisitesi az olan amfoterisin B'nin lipozomal ya da lipit formülasyonlarý kullanýlabilir. Lipozomal amfoterisin B'nin renal toksisitesi olmamasýna karþýn hepatik yan etkileri ve elektrolit inbalansýna yol açan etkileri vardýr. e) Antimikrobiyal Tedavinin Süresi Tedaviyi kesmenin hastanýn genel durumunun iyi oluþunun yanýnda tek ve en önemli belirleyicisi nötrofil sayýsýdýr. Tedavinin üçüncü gününde herhangi bir enfeksiyon tanýmlanamamýþ, iki ardýþýk günde nötrofil sayýsý 500/mm 3 'nin üzerinde ve hasta 48 saatten fazla süredir ateþsiz ise tedavi kesilebilir. Hasta afebril fakat, nötropenik ise bazý araþtýrmacýlar mevcut tedaviye devam edilmesi taraftarýdýr. Ancak bu yaklaþým ilaç toksisite riskini arttýrabilir ve dirençli mikroorganizmalar ile süperenfeksiyona neden olabilir. Bu durumdaki hastalarda, antibi- 109

10 ÖZDEMÝR H, TAÇYILDIZ N. yotikler kesildiðinde ateþ veya bakteriyel enfeksiyon tekrar baþlarsa hemen parenteral antibiyotik tedavisine tekrar baþlanýr ve hasta yakýndan monitorize edilir. Hematolojik iyileþme beklenmeyen, uzamýþ nötropenik hastalarda, herhangi bir enfeksiyon odaðý saptanamamýþsa ve hasta yakýndan gözlenebilecek ise tedavinin iki hafta sonra kesilmesi düþünülebilir. Amfoterisin B tedavisi alan hastalarda sistemik fungal enfeksiyon tanýmlanmýþsa, antifungal tedavinin süresi sebep olan ajan ve hastalýðýn derecesi tarafýndan belirlenir. Klinik durumu iyi olan, nötropenisi düzelmiþ, abdomen ve toraks CT'sinde þüpheli lezyonu olmayan hastalarda amfoterisin B kesilebilir. Klinik olarak iyi olmakla birlikte, uzamýþ nötropenili hastalarda klinik deðerlendirme ve CT ile lezyon bulunamamýþ ise, amfoterisin B tedavisi iki hafta uygulandýktan sonra kesilebilir. Yüksek riskli hastalarda nötropenik atak süresince amfoterisin B tedavisine devam edilmelidir. f) Antiviral Ýlaç Kullanýmý Viral hastalýðý düþündürecek kanýt olmadýðý sürece, febril nötropenik hastalarda ampirik antiviral ilaç kullanma endikasyonu yoktur. Ancak ateþ nedeni olmasalar bile HSV ve varisella-zoster viruse (VZV) baðlý deri veya mükoz membran lezyonlarý asiklovir ile tedavi edilmelidir. Böylece nötropenik dönemde bakteri ve mantar giriþi için zemin oluþturabilecek lezyonlarýn iyileþmesi hýzlanmaktadýr. Valasikrovir ve famsiklovirin oral emilimi daha iyi olup, daha uzun aralýklarla kullanýlabildiðinden asiklovire tercih edilebilirler. CMV'ye baðlý sistemik enfeksiyonlarda gansiklovir veya foskarnet kullanýlabilir. g) Granülosit Transfüzyonu Granülosit transfüzyonunun rutin kullanýmý genellikle tavsiye edilmez. Spesifik bir endikasyonu olmamasýna karþýn, bazý araþtýrýcýlar mikrobiyolojik olarak sebep olan bakterinin gösterildiði ve optimal antibiyotik tedavisi veya granülosit koloni stimüle edici faktörlerin (G-CSF) verildiði þiddetli nötropenik hastalarda ve kontrol edilemeyen þiddetli fungal enfeksiyonlarda kullanýlabileceðini düþünmektedirler. h) Koloni Sitimüle Edici Faktörlerin Kullanýlmasý G-CSF veya granülosit-makrofaj koloni stimüle edici faktörlerin (GM-CSF) nötropeni süresini kýsalttýklarý, fakat antibiyotik kullanýmý, ateþ süresi, morbidite ve mortaliteye bir etkilerinin olmadýðý saptanmýþtýr. Bu faktörler febril veya afebril nötropenik hastalarýn tedavisinde rutin olarak önerilmemekle birlikte, pnömoni, hipotansif epizodlar, þiddetli selülit veya sinüzit, sistemik fungal enfeksiyonlar ve sepsise sekonder multi organ yetmezliði gibi kötüleþmenin beklendiði belli durumlarda kullanýlabilir. Profilaksi Þiddetli ve uzun süreli nötropenisi olan hastalar baþta olmak üzere, deri ve mukozal yüzeylerinde çeþitli lezyonlarý olan, kateter takýlmýþ olanlar, periodontal patoloji ve postobstrüktif pnömoni gibi ek risk faktörü olan hastalar enfeksiyon geliþimi açýsýndan büyük risk altýndadýrlar. Bu özelliklere sahip afebril nötropenik hastalarýn enfeksiyonlardan korunmasý morbidite ve mortalite açýsýndan çok önemlidir. Bu hastalarýn enfeksiyonlara karþý korunmalarý açýsýndan dikkat edilmesi gereken en önemli nokta hasta ve yakýn çevresinin hijyenine özen gösterilmesidir. Hastalara mikroorganizma bulaþýnda hastaya hizmet veren ekibin büyük rolünün olduðu þüphesizdir. Bu nedenle hastayla temasta bulunan kiþilerin temastan önce mutlaka ellerini yýkamalarý gereklidir. Hasta odalarýnýn havalandýrýlmasý mümkünse laminer hava akým düzenekleri aracýlýðý ile yapýlmalý, odaya giriþ çýkýþlarýn asgari seviyeye indirilmesine ve odaya girip çýkan kiþilerin çok basitmiþ gibi görünen kep-maske-galoþ giymelerine dikkat edilmesi son derece önemlidir. Hastalarda mikroorganizma invazyonunu kolaylaþtýran ve giriþ kapýsý oluþturan orofarengeal ve perianal bölgenin bakýmý ile kateter gibi giriþim yerlerinin bakýmýna da dikkat edilmelidir. Enfeksiyon ajanlarýnýn bulaþýnda rol oynayan yiyecek ve içeceklerin temizliðine dikkat edilip, çið sebze ve meyve türleri ile beslenmeden kaçýnýlýp optimum þartlarda piþirilerek hazýrlanmýþ besinlerle beslenmeye aðýrlýk verilmelidir. Son yýllarda afebril nötropenik hastalarda profilaksi amacý ile antibiyotiklerin kullanýmý gündeme gelmiþtir. Bu amaç için antimikrobiyallerin kullanýmýnýn yarar ve zararlarý iyi bir biçimde hesaplanmalýdýr. Bakteriyel patojenlere karþý en çok kullanýlan antibiyotikler, trimetoprim-sulfometeksazol (TSM- 110

11 ÇOCUKLUK ÇAÐINDA FEBRÝL NÖTROPENÝYE YAKLAÞIM SMZ), siprofloksasin baþta olmak üzere kinolonlar ve vankomisindir. TSM-SMZ'nin P. karinii profilaksisi için kullanýmýnda etkili olduðu gözlenerek bu amaçla kullanýmý için uzlaþma saðlanmýþ, ancak bu ilacýn diðer ajanlar için rutin kullanýmý konusunda bir uzlaþma oluþmamýþtýr. Çünkü rutin olarak profilaktik kullaným ile miyelosupresyon gibi toksik etkilerde, dirençli patojen geliþmesinde ve oral kandidiyazis oluþumunda artýþlar dikkati çekmiþtir. Bu amaçla kinolonlarýn kullanýmýnýn daha etkili olduðu görülmüþ, ancak dirençli bakteri geliþimi ve kýkýrdak toksisitesi nedeniyle çocuklarda kullanýmý sýnýrlýdýr. Yapýlan çalýþmalarda her iki antibiyotiðin profilaktik olarak kullanýmý ile bu hastalarda febril atak sayý ve süresi ile enfeksiyon geliþminin azaldýðý tespit edilirken, hastalarýn morbidite ve mortalitesinde bir deðiþiklik saptanmamýþtýr. Antifungal ajanlardan flukanazolün K. albikansa etkili olduðu bilinirken, son yýllarda görülme sýklýðýnda artýþ saptanan K. krusei ve K. glabrataya karþý tam etkili olamadýðý tespit edilmiþtir. Aspergillus suþlarýna etkili olduðu düþünülen itrakanazolün ise bu ajanlarla enfeksiyon geliþim sýklýðýna bir etkisinin olmadýðý görülmüþtür. Amfoterisin B kullanýmý ise sadece hastanede ciddi sayýda Aspergillus enfeksiyonu varlýðýnda yüksek riskli nötropenik hastalara uygulanýmý önerilmekte, ancak bu konuda da tam bir fikir birliði yoktur. Yapýlan çalýþmalarda flukanazolün profilaktik kullanýmý ile sadece orofarengeal ve yüzeyel kandida enfeksiyonlarýnýn engellenebildiði saptanmýþ, sistemik enfeksiyonlara karþý ise bir etkilerinin görülmediði tespit edilmiþtir. Ancak, genel olarak bakýldýðýnda doðru zamanda profilaktik antifungallerin kullanýlmasýnýn mortalitenin azalmasýna katkýda bulunduðu görülmektedir. Asiklovir, HSV profilaksisi için özellikle KÝT yapýlan hastalar için ve serviste su çiçeði görüldüðünde kullanýlmakta iken, gansiklovir CMV enfeksiyonu için hastada bir kanýt olmadýðý sürece kullanýlmamaktadýr. KAYNAKLAR 1. Alexander SW, Walsh TJ, Freifeld AG et al. Infectious complications in pediatric cancer patients. Principles and Practice of Pediatric Oncology, Pizzo PA, Poplack DG (eds), 4th. ed. Lippincott Williams Wilkins Co, Philadelphia, 2002, s Fleischhack G, Kambeck I, Cipic C et al. Procalcitonin in pediatric cancer patients. Br J Haematol, 2000; 111: Freedmann MH. Neutropenia. Conn's Current Therapy, Rakel M (ed), 54th. ed. Saunders WB Co, Philadelphia, 2002; s Giamarellou H, Antoniadou A. Infectious complications of febrile leukopenia. Infectious Diseases Clinics of North America, Saunders WB Co, Philadelphia, 2001; 15:2. 5. Grecka P, Poulakou G, Anargyrou K et al. Assessment of procalcitonin as a diagnostic marker of underlying infection in patients with febrile neutropenia. Clin Infect Dis, 2001; 32: Hann I, Viscoli C, Gaya H et al. A comparison of outcome from febrile neutropenic episodes in children compared with adults. Br J Haematol, 1997; 99: Harousseau JL, Dekker AW, Fassas A et al. Itraconazole oral solution for primary prophylaxis of fungal infections in patients with hematological malignancy and profound neutropenia. Antimicrob Agents Chemother, 2000; 44: Hughes WT, Armstrong D, Bodey GP et al guidelines for the use of antimicrobial agents in neutropenic patients with unexplained fever. Clin Infect Dis, 1997; 25: Hughes WT, Armstrong D, Bodey GP et al guidelines for the use of antimicrobial agents in neutropenic patients with cancer. Clin Infect Dis, 2002; 34: Lanzkowsky P. Supportive care and management of oncologic emergencies. Manual of Pediatric Hematology and Oncology, 3th. ed. Philadelphia, 2000; s Rolston K, Rubenstein E. Textbook of Febrile Neutropenia. 2000; s Taçyýldýz N. Six years' experience of fungemia in a pediatric oncology center in Turkey. The Hematology Journal, June, 2002; 1: Taçyýldýz N, Aysev D, Gençgönül H et al. Bacteraemia episodes in a single pediatric oncology center in Turkey. Hematology Journal, June 2002; 1: Viscoli C, Paesmans M, Sanz M et al. Association between antifungal prophylaxis and rate of documented bacteremia in febrile neutropenic cancer patients. Clin Infect Dis, 2001; 32: Wollf SN, Fay J, Stevens D et al. Flucanazole vs low-dose amphotericin B for the prevention of fungal infections in patients undergoing bone marrow transplantation. Bone Marrow Transplant, 2000; 25:

FEBRİL NÖTROPENİ TANI VE TEDAVİ

FEBRİL NÖTROPENİ TANI VE TEDAVİ FEBRİL NÖTROPENİ TANI VE TEDAVİ Dr. Kaya Süer Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Tanımlar / Ateş Oral / Aksiller tek seferde 38.3 C veya üstü Bir

Detaylı

TROPENİK HASTALARA TANI VE TEDAVİ

TROPENİK HASTALARA TANI VE TEDAVİ FEBRİL L NÖTROPENN TROPENİK HASTALARA TANI VE TEDAVİ YAKLAŞIMI ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTES LTESİ İÇ HASTALIKLARI AD/HEMATOLOJİ BD GENEL PRENSİPLER PLER Dr A Zahit Bolaman Profilaktik antibakteriyel

Detaylı

Febril Nötropenide Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları Tanı ve Tedavi Kılavuzu

Febril Nötropenide Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları Tanı ve Tedavi Kılavuzu Febril Nötropenide Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları Tanı ve Tedavi Kılavuzu Dr Uğur Özçelik Hacettepe Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Ünitesi Nötropeninin düzeyi ve süresi akciğer enfeksiyonlarını

Detaylı

FEN kurs 2009 risk değerlendirmesi

FEN kurs 2009 risk değerlendirmesi FEN kurs 2009 risk değerlendirmesi Prof. Dr. Volkan Korten Marmara Üniversitesi Tıp T p Fakültesi İnfeksiyon Hastalıklar kları ve Klinik Mikro. ABD. Risk? Başlangıç tedavisine yanıtsızlık değil. Ciddi

Detaylı

Febril Nötropenik Hastada Antimikrobiyal Direnç Sorunu : Kliniğe Yansımalar

Febril Nötropenik Hastada Antimikrobiyal Direnç Sorunu : Kliniğe Yansımalar Febril Nötropenik Hastada Antimikrobiyal Direnç Sorunu : Kliniğe Yansımalar Prof.Dr.Halit Özsüt İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Detaylı

Febril nötropenik hastada tanı ve risk değerlendirmesi. Doç Dr Mükremin UYSAL Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji

Febril nötropenik hastada tanı ve risk değerlendirmesi. Doç Dr Mükremin UYSAL Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Febril nötropenik hastada tanı ve risk değerlendirmesi Doç Dr Mükremin UYSAL Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Giriş Nötropeni genellikle malign bir hastalık tedavisi sırasında kemoterapinin

Detaylı

DİRENÇLİ BAKTERİ ENFEKSİYONLARINA KARŞI KULLANILAN ANTİBİYOTİKLER

DİRENÇLİ BAKTERİ ENFEKSİYONLARINA KARŞI KULLANILAN ANTİBİYOTİKLER DİRENÇLİ BAKTERİ ENFEKSİYONLARINA KARŞI KULLANILAN ANTİBİYOTİKLER 1. Vankomisin Vankomisin, Nocardia Orientalis in (eskiden Streptomyces orientalis olarak bilinen) belli suşlarından elde edilen amfoterik

Detaylı

İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Febril Nötropeni Grubu. Febril Nötropeni Simpozyumu , Ankara

İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Febril Nötropeni Grubu. Febril Nötropeni Simpozyumu , Ankara İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Febril Nötropeni Grubu Febril Nötropeni Simpozyumu 24. 02.2008, Ankara Profilaksiler HPERCVAD (metotreksat+ siklofosfamid+vinkristin+adriablastin+deksametazon) protokolü alan

Detaylı

FEBRİL NÖTROPENİK HASTALARDA ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ

FEBRİL NÖTROPENİK HASTALARDA ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ FEBRİL NÖTROPENİK HASTALARDA ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ Doç. Dr. Orhan Yıldız Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Kayseri Erciyes Üniversitesi

Detaylı

Kateter İnfeksiyonlarında Mikrobiyoloji Doç. Dr. Deniz Akduman Karaelmas Üniversitesi it i Tıp Fakültesi İnfeksiyon hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D Kateter infeksiyonlarında etkenler; kateter

Detaylı

MOD. DOÇ. DR. YÜCEL YAVUZ HAZ. DR. MUSTAFA URAS

MOD. DOÇ. DR. YÜCEL YAVUZ HAZ. DR. MUSTAFA URAS NÖTROPENİK İ ATEŞ MOD. DOÇ. DR. YÜCEL YAVUZ HAZ. DR. MUSTAFA URAS Enfeksiyonlar malignitesi olan hastalarda morbidite ve mortalitenin yaygın nedenlerindendir. Bu hastalarda enfeksiyon riskini artıran ortak

Detaylı

ATEŞ ve NÖTROPENİ. Doç. Dr. Seda Özkan Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Acil Tıp Kliniği

ATEŞ ve NÖTROPENİ. Doç. Dr. Seda Özkan Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Acil Tıp Kliniği ATEŞ ve NÖTROPENİ Doç. Dr. Seda Özkan Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Acil Tıp Kliniği Acil yönetim ve tedavi gerektiren potansiyel yaşamı tehdit eden bir durumdur. Kanser tedavisinin ve ayaktan KT nin artarak

Detaylı

Piyelonefrit Tedavi süreleri? Dr Gökhan AYGÜN CTF Tıbbi Mikrobiyoloji AD

Piyelonefrit Tedavi süreleri? Dr Gökhan AYGÜN CTF Tıbbi Mikrobiyoloji AD Piyelonefrit Tedavi süreleri? Dr Gökhan AYGÜN CTF Tıbbi Mikrobiyoloji AD Neden? Daha az yan etki Ekonomik veriler DİRENÇ! Kollateral hasar! Kinolon Karbapenem Uzun süreli antibiyotik baskısı Üriner Sistem

Detaylı

Bağışıklığı Baskılanmış Olguda Akciğer Sorununa Yaklaşım. Klinik-Radyolojik İpuçları

Bağışıklığı Baskılanmış Olguda Akciğer Sorununa Yaklaşım. Klinik-Radyolojik İpuçları Bağışıklığı Baskılanmış Olguda Akciğer Sorununa Yaklaşım Klinik-Radyolojik İpuçları Çalıştığınız bölüm? 1-İnfeksiyon Hastalıkları 2-Hematoloji 3-Onkoloji 4-Göğüs Hastalıkları 5-Radyoloji 6-Diğer Bağışıklığı

Detaylı

Olgu Sunumu. Doç. Dr. Rabin Saba AÜTF İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Olgu Sunumu. Doç. Dr. Rabin Saba AÜTF İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Olgu Sunumu Doç. Dr. Rabin Saba AÜTF İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Olgu 42 y E, 10 gündür halsizlik, çarpıntı, nefes darlığı 2 gündür ateş İnfeksiyon odağı yok Total lökosit 3500/mm

Detaylı

Eklem Protez Enfeksiyonlarında Antimikrobiyal Tedavi

Eklem Protez Enfeksiyonlarında Antimikrobiyal Tedavi Eklem Protez Enfeksiyonlarında Antimikrobiyal Tedavi Dr. Çağrı Büke Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 26.12.15 KLİMİK - İZMİR 1 Eklem protezleri

Detaylı

Meme Kanseri ve Ateş. Dr. Ömer Fatih Ölmez Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilimdalı

Meme Kanseri ve Ateş. Dr. Ömer Fatih Ölmez Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilimdalı Meme Kanseri ve Ateş Dr. Ömer Fatih Ölmez Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilimdalı VAKA-1 52 yaş, kadın hasta Meme kanseri nedeni ile 1 hafta önce aldığı adjuvan kemoterapi sonrası ateş

Detaylı

FEBRİL NÖTROPENİ : 2009 DA NELER OLDU? Dr Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

FEBRİL NÖTROPENİ : 2009 DA NELER OLDU? Dr Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD FEBRİL NÖTROPENİ : 2009 DA NELER OLDU? Dr Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Infectious Diseases Working Party of EBMT Infectious Diseases Group

Detaylı

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA PNÖMONİ. Mehmet Ceyhan 2016

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA PNÖMONİ. Mehmet Ceyhan 2016 ÇOCUKLUK ÇAĞINDA PNÖMONİ Mehmet Ceyhan 2016 PNÖMONİ Akciğer parankiminin inflamasyonudur Anatomik olarak; Lober pnömoni Bronkopnömoni İnterstisiyel pnömoni Patolojik olarak: Alveollerde konsolidasyon ve/veya

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ Doç. Dr. Orhan YILDIZ Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. KAYSERi Erciyes Üniversitesi Hastaneleri 1300 yatak / 10 milyon

Detaylı

KAN DOLAŞIMI İNFEKSİYONLARI VE DAPTOMİSİN

KAN DOLAŞIMI İNFEKSİYONLARI VE DAPTOMİSİN KAN DOLAŞIMI İNFEKSİYONLARI VE DAPTOMİSİN Dr. Kaya Süer Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Kan dolaşımı enfeksiyonlarının tanımı Primer (hemokültür

Detaylı

Pnömonilerde Ak lc Antibiyotik Kullan m

Pnömonilerde Ak lc Antibiyotik Kullan m .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Çocuklarda Ak lc Antibiyotik Kullan m Sempozyum Dizisi No: 33 Aral k 2002; s. 35-39 Pnömonilerde Ak lc Antibiyotik Kullan m Prof. Dr. Necla

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Onkoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 6 Aralık 2016 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Onkoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 6 Aralık 2016 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Onkoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 6 Aralık 2016 Salı Ar. Gör. Dr. Abdullah Heybeci Yandal Ar. Gör. Uzm. Dr. Saime Tuncer Prof.

Detaylı

Kan Kültürlerinde Üreyen Koagülaz Negatif Stafilokoklarda Kontaminasyonun Değerlendirilmesi

Kan Kültürlerinde Üreyen Koagülaz Negatif Stafilokoklarda Kontaminasyonun Değerlendirilmesi Kan Kültürlerinde Üreyen Koagülaz Negatif Stafilokoklarda Kontaminasyonun Değerlendirilmesi Gülden Kocasakal 1, Elvin Dinç 1, M.Taner Yıldırmak 1, Çiğdem Arabacı 2, Kenan Ak 2 1 Okmeydanı Eğitim ve Araştırma

Detaylı

Türk Toraks Derneği. Erişkinlerde Hastanede Gelişen Pnömoni (HGP) Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi.

Türk Toraks Derneği. Erişkinlerde Hastanede Gelişen Pnömoni (HGP) Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. Türk Toraks Derneği Turkish Thoracic Society Türk Toraks Derneği Cep Kitapları Serisi Erişkinlerde Hastanede Gelişen Pnömoni (HGP) Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu Cep Kitabı www.toraks.org.tr Editörler HAZIRLAYANLAR

Detaylı

Aşağıdaki 3 kriterin birlikte olması durumunda derin cerrahi alan enfeksiyonu tanısı konulur.

Aşağıdaki 3 kriterin birlikte olması durumunda derin cerrahi alan enfeksiyonu tanısı konulur. TYBD SEPSİS ÇALIŞMASI ENFEKSİYON TANIMLARI Derin Cerrahi Alan Enfeksiyonu(DCAE) Aşağıdaki 3 kriterin birlikte olması durumunda derin cerrahi alan enfeksiyonu tanısı konulur. 1.Cerrahi girişimden sonraki

Detaylı

Erzurum. Mart 2007 FEBRİL NÖTROPENİ. Dr. Metin AKGÜN. Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Erzurum

Erzurum. Mart 2007 FEBRİL NÖTROPENİ. Dr. Metin AKGÜN. Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Erzurum Mart 27 Erzurum Dr. Metin AKGÜN Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Erzurum FEBRİL NÖTROPENİ Erzurum DÜN Nisan 27 Bir zamanlar 13:1 5 1 65 milyon yıl önce yok oldular

Detaylı

Akılcı Antibiyotik Kullanımı. Prof.Dr.Ayşe Willke Topcu 25 Nisan 2014, Muğla

Akılcı Antibiyotik Kullanımı. Prof.Dr.Ayşe Willke Topcu 25 Nisan 2014, Muğla Akılcı Antibiyotik Kullanımı Prof.Dr.Ayşe Willke Topcu 25 Nisan 2014, Muğla 1 Tanım Akılcı (rasyonel, doğru) Antibiyotik Kullanımı; Klinik ve lab.la doğru tanı konmuş Gerekli olduğuna karar verilmiş Doğru

Detaylı

Dr. Birgül Kaçmaz Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Dr. Birgül Kaçmaz Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Dr. Birgül Kaçmaz Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD İnhaler uygulama İntraventriküler/intratekal uygulama Antibiyotik kilit tedavisi Antibiyotik içerikli

Detaylı

Uzm. Dr. Bora ÇEKMEN. Okmeydanı Eğitim Ve Araştırma Hastanesi İstanbul İli Beyoğlu Kamu Hastaneler Birliği Sağlık Bilimleri Üniversitesi

Uzm. Dr. Bora ÇEKMEN. Okmeydanı Eğitim Ve Araştırma Hastanesi İstanbul İli Beyoğlu Kamu Hastaneler Birliği Sağlık Bilimleri Üniversitesi Uzm. Dr. Bora ÇEKMEN Okmeydanı Eğitim Ve Araştırma Hastanesi İstanbul İli Beyoğlu Kamu Hastaneler Birliği Sağlık Bilimleri Üniversitesi İlaç Kullanımı DSÖ nün tahminlerine göre ilaçların %50 sinden fazlası

Detaylı

RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ Yrd. Doç Dr. Gökhan Ersunan

RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ Yrd. Doç Dr. Gökhan Ersunan RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ Yrd. Doç Dr. Gökhan Ersunan Tanım IDSA (Infectious Diseases Society of America) : Mutlak nötrofil sayısının 500 ün altında olduğu 48 saat içinde

Detaylı

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesinde Febril Nötropenik Hasta Antifungal Tedavi Uygulama Prosedürü

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesinde Febril Nötropenik Hasta Antifungal Tedavi Uygulama Prosedürü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesinde Febril Nötropenik Hasta Antifungal Tedavi Uygulama Prosedürü Prof. Dr. Neşe Saltoğlu İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik

Detaylı

VRE ile Gelişen Kan Dolaşımı Enfeksiyonu Olgusunda Tedavi

VRE ile Gelişen Kan Dolaşımı Enfeksiyonu Olgusunda Tedavi VRE ile Gelişen Kan Dolaşımı Enfeksiyonu Olgusunda Tedavi Dr. Sabri ATALAY SBÜ İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği KLİMİK 2017 Kongresi -

Detaylı

KLL DE. kları ABD Hematoloji BD Bursa

KLL DE. kları ABD Hematoloji BD Bursa KLL DE İNFEKSİYON YÖNETİMİ Dr. Rıdvan R ALİ Uludağ Üniversitesi Tıp T p Fakültesi İç Hastalıklar kları ABD Hematoloji BD Bursa KLL ile ilişkili bilgilerimizde önemli değişiklikler iklikler söz s z konusu

Detaylı

Prof. Dr. Özlem Tünger Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Prof. Dr. Özlem Tünger Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Prof. Dr. Özlem Tünger Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Yoğun bakım hastası Klinik durumu ciddidir birden fazla tanı multi organ yetmezliği immunsupresyon sepsis travma Klinik durumu ilerleyicidir

Detaylı

Hematopoetik Kök Hücre Nakli Mikrobiyoloji Laboratuarından Beklentiler. Dr. Gülsan Türköz SUCAK

Hematopoetik Kök Hücre Nakli Mikrobiyoloji Laboratuarından Beklentiler. Dr. Gülsan Türköz SUCAK Hematopoetik Kök Hücre Nakli Mikrobiyoloji Laboratuarından Beklentiler Dr. Gülsan Türköz SUCAK Allojeneik kök hücre nakli Lenfo-hematopoetik sistem kendini yineleme (self-renewal) kapasitesi olan tek organ

Detaylı

Sepsisde Klinik, Tanı ve Tedavi

Sepsisde Klinik, Tanı ve Tedavi Sepsis: Sepsisde Klinik, Tanı ve Tedavi Mehmet DOĞANAY* * Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı, KAYSERİ Klinik belirti ve bulgular Sepsis klinik

Detaylı

ANTİFUNGAL TEDAVİ: PRE-EMPTİF Mİ EMPİRİK Mİ? Prof. Dr. Ayper SOMER İstanbul Tıp Fakültesi Pediatrik İnfeksiyon Hastalıkları

ANTİFUNGAL TEDAVİ: PRE-EMPTİF Mİ EMPİRİK Mİ? Prof. Dr. Ayper SOMER İstanbul Tıp Fakültesi Pediatrik İnfeksiyon Hastalıkları ANTİFUNGAL TEDAVİ: PRE-EMPTİF Mİ EMPİRİK Mİ? Prof. Dr. Ayper SOMER İstanbul Tıp Fakültesi Pediatrik İnfeksiyon Hastalıkları Ankara, 28 Şubat 2010 PEDİATRİDE İNVAZİF MANTAR İNFEKSİYONU İÇİN RİSK GRUPLARI

Detaylı

Hematolog Gözüyle Fungal İnfeksiyonlara Yaklaşım. Dr Mehmet Ali Özcan Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı İzmir-2012

Hematolog Gözüyle Fungal İnfeksiyonlara Yaklaşım. Dr Mehmet Ali Özcan Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı İzmir-2012 Hematolog Gözüyle Fungal İnfeksiyonlara Yaklaşım Dr Mehmet Ali Özcan Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı İzmir-2012 Nötropenik hastalarda fungal infeksiyonlar Nötropeni invaziv

Detaylı

OLGU: Meningoensefalit ve A. baumannii etken olduğu pnömoni tanılı olgu

OLGU: Meningoensefalit ve A. baumannii etken olduğu pnömoni tanılı olgu OLGU: Meningoensefalit ve A. baumannii etken olduğu pnömoni tanılı olgu Prof. Dr. İlkay Karaoğlan Gaziantep Ünv. Tıp Fak. Enfeksiyon Hast ve Kl. Mik. AD 17y, bayan hasta Şuur bulanıklığı, uyuklama şikayeti

Detaylı

TOPLUM KÖKENLİ PNÖMONİLER

TOPLUM KÖKENLİ PNÖMONİLER TOPLUM KÖKENLİ PNÖMONİLER Dr. Kaya Süer Near East University Medical Faculty Infectious Diseases and Clinical Microbiology Pnömoni : Akciğer parankiminde inflamasyon ve konsolidasyon ile seyreden yangısal

Detaylı

Prof.Dr. Ayşe Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya

Prof.Dr. Ayşe Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya Prof.Dr. Ayşe Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya 1 Mikrobiyal çevreyi bozmayacak En uygun fiyatla En etkin tedavinin sağlanması temeline dayanır. 2 Klinik ve lab.la doğru tanı konmuş Gerekli olduğuna karar

Detaylı

KOLONİZASYON. DR. EMİNE ALP Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.

KOLONİZASYON. DR. EMİNE ALP Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. KOLONİZASYON DR. EMİNE ALP Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. KOLONİZASYON Mikroorganizmanın bir vücut bölgesinde, herhangi bir klinik oluşturmadan

Detaylı

İNVAZİV PULMONER ASPERJİLLOZ Dr. Münire Gökırmak. Süleyman Demirel Üniversitesi Göğüs Hastalıkları A.D.

İNVAZİV PULMONER ASPERJİLLOZ Dr. Münire Gökırmak. Süleyman Demirel Üniversitesi Göğüs Hastalıkları A.D. İNVAZİV PULMONER ASPERJİLLOZ Dr. Münire Gökırmak Süleyman Demirel Üniversitesi Göğüs Hastalıkları A.D. OLGU 1 23 yaşında kadın hasta Ateş, yorgunluk ve anemi Lökosit: 6.800/mm3, %8 nötrofil, %26 blast,

Detaylı

Komplike deri ve yumuşak doku enfeksiyonu etkeni çoklu dirençli patojenlerin bakteriyofaj duyarlılıklarının araştırılması

Komplike deri ve yumuşak doku enfeksiyonu etkeni çoklu dirençli patojenlerin bakteriyofaj duyarlılıklarının araştırılması Komplike deri ve yumuşak doku enfeksiyonu etkeni çoklu dirençli patojenlerin bakteriyofaj duyarlılıklarının araştırılması Aycan Gundogdu, Ph.D. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim

Detaylı

Acil Serviste Akılcı Antibiyotik Kullanımının Temel İlkeleri Dr. A. Çağrı Büke

Acil Serviste Akılcı Antibiyotik Kullanımının Temel İlkeleri Dr. A. Çağrı Büke Acil Serviste Akılcı Antibiyotik Kullanımının Temel İlkeleri Dr. A. Çağrı Büke Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 12/o4/2014 Akılcı antibiyotik kullanımı Antibiyotiklere

Detaylı

İnfektif Endokarditin Antibiyotik Tedavisinde Antimikrobiyal Direnç Bir Sorun mu? Penisilin

İnfektif Endokarditin Antibiyotik Tedavisinde Antimikrobiyal Direnç Bir Sorun mu? Penisilin İnfektif Endokarditin Antibiyotik Tedavisinde Antimikrobiyal Direnç Bir Sorun mu? Penisilin Dr Emel YILMAZ UÜTF-Enf Hast ve Kl Mikrob AD İEÇG-KLİMİK 21.10.2017 İnfektif Endokardit Koruyucu uygulamalara

Detaylı

Ia.CERRAHİ PROFİLAKSİ TALİMATI

Ia.CERRAHİ PROFİLAKSİ TALİMATI Ia.CERRAHİ PROFİLAKSİ TALİMATI CERRAHİ BİRİMLERDE ANTİBİYOTİK PROFLAKSİSİ TALİMATI AMAÇ: Operasyon sırasında potansiyel patojen mikroorganizmaların dokularda üremesini engelleyerek cerrahi alan İnfeksiyonu

Detaylı

INFEKSIYON KONTROL ÖNLEMLERI INFEKSIYON KONTROL KURULU

INFEKSIYON KONTROL ÖNLEMLERI INFEKSIYON KONTROL KURULU INFEKSIYON KONTROL ÖNLEMLERI En çok kullandiginiz tibbi alet EL YIKAMA ÖNCE BURUN MU? ELLERINIZI GÜN IÇINDE FARKLI AMAÇLAR IÇIN KULLANIRSINIZ ELLER NE ZAMAN YIKANMALI? AMERIKAN HASTALIK KONTROL MERKEZI

Detaylı

PNÖMOKOK ENFEKSİYONLARINDA SON DURUM. Doç.Dr. Ener Çağrı DİNLEYİCİ 20 Ocak 2014 Eskişehir

PNÖMOKOK ENFEKSİYONLARINDA SON DURUM. Doç.Dr. Ener Çağrı DİNLEYİCİ 20 Ocak 2014 Eskişehir PNÖMOKOK ENFEKSİYONLARINDA SON DURUM Doç.Dr. Ener Çağrı DİNLEYİCİ 20 Ocak 2014 Eskişehir Amaç: Hastalıkları oluşmadan Önlemek!!!! PNÖMOKOK Streptococcus pneumoniae Gram pozitif diplokok Polisakarid kapsül

Detaylı

İnfektif Endokardit 2015 Rehberi nde neler değişti?

İnfektif Endokardit 2015 Rehberi nde neler değişti? İnfektif Endokardit 2015 Rehberi nde neler değişti? Dr. Özlem Kurt Azap Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KLİMİK 2016, 30. YIL KURULTAYI 1 Sunum planı

Detaylı

Pnömonide Etkene Yönelik Antimikrobiyal Tedavi

Pnömonide Etkene Yönelik Antimikrobiyal Tedavi Pnömonide Etkene Yönelik Antimikrobiyal Tedavi Prof. Dr. Necla TÜLEK Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Streptococcus pneumoniae H. influenzae M.catarrhalis

Detaylı

OLGULARLA PERİTONİTLER

OLGULARLA PERİTONİTLER OLGULARLA PERİTONİTLER Stafilacocus Epidermidis Sevgi AKTAŞ Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Periton Diyaliz Hemşiresi Peritonit Perietal ve visseral periton membranının enflamasyonudur. Tanı

Detaylı

Direnç hızla artıyor!!!!

Direnç hızla artıyor!!!! Direnç hızla artıyor!!!! http://www.cdc.gov/drugresistance/about.html Yoğun Bakım Üniteleri (YBÜ) Fizyolojik bakımdan stabil olmayan hastaların yaşam fonksiyonlarının düzeltilmesi Altta yatan hastalığın

Detaylı

Tekrarlayan Üriner Sistem Enfeksiyonlarına Yaklaşım. Dr.Adnan ŞİMŞİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD

Tekrarlayan Üriner Sistem Enfeksiyonlarına Yaklaşım. Dr.Adnan ŞİMŞİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD Tekrarlayan Üriner Sistem Enfeksiyonlarına Yaklaşım Dr.Adnan ŞİMŞİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD ÜSE Tüm yaş grubu hastalarda en çok rastlanılan bakteriyel enfeksiyonlar İnsidans 1.000 kadının

Detaylı

İmmünyetmezlikli Konakta Viral Enfeksiyonlar

İmmünyetmezlikli Konakta Viral Enfeksiyonlar İmmünyetmezlikli Konakta Viral Enfeksiyonlar Dr. Dilek Çolak 10 y, erkek hasta Olgu 1 Sistinozis Böbrek transplantasyonu Canlı akraba verici HLA 2 antijen uyumsuz 2 Olgu 1 Transplantasyon öncesi viral

Detaylı

Deneysel Hayvan Modelinde Candida Tropicalis Peritonitinin Tedavisinde Kaspofungin ve Amfoterisin B Etkinliğinin Karşılaştırılması

Deneysel Hayvan Modelinde Candida Tropicalis Peritonitinin Tedavisinde Kaspofungin ve Amfoterisin B Etkinliğinin Karşılaştırılması Deneysel Hayvan Modelinde Candida Tropicalis Peritonitinin Tedavisinde Kaspofungin ve Amfoterisin B Etkinliğinin Karşılaştırılması Melis Demirci, Özlem Tünger, Kenan Değerli, Şebnem Şenol, Çiğdem Banu

Detaylı

Nötropenik Ateş. Kenan HIZEL Özlem Güzel TUNÇCAN

Nötropenik Ateş. Kenan HIZEL Özlem Güzel TUNÇCAN Nötropenik Ateş Kenan HIZEL Özlem Güzel TUNÇCAN Akciğer kanserlerinde immünoterapi ve gen tedavisi gibi yeni tedavi yaklaşımlarının araştırılmakta olmasına karşın gerek cerrahi girişim ve radyoterapiyle

Detaylı

Febril Nötropenik Hastalara Sistemik Antimikrobiyal Tedavi Uygulaması Multidisipliner Yaklaşım Anketi

Febril Nötropenik Hastalara Sistemik Antimikrobiyal Tedavi Uygulaması Multidisipliner Yaklaşım Anketi Febril Nötropenik Hastalara Sistemik Antimikrobiyal Tedavi Uygulaması Multidisipliner Yaklaşım Anketi Bu anketteki sorulara göre hazırlanacak posterin sahibi meslekdaşımız, 17-19 Mayıs 2013 tarihleri arasında

Detaylı

Hazırlayanlar: Doç. Dr. Yasemin ZER Mikrobiyoloji AD Öğrt. Üyesi

Hazırlayanlar: Doç. Dr. Yasemin ZER Mikrobiyoloji AD Öğrt. Üyesi ANTIBIYOTIK DUYARLILIK Yürürlük i: 10.02.2014 TEST SONUÇLARININ Revizyon i: - KISITLI BILDIRIMINE YÖNELIK KURALLAR Sayfa: 1/5 Revizyon Açıklaması Madde No Yeni yayınlandı KAPSAM: Teşhis ve Tedavi Birimleri

Detaylı

Yard. Doç. Dr. Elif Tükenmez Tigen

Yard. Doç. Dr. Elif Tükenmez Tigen Yard. Doç. Dr. Elif Tükenmez Tigen Kanser Hastalarında Enfeksiyon Mortalite, morbidite Enfeksiyon ilişkili mortalite %60 Nosari A et al (1991) Haematologica Solid organ malig. ilişkili mortalite %50 Homsi

Detaylı

Sepsiste Tedavi Đlkeleri

Sepsiste Tedavi Đlkeleri Sepsis Spektrumu Dr. Evvah KARAKILIÇ Hacettepe Ü. Tıp F. Acil Tıp AD. Sistemik İnflamatuvar Yanıt Sendromu(SIRS) Aşağıdakilerden ikisi: Vücut ısısı>38 o C 90/dk Solunum sayısı >20/dk

Detaylı

Hastanede Gelişen Dirençli Sepsiste Antimikrobiyal Tedavi

Hastanede Gelişen Dirençli Sepsiste Antimikrobiyal Tedavi Hastanede Gelişen Dirençli Sepsiste Antimikrobiyal Tedavi Prof. Dr. A. Çağrı Büke Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 15 Mart 2016 A. Çağrı BÜKE 1 Sepsis ve önemi

Detaylı

AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI. Prof. Dr. Mehmet Ceyhan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bolumu 2017

AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI. Prof. Dr. Mehmet Ceyhan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bolumu 2017 AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI Prof. Dr. Mehmet Ceyhan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bolumu 2017 Direnç Farmakodinami BAKTERİ Duyarlılık Spektrum KONAK Farmakokinetik

Detaylı

Uluslararası Rehberler ve. KLİMİK Rehberi. Dr. Özlem Kurt Azap Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Uluslararası Rehberler ve. KLİMİK Rehberi. Dr. Özlem Kurt Azap Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Uluslararası Rehberler ve KLİMİK Rehberi Dr. Özlem Kurt Azap Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Plan Giriş Mevcut rehberlere genel bakış KLİMİK Rehberi

Detaylı

Postoperatif Noninfeksiyoz Ateş. Dr.Dilek ARMAN GÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD

Postoperatif Noninfeksiyoz Ateş. Dr.Dilek ARMAN GÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD Postoperatif Noninfeksiyoz Ateş Dr.Dilek ARMAN GÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD GT, 62 y, kadın Nüks tiroid papiller CA Kitle eksizyonu (özefagus ve trake den sıyırılarak) + Sağ fonksiyonel; sol radikal

Detaylı

Prof Dr Salim Çalışkan. İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi

Prof Dr Salim Çalışkan. İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Prof Dr Salim Çalışkan İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi FC 12y K Tekrarlayan İYE İYE dikkat çeken noktalar Çocukluk çağında 2.en sık enfeksiyondur Böbrek parankimi zarar görebilir (skar) Skara

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ Sağlık hizmeti veren, Doktor Ebe Hemşire Diş hekimi Hemşirelik öğrencileri, risk altındadır Bu personelin enfeksiyon açısından izlemi personel sağlığı ve hastane

Detaylı

Antifungallerin Akılcı Kullanımı ve Yönetimi

Antifungallerin Akılcı Kullanımı ve Yönetimi Antifungallerin Akılcı Kullanımı ve Yönetimi Dr. A. Çağrı Büke Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 10 Mart 2016 - Antalya 10.03.16 KLİMİK-30. Yıl (Ç. Büke)

Detaylı

Febril Nötropenide Fungal İnfeksiyonlara Klinik Yaklaşım

Febril Nötropenide Fungal İnfeksiyonlara Klinik Yaklaşım Febril Nötropenide Fungal İnfeksiyonlara Klinik Yaklaşım Dr. Murat Akova Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, İnfeksiyon Hastalıkları Ünitesi, Ankara İnvaziv Fungal İnfeksiyonların

Detaylı

Bakteriyel İnfeksiyonlar ve Tedavi Kılavuzları

Bakteriyel İnfeksiyonlar ve Tedavi Kılavuzları Bakteriyel İnfeksiyonlar ve Tedavi Kılavuzları Dr. Murat Akova Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı İnfeksiyon Hastalıkları Ünitesi Ankara EORTC-IATG Çalışmalarında Bakteremi

Detaylı

Dr. Aysun Yalçı Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Dr. Aysun Yalçı Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dr. Aysun Yalçı Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji HKP Prognostik Faktör Tedavi Önceden antibiyotik kullanımı (90 gün içinde), 5 gün

Detaylı

KÜTAHYA SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DÖNEM III II. KURUL ENFEKSİYON HASTALIKLARI DERS KURULU

KÜTAHYA SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DÖNEM III II. KURUL ENFEKSİYON HASTALIKLARI DERS KURULU KÜTAHYA SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2018-2019 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DÖNEM III II. KURUL AKADEMİK TAKVİM VE DERS PROGRAMI 22.10.2018-30.11.2018-6 HAFTA DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Mikrobiyoloji

Detaylı

KISITLI ANTİBİYOTİK BİLDİRİMİ

KISITLI ANTİBİYOTİK BİLDİRİMİ KISITLI ANTİBİYOTİK BİLDİRİMİ YAYIN TARİHİ 01/07/2011 REVİZYON TAR.-NO 00 BÖLÜM NO 04 STANDART NO 11 DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTÜ 00 Kısıtlı Bildirim : Duyarlılık test sonuçları klinikteki geniş spektrumlu antimikrobik

Detaylı

Dr.Müge Ayhan Doç.Dr.Osman Memikoğlu

Dr.Müge Ayhan Doç.Dr.Osman Memikoğlu Dr.Müge Ayhan Doç.Dr.Osman Memikoğlu Bakterilerde antimikrobiyal direncinin artması sonucu,yeni antibiyotik üretiminin azlığı nedeni ile tedavi seçenekleri kısıtlanmıştır. Bu durum eski antibiyotiklere

Detaylı

İnfektif Endokardit (Yeni Rehberler)

İnfektif Endokardit (Yeni Rehberler) İnfektif Endokardit (Yeni Rehberler) Dr. Ayşe Albayrak Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hast. ve Klinik Mikrobiyoloji AD 1/53 İnfektif Endokardit (İE) Yıllık insidans: 3-9/100.000 Yaşamı tehdit

Detaylı

FEBRİL NÖTROPENİ DR. FEVZİ YILMAZ ANKARA NUMUNE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ACİL TIP KLİNİĞİ

FEBRİL NÖTROPENİ DR. FEVZİ YILMAZ ANKARA NUMUNE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ACİL TIP KLİNİĞİ FEBRİL NÖTROPENİ DR. FEVZİ YILMAZ ANKARA NUMUNE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ACİL TIP KLİNİĞİ 1 2013 American Society of Clinical Oncology (ASCO) guidelines 2010 Infectious Diseases Society of America

Detaylı

YILLARI ARASINDA TAKİP EDİLEN FEBRİL NÖTROPENİ ATAKLARINDAKİ KÜLTÜRLERDE ÜREME ORANLARI, ANTİBİYOTİK DUYARLILIKLARI ANTİBİYOTİK DİRENÇLERİ

YILLARI ARASINDA TAKİP EDİLEN FEBRİL NÖTROPENİ ATAKLARINDAKİ KÜLTÜRLERDE ÜREME ORANLARI, ANTİBİYOTİK DUYARLILIKLARI ANTİBİYOTİK DİRENÇLERİ T.C. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2006-2010 YILLARI ARASINDA TAKİP EDİLEN FEBRİL NÖTROPENİ ATAKLARINDAKİ KÜLTÜRLERDE ÜREME ORANLARI, ANTİBİYOTİK DUYARLILIKLARI ANTİBİYOTİK DİRENÇLERİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

Dr. Gülhan ÇALLI SAMSA. DEUTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. EKMUD-İzmir /Ocak 2014

Dr. Gülhan ÇALLI SAMSA. DEUTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. EKMUD-İzmir /Ocak 2014 Dr. Gülhan ÇALLI SAMSA DEUTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD EKMUD-İzmir /Ocak 2014 1 Clin Infect Dis 2013;56(1):1-10 2 Eklem protez operasyonu Etkin bir girişim Hastanın yaşam kalitesini

Detaylı

Kesici Delici Alet Yaralanmaları ve Takibi

Kesici Delici Alet Yaralanmaları ve Takibi Kesici Delici Alet Yaralanmaları ve Takibi Dr. Şükran KÖSE Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Sunum Planı Kesici-delici alet yaralanmalarında

Detaylı

Dr.Önder Ergönül. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Dr.Önder Ergönül. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Nozokomiyal Pnömoni Dr.Önder Ergönül Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Nozokomiyal Pnömoni Hastane enfeksiyonlarının 2. en sık nedeni Görülme

Detaylı

Düşük Riskli Febril Nötropeni Hastalarında Tedaviye Yanıtın Değerlendirilmesi: Hacettepe Deneyimi

Düşük Riskli Febril Nötropeni Hastalarında Tedaviye Yanıtın Değerlendirilmesi: Hacettepe Deneyimi P054 Düşük Riskli Febril Nötropeni Hastalarında Tedaviye Yanıtın Değerlendirilmesi: Hacettepe Deneyimi Gülşen Özkaya Şahin, Yeşim Çetinkaya Şardan, Ömrüm Uzun, Serhat Ünal, Murat Akova Hacettepe Üniversitesi

Detaylı

KURS PROGRAMI 08:30-09:20 09:20-10:10 10:10-10:20 10:20-11:10 Kurs-1 Uygulamada Aþýlar Kursu Kurs Baþkanlarý: Aþýyla Korunabilir Hastalýk Türkiye Epidemiyolojisi ve Hastalýk Yükü Aþý Takvimi; Ulusal Aþý

Detaylı

Dirençli Bakteri Yayılımının Önlenmesinde Laboratuvarın Rolü

Dirençli Bakteri Yayılımının Önlenmesinde Laboratuvarın Rolü Dirençli Bakteri Yayılımının Önlenmesinde Laboratuvarın Rolü Dr. Özlem Kurt Azap Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 29 Mart 2017, KLİMİK-Ankara 1 Antonie

Detaylı

13.15-14.00 Yenidoğanda respiratuvar distres R. ÖRS 14.15-15.00 Yenidoğan muayenesi R. ÖRS 15.15-16.00 Yenidoğan muayenesi R. ÖRS

13.15-14.00 Yenidoğanda respiratuvar distres R. ÖRS 14.15-15.00 Yenidoğan muayenesi R. ÖRS 15.15-16.00 Yenidoğan muayenesi R. ÖRS ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI 1. GÜN 08.15-09.00 Pediatri stajı hakkında bilgilendirme R. ÖRS 09.15-10.00 Hasta dosyası hazırlama H.YAVUZ 10.15-11.00 Hikaye alma H.YAVUZ 11.15-12.00 Fizik muayene H.TOKGÖZ

Detaylı

İnvazif Mantar Enfeksiyonlarının Takibinde Takım Çalışması DR. AHMET ÇAĞKAN İNKAYA HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TİP FAKÜLTESİ

İnvazif Mantar Enfeksiyonlarının Takibinde Takım Çalışması DR. AHMET ÇAĞKAN İNKAYA HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TİP FAKÜLTESİ İnvazif Mantar Enfeksiyonlarının Takibinde Takım Çalışması DR. AHMET ÇAĞKAN İNKAYA HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TİP FAKÜLTESİ Son 20 yılda IFH sıklığı arttı Hematolojik maligniteler Kompleks hastalar ve hastalıklar

Detaylı

Hastane kökenli pnömonide antibiyotik kullanımı endikasyonunun konulması ve seçimi

Hastane kökenli pnömonide antibiyotik kullanımı endikasyonunun konulması ve seçimi Hastane kökenli pnömonide antibiyotik kullanımı endikasyonunun konulması ve seçimi Doç. Dr. Akın KAYA Ankara Ün. Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Sunum Planı Tanım ve Epidemiyoloji Tanı Yöntemleri

Detaylı

Febril Nötropenik. Hastada Tanı ve Tedavi Yaklaşı Gaziantep Dr. Mustafa Pehlivan Gaziantep ÜTF Hematoloji BD

Febril Nötropenik. Hastada Tanı ve Tedavi Yaklaşı Gaziantep Dr. Mustafa Pehlivan Gaziantep ÜTF Hematoloji BD Febril Nötropenik Hastada Tanı ve Tedavi Yaklaşı şımları Gaziantep 2008 Dr. Mustafa Pehlivan Gaziantep ÜTF Hematoloji BD Gaziantep Üniversitesi Hastaneleri (+Onkoloji Hastanesi) 800 yatak / 5 milyon nüfus

Detaylı

NEONATOLOJİDE YENİLİKLER. Doç. Dr. Esra Arun ÖZER Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yenidoğan Kliniği

NEONATOLOJİDE YENİLİKLER. Doç. Dr. Esra Arun ÖZER Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yenidoğan Kliniği NEONATOLOJİDE YENİLİKLER Doç. Dr. Esra Arun ÖZER Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yenidoğan Kliniği Preterm bebeklerde NEK in önlenmesinde probiyotikler Meta-analiz Probiyotiklerin etkileri GIS in

Detaylı

ÜRÜN BİLGİSİ. CLAVOMED FORTE 250 mg / 62,5 mg Oral Süspansiyon Hazırlamak İçin Kuru Toz

ÜRÜN BİLGİSİ. CLAVOMED FORTE 250 mg / 62,5 mg Oral Süspansiyon Hazırlamak İçin Kuru Toz 1. ÜRÜN ADI ÜRÜN BİLGİSİ CLAVOMED FORTE 250 mg / 62,5 mg Oral Süspansiyon Hazırlamak İçin Kuru Toz 2. BİLEŞİM Etkin madde: Her 5 ml de; Amoksisilin Klavulanik asit 250.00 mg 62.5 mg 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR

Detaylı

İnvazif Kandida İnfeksiyonları Tedavi. Prof. Dr. Nur YAPAR DEÜTF İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.

İnvazif Kandida İnfeksiyonları Tedavi. Prof. Dr. Nur YAPAR DEÜTF İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. İnvazif Kandida İnfeksiyonları Tedavi Prof. Dr. Nur YAPAR DEÜTF İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Sunum Planı Düşman: Birinin kötülüğünü isteyen, ondan nefret eden, ona zarar vermeye

Detaylı

CİDDİ SEPSİS / SEPTİK ŞOK EMPİRİK ANTİBİYOTİK TEDAVİSİ. Dr. Fügen Yörük A.Ü.T.F Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

CİDDİ SEPSİS / SEPTİK ŞOK EMPİRİK ANTİBİYOTİK TEDAVİSİ. Dr. Fügen Yörük A.Ü.T.F Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı CİDDİ SEPSİS / SEPTİK ŞOK EMPİRİK ANTİBİYOTİK TEDAVİSİ Dr. Fügen Yörük A.Ü.T.F Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Vincent JL et al. JAMA. 2009;302(21):2323-2329 EMPİRİK TEDAVİ

Detaylı

Solunum Problemi Olan Hastada İnfeksiyon. Hastane Kaynaklı Solunum Sistemi İnfeksiyonlarında Antibiyoterapi

Solunum Problemi Olan Hastada İnfeksiyon. Hastane Kaynaklı Solunum Sistemi İnfeksiyonlarında Antibiyoterapi Solunum Problemi Olan Hastada İnfeksiyon Hastane Kaynaklı Solunum Sistemi İnfeksiyonlarında Antibiyoterapi Tansu YAMAZHAN* * Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Detaylı

DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ

DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI VE ANTİBİYOTİK PROFİLAKSİ REHBERİ Antibiyotik Kontrol Ekibi Kıymet Çelebi Yrd.Doç.Dr.UĞUR Aydın Doç.Dr.Kamile Erciyas Sorumlu Hemşire Endodonti ABD/Kalite

Detaylı

HASTANE ENFEKSİYONLARININ EPİDEMİYOLOJİSİ. Yrd. Doç. Dr. Müjde ERYILMAZ

HASTANE ENFEKSİYONLARININ EPİDEMİYOLOJİSİ. Yrd. Doç. Dr. Müjde ERYILMAZ HASTANE ENFEKSİYONLARININ EPİDEMİYOLOJİSİ Yrd. Doç. Dr. Müjde ERYILMAZ MİKROORGANİZMA GRUPLARININ DİRENÇLİDEN DUYARLIYA DOĞRU SIRALANMASI DİRENÇLİ DUYARLI Prionlar Bakteri sporları Mikobakteriler Protozoa

Detaylı

Nüksün engellenmesi Ağrısız, fonksiyonel eklem! Uygun cerrahi işlem ve antimikrobiyal tedavi kombinasyonu ESAS!

Nüksün engellenmesi Ağrısız, fonksiyonel eklem! Uygun cerrahi işlem ve antimikrobiyal tedavi kombinasyonu ESAS! Nüksün engellenmesi Ağrısız, fonksiyonel eklem! Uygun cerrahi işlem ve antimikrobiyal tedavi kombinasyonu ESAS! Multidisipliner yaklaşım; ortopedist, enfeksiyon hastalıkları uzmanı, klinik mikrobiyolog

Detaylı

Akılcı antibiyotik kullanımı. Dr. Emin Fatih Vişneci Konya Eğitim Araştırma Hastanesi

Akılcı antibiyotik kullanımı. Dr. Emin Fatih Vişneci Konya Eğitim Araştırma Hastanesi Akılcı antibiyotik kullanımı Dr. Emin Fatih Vişneci Konya Eğitim Araştırma Hastanesi Sağlığın temini, temel bir insan hakkıdır. Devletler bunu temin etmekle yükümlüdür. Bu amaçla yaptıkları sağlık harcamaları

Detaylı

ERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM?

ERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM? ERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM? Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Giriş İnfluenza sendromu genellikle ani başlangıçlı

Detaylı

Febril Nötropenik Hastalarda Klinik Uygulama Rehberi

Febril Nötropenik Hastalarda Klinik Uygulama Rehberi Febril Nötropenik Hastalarda Klinik Uygulama Rehberi Amerikan İnfeksiyon Hastalıkları Derneği Tarafından Yapılan 2010 Güncellemesi Dr. ARZU NAZLI ZEKA Sunum Planı Giriş Tanımlar Risk değerlendirmesi Testler

Detaylı

DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONUNDA AYAKTAN TEDAVİ EDİLECEK HASTALAR VE İZLEMİ

DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONUNDA AYAKTAN TEDAVİ EDİLECEK HASTALAR VE İZLEMİ DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONUNDA AYAKTAN TEDAVİ EDİLECEK HASTALAR VE İZLEMİ Dr. Neşe DEMİRTÜRK Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Afyonkarahisar, 2014.

Detaylı