GÜNEŞ ENERJİSİ KAYNAKLI BİR STİRLİNG MOTORUNUN MATLAB-SIMULINK İLE MODELLENMESİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GÜNEŞ ENERJİSİ KAYNAKLI BİR STİRLİNG MOTORUNUN MATLAB-SIMULINK İLE MODELLENMESİ"

Transkript

1 Uludağ Ünivesitesi Müendislik-Mimalık Fakültesi Degisi, Cilt 17, Sayı 1, 2012 ARAŞTIRMA GÜNEŞ ENERJİSİ KAYNAKLI BİR STİRLİNG MOTORUNUN MATLAB-SIMULINK İLE MODELLENMESİ Ş. Meli AKYOL Musin KILIÇ Özet: Südüülebili bi kalkınma için yeli ve yenilenebili eneji kaynaklaının kullanılması geeklidi. Yenilenebili Eneji Genel Müdülüğü (YEGM) nin ölçümleine göe, ülkemiz günde yeyüzüne düşen otalama 3600 W/m 2 lik güneş ışınımı ile önemli bi güneş enejisi kullanım potansiyeline saipti. Bu çalışmada ısı kaynağı olaak güneş enejisini kullanan beta tipi kank aeket mekanizmalı bi Stiling motou teoik olaak Matlab-Simulink otamında modellenmişti. Hazılanan model, ülkemizdeki faklı bölgele için, yılın eangi bi gününde, yatay veya açılı yüzeylee düşen güneş ışınımı değeleini taminleyen bi alt model ile desteklenmişti. Geliştiilen model ile, Stiling motounun faklı boyutlandımalaı için güç, çalışma fekansı, veim gibi pefomans özelliklei esaplanabilmekte, iş gazının da sıcaklık basınç gibi temodinamik özellikleinin çevim boyunca değişimi izlenebilmektedi. Anata Kelimele: Stiling, Güneş Enejisi, Matlab-Simulink. Modeling of Sola Stiling Engine wit Matlab-Simulink Abstact: Fo sustainable development it is necessay to use native and enewable enegy souces. Base on te measuements of Geneal Diectoate of Renewable Enegy Administation (YEGM), daily mean sola iadiation in Tukey is 3600 W/m 2 and ou county as a consideable sola enegy potential. In tis study teoetic modeling of sola poweed beta type Stiling engine wit linea cank mecanism was pefomed. Te model was combined wit te sola iadiation subsystem wic is used to compute te sola iadiations on oizontal, vetical and inclined sufaces fo diffeent locations and diections and fo any time of te yea. Efficiency fequency and powe of te Stiling engine and te temodynamic popeties of woking fluid wee pedicted by te developed model. Key Wods: Stiling, Sola adiation, Matlab-Simulink. 1. GİRİŞ 1973 petol kizi sonasında petolün sınısız bi eneji kaynağı olmadığının fakına vaılmış ve enejide planlama kavamının önemi anlaşılmıştı. Elektik enejisi üetiminde güneş, üzgâ ve jeotemal gibi yenilenebili eneji kaynaklaının daa etkin olaak kullanılması ve bu konudaki aaştıma-geliştime (AR-GE) çalışmalaının ızlandıılması, kayıplaın azaltılması ile enejinin daa veimli kullanılması ve eneji kaynaklaının olabildiğince ulusal sınıla içinden sağlanması enejide planlama kavamanının temel bileşenleidi. Ayıca eneji üetimi çeveye en az zaaı veecek şekilde olmalıdı. Bu nedenlele eneji talebinin kaşılanmasında yenilenebili eneji kaynaklaının payının attıılması kaçınılmaz olacaktı. Yenilenebili eneji kaynaklaının yaygınlaşmasının önündeki en önemli engelle ise süekli sabit bi güç üetimini sağlayamaması ve ilk yatıım maliyetleinin yüksek olmasıdı. Günümüzde, teknolojideki ilelemele sonucunda yenilenebili eneji üetim sistemlein temik, mekanik ve elektonik veimleinin yükseltilmesi, satışlaın atması ile maliyetleinin düşmesi, çeve kililiğini önleyici yasalaın Uludağ Ünivesitesi, Müendislik-Mimalık Fakültesi, Makine Müendisliği Bölümü, Göükle 16059, Busa. İletişim Yazaı: M. Akyol (makyol@uludag.edu.t) 51

2 Akyol, Ş.M. ve Kılıç, M.: Güneş Enejisi Kaynaklı Bi Stiling Motounun Matlab-Simulink ile Modellenmesi yüülülüğe gimesi ile petole dayalı üetimin sınılandıılması yenilenebili eneji kaynaklaını kullanan güç santalleini gün geçtikçe daa cazip ale getimektedi. Kolektölü sistemlede güneş enejisinden elektik enejisi üetimi güneş ışınımın ışınım yutma katsayısı yüksek olan yüzeyle üzeine yoğunlaştıılmış biçimde düşüülmesi ile elde edilen su buaının Rankine çevimde kullanılması ile sağlanıken güneş pili sistemleinde ise güneş ışığından doğudan elektik enejisi üetilebilmektedi. Güneş pilli sistemle ilk yatıım maliyetleinin yüksek olması ve veimleinin diğe eneji sistemlei ile kaşılaştııldığında düşük olması nedenleiyle kollektölü ısıl sistemle kada yaygınlaşamamıştı (Akyol ve Kılıç, 2007). Son yıllada yoğunlaştıılmış güneş kolektöü ile elde edilen ısının Stiling çeviminde kullanılaak faydalı güç elde edilmesine yönelik çalışmala da ız kazanmıştı. Stiling çeviminde, güç pistonu ve ye değiştime pistonu olaak adlandıılan iki piston aasındaki iş gazının ısıtılıp soğutulması ile faydalı güç elde edilmektedi. Isınıp genişleyen gaz güç pistonuna itme kuvveti veeek süücü mekanizmalaını aeket ettimektedi. Sistem ısıtıcı, ejeneatö ve soğutucu olmak üzee 3 ana kısımdan oluşmaktadı. İdeal Stiling çevimi sabit sıcaklıkta sıkıştıma, sabit acimde ejeneatöde ısıtma, sabit sıcaklıkta genişleme ve sabit acimde ejeneatöde soğutma olaak bibiini takip eden 4 aşamada geçekleşmektedi. Çeviminin PV ve TS diyagamlaı Şekil 1 de veilmişti. İdeal Stiling çeviminin veimi Canot veimine eşitti. Şekil 1: İdeal Stiling çeviminin PV ve TS diyagamlaı Stiling motolaında en önemli sounla, iş gazı olaak difüzyon katsayısı yüksek olan elyum, idojen gibi gazlaın yüksek basınçlada kullanılmasından kaynaklanan sızdımazlık poblemi, yüksek soğutma gücü itiyacı, yüksek sıcaklıklaa dayanıklı ve ısı iletim katsayısı yüksek malzemelein kullanımı geeksinimidi. Rejeneatöün, ısıtıcı ve soğutucunun boşluklaı ölü acim olaak adlandıılmaktadı ve bu acimlein büyük tutulması sıkıştıma oanı ve aynı boyutla için moto veimini ve gücünü düşümektedi. Geçek Stiling çevimleinde sıkıştıma süecinde soğutucunun ve genişleme süecinde de ısıtıcının, iş gazını sabit sıcaklıkta tutabilecek ısı tansfeini sağlamada yetesiz kalmasından dolayı çevim sabit sıcaklıktan daa çok adyabatik bi çevim eğilimindedi. Çevim boyunca silindile aasındaki acim, daiesel aeket mekanizmalaı nedeniyle, sinüs eğisi gibi değişim göstemektedi. Bu nedenle, Stiling motounun ızı sabit değildi. Rejeneatö ise % 100 temik veim ile çalışmamaktadı. 52

3 Uludağ Ünivesitesi Müendislik-Mimalık Fakültesi Degisi, Cilt 17, Sayı 1, 2012 Günümüzde güç pistonu sayılaı bakımından faklı tiplede (alfa, beta, gama) Stiling motolaı üetilmektedi (Tombea ve Vema, 2008, Scollo ve ak.,2008). Isı kaynağı olaak güneş enejisini kullanan kolektölü Stiling güç sistemleinde, ısıl veiminin yüksek olması nedeniyle ombik süücülü beta tipi Stiling motolaının kullanımı daa yaygındı (Kaabulut ve ak., 2009). Kolektölü Stiling motou uygulamalaında ısıtma işlemi genellikle iş gazının silindi tavanının dış yüzeyinde bulunan ve güneş ışığının yoğunlaştıılmış bi şekilde üzeine düşüüldüğü, ışınım yutma katsayısı yüksek boula içeisinden geçiilmesi ile sağlanmaktadı (Nepveu ve ak, 2009). Fakat bu sistemde, ısıtma boulaının tüm iç acmi sıkıştıma işleminde ölü acim olaak kalacak ve çevimin ısıl veimini düşüecekti. Liteatüde, Stiling çeviminin teoik modelinin oluştuulması ile ejeneatö, ısıtıcı ve soğutucu gibi sistem elemanlaının faklı boyutlandımalaı için moto pefomansının esaplandığı çalışmala mevcuttu (Yücesu, 1999 Tlili ve ak, 2008). Bu çalışmada ele alınan modelde ise Issiki ve ak. nın 1989 yılında geliştidiklei moto tipi ele alınmıştı. Issiki Stiling motounun üst yüzeyine kuvaz bi cam yeleştiilmişti ve yoğunlaştıılmış güneş ışınımının bu cam üzeinden geçeek sık dokulu kabon bi malzemeden tel yığını üzeine düşüülmesi sağlanmıştı. Bu şekilde sıkıştıma işlemi için ölü acim oanı azaltılmıştı. Issiki ve ak. yaptıklaı deneysel çalışmalaında kuvaz camın 1100 C sıcaklığa kada dayanabildiğini ve en yüksek çalışma sıcaklığının da bu değei geçmemesi geektiğini, ayıca güneş ışınımının tamamının yutulabilmesi içinde en az 5 mm lik sıkı bi tel dokusu geeksinimi olduğunu belilemişledi. Sıkı tel dokusu çevimde ayı bi ejeneatö göevi üstlenmektedi. Isıtıcı telle bie kanatçık olaak düşünülüse boylaı attıkça kanatçık veiminin de düşeceği açıktı. Bu sebeplele geekli ısıtma gücünü sağlayacak tel boyutlaının seçilmesi son deece önemlidi. Sistemde ejeneatö ile ye değiştiici piston bilikte aeket etmektedi. Rejeneatö, ye değiştiici piston vazifesini de gömektedi. İş gazı, kanatçıklı bakı boula içeisinden geçiileek soğutulmaktadı. Şekil 2 de beta tipi bi Stiling motounun çalışma pensibi veilmişti. Güç pistonu ile ye değiştiici pistonun bibileine 90 açı yapacak şekilde daiesel bi çembe üzeinde konumlandıılmıştı. Şekillede ve eşitliklede t ısıtıcı tel uzunluğunu, s boşluk acminin uzunluğunu ve ise ejeneatö ile ye değiştiici pistonun toplam uzunluğunu vemektedi. Sıkıştıma acmi güç pistonu ile silindiin üst yüzeyi aasında kalan acme eşitti. Sıkıştıma işleminde, ejeneatöün ve telin katı acimlei ölü acim olaak kabul edilmişti. Rejeneatö ve telin ölü acim oanlaı ise sıasıyla C ve C t katsayılaı ile tanımlanmıştı. 1 konumunda güç pistonu üst ölü noktadadı ve iş gazı sıcak bölgede T 1 sıcaklığında sıkıştıılmış aldedi. Sıkıştıma sonu acmi Eşitlik 1 kullanılaak esaplanabili. V c 2 D w.c t s. C (1) konumlaı aasında iş gazının ısı alıp genleşmesi sonucunda, güç pistonu ve ye değiştiici piston bilikte aşağı yönde aeket etmiş ve ye değiştiici piston 2 konumunda alt ölü noktasına ulaşmıştı. Bu konumda akışkanın sıcaklığı T 2 di Konumla aasında çembe saat yönünde 90 dönmekte ve pistonla s kada ilelemektedi. 2-3 konumlaı aasında güç pistonu ile ye değiştiici piston tes yönde aeket etmektedi. Genişleme işlemi devam edeken oluşan bu tes yönde aeket ile iş gazı ejeneatö içesinden geçeek soğutma bölgesine ilele. Bu süeçte T 2 sıcaklığındaki iş gazı ejenaatöün ısınmasını sağlayaak T c1 sıcaklığına soğu. Bu sebepten ejeneatöün ısıl kapasitesi yüksek bi malzemeden seçilmelidi. Rejeneatö içesinde akışkan ızı mümkün olduğunca yavaş olmalı fakat ısı taşınım katsayısı ise yüksek olmalıdı. 3 konumunda güç pistonu alt ölü noktaya ulaşmıştı ve genişleme süeci sona emişti. Genişleme sonu acmi Eşitlik 2 kullanılaak esaplanabili. 53

4 Akyol, Ş.M. ve Kılıç, M.: Güneş Enejisi Kaynaklı Bi Stiling Motounun Matlab-Simulink ile Modellenmesi 2 D V e w.c t 3.s. C (2) konumlaı aasında e iki piston da yukaı yönde aeket etmiş ve ye değiştiici piston üst ölü noktaya ulaşmıştı. İş gazı soğutma bölgesinde soğutulaak sıkıştıılmakta ve 4 konumunda sıcaklığı T c2 olmaktadı. İş gazının bi kısmı da ejeneatöün ölü acmi içesinde kalı. 4-1 konumlaı aasında sıkıştıma işlemi devam edeken e iki pistonda faklı yönde aeket etmekte ve iş gazı ejeneatö içeisinden sıcak bölgeye doğu aktaılmaktadı. İş gazı ejeneatö içeisinden geçeken 2-3 konumlaı aasında ejeneatö yüzeyleine vediği ısının bi kısmını gei kazanacak ve T 1 sıcaklığına ulaşacaktı. Rejeneatöe veilen ve ejeneatöden alınan ısıla oanı ejeneatö etkenliği olaak tanımlanmıştı. Çevimin sıkıştıma oanı Eşitlik 3 kullanılaak esaplanabili. V V e c w.c 3.s.C w.c s.c t (3) t 54 Şekil 2: Modellenen beta tipi Stiling motounun çalışma pensibi Şekil 2 den göülebildiği gibi ejeneatö uzunluğu ve soğutucunun toplam uzunluğu, boşluk uzunluğu s in 2 katı kada olmalıdı. 2. MATEMATİKSEL MODELİN OLUŞTURULMASI 2.1. Stiling Motounun Modellenmesi Beta tipi bi Stiling motounun genişleme ve sıkıştıma acimleinin çevim boyunca değişimini veen ifadele Smidt taafından 1871 yılında analiz edilmişti (Tombea ve Vema, 2008). Bu çalışmada da çevim modeli Smidt'in denklemleinden yaalanılaak e bi 90 lik aeket için azılanmıştı. Hesaplamalada yapılan basitleştimele aşağıda sıalanmıştı. 1. Çevim adyabatikti ve duvaladan dış otama olan ısı kayıplaı imal edilmişti. 2. İş gazı ideal gaz denklemine (PV=MRT) uymaktadı. 3. Akışkanın ve ejeneatöün özgül ısısı sıcaklıkla değişmemektedi ve sabitti.

5 Uludağ Ünivesitesi Müendislik-Mimalık Fakültesi Degisi, Cilt 17, Sayı 1, Isıtma, soğutma ve ejeneatif süeçledeki basınç kayıplaı imal edilmişti. 5. Rejeneatöde doğusal bi sıcaklık dağılımı oluşmaktadı ve akışkan ile ejeneatö duvalaı aasındaki sıcaklık fakı 1 ve 2 konumlaı aasında iş gazındaki sıcaklık atışının yaısına eşitti. Matematiksel modelde, Şekil 2 de veilen konumla aasındaki genişleme ve sıkıştıma süeçleinin e bii için kütle ve enejinin kounumu kanunlaı yazılmıştı. Hesaplamalada gaz kaçaklaı imal edildiğinden iş gazının toplam kütlesi değişmemektedi ve ideal gaz denklemi ile esaplanabili. Enejinin kounumu denklemi ise en genel alde genişleme süeci için Eşitlik 4 ile, sıkıştıma süeçlei için ise Eşitlik 5 ile esaplanmaktadı. Q.i Q f W e.i Mc T p i (4) W ci Q Q c.i Mc pti (5) f Eşitliklede f, motoun çalışma fekansıdı. W e. i ve W ci sıasıyla genişleme süecindeki faydalı işi ve sıkıştıma için acanan işi vemektedi. Değelei, Eşitlik 6 ve 7 kullanılaak esaplanmıştı. Ve W e.i MRT ln (6) Vc Ve W c.i MRTc ln (7) Vc Q.i, sıcak tel yüzeylei ile iş gazı aasındaki ısı tansfeidi. Çevim adyabatik kabul edildiğinden ısıtma gücü sıcak tel üzeine düşen güneş ışınımına eşit olaak alınabili. Q.i TH T.i cam tqsola A (8) Sıkıştıma süecinde iş gazından çekilen ısı Eşitlik 9 kullanılaak esaplanmıştı. Q c.i c c c.i a U A T T (9) Eşitlik 4 ve 5 te ki Q, 2-3 konumlaı aasında, sıcak iş gazından ejeneatö duvalaına olan ısı geçişidi. 4-1 konumlaı aasında ise ejeneatöe veilen ısı, ejeneatöün etkenliği oanında gei kazanılmaktadı. Şekil 3 te 2-3 ve 1-4 konumlaı aasındaki ejeneatö boyunca olan sıcaklık dağılımlaı veilmişti. Rejeneatö yüzeylei ile soğutucu akışkan aasındaki ısı tansfei Eşitlik 10 ile bulunabili. Q. T A (10) 2 55

6 Akyol, Ş.M. ve Kılıç, M.: Güneş Enejisi Kaynaklı Bi Stiling Motounun Matlab-Simulink ile Modellenmesi Şekil 3: Rejeneatöde sıcaklık dağılımı Rejeneatöün etkenliği ısıl kapasitelei aynı akışkanla için Eşitlik 11 deki gibi sadeleştiilmiş olaak ifade edilebili. 1 NTU (11) NTU Eşitlik 11 de NTU ısı tansfe biimidi ve Eşitlik 12 ile esaplanabili. NTU A (12) m c p Akışkanın kütlesel debisi m, genleşme ve sıkıştıma sonu acimlei aasında fakın (süpüme acmi), çalışma fekansı ve iş gazı yoğunluğu ile çapılması ile esaplanı. i e c m f V V (13) Çevimin temodinamik veimi ise Eşitlik 14 kullanılaak bulunabili. Q Q c t (14) Q Çalışmada ısı taşınım katsayılaı olaak; soğutucu boulaı içeisinden akan iş gazı için Dittus ve Boelte, ejeneatö ve ısıtıcı tel içinden akan iş gazı için de Uielli nin veya Lemani nin ifadelei kullanılabili (Ogan, 1997). İfadele Tablo 1 de veilmişti. Modellenen sistemde ejeneatö ve ısıtıcı tel için idolik çapla (D ), gaz ile temas eden ıslak acmin (1 ölü acim), toplam ıslak yüzey alanına bölünmesi ile esaplanabili. Rejeneatö ve ısıtıcı tel için ısı değiştiicisi kompaktlık değelei K ve K w olaak tanımlanısa (m 2 /m 3 ), geekli sadeleştimele yapıldığında idolik çapla aşağıdaki denklemlele ifade edilebilmektedi. D =(1-C )/K (18) D w =(1-C t )/K w (19) 56

7 Uludağ Ünivesitesi Müendislik-Mimalık Fakültesi Degisi, Cilt 17, Sayı 1, 2012 Tablo 1. Isı taşınım katsayılaı için veilen Nusselt ifadelei Dittus ve Boelte Uielli Lemani Nu 0.8 cd.c u D c P Eşitlik 15 Nu Nu k 0.4 D. u D 0.46 Eşitlik 16 k 0.46 D. u D 0.42 Eşitlik 17 k 2.2. Güneş ışınımının esaplandığı alt sistemin modellenmesi Yatay veya açılı bi yüzeye düşen toplam güneş ışınımı, atmosfede dağılmadan doğudan yeyüzüne düşen güneş ışınımı ile atmosfedeki tozlaa, patiküllee veya bulutlaa çapaak yön değiştiip bi yüzeye düşen yayılı güneş ışınımlaının toplamına eşitti (Kılıç ve Öztük, 1985). cos 1 cos P sun.j I b Id (20) cosz 2 Güneş geliş açısının ( ) ve zenit açısının ( z ) enlem, eğim, deklinasyon ve azimut gibi güneş açılaına bağlı ifadelei Kılıç ve Öztük (1985) çalışmasında tanımlanmıştı. Tükiye için yatay düzleme düşen toplam, diekt ve yayılı güneş ışınımlaı için ifadele de Eşitlik 21 ve 22 de veilmişti. s cos w cos w 15gs I abcosw c d H 24 sin ws ws cos w s 2ws Id I Ib I I 0 I 0 (21) (22) Bu ifadeledeki H 0 ve I 0 atmosfe dışına düşen güneş ışınım değeleidi. Bu değelein ve güneş açılaının esaplanabilmesi için geekli detaylı bilgile Akyol ve Kılıç (2008) çalışmasında mevcuttu. 3. MODELİN MATLAB-SİMULİNK ORTAMINDA HAZIRLANMASI Başlangıç şatlaı olaak iş gazının sıkıştıma peiyodu başlangıcındaki soğuk bölgedeki basıncı, sıcaklığı ve çalışma fekansı veilmişti. Model, iş gazının e bi 90 lik kank açısı için temodinamik özellikleini ve motoun çalışma fekansını iteatif yöntemlele esaplamaktadı. Şatlı döngü içeisinde, esaplanan yeni fekans değei ile başlangıç fekansı aasındaki fak toleans sınılaı içinde olana kada iteasyona devam edili. Hazılanan modelin akış şeması Şekil 4 te veilmişti. 57

8 Akyol, Ş.M. ve Kılıç, M.: Güneş Enejisi Kaynaklı Bi Stiling Motounun Matlab-Simulink ile Modellenmesi Şekil 4: Modelin akış şeması İş gazının temofiziksel özelliklei, Stiling motounun geometik özelliklei, motoun yeleştiildiği bölgenin enlemi, akımı, yılın kaçıncı günü için sonuçlaın istendiği, iteasyona başlanmadan önce sabit olaak sisteme tanıtılmaktadı. Model çıktılaı olaak sistemden elde edilen faydalı gücün, sistemin temik veiminin, ısıtıcı tel sıcaklığının ve çalışma fekansının gün boyunca değişimi izlenebilmektedi. 4. SONUÇLAR VE TARTIŞMA Teoik sonuçla, 40.1 kuzey enleminde bulunan ve akımı 100 m olan Busa ili için saba 6:00 ile akşam 18:00 saatlei aasında yatay düzleme düşen tamini güneş ışınımı değelei esas alınaak esaplanmıştı. Dış otam sıcaklığı 300 K, kanatçıkla üzeindeki ısı taşınım katsayısı ise 100 W/m 2 K olaak tanımlanmıştı. Çevimde iş gazı olaak Helyum kullanılmıştı. Modellenen Stiling motounun geometik ölçülei ve optik özelliklei Tablo 2 de listelenmişti. Tablo 2. Modellenen Stiling motounu geometik ölçülei İsim Simge Ölçü - Biim Rejeneatö kompaktlığı K m 3 /m 2 Isıtıcı tel kompaktlığı K t m 3 /m 2 Isıtıcı tel kalınlığı t 2 - cm Boşluk acminin boyu s 12 - cm Moto çapı D 18 cm Soğutucu akışkan bou sayısı N 20 adet Soğutma yüzeyi A c 0.3 m 2 Kanatçıklı alan yüzeyi Camın ışınım geçime katsayısı Telin ışınım yutma katsayısı Kollektö veimi Kollektö alanı A f τ cam α tel η kollektö A kollektö 2 m m 2 58

9 Uludağ Ünivesitesi Müendislik-Mimalık Fakültesi Degisi, Cilt 17, Sayı 1, 2012 Şekil 5 te, 1 Temmuz günü (182. gün) ve 1 Nisan (81. Gün) günü için kolektöün biim yüzey alanına düşen güneş ışınımı miktalaı gösteilmişti. % 20 ejeneatö ölü acmi ve 0.6 g akışkan kütlesi için yılın faklı zamanlaında motoun çalışma fekanslaı Şekil 6 da, sistemden elde edilen faydalı güçle ise Şekil 7 de kaşılaştıılmıştı. 800 Güneş Işınımı (W/m 2 ) Temmuz 1 Nisan 0 06:00 08:00 10:00 12:00 14:00 16:00 18:00 Saat () Şekil 5: Busa ilinde Temmuz ve Nisan aylaında biim metekaeye düşen tamini güneş ışınımını değeleinin zamanla değişimi 14 Moto çalışma fekansı (1/s) Temmuz 1 Nisan 0 06:00 08:00 10:00 12:00 14:00 16:00 18:00 Saat () Şekil 6: Busa ilinde Temmuz ve Nisan aylaında moto çalışma fekansının zamanla değişimi Şekil 6 ve Şekil 7 den de göüldüğü gibi çalışma fekansı ve sistemin faydalı gücü, kolektö üzeine düşen güneş ışınımı miktaı ile oantılıdı. Sistemden, Temmuz ayında gün içeisinde en fazla 1 kw faydalı güç elde ediliken bu değe Nisan ayında 0.8 kw a kada düşmektedi. Alanı 30 m 2 olan bi kolektö kullanılması duumunda, Temmuz ayında 18 59

10 Akyol, Ş.M. ve Kılıç, M.: Güneş Enejisi Kaynaklı Bi Stiling Motounun Matlab-Simulink ile Modellenmesi kw lık güneş ışınımı ısıtıcı telle üzeine düşüülebilmektedi. Bu değe sistemden elde edilen 1 kw lık faydalı güç ile kaşılaştııldığında toplam güneş ışınımının % 5.5 inin değelendiebildiği göülmektedi Güç (W) Temmuz 1 Nisan 0 06:00 08:00 10:00 12:00 14:00 16:00 18:00 Saat () Şekil 7: Busa ilinde Temmuz ve Nisan aylaı için sistemdeki faydalı gücün zamanla değişimi Stiling çeviminin veiminin atıılması için ısı tansfei yüzey alanı büyük, kapladığı acmi küçük olan yani kompaktlık deecesi yüksek ejeneatöle kullanılmalıdı. Rejeneatöün kapladığı acim sıkıştıma oanını azaltacağından elde edilen güç düşecekti. Şekil 8' de ejeneatöün ölü acim oanın % 40 a çıkmasının sistem pefomansına olan etkisi incelenmişti. Temmuz ayı için alınan sonuçla kaşılaştııldığında maksimum faydalı gücün % 20 oanında azaldığı gözlenmektedi Güç (W) C=0.2 C= :00 08:00 10:00 12:00 14:00 16:00 18:00 Saat () Şekil 8: % 20 ve % 40 ejeneatö ölü acimlei için motodan çekilen gücün zamanla değişimi 60

11 Uludağ Ünivesitesi Müendislik-Mimalık Fakültesi Degisi, Cilt 17, Sayı 1, SONUÇ Bu çalışmada, ilk kez Issiaki taafından geliştiilen, ısı kaynağı olaak güneş enejisini kullanan beta tipi bi Stiling motounun modeli Matlab Simulink otamında azılanmıştı. Hazılanan model ile faydalı gücün yılın faklı günleinde ve gün boyunca olan değişimi tamin edilebilmektedi. Modelde, faklı iş gazlaının kullanılmasının ve çevimdeki toplam akışkan miktaının da sistem pefomansına olan etkilei incelenebilmektedi. Güneş enejisi ile çalışan Stiling motolaının pefomansının çok yüksek olmamasına ağmen, egzoz gaz emisyonunun olmaması, ısı kaynağının sınısız ve işletme maliyetinin düşük olması südüülebili kalkınmaya önem veen ülkele taafından bu sistemlee olan ilgiyi e geçen gün daa fazla attımaktadı. Sistemin ilk yatıım maliyetinin büyük bi kısmını kolektöle oluştumaktadı. ARGE çalışmalaının atması ile daa veimli sistemlein işletime geçiilmesi ve atan satışla ile de maliyetlein düşmesi, eneji talebinin kaşılanmasında güneş enejisi kaynaklı Stiling motolaının kullanımını attıacaktı. SEMBOLLER Ac: Soğutucu iş gazı taafı yüzey alanı (m 2 ) C: Ölü acim oanı c p : Özgül ısı (J/kgK) D: Moto çapı (m) D: Hidolik çap (m) f: Moto çalışma fekansı (1/s) : Isı taşınım katsayısı (W/m 2 K) H 0 : Atmosfe dışına düşen günlük güneş ışınımı (W/m 2 ) I 0 : Atmosfe dışına düşen anlık güneş ışınımı (W/m 2 ) I b : Diekt güneş ışınımı (W/m 2 ) I d : Yayılı güneş ışınımı (W/m 2 ) k: İş gazı ısı iletim katsayısı (W/mK) K: Rejeneatö kompaktlığı (m 3 /m 2 ) Kt: Isıtıcı tel kompaktlığı (m 3 /m 2 ) m : Akışkanın kütlesel debisi (kg/s) M: Moto içindeki soğutucu akışkan kütlesi (kg) N: Soğutucu kanal sayısı NTU: Isı tansfei biim sayısı P: Basınç (Pa) Q: Isı tansfei gücü (W) : Rejeneatö boyu (m) R: İdeal gaz sabiti (2080 J/kgK) s: Sıkıştıma boşluğu boyu (m) t: Isıtıcı tel boyu (m) T: Sıcaklık(K) U: Toplam ısı tansfe katsayısı (W/m 2 K) V: Hacim (m 3 ) α t : Telin ışınım yutma katsayısı : Eğim açısı ( ) : Güneş geliş açısı ( ) z : Zenit açısı ( ) η t : Temik veim 61

12 Akyol, Ş.M. ve Kılıç, M.: Güneş Enejisi Kaynaklı Bi Stiling Motounun Matlab-Simulink ile Modellenmesi ρ: Yoğunluk (kg/m 3 ) τ c : Camın ışınım geçime katsayısı : Saat açısı ( ) : güneş batış açısı ( ) s KAYNAKLAR 1. Akyol, Ş.M., Kılıç, M. (2007). Konutlaın eneji talebinin güneş pillei ile kaşılanması ve ekonomik yönden jeneatölele kaşılaştıılması, Yeni ve Yenilenebili Eneji Kaynaklaı Sempozyumu, Kaysei, Akyol, Ş.M., Kılıç, M. (2008). Otomobil kabininde fakli koşullada iç ava kalitesinin değişiminin deneysel incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Ünivesitesi, Busa, 142 s. 3. Issıkı, N., Hasımoto, K., Watanabe, L.H., Seıdo, K., Kıkucı, S., Watanabe, K. (1989). New sola stiling engine TNT-1 wit diect ıntenal adiation eating, 4. Kaabulut, H., Aksoy, F., Öztük, E. (2009). Temodynamic analysis of a Beta type Stiling engine wit a displace diving mecanism by means of a leve, Renewable Enegy, 34, Kılıç, A., Öztük, A. (1985). Güneş Enejisi. Kipaş Dağıtımcılık, Çağaloğlu-İstanbul, 331s. 6. Kılıç, M., Yiğit, A., (2008). Isı Tansfei. 3. Baskı, Busa: Alfa Aktüel. 7. Nepveu, F., Feiee, A., Bataille, B. (2009). Temal model of a dis/stiling systems, Sola Enegy, 83, Ogan, A.J. (1997). Te Regeneato and te Stiling Engine. Wiley 9. Scollo, L., Valdez, P., Bao n, J. (2008). Design and constuction of a Stiling engine pototype, Intenatıonal Jounal of Hydogen Enegy, 33, Tombae, D.G., Vema, S.K. (2008). Tecnological development in te Stiling cycle engines, Renewable and Sustainable Enegy Reviews, 12, Tlili, I., Timoumi, Y., Nasalla, S.B. (2008). Analysis and design consideation of mean tempeatue diffeential Stiling engine fo sola application, Renewable Enegy, 33, sf: Yücesu, H.S. (1999). Bi Stiling motounda ısıtıcı ve soğutucu boyutlaının belilenmesi için bi matematik model, T. J. of Engineeing and Envionmental Science, 23, sf: Makale taiinde alınmış, taiinde düzeltilmiş, taiinde kabul edilmişti. 62

MATLAB GUI TABANLI ELEKTROMIKNATIS DEVRE TASARIMI VE ANALİZİ

MATLAB GUI TABANLI ELEKTROMIKNATIS DEVRE TASARIMI VE ANALİZİ PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K B İ L İ MLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 005 : 11 : 1 : 13-19

Detaylı

BÖLÜM 2 KORUNUM DENKLEMLERİ

BÖLÜM 2 KORUNUM DENKLEMLERİ BÖLÜM KORUNUM DENKLEMLERİ.-Uzayda sabit konumlu sonlu kontol hacmi.- Debi.3- Haeketi takiben alınmış tüev.4- üeklilik denklemi.5- Momentum denklemi.6- Eneji Denklemi.7- Denklemlein bilançosu Kounum Denklemlei

Detaylı

BÖLÜM 5 İDEAL AKIŞKANLARDA MOMENTUMUN KORUNUMU

BÖLÜM 5 İDEAL AKIŞKANLARDA MOMENTUMUN KORUNUMU BÖLÜM 5 İDEAL AKIŞKANLARDA MOMENTUMUN KORUNUMU Linee İmpuls-Momentum Denklemi Haeket halinde bulunan bi cismin hehangi bi andaki doğusal hızı, kütlesi m olsun. Eğe dt zaman aalığında cismin hızı değişiyosa,

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TRİBOLOJİ LABORATUARI DENEY FÖYÜ

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TRİBOLOJİ LABORATUARI DENEY FÖYÜ SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TRİBOLOJİ LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI RADYAL KAYMALI YATAKLARDA SÜRTÜNME KUVVETİNİN ÖLÇÜLMESİ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ YRD.DOÇ.DR.

Detaylı

YENİ NESİL ASANSÖRLERİN ENERJİ VERİMLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

YENİ NESİL ASANSÖRLERİN ENERJİ VERİMLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ YENİ NESİL ASANSÖRLERİN ENERJİ VERİMLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ÖZET Egün ALKAN Elk.Y.Müh. Buga Otis Asansö Sanayi ve Ticaet A.Ş. Tel:0212 323 44 11 Fax:0212 323 44 66 Balabandee Cad. No:3 34460 İstinye-İstanbul

Detaylı

ASTRONOTİK DERS NOTLARI 2014

ASTRONOTİK DERS NOTLARI 2014 YÖRÜNGE MEKANİĞİ Yöüngeden Hız Hesabı Küçük bi cismin yöüngesi üzeinde veilen hehangi bi noktadaki hızı ve bu hızın doğultusu nedi? Uydu ve çekim etkisinde bulunan cisim (Ye, gezegen, vs) ikili bi sistem

Detaylı

Otomatik Depolama Sistemlerinde Kullanılan Mekik Kaldırma Mekanizmasının Analizi

Otomatik Depolama Sistemlerinde Kullanılan Mekik Kaldırma Mekanizmasının Analizi Uluslaaası Katılımlı 17. Makina Teoisi Sempozyumu, İzmi, 14-17 Hazian 21 Otomatik Depolama Sistemleinde Kullanılan Mekik Kaldıma Mekanizmasının Analizi S.Telli Çetin * A.E.Öcal O.Kopmaz Uludağ Ünivesitesi

Detaylı

Örnek 1. Çözüm: Örnek 2. Çözüm: 60 30000 300 60 = = = 540

Örnek 1. Çözüm: Örnek 2. Çözüm: 60 30000 300 60 = = = 540 Önek 1 1.8 kn yük altında 175 dev/dak dönen bi mil yatağında çalışacak bilyeli ulman için, 5 saat ömü ve %9 güvenililik istemekteyiz. Öneğin SKF kataloğundan seçmemiz geeken inamik yük sayısı (C 1 ) nedi?

Detaylı

POZiSYON KONTROLÜNE YÖNELİK DC MOTOR UYGULAMASI

POZiSYON KONTROLÜNE YÖNELİK DC MOTOR UYGULAMASI .. SAU Fen Bilimlei Enstitüsü Degisi 6.Cilt, 1.Saı (Mat 2002) Pozison Kontolüne Yönelik DC Moto Ugulaması A.İ.Doğman, A.F.Boz POZiSYON KONTROLÜNE YÖNELİK DC MOTOR UYGULAMASI 'oj Ali lhsan DOGMAN, Ali Fuat

Detaylı

ÜNİFORM OLMAYAN İÇ ISI ÜRETİMİ ETKİSİNDE UÇLARI SABİT BİR SİLİNDİRDE ELASTİK-PLASTİK GERİLME ANALİZİ

ÜNİFORM OLMAYAN İÇ ISI ÜRETİMİ ETKİSİNDE UÇLARI SABİT BİR SİLİNDİRDE ELASTİK-PLASTİK GERİLME ANALİZİ Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. De. J. Fac. Eng. Ach. Gazi Univ. Cilt 8, No 4, 33-44, 003 Vol 8, No 4, 33-44, 003 ÜNİFORM OLMAYAN İÇ ISI ÜRETİMİ ETKİSİNDE UÇLARI SABİT BİR SİLİNDİRDE ELASTİK-PLASTİK GERİLME

Detaylı

AMASYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü

AMASYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü AMASYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Elektik Elektonik Mühendisliği Bölümü Denetim Sistemlei Laboatuvaı Deney Föyü Yd.Doç.D.Mehmet EKİCİ Aş.Gö.D.Kenan TEKBAŞ Aş.Gö.Bisen BOYLU AYVAZ DENEY 4-RAPOR ARAÇ

Detaylı

EMEKLILIK SİSTEMLERİ SINAV SORULARI WEB-ARALIK 2015. Bireysel emeklilik sistemine ilişkin olarak aşağıdakilerden hangisi(leri) yanlıştır?

EMEKLILIK SİSTEMLERİ SINAV SORULARI WEB-ARALIK 2015. Bireysel emeklilik sistemine ilişkin olarak aşağıdakilerden hangisi(leri) yanlıştır? EMEKLILIK SİSTEMLERİ SINAV SORULARI WEB-ARALIK 2015 Sou-1 Bieysel emeklilik sistemine ilişkin olaak aşağıdakileden hangisi(lei) yanlıştı? I. Bieysel emeklilik sistemindeki biikimle Sosyal Güvenlik Sistemine

Detaylı

BASAMAK TİPİ DEVRE YAPISI İLE ALÇAK GEÇİREN FİLTRE TASARIMI

BASAMAK TİPİ DEVRE YAPISI İLE ALÇAK GEÇİREN FİLTRE TASARIMI BASAMAK TİPİ DEVRE YAPISI İE AÇAK GEÇİREN FİTRE TASARIMI Adnan SAVUN 1 Tugut AAR Aif DOMA 3 1,,3 KOÜ Mühendislik Fakültesi, Elektonik ve abeleşme Müh. Bölümü 41100 Kocaeli 1 e-posta: adnansavun@hotmail.com

Detaylı

FARKLI DIġ DUVAR YAPILARI ĠÇĠN OPTĠMUM ISI YALITIM KALINLIĞI TESPĠTĠNĠN EKONOMĠK ANALĠZĠ

FARKLI DIġ DUVAR YAPILARI ĠÇĠN OPTĠMUM ISI YALITIM KALINLIĞI TESPĠTĠNĠN EKONOMĠK ANALĠZĠ FARKLI DIġ DUVAR YAPILARI ĠÇĠN OPTĠMUM ISI YALITIM KALINLIĞI TESPĠTĠNĠN EKONOMĠK ANALĠZĠ, Zafe ĠNGĠZ Düzce Ünivesitesi, Düzce Meslek Yüksekokulu, Teknik Pogamla Uzunmustafa, 81010 DÜZE. Email: etemguel@gmail.com

Detaylı

TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI ELEKTRİK TESİSLERİNDE TOPRAKLAMA ÖLÇÜMLERİ VE ÖLÇÜM SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI ELEKTRİK TESİSLERİNDE TOPRAKLAMA ÖLÇÜMLERİ VE ÖLÇÜM SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ TMMOB ELEKTİK MÜHENDİSLEİ ODASI ELEKTİK TESİSLEİNDE TOPAKLAMA ÖLÇÜMLEİ VE ÖLÇÜM SONUÇLAININ DEĞELENDİİLMESİ Not : Bu çalışma Elk.Y.Müh. Tane İİZ ve Elk.Elo.Müh. Ali Fuat AYDIN taafından Elektik Mühendislei

Detaylı

KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ SİSTEM SİMULASYONU KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ ÖRNEKLER BİR KUYRUK SİSTEMİNİN ÖRNEKLER

KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ SİSTEM SİMULASYONU KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ ÖRNEKLER BİR KUYRUK SİSTEMİNİN ÖRNEKLER KUYRUK SİSTEMİ VE SİSTEM SİMULASYONU 5. KUYRUK SİSTEMLERİ Bi kuyuk sistemi; hizmet veen bi veya biden fazla sevise sahipti. Sisteme gelen müşteile tüm sevislei dolu bulusa, sevisin önündeki kuyuğa ya da

Detaylı

2013 2013 LYS LYS MATEMATİK Soruları

2013 2013 LYS LYS MATEMATİK Soruları LYS LYS MATEMATİK Soulaı. LYS 5. LYS ( + a ) = 8 < < olmak üzee, olduğuna öe, a kaçtı? I. A) D) II. + III. (.) ifadeleinden hanileinin değei neatifti? A) Yalnız I Yalnız II Yalnız III D) I ve III II ve

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI SAĞLIK BAKANLIĞI PERSONEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PERSONELİNİN UNVAN DEĞİŞİKLİĞİ SINAVI 29. GRUP: MAKİNE MÜHENDİSİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI SAĞLIK BAKANLIĞI PERSONEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PERSONELİNİN UNVAN DEĞİŞİKLİĞİ SINAVI 29. GRUP: MAKİNE MÜHENDİSİ T.. MİLLÎ EĞİTİM KNLIĞI EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜÜRLÜĞÜ Ölçme eğelendime ve çıköğetim Kuumlaı aie aşkanlığı KİTPÇIK TÜRÜ dayın dı ve Soyadı : day Numaası (T.. Kimlik No) : SĞLIK KNLIĞI PERSONEL GENEL

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI SAĞLIK BAKANLIĞI PERSONEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PERSONELİNİN UNVAN DEĞİŞİKLİĞİ SINAVI 29. GRUP: MAKİNE MÜHENDİSİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI SAĞLIK BAKANLIĞI PERSONEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PERSONELİNİN UNVAN DEĞİŞİKLİĞİ SINAVI 29. GRUP: MAKİNE MÜHENDİSİ T.. MİLLÎ EĞİTİM KNLIĞI EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜÜRLÜĞÜ Ölçme eğelendime ve çıköğetim Kuumlaı aie aşkanlığı KİTPÇIK TÜRÜ dayın dı ve Soyadı : day Numaası (T.. Kimlik No) : SĞLIK KNLIĞI PERSONEL GENEL

Detaylı

Yasemin Öner 1, Selin Özçıra 1, Nur Bekiroğlu 1. Yıldız Teknik Üniversitesi yoner@yildiz.edu.tr, sozcira@yildiz.edu.tr, nbekir@yildiz.edu.tr.

Yasemin Öner 1, Selin Özçıra 1, Nur Bekiroğlu 1. Yıldız Teknik Üniversitesi yoner@yildiz.edu.tr, sozcira@yildiz.edu.tr, nbekir@yildiz.edu.tr. Düşük Güçlü Uygulamala için Konvansiyonel Senkon Geneatöle ile Süekli Mıknatıslı Senkon Geneatölein Kaşılaştıılması Compaison of Conventional Synchonous Geneatos and emanent Magnet Synchonous Geneatos

Detaylı

TEKNİK FİZİK ÖRNEK PROBLEMLER-EK2 1

TEKNİK FİZİK ÖRNEK PROBLEMLER-EK2 1 TEKNİK FİZİK ÖRNEK PROBLEMLER-EK2 ÖRNEK PROBLEM (KİNETİK ENERJİ) RÜZER şirketi 40 kw güce sahip bir rüzgar çiftliği kurmayı planlamıştır. Tasarlanan rüzgar türbinine gelecek rüzgarın debisi 000 kg/s dir.

Detaylı

YX = b X +b X +b X X. YX = b X +b X X +b X. katsayıları elde edilir. İlk olarak denklem1 ve denklem2 yi ele alalım ve b

YX = b X +b X +b X X. YX = b X +b X X +b X. katsayıları elde edilir. İlk olarak denklem1 ve denklem2 yi ele alalım ve b Kadelen Bisküvi şiketinin on şehideki eklam statejisi Radyo-TV ve Gazete eklamı olaak iki şekilde geçekleşmişti. Bu şehiledeki satış, Radyo-TV ve Gazete eklam veilei izleyen tabloda veilmişti. Şehi No

Detaylı

Güneş Enerjili Su Isıtma Sisteminin Deneysel İncelenmesi

Güneş Enerjili Su Isıtma Sisteminin Deneysel İncelenmesi Kadir BAKIRCI Bedri YÜKSEL Güneş Enerjili Su Isıtma Sisteminin Deneysel İncelenmesi Abs tract: Running out of energy sources used at the present and their high cost are extremely affected to the economy

Detaylı

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ DENEYLER 2

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ DENEYLER 2 T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ DENEYLER 2 DOĞAL VE ZORLANMIŞ TAŞINIMLA ISI TRANSFERİ DENEYİ ÖĞRENCİ NO: ADI SOYADI:

Detaylı

DRC. 5. ab b = 3 b ( a 1 ) = Deponun hacmi 24x olsun, 3. y = 6 için = 3. 7 MATEMATİK DENEMESİ. a 9 b. a 2 b b = 12 b ( a 2 1 ) = 12.

DRC. 5. ab b = 3 b ( a 1 ) = Deponun hacmi 24x olsun, 3. y = 6 için = 3. 7 MATEMATİK DENEMESİ. a 9 b. a 2 b b = 12 b ( a 2 1 ) = 12. MTEMTİK DENEMESİ Çözümle.. ab b = b ( a ) = a 9 b a b b = b ( a ) =. c d 7,,,,,, 7,, 9 + +... + 9 = : = a + + = a = b =, c = + 7 + d = d = = 7 < < & > > 7 & > > 7 =,,,, olup in alabileceği faklı değelein

Detaylı

KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ORTAÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ TG ÖABT ORTAÖĞRETİM MATEMATİK Bu testlein he hakkı saklıdı. Hangi amaçla olusa olsun, testlein tamamının veya

Detaylı

r r r r

r r r r 997 ÖYS. + 0,00 0,00 = k 0,00 olduğuna göe, k kaçtı? B) C). [(0 ) + ( 0) ] [(9 0) (0 ) ] işleminin sonucu kaçtı? B) C) 9 6. Bi a doğal sayısının ile bölündüğünde bölüm b, kalan ; b sayısı ile bölündüğünde

Detaylı

Boru İçerisindeki Bir Akış Problemine Ait Analitik ve Nümerik Çözümler

Boru İçerisindeki Bir Akış Problemine Ait Analitik ve Nümerik Çözümler Afyon Kocatepe Üniesitesi Fen Bililei Degisi Afyon Kocatepe Uniesity Jounal of Sciences AKÜ FEBİD () 59 (-9) AKU J. Sci. () 59 (-9) Bou İçeisindeki Bi Akış Pobleine Ait Analitik e Nüeik Çözüle Eine Ceyan,Muhaet

Detaylı

ŞEKİL P4. Tavanarası boşluğu. Tavanarası boşluğu. 60 o C. Hava 80 o C 0.15 m 3 /s. Hava 85 o C 0.1 m 3 /s. 70 o C

ŞEKİL P4. Tavanarası boşluğu. Tavanarası boşluğu. 60 o C. Hava 80 o C 0.15 m 3 /s. Hava 85 o C 0.1 m 3 /s. 70 o C 8. BÖLÜMLE İLGİLİ ÖRNEK SORULAR 1) 15 o C de su (ρρ = 999.1 kg m 3 ve μμ = 1.138 10 3 kg m. s) 4 cm çaplı 25 m uzunluğında paslanmaz çelikten yapılmış yatay bir borudan 7 L/s debisiyle sürekli olarak akmaktadır.

Detaylı

f = 1 0.013809 = 0.986191

f = 1 0.013809 = 0.986191 MAKİNA MÜHNDİSLİĞİ BÖLÜMÜ-00-008 BAHAR DÖNMİ MK ISI TRANSFRİ II (+) DRSİ YIL İÇİ SINAVI SORULARI ÇÖZÜMLRİ Soruların çözümlerinde Yunus A. Çengel, Heat and Mass Transfer: A Practical Approach, SI, /, 00,

Detaylı

A A A A A A A A A A A

A A A A A A A A A A A LYS MATEMATİK TESTİ. Bu testte 5 sou vadı.. Cevaplaınızı, cevap kâğıdının Matematik Testi için aılan kısmına işaetleiniz.. Veilen, ve z tamsaılaı için. =. z =. =f() olduğuna göe, + + z toplamı en çok kaçtı?

Detaylı

( ) ( ) ( ) ϕ ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ϕ ( ) ( ) TRANFORMATORLAR Genel Elektiksel Özelliklei ve Gücünün Belilenmesi TRGT ODABAŞ Fiziksel Temelle Giiş Tansfomatole geilim ve akımın ölçülmesi veya sinyal ve gücün taşınması gibi özel maksatla için dizayn

Detaylı

ARAÇ YOL YÜKLERİNİN DIŞ DİKİZ AYNAYA ETKİLERİ VE DIŞ DİKİZ AYNA TİTREŞİM PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ

ARAÇ YOL YÜKLERİNİN DIŞ DİKİZ AYNAYA ETKİLERİ VE DIŞ DİKİZ AYNA TİTREŞİM PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ OTEKON 4 7 Otomotiv Teknolojilei Kongesi 6 7 Mayıs 04, BURSA ARAÇ YOL YÜKLERİNİN DIŞ DİKİZ AYNAYA ETKİLERİ VE DIŞ DİKİZ AYNA TİTREŞİM PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ Basi ÇALIŞKAN *, İan KAMAŞ *, Tane KARSLIOĞLU

Detaylı

Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ankara Aysuhan OZANSOY

Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ankara Aysuhan OZANSOY FİZ11 FİZİK Ankaa Üniesitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ankaa Aysuhan OZANSOY Bölüm-III : Doğusal (Bi boyutta) Haeket 1. Ye değiştime e Haeketin Tanımı 1.1. 1 Mekanik Nedi? 1.. Refeans çeçeesi, Konum, Ye

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YOĞUŞMALI KOMBİLER İÇİN ÇOK GEÇİŞLİ KOMPAKT ISI DEĞİŞTİRİCİSİ VE YARI KÜRESEL METAL MATRİX YAKICININ GELİŞTİRİLMESİ Muhammed Aslan OMAR DOKTORA TEZİ Makine

Detaylı

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ Giriş Isı değiştiricileri (eşanjör) değişik tiplerde olup farklı sıcaklıktaki iki akışkan arasında ısı alışverişini temin ederler. Isı değiştiricileri başlıca yüzeyli

Detaylı

SİSTEM SİMULASYONU KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ

SİSTEM SİMULASYONU KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ SİSTEM SİMULASYONU KUYRUK SİSTEMLERİ KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ Bi kuyuk sistemi; hizmet veen bi veya biden fazla sevise sahipti. Sisteme gelen müşteile tüm sevislei dolu bulusa, sevisin önündeki kuyuğa

Detaylı

MEKANİK TİTREŞİMLER. (Dynamics of Machinery, Farazdak Haideri, 2007)

MEKANİK TİTREŞİMLER. (Dynamics of Machinery, Farazdak Haideri, 2007) MEKANİK TİTREŞİMLER TİTREŞİM ÖLÇÜMÜ: Titeşim ölçümü oldukça kapsamlı bi koudu ve mekaik, elektik ve elektoik bilgisi içeiklidi. Titeşim ölçümleide titeşim geliği (ye değiştime-displacemet, hız-velocity

Detaylı

3. BÖLÜM. HİDROLİK-PNÖMATİK Prof.Dr.İrfan AY

3. BÖLÜM. HİDROLİK-PNÖMATİK Prof.Dr.İrfan AY HİDROLİK-PNÖMATİK 3. BÖLÜM 3.1 PİSTON, SİLİNDİR MEKANİZMALARI Hiolik evelee piston-silini ikilisi ile oluşan oğusal haeket aha sona önel, yaı önel, oğusal önel haeket olaak çevilebili. Silinile: a) Tek

Detaylı

Mekanik olayları ölçmekte ya da değerlendirmekte kullanılan matematiksel büyüklükler:

Mekanik olayları ölçmekte ya da değerlendirmekte kullanılan matematiksel büyüklükler: VEKTÖRLER KT 1 Mekanik olaylaı ölçmekte ya da değelendimekte kullanılan matematiksel büyüklükle: Skale büyüklük: sadece bi sayısal değei tanımlamakta kullanılı, pozitif veya negatif olabili. Kütle, hacim

Detaylı

Dönerek Öteleme Hareketi ve Açısal Momentum

Dönerek Öteleme Hareketi ve Açısal Momentum 6 Döneek Ötelee Haeketi e Açısal Moentu Test 'in Çözülei.. R L P N yatay M Çebe üzeindeki bi noktanın yee göe hızı, o noktanın ekeze göe çizgisel hızı ile çebein ötelee hızının ektöel toplaına eşitti.

Detaylı

SİSTEM MODELLEME VE OTOMATİK KONTROL FİNAL/BÜTÜNLEME SORU ÖRNEKLERİ

SİSTEM MODELLEME VE OTOMATİK KONTROL FİNAL/BÜTÜNLEME SORU ÖRNEKLERİ SİSTEM MODELLEME VE OTOMATİK KONTROL FİNAL/BÜTÜNLEME SORU ÖRNEKLERİ.Gup: Vize sou önekleindeki son gup (Routh-Huwitz testi) soula dahildi. Bunla PID soulaıyla bilikte de soulabili..) Tansfe fonksiyonu

Detaylı

GÜNEŞ ENERJİSİ İLE SU ISITILMASI

GÜNEŞ ENERJİSİ İLE SU ISITILMASI PROJE 032 GÜNEŞ ENERJİSİ İLE SU ISITILMASI 1 GÜNEŞLİ SU ISITICILARININ TASARIMI Edirne de 84 kişilik 21 dairenin su ihtiyacını tüm yıl karşılayacak sistemin hesabı. Sıcak su sıcaklığı, güneşli su ısıtıcılarda

Detaylı

GÖVDE BORULU ISI DEĞİŞTİRİCİLİ R404A KULLANILAN BİR SOĞUTMA SİSTEMİNİN ENERJİ VE EKSERJİ ANALİZİ

GÖVDE BORULU ISI DEĞİŞTİRİCİLİ R404A KULLANILAN BİR SOĞUTMA SİSTEMİNİN ENERJİ VE EKSERJİ ANALİZİ Iı Bilimi ve Tekniği Degii,,, -, J. of Themal Science and Technology TIBTD Pinted in Tukey ISSN - GÖVD BORULU ISI DĞİŞTİRİİLİ RA ULLANILAN BİR SOĞUTMA SİSTMİNİN NRJİ V SRJİ ANALİZİ Ahmet ABUL, Önde IZILAN,

Detaylı

Parçacıkların Kinetiği Impuls-Momentum Yöntemi: Çarpışma

Parçacıkların Kinetiği Impuls-Momentum Yöntemi: Çarpışma Paçacıklaın Kinetiği Impuls-Momentum Yöntemi: Çapışma İki kütle bibii ile kısa süe içeisinde büyük impulsif kuvvetlee yol açacak şekilde temas edese buna çapışma (impact) deni. Çapışma 1. Diekt mekezcil

Detaylı

Şekil-1 Yeryüzünde bir düzleme gelen güneş ışınım çeşitleri

Şekil-1 Yeryüzünde bir düzleme gelen güneş ışınım çeşitleri VAKUM TÜPLÜ GÜNEŞ KOLLEKTÖR DENEYİ 1. DENEYİN AMACI: Yenilenebilir enerji kaynaklarından güneş enerjisinde kullanılan vakum tüplü kollektör tiplerinin tanıtılması, boyler tankına sahip olan vakum tüplü

Detaylı

KOMPAKT ISI EŞANJÖRLERİNDE KANATÇIK DÜZENLEMELERİNİN BASINÇ KAYBINA ETKİSİ

KOMPAKT ISI EŞANJÖRLERİNDE KANATÇIK DÜZENLEMELERİNİN BASINÇ KAYBINA ETKİSİ PAMUKKAE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİ SİK FAKÜTESİ PAMUKKAE UNIVERSITY ENGINEERING COEGE MÜHENDİSİK BİİMERİ DERGİSİ JOURNA OF ENGINEERING SCIENCES YI CİT SAYI SAYFA : : 8 : : 7-3 KOMPAKT ISI EŞANJÖRERİNDE KANATÇIK

Detaylı

RHOMBİC HAREKET İLETİM ve KRANK-BİYEL MEKANİZMASINA SAHİP BUJİ İLE ATEŞLEMELİ İÇTEN YANMALI MOTORUN TERMODİNAMİK ANALİZLERİ

RHOMBİC HAREKET İLETİM ve KRANK-BİYEL MEKANİZMASINA SAHİP BUJİ İLE ATEŞLEMELİ İÇTEN YANMALI MOTORUN TERMODİNAMİK ANALİZLERİ 14th Intenational Combustion Symposium (INCOS018) 5-7 Apil 018 HOMBİC HAEKET İLETİM ve KANK-BİYEL MEKANİZMASINA SAHİP BUJİ İLE ATEŞLEMELİ İÇTEN YANMALI MOTOUN TEMODİNAMİK ANALİZLEİ Eme YILMAZ 1, Can ÇINA

Detaylı

Öğrenci No: Ürünler Masa Sandalye Kitaplık İşçilik süresi (saat/adet) Talep miktarı (adet)

Öğrenci No: Ürünler Masa Sandalye Kitaplık İşçilik süresi (saat/adet) Talep miktarı (adet) Oman Endüsti Mühendisliği ölümü TESİS PLNLM asınav 14.11.2016 15:00 Öğenci No: İmza dı Soyadı: SORU 1. ltenatif işletme büyüklükleinin optimum kapasiteye göe aşıı veya eksik olmasının işletme açısından

Detaylı

VİDALAR VE CIVATALAR. (DĐKKAT!! Buradaki p: Adım ve n: Ağız Sayısıdır) l = n p

VİDALAR VE CIVATALAR. (DĐKKAT!! Buradaki p: Adım ve n: Ağız Sayısıdır) l = n p VİDALA VE CIVAALA d : Miniu, inö yada diş dibi çapı (=oot) d : Otalaa, noinal çap yada böğü çapı (=ean) d : Maksiu, ajö çap, diş üstü çapı λ : Helis açısı p : Adı (p=pitch) l (hatve): Civatanın bi ta dönüşüne

Detaylı

BASIT MAKINALAR. Basit makinalarda yük P, dengeleyici kuvvet F ile gösterilir. Bu durumda ; Kuvvet Kazancı = olur

BASIT MAKINALAR. Basit makinalarda yük P, dengeleyici kuvvet F ile gösterilir. Bu durumda ; Kuvvet Kazancı = olur SIT MKINR Günlük yaşantımızda iş yapmamızı kolaylaştıan alet ve makineledi asit makinelele büyük bi yükü, küçük bi kuvvetle dengelemek ve kaldımak mümkündü asit makinalada yük, dengeleyici kuvvet ile gösteili

Detaylı

O )molekül ağırlığı 18 g/mol ve 1g suyun kapladığı hacimde

O )molekül ağırlığı 18 g/mol ve 1g suyun kapladığı hacimde 1) Suyun ( H 2 O )molekül ağırlığı 18 g/mol ve 1g suyun kapladığı hacimde 10 6 m 3 olduğuna göre, birbirine komşu su moleküllerinin arasındaki uzaklığı Avagadro sayısını kullanarak hesap ediniz. Moleküllerin

Detaylı

Nokta (Skaler) Çarpım

Nokta (Skaler) Çarpım Nokta (Skale) Çapım Statikte bazen iki doğu aasındaki açının, veya bi kuvvetin bi doğuya paalel ve dik bileşenleinin bulunması geeki. İki boyutlu poblemlede tigonometi ile çözülebili, ancak 3 boyutluda

Detaylı

50 40 ----------30 20 10

50 40 ----------30 20 10 HACİM Maddenin uzayda kaplamış olduğu yedi.bi cismin kapladığı yei aynı anda başka bi cisim kaplayamaz.hacim biimlei m3 veya cm3 tü.ayıca sıvıla için Lite kullanılı. 1 Lite=1 dm3 1 ml=1cm3=1cc A)Katılaın

Detaylı

FİZ101 FİZİK-I. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü B Grubu 3. Bölüm (Doğrusal Hareket) Özet

FİZ101 FİZİK-I. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü B Grubu 3. Bölüm (Doğrusal Hareket) Özet FİZ11 FİZİK-I Ankaa Üniesitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü B Gubu 3. Bölüm (Doğusal Haeket) Özet.1.14 Aysuhan Ozansoy Haeket Nedi? Mekanik; kuetlei e onlaın cisimle üzeine etkileini inceleyen fizik dalıdı

Detaylı

Basit Makineler Çözümlü Sorular

Basit Makineler Çözümlü Sorular Basit Makinele Çözümlü Soula Önek 1: x Çubuk sabit makaa üzeinde x kada haeket ettiilise; makaa kaç tu döne? x = n. n = x/ olu. n = sabit makaanın dönme sayısı = sabit makaanın yaıçapı Önek : x Çubuk x

Detaylı

BİLEZİKLİ ASENKRON MAKİNELERDE ANLIK YÜKSEK MOMENT VE HIZ DENETİMİ İÇİN ROTOR DEVRESİNE BULANIK MANTIK TABANLI GÜÇ ENJEKSİYONU

BİLEZİKLİ ASENKRON MAKİNELERDE ANLIK YÜKSEK MOMENT VE HIZ DENETİMİ İÇİN ROTOR DEVRESİNE BULANIK MANTIK TABANLI GÜÇ ENJEKSİYONU P AM U K K A L E Ü N İ V E R S İ T E S İ M Ü H E N D İ S L İ K F A K Ü L T E S İ P A M U K K A L E U N I V E R S I T Y E N G I N E E R I N G F A C U L T Y M Ü H E N D İ S L İK B İ L İM L E R İ D E R G

Detaylı

ENJEKSİYON YIĞMA YÖNTEMİNDE KUVVET VE MALZEME AKIŞINA DEFORMASYON BÖLGESİ BOYUT ORANININ ETKİLERİ

ENJEKSİYON YIĞMA YÖNTEMİNDE KUVVET VE MALZEME AKIŞINA DEFORMASYON BÖLGESİ BOYUT ORANININ ETKİLERİ Uludağ Ünivesitesi Mühendislik Mimalık Fakültesi Degisi, Cilt 9, Sayı, 004 ENJEKSİYON YIĞMA YÖNTEMİNDE KUVVET VE MALZEME AKIŞINA DEFORMASYON BÖLGESİ BOYUT ORANININ ETKİLERİ M Tahi ALTINBALIK Yılmaz ÇAN

Detaylı

ZAMANA BAĞLI ISI İLETİMİ ÖRNEK PROBLEMLER

ZAMANA BAĞLI ISI İLETİMİ ÖRNEK PROBLEMLER ZAMANA BAĞLI ISI İLETİMİ ÖRNEK PROBLEMLER 1) Annesi bebeğine süt ısıtmak için cm çaplı ince cidarlı bir cam bardağa su koyuyor. Bardakdaki sütün yüksekliği 7 cm dir. Daa sonra cam bardağı 0 o C de sıcak

Detaylı

Gauss Kanunu. Gauss kanunu:tanım. Kapalı bir yüzey boyunca toplam elektrik akısı, net elektrik yükünün e 0 a bölümüne eşittir.

Gauss Kanunu. Gauss kanunu:tanım. Kapalı bir yüzey boyunca toplam elektrik akısı, net elektrik yükünün e 0 a bölümüne eşittir. Gauss Kanunu Gauss kanunu:tanım Kapalı bi yüzey boyunca toplam elektik akısı, net elektik yükünün e a bölümüne eşitti. yüzeydeki Gauss kanunu Coulomb kanununa eşdeğedi. Gauss kanunu : Tanım Bi yük dağılımını

Detaylı

DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.

DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. DENEY FÖYLERİ DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. Küçük Sanayi sitesi 12 Ekim Cad. 52.Sok. No:18/A BALIKESİR Tel:0266 2461075 Faks:0266 2460948 ttp://www.deneysan.com mail: deneysan@deneysan.com

Detaylı

BÖLÜM 2 GAUSS KANUNU

BÖLÜM 2 GAUSS KANUNU BÖLÜM GAUSS KANUNU.1. ELEKTRİK AKISI Elektik akısı, bi yüzeyden geçen elektik alan çizgileinin sayısının bi ölçüsüdü. Kapalı yüzey içinde net bi yük bulunduğunda, yüzeyden geçen alan çizgileinin net sayısı

Detaylı

OPTİMUM RADAR PARAMETRELERİNİN SÜREKLİ GENETİK ALGORİTMA YARDIMIYLA KARIŞTIRMA ORTAMINDA RADAR MENZİLİNİN MAKSİMİZE EDİLMESİ İÇİN BELİRLENMESİ

OPTİMUM RADAR PARAMETRELERİNİN SÜREKLİ GENETİK ALGORİTMA YARDIMIYLA KARIŞTIRMA ORTAMINDA RADAR MENZİLİNİN MAKSİMİZE EDİLMESİ İÇİN BELİRLENMESİ Optimum ada Paameteleinin Süekli Genetik Algoitma Yadımıyla Kaıştıma Otamında ada Menzilinin Maksimize Edilmesi İçin Belilenmesi HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLEİ DEGİSİ TEMMUZ 2004 CİLT 1 SAYI 4 (41-46)

Detaylı

Bölüm 11: Doğrusal Olmayan Optik Alıştırmalar

Bölüm 11: Doğrusal Olmayan Optik Alıştırmalar Bölüm : Dğusal Olmayan Optik Alıştımala. (a Şiddeti I (W/m laak veilen ışığın, dğusal kıılma indisi n lan madde tamı içinde elektik alanının (E laak veilebileceğini gösteiniz. 7, 4 I E = (b I=,5 W/cm laze

Detaylı

SAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ

SAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ SAYSAL ANALİZ Doç.D. Cüneyt BAYLMŞ Doç.D. Cüneyt BAYLMŞ SAYSAL ANALİZ LİNEE DENKLEM SİSTEMİ ÇÖZÜMLEİ (Klasik Yöntemle) Doç.D. Cüneyt BAYLMŞ İÇEİK Doğusal Denklem Takımlaının Çözümü Came Yöntemi Matisin

Detaylı

DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.

DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. DENEY FÖYLERİ DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. Küçük Sanayi sitesi 12 Ekim Cad. 36.Sok. No6A-B BALIKESİR Tel0266 2461075 Faks0266 2460948 ttp//www.deneysan.com mail deneysan@deneysan.com

Detaylı

FİZ102 FİZİK-II. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü B-Grubu Bahar Yarıyılı Bölüm-III Ankara. A.

FİZ102 FİZİK-II. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü B-Grubu Bahar Yarıyılı Bölüm-III Ankara. A. FİZ12 FİZİK-II Ankaa Ünivesitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü B-Gubu 214-215 Baha Yaıyılı Bölüm-III Ankaa A. Ozansoy Bölüm-III: Gauss Kanunu 1. lektik Akısı 2. Gauss Kanunu 3. Gauss Kanununun Uygulamalaı

Detaylı

Dairesel Hareket. Düzgün Dairesel Hareket

Dairesel Hareket. Düzgün Dairesel Hareket Daiesel Haeket Daiesel haeket, sabit bi mekez etafında olan ve yaıçapın değişmediği haekete deni. Daiesel haekette hız vektöünün büyüklüğü değişmese de haeketin doğası geeği, yönü haeket boyunca süekli

Detaylı

TEST 1 ÇÖZÜMLER KÜTLE ÇEKİMİ VE KEPLER KANUNLARI

TEST 1 ÇÖZÜMLER KÜTLE ÇEKİMİ VE KEPLER KANUNLARI ES ÇÖZÜE ÜE ÇEİİ E EE ANUNAI O u uydu ezeenin kütlesi yaıçapı ise yüzeyindeki çeki ivesi a ( ) 4 ezeenin dışındaki çeki ivesi a ( ) ezeenin içindeki ve üzeindeki çeki ivesi a d eşitliğinden bulunu ve d

Detaylı

3 FAZLI SİSTEMLER. şartlarda daha fazla güç nakli mümkündür. 26.05.2013 3 fazlı sistemler 1 3-FAZLI DENGELİ SİSTEMLER V OR V OS O V OT

3 FAZLI SİSTEMLER. şartlarda daha fazla güç nakli mümkündür. 26.05.2013 3 fazlı sistemler 1 3-FAZLI DENGELİ SİSTEMLER V OR V OS O V OT 3 FA İEME n Çok azlı sistemle, geilimleinin aasında az akı bulunan iki veya daha azla tek azlı sistemin bileştiilmiş halidi ve bu işlem simetik bi şekilde yapılı. n ek azlı sistemlede güç dalgalı olduğu

Detaylı

FONKSİYONEL DERECELENDİRİLMİŞ SİLİNDİRLERDE TERMAL ELASTİK GERİLME ANALİZİ

FONKSİYONEL DERECELENDİRİLMİŞ SİLİNDİRLERDE TERMAL ELASTİK GERİLME ANALİZİ XVIII. ULUSAL MEKANİK KONGRESİ 6-30 Ağustos 013, Celal Baya Ünivesitesi, Manisa FONKSİYONEL DERECELENDİRİLMİŞ SİLİNDİRLERDE TERMAL ELASTİK GERİLME ANALİZİ Ali Kuşun *, Eme Kaa *, Halil Aykul *, Muzaffe

Detaylı

IV. BÖLÜM SULARIN DERLENMES (KAPTAJ)

IV. BÖLÜM SULARIN DERLENMES (KAPTAJ) IV. BÖLÜM SULARIN DERLENMES (KAPTAJ) 4.1 MENBA SULARININ DERLENMES Menbala (pına) yealtı sulaını taıyan tabakanın hehangi bi ekilde ye yüzeyine çıkması sonucu oluu. Böylece yealtı suyu kendiliinden yeyüzüne

Detaylı

SAE 10, 20, 30 ve 40 d = 200 mm l = 100 mm W = 32 kn N = 900 d/dk c = mm T = 70 C = 2. SAE 10 için

SAE 10, 20, 30 ve 40 d = 200 mm l = 100 mm W = 32 kn N = 900 d/dk c = mm T = 70 C = 2. SAE 10 için ÖRNEK mm çapında, mm uzunluğundaki bi kaymalı yatakta, muylu 9 d/dk hızla dönmekte ve kn bi adyal yükle zolanmaktadı. Radyal boşluğu. mm alaak SAE,, ve yağlaı için güç kayıplaını hesaplayınız. Çalışma

Detaylı

3. EŞPOTANSİYEL VE ELEKTRİK ALAN ÇİZGİLERİ AMAÇ. Bir çift elektrot tarafından oluşturulan elektrik alan ve eş potansiyel çizgilerini görmek.

3. EŞPOTANSİYEL VE ELEKTRİK ALAN ÇİZGİLERİ AMAÇ. Bir çift elektrot tarafından oluşturulan elektrik alan ve eş potansiyel çizgilerini görmek. 3. EŞPOTNSİYEL VE ELEKTRİK LN ÇİZGİLERİ MÇ i çift elektot taafından oluştuulan elektik alan ve eş potansiyel çizgileini gömek. RÇLR Güç kaynağı Galvanomete Elektot (iki adet) Pob (iki adet) İletken sıvı

Detaylı

YGS Fizik 3D Soru Bankası Kitabı Düzeltmeleri

YGS Fizik 3D Soru Bankası Kitabı Düzeltmeleri GS Fizik D Sou Bankası itabı Düzeltmelei D GS Fizik Sou Bankası özelinde bazı sou ve çözümlede atala olduğu tespit edilmişti. Uzun tasi ve çapaz süecine ağmen meydana gelen bu ataladan dolayı siz değeli

Detaylı

7. BÖLÜMLE İLGİLİ ÖRNEK SORULAR

7. BÖLÜMLE İLGİLİ ÖRNEK SORULAR 7. BÖLÜMLE İLGİLİ ÖRNEK SORULAR 1) Denver, Colorao da (rakım 1610 m) yerel atmosfer basıncı 8.4 kpa dır. Bu basınçta ve 0 o C sıcaklıktaki hava, 120 o C sıcaklıkta ve 2.5m 8m boyutlarında düz bir plaka

Detaylı

SENKRON RELÜKTANS MAKİNASININ ANALİZİ

SENKRON RELÜKTANS MAKİNASININ ANALİZİ SENKRON REÜKTANS MAKİNASNN ANAİZİ Esoy BEŞER 1 H.Taık DURU 2 Sai ÇAMUR 3 Biol ARİFOĞU 4 Esa KANDEMİR 5 Elektik Mühendisliği Bölümü Mühendislik Fakültesi Koeli Ünivesitesi, Vezioğlu Kampusü, 411, Koeli

Detaylı

GESTRA Ürün Programı. Her türlü uygulama için optimum çözümler

GESTRA Ürün Programı. Her türlü uygulama için optimum çözümler GESTRA Üün Pogamı He tülü uygulama için optimum çözümle Kondenstop (buha kapanı) Çek valfle BK Seisi PN 630 a kada olan duo paslanmaz çelik bimetalik egülatölü kondenstopladı. BK tipi kondenstopla, en

Detaylı

Beş Seviyeli Kaskat İnverter İle Beslenen 3-Fazlı Asenkron Motorun V/f Kontrolü

Beş Seviyeli Kaskat İnverter İle Beslenen 3-Fazlı Asenkron Motorun V/f Kontrolü Fıat Üniv. Fen ve Müh. Bil. De. Science and Eng. J of Fıat Univ. 18 (1), 69-8, 26 18 (1), 69-8, 26 Beş Seviyeli Kakat İnvete İle Belenen 3-Fazlı Aenkon Motoun V/f Kontolü Ekan DENİZ ve Hüeyin ALTUN Fıat

Detaylı

Bölüm 5 Manyetizma. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU

Bölüm 5 Manyetizma. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU ölüm 5 Manyetizma Pof. D. ahadı OYACOĞLU Manyetizma Manyetik Alanın Tanımı Akım Taşıyan İletkene Etkiyen Kuvvet Düzgün Manyetik Alandaki Akım İlmeğine etkiyen Tok Yüklü bi Paçacığın Manyetik Alan içeisindeki

Detaylı

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MİKROSULAMA LATERAL BORULARINDA İDROLİK ESAP METOTLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ VE ÇOK ÇAPLI BORULAR İÇİN LİNEER ÇÖZÜM METODU DOKTORA TEZİ Y. Müh.

Detaylı

Öğrenci No: Adı Soyadı: İmza: Soru No Toplam Puan Program Çıktısı PÇ-10 PÇ-10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 Alınan Puan

Öğrenci No: Adı Soyadı: İmza: Soru No Toplam Puan Program Çıktısı PÇ-10 PÇ-10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 Alınan Puan Öğenci No: dı Soyadı: İmza: Sou No 1 2 3 4 5 Toplam Puan 15 15 20 25 25 100 ogam Çıktısı PÇ-10 PÇ-10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 lınan Puan SORU 1. ltenatif işletme büyüklükleinin optimum kapasiteye göe aşıı

Detaylı

MALİ UZLAŞTIRMA HESAPLAMALARI

MALİ UZLAŞTIRMA HESAPLAMALARI ELEKTRİK PİYASASI DENGELEME ve UZLAŞTIRMA YÖNETMELİĞİ MALİ UZLAŞTIRMA HESAPLAMALARI 11 Ekim 2011, Ankaa Hüseyin ALTUNTAŞ Piyasa Mali Uzlaştıma Mekezi Gündem Uzlaştıma Uzlaştıma Süeçlei Gün Öncesi Piyasası

Detaylı

KAYNAMALI ISI TRANSFERİ DENEYİ. Arş. Gör. Emre MANDEV

KAYNAMALI ISI TRANSFERİ DENEYİ. Arş. Gör. Emre MANDEV KAYNAMALI ISI TRANSFERİ DENEYİ Arş. Gör. Emre MANDEV 1. Giriş Pek çok uygulama alanında sıcak bir ortamdan soğuk bir ortama ısı transferi gerçekleştiğinde kaynama ve yoğuşma olayları gözlemlenir. Örneğin,

Detaylı

5. ( 8! ) 2 ( 6! ) 2 = ( 8! 6! ). ( 8! + 6! ) Cevap E. 6. Büyük boy kutu = 8 tane. Cevap A dakika = 3 saat 15 dakika olup Göksu, ilk 3 saatte

5. ( 8! ) 2 ( 6! ) 2 = ( 8! 6! ). ( 8! + 6! ) Cevap E. 6. Büyük boy kutu = 8 tane. Cevap A dakika = 3 saat 15 dakika olup Göksu, ilk 3 saatte Deneme - / Mat MTEMTİK DENEMESİ Çözümle. 7 7 7, 0, 7, + + = + + 03, 00,, 3 0 0 7 0 0 7 =. +. +. 3 = + + = 0 bulunu.. Pa ve padaa eklenecek saı olsun. a- b+ b =- a+ b+ a & a - ab+ a =-ab-b -b & a + b =

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 005 (3) 59-63 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Teknik Not Düzlemsel Güneş Kolektörlerinde Üst Yüzeyden Olan Isıl Kayıpların

Detaylı

MAK104 TEKNİK FİZİK UYGULAMALAR

MAK104 TEKNİK FİZİK UYGULAMALAR MAK04 TEKNİK FİZİK ISI TRANSFERİ ÖRNEK PROBLEMLER Tabakalı düzlem duvarlarda ısı transferi Birleşik düzlem duvarlardan x yönünde, sabit rejim halinde ve duvarlar içerisinde ısı üretimi olmaması ve termofiziksel

Detaylı

Cevap C. 400 / 0 ( mod 8 ) A harfi. 500 / 4 ( mod 8 ) D harfi. Cevap C. 6. I. n tam sayı ise. n 2 = 4k 2 4k + 1 veya n 2 = 4k 2

Cevap C. 400 / 0 ( mod 8 ) A harfi. 500 / 4 ( mod 8 ) D harfi. Cevap C. 6. I. n tam sayı ise. n 2 = 4k 2 4k + 1 veya n 2 = 4k 2 MTMTİ NMSİ. 8 h + + h. ( a, b ) 0 h. + h h+ h h. + h + bulunu. 0... 7 sayısında asal çapanladan bie tane olduğundan pozitif bölen sayısı kada ( a, b ) sıalı ikilisi vadı. ( + ). ( + ). ( + ). ( + ) tane

Detaylı

ZnX (X=S, Se, Te) FOTONİK KRİSTALLERİNİN ÖZFREKANS KONTURLARI * Eigenfrequency Contours of ZnX (X=S, Se, Te) Photonic Crystals

ZnX (X=S, Se, Te) FOTONİK KRİSTALLERİNİN ÖZFREKANS KONTURLARI * Eigenfrequency Contours of ZnX (X=S, Se, Te) Photonic Crystals Ç.Ü Fen e Mühendislik Bilimlei Deisi Yıl:0 Cilt:8-3 ZnX (X=S, Se, Te) FOTONİK KRİSTALLERİNİN ÖZFREKANS KONTURLARI * Eienfequency Contous of ZnX (X=S, Se, Te) Photonic Cystals Utku ERDİVEN, Fizik Anabilim

Detaylı

MAK-LAB007 AKIŞKAN YATAĞINDA AKIŞKANLAŞTIRMA DENEYİ

MAK-LAB007 AKIŞKAN YATAĞINDA AKIŞKANLAŞTIRMA DENEYİ MAK-LAB007 AKIŞKAN YATAĞINDA AKIŞKANLAŞTIRMA DENEYİ 1.GİRİŞ Deney tesisatı; içerisine bir ısıtıcı,bir basınç prizi ve manometre borusu yerleştirilmiş cam bir silindirden oluşmuştur. Ayrıca bu hazneden

Detaylı

T.C. NEVŞEHİR ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. NEVŞEHİR ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ i T.C. NEVŞEHİR ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BAZI DEFORME ÇEKİRDEKLERDE DENGE ÖNCESİ NÖTRON YAYINLANMA SPEKTRUMLARININ YENİ BİR YAKLAŞIM KULLANILARAK HESAPLANMASI Tezi Hazılayan Ehan ERSOY Tezi

Detaylı

Termodinamik. Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Lütfullah Kuddusi. Bölüm 2 Problemler. Problem numaraları kitabın «5 th Edition» ile aynıdır.

Termodinamik. Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Lütfullah Kuddusi. Bölüm 2 Problemler. Problem numaraları kitabın «5 th Edition» ile aynıdır. Termodinamik Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Lütfullah Kuddusi Bölüm 2 Problemler Problem numaraları kitabın «5 th Edition» ile aynıdır. 1 2-26 800 kg kütlesi olan bir arabanın yatay yolda 0 dan 100 km/h hıza

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ SONLU FARKLAR YÖNTEMİ İLE ÇOK YÜKSEK FREKANSLI ELEKTROMANYETİK DALGA ALANI HESABI Azu KOÇASLAN JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI ANKARA

Detaylı

GÜNEŞ IŞINIMI VE DUVAR YÖNÜ DİKKATE ALINARAK OPTİMUM ISIL YALITIM KALINLIĞININ BELİRLENMESİ

GÜNEŞ IŞINIMI VE DUVAR YÖNÜ DİKKATE ALINARAK OPTİMUM ISIL YALITIM KALINLIĞININ BELİRLENMESİ Gazi Üniv. Mü. Mim. Fak. Der. Journal of te Faculty of Engineering and Arcitecture of Gazi University Cilt 27, No 2, 367-374, 212 Vol 27, No 2, 367-374, 212 GÜNEŞ IŞINIMI VE DUVAR YÖNÜ DİKKATE ALINARAK

Detaylı

ISI TRANSFERİ. Doğal Taşınım

ISI TRANSFERİ. Doğal Taşınım ISI TRANSFERİ Doğal Taşınım 1 HEDEFLER Bu bölümü çalışmayı bitirdiğiniz zaman aşağıdakileri yapabileceksiniz: Doğal taşınımın fiziksel mekanizmalarının anlaşılması, Doğal taşınımın korunum denkleminin

Detaylı

Dr. Fatih AY. Tel:

Dr. Fatih AY. Tel: Dr. Fatih AY Tel: 0 388 225 22 55 ayfatih@nigde.edu.tr Düzlemsel Güneş Toplayıcıları Vakumlu Güneş Toplayıcıları Yoğunlaştırıcı Sistemler Düz Toplayıcının Isıl Analizi 2 Güneş enerjisi yeryüzüne ulaştıktan

Detaylı

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METODLAR -I TAŞINIM VE IŞINIMLA BİRLEŞİK ISI TRANSFERİ DENEY FÖYÜ 1. Deney Amacı Farklı

Detaylı

ITAP Fizik Olimpiyat Okulu

ITAP Fizik Olimpiyat Okulu 9 Eylül 00 Resmi Sınavı (Prof Dr Ventsislav Dimitrov) Konu: Termodinamik ve Enerji koruma yasası Soru Kütlesi m=0g olan suyu 00 0 C dereceden 0 0 C dereceye kadar soğuturken çıkan ısıyı tamamen işe çevirirsek,

Detaylı

ISI DEĞİŞTİRİCİLERLE İLGİLİ ÖRNEK SORU VE ÇÖZÜMLERİ

ISI DEĞİŞTİRİCİLERLE İLGİLİ ÖRNEK SORU VE ÇÖZÜMLERİ ISI DEĞİŞTİRİCİLERLE İLGİLİ ÖRNEK SORU VE ÇÖZÜMLERİ.) Çift borulu paralel akışlı bir ısı değiştirici soğuk musluk suyunun sıcak su ile ısıtılmasında kullanılmaktadır. Sıcak su (cc pp 4.5 kj/kg. ) boruya

Detaylı

B.Şahin 1. 6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), May 2011, Elazığ, Turkey

B.Şahin 1. 6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), May 2011, Elazığ, Turkey 6 th Intenational Advanced Technologies Symposium (IATS 11), 16-18 May 11, Elazığ, Tukey Kapalı Kae Otamlada Peiyodik Olaak Değişen Sıcaklığa Sahip Duvaa Konulan Engelin Doğal Taşınım ile Isı Tansfei Üzeine

Detaylı