MS HASTALIĞININ NEDENİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MS HASTALIĞININ NEDENİ"

Transkript

1 MS HASTALIĞI Bir MS hastası, MS'i şu örnekle tanımlıyor. "Elektrik kablolarını düşünün. Tellerin üzeri, yalıtımı sağlayan plastikle kaplıdır. Bir sebepten kabloların üzerindeki plastik sıyrılır veya yer yer açılır. Bu durumda çıplak teller birbirine değer ve kısa devre olur. İnsan vücudunda da binlerce kilometre sinir vardır ve bu sinirlerin üzeri miyelin denen yağlı bir madde ile çevrelidir. MS te bu miyelin yer yer yok olur ve vücutta kısa devre oluşur." MS hastalığı, diğer bir adıyla multiple skleroz, beyin ve omurilik (merkezi sinir sistemi) hastalığıdır. Bu hastalığa multiple skleroz denmesinin nedeni hastalık beyin ve omuriliğin bir çok yerinde sertleşmiş dokular oluşturur. Merkezi sinir sistemi sinirler boyunca vücudumuzun farklı yerlerinde elektriksel mesajlar gönderen bir telefon santrali gibidir. Bu mesajlar bilinçli ve bilinçsiz tüm hareketlerimizi kontrol eder. MS hastalığı da bu mesajların düzgün bir şekilde iletilmesini bozar. Sağlıklı sinir liflerinin çoğu mesajların iletilmesini kolaylaştıran miyelin denen yağlı bir madde ile çevrelenmiştir. Bu doku sinir liflerinin elektrik uyarılarını iletmelerine yardımcı olur. MS hastalığında miyelin parçalanır ve miyelinin yerini sertleşmiş dokular alır. Böylece mesajın geçişi engellenir yada sapar. Sonuçta vücut fonksiyonları kontrol edilemez hale gelir, çünkü mesajlar yanlış yere gittiği için gerektiği şekilde iletilemez. MS HASTALIĞININ NEDENİ Ne yazık ki tıp henüz bu hastalığın tam olarak nedenini saptayamamıştır fakat bununla ilgili bir takım teoriler ortaya koymuştur. Virüs saldırısı: Vücudumuza giren virüsler hücrelerde hızla çoğalır ve bir hastalığa sebep olur fakat bazı virüsler vücutta yavaşça aylar yada yıllar içinde vücutta kalarak yeni hastalıklar oluşturabilir. MS bu yavaş virüsler sonucunda ortaya çıkabilir. Bağışıklık Sistemi: Vücudumuzun savunma yani bağışıklık sistemi zaman içinde zayıflayıp geri tepebilir ve bunun sonucunda kendi hücrelerine saldırır. Buna Oto-İmmun Reaksiyon denir. MS hastalığı vücudun kendi dokusuna saldırdığı reaksiyon sonucunda da ortaya çıkıyor olabilir. MS HASTALIĞININ BELİRTİLERİ Hastalığın belirtileri merkezi sinir sisteminin hangi bölgesinin etkilendiğine bağlı olarak değişebilir. Belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterdiği gibi aynı kişide zaman içinde farklı belirtiler de gösterebilmektedir. En yaygın belirtisi hissizliktir. Bununla birlikte MS halsizlik, karıncalanma, koordinasyon zayıflığı, titreme, kas sertleşmesi, konuşma bozukluğu, yorgunluk, görme bozukluğu, denge problemleri, bağırsak yada mesane sorunları, istemsiz hızlı görme (nistagmus), yürümede bozukluk, cinsel işlev bozuklukları, hafıza kaybı, ısıya hassasiyet gibi belirtilerle de ortaya çıkabilir. MS hastaları bu belirtilerin tamamını yaşamaz ama her hastada farklı belirtilerle ortaya çıkar. MS HASTALIĞININ TEDAVİSİ MS merkezi sinir sisteminde iltihabi değişikliklere neden olabilen bir hastalıktır. Hastalık çoğunlukla ataklarla ve düzelmelerle seyreder, bazılarında ise sürekli ilerleyen (yavaş veya hızlı) bir durum gösterir. Hastalık beynin beyaz cevherinde ve merkezi sinir sisteminde hızlı iletimi sağlayan sinirsel yapıları kaplayan kılıflarda (myelin) hasar meydana getirir. Hastalığın gelişiminde bağışıklık sisteminin myelin kılıfını yanlışlıkla yabancı gibi tanıyarak savunma mekanizmasını çalıştırmasının etkili olabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte genetik olarak hastalığa yatkın kişilerde virüslerle bu hastalığın meydana gelebileceği üzerinde de durulmaktadır. Farklı zamanlarda ortaya çıkabilen bu iltihabi durum ve kılıf hasarı, beyin ve omuriliğin herhangi bir seviyesinde gelişebileceğinden, hastada ortaya çıkan belirtiler son derece değişken ve çeşitlidir. MS bulaşıcı veya kalıtsal (anne-babadan geçen) bir hastalık değildir.

2 MS HASTALIĞININ BELİRTİLERİ Hastalığın EvreleriHer hangi bir hastada, MSin seyrini - semptomların ne zaman, ne kadar süreyle ortaya çıkacağını- tahmin edebilmek mümkün değildir. Bir çok hastaya birlikte bakıldığında bir pattern vardır. Bir çok uzman 4 tip MS varlığını kabul etmektedir ancak bunların kesin ve hızlı ayrımını yapabilecek kriterler yoktur ve terminoloji değişiklikler gösterebilir. Tüm MS ilaçlarının bu durumla ilgisi şöyledir. Bu ilaçlar (en azından şimdilik) yalnızca Relapsing Remitting (R-R) MSte endikedirler. Benign MS Benign MS - Tüm Vakaların Yaklaşık % 10u Benign MSte izole ataklardan sonra tamamen iyileşme söz konusudur ve özürlülükte artış ve birikim söz konusu değildir. Ataklar 10 yıl ya da daha uzun aralarla görülebilirler. Bu tür MS, belirgin nedenlerden dolayı, hastanın yaşamı boyunca tanı konamadan geçirilirler ve genellikle tanı post mortem olarak konulabilir. Relapsing Remitting MS Relapsing Remitting MS - Tüm Vakaların Yaklaşık % 40ı Benign MSte olduğu gibi, her ataktan sonra tam ya da tama yakın iyileşme gözlenir ve kalıcı özürlülüğün ilerlemesi ya çok hafiftir veya hiç görülmez. Benign MSten farkı atakların daha sık görülmesidir. Atakların sıklık ve ciddiyeti hastalar arasında veya aynı hastada değişik zamanlardaki ataklar arasında farklılık gösterir (atak, relaps, alevlenme, parlama gibi terimler hepsi aynı anlama gelmektedir). Hastaların yaklaşık % 50sinde yıllar içerisinde hastalık sekonder progresif forma dönüşür. Sekonder Profresif MS Sekonder Profresif MS - Tüm Vakaların Yaklaşık % 40ı R-R MSdeki gibi belirgin ataklar vardır ancak, a) Tam iyileşme olmaz b) Ataklar arasında özürlülüğün ilerlemiş söz konusudur. Yıllar içerisinde hastalar orta ya da ileri derecede özürlü hale gelirler. Alternatif terminoloji: Kronik relapsing, Relapsing - Progresif, sekonder kronik progresif MS Primer Progresif MS Primer Progresif MS - Tüm Vakaların Yaklaşık % 10u Belirlenebilir relaps ve remisyonlar olmaz aksine hızla ve sürekli olarak özürlülük artarak ilerler. MS HASTALIĞI KİMLERDE GÖRÜLÜR Türkiye ' de yaklaşık bin kişide, A.B.D ' de kişide,bütün dünyada bir milyonun üzerinde MS ' li bulunmaktadır. MS ' i olanların çoğunluğu ilk belirtilerı yaşları arasında yaşarlar. Hastalığın yeryüzünde gelişigüzel dağılmadığına ilişkin ipuçları mevcuttur. MS kadınlarda daha sık görülür (2:1). Her iki yarım kürenin ılıman kuşağında hastalık daha sıktır. Kuzey Amerika, Kuzey Avrupa, Kuzey Avusturalya' da hastalık daha sık görülürken,ekvator,kutuplar gibi bölgelerde seyrektir. Enlemlere göre değişen bir sıklığa dikkat çekilir. Ülkemiz orta derecede riskli bir bölgede yer alır. MS bulaşıcı ve kalıtsal değidir,fakat MS 'e yatkınlık MS'li kişilerin aile bireylerinde artar. Diğer önemli nedenler cinsiyet ve sigara kullanımı gibi görünür. Ailesinde MS'li bireyler bulunanlar değişik oranlarda MS geliştirme riskine sahiptirler. MS'li bir bireyin tek yumurta ikizi % 31, çift yumurta ikizi % 5, çocuk,kardeş gibi birinci derece akrabaları % 3-4 oranında MS geliştirme riski taşır.

3 MS TEDAVİSİNDEKİ SON GELİŞMELER Erken Dönem MS hastalarının İnterferon beta ile anında tedavisinin, kalıcı özürlülük durumunu anlamlı derecede geciktirdiği ortaya çıktı. 3 yıllık izlem çalışmasının sonuçlarına göre, Multipl Skleroz u düşündüren ilk olayı olan hastalarda anında interferon beta başlanması, gecikmiş tedaviyle karşılaştırıldığında özürlülükte ilerleme riskini yüzde 40 oranında azaltıyor. Araştırma sonuçları, MS Bilgilendirme Toplantısı nda paylaşıldı. MS i düşündüren ilk olayı olan hastalarda Interferon beta tedavisinin etkinliğinin değerlendirildiği 3 yıllık izlem çalışmasının sonuçları, MS Haftası nda düzenlenen, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı'ndan Prof Dr. Mefkure Eraksoy ve Türkiye MS Derneği Başkanı Şule Özkaner in katıldığı MS Basın Bilgilendirme Toplantısı nda paylaşıldı. Geçtiğimiz hafta Amerikan Nöroloji Akademisi Kongresi nde açıklanan 3 yıllık izlem çalışmasının sonuçlarını değerlendiren İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı ndan Prof. Dr. Mefkure Eraksoy, Uygun hastalarda erken tedavinin özürlülükteki ilerlemeyi yavaşlattığının ortaya konulması hastalarımız açısından mutlaka değerlendirilmesi gereken bir seçenek olacaktır dedi. Türkiye MS Derneği Başkanı Şule Özkaner, çalışmanın sonuçlarının MS Haftası nda açıklamasının anlamlı olduğunu ifade etti. Özkaner, Türkiye MS Derneği çalışmalarının ana hedefinin hastaların yaşam kalitesini artırmak olduğunu belirterek, bu amaca hizmetle MS i topluma tanıtmaya çalıştıklarını söyledi. Hem MS in daha iyi anlaşılması hem de hastalara ve yakınlarına danışma ve rehabilitasyon hizmeti vermek amacıyla İstanbul da inşaatına devam edilen MS Rehabilitasyon ve Rekreasyon Merkezi ne kaynak sağlayan MS için SMS kampanyasına da değinen Özkaner, Duyarlı kesimleri her üç cep telefonu servisi için de geçerli olan 5776 ya SMS atarak bu hastalıktan muzdarip olan hasta ve yakınlarına destek olmaya davet ediyoruz dedi. MS te Erken Tedavi Çalışması Araştırmacısı Prof. Dr. Mark S. Freedman: Erken tedavinin önemi ortaya çıktı MS te erken tedavi çalışmasının araştırmacısı ve Ottawa Üniversitesi Nöroloji Profösörü Dr. Mark. S. Freedman ise araştırma sonuçlarıyla ilgili Amerikan Nöroloji Akademisi Kongresi nde yaptığı açıklamada şunları söyledi: Bazı hastalar MS bulgularını ilk defa gösterdiklerinde yaşamın ileriki dönemlerinde birikmiş özürlülüğe yol açabilecek önemli nörolojik hasarları çoktan geliştirmişlerdir. Bu çalışmanın sonuçları; ilk klinik olaydan sonra anında başlanan interferon beta tedavisinin hastaların MS in geliştirebileceği hasarı anlamlı derecede azaltabileceğini açıkça göstermektedir. Araştırma sonuçlarının şimdiye kadar başka hiçbir immünomodülatuar (bağışıklığı düzenleyici) MS tedavisi için ortaya konmamış gerçekten yeni bir bulgu olduğunu vurgulayan Freedman, MS in başka bulgularının gelişmesini beklemektense hastaları erken tedavi etmek konusundaki acil gerekliliğin altının çizildiğini belirtiyor. Freedman, Hekimler ve hastalar tedaviye ilişkin kararlar verirken şimdiye kadar görülmemiş bu bulguları göz önüne almalıdırlar diyor. MS te Erken Tedavi Çalışması Hakkında ülkede 98 merkezde yürütülen ve MS düşündüren tek bir bulgusu olan hastaların dahil edildiği çok-merkezli bir çalışmadır. MS düşündüren ve ilk kez görülen bir demiyelinizan olayı ve tipik MRG bulguları olan toplam 468 hasta çift-kör bir biçimde gün aşırı olarak cilt altı enjeksiyon

4 yoluyla 250 mikrogram interferon beta veya plasebo alacak şekilde rasgele seçildi. Plasebokontrollü tedavi dönemi 24 aya kadar veya hastalara klinik olarak kesinleşmiş MS tanısı konana kadar devam etti. İnterferon beta ile anında başlanan tedaviyle, gecikerek başlayan tedavinin hastalığın uzun dönemdeki seyri üzerine etkisini toplam 5 yıllık bir gözlem süresince prospektif (ileriye dönük) olarak değerlendirmek için çalışmaya katılanların tümü interferon beta ile yapılacak bir izlem çalışmasına davet edildiler. Çalışma sonuçları MS düşündüren ilk olaydan sonra interferon beta ile anında tedavinin gecikmiş tedaviye oranla 3 yıl içinde özürlülükteki ilerleme riskini yüzde 40 oranında azalttığını gösterdi. Üç yılın sonunda, interferon beta tedavisine anında başlanan hastalar tedaviye sonradan başlananlarla karşılaştırıldığında klinik olarak kesin MS e ilerleme riski yüzde 41 daha azdı. Bu sonuçlar plasebokontrollü çalışmanın bulgularını doğrulamaktadır. Üç yılın sonunda, MS düşündüren ilk olaydan sonra hastaların yüzde 73 ü interferon beta tedavisi alıyordu. İnterferon beta Hakkında... İnterferon beta, MS için piyasaya çıkarılan, hastalık seyrini değiştiren ilk ilaçtı ve artık tüm dünyada yaygın olarak kullanılan bir tedavidir. ABD de, Avrupa da ve Japonya da interferon beta, MS in ataklarla seyreden tüm formları için onaylanmıştır. MS ataklarının sayısını üçte bir oranında ve orta ile şiddetli atakların sıklığını yüzde 50 ye kadar çıkan oranda azaltabilmektedir. İnterferon beta ile tedavi edilen kişilerde yapılan 16 yıllık izleme bu ilacın emniyetli olduğunu ve iyi tolere edildiğini göstermiştir. Interferon beta, geçtiğimiz yıl MS bulguları olan hastalarda kullanılmak için ülkemizde de onay almıştır. MS VE RAHABİLİTASYON MS etyolojisi kesin olarak bilinmeyen sıklıkla genç ve orta yaş yetişkinlerde görülen, santral sinir sisteminin, beyaz cevher ve subkortikal yapılarını etkileyen kronik, progresif, demyelinizan bir hastalığıdır. Beyin ve spinal kordun beyaz maddesine yayılan skar dokusuna benzer dağılım formasyonu sebebiyle Multiple Sclerosis adını almaktadır. Kısaca MS in santral sinir sistemini etkileyen otoimmün bir hastalık olduğu söylenebilir. MS hastalığının başlangıç yaşı genel olarak yaşlar arasındadır. Kadınlarda erkeklerden 3 kat fazla görülmektedir. Ayrıca beyaz ırkta, sarı ırktan-sarı ırkta ise siyah ırktan daha fazla görülmektedir. ETYOLOJİ 1-Viral Etmenler: Yeryüzünde yaygın olarak bulunan virüsler (Rubella, Canine distemper v.b.) araştırılmaktadır. Viral enfeksyon MS li hastaların %65-95 inde BOS sıvısında otoimmün bir cevap oluşturur. Bu cevabın viral kaynaklı olduğunun kanıdı ise İmmünglobülin-G nin artışıdır. 2-Genetik: MS li hastaların %15 inde aile hikayesi mevcuttur. Yapılan araştırmalar eğer yakın akrabalarda MS varsa riskin kat arttığını göstermektedir. Bireyler hastalık geçirmese bile bir sonraki nesilde immün sistem disfonksiyonu şüphesi bulunur. MS li hastalarda majör histokompatibilite komplex(mhc) antijenlerinin, T hücre reseptör genlerinden daha yoğundur. (6.kromozomun kodlanmasında bir problem vardır.) 3-Çevre: MS in Dünya üzerinde dağılım frekansı farklıdır. -Yüksek Frekans Alanları: ( /30-80) Kuzey Amerika, İskandinav ülkeleri, Kuzey Avrupa, Güney Kanada, Yeni Zelanda ve Güney Avustralya da görülür. -Orta Frekans Alanları: ( /10-15) Güney Amerika, Güney Avrupa ve Avustralya nın geri kalan kesimlerinde görülür.

5 -Düşük Frekans Alanları: ( /5 ve daha az) Asya ve Afrika da görülür. Ayrıca Amerika nın yerlilerinde (kızıl derililer) bu frekans alanındadır. Bütün bunlara rağmen çevre MS de 15 yaşına kadar etkili bir faktördür. Yani ilk 15 yılını yüksek frekanslı bir bölgede geçiren birey sonra düşük frekanslı bölgeye göç etsede hastalığa yakalanabilir. Yapılan araştırmalarda MS li hastaların hemen hepsinin kültür düzeyi yüksek, IQ düzeyleri yüksek, kente yaşayan ve sosyo-ekonomik durumları oldukça iyi olan hastalar olduğu görülmüştür. MS in değişik coğrafi bölgelerde farklı insidanslarda görülmesi hastalığın diyet ve evcil hayvanlarla ilişkisi konusunda şüpheler doğurmakta ancak hiçbir şey kanıtlanamamaktadır. Etyolojisi kesin olarak bilinmeyen MS in en iyi etyolojik açıklaması sayılan faktörlerin hepsinin bulunmasıdır. MS HASTALIĞI VE YORGUNLUK Yorgunluk MS in doğal sonucu mudur? Yorgunluk derken öncelikle hepimizin zaman zaman kendimizde gözlemlediğimiz aşırı aktivitenin sonucunda ortaya çıkan yorulma hali ile patolojik yorgunluğu birbirinden ayırt etmek gerekir. Bu ikinci duruma, yani patolojik yorgunluk İngilizce de fatigue olarak adlandırılır. MS li hastaların çoğu hastalığın çeşitli dönemlerinde kolay yorulmaktan yakınır. Bazen bu atak dönemlerinde görülebilir, ve herhangi bir anormal nörolojik bulgu eşlik etmeksizin sadece yorgunluk yakınması şeklinde karşımıza gelebilir. Bazen de, kas güçsüzlüğüne bağlı olarak ortaya çıkan kapasite azalması kendini kolay yorulmak şeklinde gösterebilir. Ancak bu durumda genellikle nörolojik muayenede kas güçsüzlüğü veya aşırı kas kasılması (spastisite) saptanabilir. Buna karşın hiç yorgunluk hissetmeyen MS hastaları da vardır. -Yorgunluktan kurtulmak için neler yapabilirim? Öncelikle MS li bir kişi, enerjisini etkin ve idareli kullanmalıdır. Günün belli saatlerinde çok aşırı yorgunluk ortaya çıkıyorsa o saatlere kısa dinlenme molaları veya gün ortasına küçük şekerleme araları koymak yararlı olabilir. Herhangi bir işi yaparken özellikle ayakta durmak zorunlu değilse, oturarak yapmak önemli bir enerji tasarrufuna yol açar. Zor ve yorucu işleri dinlenmiş olduğumuz günün ilk saatlerine koymak veya öğle uykusunun ardına koymak yararlı olabilir. Bir de aşırı sıcak ortam yorgunluk hissini arttıracağından, serin ortamda çalışmak ve aşırı sıcak havalarda vücudu serinletici önlemler almak yararlı olabilir. -Daha mı çok uyumalıyım? İyi bir uyku herkes için olduğu gibi MS hastaları için de büyük önem taşır. Ancak ideal uyku süresi kişiden kişiye değişir. Önemli olan mümkün olduğunca kesintisiz bir uyku uyumak ve sabah kalktığımızda zinde ve dinlenmiş hissetmektir. Uyku bozukluğunun çok çeşitli nedenleri olabilir. Doktorunuzla görüşerek bunun nedenlerini araştırmanızda yarar olabilir. MS dışında kişide bulunabilecek depresyon, tiroid hastalıkları, gibi ek bazı hastalıklar uyku düzenini bozabilir. Aldığınız bazı ilaçlar uyku kaçırıyor olabilir veya tam tersi gün içinde aldığınız bazı ilaçlar sizi fazla uyutarak geceyi uykusuz geçirmenize yol açabilir. Sıkça kullanmak zorunda kaldığınız kortizonlu ilaçlar da uyku kaçırabilir. Bu nedenle kortizon tedavisinin mümkünse sabah erken saatlerde yapılması önerilir. MS hastalarında uyku bozukluğunun önemli bir nedeni de mesane sorunlarıdır. Gece çok sık idrara çıkmak da kaliteli bir uyku uyunmasına engel olabilir. Benzer şekilde spastisite veya huzursuz bacak sendromu gibi durumlar da uyku kalitesini bozabilir. Önemli olan daha çok uyku değil daha kaliteli uykudur. Bunu sağlamak için doktorunuzdan yardım alabilirsiniz. -Dinlenme süremi ne kadar tutmalıyım? Bu da kişiden kişiye değişiklik gösterir. İdeal olan dinlenme sürenizi ihtiyacınıza göre belirlemenizdir. Ancak önemli olan nokta kişinin ihtiyacı olan dinlenme sürelerini gün içine serpiştirmesi ve bunlardan etkin bir biçimde yararlanmasıdır. Günlük yaşam koşullarınız, iş

6 ortamınız elverdiğince küçük dinlenme molaları yaratabilirseniz enerjinizi daha etkin bir şekilde kullanmış olursunuz. -Spor yapmam yararlı olur mu? Özellikle germe eksersizlerinin ve aerobik (oksijen tüketimini arttıran) eksersizlerin MS li hastalarda yorgunluk üzerine olumlu etkileri olduğu bilinmektedir. Bu nedenle düzenli eksersiz yapmak aşırı yorgunluktan yakınan MS hastalarına önerilmektedir. Ancak burada önemli olan eksersiz yapılan ortamın aşırı sıcak olmaması ve kişinin kendi sınırlarını aşırı zorlamamasıdır. Bu da kişiden kişiye çok büyük farklılıklar gösterir. -Yaşam düzenimin yorgunlukla ilgisi var mı? Elbette var. Özellikle geceleri geç yatmak, düzensiz bir uyku düzenine sahip olmak, çalışma saatlerinin belirli bir düzen içermemesi, gün içinde dinlenmeye ayrılan zamanların yetersiz olması yorgunluğu etkileyen faktörlerdir. Yemek aralarının da düzenli olması, öğün atlanmaması kan şekerinde ani düşmelerin yol açacağı ek yorgunluklardan kaçınılması için önemlidir. -Çalışma düzenim nasıl olmalı? Kişinin yaşam düzeni ne kadar düzenli olursa o kadar iyi olur. Çalışma saatleriniz araya ufak dinlenme araları konacak şekilde düzenlenmeli, çalışma ortamınızdan ekstra yorucu faktörler uzaklaştırılmalı, aşırı sıcak ortamlar önlenmeli. Zor işler daha dinlenilmiş olan erken saatlere alınmalı. Düzensiz mesai saatlerinden ve düzensiz yemek saatlerinden kaçınılmalı. -Başka nelere dikkat edilmeli? Yorgunluğa yol açabilecek diğer nedenler varsa bunlar araştırılıp tedavi edilmeli. Özellikle tiroid hastalıkları, depresyon, kansızlık, vitamin eksikliği, karaciğer hastalıkları, kronik enfeksiyonlar, akciğer hastalıkları yorgunluğa yol açabileceğinden, bunların araştırılması ve tedavi edilmesi MS dışı diğer yorgunluk nedenlerinin ortadan kaldırılmasını sağlayacaktır. Sigara içilmemesi de (içiliyorsa bırakılması veya sigara içilen ortamlarda bulunmamak), havasız ortamlardan kaçınmak, yorgunlukla mücadelede yararlı olabilir. MS TEDAVİSİNDE KÖK HÜCRE NAKLİ Multipl skleroz tedavisinde kök hücre nakli Prof. Dr. Gülşen Akman-Demir 27 Mayıs 2009, İstanbul Tıp Fakültesi MS Hasta Okulu Multipl sklerozda kök hücre nakli dediğimiz zaman aslında üç farklı yöntemden söz ediyoruz. -Kök hücre nakli ile hasarlı sinir dokusunun onarımı: Mevcut nörolojik bozuklukları düzeltmeye yönelik -Otolog kan kaynaklı kök hücre desteği ile yoğun kemoterapi: Hastalık ilerlemesini durdurmaya yönelik -Mezenkimal kök hücre nakli: henüz çok erken araştırma safhasındadır Kök hücre nakli ile hasarlı sinir dokusunun onarımı: Sinir dokusu kök hücrelerinin iki kaynağı vardır: -Embriyonik kök hücreler 1. -Erişkinlerde kök hücreler Sinir dokusu kök hücrelerle sıçanlarda geliştirilen MS hastalığı modelinde (EAE) hasarlı sinir hücrelerinin ve miyelinin yenilenmesi mümkün oldu. İnsanda da Faz I/II çalışmalar başlıyor. Ancak, hala aşılması gereken bazı sorunlar vardır: -Nakledilen hücreler istenilen şekilde gelişmeyip tümör oluşumuna dönüşebilir 1. -Bağışıklık sistemi tarafından doku reddi ortaya çıkabilir 2. -MS hastalık süreci nakledilen yeni dokuyu da etkileyebilir 3. -Bu kök hücrelerin insanda yaşam süresi kısa Otolog kan kaynaklı kök hücre ile yoğun kemoterapi: MS hastalarında daha sık uygulanmakta olan kök hücre tedavisi budur. Burada amaç hastadan kandaki kök hücreleri ayırdıktan sonra çok yoğun kemoterapi ile bağışıklık sistemini

7 SIFIRLAMAK ve ardından kök hücreleri hastaya geri vererek kan hücrelerinin yeniden oluşmasını sağlamaktır. Otolog kaynaklı kök hücre ile yoğun kemoterapinin MS teki etkileri ilk kez 1997 yılında lösemi nedeniyle kök hücre destekli kemoterapi uygulanan bir MS li hastanın tedavi sonrası MS inin de ilerlemesinin durması sonucu dikkati çekmiştir. Bugüne kadar yaklaşık 400 MS lide uygulanmış yılında Faz I/II çalışma sonuçları yayınlandı. Biz kendi merkezimizde toplam 3 hastamızda uyguladık. Otolog kaynaklı kök hücre ile yoğun kemoterapinin çok zorlu bir süreçtir: 1. Uygun hasta seçimi -Hızlı ilerleyen (son bir yıl içinde en az bir atak ve özürlülük puanında en az bir puanlık artış) -Görece genç (40 yaş altında daha başarılı) -Başka sağlık sorunu bulunmayan -Hareket yetenekleri tamamen kısıtlanmamış 2. Hastanın infeksiyondan tamamen arındırılması -Bütün gizli infeksiyon odaklarının araştırılıp tedavi edilmesi -Diş tedavilerinin tamamlanması, dişlerdeki kaplamaların sökülmesi (altta gizli - infeksiyon olabileceği için 3. Kemik iliği transplantasyon merkezinin bulunması -Böyle bir tedavi sıradan hasta servisinde gerçekleştirilemez -Tam steril bir ortam şart -Hasta tedavi süresince dış dünyadan izole edilmeli 4. Tedavi yan etkileri ile başa çıkma -Kan hücrelerinin sıfırlanması: infeksiyon riski, ciddi kanama riski -Kemoterapiye bağlı bulantı, ishal, saç dökülmesi, vs. -Tedavi sırasında MS belirtilerinin geçici olarak kötüleşmesi 2009 yılında açıklanan Faz I/II araştırma sonuçları: 21 yineleyici MS li hastada otolog kaynaklı kök hücre ile yoğun kemoterapi uygulanmış. Hastalarda hastalık süresi 2-10 yıl arasındaydı (çoğu ilk 5 yılda). Klasik tedavilere cevapsız ve son 1 yıl içinde en az 2 ciddi atak yaşamış hastalar seçilmişti. Bu hastalar tedaviden sonrada yaklaşık 3 yıl izlenmişti. 17 hastada nörolojik tablo en az 1 puanlık iyileşme göstermişti. Ancak, 5 hasta tedavinin hemen ardından atak geçirmişti. Sonraki 3 yıl içinde bu 21 hastanın hiçbirinde ilerleme görülmemişti, 16 hastada hiç atak görülmemişti. Sadece bir hastada yeni MR lezyonları görülmüştü. Faz I/II araştırmada görülen yan etkiler: 11 hastada ciddi bir yan etki görülmemişken, 5 hastada ağır nötropenik ateş görülmüş, tedavi ile düzelmiş. 2 hastada zona gelişmiş, 2 hastada trombosit düşüklüğüne bağlı kanama eğilimi görülmüş, tedavi ile düzelmiş, 1 hastada karaciğer testleri bozulmuş, 1 hastada döküntü olmuştu. Faz I/II araştırma sonuçlarına dayanılarak uluslar arası geniş katılımlı bir araştırma başlatılmış.standart MS tedavilerine cevapsız hastalarda kan kaynaklı kök hücre nakli halen araştırılıyor.

HOŞGELDİNİZ. Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi

HOŞGELDİNİZ. Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi HOŞGELDİNİZ Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi Multipl Skleroz (MS) nedir? n Kronik, potansiyel olarak kişiye zorluk çıkarabilecek n Merkezi sinir sistemini (beyin ve omurilik) etkileyen bir

Detaylı

MULTİPL SKLEROZ(MS) Multipl Skleroz (MS) genç erişkinleri etkileyerek özürlülüğe en sık yolaçan nörolojik hastalık

MULTİPL SKLEROZ(MS) Multipl Skleroz (MS) genç erişkinleri etkileyerek özürlülüğe en sık yolaçan nörolojik hastalık MULTİPL SKLEROZ(MS) Multipl Skleroz (MS) genç erişkinleri etkileyerek özürlülüğe en sık yolaçan nörolojik hastalık MS Hasta Okulu 28.05.2013 Multipl skleroz (MS) hastalığını basitçe, merkezi sinir sistemine

Detaylı

MULTİPL SKLEROZ (MS)

MULTİPL SKLEROZ (MS) MULTİPL SKLEROZ (MS) Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları

Detaylı

PARKİNSON HASTALIĞI. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak

PARKİNSON HASTALIĞI. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak PARKİNSON HASTALIĞI Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND

Detaylı

MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır.

MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Fzt. Damla DUMAN MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir. 1822 de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Kuvvetsizlik, spastisite, duyusal problemler, ataksi

Detaylı

İNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak

İNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak İNME Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND ye aittir. Kaynak

Detaylı

Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri...

Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri... Kanser Nedir? Kanserin sebebi, belirtileri, tedavi ve korunma yöntemleri... Kanser, günümüzün en önemli sağlık sorunlarından birisi. Sık görülmesi ve öldürücülüğünün yüksek olması nedeniyle de bir halk

Detaylı

Kan Kanserleri (Lösemiler)

Kan Kanserleri (Lösemiler) Lösemi Nedir? Lösemi bir kanser türüdür. Kanser, sayısı 100'den fazla olan bir hastalık grubunun ortak adıdır. Kanserde iki önemli özellik bulunur. İlk önce bedendeki bazı hücreler anormalleşir. İkinci

Detaylı

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS), Merkezi Sinir Sistemine (MSS) bilgi ileten ve bilgi alan sinir sistemi bölümüdür. Merkezi Sinir Sistemi nden çıkarak tüm vücuda dağılan sinirleri

Detaylı

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün; Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak

Detaylı

Ayrıca sinirler arasındaki iletişimi sağlayan beyindeki bazı kimyasal maddelerin üretimi de azalır.

Ayrıca sinirler arasındaki iletişimi sağlayan beyindeki bazı kimyasal maddelerin üretimi de azalır. Alzheimer hastalığı nedir, neden olur? Alzheimer hastalığı, yaşlılıkla beraber ortaya çıkan ve başta unutkanlık olmak üzere çeşitli zihinsel ve davranışsal bozukluklara yol açan ilerleyici bir beyin hastalığıdır.

Detaylı

DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık

DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık yaşlılığın doğal bir sonucu değildir.. Demansın en sık nedeni ALZHEİMER HASTALIĞI DIR. Yaşla gelen unutkanlık ALZHEİMER HASTALIĞI nın habercisi olabilir!!! ALZHEİMER

Detaylı

Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Hasta Bilgilendirme Formu

Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Hasta Bilgilendirme Formu Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Beyin-Omurilik Arteriovenöz Malformasyonları ve Merkezi Sinir Sisteminin Diğer Damarsal Bozuklukları Hasta Bilgilendirme Formu 5 AVM ler Ne Tip Sağlık Sorunlarına

Detaylı

Karolinska Üniversite Hastanesi Onkoloji Kliniği, DOCETAXEL TEDAVİSİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME

Karolinska Üniversite Hastanesi Onkoloji Kliniği, DOCETAXEL TEDAVİSİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME Karolinska Üniversite Hastanesi Onkoloji Kliniği, DOCETAXEL TEDAVİSİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME Size bir antikanser ajan olan Docetaxel tedavisi önerildi. Tedavi yaklaşık 1,5 saat sürer ve üç hafta aralıklarla

Detaylı

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR Prof. Dr. Mehmet Ersoy DEMANSA NEDEN OLAN HASTALIKLAR AMAÇ Demansın nedenleri ve gelişim sürecinin öğretmek Yaşlı bireyde demansa bağlı oluşabilecek problemleri öğretmek

Detaylı

TC. SAĞLIK BAKANLIĞI SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ OMURİLİK YARALANMALARI HASTA BİLGİLENDİRME BROŞÜRÜ

TC. SAĞLIK BAKANLIĞI SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ OMURİLİK YARALANMALARI HASTA BİLGİLENDİRME BROŞÜRÜ TC. SAĞLIK BAKANLIĞI SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ OMURİLİK YARALANMALARI HASTA BİLGİLENDİRME BROŞÜRÜ Omurilik yaralanmaları, omurganın içinde bulunan sinir dokusunun, travma ya da

Detaylı

Su Çiçeği. Suçiçeği Nedir?

Su Çiçeği. Suçiçeği Nedir? Suçiçeği Nedir? Su çiçeği varisella zoster adı verilen bir virüs tarafından meydana getirilen ateşli bir enfeksiyon hastalığıdır. Varisella zoster virüsü havada 1-2 saat canlı kalan ve çok hızlı çoğalan

Detaylı

NÖROMUSKÜLER HASTALIKLAR

NÖROMUSKÜLER HASTALIKLAR NÖROMUSKÜLER HASTALIKLAR Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları

Detaylı

LENFATİK VE İMMÜN SİSTEM HANGİ ORGANLARDAN OLUŞUR?

LENFATİK VE İMMÜN SİSTEM HANGİ ORGANLARDAN OLUŞUR? LENFOMA NEDİR? Lenfoma, diğer grup onkolojik hastalıklar içinde yaşamın uzatılması ve daha kaliteli yaşam sağlanması ve hastaların kurtarılmaları açısından daha fazla başarı elde edilmiş bir hastalıktır.

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 25 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-9 ÇEVRESEL (PERİFERİK) SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI

11. SINIF KONU ANLATIMI 25 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-9 ÇEVRESEL (PERİFERİK) SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI 11. SINIF KONU ANLATIMI 25 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-9 ÇEVRESEL (PERİFERİK) SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI B) ÇEVRESEL (PERİFERAL) SİNİR SİSTEMİ Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS), Merkezi Sinir

Detaylı

Vücutta dolaşan akkan sistemidir. Bağışıklığımızı sağlayan hücreler bu sistemle vücuda dağılır.

Vücutta dolaşan akkan sistemidir. Bağışıklığımızı sağlayan hücreler bu sistemle vücuda dağılır. HODGKIN LENFOMA HODGKIN LENFOMA NEDİR? Hodgkin lenfoma, lenf sisteminin kötü huylu bir hastalığıdır. Lenf sisteminde genç lenf hücreleri (Hodgkin ve Reed- Sternberg hücreleri) çoğalır ve vücuttaki lenf

Detaylı

KÜTAHYA MULTİPL SKLEROZ HASTA OKULU

KÜTAHYA MULTİPL SKLEROZ HASTA OKULU KÜTAHYA MULTİPL SKLEROZ HASTA OKULU 20-40 y arası başlangıç gösteren otoimmun, inflamatuar, dejeneratif merkezi sinir sistemi hastalığı MS tanısı almanız başlangıçta sizde bir şok etkisi yaratacaktır.

Detaylı

21.12.2015 Pazartesi İzmir Basın Gündemi

21.12.2015 Pazartesi İzmir Basın Gündemi 21.12.2015 Pazartesi İzmir Basın Gündemi MANİSA HABER Soğuklarla birlikte sinüzit vakalarında artış yaşanıyor Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ercan Pınar, havaların

Detaylı

Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar

Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar üretir. Bunların başında insülin gelmektedir. İnsülin, pankreastan

Detaylı

Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri. Sena Aydın 0341110011

Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri. Sena Aydın 0341110011 Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri Sena Aydın 0341110011 PATOFİZYOLOJİ Fizyoloji, hücre ve organların normal işleyişini incelerken patoloji ise bunların normalden sapmasını

Detaylı

HODGKIN DIŞI LENFOMA

HODGKIN DIŞI LENFOMA HODGKIN DIŞI LENFOMA HODGKIN DIŞI LENFOMA NEDİR? Hodgkin dışı lenfoma (HDL) veya Non-Hodgkin lenfoma (NHL), vücudun savunma sistemini sağlayan lenf bezlerinden kaynaklanan kötü huylu bir hastalıktır. Lenf

Detaylı

Yazar Ad 41 Prof. Dr. Haluk ÖZEN Cinsel hayat çocuk yaştan itibaren hayatımızın önemli bir kesimini oluşturur. Yaşlılık döneminde cinsellik ayrı bir özellik taşır. Yaşlı erkek kimdir, hangi yaş yaşlanma

Detaylı

MEME KANSERİ. Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler

MEME KANSERİ. Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler MEME KANSERİ Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler KANSER NEDİR? Hücrelerin kontrolsüz olarak sürekli çoğalmaları sonucu yakındaki ve uzaktaki başka organlara yayılarak kötü klinik

Detaylı

MULTİPL SKLEROZ HASTALIĞININ ETKİLERİ İLE YAŞAMAK

MULTİPL SKLEROZ HASTALIĞININ ETKİLERİ İLE YAŞAMAK MULTİPL SKLEROZ HASTALIĞININ ETKİLERİ İLE YAŞAMAK M ultipl skleroz bir merkezi sinir sistemi hastalığıdır. Bu hastalık ile birikte çeşitli belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Birçok kişide, bu belirtiler

Detaylı

ALZHEİMER HASTALIĞINA BAKIŞ. Uzm. Dr. Gülşah BÖLÜK NÖROLOJİ BİLECİK DH 2015

ALZHEİMER HASTALIĞINA BAKIŞ. Uzm. Dr. Gülşah BÖLÜK NÖROLOJİ BİLECİK DH 2015 ALZHEİMER HASTALIĞINA BAKIŞ Uzm. Dr. Gülşah BÖLÜK NÖROLOJİ BİLECİK DH 2015 Bunama yaşlılığın doğal bir sonucu değildir. Yaşla gelen unutkanlık, Alzheimer Hastalığının habercisi olabilir! Her yaşta insanın

Detaylı

Damar Tıkanıklığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Damar Tıkanıklığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir? Damar Tıkanıklığı Nedir? Damar Tıkanıklığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir? Damar tıkanıklığı özellikle ilerleyen yaşlarda karşımıza çıkan ve kalp krizine kadar götüren bir hastalıktır. İleri yaşlarda ortaya

Detaylı

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D.

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. Multipl Myeloma Nedir? Vücuda bakteri veya virusler girdiğinde bazı B-lenfositler plazma hücrelerine

Detaylı

EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON ANABİLİM DALI POST-POLİO SENDROMU. Hasta Kitapçığı PROF.

EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON ANABİLİM DALI POST-POLİO SENDROMU. Hasta Kitapçığı PROF. EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON ANABİLİM DALI POST-POLİO SENDROMU Hasta Kitapçığı PROF.DR ARZU YAĞIZ ON POLİOMYELİT (ÇOCUK FELCİ) NEDİR? Poliomyelit, çocukluk çağında görülen

Detaylı

BEL AĞRISI. Dahili Servisler

BEL AĞRISI. Dahili Servisler BEL AĞRISI Dahili Servisler İnsan omurgası vücut ağırlığını taşımak, hareketine izin vermek ve spinal kolonu korumak için dizayn edilmiştir. Omurga kolonu, birbiri üzerine dizilmiş olan 24 ayrı omur adı

Detaylı

Hepatit B ile Yaşamak

Hepatit B ile Yaşamak Hepatit B ile Yaşamak NEDİR? Hepatit B, karaciğerin iltihaplanmasına sebep olan, kan yolu ve cinsel ilişkiyle bulaşan bir virüs hastalığıdır. Zaman içerisinde karaciğer hasarlarına ve karaciğer kanseri

Detaylı

MS TE BESLENME VE EGZERSİZ. Dr. Özlem Taşkapılıoğlu

MS TE BESLENME VE EGZERSİZ. Dr. Özlem Taşkapılıoğlu MS TE BESLENME VE EGZERSİZ Dr. Özlem Taşkapılıoğlu «Besinler ilacınız, ilacınız besininiz olsun.» MS te beslenme hakkında mitler-gerçekler «Daha fazla fiziksel aktivite ve egzersiz, daha az oturma süresi!»

Detaylı

Kemoterapi Hastalarında Tedavi Uyumunun Arttırılmasında Eczacı Danışmanlığı

Kemoterapi Hastalarında Tedavi Uyumunun Arttırılmasında Eczacı Danışmanlığı Kemoterapi Hastalarında Tedavi Uyumunun Arttırılmasında Eczacı Danışmanlığı 3. Ulusal Hastane ve Kurum Eczacıları Kongresi 23-27 Mart 2016, Muğla Uz. Ecz. Metin Deniz KARAKOÇ Denizli Devlet Hastanesi Hasta

Detaylı

Kemik İliği Nakli Merkezi Kemik İliği (Kök Hücre) Nakli Merkezi

Kemik İliği Nakli Merkezi Kemik İliği (Kök Hücre) Nakli Merkezi Kemik İliği Nakli Merkezi Kemik İliği (Kök Hücre) Nakli Merkezi +90 216 BR.HLİ.103 World Hospital Standarts Approved by JCI Acreditation Certificate K-Q TSE-ISO-EN 9000 Saray Mah. Siteyolu Cad. No:7 34768

Detaylı

Hepatit C ile Yaşamak

Hepatit C ile Yaşamak Hepatit C ile Yaşamak NEDİR? Hepatit C kan yoluyla bulaşan Hepatit C virüsünün(hcv) neden olduğu bir karaciğer hastalığıdır. 1 NEDİR? Hepatit C virüsünün birçok türü (genotipi ) bulunmaktadır. Ülkemizde

Detaylı

Karolinska Üniversite Hastanesi Onkoloji Kliniği, FEC TEDAVİSİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME

Karolinska Üniversite Hastanesi Onkoloji Kliniği, FEC TEDAVİSİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME Karolinska Üniversite Hastanesi Onkoloji Kliniği, FEC TEDAVİSİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME Size üç antikanser ajan or ilaç oluşan FEC tedavisi öneriliyor.: Fluracedyl, Epirubicin ve Cyklofosfamid Üç haftalık

Detaylı

KRİYOGLOBÜLİN. Cryoglobulins; Soğuk aglutinin;

KRİYOGLOBÜLİN. Cryoglobulins; Soğuk aglutinin; KRİYOGLOBÜLİN Cryoglobulins; Soğuk aglutinin; Kriyoglobülin kanda bulunan anormal proteinlerdir ve 37 derecede kristalleşirler. Birçok hastalık sırasında ortaya çıkabilirler ancak vakaların %90ı Hepatit

Detaylı

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri Kansızlık (anemi) kandaki hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Bu değerler erişkin erkeklerde 13.5 g/dl, kadınlarda 12 g/dl nin altı kabul edilir. Kansızlığın

Detaylı

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar?

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar? BÖBREK HASTALIKLARI Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Böbrekler ne işe yarar? Böbreğin en önemli işlevi kanı süzmek, idrar oluşturmak ve vücudun çöplerini (artık ürünleri) temizlemektir. Böbrekte oluşan idrar, idrar

Detaylı

İnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor.

İnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor. Her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bir solunum yolu enfeksiyonu olan grip, hastaneye yatışı gerektirecek kadar ağır hastalık tablolarına neden olabiliyor. Grip ve sonrasında gelişen akciğer enfeksiyonları

Detaylı

İnmede Tedavisi BR.HLİ.102

İnmede Tedavisi BR.HLİ.102 BR.HLİ.102 Serebral Felç (İnme) ve Spastisitede Botoks Spastisite Nedir? Spastisite belirli kasların aşırı aktif hale gelerek, adale katılığına, sertliğine ya da spazmlarına neden olmasıyla ortaya çıkan

Detaylı

Prof. Dr. Pınar AYDIN O DWEYER

Prof. Dr. Pınar AYDIN O DWEYER Yazar Ad 139 Prof. Dr. Pınar AYDIN O DWEYER Yaşın ilerlemesine bağlı olarak göz sağlığında değişiklikler veya bozulmalar olabilir. Bu değişikliklerin tümü hastalık anlamına gelmemektedir. Ancak diğer

Detaylı

EKLEM HASTALIKLARI. Romatizmal Eklem Hastalığı

EKLEM HASTALIKLARI. Romatizmal Eklem Hastalığı EKLEM HASTALIKLARI Ellerimiz, kollarımız, boynumuz, ayaklarımız gibi yürümemizi, hareket etmemizi ya da bir cismi tutmamızı sağlayan tüm fonksiyonlarımız eklemlerimiz sayesinde görevlerini yerine getirmektedir.

Detaylı

09/11/2015 BEYAZ KAN HÜCRELERİ. Lökosit ya da akyuvarlar olarak adlandırılan beyaz kan hücresi, kemik iliğinde üretilir.

09/11/2015 BEYAZ KAN HÜCRELERİ. Lökosit ya da akyuvarlar olarak adlandırılan beyaz kan hücresi, kemik iliğinde üretilir. BEYAZ KAN HÜCRELERİ Lökosit ya da akyuvarlar olarak adlandırılan beyaz kan hücresi, kemik iliğinde üretilir. 1 Görevleri nelerdir? Bu hücreler vücudu bulaşıcı hastalıklara ve yabancı maddelere karşı korur.

Detaylı

Ankilozan Spondilit BR.HLİ.065

Ankilozan Spondilit BR.HLİ.065 Gençlerde Bel Ağrısına Dikkat! Bel ağrısı tüm dünyada oldukça yaygın bir problem olup zaman içinde daha sık görülmektedir. Erişkin toplumun en az %10'unda çeşitli nedenlerle gelişen kronik bel ağrıları

Detaylı

DİABETLİ HASTALARDA CİNSEL SAĞLIK

DİABETLİ HASTALARDA CİNSEL SAĞLIK DİABETLİ HASTALARDA CİNSEL SAĞLIK Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Üroloji Kliniği OP. DR. ÜNSAL ÖZKUVANCI Genel bilgiler Şeker hastalığı bir çok organı etkilediği gibi cinsel fonksiyonları da olumsuz

Detaylı

Su / Hasta Değil Susuzsunuz adlı kitapta suyun önemi anlatılıyor ve yazara göre vücudumuz tam 46 nedenle suya ihtiyaç duyuyor.

Su / Hasta Değil Susuzsunuz adlı kitapta suyun önemi anlatılıyor ve yazara göre vücudumuz tam 46 nedenle suya ihtiyaç duyuyor. Su / Hasta Değil Susuzsunuz adlı kitapta suyun önemi anlatılıyor ve yazara göre vücudumuz tam 46 nedenle suya ihtiyaç duyuyor. 1- Hiçbir şey susuz yaşayamaz. 2- Göreceli su yetersizliği vücudun bazı fonksiyonlarını

Detaylı

İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI

İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI RAPOR BÜLTENİ İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI Tarih: 10/09/2015 Sayı : 8 Dünya Lenfoma Farkındalık Günü 15 Eylül 2015 Hazırlayan Neşet SAKARYA Birkaç dakikanızı ayırarak ülkemizde 2011

Detaylı

Sigaranın Vücudumuza Zararları

Sigaranın Vücudumuza Zararları Sigaranın Vücudumuza Zararları Sigaranın vücudumuza olan zararları ve sigarayı bıraktıktan sonra vücudumuzdaki değişimler burada anlatılmaktadır. Sırt ve Bel Ağrısı: Sigara içmek bel ile ilgili hastalıkların

Detaylı

Vücudumuzda oluşan tümör hücrelerini yok etmek için uygulanan ilaç tedavisine kemoterapi denir.

Vücudumuzda oluşan tümör hücrelerini yok etmek için uygulanan ilaç tedavisine kemoterapi denir. KEMOTERAPİ KEMOTERAPİ NEDİR? Vücudumuzda oluşan tümör hücrelerini yok etmek için uygulanan ilaç tedavisine kemoterapi denir. Kemoterapide, bir veya birden fazla ilaç bir arada kullanılabilir. Her ilacın

Detaylı

Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör;

Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör; TALASEMİ Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör; Talasemi kırmızı kan hücrelerinin üretimini bozan genetik hastalıklardır. Ülkemizde çok sık görülmektedir. Hastaların kırmızı

Detaylı

Serebrovasküler hastalıklar

Serebrovasküler hastalıklar Serebrovasküler hastalıklar İnme beyine giden kanın aniden kesintiye uğraması sonucunda gelişir. Ani olarak ortaya çıkar. Tüm dünyada kanser ve kalp hastalıklarından sonra en sık ölüm nedenidir. Ayrıca

Detaylı

Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor

Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmaktan Çıkıyor Rahim Ağzı Kanserinde Çığır Açan Adım Kadın Kanserleri Hakkında Mutlaka Bilmeniz Gerekenler Özel

Detaylı

Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen

Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen hemen tüm insanlar değişik nedenlerle baş ağrısından

Detaylı

Beyin Omurilik ve Sinir Tümörlerinin Cerrahisi. (Nöro-Onkolojik Cerrahi)

Beyin Omurilik ve Sinir Tümörlerinin Cerrahisi. (Nöro-Onkolojik Cerrahi) Beyin Omurilik ve Sinir Tümörlerinin Cerrahisi (Nöro-Onkolojik Cerrahi) BR.HLİ.018 Sinir sisteminin (Beyin, omurilik ve sinirlerin) tümörleri, sinir dokusunda bulunan çeşitli hücrelerden kaynaklanan ya

Detaylı

15.04.2013 PAZARTESİ İZMİR GÜNDEMİ- -Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı / Basın Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü

15.04.2013 PAZARTESİ İZMİR GÜNDEMİ- -Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı / Basın Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü 15.04.2013 PAZARTESİ İZMİR GÜNDEMİ- -Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı / Basın Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü Asistan hekimlerin haftada 80 saatin üstünde çalışaması yasaktır Eğitim ve seminer

Detaylı

BİRİNCİL KEMİK KANSERİ

BİRİNCİL KEMİK KANSERİ BİRİNCİL KEMİK KANSERİ KONDROSARKOM (KS) PROF. DR. LEVENT ERALP Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı İÇİNDEKİLER Kondrosarkom Nedir? KS dan kimler etkilenir? Bulgular nelerdir? KS tipleri nelerdir? Risk faktörleri

Detaylı

Temelde akılda tutulması gereken nöbetlerin iki çeşit olduğudur parsiyel (yani beyinde bir bölgeye sınırlı başlayan nöbetler jeneralize (beyinde

Temelde akılda tutulması gereken nöbetlerin iki çeşit olduğudur parsiyel (yani beyinde bir bölgeye sınırlı başlayan nöbetler jeneralize (beyinde EPİLEPSİ Basitleştirilmiş şekliyle epilepsi nöbeti kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğuna bağlıdır, ve beyin hücrelerinde geçici anormal deşarjlar sonucu ortaya çıkar. Epilepsi nöbetlerinin çok değişik

Detaylı

PARKİNSON HASTALIĞI: SORU CEVAP. Prof Dr. Dilek İnce Günal Marmara Üniversitesi Tıp Fak. Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

PARKİNSON HASTALIĞI: SORU CEVAP. Prof Dr. Dilek İnce Günal Marmara Üniversitesi Tıp Fak. Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARKİNSON HASTALIĞI: SORU CEVAP Prof Dr. Dilek İnce Günal Marmara Üniversitesi Tıp Fak. Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Sorular: 1. PARKİNSON HASTALIĞI NEDİR? 2. PARKİNSON HASTALIĞI NEDEN OLUR? 3.

Detaylı

DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR

DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI D.P.Ü. KÜTAHYA EVLİYA ÇELEBİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR PROF. DR. AHMET HAKAN VURAL OP. DR. GÜLEN SEZER ALPTEKİN ERKUL OP. DR. SİNAN ERKUL

Detaylı

Periodontoloji nedir?

Periodontoloji nedir? Periodontoloji 1 2 Periodontoloji Periodontoloji nedir? Periodontoloji, dişleri ve implantları çevreleyen yumuşak ve sert dokuların iltihabi hastalıkları ve bunların tedavisi ile ilgilenen bir dişhekimliği

Detaylı

TÜBERKÜLOZ Tüberküloz hastalığı gelişimi için risk faktörleri

TÜBERKÜLOZ Tüberküloz hastalığı gelişimi için risk faktörleri TÜBERKÜLOZ Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis mikrobu ile oluşan bulaşıcı bir hastalıktır. Kişiden kişiye solunum yoluyla bulaşir. Hasta kişilerin öksürmesi, aksırması, hapşurması, konuşması ile havaya

Detaylı

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit NEFRİT Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Genel Bilgiler Böbreğin temel fonksiyonlarından birisi idrar üretmektir. Her 2 böbrekte idrar üretimine yol açan yaklaşık 2 milyon küçük ünite (nefron) vardır. Bir nefron

Detaylı

IL-1 Reseptör Antagonisti Eksikliği (DIRA)

IL-1 Reseptör Antagonisti Eksikliği (DIRA) www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro IL-1 Reseptör Antagonisti Eksikliği (DIRA) 2016 un türevi 1. DIRA NEDİR 1.1 Nasıl Bir Hastalıktır? IL-1 Reseptör Antagonisti eksikliği (DIRA) nadir görülen

Detaylı

Kan basıncının normalden fazla olmasıdır. Büyük tansiyon 140 mm Hg veya küçük tansiyon 90 mm Hg dan fazla ise yüksek tansiyon olarak kabul edilir.

Kan basıncının normalden fazla olmasıdır. Büyük tansiyon 140 mm Hg veya küçük tansiyon 90 mm Hg dan fazla ise yüksek tansiyon olarak kabul edilir. HİPERTANSİYON Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Yüksek tansiyon (hipertansiyon) nedir? Kan basıncının normalden fazla olmasıdır. Büyük tansiyon 140 mm Hg veya küçük tansiyon 90 mm Hg dan fazla ise yüksek tansiyon

Detaylı

TÜRKİYE - Multipl Skleroz. R. Erdem Toğrol Prof.Dr. Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul

TÜRKİYE - Multipl Skleroz. R. Erdem Toğrol Prof.Dr. Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul TÜRKİYE - Multipl Skleroz R. Erdem Toğrol Prof.Dr. Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul - 2019 Türkiye de MS hastaları Multipl Skleroz un (MS) Türkiye de orta düzeyde bir prevalansı olduğu ifade edilmekte

Detaylı

Eğer metabolizmanızda bir sorun varsa, başta kilo kontrolünüz olmak üzere vücudunuzdaki pek çok şey problemli hale gelir.

Eğer metabolizmanızda bir sorun varsa, başta kilo kontrolünüz olmak üzere vücudunuzdaki pek çok şey problemli hale gelir. Metabolizma, bedeninizdeki kimyasal tepkimelerin toplamını ifade eden sihirli bir sözcüktür. Özellikle orta yaşlar ve sonrasında görülen kilo artışlarının, çabuk yorulma, halsizlik ve yorgunlukların başlıca

Detaylı

ÇÖLYAK HASTALIĞI SELDA SAZAK PINAR YEŞİLGÖZ ZÜHAL DUMAN

ÇÖLYAK HASTALIĞI SELDA SAZAK PINAR YEŞİLGÖZ ZÜHAL DUMAN ÇÖLYAK HASTALIĞI SELDA SAZAK PINAR YEŞİLGÖZ ZÜHAL DUMAN EKMEK YEMEDEN!!! Makarna Pasta yemeden ömür boyu DİĞER İNSANLARLA BİR ARADA YAŞAMAK??? Çölyak Hastalığı Buğday, arpa, çavdar, yulaf tüketilmesi ile

Detaylı

KANSER NEDIR? TARAMA YÖNTEMLERI NELERDIR? BURSA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ KANSER ŞUBE DR.AYŞE AKAN

KANSER NEDIR? TARAMA YÖNTEMLERI NELERDIR? BURSA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ KANSER ŞUBE DR.AYŞE AKAN KANSER NEDIR? TARAMA YÖNTEMLERI NELERDIR? BURSA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ KANSER ŞUBE DR.AYŞE AKAN 2005 DEN 2030 A DÜNYADA KANSER 7 milyon ölüm 17 milyon 11 milyon yeni vaka 27 milyon 25 milyon kanserli kişi

Detaylı

DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI. Mümkün olduğunca normal bir yaşam. Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg

DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI. Mümkün olduğunca normal bir yaşam. Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI DEDBT01944 Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg Mümkün olduğunca normal bir yaşam www.lilly-pharma.de www.lilly-diabetes.de

Detaylı

DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER

DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER Denetleyici ve Düzenleyici Sistemler Vücudumuzda aynı anda birçok karmaşık olayın birbirleriyle uyumlu bir şekilde gerçekleşmesi denetleyici ve düzenleyici sistemler tarafından sağlanır. Denetleyici ve

Detaylı

HEMAToLOJİ BAYINDIR SÖĞÜTÖZÜ HASTANESİ KEMİK İLİĞİ NAKLİ MERKEZİ

HEMAToLOJİ BAYINDIR SÖĞÜTÖZÜ HASTANESİ KEMİK İLİĞİ NAKLİ MERKEZİ HEMAToLOJİ BAYINDIR SÖĞÜTÖZÜ HASTANESİ KEMİK İLİĞİ NAKLİ MERKEZİ BAYINDIR SÖĞÜTÖZÜ HASTANESİ KEMİK İLİĞİ (KÖK HÜCRE) NAKLİ MERKEZİ Sağlıkta referans merkezi olma vizyonuyla faaliyetlerini sürdüren Bayındır

Detaylı

Gebelik ve Trombositopeni

Gebelik ve Trombositopeni Gebelik ve Trombositopeni Prof.Dr. Sermet Sağol EÜTF Kadın Hast. ve Doğum AD Gebelik ve Trombositopeni Kemik iliğinde megakaryosit hücrelerinde üretilir. Günde 35.000-50.000 /ml üretilir. Yaşam süresi

Detaylı

Bilinen, 5000 den fazla fonksiyonu var

Bilinen, 5000 den fazla fonksiyonu var Bilinen, 5000 den fazla fonksiyonu var KARACİĞER NEDEN ÖNEMLİ 1.Karaciğer olmadan insan yaşayamaz! 2.Vücudumuzun laboratuardır. 500 civarında görevi var! 3.Hasarlanmışsa kendini yenileyebilir! 4.Vücudun

Detaylı

Bakteriler, virüsler, parazitler, mantarlar gibi pek çok patojen hastalığın oluşmasına neden olur.

Bakteriler, virüsler, parazitler, mantarlar gibi pek çok patojen hastalığın oluşmasına neden olur. Dr.Armağan HAZAR ZATÜRRE (PNÖMONİ) Zatürre yada tıbbi tanımla pnömoni nedir? Halk arasında zatürre olarak bilinmekte olan hastalık akciğer dokusunun iltihaplanmasıdır. Tedavi edilmediği takdirde ölümcül

Detaylı

Doç Dr. Recai Türkoğlu MS Hasta Okulu 27.05.2013

Doç Dr. Recai Türkoğlu MS Hasta Okulu 27.05.2013 Doç Dr. Recai Türkoğlu MS Hasta Okulu 27.05.2013 DÜNYA MULTİPL SKLEROZ GÜNÜNÜZ KUTLU OLSUN! 26 MAYIS 2013. Multipl skleroz (MS), erişkinlerde en sık görülen merkezi sinir sistemi bozukluklarından biridir

Detaylı

Referans: e-tus İpucu Serisi K.Stajlar Ders Notları Sayfa:353

Referans: e-tus İpucu Serisi K.Stajlar Ders Notları Sayfa:353 23. Aşağıdakilerden hangisi akne patogenezinde rol oynayan faktörlerden biri değildir? A) İnflamasyon B) Foliküler hiperproliferasyon C) Bakteriyal proliferasyon D) Aşırı sebum üretimi E) Retinoik asit

Detaylı

SİNİR SİSTEMİ. Duyusal olarak elde edilen bilgiler beyne (yada tam tersi) nasıl gider?

SİNİR SİSTEMİ. Duyusal olarak elde edilen bilgiler beyne (yada tam tersi) nasıl gider? SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ Descartes- İnsan vücudu bilimsel olarak (doğal yasalarla) açıklanabilecek bir hayvan makinesidir Bu makineyi araştıran, beyin ve davranış arasındaki ilişkiyi inceleyen bilim

Detaylı

Tip 1 diyabete giriş. Prof. Dr.Mücahit Özyazar Endokrinoloji,Diyabet,Metabolizma Hastalıkları ve Beslenme Bölümü

Tip 1 diyabete giriş. Prof. Dr.Mücahit Özyazar Endokrinoloji,Diyabet,Metabolizma Hastalıkları ve Beslenme Bölümü Tip 1 diyabete giriş Prof. Dr.Mücahit Özyazar Endokrinoloji,Diyabet,Metabolizma Hastalıkları ve Beslenme Bölümü ENTERNASYONAL EKSPER KOMİTE TARAFINDAN HAZIRLANAN DİABETİN YENİ SINIFLAMASI 1 - Tip 1 Diabetes

Detaylı

Sigara sağlığa zararlı olmasına rağmen birçok kişi bunu bile bile sigara kullanmaktadır. En yaygın görülen zararlı alışkanlıkların içinde en başı

Sigara sağlığa zararlı olmasına rağmen birçok kişi bunu bile bile sigara kullanmaktadır. En yaygın görülen zararlı alışkanlıkların içinde en başı Sigara sağlığa zararlı olmasına rağmen birçok kişi bunu bile bile sigara kullanmaktadır. En yaygın görülen zararlı alışkanlıkların içinde en başı çeken sigara vücuda birçok zarar vermekte ve uzun süre

Detaylı

Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır.

Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır. Bölüm 9 Astım ve Gebelik Astım ve Gebelik Dr. Metin KEREN ve Dr. Ferda Öner ERKEKOL Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır. Erişkinlerde astım görülme

Detaylı

Beyin Tümörü Sinir sisteminin (Beyin, omurilik ve sinirlerin) tümörleri, sinir dokusunda bulunan çeşitli hücrelerden kaynaklanabilir ya da vücudun başka bir yerindeki habis tümörün genellikle kan yolu

Detaylı

Juvenil SPondiloArtrit/Entezit İle İlişkili Artrit (SPA-EİA)

Juvenil SPondiloArtrit/Entezit İle İlişkili Artrit (SPA-EİA) www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Juvenil SPondiloArtrit/Entezit İle İlişkili Artrit (SPA-EİA) 2016 un türevi 1. JUVENİL SPONDİLOARTRİT/ ENTEZİT İLE İLİŞKİLİ ARTRİT (SPA- EİA) NEDİR? 1.1 Nedir?

Detaylı

Demans ve Alzheimer Nedir?

Demans ve Alzheimer Nedir? DEMANS Halk arasında 'bunama' dedigimiz durumdur. Kişinin yaşından beklenen beyin performansını gösterememesidir. Özellikle etkilenen bölgeler; hafıza, dikkat, dil ve problem çözme alanlarıdır. Durumun

Detaylı

Multipl skleroz. (Turkish) MS Ulusal Merkezi

Multipl skleroz. (Turkish) MS Ulusal Merkezi GI06/0910 MS Ulusal Merkezi 372 Edgware Road, Londra NW2 6ND Telefon 020 8438 0700 MS Ücretsiz Yardım Hattı 0808 800 8000 (Hafta içi 09.00-21.00) MS Society İskoçya MS Derneği Kuzey İrlanda MS Derneği

Detaylı

AKCİĞER KANSERİ TANISI KONULDUKTAN SONRA NE YAPILIR HASTA NASIL TAKİP VE İDARE EDİLİR

AKCİĞER KANSERİ TANISI KONULDUKTAN SONRA NE YAPILIR HASTA NASIL TAKİP VE İDARE EDİLİR AKCİĞER KANSERİ TANISI KONULDUKTAN SONRA NE YAPILIR HASTA NASIL TAKİP VE İDARE EDİLİR Akciğer kanseri olmak her şeyin sonu değildir. Bu hastalığı yenmek için mutlaka azimli, inançlı ve sabırlı olmanız

Detaylı

Gebelikte Beslenme Vitaminler

Gebelikte Beslenme Vitaminler Gebelik döneminizde dengeli bir beslenme alışkanlığı edindiğinizde, sıvıyı bol miktarda aldığınızda, doktorunuzun verdiği demir içerikli preparatları düzenli olarak aldığınızda, normal sınırlar içinde

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. BİTERAL 250 mg Film Kaplı Tablet Ağız yoluyla alınır. Etkin madde: Ornidazol Her film kaplı tablet 250 mg ornidazol içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. BİTERAL 250 mg Film Kaplı Tablet Ağız yoluyla alınır. Etkin madde: Ornidazol Her film kaplı tablet 250 mg ornidazol içermektedir. KULLANMA TALİMATI BİTERAL 250 mg Film Kaplı Tablet Ağız yoluyla alınır. Etkin madde: Ornidazol Her film kaplı tablet 250 mg ornidazol içermektedir. Yardımcı Maddeler: Diğer yardımcı maddeler için 6.1 e

Detaylı

TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006

TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006 TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006 1 Tümör (kanser), Vücudumuzun herhangi bir hücre veya hücre topluluğunun kontrolsüz bir şekilde çoğalması, büyümesi,

Detaylı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde Multipl Skleroz Fenotipi ve Frekansı. Dr. Sıla Usar İncirli

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde Multipl Skleroz Fenotipi ve Frekansı. Dr. Sıla Usar İncirli Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde Multipl Skleroz Fenotipi ve Frekansı Dr. Sıla Usar İncirli silausar@gmail.com Kıbrıs adası Akdeniz in doğusunda, 34-35. enlemde KIBRIS ın İKLİMİ Yarı kurak, bol güneşli

Detaylı

09/11/2015 ANEMİ (KANSIZLIK)

09/11/2015 ANEMİ (KANSIZLIK) ANEMİ (KANSIZLIK) Vücut dokularında enerji oluşumu için gerekli kimyasal işlemlerde kullanılacak oksijeni taşıyacak yeterlilikte kırmızı kan hücresi bulunamaması veya bulunanların bu görevi yapamayacak

Detaylı

Vitaminlerin yararları nedendir?

Vitaminlerin yararları nedendir? Vitaminlerin yararları nedendir? Vitamin ve mineraller vücudun normal fonksiyonlarının yerine getirilmesinde, büyüme ve gelişiminde çok önemlidir. Az miktarlarda yeterlidirler. Gebelikte anne yanında bebeğin

Detaylı

CERRAHİ TEDAVİ FUTBOL OYNAMA BOL BOL YÜZ

CERRAHİ TEDAVİ FUTBOL OYNAMA BOL BOL YÜZ Halk arasında titreme hastalığı olarak bilinen genelde orta yaş ve üzerinde görülen nörodejenaratif hastalıklardan biri olan Parkinson yavaş ilerleyen ve sinsi bir hastalık. İlerleyen evrelerde ise yardım

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. PHOS-NO 1000 mg tablet Oral yoldan uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. PHOS-NO 1000 mg tablet Oral yoldan uygulanır. KULLANMA TALİMATI PHOS-NO 1000 mg tablet Oral yoldan uygulanır. Etkin Madde : Her bir tablet 250 mg kalsiyuma eşdeğer 1000 mg kalsiyum asetat içerir. Yardımcı Maddeler : Sodyum nişasta glikolat, Poliletilen

Detaylı

HEPATİT B, TÜRKİYE İÇİN AIDS TEN DAHA TEHLİKELİ. Dr. Zülkar Dönmez Asil Çelik San. Tic. A.Ş.

HEPATİT B, TÜRKİYE İÇİN AIDS TEN DAHA TEHLİKELİ. Dr. Zülkar Dönmez Asil Çelik San. Tic. A.Ş. HEPATİT B, TÜRKİYE İÇİN AIDS TEN DAHA TEHLİKELİ BİRLEŞİK METAL-İŞ YAYINLARI Tünel Yolu Cd. No.2 81110 Bostancı - İstanbul Tel: (0216) 380 8590 Faks: (0216) 373 6502 Dr. Zülkar Dönmez Asil Çelik San. Tic.

Detaylı

Omurga-Omurilik Cerrahisi

Omurga-Omurilik Cerrahisi Omurga-Omurilik Cerrahisi BR.HLİ.017 Omurga cerrahisi, omurilik ve sinir kökleri ile bu hassas sinir dokusunu saran/koruyan omurga üzerinde yapılan ameliyatları ve çeşitli girişimleri içerir. Omurga ve

Detaylı