T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ"

Transkript

1 1 T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ARI ZEHİRLEMELERİ ve ARI VENOMUNUN ANALİZ METOTLARI Hazırlayan Ezgi SÜR Danışman Prof. Dr. İbrahim NARİN Eczacılık Fakültesi Bitirme Ödevi MAYIS 2013 KAYSERİ

2 2 T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ARI ZEHİRLEMELERİ ve ARI VENOMUNUN ANALİZ METOTLARI Hazırlayan Ezgi SÜR Danışman Prof. Dr. İbrahim NARİN Eczacılık Fakültesi Bitirme Ödevi MAYIS 2013 KAYSERİ

3 i BİLİMSEL ETİĞE UYGUNLUK Bu çalışmadaki tüm bilgilerin, akademik etik kurallara uygun bir şekilde elde edildiğini beyan ederim. Aynı zamanda bu kurallar ve davranışların gerektirdiği gibi, bu çalışmanın özünde olmayan tüm materyal ve sonuçları tam olarak aktardığımı ve referans gösterdiğimi belirtirim. Ezgi SÜR

4 ii YÖNERGEYE UYGUNLUK Arı Zehirlemeleri ve Arı Venomunun Analiz Metotlarının Araştırılması adlı bitirme ödevi Erciyes Üniversitesi Lisansüstü Tez Önerisi ve Tez Yazma Yönergesi ne uygun olarak hazırlanmıştır. Tez Hazırlayan Ezgi SÜR Danışman Prof. Dr. İbrahim NARİN Analitik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İbrahim NARİN

5 iii Arı Zehirlemeleri ve Arı Venomunun Analiz Metotlarının Araştırılması adlı Bitirme Ödevi Erciyes Üniversitesi Lisansüstü Tez Önerisi ve Tez Yazma Yönergesi nde uygun olarak hazırlanmış ve Analitik Anabilim Dalında Bitirme Ödevi olarak kabul edilmiştir. Tez Hazırlayan Ezgi SÜR Danışman Prof. Dr. İbrahim NARİN Analitik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İbrahim NARİN ONAY: Bu tezin kabulü Eczacılık Fakültesi Dekanlığı nın tarihi ve..sayılı kararı ile onaylanmıştır... Prof. Dr. Müberra KOŞAR Dekan

6 iv TEŞEKKÜR Bu araştırma süresince emeğini esirgemeyen Prof. Dr. İbrahim NARİN hocama, her konuda varlıklarıyla bana güven veren aileme ve arkadaşlarıma, hayatımın her anında olduğu gibi bu çalışmamda da desteklerini esirgemeyen sevgili teyzelerim Gülnaz Gülmez KARATAY ve Aliye GÜLMEZ e teşekkürlerimi sunuyorum. Ezgi SÜR Mayıs 2013, Kayseri

7 v ARI ZEHİRLEMELERİ VE ARI VENOMUNUN ANALİZ METOTLARI Ezgi SÜR Erciyes Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi Bitirme Ödevi, Mayıs 2013 Danışman: Prof. Dr. İbrahim NARİN ÖZET Arılar, Hymenoptera takımında, Apoidea üst familyasının Apiformes grubunu oluşturan böceklerdir ve hymenopteralar insanlar için zehirli olan en önemli böcek grubunu oluşturur. Arı zehri (venom) iğne parçalarıyla ilişkili olan alkali ve asit salgı bezlerinden salgılanır. Bir arıdaki zehir miktarı, mevsime ve arının yapısına göre ml/arı olacak şekilde değişiklik gösterir. Ergin bir insan için öldürücü zehir dozu (LD50), vücut ağırlığının her bir kilogramı için 2.8 mg dır. Arı zehri açık renkte, kokusuz, su gibi bir sıvı madde olup, keskin ve acı bir tada sahiptir. Hava ile temas ettiğinde opak ya da gri-beyaz kristaller şeklinde çökelir. Suda çözünebilir özelliktedir ve solüsyonları renksizdir. Zehrin % 88 i su olmakla birlikte, farmokolojik açıdan önemli en az 18 aktif madde içerir. Arı zehrinin bileşiminde; proteinler, aminler, enzimler, mineraller, bazı şekerler, aminoasitler, ve lipidler ile alarm feromonları yer alır. Arı venomunun nörotoksik, hemorajik ve hemolitik olmak üzere 3 toksik etkisi vardır. Arı sokmasının ardından görülen belirti ve bulgular arının cinsine, sokma sayısına, kişinin duyarlılığına, venom miktarına ve sokulan bölgeye bağlı olarak farklılık gösterir. Tanı, öykü, belirti ve bulgulara dayanılarak konur. Arı zehrine karşı kullanılan özgül antidot yoktur. Tedavi lokal yara bakımı ve genel destek tedaviyi içerir. Kelime anlamı, arı zehrinin tıbbi amaçlarla kullanılması olan Apiterapiyle tüm zehir ya da ayrı ayrı bileşenleri otoimmün bozukluklar, epilepsi, migren, hipertansiyon ve artrit gibi pek çok hastalığın tedavisinde kullanılır. Arı zehrinin analiz metotlarıyla ilgili çok fazla çalışma bulunmamakla birlikte, günümüzde geliştirilen teknikler sayesinde arı zehrinin analizi HPLC, CZE-DAD gibi yöntemlerle yapılmaktadır. Bu çalışmada arı sokmalarında uygulanan tedavi metotları ve arı zehri bileşenlerinin belirlenmesinde kullanılan analiz yöntemleri araştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Hymenoptera, arı venomu, apiterapi

8 vi BEE POISONING AND TREATMENT METHODS Ezgi SÜR Erciyes University, Faculty of Pharmacy Thesis, May 2013 Supervisor: Prof. Dr. İbrahim NARİN ABSTRACT Bees are insects that make up the group Apiformes of Apoidea superfamily in Hymenoptera team, and hymenopteras constitute a group of the most important insect, which is poisonous to humans. Bee venom secreted alkaline and acid secretion glands that are associated with needle fragments. The amount of a bee venom varies beetween mL/bee according to season and nature of bee. Poison lethal dose for a human adult (LD50) is 2.8 mg per kg of body weight. Bee venom is light colored, odorless and a liquid substance such as water and it has got sharp and bitter taste. When contact with air, it precipitates in the form of opaque or gray-white crystals. It has the feature of water-soluble and solution form is colorless. Although bee venom 88% of water, it consist at least 18 significant pharmacological active ingredient. Bee venom composition consist of proteins, amines, enzymes, minerals, certain sugars, amino acids, lipids and the alarm pheromones. There are three toxic effect of bee venom that neurotoxic, hemorrhagic and hemolytic. The signs and symptoms that seen after the bee sting varies depending on type of bee, the number of sticking, one's sensitivity, the amount of venom and bitten area. Diagnosis is made based on medical story, signs and symptoms. There is no specific antidote used against bee venom. Treatment includes local wound care and general supportive treatment. With Apitherapy which meaning of the word is the use of bee venom for medical purposes, all of poison or separate components use to treat many diseases such as autoimmune disorders, epilepsy, migraine, hypertension, and arthritis. Although there is a limited number of studies concentrating on analysis methods of bee venom, the corresponding analysis has been accomplished by several techniques including HPLC, CZE-DAD methods with respect to existing techniques. In this study, a bee sting treatment methods and analysis methods were used to determine the components of bee venom were investigated. Key words: Hymenoptera, Bee Venom, Apitherapy

9 vii İÇİNDEKİLER BİLİMSEL ETİĞE UYGUNLUK... i YÖNERGEYE UYGUNLUK... ii ONAY:... iii TEŞEKKÜR... iv ÖZET... v ABSTRACT... vi İÇİNDEKİLER... vii TABLOLAR VE ŞEKİLLER LİSTESİ... ix KISALTMALAR... x BÖLÜM 1 1. GİRİŞ VE AMAÇ... 1 BÖLÜM 2 2. GENEL BİLGİLER Arı (Hymenoptera) Zehrin Salgılanması, İzolasyonu ve Toksik Dozu Arı Zehrinin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri Zehir Komponentlerinin Özellikleri Fosfolipaz A2 (Api m1) Hyaluronidaz (Api m2) Melittin (Api m4) Asit fosfataz Api m Proteaz Allerjen C Antijen Arı Alerjisi... 13

10 viii Arı Alerjisinin Özellikleri Arı Sokmasının Belirti ve Bulguları Arı Zehirlenmelerinin Tanısı Arı Sokmalarında Korunma Arı Sokmalarında Acil ve Destekleyici Tedavi Apiterapi BÖLÜM 3 3. ARI ZEHRİ ANALİZ METOTLARI HPLC ile Arı Venomunun Analizi CZE-DAD Yöntemi İle Bal Arısı Zehri Analizi Yüksek Performanslı Sıvı Kromatoğrafisi-Diyot Array Dedektörü-Tandem Kütle Spektrofotometresi ile Arı Zehri Tayini BÖLÜM 4 4. SONUÇ VE TARTIŞMA EKLER KAYNAKÇA ÖZGEÇMİŞ... 36

11 ix TABLOLAR VE ŞEKİLLER LİSTESİ Tablo 2.1. Bal Arısı Zehrinde Bulunan Alerjenik Olmayan Maddeler Tablo 2.2. Arı Zehrinin Terapötik Etkinlik Gösterdiği Bazı Hastalıklar Şekil 2.1. Arı Venomunda Bulunan Majör Alerjenler... 9 Şekil 3.1. Örnek Kromotogram... 25

12 x KISALTMALAR Api : Bal Arısı CBVLP : Ham arı zehri liyofilize tozu CZE DAD : Kapiller zon elektroforezisi : Diyot array dedektör HPCE : Yüksek performanslı kapiler elektroforezisi HPLC : Yüksek performanslı sıvı kromatoğrafisi Ig Im LC LOQ MCD MS : Immünoglobülin : İntra musküler :Sıvı kromatoğrafisi : Kantitatif ölçme sınırı : Mast hücresi degranülasyon peptidi : Kütle spektroskopisi MS/MS : Tandem mass spektroskopisi PCA UV Ves : Temel bileşen analizi : Ultraviyole görünür spektroskopisi : Yaban Arısı

13 1 BÖLÜM 1 1. GİRİŞ VE AMAÇ Arılar, Hymenoptera takımında Apoidea üst familyasının Apiformes grubunu oluşturan böceklerdir ve hymenopteralar insanlar için zehirli olan en önemli böcek grubunu oluşturur. Yeryüzünde kadar tanımlanmış arı türü bulunur. Ülkemizin iklim koşulları, topoğrafik yapısı ve bitki örtüsü, arı faunasının çok zengin olmasına olanak tanımıştır. Zehir (venom) iğne parçalarıyla ilişkili olan alkali ve asit salgı bezlerinden salgılanır. Bir arıdaki zehir miktarı, mevsime ve arının yapısına göre ml/arı olacak şekilde değişiklik gösterir. Ergin bir insan için öldürücü zehir dozu (LD50), vücut ağırlığının her bir kilogramı için 2.8 mg dır. Arı zehri açık renkte, kokusuz, su gibi bir sıvı madde olup, keskin ve acı bir tada sahiptir. Hava ile temas ettiğinde opak ya da gri-beyaz kristaller şeklinde çökelir. Suda çözünebilir özelliktedir ve solüsyonları renksizdir. Zehrin %88 i su olmakla birlikte, farmokolojik açıdan önemli en az 18 aktif madde içerir. Bunlardan en önemlisi kimyasal yapının yaklaşık % 50'sini oluşturan polipettid yapıdaki melittin dir. Arı zehrinin bileşiminde; proteinler (melittin, apamin), aminler (histamin), enzimler (fosfolipaza2, hyaluronidaz), mineraller, bazı şekerler, aminoasidler, ve lipidler ile alarm feromonları yer alır. Arı venomunun nörotoksik, hemorajik ve hemolitik olmak üzere 3 toksik etkisi vardır. Arı sokmasının ardından görülen belirti ve bulgular arının cinsine, sokma sayısına, kişinin duyarlılığına, venom miktarına ve sokulan bölgeye bağlı olarak farklılık gösterir. Tanı, öykü, belirti ve bulgulara dayanılarak konur. Öykünün yanı sıra bal arısı ve yaban arısının zehrindeki antijenler kullanılarak deri ve kan testleri yapılmaktadır. Testlerin amacı hastada bunlara karşı oluşmuş spesifik immünglobulin E (spe-ige) tipi antikorların olup olmadığının belirlenmesidir. Arı sokması ardından sistemik reaksiyon oluşturan hastaların birçoğunda deri testi ve venom spesifik IgE pozitifleşmektedir. Arı

14 2 zehrine karşı kullanılan özgül antidot yoktur. Tedavi lokal yara bakımı ve genel destek tedaviyi içerir. Arının soktuğu bölgeye buz uygulanması şişliği azaltır ve venomun emilimini geciktirir. Oral antihistaminikler ve steroid olmayan anti inflamatuvar ilaçlar kaşıntıyı, kızarıklığı ve ağrıyı azaltmak için kullanılır. Kelime anlamı, arı zehrinin tıbbi amaçlarla kullanılması olan Apiterapi nin geçmişi Hipokrat ve Galen in dönemine dek uzanır. Apiterapiye bağlı terapötik etkinlik, homeopatik tedavi prensibine göre gerçekleşmektedir. Deri altı enjeksiyonlar, merhemler, fısfıslar, tabletler, steril kuru, enjekte edilebilir sıvı şeklinde şırınga veya cam şişelerde küçük dozlar halinde paketlenerek kullanılır. Doğal arı iğnelerini içeren zehirler de günümüzde uygulanan yöntemler arasındadır. Arı zehrinin kullanımı yan etkilere sahip olan ağır ilaçlara alternatif olarak batı ülkelerinde gün geçtikçe artmaktadır. Apiterapiyle tüm zehir ya da ayrı ayrı bileşenleri otoimmün bozukluklar, epilepsi, migren, hipertansiyon ve artrit gibi pek çok hastalığın tedavisinde semptomları gidermek için kullanılır. Arı zehrinin analiz metotlarıyla ilgili çok fazla çalışma bulunmamakla birlikte, günümüzde geliştirilen teknikler sayesinde arı zehrinin analizi HPLC, CZE-DAD gibi yöntemlerle yapılmaktadır. Bu çalışmada, arı zehrinin kalitatif ve kantitatif analizinde kullanılan yöntemlerin, uygulanan yöntemlerle hem arı zehrinin belirlenmesi, kalite kontrolü hem de ürün standardizasyonu ve ürün kimliğini nitelendirilmesinin nasıl yapılacağının belirlenmesi amaçlanmıştır.

15 3 BÖLÜM 2 2. GENEL BİLGİLER 2.1. Arı (Hymenoptera) Arılar, Hymenoptera takımında Apoidea üst familyasının Apiformes grubunu oluşturan böceklerdir. Yeryüzünde kadar tanımlanmış arı türü bulunmaktadır. Balarısı (Apismellifera) dışındaki türler yaban arıları olarak bilinmektedir. Ancak Apismellifera dışında yeryüzünde 10 civarında daha balarısı türü mevcuttur. Ülkemizin iklim koşulları, topoğrafik yapısı ve yeryüzündeki konumu bitki örtüsünü ve buna bağlı olarak diğer canlıların çeşitliği, arı faunasının da çok zengin olmasına olanak tanımıştır (1). Bal arıları, ürettikleri bal ve bal mumu ile çok önemli bir ekonomik değer oluşturmaktadırlar. Arılardan elde edilen diğer ürünler olan propolis, arısütü, polen ve zehir farmakolojik yönden büyük önem arz etmektedir. Ancak bunlardan daha önemlisi, arıların çiçekli bitkilerde tozlaşmayı gerçekleştirerek döllenmeyi sağlamaları ve bunun sonucu olarak; bitkilerde meyve ve tohum oluşumuna yardımcı olmalarıdır. Bu özelliklerinden dolayı, arılar, çok sayıdaki bitki türleri için en iyi tozlayıcılar (polinatörler) olarak kabul edilmektedirler (2). Hayvanlar aleminin bir filumu olan eklem bacaklılar (Artropoda) içinde sınıflandırılan zarkanatlılar (Hymenoptera) takımı, insanlar için zehirli olan en önemli böcek grubunu oluşturmaktadır (3). İnsanlar için tehlikeli olan arılar ve yaban arılarının tamamı içeren Hymenoptera takımının üyeleri, temel olarak iki gruba ayrılır. İnsan için alerjik zehirleri olanlar Apocrita alt takımdadır. Arılar, yaban arıları, ilek arıları, örümcek arıları, parazitoid arılar gibi gruplar bu alt takımda incelenir. Zehirleri insanlar için en fazla tehlike oluşturan gruplar Apoidea üst familyası yani gerçek arılar, Vespoidea üst familyası yani yaban arıları, Sphecoidea üst familyası ve Pompilidae familyası yani örümcek arıları olarak özetlenebilir. Bu grupların her biri kendine özgü yapılara ve zehir içeriklerine sahiptir (4, 5).

16 4 Hymenoptera takımının üyelerinde iki çift kanat bulunur ve her ikisi de şeffaf zar yapısındadır. Ön ve arka kanatlar birbirlerine küçük kancalar ile bağlı olduğundan dört kanat senkronize biçimde birlikte çırpılır. Böylece bu gruba özgü hepimizin aşina olduğu tipik vızıltı sesini çıkartarak etrafta gezinirler. Ağızları çiğneyici ya da yalayıcıemici bir hortum biçimindedir (1, 4, 6,). Hymenoptera üyeleri iğnelerini ve zehirlerini kendilerini savunmak için kullanırlar. Arı iğneleri yalnızca memeliler için değil, böcekler kuşlar ve sürüngenler gibi pek çok hayvan türleri için de son derece etkili bir silahtır. İğneler yumurta bırakma borusunun modifiye bir şeklidir; bu nedenle sadece dişi arılar sokarlar erkek arıların iğnesi bulunmaz (6). Hymenopteraların çoğu tek başlarına yaşarlar ve savaşmaktan çok uçma davranışı sergilerler. Sarı arılar, bal arısı, bombus arıları ve ateş karıncaları gibi sosyal hymenopteralar koloniler halinde yaşarlar ve yuvalarını korumak için görevli olduklarından yuvaları tahrip edilirse son derece saldırgan olabilirler. Ancak bal arılarıyla yabani arıların davranış biyolojisi ve salgıladıkları zehir yapıları arasında türler ve ırklar arasında farklılıklar bulunur (7, 8) Zehrin Salgılanması, İzolasyonu ve Toksik Dozu Arıların iğnesi dişi böceklerde bulunan ovipozitörün (yumurtlama organı) yapısal değişikliğe uğramasıyla, savunma organı olan kompleks bir yapıya dönüşmüştür.iğne, bir üst parça (stylet) ve iki alt parçanın (lanset) uca doğru incelmesi, vücuda doğru kalınlaşarak zehir torbasına bağlanmasıyla oluşur ve abdomenin sonunda yer alır (9). Zehir(venom) bu iğne parçalarıyla ilişkili olan alkali ve asit salgı bezlerinden salgılanır ve zehir kesesinde depolanır. İğnenin uç kısmında yer alan ve uçları geriye dönük çıkıntılar, iğnenin battıktan sonra kolayca çıkmasını engellemektedir (10). Böcekler ve diğer arthropodlar sokulduğu zaman iğne battığı yerden çıkartılabilmektedir. Ancak insanlar ve diğer memelilerde iğnenin ucundaki çıkıntılar iğnenin girdiği dokudan çıkmasını engellemekte ve çoğunlukla arı iğnesini, iğnesiyle birlikte zehir kesesini, kaslarını ve sinir merkezini kaybeder ve vücudunun önemli bir bölümünü kaybetmesi arının 2-4 saat içinde ölümüne neden olmaktadır (11). Pupadan ergin arının meydana gelmesi ile birlikte zehir bezleri de görev yapmaya başlamakta ve üç gün içerisinde zehir salgılayacak düzeye gelmektedir. Zehir miktarı giderek artmakta, arı 2-3 haftalık olduğunda maksimum seviyeye ulaşmakta ve tekrar

17 5 giderek azalmaktadır (11, 12). Bir arıdaki zehir miktarı, mevsime ve arının yapısına göre ml/arı olacak şekilde değişiklik gösterir. Bir vespid sokması ile µg, bal arısı bir sokmada µg, yaban arıları tekrarlayan sokma yetenekleri nedeniyle 2-20 µg arasında venom bırakmaktadır. Arının zehir bezinin dolu ya da boş olmasına göre enjekte edilen venom miktarı değişmektedir. Arı iğnelediğinde zehir kesesinde bulunan mg zehrin tamamını normal olarak boşaltamamaktadır. Her bir arıdaki kuru zehir 0.1 g'dan daha az olduğundan, kuru 1 g arı zehri elde edebilmek için en az bir milyon iğneye gereksinim duyulmaktadır. Toplanan arı zehirleri bazı hastalıkların semptomlarının giderilmesi amacıyla kullanılabilmektedir (13). Farklı toplama yöntemleri sonuçta farklı kompozisyondaki ürünlerin elde edilmesine yol açmaktadır. Hızlı buharlaşan bileşenlerin yok olmasını önlemek için, su altında zehir toplama, en kuvvetli zehri toplamanın bir yoludur. Cerrahi olarak zehir kesesinden toplanan zehir, elektroşok yöntemle elde edilen zehirden farklı protein içeriğine sahiptir. Buharlaşan bileşenlerin çoğunu korumak için standart elektroşok toplama aletiyle birlikte soğutma sistemi geliştirilmiştir (14). Her ne kadar zehir toplamada en basit yöntem, zehir bezinin cerrahi yolla çıkarılması ya da arının zehri boşaltana kadar sıkılması temeline dayanıyor olsa bile arı zehrinin elde edilmesinde kullanılan yöntemler arasında arıya elektrik şoku uygulanması ilk sırayı almakta ve yöntemin geçmişi 1950 li yıllara dek uzanmaktadır (14, 15). Günümüzde modernize edilen bu yöntem için kurulan düzenek; kovana yerleştirilen bir tel ızgara, bunun alt kısmına tespit edilen geçirgen bir yüzey ile zehrin toplanacağı hazneden oluşmaktadır. Kovana aralıklarla verilen elektrik akımını bir dış tehdit olarak algılayan bal arıları, tel ızgara ile temas ettiklerinde geçirgen yüzeye iğnelerini batırmak suretiyle zehirlerini zerk etmektedirler (14, 16). Elektrik şoku uygulaması ile 30 dakikalık seanslar şeklinde gerçekleştirilen sağım işlemini takiben geçirgen yüzey ve haznede biriken zehir kurutulmakta ve başlangıçta berrak görünümlü zehir bu işlemin sonunda yüzeylerde beyaz renkli toz şeklinde çökmektedir. Her bir arıdan elde edilen zehir miktarı 0.1 mg kuru ağırlığa eşdeğerdir. Kovanlarda 10 bin arı bulunduğu varsayıldığında her bir sağım seansının sonunda biriken zehir miktarı 1g kadardır. Arı zehri tüm arının kurutulması ile de elde edilebilmektedir. Yalnız bu kez polen, feçes, toz, nektar ve bal ile kontamine olmuş durumdadır (14, 16, 17).

18 6 Zehir rutubet ve nemden uzak tutulması halinde 5 yıl süreyle bozulmadan kalabilmektedir. Arı zehrini muhafaza etmede en uygun yöntem derin dondurucuda saklamaktır. Venom solüsyonu hazırlamak için ısıtılmış sterilizotonik solüsyon içerisinde zehrin çözdürülmesi yeterlidir. Ancak bu durumda da zehir bileşimindeki aktif maddeler ısıya bağlı olarak kısmen bozulabilmektedir (18). Unutulmaması gereken bir diğer husus da zehir bileşimindeki uçucu maddelerin henüz sağım aşamasında uğrayacağı kayıplardır, bu nedenle hiçbir farmasötik şekil bizzat arının sokması ile elde edilen kadar güçlü terapötik etkinlik gösterememektedir. Son dönemde geliştirilen bazı teknikler sayesinde zehir artık soğuk izotonik solüsyon içerisinde de hazırlanabilmekte ve en azından bileşimindeki bazı maddelerin ısıya bağlı kaybının önüne geçilebilmektedir (18, 19). İmmünolojik toksik yanıt bireysel duyarlılığa göre değişmektedir. Bağışıklık sisteminin duyarlı olduğu dönemde ya da bireysel genetik yapı farklılığı nedeniyle tek bir arının sokması bile ölüme neden olabilir. İmmünolojik olmayan ciddi toksik etkiler 150 den fazla balarısı ya da 20 den fazla eşekarısı sokmasından sonra ortaya çıkmaktadır. Ergin bir insan için öldürücü zehir dozu (LD50), vücut ağırlığının her bir kilogramı için 2.8 mg dır. Örneğin, 60 kg. ağırlığında bir kişinin toplam 168 mg arı zehri alması durumunda hayatta kalma şansı % 50 olmaktadır. Arılar tarafından aynı anda 600 kez sokulan ve iğneleri hemen çıkartılmayan bir insan için her bir arının bütün zehri boşalttığı (0.3 mg) varsayıldığında bu iğneler bir kişi için öldürücü olabilmekte; 10 kg ağırlığında bir çocuk içinse kesin öldürücüdür. Bu nedenle arı soktuğunda iğnenin dokudan hemen çıkarılması önemlidir (13, 20) Arı Zehrinin Fiziksel Ve Kimyasal Özellikleri Arı zehri açık renkte, kokusuz, su gibi bir sıvı madde olup, keskin ve acı bir tada sahiptir. İçinde bulunan alarm feromonları nedeniyle aromatik özellik taşır. Berrak asidik yapıda olan arı zehri, oda sıcaklığında 20 dakikada ağırlığının % 30-40'ını kuruyarak kaybederek açık sarı renge dönüşür. Bazı ticari preparatların kahverengi renkte olması arı zehrinde bulunan bazı proteinlerin oksidasyona uğramasından kaynaklanmaktadır. Zehir, toplanması sırasında buharlaşma yoluyla kolayca kaybolan bileşikler de içermektedir. Hava ile temas ettiğinde opak ya da gri-beyaz kristaller şeklinde çökelir. Suda çözünebilir özelliktedir ve solüsyonları renksizdir (21).

19 7 Arı venomu; amin, enzim, protein ve az oranda karbonhidrat ve lipid yapısındaki maddelerin karışımından oluşmaktadır. Zehrin % 88 i su olmakla birlikte, farmokolojik açıdan önemli en az 18 aktif madde içermektedir. Bunlardan en önemlisi kimyasal yapının yaklaşık % 50 sini oluşturan polipettid yapıdaki melittin dir. Arı zehrinin bileşiminde enzimler (fosfolipaza2, hyaluronidaz, asidfosfomonoesteraz, glukozidaz, lizofosflipaz), proteinler (melittin, apamin, MCD (mast hücresi degranülasyonpeptidi), sekapin, prokamin A ve B, adolapin, preteaz inhibitörleri, tertiapin), aminler (histamin,dopamin, noradrenalin), mineraller (kükürt, fosfor, magnezyum, bakır, kalsiyum), bazı şekerler (glukozvefruktoz), aminoasidler (A-aminoasitler, aminobütirik asit) ve lipidler (6-fosfolipidler) ile alarm feromonları yer almaktadır (21, 22). Bu maddelerin birçoğu alerjik özellikte değildir. Arıya alerjik hastaların % 50 den fazlasında IgE antikorlarının oluştuğu venom protein ve enzimlerine majör alerjenler denilmektedir.bal arısı venomunda bulunan majör alerjenler fosfolipaz A2 (Api m 1), hyaluronidaz (Api m 2), düşük moleküler ağırlıklı bir protein olan Api m 6, asit fosfataz, allerjen C ve yüksek molekül ağırlıklı bazı proteinlerdir. Bombus arı venomunda fosfolipaz, hyaluronidaz, proteaz, ve asit fosfataz bulunur; her biri majör alerjenik özelliğe sahiptir. Yaban arısı majör alerjenleri ise antijen 5, fosfolipaz A1 (Ves m 1), hyalüronidaz (Ves m 2) ve proteazlardır. Bu maddelerin molekül şekillerinden bazıları Şekil 2.1 de verilmiştir(22, 23). Arı zehrinin içeriği bölgelere ve mevsimlere göre değişiklik göstermez. Ülkenin değişik bölgeleri ve yılın değişik zamanlarında arılarda yapılan çalışmalarda, arı zehrinde bulunan proteinlerin aynı olduğu görülmüştür (12, 13, 21). Arı venomunun nörotoksik (Sinir sisteminde paralizi yapar), hemorajik (Kan kapillerinde permeabiliteyi artırır) ve hemolitik (Kırmızı kan hücrelerinde hasar) olmak üzere 3 toksik etkisi vardır (24).

20 8 Mellitin Fosfolipaz MCDpeptıt Şekil 2.1. Arı Venomunda Bulunan Majör Alerjenler

21 9 Aminobütirik asit Apamin Histamin Şekil 2.1. Arı Venomunda Bulunan Majör Alerjenler (Devamı)

22 Zehir Komponentlerinin Özellikleri Fosfolipaz A2 (Api m1) Venom kuru ağırlığının % 7-15 ini oluşturur. Moleküler ağırlığı g olan bir enzim, 134 aminoasitten oluşmakta ve bunun yanı sıra karbonhidrat yapısına da sahiptir. Bu enzim yağ asitlerini sahip oldukları fosfotidilkolin yapılarının iki farklı yerinden ayırır. Fosfolipaz A2, 4 adet disülfid bağına sahiptir, termostabildir ve izoelektrik noktası ph 10.5 civarındadır. IgE bağlama kapasitesi enzimin redüksiyonu ve alkillenmesi ile ortadan kalkar. Bal arısı fosfolipazı oldukça güçlü bir alerjendir, inhalasyon yoluyla da alerjenik etki gösterir (25). Fosfolipaz A2, hücre zarlarının yapı taşını oluşturan fosfolipidleri parçalar, silindir şeklindeki fosfolipidler koni biçimindeki moleküllere bölerek hücre zarındaki fosfolipid kümesini dağıtır ve delik oluşmasına neden olur. Fosfolipaz A2 gerçekte arı zehrindeki fosfolipidleri deterjan benzeri moleküllere dönüştürmekte ve bu da hücre zarını parçalamaktadır. Arı zehri fosfolipazı, bilinen en güçlü fosfolipazdır, yılan zehrindekinden ve memelilerdeki pankreatik fosfolipaz dan daha etkilidir ve bu nedenle arı zehiri hücre zarlarını delip geçme gücüne sahiptir. Fosfolipazın hücreleri parçalamadaki etkinliğini zehir içinde bulunan mellitin artırmaktadır. Fosfolipazlar hücrede düz kas kasılmasına, damar geçirgenliğinde artmaya ve hipotansiyona neden olur (26, 30). Bal arısı zehrinde türe bağlı olarak tek tip fosfolipaz bulunmasına karşın yaban ve eşek arısında farklı tipte fosfolipazların bulunması, insanlarda arı sokmalarına karşı değişik şiddette alerjik olayların ortaya çıkmasına neden olur (14, 19) Hyaluronidaz (Api m2) Venom kuru ağırlığının % ini oluşturur. Moleküler ağırlığı g dır. Aminoasit dizilimi tam olarak ortaya çıkarılmıştır ve 350 aminoasitten oluşmaktadır. 2 adet disülfid köprüsü içerir ve 3 adet karbonhidrat yapısında bağlanma bölgesi vardır. İzoelektrik noktası yaklaşık ph 8.7 dir. Fosfolipazdan daha az stabil olması nedeniyle molekülü denatüre etmeden saflaştırmak zordur (27). Hyaluronidaz, viskozitesi yüksek bir polimer olan hyluronik asidi hidrolize ederek viskozitesi olmayan 4-6 ünitelik parçalara ayırmaktadır. İki hücreyi birbirine tutma

23 11 özelliğine sahip bir polisakkarit olan hyluronik asit hyaluronidaz enzimi tarafından parçalanır, hücreler arasındaki boşluklar viskozitelerini kaybeder ve böylece zehir içerisindeki diğer maddeler hücreler arasına kolayca girer ve hücre zarı ile karşı karşıya gelir. Bu nedenle hyluronidaz, "yayıcı faktör" olarak nitelendirilmektedir. Ana arının zehrindeki hyluronidaz miktarı işçi arınınkinden daha azdır (27, 28). Yabanarısı venomunda bulunan hyluronidaz bal arısı hyalüronidazı ile yapıca benzerlik gösterir. Bazı allerjik hastalarda hem bal arısı hem de yaban arısı ile serumda pozitif değerlerin elde edilmesi özellikle hyalüronidazın karbonhidrat kısmına karşı IgE antikorlarının varlığına işaret eder. Hyaluronidazın dokuların geçirgenliğini artırma, hücrelere bağlanmış bağları çözme, hyaluronik asit polimerlerinin dokulara saldırılarını kontrol etme gibi biyokimyasal etkilerinin yanında bağışıklık sistemini uyarıcı antijenik etkisi ve anaflaksiyi engelleyici etkileride vardır (29) Melittin (Api m4) Moleküler ağırlığı 2846 g olan 26 aminoasitten oluşmuş tetramer yapıda bir peptiddir. Melittin silindirik alfa helezoni biçiminde, ortadan tutturulmuş durumdadır. Amfifılik özellikteki helix formunda olduğu için oldukça aktif bir yüzeye sahiptir. Melittin memeli hücrelerinde Na-K ATP az ve H-K ATP az kanallarını inhibe eder ve hücre içerisine sodyum ve kalsiyum girmesine neden olur. Yüksek konsantrasyonlarda eritrositleri parçalar. Melittin enjeksiyonları ile arı sokmaları ardından oluşana benzer şekilde ağrı ve inflamasyon meydana gelir. Arı alerjisi olan hastaların yaklaşık yarısında melittine karşı IgE antikorları mevcuttur. Erişkinliğe henüz ulaşmış bal arılarında melittin sentezi en yüksek düzeydedir (31, 32). Arı venomunda bulunan peptidlerin % 50 sini hızla kan dolaşımına karışan melittin oluşturur. Melittin, farmokolojik ve fizyolojik olarak; antibakteriyel, antifungal,sinir sistemini düzenleyeci, radyosyondan koruyucu etkilerinin yanında ayrıca ağrı kesici özelliğe de sahiptir (23, 29) Asit fosfataz Venom kuru ağırlığının yaklaşık % 1 ini oluşturan asit fosfatazın moleküler ağırlığı g dır. Homodimer ünitelerden oluşmuştur ve izoelektrik noktası ph 4-5

24 12 arasındadır. Aminoasit dizilimini saptamak amacı ile yapılan çalışmalar yapı olarak prostatik asit fosfataza benzediğini ortaya çıkarmaktadır (33) Api m6 Arı zehrinin yaklaşık % 1-2 ini oluşturan Api m6,moleküler ağırlığı g arasında değişen bir proteindir. Dört izoformu vardır ve bu izoformlarda molekülün merkezini oluşturan aminoasitler aynı olmasına rağmen amino ve karboksi ucundaki sadece 6 aminoasit farklılık gösterir. Arı alerjisi olan hastaların % 42 inde bu proteine karşı IgE antikorları mevcuttur (34) Proteaz Bombus arı zehrinde bulunan proteaz, omurgalılarda bulunan pıhtılaşma faktör proteazlarına ve spermin baş kısmında bulunan akrozin isimli proteaza benzemektedir (19). Molekül ağırlığı g dır. Arı alerjisi olan hastaların % 80 inde bu proteine karşı IgE bulunmaktadır (21, 28) Allerjen C Venom kuru ağırlığının % 0.5 ini oluşturmaktadır. Molekül ağırlığı g dır. Tek bir zincirden oluşmuştur, izoelektrik noktası asit fosfatazdan hafifçe daha düşüktür. Labil yapıda bir enzim olan alerjen C α-d-glukozidaz aktivitesine sahiptir (22, 28) Antijen 5 Omurgasızlarda bulunan bir nörotoksin olup moleküler ağırlığı g dır. Yaban arıları alt familyası ve türlerinde bulunan her bir antijen 5 molekülü yaklaşık 205 aminoasitten oluşmaktadır. Antijen 5 molekülü açısından yaban arıları türleri arasında %80 ve üzerinde benzerlik olması alerjik hastalarda her iki arı türüne çapraz reaktiflik sağlarken, % oranında benzerlik olması genellikle çapraz reaksiyon, % 50 ile % 70 arasında benzerlik olması zaman zaman çapraz reaksiyon gelişmesine neden olmaktadır (21, 23). Arı venomunda yukarıda bahsedilen alerjenik özellikteki maddelerin yanı sıra alerjenik özelliğe sahip olmayan komponentlerde bulunmaktadır. Bu komponentler Tablo 2.1 de verilmiştir (22).

25 13 Tablo 2.1. Bal Arısı Zehrinde Bulunan Alerjenik Olmayan Maddeler (2). Adı Yapısı Aktivitesi Apamin 8 aminoasit Nörotoksin, K kanalı reseptör antagonisti Mast hücre degranüle edici 23 aminoasit peptid, peptid 40 uzunluğunda Masthücredegranülosyonu, Antiinflamatuvar Sekapin aminoasit Bilinmiyor Histaminpeptidleri 4-5 aminoasit + C terminal histamin Vazoaktif Proteaz inhibitör aminoasit uzunluğunda Tripsin inhibitörü Tertiapin 21 aminoasit Mast hücre degranülasyonu, uzunluğunda Presinaptiknörotoksin Dopamin Dolaşım ve sinir sistemine etki Noradrenalin Nörotrasmitter Serbest aminoasitler 19 farklı aminoasit Glukoz ve fruktoz Karbonhidrat Feromon Küçük moleküllü organik maddeler 2.5. Arı Alerjisi Böcek sokmalarına karşı alerjik reaksiyonlar en sık arılarla olmaktadır. Bu nedenle böcek alerjisi denince akla ilk önce arı alerjisi (Hymenoptera alerjisi) gelmektedir. Arı alerjisinin diğer alerjilerden farklılıkları vardır.bunlar; 1- Genetik yatkınlık yoktur. 2-Alerjenin injeksiyonla alınması gerekmektedir. 3- IgE düzeyleri genellikle daha yüksek bulunmaktadır. 4- İmmunoterapi sonuçları daha iyidir (12, 24). Tarihteki ilk arı alerjisi M.Ö yılında Mısır Firavunu Menes in yaban arısı sokması sonucu anaflaksiden ölmesi ile kayıtlara geçmiştir. Arı sokmasına bağlı anaflaksinin sıklığı genel popülasyonda % 0.4 ile % 5 arasında değişmektedir. Ülkemizde ise bu oran

ARI ZEHİRİ BİLEŞİMİ, ÖZELLİKLERİ, ETKİ MEKANİZMASI. Dr. Bioch.Cristina Mateescu APİTERAPİ KOMİSYONU

ARI ZEHİRİ BİLEŞİMİ, ÖZELLİKLERİ, ETKİ MEKANİZMASI. Dr. Bioch.Cristina Mateescu APİTERAPİ KOMİSYONU ARI ZEHİRİ BİLEŞİMİ, ÖZELLİKLERİ, ETKİ MEKANİZMASI Dr. Bioch.Cristina Mateescu APİTERAPİ KOMİSYONU Arı Zehiri - Tanım Arı zehiri, bal arıları tarafından öncelikle memelilere ve diğer iri omurgalılara karşı

Detaylı

Apiterapi. Apitherapy

Apiterapi. Apitherapy Dicle Tıp Dergisi, 2007 Cilt: 34, Sayı: 4, (311-315) Apiterapi Ilker Kelle ÖZET Apiterapinin kelime anlamı, bal arısı zehirinin tedavi amaçlı kullanılmasıdır. Eski zamanlardan günümüze arı zehiri multipl

Detaylı

ORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI

ORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI ORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI Organizmalarda daha öncede belirtildiği gibi hücresel ve humoral bağışıklık bağışıklık reaksiyonları vardır. Bunlara ilave olarak immünoljik tolerans adı verilen

Detaylı

BÖCEK ALLERJİLERİ. Doç. Dr. Emel Kurt Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD- Allerji Bilim Dalı

BÖCEK ALLERJİLERİ. Doç. Dr. Emel Kurt Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD- Allerji Bilim Dalı BÖCEK ALLERJİLERİ Doç. Dr. Emel Kurt Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD- Allerji Bilim Dalı Konuşma akışı Epidemiyolojik bilgi Arılar Reaksiyon özellikleri Tanı Tedavi Anaflaksi ile

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Etkin Madde: Mepiramin maleat, lidokain hidroklorür, dekspantenol.

KULLANMA TALİMATI. Etkin Madde: Mepiramin maleat, lidokain hidroklorür, dekspantenol. KULLANMA TALİMATI STİDERM jel Cilde uygulanır. Etkin Madde: Mepiramin maleat, lidokain hidroklorür, dekspantenol. Yardımcı Maddeler: Benzalkonyum klorür, mentol kristali, karbomer 980, disodyum EDTA, sodyum

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. SİSTRAL Krem. Cilt üzerine, haricen uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. SİSTRAL Krem. Cilt üzerine, haricen uygulanır. KULLANMA TALİMATI SİSTRAL Krem Cilt üzerine, haricen uygulanır. Etkin madde: 1 gram kremde 15 mg klorfenoksamin hidroklorür bulunur. Yardımcı maddeler: İsopropil miristat, stearik asit, setostearil alkol,

Detaylı

Otakoidler ve ergot alkaloidleri

Otakoidler ve ergot alkaloidleri Otakoidler ve ergot alkaloidleri Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 1 Antihistaminikler 2 2 1 Serotonin agonistleri, antagonistleri, ergot alkaloidleri 3 3 Otakaidler Latince "autos" kendi, "akos"

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI FUSİNAT 500 mg film tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Bir film kaplı tablet 500 mg sodyum fusidat içerir. Yardımcı maddeler: Mikrokristal selüloz PH 200, krospovidon, laktoz anhidrat,

Detaylı

ARI ÜRÜNLERİNİN ÜRETİMİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

ARI ÜRÜNLERİNİN ÜRETİMİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ ARI ÜRÜNLERİNİN ÜRETİMİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ Balmumu Balmumunun ana maddesi bal olup 12-18 günlük işçi arıların karın halkalarının alt yüzündeki balmumu salgı bezleri tarafından salgılanan maddedir. Saf

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. ROBİSİD 500 mg film tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Bir film kaplı tablet 500 mg sodyum fusidat içerir.

KULLANMA TALİMATI. ROBİSİD 500 mg film tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Bir film kaplı tablet 500 mg sodyum fusidat içerir. KULLANMA TALİMATI ROBİSİD 500 mg film tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Bir film kaplı tablet 500 mg sodyum fusidat içerir. Yardımcı maddeler: DL-alfa tokoferol, mikrokristalin selüloz, laktoz monohidrat,

Detaylı

İlaç Allerjisi İle Oluşan Klinik Sendromlar

İlaç Allerjisi İle Oluşan Klinik Sendromlar İlaç Allerjisi İle Oluşan Klinik Sendromlar Hepatik reaksiyonlar Çoğu ilaç kolestatik ya da hepatoselüler karaciğer değişikliklerine neden olur. Paraaminosalisilik asit, sülfonamidler, fenotiazinler karaciğerin

Detaylı

ÜRÜN BİLGİSİ. ETACİD, erişkinler, 12 yaş ve üzerindeki adolesanlarda mevsimsel alerjik rinitin profilaksisinde endikedir.

ÜRÜN BİLGİSİ. ETACİD, erişkinler, 12 yaş ve üzerindeki adolesanlarda mevsimsel alerjik rinitin profilaksisinde endikedir. ÜRÜN BİLGİSİ 1. ÜRÜN ADI ETACİD % 0,05 Nazal Sprey 2. BİLEŞİM Etkin madde: Mometazon furoat 50 mikrogram/püskürtme 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ETACİD erişkinler, adolesanlar ve 6-11 yaş arasındaki çocuklarda

Detaylı

ALLERJİ AŞILARI. Prof. Dr. Ömer KALAYCI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Allerji ve astım Ünitesi

ALLERJİ AŞILARI. Prof. Dr. Ömer KALAYCI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Allerji ve astım Ünitesi ALLERJİ AŞILARI Prof. Dr. Ömer KALAYCI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Allerji ve astım Ünitesi Allerji aşıları Allerjen immunoterapi Allerjik bir hastaya giderek artan miktarlarda allerjen

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI MUSCOFLEX 4 mg/2 ml I.M. enjeksiyon için solüsyon içeren ampul Kas içine uygulanır. Etkin madde: Her bir ampulde 4 mg Tiyokolşikosid Yardımcı maddeler: Sodyum klorür, enjeksiyonluk su

Detaylı

Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi. Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014

Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi. Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014 Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014 Hipersensitivite Fizyopatolojisi İmmün sistem kemoterapötik ya da biyoterapötik

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. DİYACURE 250 mg liyofilize toz içeren saşe Ağızdan alınır.

KULLANMA TALİMATI. DİYACURE 250 mg liyofilize toz içeren saşe Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI DİYACURE 250 mg liyofilize toz içeren saşe Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir poşet 282.5 mg Liyofilize Saccharomyces boulardii içerir. Yardımcı maddeler: Fruktoz, karışık meyve aroması.

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 27 Mart 2017 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 27 Mart 2017 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 27 Mart 2017 Salı Uzman Dr. M. Tuğba Çöğürlü Alerji-İmmünoloji Bilim Dalı 27.03.2018 Prof.

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 03 Ekim 2017 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 03 Ekim 2017 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 03 Ekim 2017 Salı Uzm. Dr. M. Tuba Çöğürlü Prof. Dr. Metin Aydoğan Kocaeli Üniversitesi Tıp

Detaylı

BAL TANIMI BALIN BİLEŞİMİNİ OLUŞTURAN MADDELER

BAL TANIMI BALIN BİLEŞİMİNİ OLUŞTURAN MADDELER BAL TANIMI Bal, Türk Gıda Kodeksi 2000/39 sayılı Bal Tebliğinde "Bal; bal arılarının çiçek nektarlarını, bitkilerin veya bitkiler üzerinde yaşayan bazı canlıların salgılarını topladıktan sonra, kendine

Detaylı

KRİYOGLOBÜLİN. Cryoglobulins; Soğuk aglutinin;

KRİYOGLOBÜLİN. Cryoglobulins; Soğuk aglutinin; KRİYOGLOBÜLİN Cryoglobulins; Soğuk aglutinin; Kriyoglobülin kanda bulunan anormal proteinlerdir ve 37 derecede kristalleşirler. Birçok hastalık sırasında ortaya çıkabilirler ancak vakaların %90ı Hepatit

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI MYODİN 4mg/2ml IM ampul Kas üzerine uygulanır. Etkin madde: Her bir ampulde 4 mg Tiyokolşikosid Yardımcı maddeler: Sodyum klorür, hidroklorik asit, sitrik asit monohidrat, susuz sodyum

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her 1 g jel 10 mg Diklofenak sodyuma eşdeğer Diklofenak dietilamonyum içerir.

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her 1 g jel 10 mg Diklofenak sodyuma eşdeğer Diklofenak dietilamonyum içerir. KULLANMA TALİMATI VOLTAREN EMULGEL Cilt üzerine uygulanır. Etkin madde: Her 1 g jel 10 mg Diklofenak sodyuma eşdeğer Diklofenak dietilamonyum içerir. Yardımcı maddeler: Karbomer, makrogol ketostearil eter,

Detaylı

Omega 3 nedir? Balık ve balık yağları, özellikle Omega-3 yağ asitleri EPA ve DHA açısından zengin besin kaynaklarıdır.

Omega 3 nedir? Balık ve balık yağları, özellikle Omega-3 yağ asitleri EPA ve DHA açısından zengin besin kaynaklarıdır. Alfalino Omega 3 nedir? Omega 3 yağ asitleri vücut için gerekli olan ama vücudun üretemediği yağ asitleridir. Besinlerle alınamadığı durumlarda gıda takviyeleri ile alınmaları gerekmektedir. Temel Omega-3

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Cabral Ampul Kas içine uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. Cabral Ampul Kas içine uygulanır. KULLANMA TALİMATI Cabral Ampul Kas içine uygulanır. Etkin madde: Her bir ampul (3 ml), 800 mg feniramidol HCl içerir. Yardımcı maddeler: Sodyum hidroksit, deiyonize su Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce

Detaylı

KEMOTERAPİ NASIL İŞLEV GÖRÜR?

KEMOTERAPİ NASIL İŞLEV GÖRÜR? KEMOTERAPİ NEDİR? Kanser hücrelerini tahrip eden kanser ilaçları kullanılarak yapılan tedaviye kemoterapi denir. Bu tedavilerde kullanılan ilaçlara antikanser ilaçlar da denir. Kanserin türüne göre kemoterapinin

Detaylı

Arı Ürünleri, Bitkiler ve Sağlığımız. Yard. Doç. Dr. Mine Koçyiğit

Arı Ürünleri, Bitkiler ve Sağlığımız. Yard. Doç. Dr. Mine Koçyiğit Arı Ürünleri, Bitkiler ve Sağlığımız Yard. Doç. Dr. Mine Koçyiğit Arı zehiri Arılarda zehir torbasına bir kanal ile bağlanan asit ve alkali salgı bezlerinde üretilerek zehir torbasında depolanır. Bir batırmada

Detaylı

ANAFLAKSİ. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ

ANAFLAKSİ. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ ANAFLAKSİ Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ Hayatı tehdit eden birçok hastalığın ilk tanı ve tedavisi Acil Servis te yapılıyor Anafilaksi gibi, bu hastalıkları içeren kılavuzlar diğer kliniklerce

Detaylı

1.2)) İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİSİ

1.2)) İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİSİ 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 9.Hafta ( 10-14 / 11 / 2014 ) 1.)İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİSİ 2.) İLAÇLARIN VERİLİŞ YOLLARI VE ETKİSİNİ DEĞİŞTİREN FAKTÖRLER Slayt No : 13 1.2)) İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİSİ

Detaylı

KULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. TĐORELAX 4 mg/2 ml IM ampul Steril-apirojen Kas içine uygulanır. KULLANMA TALĐMATI Etkin madde: Bir ampulde, 4 mg tiyokolşikosid bulunur. Yardımcı maddeler: Sodyum klorür, distile su. Bu ilacı kullanmaya

Detaylı

KULLANMA TAL MATI MAXTH O 4 mg/2 ml M Enjeksiyon çin Çözelti çeren Ampul Kas içine uygulanır. Etkin madde Yardımcı maddeler : Bu ilacı kullanmaya ba

KULLANMA TAL MATI MAXTH O 4 mg/2 ml M Enjeksiyon çin Çözelti çeren Ampul Kas içine uygulanır. Etkin madde Yardımcı maddeler : Bu ilacı kullanmaya ba KULLANMA TALİMATI MAXTHİO 4 mg/2 ml İM Enjeksiyon İçin Çözelti İçeren Ampul Kas içine uygulanır. Etkin madde: Her bir ampulde 4 mg Tiyokolşikosid Yardımcı maddeler: Sodyum klorür, sitrik asit monohidrat,

Detaylı

2. DROSER i kullanmadan önce dikkat edilmesi gerekenler 3. DROSER nasıl kullanılır? 4. Olası yan etkiler nelerdir? 5. DROSER in saklanması

2. DROSER i kullanmadan önce dikkat edilmesi gerekenler 3. DROSER nasıl kullanılır? 4. Olası yan etkiler nelerdir? 5. DROSER in saklanması KULLANMA TALİMATI DROSER burun damlası Yalnızca burun içine uygulanır. Etkin madde : Sodyum klorür Yardımcı maddeler : Deiyonize su. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice

Detaylı

Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri. Sena Aydın 0341110011

Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri. Sena Aydın 0341110011 Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri Sena Aydın 0341110011 PATOFİZYOLOJİ Fizyoloji, hücre ve organların normal işleyişini incelerken patoloji ise bunların normalden sapmasını

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI LEVOSOL 30 mg/5 ml Şurup Ağızdan alınır. Etkin madde: 1 ml de 6 mg levodropropizin içerir. Yardımcı maddeler: Sakkaroz, metil parahidroksi benzoat, propil parahidroksi benzoat, sodyum

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. İlyas Yolbaş Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD

Yrd. Doç. Dr. İlyas Yolbaş Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Yrd. Doç. Dr. İlyas Yolbaş Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD KOMPLEMAN SİSTEMİ Kompleman sistem, (Compleman system) veya tamamlayıcı sistem, bir canlıdan patojenlerin temizlenmesine yardım eden biyokimyasal

Detaylı

Su Çiçeği. Suçiçeği Nedir?

Su Çiçeği. Suçiçeği Nedir? Suçiçeği Nedir? Su çiçeği varisella zoster adı verilen bir virüs tarafından meydana getirilen ateşli bir enfeksiyon hastalığıdır. Varisella zoster virüsü havada 1-2 saat canlı kalan ve çok hızlı çoğalan

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI İHTİYOL POMAT Cilt üzerine uygulanır. Etkin madde: Her bir tüp 2 g ihtiyol içerir. Yardımcı maddeler: Beyaz vazelin Bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir ampulde (5ml); 100.0 mg (20 mg/ml) demir (III) e eşdeğer demir hidroksit sükroz kompleksi içerir

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir ampulde (5ml); 100.0 mg (20 mg/ml) demir (III) e eşdeğer demir hidroksit sükroz kompleksi içerir EMFER 100 mg/5 ml i.v. Ampul Damar içine uygulanır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Her bir ampulde (5ml); 100.0 mg (20 mg/ml) demir (III) e eşdeğer demir hidroksit sükroz kompleksi içerir Yardımcı maddeler:

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI GYNO-TROSYD 100 mg vaginal tablet Vajina içine uygulanır. Etkin madde: Her bir tablet 100 mg tiokonazol içerir. Yardımcı madde(ler): Laktoz, mısır nişastası, saf su, magnezyum stearat,

Detaylı

Yılan-akrep Zehirlenmeleri

Yılan-akrep Zehirlenmeleri Yılan-akrep Zehirlenmeleri Dünyada 2500 kadar yılan türü olduğu tahmin edilmekte, 1/3 ü insanlar için tehlikeli Türkiye deki 41yılan türünden 28 i zehirsiz, 1/3 ü zehirlidir. Zehirli yılanların; 10 türü

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. VENORUTON FORTE 500 mg tablet Ağız yoluyla alınır.

KULLANMA TALİMATI. VENORUTON FORTE 500 mg tablet Ağız yoluyla alınır. KULLANMA TALİMATI VENORUTON FORTE 500 mg tablet Ağız yoluyla alınır. Etkin madde: Her bir tablet 500 mg okserutin içerir. Yardımcı maddeler: Makrogol, magnezyum stearat Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce

Detaylı

Yardımcı maddeler: Sodyum klorür, hidroklorik asit, enjeksiyonluk su

Yardımcı maddeler: Sodyum klorür, hidroklorik asit, enjeksiyonluk su KULLANMA TALİMATI KEPLERON 4 mg / 2 ml IM Enjektabl Çözelti İçeren Ampul Kas içine uygulanır. Etkin madde: Her bir ampulde 4 mg Tiyokolşikosid Yardımcı maddeler: Sodyum klorür, hidroklorik asit, enjeksiyonluk

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. DONA, kutuda 6 adet 2 ml lik kahverengi ampul (A) ve 6 adet 1 ml lik şeffaf ampul (B) den oluşmaktadır.

KULLANMA TALİMATI. DONA, kutuda 6 adet 2 ml lik kahverengi ampul (A) ve 6 adet 1 ml lik şeffaf ampul (B) den oluşmaktadır. KULLANMA TALİMATI DONA 400 mg ampul Kas içine uygulanır. Etkin Madde: Her bir 2 ml lik kahverengi ampulde kristalize glukozamin sülfat 502.5 mg (Glukozamin sülfat 400.0 mg Sodyum klorür 102.5 mg a eşdeğer.)

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. VİROSİL %5 krem Haricen kullanılır.

KULLANMA TALİMATI. VİROSİL %5 krem Haricen kullanılır. KULLANMA TALİMATI VİROSİL %5 krem Haricen kullanılır. Etkin madde: Her 1 g krem %5 a/a 50 mg asiklovir içerir. Yardımcı madde(ler): Poloksamer, setostearil alkol, sodyum lauril sülfat, beyaz yumuşak parafin,

Detaylı

İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİ MEKANİZMALARI. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL

İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİ MEKANİZMALARI. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİ MEKANİZMALARI Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL Vücudun İlaçlara Etkisi (Farmakokinetik Etkiler) Farmakokinetik vücudun ilaca ne yaptığını inceler. İlaçlar etkilerini lokal veya sistematik

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. VENDİOS 600 mg tablet Ağızdan alınır.

KULLANMA TALİMATI. VENDİOS 600 mg tablet Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI VENDİOS 600 mg tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Her VENDİOS tablet 600 mg diosmin içermektedir. Yardımcı maddeler: Her VENDİOS tablet povidon, mikrokristalin selüloz, mısır nişastası

Detaylı

İLAÇ, KOZMETİK ÜRÜNLER İLE TIBBİ CİHAZLARDA RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ ECZ HAFTA

İLAÇ, KOZMETİK ÜRÜNLER İLE TIBBİ CİHAZLARDA RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ ECZ HAFTA İLAÇ, KOZMETİK ÜRÜNLER İLE TIBBİ CİHAZLARDA RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ ECZ 961 1. HAFTA İLAÇ Hastalıkların teşhisi, tedavisi, profilaksisi (hastalıktan korunma) cerrahi girişimlerin kolaylaştırılması ve

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI SERUM FİZYOLOJİK İZOTONİK % 0.9 5 ml Ampul Damar içine uygulanır. - Etkin madde: 1 ml si 9 mg sodyum klorür içerir. - Yardımcı madde (ler): Enjeksiyonluk su. Bu ilacı kullanmaya başlamadan

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. PROCTO-GLYVENOL supozituvar Rektal yoldan uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. PROCTO-GLYVENOL supozituvar Rektal yoldan uygulanır. KULLANMA TALİMATI PROCTO-GLYVENOL supozituvar Rektal yoldan uygulanır. Etkin madde: Her bir supozituvar (2 g), 400 mg tribenosid ve 40 mg lidokain içerir. Yardımcı maddeler: Supozituvar kütlesi D, Supozituvar

Detaylı

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Hücre iletişimi Tüm canlılar bulundukları çevreden sinyal alırlar ve yanıt verirler Bakteriler glukoz ve amino asit gibi besinlerin

Detaylı

Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.

Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı. Fizyoloji Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri Dr. Deniz Balcı deniz.balci@neu.edu.tr Ders İçeriği 1 Vücut Sıvı Bölmeleri ve Hacimleri 2 Vücut Sıvı Bileşenleri 3 Sıvıların Bölmeler Arasındaki HarekeF Okuma

Detaylı

ULUSAL KAZA YARALANMA VERİTABANI (UKAY)

ULUSAL KAZA YARALANMA VERİTABANI (UKAY) TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı ULUSAL KAZA YARALANMA VERİTABANI (UKAY) EĞİTİM MODÜLÜ I Kodlama İlkeleri 1 21-23 Haziran 2012 ANKARA UKAY KAPSAMI Ulusal Kaza Yaralanma

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. VİTA B 250/250/1 mg enterik kaplı tablet Ağızdan alınır.

KULLANMA TALİMATI. VİTA B 250/250/1 mg enterik kaplı tablet Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI VİTA B 250/250/1 mg enterik kaplı tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir enterik kaplı tablet 250 mg B 1 vitamini, 250 mg B 6 vitamini ve 1 mg B 12 vitamini içerir. Yardımcı madde(ler):

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI REPARİL-GEL N Haricen uygulanır. Etkin Madde: 100 g jel; etken madde olarak 1 g essin; 5 g dietilamin salisilat içerir. Yardımcı Maddeler: Lavanta yağı, portakal çiçeği yağı (neroli),

Detaylı

: Her bir tablette, 16 mg betahistin dihidroklorür içerir.

: Her bir tablette, 16 mg betahistin dihidroklorür içerir. VERTİN 16 mg Tablet Ağızdan alınır Etkin madde Yardımcı maddeler : Her bir tablette, 16 mg betahistin dihidroklorür içerir. : Mikrokristalize selüloz, mannitol, sitrik asit monohidrat, susuz kolloidal

Detaylı

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. DİCOL jel %1 Cilt üzerine uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. DİCOL jel %1 Cilt üzerine uygulanır. KULLANMA TALİMATI DİCOL jel %1 Cilt üzerine uygulanır. Etkin madde: Her 1 g jel 10 mg Diklofenak sodyuma eşdeğer Diklofenak dietilamonyum içerir. Yardımcı maddeler: Karbopol, cetiol B2, cetiol LC, propilen

Detaylı

KULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALĐMATI LEVOPRONT öksürük şurubu Ağızdan alınır. Etkin madde: 1 ml de 6 mg Levodropropizin içerir. Yardımcı maddeler: Metil paraben, propil paraben, sakkaroz, kiraz aroması, monohidrat sitrik

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir ağızda dağılan tablet 24 mg Betahistin dihidroklorür içerir.

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir ağızda dağılan tablet 24 mg Betahistin dihidroklorür içerir. KULLANMA TALİMATI ROTASTİN 24 mg ağızda dağılan tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir ağızda dağılan tablet 24 mg Betahistin dihidroklorür içerir. Yardımcı maddeler : Mannitol E421, mikrokristalin

Detaylı

Romatizma BR.HLİ.066

Romatizma BR.HLİ.066 Nedir? başta eklemler olmak üzere, birçok organ ve dokunun doğrudan ya da dolaylı olarak zarar görmesine yol açabilen hastalıklar grubudur. Kanda iltihap düzeyinde yükselmeye neden olup olmamasına göre

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. STİLEX jel Cilde uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. STİLEX jel Cilde uygulanır. KULLANMA TALİMATI STİLEX jel Cilde uygulanır. Etkin Madde: Mepiramin maleat, lidokain hidroklorür, dekspantenol. Yardımcı Maddeler: Koruyucu olarak benzalkonyum klorür, koku verici olarak oleum adonia,

Detaylı

KULLANMA TALİMATI FUCİDİN H

KULLANMA TALİMATI FUCİDİN H KULLANMA TALİMATI FUCİDİN H krem Cilt üzerine uygulanır. Etkin Madde: 1 g krem 20 mg fusidik asit ve 10 mg hidrokortizon asetat içerir. Yardımcı Maddeler: Butil hidroksianisol (E320), setil alkol, gliserol

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. FRENAG %1 Jel Cilt üzerine uygulanır. Etkin madde: Her bir tüpte (30 g), 300 mg nimesulid.

KULLANMA TALİMATI. FRENAG %1 Jel Cilt üzerine uygulanır. Etkin madde: Her bir tüpte (30 g), 300 mg nimesulid. KULLANMA TALİMATI FRENAG %1 Jel Cilt üzerine uygulanır Etkin madde: Her bir tüpte (30 g), 300 mg nimesulid. Yardımcı maddeler: Makrogol 400, propilen glikol, Karbomer 940, Alkol (%96), Saf su Bu ilacı

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. RESCUE FLOW 250 ml enfüzyon çözeltisi Damar içine uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. RESCUE FLOW 250 ml enfüzyon çözeltisi Damar içine uygulanır. RESCUE FLOW 250 ml enfüzyon çözeltisi Damar içine uygulanır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Her 1000 ml çözelti; 60 g enjeksiyonluk dekstran 70, 75 g sodyum klorür içerir. Yardımcı maddeler: Hidroklorik

Detaylı

ARICILIĞA GENEL BAKIŞ

ARICILIĞA GENEL BAKIŞ ARICILIĞA GENEL BAKIŞ TÜRKİYE VE DÜNYADA ARICILIK Dünyada 65 milyon koloni ile 1.5 milyon ton bal üretimi yapılmaktadır. Türkiye ise 5 milyon koloni ile Çin in arkasından 2.,bal üretim miktarı 94.000 ton

Detaylı

%5 Her iki ebeveyn atopik

%5 Her iki ebeveyn atopik ALLERJİ TESTLERİ Dr.ALEV ÖKTEM Düzen Laboratuvarlar Grubu Allerji Allerji vücudumuzun bağışıklık sisteminin çevremizde bulunan ve zararlı olmayan bazı maddelere karşı, ki bunlara allerjen denir, aşırı

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. ORO İHTİYOL % 10 Merhem 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM. Etkin madde:

KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. ORO İHTİYOL % 10 Merhem 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM. Etkin madde: KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI ORO İHTİYOL % 10 Merhem 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin madde: İhtiyol 2.00 g Yardımcı maddeler: Lanolin susuz (koyun) 2,00 g Yardımcı maddeler için

Detaylı

DERİ PRICK TESTİ (SPT) HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAY FORMU

DERİ PRICK TESTİ (SPT) HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAY FORMU DERİ PRICK TESTİ (SPT) HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAY FORMU 1. Deri prick testi (SPT: Skin Prick Test ), yakınmaları bir solunum yolu ya da besin allerjisinin varlığını düşündüren olgularda uygulanan bir

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI LEODEX % 1.25 jel Haricen uygulanır. Etkin madde: 1 g jel, 12.50 mg deksketoprofene eşdeğer 18.45 mg deksketoprofen trometamol Yardımcı maddeler: Karbomer 980 NF (Carbomer Homopolymer),

Detaylı

KULLANMA TALİMATI OSEPTİN

KULLANMA TALİMATI OSEPTİN KULLANMA TALİMATI OSEPTİN antiseptik çözelti Haricen kullanılır. Etkin madde: Oktenidin dihidroklorür Yardımcı maddeler: Fenoksietanol, kokoamidopropil betain, sodyum glukonat, gliserin, sodyum hidroksit,

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. NEROX-B12, 30 ve 60 tabletlik blister ambalajlarda sunulan B vitamini kompleksidir.

KULLANMA TALİMATI. NEROX-B12, 30 ve 60 tabletlik blister ambalajlarda sunulan B vitamini kompleksidir. KULLANMA TALİMATI NEROX-B12 film tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir film tablet 250 mg B 1 vitamini, 250 mg B 6 vitamini ve 1 mg B 12 vitamini içerir. Yardımcı maddeler: Sitrik asit monohidrat,

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. MUSCOFLEX 4 mg/2 ml I.M. enjeksiyon için solüsyon içeren ampul Kas içine uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. MUSCOFLEX 4 mg/2 ml I.M. enjeksiyon için solüsyon içeren ampul Kas içine uygulanır. KULLANMA TALİMATI MUSCOFLEX 4 mg/2 ml I.M. enjeksiyon için solüsyon içeren ampul Kas içine uygulanır. Etkin madde: Her bir ampulde 4 mg Tiyokolşikosid Yardımcı maddeler: Sodyum klorür, enjeksiyonluk su

Detaylı

Renksiz, Kokusuz ve Tatsız Kimyasal Tehlike: Sarin

Renksiz, Kokusuz ve Tatsız Kimyasal Tehlike: Sarin Renksiz, Kokusuz ve Tatsız Kimyasal Tehlike: Sarin Öğr. Gör. Ezgi ATALAY MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ, HATAY SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU Kimyasal silahlar; Katı, sıvı ve gaz (buhar, aerosol) halde

Detaylı

16 yaş altı hastalarda viral grip/ soğuk algınlığı veya suçiçeği durumlarında hekime danışılmadan kullanılmamalıdır.

16 yaş altı hastalarda viral grip/ soğuk algınlığı veya suçiçeği durumlarında hekime danışılmadan kullanılmamalıdır. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI DENCOL Jel Sprey 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Her 1 g jel, Etkin madde: Kolin salisilat içerir. Yardımcı maddeler: Sorbitol (%70) Karboksimetil selüloz sodyum 87.1 mg 70.0

Detaylı

Özel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!

Özel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX! Özel Formülasyon DAHA İYİ Yumurta Verimi Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI RESTAFEN PLUS KREM Deri üzerine uygulanır Etkin madde: Her bir g krem 100 mg etofenamat ve 10 mg benzil nikotinat içerir. Yardımcı maddeler: Propilen glikol, isopropil miristat, sepineo

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III 1: DİYABET...1 Diabetes insipedius...2 Diabetes mellitus...2 Diyabetin Etkileri...3 Belirtiler...4 Nedenler...4 Tedavi...4 Bitkilerin Rolü...5 Tıbbi Faydaları...6 2: KARACİĞER

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. ZİNCOPLEX 15 mg / 5 ml şurup Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Her 5 ml şurupta 15 mg çinkoya eşdeğer 66 mg çinko sülfat heptahidrat Yardımcı maddeler: Gliserin, sorbitol, esans olarak raspberry

Detaylı

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir kapsül, 180 mg kırmızı üzüm yaprağı kuru ekstresi (4-6:1) içerir.

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir kapsül, 180 mg kırmızı üzüm yaprağı kuru ekstresi (4-6:1) içerir. KULLANMA TALİMATI ANTISTAX 180 mg Sert Jelatin Kapsül Ağız yoluyla alınır. Etkin madde: Her bir kapsül, 180 mg kırmızı üzüm yaprağı kuru ekstresi (4-6:1) içerir. Yardımcı maddeler: Susuz kolloidal silisyum

Detaylı

İMMÜN SİSTEM HASTALIKLARI VE BAKIMI. Öğr. Gör. Dr. Ayşegül Öztürk Birge ARALIK 2016

İMMÜN SİSTEM HASTALIKLARI VE BAKIMI. Öğr. Gör. Dr. Ayşegül Öztürk Birge ARALIK 2016 İMMÜN SİSTEM HASTALIKLARI VE BAKIMI Öğr. Gör. Dr. Ayşegül Öztürk Birge ARALIK 2016 İmmünite ile allerji arasında yakın bir ilişki vardır. İmmünite antikorlarla vücudu korumak, Allerji ise, antikorlarla

Detaylı

ALLERJİNİN NEDENİ NEDİR?

ALLERJİNİN NEDENİ NEDİR? Saman nezlesi tanımı yanlış isimlendirilmektedir. Çünkü saman bu olaya neden olmaz. Hastalık; akan / kaşınan burun ve göz, hapşırma, boğaz kaşıntısı ve burun, boğazda çok miktarda akıntıdan oluşmaktadır.

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI LAVENİL 30 mg/5 ml şurup Ağızdan alınır. Etkin madde: 5 ml de 30 mg levodropropizin bulunur. Yardımcı maddeler: Sukroz, gliserin, metil paraben (E218), propil paraben (E216), kahve aroması,

Detaylı

Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.

Bornova Vet.Kont.Arst.Enst. VETERİNER İLAÇ KALINTILARININ ÖNEMİ ve VETERİNER İLAÇ KALINTILARI TEST METOTLARI Beyza AVCI TÜBİTAK -ATAL 8-9 Ekim 2008 İZMİR KALINTI SORUNU? Hayvansal kökenli gıdalarda, hayvan hastalıklarının sağaltımı,

Detaylı

VETERİNER İLAÇ KALINTILARININ ÖNEMİ ve VETERİNER İLAÇ KALINTILARI TEST METOTLARI. Beyza AVCI TÜBİTAK -ATAL 8-9 Ekim 2008 İZMİR

VETERİNER İLAÇ KALINTILARININ ÖNEMİ ve VETERİNER İLAÇ KALINTILARI TEST METOTLARI. Beyza AVCI TÜBİTAK -ATAL 8-9 Ekim 2008 İZMİR VETERİNER İLAÇ KALINTILARININ ÖNEMİ ve VETERİNER İLAÇ KALINTILARI TEST METOTLARI Beyza AVCI TÜBİTAK -ATAL 8-9 Ekim 2008 İZMİR KALINTI SORUNU? Hayvansal kökenli gıdalarda, hayvan hastalıklarının sağaltımı,

Detaylı

Hepatit C ile Yaşamak

Hepatit C ile Yaşamak Hepatit C ile Yaşamak NEDİR? Hepatit C kan yoluyla bulaşan Hepatit C virüsünün(hcv) neden olduğu bir karaciğer hastalığıdır. 1 NEDİR? Hepatit C virüsünün birçok türü (genotipi ) bulunmaktadır. Ülkemizde

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI

ADIM ADIM YGS LYS Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI ADIM ADIM YGS LYS 177. Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI Hastalık yapıcı organizmalara karşı vücudun gösterdiği dirence bağışıklık

Detaylı

Rumen Kondisyoneri DAHA İYİ BY-PASS PROTEİN ÜRETİMİNİ VE ENERJİ ÇEVRİMİNİ ARTTIRMAK, RUMEN METABOLİZMASINI DÜZENLEMEK İÇİN PRONEL

Rumen Kondisyoneri DAHA İYİ BY-PASS PROTEİN ÜRETİMİNİ VE ENERJİ ÇEVRİMİNİ ARTTIRMAK, RUMEN METABOLİZMASINI DÜZENLEMEK İÇİN PRONEL Rumen Kondisyoneri DAHA İYİ Protein Değerlendirilmesi Enerji Kullanımı Süt Kalitesi Karaciğer Fonksiyonları Döl Verimi Karlılık BY-PASS PROTEİN ÜRETİMİNİ VE ENERJİ ÇEVRİMİNİ ARTTIRMAK, RUMEN METABOLİZMASINI

Detaylı

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün; Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. EVİNOLLE 400 I.U. yumuşak kapsül Ağızdan alınır.

KULLANMA TALİMATI. EVİNOLLE 400 I.U. yumuşak kapsül Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI EVİNOLLE 400 I.U. yumuşak kapsül Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir yumuşak kapsül 400 I.U. Naturel Vitamin E (d-alfa tokoferil asetat) içerir. Yardımcı maddeler: Ayçiçek yağı, yenilebilir

Detaylı

KULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALĐMATI ANTHĐX 10 mg tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir tablette 10 mg rupatadine eşdeğer 12,80 mg rupatadin fumarat bulunur. Yardımcı maddeler: Laktoz, mikrokristalin selüloz, kırmızı

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir tablet 2 mg loperamid e eşdeğer 2,16 mg loperamid HCl içerir.

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir tablet 2 mg loperamid e eşdeğer 2,16 mg loperamid HCl içerir. KULLANMA TALİMATI LOPERAN 2 mg Tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir tablet 2 mg loperamid e eşdeğer 2,16 mg loperamid HCl içerir. Yardımcı maddeler: Mısır nişastası, laktoz, talk, jelatin, Mg stearat,

Detaylı

KULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALĐMATI ZEFFĐX 100 mg film tablet Ağızdan alınır Etkin madde: Her tablette; 100 mg lamivudin içerir. Yardımcı maddeler: Titanyum dioksit, sentetik kırmızı demir oksit, sentetik sarı demir oksit

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Palivizumab (Her bir flakon 50 mg palivizumab içerir).

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Palivizumab (Her bir flakon 50 mg palivizumab içerir). KULLANMA TALİMATI SYNAGIS 50 mg I.M. Enjeksiyon İçin Liyofilize Toz İçeren Flakon İntramüsküler yoldan alınır. Etkin madde: Palivizumab (Her bir flakon 50 mg palivizumab içerir). Yardımcı maddeler: Histidin,

Detaylı

LÖKOSİT. WBC; White Blood Cell,; Akyuvar. Lökosit için normal değer : Lökosit sayısını arttıran sebepler: Lökosit sayısını azaltan sebepler:

LÖKOSİT. WBC; White Blood Cell,; Akyuvar. Lökosit için normal değer : Lökosit sayısını arttıran sebepler: Lökosit sayısını azaltan sebepler: LÖKOSİT WBC; White Blood Cell,; Akyuvar Lökositler kanın beyaz hücreleridir ve vücudun savunmasında görev alırlar. Lökositler kemik iliğinde yapılır ve kan yoluyla bütün dokulara ulaşır vücudumuzu mikrop

Detaylı

Astım Tedavisinde Kullanılan İlaçların

Astım Tedavisinde Kullanılan İlaçların Bölüm 25 Astım Tedavisinde Kullanılan İlaçların Yan Etkileri Astım Tedavisinde Kullanılan İlaçların Yan Etkileri Dr. Fevzi DEMİREL Nefesle Alınan Kortizonlu İlaçların Yan Etkileri Astım tedavisinde kullanılan

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. ADELEKS IM 4 mg/2 mi Ampul Kas içine uygulanır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Her bir ampulde 4 mg Tiyokolşikosid Yardımcı maddeler: Sodyum klorür, enjeksiyonluk su. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce

Detaylı

Etkin madde: Her bir pastil 2 mg setilpiridinyum klorür ve 1 mg lidokain hidroklorür içerir.

Etkin madde: Her bir pastil 2 mg setilpiridinyum klorür ve 1 mg lidokain hidroklorür içerir. MEBUCAIN naneli pastil Ağız yoluyla alınır. Etkin madde: Her bir pastil 2 mg setilpiridinyum klorür ve 1 mg lidokain hidroklorür içerir. Yardımcı maddeler: Nane yağı, levomentol, asesulfam potasyum, mısır

Detaylı

Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir.

Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir. Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir. Proteinlerin yapısında; Karbon ( C ) Hidrojen ( H ) Oksijen

Detaylı

KULLANIM KILAVUZUNDA BULUNACAK BİLGİLER

KULLANIM KILAVUZUNDA BULUNACAK BİLGİLER İsim: Centrum Silver Birim formülü Bir film tablet içeriği : % ÖGD** Vitaminler Lutein 1000 mcg * A Vitamini 800 mcg 100 (% 50 Beta Karoten) B1 Vitamini 1.65 mg 150 B2 Vitamini 2.1 mg 150 Niasinamid 24

Detaylı

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ 15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ İyonlaştırıcı radyasyonların biyomoleküllere örneğin nükleik asitler ve proteinlere olan etkisi hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak, nükleik asitlerden

Detaylı