Eski Antlaşma ya Genel Bakış Kurs

Transkript

1 Eski Antlaşma ya Genel Bakış Kurs 01-Giriş. ve Tevrat:(152 sayfa; 35 Ders) 00-Önsöz: Neden Kutsal Kitap? / KK Nedir? (4) 01-Giriş: E.A. Önemi (3) 02-Giriş: Ana Kavramları ve Edebiyatı (4) 03-Yaratılış: Giriş (3) 04-Yaratılış:Yaratılış ve Tanrı (6) 05-Yaratılış:Yaratılış İnsanı Yarattı (5) 06-Yaratılış: Şeytan ve Ruhsal Varlıklar (3) 07-Yaratılış: Aden Bah.de Günaha Düşüş (7) 08-Yaratılış: Kayin ve Habil (5) 09-Yaratılış: İki Soy ve Tufan (5) 10-Yaratılış: Babil Kulesi (4) 11-Yaratılış: İbrahim in Çağrılması (4) 12-Yaratılış: İbrahim in İmanı (4) 13-Yaratılış: Lut ve Sodom-Gomora (5) 14-Yaratılış: İbr. Antl. ve Vaat Çocuğu (5) 15-Yaratılış: İshak ve Ailesi (4) 16-Yaratılış: Yakup (4) 17-Yaratılış: Yakup/Esav-Tanrı nın Seçimi (3) 18-Yaratılış: Yusuf (4) 19-Yaratılış: Yusuf ve Tanrı nın İlahi Takdiri (4) 20-M. Çıkış: Giriş (1) 21-M.Çıkış: Teoloji (5) 22- M.Çıkış: Musa ve Halkın Rab bi tanımaları (4) 23-M.Çıkış: Felaketler--Çıkış--Fısıh (4) 24-M.Çıkış: Sina Dağı ve RAB (3) 25-M.Çıkış: Yasa (10) 26-M.Çıkış:Tanrı nın Konutu (6) 27-Levililer: Giriş (2) 28-Levililer : Kurban İlkesi (3) 29-Levililer: Kutsallık (6) 30-Ç. Sayım: Giriş / Kadeş-Bar. (6) 31-Ç. Sayım: Yeni Kuşağın Günahları ve Eğit. (4) 32-Yasa nın Tekrarı: Giriş (2) 33-Yasa nın Tekr.: Antlaşma (3) 34- Yasa nın Tekr.: Putperestlik (5) 35-Yasa nın Tekrarı: Lütuf-Sevgi-İtaat-Berek. (6) 02-Tarih:Yeşu Sam. (28 sayfa; 14Ders) 36-Yeşu: Giriş (3) 37-Yeşu: Fatih ve Diyarın Böl.(4) 38-Hakimler: Giriş (2) 39-Hakimler: Günah Devresi (3) 40-Rut: Giriş ve Özet (1) 41-Rut: Kurtarıcı Akraba (2) 42-1.Samuel: Giriş (2) 43-1.Samuel: Samuel (2) 44-1.Samuel: Geçiş (2) 45-1.Samuel: Saul (2) 46-1.Samuel: Davut (2) 47-2.Samuel: Giriş (1) 48-2.Samuel: Davut un günahı (1) 49-2.Samuel: Davut un Antlaşması (1) 03-Tarih: Krallar ve Peygamberler (100 sayfa, 51 Ders) A- I./II.Krallar (18) 50-Giriş (3) 51-Süley. Ve Krallık bölünmesi (2) 52-Krallıklara Genel Bakış (2) 53- Yarovam ve Rehavam (2) 54- Peygamberlere Giriş (2) B-İsrail e ve Diğer Uluslara Peygamberler (12) 59Yunus (3) 60-Amos (4) C-Yahuda ya ve Diğer Uluslara Peygamberler (48) 63-Mika (3.5) 64-Yeşaya:Giriş (3) 65-Yeşaya: Görevlendirilme (1) 79-Ovadya (2) 66-Yeşaya: R.Günü / Uluslara (1) 67-Yeşaya: Kral Hizkiya (2) 68-Yeşaya: Kurtuluş (3) 69-Manaşşe Yoşiya (2) 70-Yahuda nın Düşüşü (2) 71- Nahum (1) 72- Sefanya (1) 73- Habakkuk (2) 74-Yeremya: Giriş (2) 75-Yeremya: Görevlendirme (1) 76-Yeremya: Yargı (1.5) 55- İsrail in tarihinde Peyg. (2) 56- Peygamberlik mesajı (2) 57- İlyas ve Ahav (2) 58-Karmel Dağı Kral Yehu (1) 61-Hoşea (3) 62-İsrail'in düşüşü (2) 77-Yeremya: Ümit Sözleri (2) 78-Ağıtlar: Giriş ve Özet (2) 80-Yoel (2) 81-Hezekiel: Giriş (2) 82-Hezekiel: Görevlendirme (1) 83-Hezekiel: Ana Konuları (2) 84-Hezekiel: Yargılanma (1.5) 85-Hezekiel:Halkın Görkemli Geleceği (1) 86-Daniel: Giriş (2) 87-Daniel: Rab Dan.Hayatına Hakim (1.5) 88-Daniel: Rab Dünya Tarihine Hakim (1) 89-Daniel: Rab Halkına hakim (2)

2 D-Sağ Kalanlar Dönemi (22.5) 90-Sağ Kal. Dönemi ne Giriş (2.5) 91-1.Tarihler: Giriş (1) 92-2.Tarihler: Giriş (2) 93-2.Tarihler: Dersler (3) 94-Ezra 1-6 (1.5) 95-Hagay (2) 04-Kişisel / Şiirsel Kitaplar (7 ders:12 sayfa) 101-Kişisel Kitaplara Giriş (1) 102-Vaiz (2) 103-Özdeyişler (2) 104-Ezgiler Ezgisi (1) 96-Zekeriya (3) 97-Ester (1) 98-Ezra 7-10 (1.5) 99-Nehemya (3) 100-Malaki (2) 105-Zebur (2) 106-Eyüp: Giriş (1) 107-Eyüp: Önemli konuları (3) Çizelgeler: (14 sayfa) A-1 ve A-2 Genel Tarih (1) A-3 Genel Tarih: İsrail in Tarihi (1) A-4 Tüm EA Tarihi Çizelge (1) B-1 ve B-2 Kitapların Edebi Böl.(2) B-3 39 Kitap:Tarih Sırasına göre (1) C-1 Ataların Yaşları (½) C-4 Kenan ve Oymaklar Haritası (½) C-2 Terah ın Soyağacı (1) C-3 İsrail in Konaklama Resmi (1) D- İsrail in Kralları (1) E- Yahuda nın Kralları (1) F- Peygamberler (1) G Özel Günler ve Bayramlar (1) H Eski Antlaşma Yasaları (1) Toplam: 107 Ders (292 Sayfa) + 16 Çizelge

3 Önsöz Neden Kutsal Kitap? 1. Gerçek Bilgelik A. Bu hayatta gerçek bilgeliğe sahip olmak istiyorsak iki şey gerekir: 1.) Tanrı yı tanımalıyız 2.) Kendimizi tanımalıyız. B. Kendimizi doğru şekilde tanımak istiyorsak bizi yaratan Tanrı yı tanımamız gerekiyor. * Aynı zamanda Yaratıcımızın gözünde kim olduğumuzu bilmemiz gerekiyor. * Çünkü sadece kendi gözlerimizle kendimizi değerlendirirsek yanlış yorum yapıp gerçek durumumuzu bilemeyiz. * Bize göre doğru olan şey, Tanrı nın gözünde doğru olmayabilir hatta çok yanlış olabilir ve ancak her şeyi yaratan Hükümdar olan Tanrı doğru yargıyı verebilir. C. Sonuçta bilge insanlar olmak istiyorsak hem Tanrı nın kim olduğunu ve O nun gözünde kim olduğumuzu ve olmadığımızı bilmemiz gerekiyor. D. Hayatın anlamını bilmek istiyorsak yaratılmamızın nedenini bilememiz gerekiyor ve sadece bizi Yaratan bunu bildirebilir. 2. Tanrı yı tanımak sadece O nun var olduğuna inanmak anlamına gelmiyor. Çünkü her insan yüreğinde bir Tanrı olduğuna inanıyor ve kendisinden üstün ve tapılmaya layık olan Tanrı nın var olduğunu biliyor. A. Din cahil insanları yönlendirmek amacıyla insan tarafından yaratılmış bir şey değildir. B. Bazı insanlar dini yanlış şekillerde kullanır ama eğer insanların akıllarının derinliklerinde Tanrı kavramı olmasaydı zaten bunu yapamazlardı. C. İnsan ne kadar inkar etmeye çalışsa da yüreğinde bir Tanrı nın var olduğunu biliyor. 3. İnsanın yüreğinde Tanrı bilgisi var olduğu halde bu bilgi çok eksik ve sınırlıdır. A. Tanrı nın yarattığı evrenden Kendisi hakkında genel bilgi alabiliriz. B. Gökteki yıldızlara bakarak ve insanın bedenini inceleyerek Tanrı nın sınırsız gücü ve yüce büyüklüğünü anlıyoruz. C. Tanrı harika yaratışında ve hayattaki olaylarda Kendi yüce gücünü gösterdiği halde insanlar genelde sanki her şey doğa gücüne, şansa veya tesadüfe bağlıymış gibi konuşuyorlar. D. Sonuç olarak Kutsal Kitap durumu şu şekilde yorumluyor: Romalılar Mektubu 1:18-22 Haksızlıkla gerçeğe engel olan insanların bütün tanrısızlığına ve haksızlığına karşı Tanrı'nın gazabı gökten açıkça gösterilmektedir. Çünkü Tanrı'ya ilişkin bilinen ne varsa, gözlerinin önündedir; Tanrı hepsini gözlerinin önüne sermiştir. Tanrı'nın görünmeyen nitelikleri -sonsuz gücü ve Tanrılığı- dünya yaratılalı beri O'nun yaptıklarıyla anlaşılmakta, açıkça görülmektedir. Bu nedenle özürleri yoktur. Tanrı'yı bildikleri halde O'nu Tanrı olarak yüceltmediler, O'na şükretmediler. Tersine, düşüncelerinde budalalığa düştüler; anlayışsız yüreklerini karanlık bürüdü. Akıllı olduklarını ileri sürerken akılsız olup çıktılar. 4. Tanrı, Kendi yarattıklarıyla Kendi yüceliği ve gücü anlaşılıyor olduğu halde O nu doğru ve derin bir şekilde tanıyabilmemiz için Kendi sözlerinin ışığını bize verdi. A. İşte elimizdeki Kutsal Kitap Tanrı nın bize verdiği sözleridir. B. Bu kitap Tanrı dan çok değerli bir armağandır çünkü Kendi düşünceleri ve bu evren için planları hakkında bizi bilgisizlikte bırakmak istemedi. C. İşte bu yüzden bu derslerde sadece Kutsal Kitap a danışacağız. 5. Önemli Not: Bu derslerde Kutsal Kitap ın Tanrı nın sözü olup olmadığı ve de değiştirilip değiştirilmediği konularından bahsetmeyeceğiz. Bu konu hakkında bilgi edinmek istiyorsanız başka kitaplara başvurabilirsiniz. Okunabilecek Kitaplar: Elimizdeki İncil Sağlamdır F.F.Bruce Evet, Kitabı Mukaddes Tanrı Sözü dür Lütfu Ekinci Kutsal Kitap Değiştirildi mi? Dan Wickwire * Kutsal Kitap ın gerçekten Tanrı nın Sözü olduğunu tam olarak ispatlamak imkansızdır. * Zaten Tanrı nın Kendisini veya Sözünü kimseye ispatlaması gerekmez. 1

4 * Ve kitaba inanan kişiler için kitabın içinde bulunan gerçekler ve bu gerçeklerin kendi hayatlarındaki etkisi yeteri kadar kanıt niteliğini taşıyor. 6. Kutsal Kitap ın Ana Kişisi A. Bu dersler insan ve insanın düşünceleri değil, Tanrı ve O nun düşünceleri merkezcidir. B. Bu dersler aracılığıyla Tanrı nın Kim olduğunu ve dünyaya vermek istediği mesajı öğreneceğiz. 7. Derslerin Amacı A. Kutsal Kitap çok büyük bir kitap ve belki daha önce başlamıştınız ama bitirememiştiniz. B. Bu dersler zaman sırasına göre ilerleyecek ve bu şekilde Kutsal Kitap ı daha net anlayabiliriz. C. Bu dersler, Kutsal Kitap ta bulunan en önemli gerçeklere genel bir bakıştır. D. Dünyanın başlangıcından başlayıp temel konulara bakacağız. E. Ayrıntılı bir noktaya girmek istiyorsanız cevap için belki biraz beklemeniz gerekebilir. * Önce temel önemlidir. Bundan dolayı her ders dikkatlice okunmalı ve incelenmeli. F. Kutsal Kitap ın içeriği çok zengindir fakat biz sadece en önemli uç noktalarına bakıyoruz. G. Bu dersler aracılığıyla Hristiyanlık inancını anlama konusunda sağlam bir temel atmak istiyoruz. 8. Kitabın Kaynağı A. Tanrı Kutsal Kitap ın yazarlarına duyulabilecek şekilde veya görüm göndererek veya düşüncelerine aktararak Kendi mesajını iletti. 2.Tim 3:16 Kutsal Yazılar'ın tümü Tanrı esinlemesidir ve öğretmek, azarlamak, yola getirmek, doğruluk konusunda eğitmek için yararlıdır. Bunlar sayesinde Tanrı adamı her iyi iş için donatılmış olarak yetkin olur. B. Kutsal Kitap bir insanın düşüncesi değil Tanrı nın Sözüdür. Tanrı, Kutsal Kitap ı 1600 yıl içinde 40 farklı kişiyi kullanarak yazdırdı. 2. Petrus 1:20-21 Öncelikle şunu bilin ki, Kutsal Yazılar'daki hiçbir peygamberlik sözü kimsenin özel yorumu değildir. Çünkü hiçbir peygamberlik sözü insan isteğinden kaynaklanmadı. Kutsal Ruh tarafından yöneltilen insanlar Tanrı'nın sözlerini ilettiler. C. Kitabın Esas Yazarı 1. İlk kitabından son kitabına kadar K.K. tek bir kitaptır çünkü tek bir yazar var: Tanrı. 2. Kutsal Kitap birçok kişi tarafından yazıldı ve bu kişiler çok değişik kültürlerden geldiler. Yine de birlik var ve bu birliğin esası Tanrı nın verdiği mesajdır çünkü yazarı Tanrı nın Kendisidir. 9. Kitabın Mesajı A. Tanrı nın Sözleri hayatın en önemli sorularını cevaplıyor. B. Sadece bizi ve her şeyi yaratan Tanrı yetkili bir şekilde bizim hayatımızın amacı, anlamı ve sorunları hakkında konuşur. * İbraniler 4:12 Tanrı'nın sözü diri ve etkilidir, iki ağızlı kılıçtan daha keskindir. Canla ruhu, ilikle eklemleri birbirinden ayıracak kadar derinlere işler; yüreğin düşüncelerini, amaçlarını yargılar. C. Kutsal Kitap bize verilebilecek en önemli mesajı veriyor! 10. Tanrı yı tanımak ve bu kitabın gerçeklerini bulabilmek için Tanrı ya dua edip O nun yardımını istemelisiniz ve çaba göstermeye karar vermeniz gerekiyor. A. Yasa.Tekr.4:29 Tanrınız RAB'bi arayacaksınız. Bütün yüreğinizle, bütün canınızla ararsanız, O'nu bulacaksınız B. İbraniler 11:6 İman olmadan Tanrı'yı hoşnut etmek olanaksızdır. Tanrı'ya yaklaşan, O'nun var olduğuna ve kendisini arayanları ödüllendireceğine iman etmelidir. C. Belki de Mısır Kralı Firavun gibisiniz. Belki aklınızdaki Tanrı Kutsal Kitap taki Tanrı dan farklıdır ama gerçek Olanı tanımak istiyorsunuz. * Mısırdan Çıkış 5:2 Firavun, RAB kim oluyor ki, O'nun sözünü dinleyip İsrail halkını salıvereyim? dedi. RAB'bi tanımıyorum Tanrı nın sözleri Kendisini size tanıtabilir ve onun aracılığıyla O nu tanıyabilirsiniz ve O nunla bir ilişki kurabilirsiniz. * Duamız Tanrı nın sözlerine başvurarak sizin göklerdeki her şeyi yaratan Tanrı mızı tanımanız ve O nunla ilişki kurmanızdır ve bu derslerin bir rehber olarak kullanılmasıdır. 2

5 Kutsal Kitap Nedir? 1. Kitabın İçindekileri A. Eski Antlaşma kısmında 39 kitap var: I. Yasa Kitapları (İlk 5 temel kitap) II. Tarih Kitapları (12) III. Peygamberlik Kitapları (17) IV. Şiirsel Kitaplar (5) B. Yeni Antlaşma (İncil) kısmında 27 kitap var: I. Müjde Kitapları (4) II. Elçilerin İşleri (1) III. Kiliselere Mektuplar (21) IV. Vahiy (1) 2. Kutsal Kitap ın Ana Teması, Ana Mesajı nedir? A. Kutsal Kitap ın Eski Antlaşma kısmında Egemen Tanrı, Kendi halkının sadakatsizliği ve isyanlarına rağmen, Kendi lütfu sayesinde seçtikleri için gönderdiği İsa Mesih aracılığıyla sağlanan kurtuluş planının başlangıcı, temelleri ve tarihi bulunuyor. B. Kutsal Kitap ın Yeni Antlaşma kısmı İsa Mesih in gelişini, hayatını, ölümünü ve dirilişini kaydediyor ve bunları açıklıyor. C. Kısaca ana teması Tanrı nın sağladığı kurtuluş yolu olan İsa Mesih tir. Koloseliler 1:15-16 Görünmez Tanrı'nın görünümü, bütün yaradılışın ilk doğanı O'dur. Nitekim yerde ve gökte, görünen ve görünmeyen her şey tahtlar, egemenlikler, yönetimler ve hükümranlıklar O'nda yaratıldı. Her şey O'nun aracılığıyla ve O'nun için yaratıldı. Titus 3:4-7 Kurtarıcımız Tanrı iyiliğini ve insana olan sevgisini açıkça göstererek bizi kurtardı. Bunu doğrulukla yaptığımız işlerden dolayı değil, kendi merhametiyle, yeniden doğuş yıkamasıyla ve Kurtarıcımız İsa Mesih aracılığıyla üzerimize bol bol döktüğü Kutsal Ruh'un yenilemesiyle yaptı. Öyle ki, O'nun lütfuyla aklanmış olarak umut içinde sonsuz yaşamın mirasçıları olalım. 3. Yeni Antlaşma Tanrı nın kurtuluş planının merkezi olan İsa Mesih ile ilgili ise neden bu çalışmada Eski Antlaşma ya bakıyoruz? A. Kutsal Kitap sadece İncil değil. Eski ve Yeni Antlaşma dır! B. Eski Antlaşma da Tanrı nın Sözü dür ve bu sözler iman ve itaat konularında tek yetkimizdir. Mat 5:18 Size doğrusunu söyleyeyim, yer ve gök ortadan kalkmadan, her şey gerçekleşmeden, Kutsal Yasa'dan ufacık bir harf ya da bir nokta bile yok olmayacak. C. İsa Mesih Yeni Antlaşma da dünyaya geliyor ve dünya için kurtuluş sağlıyor ama O nun geliş amacı ve sağladığı kurtuluş yolunun temelleri Eski Antlaşma da bulunuyor. D. İsa Mesih ölümden dirildikten sonra yolda iki kişiyle konuşurken Eski Antlaşma dan bahsetti. Luka 24:13-27 İsa onlara, Sizi akılsızlar! Peygamberlerin bütün söylediklerine inanmakta ağır davranan kişiler! Mesih'in* bu acıları çekmesi ve yüceliğine kavuşması gerekli değil miydi? dedi. Sonra Musa'nın ve bütün peygamberlerin yazılarından başlayarak, Kutsal Yazılar'ın hepsinde kendisiyle ilgili olanları onlara açıkladı. Luka 24:44 Sonra onlara şöyle dedi: Daha sizlerle birlikteyken, Musa'nın Yasası'nda, peygamberlerin yazılarında ve Mezmurlar'da benimle ilgili yazılmış olanların tümünün gerçekleşmesi gerektir' demiştim. E. Eski Antlaşma nın bir özelliği var: 1. E.A., sadece büyük bir tarih veya yasa kitabı değildir. Çünkü Tanrı, Kutsal Kitap ta ve özellikle Eski Antlaşma da Kendi yüce karakterini tanıtıyor, açıklıyor. 2. Tanrı nın Kutsal Kitap taki mesajını doğru şekilde anlayabilmek için öncelikle Kendisini doğru şekilde tanımalıyız. Tanrı yı kavrayışımızın eksik olmasının nedeni; Eski Antlaşma hakkındaki bilgimizin yetersiz olması olabilir. 3. Yeni Antlaşma daki mesajı eksik olarak kavrayışımızın nedeni; Eski Antlaşma yı yeterince kavrayamamış olmamızdır. Eski Antlaşma bilgimiz yetersiz ise Yeni Ant. anlayışımız da yetersiz olacaktır. 4. Eski Antlaşma nın önemli kavramları: A. Eski Antlaşma nın ana karakteri Tanrı dır; ana vurgusu O nun yarattıklarıyla olan ilişkisidir ve özellikle seçtiği halk ile olan ilişkisidir. 3

6 B. Bu Eski Antlaşma daki ilişki aracılığıyla Tanrı Kendisini açıklıyor ve O nun sağlayacağı kurtuluş planını yavaş yavaş açıklıyor. 5. Neden Yahudi halkının kitabını okuyoruz? A. Eski Antlaşma nın mesajı İsrail in Tanrı sından geliyor ve bu mesaj İsrail in Tanrı sı hakkındadır. Ve özellikle RAB bin seçtiği halk ile olan ilişkisini vurgulamaktadır. B. Ama aynı zamanda Tanrı nın tüm yaratıklarıyla olan ilişkisini de içermektedir. Çünkü Eski Antlaşma İbrahim ile değil, ilk insan olan Adem ile başlıyor. C. Tanrı, Kendisini açıklamak istiyor ve Kutsal Kitap ta bir halkın tarihiyle, çeşitli edebiyat aracılığıyla ve değişik hikayeler ve betimlemelerle Kendisini ve O nun yarattıklarıyla olan ilişkisini değişik bakış açılarından tanıtıyor. D. Tanrı, sadece İsrailliler e değil bütün dünyaya olan mesajını iletmek için bu halkı kullandı. * Yeşaya 45:22 Ey dünyanın dört bucağındakiler, Bana dönün, kurtulursunuz. Çünkü Tanrı benim, başkası yok. E. Bir tek kişi hariç (Luka) Tanrı sadece İsrail halkını Sözünü kaydetmek için kullandı. * Peygamber Yeşaya şöyle yazdı (43:10): Tanıklarım sizlersiniz diyor RAB, Seçtiğim kullar sizsiniz. F. Tanrı, bu halkı kullanarak tüm dünyayı bereketleyecek. G. Fakat Kutsal Kitap ın esas mesajı hep aynıdır: Sağlayacağı kurtuluşta yer alan İsa Mesih i açıklamasıdır. Zaten İsa Mesih, Tanrı nın kimliğinin en güzel tanıtımıdır! Kolos.2:9 Tanrılığın bütün doluluğu bedence Mesih'te bulunuyor. Kolos.1:15 [İsa] Görünmez Tanrı'nın görünümü dür. İbra.1:3 Oğul, Tanrı yüceliğinin parıltısı, O'nun varlığının öz görünümüdür. H. Eski Antlaşma da 39 kitap var ve bu kitaplar birçok konu içeriyor: (a) İsrail Ulusunun tarihi (c) Ruhsal anlayış veren şiirler (b) Bu ulusa verilen Tanrı nın Yasası (d) Birçok peygamberin mesajları AMA Tanrı hepsiyle farklı açılardan ve farklı zamanlarda sağlayacağı Kurtuluşta yer alan İsa Mesih kavramını geliştiriyor. I. Sonuç olarak Eski Antlaşma dan; Tanrı nın, Kendisi ve O nun kurtuluş planı hakkında neler anlamamızı istediğini öğrenmemiz gerekiyor. 6. Kutsal Kitap Türkçemize nasıl ulaştı? A. İlk metinler rulo şeklinde deri ve papirüs kağıdı üzerinde bize ulaştı. İncil in çoğu bölümleri mektup şeklinde imanlı topluluklara yazıldı ve bir topluluk öbürüne mektubun bir kopyasını illeti. B. Kullanılan dil İbranice, Aramice ve Grekçe ydi. Tarih boyunca insanlar Kutsal Kitabı değişik dillere tercüme ettiler. C. Tanrı nın sözü İsrail halkı tarafından doğru bir şekilde muhafaza edildi ve bize orijinal yazıldığı gibi ulaştı. Yahudiler kopyaları uzmanca kopyalamışlardır. Bir kitabın harflerini saymışlar ve en ortadaki harfin belirlenmesi gerekiyordu. Aynı şekilde kelimeler de sayıldı ve en ortadaki kelime belirlendi v.s. D. Kutsal Kitap hep elle yazılmasına rağmen eski metinlerin sayısı o kadar fazla ki başka bir kitabın bu kadar çok metni yoktur. E. Bütün eski metinleri toplandı ve kıyaslandığı zaman hiç bir farkın olmadığı ortaya çıktı. Sadece küçücük bir noktada değişiklik olabilir. Onlar zaten bellidir ve hangisinin orijinal metine ait olup olmadığı biliniyor. Büyük bir fark zaten getirmiyorlar. F. Her kitapın bölümleri 1227 yılında ve ayet numaraları 1551 yılında oluşturuldu. * Kutsal Kitap Tanrı nın Sözüdür. Dipnotlar ve diğer yardımcı notları insanlar ekledi. G. Kutsal Kitap net ve çok detaylı tarih bilgileri de veriyor: yerler, kültür gelenekler, adlar ve başka sayılar hakkında bilgi veriyor. Arkeoloji ve diğer tarihi kitaplar bu bilgileri doğruladı. H. Normal bir ders kitabının yeni bilgiler katarak güncelleştirilmesi gerekiyor, fakat Kutsal Kitap değiştirilemez çünkü Gücü Her Şeye Yeten, Her Şeyi Bilen Tanrı Kendisi onu yazdırdı. * Mezmur 119: 89 Ya RAB, sözün göklerde sonsuza dek duruyor. 4

7 1. DERS Genel Giriş: E.A. nın önemi 1. Neden Eski Antlaşma yı çalışmamız gerekiyor? A. Eski ve Yeni 1. Yeni ayakkabın varsa eski ayakkabıyı ne yaparsın? Yeni cep telefonu aldıktan sonra eskiyi ne yaparsın? Eski olan artık eski teknoloji, zamanı geçti, faydasız oldu. 2. Eski bir şey her zaman yararsız mı? Eski demek her zaman gereksiz mi demek? 3. Kral Herodes İ.Ö. 20 yılında Yeruşalim de Süleyman ın tapınağını yeniden yaptı. * Herodes çok sağlam bir temel istedi yıl sonra arkeologlar bir kazıda bu eski temeli buluyorlar ve çok büyük taşlara rastladılar. Bu taşların bazısı 13 metre uzunluğunda, 3 metre yüksekliğinde, 4 metre derinliğinde olup oldukça ağırdılar. * Bu taşlar çok eski ama çok sağlamdır ve çok önemlidir. * Bu taşlar olmasaydı üstündeki duvarlar ve binalar duramazdı. B. İnancımızı sağlam bir temel üzerine kurmak istiyoruz. Mezmur 1:1-3 Ne mutlu o insana ki, kötülerin öğüdüyle yürümez, Günahkârların yolunda durmaz, Alaycıların arasında oturmaz. Ancak zevkini RAB'bin Yasası'ndan alır Ve gece gündüz onun üzerinde derin derin düşünür. Böylesi akarsu kıyılarına dikilmiş ağaca benzer, Meyvesini mevsiminde verir, Yaprağı hiç solmaz. Yaptığı her işi başarır. C. Kutsal Kitap nedir? Sadece İncil i mi kapsıyor? Hayır, Eski ve Yeni Antlaşma nın tamamını kapsıyor! Tanrı nın Sözleri sadece İncil i mi kapsıyor? Kesinlikle Hayır! 1.) Eski Antlaşma da Tanrı nın Sözü dür. Tanrı nın Sözleri iman ve itaat konularında bizim tek yetkimizdir: * Mat 5:18 Size doğrusunu söyleyeyim, yer ve gök ortadan kalkmadan, her şey gerçekleşmeden, Kutsal Yasa'dan ufacık bir harf ya da bir nokta bile yok olmayacak. * 2.Pet. 1:19-21 Peygamberlerin sözleri bizim için daha büyük kesinlik kazandı. Gün ağarıp sabah yıldızı yüreklerinizde doğuncaya dek, karanlık yerde ışık saçan çıraya benzeyen bu sözlere kulak verirseniz, iyi edersiniz. Öncelikle şunu bilin ki, Kutsal Yazılar'daki hiçbir peygamberlik sözü kimsenin özel yorumu değildir. Çünkü hiçbir peygamberlik sözü insan isteğinden kaynaklanmadı. Kutsal Ruh tarafından yöneltilen insanlar Tanrı'nın sözlerini ilettiler. * Romalılar 15:4 Önceden ne yazıldıysa, bize öğretmek için, sabırla ve Kutsal Yazılar'ın verdiği cesaretle umudumuz olsun diye yazıldı. 2.) Eski Antlaşma Tanrı nın Sözü dür ve bizim yararımız ve eğitimimiz için verildi. * 2.Tim. 3:14-17 Sense öğrendiğin ve güvendiğin ilkelere bağlı kal. Çünkü bunları kimlerden öğrendiğini biliyorsun. Mesih İsa'ya iman aracılığıyla seni bilge kılıp kurtuluşa kavuşturacak güçte olan Kutsal Yazılar'ı da çocukluğundan beri biliyorsun. Kutsal Yazılar'ın tümü Tanrı esinlemesidir ve öğretmek, azarlamak, yola getirmek, doğruluk konusunda eğitmek için yararlıdır. Bunlar sayesinde Tanrı adamı her iyi iş için donatılmış olarak yetkin olur. * Mezmur 19:7-11 RAB'bin yasası yetkindir, cana can katar, RAB'bin buyrukları güvenilirdir, Saf adama bilgelik verir, RAB'bin kuralları doğrudur, yüreği sevindirir, RAB'bin buyrukları arıdır, gözleri aydınlatır. RAB korkusu paktır, sonsuza dek kalır, RAB'bin ilkeleri gerçek, tamamen adildir. Onlara altından, bol miktarda saf altından çok istek duyulur, Onlar baldan, süzme petek balından tatlıdır. Uyarırlar kulunu, Onlara uyanların ödülü büyüktür. 3.) İsa Mesih, Eski Antlaşma ya çok önem verdi ve çok kullandı: * Yuh. 5:39 Kutsal Yazılar'ı araştırıyorsunuz. Çünkü bunlar aracılığıyla sonsuz yaşama sahip olduğunuzu sanıyorsunuz. Bana tanıklık eden de bu yazılardır! * Yuh. 5:45-47 Baba'nın önünde sizi suçlayacağımı sanmayın. Sizi suçlayan, umut bağladığınız Musa'dır. Musa'ya iman etmiş olsaydınız, bana da iman ederdiniz. Çünkü o benim hakkımda yazmıştır. Ama onun yazılarına iman etmezseniz, benim sözlerime nasıl iman edeceksiniz? 1

8 * Luka 24:13-27 Aynı gün öğrencilerden ikisi, Yeruşalim'den altmış ok atımı uzaklıkta bulunan ve Emmaus denilen bir köye gitmekteydiler. Bütün bu olup bitenleri kendi aralarında konuşuyorlardı. Bunları konuşup tartışırlarken İsa yanlarına geldi ve onlarla birlikte yürümeye başladı. Ama onların gözleri O'nu tanıma gücünden yoksun bırakılmıştı. İsa, Yolda birbirinizle ne tartışıp duruyorsunuz? dedi. Üzgün bir halde, oldukları yerde durdular. Bunlardan adı Kleopas olan O'na, Yeruşalim'de bulunup da bu günlerde orada olup bitenleri bilmeyen tek yabancı sen misin? diye karşılık verdi. İsa onlara, Hangi olup bitenleri? dedi. O'na, Nasıralı İsa'yla ilgili olayları dediler. O adam, Tanrı'nın ve bütün halkın önünde gerek söz, gerek eylemde güçlü bir peygamberdi. Başkâhinlerle yöneticilerimiz O'nu, ölüm cezasına çarptırmak için valiye teslim ederek çarmıha gerdirdiler; oysa biz O'nun, İsrail'i kurtaracak kişi olduğunu ummuştuk. Dahası var, bu olaylar olalı üç gün oldu ve aramızdan bazı kadınlar bizi şaşkına çevirdiler. Bu sabah erkenden mezara gittiklerinde, O'nun cesedini bulamamışlar. Sonra geldiler, bir görümde, İsa'nın yaşamakta olduğunu bildiren melekler gördüklerini söylediler. Bizimle birlikte olanlardan bazıları mezara gitmiş ve durumu, tam kadınların anlatmış olduğu gibi bulmuşlar. Ama O'nu görmemişler. İsa onlara, Sizi akılsızlar! Peygamberlerin bütün söylediklerine inanmakta ağır davranan kişiler! Mesih'in* bu acıları çekmesi ve yüceliğine kavuşması gerekli değil miydi? dedi. Sonra Musa'nın ve bütün peygamberlerin yazılarından başlayarak, Kutsal Yazılar'ın hepsinde kendisiyle ilgili olanları onlara açıkladı. * Luka 24:44 Sonra onlara şöyle dedi: Daha sizlerle birlikteyken, Musa'nın Yasası'nda, peygamberlerin yazılarında ve Mezmurlar'da benimle ilgili yazılmış olanların tümünün gerçekleşmesi gerektir' demiştim. 4.) İsa nın elçileri Eski Antlaşma yı Tanrı nın Sözü olarak kabul edip kullandı. (Elç.İş.2:16-35; 3:22-25; 4:11; 7:2-53; 13:29-37; Rom. 1:2; Gal. 3: ) Bazı kaynaklara göre, Yeni Antlaşma da Eski Antlaşma dan, doğrudan ya da dolaylı olarak 600 ün üzerinde alıntı yapıldığı yazılmakta. 2. Eski Antlaşma nın bir özelliği var: A. E.A., sadece büyük bir tarih veya yasa kitabı değildir. Çünkü Kutsal Kitap ta Tanrı, özellikle Eski Antlaşma da Kendisini tanıtıyor, açıklıyor. B. Eski Antlaşma nın ana karakteri TANRI dır ve E.A. da Tanrı bize Kendi karakterini ve doğasını gösteriyor. C. Tanrı ya doğru şekilde tapınabilmek için öncelikle O nu doğru şekilde tanımalıyız. Tanrı yı kavrayışımızın eksik olmasının nedeni; Eski Antlaşma hakkındaki bilgimizin yetersiz olması olabilir. 3. Eski Antlaşma yı okumamız ve anlamamız şarttır: A. Bazı uzmanlara göre bu dünya milyonlarca yıllıktır ve bazılarına göre ise 6 bin yıllıktır. FAKAT Adem in günaha düşmesinden İsa nın gelişine kadar en az 4 bin yıl geçmiştir. B. SORU: Neden günah dünyaya girdikten sonra İsa hemen gelmedi!? Öncelikle şunu bilmeliyiz: Kesinlikle Tanrı nın bir sebebi var ve o sebep iyidir. * Tanrı nın yaptıklarının hepsi iyidir ve her şey Kendi amacına göre yapılıyor. * Tanrı hakkında iki şeyi unutmamalıyız: Tanrı iyidir ve en bilge olan Kendisidir. * Kutsal Kitap ın büyük kısmı E.A. dan oluşur, muhakkak Tanrı nın bir sebebi vardır. C. Tanrı Kendi bilgeliğinde, Aden Bahçesi nde kurtuluşu hemen getirmiyor. Kendi seçtiği yollar ile ve kendi zamanlamasıyla yavaş yavaş kurtuluş planını açıklıyor ve sonunda gerçekleştiriyor. Kendi yetkisiyle belirlemiş olduğu zamanları ve tarihleri var. (El.İş 1:7) D. Tanrı ya göre Yeni Ant. daki mesajı tamamen anlamak için Eski Ant. daki mesajı anlamalıyız. Çünkü Çarmıh ı kavramak için E.A. dan öğrenmemiz gereken dersler var. * İkili kitap dizisinin birincisini okumadan ikincisini nasıl anlayabilirsin? E. Müjde yi eksik olarak kavrayışımızın nedeni; Eski Antlaşma yı yeterince kavrayamamış olmamızdır. Eski Antlaşma bilgimiz yetersiz ise Yeni Ant. anlayışımız da yetersiz olacaktır. * Hastalığın ne olduğunu öğrenmeden nasıl ilaç isteyebiliriz ki? * Kişi günahın doğasını, sonucunu ve yargısını anlamadan Müjde yi gerçekten anlar mı? * Önce kötü haberi iyice anlaması gerekiyor; o zaman iyi haberi isteyebilir ve kabul edebilir. 2

9 F. Eski Antlaşma yı doğru şekilde anlayamıyorsak Yeni Antlaşma yı nasıl doğru bir şekilde okuyabiliriz? Sadece Yuhanna kitabından birkaç örneğe bakalım: 1.) Yuh. 1:29 Yahya ertesi gün İsa'nın kendisine doğru geldiğini görünce şöyle dedi: "İşte, dünyanın günahını ortadan kaldıran Tanrı Kuzusu! SORU: Tanrı nın Kuzusu ne anlama geliyor? Günah ne demek ve nasıl kaldırılıyor? 2.) Yuh. 1:49 Natanyel, " Rabbî, sen Tanrı'nın Oğlu'sun, sen İsrail'in Kralı'sın!" dedi. SORU: İsrail nedir? İsa nasıl o ulusun kralı olur? Ne ilgisi var? 3.) Yuh. 3:14-16 İsa şöyle dedi, Musa çölde yılanı nasıl yukarı kaldırdıysa, İnsanoğlu'nun da öylece yukarı kaldırılması gerekir. Öyle ki, O'na iman eden herkes sonsuz yaşama kavuşsun. "Çünkü Tanrı dünyayı o kadar çok sevdi ki, biricik Oğlunu verdi. Öyle ki, O'na iman edenlerin hiçbiri mahvolmasın, ama hepsi sonsuz yaşama kavuşsun. SORU: Musa kimdir? Çölde neler oldu ve İsa neden bundan bahsediyor? Neden bu İnsanoğlu sözcüğünü kullanıyor ve neden yukarı kaldırılması gerekiyor? Tanrı kimdir ve nasıl bir Tanrı dır? Bu Tanrı niye dünyayı sevsin? Niye sevmesin? Neden Oğlunu vermesi gerekiyor? İman etmek ne demek? Neden birileri mahvoluyor? 4.) Bu soruları doğru şekilde cevaplayabilmek için Eski Antlaşma yı bilmek gerekiyor! Eski Antlaşmanın 3 önemli soruyu cevaplaması gerekiyor: A. İsa Mesih kimdir? B. Neden İsa Mesih in gelmesi gerekiyordu? C. İsa Mesih neler yapmaya geldi? Sonuçta Eski Antlaşma için nasıl önemsiz, yararsız diyebiliriz! 4. E.A. yı okumadan, anlamadan, derin düşünmeden Tanrı yı kavrayışımız eksik olacak. A. Sadece bir örnek kullanalım ve E.A. nın en zor kitaplarından birisinin ortasında bir kaç ayete bakalım. Tanrı nın Kendi halkıyla ilişki sürdürmek için kurduğu sisteminde bir buluşma çadırı vardı. İçinde sadece özel görevliler çalışırdı ve sadece Tanrı nın yasalarına göre hareket edebilirlerdi. Bu kişilere kahin denirdi ve ilk başkahin Harun idi. * Levililer 10:1-3 Harun'un oğulları Nadav'la Avihu buhurdanlarını alıp içlerine ateş, ateşin üstüne de buhur koydular. RAB'bin buyruklarına aykırı bir ateş sundular. RAB bir ateş gönderdi. Ateş onları yakıp yok etti. RAB'bin huzurunda öldüler. Musa Harun'a şöyle dedi: RAB demişti ki, Bana hizmet edenler kutsallığıma saygı duyacak Ve halkın tümü beni yüceltecek. Harun hiçbir şey söylemedi. * Levililer 16:1-3 RAB'bin huzuruna yaklaştıkları için ölen Harun'un iki oğlunun ölümünden sonra RAB Musa'ya şöyle dedi: Ağabeyin Harun'a de ki, perdenin arkasındaki En Kutsal Yer'e ikide bir girmesin, Antlaşma Sandığı'nın üzerindeki Bağışlanma Kapağı'na yaklaşmasın. Yoksa ölür. Çünkü ben kapağın üstünde, bulut içinde görünüyorum. Harun En Kutsal Yer'e ancak günah sunusu* olarak bir boğa, yakmalık sunu* olarak da bir koç sunarak girebilir. B. Bu tip parçaları görmezsek, iyice düşünmezsek, Tanrı hakkında bilgimiz, kavrayışımız eksik ve yanlış olur. Tanrı nın kutsallığı, Kendi karakterinin temelidir. C. Ve E.A. da açık bir şekilde gösterilen Tanrı nın kutsallığını anlamıyorsak, Müjdenin neden gerçekten ÇOK İYİ HABER olduğunu tam olarak anlayamayız! D. Ve de Y.A. da İsa Mesih çarmıhtayken bu olayın önemini anlayamayız. Matta 27:50-51 İsa, yüksek sesle bir kez daha bağırdı ve ruhunu teslim etti. O anda tapınaktaki perde yukarıdan aşağıya yırtılarak ikiye bölündü. Yer sarsıldı, kayalar yarıldı. 5. Bizden önce gelen imanlıları, yani Eski Antlaşma dakileri ve tüm kilise tarihindekileri örnek alarak tüm Kutsal Kitap ı okumamız, anlamamız ve derin derin düşünmemiz gerekiyor! A. Rab Tanrı, Ezra gibi ciddi öğrenciler arıyor. Ezra kendini RAB'bin Yasası'nı inceleyip uygulamaya ve İsrail'de kuralları, ilkeleri öğretmeye adamıştı. (Ezra7:10) Bu kursta böyle bir öğrenci olalım! 3

10 2. DERS Genel Giriş: E.A. nın Ana Kavramları ve Edebiyatı 1. Kursun amacı: A. E.A. ya genel bakış kursunun amacı; Eski Antlaşma nın kapsamında yer alan kitapları ve bu kitapların ait olduğu zamanları, mesajını ve amacını okuyanların anlamalarına yardımcı olabilecek bilgiyi vermektir. B. Bu kurs, şimdiki zaman ile E.A. nın zamanı arasında bir köprü kurmaya çalışıyor. C. Bu köprüyü kurmak için üç önemli alan var: Tarih, Edebiyat ve Teoloji 1. Her kitap belirli bir tarihte yazıldı ve Eski Antlaşma nın kitaplarını anlamak isteyen okuyucuların bu tarihi bilmesi gerekiyor. 2. İçindeki çeşitli kitapların kendi edebi tarzı var. 3. Ama Kutsal Kitap ın esas amacı Tarih veya Edebiyat vermek değil, Teoloji vermektir. D. Teoloji demek Tanrı nın doğası ve yaratıklarıyla olan ilişkisinden bahsetmek demektir. 1.) Teoloji açısından Eski Antlaşma kitabının mesajını bulmak için ilk, yani orijinal okuyucularına gelen mesajı anlamak gerekiyor. 2.) Bu ilk dinleyiciler Tanrı hakkında neleri yaşadı, neleri öğrendi? E. E.A. nın mesajında birlik var mı? Yoksa birbirleriyle uyuşmayan farklı mesajları mı var? 1.) Yorumcular farklı temalar çıkarıyor. En büyük ve en çok kabul edilen temalar şunlar: * Tanrı nın Vaadi * Tanrı nın Sağladığı Kurtuluş * Tanrı nın Egemenliği * Lütuf Antlaşması * Mesih 2.) Bu derslerde bütün bu temalardan bahsedip, E.A. ya değişik bakış açılarından bakacağız. Genel olarak şöyle bir tema çıkarabiliriz: * Kutsal Kitap ın E.A. Kısmında Egemen Tanrı nın, Kendi halkının sadakatsizliği ve isyanlarına rağmen, Kendi lütfu sayesinde seçtikleri için gönderdiği İsa Mesih aracılığıyla sağladığı kurtuluş planının başlangıcı, temelleri ve tarihi bulunuyor. * Kısaca ana teması, Tanrı nın sağlayacağı kurtuluş, İsa Mesih tir. Koloseliler 1:15-16 Görünmez Tanrı'nın görünümü, bütün yaradılışın ilk doğanı O'dur. Nitekim yerde ve gökte, görünen ve görünmeyen her şey tahtlar, egemenlikler, yönetimler ve hükümranlıklar O'nda yaratıldı. Her şey O'nun aracılığıyla ve O'nun için yaratıldı. 2. Ana kavramlar: A. Eski Antlaşma nın ana karakteri Tanrı dır; ana vurgusu O nun yarattıklarıyla olan ilişkisidir ve özellikle seçtiği halk ile olan ilişkisidir. Bu ilişkinin amacı Tanrı nın sağlayacağı kurtuluş olan İSA MESİH in gelmesidir. B. Tanrı, Eski Antlaşma da Kendi kurtuluş planını yavaş yavaş açıklıyor. * Bu kurtuluş planı içerisinde yer alan bazı kavramları önemi açısından çok iyi kavrayıp anlamalıyız. * Eski Antlaşma daki kitaplarda bunlar sık sık tekrarlanıyor 1. Tanrı nın Kutsallığı 3. İman Kavramı 5. İtaat Kavramı 2. Günah Kavramı 4. Kurban Kavramı 3. Tanrı ve İsrail A. E.A. nın mesajı İsrail in Tanrı sından geliyor ve bu mesaj İsrail in Tanrı sı hakkındadır. Ve özellikle RAB bin seçtiği halk ile olan ilişkisini vurgulamaktadır. B. AMA aynı zamanda Tanrı nın tüm yaratıklarıyla olan ilişkisini de içermektedir. Çünkü E.A. İbrahim ile değil, ilk insan olan Adem ile başlıyor. C. Tanrı, Kendisini açıklamak istiyor ve Kutsal Kitap ta bir halkın tarihiyle, çeşitli edebiyat aracılığıyla ve değişik hikayeler ve betimlemelerle Kendisini ve O nun yarattıklarıyla olan ilişkisini değişik bakış açılarından tanıtıyor. D. Fakat esas amacı hep aynıdır: Sağlayacağı kurtuluşta yer alan İsa Mesih i açıklamasıdır. 1

11 * Zaten İsa Mesih, Tanrı nın kimliğinin en güzel tanıtımıdır! Kolos.2:9 Tanrılığın bütün doluluğu bedence Mesih'te bulunuyor. Kolos.1:15 [İsa] Görünmez Tanrı'nın görünümü dür. İbra.1:3 Oğul, Tanrı yüceliğinin parıltısı, O'nun varlığının öz görünümüdür. E. Eski Antlaşma da 39 kitap var ve bu kitaplar birçok konu içeriyor: (a) İsrail Ulusunun tarihi (c) Ruhsal anlayış veren şiirler (b) Bu ulusa verilen Tanrı nın Yasası (d) Birçok peygamberin mesajları AMA farklı açılardan ve farklı zamanlarda hepsiyle Tanrı sağlayacağı Kurtuluş olan İsa Mesih kavramını geliştiriyor. 4. Eski Antlaşma nın çoğu bir halkın hikâyesidir. A. Tanrı, önce bir kişiden bir halk yapıyor ve sonra bu halktan bir ulus oluşturuyor. B. Bu ulus dünyadaki diğer uluslardan çok farklı ve özel bir ulus olmalı. Çünkü Tanrı bu ulusla bir antlaşma yapıyor ve onlar bu antlaşmaya göre O nun kutsal ve sadık halkı olacaklar. C. Tanrı bu ulusu Kendi yüceliği ve insanın kurtuluşu için oluşturdu. * Yoksa İbrahim ve torunları çok seçkin, akıllı, mert ve erdemli bir halk oldukları için değil! 5. E.A. da bu ulusun babası olan İbrahim ve onun torunlarıyla yapılan Tanrı nın antlaşmasının vaatleri çok büyük önem taşıyor. Çünkü tüm E.A. yı birbiriyle bağlayan konu budur ve Tanrı, Kendi Kurtarışı olan İsa Mesih i bu vaadin gerçekleşmesine dayanarak gönderecektir. (Yaratılış 12. bölüm) A. E.A. da 234 defa ve Y.A. da 62 defa İbrahim in isminden bahsediliyor. B. E.A. da yazılmış olan; İbrahim den sonraki her kişi, her halk, her kral genel olarak İbrahim in torunları oldukları ve her olay RAB bin kurtuluş planıyla bir ilgisi olduğu için önemlidir ve bahsedilmiştir. C. Eğer Tanrı bir konudan, bir kişiden, bir olaydan bahsettiyse, bu çok önemlidir! AMA bir konudan, bir kişiden bahsetmediyse, demek ki Kendi amacı için önemli değildir. D. Eğer Tanrı E.A. da bir şey vurguladıysa biz de vurgulayacağız ve Tanrı bir konuyu çabucak geçtiyse, biz de çabucak geçeceğiz. 6. Kutsal Kitap ın ana konusu: A. İnsan günaha düştükten sonra Kutsal Kitap taki konular hep KURTULUŞ ile ilgilidir ve kurtuluş, Kutsal Kitap ın anahtar kelimesidir. B. İSA MESİH aracılığıyla olacak olan bu kurtuluş; İsrail Ulusu ve onların yaptıklarıyla ilgili değildir, tamamen Tanrı nın sevgisi ve lütfundan kaynaklanıyor. C. Tanrı, kurtuluş planını İbrahim ile açık bir şekilde başlatıyor. Tanrı, İbrahim ile bir antlaşma yaptı ve bu antlaşma E.A. nın en önemli olayıdır. 7. Sonuç olarak Eski Antlaşma dan; Tanrı nın, Kendisi ve O nun kurtuluş planı hakkında neler anlamamızı istediğini öğrenmemiz gerekiyor. A. E.A. yı okuyoruz çünkü Tanrı yı ve O nun kurtuluş planını daha iyi anlamak istiyoruz. * Hoşeya 6:3 RAB'bi tanıyalım, RAB'bi tanımaya gayret edelim. O tan gibi şaşmadan doğacak, Yağmur gibi, toprağı sulayan son yağmur gibi bize gelecektir. * Yer. 9:23-24 RAB şöyle diyor: Bilge kişi bilgeliğiyle, Güçlü kişi gücüyle, Zengin kişi zenginliğiyle övünmesin. Dünyada iyilik yapanın, Adaleti, doğruluğu sağlayanın Ben RAB olduğumu anlamakla Ve beni tanımakla övünsün övünen. Çünkü ben bunlardan hoşlanırım diyor RAB. B. Tanrı yı tanımak için imanla ve tüm yüreğimizle Kutsal Kitap ı incelemeliyiz. * Yasa.Tekr.4:29 Tanrınız RAB'bi arayacaksınız. Bütün yüreğinizle, bütün canınızla ararsanız, O'nu bulacaksınız * İbraniler 11:6 İman olmadan Tanrı'yı hoşnut etmek olanaksızdır. Tanrı'ya yaklaşan, O'nun var olduğuna ve kendisini arayanları ödüllendireceğine iman etmelidir. 2

12 C. Belki de Mısır Kralı Firavun gibisin. Belki de aklındaki tanrı K.K. taki Tanrı dan farklıdır. * Mısırdan Çıkış 5:2 Firavun, RAB kim oluyor ki, O'nun sözünü dinleyip İsrail halkını salıvereyim? dedi. RAB'bi tanımıyorum. İsrailliler'in gitmesine izin vermeyeceğim. 8. Eski Antlaşma nın dilleri ve çevirileri A. E.A. nın çoğu İbranice yazılmıştır. B. Pers İmparatorluğu döneminde Aramice, ticaret ve siyasette kullanılan yaygın bir dil idi. E.A. nın bazı parçaları Aramice yazılmıştır. (Dan. 2:4b-7:28 Ezra 4:8-6:18; 7:12-26) C. Eski Antlaşma nın en eski Grekçe çevirisi, Septuagint (Yetmiş) ismiyle biliniyor. * Bu çeviri İ.Ö. 2. veya 3. yüzyılında Mısır da yaşayan Yahudiler için 70 çevirmen tarafından yapılmıştır. * Bu çevirinin yapısına dayanarak bugünkü E.A. nın edebi bölümleri alındı. D yılında Ölü Deniz Tomarları adıyla bilinen eski çevirileri İsrail in Qumran adlı bir yerinde bulundu. * Bu çevirinin yapıldığı tarih İ.Ö. 150 İ.Ö.68 arasındadır. * Bu çeviride tüm E.A. nın kitapları (Ester hariç) bulunuyor. * Bu çevirilerin önemi büyüktür. Çünkü bu yazmalar Eski Antlaşma nın esinlemesinin bitmesinden sadece üç yüz yıl sonra yapılmıştır. 9. Eski Antlaşma, Yeni Antlaşma dan farklıdır: A. Yeni Antlaşma yı ayet ayet inceleyip açıklamak mümkün ama E.A. nın çoğu hikayelerden oluştuğu için aynı çalışmayı yapmak kolay değildir. B. Yahudiler (İsrailliler) resim yapmayı sever. * Bizler bu resimlere farklı açıdan bakarak bir sonuç çıkarabiliriz. Böylece bir izlenim sahibi olabiliriz. * İsa öğrettiği zaman böyle öğretti; sözleriyle resim yaptı. Ayrıntılara çok önem vermedi. Bir izlenim bırakmaya çalıştı. * İsa nın benzetmeleri şöyleydi. Parça parça veriyordu, sonuç olarak bir resim oluşturuyordu. C. Yeni Ant. daki bazı öğretiler/doktrinler tam olarak aynı şekilde Eski Antlaşma da bulunmuyor; onun yerine resim çiziliyor; bu resme farklı açılardan baktıkça resmi daha iyi anlıyor ve görüyorsun. (perspektif) * Yap-Boz örneği:her parçanın farklı rengi var ve resmi farklı şekilde açığa vuruyor. D. Sonuçta Tanrı Kendisi ni gizlemek istemiyor; Eski Antlaşma da Kendisi ni göstermeye, açıklamaya çalışıyor. * Aslında Eski Antlaşma nın hikayelerini anlamak zor değildir; herkes anlayabilir, hatta çocuklar bile... ama önemli olan bu hikayeleri ve şiirleri doğru şekilde yorumlamak ve Tanrı hakkında neler öğrettiğini anlamaktır. 3

13 10. Eski Antlaşma tarihinin biçimi: A. Seçici: Tüm tarihçiler seçicidir. Bazı şeyleri dahil edecek ve bazlarını dahil etmeyecek. * 1-2.Samuel ve 1-2.Krallar, 1-2.Tarihler kitaplarıyla karşılaştırıldığında bu gerçek bellidir. 2.Sam ve 1.Krallar 1-2. bölümlerinde Kral Davut un Bat-Şeva ile işlediği günahı ve krallığın Süleyman a geçmesinde Bat-Şeva nın rolü ile ilgili uzun bir parça var ama 1.Tarihler kitaplarında bu kadının ismi sadece soyağacında bulunuyor. (1.Tar.3:5) * Tarihçi, bütün olaylar ve siyasetle ilgilenmiyor; sadece halkın Tanrı sıyla olan ilişkisini etkileyen belirli savaşlar ve siyasi olaylarla ilgileniyor. * Eski Antlaşma daki Tarih Kitapları nı doğru şekilde yorumlama anahtarlarından birisi her bir kitabın yazarının amacını bulmaktır. Yazarın amacını öğrendikten sonra belirli olaylar ve konuları seçmesinin nedenini anlıyoruz ve kitabın mesajını daha iyi kavrayabiliyoruz. B. Vurgu: Kutsal Kitap ın yazarları için Tanrı nın tüm eylemleri ve İsrail e karşı yapılanların hepsi aynı önemi taşımıyor. Bazıları diğerlerinden daha çok vurgulanıyor. * Örneğin: Eriha (Yeşu 6) ve Ay (Yeşu 7) şehirlerinin yenilmeleri diğer Kenan daki şehirlerin yenilmelerinden daha çok vurgulanıyor. Çünkü İsrail halkı için bu mücadeleler birer örnek teşkil etmektedir ve Tanrı onlara doğru savaş tekniğini öğretmek istedi. C. Sıra: Genel olarak Eski Antlaşma daki Tarih, tarih sırasına göre gidiyor ama bazen tema veya konu zamandan daha önemli oluyor ve olayların sırası değişiyor. * Örneğin:1.Sam.16:14-23 de Davut gençken Saul un sarayında harp çalıyor ve kralı rahatlatıyor. Fakat sonraki bölümde Davut Golyat ı öldürdüğünde bir daha ortaya çıkıyor ve Saul a getirildiğinde kral Davut u tanımıyormuş gibi davranıyor (17:58). Davut, daha önce Saul un sarayında hizmet ediyor olmasına rağmen neden Saul onu tanımamıştı? * Açıklama: Bu bölümler tarih sırasına önem vermiyor. Belki İsrail in genç yetenekli ilahi yazan ve cesur savaşçı olan Davut u tanıtmak amacıyla yazıyor. D. Uygulama: Eski Antlaşma yı yazanlar bugünkü tarihçiler gibi değildi ve sadece tarihin gerçeklerini aramıyordu. Bu adamlar Tanrı nın Kendi sözlerini yazanlardı ve Tanrı nın Kendi kutsal eylemlerinin Kendi yorumlamasını ve açıklamasını ileten araçlardı. * Kutsal Kitap taki Tarih; edebiyat, tarih ve teoloji içeren güzel bir bileşimdir. 11. E.A. edebiyat açısından: A. Eski Antlaşma da 2 tarz vardır: Düzyazı & Şiir * İbranice şiirlerde paralel sistem kullanılıyor. Tekrarlama veya karşıtlık ile oluşturuluyor. * E.A. nın çoğu düzyazı olarak yazılmıştır. B. Bölümlerin, ayetlerin numaraları ve noktalamalar bu bölümler yazıldıktan yıllarca sonra insanlar tarafından oluşturuldu. 12. Bu kurstaki çizelgeler ile E.A. nın tarihine kuş bakışı bakılıyor. E.A. Çizelgeleri: A-1 ; A-2 ; B-1 ; B-2 4

14 3. DERS Yaratılış kitabı: Giriş 1. Genel Bilgi A. Yaratılış kitabının ismi Başlangıçta anlamına gelen İbranice Bereshith sözcüğünden gelmiştir. (1:1) * Yaratılış kitabının anahtar kelimesi: Başlangıçlar B. Yazar: Musa (M.Çıkış 17:14; Lev.1:1-2;Ç.Say.33:2;Yeşu 1:7;Yasa.Tekrarı 1:1 1.Kr. 2:3; Mal. 4:4 ve Yeni Ant. da: Mark.8:4; Luk.16:29; Yuh.7:19; Rom.10:19) C. Ne zaman yazıldı? 1. İsrail halkı Mısır dan çıktıktan sonra vaadedilmiş toprağa girmek üzere iken Musa dünyanın ve halkının tarihini anlatıyor. 2. Bu halkın, Tanrı hakkında biraz bilgisi vardı ama yazılı bir kitapları yoktu. 3. Sadece anmaya değer çok deneyimleri vardı; Tanrı nın gücünü gördüler ama Tanrı nın kim olduğunu, kendilerinin kim olduklarını, nereden geldiklerini ve neden Mısır dan çıkarıldıklarını bilmeleri gerekiyordu. D. Bu kitap bir rehberdir: Onların geçmişini ve çağrılarını anlatıyor. Bizim için bir rehberdir! E. Anahtar ayetleri: 3:13-15 RAB Tanrı kadına, "Nedir bu yaptığın?" diye sordu. Kadın, "Yılan beni aldattı, o yüzden yedim" diye karşılık verdi. Bunun üzerine RAB Tanrı yılana, "Bu yaptığından ötürü Bütün evcil ve yabanıl hayvanların en lanetlisi sen olacaksın" dedi, Karnın üzerinde sürünecek, yaşamın boyunca toprak yiyeceksin. Seninle kadını, onun soyuyla senin soyunu birbirinize düşman edeceğim. Onun soyu senin başını ezecek, sen onun topuğuna saldıracaksın." (NOT: Bu ayetler Şeytan ı yenecek olan İsa Mesih ten bahsediyor) 12:3 Seni kutsayanları kutsayacağım. Seni lanetleyeni lanetleyeceğim. Yeryüzündeki halkların hepsi Senin aracılığınla kutsanacak." F. Anahtar bölümü:15 Tanrı nın İbrahim le olan Antlaşması (12:1-3 te verildi ve 15 te tasdik edildi.) G. Yaratılış kitabı Yeni Antlaşma da 260 defa ve 21 kitapta söz ediliyor. H. Yaratılış kitabının amacı: 1.) Tanrı İsrail halkı ile ama daha önce tüm dünya ile tanıştırılıyor. 2.) Kutsal Kitap taki önemli konuları tanımlıyor. 3.) Tanrı nın bir adam seçerek bir ulus yapma aracılığıyla insanı kurtarma planının başlangıcını açıklıyor. I. Yaratılış kitabının karakterleri ve olayları: 1. Yaratılış kitabındaki en önemli insan İbrahim (Unutma: Yaratılış kitabındaki en önemli karakter Tanrı) 2. Bu kitabın en önemli olayı İbrahim le olan antlaşmadır. J. Yaratılış kitabının yapısı: 1. Düzyazı tarzında yazıldı ve olaylar bir dizi hikâye gibi anlatılıyor. 2. Bizim çalışmamız 2 kısım ile ilgilenecek. Dünya Genel Tarihi: 4 Önemli Olay (Yaklaşık 2000 yıl) 1.Kısım 1. Yaratılış (Günahsız cennet) [1.-2. Böl.] Düşüş (Günahın gelişi) [3.-5. Böl.] Bölümler 3. Tufan (Günah çok ciddidir) [6.-9. Böl.] 4. Babil Kulesi (Günah çok derindir) [ Böl.] Aile Dönemi: 4 Önemli Kişi (Yaklaşık 300 yıl) 2.Kısım 1. İbrahim [ Böl.] İshak [ Böl.] Bölümler 3. Yakup [ Böl.] 4. Yusuf [ Böl.] 1

15 2. Eski Antlaşma Çizelgesi A-2 3. Yaratılış kitabının haritası Harran Şekem: İbrahim in yerleştiği yer Aden Bahçesi?? Ur Kenti 4. Yaratılış kitabının önemi = A. Yaratılış kitabında her şeyin başlangıcı ve Kutsal Kitap taki önemli konuların başlangıçları bulunuyor: Yaratılış, İnsan, İblis, Günah, Toplum, Kurban, Yargıç, Evlilik, Aile, İman, İsrail, Lütuf, Kurtuluş * Yaratılış kitabında başlamayan tek şey Tanrı dır. * Bütün önemli doktrinler ve öğretiler Yaratılış kitabında başlıyor. B. Tanrı nın Sözü nden bir şey anlamak istiyorsanız, ilk bahsedildiği yere, ilk ayete bakın. Çünkü konu orada tanıtılıyor. * Yuhanna 8:44 [İsa şöyle dedi] Siz babanız İblis'tensiniz ve babanızın arzularını yerine getirmek istiyorsunuz. O başlangıçtan beri katildi. Gerçeğe bağlı kalmadı. Çünkü onda gerçek yoktur. Yalan söylemesi doğaldır. Çünkü o yalancıdır ve yalanın babasıdır. C. Bu kitap için daha çok vakit ayırmak gerekiyor. Çünkü konuşacağımız şeylerin çoğu bu kitapta başlıyor. D. Yaratılış tan 60 parça Yeni Antlaşma nın 17 farklı kitabına aktarılmıştır. E. Önemli Not: Bazen Yaratılış kitabında bulunmayan konular hakkında bilmek istiyoruz ama yok. Çünkü Tanrı nın amacına göre bu konular önemli değildir! 5. Yaratılış kitabı ile Vahiy kitabının bir karşılaştırmasını yapalım: Yaratılış kitabı 1. Tanrı nın hükümdarlığı apaçık. Tanrı tam egemen bir şekilde hareket ediyor. Tanrı tam istediğini yapıyor; hiç kimse karışmıyor; tam kontrolü var 2. Her şeyin nasıl başladığını gösteriyor. 3. Tanrı insanlık tarihini başlatıyor. 4. İnsan günaha düşüyor. 5. Şeytan bahçede tanıtılıyor. 6. İnsan cennetten atılıyor. 7. Ölüm başlıyor 8. Gök ve yeryüzü yaratıldı. (1:1) Vahiy kitabı 1. Tanrı nın hükümdarlığı apaçık. Tanrı tam egemen şekilde hareket ediyor. Tanrı tam istediğini yapıyor; hiç kimse karışmıyor; tam kontrolü var 2. Her şeyin nasıl biteceğini gösteriyor. 3. Tanrı insanlık tarihini bitiriyor 4. İnsanın kurtuluşu tamamlanıyor. 5. Şeytan ateş gölüne atılıyor. 6. Cennet insana açıldı. 7. Ölüm bitiyor. 8. Yeni bir gök ve yeryüzü yaratıldı. 21:1 2

16 6. İsa Mesih in soyağacı A. Eski Antlaşma daki soy ağaçlarının önemi şudur: Tanrı, Yar. 3:15 teki vaadini unutmuyor ve söz ettiği kadının soyunu devam ettiriyor ve kurtuluş getirecek! B. Luka 3 teki soyağacı Adem den ve Matta 1 deki soyağacı İbrahim dan başlayarak İsa Mesih in soyunu gösteriyor. Adem Habil Kayin Şit Nuh Sam Ham Yafet Nahor Terah İbrahim İshak İsmail Yakup Esav Ruben Şimon Levi Yahuda Yusuf Benyamin Naftali 14 kuşak İssakar Zevulun Aşer Dan Gad Davut 14 kuşak BABİL SÜRGÜNÜ İsa Mesih Tanrı eski zamanlarda peygamberler aracılığıyla birçok kez ve çeşitli yollardan atalarımıza seslendi. Bu son çağda da her şeyin mirasçısı olarak belirlediği ve aracılığıyla evreni yarattığı kendi Oğluyla bize seslenmiştir. Oğul, Tanrı'nın yüceliğinin parıltısı ve O'nun varlığının öz görünümüdür. İbraniler 1:1-3 Görünmez Tanrı'nın görüntüsü, bütün yaradılışın ilk doğanı O'dur. Nitekim gökte ve yeryüzünde, görünen ve görünmeyen şeyler, tahtlar, egemenlikler, yönetimler ve hükümranlıklar, her şey O'nda yaratıldı. Her şey O'nun aracılığıyla ve O'nun için yaratılmıştır. Her şeyden önce var olan O'dur ve her şey varlığını O'nda sürdürmektedir. Bedenin, yani inanlılar topluluğunun başı O'dur. Her şeyde ilk yeri alsın diye başlangıç olan ve ölüler arasından ilk doğan O'dur. Çünkü Tanrı, doluluğunun tümünün O'nda bulunmasını uygun gördü. O'nun çarmıhta akıtılan kanı aracılığıyla esenliği sağlamış olarak yerde ve gökte olan her şeyi O'nun aracılığıyla kendisiyle barıştırmaya razı oldu. Koloseliler 1: kuşak

17 4. DERS Yaratılış kitabı: Yaratılış ve Tanrı (Yar. 1. bölüm) 1. Tanrı, Eski Antlaşma da Kendisi ni tanıtıyor, açıklıyor. A. Tanrı Kendisi ni insana tanıtmazsa, insan O nu anlayamaz ve tanıyamaz. Tanıyamaz çünkü insan Tanrı karşısında ölüdür. * Rom. 3:10-12 Yazılmış olduğu gibi: "Doğru kimse yok, bir kişi bile yoktur. Anlayan kimse yok, Tanrı'yı arayan yok. Hepsi yoldan saptı, Tümü yararsız oldu. İyilik eden yok, tek kişi bile." * 2.Kor. 4:4-6 Tanrı'nın görünümü olan Mesih'in yüceliğiyle ilgili Müjde'nin ışığı imansızların üzerine doğmasın diye, bu çağın ilahı onların zihinlerini kör etmiştir. Biz kendimizi ilan etmiyoruz; ama Mesih İsa'yı Rab, kendimizi de İsa uğruna kullarınız ilan ediyoruz. Çünkü, Işık karanlıktan parlayacak diyen Tanrı, İsa Mesih'in yüzünde parlayan kendi yüceliğini tanımamızdan doğan ışığı bize vermek için yüreklerimizi aydınlattı. B. Bilim adamlarına göre insan, kendi duygularını ve aklını kullanarak her şeyi bilebilir. * AMA günah işledik ve artık günahkâr olarak doğuyoruz. * Doğal haliyle insan Tanrı karşısında ölü ve O nun hakkındaki tahminlerimiz ve hayallerimiz yanlış ve Tanrı nın Sözleri ne başvurmadan aklımızda bir tanrı oluşturmaya çalışırsak putperestliğe bulaşmış oluruz. C. Tanrı hakkındaki düşüncelerin hayatındaki en önemli şeydir. * Bu kavrayışlar yanlış ise hayatın yanlış gider. * Senin Tanrı nın sıfatları hakkındaki düşüncelerinin Tanrı nın gerçek karakterine uyması son derece önemlidir. * Rom. 1:21-23 Haksızlıkla gerçeğe engel olan insanların bütün tanrısızlığına ve haksızlığına karşı Tanrı'nın gazabı gökten açıkça gösterilmektedir. Çünkü Tanrı'ya ilişkin bilinen ne varsa, gözlerinin önündedir; Tanrı hepsini gözlerinin önüne sermiştir. Tanrı'nın görünmeyen nitelikleri -sonsuz gücü ve Tanrılığı- dünya yaratılalı beri O'nun yaptıklarıyla anlaşılmakta, açıkça görülmektedir. Bu nedenle özürleri yoktur. Tanrı'yı bildikleri halde O nu Tanrı olarak yüceltmediler, O na şükretmediler. Tersine, düşüncelerinde budalalığa düştüler; anlayışsız yüreklerini karanlık bürüdü. Akıllı olduklarını ileri sürerken akılsız olup çıktılar. Ölümsüz Tanrı'nın yüceliği yerine ölümlü insana, kuşlara, dört ayaklılara ve sürüngenlere benzeyen putları yeğlediler. D. Tanrı bize Kendisi hakkında bilgi veriyor çünkü bizim O nu tanımamızı istiyor. Onu doğru şekilde tanırsak, O na doğru şekilde yaklaşırız, itaat ederiz ve inanırız. * Yeremya 9:23-24 RAB şöyle diyor: Bilge kişi bilgeliğiyle, Güçlü kişi gücüyle, Zengin kişi zenginliğiyle övünmesin. Dünyada iyilik yapanın, Adaleti, doğruluğu sağlayanın Ben RAB olduğumu anlamakla ve beni tanımakla övünsün övünen. E. Tanrı kimdir? * Tanrı ne kadar büyük? * Neler yapabiliyor? * O nun başlangıcı var mı? 1 * Nereden geliyor? * Neye ihtiyacı var? * Ne istiyor, ne istemiyor? 2. Bu soruları doğru cevaplayabilmek için nereye bakmalıyız? A. İçimize mi? Hayallerimize mi? Hayır. B. Tanrı yı doğru tanımak, O nu doğru kavramak ve O na doğru yaklaşmak istiyorsak, O nun bize verdiği sözlerine bakmalıyız. C. Büyük ihtimalle aklındaki öğretiş hatalarının ve hayatındaki günah problemlerinin kaynağı senin Tanrı hakkındaki düşüncelerinin eksik, yetersiz ve az olmasındandır. 3. Tanrı yı kavramak. * Her şeyden önce bir şey bilmeliyiz: A. Bir şey öğrenirken bilmediğimiz şeylere ulaşmak için zaten bildiğimiz şeyleri bir köprü olarak kullanırız. B. Fakat Tanrı bizim bilgimizin sınırını aşıyor ve bildiğimizden çok üstün ve büyüktür. * Bu yüzden aslında bizim için Tanrı anlaşılmaz, akıl almazdır.

18 C. Gerçekten Tanrı nın varlığını ve özünü kavrayabilir miyiz? Hayır. Fakat Tanrı nın Kendisi hakkında açıkladığına saygılı bir akıl ve alçakgönüllü bir yürekle yaklaşırsak O nun hakkında bilmemiz gerekenleri anlayabiliriz ve bu açıklanmış bilgiye Tanrı nın Nitelikleri diyoruz. 4. Eski Antlaşma nın ilk ayetlerinde inancımızın temelleri bulunuyor. A. Başlangıçta Tanrı göğü ve yeri yarattı. (Yar.1:1) 1. Bir başlangıç vardı. 3. Bu Tanrı her zaman vardı. 2. Bir Tanrı vardır. 4. Bu Tanrı her şeyi yarattı. B. Bu ilk ayetlerde Kendi varlığını ispat etmek için bir şey söylemiyor! * Çünkü Tanrı ya göre O na ilişkin bilinen ne varsa, gözlerinin önündedir; Tanrı hepsini gözlerinin önüne sermiştir. Tanrı'nın görünmeyen nitelikleri -sonsuz gücü ve Tanrılığı- dünya yaratılalı beri O'nun yaptıklarıyla anlaşılmakta, açıkça görülmektedir. Bu nedenle özürleri yoktur. Rom. 1:20 * Mezmur 14:1 Akılsız içinden, Tanrı yok! der. 5. Kutsal Kitap ın açıkladığı Tanrı düşündüğümüz veya tahmin ettiğimiz Tanrı olmayabilir. Tanrı nın niteliklerine bakalım. A. Tanrı Her Şeye Gücü Yeten ve mutlak egemen Tanrı dır. 1. Tanrı evreni yoktan var etti. * İbraniler 11:3 İman sayesinde anlıyoruz ki, evren Tanrı'nın buyruğuyla yaratıldı. Şöyle ki, görünen şeyler görünmeyenlerden oluştu. * Yeremya 32:17 Ey Egemen RAB! Büyük gücünle, kudretinle yeri göğü yarattın. Yapamayacağın hiçbir şey yok. 2. Tanrı nın sözü yaratır. Tanrı emir verdikten sonra her şey oluştu. * Mezmur 33:6 Gökler RAB bin sözüyle, Gök cisimleri ağzından çıkan solukla yaratıldı. * Mezmur 33:9 Çünkü O söyleyince, her şey var oldu; O buyurunca, her şey belirdi. 3. Tanrı nın gücü sınırsızdır. * Evrende 100 milyar galaksi, her birinde 100 milyar yıldız var! * Yaratıldıktan sonra hiç bir düzeltme yoktu. İlk deneme doğruydu; hata yoktu. 4. Bütün yaratılış tamamen Tanrı ya bağlıdır. * Her şeyin varlığı, her şeyin var olması O na, O nun gücüne ve isteğine bağlıdır. * 2.Tarihler 20:6 Ey atalarımızın Tanrısı RAB, sen göklerde oturan Tanrı değil misin? dedi, Ulusların bütün krallıklarını yöneten sensin. Güç, kudret senin elinde. Kimse sana karşı duramaz. 5. Evrenin Hükümdarı O dur. * Yeremya 10:6 Senin gibisi yok, ya RAB, Sen büyüksün, Adın da büyüktür gücün sayesinde. * Daniel 4:32 Yüce Olan insan krallıkları üzerinde egemenlik sürüyor... * Elçilerin İşleri 17:24-27 Dünyayı ve içindekilerin tümünü yaratan, yerin ve göğün Rabbi olan Tanrı, elle yapılmış tapınaklarda oturmaz. Herkese yaşam, soluk ve her şeyi veren kendisi olduğuna göre, bir şeye gereksinmesi varmış gibi O'na insan eliyle hizmet edilmez. Tanrı, bütün ulusları tek insandan türetti ve onları yeryüzünün dört bucağına yerleştirdi. Ulusların sürelerini ve yerleşecekleri bölgelerin sınırlarını önceden saptadı. Bunu, kendisini arasınlar ve el yordamıyla da olsa bulabilsinler diye yaptı. 6. Tanrı her şeyi kontrol altında tutuyor ve en yüce olan varlık O dur. * Mez. 83:19: Senin adın RAB'dir, anlasınlar yalnız senin yeryüzüne egemen en yüce Tanrı olduğunu. * Daniel 4:35 Dünyada yaşayanlar bir hiç sayılır. O gökteki güçlere de dünyada yaşayanlara da dilediğini yapar. O'nun elini durduracak, O'na, Ne yapıyorsun? diyecek kimse yoktur. B. Tanrı Sonsuzdur. 1. Tanrı hariç gördüğümüz herşeyin, görmediğimiz fakat var olan herşeyin başlangıcı vardır. 2. Başlangıçtan önce Tanrı vardı. Geçmişte vardı, bugün var ve sonsuza dek O var olacak. * Mezmur 90:2 Dağlar var olmadan, Daha evreni ve dünyayı yaratmadan, Öncesizlikten sonsuzluğa dek Tanrı sensin. C. Tanrı sadık, güvenilir ve değişmezdir. 1. Tanrı her zaman vardı. Başlangıcı olmayan, yaratılmamış, her zaman yaşayan, her zaman aynı, hiç değişmeyen ve değişmeyecek Olan dır. 2

19 * Yasa nın Tekrarı 7:9 Tanrınız RAB'bin Tanrı olduğunu bilin. O güvenilir Tanrı'dır. Kendisini sevenlerin, buyruklarına uyanların bininci kuşağına kadar antlaşmasına bağlı kalır. * Mısır dan Çıkış 34:6 Musa'nın önünden geçerek, Ben RAB'bim dedi, RAB, acıyan, lütfeden, tez öfkelenmeyen, sevgisi engin ve sadık Tanrı. * Mezmur 30:11 Ama RAB'bin planları sonsuza dek sürer, Yüreğindeki tasarılar kuşaklar boyunca değişmez. * Malaki 3:6 Ben RAB'bim, değişmem. Siz bunun için yok olmadınız, ey Yakup soyu! * Yakup1:17 Her nimet, her mükemmel armağan yukarıdan, kendisinde değişkenlik ya da döneklik gölgesi olmayan Işıklar Babası'ndan gelir. D. Tanrı Bağımsız; Kendi Kendine var Olan ve Kendi Kendine yeten. 1. Tanrı Kendi yarattıklarının dışındadır; Kendi yarattıklarından ayrıdır. 2. Tanrı her şeyden önce vardı ve O nun varlığını sürdürmek için hiç bir ihtiyacı yoktur. 3. Tanrı nın yaşaması için ne toprak, ne hava, ne yiyecek ne su, ne güneş ne ışık gerekir. * Hiç yorulmaz ve başka bir enerji kaynağına ihtiyacı yok. 4. Tanrı nın hiç kimseye ihtiyacı yoktur. * Yeşaya 40:28 Bilmiyor musun, duymadın mı? Ebedi Tanrı, RAB, bütün dünyayı yaratan, Ne yorulur ne de zayıflar, Onun bilgisi kavranamaz. * Yuhanna 5:26 Çünkü Baba, kendisinde yaşam olduğu gibi, Oğul'a da kendisinde yaşam olma özelliğini verdi. * Romalılar 11:33-34 Tanrı'nın zenginliği ne büyük, bilgeliği ve bilgisi ne derindir! O'nun yargıları ne denli akıl ermez, yolları ne denli anlaşılmazdır! Rab'bin düşüncesini kim bilebildi? Ya da kim O'nun öğütçüsü olabildi? 5. Bedenimize bakalım. Yemeksiz, susuz ne kadar dayanabiliriz? Oksijensiz yaşayamayız. * Kaç gün uykusuz ayakta kalabiliriz? Bu konularda tamamen sınırlıyız. * Fakat Tanrı nın hiç bir şeye ihtiyacı yoktur. * Elç.İş.17:25 Herkese yaşam, soluk ve her şeyi veren kendisi olduğuna göre, bir şeye gereksinmesi varmış gibi O'na insan eliyle hizmet edilmez. E. Tanrı tektir; fakat O nun Tanrısal özyapının birliğinde; aynı özü, gücü ve sonsuzluğu paylaşan üç kişi bulunmaktadır. 1. Kutsal Kitap ta Tanrı yı ifade etmek için en çok kullanılan sözcük, güçlü / kuvvetli Olan anlamına gelen İbranice Elohim kelimesidir. 2. Yaratılış 1:1 de bu İbranice kelime kullanılıyor ve Elohim çoğul bir ifadedir. 3. Kutsal Yazıları nı incelerken göreceğiz ki Tanrı nın varlığında üç kişilik vardır. * Örneğin: 1.Petrus 1:2 İsa Mesih'in sözünü dinlemeniz ve O'nun kanının üzerinize serpilmesi için, Baba Tanrı'nın öngörüsü uyarınca Ruh tarafından kutsal kılınarak seçildiniz. 4. Tanrı ebediyen tek Tanrıdır. Başka biri yok. * Yasa nın Tekrarı 6:4 Dinle, ey İsrail! Tanrımız RAB tek RAB'dir. Ama Yaratılış 1:26 şöyle diyor. Tanrı, "İnsanı kendi suretimizde, kendimize benzer yaratalım" dedi. 5. Matta 28:19 da Onlar ın adları veriliyor: Tanrı Baba, Tanrı Oğul, Tanrı Kutsal Ruh * Üçlü birliğe kanıt çok ayet var. (Rom 8:26,34; 2.Kor 13:13; Efes.1:17; 2:13,18; İbr.9:14; Yuh.1:1-3) 6. Kutsal Kitap ta Tanrı, Kendisi nden çoğul olarak bahsediyor. Matta 3:16-17 İsa vaftiz olur olmaz sudan çıktı. O anda gökler açıldı ve İsa, Tanrı'nın Ruhu'nun güvercin gibi inip üzerine konduğunu gördü. Göklerden gelen bir ses, Sevgili Oğlum budur, O'ndan hoşnudum dedi. Yaratılış.1:1-3 Başlangıçta Tanrı göğü ve yeri yarattı. Yer boştu, yeryüzü şekilleri yoktu; engin karanlıklarla kaplıydı. Tanrı'nın Ruhu suların üzerinde dalgalanıyordu. Tanrı, Işık olsun diye buyurduve ışık oldu. Yuh.1:1-3 Başlangıçta Söz vardı. Söz Tanrı'yla birlikteydi ve Söz Tanrı'ydı. Başlangıçta O, Tanrı'yla birlikteydi. Her şey O'nun aracılığıyla var oldu, var olan hiçbir şey O'nsuz olmadı. NOT: Bunu anlamayabiliriz; sadece inanmalıyız ve O na hayran kalıyoruz. F. Tanrı Ruh tur. 1. Maddi bir bedeni olmadığı için bu dünyaya bağlı değildir ve maddesel ihtiyaçları yoktur. * Yuhanna 4:24: Tanrı Ruh tur. 2. O sadece büyük bir güç değildir. 3

20 * Tanrı Ruhtur ve Onun bir çoğulluğu var (Üçlü Birlik). Onların hepsinin bir aklı, bir kişiliği, isteği ve hissileri vardır. * 1.Timoteos 1:17 Onur ve yücelik sonsuzlara dek bütün çağların Kralı, ölümsüz ve görünmez tek Tanrı'nın olsun! Amin. * 1.Tim. 6:15-16 Mübarek ve tek Hükümdar, kralların Kralı, rablerin Rabbi, ölümsüzlüğün tek sahibi, yaklaşılmaz ışıkta yaşayan, hiçbir insanın görmediği ve göremeyeceği Tanrı, Mesih'i belirlenen zamanda ortaya çıkaracaktır. Onur ve kudret sonsuza dek O'nun olsun! Amin. 3. Özet: tek Tanrı var; bu Tanrı nın üç kişiliği var; bu üç Kişi nin hepsi Tanrı dır ve eşittir. G. Tanrı Kişiseldir. 1. Tanrı ilişki istiyor ve insanla iletişim kuruyor. * Mısır dan Çıkış 29:44-46 Buluşma Çadırı'nı ve sunağı kutsal kılacak, Harun'la oğullarını bana kâhinlik etmeleri için görevlendireceğim. İsrailliler arasında yaşayacak, onların Tanrısı olacağım. Anlayacaklar ki, aralarında yaşamak için onları Mısır'dan çıkaran Tanrıları RAB benim. Tanrıları RAB benim. 2. Tanrı Adem ve Havva ile ilişki istedi ve tüm Kutsal Kitap ta hep tanınmak istiyor. O zaman benim RAB olduğumu anlayacaklar. Hez. 28:23 H. Tanrı Her Anda Her Yerde ve Her şeyi Biliyor. 1. Tanrı nerede? Her şey olmadan önce O neredeydi? O nu göremiyoruz ve O nun nerede olduğunu bilemiyoruz. Ancak bunu Kendisi bize açıklarsa anlayabiliriz. 2. Her şeyi biliyor ve hiç bir şey O nun önünde gizli değil. * İbran. 4:13 Tanrı'nın görmediği hiçbir yaratık yoktur. Kendisine hesap vereceğimiz Tanrı'nın gözü önünde her şey çıplak ve açıktır. 3. Kutsal Kitap ta bize öğrettiği gibi O her anda her yerdedir. * Fakat O her şeyin içinde de değil. O Yaratıcı dır ve yaratığı işlerden çok farklıdır. * Tanrı her şeyden üstündür ve yarattığı evrenden çok daha büyüktür. * Yer 23:23-24 Ben yalnızca yakındaki Tanrı mıyım? Uzaktaki Tanrı da değil miyim? diyor RAB, Kim gizli yere saklanır da Onu görmem? diyor RAB, Yeri göğü doldurmuyor muyum? diyor RAB. 4. Bazen aynı anda iki yerde olmak istiyoruz. Fakat biz olamıyoruz. * Çocuk gerçeği şöyle ifade etti: Tanrı o kadar büyük ki O hiç bir yere gitmek zorunda değil. 5. Sadece Tanrı ve tek Tanrı her anda her yerde olabiliyor. Başka hiç kimse olamaz. * Tanrı her yerde olduğu için biz ondan uzaklaşabilir miyiz? * Mezmur 139:7-12 Nereye gidebilirim senin Ruhundan, Nereye kaçabilirim huzurundan? Göklere çıksam, oradasın, Ölüler diyarına yatak sersem, yine oradasın. Seherin kanatlarını alıp uçsam, Denizin ötesine konsam, Orada bile elin yol gösterir bana, Sağ elin tutar beni. Desem ki: "Karanlık beni kaplasın, Çevremdeki aydınlık geceye dönsün." Karanlık bile karanlık sayılmaz senin için, Gece, gündüz gibi ışıldar, Karanlıkla aydınlık birdir senin için. I. Tanrı İyidir ve O nun yarattıkları iyidir. 1. Tanrı, her şeyi Kendi yüceliği ve insanın yaşamı için yarattı. 2. Tanrı yı yüceltmek ve bizi hoşnut etmek amacıyla yaratılan milyarca yıldız var! * Çeşitli renkleri, hayvanları, bulutların şekillerini ve denizleri yaratması gerekmezdi ama Tanrı öyle istedi. 3. Bu büyük güzel Aden Bahçesi nde Tanrı, sadece tek bir kural verdi! 4. Şeytan ın esas yalanı şudur: Tanrı iyi değil ve bazı iyi şeyleri sana vermek istemiyor. Şeytan bize tıpkı aynı şeyi söylüyor. 5. Aden Bahçesi nde insanın yüreği ilk defa Tanrı nın iyiliğinden şüphelenmeye başladı ve hala şüpheleniyor. 6. Aşağıdaki üç gerçekten emin olmalıyız: 1.) Tanrı iyidir 2.) O nun yolları doğrudur. 3.) En bilge olan O dur. 7. Bu Yaratılış kitabının 1. bölümü Tanrı nın iyiliğini açık bir şekilde gösteriyor. * Bu kitabı ilk dinleyenler için çok önemliydi. Çünkü İsrailliler günahla dolu bir dünyada yaşıyorlardı ve Tanrı nın kötü bir dünya yaratmadığını bilmeleri gerekiyordu. 4