SÜREYYA YÜCEL ÖZDEN GAMA HOLDİNG A.Ş. Yön. Krl. Başdanışmanı DEİK Enerji İş Konseyi Başkanı

Transkript

1 SÜREYYA YÜCEL ÖZDEN GAMA HOLDİNG A.Ş. Yön. Krl. Başdanışmanı DEİK Enerji İş Konseyi Başkanı

2 ENERJİ KAYNAKLARI HAM PETROL DOĞAL GAZ KÖMÜR URANYUM Birincil Kaynaklar SU RÜZGAR GÜNEŞ JEOTERMAL Yenilenebilir Kaynaklar (Temiz ve Tükenmez) ELEKTRİK ISI BUHAR NUKLEER İkincil Kaynaklar

3 DÜNYA ENERJİ KONSEYİ (WEC) GÖRÜŞÜ SUPPLY SECURITY SOCIAL EQUITY ENVIRONMENTAL IMPACT AFFORDABILITY ACCESSIBILITY ACCEPTIBILITY 3A s ve ENERGY TRILEMMA SE4ALL (Sustainable Energy for All) (United Nations)

4 DÜNYA ENERJİ KAYNAKLARI DURUMU Fosil yakıtlar enerji ekonomisinin ana girdisi olma özelliğini gelecek on yıllar boyunca sürdürecek.

5 DÜNYA ENERJİ KAYNAKLARI (2013) Değişim % Nüfus % Milli Gelir/kişi % Kömür (Mt) % Petrol (Mt) % Doğal Gaz (bcm) % Nükleer (TWh) % Hidrogüç (TWh) % Toplam Elektrik Üretimi (TWh) % Toplam Salım CO₂ (Gt) % Enerji Yoğunluğu Kep,2005 USD %

6 DÜNYA DURUMU

7

8

9

10 TÜRKİYE ENERJİ SEKTÖRÜ

11

12 Türkiye de Rüzgar Enerjisinin Gelişimi 12

13 DIŞA BAĞIMLILIK

14 DIŞA BAĞIMLILIK

15 DIŞA BAĞIMLILIK ~ %73 ÖDEMELER DENGESİNE ETKİ 2012: 60 Milyar Dolar 2013: 57 Milyar Dolar 2014: 62 Milyar Dolar

16 DIŞA BAĞIMLILIK ETKİLERİ ULAŞTIRMA: Kentiçi, Kentlerarası Yük Yolcu taşıması Kara Hava Deniz Ulaşım alt sistemleri

17 SANAYİ: Elektrik kullanıyor Gaz kullanıyor Ulaşım sistemlerini kullanıyor Piyasa oluşumu ve işleyişi İhracat İthalat SAVUNMA, EĞİTİM, SAĞLIK, TURİZM «TÜM EKONOMİ ETKİLİYOR» UYGARLIĞIN TEMELİ ENERJİDİR

18 ELEKTRİK KURULU GÜÇ ve ÜRETİM Toplam Kurulu Güç (2014) ~ MW 2015 SONUNDA MW OLACAK. Elektrik Kullanımı: (Brüt Üretim + dış alım dış satım) 2012 Yılı: % 5,2 artışla 242,4 milyar Kwh Yılı: % 1,4 artışla 245,7 milyar Kwh.

19 2015 YILINDA EKLENECEK KAPASİTE 1500 MW Rüzgar 800 MW Jeotermal 240 MW Bioenerji 1200 MW Kömür+asfaltit (1000 MW ilk üç ayda eklendi)

20 2013 YILI KURULU GÜÇ DAĞILIMI TÜRÜ Kurulu Güç MW Toplam Güç MW Toplam İçindeki % EÜAŞ SANTRALLARI TERMİK 8148,9 HİDROLİK 12917, ,7 32,9 EÜAŞ'A BAĞLI ORTAKLIKLAR TERMİK 2774,0 2714,0 4,2 TERMİK 620,0 İŞLETME HAKKI DEVEREDİLEN SANTRALLAR HİDROLİK 303,3 938,3 1,5 JEOTERMAL 15,0 Yİ SANTRALLARI TERMİK 6101,8 6101,8 9,5 TERMİK 1449,6 YİD SANTRALLARI HİDROLİK 868,8 2335,8 3,6 RÜZGAR 17,4 TERMİK 16741,6 SERBEST ÜRETİM ŞİRKET SANTRALLARI HİDROLİK 7654,9 JEOTERMAL 295, ,4 42,9 RÜZGAR 2737,0 TERMİK 2872,0 OTO PRODÜKTÖR SANTRALLAR HİDROLİK 544,2 3421,4 5,3 RÜZGAR 5,2 TERMİK 38647,9 TÜRKİYE TOPLAM KURULU GÜÇ HİDROLİK 22289,0 JEOTERMAL 310, ,4 100 RÜZGAR 2759,6

21 Elektrik Türkiye Elektrik Üretimi ve Tüketimi Brüt Üretim (Milyon kwh) Önceki Yıla Göre Artış Yüzdesi (%) Tüketim (Milyon kwh) Önceki Yıla Göre Artış Yüzdesi (%) , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , * ,10 * 2013 Program Hedefi 21

22 GELECEĞE DÖNÜK TAHMİNLER Talep Artış Tahminleri Referans talep artışı : % 5,3 Yüksek talep artışı : % 6,4 Düşük talep artışı : % 4,4

23 TALEP TAHMİNLERİ (Referans) 2015 : GWh 2016 : GWh 2017 : GWh 2018 : GWh 2019 : GWh 2020 : GWh 2021 : GWh 2022 : GWh 2023 : GWh Düşük Talep : Yüksek Talep : GWh GWh

24 TÜRKİYE ENERJİ SEKTÖRÜ TEMEL KONULARI Talep artış durumu, Kurulu güç durumu, Yatırım gereksinimi, (10 yılda 150 m$) Arz güvenliği konusu, Tüketimde verimsizlik, JEOPOLİTİK KONUM ULUSLARARASI İLİŞKİLER

25

26 Proposed Southern Corridor Pipelines Berlin Warsaw Prague Kiev ITALY Rome Vienna AUSTRIA Ljubljana Bratislava Zagreb Sarajevo TAP Tirana HUNGARY Budapest Belgrade Sofia Skopje ROMANIA BULGARIA SE Europe Pipeline Bucharest Istanbul Nabucco Ankara TANAP or BOTAS GEORGIA SCP AZERBAIJAN Baku GREECE TURKEY Tunis DESFA Athens Shah Deniz

27

28 Türkiye nin Enerji Sektörünün Yapısını Belirleyen Temel Veriler Enerji ithal bağımlılığı: %71,8 Türkiye nin yıllık enerji talep artısı :1990 dan itibaren %4,6 (AB nin aynı dönemdeki yıllık talep artış oranı: 1,6%) İleriye Yönelik Birincil Enerji Yıllık Talep Artışı Tahmini: % yılına değin yıllık elektrik talep artış oranı: %6,7 (düşük senaryo) veya %7,5 (yüksek senaryo) EPDK dönemi için gerekli yatırım ihtiyacını Milyar $ olarak tahmin etmektedir. 28

29 Türkiye Enerji Sektörü Temel Tespitler Hızlı talep artışı: Yatırım gerekliliği ve imkanı,yatırımlarda kamusal planlama,üretim ve denetimin zorunluluğu ve önemi Enerji talebinin karşılanmasında yüksek oranda dışa bağımlılık: Yerli ve özel olarak yenilenebilir kaynakların azami düzeyde değerlendirilmesinin önemi, kaynak ve menşe çeşitlendirilmesinin gereği AB Ortalamasının yaklaşık üçte biri düzeyinde kişi başı brüt elektrik tüketimi (3199 kwh/yıl) 1994, 1998, 2001 ve 2008 yıllarındaki ekonomik krizlere rağmen son 25 yılda kurulu kapasite dörde katlanmıştır Ekonominin yüksek enerji yoğunluğu: Enerji verimliliğinin artırılması için büyük potansiyel mevcuttur Jeopolitik konum ve avantajları: Kaynaklara yakınlık ve enerji terminali olma potansiyeli 29

30 Sanayide Enerji Tasarrufu Potansiyeli Sanayi tesislerinde gerçekleştirilen enerji etütleri, Türkiye sanayi sektörlerinde ortalama enerji tasarrufu potansiyelinin en az %20 civarında olduğunu göstermektedir TEP enerji tasarrufunun karşılığı (1 TEP 500 $ kabulü ile) 2.9 milyar dolardır. Yapılacak yatırım ise toplam portföyün ortalama 2.5 yıl geri ödeme süresiyle 7.25 milyar dolar olarak tahmin edilebilir. Geri ödeme süresi 2,5 yıldan sonra, hemen hemen tamamı enerji ithalat için ödenen bu para, tasarruf edileceği için Türkiye nin ödemeler dengesinde çok olumlu bir etki yaratırken, en az %40 nın piyasaya dönmesiyle ülke ekonomisine ek kaynak oluşacaktır. Diğer yandan en az 6000 kişi için kalıcı bir istihdam yaratılabilecektir. EnVer 30

31 Sanayide Enerji Tasarrufu Potansiyeli Sanayi Alt Sektörü Alt Sektörün Sanayi Enerji Tüketiminde Payı (%) Sanayi Enerji Tüketimi (TEP) Enerji Tasarrufu Potan siyeli (%) Enerji Tasarrufu Miktarı (TEP) Sanayi Alt Sektörünün GSYH daki Payı (%) Sanayi Sektörü GSYH (Cari Temel Fiyatlarla) (TL) Enerji Yoğunluğu E(TEP)/1000TL TOPLAM SANAYİ , ,14 Makine Teçhizat ,02 Gıda 7, ,08 Tekstil 8, , ,08 Kağıt , ,12 Kimya , ,16 Taş Toprak , ,46 Ana Metal , ,62 Diğer , ,16 Tablo mevcut verilerden yola çıkılarak hazırlanmış bir yaklaşımdır verisi(t. Keskin) EnVer 31

32 HEDEFLER: Yüksek enerji talebini karşılamak için yenilenebilir yönelinmiştir. 10 yıllık (2023) perspektifte: Rüzgar Kurulu Gücünün MW a Jeotermal Kurulu Gücünün 600 MW a Güneş Enerjisinin MW a Ulaştırılması hükümet tarafından planlanmış bulunmaktadır. (2023 Strateji Belgesi)

33 YASAL DURUM 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu 6446 sayılı Yeni Elektrik Piyasası Kanunu