Amaçlar m z. Anahtar Kavramlar. çindekiler. 230 Vergi Hukuku. Bu üniteyi tamamlad n zda afla daki sorular n yan tlar n özü itibariyle ö renmifl

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Amaçlar m z. Anahtar Kavramlar. çindekiler. 230 Vergi Hukuku. Bu üniteyi tamamlad n zda afla daki sorular n yan tlar n özü itibariyle ö renmifl"

Transkript

1 Vergi cras K yametin yar n kopaca n bilsen bile elindeki fidan dik, borcunu öde. Bu güzel sözde de çarp c bir flekilde vurguland gibi, borçlar n zaman nda ödenmesi temel bir ahlaki ödevdir. Ancak, hukuk düzeni, borçlar n ödenmesini, yaln zca kiflilerin ahlak anlay fl na terk etmemifltir. Borç kendili inden ödenmiyorsa, zorla tahsil edilmesi gerekir. cra flas Hukuku, özel hukuk iliflkilerinden do an borç ve sorumluluklar n zorla yerine getirilmesine iliflkin kurallar incelerken, onun vergi hukuku alan ndaki bir izdüflümü olan Vergi cra Hukuku da vergi borçlar n n zor kullanmak suretiyle tahsiline iliflkin esaslar ve kamu alacaklar n n güvence alt na al nabilmesi için uygulanabilecek önlemleri inceler. Her ikisinin de ortak yönü cebri icra süreciyle ilintili olmalar d r. Bununla birlikte, cebri icraya konu olan alacaklar n kayna ndaki farkl l k, vergi alacaklar n n kamu yarar ve kamu hizmetleriyle dolays z iliflkisi, Vergi cra Hukukunun, cra ve flas Hukukundan önemli ölçüde ayr lmas na ve ba ms z bir disiplin olarak incelenmesine yol açmaktad r.

2 230 Vergi Hukuku Amaçlar m z Bu üniteyi tamamlad n zda afla daki sorular n yan tlar n özü itibariyle ö renmifl olacaks n z. Genel olarak Cebri cra Hukuku nun temel özellikleri ve sorunlar nelerdir? Vergi cra Hukuku ile cra flas Hukukunun ortak ve farkl yönleri nelerdir? Tarh ve tahsil ifllevinin ayn örgütsel yap içinde yürütülmesi gerekli midir? Kamu alaca kavram nas l tan mlanabilir? Kamu alaca n ödememenin hukuki sonuçlar nelerdir? Haciz yoluyla takibe iliflkin kurallar nelerdir? Kamu alaca n korumaya yönelik güvence önlemleri nelerdir? Anahtar Kavramlar Cebri cra Hukuku Kamu alaca Cebri takip yöntemleri Gecikme zamm Gecikme faizi Haciz yoluyla takip Ödeme emri Teminat htiyati haciz htiyati tahakkuk çindekiler G R fi GENEL OLARAK CEBR CRA HUKUKU KAVRAMI VERG CRA HUKUKU LE CRA FLAS HUKUKUNUN KARfiILAfiTIRILMASI VERG CRA ÖRGÜTÜ KAMU ALACA I KAVRAMI KAMU ALACA ININ ÖDENMEMES N N HUKUK SONUÇLARI GEC KME ZAMMI UYGULAMASI Gecikme Zamm n n Hukuki Niteli i Gecikme Zamm ile Gecikme Faizi Aras ndaki Farkl l klar Gecikme Zamm n n Uygulanaca Kamu Alacaklar, Oran ve Hesaplanmas KAMU ALACAKLARININ CEBR CRA YOLUYLA TAHS L HAC Z YOLU LE TAK P Ödeme Emrinin Niteli i ve çeri i Ödeme Emrine Karfl Dava Aç lmas Haciz Uygulamas Sat fl ve Paraya Çevirme Aciz Hali KAMU ALACA ININ KORUNMASI Teminat stenmesi htiyati Haciz htiyati Tahakkuk Yurt D fl na Ç k fl Yasa Di er Koruma Önlemleri

3 Ünite 12 - Vergi cras 231 G R fi Bütün borçlar gibi, vergi borçlar n n da vadesi geldi inde, borçlu taraf ndan kendili inden ödenmesi gerekir. Ancak, hayat tecrübeleri bize, baz borçlular n çeflitli nedenlerle bu ödevlerini yerine getirmediklerini göstermektedir. Borç, borçlunun r zas yla ödenmedi i takdirde, ne yapmak gerekecektir? Hiç kuflkusuz, borcun ödenmesi, yaln zca borçlunun kendi iste ine b rak labilecek bir konu de ildir. Bu gibi durumlarda, borçluyu borcunu ödemeye zorlayacak ya da zor kullan larak alaca n tahsil edilmesini sa layacak, bir sistemin bulunmas gerekir. flte, bu noktada karfl m za vergi icras terimi ç kmaktad r. Vergi icras, vergi borcunun, cebri icra yöntemleri kullan larak tahsil edilmesini mümkün k lan süreci ifade etmek için kullan lan bir terimdir. Bu yönüyle vergi icras yla Cebri cra Hukuku aras nda yak n bir iliflki vard r. Bu nedenle, vergi icras na iliflkin özel sorunlar incelemeye geçmeden önce, genel olarak Cebri cra Hukuku kavram üzerinde durmakta ve bu alanda karfl lafl lan sorunlara ana hatlar yla da olsa de inmekte yarar vard r. GENEL OLARAK CEBR CRA HUKUKU KAVRAMI 1 Genel olarak Cebri cra Hukuku nun temel özellikleri ve sorunlar nelerdir? ster kamu hukukundan do sun, isterse özel hukuktan, borçlar n, borçlular n kendi istekleriyle ödenmesi, kanuna sayg n n bir gere idir. Ahlak kurallar da asl nda ayn fleyi telkin eder. Bununla birlikte, borçlar ödemekten kaç nmak da günlük hayatta s kça karfl laflt m z bir olgudur. Cebri cra Hukuku nun borçlar n kendi r zas yla ödemeyenlere karfl, alacakl lar n haklar n korumak için var olan bir hukuk alan oldu unu söyleyebiliriz. Borçlu, borcunu ödemedi i takdirde, zor kullan larak borcun yerine getirilmesi sa lanacakt r. Burada sorun zor kullanma yetkisinin kime ait oldu udur. Cebir kullanma, di er bir deyiflle zor kullanma yetkisi, devlete ait bir yetkidir. Borç hangi kaynaktan do mufl olursa olsun, borçluya karfl yaln zca devlet zor kullanabilir. Zor kullanma yetkisinin devlete ait bir yetki olmas, tarihsel süreç sonucunda ulafl lm fl bir ilkedir. Cebrin konusunu ise borçlunun flahs de il mal varl oluflturur. Di er bir deyiflle, modern Cebri cra Hukuku flah s üzerinde cebri icra yerine, mal üzerinde cebri icra uygulanmas ilkesini benimsemifltir. Günümüzde, vergi borçlar da dahil olmak üzere, salt borç ödenmedi diye kiflinin hapse at lmas mümkün de ildir. Cebri cra Hukuku nda hapis cezas n n uyguland durumlar vard r. Ancak, hapis cezas ya icra suçlar dedi imiz bir fiilin ifllenmesi halinde ya da icra süreci içerisinde borçluyu kendisine yüklenmifl baz ödevleri yerine getirmeye zorlamak amac yla uygulanabilir. lk duruma; kamu alaca n n tahsiline engel olmak amac yla mallar n gizleyenlere ya da hileli yollara baflvuranlara uygulanan hapis cezas n, di er duruma ise ödeme emrine ra men borcunu ödemeyen ve mal bildiriminde bulunmayan kiflileri mal bildiriminde bulunmaya zorlamak amac yla uygulanan tazyik hapsini örnek olarak gösterebiliriz. Cebri icra hukukunda, ilke olarak, borçlu borçlar ndan ötürü mal varl yla sorumlu tutulabilir. Daha aç k bir deyiflle, borcunu ödemeyen borçlunun varl klar na zorla el konularak, bunlar paraya çevrilmek suretiyle alacakl n n tatmin edilmesi sa lan r. Ancak, borçlunun bu flekilde mal varl yla sorumlu tutulmas n n da bir s n r vard r. Gerek cra flas Kanununda gerekse Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Hakk nda Kanunda (bundan böyle k saca Amme Alacaklar Kanunu diyece- Cebri cra Hukuku: Borcunu ödemeyen borçlular n mallar na zorla el konulmas na ve bunlar n paraya çevrilmesine iliflkin kurallar düzenleyen hukuka genel olarak verilen isimdir.

4 232 Vergi Hukuku Vergi cra Hukuku: Devletin (ve di er kamu kurulufllar n n, organlar n n), kamu gücüne dayanan gelirlerinin (zorla) tahsilini düzenleyen bir vergi hukuku dal d r. (Öncel- Ça an-kumrulu, s. 157) iz), insani ya da sosyal gerekçelerle borçlunun, baz mallar n n haczedilmesine izin verilmemifltir. Ücret, maafl gibi emek gelirlerinin de ancak k smen haczedilebilmesine müsaade edilmifltir. Buraya kadar yapm fl oldu umuz aç klamalarda, vergi borçlar yla özel hukuktan do an borçlar aras nda bir ay r m yapmaks z n, genel olarak Cebri cra Hukukunun karakteristi ini ve temel sorunlar n ortaya koymaya çal flt k. Cebri icra sürecinin biçimsel yap s nedeniyle vergi borçlar yla özel hukuktan do an borçlar n cebri takip yollar aras nda baz benzerlikler bulunabilmektedir. Ancak, vergi borçlar n n temelindeki köklü farkl l k ve vergi iliflkisinin kamusal niteli i, vergi icras - n n farkl kurallara ba lanmas n gerektirmifltir. Bu konudaki teorik tart flmalar bir kenara b rak rsak, en az ndan Türk pozitif hukuku bak m ndan vergi alacaklar ylaözel hukuktan do an alacaklar n, cebri takip usullerinin farkl kurallara ba lanm fl olmas n n, Cebri cra Hukuku alan nda iki farkl hukuk dal n n ortaya ç kmas na neden oldu unu söyleyebiliriz. Özel hukuktan do an taleplerin devlet gücü yard m ile gerçekleflmesine hizmet eden süreci inceleyen hukuk alan na cra flas Hukuku ad verilirken; baflta vergi alacaklar olmak üzere, genel olarak, kamu alacaklar n n cebri icra yöntemleriyle takip ve tahsiline iliflkin kurallarla, bu alacaklar n korunmas n amaçlayan güvence önlemlerini inceleyen hukuk alan na ise Vergi cra Hukuku denilmektedir. VERG CRA HUKUKU LE CRA FLAS HUKUKUNUN KARfiILAfiTIRILMASI 2 Vergi cra Hukuku ile cra flas Hukuku nun ortak ve farkl yönleri nelerdir? Cebri takip sürecinin biçimci yap s ve son tahlilde her iki hukuk dal n n da ödenmeyen bir alaca n zorla tahsil usüllerine iliflkin olmas nedeniyle, Vergi cra Hukuku ile cra flas Hukuku aras nda baz benzerlikler bulunabilmektedir. Amme Alacaklar Kanunu ile cra ve flas Kanunu hükümleri karfl laflt r ld nda paralellikler hemen göze çarpar. Sözgelimi, her iki hukuk dal nda ödeme emri, mal bildirimi, menkul ve gayrimenkul mallar n haczi ve sat fl, aciz hali gibi konularda benzer düzenlemelere yer verilmifltir. Ancak, iki hukuk dal aras nda çok ciddi farkl l klar da vard r. Bu farkl l klar n temelinde cebri takibe konu olan alacaklar n kaynaklar n n farkl olmas yatmaktad r. cra flas Hukuku nun konusunu, ilke olarak, özel hukuk iliflkilerinden do an alacaklar n ya da taleplerin oluflturmas na karfl l k; Vergi cra Hukuku, baflta vergi alacaklar olmak üzere temelde bir kamu hukuku iliflkisinden do an kamu alacaklar yla ilgilenmektedir. Kamu alacaklar ysa özünde kamu hizmeti ya da kamu yarar gibi kavramlar n yer ald alacaklard r. flte, takip konusu alacaklar n, niteli- indeki bu farkl l k, iki hukuk dal n n biçimsel olarak birbirine benzeyen kurumlar n n, ayr nt ya inildi inde, önemli ölçüde farkl laflmas na yol açar. Kapsaml bir analize giriflmeksizin iki hukuk dal aras nda göze çarpan baz farkl l klara de inmek gerekirse flunlar söylenebilir: cra flas Hukuku nda alacakl bir alaca n n ya da talep hakk n n cebri icra yoluyla yerine getirilmesini sa lamak istedi inde yetkili icra dairesine baflvurarak takip talebinde bulunmak zorundad r. Di er bir deyiflle, alacakl n n cebri icra ifllemlerini uygulamak amac yla oluflturulmufl ve adli yarg düzeni içerisinde faaliyetini yürüten icra örgütünü harekete geçirmesi gerekir. Vergi cra Hukuku nda ise dev-

5 Ünite 12 - Vergi cras 233 let ya da di er kamu kurumlar hem alacakl, hem de kendine ait bu alacak için cebri takip usullerini resen uygulama yetkisine sahip kifliler durumundad r. K sacas, burada devlet, kamusal gücünü kendine ait bir alaca n tahsilini sa lamak amac yla kullanmaktad r. Kamu alacaklar için yap lan cebri icra takibi, ilke olarak idari ifllemlerle yürütülen bir takip sürecidir. Bu yüzden, ayn zamanda birer idari ifllem niteli ini tafl yan, cebri takip ifllemlerinden kaynaklanan anlaflmazl klar, adli yarg içinde de il, idari yarg içinde çözüme kavuflturulmaktad r. Bu yönüyle Vergi cra Hukuku, cra flas Hukuku kadar, hatta denilebilir ki ondan daha fazlas yla, dare Hukuku ile yak nl olan bir hukuk dal d r. Kamu alacaklar yla kamu hizmetlerinin finansman aras ndaki yak n iliflki, cebri takip süreci düzenlenirken, bu tür alacaklar n, özel alacaklarla k yasland nda daha ayr cal kl ve öncelikli alacaklar olarak göz önüne al nmas n gerektirmifltir. Bu durum, kamu alacaklar n n korunmas na yönelik hükümlerde, aç k bir flekilde görünür. Sözgelimi, ihtiyati haciz hem cra ve flas Kanunu nda hem de Amme Alacaklar Kanununda düzenlenmifl bir güvence önlemidir. Ancak, iki kanunun ruhundaki farkl l k nedeniyle, cra ve flas Kanunu ihtiyati haciz uygulanabilmesi için bir yarg karar n n bulunmas n flart koflarken; Amme Alacaklar Kanunu bu konuda idari bir karar yeterli görmüfltür. Söz konusu kanunda, ihtiyati haciz kurumunun, kamu alaca n n korunmas aç s ndan, daha etkili olabilecek bir flekilde düzenlendi ini söyleyebiliriz. Öte yandan, ihtiyati tahakkuk, bütünüyle Vergi cra Hukukuna özgü bir güvence önlemidir. htiyati tahakkuka benzer bir kuruma cra flas Hukuku nda rastlamak mümkün de ildir. Kamu yönetimleri, özellikle vergi yönetimi, kendilerine borçlu bulunanlar n borcunu ödedikten sonraki ekonomik durumlar yla da ilgilenmek zorundad rlar. Bu yüzden, vergi kayna n n korunmas ve süreklili inin sa lanmas ilkesi, sadece vergi teorisi alan nda de il, Vergi cra Hukuku alan nda da etkisini hissettiren temel bir ilkedir. Amme Alacaklar Kanununda düzenlenen ve zor duruma düflmüfl borçlular n, borçlar n taksitler halinde ve nispeten elveriflli faiz koflullar yla ödemelerine olanak sa layan tecil kurumu, bu ilkenin Vergi cra Hukuku ndaki izdüflümüdür. Öte yandan, yine ayn yasada haciz ifllemleri bak m ndan ifade edilmifl olmakla birlikte, Vergi cra Hukuku nun temel bir ilkesi olarak da kabul edilebilecek olan tahsil dairesinin kamu alacakl s yla kamu borçlusunun ç karlar n, olabildi ince ba daflt rma mükellefli ini de bu ba lamda düflünmek gerekir. Vergi cra Hukuku ile cra flas Hukuku aras ndaki farkl l klar n temelinde yatan olgu nedir? VERG CRA ÖRGÜTÜ 3 Tarh ve tahsil ifllevinin ayn örgütsel yap içinde yürütülmesi gerekli midir? Devlete ve il özel idarelerine ait vergi ve benzeri mali yükümlülüklerin cebri icra yoluyla tahsili, vergi daireleri arac l yla yürütülür. Vergi daireleri, Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Hakk nda Kanun hükümlerine göre, ayn zamanda tahsil dairesidir. Belediyelerse bu nitelikteki kamu alacaklar na iliflkin cebri takip ifllemlerini kendilerine ait Gelir fiube Müdürleri vas tas yla yerine getirirler. Bu aç dan Gelir fiube Müdürleri, vergi incelemesi hariç, Maliye Bakanl na ba l Vergi Dairesi Müdürlerinin yetkilerine sahiptirler. 1 SIRA S ZDE

6 234 Vergi Hukuku Pek çok ülkede oldu u gibi, ülkemizde de vergi yönetimleri, yaln zca tarhiyat ifllevini yürütmekle de il, ayn zamanda tarh edilen vergilerin tahsil edilmesinden de sorumludurlar. Kuramsal aç dan, her iki ifllevin ayn örgütsel yap içerisinde yürütülmesi mutlak bir zorunluluk olmamakla birlikte, tarh ve tahsil ifllevlerinin ayn örgüt içinde birlefltirilmesinin son derece önemli say labilecek avantajlar vard r. Her fleyden önce, tahsil edilmesi gereken vergi miktar, tarh süreci içinde belirlenmektedir. Bununla birlikte, tek bafl na bu olgunun, her iki ifllevin örgütsel yönden birlefltirilmesini zorunlu k lmad n söylemeliyiz. Nitekim, istisnai olarak da olsa baz ülkeler, tarh ve tahsil ifllevlerini, ayr örgütler arac l yla yürütmektedirler. fllevlerin bu flekilde bölünmesi, vergi mükellefleri ödevlerini dürüst bir flekilde yerine getirmeye devam ettikleri sürece fazla bir soruna neden olmayacakt r. Ancak, baz mükelleflerin vergi yönetimince, cebri icra yoluyla takip edilmesi gerekti inde, tarhiyat süreci boyunca elde edilmifl bilgilerin, tahsil ifllevinin etkin bir biçimde tamamlanmas bak m ndan, son derece önemli oldu unu görürüz. Tarhiyat amac yla elde edilmifl veriler, sözgelimi, vergi mükellefinin gelir kaynaklar na ya da malvarl na iliflkin bilgiler, cebri icra ifllemlerini ve tahsilata iliflkin di er ifllemleri yürütecek organlar bak m ndan yönlendirici olacakt r. Bir vergi mükellefinin, kendisine yap lm fl tarhiyata karfl, ciddi bir itirazda bulunmas, tahsil ifllemlerinin ak betini de etkileyecektir. flte, bu gibi durumlarda, tarhiyat, tahsilat ve baflvuru yollar n n bir koordinasyon içinde bulunmas gerekir. Böylesi bir koordinasyon, bütün bu ifllevlerin, tek bir örgütün yetkisi dahilinde b - rak lmas yla gerçekleflebilir. Öte yandan, klasik vergilendirme ilkelerinden uygunluk ilkesinin gelifltirilmesi de ancak ifllevlerin bu flekilde birlefltirilmesiyle gerçekleflebilir. Vergi mükellefi, gerek vergi borcunun miktar olarak saptanmas s ras nda, gerekse borcun ifas aflamas nda, tek bir kamu kurumuyla muhatap olmaya gereksinim duyar. Bu tür bir örgütlenme, bir vergi mükellefinin zihnindeki, vergisel iliflkinin bütün boyutlar itibar yla kendisine tan d k gelen, örgütsel yap imaj n da güçlendirecektir. Birlefltirilmifl, etkin ve iyi enforme edilmifl vergi yönetimine iliflkin bu imaj, vergi mükellefleri nezdinde iflbirli inin ve kendili inden kanunlara uygun davranma e iliminin gelifltirilmesi bak m ndan da önemlidir. Tarh ve tahsil ifllevlerinin ayn örgütsel yap içerisinde birlefltirilmeleri gere ine iliflkin ilke, bütün bu faaliyetlerin ayn kamu görevlileri taraf ndan yürütülmelerini zorunlu k lmaz. flin gerçe i, tarh ifllemleri için gerekli becerilerle tahsil ifllemleri için gerekli olanlar birbirinden oldukça farkl d r. Tarhiyat, her fleyden önce, ileri düzeyde muhasebe bilgisini ve vergi hukukunun temel hükümlerine derinlemesine nüfuz edebilme becerisini gerektirir. Tahsilat ise vergi mükellefleriyle etkili ve güçlü iliflki kurabilme becerisini ve cebri icra sürecine iliflkin son derece ayr nt l usül bilgisini gerektirir. Bu yüzdendir ki uygulamada cebri takip ifllemleri, vergi dairelerinin kovuflturma bölümleri içerisinde oluflturulmufl icra ve sat fl servisleri arac l yla yürütülür. KAMU ALACA I KAVRAMI 4 Kamu alaca kavram nas l tan mlanabilir? Bir alaca n kamu alaca niteli inde olup olmad n n belirlenmesi, ayn zamanda, Amme Alacaklar Kanunu nun uygulama bak m ndan kapsam n n belirlenmesi anlam na gelir. Söz konusu kanunun 1. maddesinde kamu alaca kavram flöyle tan mlanm flt r: Devlete, il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç,

7 ceza soruflturma ve takiplerine ait yarg lama gideri, vergi cezas, para cezas gibi asli, gecikme zamm, faiz gibi fer i kamu alacaklar ve ayn idarelerin sözleflmeden, haks z fiil ve sebepsiz zenginleflmeden do anlar d fl nda kalan ve kamu hizmetleri uygulamas ndan do an di er alacaklar ile bunlar n takip masraflar na kamu alaca denir. Yukar daki tan mda, alaca n kime ait oldu u ve alaca n niteli i ön plana ç kmaktad r. Buna göre, yaln zca devlete, l Özel dareleri ne ve Belediye lere ait alacaklar n kamu alaca olarak nitelenebilmesi mümkündür. Ancak, bir alaca n kamu alaca say labilmesi için, ad geçen kamu idarelerine ait olmas yeterli de ildir. Bu idarelere ait alacaklar ya vergi, resim, harç gibi bir yükümlülük iliflkisinden do an kamu geliri niteli inde olmal d r ya da kamu hizmeti uygulamas ndan do mufl olmal d r. Görüldü ü üzere kamu alaca kavram n n kapsam vergi alaca kavram ndan daha genifltir. fiunu söyleyebiliriz: Her vergi alaca bir kamu alaca- d r; ancak her kamu alaca bir vergi alaca de ildir. Di er bir deyiflle, vergi niteli i tafl mayan kamu alacaklar da olabilir. Kanun, bir kamu hizmeti uygulamas ndan do an alacaklar da kamu alaca olarak nitelemifltir. Ancak, kamu hizmeti kavram son derece genifl bir anlama sahiptir. Bu nedenle kanun koyucu, kamu hizmeti uygulamas ndan do mufl olsa bile temelinde bir sözleflme, haks z fiil ya da sebepsiz zenginleflme bulunan alacaklar kamu alaca olarak saymam flt r. Kamu alaca kavram ilke olarak Amme Alacaklar Kanunu nun 1. maddesinde tan mlanm fl olmakla birlikte, kanunun 2. maddesinde daha önceden yürürlükte bulunan Tahsili Emval Kanunu na göre, tahsil edilece i belirtilen her türlü alacak hakk nda da Amme Alacaklar Kanunu nun uygulanaca n n belirtilmifl olmas ve çok say da özel kanun hükmüyle Amme Alacaklar Kanunu na gönderme yap lm fl olmas, kamu alaca kavram n n kapsam n ve dolay s yla Amme Alacaklar Kanunu nun uygulanma alan n büyük ölçüde geniflletmektedir. Söz konusu göndermeler nedeniyle, nitelik olarak kamu alaca say lamayacak pek çok alacak Amme Alacaklar Kanununun kapsam na girmifltir. Örne in; devletin mülkiyetinde ya da hüküm ve tasarrufu alt nda bulunan yerlerin kifli ya da kurumlarca iflgali nedeniyle do an ecrimisil alacaklar, hukuki niteli i bak m ndan sebepsiz zenginleflmeden do an alacaklard r. Bu nedenle kamu alaca say lmamas gerekir. Ancak, Devlet hale Kanunun da söz konusu alacaklar n Amme Alacaklar Kanunu hükümlerine göre tahsil olunaca belirtildi i için, bu tür alacaklar da kamu alaca- gibi ifllem görecektir. KAMU ALACA ININ ÖDENMEMES N N HUKUK SONUÇLARI 5 Kamu alaca n ödememenin hukuki sonuçlar nelerdir? Ünite 12 - Vergi cras Kamu alacaklar nda ödeme düzenine iliflkin kurallar Vergi Borcunun Sona Ermesi bafll kl ünitede ayr nt l olarak aç klam flt k. O nedenle ayn konuya burada de- inmeyece iz. Onun yerine do rudan kamu alacaklar vadesinde ödenmedi i takdirde do acak hukuki sonuçlar aç klamaya çal flaca z. Kamu borçlusu, borcunu vadesinde ödemedi i takdirde, kendili inden temerrüde düflmüfl olur. Temerrüd; borçlunun borcunu ifa etmemekte direnmesi anlam na gelir. Borcun ifas nda gecikmeye neden olmak, borçlu aleyhine baz hukuki sonuçlar n do mas na yol açar. Özel hukukta, ilke olarak, borçlunun temerrüde 235 Kamu Alaca : Devletin yüküm ya da borç iliflkisi sonucu idari ifllemlerle sa lad kamu gelirleridir. (Öncel-Ça an-kumrulu, s. 163) Ecrimisil: Bir mal n, sahibinin r zas d fl nda ve onun bu mal kullanmamakla bir zarara u ray p u ramayaca söz konusu edilmeksizin, bu maldan iflgal, tasarruf ya da her ne flekilde olursa olsun yararlan lmas sebebiyle fuzuli flagil taraf ndan ödenen idarece talep edilen tazminatt r. Temerrüd: Alacakl n n alaca n teslimde, borçlunun da borcunu ifada direnmesi, geciktirmeye sebebiyet vermesidir.

8 236 Vergi Hukuku düflmesi, di er bir deyiflle mütemerrit say lmas için alacakl n n ihtar gerekli oldu- u halde, Vergi cra Hukukunda kamu alacakl s n n ihtar na gerek kalmaks z n vadenin dolmas yla borçlu otomatik olarak mütemerrit olur. Kamu alaca n n vadesinde ödenmemesi, borçlu bak mdan iki önemli hukuki sonucun ortaya ç kmas na neden olur. Bunlardan ilki, vadesinde ödenmeyen kamu alaca için gecikme zamm n n ifllemeye bafllamas d r. kincisiyse, borçlunun r zas yla ödenmeyen borç için, cebri icra takibinin bafllayabilmesidir. Bunun anlam fludur: E er ödenmeyen kamu alaca daha önceden teminata ba lanm flsa, alacakl idare elindeki teminat paraya çevirmek suretiyle kamu alaca n zorla tahsil edebilecektir. E er teminats z bir borç söz konusuysa bu takdirde, borçlu hakk nda haciz yoluyla takip yap lmas gerekecektir. fiimdi önce gecikme zamm uygulamas n, ard ndan da cebri takip yollar n biraz daha yak ndan inceleyelim. GEC KME ZAMMI UYGULAMASI Gecikme Zamm : Kamu alaca n n vadesinde ödenmemesi nedeniyle, vade tarihinden itibaren gecikilen her ay için belli bir oranda hesaplanan bir faizdir. Gecikme Faizi: Bir verginin kanunda öngörülen normal tarh zaman geçtikten sonra tarh edilmifl olmas nedeniyle hesaplanan faizdir. Gecikme Zamm n n Hukuki Niteli i Gecikme zamm ; kamu borcunun vadesinde ödenmemesinin bir yapt r m d r. Kamu alaca n n, kanunda öngörülmüfl süre içinde ödenmesi esast r. Vade dolduktan sonra borcun ödenmesi, alacakl idarenin zarara u ramas na neden olabilir. Özellikle, bizim gibi sürekli yüksek enflasyon süreci içinde yaflayan ülkeler bak m ndan, borçlar n gecikmeden ödenmesi, alacakl lar aç s ndan çok önemlidir. Gecikme zamm uygulamas bu yönüyle, borçlular borçlar n zaman nda ödemeleri konusunda daha titiz davranmaya yöneltir. Gecikme zamm hukuki niteli i aç s ndan bir ceza olarak de erlendirilemez. Bu nedenle ölüm halinde cezalar n düflmesine karfl l k, gecikme zamm düflmez. Kanuni mirasç lar ölen kiflilerin ödenmemifl vergi borçlar ndan nas l sorumlu tutuluyorlarsa as l alaca a ba l olarak do mufl fer i bir alacak olan gecikme zamm n n ödenmesinden de sorumlu tutulurlar. Gecikme Zamm le Gecikme Faizi Aras ndaki Farkl l klar Vergi hukukunda gecikme zamm n n yan s ra, gecikme faizi olarak isimlendirilen ve gecikme zamm ile ayn oranda uygulanan bir yapt r m daha vard r. ki yapt r m aras ndaki farkl l k yaln zca bir sözcük farkl l n n çok ötesindedir. ki kavram aras ndaki temel farkl l flöyle ifade edebiliriz: Gecikme zamm, tahakkuk etti i ve vadesi doldu u halde ödenmeyen vergi borçlar na, vadenin doldu u tarihten itibaren uygulanan bir yapt r md r. Di er bir deyiflle, gecikme zamm, vade tarihinden sonra ödeme yapman n bir karfl l d r. Gecikme faizi ise bir verginin kanunda öngörülen normal süre geçtikten sonra tarh edilmifl olmas n n bir yapt r m d r. Di- er bir deyiflle, gecikme faizi tarhiyat n gecikmesinin bir karfl l d r. Yukar da da aç klad m z üzere, normal tarh dönemi geçtikten sonra, ikmalen ya da resen tarh edilen vergilerin, tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmeleri gerekir. Bu bir ayl k sürenin son günü vade tarihidir. E er sonradan tarh edilen vergiler, bu flekilde ortaya ç kan vade tarihinde ödenmezlerse bu tarihten itibaren gecikme zamm uygulan r. Ancak, dikkat edilirse buradaki gecikme zamm uygulamas, Hazinenin, tarhiyat n gecikerek yap lm fl olmas ndan kaynaklanan zarar n gidermeye yetmez. flte, gecikme faizi, her hangi bir nedenle eksik ödenmifl ya da hiç ödenmemifl bir verginin, vergi yönetimince sonradan ortaya ç kar lm fl olmas halinde, tarhiyat n ilgili bulundu u döneme iliflkin normal vade tarihinden itibaren, son yap -

9 Ünite 12 - Vergi cras 237 lan tarhiyat n tahakkuk tarihine kadar uygulanan bir yapt r md r. Bu yönüyle gecikme faizinin, Hazinenin zarar n geriye dönük olarak gidermek gibi bir ifllevi vard r. Gecikme zamm, tahsil aflamas ndaki gecikmeyle ilgili oldu u için, Amme Alacaklar Kanunu nda düzenlenmifltir. Gecikme faizi ise tarh aflamas ndaki gecikmeyle ilgili oldu u için, esas olarak tarh aflamas yla ilgili bir usul kanunu olan Vergi Usul Kanununda düzenlenmifltir. ki yapt r m n farkl kanunlarda düzenlenmifl olmas n n ortaya ç kard bir baflka farkl l k da fludur: Gecikme zamm sadece vergi borçlar na de il, bütün kamu alacaklar na uygulanan bir yapt r md r. Oysa, gecikme faizi yaln zca Vergi Usul Kanunu kapsam ndaki vergilere uygulanan bir yapt r md r. Gecikme zamm n düzenleyen Amme Alacaklar Kanunu nun 51. maddesiyle gecikme faizini düzenleyen Vergi Usul Kanunu nun 112. maddesinin 3. bendini daha yak ndan inceleyerek iki hüküm aras nda, ayr nt da, baflka farkl l klar n bulunup bulunmad n araflt r n z. Gecikme Zamm n n Uygulanaca Kamu Alacaklar, Oran ve Hesaplanmas Gecikme zamm sadece vergi alacaklar na de il, vergi d fl ndaki di er kamu alacaklar na da uygulan r. Vergi denilince de sadece Vergi Usul Kanunu na tabi vergilerin akla gelmemesi gerekir. Vergi Usul Kanunu na tabi olmayan vergilere de, örne in gümrük vergilerine de gecikme zamm uygulan r. Buna karfl l k, ceza niteli indeki kamu alacaklar na gecikme zamm uygulanmaz. Ancak, kanun, vergi ziya cezas na da gecikme zamm n n uygulanmas n öngörmüfltür. Yürürlükteki gecikme zamm oran, ödemenin gecikti i her ay için %4 tür. Bakanlar Kurulu, belli s n rlar içinde gecikme zamm oranlar n aylar itibariyle topluca ya da her ay için ayr ayr indirmeye ve artt rmaya yetkilidir. Vadesinde ödenmeyen kamu alacaklar na vade tarihinden kamu alaca n n ödendi i tarihe kadar geçecek süre için uygulanacak gecikme zamm tam aylar için ayl k esasa; ay kesirleri için ise günlük esasa göre hesaplanacakt r say l Kanunun yürürlü e girdi i tarihinden itibaren ay kesirlerinin tam aya yükseltilmesi uygulamas ndan vazgeçilmifltir. Gecikme zamm uygulamas nda üst s n r yoktur. Di er bir deyiflle, gecikme zamm miktar, alaca n asl n ne kadar aflm fl olursa olsun, borç ödeninceye kadar gecikme zamm uygulanmas na devam edilecektir. Buna karfl l k, gecikme zamm bak m ndan bileflik faiz uygulamas yap lmaz. Yani, y l sonuna kadar ifllemifl gecikme zamm miktar n n y l sonunda alacak asl na ilave edilerek, bulunan yeni tutar üzerinden gecikme zamm hesaplanmas söz konusu de ildir. Gecikme zamm uygulamas, ilke olarak, borç ödeninceye kadar devam eder. Ancak, yap lan ödeme, ödemenin yap ld tarihe kadar ifllemifl olan gecikme zamm yla alacak asl n tümüyle karfl lamaya yetmiyorsa, ödenen miktar, alaca n asl yla gecikme zamm na orant l olarak mahsup edilir. Böylece, sadece alaca n asl n ödemek suretiyle gecikme zamm n n ifllemesine engel olma, dolay s yla gecikme zamm tutar n dondurma imkan ortadan kald r lm fl olmaktad r. Kamu alaca tecil edilerek, taksitlere ba lanm flsa tecilin yap ld güne kadar gecikme zamm, ondan sonraysa genellikle gecikme zamm ndan daha düflük oranda belirlenen tecil faizi hesaplan r. Borçlunun iflas na karar verilmesi halinde iflas n aç ld tarihe kadar; borç ödemekten acze düflmüflse aciz halinin sabit oldu u güne kadar gecikme zamm uygulan r. 2 SIRA S ZDE

10 238 Vergi Hukuku KAMU ALACAKLARININ CEBR CRA YOLUYLA TAHS L Kamu alaca, vadesi dolmas na karfl n, borçlu taraf ndan ödenmemiflse, alacakl idare, cebri takip yoluyla alaca n tahsil etme yetkisine kavuflur. Di er bir deyiflle, cebri takibe geçmenin ön koflulunu vadenin dolmas oluflturmaktad r. Kamu alaca n n zorla tahsiline olanak sa layan üç takip yolu vard r. Bunlar; haciz yoluyla takip, teminat n paraya çevrilmesi yoluyla takip ve iflas yoluyla takiptir. Amme Alacaklar Kanunu, haciz yoluyla takip ve teminat n paraya çevrilmesi yoluyla takip hakk nda ayr nt l düzenlemeler getirmifltir. Buna karfl l k, iflas yoluyla takibin cra ve flas Kanunu hükümlerine göre yap laca n belirtmifltir. Borçlunun özel hukuk iliflkilerinden do an borçlar dolay s yla alacakl larla borçlu aras nda yap lm fl konkordato anlaflmas ysa kamu alacaklar bak m ndan ba lay c de ildir. Biz bu ünitede, esas olarak, haciz yolu ile takip üzerinde duraca z. Haciz: Ödeme emri gönderilmesine karfl n, borcunu ödememekte direnen borçlunun, mal bildiriminde gösterdi i ya da tahsil dairesince saptanan borçlu ya da üçüncü kifliler elindeki tafl n r ve tafl nmaz mallar yla alacak ve haklar ndan, alaca karfl layacak miktar na el konulmas d r. HAC Z YOLU LE TAK P 6 Haciz yoluyla takibe iliflkin kurallar nelerdir? Haciz yolu ile takip, kamu borçlusunun menkul ve gayri menkul mallar yla alacak ve haklar na, kamu alacakl s taraf ndan zorla el konularak, bunlar n sat larak paraya çevrilmesi yoluyla kamu alaca n n tahsiline olanak sa layan bir cebri takip yoludur. Haciz yoluyla iflas aras ndaki en önemli farkl l k fludur: flasta, borçlunun bütün varl klar, bütün borçlar na karfl l k oluflturur. flas yolunda ilke olarak, bütün alacakl lar n borçluya karfl birlikte hareket etmesi gerekir. Haciz yolundaysa borçlunun alacakl lar, birbirlerinden ba ms z olarak, borçlunun sahip oldu u mamelek parçalar na el koyarlar. Bu yüzden iflas yolu, bir külli takip yolu olarak nitelenirken, haciz yolu, cüzi takip yolu olarak nitelenir. Borçlunun varl klar n n haczedilebilmesi için, önce bo rçluya bir ödeme emrinin tebli edilmesi gerekir. Ödeme Emrinin Niteli i ve çeri i Ödeme emri, cebri icra sürecinin bafllang ç noktas n oluflturur. Ödeme emri tebli edilmeden borçlu hakk nda haciz ifllemi yap lamaz. kmalen ve resen tarh edilen vergilerde, vergi mahkemesi karar üzerine ihbarname ç kar lmas, cebri takip için yeterli de ildir. Bu gibi durumlarda da ayr ca ödeme emri ç kar lmal d r. Ödeme emriyle kamu alaca n vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde borçlar n ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmalar gerekti i bildirilir. Ödeme emrinde borcun as l ve ferilerinin nitelik ve miktarlar, nereye ödenece i, süresinde ödemedi i ya da mal bildiriminde bulunmad takdirde borcun zorla tahsil ve borçlunun mal bildiriminde bulununcaya kadar üç ay geçmemek üzere hapis ile tazyik olunaca, gerçe e ayk r bildirimde bulundu u takdirde hapisle cezaland r laca yaz l r. Ayr ca, borçlunun Amme Alacaklar Kanunu madde 114 teki ödevleri ve bu ödevleri yerine getirmedi i takdirde, hakk nda uygulanacak ceza, bu ödeme emrinde kendisine bildirilir. Ödeme Emrine Karfl Dava Aç lmas Her türlü idari iflleme karfl yarg yolunun aç k olmas ilkesinin bir gere i olarak, ödeme emrine karfl da dava aç labilir. Vergi borçlar na iliflkin ödeme emirlerinde, görevli mahkeme vergi mahkemesidir. Vergi d fl ndaki kamu alacaklar ndaysa da-

11 Ünite 12 - Vergi cras 239 van n idare mahkemelerinde aç lmas gerekir. Yetkili mahkemeyse ödeme emrini düzenleyen ve kamu borçlusuna tebli eden tahsil dairesinin bulundu u yerdeki mahkemedir. Cebri icra takibinin süratle sonuçland r lmas n sa lamak amac yla, ödeme emrine karfl dava açma süresi genel dava süresinden k sa tutulmufltur. Bu süre, ödeme emrinin tebli edildi i günü izleyen günden itibaren 7 gündür. Dava süresi geçirildikten sonra aç lan davalar, mahkemece süre afl m yönünden reddedilir. Ödeme emrine karfl aç lacak davalarda, davan n dayand r laca sebepler s n rland r lm flt r. Çünkü; ödeme emri tebli i aflamas na gelmifl olan borç, büyük ölçüde belirginleflmifl ve netleflmifl bir borçtur. Özellikle vergi borçlar n n miktar n n ve vade gününün belirlenmesi için, vergilendirme sürecinin tarh ve tahakkuk aflamalar n n tamamlanmas gerekir. Bu aflamada mükellefin, yarg yoluna giderek, yap - lan ifllemin hukuka uygunlu unu, her aç dan kontrol ettirme imkan vard r. Dolay s yla tarh aflamas nda ileri sürülme imkan olan iddialar n, tahsil aflamas nda yarg önüne getirilmemesi gerekir. Cebri icra takibinin sürüncemede kalmadan, süratle sonuçlanmas n sa lama ihtiyac nedeniyle, ödeme emirlerine karfl aç lacak davalar n, yaln zca tahsil aflamas na özgü sebeplere dayand r lmas gerekir. flte bu yüzden, Amme Alacaklar Kanunu ödeme emirlerine karfl aç lan davalarda yaln zca böyle bir borcun olmad ya da k smen ödendi i ya da borcun zamanafl - m na u rad iddialar n n ileri sürülebilmesine izin vermifltir. Ödeme emrine karfl aç lan davalarda, davan n dayand r laca sebeplerden en önemlisi, böyle bir borcun olmad iddias d r. Bu iddian n kapsam na borcun daha önceden ödenmifl olmas ya da henüz vadenin dolmam fl olmas gibi sebepler girebilece i gibi; kamu borcunun tecil, terkin ya da af nedeniyle ortadan kalkm fl olmas iddialar da girebilir. Tarh zamanafl m süresi dolduktan sonra, tarh edilen vergiler için gönderilmifl ödeme emirlerine karfl ileri sürülecek itiraz n da böyle bir borcun olmad iddias kapsam nda de erlendirilmesi gerekti i, genel olarak kabul edilmektedir. Kanunda sözü edilen borcun zamanafl m na u rad iddias yla kastedilen tahsil zamanafl m d r. Çünkü; tarh zamanafl m süresi dolduktan sonra, vergi yönetiminin, zamanafl m na u ram fl vergi bak m ndan tarh yetkisi ortadan kalkar. Buna ra men vergi dairesince, bir vergi tarh edilmiflse, mükellef tarh aflamas nda dava açmam fl olsa bile, ödeme emri tebli i aflamas nda böyle bir borcu olmad sebebine dayanarak ödeme emrinin iptalini isteyebilir. Tahsil zamanafl m ndaysa hukuken geçerli olarak do mufl bir vergi borcu vard r. Ancak, zamanafl m nedeniyle vergi dairesinin bu vergiyi tahsil etme yetkisi sona ermifltir. Ödeme emrine karfl aç lacak davalar n, hangi sebeplere dayand r lmas gerekir? Ödeme emrine karfl açt davay k smen ya da tamamen kaybeden kamu borçlusu, ayr ca haks z ç kt miktar n %10 u oran nda haks z ç kma zamm ödemek zorunda kal r. Bu hükmün gerekçesi, yarg organlar n n haks z yere meflgul edilerek, tahsil ifllemlerindeki gecikmelerin önlenmesidir. Haciz Uygulamas Ödeme emrine ra men, 7 gün içinde borcunu ödemeyen borçlunun menkul ve gayrimenkul mallar yla alacak ve haklar haczedilir. Haciz ifllemleri, tahsil dairelerince düzenlenen ve alacakl kamu idaresinin mahalli en büyük memuru ya da yetki devretti i memur taraf ndan onaylanan haciz varakalar na dayan larak yap l r. 3 SIRA S ZDE

12 240 Vergi Hukuku Alacakl idare, borçlunun mal bildiriminde gösterdi i varl klar n haczedebilece i gibi, tahsil dairesince, görevi dolay s yla saptanan varl klar n da haczedebilir. Haciz, kamu alaca n karfl lamaya yetecek miktarla s n rl olarak yap l r. Borçluya ait olupda çeflitli nedenlerle üçüncü kiflilerin elinde bulunan mallar n da haczi mümkündür. Ayr ca, kamu alacaklar na tan nan öncelik ve üstünlük hakk (rüçhan hakk ) dolay s yla, kamu borçlusunun daha önce üçüncü kiflilerce haczedilen mallar da, paraya çevrilinceye kadar, alacakl idare taraf ndan haczedilebilir. Bu takdirde, sat fl sonucu ele geçen para ilk haczi koyduran üçüncü kifliyle sonradan hacze ifltirak eden kamu alacakl s aras nda her bir alaca n toplam alacak içindeki pay oran nda paylaflt r l r. Ancak, bunun tersi mümkün de ildir. Di er bir deyiflle, üçüncü kifliler, kamu alacakl s taraf ndan yap lan hacizlere, bu flekilde ifltirak edemezler. Haciz s ras nda flu hususlar n gözetilmesi gerekir: Kanunla haczedilemeyecek mallar kapsam na al nm fl mallar haczedilmemelidir. K smen haczedilebilecek gelirlerin de kanunun izin verdi i ölçüde haczedilmesi gerekir. Öte yandan, haczedilecek mallar seçilirken tafl nmas, muhafazas, paraya çevrilmesi en kolay olanlara öncelik verilmelidir. Amme Alacaklar Kanununda haczin uygulanmas bak m ndan menkul ve gayri menkul mallar için, bu mallar n özelliklerinden kaynaklanan farkl kurallara yer verilmifltir. Her türlü menkul mallar özellikleri, say lar ve de erleri belirlenerek haciz tutana na geçirilmek suretiyle haczolunur. Haciz s ras nda borçlunun haz r bulunmas flart de ildir. Di er bir deyiflle, haciz borçlunun yoklu unda da yap l r. Ancak, bu gibi durumlarda, haciz tutana n n kamu borçlusuna tebli edilmesi gerekir. lke olarak, günefl batt ktan sonra ve tatil günlerinde haciz yap lamaz. Haciz uygulamas s ras nda istendi inde, kilitli ve kapal yerlerin aç lmas ve her türlü eflyan n gösterilmesi zorunludur. Gerekirse bu yerler zorla açt r l r. Haczolunan mallar n zorla al nmas nda, durumun gerektirdi i her türlü zora baflvurulabilir. Borçlunun üzerinde haczi mümkün de erli mallar bulundu u ve kendisi bunlar r zas yla teslim etmedi i ya da üzerinde saklad takdirde flahs na karfl da zor kullan l r. Menkul mallar n haczinde, haczedilen mal n de eri, haczi yapan memur taraf ndan belirlenir. lke olarak, menkul mallar n de erlenmesinde, bilirkifliye baflvurma zorunlulu u yoktur. Ancak, borçlu baflvurursa ya da tahsil dairesince gerek görülürse, haczedilen menkul mallara bilirkifli taraf ndan de er biçilebilir. Gayri menkullerin haczi, tapu siciline ifllenmek suretiyle yap l r. Gemilerin haczi de gemi siciline ifllenir. Menkul mallardan farkl olarak, haczedilen gayri menkullerin de eri, sat fl komisyonu taraf ndan belirlenir. Öte yandan, menkul mallar için, bilirkifli incelemesi zorunlu olmad halde, sat fl komisyonu, haczedilen gayri menkulün de erini belirlerken, bilirkiflinin görüflünü almak zorundad r. Sat fl ve Paraya Çevirme Cebri icra takibinin son aflamas n haczedilen mallar n paraya çevrilmesi oluflturur. Sat fl ilke olarak aç k artt rma yoluyla yap l r. Kanunda menkul ve gayri menkul mallar n sat fl konusunda farkl hükümlere yer verilmifltir. Menkul Mallar n Sat fl Haczedilen menkul mallar n sat fl, ilke olarak, haczin yap ld tarihin üçüncü gününden itibaren üç ay içinde yap l r. Böylece, borçluya, mallar sat lmadan önce borcunu ödeyebilmesi için son bir imkan sa lanm fl olur. Ancak, bozulma, çürüme gibi sebeplerle muhafazas na imkan olmayan ya da bekletildi i takdirde önemli bir

13 Ünite 12 - Vergi cras 241 de er düflüklü üne u ramas muhtemel bulunan mallar n paraya çevrilmesine derhal bafllanabilir. Üç ay içinde sat fl yap lmazsa ne olaca konusunda kanunda bir hüküm bulunmamaktad r. Halbuki, cra ve flas Kanunu, kanunda öngörülen süre içinde, alacakl taraf ndan sat fl talebinde bulunulmamas durumunda, haczin kalkaca na hükmetmifltir. Ayn sonuca, Amme Alacaklar Kanunu bak m ndan varmak mümkün de ildir. Di er bir deyiflle, üç ay içinde alacakl idare sat fl gerçeklefltirmese bile haczin kald r lmas gerekmez. Haczedilen menkul mallar n üç ay içinde sat lmas n öngören hükümdeki üç ayl k süre hukuki niteli i aç s ndan ne tür bir süredir? Menkul mallar, tahsil dairelerinin sat fl yerinde aç k artt rma ve peflin parayla sat l r. Kural olarak, mal en çok artt rana sat l r. Ancak, haczedilen menkul mallara verilen bedel, haciz s ras nda biçilen de erin %75 inden afla olursa ya da hiç al - c ç kmazsa ilk artt rma tarihinden bafllayarak 15 gün içinde, uygun görülen zamanlarda bu mallar tekrar sat fla ç kar l r. Bu ikinci artt rmada, verilen bedel ne olursa olsun sat fl yap l r. Menkul mallar, yerinde ya da baflka yere götürüldü ü halde, yine sat lmaz ya da tafl ma giderlerinin çoklu u yüzünden baflka yere götürülmesi uygun görülmezse yukar daki 15 günlük sürenin bitmesinden itibaren 6 ay içinde pazarl kla sat l r. Bu flekilde de sat lamad takdirde haczedilen mallar borçluya geri verilebilir. Gayrimenkul Mallar n Sat fl Gayrimenkuller, sat fl komisyonlar nca aç k art rmayla sat l r. Sat fl komisyonu, il ve ilçelerde en büyük mal memurunun ya da vekil olarak tayin edece i kiflinin baflkanl alt nda, belediye meclisi taraf ndan, kendi üyeleri aras ndan seçilmifl bir kifliyle alacakl kamu idaresinin yetkili bir memurundan ve gayri menkulün bulundu u, yer tapu sicil muhaf z ndan oluflur. Tahsil dairesi, sat lacak gayri menkul için Amme Alacaklar Kanunu nda öngörülmüfl kay tlar içeren bir sat fl flartnamesi düzenlemek zorundad r. Ayr ca, gayrimenkul sat fl n n artt rma tarihinden en az 15 gün önce bafllamak suretiyle ilan edilmesi gerekir. lan, gayri menkulün bulundu u yerde ç kan günlük gazeteye aral klarla iki defa yap l r. Gayri menkule biçilen rayiç de er 50 milyar liran n üzerindeyse sat fl ilan n n, ayr ca büyük flehirlerde yay nlanan en az iki gazeteyle de yap lmas gerekir. Art rmaya kat lacaklar n, gayri menkule biçilmifl de erin %7,5 u oran nda teminat göstermesi gerekir. Gayri menkul, artt rma sonunda en artt rana sat l r. fiu kadar ki art rma bedeli, gayri menkul için biçilmifl de erin %75 ini bulmal d r. E er kamu alaca na, önceli i (rüçhan ) olan di er alacaklar, bu gayri menkulle temin edilmiflse, art rma bedelinin, söz konusu önceli i olan alacaklar n tutar ndan fazlaya ç kmas ve yap lm fl ve yap lacak masraflar da karfl lamas flartt r. Art rmada bu miktar elde edilmemiflse en çok art ran n taahhüdü sakl kalmak kofluluyla art rma 7 gün daha uzat l r. 7. günü ayn saatte gayri menkul en çok art rana ihale edilir. Bu halde de, rüçhanl alacak bulundu u takdirde, ihale bedelinin rüçhanl alacakla birlikte masraflar da aflmas flartt r; aflmazsa sat fl yap lmaz. Art rmalarda istekli ç kmad ya da teklif edilen bedel, yukar da belirtilen miktar aflmad takdirde, kamu idaresince teferru edilinceye kadar, gayri menkul üzerindeki haciz devam eder. Teferru, gayri menkul üzerindeki mülkiyet hakk - 4 SIRA S ZDE

14 242 Vergi Hukuku n n, gayri menkul sahibinden al narak, Devletin ya da di er kamu idarelerinin üzerine geçmesi anlam na gelir. Teferru bedeli olarak, gayri menkule biçilen de erin %50 si esas al n r. Ancak, gayri menkulün mülkiyetini, bu flekilde, alacakl kamu idaresi üzerine geçirmenin zorunlu olmad n belirtmeliyiz. Aciz Hali Yap lan takip sonunda, borçlunun, haczi mümkün mal olmad ya da haczedilen mallar n sat fl bedeli, borcunu karfl lamad takdirde borçlu, aciz halinde say l r. Bu durumda yap lmas gereken, borçlunun borç ödemekten aciz oldu unu bir belgeyle tespit etmektir. Bu belgeye aciz belgesi denmektedir. Aciz halindeki borçlunun; borcu, teminat ve faiz aranmaks z n, Amme Alacaklar Kanunu hükümlerine göre tecil edilebilir. Kamu alacakl s, aciz halindeki borçlunun mali durumunu, zamanafl m süresi içinde devaml olarak takip eder. KAMU ALACA ININ KORUNMASI 7 Kamu alaca n korumaya yönelik güvence önlemleri nelerdir? Kamu alacaklar n n, özellikle vergi alacaklar n n, alacakl idarelerce tahsil edilebilmesi için tamamlanmas gereken oldukça uzun bir süreç vard r. Vergiler bak m ndan, vergiyi do uran olay n meydana gelmesiyle bafllayan, tarh, tebli ve tahakkuk aflamalar n izleyen bu sürece, cebri icra aflamas nda yeni safhalar eklenmektedir. Bu sürecin izlenmesi s ras nda, kamu borçlusu mameleki üzerinde, ilke olarak tam bir fiili ve hukuki tasarruf yetkisine sahiptir. Kötü niyetli bir borçlu, bu yetkisini, alacakl tahsil dairesi aleyhine kullanarak, cebri icra takibinin sonuçsuz kalmas na yol açabilir. Öyle ki cebri icra süreci sonunda kamu alaca n n tahsiline imkan verecek, borçluya ait hiç bir mal varl bulunamayabilir. flte bu tehlikeyi önlemek ve böylece cebri icra sürecini anlaml k labilmek amac yla, Amme Alacaklar Kanununun 2. bölümünde kamu alacaklar n korumaya yönelik güvence önlemlerine yer verilmifltir. Teminat, ihtiyati haciz, ihtiyati tahakkuk ve di er korunma hükümleri bafll klar alt nda düzenlenen bu güvence önlemlerinden, burada a rl kl olarak ilk üçü ve ayr bir kanunla düzenlenen yurt d fl na ç k fl yasa aç klanacakt r. Teminat: Bir borcun ödenmesi konusunda verilen güvencedir. Teminat stenmesi Teminat, genel olarak, elde edilememe riski tafl yan bir alacak için al nan güvence önlemi olarak tan mlanmaktad r. Vergi cra Hukuku aç s ndan teminat, kamu alaca n n tahsilinin tehlikeye düfltü ü kabul edilen belli sebeplere dayanarak, kamu alacakl s n n talebi üzerine, kamu borçlusunca borcuna karfl l k olmak üzere, kanunda öngörülen de erleri güvence olarak göstermesi anlam na gelir. Öyle ki, kamu alaca n n ödenmesi gereken miktar kesinleflti inde, kamu alacakl s, elindeki teminat paraya çevirmek suretiyle alaca n tahsil edebilecektir. Amme Alacaklar Kanunu nda bir güvence önlemi olarak düzenlenen, teminatla esas olarak vergi kanunlar nca mükelleflere tan nan belli olanaklardan yararlanman n bir flart olarak, istenen teminat, kar flt rmamak gerekir. Sözgelimi, Vergi Usul Kanunu nun 376. maddesinde düzenlenen cezalarda, indirim müessesesinden yararlanabilmek için, indirimden arta kalan vergi ve cezan n vadesinde ya da teminat göstermek kofluluyla vadenin bitiminden itibaren üç ay içinde ödenmesi gerekir. E er, ceza sorumlusu teminat göstermezse bunun sonucu üç ay içinde ödeme yaparak indi-

15 Ünite 12 - Vergi cras 243 rimli cezadan yararlanma olana n n ortadan kalkmas d r. Bir baflka örnek de Amme Alacaklar Kanunun dan verilebilir. Kamu borçlusu zor durumdaysa teminat göstermek kofluluyla kamu alaca n n tecil edilmesini sa layabilir. Teminat gösterilmezse bunun sonucu tecil olana ndan yararlanamamakt r. Halbuki, kamu alaca n n tehlikeye düfltü ü kabul edilerek, kendisinden teminat göstermesi istenen kamu borçlusu, istenen teminat kendi r zas yla vermezse, ihtiyati haciz yoluyla bu teminat kendisinden zorla al n r. Teminat istenmesini gerektiren durumlar, Amme Alacaklar Kanunu nun 9. maddesinde düzenlenmifltir. Buna göre; vergi ziya cezas kesilmesini gerektiren hallerle kaçakç l k suçunu oluflturan haller dolay s yla bir kamu alaca n n sal nmas için, gerekli ifllemlere bafllanm fl olmas durumunda, söz konusu fiilleri iflledi- i düflünülen kifliden teminat göstermesi istenebilecektir. Teminat istenebilmesi için, tarhiyat n tamamlanmas flart de ildir. Verginin tarh na iliflkin ön ifllemlerin yap lm fl olmas yeterlidir. Kamu borçlusundan teminat istenmesini gerektiren di- er neden, kamu borçlusunun Türkiye de ikametgah n n olmamas ve durumunun kamu alaca n n tahsilinin tehlikede oldu unu göstermesidir. Hiç kuflkusuz, kendisinden teminat istenen kamu borçlusuna, bu teminat gösterebilmesi için belli bir süre verilmesi gerekir. Bu sürenin ne olaca kanunda ifade edilmemifltir. Öyleyse, süre idare taraf ndan belirlenecektir. Sürelere iliflkin temel kural gere ince, sürenin idare taraf ndan belirlenmesi, gereken durumlarda da belirlenecek süre 15 günden az olamaz. Buradan hareketle, alacakl idare taraf ndan, kamu borçlusuna, teminat gösterebilmesi için tan nacak sürenin 15 günden az olmamak üzere, idare taraf ndan takdir edilece i söylenebilir. Teminat olarak kabul edilecek de erler kanunda say lm flt r. Bunlar; para, banka teminat mektuplar, Hazine tahvil ve bonolar, hükümetçe belirlenen hisse senedi ve tahviller ve ilgililer ya da ilgililer lehine üçüncü kifliler taraf ndan gösterilerek alacakl idare taraf ndan, haciz varakas na dayanarak haczedilen menkul ve gayrimenkul mallard r. Yukar da say lan de erleri teminat olarak gösteremeyenler, güvenilir bir kifliyi müteselsil kefil ve müflterek müteselsil borçlu gösterebilirler. Ancak, kamu alacakl s, kiflisel kefaleti ve gösterilen kifliyi kabul edip etmemekte serbesttir. Amme Alacaklar Kanununda bar, otel, han, pansiyon, çalg l yerler, sinemalar, oyun ve dans yerleri, birahane, meyhane, genel evler içerisinde bulunan eflya ve malzemenin söz konusu yerlerin iflletilmesinden do an kamu alacaklar na karfl l k teminat hükmünde oldu u ifade edilmifltir. Burada, kanundan do an bir teminat söz konusudur. Di er bir deyiflle, ilke olarak, üçüncü kiflilerin, bu yerlerdeki mallar üzerinde ileri sürecekleri istihkak iddialar, kamu alacakl s n n kanundan do an teminat hakk n ortadan kald rmayacakt r. htiyati Haciz htiyati haciz, kamu borçlusunun menkul ve gayrimenkul mallar yla alacak ve haklar na, gelecekte yap lacak cebri icra takibinin, borçlu taraf ndan engellenmesini ya da büyük ölçüde zorlaflt r lmas n önlemek amac yla düzenlenmifl bir kurumdur. Bir tan m vermek gerekirse; ihtiyati haciz, kamu alaca n n ödenmesini ya da tahsilini güvence alt na almak için, kanunda öngörülen sebeplere dayanarak, kamu borçlusunun baz mal, alacak ve haklar na önceden idari bir kararla el konulmas d r. htiyati haciz kurumunun hukuki niteli i iki farkl aç dan incelenebilir. dari ifllem teorisi aç s ndan bak ld nda ihtiyati haciz, idari bir ifllem olarak karfl m za htiyati haciz: Kamu alaca n n korunmas amac yla, kanunda öngörülmüfl sebeplere dayanarak, alacakl kamu idaresinin mahalli en büyük memurunun karar yla borçluya ait varl klara el konulmas d r.

16 244 Vergi Hukuku ç kmaktad r. Bu yönüyle cra ve flas Kanunu nda düzenlenen ihtiyati hacizden tümüyle farkl bir niteli e sahiptir. cra ve iflas hukuku nda ihtiyati haciz ancak bir yarg ç karar yla ve icra dairelerince uygulanabildi i halde, Vergi cra Hukuku nda idari bir tasarruf niteli inde olan icrai bir kararla ve idarenin resen hareket yetkisi çerçevesinde uygulanmaktad r. Kamu alacaklar n n korunmas na yönelik hükümler aras ndaki karfl l kl iliflkileri irdelemek suretiyle, hukuki nitelik sorununa Vergi cra Hukuku kurumlar aç - s ndan bak ld nda; kanun koyucunun son tahlilde, ihtiyati hacze, cebri bir teminat niteli i verdi ini söyleyebiliriz. Kanunun, kamu borçlusu taraf ndan teminat gösterildi inde, ihtiyati haczin kald r lmas n öngörmesi ve yine ihtiyaten haczolunan mallar n de erleri depo edilmek ya da kamu alacakl s n n kabul edece i bir kifliyi müteselsil kefil gösterilmek kofluluyla borçluya b rak lmas n kabul etmesi, bu görüflü destekler niteliktedir. Teminat ile ihtiyati haciz aras ndaki fark, teminatta, alacakl tahsil dairesine, kamu alaca n n güvencesi olarak verilecek de erleri, kamu borçlusunun kendi iradesiyle belirleyebilmesi, ihtiyati hacizdeyse idarenin bunlar resen saptamas d r. Bu nedenle ihtiyati haciz konusu kamu alaca da teminatl alacak say lmak gerekir. htiyati haciz uygulanabilmesi için, ihtiyati haciz sebeplerinin ve buna dayan - larak, yetkili organ taraf ndan al nm fl bir ihtiyati haciz karar n n bulunmas gerekir. Afla daki hallerden herhangi birinin varl halinde, alacakl kamu idaresinin mahalli en büyük memurunun karar yla derhal ihtiyati haciz uygulan r: 1. Teminat istenmesini gerektiren durumlar mevcutsa, 2. Borçlunun belli bir ikametgah yoksa, 3. Borçlu kaçm flsa ya da kaçmas, mallar n kaç rmas ve hileli yollara sapmas ihtimali varsa, 4. Borçludan teminat göstermesi istendi i halde, belli sürede teminat ya da kefil göstermemifl ya da flahsi kefalet teklifi ya da gösterdi i kefil kabul edilmemiflse, 5. Mal bildirimine ça r lan borçlu, belli süre içinde mal bildiriminde bulunmam fl yada eksik bildirimde bulunmuflsa, 6. Hakk nda hüküm verilmifl bulunsun bulunmas n, para cezas n gerektiren bir fiil dolay s yla kamu davas aç lm flsa, 7. Kamu borçlusunun, iptal davas na konu olabilecek, hükümsüz tasarruflar varsa, 8. htiyati tahakkuk nedenleri gerçekleflmiflse. Yukar daki sebeplerin her biri hakk nda ayr nt l bir çözümleme yapmak mümkündür. Böyle bir çözümlemeye giriflmeksizin, ihtiyati haciz sebeplerinin iyi anlafl labilmesi aç s ndan bir genelleme yapmak gerekirse, flunu söyleyebiliriz: Kamu borçlusunun içinde bulundu u koflullar serinkanl l kla de erlendirildi inde, kamu alaca n n acilen bir güvenceye kavuflturulmamas durumunda, alaca n tahsilinin zorlaflaca ya da en az ndan gecikece i endiflesine düflülürse genel olarak, bir ihtiyati haciz nedeni oluflmufl demektir. Bu nedenin oluflmufl say lmas için, ilke olarak, kamu borçlusunun buna yönelik bir kast n n ya da cezai müeyyideyi gerektirecek bir fiilinin bulunmas gerekmez. Amme Alacaklar Kanunu nda ihtiyati haciz karar vermeye alacakl amme idaresinin mahalli en büyük memurunun yetkili oldu u ifade edilmifltir. Bu nedenle, Devlete ait kamu alacaklar nda, ihtiyati haciz karar verme yetkisi, illerde valiye, ilçelerdeyse kaymakama aittir. Belediyelere iliflkin alacaklarda yetki, belediye baflkan na, il özel idarelerine ait alacaklarda, valilere aittir.

17 Ünite 12 - Vergi cras 245 htiyati haczin do urdu u hukuki sonuçlar, kamu borçlusu ve kamu alacakl s bak m ndan, ayr ayr incelemek gerekmektedir. htiyati haciz, kamu borçlusunun ihtiyati hacze konu mallar üzerindeki tasarruf yetkisini kald r r. Hacizde oldu u gibi, ihtiyati hacizde de kamu borçlusu, alacakl idarenin muvafakatini almaks z n, ihtiyaten haczedilen mallar üzerinde tasarruf edemez. Soruna kamu alacakl s aç s ndan bak ld nda; ihtiyati haciz, ihtiyaten haczedilen mallar üzerinde, kamu alacakl s na, herhangi bir ayni hak vermez. Kamu alacakl s, ihtiyati haczin iliflkin bulundu u kamu alaca n n tahsil edilebilir hale gelmesiyle ihtiyaten haczedilen mallar n sat fl n gerçeklefltirebilir. Di er bir deyiflle, kamu alaca n n vadesi dolmadan önce, alacakl idarenin sat fl talebinde bulunma yetkisi yoktur. htiyati Tahakkuk Hat rlanaca üzere tahakkuk, bir verginin ödenecek aflamaya gelmesini ifade eden bir kavramd r. Vergi borcunun tahakkuk etmesi için tarh, tebli ve dava yollar ndan geçmesi gerekir. Bu yönüyle tahakkuk, ola an vergilendirme sürecinin önemli bir aflamas n oluflturur. Buna karfl l k, ihtiyati tahakkuk, vergilendirme sürecinin belli aflamalar ndan geçmeye gerek kalmaks z n, idari bir kararla, vergi borcunun önceden tahakkuk ettirilmesini sa layan bir kurumdur. Vergi Daireleri fllem Yönergesinde ihtiyati tahakkuk flöyle tan mlanm flt r: leride tahakkuk edecek olan vergi alaca n n önceden tahsil güvenli ini sa lamak için yap lan tahakkuka ihtiyati tahakkuk denir. Teminat ve ihtiyati haciz, vergi alacaklar n n yan s ra, di er kamu alacaklar n da koruyan güvence önlemleridir. Buna karfl l k, ihtiyati tahakkuk, bütünüyle vergi ve benzeri mali mükelleflikler için öngörülmüfl bir güvence önlemidir. Afla daki durumlardan birinin olmas halinde, Vergi Dairesi Müdürü nün yaz - l iste i üzerine, Defterdar, mükellefin henüz tahakkuk etmemifl vergi ve resimlerinden Maliye Bakanl nca tespit ve ilan edilecek olanlarla bunlar n zam ve cezalar n n derhal tahakkuk ettirilmesi hususunda yaz l emir verebilir: 1. Teminat istenmesini gerektiren durumlar n olmas, 2. Borçlunun belirli bir ikametgah n n olmamas, 3. Borçlunun kaçm fl olmas ya da kaçmas, mallar n kaç rmas ihtimalinin bulunmas, 4. Mal bildiriminde bulunulmam fl olmas, 5. Vergi alaca n n tahsiline engel olmaya yönelik fiiller nedeniyle ceza kovuflturmas aç lm fl olmas, 6. Teflebbüsün muvazaal olmas ve gerçekte baflkas na aidiyeti hakk nda deliller bulunmas. htiyati tahakkuk uygulanan vergiler, kanuni ödeme süreleri dolmadan tahsil edilemez. Ancak, bunlar için derhal ihtiyati haciz uygulan r. Görüldü ü gibi, ihtiyati tahakkukun en önemli hukuki sonucunu, ihtiyaten tahakkuk ettirilen vergiler hakk nda ihtiyati haciz uygulanmas oluflturmaktad r. Bu kurumun ifllerlik ve etkinli i, ihtiyati hacizle birlikte uygulanmas ndan kaynaklanmaktad r. htiyati tahakkuk: Kamu alaca n korumak amac yla, kanunda öngörülen sebeplere dayanarak, ola an tahakkuk sürecinin tamamlanmas n beklemeksizin idari bir kararla bir verginin önceden tahakkuk ettirilmesidir. Yurt D fl na Ç k fl Yasa Kamu alacaklar n n korunmas na yönelik bir baflka güvence önlemi, kamu borçlusunun yurt d fl na ç k fl n n önlenmesidir. Böyle bir tedbire, pozitif hukuk içinde yer verilmesinin gerekçesi, kötü niyetli mükelleflerin vergi borçlar n ödememek amac yla mal varl klar n elden ç kararak yurt d fl na kaçmalar na engel olmakt r.

18 246 Vergi Hukuku Gerçekten, vergi suçlar gibi mali suçlar bak m ndan, suçlular n iadesinin genel suçlara k yasla daha zor olmas ve baz özel hükümlere tabi bulunmas, mükellefleri zaman zaman bu tür davran fllara itebilmektedir. Ancak, bir kiflinin, her hangi bir sebeple yurt d fl na ç k fl n n yasaklanmas, anayasal bir özgürlük olan yerleflme ve seyahat özgürlü ünün s n rlanmas anlam na gelmektedir. Anayasa, vatandafl n yurt d fl na ç kma özgürlü ünün ülkenin ekonomik durumu, vatandafll k ödevi ya da ceza soruflturmas sebebiyle s n rlanabilece ini ifade etmifltir. Burada, ayr nt l bir tart flmaya girmeksizin, Anayasal bir ödev olan vergi ödevi nin, gerek Anayasa sistemati i içindeki yeri, gerekse vergi kavram n n tafl d öz aç s ndan, ayn zamanda bir vatandafll k ödevi olarak nitelenebilece ini söyleyebiliriz. Bu nedenle vergi borcu dolay s yla mükelleflerin yurt d fl na ç k fllar n n yasaklanmas, ilke olarak, anayasaya ayk r de ildir. Yurt d fl na ç kma yasa Pasaport Kanununda düzenlenmifltir. Ad geçen kanunun Pasaport ve Vesika Verilmesi Yasak Olan Haller bafll kl 22. maddesinde, vergiden borçlu oldu u, pasaport vermeye yetkili makamlara bildirilenlere, pasaport ya da seyahat vesikas verilmeyece i, verilmiflse geri al naca, bu kiflilerin yurt d fl na ç k fllar n n engellenece i ifade edilmifltir. Uygulamada, yurt d fl na ç - k fl yasa n n konulabilmesi için, vergi borcunun kesinleflmifl olmas ve Maliye Bakanl nca belirlenen tutar n ( tarihinden itibaren 15 milyar liran n) alt nda olmamas gerekmektedir. Uyuflmazl kl olan, tecil edilmifl bulunan, teminata ba lanm fl olan alacaklar için bu yasak uygulanmamaktad r. Öte yandan, tedavi amac yla ya da ticari faaliyetin sürdürülebilmesi bak m ndan yurt d fl na gitmenin zorunlu oldu u durumlarda da bu yasak uygulanmaz. Di er Koruma Önlemleri Kamu alacaklar n korumaya yönelik önlemler yukar da aç klananlardan ibaret de- ildir. Kamu alacaklar na di er alacaklar karfl s nda bir öncelik ve üstünlük sa layan rüçhan hakk, kamu borçlusunun haczedilebilecek mal varl n azaltan baz tasarruflar n hükümsüz k lmay sa layan iptal davas, limitet flirket ortaklar n n flirketin kamu borçlar ndan paylar oran nda sorumlu tutulmas, as l borçludan al - namayan kamu alacaklar n n gerçek ve tüzel kiflilerin kanuni temsilcilerinden al nmas gibi hükümlerin temelinde de kamu alaca n koruma kayg s yatmaktad r.

19 Ünite 12 - Vergi cras 247 Özet 1 Genel olarak Cebri cra Hukuku nun temel özellikleri ve sorunlar nelerdir? Borcunu ödemeyen borçlulara karfl zor kullanma yetkisi devlete ait bir yetkidir. Ancak, cebir borçlunun flahs üzerine de il, ilke olarak malvarl üzerine uygulan r. Salt borç ödenmedi diye, borçlunun hapse at lmas mümkün de ildir. Cebri cra Hukuku nda hapis cezas esas olarak icra suçu olarak nitelenen suçlar n ifllenmesi halinde uygulan r. Vergi cra Hukuku ile cra flas Hukuku nun ortak 2 ve farkl yönleri nelerdir? Vergi cra Hukuku ile cra flas Hukuku aras ndaki farkl l klar n temelinde cebri takibe konu olan alacaklar n kaynaklar n n farkl olmas yatmaktad r. Vergi cra Hukuku nun kamu harcamalar n finanse etmek amac yla toplanan kamu alacaklar yla ilgili olmas, iki hukuk dal aras nda icra sürecinin biçimçi yap s ndan kaynaklanan benzerlikleri aflan farkl l klara yol açmaktad r. 3 4 Tarh ve tahsil ifllevinin ayn örgütsel yap içinde yürütülmesi gerekli midir? Devlete ve il özel idarelerine ait vergi ve benzeri mali mükellefliklerin cebri icra yoluyla tahsili vergi daireleri arac l yla yürütülür. Vergi daireleri, Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Hakk nda Kanun hükümlerine göre ayn zamanda tahsil dairesidir. Belediyelerse bu nitelikteki kamu alacaklar na iliflkin cebri takip ifllemlerini kendilerine ait gelir flube müdürleri vas tas yla yerine getirirler. Teorik olarak tarh ve tahsil ifllevlerinin ayn örgütsel yap içinde yürütülmesi flart olmamakla birlikte, pratikte bunlar n bir arada yürütülmesi baz kolayl klar sa lamaktad r. Kamu alaca kavram nas l tan mlanabilir? Devlete, il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza soruflturma ve takiplerine ait yarg lama gideri, vergi cezas, para cezas gibi asli, gecikme zamm, faiz gibi feri kamu alacaklar ve ayn idarelerin sözleflmeden, haks z fiil ve sebepsiz zenginleflmeden do anlar d fl nda kalan ve kamu hizmetleri uygulamas ndan do an di er alacaklar yla bunlar n takip masraflar na kamu alaca denir. Kamu alaca n ödememenin hukuki sonuçlar 5 nelerdir? Kamu alaca vadesinde ödenmedi i takdirde gecikme zamm ifllemeye bafllar. Gecikme zamm vade dolduktan sonra ödemenin; gecikme faiziyse tarhiyat n gecikerek yap lmas n n bir yapt r m d r. Vadesinde ödenmeyen kamu alaca cebri icra yoluyla tahsil edilir. 6 7 Haciz yoluyla takibe iliflkin kurallar nelerdir? Haciz yoluyla takip ödeme emri tebli i ile bafllar. Ödeme emrine karfl ancak belli sebeplere dayan - larak dava aç labilir. Ödeme emrine ra men borç ödenmezse, borçlunun menkul ve gayrimenkul mallar yla alacak ve haklar na haciz konulur. Haczedilen mallar aç k artt rma yoluyla sat larak paraya çevrilir. Kamu alaca n korumaya yönelik güvence önlemleri nelerdir? Kamu alaca n n tahsilinin tehlikeye düfltü ü kabul edilen durumlarda, kanunda öngörülen sebeplerin gerçekleflmesi kofluluyla kamu borçlusundan teminat istenebilece i gibi, ihtiyati haciz de uygulanabilir. htiyati tahakkuk kamu alaca n korumak amac yla normal tahakkuk sürecini beklemeksizin idari bir kararla verginin tahakkuk ettirilmesi anlam na gelir. Ödenmeyen vergi borcu belli bir miktar afl yorsa borçlunun yurt d fl na ç kmas yasaklanabilir.

20 248 Vergi Hukuku Kendimizi S nayal m 1. Amme Alacaklar Kanunu nda kamu borçlusu hakk nda uygulanabilece i öngörülen tazyik hapsi afla daki amaçlardan hangisini gerçeklefltirmeye yöneliktir? a. Kamu alaca n ödemeyen borçlular cezaland rmaya b. Kamu borçlusunu, borcunu ödemesi için zorlamaya c. Ceza tehdidi arac l yla, kamu borçlar n n zaman nda ödenmesi al flkanl n yerlefltirmeye d. Kamu borçlusunun yurt d fl na kaçmas n engellemeye e. Kamu borçlusunu, mal bildiriminde bulunmas için zorlamaya 2. Afla dakilerden hangisi bütünüyle Vergi cra Hukukuna özgü bir kurum olarak kabul edilebilir? a. Ödeme emri tebli i b. Mal bildirimi c. htiyati haciz d. Aciz hali e. htiyati tahakkuk 3. Afla dakilerden hangisi kamu alaca niteli inde de ildir? a. Emlak vergisi b. Devletin ecrimisil alacaklar c. Gecikme zamm d. Belediyelerce tahsil edilen harcamalara kat lma paylar e. Kamu iktisadi teflebbüslerinin mal satt klar kiflilerden olan alacaklar 4. Belediyelere ait vergi ve benzeri mali mükelleflikler vadesinde ödenmedi i takdirde, söz konusu alacaklar n cebri takip ifllemleri ilke olarak afla daki idari birimlerden hangisi arac l yla yürütülür? a. Belediye gelir flube müdürlükleri b. Vergi daireleri c. cra daireleri d. Cumhuriyet savc l klar e. Valilikler 5. Gecikme zamm na iliflkin afla daki ifadelerden hangisi yanl flt r? a. Gecikme zamm as l alaca a ba l fer i bir alacakt r. b. Gecikme zamm ceza niteli indedir; bu nedenle ölümle birlikte düfler. c. Gecikme zamm uygulamas nda üst s n r yoktur. d. Gecikme zamm oran ayl k olarak belirlenmifltir. e. Gecikme zamm uygulamas nda ay kesirleri tam aya yükseltilmez. 6. I. Haciz II. Teminat n paraya çevrilmesi III. flas IV. Konkordato Kamu alacaklar n n cebri icra yoluyla takibinde yukar daki takip yollar ndan hangilerine baflvurulabilir? a. I, II, III, IV b. I, II, IV c. I, II, III d. I, III, IV e. II, III, IV 7. Bir cebri takip yöntemi olan haciz yolu ile takip afla - daki ifllemlerden hangisi ile bafllam fl say l r? a. Vergi ihbarnamesinin tebli i ile b. Ceza ihbarnamesinin tebli i ile c. Ödeme emri tebli i ile d. Haciz tutana n n düzenlenmesi ile e. Haczedilen mallar n sat fl na karar verilmesi ile 8. Ödeme emrine karfl aç lan davada afla daki sebeplerden hangisi ileri sürülemez? a. Böyle bir borcu olmad b. K smen ödenmifl oldu u c. Tahsil zamanafl m süresinin doldu u d. Tahakkuk zamanafl m süresinin doldu u e. Matrah takdirinin hatal yap ld 9. Vergi dairesince haczedilen ve sat fl için bir sat fl komisyonu oluflturma zorunlulu u olan varl klar afla dakilerden hangisidir? a. Antika de erindeki eflyalar b. Mücevherler c. Hisse senetleri d. Gayrimenkuller e. Otomobiller 10. Afla dakilerden hangisi sadece vergi alacaklar için uygulanan kamu alaca n korumaya yönelik bir güvence önlemidir? a. htiyati haciz b. Teminat istenmesi c. htiyati tahakkuk d. Rüçhan hakk e. ptal davas

SOSYAL GÜVENL K KURUMU ALACAKLARINA L fik N HT YAT HAC Z VE HT YAT TAHAKKUK UYGULAMALARI

SOSYAL GÜVENL K KURUMU ALACAKLARINA L fik N HT YAT HAC Z VE HT YAT TAHAKKUK UYGULAMALARI SOSYAL GÜVENL K KURUMU ALACAKLARINA L fik N HT YAT HAC Z VE HT YAT TAHAKKUK UYGULAMALARI Mehmet BULUT* A. G R fi Sosyal güvenlik sistemine iliflkin reform niteli i tafl yan 5510 say l Kanunun 88. maddesinin

Detaylı

AMME ALACAKLARI TAHS L USULÜ HAKKINDA KANUNU (6183) NUNDA YAPILAN DE fi KL KLER 6183 SAYILI A.A.T.U

AMME ALACAKLARI TAHS L USULÜ HAKKINDA KANUNU (6183) NUNDA YAPILAN DE fi KL KLER 6183 SAYILI A.A.T.U AMME ALACAKLARI TAHS L USULÜ HAKKINDA KANUNU (6183) NUNDA YAPILAN DE fi KL KLER 6183 SAYILI A.A.T.U 173 174 Hususi Ödeme fiekilleri: Madde 41- Maliye vekaletinin tayin edece i yerlerde, nev'ileri mezkur

Detaylı

YARGITAY 19. HUKUK DA RES

YARGITAY 19. HUKUK DA RES YARGITAY 19. HUKUK DA RES 432 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 82 Say : 1 Y l 2008 YARGITAY 19. HUKUK DA RES E: 2007/2009 K: 2007/5577 T: 31.05.2007 HUKUK YARAR KOfiULU SIRA CETVEL SIRA CETVEL NE T RAZ TEDB

Detaylı

BELGES Z MAL BULUNDURULMASI VEYA H ZMET SATIN ALINMASI NEDEN YLE KDV SORUMLULU U

BELGES Z MAL BULUNDURULMASI VEYA H ZMET SATIN ALINMASI NEDEN YLE KDV SORUMLULU U BELGES Z MAL BULUNDURULMASI VEYA H ZMET SATIN ALINMASI NEDEN YLE KDV SORUMLULU U Cengiz SAZAK* 1.G R fi Bilindi i üzere Katma De er Vergisi harcamalar üzerinden al n r ve nihai yüklenicisi, (di er bir

Detaylı

YARGITAY 7. HUKUK DA RES

YARGITAY 7. HUKUK DA RES YARGITAY 7. HUKUK DA RES 2260 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 5 Y l 2007 YARGITAY 7. HUKUK DA RES E: 2006/1028 K: 2006/1293 T: 24.04.2006 T CARET HUKUKU T CAR DAVA KAVRAMI HAKSIZ EYLEMDEN DO AN DAVA

Detaylı

YARGITAY 14. HUKUK DA RES

YARGITAY 14. HUKUK DA RES YARGITAY 14. HUKUK DA RES 408 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 82 Say : 1 Y l 2008 YARGITAY 14. HUKUK DA RES E: 2007/9988 K: 2007/10710 T: 25.09.2007 TAPU TAHS S BELGES N N N TEL MÜLK YET HUKUKU Özet: Bir mülkiyet

Detaylı

YATIRIM ND R M HAKKINDAK ANAYASA MAHKEMES KARARININ DE ERLEND R LMES

YATIRIM ND R M HAKKINDAK ANAYASA MAHKEMES KARARININ DE ERLEND R LMES YATIRIM ND R M HAKKINDAK ANAYASA MAHKEMES KARARININ DE ERLEND R LMES mral DURAN* I- G R fi Anayasa Mahkemesi taraf ndan verilen bir Karar ile 5479 say l Gelir Vergisi Kanunu, Amme Alacaklar n n Tahsil

Detaylı

B anka ve sigorta flirketlerinin yapm fl olduklar ifllemlerin özelli i itibariyle

B anka ve sigorta flirketlerinin yapm fl olduklar ifllemlerin özelli i itibariyle B anka ve sigorta flirketlerinin yapm fl olduklar ifllemlerin özelli i itibariyle bu ifllemlerin üzerinden al nan dolayl vergiler farkl l k arz etmektedir. 13.07.1956 tarih 6802 say l Gider Vergileri Kanunu

Detaylı

YASAL FA Z UYGULAMASI VE B R YARGITAY KARARI

YASAL FA Z UYGULAMASI VE B R YARGITAY KARARI KARAR ELEfiT R S YASAL FA Z UYGULAMASI VE B R YARGITAY KARARI KARAR ELEfiT R S Av. MEHMET BAYRAKTAR* I- G R fi 2003, 2004 ve 2005 Mali Y l Bütçe Kanunlar ile; 3095 say l Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine

Detaylı

YARGITAY 6. HUKUK DA RES

YARGITAY 6. HUKUK DA RES YARGITAY 6. HUKUK DA RES 354 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 82 Say : 1 Y l 2008 YARGITAY 6. HUKUK DA RES E: 2007/7994 K: 2007/9777 T: 24.09.2007 CRA TAK B NE VEK L TARAFINDAN YAPILAN T RAZ SONUCU C- RA MAHKEMES

Detaylı

2464 BELED YE GEL RLER KANUNU BELEDİYE GELİRLERİ

2464 BELED YE GEL RLER KANUNU BELEDİYE GELİRLERİ 2464 BELED YE GEL RLER KANUNU 213 BELEDİYE GELİRLERİ KANUN N N ESK fiekl KANUN N N YEN fiekl 41 ÇEVRE TEM ZL K VERG S : (5035 Say l Kanun ile de iflen madde. Yürürlük Mükerrer Madde 44--3914 say l kanunun

Detaylı

KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 )

KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 ) KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 ) Kadir ÖZDEM R* 1-G R fi 3628 say l Mal Bildiriminde Bulunulmas, Rüflvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun, Mal Bildiriminde Bulunacaklar bafll

Detaylı

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri 2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim

Detaylı

YARGITAY 18. HUKUK DA RES

YARGITAY 18. HUKUK DA RES YARGITAY 18. HUKUK DA RES 2792 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 6 Y l 2007 YARGITAY 18. HUKUK DA RES E: 2007/6261 K: 2007/6898 T: 12.07.2007 KAT MÜLK YET HUKUKU ORTAK YERLER KAT MAL KLER N N VE YÖNET

Detaylı

SİRKÜLER RAPOR MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ KANUNU GENEL TEBLİĞİ. (Seri No:30) Sirküler Tarihi: 02.05.2008 Sirküler No: 2008/58

SİRKÜLER RAPOR MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ KANUNU GENEL TEBLİĞİ. (Seri No:30) Sirküler Tarihi: 02.05.2008 Sirküler No: 2008/58 SİRKÜLER RAPOR Sirküler Tarihi: 02.05.2008 Sirküler No: 2008/58 MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ KANUNU GENEL TEBLİĞİ (Seri No:30) 02.05.2008 tarih ve 26864 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 30 Seri No.lu Motorlu

Detaylı

EK-1. bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla bu alacaklara bağlı faizlerin tahsilinden vazgeçilir.

EK-1. bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla bu alacaklara bağlı faizlerin tahsilinden vazgeçilir. EK-1 Madde 17 fıkra 9: a) 12/4/1990 tarihli ve 3624 sayılı Kanun kapsamında, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) tarafından 31/12/2010 tarihinden önce

Detaylı

Türev Ürünlerin Vergilendirilmesiyle lgili Olarak Yay nlanan Tebli ler Hakk nda. BFS - 2012/03 stanbul, 30.01.2012

Türev Ürünlerin Vergilendirilmesiyle lgili Olarak Yay nlanan Tebli ler Hakk nda. BFS - 2012/03 stanbul, 30.01.2012 Türev Ürünlerin Vergilendirilmesiyle lgili Olarak Yay nlanan Tebli ler Hakk nda BFS - 2012/03 stanbul, 30.01.2012 Türev ürünlerin vergilendirilmelerine iliflkin aç klamalar n yap ld Maliye Bakanl Genel

Detaylı

½üpheli alacaklar, nitelik ve

½üpheli alacaklar, nitelik ve YURTDI½INDAN OLAN ALACAKLARDA ½ÜPHEL ALACAK KAR½ILI¼I UYGULAMASI Beytullah YURTTUTAN Gelirler Kontrolörü 1- G R ½: ½üpheli alacaklar, nitelik ve miktar itibariyle ¾üpheli duruma giren, fakat de ersiz hale

Detaylı

G elir Vergisi Kanunu nun 94 ncü maddesi gere ince yap lan gelir vergisi

G elir Vergisi Kanunu nun 94 ncü maddesi gere ince yap lan gelir vergisi JOKEYLERE VE JOKEY YAMAKLARI LE ANTRENÖRLERE ÖDENEN ÜCRETLER ÜZER NDEN YAPILAN GEL R VERG S TEVK FATININ BEYAN VE ÖDEME SÜRES NE L fik N SORUN Dr. Ahmet Kavak Yeminli Mali Müflavir I - KONU G elir Vergisi

Detaylı

ORHAN YILMAZ (*) B- 3095 SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER:

ORHAN YILMAZ (*) B- 3095 SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER: YASAL TEMERRÜT FA Z ORHAN YILMAZ (*) A- G R fi: Bilindi i üzere, gerek yasal kapital faizi ve gerekse yasal temerrüt faizi yönünden uygulanmas gereken hükümler, 19.12.1984 gün ve 18610 say l Resmi Gazete

Detaylı

D amga vergisi hukuki ve ticari ifllemler için düzenlenen ka tlara dayand r lm fl

D amga vergisi hukuki ve ticari ifllemler için düzenlenen ka tlara dayand r lm fl mali ÇÖZÜM 171 DAMGA VERG S NDE ZAMANAfiIMI Ayça DE ER Serbest Muhasebeci Mali Müflavir I. G R fi D amga vergisi hukuki ve ticari ifllemler için düzenlenen ka tlara dayand r lm fl mükellefiyetten do ar.

Detaylı

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARISTO 88 ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE 1. KONU 213 say l Vergi Usul Kanunu nun (VUK) 142, 143,

Detaylı

VERG NCELEMES SONRASINDA MÜKELLEF HAKLARI

VERG NCELEMES SONRASINDA MÜKELLEF HAKLARI VERG NCELEMES SONRASINDA MÜKELLEF HAKLARI nsan n en büyü ü, yüksek mevkide iken tevazu gösteren, güç sahibi iken ba fllayan ve kuvvetli oldu u zaman adaletle hareket edendir. Abdülmelik Bin Mervan 128

Detaylı

YARGITAY 15. HUKUK DA RES

YARGITAY 15. HUKUK DA RES YARGITAY 15. HUKUK DA RES YARGITAY 15. HUKUK DA RES E: 2005/6631 K: 2007/710 T: 08.02.2007 MARA AYKIRI NfiAAT ECR M S L UYGULAMASI Ö z e t : mara ayk r olarak yap lan ve y k lmas gereken tafl nmaz n ekonomik

Detaylı

6183 SAYILI AMME ALACAKLARININ TAHS L USULÜ HAKKINDAK KANUN SAYILI KANUN

6183 SAYILI AMME ALACAKLARININ TAHS L USULÜ HAKKINDAK KANUN SAYILI KANUN 6183 AMME ALACAKLARININ TAHS L USULÜ HAKKINDAK 6183 91 6183 AMME ALACAKLARI TAHS L USULÜ HAKKINDA MADDES N N ESK fiekl MADDES N N YEN fiekl Madde 43/1-a halenin neticesi fesih ve tescil halenin neticesi

Detaylı

Soru ve Cevap. ÇÖZÜM Say : 93-2009 SORU 1:

Soru ve Cevap. ÇÖZÜM Say : 93-2009 SORU 1: Soru ve Cevap SORU 1: Hisse devir sözleflmesinin noterde onaylanmas aflamas nda al nacak noter harc n n flirket sermayesinin tamam üzerinden mi yoksa sat n al - nan toplam hisse bedeli üzerinden mi tahsil

Detaylı

YARGITAY 8. CEZA DA RES KARARI

YARGITAY 8. CEZA DA RES KARARI YARGITAY 8. CEZA DA RES KARARI YARGITAY 8. CEZA DA RES E: 2007/4584 K: 2007/4112 T: 24.05.2007 SEÇENEKL ADL PARA CEZASI CEZALARIN NFAZ REJ M CEZANIN N TEL K DE fit RMES (TCK m 50/1-a, 52 CGT K m 106/3)

Detaylı

T evsik zorunlulu u Maliye Bakanl taraf ndan kay t d fl ekonomi ile

T evsik zorunlulu u Maliye Bakanl taraf ndan kay t d fl ekonomi ile mali ÇÖZÜM 133 ALACA IN TEML K HAL NDE VE AYNI ÖDEMELERDE TEVS K ZORUNLULU U Memifl KÜRK* I-G R fi: T evsik zorunlulu u Maliye Bakanl taraf ndan kay t d fl ekonomi ile mücadele amac yla getirilen uygulamalardan

Detaylı

V ergilendirmede verimlilik ilkesi gere i olarak, olmas gerekenden az, fakat

V ergilendirmede verimlilik ilkesi gere i olarak, olmas gerekenden az, fakat mali ÇÖZÜM 207 VERG HUKUKUNDAK UZLAfiMA ÇERÇEVES NDE SOSYAL GÜVENL K HUKUKUNDAK UZLAfiMANIN TAHL L Ersin UMDU* I-G R fi V ergilendirmede verimlilik ilkesi gere i olarak, olmas gerekenden az, fakat zaman

Detaylı

VERGİ DAVALARINDA İDARE LEHİNE HÜKMEDİLEN KARŞI VEKALET ÜCRETİNİN TAHSİLİNDE ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN BELİRLENMESİ 1

VERGİ DAVALARINDA İDARE LEHİNE HÜKMEDİLEN KARŞI VEKALET ÜCRETİNİN TAHSİLİNDE ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN BELİRLENMESİ 1 VERGİ DAVALARINDA İDARE LEHİNE HÜKMEDİLEN KARŞI VEKALET ÜCRETİNİN TAHSİLİNDE ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN BELİRLENMESİ 1 Av. Hüseyin KARAKOÇ ÖZET Vergi Davaları idare lehine sonuçlandığı zaman davacı aleyhine

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n

Detaylı

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl 220 ÇEfi TL ADLARLA ÖDENEN C RO PR MLER N N VERG SEL BOYUTLARI Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl Primi,Has lat Primi, Y l Sonu skontosu)

Detaylı

YARGITAY 2. HUKUK DA RES

YARGITAY 2. HUKUK DA RES YARGITAY 2. HUKUK DA RES 2674 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 6 Y l 2007 YARGITAY 2. HUKUK DA RES E: 2005/20742 K: 2006/5715 T: 18.04.2006 M RASÇILIK SIFATI M RASIN NT KAL ZAMAN YÖNÜNDEN UYGULANACAK

Detaylı

ÜCRET GARANTĠ FONU YÖNETMELĠĞĠ. BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

ÜCRET GARANTĠ FONU YÖNETMELĠĞĠ. BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Haziran 2009 Tarihli Resmi Gazete Sayı: 27272 Türkiye ĠĢ Kurumundan: ÜCRET GARANTĠ FONU YÖNETMELĠĞĠ Amaç BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, iģverenin ödeme

Detaylı

3 0.12.2007 tarih ve 26742 say l Resmi Gazetede yay mlanan 2007/13033

3 0.12.2007 tarih ve 26742 say l Resmi Gazetede yay mlanan 2007/13033 mali ÇÖZÜM 151 B NEK OTOMOB L K RALAMA fi RKETLER NDE (RENT A CAR) KULLANILMIfi B NEK OTOMOB L TESL MLER NDE KDV ORANI %18 OLDU I-G R fi: Memifl KÜRK* 3 0.12.2007 tarih ve 26742 say l Resmi Gazetede yay

Detaylı

F inansal piyasalar n küreselleflmesi, çokuluslu flirketlerin say lar nda yaflanan

F inansal piyasalar n küreselleflmesi, çokuluslu flirketlerin say lar nda yaflanan PERAKENDE SATIfi YÖNTEM NE GÖRE fiüphel T CAR ALACAKLAR VE B R ÖNER Yrd.Doç.Dr. Bar fl S PAH Marmara Üniversitesi,..B.F., flletme Bölümü, Ö retim Üyesi 1.G R fi F inansal piyasalar n küreselleflmesi, çokuluslu

Detaylı

Özelge: 4632 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesi kapsamında vakıf/sandıklardan bireysel emeklilik sistemine yapılan aktarımlarda vergilendirme hk.

Özelge: 4632 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesi kapsamında vakıf/sandıklardan bireysel emeklilik sistemine yapılan aktarımlarda vergilendirme hk. Özelge: 4632 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesi kapsamında vakıf/sandıklardan bireysel emeklilik sistemine yapılan aktarımlarda vergilendirme hk. Sayı: 64597866-120[94-2014]-131 Tarih: 28/08/2014 T.C. GELİR

Detaylı

KOOPERATİFLER HAKKINDA BİLMEK İSTEDİKLERİNİZ:

KOOPERATİFLER HAKKINDA BİLMEK İSTEDİKLERİNİZ: KOOPERATİFLER HAKKINDA BİLMEK İSTEDİKLERİNİZ: Soru: Bir yapı kooperatifi kaç kişi ile kurulur? Cevap: Bir yapı kooperatifi en az 7 gerçek ve/veya 1163 sayılı Kooperatifler kanununda belirtilen tüzel kişilerce

Detaylı

TEML K VE VERG BORÇLARINA TAKAS

TEML K VE VERG BORÇLARINA TAKAS TEML K VE VERG BORÇLARINA TAKAS Ömer KÖSE* I-G R fi Gerekli flartlar n oluflmas halinde; Devletin vergi alacaklar, vergi alaca- n n ait oldu u kiflilere olan mal ve hizmet bedeli borçlar ile takas yap

Detaylı

TMSF YE GEÇEN KIYI BANKALARINDAN ELDE EDĐLEN FAĐZ GELĐRLERĐNĐN VERGĐLENDĐRĐLMESĐYLE ĐLGĐLĐ TEBLĐĞ YAYIMLANDI

TMSF YE GEÇEN KIYI BANKALARINDAN ELDE EDĐLEN FAĐZ GELĐRLERĐNĐN VERGĐLENDĐRĐLMESĐYLE ĐLGĐLĐ TEBLĐĞ YAYIMLANDI 01.07.2008/105 TMSF YE GEÇEN KIYI BANKALARINDAN ELDE EDĐLEN FAĐZ GELĐRLERĐNĐN VERGĐLENDĐRĐLMESĐYLE ĐLGĐLĐ TEBLĐĞ YAYIMLANDI ÖZET : TMSF ye geçen bazı kıyı (offshore) bankalarında mevduat hesabı bulunan

Detaylı

VERGİ İCRA HUKUKU KISA ÖZET KOLAYAOF

VERGİ İCRA HUKUKU KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. VERGİ İCRA HUKUKU KISA ÖZET KOLAYAOF

Detaylı

213 SAYILI VERG USUL KANUNU VERGİ USUL KANUNU

213 SAYILI VERG USUL KANUNU VERGİ USUL KANUNU 213 SAYILI VERG USUL KANUNU 93 VERGİ USUL KANUNU KANUN N N ESK fiekl KANUN N N YEN fiekl 1 lan n fiekli Madde 104: lan afla da yaz l flekilde yap l r: lan n fiekli (5035 Say l Kanun ile de iflen madde.

Detaylı

T ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de

T ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de KURUMLARDAN ELDE ED LEN KAR PAYLARININ VERG LEND R LMES VE BEYANI Necati PERÇ N Gelirler Baflkontrolörü I.- G R fi T ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de flirketlerce

Detaylı

YARGITAY 12. HUKUK DA RES

YARGITAY 12. HUKUK DA RES YARGITAY 12. HUKUK DA RES YARGITAY 12. HUKUK DA RES E: 2008/2115 K: 2008/4731 T: 11.03.2008 FA Z HUKUKU YASAL FA Z REESKONT FA Z KAVRAMININ KALDIRILMIfi OLDU U (3095 SK m. 1) Özet: 3095 Say l Yasan n 1.

Detaylı

TEŞVİK BELGELİ MAKİNA VE TEÇHİZAT TESLİMLERİNE UYGULANAN KDV İSTİSNASINDA BİR SORUN

TEŞVİK BELGELİ MAKİNA VE TEÇHİZAT TESLİMLERİNE UYGULANAN KDV İSTİSNASINDA BİR SORUN Emre KARTALOĞLU Gelirler Kontrolörü TEŞVİK BELGELİ MAKİNA VE TEÇHİZAT TESLİMLERİNE UYGULANAN KDV İSTİSNASINDA BİR SORUN GİRİŞ Bilindiği gibi, 4842 sayılı Kanunla 1 vergi kanunlarında köklü değişiklik ve

Detaylı

SAYI: 2012/11 Ankara,14/12/2012 KONU: Kur Farklarının KDV Karşısındaki Durumu Hk. SİRKÜLER

SAYI: 2012/11 Ankara,14/12/2012 KONU: Kur Farklarının KDV Karşısındaki Durumu Hk. SİRKÜLER MASTER VERGİ DANIŞMANLIĞI VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD.ŞTİ. SAYI: 2012/11 Ankara,14/12/2012 KONU: Kur Farklarının KDV Karşısındaki Durumu Hk. SİRKÜLER Döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak yapılan

Detaylı

SİRKÜLER İstanbul, 23.05.2014 Sayı: 2014/113 Ref:4/ 113

SİRKÜLER İstanbul, 23.05.2014 Sayı: 2014/113 Ref:4/ 113 SİRKÜLER İstanbul, 23.05.2014 Sayı: 2014/113 Ref:4/ 113 Konu: YENİ KDV GENEL UYGULAMA TEBLİĞİ İLE TÜM MÜKELLEFLERİN İNDİRİMLİ TEMİNAT UYGULAMASINDAN YARARLANABİLMESİ YÖNÜNDE DEĞİŞİKLİKLER YAPILMIŞTIR Bilindiği

Detaylı

A mme idarelerinin alacaklar n n kanunlarda yer verilen sürelerde ödenmesi

A mme idarelerinin alacaklar n n kanunlarda yer verilen sürelerde ödenmesi A mme idarelerinin alacaklar n n kanunlarda yer verilen sürelerde ödenmesi (tahsili) esast r. Ancak ödeme zorlu una düflen mükellefleri bulunduklar zor durum hali de dikkate al narak ve mevcut durumlar

Detaylı

Yazar Ali Karakuş Pazartesi, 17 Kasım 2008 20:03 - Son Güncelleme Perşembe, 25 Şubat 2010 14:36

Yazar Ali Karakuş Pazartesi, 17 Kasım 2008 20:03 - Son Güncelleme Perşembe, 25 Şubat 2010 14:36 SSK PRİMİ İŞVEREN PAYLARI 5 PUAN DÜŞÜRÜLDÜ - 17.11.2008 SGK Başkanlığı SSK Genel Müdürlüğü Prim Tahsilat Daire Başkanlığı tarafından 13.11.2008 tarihinde yayınlanan 2008-93 sayılı Genelge ile %20 olarak

Detaylı

SİRKÜLER. 1.5-Adi ortaklığın malları, ortaklığın iştirak halinde mülkiyet konusu varlıklarıdır.

SİRKÜLER. 1.5-Adi ortaklığın malları, ortaklığın iştirak halinde mülkiyet konusu varlıklarıdır. SAYI: 2013/03 KONU: ADİ ORTAKLIK, İŞ ORTAKLIĞI, KONSORSİYUM ANKARA,01.02.2013 SİRKÜLER Gelişen ve büyüyen ekonomilerde şirketler arasındaki ilişkiler de çok boyutlu hale gelmektedir. Bir işin yapılması

Detaylı

SİRKÜLER NO: POZ-2011 / 40 İST, 15.03.2011. 6111 sayılı Kanuna göre bazı vergi alacaklarının yeniden yapılandırılması

SİRKÜLER NO: POZ-2011 / 40 İST, 15.03.2011. 6111 sayılı Kanuna göre bazı vergi alacaklarının yeniden yapılandırılması SİRKÜLER NO: POZ-2011 / 40 İST, 15.03.2011 ÖZET: 6111 sayılı Kanuna göre bazı vergi alacaklarının yeniden yapılandırılması 6111 SAYILI KANUNDAKİ VERGİ ALACAKLARIYLA İLGİLİ YENİDEN YAPILANDIRMALAR 2011.30

Detaylı

14 May s 2014 Çar amba Günü Saat 09.30 da Yap lan Mahkeme Toplant nda Görü ülen Dosyalar ve Sonuçlar (*)

14 May s 2014 Çar amba Günü Saat 09.30 da Yap lan Mahkeme Toplant nda Görü ülen Dosyalar ve Sonuçlar (*) ra Esas Say No 1 2014/77 Kayseri 2. Sulh 2 2014/78 Karadeniz Ere li 2. Asliye Hukuk 3 2014/79 Bursa 3. cra 4 2014/80 3. 5 2014/81 kkale 1. Asliye 6 2014/82 Dan tay 5. Daire 7 2014/83 Ankara 9. 8 2014/84

Detaylı

KDV BEYAN DÖNEM, TAKV M YILININ ÜÇER AYLIK DÖNEMLER OLAN MÜKELLEFLER

KDV BEYAN DÖNEM, TAKV M YILININ ÜÇER AYLIK DÖNEMLER OLAN MÜKELLEFLER KDV BEYAN DÖNEM, TAKV M YILININ ÜÇER AYLIK DÖNEMLER OLAN MÜKELLEFLER Bülent SEZG N* 1-G R fi Katma de er vergisinde vergilendirme dönemi, 3065 Say l Katma De- er Vergisi Kanununun 39 uncu maddesinin 1

Detaylı

NO: 2013/3 TAR H: 01.01.2013

NO: 2013/3 TAR H: 01.01.2013 VERG S RKÜLER NO: 2013/3 TAR H: 01.01.2013 KONU 2011 Y nda Meydana Gelen Do al Afetler Nedeniyle Mücbir Sebep Hali lan Edilen Yerlerdeki Amme Borçlular n Maliye Bakanl na Ba Vergi Dairelerine Olan Borçlar

Detaylı

ARAMALI VERG NCELEMES NDE CEZA MUHAKEMELER KANUNU NUN ARAMAYA L fik N HÜKÜMLER N N DURUMU. K l c n yapamad n adalet yapar. KANUN SULTAN SÜLEYMAN

ARAMALI VERG NCELEMES NDE CEZA MUHAKEMELER KANUNU NUN ARAMAYA L fik N HÜKÜMLER N N DURUMU. K l c n yapamad n adalet yapar. KANUN SULTAN SÜLEYMAN ARAMALI VERG NCELEMES NDE CEZA MUHAKEMELER KANUNU NUN ARAMAYA L fik N HÜKÜMLER N N DURUMU K l c n yapamad n adalet yapar. KANUN SULTAN SÜLEYMAN 80 ARAMALI VERG NCELEMES NDE CEZA MUHAKEMELER KANUNU NUN

Detaylı

YABANCI PARALAR LE YABANCI PARA C NS NDEN ALACAK VE BORÇLARIN DÖNEM SONLARI T BAR YLE DE ERLEMES

YABANCI PARALAR LE YABANCI PARA C NS NDEN ALACAK VE BORÇLARIN DÖNEM SONLARI T BAR YLE DE ERLEMES YABANCI PARALAR LE YABANCI PARA C NS NDEN ALACAK VE BORÇLARIN DÖNEM SONLARI T BAR YLE DE ERLEMES brahim ERCAN* 1- G R fi Bilindi i üzere, yabanc paralar n de erlemesi, 213 Say l Vergi Usul Kanunu nun (VUK)

Detaylı

YARGITAY 14. HUKUK DA RES KARARLARI

YARGITAY 14. HUKUK DA RES KARARLARI YARGITAY 14. HUKUK DA RES E: 2004/5475 K: 2004/9296 T: 30.12.2004 SATIfi VAAD SÖZLEfiMES N N GERÇEKLEfiME OLANA I MAR PLANLARI (3194 SK. m. 18/son) YARGITAY 14. HUKUK DA RES KARARLARI Özet: Bir tafl nmazda

Detaylı

DEVLET MUHASEBES NDE AMORT SMAN

DEVLET MUHASEBES NDE AMORT SMAN Slide 1 DEVLET MUHASEBES NDE AMORT SMAN GENEL YÖNET M MUHASEBE YÖNETMEL GENEL TEBL (Say :1) (10.01.2008 tarihli ve 26752 say R.G.) Ömer DA Devlet Muhasebe Uzman Slide 2 AMAÇ VE KAPSAM 5018 say Kanunun

Detaylı

5510 SAYILI KANUNDA fiverenler N fiyer B LD RGES VERME YÜKÜMLÜLÜ Ü LE LG L DÜZENLEMELER

5510 SAYILI KANUNDA fiverenler N fiyer B LD RGES VERME YÜKÜMLÜLÜ Ü LE LG L DÜZENLEMELER 5510 SAYILI KANUNDA fiverenler N fiyer B LD RGES VERME YÜKÜMLÜLÜ Ü LE LG L DÜZENLEMELER Yunus YELMEN* I-Girifl 01.10.2008 tarihinde yürürlü e giren Sosyal Sigortalar ve Genel Sa l k Sigortas Kanununun

Detaylı

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ MART 2016 MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ BİRİNCİ

Detaylı

SMMMO MEVZUAT SER S 6 AMME ALACAKLARININ TAHS L USULÜ MEVZUATI

SMMMO MEVZUAT SER S 6 AMME ALACAKLARININ TAHS L USULÜ MEVZUATI SMMMO MEVZUAT SER S 6 AMME ALACAKLARININ TAHS L USULÜ MEVZUATI Derleyen: Dr. A. Bumin DO RUSÖZ stanbul, Temmuz 2007 1 SMMMO Mevzuat Yay nlar 6 Kapak Tasar m ve Uygulama: Evren Günay Bask ve Cilt EUROMAT

Detaylı

VAKIFLARA VERG MUAF YET TANINMASI HAKKINDA KANUNDA YAPILAN DE fi KL K VAKIFLARA VERGİ MUAFİYETİ

VAKIFLARA VERG MUAF YET TANINMASI HAKKINDA KANUNDA YAPILAN DE fi KL K VAKIFLARA VERGİ MUAFİYETİ VAKIFLARA VERG MUAF YET TANINMASI HAKKINDA KANUNDA YAPILAN DE fi KL K 243 VAKIFLARA VERGİ MUAFİYETİ 244 VAKIFLARA VERG MUAF YET TANINMASI MADDE 20. - Gelirlerinin en az üçte ikisini nev i itibar yla genel,

Detaylı

K atma de er vergisi, harcamalar üzerinden al nan vergilerin en geliflmifl ve

K atma de er vergisi, harcamalar üzerinden al nan vergilerin en geliflmifl ve ÖZEL MATRAH fiekl NE TAB ALKOLLÜ ÇK SATIfiLARINDA SON DURUM H.Hakan KIVANÇ Serbest Muhasebeci Mali Müflavir I. G R fi K atma de er vergisi, harcamalar üzerinden al nan vergilerin en geliflmifl ve modern

Detaylı

3 218 say l Serbest Bölgeler Kanunu nun 6 nc maddesinde 5084 say l

3 218 say l Serbest Bölgeler Kanunu nun 6 nc maddesinde 5084 say l SERBEST BÖLGELERDE KATMA DE ER VERG S Erkan GÜRBO A Gelirler Baflkontrolörü I- GENEL B LG : 3 218 say l Serbest Bölgeler Kanunu nun 6 nc maddesinde 5084 say l Kanun un 8 nci maddesi ile yap lan de ifliklik

Detaylı

E konomik ömrünü doldurma veya herhangi bir kaza, yanma, tahrip edilme

E konomik ömrünü doldurma veya herhangi bir kaza, yanma, tahrip edilme HURDAYA AYRILAN ARAÇLARDA MOTORLU TAfiITLAR VERG S fiaban KÜÇÜK Maliye Müfettifli G R fi E konomik ömrünü doldurma veya herhangi bir kaza, yanma, tahrip edilme ve benzeri durumlar nedeniyle hurdaya ayr

Detaylı

T.C. D A N I Ş T A Y Üçüncü Daire Esas No : 2010/5785. Karar No : 2012/3582

T.C. D A N I Ş T A Y Üçüncü Daire Esas No : 2010/5785. Karar No : 2012/3582 T.C D A N I Ş T A Y Üçüncü Daire Esas No : 2010/5785 Karar No : 2012/3582 Anahtar Kelimeler : Haciz İşlemi, İhtiyati Haciz, Şirket Ortağı, Teminat, Kişiye Özgü Ev Eşyaları Özeti: Teşebbüsün muvazaalı olduğu

Detaylı

Ödettirilecek tazminat miktarı

Ödettirilecek tazminat miktarı ASKERİ OKULLARA ALINAN ÖĞRENCİLER İLE SİLAHLI KUVVETLER HESABINA FAKÜLTE VE YÜKSEK OKULLARDA OKUYAN ÖĞRENCİLER İÇİN YÜKLENME SENEDİ DÜZENLENMESİNE VE BU OKULLARDAN ÇEŞİTLİ SEBEPLERLE AYRILACAK ÖĞRENCİLERE

Detaylı

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM VERG NCELEMELER NDE YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi Son y llarda ekonomide meydana gelen olumlu geliflmelerle gayrimenkul piyasas

Detaylı

BANKA VE SİGORTA İŞLEMLERİ VERGİSİ YASASI. 21/1992 Sayılı Yasa

BANKA VE SİGORTA İŞLEMLERİ VERGİSİ YASASI. 21/1992 Sayılı Yasa R.G : 49 12 Mayıs, 1992 BANKA VE SİGORTA İŞLEMLERİ VERGİSİ YASASI 21/1992 Sayılı Yasa Kısa İsim 1. Bu Yasa, Banka ve Sigorta İşlemleri Vergisi (BSİV)Yasası olarak isimlendirilir. BİRİNCİ KISIM Verginin

Detaylı

5084 SAYILI KANUNA GÖRE GELİR VERGİSİ STOPAJI VE SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ İLE ENERJİ DESTEĞİ -2-

5084 SAYILI KANUNA GÖRE GELİR VERGİSİ STOPAJI VE SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ İLE ENERJİ DESTEĞİ -2- 5084 SAYILI KANUNA GÖRE GELİR VERGİSİ STOPAJI VE SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ İLE ENERJİ DESTEĞİ -2- Hurşit AKIN Kastamonu Vergi Dairesi Müdür Yardımcıs Yazımızın birinci bölümünün sonunda, 5084 sayılı

Detaylı

1 6/01/2004 tarihli say l Resmi Gazete de yay mlanan ve 01/05/2004

1 6/01/2004 tarihli say l Resmi Gazete de yay mlanan ve 01/05/2004 NfiAAT TAAHHÜT filer NDE VE ÖZEL NfiAATLARDA ASGAR fiç L K B LD R M UYGULAMASINDA SON DURUM ( L fi KS ZL K BELGES ) Recep SEL MO LU Yeminli Mali Müflavir 1 6/01/2004 tarihli 25348 say l Resmi Gazete de

Detaylı

D iyelim ki alaca na verece ine dikkat eden, özellikle devlete olan borçlar n

D iyelim ki alaca na verece ine dikkat eden, özellikle devlete olan borçlar n mali ÇÖZÜM 175 ÜÇÜNCÜ K fi OLARAK HACZE MUHATAP OLMAK Recep YILMAZ* 1. G R fi D iyelim ki alaca na verece ine dikkat eden, özellikle devlete olan borçlar n ödemede çok titiz davranan gerçek kiflisiniz

Detaylı

5 535 say l Baz Kamu Alacaklar n n Tahsil ve Terkinine liflkin Kanun un

5 535 say l Baz Kamu Alacaklar n n Tahsil ve Terkinine liflkin Kanun un 144 HURDAYA ÇIKARTILAN TAfiITLARIN L ÖZEL DARELER NE BEDELS Z DEV RLER NDE VERG SEL AVANTAJ Bilal KOCABAfi Maliye Bakanl Devlet Bütçe Uzman I-G R fi 5 535 say l Baz Kamu Alacaklar n n Tahsil ve Terkinine

Detaylı

ÖZEL İLETİŞİM HİZMETLERİ VERGİSİ YASASI

ÖZEL İLETİŞİM HİZMETLERİ VERGİSİ YASASI Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi nin 25 Haziran 2007 tarihli Yetmişdördüncü Birleşiminde Oyçokluğuyla kabul olunan, Özel İletişim Hizmetleri Vergisi Yasası nın Anayasa nın 94 üncü maddesinin

Detaylı

Saygıdeğer Mükellefimiz,

Saygıdeğer Mükellefimiz, Saygıdeğer Mükellefimiz, Tüm azı mükelleflerimizin, Bu vergilendirmeye nedenle, satın mükelleflerimizin aldıkları ilişkin mal ödevlerini ve hizmet vergi harfiyen mevzuatı karşılığında yerine bakımından

Detaylı

Soru ve Cevap. ÇÖZÜM Say : SORU 1

Soru ve Cevap. ÇÖZÜM Say : SORU 1 Soru ve Cevap SORU 1 flyeri Kira sözleflmesini iki örnek olarak düzenledik, birini kirac di erini kiralayan ald.kirac olarak kira kontrat n n damga vergisini tahakkuk ettirmek için vergi dairesine gitti

Detaylı

2 13 say l Vergi Usul Kanununun 215. maddesinde; bu kanuna göre tutulan

2 13 say l Vergi Usul Kanununun 215. maddesinde; bu kanuna göre tutulan mali ÇÖZÜM 205 HRACAT filemler N N VERG KANUNLARI VE KAMB YO MEVZUATI YÖNÜNDEN DE ERLEMES : Zübeyir BAKMAZ * A- G R fi: 2 13 say l Vergi Usul Kanununun 215. maddesinde; bu kanuna göre tutulan defter ve

Detaylı

AMME ALACAKLARINDA TERKİN TUTARI

AMME ALACAKLARINDA TERKİN TUTARI AMME ALACAKLARINDA TERKİN TUTARI TABLO IV- MUHASEBE KAYITLARINDAN ÇIKARILACAK ALACAKLAR 1. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 106 ncı maddesi gereğince; 1.1. 213 sayılı Vergi

Detaylı

BOTAŞ BORU HATLARI İLE PETROL TAŞIMA ANONİM ŞİRKETİNİN DOĞALGAZ İLE İLGİLİ ALACAKLARININ TAKİP VE TAHSİLİNE İLİŞKİN ESAS VE USULLER HAKKINDA YÖNERGE

BOTAŞ BORU HATLARI İLE PETROL TAŞIMA ANONİM ŞİRKETİNİN DOĞALGAZ İLE İLGİLİ ALACAKLARININ TAKİP VE TAHSİLİNE İLİŞKİN ESAS VE USULLER HAKKINDA YÖNERGE BOTAŞ BORU HATLARI İLE PETROL TAŞIMA ANONİM ŞİRKETİNİN DOĞALGAZ İLE İLGİLİ ALACAKLARININ TAKİP VE TAHSİLİNE İLİŞKİN ESAS VE USULLER HAKKINDA YÖNERGE BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç

Detaylı

YARGITAY 13. HUKUK DA RES

YARGITAY 13. HUKUK DA RES YARGITAY 13. HUKUK DA RES E: 2006/4967 K: 2006/7878 T: 15.05.2006 HAKSIZ AZ L AZ L TAR H NDE GEÇERL OLAN ÜCRET TAR FES ÜZER NDEN HESAPLAMA YAPILACA I (Avukatl k K. m. 164/4) Özet: Haks z olarak azledildi

Detaylı

Tüketici Hukuku Enstitüsü. I. Kentsel Dönüşüm Raporu

Tüketici Hukuku Enstitüsü. I. Kentsel Dönüşüm Raporu Tüketici Hukuku Enstitüsü I. Kentsel Dönüşüm Raporu 1 16.05.2012 tarihinde kabul edilerek 31.05.2012 tarihinde yürürlüğe giren ve halk arasında kentsel dönüşüm kanunu olarak bilinen Afet Riski Altındaki

Detaylı

NO: 2013/41 TAR H:

NO: 2013/41 TAR H: VERG S RKÜLER NO: 2013/41 TAR H: 10.05.2013 KONU Vadeli Çeklerde Reeskont Uygulamas na Dair 64 nolu Vergi Usul Kanunu Sirküleri Yay nlanm r. Gelir daresi Ba kanl taraf ndan yay nlanan 30.04.2013 tarih

Detaylı

dan flman teslim ald evraklar inceledikten sonra nsan Kaynaklar Müdürlü ü/birimine gönderir.

dan flman teslim ald evraklar inceledikten sonra nsan Kaynaklar Müdürlü ü/birimine gönderir. TÜB TAK BAfiKANLIK, MERKEZ VE ENST TÜLERDE ÇALIfiIRKEN YÜKSEK L SANS VE DOKTORA Ö REN M YAPANLARA UYGULANACAK ESASLAR (*) Amaç ve Kapsam Madde 1- Bu Esaslar n amac ; Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt

Detaylı

2978 SAYILI VERG ADES HAKKINDA KANUN VERGİ İADESİ

2978 SAYILI VERG ADES HAKKINDA KANUN VERGİ İADESİ 2978 SAYILI VERG ADES HAKKINDA KANUN VERGİ İADESİ 221 19 Hesap ve oranlar: Madde 3- (4842 say l Kanunun 30'uncu maddesiyle Hesap ve oranlar: Madde 3- (4842 say l Kanunun 30'uncu maddesiyle de iflen madde

Detaylı

KOOPERAT F GENEL KURUL TOPLANTISINA KATILMA VE OY HAKKI BULUNAN K MSELER

KOOPERAT F GENEL KURUL TOPLANTISINA KATILMA VE OY HAKKI BULUNAN K MSELER KOOPERAT F GENEL KURUL TOPLANTISINA KATILMA VE OY HAKKI BULUNAN K MSELER Merdan ÇALIfiKAN* I. G R fi 1163 say l Kooperatifler Kanunu na göre kooperatiflerin zaruri 3 organ bulunmaktad r. Bunlardan en yetkili

Detaylı

CEZAİ ŞARTIN TEK YANLI KARARLAŞTIRILAMAYACAĞI

CEZAİ ŞARTIN TEK YANLI KARARLAŞTIRILAMAYACAĞI İlgili Kanun / Madde 818 S.BK/158-161 T.C YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2009/17762 Karar No. 2011/19801 Tarihi: 30.06.2011 CEZAİ ŞARTIN TEK YANLI KARARLAŞTIRILAMAYACAĞI ÖZETİ Cezai şart öğretide,

Detaylı

TARH YAT ÖNCES VE SONRASI UZLAfiMALARDAK USUL VE ESAS FARKLILIKLARININ YASAL AÇIDAN DE ERLEND R LMES

TARH YAT ÖNCES VE SONRASI UZLAfiMALARDAK USUL VE ESAS FARKLILIKLARININ YASAL AÇIDAN DE ERLEND R LMES TARH YAT ÖNCES VE SONRASI UZLAfiMALARDAK USUL VE ESAS FARKLILIKLARININ YASAL AÇIDAN DE ERLEND R LMES Mustafa DÜNDAR Gelirler Bafl Kontrolörü I- UZLAfiMA 205 say l Kanun ile Vergi Usul Kanunu nun 376 nc

Detaylı

İlgili Kanun / Madde 506 S. SSK/61

İlgili Kanun / Madde 506 S. SSK/61 T.C YARGITAY 10.HUKUK DAİRESİ Esas No. 2013/1737 Karar No. 2013/7836 Tarihi: 15.04.2013 Yargıtay Kararları Çalışma ve Toplum, 2014/1 İlgili Kanun / Madde 506 S. SSK/61 YURT DIŞI HİZMET BORÇLANMASINDA YAŞLILIK

Detaylı

KATMA DE ER VERG S NDE PANAYIR VE FUAR ST SNASI DOLAYISIYLA ADE ED LECEK KDV N N KARfiILIKLI OLMA fiarti, UYGULAMA USUL VE ESASLARI

KATMA DE ER VERG S NDE PANAYIR VE FUAR ST SNASI DOLAYISIYLA ADE ED LECEK KDV N N KARfiILIKLI OLMA fiarti, UYGULAMA USUL VE ESASLARI KATMA DE ER VERG S NDE PANAYIR VE FUAR ST SNASI DOLAYISIYLA ADE ED LECEK KDV N N KARfiILIKLI OLMA fiarti, UYGULAMA USUL VE ESASLARI Ali GÜL* 1.G R fi 3065 Say l Katma De er Vergisi Kanunu nun 11/1-b maddesine

Detaylı

KULLANILMIfi B NEK OTOMOB L TESL MLER N N KDV KANUNU KARfiISINDAK DURUMU

KULLANILMIfi B NEK OTOMOB L TESL MLER N N KDV KANUNU KARfiISINDAK DURUMU KULLANILMIfi B NEK OTOMOB L TESL MLER N N KDV KANUNU KARfiISINDAK DURUMU Bülent SEZG N* 1-G R fi: Bilindi i üzere 3065 say l Katma De er Vergisi Kanununun Verginin konusunu teflkil eden ifllemler bafll

Detaylı

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari 4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari Mustafa CER T* I. G R fi Bu yaz da 1479 say l yasaya göre yafll l l k, malullük ve ölüm

Detaylı

CMK 135 inci maddesindeki amir hükme rağmen, Mahkemenizce, sanığın telekomünikasyon yoluyla iletişiminin tespitine karar verildiği görülmüştür.

CMK 135 inci maddesindeki amir hükme rağmen, Mahkemenizce, sanığın telekomünikasyon yoluyla iletişiminin tespitine karar verildiği görülmüştür. Mahkememizin yukarıda esas sayısı yazılı dava dosyasının yapılan yargılaması sırasında 06.05.2014 günlü oturum ara kararı uyarınca Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı ndan sanık... kullandığı... nolu,

Detaylı

SOSYAL GÜVENL K REFORMUNDA ASKERL K BORÇLANMASI

SOSYAL GÜVENL K REFORMUNDA ASKERL K BORÇLANMASI SOSYAL GÜVENL K REFORMUNDA ASKERL K BORÇLANMASI Resul KURT* I. G R fi 5510 say l Sosyal Sigortalar ve Genel Sa l k Sigortas Kanunu 16.06.2006 tarih ve 26200 say l Resmi Gazetede yay nlanm flt r. 5510 say

Detaylı

SİRKÜLER 2009 / 32. 1- İşsizlik Ödeneği Almakta Olan İşsizleri İşe Alan İşverenlere Yönelik Sigorta Primi Desteği

SİRKÜLER 2009 / 32. 1- İşsizlik Ödeneği Almakta Olan İşsizleri İşe Alan İşverenlere Yönelik Sigorta Primi Desteği KONU SİRKÜLER 2009 / 32 Sigorta Primi Desteklerine Yönelik Yeni Düzenlemeler (5921 Sayılı Kanun) Genel Olarak İşsizlikle mücadeleye yönelik bir yasal düzenleme olarak nitelendirilebilecek olan 5921 Sayılı

Detaylı

TAHSİL EDİLECEK FAİZ, ÜCRET, MASRAF VE KOMİSYON TUTARLARI:

TAHSİL EDİLECEK FAİZ, ÜCRET, MASRAF VE KOMİSYON TUTARLARI: TAŞIT KREDİSİ SÖZLEŞMESİ ÖN BİLGİLENDİRME FORMU Sayın Bankamızdan taşıt kredisi kullanmak üzere yaptığınız başvuru tarafımızca değerlendirmeye alınmıştır. İşbu ön bilgilendirme formunda (sözleşme öncesi

Detaylı

PTAL ED LEN HALE KARARINDA DAMGA VERG S KES NT S

PTAL ED LEN HALE KARARINDA DAMGA VERG S KES NT S PTAL ED LEN HALE KARARINDA DAMGA VERG S KES NT S Neslihan ÇTEN NCE* I-G R fi Vergiyi do uran olay kavram, 213 say l Vergi Usul Kanunu nun Vergiyi Do uran Olay bafll kl 19. maddesinde tan mlanm flt r. Buna

Detaylı

RAY S GORTA A.. DENET MDEN SORUMLU KOM TE YÖNERGES

RAY S GORTA A.. DENET MDEN SORUMLU KOM TE YÖNERGES EK I RAY S GORTA A.. DENET MDEN SORUMLU KOM TE YÖNERGES 1.AMAÇ VE DAYANAK Ray Sigorta A. nin ( irket ),Denetimden Sorumlu Komite Yönergesi ( Yönerge ), Sermaye Piyasas Kurulu nun Seri: X, No: 22 Sermaye

Detaylı

TAHAKKUK VE DÖNEMSELL K LKELER

TAHAKKUK VE DÖNEMSELL K LKELER TAHAKKUK VE DÖNEMSELL K LKELER Altar Ömer ARPACI* I - G R fi 213 say l Vergi Usul Kanununun 19 uncu maddesinde, vergi alaca n n do umunu vergiyi do uran olay n vukuu veya hukuki durumun tekemmülüne ba

Detaylı

S on dönemde ifl mevzuat ndaki idari yapt r mlar s k s k de iflikli e u ramaktad r.

S on dönemde ifl mevzuat ndaki idari yapt r mlar s k s k de iflikli e u ramaktad r. mali ÇÖZÜM 235 fi KANUNU ALANINDAK YAPTIRIMLARIYLA SOSYAL GÜVENL K REFORMU VE ST HDAM PAKET Tevfik BAYHAN* I- G R fi S on dönemde ifl mevzuat ndaki idari yapt r mlar s k s k de iflikli e u ramaktad r.

Detaylı

Bireysel Emeklilik Sisteminden Ç k flta Uygulanan Vergi Stopaj na liflkin Son Geliflmeler. BFS - 2009/16 stanbul, 02.09.2009

Bireysel Emeklilik Sisteminden Ç k flta Uygulanan Vergi Stopaj na liflkin Son Geliflmeler. BFS - 2009/16 stanbul, 02.09.2009 Bireysel Emeklilik Sisteminden Ç k flta Uygulanan Vergi Stopaj na liflkin Son Geliflmeler BFS - 2009/16 stanbul, 02.09.2009 Bireysel Emeklilik Sistemi nden ç k flta uygulanan vergi kesintisi ile ilgili

Detaylı