MEGEP (MESLEKİEĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİNGÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

Transkript

1 T.C. MİLLİEĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİEĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİNGÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) RADYO-TELEVİZYON ALANI ÇEKİM HAZIRLIKLARI 2 ANKARA 2007

2 Milli Eitim Bakanltarafndan gelitirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn tarih ve 269 saylkararile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öretim programlarnda amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya yönelik gelitirilmiöretim materyalleridir (Ders Notlardr). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel örenmeye rehberlik etmek amacyla örenme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmt Modüller teknolojik gelimelere paralel olarak, amaçlanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim öretim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas önerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirili Örgün ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaabilirle Baslmmodüller, eitim kurumlarnda örencilere ücretsiz olarak datl Modüller hiçbir ekilde ticari amaçla kullanlamaz ve ücret karlnda satlama

3 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER...i AÇIKLAMALAR...ii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ TEMEL KAMERA AYARLARI Bakaç Üzerindeki Ayar Dümeleri Objektif Üzerindeki Ayar Dümeleri Kamera Arkasndaki Giri-ÇkYerleri ve Ayarla Kamera Gövdesindeki Ayar Dümeleri...6 UYGULAMA FAALİYETİ...8 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...9 ÖĞRENME FAALİYETİ KAMERA ÇEKİM AYARLARI Beyaz ve Siyah Denge Ayar(W/B Ayar) Neden Beyaz AyarYapmalyz? Beyaz Ayar(White Balance) Nasl Yaplr? Beyaz AyarYaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler Beyaz AyarHatala Renk Çubuu (Colour Bar) ve Test Tonu Sinema Kameralarİçin Renk Çubuu Aya Kontrast Aya Zebra Aya Shutter Aya Time Code Döemek Diyafram Ayarla Çekimin Gerektirdii Ik İhtiyaçla Ik Ölçerlerle Yaplan Ölçümler Kamera Üzerinde Diyafram Aya...21 UYGULAMA FAALİYETİ...22 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...23 MODÜL DEĞERLENDİRME...24 CEVAP ANAHTARLARI...25 ÖNERİLEN KAYNAKLAR...26 KAYNAKÇA...27 i

4 KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI AÇIKLAMALAR 213GIM108 Radyo-Televizyon Alan Ortak Çekim Hazrlklar2 Bu modül, çekim için gerekli kamera ayarlarniçeren örenme materyalidir SÜRE 40/24 ÖN KOŞUL Temel Kamera-1, Temel Kamera-2 ile Çekim Hazrlklar-1 modüllerini almolmak. YETERLİK Çekim için gerekli kamera ayarlarnyapmak. MODÜLÜN AMACI AÇIKLAMALAR Genel Amaç KamerayTV yaynclk standartlarnda görüntü üretecek kalitede ayarlayabilerek kamera kullanabileceksini Amaçlar 1. Kamera gövdesi, objektif ve bakaç üzerindeki temel ayar dümelerini ve bileziklerini kullanabileceksini 2. Çekim öncesi ve srasnda yaplmasgereken ayarlarn yapabileceksini EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Ortam: TV Stüdyolar, atölye ortam, çeitli dmekânlar Donanm: Kameralar, VTR cihazlar, monitörler, mikrofonlar, video kasetler, ses ve görüntü aktarm kablolar, ayaklk, objektifler, mercekler, k ölçerler, kamera aksesuarla Her faaliyet sonrasnda o faaliyetle ilgili deerlendirme sorularile kendi kendinizi deerlendireceksini Öretmen modül sonunda size ölçme arac(uygulama, soru-cevap) uygulayarak modül uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri ölçerek deerlendirecekti ii

5 Gİ Rİ Ş Ş Sevgili örenci, Gİ Rİ Ş Kamera; televizyon, sinema ve dier görsel ileti im araçlarile bireysel kullan c lar n görüntü kaydetmede ve yay nlamada kulland temel araçt Görsel ileti im araçlar nda görüntü olu turma da temel araç kamerad Kamera ile olu turulan görüntüler arac l yla bu araçlar kitlelere ula abilmektedi Kamera ile çekilen görüntüler ne kadar kaliteli olursa izleyici üzerinde o kadar etki olu turulabili Çekilen görüntülerin yan nda kaydedilen ve yay na verilen seslerinde kaliteli ve anla labilir olmas gerekmektedi Kamera ile kaliteli ses ve görüntü kaydyapabilmek için kamera üzerinde bulunan ses ve görüntü ayarlar niyi kullanmak gereki Görüntünün renk ve k seviyesini tutturmak çok önemlidi Kay tla ilgili dier bilgileri kaydedebilmek kameraman ve montajc ya büyük kolayl klar sala Kameraman bu ayarlar iyi yaparak hem kaliteli görüntü olu turabilir, hem de ekibin i ini kolayla t r Ortamdaki seslerin iyi kaydedilebilmesi için sesin özelliklerinin ve mikrofonlar n iyi tan nmas gereki Mikrofonlar sesin elektriksel i aretlere dönü türülmesinde kullan lan araçlard Ortam n özelliklerine göre hangi tür mikrofonun kullan lmasgerektii bilinmelidi Bu modül ile size kameradaki ses ve görüntü ayarlar ; sesin ve mikrofonlar n özellikleri anlat lm t Bu modül sonunda kamera ile kaliteli ses ve görüntü kaydyapabileceksini 1

6 2

7 ÖĞRENME FAALİ YETİ 1 ÖĞRENME FAALİ YETİ 1 AMAÇ Bu faaliyet ile gerekli bilgiler verildiinde kamera gövdesi, objektif ve bakaç üzerindeki temel ayar dü melerini ve bileziklerini kullanabileceksini ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapman z gereken öncelikli ara t rmalar unlard r: Evinizdeki veya okulunuzdaki kamerayinceleyerek üzerindeki dümelere ve bileziklere dikkat edini Amatör ve profesyonel kameralardaki ayar dü meleri aras nda farklar ara t r n Buldu unuz sonuçlars n fta arkada lar n zla payla p kar la t r n Ara t rma i lemleri için okulunuzun teknik imkânlar nkullanabilir, kamera satan firmalar n internet sitelerini ziyaret edebilir, televizyon kurulu lar nve yap mc irketleri ziyaret edebilirsini 1. TEMEL KAMERA AYARLARI Profesyonel kameralar n gövde, bakaç ve objektiflerinin üzerinde çe itli ayarlama dümeleri, bilezikleri ve giri -ç k noktalarvard Bu ayarlamalar n zaman nda ve do ru ekilde yap lmasçekilen görüntünün kalitesine çok ey kata İ yi bir kameraman çekime geçmeden önce kameran n standart ayarlar nkontrol eder, konunun ve mekân n gerektirdi i yeni ayarlarise çekime geçmeden tamamla Kamera üzerinde yap lan ayarlar n baz lar n çekim s ras nda yenilemek veya dei tirmek de gerekebili Kamera üreticileri, aktüel kameralar n temel ayar dü melerini cihaz n omuzda, elde veya ayakl k üzerinde çekimi s ras nda kolayl kla yap labilecek noktalara yerle tirmi lerdi Ayr ca benzer görevdeki tu lar ve dümeler, kamera üzerinde birbirine yak n konumland r lm lard Bu ayar dü melerinin ve giri /ç k yerlerinin baz lar ndaha önceki modüllerde k saca görmü tük. Şimdi bu ayarlargruplar halinde inceleyelim. 3

8 1.1. Bakaç Üzerindeki Ayar Dü meleri Diyoptri Halkas Bakaçtaki görüntünün netli ini ayarlamak için diyoptri ayaryap l Kamera otomatik netlik konumundayken bakaç ekran n n hemen alt nda yer alan diyoptri halkasnet görünene kadar çevrili Kamera vizörünün çekim s ras nda tam olarak kapanmasgerekti inden gözlük ile vizörden bakma imkânyoktu Diyoptri sayesinde gözlük kullanan kameramanlar mesleklerini sürdürebilmektedi Her insan n gözünün hata oranfarkl d r ve kameraman kameras nda, kendi gözüne göre diyoptri ayaryapmak zorundad Fakat kameraman n gözü bozuk olsa da olmasa da diyoptri ayar n n yap lmasgereklidi Aksi takdirde çekilen görüntünün net olmastesadüf olacakt Kay t Lambas(REC-TALLY) ve Ayarlar REC tu una bas larak kayda girildi inde vizörün üst-ön taraf nda k rm zbir k yana Kay ttan ç k ld nda bu k söne Kameran n arka-üst taraf nda ikinci bir kay t lambasda bulunabili Bu k TALLY dümelerinden kontrol edili Bu n siddetini artt rmak için HIGH, dü ürmek için LOW seçili TALLY dü mesi OFF konumuna getirildiinde ise kay t s ras nda k rm z k yanma Resim 1.1. Bakac n ön panelindeki dümeler Bakaç Gösterge Ayarlar Bakaç ekran nda objektiften toplanan görüntüler d nda pek çok bilgi ve uyar yaz / ekilleri vard (bataryan n doluluk durumu, kasetin durumu, diyafram ve enstantane de erleri, kamera uyarsinyalleri gibi.) Bu göstergelerin görünmemesi için bakac n önünde bulunan DISPLAY tu unun OFF konumuna getirilmesi yeterlidi Bakaç Görüntüsü Ayarlar Bakaçtan görünen görüntüyü daha net ve kaliteli yapmaysa larla Bakac n üst-ön taraf nda yer alan PEAKING, CONTRAST ve BRIGHT (keskinlik, kar tl k ve ayd nl k) 4

9 dümeleri bu i e yara Bu dümelerin kasete kaydolan görüntünün kalitesi üzerinde hiçbir etkisi yoktu Bakaç üzerinde bataryan n azald nveya ortamda n yetersiz oldu unu gösteren uyar klarda bulunabili Resim 1.2: Bakac n bölümleri 1.2. Objektif Üzerindeki Ayar Dümeleri Objektif üzerinde önden arkaya do ru netlik halkas, zum halkasve diyafram halkas bulunu Bu halkalar n üzerlerinde ayar yap lmas nkolayla t racak rakam de erleri vard Kamera otomatik netlik konumundayken (AUTO), netlik bilezi ini kullanmaya gerek yoktu İ stediimiz ki i ve nesneleri net görüntülemek için objektif üzerindeki FOCUS dümesini MANUEL (elle) konumuna getirmek gereki Objektif üzerinde diyafram otomatik veya manuel seçmeye yarayan IRIS SELECTOR tu u da vard Kamera objektiflerinin sataraf nda Kamera Elce i bulunu Kamera omuzda çekim yap l rken sa el, bu elcek üzerindeki kay tan geçirilerek kameran n iyi tutulmas, sallanmamassalan Ayr ca kayda girip ç kma (REC) ve optik yak nla p uzakla ma (zoom in-zoom out) hareketini sa layan zum motoru elcek üzerinden saelle kontrol edili (Sol elini kullananlar için özel yap lm kameralar vard Bu kameralarda her ey sola göre yap lm t ) 1.3. Kamera Arkas ndaki Giri -Ç k Yerleri ve Ayarlar Bataryalar kameralar n arka taraflar na sabitlenirle Kamera ehir ebekesine ba lan p elektrikle çal acaksa, elektrik ba lant skamera arkas ndaki DC IN giri inden yap l Enerjisini kameradan alan tepe klarve baztelsiz mikrofonlar burada bulunan DC OUT giri ine ba lan 5

10 Kameran n arka k sm nda, kamera sabit mikrofonu d nda mikrofonlar ba lamak için mikrofon giri leri vard (CH1 ve CH 2) AUDIO In olarak da an lan bu giri lere mikrofonlar tak larak istenen yönden ve uzakl ktan daha kaliteli ses al myap labili Mikrofon kablolar bu giri lere ittirilerek tak l r, mikrofonu ç kartmak için ise giriyerinin üzerindeki PUSH mandal na bast rmak ve mikrofonlargeri çekmek yeterlidi Mikrofon giri ine tak lan mikrofonlar kapasitif (kondansatörlü) türde ise sesin tekniine uygun kaydedilmesi için mikrofon giri i üzerindeki ayar dümesi, +48V a getirili 1.4. Kamera Gövdesindeki Ayar Dü meleri Her kameran n ilk kullan lacak dümesi, ON/OFF (aç k/kapal )du Kamera kapal konumdayken mekanik tu lar d nda hiçbir özelli i çal t r lama Çekim veya kay ttan izleme yap lama Kamera aç k konuma getirildikten ve enerji verildikten sonra yap lacak i in niteli ine göre konum belirleni Eer yeni görüntü kaydyap lacaksa kamera CAMERA konumuna, kasetten video izlemesi yap lacaksa VTR konumuna, (varsa) haf za kart ndan fotoraf izlemesi yap lacaksa MEMORY konumuna getirili Ses Ayarlar Kamera gövdesinin de i ik yerlerinde birçok ses ayar dümeleri ve göstergeleri vard Kameran n üzerindeki ses ayar dü mesi (MONITOR), d ar dan al nacak sesin kameraman taraf ndan duyulmas nsa la Bu ayar n kayda bir etkisi yoktu Bu ekilde kay t s ras ndaki seslerin amaca uygun ve kaliteli olup olmad anla l AUDIO LEVEL dümesi ise d ar dan al nan seslerin kay t seviyesini ayarla Kameran n gövdesi üzerinde bulunan VUmetre ile (dijital ya da analog) kay t ses seviyesi görülü E er VUmetre göstergesinde hiçbir hareket yoksa kamera ses alm yor demekti Bu durumda ya mikrofon giri lerine ve ses ayar dü melerine bak l Kamera, sabit mikrofonundan ses alacaksa AUDIO IN bölümü, LINE veya FRONT konumunda tutulu Kameraya d ar dan mikrofon balanm sa ses ayar dü meleri MIC (REAR) konumuna getirili VTR Tu lar Kamera VTR konumundayken kaydedilmigörüntüler izleni Bu panel üzerinde t pk bir video okuyucu cihaz ndaki gibi PLAY (okuma), REW (geri), FF (İ LERİ ), PAUSE (bekletme), STOP (durdurma), SLOW (yavaokuma), REC (harici kay t yapma) tu lar vard Frame tu largörüntüyü kare kare ilerletmeyi sa la Bazkameralarda, görüntü çekimi yap ld ktan sonra kamera üzerinde dublaj yap lmas na imkân tan yan AUDIO DUB tu u bulunu Kamera VTR konumundayken görüntü oynat ms ras nda bir mikrofona konu arak görüntüye dublaj yap labili 6

11 Resim 1.3.:VTR paneli Yeni bir kay t formatolan HD (High Definition) kameralarda bu cihazlara özel yeni birtak m ayar dümeleri vard HD format n n iki ayrtürü (720p ve 1080i) oldu u için HD kameralar üzerinde kay ttan önce hangi formatta ayar yap laca seçili HD kameralarda ayr ca saniyede kaç kare görüntü çekilece i de ayarlanabili Bunun için FRAME RATE bölümünde ayarlama yap l Kameralar n gövdesi üzerinde yap lan bazayarlar ise biraz daha fazla ustal k ve dikkat gerektiri Bunlarda bir sonraki ö renme faaliyetinde inceleyelim. 7

12 UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ lem Basamaklar Öneriler Kamera bakacüzerindeki ayarlamalar Kamera gövdesi üzerindeki dü melerle yap n rastgele oynamay n Kamera objektifi üzerindeki ayarlamalar Ayarlar yap n konusunda ö retmeninizden yard m isteyini Kamera arka panelindeki ayarlar ve Teknik terimlerin ve ayar komutlar n n Türkçe kar l klar nara t r n ba lant laryap n Kamera gövdesi üzerindeki ayarlar Çekim öncesi kamera ayarlar nkontrol etmeyi al kanl k haline getirini yap n 8

13 ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME ÖLÇME VE DEĞERLENDİ RME OBJEKTİ F TESTLER (ÖLÇME SORULARI) A a daki sorular n cevaplar ndoru ve yanl olarak deerlendiriniz veya bo luklaruygun kelimelerle doldurunu 1. Kamera kayda ba lad nda bakac n ön taraf nda.. yana 2. Bakac n ön taraf ndaki keskinlik, kar tl k ve ayd nl k ayarlar n n kaydedilen görüntüye bir etkisi yoktu 3... bölümünün üzerinde kayda girme tu u ve zum motoru bulunu 4. Enerjisini kameradan alan alan tepe klarve baztelsiz mikrofonlar. giri ine ba lan 5. Kamera OFF konumundayken mekanik ayarlar d nda bir i lem yap lama 6. VUmetre ibresi hareket ediyorsa ses kayd nda sorun var demekti 7. Kameraya harici mikrofon MIC den balan 8. VTR konumundayken görüntüyü kare kare oynatabilmek için. tu lar kullan l 9. HD kameralarda saniyede kaç kare görüntü çekilece i frame rate seçene inden ayarlan 10. Kameralar VTR konumundayken çekim yapa DEĞERLENDİ RME Cevaplar n zcevap anahtar yla kar la t r n z ve do ru cevap say s nbelirleyerek kendinizi de erlendirini De erlendirme sonucunda yanl cevaplar n zla ilgili konular faaliyete dönerek tekrar edini Cevaplar n z hepsi do ru ise bir sonraki ö renme faaliyetine geçini 9

14 ÖĞRENME FAALİ YETİ 2 ÖĞRENME FAALİ YETİ 2 AMAÇ Bu faaliyet ile gerekli bilgiler verildiinde Kamera çekim öncesi ayarlar n yapabileceksini ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapman z gereken öncelikli ara t rmalar unlard r: Bazgörüntülerde k rm z ve mavi rengin bask n olmas n n sebebini ara t r n Time code sinyalinin dö emesinin amaçlar nara t r n Profesyonel çekimleri inceleyip deerlendirini Buldu unuz sonuçlar s n fta arkada lar n zla payla p kar la t r n Ara t rma i lemleri için okulunuzun teknik imkânlar nkullanabilir, kamera satan firmalar n internet sitelerini ziyaret edebilir, televizyon kurulu lar nve yap mc irketleri ziyaret edebilirsini 2. KAMERA ÇEKİ M AYARLARI 2.1. Beyaz ve Siyah Denge Ayar(W/B Ayar ) İ nsan gözü her ortamda ve farkl klar alt nda cisimlerin renklerini gerçee çok yak n alg layabili Kameralar ise her ortamda cisimlerin renklerini doru görebilmek için beyaz ayaryap lmas na ihtiyaç duyarla Kameralar n renkleri doru olarak alg layabilmeleri için kameraya ortamdaki n renk s shakk nda bilgi vermek gereki Asl nda bütün cisimler renksizdi I n cisimlere çarp p yans massonucunda, yans d renkte görünürle I k her cisimden farkldalga boylar nda yans İ nsan gözünün görebildi i frekanslar aras ndaki yans malar o cismin rengini olu turu Hiçbir yans ma olmazsa, cisim siyah demekti K rm z, ye il, mavi renklerin belirli bir oranda birlikte yans masise beyaz rengi (parlakl ) olu turu Parlakl k = 0,59 Ye il + 0,30 K rm z+ 0,11 Mavi Bir renk, üç temel rengin belirli oranlarda kar mas ndan elde edildi ine göre ve beyazolu turan renk kar mformülünü yani parlakl k formülünü bildi imize göre bütün renklerin hangi oranda yans d nhesaplayabiliri 10

15 Örnek: Ortamda ölçülen k rengi 0,24 k rm zise mavi orannedir? Mavi = Parlakl k 0,24 K rm z+ 0,59 Ye il Mavi = 1 0,24 + 0,59 Mavi = 0.17 Bu bilgilere göre kameran n renkleri alg lamasortamdaki n renk s s( Kelvin derecesi ) ile ba lant l d Kameralar üretilirken bu bilgiler göz önüne al nm t Parlakl k formülü kamera haf zas na kaydedilmi, bu sabit deere göre ortamdaki n renk s s nölçmek mümkün olmu tu Ortamdaki n renk s sile matematiksel ayar yap p di er renkleri bilinen oranlarda yerli yerine oturtarak, doru k de erlerinde resim üretmek mümkündü Bu sayede beyaz ayaryaparak kameran n insan gözünün gördü ü renklere en yak n n üretmesini sa layabiliri Resim 2.1: Renk ayarkartlar Neden Beyaz AyarYapmal y z? Renklerin do ru olarak kaydedilmesi birkaç önemli amaca hizmet ede Kaydedilen görüntü haber, belgesel veya ar iv deeri ta yorsa, bu bilgilerin uzun zaman sonra da kullan laca ve izleyiciye bilgi verece i dü ünülerek görüntü ile ilgili teknik bilgilerin ve renklerin doru kaydedilmesi gereki Özellikle Türk bayra n n k rm z s, insan yüz tonu ve rengi, para rengi, An tkabir in d rengi gibi herkes taraf ndan bilinen renklerin doru olarak aktar lmasgerekmektedi Beyaz elbise ile kamera kar s na ç kan bir sanatç n n elbise rengini k rm z ya kaçan bir beyaz veya maviye yak n beyaz tonlarda çekmek do ru olma 11

16 Birbiri arkas na montajlanacak görüntüler de i ik zamanlarda çekiliyorsa renklerin birbirini tutmasgereki Örne in filmin bir sahnesinin planlara bölünerek bazplanlar n daha sonra çekilece i durumlar söz konusu olabili Bu durumda beyaz ayartutmuyorsa, daha önce çekilen planlar ile yeni çekilen plan aras nda renk farklarortaya ç kacakt Oysa montajda bu planlar arka arkaya eklendi inde bu durum bir renk s çramasolarak filme yans yacakt Birbiri arkas na montajlanacak görüntüler dei ik kameralarla çekiliyorsa renklerin birbirini tutmasgereki Üretilen her kameran n aynmarka ve model bile olsalar aralar nda renk farkl l oldu unu unutmamak gereki Bazen bu farkl l klar gözle hissedilemez bazen de hissedilecek boyuttad Farkliki kamera ile çekim yap l rken iki kameraya da ayn ortamda beyaz ayar yapmak gereki Beyaz Ayar(White Balance) Nas l Yap l r? Beyaz ayar u ekilde yap l Kamera aç l r ve CAMERA konumuna getirili Ortama göre filtre seçilir (örnein 3200 veya 5600 K de erleri). Diyafram otomatik konuma al n Çekim yap lacak mekan n nalg layabilecek bir noktada, kamera önünde 1-2 metre uzakl ktan düz beyaz bir ka t veya benzer bir beyaz nesne tutulu Tutulan test ka d na vizörden sadece beyazl k görünene kadar zum girili Kamerada bulunan otomatik W/B seçici beyaz konumuna getirilerek birkaç saniye bas ltutulu Bakaç ekran nda onay i areti geldi inde tub rak l Beyaz ayar n n girilen farklher k ortam nda veya bulunulan ortamda k de erleri de i ti inde yap lmal d Kameralarda zaman zaman siyah (Black) ayarda yap l Bunun için de yukar daki i lemler aynen tekrarlan r ancak W/B dümesi, black konumuna getirili Acil durumlar için kameralarda haf zaya al nm siyah-beyaz ayarlarkullan l Bunun için de kamerada siyah-beyaz ayarhaf za paneli bulunu Panelde A, B ve preset seçenekleri vard Örnein iç çekimde bu paneldeki A seçilir ve beyaz ayaryap l Daha sonra farkl k de erinde bir ortamda beyaz ayar B ile yap l Tekrar A ortam na geçildiinde yeniden beyaz ayaryap lmaks z n paneldeki A seçildi inde kamera bu ortam n k de erlerini hat rlar ve renkleri buna göre ayarla Preset konumu ise fabrika ç k W/B ayarlar d 12

17 Resim 2.2: Kamera üzerinde beyaz ayartu u Beyaz AyarYaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler Beyaz ayar, çekilecek konuya gelen ve çarparak kameraya yans yan k esas al narak yap lmal d O zaman çekimi yap lacak konuya gelen k kayna ndan yararlan l Ancak bazen çekimi yap lacak konu üzerine ba ka k kaynaklar ndan farkl k gelebili Bu durumda renklerin do ru olarak kaydedilmesi için kameraman n tercih yapmas gerekmektedi Beyaz ayar n n yap lmas nda bask n olan ana k kaynakullan lmal d Örne in güne li bir havada genel çekim yap l yorsa ve yap lan çerçevede daha çok güne li yerler daha büyük bir alan kapl yorsa ancak konu gölgedeyse kameraman tercihini kullanmal d Önemli olan konu ise ona gelen k esas al n Konu yard mcunsursa genel k esas al nabili Bu durumda gölgedeki yard mcunsurlar n rengi maviye sapacakt Çekimi yap lan konu önemliyse ve ona göre beyaz ayaryap l rsa, güne n n direkt geldi i yerler olduundan daha k rm zgörünecekti Beyaz AyarHatalar Beyaz ayaryap l rken en çok yap lan hata, beyaz ayaryap lan kart n yanl kta tutulmas d Çekimi yap lacak konu e er gölgedeyse veya genelde gölgedeyse beyaz ayar güne in direk alt nda yap lmaktad Oysa güne in direkt 5600 Kelvin derece civar ndaysa gölgedeki renk s cakl bu deerin örnein 6500 Kelvin gibi üzerindedi Bu ekilde yap lan ayarla renkler maviye sapacakt 13

18 Beyaz karttutan ki i vücuduyla gölge yap p güne i engelleyerek, kart üzerine direkt gelen k yerine yans malar n renk s s nayarlaman za neden olmamal d Beyaz karta gelen yans malar (k rm zbir araba, ye il bir duvar, vb. ) doru ayar yapman za engel olu Kart yüzeyi yans ma yapmayacak ekilde tutulmal d Kart üzerindeki a r parlamalar da beyaz ayar netkilemektedi Beyaz ayaryap lacak kart n rengi solduunda, özellikle kirlendi inde beyaz ayaryanl yap lmaktad Kart yüzeyi temiz olmal d Bulutlu bir havada beyaz kart yere do ru tutulduunda n zemin renginden yans mas na göre ayar yap l Oysa beyaz kartbulutlara doru tutmak gereki Gece, gündüz veya a r k iddeti, lo luk gibi k iddetinin de i ti i durumlarda beyaz ayaryapmadan önce mutlaka siyah ayaryapmak gereki 2.2. Renk Çubu u (Colour Bar) ve Test Tonu Resim 2.3: Renk çubuu Kamera üzerinde, kameran n ürettii görüntüdeki renk de erlerini belirlemek amac yla bir renk jeneratörü (Colour bar Generator) bulunmaktad Elektronik bir kart eklinde kameraya eklenen bu renk jeneratöründen üretilen sinyaller kay t yap lacak kaynaa belirli bir süre kaydedili Bu renk sinyali referans al narak di er cihazlarda gereken teknik ayarlamalar yap l Bu sinyale aynzamanda test sinyali denili Test sinyali Avrupa yay n birli i (EBU) ve dünyadaki bütün malzeme üreticileri taraf ndan kabul edilmistandart de erlerdedi Kameran n üretti i renk sinyallerinin kaydedilmesi montaj s ras nda birçok problemi çözecekti Örnein yönetmen aynçekimin a amalar nçekmek için birkaç kere çekime gitmek zorunda kalabili Fakat birçok yönetmen ve kameraman çekimler için farkl 14

19 kameralar kullanmak zorunda kalabilmektedi Kameralar aras ndaki renk farklarmontajda problem ç karmaktad Özellikle birden çok kamera ile yap lan çekimlerde yönetmenin, kameraman n ve montajc n n bütün çekilen görüntülerin renklerini e itlemek için kullanabilecei tek unsur, kay t öncesinde yap lan renk çubu u kayd d Kameraya kaset tak ld ktan sonra, kamera üzerinde bulunan renk çubu u anahtaraç k konuma getirili Bu sayede kamera elektronik devresi taraf ndan üretilen renk çubu u sinyali ç k a verili Vizörden bak larak renk çubuunun görüntüsü kontrol edili Normal çal malarda 30 saniye, ar iv de eri ta yan kay tlarda ise 1 dakika kay t yap l Daha sonra renk çubuu anahtarkapat l r ve görüntü çekimine ba lan Bazen kamera üzerindeki her elektronik devrenin zamanla deerini yitirmesi ola and Özellikle referans al nacak olan renk ayarlar n n do ru olmasgerekmektedi Kameran n renk jeneratöründen üretti i sinyalleri periyodik olarak test etmek gereki Bu amaçla bilgisayarla hesaplanarak üretilen özel olarak renk çubu u test kartkullan lmal d Test kart n n üreticisi taraf ndan belirlenen k iddeti ve renk s cakl nda test kart ayd nlat larak kameran n ç k osiloskop yard m yla kontrol edilmeli ve kameran n renk çubu u sinyali ile üretilen resim aras ndaki farklar aras nda gereken düzeltmeler yap lmal d Sinema Kameralarİ çin Renk Çubu u Ayar Film kameralarile çekime ba lamadan önce kullan lacak filmin ve objektiflerin testi yap lmal d Bu testlerden bir tanesi de renk testidi Kullan lacak filmlerin a duyarl l klar(asa de erleri) ve film tipi (gün, tungsten gibi) farklolabili Bu filmlerin renklere kar tepkisini bilmek için renk testi yap l Bu test için renk çubuu kart ( color resolution chart ) kullan l Kart üzerine, tungsten 3200 K standart k veren projektör ile 2000 lüks iddetinde k uygulan Test çekimleri kullan lacak her marka film ve de i ik asa de erli filmlere yap l Bu test çekimleri laboratuara gönderilir ve sonuçlar gözlemlenerek not edili Kameraman buna göre gereken filmi kullan Bu testin uygulanmas n n bir nedeni de filmlerin aynbobinden üretilmiolmas d Yani film 1000 metre gibi üretildikten sonra parçalara ayr larak üretici taraf ndan mesela 122 metre olarak kutulan İ te bu seri bitiminde bizim sat n ald m z film ba ka bir seriden olabili Bu da çok küçük de olsa renk farkl l klaryaratabilir korkusunu douru Üretim tarihleri farklfilmleri kullanmak zorunda kalabiliri Aynmarka bile olsa filmlerin üretim tarihleri farkl ysa veya saklama ortamlar de i ikse renk farkl l klardoabili Bu yap lan test ile filmin özellikleri kaydedilir ve ona göre önlem al n 15

20 Resim 2.4: Renk kontrol tablosu 2.3. Kontrast Ayar Resim 2.5: Bakaç Kameralarda iyi görüntü alabilmek amac yla vizörden gördü ümüz ve kullan lacak olan görüntünün de iyi olmasgereki Film kameralar nda vizör temizlenip diyoptri ayar yap l rsa iyi görüntü al nabili Diyaframen aç k duruma getirerek karanl k ortamlarda da iyi görüntü alabiliri Elektronik kameralarda ise durum biraz daha farkl d Elektronik kameralarda kullan lan vizör kamerada elde edilen görüntünün izlendii küçük monitördü Bu görüntüyü izledi imiz monitörün ayarlar niyi yapmak gereki Vizörün temizlii kontrol edildikten sonra görüntü netle inceye kadar vizörün diyoptri ayaryap l Vizör monitörünün parlakl k ve kontrast ayarlaryap lmasgereki Kameran n üretti i renk çubu u aç k duruma getirilerek vizöre renk çubu u görüntüsü verili Vizör bölümü üzerinde bulunan, parlakl k (brightness) ve kotrast (contrast) kontrol anahtarlar n kullanarak tamamen kapat l Siyahayarlamak için parlakl k anahtar nen koyu renkten (siyah) hemen yan ndaki bir aç k ton çubu unu ay rt edinceye kadar artt rmak gereki Beyazayarlamak için beyaz renk gözünüzü alamayacak ve a rparlamayacak ekilde rahat görününceye parlakl artt rmak gereki Ard ndan renk çubu u kapat labili Bu ayar bittikten sonra herhangi bir klgörüntüye çerçeve yaparak, görüntüyü teknik olarak denetlemek gereki Vizör üzerinde (Peaking) kontrolü vard r ve bu kontrol yaln zca vizörde görünen görüntünün (artifical focussing) yapay odaklama üzerinde ki düzelme miktar n zevkinize veya ihtiyac n za göre ayarlamaya yara Renkli kamerada olu an resmi siyah- 16

21 beyaz vizörde izleri Bunun yaratt problemlerden biri e er bir görüntüyü a rpozlarsak ve bunu renkli olarak izlersek, a rpozlanm parlak bölümlerin rengini kaydederek beyaza dönü tüünü görebiliri Fakat siyah-beyaz vizörde aç k gri tonlar birbirine çok yak n olaca ndan a rpozlanm bölümleri görmek zor olacakt Renkli ve siyah-beyaz vizörler için aynayarlaryapmak gereki S vkristal ekran eklindeki vizörlerde de aynayarlar yap l Ayr ca yans maygiderecek ekstra kontrollerde vard Unutulmamasgereken en önemli faktör, vizörden izlenen görüntü kaydedilme Eer karanl k bir ortamda çal yorsan z ve vizörün parlakl çok aç ksa kaydedilen görüntü bu kadar parlak olmayacakt Bu nedenle vizörü do ru ayarlamak çok önemlidi Ancak bu sayede vizörden mümkün olan en fazla bilgiyi elde ederi 2.4. Zebra Ayar Elektronik kameralarda ve foto raf makinelerinde, pozlama (diyafram) seviyesini kontrol etmek amac yla vizörlere zebra ayarkonulmu tu Vizörün yap lan keskinlik, kontrast ve renk ayarlarbazdurumlarda yetmeyebili Özellikle beyaz bir duvar veya parlak gökyüzünün önünde duran bir ki inin yüzüne göre diyafram ayarlamak istersek, gökyüzünün veya beyaz duvar n parlakl k oran n n kay tta nas l görüneceini merak ederi Zebra ayar yard m yla fazla pozlama belli bir seviyeyi geçmi se vizörde görüntünün bir k sm nda zebra deseni olu u Böylece kullan cfazla pozlama seviyesini görebilir ve görüntüyü normalle tirmek için gereken ayarlaryapabili 2.5. Shutter Ayar Kameran n enstantanesi olarak dü ünülebili PAL ve SECAM sistemlerinde 1/50 frekansta, saniyede 25 kare resim üretilir ve kay t yap l Shutter h zise gelen n süresini azalt Bunu ise karelerin bazbölgelerini atarak yap l Resim karesinin bir bölümü at l r ancak saniyede üretilen resim halen 25 karedi Shutter speed ON yap larak 1/100 konumuna getirildiinde k miktarazalaca ndan diyafram dü e 1/2000 durumunda 4 F stop diyaframa etkisi vard Aynoranda da alan derinli i etkileni Bu yüzden shutter h z k miktar n n yeterli oldu u durumlarda kullan labili Shutter h z n n hareketli nesnelere bazetkileri vard Helikopter kanatlarve su damlalarduruyormugibi görünebili Bazmonitörler veya televizyon çekimlerinde ekrandaki frekans uyu mazl ndan ortaya ç kan akma durumunu engellemek için kullan labili A r çekimlerde (slow motion) net kareler elde etmek için kullan labili Ayn ekilde araba içinde net çekim yapabilmek için de bu ayar kullan labili Alan derinli i etkilerinde yararlan labili Net veya bulan k yapmak istediimiz nesnelerin alan derinli ini azaltaca ndan daha geniaç larda net veya bulan k (flu) yapabilmemize olanak veri I k iddeti yüksek ise shutter speed ile daha kolay daha net-bulan k yap labili Alan derinli i azalt labili Shutter speed devreye girdii oranda CCD çiplerinin voltajarta Bu nedenle aç k unutulmamal d r ve devamlkullan lmamal d 17

22 2.6. Time Code Dö emek Resim 2.6: Time Code paneli Time Code yani Türkçe olarak zaman kodlamas, kameran n kaydetti i (frame) resim karelerinin, ba tan sona do ru say s n n, kay t s ras nda bant üzerine kaydedilmesidi Bu sayede yap lan bir kay t plan n n kaç kare oldu u, dolay s yla ne kadar zamanda kay t yap ld kaydedilmiolu Bu bilgi kay t, montaj ve okuma s ras nda kullan larak çekimin süresi, ba lang ç ve bitizamanö renili Montaj yap l rken hangi kareden itibaren ba lanacave bitece i hesaplanabili Geli mikameralarda Time Code ç k bulunur ve bu ç k bir verici-al c kullan larak bu amaçla üretilmitelsiz sistemler yard m yla takip edilebili Kameran n ürettii resim sinyali PAL ve SECAM sistemlerinde 1/50 frekansta, saniyede 25 kare resim üretilir ve kay t yap l NTSC sisteminde ise 1/60 frekansta 30 kare resim üretilir ve kay t yap l Her 25 kare için bir bo luk bulunur ve buraya kamera taraf ndan Time Code dö eni Time Code dikey / vertical olarak dö enen bir sinyaldi Bu sinyalin ismine VITC deni Ayr ca dikey / vertical olarak dö enen Time Code sinyaline Lateral sinyal de ekleni Sinyal dö enirken saniye ba na bir sinyal gönderilir ve TC gibi kullan l Kameraya her yeni kaset konulduunda, eski Time Code deerleri s f rlan Renk çubu u üzerine 1 dakika kadar Time Code dö enir ve resim kayd na geçili Böylece bant üzerine Time Code dö enmeye ba lanm ve bunun kotrolü yap lm olu Kay t s ras nda bu otomatik olarak devam ede Time Code haf zasde erlerini kamera aküsünden ve bir pil yard m yla beslenerek haf zada tutar ve kamera aç ld nda bu deerler ekranda görülü Akü söküldüünde haf za pili devreye girer ve akü tak lana kadar deerleri haf zada tutacak devreyi besle Ancak bu haf za pili bitti inde Time Code haf zada tutulamaz Bu durumda eer müdahale edemezsek kamera her kapat ld nda Time Code silinir ve s f rdan dö enmeye ba lan Bu durumda kurguda olumsuzluklar ya an 18

23 Kameraman n Time Code dö enmesine kal nan yerden devam edebilmesi için yapmasgereken ise çok basitti Kameraya daha önce kay t yap lm kaset tak ld nda, kamera en son time code de erinden kayda devam edecekti Oysa objektif üzerinde bulunan RET (Return) tu una basmak yeterlidi RET tu u yap lan kayd n son üç saniyesini tekrar izletmeye yarad gibi aynzamanda yap lan kayd n son time code deerini de bulur ve time code dö emeye bu de erden devam ede Tarih ve ulusal saat ayarda yazmak gerekebili Çekimin hangi tarihte ve saatte yap ld ngösteren bu kayda Free Time deni Bu bilgi time code bilgisi üzerine yaz l r ve User Bit bilgisi olarak da adland r l. Kamera üzerinden görülemez, montaj setindeki okuma s ras nda monitörden görülebili Referans bilgisi olarak kullan l 2.7. Diyafram Ayarlar Çekimin Gerektirdii I ki htiyaçlar Televizyon kameralarile al nan görüntüler, insan gözü ile al nan görüntüler kadar mükemmel olmad için televizyon programlar n n haz rlanmass ras nda ortaya baz problemler ç kmaktad Bu nedenle televizyon kameralariçin çal ma k seviyesi, kontrast de eri, resim çözümlemesi önemlidi Çal ma I k Seviyesi Kameralardan beklenen en dü ük k seviyesinde en uygun görüntünün al nabilmesidi Dü ük k seviyesinde çal ld zaman k yeterli olmad için, kameran n kazanc nartt rmak gereki Kameran n kazanc n n artmas yla birlikte gürültü de arta Sözü edilen gürültü, kameralar n elektronik devrelerinde olu an ve normal çal ma artlar nda ortaya ç kan bir gürültüdü Bu nedenle kameralardaki sinyal-gürültü oran oldukça yükseltilmi, az klbir ortamda en iyi görüntünün al nabilmesi salanm t Dü ük k seviyesinde parlak bir cismin karanl k bir arka fon üzerinde hareket etmesi, o cismi oldukça parlak gösteri Bir futbol maç n n görüntülenmesi s ras nda, futbolcular iyi ayd nlat lmam bir bölgeden karanl k bir bölgeye girdiklerinde, oldukça parlak ve k rm z msbir alev gibi görünü Kontrast De eri Kontrast, bir resimdeki en parlak ve en karanl k noktalar aras ndaki orand Renkli kameralar için kontrast oran30:1 di Bir resimdeki en parlak nokta, en karanl k noktadan en fazla 30 defa daha parlak olabilecekti Çerçeve içindeki en karanl k nokta ile en ayd nl k nokta aras ndaki kontrast fark30 birimden fazla olduunda görüntü kalitesi bozulu D çekimler s ras nda, güne li bir havada bu oran ku kusuz daha fazla olacakt Bu nedenle kameralarda nötr yo unluk filtresi kullan l Resim Çözümlemesi Resim çözümlemesi veya berrakl, kullan lan kameran n mercek sistemi, kontrast oranve kamera tüpünün yap sile yak ndan ilgilidi Kaliteli televizyon kameralar nda resim çözümlemesini artt rmak için kullan lan tekniklerden birisi de, görüntü niteli ini artt r celektronik elemanlar n kullan lmas d 19

24 I k Ölçerlerle Yap lan Ölçümler Pozometre Resim 2.7: I kölçerler Pozometre, görüntüsünü kaydedece imiz cismin üzerine dü en n ölçülmesi amac yla kullan l Cismin üzerine dü en k cismin üzerinden yans Biz bu nlar n objektifimizden geçmesi, filmi pozlamasveya elektronik cihazlarda tüpe, CCD lere dü mesiyle görüntü kaydettiimize göre, do ru de erde diyafram balanmasiçin cisimden yans yan ve objektife giren n deerinin bilinmesi gereki Pozlama k de erini ölçmeye yarayan cihazlara pozometre adverili Görüntüsünü çekilecek cisme gelen bütün k kaynaklar n n pozometre ile tek tek ölçülüp matematiksel ortalamasal narak diyafram ba lanmal d Bu al nan deer her eye ra men kameraman n yaratmak istedi i atmosfere ba lolarak kendisi taraf ndan de erlendirili Bir görüntü karesinin olu masiçin k ve gölgenin birlikte olmasgereki Tamamen klbir ortamda görüntü olu mayaca gibi tamamen karanl k bir ortamda da görüntü olu ma Bu nedenle n yap s niyi kavramak laz md Pozometre k iddetini ölçmeye yarayan, a duyarlelektronik devre eleman d I k iddetini elektrik sinyaline dönü türü Makineye tak lan modellerin yan nda birde el tipi pozometreler vard Bunlar makineden ba ms z olup ayrolarak kullan l rlar ve ölçülen de erler sonra makineye uygulan Çal ma prensipleri makineye tak lan modellerin ayn s d Pozometre üzerinde a duyarlbir göz vard Pozometrenin gözünün üzerine yerle tirilen bir kapsül yard m yla yakla k 180 derecelik bir yaydan gelen klar n hepsinin içeri girmesini sala Pozometre konudan k kayna na doru yöneltilerek k ölçümü yap l r ve pozometrenin önerdi i deerler makineye uygulan Kapsül üzerinde tak l yken dü en ölmeye yarayan pozometre kapsül ç kar ld nda yans yan ölçmek için kullan l İ ki türlü k ölçümü vard 20

25 Yans yan I Ölçen Pozometreler: Ad nda anla ld gibi bu pozometreler, çekilecek konudan yans yan n ölçülmesinde kullan l rla Dü en I Ölçen Pozometreler Bu tür pozometreler çekilmekte olan objenin üzerine dü mekte olan ölçmekte kullan l rla Kullanma ekli, konudan k kayna na doru yöneltilerek n yo unlu u ölçülü Böylece objenin üzerine dü mekte olan k ölçülmüolu Dü en ölçen pozometreler yans yan ölçenlere göre daha kolay, pratik ve kullanma kolayl klar vard Pozometre elektrikle çal Bu nedenle pillerin tam dolu olmasgereklidi Baz makineler pil bitse ve pozometre devre d kalsa da çal abili Bu durum pozometre bozuldu anlam na gelmemelidi Kamera Üzerinde Diyafram Ayar Ba nt laç kl k ( f ) De eri Merceklerin gerçek k geçirgenli ini belirten say d (f) ile gösterilen (diyafram) de erleri, asl nda odak uzakl n n diyafram (f) aç kl çap na bölünmesiyle elde edili Kullan lan foto raf filmlerinde elde edilecek olan negatifin iyi olabilmesi için belirli bir k iddetine ihtiyaç duyulursa, TV kameralar n n da elektronik görüntüyü iyi verebilmesi, için yeterli bir k yo unlu unun bulunmasgerekmektedi Kameran n gördü ü nesnelerden yans y p gelen ve mercekten geçerek görüntü tüpü (CCD) yüzeyine (odak düzlemine) vuran k iddeti az ise, elde edilecek olan görüntü silik, birbirine kar m durumda, görüntü tüpü (CCD) yüzeyine vuran k iddeti gere inden fazla ise elde edilen görüntü ayr nt s z ve parlak olacakt Televizyon kameralar, k younlu u ve iddeti kontrol edilebilen stüdyo ortam nda çal t gibi, kamerayd çekim ortamlar nda da kullanmam z gerekmektedi Bu nedenle d çekim ortamlar nda kameraya gelen k iddetinin kontrol edilmesi amac yla d çekim kameralar(eng) zoom merceklerle donat lm lard Bu merceklerin tümünde Auto Iris Control devresi ile merce in diyafram aç kl n otomatik olarak kontrol etmek mümkündü Ancak merceklerdeki oto iris kontrolünün her zaman kullan lmasmümkün olmayabili Bu durumda otomatik kontrolden ç k p manuel olarak kullan l Manuel konumda oldu u zaman ise mercein aç kl n n denetimini kameraman kendisi yapa Manuel çal ma otomatik iris çal malar ndan daha çok kar la lan bir durumdu Bu durumda kameraman, kameran n bakac ndaki kontrastl k de erlerini kontrol eder ya da bir k ölçer ile ölçüp diyaframa gereken deeri veri Otomatik olmayan bir çal ma s ras nda verilen diyafram de eri nesnelerin hareketinden doan k de i iklii söz konusu olunca, bu durumda kameraman çekim s ras nda küçük diyafram düzeltmeleri yapmal d Otomatik iris kontrollü çal mada böyle bir düzeltmeye gerek yoktu 21

26 UYGULAMA FAALİ YETİ UYGULAMA FAALİ YETİ İ lem Basamaklar Öneriler Beyaz ayaryap n Her çekime ba lamadan önce kamera ayarlar nkontrol edini Siyah ayaryap n Renk çubuu al n z, test tonu kaydedini Farkl ortamlarda çekimler yaparak Kontrast ayaryap n Görüntüdeki k kamera kullan m tecrübenizi geli tirini dengesini Zebra Renkler ve etkileri hakk nda bilgi dümesiyle kontrol edini toplay n Shutter ayar yap n Planlve programlçal n Time Code ayaryap n Diyafram Hatalçekim örneklerini inceleyini ayar yapman n önemini inceleyini 22

27 ÖLÇME VE DEĞ ERLENDİ RME ÖLÇME VE DEĞ ERLENDİ RME OBJEKTİ F TESTLER (ÖLÇME SORULARI) A a daki sorular n cevaplar ndoru ve yanl olarak de erlendiriniz veya bo luklar uygun kelimelerle doldurunu 1. Bütün reklerin doru olarak kaydedilmesi sadece. ayarile mümkündü 2. Kamerada renkler, üç temel renk olan,. ve. nin belirli oranlarda kar mas yla olu u 3. Beyaz ayaryap l rken en çok yap lan hata, beyaz ayaryap lan kart n.. tutulmas d 4. Vizördeki görüntü üzerinden yap lan, görüntünün aç kl k koyuluk ayar na.. deni 5. Vizörde göz bozukluklariçin yap lan ayara... deni 6. Fazla veya eksik pozlanm bölgeleri bakaç üzerinde takip edebilmek için kullan l kameran n estantanesi olarak dü ünülebili 8... kameran n kaydetti i resim karelerinin say s n n, ba tan sona do ru kay t s ras nda bant üzerine kaydedilmesidi 9. Kameralar n insan gözü gibi k üretebilmesi için önemli olan üç unsur....,... ve... di 10., görüntüsünü kaydedece imiz cismin üzerine dü en n ölçülmesi amac yla kullan lan cihazd merceklerin gerçek k geçirgenliini belirten say d 12. ENG kameralarda zoom merceklerin tümünde.. kontrol devresi ile mercein diyafram aç kl notomatik olarak kontrol etmek mümkündü DEĞERLENDİ RME Cevaplar n zcevap anahtarile kar la t r n Doru cevap say n zbelirleyerek kendinizi deerlendirini Yanl cevap verdi iniz ya da cevap verirken tereddüt ya ad n z sorularla ilgili konularfaaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz Tüm sorulara do ru cevap verdiyseniz dier faaliyete geçini 23

28 MODÜL DEĞERLENDİ RME MODÜL DEĞERLENDİ RME PERFORMANS TESTİ(YETERLİ K ÖLÇME) Modül ile kazand n z yeterli i a a daki kriterlere göre de erlendirini mmm DEĞERLENDİ RME KRİ TERLERİ Evet Hay r Kamera gövdesi, objektif ve bakaç üzerindeki temel ayar dümelerini ve bileziklerini kullanmak A) Bakaç üzerindeki ayarlamalaryapt n z m? B) Gövde üzerindeki ayarlaryapt n z m? C) Objektif üzerindeki ayarlar yapt n z m? Kamera çekim öncesi ayarlar nyapmak A) Beyaz ayaryapt n z m? B) Renk çubuu ve test tonu eklediniz mi? C) Shutter ayaryapt n z m? Ç) Kontrast ayaryapt n z m? D) Time Code ayaryapt n z m? E) Çekimin gerektirdi i k ihtiyaçlar n belirlediniz mi? F) Diyafram ayaryapt n z m? DEĞERLENDİ RME Yapt n z de erlendirme sonucunda eksikleriniz varsa ö renme faaliyetlerini tekrarlay n Modülü tamamlad n z, tebrik ederi Ö retmeniniz size çe itli ölçme araçlar uygulayacakt Öretmeninizle ileti ime geçini 24

29 CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI Cevaplar n zcevap anahtarlarile kar la t rarak kendinizi de erlendirini ÖĞRENME FAALİ YETİ1'İ N CEVAP ANAHTARI REC-TALLY Y Kamera elce i DC OUT D Y Y Frame D Y ÖĞRENME FAALİ YETİ2'Nİ N CEVAP ANAHTARI beyaz k rm z, mavi ve ye il yanl kta kontrast ayar diyoptri ayar zebra ayar Shutter ayar Time Code Çal ma k seviyesi, kontrast deeri ve resim çözümlemesi Pozometre Ba nt laç kl k f de eri Auto iris 25

30 ÖNERİ LEN KAYNAKLAR ÖNERİ LEN KAYNAKLAR Yerel medya kurulu lar 26

31 KAYNAKÇA KAYNAKÇA AKSU Ülkü, Yay nlanmam Ders Notlar,İ zmir, DEMİ RCAN A.Kadir, Hüsamettin Kurt, A dan Z ye Kamera (Televizyon Film Yap m Yönetim), Ankara, KAFALI Nadi, TV Yap mlar nda Teknik ve Kuramsal Temeller, Ümit Yay nc l k, Ankara, KESİ M Mehmet, Televizyonda Görüntü Alma ve Saklama Sistemleri, Anadolu Üniversitesi Yay nlar. Eski ehir