Gokirmak Nehir HaVZaSI (Kastamonu) ile Cide (Kastarnonul-Ayancik (Sinop) arasi sahil bolqesinin Ephemeroptera (Insecta) faunasi

Transkript

1 Turk entomol. derg., 2004, 28 (1): ISSN Gokirmak Nehir HaVZaSI (Kastamonu) ile Cide (Kastarnonul-Ayancik (Sinop) arasi sahil bolqesinin Ephemeroptera (Insecta) faunasi Mustafa TANATMIg* Summary The Ephemeroptera (Insecta) fauna of the Gokrrmak river basin (Kastamonu) and of the seashore lying between Cide (Kastamonul-Ayancrk (Sinop) A total of 1721 Ephemeroptera nymphs were collected between June, 1999 and August, 200lin order to determine the Ephemeroptera fauna of the Gokirmak River Basin (Kastamonu) and of the seashore lying between Cide (Kastarnonuj-Ayancrk (Sinop). Collected specimens were determined to belong to 27 species, 16 genera and 9 families. Among these, the genus Thraulus Eaton, 1881 and its species Thraulus bellus Eaton, 1881 are the first records for the Ephemeroptera fauna of Turkey. A short description and the drawings of some body parts of nymph of T. bellus are given. In addition, the previous distribution records of all 27 species in Turkey are presented. Key words: Ephemeroptera, nymph, fauna, The West Black Sea Region, Turkey Anahtar sozcukler: Ephemeroptera, nimf, fauna, Bati Karadeniz Bblgesi, Tiirkiye Giri Turkiye Ephemeroptera faunas: hakkmdaki bilgilerimiz henuz yeterli duzeyde degildir. Bu konuda az sayida yapilmrs cahsmalara karsihk Turkiye'den bilinen tur sayisi 119 civanndadir (Kazanci, 2001a; Tanatrms, 1999; 2002). Bunun yanmda Kastamonu ve Sinop illerinde Ephemeroptera faunasi ile ilgili herhangi bir cahsmaya literaturde rastlamlrnarrusur. Turkiye fauna yapisi ile ilgili onernli bilgiler saglayecak nitelikte olan cahsrna alanmm Ephemeroptera faunas: saptanmaya cahsilrmstrr. * Anadolu Universitesi, Fen Fakultesi, Biyaloji Bolumu, Eskisehir e- posta: mtanatmi@anadolu.edu.tr Alnus (Received):

2 Materyal ve Yontem Gokirmak Nehir Havzasi (Kastamonu) He Cide (Kastamonul-Ayancik (Sinop) arasi sahil bolgesinde Haziran 1999 He Agustos 2001 tarihleri arasmda 40 lokaliteden 1721 adet nimf omeqi toplanarak incelenmistlr (Sekil l ). KARADEN I 1 z SINOP Sekil I. Gokirmak Nehir Havzasi (Kastamonu) ile Cide (Kastamonuj-Ayancik (Sinop) arasi sahil bolqeslnden ornek toplanan lokaliteler. Cahsma alaru icersinde Kastamonu ve Sinop illeri yer almaktadir, Bolqede her mevsim yagl gonilmekle birlikte bolge ortalamasr yilhk 934 mm civanndadir. Alarun yilhkortalama sicakhqi ise 13.7 C civannda olup, buharlasmamn en yuksek oldugu ay genellikle temmuzdur. Yillik buharlasma Sinop civannda 679 mm olmasma karsm bolge ortalamasi Bul mm kadardir (Munsuz et a!., 1999). Cahsrnada orneklerin tanilanmasmda Eaton ( ), Ujhelyi (1959), Grandi (1960), Landa (1969), Muller-l.iebenau (1969), Belfiore (1983), Malzacher (1984; 1986), Kefferrnuller and Sowa (1984), Elliot et al. (1988), Harker (1989), Sauter (Ed.) (1992), Bauemfeind (1994,1995) ve Haybach (1999)'dan yararlamlrrustrr, Calisma alanmdan ornek toplanan lokaliteler He bu lokalitelerin deniz duzeyinden yukseklikleri su sekildedir: 1: Kastamonu (Pmarbasi), Tokacayi, 700 m; 2: Kastamonu (Pmarbasi-Azdavay Yolu, 12. km), Darbogaz Deresi, 1150 m; 3: Kastamonu (Azdavay), Devrakani Cayr, 870 m; 4: Kastamonu (Azdavay-:;ienpazar Yolu, Ba ak<;ay Koyu), Buyuk Cey, 680 m; 5: Kastamonu (Azdavay-Daday Yolu, Gurnurtler Koyu), Devrekani <;:ayl, 890 m; 6: Kastamonu (Azdavay-Daday Yolu, Karahalhlar Koyu), Yancati <;:ayl, 890 m; 7: Kastamonu (Azdavay-Aqh Yolu, Bereketli Koyu), Yumacik Deresi, 1150 m; 8: Kastamonu (Agh-Seydiler Yolu, 46

3 Mancihk Koyu), Oevrekani C;:ayl, 1100 m; 9: Kastamonu (Inebolu-Ozluce}, Zarbana C;:aYI, 5 m; 10: Kastamonu (Inebolu-Merkez), Kizrlkara Cayr, 10 m; 11: Kastamonu (Inebolu-KureYolu, Ersizdere Koyu), Kure C;:ayl, 570 m; 12: Kastamonu (Kure Camili Koyu), Odernis Oeresi, 1100 m; 13: Kastamonu (Seydiler-Sipahiler Koyu}, Odernis Oeresi, 1120 m; 14: Kastamonu (Bozkurt-Yakaorcn Koyu), Osen Oeresi, 20 m; 15: Kastamonu (Abana). Abana Capi, 15 m; 16: Kastamonu (C;:atalzeytin), Hardi Cayi, 5 m; 17: Sinop (Gencek), Gencek C;:ayl, 5 m; 18: Sinop (Turkeli), 5 m; 19: Sinop (Ayancrk-Turkeli Yolu), Topagac Koyu, 160 m; 20: Sinop (Ayancik Turkeli Yolu), Zaviye Koyu, 140 m; 21: Sinop (Ayancik), ikisu C;:ayl, 110 m; 22: Sinop (Ayancik), Ayancik C;:aYI, 50 m; 23: Sinop (Oluza), 10 m; 24: Sinop (Harzana), 5 m; 25: Sinop (Tarakci- Gebelit), 10 m; 26: Kastamonu (Oaday-Eflani Yolu), Olcak Koyu, Kulcu Oeresi, 1100 m; 27: Kastamonu (Kastamonu-Oaday Yolu, 10. krn), Gokirmak, 860 m; 28: Kastamonu (Subasr Koyu), Gokirmak, 800 m; 29: Kastamonu (Ilgaz-Kastamonu Yolu, Tufekci Koyu), Karasu, 1300 m; 30: Kastamonu (Kastamonu-Kuzyaka Yolu), Karacomak Oeresi, 1020 m; 31: Kastamonu (Merkez), Karacomak Oeresi, 750 m; 32: Kastamonu (Kastamonu-Tosya Yolu), Igdlr Oeresi, 900 m; 33: Kastamonu (Kastamonu-Taskopru Yolu), Ogul Koprusu, 650 m; 34: Kastamonu (Kastarnonu-Taskopru Yolu), Golveren Koprusu, 650 m; 35: Kastamonu (Kastamonu-Tosya Yolu), Elmatakasi Koyu, Kara Oere, 970 m; 36: Kastamonu (Kastamonu-Taskopru Yolu), Akdogan Koyu, 650 m; 37: Kastamonu (Taskopru-Merkez), Gokirrnak, 600 m; 38: Kastamonu (Alanonu), Gokirmak, 380 m; 39: Kastamonu (Hanonu-Ycnice Koyu), Gokirmak, 360 m; 40: Kastamonu (Boyabat-Sinop Yolu), Gokirmak, 320 m. Omeklerin toplandigr lokaliteler bulgular bolumunde toplanan ornek sayrsmdan soma parantez icinde gosterilmi tir. Arastrrma Sonuclarr ve Tartisma Cahsma alanmda saptanan 9 familyaya ait 16 cinse baqh 27 turun lokalite daglhmlan ile Turklya'den bilinen yayili lan a aglda verilrnlstir, Baetidae Baetis buceratus Eaton, 1870 Tiirkiye'deki yaydl l: Agn, Ankara, Antalya, Bayburt, Blnqol, Bolu, Elazlg, Erzurum, Isparta, Krrsehir, Konya, Mus, Sivas, Van (Kazancr, 1984); Antakya, Sanhurfa (Koch, 1988); BalIkesir (Tanatrms, 2000; 2002); Bursa, Kutahya (Tanatrms, 2002). incelenen materyal: , 13 nimf; , 22 nimf; , 5 nimf (3); , 7 nimf (5); , 1 nimf (8); , 10 nimf (27); , 2 nimf (28); , 3 nimf (32); , 3 nimf (33); , 6 nimf (34); , 2 nimf (35); , 12 nimf, (37); , 1 nimf (38); , 3 nimf (39); ,2 nimf (40). Baetis digitatus Bengtsson, 1912 Tiirkiye'deki yaydl l: Bolu, Mus, Sivas (Kazanci, 1984). incelenen materyal: , 12 nimf (1); , 6 nimf; , 19 nimf; , 4 nimf (3); , 4 nimf (5); , 1 nimf (21); , 3 nimf (25). 47

4 Baetis fuscatus Linnaeus, 1761 Tiirkiye'deki yayjll l: Ankara, Binqol (Kazanci, 1986); Bahkesir (Tanatrms, 2000); Bursa (Tanatrms, 2002); Erzincan, Gumushane (Kazanci, 200lb); Erzurum, Kars (Kazanci, 1984; 2001b); Kutahya (Tanatrms, 2002); Mus (Kazanci, 1986); Tekirdaq (Tanatrms, 1997). incelenen materyal: , 4 nimf; , 3 nimf (3); , 1 nimf (6); , 5 nimf (15); , 1 nimf (17); , 1 nimf (18); , 2 nimf (20); , 1 nimf; , 3 nimf (21); , 6 nimf (22); , 1 nimf (35); , 1 nimf (37); , 4 nimf (38); , 2 nimf (40). Baetis lutheri Muller-Liebenau, 1967 Tiirkiye'deki yayjll l: Antakya (Koch, 1988); Bahkesir (Tanatmis, 2000); Bursa (Tanatrms, 2002); Mus (Koch, 1985); Sivas (Kazanci, 1984). incelenen materyal: , 5 nimf (1); , 2 nimf (3); , 3 nimf (5); , 1 nimf (20); , 2 nimf (21); , 1 nimf (37); , 1 nimf (38); ,11 nimf (40). Baetis muticus (Linnaeus, 1758) Tiirkiye'deki yayjll l: Adapazan, Ankara, Bilecik, Bolu, Bursa, Eskisehir (Tanatrms, 1995); BalIkesir (Tanatrms, 2000); Binqol, Van (Kazanci, 1986); Artvin, Erzincan, Erzurum, Kars (Kazanci, 2001b); Kutahya (Tanatrms, 1995; 2000; 2002); istanbul, Kirklareli, Taklrdag (Tanatrrus, 1997). incelenen materyal: , 4 nimf (1); , 6 nimf (3); , 1 nimf (5); , 5 nimf (10); , 4 nimf (12); , 1 nimf (16); , 1 nimf (20); , 1 nimf (22); , 3 nimf (23); , 1 nimf (26); , 8 nimf (27); ,8 nimf (29); , 1 nimf (30); , 2 nimf (34). Baetis rhodani (pielet, 1843) Tiirkiye'deki yayjll l: Adapazan, Bilecik, Bolu, Bursa, Eskisehir (Tanatrrus, 1995); Canakkale, Edime, istanbul, Kirklareli, Tekirdag (Tanatrms, 1997); Icel, Kahramanrnaras (Puthz, 1972); Elaziq, Tunceli (Berker, 1981); Ankara (Kazanci, 1986; Tanatrrus, 1995); Antakya (Koch, 1988); Bahkesir (Kazanci, 1986; Tanatrms, 2000); Bayburt, Bingol, Erzurum, Hakkari, Kars, Van (Kazanci, 1986); Kiltahya (Tanatrms, 1995; 2000; 2002). ineelenen materyal: , 3 nimf (1); , 2 nimf (3); , 3 nimf (5); , 7 nimf (6); , 2 nimf (7); , 7 nimf (9); , 9 nimf (10); ,2 nimf; , 4 nimf; , 2 nimf (11); , 2 nimf; , 1 nimf (12); , 2 nimf (13); , 10 nimf; , 5 nimf (14); , 6 nimf; , 24 nimf; , 12 nimf (16); , 5 nimf (20); , 1 nimf; , 1 nimf; , 1 nimf (21); , 1 nimf (22); , 2 nimf; , 16 nimf (23); ,2 nimf (24); , 7 nimf; , 1 nimf (25); , 48

5 15 nimf; , 5 nimf (26); , 6 nimf (27); , 6 nimf (29); ,4 nimf (30); , 2 nimf (32); , 6 nimf, (33); , 4 nimf; , 1 nimf (34); , 1 nimf (35); , 6 nimf; ,9 nimf (36); , 2 nimf (37); , 4 nimf (39). Baetis vemus Curtis, 1834 Tiirkiye'deki yayili I:Ankara (Kazanci, 1984; Tanatrrus, 1995); Elazlg(Berker, 1981); Erzincan (Kazanci, 1984; 2001b); Erzurum (Kazanci, 1987); Sivas (Koch, 1985); Bolu, Eskisehir (Tanatmis, 1995); Kutahya (Tanatrrus, 1995; 2000, 2002); Edime, istanbul, Kirklareli, Tekirdaq, (Tanatmis, 1997); Bahkesir (Tanatrrus, 2000); Bursa (Tanatmis, 2000; 2002). incelenen materyal: ,3 nimf (1); , 2 nimf; , 10 nimf (3); , 5 nimf (5); , 4 nimf (6); , 6 nimf (12); , 1 nimf (13); , 2 nimf (15); , 1 nimf (17); , 6 nimf (18); , 2 nimf (23); , 5 nimf (25); , 2 nimf (28); , 6 nimf (29); , 1 nimf (31); , 1 nimf; , 9 nimf (34); , 5 nimf; ,13 nimf (36); ,10 nimf (37); ,12 nimf (38); ,8 nimf (39). Cloeon dipterum (Linnaeus, 1761) Tiirkiye'deki yayili I: Ankara (Koch, 1985; Kazancr, 1986); Afyon, Erzurum, Kars, Nevsehir (Kazanci, 1986); Antakya, Sanlrurfa (Koch, 1988); Adapazan, Eskisehir, Kutahya (Tanatrrus, 1995); Edime, Istanbul, Kirklareli, Tekirdaq, (Tanatmis, 1997), Bahkesir (Tanatmts, 2000; 2002); Bursa (Tanatmis, 2002). incelenen materyal: , 1 nimf (1); , 1 nimf; , 3 nimf (2); , 2 nimf; , 1 nimf (3); , 1 nimf (4); ,8 nimf (5); , 1 nimf (8); , 15 nimf (16); , 1 nimf (32). Centroptilum luteolum (O.F.Muller, 1776) Tiirkiye'deki yayili I: Ankara (Kazanci, 1986; Tanatrms, 1995); Sivas (Koch, 1985); Eskisehir (Tanatrms, 1995); Canakkale (Tanatrms, 1997); Kutahya (Tanatrrus, 2000; 2002). incelenen materyal: , 4 nimf; , 1 nimf (2); ,2 nimf; , 2 nimf (3); , 4 nimf (5); , 23 nimf (6); , 2 nimf (11); , 1 nimf (12); , 6 nimf (13); , 5 nimf (16); , 4 nimf (24). Prodoeon biftdum (Bengtsson, 1912) Tiirkiye'deki yaytll l: Eskisehir (Kezancr, 1984); Kirklareli, Tekirdaq (Tanatrms, 1997); Bahkesir (Tanatrms, 2000); Kutahya (Tanatrms, 2002). incelenen materyal: ,1 nimf (17); ,1 nimf (24). Procloeon pennulatum (Eaton, 1870) Tiirkiye'deki yaydl l: Agn, Ankara (Kazanci, 1984); Cankm (Kazanci, 2001b); Erzurum (Kazanci, 1984; 2001b); Adiyaman, Antakya, Sanlrurfa (Koch, 49

6 1988); Canakkalc, Krrklareli (Tanatrrus, 1997); Bahkesir (Tanatrms, 2000; 2002); Kutahya (Tanatrms, 2000; 2002); Bursa (Tanatrms, 2002). incelenen materyal: , 2 nimf; , 1 nimf; , 4 nimf (3); , 3 nimf (15); ,7 nimf (26); ,1 nimf (32). Procloeon pulchrum (Eaton, 1885) Tiirkiye'deki yaytll!jl: Binqol, Kars, Diyarbakir (Kazanci, 1984; Koch, 1985). incelenen materyal: , 13 nimf; , 4 nimf (3); , 11 nimf (5); , 12 nimf (6); , 3 nimf (16); ,3 nimf (18); 27: , 1 nimf (20). Caenidae Caenis macrura Stephens, 1835 Tiirkiye'deki yaytll!jl: Adiyaman, Hatay, Sanhurfa (Koch, 1988); Ankara, Aydin, Eskisehir, Konya, Muqla (Kazanci, 2001a); Erzincan, Erzurum (Kazanci, 2001b); Diyarbekrr (Koch, 1985); Bursa, Bahkesir, Kutabya (Tanatrrus, 2002). incelenen materyal: , 16 nimf (1); , 4 nimf; ,13 nimf; ,14 nimf (3); , 3 nimf (6); , 2 nimf (12); , 9 nimf (13); , 12 nimf (15); , 11 nimf; , 1 nimf; , 3 nimf (16); , 2 nimf (17); , 7 nimf (18); , 3 nimf (19); , 6 nimf (20); , 2 nimf; , 2 nimf (21); , 23 nimf (22); , 1 nimf (23); , 3 nimf (24); , 4 nimf (27); , 1 nimf (30); , 1 nimf (37); , 2 nimf (39); ,2 nimf (40). Ephemerellidae Ephemerella ignita (Poda, 1761) Tiirkiye'deki yaytll!jl: Antalya, lzmir (Puthz, 1972); Bolu (Braasch, 1981; Kazanci, 1984; Tanatrms, 2000); Ankara, Binqol, Kars, Mus, Slvas, Tunceli, Van (Kazanci, 1984); Erzincan, Erzurum (Kazanci, 1984; 2001b); Adtyaman, Sanhurfa (Koch, 1988); Bilecik, Eskisehir (Tanatrrus, 1995); Bursa (Tanatmis, 1995; 2002); Kutahya (Tanatrrus, 1995; 2000; 2002); Canakkale, istanbul, Kirklareli, Tekirdag (Tanatmis, 1997); Bahkesir (Tanatrms, 2000; 2002). incelenen materyal: , 1 nimf (1); , 2 nimf; , 18 nimf; , 3 nimf (3); , 16 nimf (5); , 11 nimf (6); , 9 nimf (10); , 2 nimf; , 2 nimf (11); , 9 nimf; , 6 nimf (12); , 13 nimf (13); , 1 nimf; , 2 nimf (14); , 8 nimf (15); , 3 nimf; , 17 nimf (16); , 3 nimf (17); , 8 nimf (18), , 9 nimf (20); , 18 nimf (22); ,22 nimf; , 3 nimf (23); ,30 nimf (24); , 20 nimf; , 3 nimf (25); , 11 nimf; , 2 nimf (26); , 4 nimf (27); , 3 nimf (28); , 5 nimf (30); , 4 nimf (32); , 2 nimf (35); , 5 nimf (36); , 1 nimf (37); , 1 nimf (39). 50

7 Ephemeridae Ephemera danica Muller, 1764 Tiirkiye'deki yaytll!jl: Ankara, Bahkesir (Kazanci, 2001a); Bolu (Kazanci, 1984); Bursa, Eskisehir (Tanatrrus, 1995); Kutahya (Tanatmis, 1995; 2000; 2002); istanbul, Krrklareli (Tanatrms, 1997). incelenen materyal: , 1 nimf (12); , 6 nimf (26); , (29). Ephemera vulgata Linnaeus, 1758 Tiirkiye'deki yaytll!jl: Mu (Braasch, 1981); Bolu, Eskisehir (Kazanci, 1984; Tanatrms, 1995); Erzurum, Kars (Kazanci, 200lb); Kutahya (Tanatrms, 1995); Bahkesir (Tanatrms, 2000; 2002); Denizli (Kazanci, 2oo1a); Bursa (Tanatmis, 1995;2(02). incelenen materyal: , 2 nimf; , 1 nimf (6); , 9 nimf; , 5 nimf (11); , 7 nimf (14); , 3 nimf (17); , 9 nimf (20); , 2 nimf (21); ,5 nimf (22); , 14 nimf; , 5 nimf (23); , 12 nimf (24); , 22 nimf; , 11 nimf (25); , 3 nimf (30); , 2 nimf (32). Heptageniidae Ecdypnurus dispar (Curtis, 1834) Tiirkiye'deki yaylh!jl: Ankara (Geldiay, 1949); Erzurum, Hakkari, Kars (Kazanci, 200la); Kutahya (Tanatmis, 2002). incelenen materyal: , 10 nimf (10). Ecdypnurus insignis (Eaton, 1870) Tiirkiye'deki yaydl!jl: istanbul, KIrklareli, Tekirdag (Tenatrrus, 1997); Bahkesir (Tanatrms, 2000); Kutahya (Tanatrms, 2000; 2002); Sivas (Kazanci, 2001a). incelenen materyal: , 1 nimf; , 3 nimf (3); , 10 nimf (4); , 3 nimf (5); , 4 nimf (14); , 1 nimf (20); , 5 nimf (21); ,11 nimf (35). Leptophleblidae Choroterpes picteti Eaton, 1871 Tiirkiye'deki yaydl!jl: Diyarbakir (Koch, 1985); Ankara, Binqol (Kazanci, 1986); istanbul (Tanatrms, 1997); Kutahya (Tanatrrus, 2000); Bahkesir (Tanatmis, 2000; 2002); Bursa (Tanatrrus, 2002). incelenen materyal: , 18 nimf (1); , 1 nimf (3); , 13 nimf (4), , 7 nimf (5); , 1 nimf (19); ,3 nimf; , 1 nimf (21); , 1 nimf (25). Habrophlebia lauta Eaton, 1884 Tiirkiye'deki yaydl!jl: Ankara, Bolu, Giresun, Trabzon (Kazanci, 1986); Bursa, Eskischir (Tanatrrus, 1995); istanbul, Kirklareli, Tekirdag (Tanatmis, 1997); Kutahya (Tanatmis, 2000; 2002); Cankm(Kazancr, 2001a); Bursa (Tanatrms, 2(02). 51

8 incelenen materyal: , 1 nimf (2); , 5 nimf (4); , 3 nimf (5); , 32 nimf (6); , 2 nimf (7); ,5 nimf (10); , 19 nimf; , 8 nimf (11); , 4 nimf; , 9 nimf (12); , 2 nimf (13); , 1 nimf (14); , 1 nimf (15); , 4 nimf; , 23 nimf (16); , 6 nimf (19); , 4 nimf (20); , 1 nimf (21); , 1 nimf (22); , 13 nimf; , 6 nimf (23); , 11 nimf (24); , 10 nimf; , 4 nimf (25); , 1 nimf; , 1 nimf (26); , 6 nimf (27); ,1 nimf (28); , 3 nimf (29). Habroleptoides confusa Sartori and Jacob, 1986 Tiirkiye'deki yaydl~l: Bolu, Cankm (Kazanci, 1984); Tekirdag (Tanatrrus, 1997); Bahkesir, Kiitahya (Tanatrrus, 2000). incelenen materyal: , 1 nimf (11); , 8 nimf (12); , 3 nimf (16); , 1 nimf (22); , 3 nimf (24); ,3 nimf (26); , 7 nimf (29). Thraulus bellus Eaton, 1881 incelenen materyal: , 3 nimf; , 1 nimf (25). Bu fur Tiirkiyefaunasi icin yeni kavrttir. Tanmu (Nimf): Genel vucut rengi kahverengidir. Vucut uzunluqu mm, cercus ve paracercus uzunluklan da yakla lk 8 mm kadardrr, Antenler geriye yatmldiklannda metatoraksa kadar uzarur "...,"'Jj,<!I~j.l,~' ~ekii2. Thraulus bel/us: A) Birinci bacak, B) O~UncU bacak, C) O~UncU bacak tibia'smdaki sacakh killer, D) Birinci solunqac, E) O,UncUsolunqac, F) Labrum, G) Sol mandibul, H) Sol maksilla. 52

9 Bacaklar benzer yapida, fakat u<;uncu bacak digerlerinden daha buyuktur. Bacak femur'ian ust kenar boyunca ince, uzun dikenlidir (Sekil Z A; B). Tibia uzunluklan femur'lar kadar olup, tlbla'lar i<; kenarlan boyunca cok sik (3-4 sira) diken eklinde killer icerir, Ozellikle u<;uncu bacak ttbia'smm orta hath boyunca seyrek olarak siralanrrus sacakh killer cok belirgindir (Sekil 2 C). Tarsus'lar tibia'lann 1/3'u uzunluktadir. Tirnaklar di icerir. Solunqaclar yedi cifttir, Tum solungac lamelleri iki parcahdrr. Birinci solunga<;larbasit olarak catal seklinde uzarmstir; kenarlannda ise cok ince ve seyrek killer icerir (Sekil 2 D). Diger solunqaclarm ise hem solungac lamelleri hem de dorsal lamelleri oval sekilli olup, boyu eninden fazladtr. Tum kenarlan ise filament sekllnde uzun sacakhdrr (~ekil2 E). Labrum'un anterioru ortada hafifce <;lkmhhdlr; lateral kenarlan ise oval ekilli olup, kenarlan boyunca ince killer icerir (Sekil Z F). Mandibullerde birinci ve ikinci kesici disler uclannda u<; parcahdir. Her iki prostecal bolgedeki killer de met seklinde ince ve uzundur (Sekil 2 G). Maksilla palpus'lan u<; segmentlidir. Son segment uca doqru sivrilir. Ikinci ve u<;uncu segmentler dis kenarlan boyunca uca doqru daha sik olmak uzere sik krllidir, Galea-Iacinial bolqe ust kenar boyunca arkaya dogru uzayan sikkrlhdir (Sekil Z H). Paraleptophlebia submarginata (Stephens, 1836) Tiirkiye'deki yaydl'fl: Erzincan (Kazanci, 1986); Erzurum (Kazenci, 2001b); Eskisehir (Tanatrms, 1995; Kazanci, 2001a); Kirklareli (Tanatrms, 1997); Bahkesir (Tanetrms, 2000), Kutahya (Tanatrms, 2000; 2002); Mugla (Kazancl, 2001a). incelenen materyal: , 2 nimf (3). Paraleptophlebia werneri Ulmer, 1920 Tiirkiye'deki yaydl'fl: Edime, istanbul, Tekirdaq, Kirklareli (Tanatmis, 1997); Esklsehir (Kazanci, 2001a). incelenen materyal: ,1 nimf (13). Oligoneuriidae Oligoneuriella rhenana (Imhoff, 1852) Tiirkiye'deki yaydl'fl: Krrklareli (Kazancr, 1986; Tanatrrns, 1997); Bilecik, Bolu, Eskisehir (Tanatrrns, 1995); Bahkesir (Tanatrrus, 2000; 2002; Kazanci, 2001a), Kutahya (Tanatrms, 2000; 2002); Mugla (Kazanci, 2001a); Bursa (Tanatrms, 2002). incelenen materyal: , 6 nimf (18); , 1 nimf (20); ,1 nimf (22); , 26 nimf (30); , 6 nimf (32). Isonychiidae Isonychia ignota (Walker. 1853) Tiirkiye'deki yaydl'fl: Samsun, Zonguldak (Kazanci, 1986); Erzincan (Kazanci, 2001b); Eskisehir (Tanatmis, 1995); Istanbul (Tanatrrus, 1997); Behkesir (Tanatrms, 2000; 2002; Kazanci, 2001a); Ankara, Mugla (Kazanci, 2001a). incelenen materyal: , 9 nimf; ,1 nimf (3); , 6 nimf (5). 53

10 Potamanthidae Potamanthus luteus (Linnaeus, 1767) Tiirkiye'deki yaydl~l: Ankara, Bolu (Kazanci, 1986; Tanatrms, 1995); Cankin (Kazanci, 1986); Erzincan, Erzurum (Kazanci, 2001b); Eskisehir (Tanatrms, 1995); Bursa (Tanatrms, 1995; 2000; 2002); Kutahya (Tanatrrus, 1995; 2002); Bahkesir (Tanatrnts, 2000; 2002); Aydin, Denizli, Mugla (Kazancr, 2001a). incelenen materyal: , 2 nimf (1); , 5 nimf; , 11 nimf (3); , 3 nimf (4); , 10 nimf (5); , 1 nimf (6); , 1 nimf (14); ,21 nimf (15); , 1 nimf (16); , 7 nimf (18); , 10 nimf (20); , 6 nimf; , 8 nimf (21); ,1 nimf (22); ,1 nimf (24). Bu calismada saptanan Thraulus Eaton, 1881 cinsi ile Thraulus bellus Eaton, 1881 turu Turkiye Ephemeroptera faunasr icm yeni kayrttrr. Aynca cahsmada bildirilen 27 turun tamammm arastrrma alamndaki varl@ ilk kez belirlenmistir. Thraulus cinsinin Palearktik Bolgede yaylh gosteren bir turu T. bellus vardir. Bu turun de Portekiz (Eaton, ), italya (Gaino and Spano, 1975'), Fransa (Chovet and Lecureuil, 1999) ile Almanya'da (Haybach and Malzacher, 2002) yaylh gosterdigi bilinmektedir. T. bellus' un bilinen yaylh alanlan goz onune almdlgmda turun Guney ve Bah Avrupa'da yaylh gosterdigi soylenebilir. Fakat bu cahsmada T.bellus'un Bah-Palearktik Bolqenln doqusunda da (Slnop-Turklye) belirlenrnis olmasi, bu turun Dogu Karadeniz Bolqesinde ya da en azmdan Kafkasya'da da bulunma olasihgim artrrrmstir. Cunku cahsma alam Bah Karadeniz Bolqesi icersinde kalmaktadir ki bu bolqe buzul donernlerinden beri Anadolu ile Avrupa ve Kafkasya arasinda olusan goc; yollan uzerinde bulunmaktadrr. Buzul donernlerinin etkisi He Kuzey ve Orta Avrupa'ya ait fauna elemanlannm c;ogu Avrupa'daki (ozellikle Orta ve Cuney Avrupa) nehir kaynaklanmn buzullann c;evresinde meydana gelen buzul golleri aracihqi ile birbir-ieriyle baqlantrh olmasi nedeniyle quneye goc; ederek Balkanlan da icine alan Makedonya-Trakya slgmagma ulasrmslardir. Daha soma da zamanla bu slgmaktan Anadolu'ya dogru yaytlmaya baslarruslardir (Kosswig, 1955; Kazanci, 1984; Demirsoy, 1999). Turkiye'nin Ephemeroptera faunas: hakkmdaki bilgiler henuz yeterli duzeyde olmamasma karsmson ytllardaki cahsmalarlaozellikle Kuzey--BatJ Anadolu Ephemeroptera faunasi buyuk olcude ortaya konrnustur (Kazanci, 1984, 1986; 1998; 2001a; Tanatmis, 1995; 1997; 2000; 2002). Calisma alamndan saptanan turler Kuzey Bah Anadolu'da yaylh gosteren turlerle karsilastmldrqmda buyuk benzerlik goze carpmaktadir, Cunku coqrefik olarak ayn ayn degerlendirilseler dahi faunistik acidan Trakya ve Marmara Bolgesi He Bah Karadeniz Bolgeleri arasmda bir devamhhk soz konusudur. Bu nedenle bircok turun kesintisiz olarak doquya doqru yaylh gosterdikleri goriilebilir. Hem jeolojik donernlerde hem de yakm zamanlarda bu bolgelerde etkili bir bariyerin olmamasi ve aynca ekolojik kosullar acismdan benzerlik qostermesi faunistik acidan bu benzerligi artirmaktadrr. Aynca Trakya, Bah Karadeniz ve hatta Dcqu Karadeniz Bolgelerindeki dere ve caylann birbirine paralel ve yakm olmalan; Sarmatik ic; denizinin (buqunku Karadeniz) zaman zaman tathsu ozelligi kazanarak bu sulann yahtrrmm alt kesimlerinde bozrnus olmasi; bu akarsu- Gaino and Spano, 1975'e gore Sowa "New representatives of Ephemeroptera and Plecoptera for the fauna of Bulgaria. Bull. Inst. Zoo. Acat. Bulgaria. Sc., 33:1971" adh makalesinde Russev'in fur belirtmeden Thraulus, Eaton, 1881 cinsinin Bulqaristan'irt orta bolqesinde yaylh gosterdigini bildirmistir. 54

11 lann oransal olarak gen<; yasta olusrnasi ve kural olarak ayru faunistik kokenden bcslcnmis olmalan da bu bolqede homojen bir tathsu faunast olusturmustur. Dolayisiyla bu durum, benzer bir Ephemeroptera faunasirun olusmasma olanak saglarrustir (Demirsoy, 1999). Sonuc olarak bu cahsmada bildirilen Thraulus cinsi ve T. bellus turu ile Turkiye'den gunumuze kadar bildirilen Ephemeroptera faunas: 33 cinse ve 120 ture yukselmistir (Kazanci, 2001a; Tanatrrus, 2002). Ozet Gokirmak Nehir Havzasi (Kastamonu) ile Cide (Kastamonuj-Ayancrk (Sinop) arasmda kalan sahil bolgesinin Ephemeroptera (Insecta) feunastru belirlemek icin Haziran, 1999 ile Agustos, 2001 tarihleri arasmda 1721 adet nimf ornegi toplanarak incelenmis ve 9 familyaya ait 16 cinse bagh 27 tiiriin daglhml sunulmustur, Bunlardan Thrau/us Eaton, 1881 cinsi ile bu cinse ait Thraulus bellus Eaton, 1881 turu Tiirkiye Ephemeroptera faunasi icin yeni kayittir. Aynca T. bellus Eaton, 1881'un tashisinde kullarulan bazi viicut parcalannm cizimi verilerek kisa bir tarum: yapilmts ve cahsmada saptanan tiim tiirlerin Tiirkiye'den bilinen yayrhslan verilmistir. Tesekkiir Bu arasurmanm ger<;ekle tirilmesinde maddi destek saqlayan Anadolu Oniversitesi Arastirma Fan Baskanhqma tesekkurlerimi sunanm. Yararlamlan Kaynaklar Bauernfeind, E., Bestimmungsschliissel fur die osterreichischen Eintagsfliegen (Insecta: Ephemeroptera).Teill.-Wasser und Abwasser, 4 (94): Bauernfeind, E, Bestimmungsschliissel fur die osterreichischen Eintagsfliegen (Insecta: Ephemeroptera).Teil2.-Wasser und Abwasser, 4 (94): Belfiore, c., Efemerotteri. Guide per il ricinoscimento delle specie animale delle acque interne italiane. Consiglio nationale delle ricerche AQ, 1 (201): Berker, F., Keban Baraji ve Keban'a dokulen nehirler ile Elazlg B61gesi'nin Ephemeroptera (Insecta) limnofaunasmm (larvalarmm) saptanmasr ve sistematik incelenmesi. F. U. Veteriner Fakiiltesi Dergisi, 6(1-2): Braasch, D., Eintagstliegen aus Anatolien und Iran (Insecta, Ephemeroptera). Faunistische Abhandlungen aus dem Staatlichen Museum Dresden, 8: Chovet, M. and J-Y Lecureuil, Les Ephemeres de la region Centre (Fransa). Ephemera 1 (2): Demirsoy, A., Genel ve Tiirkiye Zoocoqrafyasi "Hayvan cografyasl".ii. Baski, Ankara, Meteksan Anonim Sirketi, 630 s. Eaton, A. E, A revisional monograph of recent Ephemeridae or Mayflies. Transaction of the Linnean Society of London, 2 (3): Elliot, J. M., U. H. Humpesch and T. T. Macan, Larvae of the British Ephemeroptera: a key with ecological notes. Freshwater Biological Association, 49: Gaino, E and S. Spano, Segnalazione di Thraulus bellus Eaton in Italia. (Ephemeroidea) Estratto dal Bollettiono della Societa Entomologica Italiana, 107 (1-2): Geldiay, R., Cubuk Baraji ve Emir Golunun makro ve mikro faunasmm mukayeseli incelenmesi. Ankara Universitesi Fen Fakiiltesi Mecmuasr (Ayn Baski). Osman Yalcm Matbaasi, istanbul,

12 Grandi, M., Fauna D'ltalia. Ephemeroidea, 3: 142 s. Harker, J., Mayflies. Naturalist's Handbook, 13: 56 s. Haybach, A, Beitrag zur Larval taxonomie der Ecdyonurus venosus-gruppe in Deutscland. Lauterbomia, 37: Haybach, A and P. Malzacher, Verzeichriis der Eintagsfliegen Deutschlands (Insecta: Ephemeroptera). Entomologische Zeitschrift, 112 (2): Kazanci, N., New Ephemeroptera (Insecta) records from Turkey. Aquatic Insects, 6 (4): Kezancr, N., New Ephemeroptera records from Turkey. Zoology in the Middle East, 1: Kazanci, N.,1998. Additional Ephemeroptera (Insecta) records from Turkey and their zoogeography. Proceeding of the VI'th European Congress of Entomology. Ceske Budejovice, Czech Republic, Kazanci, N., 2001a. Turkiye Ephemeroptera (Insecta) faunasi, Turkiye i~ Sulan Arastirrna Dizisi 6, Ankara, Imaj Yaymevi: 72 s. Kazanci, N., 2001b. Gumushane, Erzurum, Erzincan, Artvin, Kars illeri Ephemeroptera (Insecta) faunasma iliskin on cahsma. Turkiye i~ Sulan Arastrrma Dizisi 5, Ankara, Imaj Yaymevi: 80 s. Keffermuller, M and R. Sowa., Surveyof Central European species of the genus Centroptllum Eaton and Pseudocentroptllum Bogoescu (Ephemeroptera, Baetidae). Polskie Pismo Entomogiczne, 54 (2): Kosswiq, c., Zoogeography of the Near East. Systematic Zoology. istanbul Universitesi Dergisi, 4 (2): Koch, S., Eintagsfliegenaus der Turkel und Beschreibung einer neuen Baetls-Art : B. macrosplnosus n.sp. (Insecta: Ephemeroptera: Baetidae). Senckenbergiana bioi., 66: Koch, S., Mayflies of the Northern Levant (Insecta: Ephemeroptera). Zoology in the Middle East, 2: Landa, V., (Jepice) Ephemeroptera, in Fauna CSSR, 18: Malzacher, P., Die europaischen Arten der Gattung Caenls Stephens (Insecta: Ephemeroptera). Stuttgarter Beitrage zur Naturkunde, Ser. A, 373: Malzacher, P., Diagnostik, Verbreitung und Biologie der europaischen Caenls-Arten (Ephemeroptera: Caenidae).Stuttgarier Beitrage zur Naturkunde, Ser. A, 387: Munsuz, N., i. Onver ve G. Cayer, Turkiye Sulan. A O. Ziraat Fakultesi Yaymlan No: 1505, Ankara MUller - Liebenau, I., Revision der europaischen Arten der Gattung Baetls Leach, 1815 (Insecta, Ephemeroptera). Gewasser und Abwasser, 48/49: Puthz, v., Einige Ephemeropteren (Insecta) aus der Turkelgesammelt von W. Wittmer(Basel). Mitteilungen der Schweiszerischen Entomologischen Gesellschaft, 45: Sauter, W., (Ed) Ephemeroptera.lnsecta Helvetica Fauna, 9: Tanatrms, M., Sakarya nehir sistemi Ephemeroptera limnofaunasmm belirienmesi uzerinde arastrrmalar. Turk. entomol. derg., 19 (4): Tanatrms, M., On the Ephemeroptera fauna (Insecta) of Thrace (Turkey). Zoology in the Middle East, 15: Tanatrrus, M., Turkiye Ephemeroptera turleri ve yayihslan. In: Demirsoy. A, Genel ve Turkiye Zoocografyasi 'Hayvan Zoocografyasr', 2. Baskr, Ankara. Metaksan A$., Tanatrms, M., Susurluk (Simav) <;:ayi ve Manyas Golu Havzasi'mn Ephemeroptera (Insecta) feunasi. Turk. entomol. derg., 24 (1): Tanatmis, M., The Ephemeroptera (Insecta) Fauna of Lake Ulubat Basin. Turk. J. Zool., 26: Ujhelyi, S., KereszekEphemeroptera.Fauna Hungariae, 49: