TARİH KÜLTÜR. a) Acheron Vadisi Ören Yeri

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TARİH KÜLTÜR. a) Acheron Vadisi Ören Yeri"

Asli Şamdereli
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TARİH Şimdiki Zonguldak şehir merkezi; Ereğli kazasına bağlı, deniz sahilinde Tahta İskelesi olan bir koydur. Tahta İskele çevresinde depolanan kerestelerin, buradan İstanbul a Haliç Tersanesine gönderildiği bilinmektedir. TBMM Hükümeti, 20 Nisan 1920 de Devrek, Ereğli, Mudurnu, Bartın, Göynük ve Zonguldak ı Bolu Bağımsız mutasarrıflığından ayırarak, Kastamonu vilayetine bağladı. 14 Mayıs 1920 de de Zonguldak kazasını mutasarrıflık haline getirilerek, Kaza Kaymakamı Ahmet Cevdet Bey mutasarrıf vekili olarak görevlendirilmiştir. TBMM nin ilk mutasarrıflık yaptığı ilçe olarak tarihdeki yerini alacaktır. Türkiye Cumhuriyetinin İlk İli Zonguldak; 1 Nisan 1924 tarih ve 491 sayılı Teşkilat- ı Esasiye Kanunu nun 60. maddesine göre sancaklar kaldırılınca, Zonguldak bağımsız mutasarrıflığı, Vilayet yapılmıştır. KÜLTÜR İlin henüz ışığa çıkmamış tarihi ve arkeolojik eserleri, ören yerleri önemli bir kültür turizmi potansiyeli olup bunların tarihsel çevresini oluşturan (Herakleia Pontike), Hisarönü (Teion) sadece tarihe değil, mitolojiye de konu olmuştur. Zonguldak turizm anlamında var olan bu gizilgücünü ülkemizin pek çok yöresi gibi turizm pazarına henüz sunabilmiş değildir. (Mariandin/Marianydn,Herakleia Pontike) M.Ö. VI. Yüzyılda Frig soyundan gelen Ereğli nin ilk adı Mariandyn dır. Daha sonra Herakleia Pontike adını alan kenti, söylenceye göre mitolojinin ünlü kahramanı yarı tankı Herakles (Herkül) kurmuştur. Mitolojide Herakleia adıyla kurulmuş yedi kentten biri ve en önemlisi olan Herakleia Pontike; Roma, Bizans Selçuklu, Anadolu Selçuklu, Osmanlı uygarlıklarını yaşamasına karşın tarihin çeşitli dönemlerinde yağmalanmıştır. Rastlantı ya da inşaat evresinde ortaya çıkan mezarlar, lahitler, sütunlar ve Çeştepe mevkiindeki tümülüs, Bozhane Cami, Halil Paşa Cami, Kırmanlı Cami, Molla Halil Cami, Ali Molla Cami, İskele Cami, Ağa Cami, Hacı Eşref ve Akarca Mescitleri, Kayabaşı Ziyaretgahı, Aktaş Şeyhi Türbesi, Seyit Nasrullah Efendi Türbesi, Keşif Tepedeki (Çeştepe) Demirci Dede, Kentteki Kuştepe ve kıyıdaki Mersin Dede yatırları, Hacı Mehmet Çeşme ve Murtaza Mahallesi Çeşmesi yanında, on sekiz adet sivil mimarlık örneği yapı deki tescilli ekinsel değerlerdir. a) Acheron Vadisi Ören Yeri Cehennemağzı Mağaralarının bulunduğu yöredir. Yörede dikkati çeken kalıntılar ilk hıristiyanların ibadethane olarak kullandığı mağaradır. b) Sur Kalıntıları

TBMM Hükümeti, 20 Nisan 1920 de Devrek, Ereğli, Mudurnu, Bartın, Göynük ve Zonguldak ı Bolu Bağımsız mutasarrıflığından ayırarak, Kastamonu vilayetine bağladı.

2 Hellenistik döneme ait olan sur parçalarında çok sert, gri, renkli kireçtaşından iri ve kalın blok taşları kullanılmıştır. Bu taş bloklar yan yana ve harçsız yerleştirilerek, aradaki küçük taşbloklar yatay hatlarıyla desteklenmiştir. c) Kalesi nin kent surlarının çevrelediği tepede bulunmaktadır. Bizans Dönemi nde XIII. Yüzyıl başlarında yapılan kale ve çevre duvarları vardır. d) Herakles (Herkül) Sarayı İri kesme taş bloklarla ve özenli bir işçilikle inşa edilen bu yapı kalıntısı antik döneme ait olup, iki cephedeki duvar kalıntıları dışında tümüyle yıkık durumdadır. e) Su Tesisleri Antik çağda kentin su gereksinimini karşılamak üzere inşa edilen su tesislerinin Roma Dönemine ait olduğu sanılmaktadır. Kandilli yakınlarından başlayan (Balı Köyü) ve yaklaşık 16 km bir hat boyunca kente ulaşan su şebekesi kent sularının yakınında bulunan bir havuzda toplanmakta ve havuzdan çıkan bir kaç kolla, kanalla su kent alanının merkezine aktarılmaktadır. f) Çettepe Fener Kulesi nin kuzeyinde Çeştepe de deniz seviyesinden yaklaşık 200 m yükseklikte bulunan kulenin Hellenistik Dönemde yapıldığı ve Bizans Döneminde de yeniden inşa edildiği anılmaktadır. g) Bizans Sarnıcı Kalıntısı Akarca mahallesinde bulunan ve Bizans döneminden kalma olduğu anlaşılan sarnıcın hemen hemen tümü toprak altında bulunmaktadır. Bir hafriyat çalışması sırasında ortaya çıkan sarnıcın tahribata uğramaması için içi doldurulmuş, ancak açık kalan bölümü tahrip olmuştur. h) Krispos Anıt Mezarı de gösteriler yapan ve orada ölen eski Mısırlı pandomim sanatçısı Krispos un anısına yapılmıştır. Kaidesi ile birlikte 2.10 m yükseklikte bulunan anıtın önünde 19 satırdan oluşan ve kazılarak yazılmış bir şiir bulunmaktadır. i) Bizans Kilisesi Akarca Mahallesinde bulunan kilisenin bulunduğu yerde 1942 yılında yapılan Çelikel Camii yeralmaktadır. Bizans dönemine ait kilisenin döşeme mozaiği ve duvarının bir bölümünde yer alan fresko kalıntıları caminin bodrumunda bulunmaktadır. j) Ayasofya Kilisesi (Orta Cami) Sularla kaplı kent alanının içinde Bizanslılar tarafından inşa edilen Hagia Sophia (Kutsal Akıl) kilisesi, camiye çevrildikten sonra Orhan Gazi ya da Cami olarak anılmaktadır. k) Halil Paşa Konağı Konak, 19. yüzyılın sonlarına doğru Halil Paşa Karamahmutoğlu tarafından yaptırılmış ve antik spoli malzemelerle ilgi çekici bir

Yüzyıl başlarında yapılan kale ve çevre duvarları vardır.

3 görünüm kazanmıştır. Ereğli nin en önemli sivim mimari örnekleri arasında yeralan bu iki katlı kargir konak, müze olarak kullanılmak üzere 1993 yılında restore edilmeye başlanmış ve 1 Ağustos 1998 tarihinde hizmete açılmıştır. l) Müzesi (Halil Paşa Konağı) Müzenin zemin katında Ereğli ve çevresinden toplanan Grek, Roma, Bizans dönemlerine ait mermer mezar atelleri, figürlü mermer sütun başlıkları, cam kaplar, takılar, çeşitli madeni eserler, kandiller ve figürlerden oluşan arkeolojik eserler sergilenmektedir. Müze bahçesinde ise, Grek, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait sütun başlıkları, sütun gövde ve kaideleri, çeşitli mimari parçalar, lahitler ve pandomim sanatçısı Krispos un anıt mezarı sergilenmektedir. Filyos (Tieion,Teion,Tion) Filyos Nehri' nin Karadeniz' e döküldüğü alanda kurulu Filyos antik kenti, önceleri Billaius adıyla biliniyordu. Bu ad, su geçiti olan yer anlamına gelen Pailaios sözcüğünden türemiştir. Kentin en yaygın adı Tieion' dur. Bu sözcük, kentin kurucusu, din adamı Tios' tan gelmektedir. FİLYOS KALESİ Günümüzde birinci ve ikinci derece sit alanları bulunan Filyos' ta, arkeolojik yüzey araştırmalarına göre, antik Tieion kenti bir akrapol, iki nekrapol alan ve sular altında kalan antik bir mendirekten / limandan oluşmuştur. Romalılar döneminde yapılan kale, harabe durumunda bir mabet (tapınak),amfiteatr ve büyük bir yapıya ait olduğu sanılan üç kemerli bir duvar, Çayır Mağarası' ndan çıkan suyu kente taşyan su kemeri kalıntıları günümüze kadar ulaşabilen kültür değerleridir. Bu tarihsel eserlerden kale ve amfiteatr 2001 yılında restore edilmeye başlanmış ve çalışmalar halen sürmektedir. ETKİNLİKLER Etkinliğin Adı Yeri Tarihi Düzenleyen Kuruluş

4 Uluslararası Kömür Kongresi Zonguldak Haziran TMMOB Maden Müh. Odası Zonguldak Şb. Çaycuma Yoğurt ve Kültür-Sanat Festivali Çaycuma Haziran ayı son hafta Çaycuma Belediyesi Zonguldak'ın Düşman İşgalinden Kurtuluşu ve Uzunmehmet'i anma günü Zonguldak 21 Haziran Zonguldak Belediyesi Karaelmas Uluslararası Kültür ve Sanat Festivali Zonguldak Haziran Zonguldak Belediyesi Uluslararası Osmanlı Çileği ve Kültür Festivali Haziran ayı 2. Hafta Belediyesi Kilimli Kabotaj ve Kültür- Sanat Şenliği Kilimli 1 Temmuz Kilimli Belediyesi Uluslararası Sevgi Barış Dostluk ve Sanat Festivali ilk Haftası Kdz. Ereğli Belediyesi Devrek Baston ve Kültür Festivali Devrek 3. Hafta Devrek Belediyesi Bölüklü Yayla Şenliği Gümeli (Alaplı) 2. Hafta Gümeli Belediyesi Atatürk ün Zonguldak a Gelişi Zonguldak 26 Ağustos Zonguldak Belediyesi Geleneksel Yağlı Güreş Şenliği Alaplı Eylül ayı 3. Hafta Alaplı Belediyesi Alaplı Fındık, Kültür, Turizm ve Spor Festivali Alaplı Eylül ayı 1. Hafta Alaplı Belediyesi Kömür Günü Zonguldak 8 Kasım TTK Genel Müdürlüğü - GMİS Genel Başkanlığı Hamsi şenliği Aralığın 1. Haftası Kdz. Ereğli Belediyesi Dünya Madencilik Günü Zonguldak 10 Aralık TMMOB Maden Müh. Odası Zonguldak Şubesi FOTOĞRAFLAR

Karaelmas Uluslararası Kültür ve Sanat Festivali Zonguldak 21 26 Haziran Zonguldak Belediyesi Uluslararası Osmanlı Çileği ve Kültür Festivali Haziran ayı 2.

Benzer belgeler

KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ MEZARLIKLAR

840 KONYA İL MERKEZİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI ENVANTERİ MEZARLIKLAR MEZARLIKLAR 841 ALİYENLER MEZARLIĞI Karatay İlçesi, Yanık Camii Esiri Mehmet Sokakta yer almaktadır. 06.01.1989-370 Mezarlığa