TÜRKİYE MÜLTECİ KONSEYİ ÇALIŞTAYI RAPOR. 16 Aralık Ankara

Transkript

1 TÜRKİYE MÜLTECİ KONSEYİ ÇALIŞTAYI RAPOR 16 Aralık 2015 Ankara 1

2 Giriş İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi ve Jean Mnnet Mükemmeliyet Merkezi Avrupa Çalışmaları Merkezi Orta Dğu Teknik Üniversitesi 16 Aralık 2015'te Ankara'da Türkiye Mülteci Knseyi Çalıştayı nı düzenlemiştir. Bu çalıştay Açık Tplum Vakfı ndan alınan destek ile Temmuz 2015 te uygulamaya başlanılan Türkiye Mülteci Knseyi Oluşturma Prjesi nin önemli bir aşamasıdır. Bu çalıştaya kadar, bu prje kapsamında aşağıdaki faaliyetlerde bulunulmuştur: Oxfrd Üniversitesi Göç Plitika ve Tplum Araştırmaları Merkezi'nden Dr. Frank Düvell Semineri Oxfrd Üniversitesi Uluslararası İnsan Hakları Hukuku, Mülteci Hukuku ve Mülteci Çalışmaları Merkezi'nden Dr. Cathyrn Castell Semineri Sığınma knularından srumlu Başbakanlık Başdanışmanı Sayın M.Murtaza Yetiş ile STK Tanışma Tplantısı Dünya daki Mülteci Knseyleri ve benzer kuruluşların yapılarının analizi Sığınma ve Mülteci knularında çalışan STK lara ilişkin envanter çalışması Sığınma knularından srumlu Başbakanlık Başdanışmanı Sayın M.Murtaza Yetiş ile STK Tplantısı Suriyeli Mülteciler için Tplum Merkezleri Türkiye Mülteci Knseyi anketi ve anket analizi Sığınma knularından srumlu Başbakanlık Başdanışmanı Sayın M.Murtaza Yetiş ile STK Tplantısı- Suriyeli mülteciler için Geliştirilen Tplum Merkezi Mdelleri ve STK lar Bu faaliyetler gerçekleştirildikten snra Türkiye Mülteci Knseyi Çalıştayı rganize edilmiştir. Birçk STK nın, uluslararası kuruluşlarının, elçiliklerin ve kamu kurumlarının bir araya gelmesiyle Ankara'da gerçekleşen bu çalıştayda Türkiye Mülteci Knseyi kurulması fikrinin tartışılabilmesini sağlamak amaçlanmıştır. Bu rapr 16 Aralık 2015'te Ankara da düzenlenen Türkiye Mülteci Knseyi Çalıştayı'nın bir özetini sunan 4 bölüm ve eklerden luşmaktadır: 2

3 A. KATILIMCILAR B. SUNUMLAR C. ÇALIŞMA GRUPLARI D. SONUÇ VE ATILACAK ADIMLAR E. EKLER A. Katılımcılar Sivil Tplum Kuruluşları: Açık Tplum Vakfı Afgan Mültecileri Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Ankara Ssyal Bilimler Üniversitesi Cansuyu Çukurva Üniversitesi Gaziantep Barsu GÖÇDER GÜSAM HAYAD Hayata Destek Derneği HUGO ICMC İnsan Hakları Derneği İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı İnsani Sağlık Derneği Kas GL Karitas Vakfı Keldani-Asuri Yardımlaşma Derneği Kızılay-Ankara Şubesi Mazlumder Mercy Crps MireKç MülteciDer Oxfam Save the Children SGDD-ASAM Sivil Düşünce ve Yönetişim Platfrmu Suriye Ssyal Tpluluğu(Mersin) Suriyeli Mültecileri ile Dayanışma Derneği(İzmir) Türkiye Bahai Tpluluğu Türkiye Barlar Birliği Uluslararası Af Örgütü Uluslararası Çcuk Merkezi Uluslararası Mavi Hilal İnsani Yardım ve Kalkınma Vakfı Uluslararası Mülteci Hakları Derneği Yeryüzü Dktrlar Gözlemciler: AB Delegasynu ABD Büyükelçiliği Başbakanlık Bulgaristan Büyükelçiliği German Marshall Fund f the USA ECCO Müşavirlik Eurpean Bank fr Recnstructin and Develpment Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Hllanda Büyükelçiliği IOM İngiltere Büyükelçiliği Sivil Düşün AB Prgramı Türkiye Kamu Denetçiliği Kurumu UNHCR 3

4 B. Sunumlar 1. Metin ÇORABATIR : Açılış Knuşması Türkiye Mülteci Knseyi Çalıştayı İGAM Başkanı Sayın Metin Çrabatır ın açılış knuşması ile başladı. Metin Çrabatır knuşmasında hızla artan sığınmacı nüfusuyla beraber bu alanda eskiden beri çalışan STK ların yanında bu alanda güzel prjeler geliştiren yeni STK ların sayısının da hızla arttığını belirtti. Bu STK ların Türkiye nin değişik yerlerinde farklı prjeler ile mülteci, sığınma ve göç alanında hizmet vermeye çalıştığını söyleyen Metin Çrabatır geçtiğimiz yıllarda Birleşmiş Milletler Yüksek Kmiserliği nin de teşvikleri ile Türkiye de Mülteci Knseyi kurma çabaları lduğuna ancak knjnktür, mülteci sayısı ve STK sayısı gibi etkenlerden dlayı bu teşebbüslerin başarısızlık ile snuçlandığına değindi. Bugün srunun geçtiğimiz yıllara göre çk daha büyük bir byutta lduğu özellikle vurgulandı. Metin Çrabatır, bu alanda hizmet veren değerli STK ların krdinasyna ihtiyacı lduğunun değerlendirmesini yaparak bu ihtiyaç çerçevesinde sığınma knusunda çalışan değerli STK ların çalışmalarını daha uyumlu şekilde gerçekleştirmeleri adına Türkiye Mülteci Knseyi kurmak için bir girişimde bulunmak istediklerini açıkladı. Bu çalıştay ile Türkiye Mülteci Knseyi fikrinin tartışılmasının amaçlandığını belirten Metin Çrabatır, değerli STK ların katılımı ile Türkiye Mülteci Knseyinin kurulmasına öncülük etmeyi ümit ettiklerini söyleyerek knuşmasını bitirdi. 2. Dç. Dr. Başak KALE: Neden Türkiye Mülteci Knseyi Kurulmalı? ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi ve Jean Mnnet Mükkemmeliyet Merkezi Avrupa Çalışmaları Merkezi nin Göç Çalışmaları Prgramı krdinatörü lan Dç. Dr. Başak Kale Türkiye de kurulması amaçlanan Ulusal Mülteci Knseyine ne gibi nedenlerden dlayı ihtiyaç lduğunu içeren bir knuşma gerçekleştirdi. Dr. Başak Kale knuşmasında, Türkiye de gün geçtikçe artan sığınmacı nüfusunun bu alanda faaliyet gösteren STK ların önemini bir kez daha rtaya kyduğunu belirtti. STK ların bu kadar kritik ve hayati önem arz ettiği bu dönemde, 4

5 Dr. Başak Kale göç ve sığınma alanındaki çabaların daha iyi rganize ve krdine edilmesinin bir ihtiyaç lduğunu söyledi. Çalıştayla hedefin mülteci, sığınmacı ve göç knularında çalışan STK ların bir araya gelerek Türkiye Mülteci Knseyi fikrinin tartışılması lduğunu belirten Dr. Kale, çalıştayın amacının özellikle kapsayıcı şekilde bu fikrin tartışılmasını sağlamak ve şu ana kadar elde edilen verilerin paylaşılması lduğunu açıkladı. Knuşmada ayrıca Türkiye tarihinin en önemli siyasi süreçlerinden birini sığınma ve mülteci alanında yaşadığını belirtilirken bu süreçte hem Türk devletine hem de alanda çalışan STKlara büyük yük ve srumluluk düştüğünü söylendi. Özellikle STK ların bu alanda yaptıkları faaliyetlerin etkili ve en verimli şekilde yerine ulaşabilmesi, yapılan çalışmaların tekrara yl açmaması, kriz anlarında gerekli tepkilerin sağlanması ve yapılan çalışmaların çğaltıcı etkilerinin lması gerekliliğinin altı çizildi. Dr. Başak Kale bu gerekliliklerin hem mültecilerin aldıkları krumanın niteliğinde hem de Türkiye nin sağladığı uluslararası krumanın kalitesinde dğrudan etki yaratacağını vurguladı. Sn larak, knuşmada dünyada mülteci knseylerinin farklı örnekleri bulunduğunu ve ülkelerin siyasi yapısı, cğrafyası, hukuki düzenleri ve mülteci sayıları gibi etkenler ile bu knseylerin kapsam, üyelik, yapı, yönetim ve çalışma alanlarının değişiklik göstermekte lduğunu belirtildi. Dr. Başak Kale özellikle Kuzey Avrupa ve Kuzey Amerika da bulunan, etkili çalışan ve aktif durumda lan mülteci knseylerinden ilham alınarak Türkiye nin ve Türkiye de yer alan STK ların ihtiyaçlarına göre kapsayıcı bir şekilde birlikte bir mdel luşturulabileceğini söyleyerek knuşmasını bitirdi. 3. Yrd. Dç. Dr. Altan ÖZKİL : Dünyadaki Mülteci Knseylerine Yönelik Analiz Snuçları ve STK Mülteci Knseyi Anket Snuçları İGAM Yönetim Kurulu Üyesi ve Atılım Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksekkulu Müdür Yardımcısı Yrd. Dç. Dr. Altan Özkil, Dünyadaki Mülteci Knseylerine yönelik yapılan analiz snuçları ve Türkiye Mülteci Knseyi kurulmasına yönelik STK lara uygulanan anket snuçlarını içeren bir sunum yapmıştır. 5

6 Dr. Altan Özkil, dünyadaki mülteci knseyi örneklerine ilişkin analiz snuçlarının açıklandığı sunumunda ; Yapılan analizlerin rtak baza turması için; analizlerde rganizasyn yapıları, üyelik prfilleri, üyelik tipleri, fnksiynlar, faaliyetler, servisler, eğitim ve finans kaynakları alt başlıklarının kullandığı, Sunum kapsamında İngiltere, Danimarka, Nrveç, Avustralya, İrlanda, İskçya, Galler ve ABD gibi farklı ülkelerin Mülteci Knseylerinin değerlendirildiği, Analiz edilen ülke rganizasyn yapılarının birbirleri ile karşılaştırıldığı, rganizasyn yapısının knseyin büyüklük ve küçüklüğüne göre değişiklik gösterdiği, Üyelik tiplerinin her knseyde çeşitlilik gösterdiğinin tespit edildiği, Knseylerin yerel, uluslararası, mülteciler tarafından kurulan rganizasynlar, üniversite araştırma merkezleri ve araştırma kuruluşları gibi rganizasynları içerdiği, Mülteci knseyi örneklerinde knsey fnksiynlarının da çeşitlilik göstermekte lduğu, büyük knseylerin bu fnksiynların birçğunu kapsarken daha küçük ve yeni kurulmuş knseylerde fnksiynların daha kısıtlı lduğu, Genel larak danışmanlık, hukuki/yasal destek, eğitim, sağlık, imaj çalışmaları, kapasite geliştirme, kalıcı çözümler, krumanın sağlanması, araştırma geliştirme, uyum için kültür/ssyal destek ve iş bulmak için danışmanlık gibi birçk fnksiynların mevcut lduğu, Aktivitelerin ise lbi faaliyetleri, rapr hazırlama, gözlemde bulunma, seminer/çalıştay rganizasynları, farkındalık yaratma, plitika raprları ile triteleri harekete geçirme larak sıralanabileceği, Mülteci knseylerinin bazı servisler sunduğu, bunların başında bilgi paketleri hazırlama, iş bulmada yardım ve deneyim kazandırma, ev bulmak, dil kursları, destek prgramları ve özel servisler lduğu, Dünyadaki mülteci knseylerinin bir bölümünün eğitim alanında seminer, çalıştay ve knferanslar düzenlemekte lduğu, bunun yanı sıra mülteci 6

7 tplumunun eğitim eksikliklerini giderilmesi için bu fnksiynun bazında çalışmaların yürütüldüğü, Mülteci knseylerinin belli başlı finansman kaynaklarının, lkal fnlar, merkezi fnlar, Avrupa Birliği fnları, özel sektör destekleri ve bireysel destekler larak sınıflandırılabileceği, hususlarını ifade etmiştir. Yrd. Dç. Dr. Altan Özkil sunumunun devamında Türkiye Mülteci Knseyi ne ilişkin hazırlanmış ve sivil tplum kuruluşları tarafından dldurulmuş anketlere verilmiş lan cevapların analiz edilmesi ile ulaşılan snuçlarını açıklamıştır. Bu kapsamda Altan Özkil tarafından özetle; Ankete % 35 i hak temelli, % 65 i ise insani yardım kuruluşu lmak üzere tplam 23 sivil tplum kuruluşunun katıldığı, Katılımcıların tümünün birden fazla alanda faaliyet gösterdiği, bu faaliyet alanlarının uluslararası savunma ve kruyuculuk, yardım hizmetleri ve araştırma alanlarında sırasıyla % 26, % 61 ve % 13 ranlarında dağıldıkları, Katılımcı sivil tplum kuruluşlarının, 1 Ocak 2015 ve 20 Kasım 2015 tarihleri arasında yaptıkları basın açıklaması, yardım kampanyası, araştırma /yazı, STK lar ile rtak eyleme katılım knusuna yönelik; - Basın açıklaması ile ilgili larak % 35 nin hiç açıklama yapmadığı, % 10 nun sadece 1 kez, % 55 nin en az 2 kez basın açıklaması yaptığı, - Yardım kampanyası ile ilgili larak % 39 nun hiç kampanya yapmadığı, % 17 sinin sadece 1 kez, % 44 nünde en az 2 kez yardım kampanyasısı yaptığı, - Araştırma / Yazı ile ilgili larak % 39 nun hiç araştırma yapmadığı, % 4 unün de sadece 1 kez, % 57 sinin en az 2 kez basın açıklaması yaptığı, - Diğer STK lar ile rtak eylem açısından; % 17 nin hiç rtak eylem yapmadığı, % 13 nün sadece 1 kez, % 70 nin de en az 2 kez eyleme yaptığı, 7

8 Aynı zaman dilimi içinde ankete katılım gösteren kurum ve kuruluşların diğer kurum ve kuruluşlar ile birlikte düzenlediği knferans, çalıştay, seminer türü çalışmalara katılımına yönelik ; - Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ile % 35 STK nın hiç, % 17 STK nın sadece 1 ve %48 STK nın en az 2 kez faaliyet yapıldığını, - Başbakanlık ile % 43 STK nın hiç, % 9 STK nın sadece 1 ve % 48 STK nın da en az 2 kez faaliyet yapıldığını, - AFAD ile % 44 STK nın hiç, % 17 STK nın sadece 1 ve % 39 STK nın da en az 2 kez faaliyet yapıldığını, - BM/AB ile % 22 STK nın hiç, %13 STK nın sadece 1 ve % 65 STK nın da en az 2 kez faaliyet yapıldığını, - BMMYK ile %35 STK nın hiç, %17 STK nın sadece 1 ve %48 STK nın sadece 2 kez faaliyet yapıldığını, - Uluslararası Göç Örgütü ile %57 STK nın hiç, % 4 STK nın sadece 1 ve % 39 STK nın da ez az 2 kez faaliyet yaptığını, Kurulacak Türkiye Mülteci Knseyi nin STK ların krdineli çalışmaya, yakın işbirliğine, etkin ve verimli işbirliğine sağlayacağı katkılar analiz edildiğinde; - Katılımcıların % 13 ünün hiç katılmadığı, % 22 sinin katılmadığı, % 17 sinin kararsız lduğu, kalan kısmın krdineli çalışmaya katıldığı, - Katılımcıların % 6 sının hiç katılmadığı, % 3 ünün katılmadığı, % 6 sının kararsız lduğu, kalan kısmın yakın işbirliğine katıldığı, - Katılımcıların % 13 ünün hiç katılmadığı, % 22 sinin katılmadığı, % 17 sinin kararsız lduğu, kalan kısmın etkin ve verimli çalışmalara katıldığı, hususları tespit edilmiştir. Yrd.Dç.Dr. Altan Özkil, Türkiye Mülteci Knseyi Anketi snuçlarına göre katılımcıların % 26 sı Türkiye Mülteci Knseyi nin kurulması knusunda kararsız, %74 ü ise katılım knusunda lumlu lduğunu belirterek sunumunu bitirmiştir. 8

9 C. ÇALIŞMA GRUPLARI Sunumlardan snra çalıştay prgramı dahilinde 3 ayrı çalışma grubunda yasal durum ve mevzuat, rganizasyn yapısı, faaliyet alanı - katılımcılar fikirlerini beyan ettiler. Bu üç grupta tartışılan knular aşağıda özetlenmiştir. 1. Yasal Durum ve Mevzuat Grup Tartışmasını Yöneten: Fikret Hassa Grup Sunumu: Fikret Hassa Grup Raprtörü: İrem Aybala Gülen (İGAM) Grup çalışmasına Fikret Hassa nın (F.H) federasyn ve knfederasyn yapılarının gereklerini ve luşum şartlarını açıklamasıyla başlandı. Böyle bir luşum lursa federasynda yer almak isteyen derneklerin bir araya gelerek bir tüzük luşturması gereği belirtildi. Katılım ve üyelik için derneklerin kendi içlerinde de bir genel kurul kararı alması gerektiği ifade edildi. Uluslararası kuruluşların katılımı knusunda gerekli şartlar ve izinler ile ilgili bilgi veren F.H federasyn luşumu için gerekli şartların genel çerçevesini çizdi. Bunun üzerine katılımcılar tarafından federasyn yapısında luşacak lası srunları dile getirdi: Federasyn içi yönetim kurulunda luşabilecek srunlar Federasyn içinde pratikte yaşanacak srunlar Federasyn için tüzük luşturma Kapasite aktarımı knusunda STK ların yaşayabileceği srunlar Farklı temelde STK ların Federasyn çatısı altında bir araya gelmeleri Sekretaryanın luşumu Bunun üzerine tüzel kişiliğin gerekliliği tartışıldı. Tüzel kişilik yerine luşabilecek luşumlar hakkında bilgi verildi. Katılımcılar arasında federasyn luşumu yani tüzel kişilik gerekliliği ve platfrm luşumu arasındaki farklar, avantajlar ve dezavantajlar tartışıldı. Federasyn fikrini destekleyen katılımcılar tüzel kişiliğin bu sayede daha güçlü labileceğini vurguladı. Federasyn çatısı altında bütçe, savunuculuk ve faaliyetlerin daha etkin şekilde yürütülebileceği knuşuldu. 9

10 Bunun üzerine federasyn fikrine alternatif larak platfrm luşumunu öngören katılımcılar, platfrmun federasyn için ilk adım labileceğini ifade etti. Buna ek larak herhangi bir derneğin platfrmdan çıkması durumunda platfrmun işlevliğini aksatmaması knusunda avantajlı bir yapı lduğunu ifade edildi. Yapılan bu çalışmalar snucunda Türkiye Mülteci Knseyi yapısı için alternatif yllar belirtildi: Kademeli geçiş: Önce platfrm luşumu daha snra federasyn yapısına geçiş Federasyn kurulması ve ek larak dernek veya platfrmların davet edilmesi Direkt federasyn kurulması Ön çalışmaların ve tplantıların platfrm şeklinde devam etmesi Direkt platfrm luşumu Bağımsız idare trite (barlar birliği gibi) Bu ihtimaller üzerinde çalışılabileceği knusunda hem fikir lundu. 2. Organizasyn Yapısı Grup tartışmasını yöneten: Metin Çrabatır Grup Sunumu: İlke Şanlıer Yüksel (MireKç) Grup Raprtör: Müşerref Saraçğlu (İGAM) Grup çalışması Metin Çrabatır'ın (M.Ç.) daha önceki Türkiye Mülteci Knseyi kurulması çabalarının tplumsal ve yapısal kaynaklı prblemlerden dlayı başarısızlıkla snuçlandığını açıklanmasıyla başlandı. M.Ç bu sefer ki girişimin başarıyla snuçlanması için özellikle İGAM larak ellerinden geleni yapacaklarını iletti. Çalıştayın amacının böyle bir birlik kurulursa nasıl bir yapı, rganizasyna sahip lacağı ve işlevlerinin ne lacağına dair bir ön çalışma yaparak bunun Türkiye de ilk adımlarını atmak lduğunu ifade etti. M.Ç grup tartışmasını iki sru yönelterek başlattı: Sürdürebilir bir yapıyı nasıl sağlayabiliriz? Bu sürdürülebilir yapının kendi içyapısı nasıl lmalı? M.Ç bu knular hakkındaki fikirlerini açıkladı: 10

11 Dernekler yasasına göre Federasynun en uygun seçenek lduğu platfrm ve ağ gibi seçeneklerin hukuki zrunluluğu lmadığı için zayıf kalacağı görüşünde lduğunu vurguladı. Federasynun kurulması durumunda bunun rganizasynun nasıl lacağını gruptakilerin tartışmasına açıldı. Katılımcılar federasyn lursa nasıl bir rganizasyna sahip lması gerektiği knusunda görüş bildirdiler. Bu tartışma knusu çerçevesinde tartışma 3 alt başlıkta gelişti: Üyelik, Çalışma Grupları, Başkanlık ve Sekreterya. Türkiye Mülteci Knseyine üyelik knusunda gruptakiler fikirlerini beyan ettiler. Devletten herhangi bir kuruluşun valiliklerin ya da belediyelerin- bu knseye dahil lup lmayacağı tartışıldı. Bu tip kuruluşların üye lamayacağı fakat başka statülerde knseye yardımcı labileceği belirtildi. Bu kurumların Türkiye Mülteci Knseyi ne katılımlarının nasıl sağlanabileceği knusu üzerinde duruldu. Vakıf veya üniversitelerin göç ve ilticayla ilgili bölümlerinin de knseye dahil edilmesi gerektiği söylendi. Bu rganizasynların yasa gereği üye statüsüyle değil de platfrm veya ağ gibi ek yapılarla knseye bağlanabileceği knuşuldu. Bireysel üyeliklerin de lması gerektiği söylendi. Fakat bireysel üyelikler lması durumunda bu sefer STK ların kendilerine üye edinme knusunu etkileyeceği için bireysel üyeliklerin çk sınırlı ve özel tutulması gerektiği knusunda hem fikir lundu. STK'ların knseye üyeliği ile ilgili ise belli bir takım kriterler lması gerektiği ve sadece mültecilerle çalışma yapan grupların bu luşuma katılması gerektiği tartışıldı. Uluslararası STK'ların bu knseyde nasıl yer alabileceği tartışıldı. Onların kendi merkezlerinden izin almaları gerektiği bildirildi. Bu kuruluşlarında gerekirse platfrm veya ağ gibi yan luşumlarla bu knseye dahil edilebileceği belirtildi. Türkiye Mülteci Knseyi nin mutlaka farklı çalışma gruplarından luşan bir yapısı lması gerektiği knusunda uzlaşma sağlandı. Bu çalışma gruplarının ne labileceği tartışıldı. Bu knuda farklı fikirler rtaya atıldı. Oluşturulabilecek çalışma gruplarının adları tartışıldı ve aşağıdaki gibi farklı isimlerden luşturulabileceği fikrine varıldı. Güncel srunlara göre bu çalışma gruplarının çeşitlenebileceği knuşuldu. Bu kapsamda önerilen çalışma gruplarının adları: Kadın Hakları Çalışma Grubu, Çcuk Hakları Çalışma Grubu, Eğitim Araştırma Çalışma Grubu, Temel Haklar Çalışma Grubu, Kamuyu ve Lbicilik Çalışma Grubu, Hukuki Haklar Çalışma Grubu, Barınma Çalışma Grubu, Sağlık Çalışma Grubu. 11

12 SEKRETERYA (IGAM) Türkiye Mülteci Knseyi nde Başkanlık ve Sekreterya nın önemi tartışıldı. Demkratik bir knsey için başkanlık yerine krdinatörlük teriminin kullanılması gerektiği özellikle vurgulandı. Türkiye Mülteci Knseyi nin bir sekretaryasının lması gerektiği ve bunu İGAM ın yürütmesi knusu knuşuldu. Knseyin bir danışma kurulu, araştırma kurulu ve etik kurulu gibi rganlardan luşması gerektiği söylendi. Bütün bu tartışmalarının ışığında knseyin rganizasynun aşağıdaki şema da gösterilen şekilde labileceği knusunda uzlaşma sağlandı. MÜLTECİ KONSEYİ DENETLEME KURULU DANIŞMA KURULU ETİK KURUL YÜRÜTME KURULU Üniversiteler,Bireysel Üyelik Çalışma Grubu 1 Çalışma Grubu 2 Çalışma Grubu 3 KONSEYİ 3. Faaliyet Alanı Grup Tartışmasını Yöneten: Dç Dr. Başak Kale Grup sunumu: Ayşen Üstübici (MireKç) Grup Raprtörü: Yusufcan Tprak (İGAM) Grup çalışmasına Dç. Dr. Başak Kale nin kurulması planlanan Türkiye Mülteci Knseyi nin faaliyet alanlarını belirlemeyi tartışmaya açmasıyla başlandı. Bu knseyin faaliyetlerini geniş bir alana yayması gerekliliğiyle başlayan açıklama katılımcıların fikirleriyle zenginleştirildi. Knseyin kurulması için bütün katılımcıların rtak bir payda da buluşması amaçlandı. Knuşmacıların sırasıyla faaliyet alanlarını belirlemek için yaptığı öneriler belirli başlıklar altında tplandı. Knseyin faaliyet başlıkları ilişkin görüşler aşağıda belirtilen şekilde sıralandı; STK lar ile ilişki, diyalg ve işbirliğinin artırılması 12

13 Kamu ile ilişki, diyalg ve işbirliğinin artırılması (bunun içerisinde yerel yönetimler, kamu kurum ve kuruluşları da dahil lmak üzere birlikte çalışma yöntemlerinin sağlanması) Sığınma ve göç alanında sadece lbi ile sınırlı kalınmadan savunma (advcacy) faaliyetlerinin sürdürülmesi Sığınma alanında saha da yapılan çalımlarla krdineli larak hareket edilmesi Fnların ve mali kaynakların etkin larak kullanılması (STKların kullandıkları mali yardım ve fnları şeffaf bir şekilde açıklaması, denetleme mekanizmalarıyla etkin ve etkili çalışan STKların ön plana çıkarılması) Bilgi/veri aktarımının sağlanması (Sığınmacıların ihtiyaçlarının etkin bir şekilde sağlanabilmesi için bilgi ve verilerle ilgili bir bilgi bankasının luşuturulabilmesi, bilgilerin paylaşımı ve düzenli larak sisteme işlenmesi) Denetim (iç denetim mekanizması ile knseyin kendini kntrl etmesi) Plitika gelişimi (Sığınma ve göç alanında uzun vadeli praktif plitikaalrın gelişimi için kamu ve özel sektörü de içine alacak şekilde plitikaların gelişiminin sağlanması) Eğitim faaliyetleri (Basın, STK, sığınmacı ve kamu kurumlarının bilgilendirilmesi ya da eğitilmesi) Araştırma (başarılı knsey örneklerinin incelenmesi ve uyarlanması, sığınma ve iltica alanında çeşitli araştırma çalışmalarının yapılması) Belirlenen bu ana başlıklar içerisinde her başlığı kapsayan yardımcı faaliyet planları luşturuldu. Katılımcılar arasında faaliyet alanlarını dar ve geniş tutmak isteyenler sırasıyla söz larak kendi düşüncelerini paylaştılar. Türkiye de bulunan sığınmacılar ile birebir larak görüşen yetkililer bugüne kadar karşılaşılan eksiklikleri ve mevcut kanunların hangi nktaları dlduramadığını tartıştılar. Bu eksikliklerin giderilmesi için bütün kurumlar ile krdinasyn yapılarak knseyin kurulumundan snra görevlerini başarı ile yerine getirilmesi planlandı. Yurt dışında bu knuda başarılı çalışmalar yapmış mülteci knseylerinin araştırılarak bu knseylerin genel faaliyetlerinden ilham alınması knusunda görüş birliğine varıldı. Belirlenen öncelikler içerisinde işbirliği, diyalg, lbi ve denetim çalışmalarının knseyin başarılı labilmesi için ön kşul lduğu belirtildi. Kısa ve uzun dönemde başarı için görünürlük, işbirliği ve büyüme planları luşturuldu. Bunların ardından 13

14 katılımcılar kendi deneyimleri ile knsey içi faaliyetler knusunda görüşlerini belirttiler. Bu aşamada knseyin görevlerini yerine getirebilmesi için yapılması gerekenler hakkında tavsiyelerde bulunuldu. Katılımcılar Türkiye de bulunan sığınmacıların günlük hayatta yaşadığı zrlukları açıklayarak knseyin yürüteceği faaliyetler ile ne gibi başarılı snuçların alınacağı hakkında görüş alışverişinde bulundular. Ayrıca bu çalışma grubunun daha kesin bir şekilde knseyin gelecekteki çalışma alanlarını belirleyebilmesi için diğer iki çalışma grubunun knseyin yapısı, hukuki durumu ve üyelik çeşitleri gibi önemli bazı kşulları öncelikli larak belirlemesi gerektiği açıklandı. D. Snuç ve Atılacak Adımlar Türkiye Mülteci Knseyi Çalıştayında tartışılan ve çalışma guruplarında özel larak görüşülen fikirler ışığında Knseyin kurulması için aşağıdaki adımların izlenmesi ön görülmektedir. Altermatif tüzükler için çalışma yapmak üzere Hazırlık Kmitesi nin kurulması, Hazırlık Kmitesi tarafından 2 alternatif Tüzük taslaklarının luşturulması, tartışmaya sunulması ve naylanması, Türkiye Mülteci Knseyi kuruluş knferansının rganizasynu ve gerçekleştirilmesi, Üzerinde anlaşma sağlanan maddeler çerçevesinde Türkiye Mülteci Knseyi yasal kuruluş başvurusunun yapılması, Türkiye Mülteci Knseyi alt yapısının geliştirilmesi ve sürdürülmesi, Türkiye Mülteci Knseyi'nin faaliyetlerini yürütmesi, Türkiye Mülteci Knseyi nin kuruluş sürecinde raprlamaların yapılması. İGAM ve ODTÜ Jean Mnnet Mükemmeliyet Merkezi süratle bu adımların atılması için çalışmalara başlamıştır. Bu raprun paylaşılmasından snra, sizlerle bu çalışmalar paylaşılacaktır. Ardından, tüzük maddelerinin hazırlanması, knferans hazırlıkları, kuruluş knferansının tplanması gibi aşamalar için gerekli kmitelerinin luşturulması gerçekleştirilecektir. Bu hazırlıkları adlı geçici website ve diğer ssyal paylaşım gruplarının yardımı ile duyuracağız. Çalıştaya katılamayan ama luşumda rl üstlenmek isteyen STK lar da hem bu kanallar hem de dğrudan iletişimle katkı sağlayacaklardır. 14

15 E. Ekler - İGAM Türkiye Mülteci Knseyi Davet Mektubu ( ek1) - Türkiye Mülteci Knseyi Anketi Analiz Snuçları (ek2) - Mülteci Knseyleri Analizleri ( ek3) 15